ek]tuÆÙ}ur kuÇiÄuÈn táu>]n
TRANSCRIPT
ek]TuÆÙ}UR kuÇiÄuÈN táu>]N
http://malayalamebooks.org
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
zsImd[ Bgvd[gIt
mÙy]šp>iB]S
ek]TuÆÙ}UR kuÇiÄuÈN táu>]N
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-NoDerivs 3.0 Unported License.
E-book Published By http://malayalamebooks.org
January 2012
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
3
\ÔTÄh
muKvu> ...................................................................................................................................... 4
aÍY]yh OÎ[ ........................................................................................................................ 6
aÍY]yh >Þ[ ........................................................................................................................ 11
aÍY]yh mUÎ[ ...................................................................................................................... 18
aÍY]yh n]Ù[ ..................................................................................................................... 22
aÍY]yh aW[ ................................................................................................................... 26
aÍY]yh Ar[ ...................................................................................................................... 29
aÍY]yh ~<[ ....................................................................................................................... 34
aÍY]yh `È[ ....................................................................................................................... 37
aÍY]yh ONpt[ ................................................................................................................ 40
aÍY]yh pÊ[ ....................................................................................................................44
aÍY]yh ptien]Î[........................................................................................................ 48
aÍY]yh pzßÞ[ .............................................................................................................. 56
aÍY]yh ptimuÎ[ ............................................................................................................ 58
aÍY]yh ptin]Ù[ ............................................................................................................ 62
aÍY]yh ptinW[ ........................................................................................................... 65
aÍY]yh ptin]r[ ............................................................................................................. 68
aÍY]yh ptiEn<[ .............................................................................................................. 71
aÍY]yh ptienÈ[ ............................................................................................................ 74
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
4
muKvu>
Bgvd[gIt: HiàuÄšueT mtzgÖÆšil ~ÕvumDikh
jnzpiyvuh zpcu>zpc]>m]RÎtum]y O>u AÍY]«ikzgÖ
m]f[ zsImd[ Bgvd[ gIt. EvEd]pniSÊuÄšieÙ \d]Êvuh
xUÑ[mvum]y AÍY]«ikttVÆeš Bgv]N zsIkZS[fN
gItyil xuÙšitm]yi B¬i, ¡]n, kRÐ Ey]gÆš]yi
~vRÄuh anuS[ÚiÄuv]n]vuh viDh zptip]dic{iÈuÞ[ `Î
t]f[ gItyueT zpD]n xviEsSt.
gIt]m]H«YÊil niÎuÔ O>u Es}]kh |o xàRB
Êil x[m>fIym]f[.
xREv{]pniSEd] g]Ev] Ed]g[Í] Eg]p]Ùnàn®
p]REœ] vX® xuDIREB]¬] dug[Dh gIt]mZth mHt[
(`Ù}] \pniSÊuÄšuh psuÄšuh, krvÄ]>N zsIkZÿnuh,
psuÄiT]v[ aRjunnuh, p]l gIt]mZtvuh, mHÊ]y A
gIt]mZth BujiÄuÎvR buÍim]M]>]kuÎu.)
ek]TuÆÙ}UR kuÇiÄuÈN táu>]N: mÙy]šB]S]x]HitY
Êin[ amUÙYxhB]vnkL nÙ[kiy O>u mH]kviy]f[
Ek>švY]xN `ÎriyeÏTuÎ ek]TuÆÙ}UR kuÇiÄuÈN
táu>]N. O>uÙÑÊiÙDikh Es}]kÆšuÔ mH]B]>th 874
divxh ek]Þ[ vZÊ]nuvZÊh, pd]nupdh mÙy]šÊiEÙ
y[Äu xáURÉm]yi tR´m ecy[tt]f[ aEÌHh eek>ši
Äu nÙ[kiy ~Õvuh mHÊ]y xhB]vn. B]S]B]>th `Î
|o mH]B]>tp>iB]Syil aTÆiyiÈuÔ Bgvd[gItyueT
p>iB]Sy]f[ |o xàRBÊil mÙy]šh Bgvd[gIt |-
buÄ]yi zpxiÍIk>iÄuÎt[.
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
5
kTÏ]T[: |o Eb}]gieû ni>vDi aBYudyk]hÑikšueT
ni>ß>m]y aBYRËnyueT PÙm]yiÈ]f[ Bgvd[gIt]p>i
B]S |-buÄ[ Ezp]jÀ[ A>hBic{t[. |tin]yi Bgvd[gIt]
p>iB]SyueT O>u ac{Tic{ zpti ayc{utÎ >Gun]œNji
Ey]Tuh, Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S |buÄ[ Ezp]jÀ[
TImhgÆš]y >tIS[, SibiN, >w[jn, b]Ùmu>ši, xuEgS[
Ac]>i, >]j[Em]HN, jyti `ÎivE>]TumuÔ HZdyh
nirÇ nài |o xàRBÊil E>KeÏTuÊuÎu.
- zpx]DkN
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
6
aÍY]yh OÎ[
aR´unviS]dEy]gh
DZt>]z¨N prÇu -
DRÐEÑzth ku>uEÑzth puÄu Ep]>ieÎ]>uÆiEy]R
`N kUÈ>uh p]¥v>uemEß ecy[ttu x²y! 1
x²yN prÇu -
p]¥ueexnYh vYUHm]Þu kÞu duE>Y]DN nZpN
Ac]>Yeû xmIpÊu ecÎiÈiÆen ec]Ù}in]N 2
“kÞ]Ùuh p]¥v>ueT, y]c]>Y ep>ut]h pT
DIm]N zdupdjN nieû siSYN vYUHh cmc{it] 3
|tilÒU>R mH]viÙ}R Ep]>il BIm]R´uEn]pmR
yuyuD]nN vi>]TN t]N zdupdN >œiEk]ÊmN 4
Eckit]nN DZ¨Ektu vI>Yv]N k]si>]jnuh
pu>ijiÊ]ÄußiEB]jN eesbZn]h n>muKYnuh 5
vizk]ßn]h yuD]mnYuvuÊemojÓu vI>Yv]N
exoBzdN zdopEdyM]>ive>]eÄ mH>œR 6
nmuÄu muKY>]Ey]e>Í>ic{]Ùuh dViEj]Êm]
`N pTÊÙvM]e> niEÎ]RÐy[EÄ]tiTuÎu w]N 7
Bv]N BIS[mN kRÉnTRjyiÄuh kZp>Æen
asVË]m]v] vikRfN exomdÊi jyzdœN 8
EvriÈuh pÙ sU>M]e>niÄ]yuyiR viÈvR
n]n]sx[ztemTuÊuEÔ]E>v>uh >fdÑifR 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
7
BIS[mR k]Äuh nÐueTyI bÙemyÆuh p>Ît]h
BImN k]Äumv>ueT bÙem]Èu cu>uÄm]h 10
`Ù}]v<iÄuEm B]ghevc{urEÏ]eT niÎini
BIS[me>ÊeÎ >Ñic{u ek]ÔuviN niÆEšv>uh” 11
avÎu HRSh v]y[pic{u ku>uvZ³N pit]mHN
\c{ÊiÙÙriÒhKmUtiEyÕh zpt]pv]N 12
\TN shKh EB>i pfv]nkh Eg]muKÆšuh
epÈÎTic{u séic{ EG]Sh bHšm]yiEt 13
aEÏ]L evÔÄuti>kšuÔ vN Et>iÙ]ÞvR
m]DvN p]¥vNt]nuh divYshKukšUtin]R 14
p]WjnYh HZSiEksN EdvdÊN Dn²yN
epoz¥h ep>uhshKumUti BImkRÐ]vu m]>uti 15
anßvijyh BUpN kußipuztN yuDiæi>N
xuEG]Smfi puS[pÆL nkuÙN xHEdvnuh 16
pTuviÙ}]šiy]h k]sYN vN Et>]ši siK¥iyuh
DZ¨dYum[nN vi>]TN t]N Et]lÄ]Ê yuyuD]nnuh 17
zdupdN zdopEdyM]E>v>uh pZœivIpEt
exoBzdnuh mH]b]Hu evEv{er shKmUtin]R 18
Ag[EG]Sh D]RÊ>]¨RÄuÔuÔu viÔuh zpk]>m]y[
bHšh BUmiy]k]semÆuh tiÆivišÆEv 19
pIÎITu D]RÊ>]z¨M]R niÎukÞu kpiDVjN
aáuvI<]nTuÊEÏ]L viÙ}uEmßiÈu p]¥vN 20
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
8
HZSiEksen]TivÉmriyic{u mHIpEt
aR´unN prÇu -
>Þu eexnYÆLÄumiTy[eÄN EtR niRÊiTukcYut! 21
Ep]>ieÎ]>uÆivEÎ]e> En]Äik]feÈey]eÄ w]N
AE>]eTÙ}]emtiREÄfmiÆI yuEÍ]dYmÊil w]N 22
yuEÍ]dYu¬e> En]ÄeÈ du¨n]h D]RÊ>]z¨n]y[
yuÍÊiÜl zpiyh ecy[v]niÆI vÎ jnÆeš 23
x²yN prÇu -
HZSiEksN gUQ]Eksv]EÄvh EkÈu B]>t!
>Þu eexnYÆLÄumiTÄ]yiEÊR niRÊiyÆen 24
BIS[mEzd]f]zgB]gÊ]yi muÕuh mEÎ]RÄ[ muNpurh
prÇu p]Rœ, k]Fek]EÊ]>IÄu>uÄešeyÎut]N 25
atil p]RœN kÞu pitZpit]mHe> niˉt]yi
Ac]>Y m]tuÙb[zB]tZ puzt epozt xK]Äeš 26
sVsu>x[EnHite>yuh >Þu eexnYÊiÙuh s>i:
A nilÄuh b]³vM]e>ey]eÄkÞu pZœ]xutN 27
p>m]h knivuLeÄ]Þu viS]diEc{vEm]tin]N,
aRjunNprÇu -
k]Fky]l kZÿ, Ep]>iÎu vEÎ]>I xVjnÊien 28
tš>uÎuÞhgemÙ}]h vdnh v]TiTuÎu Em
\Þ]kuÎueÞeû emy{il viryuh E>]m]HRSvuh 29
eekyil zxhxiÏu g]¥Ivh et]Ùiyuh evßiTuÎu Em
nilÏ]N vy{]ty]kuÎu cuÕuÎu mm m]nxh 30
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
9
vip>ItnimiÊÆL kÞITuÎu Eksv
EzsyÓ[ kÞIÙ Ep]>ileÄ]ÎiÈI xVjnÆeš 31
kZÿ, EvÞ] vijyvuh >]jYvuh Em xuKÆšuh
>]jYemßiÎu Eg]vi³ EB]gÆL mm jIvnuh 32
ARÄu EvÞiÈu k]hÑiÏu >]jEB]gxuKÆL n]h
Ep]>ilÍnh zp]fnuh eekviÈu nilÄuÎit]yvR 33
Ac]>YpitZpuztM]>zpk]>h pit]mHR
m]tuÙsVsu>xY]Ù epozt xhb³im]Rkšuh 34
|vE> w]N ek]Ù}ukiÙ} ek]Î]Ùuh mDuxUdn!
ezetEÙ]kY>]jYÊiÎ]yuh pieÎyI mÎienßuv]N? 35
D]RÊ>]¨e> n]h ek]Î]l zpIeteyßu jn]RÌn!
vED]dYutM]>ive>eÄ]Î]l nÐLÄu p]pm]h 36
n]h ek]eÙ}]Ù}] b]³vE>]eT]eÊ]>IÍ]RÊ>]z¨e>
xVjnÍVhxnh ecy[t]l xuKm]Em] jn]RÌn! 37
EÙ]Bh ek]ÞuÔuekÈuEÔ]>ivR k]úIÙeyÜiÙuh
kuÙÑyÊieû Ed]Sh miztEzd]HmH]Gvuh 38
ariÇIETÞEy] nКIÏ]ph vieÈ]<iÄuv]N
kuÙÑyÊiÎu Ed]Sh k]fuÎvR jn]RÌn! 39
kuÙh ÑyiÄilÏÞuÔ kuÙDRÐÆL ekÈuEp]h
DRÐh ekÈ]lkuÙh muÕumDRÐh piTiepÈiTuh 40
aDRÐb]Dy]l kZÿ, kuÙx[ztIkL duSic{iTuh
duSiÄiEÙ] x[ztIkL kZÿ, jniÄuh vRÉxÜ>h 41
xÜ>h n>kÊiÎ]h kuÙ¼RÄuh kuÙÊinuh
vI<uh piE¥]dkh ekÈiÈvRÄuÔ pitZÄšuh 42
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
10
kuÙ¼RÄueÔ]>I vRÉxÜ>h epy[tGÆš]l
j]tiDRÐÆšuh nitYkuÙDRÐÆšuh ekTuh 43
kuÙDRÐÆL ekÈuÔ mnuSYRÄu jn]RÌn!
nitYvuh n>kÊiÜlÏ]RÏ]emÎuÞu EkLÏu w]N 44
aEy{]! k¨h mH]p]ph ecy{]N wÆeš]>uÆiEt
xVjnÍVhxEm]RÊEÙ}] >]jYexoKYdu>]sy]l 45
`tiR En]ÄIT]et sx[zthevec{eÎÒx[ztp]fikL
yuÍÊilÍ]RÊ>]z¨M]R ek]Ù}iÙuh EÑmm]h mm 46
x²yN prÇu -
`Îu>c{R´unN Ep]>ilEÊRÊTÊiÙi>uÏum]y[
viÙ}umáuh eekevTiÇiÈÙ}Ù]ÙuÔu<ÎEH] 47
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
11
aÍY]yh >Þ[
x]hKYEy]gh
x²yN prÇu -
av{Éh knivuLek]Þu kÉIR kÉil nirÇEH]!
m]<[kum]yvEn]ETvh prÇu mDuxUdnN 1
zsIBgv]N prÇu -
viSmÊil nineÄßIÄs[mÙh vÎukUTuv]N
an]>YReÄ]ÊtxVRgYmysxYmitR´un, 2
k}IbtVEme½]Ù] p]RË, nineÄ]ÄiÙ}iet]ÈuEm
tu¢mI ciÊdoRbÙYh viEÈlÄuk p>ßp! 3
aR´unN prÇu -
BIS[mEzd]fM]Rkeš w]enÆen mDuxUdn!
Ep]>iÙeáy[ettiREÄÞU pUjYe>ÒztuxUdn! 4
gu>uÄešÏUjYe>eÄ]ÎiT]et
yIEÙ]kÊil BiÑEyÕUfu nÙ}U;
aRË]sey]Äuh gu>uHihx ecy[tu
>¬h EtÄuh xoKYmiEÆ]RÄeyEÎ] ? 5
|EtEt] emc{mriyuÎIÙ nÐL
jyiÄukEy] Et]lÄEy] nÐL teÎ
Ae>eÄ]Î]l´IvniÙ]s EvÞ]
Ene> nilÏuÞv>iÍ]RÊ>]z¨R 6
k]RÏfYEd]S]l xVxVB]vh Ñyic{u
Ec]diÄuEÎN DRÐxEàHiy]y[ w]N
EzsyeÓß]Ef]tu niN siSYnI w]N
s]xic{]Ùuh kI<il nilÄuEÎ]e>eÎ 7
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
12
k]fuÎiÙ}iÆiz³iyÆLÄ[ Es]S-
Emkuh Es]kh mm Ep]ÄuEÎ]>Éh
D>iztiyilÒztuvÕZÍ>]jYh
xuE>stVhteÎyuh kiÈiy]Ùuh 8
x²yN prÇu -
HZSiEksen]eTEÎ]tiÅuQ]EksN p>ßpN
yuÍh ecyieÙ}Îu Eg]viàEn]ET]tiyTÆin]N 9
avEn]Tu HZSiEksN ci>ic{>uši B]>t!
>Þu eexnYÆLÄiTÄu viS]diÄuEá]šiÆen 10
zsIBgv]N prÇu -
aEs]cZ>ilEÒ]ciy]h nI zp²]v]dÆL ec]Ù[ky]h
zp]fN Ep]Ey]>iÙuh Ep]k]EÊ]>iÙuh Es]ciy] buDR 11
|Ù}]ti>uÎiÙ} w]nuh nIyumI n>n]œ>uh
|Ù}]ety]viÙ}t]nuh n]emÙ}]miniEmÙiÙuh 12
EdHieÄÆen EdHÊil b]ÙtVh yovnh j>
EdHm]Õvumv{Éh DI>N Em]HiÄyiÙ}til 13
p]Rœ, sIEt]ÿ xuKdu®Kd m]zt]nuvZÊikL
anitYkL v>uh Ep]kuh ep]ruÄukv B]>t! 14
vYœiÄiÙ}ivy]EÙtu pu>uSN pu>uSRSB!
xmdu®KxuKN DI>nmZtVÊin]fvN 15
|Ù}]ÊtuÞ]viÙ}uÔtiÙ}]t]vieÙ}]>iÄÙuh
|t[ >ÞiÎumuÔßh tÊVdRsikL kÞt]h 16
`Æuh vY]pic{ueÔ]>tu nsiÄiÙ} D>ieÄET]
ÑyiÄ]eÊ]>tiN n]sh ecy{]n]vieÙ}]>uÊnuh 17
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
13
nitYn]ey]>u EdHiÄIEÌHÆL muTiyuÎv
an]siÄzpEmyÎieÆÎ]lEÏ]R ecö B]>t! 18
|venek]Ù}uEv]enÎuh HtenÎuh D>iÏvR
ariyuÎiÙ}i>uv>uh ek]Ù}] ek]Ù}eÏTiÙ}ivN 19
pirÄiÙ}] c]kyieÙ}ÎuemÎ
Ù}uÞ]yiÈiÙ}iniyuÞ]kyiÙ}
ajN nitYN s]sVtnIÏu>]fN
ek]Ù}eÏT] emy[ muTiÄuÎEp]tuh 20
ajnvYynI nitYN nsiÄiÙ}ÎriÇvN
Ae>eÄ]lvtu ek]Ù}iÏetÆEn p]RË, pU>uSN 21
p<Äm]RÎuÔ pTÆL m]Õi
nvÆL vx[ztÆL n>N zgHiÏU
av{ÉEm jIRÉtnuÄL m]Õi
nvIn EdHÆL `TuÏu EdHI 22
sx[zth muriÄiÙ}iven EvviÙ}iven v×iyuh
evÔh nnÄiÙ}ivenEÒ]SiÏiÄiÙ} v]yuvuh 23
muriEylÄ] evßuEp]k] nny] Es]Siy]yivN
nitYN xRvgnI Ø]fuvcÙNt]N xn]tnN 24
avY¬nvicißYN t]nvik]>Ynum]fivN
atin]ÙitriÇiÈiÆnuEs]cic{iT]ö nI 25
atÙ}ivN nitYj]tmZtenÎu D>iÄiÙuh
mH]b]EH], nIyivenynuEs]cic{iT]y[ekET] 26
jnic{]l m>fh nitYh m>ic{vnu jMvuh
atin]eÙ]<iy]eÊ]ÎiÙnuEs]cic{iT]y[ekET] 27
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
14
avY¬]dYÆL BUtÆL vY¬mÍYÆL B]>t
avY¬]ßÆš]efÎ]ÙtieÙß]vÙ]tiy]h? 28
Aþ>YmÈivenÄ]fuEmk
n]þ>YmEÈ]tiTuh meÕ]>uÊN
Aþ>YmÈnYEn] EkÈi>iÄuh
EkÈ]ÙumiÆriyieÙ}]ÈumnYN, 29
xRv{EdHÊiÙuh EdHi vàYnÙ}yi B]>t!
atin]lÓRv{BUteÊÏÕiyuh Es]ciy]ö nI 30
xVDRÐeÊÏ]RÊu kÞumiškIT]ti>iÄ nI
DRÐYyuÍÊiEnÄ]L mÕiÙ} nM nZpeÎ]ET] 31
ydZ¢y] kiÈum]r]xVRÅdV]>h turÎt]y[
|o mÈ[ Ep]R p]RË, EnTuh xuKi EÑztiypuhgvR 32
atÙ} nI DRÐYm]miÓhg>h ecy[tiT]öiEÙ]
atil xVDRÐh puk<uh viÈu nI p]pEmÕiTuh 33
ninÄnßduS[kIRÊi jIvj]ÙÆEš]tuEm
EpR EkÈvÎu duS[kIRÊi c]ÄiÙuh vÙut]ef]ET] 34
EpTic{u Ep]>ilÏiM]rI nIeyEÎ]RÄuh mH]>œR
avRÄ[ nI m]nYn]yi niÎu Ù]GvEmÕiTuh 35
pÙ EvÞ]Êtuh ec]Ù}iÊuTÆuh nieû eev>ikL
niN p]TveÊ niàic{umtiÙuh du®Kemßuv]N? 36
cÊ]EÙ] xVRÅemÊuh nI jyic{]l BUmi v]fiTuh
atin]EÙ½ ekoEßy, yuÍÊiÎ]yurc{u nI 37
Ù]B]Ù]Bh xuKh duKh jy]jyvuem]Ïm]y[
yuÍÊiÎ]y[ nIEy]>uÆukIvÉh p]pEmÙ[eÄ]Ù] 38
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
15
x]hKYbuÍiyit] Ec]EÎN Ey]gÊil EkÈuek]Lkituh
AbuÍiey]Äukil p]RË, kRÐb³h viTuh Bv]N 39
aBizkmh nsic{ITiÙ}iÆiÙ}] zptYv]yvuh
|oÍRÐÊiÎˉem]Îuh >ÑiÄuh vN ByÊiÙuh 40
niþy]«iky]h buÍiyieÆ]EÎ ku>unàn!
niþyh vÎiT]EÊ]RÄ[ buÍi ciÎiynßm]h 41
pUÊu ni½uem]>I v]Äu prÇITump¥itR
Evdv]dikL EH! p]RË, meÕ]ÎieÙ}Îu ec]Ù}uEv]R 42
jMkRÐPÙh nlki zkiy]EBdh ep>uÊt]y[
EB]eegsV>YgtiÄ]yiÄ]miÄuh xVRÅk]hSikL 43
atil ciÊh Ùyic{uÔ EB]eegsV>Yp>RÄEH]
niþy]«iky]h buÍi viDiÏIÙ] xm]Diyil 44
Evdh ezetgufYviSyh ezetgufYh viTukR´un
niRÌVàN nitYxtVØN niE>Y]gEÑmn]«v]N 45
`Æuh evÔh nirÇÎu kifR ek]eÞßu k]>YEm]
Evdhek]Þztt]N k]>Yh vi¡n]h zb]ªfÎEH] 46
kRÐ]Dik]>i m]zth nI ecÕuem]Ù}] PÙÆšil
kRÐÊil PÙm]sieÄ]Ù}kRÐÊiÙifeÆ]Ù] 47
Ey]gØn]yiec{ö kRÐh xhgemEnY Dn²y!
xiÍYxiÍixmzp]yN xmtVh Ey]gm]h dZ™h 48
buÍiEy]gÊil niEÎerÊ]e< kRÐh Dn²y!
buÍiyilÒ>fh ecÙ}U PÙEHtuÄL pic{kL 49
buÍiEy]gh kÙRÎuEÔ]N p]ppufYÆL eek viTuh
atin]l Ey]gEmÕ]Ùuh Ey]gEm] kRÐekosÙh 50
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
16
kRÐjnYPÙh viÈu buÍiEy]gi mnISikL
jMb³h vieÈ]<iÇu EkTÕ pdemÊuEm 51
niNbuÍi, Em]HkÙiÙemEÏ]LviÈu kTÄuEm]
EkLEÄÞtilEÄÈtiÙumÎu niRv{iÉn]h Bv]N 52
zsutiy]lÓhsyh viÈieÈEÎ] niþÙm]y[ dZ™h
xm]DiyilbuÍi niˉtÎu nI Ey]gm]RÎiTuh 53
aR´unN prÇu -
zp¡ ni½uh xm]DiØenßuv]N em]<i Eksv!
ØitDIeyEß]tu,emÆu ni½]emÆugmic{iTuh? 54
zsIBgv]N prÇu -
mnÓiÙuÔ k]mÆL p]RË, muÕuh tYjiÄukil
A«]viÙ]«xßu¨N Øitzp¡num]mvN 55
du®KÊiÙuLnTuÆ]EÊ]N xuKÊileÄ]tiyÕvN
>]gEdVSByh viEÈ]N ØitDI muniy]fvN 56
suB]suBÆEšÕ]Ùuem]ÎiÙuh x[EnHmÕvN
ek]Þ]T]EÊ]N evruÄ]EÊ]nEzt zp¡yurc{vN 57
Am eekk]l tÙkL Ep]ÙizàiyÆešey]eÄyuh
viSy]lÏiNvÙiÄuEÎ]nEzt zp¡yurc{vN 58
AH]>h viÈ EdHiÄu viSyÆeš]<iÇuEp]h
>xemEnY, >xh pieÎÏ>h kÞITilviÈuEp]h 59
koEßy, yøh ecy[t]Ùuh vidV]n]h pu>uSÎuEm
myÄumizàiyzg]mh mnÓien H>iÄuEm, 60
aet]eÄyumTÄIeÈN p>N Ey]gmi>iÄfh
|zàiyÆL vseÏEÈ]nEzt zp¡yurc{vN 61
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
17
viSyÆL ninEÏ]n]yvyilÓhgm]eÏTuh
xhgÊ]lÄ]mmuÞ]kuh, k]mÊ]lEzk]Dm]ÞiTuh 62
Ezk]DÊ]Ù]fu xEÐ]Hh xEÐ]H]EÙ]RÐ viÈiTuh,
O]RÐ viÈ]l buÍi ekTuh buÍi ekÈ]l nsic{iTuh 63
>]gEdVSÆL viÈuh tN p]ÈiÙ]mizàiyÆš]l
xV]yÊh viSyh ek]LEv]N zpx]deÊyfÇiTuh 64
zpx]dÊilÓRv{du®KH]niy]yven]ÊiTuh
zpxÎciÊnuTEn buÍiEyÕmurc{iTuh 65
aEy]gieÄ]ÊiT] buÍiyEy]giÄiÙ} B]vn
s]ßiey]Ä] B]viey]EÊ]ns]ßeÎvieTÓuKh? 66
c>iÄumizàiyÆLÄu mnÓuh kUeTeyÊukil
H>iÄuh zp¡ytu k]ÕhBÓilEÊ]fi Ep]ÙEv 67
atuek]Þu mH]b]EH], viSyÆšiÙizàiyh
aTÆi ni½uÎvn]fEzt zp¡yurc{vN 68
~vRÄuh >]ztiy]h En>mufRÎITuÎu xhymi
k]fuh muniÄu nisy]efÙ}]>umuf>uÎtil 69
evÔh nirÇiÈišk]turc{
kTlÄkh nI>fyuÎEp]eÙ
muÕuh k]mh Ec>uEv]N s]ßiEyßuh
k]mh k]miÄuÎvN s]ßiEyß] 70
k]memÙ}]h evTiÇiÈu k]hÑviÈu c>iÏvN
niRÐmN ni>HÜ]>n]yvN s]ßiEyßiTuh 71
|tu p]RË, zbªniÙyituEÔ]N Em]Hm]ÞiT]
|tilniÎ]lÄÙ]sÊil zbªniRv{]fm]ÞiTuh 72
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
18
aÍY]yh mUÎ[
kRÐEy]gh
aR´unN prÇu -
¡]nh kRÐÊiEnÄ]šuh emc{emÜil´n]RÌn!
EG]>kRÐÊieÙeßeÎ niEy]giÏtu Eksv! 1
kÙRÊiec{]Ù}ieyNbuÍi Em]HiÏiÄuÎu Hß! nI
tIRc{keÞ]Îu>c{]Ùumtil EzsyÓu EnTuv]N 2
zsIBgv]N prÇu -
EÙ]kÊilniæ >Þ]y[ w]N ec]EÎN muNpnG]sy!
¡]nEy]g]lÄRÐEy]g]lÓ]hKYRÄuh Ey]gikLÄuEm 3
kRÐÆL tuT>]Ç]Ùuh eenS[kRÐYh EnTiT] pum]N
xnY]xhek]Þu t]niÆu xiÍi EnTuÎteÙ}ET] 4
Ñfh Ep]Ùuem]>]L kRÐem]Îuh ecy{]et niÎiT]
ecy{iÏiÄuh zpkZtijgufh kRÐeÊy]e>yuh 5
kREÐzàiyÆeš niRÊIÈizàiy]RËÆšuÔin]l
O]RÊi>iÄuh mU™buÍi miËY]c]>num]efET] 6
mnÓuek]ÞizàiyÆTÄiÄRÐEy]gvuh
kREÐzàiyÆš]l ecy[Ev]nx¬N emc{mR´un! 7
dZ™h kRÐh ecö kREÐmkRÐÊiÙumuÊmh
kRÐh ecy{]et niN EdHy]ztEp]Ùuh nTÎiT] 8
y¡]RËkRÐh viÈiÆI EÙ]kEm kRÐb³nh
atiÎu kRÐh koEßy, ecö niÓhgn]y[ Bv]N 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
19
y¡EÊ]Tuh zpj]xZ¨i ecy[etEÎ]ti zpj]pti
niÆLÄiEt k]mEDnuvitin]lniÆL v]¿uviN 10
|tilec{y[viN EdvtZp[ti tRÏiÄuh EdvR niÆeš
aEnY]nYh tRÏfh ecy[tu p>h EzsyÓu EnTuviN 11
y¡tRÏit>]h v]En]R niÆLÄi¨xuKh t>uh
avREÄk]tvR t>uÎEtˉ]N nÙ} kÔn]h 12
xÊuÄL y¡si¨eÊy]sic{Gem]<ic{iTuh
tniÄu t]N pciÄuEÎ]R p]ph p]pikEš½uEm 13
aÎ]l´IvikšuÞ]kumÎmuÞ]h GnÊin]l
y¡Ê]l EmGmuÞ]kuh y¡h kRÐxmud[Bvh 14
kRÐh zb]Eª]d[Bvh k]Fk zbª]Ñ>xmud[Bvh
atin]lÓRv{gh zbªemÎuh y¡Êil niˉt]h 15
~vh nTÊuh czkeÊynuvRÊic{iT]ÊvN
p]p]yuÓizàiy]>]mN jIviÏU p]RË, p]<iÙ]y[ 16
A>]«>tiy]y]«tZp[tn]Ey]>u m]nvN
A«]vilÊeÎ xßu¨nvN ecEy{ÞitiÙ}iH 17
ecy[t]ÙumvnieÙ}]Îuh k]>Yh ecy[tiÙ}eyÜiÙuh
xRv{BUtÊiÙumvÎiÙ}EÙ}] k]>Yb³nh 18
atin]lÓ¬i vieÈÎuh ecEy{Þuh zkiy ecö nI
kRÐxhgh viÈu ecy{uh pu>uSN p>m]RÎiTuh 19
kRÐÊ]lÊeÎ xhxiÍi pUEÞ]RkL jnk]dikL
EÙ]kxhzgHem]EÎ]RÊ]Ùuh nI zkiy ecy{fh 20
`eßßu vÙiEy]N ecy[vttu ecy{uÎu mÕuEpR
avenEß] zpm]fiÏttu piNtuT>uh jnh 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
20
`niÄu p]RË, muÏ]>ieÙ]Îuh ecEy{ÞtieÙ}ET]
kiÈ]ÊtiÙ}] kiÈ]nuh kRÐÊilÊeÎ niˉu w]N 22
|šviÙ}]et kRÐÊil w]N niÎIT]ti>iÄiEÙ]
`N v<iEÄ piNtuT>U p]RË m]nuSE>v>uh 23
|o EÙ]kem]ÄeÄÈITuh w]N kRÐh ecy[tiT]öiEÙ]
xÜ>h ecy{uEv]n]kumI zpj]Ñyk]>iy]h 24
x¬>]h mU™R kRÐÆL ecy[tITuhEp]eÙ B]>t!
EÙ]kxhzgHmi¢iEÏ]nx¬N ecy{fh buDN 25
kRÐxhgikš¡RÄu buÍiEBdh v>ueÊ]Ù]
OÊu vidV]NkRÐem]eÄec{y[tu ecy{ic{uek]Ôfh 26
kRÐÆeš]eÄ zpkZtigufÆLv<i ecöiÙuh
aHÜ]>vimU™]«]Ev]RÏU w]N ecy[vetÎut]N 27
tÊVh kEÞ]N mH]b]EH] gufkRÐÊi>iÏiEÙ
guf]gufÊil ni½uÎetÎriÇiÈx¬n]h 28
zpkZtiØitimU™M]R gufkRÐÊiEÙReÏTuh
`Ù}]h k]f]Ê]´še>eyÙ}]h kEÞ]nišy[eÄ]Ù] 29
aÍY]«buÍiy]eÙÎilÄRÐemÙ}]h nYxic{u t]N
ni>]siÓ]y[ niRÐmn]yÙ}l viÈTR ecö nI 30
`niÄuÔI mth nitYmnuæiÄuÎ m]nvR
zsÍey]ÊIRSY viÈuEÔ]R kRÐniRÐu¬>]y[ v>uh 31
|oRSY vieÈN mtmitÆnuæiÄ]ti>iÏvR
xRv{¡]nvimU™M]R n¨buÍikEš]RÄ nI 32
ariEv]nuh tlzpkZtiey]ÊiTuh Ec¨ek]ÔuEm
zpkZtieÄÊuEm EÙ]kRnizgHh ecy[vetßuv]N 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
21
>]gEdVSÆL niˉuÞiÆizàiy]RËÆL Et]ruEm
avÕiNp]ÈiÙ]y[EÏ]ek]Ù}ivÎv viE>]DikL 34
p>DRÐÊiEnÄ]šuh vikRÐh vigufh gufh
xVDRÐÊilc{]k nÙ}u p>DRÐ ByÜ>h 35
aR´unNprÇu -
`Î]ÙiÆ]>yc{iÈu p]ph ecy{uÎu pU>uSN
tÎi¢ viÈuh v]RS[Efy bÙ]lÄˉic{vÉEm 36
zsIBgv]NprÇu -
|oÄ]mmIEzk]Dmitu >Ej]gufxmuÛvh
mH]snN mH]p]pi k]FkivNteÎ eev>iy]h 37
pukyùiey mUTuÎu cši kÉ]TiEyyuEm
j>]yu gRBh mUTuÎuEÞvh mUTumietÆuEm 38
|tin]Ù]vZth ¡]nh ¡]niEÄ] nitYeev>iy]l
koEßy k]mpU>ÊiltZp[tiyiÙ}]eÊ]>ùiy]l 39
|zàiyh buÍimnvumDiæ]nmitiÎuEp]l
|vy]EÙ myÄuÎU ¡]nh mUTiÈu EdHiey 40
atin]l nIyizàiyÆL muNpTÄIÈu B]>t!
vi¡]nh Ep]ÄiTuEÎ]>IÏ]pieyÓhH>ieÄET] 41
p>Æš]fizàiyÆšizàiyÆLÄuEm mnh
mnÓiEMeÙy]h buÍi buÍiÄuh EmeÙy]fvN 42
~vh buÍiÄu p>enÄÞÆ]«]vTÄi nI
mH]b]EH], ek]Ù[k k]m>UpduRv{]>eev>iey 43
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
22
aÍY]yh n]Ù[
¡]nkRÐviB]gEy]gh
zsIBgv]N prÇu -
|oey]>vYym]h Ey]gh vivxV]En]Tu ec]Ù}i w]N
vivxVYN mnuEv]ET]tI mnuviÑV]kuEv]TuEm 1
>]jRSikšriÇ]>iÏ>á> v<iÄituh
~erÄ]Ùhek]Þu nsic{tI Ey]gh p>ßp! 2
AÏu>]tnm]h Ey]gh niEÎ]TiÎu>ecy[tu w]N
B¬enÎi¨enEÎ]RÊu gU™m]kumituÊmh 3
aR´unNprÇu -
piNEp niN jnnh muNEp vivxV]eû jMvuh
AdYh nIEy]tieyÎI w]nriEyÞuÎetÆen? 4
zsIBgv]NprÇu -
k<iÇU pÙ jMh Em ninÄuh pÙtR´un!
aet]eÄ w]En]RÄuEvN nIEy]RÄuÎIÙ p>ßp! 5
ajnvYyenÎ]Ùuh BUtÆLÄIsn]kiÙuh
nijzpkZti eekek]Þu jniEÏn]«m]yy]l 6
DRÐÊieÎEÏ]e<]EÄyuh v]Èh tÈuÎu B]>t!
aDRÐ]BYuË]nvumÎ]«xZ¨i k<iÏU w]N 7
x]Duxh>ÑfÊinuh du¨xhsiÑfÊinuh
DRÐÊiNniÙniˉiÎuh yughEt]ruh jniÄuEvN 8
`N divYjMÆEšvh EnE>]TriÇvN
EdHh viÈ]l´niÄiÙ}IeyÜeÙÊITumR´un! 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
23
>]gEzk]DÆL vieÈeÎÊ]En]ReÊeÎ zsyic{vR
pÙ>uh ¡]ntpÒuÍR w]N teÎy]yin]R 10
Ae>eÎeyÐÈfvtÐÈve>Eyˉu w]N
`N v<iÄnuvRÊiÏU p]RË, m]nuSR muÕuEm 11
kRÐxiÍiÄu k]hÑiEÏ]REdvM]e> yjiÏvR
\TN mnuSYEÙ]kÊilÄRÐÊ]l xiÍi kiÈiTuh 12
gufkRÐviB]gÊ]l j]ti n]Ùuh cmc{u w]N
atiÎu kRÊ]evÎ]lw]nkRÊ]vrikvYyN 13
kRÐEÙpemniÄiÙ}iEÙ}tuh kRÐPÙ]syuh
|ÐeÈeÎyriEÇ]nuh kRÐb³mriÇiT] 14
`ÎriÇuh ecy[tu kRÐh pÞuEÔ]R Em]Ñk]hÑikL
atin]lec{ö nI kRÐh pÞuEÔ]R pÞu ecy[tt]h 15
kRÐemeßß]fkRÐmitilÄvikL mU™>]h
AÄRÐh niEÎ]ET]t]h w],nriÇ]lÏ]pmÕiTuh 16
tÊVh kRÐÊinuh k]Fk vikRÐÊinumÆen
akRÐÊinuEm k]Fk kRÐÊiN gti duRGTh 17
akRÐÊilÄRÐvuh t]N kRÐÊiÜÙkRÐvuh
k]Eú]N DIm]N m]nuS>iÙivN Ey]gi kZt]RËn]h 18
k]mxÜˉmiÙ}]et xRv{]>hBmuÔvN
kRÐh ¡]nÊIyilevEß]N vidV]enEÎ]tuEm buDR 19
kRÐÊiN PÙb³h vieÈÎuh tZp[tN ni>]zsyN
kRÐh ecy{uÎietÎ]Ùuem]Îuh ecy{uÎtiÙ}vN 20
ni>]si ytciÊ]«]evÙ}]b{³vumÕvN
kRÐh emy{]eÙ t]Necy[Ev]N kiÙ[biSÊileÏT] dZ™h 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
24
ydZ¢]Ù]Bxßu¨N dVàVh viEÈ]N vimX>N
xiÍYxiÍikšilÊuÙYN ecöiÙuh b³EmÕiT] 22
xhgh Ep]y[ mu¬n]y[ ¡]nÊiÜlc{iÊmurc{EH]!
y¡]Rœh zkiyecy[Ev]nu Ùyic{ITuh xmüvuh 23
zbª]ùiyil zbªHvYh zbª]l zbª]RÏfh Huth
zbªÊieÙÊiTumvN zbªkRÐxm]Diy]l 24
eedvy¡mup]xiÏU EvriÈu ciÙ Ey]gikL
y¡h y¡Êin]lÊeÎ ecy[vU zbª]ùiyilc{iÙR 25
xhym]ùiyil EH]miÏU Ezs]zt]dIzàiyvuh ciÙR
|zàiy]ùiyil EH]miÏU sé]di viSyh ciÙR 26
mÕumizàiykRÐÆL zp]fkRÐÆšuh ciÙR
EH]miÏU ¡]ndIp[t]«Ey]gxhymv×iyil 27
zdvYy¡h tEp]y¡h ¡]ny¡vum]y[c{iÙR
xV]ÍY]y¡]ny¡M]R ytim]R xhsitzvtR 28
EH]miÏU zp]fniÙp]nen zp]fnp]nnil
zp]f]p]nEÏ]Äu niRÊi zp]f]y]mem<uh ciÙR 29
zp]fN zp]fnil EH]miÏU niyt]H]>>]h ciÙR
y¡¡>ive>Ù}]>uh y¡Ê]lÏ]pmÕvR 30
y¡si¨]mZth ek]LEv]R nitYzbªÊieÙÊuEm
ay¡niÆiÙ} EÙ]kmeÆEß] k>unàn! 31
~vh zbªmuKÊiÜlec{y{uÎU pÙ y¡vuh
|et]eÄyuh kRÐjÆšitriÇÆu mu¬n]h 32
zdvYy¡ÊiÙuh nÙ}U ¡]ny¡h p>ßp!
p]RË, mÕuh kRÐem]eÄ¡]nÊiÜÙTÆuEm 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
25
zpfip]th p>izps[nh Exvyuh ecy[tEt½ ni
ninÄI ¡]nEm]tITuh ¡]nim]R tÊVdRsikL 34
atriÇ]Ùizpk]>h nI Em]HiÄiÙ} p]¥v!
atin]l´Ivj]Ùh nI k]fuh tÜÙuemÜÙuh 35
xRv{p]pikEšÄ]šuh p]pkZÊmenÜiÙuh
¡]np}vh ek]Þu p]pem]eÄyuh nI kTÎiTuh 36
kÊuh tI c]áÙ]ÄuÎU virekÆenyR´un!
¡]n]ùi kRÐem]eÄyuh c]áÙ]ÄumEtviDh 37
¡]nÊienEÏ]eÙ p>isuÍh meÕ]ÎumiÙ}iH
atut]En Ey]gxiÍN k]ÙÊ]lÊÎiEÙ½uEm 38
¡]nh EnTuh zsÍyuEÔ]N tˉ>N xhyEtzàiyN
¡]nh vÎ]lÏ>h s]ßiyuTEnteÎ EnTiTuh 39
ariy]EÊ]N zsÍ ekEÈ]N xhsyiEÏ]N nsic{uEp]h
xhsyiEÏ]niHp>EÙ]kmiÙ}iÙ} xoKYvuh 40
Ey]gÊ]l kRÐvuh viEÈ]N ¡]nÊ]l sÜyÕvN
A«vnum]yvnilÄRÐh pÕ] Dn¡y! 41
`Î]Ù¡]nv<iy]yuÔil ni½uÎ xhsyh
¡]n]xiy]l evÈi Ey]gEmÙ[eÄ<uEν B]>t 42
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
26
aÍY]yh aW[
xnY]xEy]gh
aR´unN prÇu -
kZÿ, xnY]xvuh kRÐEy]gvuh v]<[ÊiTuÎu nI
nÙ}Ett]fivyieÙÎurÏic{>uLcö Em 1
zsI Bgv]N prÇu -
>Þuh niEzsyxh nÙ[kuh xnY]xh kRÐEy]gvuh
kRÐxnY]xÊiEnÄ]L kRÐEy]gh visi¨m]h 2
ariki¢]EdVSHInN nitYxnY]xieyÎu nI
niRdVàVN xuKm]y[ b³h viÈuEp]>uh mH]Buj! 3
x]hKYEy]gÆL >eÞÎ]R mU™R p¥it>eÙ}ET]
nÎ]yieÈ]ÎusIÙic{]l kiÈuh >Þieûyuh PÙh 4
x]hKYÆš]ÙuÔ PÙh EnT]h Ey]gÆš]ÙuEm
x]hKYEy]gÆeš]Î]yik]ú]n]kuÎu k]úvN 5
Ey]ghkUT]et xnY]xh EnT]N pfi mH]Buj!
Ey]gem]Äuh muniyuTN zbªh x]Dic{uek]ÔuEm 6
Ey]gmuEÔ]N suÍciÊN jit]«]vu jiEtzàiyN
xRv{BUt]«BUtN t]N ecöiÙuh EÙpm]RÎiT] 7
OÎuh ecy{uÎtieÙ}Îu ttV¡N Ey]giEy]RÄuEm
kÞuh EkÈuh et]Èun]ÕiÊiÎuEp]y[ vIRÊurÆiÙuh 8
ec]Ù}iviÈuemTuÊuh t]N kÉuciÐi mi<iÄiÙuh
viSyÆLÄizàiyÆL niˉietÎuh D>ic{ut]N 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
27
zbªÊiÜlEc{RÊu kRÐh xhgemenY c>iÏvN
nIRek]Þu t]m>yiÙ Ep]ÙGhek]ÞÙip[tn]h 10
EdHh mnh buÍi EkvEÙzàiyÆšivÕin]l
xhgh viÈ]«suÍiÄu kRÐh ecy{uÎu Ey]gikL 11
Ey]gi kRÐPÙh viÈiÈurÏilÒ]ßiEyßiTuh
Ey]gmEÕ]N k]mbÙ]l PÙh k]mic{u bÍn]h 12
mnÓ]l kRÐem]eÄyuh viÈuv]<uh xuKh vsi
nvdV]>puE> EdHi ecy{] ecy{iÄyiÙ} t]N 13
jQÊilÄRtZÄRÐÆešEnY xZ¨iÄy]h zpBu
|Ù}] kRÐPÙ]xhgh zpvRÊiÏU xVB]vEm 14
~lÄieÙ}]Îieûyuh p]pEm½iÙ}] pufYvuh zpBu
a¡]n]vZtm]h ¡]nmtil Em]HiÏu jIvikL 15
A«]vien<um¡]nh ¡]nÊ]lÊIRÄuEv]RÄEH]!
¡]nm]ditYenEÏ]eÙ etšiyiÄuh p>Êien 16
tlb{uÍikL td]«]ÄL tÎiæM]R td]zsyR
vIÞuh Ep]>]ÊiTeÊÊuh ¡]nÊ]lÏ]pmÕvR 17
vidY]vinym]RÎuÔ vizpnil py{iÙ]nyil
n]yilÏrynilEÏ]Ùuh xmdRsikL p¥itR 18
|Æu xZ¨i jyiEc{]>]h x]mYÊilciÊem]ÊvR
niREÌ]Sxmm] zbªh zbªÊiÙvR niˉvR 19
zpiyh vÎ]l zpHRSiÄiÙ}zpiyÊil evruÊiT]
Øi>buÍi p>uÆ]EÊ]N zbª¡N zbªm]ÞvN 20
b]HYx[pRs]x¬Entu xuKm]«]viEÙ½uEm]
zbªEy]gh pUÞvn]ÓuKÑyEmlÄuEm 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
28
viSy]xhgxoKYÆL du®KEHtuÄLteÎy]h
\Þ]h nsiÄuh koEßy, >miÄiÙ}vyilb{uDN 22
k]mEzk]DÊÔÙien emy[viTuÎtil muÎEm
|vieTÊ]N xHiÄuEÎ]N Ey]giy]fvn]h xuKi 23
aßÓuK]ß>]>]mnßRE´Y]tiÓum]ÞvN
zbªBUtnvN Ey]gi zbª]nàmfÇiTuh 24
ÙBiÏU zbªniRv]fmZSim]>ükÙ[mSR
dVàh viÈ yt]«]ÄEšvRÄuh Hitk]hÑikL 25
k]mEzk]Dh viÈ ytciÊ>]h ytiÄLÄEH]!
A«¡RÄu nTÄuÎu zbªniRv{]femÎuEm 26
b]HYx[pRsh purÊ]Äi zBUmEÍY dZ¨iy]Äiyuh
zp]f]p]nÆešÊuÙYh mUÄinuÔil nTÊiyuh 27
yEtzàiymEn]buÍi muni Em]Ñp>]yfN
|¢]ByEzk]DHInenEÏ]<uh mu¬n]fvN 28
tEp]y¡PÙh ek]LEv]N xRv{EÙ]kRÄumIsV>N
xRv{EÙ]kxuHZÊIw]enÎriEÇ]RÄu s]ßiy]h 29
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
29
aÍY]yh Ar[
A«xhym Ey]gh
zsI Bgv]N prÇu -
kRÐÊiN PÙEm½]et kRÐh EvÞtu ecy[vvN
xnY]xi Ey]giy]fùizkiyviÈvnÙ}EH]! 1
xnY]xemÎu ec]lEv]Îu Ey]gm]Ef]RÄ B]>t!
xÜˉh xnYxiÄ]EÊ]N Ey]giy]vieÙ}]>uÊnuh 2
Ey]gh pÚiÄuh muniÄu kRÐh k]>fm]fu Ep]l
Ey]gh x]Dic{uÔvEÎ] smh k]>fm]fu Ep]l 3
|zàiy]RËÆš]h kRÐÆšilÓhgic{iT]ÊvN
xRv{xÜˉxnY]xiy]y]EÙ] xiÍEy]gn]h 4
t]n]E«]Í]>fh ecö ecey{]Ù}]«]vx]dnh
A«]v]«]viÎu b³uv]«]v]«]vinuÔ>i 5
A«]v]«]vin]l evEÎ]nuÔ]«]v]«b³uv]h
A«]vu eev>ieyEÏ]eÙyn]«]viÎu eev>iy]h 6
jit]«]v]y s]ßÎu p>m]«]vu xiÍm]h
m]n]vm]n sIEt]ÿ xuKdu®KÆšil p>h 7
¡]nvi¡]nxhtZp[tN kUTØN vijiEtzàiyN
yu¬emEÎ]tiTuh Ey]gi ep]ÎiÙuh mÉiÙuh xmN 8
xuHZMizt]>imÍYØ b³uxVØ vi>uÍ>il
x]DuÄšil du¨>iÙuh xmbuÍi visi¨n]h 9
gU™ØÙh v]fu Ey]gi Ey]gh sIÙiÄuekEÏ]<uh
OÕ¿u ytciÊ]«]v]siÓÕp>izgHN 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
30
suÍEdsÊurÏ]y[ÊÎ]xnh evc{uek]Ôfh
\yRÎuh t]fumÙ}]et sIÙEt]lÏulvi>ieÏ]Tuh 11
atiEÙk]zgmtiy]y[c{iEÊzàiyjyeÊ]Tuh
Axnh v]f]«ÒuÍiÄ]yi Ey]gemTuÄfh 12
emy{uh k<uÊuh tÙyuem]ÊišÄ]tureÏ]Tuh
tNmUÄiN tÙEml En]ÄIÌieÄÆuh En]ÄiT]ett]N 13
s]ß]«]v]y[ BItieyEnY zbªc]>izvteÊ]Tuh
mnÓTÄi mc{iÊN mlÏ>N Ey]gEm½fh 14
nitYmImÈ]«Ey]gh ecy{uh Ey]gi yt]syN
`Îil niRv{]fp>y]yITum]Ò]ßiEyßiTuh 15
Ey]gem]Ä] ep>ußInieÄ]ÈumuÉ]ÊvÎuEm
ep>uÊurÆuEÎ]en]ÈumurÆ]EÊ]numR´un! 16
OÊ]H]>viH]>EÊ]eT]Ê kRÐzkmEÊ]Tuh
OÊurÆiyufREÎ]nu Ey]gh du®Kh ekTuÄuEm 17
`EÏ]šTÆiTuh ciÊm]«]vilÊeÎ niˉt]h
k]memÙ}]h eekevTiEw]N Ey]gm]ÞvnEÏ]E< 18
dZ¨]ßh k]ÕutÈ]Ê diÄilÌIph jVÙic{iT];
av{Ém]f]«Ey]gm]eÞ]>u ytciÊnuh 19
Ey]gh sIÙic{utTyuh ciÊemÆu>miÏEt]
aÆ]«]vieny]«]v]lk]Þ]«]vilÓuKic{iTuh 20
atIzàiyh buÍiEvdYm]kumßÊieÙÓuKh
`ÆrIÇITumvieT ni½uh ttV]lc{Ùic{iT] 21
`EßÕ]ÙtiÙuh EmeÙ Ù]Bh meÕ]ÎuEm]RÊiT]
atilniEÎ]N ep>uÊITuh du®KÊ]Ùuh cÙic{iT] 22
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
31
atEÙ}] du®KEy]gÊiN viEy]gh Ey]gemÎtuh
mnh evruÄ]t] Ey]gmur¿uhpTi EnTfh 23
xÜˉÆL k]mÆeš]eÄyuh eekevTiÇuTN
mnÓ]Ùizàiyzg]memÙ}]TÊuh tTÇut]N 24
D]>fy[eÄ]ÊiTuh buÍiy]eÙ emeÙ}yTÆfh
mnÓ«]viÙ]ÄIÈu meÕ]Îuh niny]etyuh 25
~EttiTÊuecÙ}uÎu mnÓØi>cWÙh
at]tiTh viÈTÄIÈit]«]viÙi>uÊfh 26
zps]ßciÊn]Ey]>I Ey]giyil xuKmuÊmh
Ec>uh >jÓuEp]y[Ï]pmÕITuh zbªBUtnil 27
Ey]giyiÐeÈÎu Ey]gm]RÎpkÙ[mSN
`šuÏÊil zbªEy]gmtYßxuKm]ÞiTuh 28
xRv{BUtÊiÙuh teÎÊÎilÊ]N xRv{BUtvuh
Ey]gyu¬]«]vu k]fuemÆuEm xmdRsnN 29
`eÎeyÙ}]ÕiÙuh k]Eú]enÙ}]h k]úvenÎiÙuh
A>]fvÎu Ç]niÙ}]t]kiÙ}venniÄuEm 30
`Ù}]ÕiÙuh niÙ[kuemeÎÊ]en]Î]yib[BjiÏvN
`ßil niÎITiÙuh Ey]giyvN niÙ[kuÎetÎiÙ]h 31
`Ù}]ÕiÙuh xmh tÜeÙÎtiNvÉmR´un!
xuKvuh du®Kvuh k]Eú]N xÐtN muKYEy]giy]h 32
aR´unN prÇu -
x]mYhv<i Bv]N ec]Ù}iyIEy]gh mDuxUdn!
\rc{ niÙ kÞIÙ] c]WÙYhek]ÞitiÎu w]N 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
32
mnÓu cWÙh kZÿ], mœieÏ]EÎÕvuh dZ™h
k]ÕTÄuhep]eÙytiÆTk]EnÕvuh pfi 34
zsI Bgv]N prÇu -
sÜyiÙ} mH]b]EH], cWÙh duRzgHh mnh
aBY]xhek]Þuh eev>]gYhek]Þuh koEßy p]ÈiÙ]h35
mnÓTÆ]Êvnu Ey]gh duÓ]ÍYemMth
vsY]«]viÎu yøic{]Ùup]yh ek]Þu x]DYm]h 36
aR´unN prÇu -
zsÍyuEÔ]nˉyøN Ey]g]lc{iÊh cÙiÏvN
Ey]gxiÍi epT]etßu gtiyil kZÿ, ecÎiTuh? 37
\ByzB¨n]y[c{iÎuh k]ruEp]eÙ nsiÄuEm]
niÙviEÈ]N zbªv<i pi<c{uEÔ]N mH]Buj! 38
`niÄIÓhsyh kZÿ muÕuh tIRÊutE>fEm
aÆÙ}]tIÓhsyeÊÊIRÄuv]nieÙ}]>uÊnuh 39
zsI Bgv]N prÇu -
p]RË, n]sh v>iÙ}iÆumÆum]yvEntuEm
nMecy{uÎvEÎtu, t]t, duRÅtivÎiT] 40
pufYv]M]RÄuÔ EÙ]kEÊer nUÕ]Þu v]fvN
Ey]gzB¨N sucizsIm]M]RkuÙÊil pirÎiTuh 41
aeÙ}Üil b{uÍiyuTyEy]gim]RtN kuÙÊiÙ]h
EÙ]kÊiÙImÈiÙuÔ jMmtYßduRÙ}Bh 42
avieTÏURv{jMeÊb{uÍiEy]gmfÇITuh
yøi¿uh xiÍi kUÈIT]N vIÞuEm ku>unàn! 43
avsh ni½iÙumvN pURv{]BY]xv<iÄu Ep]h
Ey]g¡]nh ninEÏ]nuh sézbªh kTÎiTuh 44
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
33
zpyøÊ]ÙudYmiÄuh Ey]gi kilbiSmÕvN
pÙjMh ek]Þu xiÍN p>y]h gti EnTiTuh 45
tpxVim]>iÙuh ¡]nim]>iÙuh Ey]gi emc{m]h
kRÐim]RkšiÙuh emc{h Ey]giy]yITukR´un! 46
Ey]gim]RkšiÙuh muÕuemÎil ev¿uh mneÓ]Tuh
zsÍiec{eÎb[BjiÄuEÎ]EnÕh yu¬metN mth 47
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
34
aÍY]yh ~<[
¡]nEy]gh
zsI Bgv]N prÇu -
`ÎiÙuÔh evc{u p]RË, Ey]gh pUEÞ]N md]zsyN
xhsyh vieÈeÎ muÕumriyuh niÙEkLÄ nI 1
vi¡]nEÊ]TumI ¡]nemÙ}]h niEÎ]Tu ec]Ù}uEvN
atriÇ]ÙiÆu meÕ]ÎriEyÞtumieÙ}ET] 2
axhKYh m]nuSM]>ieÙ]>]L xiÍiÄu En]ÄiTuh
xiÍiÄu yøiÏv>ieÙN ttVmriEv]en]>]L 3
mÎu evÔh tIyu k]Õ]k]sh mnÓuEm
aHÜ]>vuemeÎÈumeÈN zpkZti BiÎy]h 4
|tiÜl niÎu EvriÈ]ö]eúN zpkZti pieÎyuh
jivenÎu mH]b]EH], EÙ]kh t]ÆuÎt]ftuh 5
xRv{BUtÆšumitil´niÏvkEš]RÄ nI
w]nI xRv{jÅÊiÎumuÛvh n]sm]ytuh 6
|oeyÎilniÎu EvriÈ]ey]ÎumiÙ}] Dn¡y!
|etÙ}]h nUÙil mfikLEp]eÙÎilEÄ]RÊu niˉt]h 7
>xh v]>iyil w]N p]RË, zpB w]N czàxU>Y>il
EvdÊil zpfvh, séh v]nil,Ïo>uSm]Lkšil 8
D>iztiyil pufYg³h w]N EtjÓ]fu v×iyil
jIvn]h jIvj]ÙÊilÊpxVikšil w]N tph 9
xRv{BUtÊinuh nitYbIjh w]N p]RË k]Fk nI
buÍim]M]RÄu w]N buÍi vNpM]ReÄ]Ä vNpu w]N 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
35
bÙh Ç]N bÙikLeÄÙ}]h k]m>]gÆešÎiEy
DRÐh vi>uÍh EÙ]kÊil k]mh w]N B>tRSB! 11
muÕuh x]tVikm]h B]vh >]jxh t]mxh p>h
|etÙ}]emÎilniEÎ]RÄ w]nÆiÙ}veyÎiÙ]h 12
ztiguf]«kB]vh mUÎivy]lÓRv{EÙ]kvuh
Em]Hic{iÈriviÙ}I w]N EmeÙyvYynuÔtuh 13
|Et] du>tYygufmyieyN divYm]yy]h
`eÎÊ]n]zsyiEÏ]>I m]yEyyuh kTÎiTuh 14
AzsyiÄieÙ}eÎ mU™M]>]kuh nIcp]pikL
m]yy]l ¡]nvuh Ep]yiÈ]xu>tVh kÙRÎvR 15
n]ÙukUÈh xukZtikešeÎEÓviÄumR´un!
ARÊN ji¡]xu k]>Y]RËi ¡]niyuh B>tRSB! 16
nitYEy]giytil ¡]ni muKYB¬i visi¨n]h
¡]niÄu w]EnÕmi¨enniÄvnumi¨n]h 17
Ezs¨>]five>Ù}]>uh ¡]ni w]N teÎeyMth
w]N teÎ muKYgtieyÎ]ÞvN Ey]giy]mvN 18
~er jMÆLeÄ]TuÄh ¡]nieyÎiÙfÇiTuh
v]xuEdvNxRvemÎ] mH]«]vu duRÙ}BN 19
mÕu Edv]zsyh ecy{uh k]mÊ]l ¡]nmÕvN
at]tu niymh pUÞu tNtN zpkZtiEp]Ùev 20
~Ettu B¬EnEttu emy{Rc{y[EÄ]RÏu x]d>h
at]t]LÄ] dZ™zsÍ s>iy]ÄuÎtuÞu w]N 21
avn] zsÍey]Ê]yveû pUj nin¿uEm
Hitk]mÆL w]N nÙ[kumv kiÈumEt v<i 22
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
36
aˉDIÄšvRÄuÔ PÙEm] n]smuÔt]h
Edvy´V]ÄL v]En]>ieÙÊuh mlB¬e>ÎiÙuh 23
avY¬N vY¬iy]REÎ]eneÎeÎEy]RÄumbuÍikL
`niÄuÔvYyEzsæB]veÊyriy]ÊvR 24
zptYÑnÙ} w]N Ey]gm]y]¢Îen]>]LÄuEm
ajnvYyeneÎeÎ mU™EÙ]kmriÇiT] 25
k<iÇtuh w]nriyuh nTÄuÎtumR´un!
v>]nuÔtuem]EÄyuh, mriyieÙ}eÎy]>uem 26
|¢]EdVES]Ëm]h dVàEm]Hhek]Þyi B]>t!
zxZ¨iyil xRv{BUtÆL myÆuÎu p>ßp! 27
pufYkRÐ]Ä]š]m]REÄ] p]ph tI>]nTuÊtuh
dVàEm]Hh viÈvR ExviÄuemeÎ dZ™zvtR 28
j>]m>f mu¬iÄieÆNv<ieÄvR En]ÄuEm]
avR k]fuh zbªttVmÍY]«h kRÐem]eÄyuh 29
x]DiBUt]Dieedv]Diy¡emeÎyriÇvR
`eÎ zpy]fk]ÙÊumriyuh yu¬buÍikL 30
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
37
aÍY]yh `È[
t]>k zbªEy]gh
aR´unN prÇu -
A zbªemeßßÍY]«h kRÐvuh pu>uES]Êm!
aDiBUth pieÎyDieedvemÎtuemßuv]N! 1
aDiy¡vuemß]>iEÌHÊil mDuxUdn!
zpy]fk]ÙÊrivetÆen nieÎ Ey]gikL? 2
zsI Bgv]N prÇu -
aÑ>h p>mh zbªmÍY]«h t]N xVB]vm]h
BUtB]Ev]Ûvh ecy{uh vixRÅh kRÐemÎt]h 3
aDiBUth Ñ>h vüu pum]n]fDieedvth
EdHÊiÙDiy¡N t]NteÎy]h EdHi xÊm! 4
aßk]ÙÊiÜeÙeÎÊ]En]RÊuTl evTiÇuTN
Ep]kuEÎ]N w]N teÎy]yiÊI>umieÙ}]>u xhsyh 5
`eßßu vüuEv]RÊßÊiÜl EdHh tYjiÄuEm]
at]tieÙÊuh koEßy, muÕuh tlB]vn]vs]l 6
atin]eÙeÎey]Ï<uEm]RÄ Ep]>uh nTÊuk
`EMl mEn]buÍikL evec{ÊuemÎiÙxhsyh 7
aBY]xEy]gm]RÎnYÊieÙÊ]Ê mnÓin]l
p>h divYpum]nilec{eÎÊuh p]RË, x[m>iÏvN 8
pu>]fn]kuh kvi s]xit]v[
p>]fuEvÄ]šfuev x[m>iEÏ]N
D]t]vu xRvÊincißY>UpN
tmÓinuh EmlÊpn]BenÊ]N 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
38
zpy]fk]EÙ Øi>ciÊn]yi-
b[B¬YnVitN Ey]gbÙeÊ]eT]EÊ]N
zBUmÍYÊil zp]feny]Äievy[Ep]-
enÊITum]ÌivYp>hpum]nil 10
`ßÑ>h EvdviÊuÄL k]ú-
eteÆÊuÎU ytim]R vIt>]gR
`ßi¢iEc{] zbªc>Yh c>iÏ-
t] Ø]nh w]N nieÎ]ET]t]h cu>uÄi 11
dV]>ÆešÙ}]h E>]Dic{u mnh HZÊiÙTÄiyuh
mURÍ]vil zp]fEn niRÊi Ey]gD]>fy]ÞvN 12
O]emEÎk]Ñ>h zbªh jpiec{eÎx[m>ic{uEm
EdHh tYjic{u Ep]kuEÎ]N p>y]h gti EnTiTuh 13
meÕ]ÎiÙuh mneÓÊ]eteÎeyÎuh x[m>iÄiEÙ]
A nitYyu¬Ey]giÄu xuÙBN p]RË, w]N dZQh 14
`Ül vÎ]lÏunR´Mh du®Kmizsms]sVth
zp]piÄiÙ}] mH]«]ÄL p>xhxiÍi EnTiEy]R 15
zbªEÙ]k]di EÙ]kÆL m]ÕmuÔvyR´un!
`Ül vÎ]lÏunR´MmiÙ}] koEßy, ecÕuEm 16
Ayi>h yugEm ec]lvU zbª]vieûyHÓuEp]l
Ayi>h yugEm] >]vumEH]>]zt¡>]mvR 17
avY¬ÊiÜlniÎuÞ]h vY¬iey]ÄyHÓiEÙ
Ùyic{ITuh >]ztiy]y]ÙvY¬iÊiÜÙ]kEv 18
|ob[BUtzg]mmtut]nuÞ]yuÞ]y[ Ùyic{iTuh
>]ztiy]y]lÏ]RË, vIÞumuÞ]yITumHÓiÙuh 19
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
39
avY¬ÊiÜlniÎuÞu meÕ]>vY¬B]vvuh
BUtemÙ}]h nsic{]Ùum]EyEttuh nsic{iT] 20
aÑ>]BiDmvY¬mtEÙ}] p>y]h gti
atilec{Î]l piNti>iÄiÙ}t]efN p>mh pdh 21
avN p>Npum]N p]RË, ÙBYn]h suÍB¬iy]l
avÜÙIb[BUtj]ÙmvenÆuh nirÇvN 22
~tuk]ÙÊn]vZÊiy]vZÊiyiv Ey]gikL
ecÎ]l EnTuÎit]Ä]Ùh pry]h B>tRSB! 23
suk}h EtjÓùi pkl m]xm]ruÊ>]yfh
atilEÏ]y]l zbªemÊuh zbªEvdikš]yvR 24
kZÿh DUmh >]ztiy]ruh m]xm]ÌÑif]ynh
czàEj]tiÓtilec{Î]l Ey]gi pieÎÊi>iÄuEm 25
jgÊil nitYgtikL kZÿsuk}ÆL >ÞuEm
OÎilEÏ]y]lÏiNti>iy] mEÕtilÊi>iEy v>uh 26
|o m]RÅh kÞiTuh Ey]gi p]RË, Em]Hic{iT] dZ™h
atin]EÙtuk]ÙÊuh Ey]gh eekeÄ]ÔukR´un! 27
EvdÆL y¡ÆL tpÓu d]n
mivÕieÙÏufYPÙÆešÙ}]h
kTÎu Ep]emÎriyuÎ Ey]gi-
eyÊuÎit]dYh p>mh pdÊil 28
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
40
aÍY]yh ONpt[
>]jguHYEy]gh
zsIBgv]N prÇu -
anxUy! Bv]En]Tu gU™m]yitu ec]Ù}iT]h
¡]nh vi¡]nem]Ê]ytriÇ]ÙGmÕuEp]h 1
>]jvidY] >]jguHYmituÊmpviztm]h
zptYÑmriyuh DRÐYh xuKh x]DiÏtvYyh 2
|oÍRÐÊil zsÍiy]Ê pu>uSM]R p>ßp!
`ÎieÙÊ]et ecÙ}uÎU mZtYuxhx]>m]RÅEm 3
avY¬mURÊiy]kuh w]nI EÙ]kÊil nirÇvN
`Îil niˉU BUtj]Ùh w]N ni½uÎiÙ}vÕiEÙ] 4
`Îil niˉIÙ BUtÆL k]FekeeÎsV>YEy]gEm
BUtBZÊÙ} BUtØenÎ]« BUtB]vnN 5
xRv{gN v]nil ni½uÎ vM>ueÊÎvÉEm
niÙ[kuÎU xRv{BUtÆešÎieÙEÎ]RÊuek]Lk nI 6
koEßy, xRv{BUtÆL epTuemN zpkZtiÄkh
kˉ]ßÊilÄˉm]y]Ùv xZ¨iÏtuÞu w]N 7
xVßh zpkZti eekeÄ]Þu xZ¨iEÏniÆu vIÞuEm
avseÏeÈ<uh BUtj]Ùh zpkZtis¬iy]l 8
AÄRÐem]ÎuEm pÕuÎIeÙniÄu Dn²y
AÄRÐÊiÙud]xInniÙy[EÄÙ[k]et ni½y]l 9
`N kI<iÙ]yi zpkZti xZ¨iÄuÎu c>]c>h
|oÄ]>fÊ]lÄoEßy, ti>iyuÎU jgÊEH]! 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
41
mnuSYEdHh pUeÞeÎÍiÄ>iÄuÎu viQ[™ikL
`eû BUtmeeHsV>YB]veÊyriÇvR 11
Em]G]sR Em]GkRÐ]ÄL Em]G¡]n>EctnR
myÄITuÎ]xu>>]ÑxzpkZtiy]ÞvR 12
`eÎÏ>h p]RË, eedvzpkZtiØR mH]syR
annYciÊR ExviÏU nitYBUt]di buÍiy]l 13
`eÎeyÎuh puk<ÊIÈu yøhecy[tU dZ™zvtR
nmx[k>ic{up]xiÏU B¬iEy]eTeÎ Ey]gikL 14
¡]ny¡h ek]Þu yjiec{eÎEÓvic{iTuh ciÙR
OÕ¿uh Every]yiÈuh pÙt]y[ visVmURÊiey 15
zktu w]N w]N y¡miH xVD w]N w]N mHoSDh
mzßh w]N w]NteÎy]jYh w]nùiHutmiÆu w]N 16
w]nI´gÊieûy¢nÐ D]t] pit]mHN
EvdYh pviztEm]Ü]>mZÄu x]mh yjuÓuEm 17
zpBu BRÊ]x]Ñi gtiyi¨N s>fm]Ùyh
zpBvh zpšyh Ø]nh niD]nh bIjmvYyh 18
tpiEÏ]N w]N vRSmI w]nTÄvny¿vN
amZth mZtYuvuh w]Nt]nxÊuh xÊumR´un 19
ezetvidYM]R Ex]mpM]RkešeÎ
yjic{RËiÄuÎu niS[p]pR v]nuh
A Ey]gYR pufYh xu>EÙ]kemÊi-
b[BujiÏu v]nilÏÙ EdvEB]gh 20
vis]Ùm] xVRÅEÙ]kh Bujic{u
pufYh tIRÎ]Ùve>ÊuÎu mÎil
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
42
~vh ztyIDRÐmiyÎuEp]yuh
vÎuh ÙBiEÏ]>vR k]mk]mR 21
meÕ]ÎuemÎiEyeyeÎEyÕu Exvic{ITuh ciÙR
A nitYEy]gikLeÄ]ÄEy]gEÑmh vHiÏu w]N 22
anYEdvkešb[B¬izsÍEy]Tuh BjiÏvR
`eÎÊeÎ BjiÄuÎu koEßy, viDi viÈuEm 23
y¡ÊieÎÙ}]h w]n]fu EB]¬]vuh zpBuv]ytuh
ariyuÎieÙ}eÎyvR tÊVÊ]l cYut>]mtil 24
Ep]h EdvzvtR v]En]>ilÏitZzvtR pitZÄšil
BUEtjYR BUtÆšiÙuemÎup]xke>ÎiÙuh 25
B¬iEy]TiÙ pU k]y[ jÙvuh mm nÙ[kiy]l
atu w]EnÕiTuh suÍciÊN B¬iey]ETky]l 26
ecy[vtuh tiMtuh Em]HiÄuÎtuh nÙ[kiTuÎtuh
tpiÏtuh EH koEßy, xmRÏic{ITuekÎil nI 27
suB]suBPÙh kRÐb³emÎ]eÙ]<iÇuEp]h
xnY]xEy]gm]ReÎÎieÙÊITuh nI vimu¬n]y[ 28
w]enÙ}]RÄuh xmN, EdVSYnieÙ}niÄieÙ}]>i¨nuh
`eÎb[B¬Y] BjiEÏ]RkešÎil w]nv>iÜÙ]h 29
annYciÊn]eyeÎb[BjiEÏ]N du¨u ecöiÙuh
x]Duv]efEÎ]RÊiETfh nM¿u muti>uÎvN 30
\TN DRÐiæn]y[ÊI>uemEοuh s]ßiEyßiTuh
koEßy, nIyurc{]Ùuemeû B¬N nsic{iT] 31
`eÎ vÎ]zsyiÄuEÎ]R p]pjM]Äš]kiÙuh
x[ztIkšuh eevsY>uh EnTuh p>xlÅti sUzd>uh 32
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
43
B¬R pufYzb]ªf>uh >]jRSikšuEm]tEf]?
anitYmiÞÙI EÙ]km]ÞieÈeÎb[BjiÄ nI 33
`eÎEy]ReÊN B¬eneÎ yjiec{eÎ nmiÄ nI
`ÎilÊ]enÊumI Ey]gm]ReÎeÎÓhzsyic{ nI 34
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
44
aÍY]yh pÊ[
viBUtiEy]gh
zsIBgv]N prÇu -
|niyuh nI mH]b]EH], EkÈ]Ùuh muKYm]h em]<i
zpIti Ec>uÎ niEÎ]Tu Hith p]REÊ]tiTuÎu w]N 1
ariyieÙ}N zpB]vm] v]En]>uh m]munIzà>uh
EdvkLÄuh munIzàRÄuh muÕum]dimn]fu w]N 2
EÙ]Eksn]diyiÙ}]EÊ]njeneÎEy]RÏvN
mo™Yh viEÈ]N m]nuS>il xRv{p]pvimu¬n]h 3
buÍijw]nmxEÐ]Hh Ñm xtYh dmh smh
xuKh du®Kh Bvh n]smByh BymiÆen 4
aHihx tu¨i xmt duS[EpR d]nm]Êph
BUtÆLÄivyuÞ]kuh pÙmeÈÎilniÎu t]N 5
pÞuÔ xp[tRSikšuh n]Ùu Ep>uh mnuÄšuh
mnÓieÙN B]vj]t>vRÄI zpj visVvuh 6
`niÄuÔIb[BUtiEy]gh tÊVEÊ]TumriÇvN
|šk]tuÔ Ey]gEÊ]eT]ÄumieÙ}]>u xhsyh 7
xRv{zpB]vnEÙ}] w]N xRv{muÞ]vetÎiÙ]h
`EÎ]ReÊeÎb[BjiÄuÎu B]vem]ÄuÎ p¥itR 8
mlc{iÊR mˉ>zp]f>EnY]nYh Eb]DEmkuEv]R
`eÎ v]<[ÊiÊu¨i pUÞu >mic{ITuÎu nitYvuh 9
nitYEy]gh pUÞu nàY] Bjic{ITuÎvRÄu w]N
buÍiEy]gh nÙ[kumv>tuek]eÞÎieÙÊITuh 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
45
av>ilÄniviÎ]yiÈ¡]nÄU>i>uÈu w]N
A«B]vØn]y[ ¡]ndIpB]Ó]ÙkÕuvN 11
aR´unN prÇu -
p>h zbªh p>h D]mh pvizth p>mh Bv]N
pu>uSN s]sVtN divYn]diEdvnjN zpBu 12
nIeyÎ]R munim]e>Ù}]h zsIn]>dmHRSiyuh
axitN EdvÙN vY]xN ec]Ù}uÎueÞEÎ]TÆyuh 13
En>]efÙ}]emEÎ]TÆ>uLecy[vtu Eksv
Bgv]En, niN evšiviÆriy] xu>d]nvR 14
t]N teÎyriyuh nieÎ nI m]zth pu>uES]Êm
BUtB]vn, EdEvs, EdvEdv, jglÏEt 15
ec]Ù[k divYÆš]m]«viBUtikešey]eÄ nI
A viBUtikš]ÙEÙ}] EÙ]kh vY]pic{u niˉU nI 16
Ey]gIzà, nieÎ w]En]RÊriEyÞuÎetÆen
~Ettu B]vÊilnieÎb[Bgv]En, ninÏu w]N? 17
viü]>m]y]«Ey]gviBUtikL jn]RÌn!
vIÞuh ec]Ù[kIymZtu EkÈuÞ]kuÎIÙ tZp[ti Em 18
zsIBgv]N prÇu -
Hß niEÎ]Tu divY]«viBUtikšu>¿uvN
zpD]nm]¿u>uEzsæ, viü>ic{]eÙ]TuÆiT] 1
A«]vu w]N guQ]Eks, xRv{BUt]syØn]h
w]n]dimÍYh BUtÆLÄßemÎtum]emeT] 20
AditYM]>il w]N viÿu EjY]tiÓukšiÙhsum]N
m>ulÅEf w]N m>Ici nÑztÆšiÙiàu w]N 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
46
EvdÆšilÓ]mEvdh w]N v]En]Rkšil v]xvN
|zàiyÆšil w]N ciÊh eectnYh BUtj]tiyil 22
>uzdM]>ilÒÜ>N w]N >EÑ]yÑ>il viÊpN
vxuÄšilÏ]vkN w]N pRv{tÆšil Em>u w]N 23
puE>]Hit>il muKYN w]En]RÄ p]RË, bZHx[pti
Exn]nikšil w]N x[kàN x>ÓuÄšiÙ]<i w]N 24
mHRSim]>il BZgu w]N v]Äil w]EnkmÑ>h
y¡Êil jpy¡h w]N Himv]N Ø]v>Æšil 25
vZÑÄUÈÊiÙ>y]l EdvRSikšil n]>dN
g³Rv>ilc{izt>œN xiÍ>ilÄpiÙN muni 26
\eec{zsvÓsVvRÅÊiÜl w]nmZEt]ÛvN
e`>]vth dßikšil n>M]>il n>]DipN 27
AyuDÆšil w]N vzjh eepÄšilÄ]mEDnu w]N
zpjnN kàRÏnI w]N, w]N xRÏÆšil v]xuki 28
n]gÆšiÙnßN w]N v>ufN jÙjßuvil
a>Ym] pitZvREÅ w]N xhyß]Äšil w]N ymN 29
eedtY>il zpH}]dnI w]N k]ÙN kÙnk]>>il
mZgÆšil mZEgzàN w]N eevnEtyN KgÆšil 30
pvnN w]N p]vn>il sx[ztv]M]>il >]mn]h
w]N JSoGÊil mk>,m]Õilevc{iÈu ghg w]N 31
xRÅÆLeÄ]eÄ w]n]diyßh mÍYvumR´un!
vidYkLÄÍY]«vidY v]dh v]dijnÊil w]N 32
aÑ>ÆLÄk]>h w]N duàVh x]m]xikÊiÙuh
w]NteÎyÑyh k]Ùh w]N D]t] visVEt]muKN 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
47
mZtYu xRv{H>N w]n]h jniÄuEÎ]RÄu jMvuh
x[ztIkšil zsI kIRÊi v]Äu x[mZti EmD DZti Ñm 34
x]mÆšil bZHlÓ]mh g]yzti C]àx]šiyil
m]xÆLEÄ] m]RÅsIRSmZtuÄšil vxßm]h 35
ctiEÏ]>ilc{Utu EtjÓEzt EtjxVikLÄu w]N
jyh w]N vYvx]yh w]N xtVv]M]RÄu xtVvuh 36
v]xuEdvN vZÿikšil p]¥vM]>iÙR´unN
munIzàM]>il w]N vY]xN suzkN kvikšilÄvi 37
dmiÏvRÄu d¥h w]N jyiEÏ]RÄiH nIti w]N
>HxYÆšil monh w]N ¡]nh ¡]nini>¿uw]N 38
xRv{BUtÆLÄuemEß] bIjh w]ntumR´un!
`eÎ]TukUT]et kÞiÈiÆieÙ}]>u c>]c>h 39
`eû divYviBUtiÄiÆßmiÙ}] p>ßp
\EÌsm]zth ec]EÎnI viButiyueT viü>h 40
viBUtiey]ÊUR´itm]y[ zsImeÊeßßu vüuEv]
aet]eÄeyeû EtjÓiÎhsjht]N D>iÄ nI 41
aeÙ}ÜieÙßinDikmriÇiÈiÆitR´un
~k]hsÊ]l visVemÙ}]h vY]pic{iÈ]fu niˉu w]N 42
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
48
aÍY]yh ptien]Î[
visV>UpdRsnh
aR´unN prÇu -
`niÄnuzgHÊiÎu gUQmÍY]«muÊmh
aÆuÎu ec]Ù[ky]eÙeû mo™YmieÏ]eš]<iÇuEp]y[ 1
viü>]lEÄÈu w]N BUtxmulÏÊiÙyÆšuh
Bv]ÜlniÎhbuj]Ñ, niN m]H]«YvumvYyh 2
A«]vienÏÕiyÆu ec]Îtuh Ec>umIsV>!
nieûeeysV>m]h >Uph k]Effh pu>uES]Êm! 3
`niÄu k]f]N x]DiÄumetÎ]efÜieÙN zpEB]!
`eÎÄ]Èuk EÙ]Eks, s]sVt]«]vienb[Bv]N 4
zsIBgv]N prÇu -
p]RË, k]Fekeû >UpÆL nUrum]yi>vuh p>h
n]n] viDÆL divYÆL n]n] vRÉxV>Upm]y[ 5
k]Fk >uzd]ditY vxu m>udsVikEšyuEm
muN k]f]tueÔ]>]þ>Yh pÙtuh k]Fk B]>t! 6
|til c>]c>jgeÊ]Äey]Îic{u k]Fk nI
`N EdHÊilÅuQ]Eks, mÕuh k]ú]N ninÏtuh 7
|o xVßh k]Éuek]eÞeÎÄ]ú]N k<ikyieÙ}ET]
divYh cÑuÓu nÙ[kEÎN k]Fk Ey]gmieetsV>h 8
x²yN prÇu -
`Îuh ec]Ù}iyuTN BUp, mH]Ey]Egsn]h H>i
p>eemsV>Y>UpeÊÄ]fic{u p]RËnEÏ]E< 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
49
pÙ v]yuh kÉum]yiÏÙt]þ>YdZsYm]y[
pÙ divYc{]RÊfiÇu pÙ divY]yuD]™Ym]y[ 10
divY]m]ÙY]hb>h c]RÊiÌivYg³ÆL pUsiyuh
xRv{]þ>Yh xRv{xuKm]ÞßhviÈ Edven 11
v]niEÙ]>]yi>h xU>YEtjeÓ]Îic{udiÄukil
A mH]«]vieû EtjÓieû x]dZsYemÊuEm 12
pÙ mÈ]y[ EvRti>iÇ visVem]Äyum]ytil
EdvEdveû EdHÊil kÞu p]¥vneÏ]E< 13
\TEn Ek]LmyiReÄ]Þ]þ>Ym]Þu Dn²yN
kuáiÈu EdvenÄUÏieÊ]<utuhek]Þu ec]Ù}in]N 14
aR´unN prÇu -
k]fuÎu w]N Edv, Bv]eû emy{il
v]En]e>yuh ButgfÆEšyuh
p«Øn]h n]MuKEdvEnyuh
xmüdivYRSi PfIzàE>yuh 15
ep>uÊu eek v]y[ vyR kÉum]yi-
Ènß>UpeÊ]Tu k]úu nieÎ;
niÎ]diyuh mÍYvumßvuh w]N
k]úIÙ, viEsVsV>, visVmUREÊ! 16
ki>ITiy]y[Ådiy]y[c{zkiy]yi-
EÊjEÓßIeÈÆuEm dIp[tn]yi
dIp[t]nÙ]RÄdYutiy]yzpEmy-
duRÙ}ÑYn]h mÈu k]fuÎu nieÎ 17
nIyÑ>h p>mh EvdYmEÙ}]
nIyI´gÊiÎu p>h niD]nh
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
50
nIyvYyN s]sVtDRÐp]ÙN
xn]tnN pU>uSN Eb]ÍYm]y[ Em 18
an]dimÍY]ßnnßvI>Y-
nnßEd]ÓiàudiEnsdZÄ]y[
dIp[t]ùivz¬EÊ]Tu k]úu nieÎ
xVEtjÓ]l visVxß]piy]yi 19
BUv]k]sÆLeÄ<umß>h nI
dieÄÆuEm vY]p[tn]yiÈu niˉu;
|o nieûyuzg]Ûut dIp[ti kÞu
nTuÆuÎU mUÎuÙkh mH]«N! 20
|oEÌvoGh niÜl vEÎriTuÎU
By]lÄUÏic{iÙR v]<[ÊuÎu nieÎ
suBh ec]Ù}iÓiÍmHRSixhGh
muKYx[Et]zthek]Þu v]<[ÊuÎu nieÎ 21
>uzd]ditYM]R vxu visV]sVix]ÍY-
m>ulÅfh mÕumÆUS[mpM]R
g³Rv{xiÍ]xu>yÑR mÕu
m]þ>Yh pUÞuÞu En]ÄuÎu nieÎ 22
ep>uÊu v]y[ kF tuT k]Ùu eekyuh
mH]b]EH], pUÞ niN EG]>>Uph
bHUd>h bHUdhz¨]k>]šh
kÞI EÙ]kh vYœyileÏÈu w]nuh 23
m]nh muÈiÌIp[t n]n] nirÊil
v]yuh turÎuzgdIRg[G]Ñn]yi
nieÎÄÞuLvYœ pUÞIÈu eeD>Y-
smÆL w]N EnTiT]t]yi viS[Ef]! 24
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
51
dhz¨]k>]šÆL BvMuKÆL
k]Ù]nEÙ]zgÆL ni>Îu k]FEk
diq[Em]Hm]RÎiÞl epTuÎu Edv!
zpEB], zpx]diÄ jgÎiv]x! 25
|t] niÜl DZt]>]z¨eû mÄ-
ešÙ}]v>uh mÕu mEÎ]E>]ET]Ïh
BIS[mN Ezd]fN kRÉnuh mÕumx[ml
eexnYÊiEÙ zpv>M]>um]yi 26
kTÄuÎU xtV>h dhz¨ nIÞu
ByÜ>tVMuKoGÊinuÔil
pÕiEÏ]yic{iÙR pÙ}iÎiT¿uh
k]fuÎEÙ}] tÙ ep]ÈiÊkRÎuh 27
pu<y[eÄ]Äuh pÙ tÉiE>]<uÄu-
m]<iÄkEÊÄu t]N p]ÇiTuÎu;
av{ÉmI n>EÙ]kzpvI>-
>]šuÎ niN muKj]Ùh kTÏU, 28
kuÊuh tIyilÏ]Õkeš]ÄeyÐ-
ÈuTN nsiÏ]N EvgEm]eTÊiTuÎu
av{ÉEm ecÎiTuÎU nsiÏ]-
en]Ïh nieû vz¬ÆL Et]ruh 29
jVÙic{iTuh vdnoGÆš]EÙ
muÕuh EÙ]kh nI zgxiÄuÎu nÄi;
EtjÓu EÙ]kÊil nirÇuEG]>h
tpiÄuÎu EÙ]kem]ÈuÄu viS[Ef]! 30
ecÎ]Ùum]>ÆtiEG]>>UpN!
et]<]h zpx]diÄuk EÙ]kn]œ!
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
52
AdYN Bv]enÊi>iEyfEm Em
ti>iÇiTuÎiÙ} Bvl zpvZÊi 31
zsI Bgv]N prÇu -
EÙ]kÑyh ecy[ev]>u k]ÙnI w]N
EÙ]kh zgxiÄuÎtin]y[ÊuTREÎ]N
nIyieÙ}Î]kiÙumIÄUÈR tI>uh
pTÄšÊilÄ]Êu ni½uÎEy]DR 32
`Î]eÙ<uEνuk kIRÊiEy½
sztuÄešeÄ]ÎiH n]Tu v]<[k;
w]N ek]Îi>iÏuÞive> muNpu nIyuh
nimiÊm]y[ ni½uk xvYx]ciN! 33
Ezd]fN BIS[mN eex³vN kRÉenÎ-
Ù}nYM]>]h vI>Ey]EDzàE>yuh
w]N ek]EÎ]>uEÄ]Ù[k nI m]<[kiETÞ]
yuÍh ecy{U evÎiTu eev>ivRÅh 34
x²yN prÇu -
|ovÉm]EÄsvN ec]Î EkÈu
eekÄUÏiyuh emy[ virc{uh ki>ITi
kuáiÈuTN kZÿEn]ET]ti vIÞUh
xglgdh EpTiEy]Tuh vfÆi 35
aR´unN prÇu -
yu¬h HZSiEks, Bv]eû Ep>]l
HRSic{u >²ic{m>uÎu EÙ]kh
EpTic{u >ÑÓukL p]ÇiTuÎu
muÕuh vfÆuÎitu xiÍxhGh 36
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
53
vfÆiÙ}] nieÎeyEÎ] mH]«N!
pUjYN zbªÎ]dikRÊ]viEnyuh
anß, EdEvs, jgÎiv]x!
nIyÑ>h xdxlÊlÏ>N t]N 37
nIy]diEdvN pu>uSN pu>]fN
visVÊienÙ}]h p>mh niD]nh
EvÊ]vu EvdYh p>D]mvuh nI
vY]p[tN jgÊiÜÙnß>Up! 38
tI k]Õu nIEy v>ufN ymN nI
czàN zpEjsN zppit]mHN nI
O>]yi>h p]Tit eekEt]<uEÎN
vIÞuh ninÄuÞit eeket]<uEÎN 39
muNpuh et]<uEÎnit piNpumÆ-
y[eÄÙ}]ÏurÊuh pfiyuÎu xRv{!
anßvI>Y]mitvizkmN nI
xRv{ÊiÙuh vY]p[tnt]fu xRv{N 40
`N Et]<e>EÎ]RÊu prÇu Ep]y[ w]N
EH! kZÿ, EH! y]dv, Et]<e>Îuh
niM]H]«Yh ti>iy]ÇiÈivÉh
w]N etÕ]yi zpfy]lec{]Ît]Ef 41
En>h Ep]Ä]y[ÓlÄ>iÄ]ti>uEÎN
viH]>sy{]xnmufivÕil:
~kN Bv]ncYut, nieû muNpil
ÑmiÏiEÏnzpEmyN Bv]En 42
c>]c>ÊiÎu pit]vu nI t]N
EÙ]kRÄu pUjYN gu>u nI g>Iy]N
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
54
nieÎ]ÏmiÙ}]>umtiÎuEmeÙ
muÏ]>iÙ]>zptim zpB]vN 43
vfÆi nieÎÊnuvRÏfh ec-
y[tIE™YsenetšiyiÄuÎit] w]N
a¢N mkÎ]áTi Et]<R Et]<
RÄi¨N zpiyÎÆu ep]ruÄ Edv! 44
muN kÞiT]EÊ]>itu keÞniÄu
mnh nTuÆuÎu ByÊin]EÙ
A >UpEm k]Èu kniÇuek]Lk
EdEvsn]ey]>u jgÎiv]x! 45
ki>ITiy]y[Ådiy]y[c{zkEmßi-
Ä]EffEm nieÎ muMÈuteÎ
tZeeÄ n]ÙuÔ] xV>Uph zgHiÄU
eeky]yi>h k]Èin visVmUREÊ! 46
zsI Bgv]N prÇu -
etšiÇu w]nR´un, >UpEmvh
ninÄu k]fic{itu Ey]gs¬Y]
EtEj]myh visVmnßm]dYh
mÕ]>uEm muNpitu kÞtÙ}] 47
Evdh y¡]ÍYynh d]nmuzg-
tph p>h kRÐmivÕin]EÙ
|ÐeÈeÎÄ]fuv]N pÕukiÙ}]
nineÄ]<ic{iÆu k>uzpvI>! 48
ninÄu EvÞ] vYœ mo™Yem]Îu
mIeyeû EG]>]kZti k]Fky]EÙ
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
55
Byh Ep]Äi zpIti eekeÄ]ÞU vIÞU
m] >UpeÊÊeÎ nI kÞuek]Lk 49
x²yN prÇu -
`ÎR´unN teÎ]Tu v]xuEdvN
ec]Ù}i xVßh >UpEm k]Èi vIÞUh
ByeÏEÈ]>ivn]sV]xEmki
mH]«]v]ÓomY>UpÊiÙ]yi 50
aR´unN prÇu -
xomYh m]nuSm]mI niN >Uph kÞu j]n]RÌn!
|EÏ]Lc{iÊh etšiÇiÈu nijzpkZtiy]Þu w]N 51
zsIBgv]N prÇu -
nIyIÄEÞ]e>eû >UpEmÕh duRÌRsm]efET]
v]nvM]>umI >Uph k]ú]EnÕh ek]tiÄy]h 52
Evdh tpeÓÎuEvÞ] d]ny¡Æš]ÙuEm
nI kÞ mÈueÔ]e>eÎÄÞukiÈ]N k<iÇiT] 53
annYB¬iy]l m]ztmitu x]DiÄumR´un!
tÊVm]yriv]N k]ú]N Ec>uv]nuh p>ßp! 54
`N kRÐh ecy[etN p>n]eyNB¬N xhgmÕvN
xRv{BUtEdVSHInenÎilÏ]¥v, EcRÎiTuh 55
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
56
aÍY]yh pzßÞ[
B¬iEy]gh
aR´unN prÇu -
~vemÎuh Ey]gm]RÎu B¬Y] nieÎb[BjiÏvR
aÑ>]vY¬p>>uh Ey]gviÊm>]>itil? 1
zsIBgv]N prÇu -
mneÓÎilEc{RÊu nitYyu¬>]y[ EÓvecy[vvR
p>mzsÍyuTEy]R Ey]gviÊme>Mth 2
avY¬]niREÌsYm]kumÑ>eÊBjiÏvR
xRv{g]cißYkUTØncÙ]kZti nitYen 3
|zàiyÆšTÄIÈu xRv{zt xmbuÍikL
xRv{BUtHith ecy[Ev]e>ÎilÊ]nve>ÊiTuh 4
avY¬]x¬ ciÊM]RÄuÞEÙ}] Ek}sEmÕvuh
avY¬gti EnTuÎu p]>h EkfiÈu EdHikL 5
kRÐemÙ}]h kUTieyÎil xnYxic{iÈu mlÏ>R
annYEy]gÍY]nh pUeÞÎup]xk>iÙ}Ey] 6
avE> mZtYuxhx]>ÄTÙil k>EkÕuv]N
p]RË, w]nueÞÎiÙuÔh EcRÎu ni½uÎvRÄuTN 7
mneÓÎilEc{RÊuek]Lk buÍieyÎiÙi>uÊuk
nIeyÎilÊ]nurc{ITuemÎ]lÏieÎyxhsyh 8
ateÙ}Îilc{iÊmurÏiÄuv]N vy{eyÜiEÙ]
aBY]xhek]eÞÎieÙÊ]N En]ÄU Dn²y! 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
57
aBY]xvuh vy{eyÜil mlÄRÐp>n]ku nI
`niÄuEvÞiÄRÐÆL ecy[t]Ùuh xiÍn]y[ v>uh 10
atiÎuh s¬iyieÙ}Üil p>h mEdY]gm]RÎu nI
xRv{kRÐPÙtY]gh ecy[ekET] ytciÊn]y[ 11
¡]nmBY]xÊinuh Eml DY]nh ¡]nÊiÙuh p>h
DY]nEÊÄ]LÄRÐPÙtY]gh tY]g]l p>h smh 12
xRv{BUtEdVSmÕu eemztn]¿>uf]nVitN
niRÐmN ni>HÜ]>N xmdu®KxuKN Ñmi 13
xßu¨enEÏ]<uh Ey]gi yt]«]vu dZ™zvtN
`Îilb{uÍiyurÏiÄuemN B¬N zpiyEner Em 14
EÙ]kh ByeÏT]tuEÔ]N EÙ]kÊil BymÕvN
HRS]mRSBEy]EdVgHInnuh zpiyn]fu Em 15
anEpÑN suciyud]xInN dÑN gtvYœN
xRv{kRÐtY]gieyeû B¬En] zpiyn]fu Em 16
HRSiÄ]EÊ]N evruÄ]EÊ]N m]<[k]EÊ]N k]hÑviÈvN
suB]suBÆL eekviEÈ]N B¬im]N zpiyn]fu Em 17
sztu mizth m]nmvm]nemÎivyilÓmN
sIEt]ÿxuKdu®eeKkvZÊi xhgem]<iÇvN 18
nià]üutikšil tuÙYN moni tu¨N kiTÏtil
zgHh viEÈ]N dZ™mti B¬im]N zpiyn]fu Em 19
DRÐ]mZth ec]ÎvÉmitup]xic{iTuÎvR
zsÍ kUTuh mlÏ>>]h B¬>iEÆÕmi¨>]h 20
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
58
aÍY]yh ptimuÎ[
EÑztEÑzt¡viB]gEy]gh
aR´unN prÇu -
pu>uSNt]N zpkZtit]N EÑztEÑzt¡nÆen
¡]nh E¡ymiet]EÄyumriv]n]s Eksv! 1
zsIBgv]N prÇu -
s>I>mitu koEßy, EÑztemÎ]fu Ec]lvtuh
|triÇven EÑzt¡enÎ]>triÇvR? 2
xRv{EÑztÊiÙuh EÑzt¡N w]nrik B]>t!
EÑztEÑzt¡>uTy ¡]nh ¡]nmetMth 3
A EÑztemeßßuviDemßiÙuÞ]yetÆen
atiN zpB]vemeßÎuh cu>uÄiEÄÈuek]Lk nI 4
pÙp]TZSim]R ec]lvU n]n] CàÓin]ÙuEm
zbªxUztec{]lkš]Ùuh yu¬iEy]eT]Ê tIReÏ]TUh 5
mH]BUtmHÜ]>h buÍiyvY¬mÆen
|zàiyh pÊuem]Îuh t]nWizàiypd]RËvuh 6
|¢ EdVSh xuKh du®Kh xhG]th DZti Ectn
cu>uÄÊil EÑztmitu vik]>eÊ]Tuem]Êt]h 7
am]nitVmdhBitVmHihx Ñ]ßiy]R´vh
gu>uzsuSfh soch eeØ>Ym]«vinizgHh 8
|zàiy]RËÊil eev>]gYmnHÜ]>mÆen
jMmZtYuj>]vY]Di du®KEd]S]nudRsnh 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
59
axhgmnBiSYhgh puztd]>gZH]diyil
nitYvuh xmciÊtVmi¨]niE¨]ppÊiyil 10
`Îil meÕ]Îuem]Ä]et etÕiÙ}]et]>uBktiyuh
vijnÊiÙi>iÏuht]N jnxhGvi>¬iyuh 11
aÍY]«¡]nnitYtVh tÊV¡]n]RËdZ¨iyuh
¡]nemÎtit]kuÎit¡]nh vip>Itm]h 12
E¡yemßtu ec]Ù}]mtriÇ]ÙmZt]RÎiTuh
an]diy]h p>zbªh xÊÙ}Ù}txÊuEm 13
`Æuh eek k]ÙuÔetÆuh kF mUÄu tÙyuÔt]h
`Æuh k]tuÔtuÙkieÙÆuh vY]pic{u niˉt]h 14
xREv{zàiyguf]B]xh xRv{xhgem]<iÇt]h
ax¬h xRv{BZeÊÆuh gufEB]¬]vu niRÅufh 15
BUt]ßRB]gb]HYØmc>h c>m]ytuh
xUÑ[mtVh ek]Þu duRE¡yh dU>ÊueÔ]ÎTuÊuEm 16
aviBkth jIvikšil viB¬hEp]eÙ niˉt]h
BUtBRÊ]vEt] E¡yh zgxiÿu zpBviÿuv]h 17
EjY]tiÓukLÄuh EjY]tiÓu tmÓilÏ>m]ytuh
¡]nh E¡yh ¡]ngmYh xRv{ÊinuÔilniˉt]h 18
EÑzth ¡]nh E¡yvumiÐÈu ec]EÎN cu>uÄi w]N
~N B¬ntriÇiÈu w]n]yiÊeÎ tIRÎiTuh 19
an]diy]h zpkZtiyuh pu>uSN t]nuEm]RÄ nI
vik]>gufj]ÙÆEš]RÄU zpkZtijÆš]h 20
k]>Yk]>f kRÊZtVEHtu zpkZtiy]fuEp]l
pu>uSN xuKdu®KÆL BujiÏ]N EHtuv]fuEp]l 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
60
zpkZtiØN zpkZtijgufEmlÄuÎu pu>uSN
xmxEdY]nijMÊiN gufxhgh nimiÊm]y[ 22
k]fuEv]nnuEm]diEÏ]N BRÊ] EB]¬]vumIsV>N
p>m]«]evÎuEm]tumuTÙilÏu>uSN p>N 23
~vh guf]™YzpkZti pu>uS¡]nmuÔvN
~tum]ti>iniÎ]Ùuh >Þ]mtu jnic{iT] 24
DY]nÊ]l k]fuÎit]«] vikÙ]«]vin]lc{iÙR
x]hKYÊ]lc{iÙR Ey]gÊ]lÄRÐEy]gÊin]lc{iÙR 25
ariÇiT]tnYR ec]Ù}iEÄÈup]xiÄuEm ciÙR
EkLvi ek]Þ]Tumv>uh mZtYub³h kTÎiTuh 26
~etÜiÙuh vüu c>]c>miÆušv]vukil
EÑztEÑzt¡Ey]gh ek]eÞEÎ]RÄU pu>uSRSB! 27
`Ù}]ÕiÙuh tuÙYmv nsic{]Ùuh Ñyh vin]
nilÄuh pE>senk]Eú]nvn]kuÎu k]úvN 28
`Ù}]Tvuh xmh nilÄumIsenkÞiTuÎvN
t]N v>uÊiÙ}]«H]ni p>xlgtiy]RÎiTuh 29
kRÐem]eÄ zpkZtiy]l ecy{eÏTuvetÎuEm
A«]vkRÊ]v]efÎuh k]Eú]n]kuÎu k]úvN 30
BUtÆL evEv{er nilÏet]Îin]eÙÎu k]úEt]
atilniÎu p>Ïuh t]nÎvN zbªm]kuEm 31
an]di niRÅuftVÊ]l p>m]«]vitvYyN
koEßy emy{]eÞÎ]Ùuh ecy[t]Ùuh EÙpEmÕiT] 32
xUS[memÆuh niÎ nBeÓÆEn EÙpEmÕiT]
aÆEn emey{Æum]ÞuÔ]«]vuh EÙpEmÕiT] 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
61
OÕ¿RÄN EÙ]kem]eÄ zpk]siÏiÏetÆen
EÑztmÆeny] EÑzti zpk]siÏiÏu B]>t! 34
EÑztEÑzt¡]ß>eÊyiÐÈil ¡]ndZ¨iy]l
BUtzpkZtiEm]ÑEÊ]TriEv]R p>emÊuEm 35
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
62
aÍY]yh ptin]Ù[
gufztyviB]gEy]gh
zsI Bgv]N prÇu -
|niyuh pry]h ¡]nÆšiÙuh ¡]nmuÊmh
|triÇiÈu munikeš]ÄÓXiÍi EnTin]R 1
|o ¡]nmvÙhbiec{N x]DRÐYeÊyfÇvN
jniÄiÙ}] xZ¨iyiÙuh vYœiÄ] zpšyÊiÙuh 2
`eû Ey]ni mH]zbªmtilÅRBmfÏu w]N
xRv{BUEt]ÛvmtiÙušv]kuÎu B]>t! 3
koEßy, Ey]niEt]ruh vÎuÞ]h mURÊiÄu muÕuEm
zbªh mH]Ey]niyEÙ}] bIjh nlkuh pit]vu w]N 4
zpkZtiÄ]h xtV>jümÓukL gufÆL t]N
b³iÄuÎU mH]b]EH], emy{iÙvYyEdHiey 5
atil xtVh niRÐÙtV]l etšiyiÏiÏtvYyh
b³iÄumnG, ¡]nxuKxhgÆš]eÙET] 6
>]g]«kh >jEÓ]RÄ tZÿ]xhgnid]nm]h
koEßy, EdHieyÄRÐxhg]lb{³iÏt]ftuh 7
a¡]njh tmEÓ]RÄ Em]HikLeÄ]eÄ Em]Hnh
nizd]ÙxYeÊÕukš]Ùtu b³iÏu B]>t! 8
xtVh xuKÊilÄRÐÊil >jÓuh EcRÏu B]>t
¡]nh mUTi zpm]dÊilÊmÓuh x¬i nlkiTuh 9
>jümÓukL evlv{U xtVh xtVtmÓukL
>jÓuh B]>t, tmEÓvh xtV>jÓukL 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
63
dV]>ÆL Et]rumI emy{il ¡]nh etšiyuemeÏ]E<]
aEÏ]LÓtVh v]c{u nilÏueÞÎivÉh D>iÄfh 11
EÙ]Bh zpvZÊi kRÐÆLÄ]>hBmsmh x[pZH
|vyuÞ]h >jÓÆu vRÍic{]l B>tRSB! 12
etšiy]ö tuTÆ]ö pi<¿uk myÆuk
|vyuÞ]h tpÓÆuep>uÊ]lÄu>unàn! 13
xtVh vRÍic{u nilÄuEá]L EdHi EdHh tYjiÄukil
¡]nikLÄuEÔ]>mÙEÙ]kÆšiÙfÇiTuh 14
>jÓuyRÎÎuc]kil´niÄuh kRÐij]tiyil
tmÓumUÊu cÊ]EÙ] pirÄuh mU™Ey]niyil 15
ec]Ù}uÎu x]tVikh pufYkRÐÊil vimÙh PÙh
>jÓinuPÙh Ek}sm¡]nh t]mxh PÙh 16
xtVÊ]l ¡]nmuÞ]vuh EÙ]BmuÞ]h >jÓin]l
zpm]dh Em]Hm¡]nmivyuÞ]h tmÓin]l 17
EmlEÏ]eÈÊuh x]tVikM]R nTuEv nilÏU >]jxR
nikZ¨gufvZÊM]R t]e< vI<uÎu t]mxR 18
gufÆešÎiEy kRÊ]vnYneÙ}Îu k]úvN
guf]ti>i¬enÄ]Eú]nvN mÛ]vm]RÎiTuh 19
EdHÊiÙuÞ]mI mUÎu gufvuh t]N kTÎuTN
jM mZtYu j>]du®Kem]eÄ viÈmZt]ÞiTuh 20
aR´unN prÇu -
ztigufÆL kTEÎ]ReÄßTy]šÆš]h zpEB]!
Ac]>emßI ztiguf]tItn]vuÎetÆen? 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
64
zsIBgv]N prÇu -
etšivuhet]<iÙuh pieÎ mo™Yvuh p]¥unàn!
\Þ]kiÙuh evruÄiÙ}ÆiÙ}]t]y]leÄ]tic{iT] 22
\d]xInÏTi gufÆš]Ùumišk]ÊvN
gufÆšuÞÎu teÎ ninEÏ]N Ec¨ viÈvN 23
xmdu®KxuKN xVØN mÉiÙuh ep]ÎiÙuh xmN
xmzpiy]zpiyN DI>N nià]x[Et]ztÆšil xmN 24
xmN m]n]vm]nÆLÄ>imiztÆšil xmN
xRv{]>hBÆšuh viEÈ]N t]N gufÆL kTÎvN 25
etÕÕ B¬iEy]gÊ]eÙeÎEÓviÄuEv]nuEm
|o gufÆL kTÎuh t]N zbªx]yUjYm]ÞiTuh 26
zbªÊinuh w]N zptiæ vYymÕmZtÊinuh
nitYDRÐÊinuh pieÎyEÆk]ßxuKÊinuh 27
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
65
aÍY]yh ptinW[
pu>uES]ÊmEy]gh
zsIBgv]N prÇu -
mUÙh EmÙ]y[Ò]K kI<]y[ec{]lvitsVËmvYyh
CàeÓÙ}]mtiniÙ EvdviÊtriÇvN 1
EmÙuh kI<uh ek]átiÎuÞu ciÎi
ÅufeÏ>uÏ]y[ viSyÄUáum]yi
Ev>uÞu Ec]Tuh pTe>ÏTRÎu
kRÐ]nub³eÊ]Tu mRÊYn]Èil 2
atieû >Uph ti>iyuÎtÙ}i
Ù}]ß]diyuh neÙ}]>urc{ nilÏuh;
Ev>UÎumsVËmitÆxhg
m]kuÎ nlÒx[ztemTuÊruÊuh 3
p>h pdeÊÊi>EyÞt]f
eÆÊITiEÙ] ti>iEyEÏ]>ukiÙ}]
AÏU>uSN nitYenÊ]N zsyiÏU
pu>]fkRÐÆšvN v<i¿]h 4
m]nh Em]Hh xRv{Ed]SÆšuh Ep]
yÍY]«niæ]™YR nivZÊk]mR
xuKh du®Kh mÕum]h dVàmÕu
Ô mU™>] nitYpdÊieÙÊuh 5
etšiyiÏIÙt]ÓU>YN czàenÎÙ} v×iyuh
atilecÎ]l ti>iÄ]riÙ}etN p>mD]mm]h 6
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
66
`ÎhsmI´IvEÙ]kh jIvBUth xn]tnh
mneÓ]Ê]rizàiyvuh kRSiÏU zpkZtiØm]y[ 7
EdHh pUkuEá]<uh viÈuEp]kuEá]<utumIsV>N
|vyuh ek]ÞuEp]h g³ÆešÄ]Õu kfÄien 8
Ezs]zth Enzth x[pRsnvuh >xvuh zG]fvuh p>h
mnÓumvÙhbic{iÈvN viSyExviy]h 9
Ep]kueá]<uh nilÄuEv]tumuEú]tuh gufs]ÙikL
vimU™M]R k]fukiÙ}] k]fuEm ¡]ndZ¨ikL 10
A«ØnivenÄ]fuh yøiÄuh Ey]gim]Rkšuh
akZt]«]ÄL k]fiÙ}] yøic{]ÙumbuÍikL 11
EÙ]kemÙ}]h višÄITuh xU>YEtjÓumÆen
czà]ùim]RtN EtjÓuemN EtjeÓÎu k]Fk nI 12
O]jÓ]l BUmiyuLÏuÄu ecy[Ev]N w]N BUmiD]>fh
>x]«kN Ex]mn]yiEÏ]SiEÏnoSDÆšuh 13
zp]fikLÄuÔ EdHÊiÙùiy]yiÈi>uÎu w]N
zp]f]p]n]nVitN n]Ùut>mÎh pciÄuvN 14
`Ù}]RÄumuÔÊiÙi>iÏvN w]
enMUÙm]Ef]RÐEb]Dh mrÄl
EvdÆš]l EvdYnuh w]en]>uÊN
Evd¡N Evd]ßkZÊ]ytuh w]N 15
Ñ>mÑ>emÎuÞu EÙ]kÊilÏu>uSdVyh
Ñ>mIÓRv{BUtÆL kUTØN p>mÑ>h 16
\ÊmN pu>uSN Ever p>m]«]vetÎvN
EÙ]kztyhnirÇiÈu k]ÄumvYynIsV>N 17
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
67
Ñ>eÊyuh kTÎiÈÑ>eÊÄ]šumuÊmN
EÙ]kÊil w]ntiMUÙh puk<[EÎ]N pu>uES]ÊmN 18
pu>uES]Êmn]emeÎ mo™YmEÕvEm]RÏvN
BjiÄuh xRv{vieÊeÎÓRv{]«]v]eÙ B]>t! 19
|tEÙ}] gu™m]h s]x[zth ec]EÎnitnG]sy!
|triÇ]lb{uÍim]n]h kZt]RËn]yi B]>t! 20
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
68
aÍY]yh ptin]r[
eedv]xu>xádViB]gEy]gh
zsIBgv]N prÇu -
aByh ttVxhxiÍi ¡]nEy]gvYvØyuh
d]n dmh y¡Emvh xV]ÍY]yh tpm]R´vh 1
aHihx xtYmEzk]Dh tY]gh s]ßiyeepsunh
aEÙ]Bh BUtk]>ufYh m]RÌvh zHIyc]pÙh 2
DZti soch Ñm] EtjÓEzd]Hh m]nHInt
|vyuÞ]h eedvxádBij]tÎu B]>t! 3
dhBdRÏ]Bim]nÆL Ezk]Dh p]>uSYmÆen
a¡]nvuh p]RË pÕumxu>]BijnÎEH] 4
eedvxáÊu Em]Ñ]RËh b³nÊinum]xu>h
m]<[EkÞ] eedvxáÊiN´niEc{]n]fu p]¥v! 5
BUtxRÅh >Þup]>ileeÌvm]xu>miÆen
eedvh viü]>m]y[ec{]EÎn]xu>h p]RËEkLÄ nI! 6
ariyiÙ}]xu>jnh zpvZÊiey nivZÊiey
socmiÙ}]c]>miÙ}] xtYmiÙ}]yvRÄEH]! 7
|osniÙ}]tzptiæh jgeÊÎvR ec]Ù}uEm
nitYh xhBUtemÎEzt k]mmÙ}]tietßuv]N? 8
|oÌRsnh piTic{iÈu n¨]«]ÄšbuÍikL
\zgkRÐ]Äš]y[ÊI>uh muTiÏ]N EÙ]keev>ikL 9
duS[pU>k]mp>>]y[ÌhBm]nmdeÊ]Tuh
Em]Hic{xlEb{]Dm]Þu yøiÄumsucizvtR 10
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
69
n]sh vE>¿ßmÕ cißEyßiey<uÎvR
|zt¿u t]enÎurc{u k]mEB]gp>]yfR 11
As]p]s]leÄÈuepÈ k]mEzk]DÆš]RÎvR
|¢iÏU k]mEB]gÊiÎnY]yÊ]lÍn]R´nh 12
|tiEÏ]L w]N EnTi EnTumImEn]>œmiÎu w]N
|tuÞIÍnvuh kUTIeÈniÄ]kfmiÎiEml 13
|oÒztuvien w]N ek]Îu ek]Ù}uEvN mÕuEpe>yuh
|osV>N w]N EB]gi w]N w]N
xiÍN w]N bÙv]N xuKi 14
A™Y]Bij]tYmuEÔ]N w]enNkiT¿ieÏ]EštvN?
yjiÏN nlkuvN Em]diEÏenΡ]nmU™>]y[ 15
aEnkÊil ciÊm]Ti Em]Hj]ÙmiyÎvR
k]mEB]g]x¬R vI<umsuÍn>kÊiEÙ 16
A«xhB]vitüçR Dnm]nmd]nVitR
y¡hecy{uh Ep]ÙumvR dhBÊ]l viDieyÎiEy 17
aHÜ]>h bÙh dRÏh k]mh Ezk]Dvum]RÎvR
`eÎ xVp>EdHÊil EdVSic{ITumxUykR 18
EdVSiÄum]zkU>e> w]N xhx]>Æšil mU™e>
`Îum]xu>jMÊil tÔuh mhgšHIne> 19
jMhEt]ruh mU™>v>]xu>zpkZtiØ>]y[
`ÎieÙÊ]et koEßy vIÞuh kI<[EÏ]Èu Ep]yiTuh 20
A«n]snm]y[ mUÎun>kdV]>muÞit]
k]mh Ezk]Dh EÙ]BemÎu mUÎuemÎ]l tYjiÄ nI 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
70
koEßy, vN tEm]dV]>h mUÎuh viEÈ]<iyuh n>N
A«EzsyÓu ecy[tITuh p>y]h gti EnTiTuh 22
k]mk]>Êin]lÒ]x[ztviDi viÈu nTÏvN
xiÍi EnT] xuKh EnT] p>y]h gti EnTiT] 23
s]x[zth zpm]fm]EÄfh k]>Y]k]>YvYvØyil
s]x[ztEzp]¬viD]nhkÞiÆukRÐÆLecönI 24
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
71
aÍY]yh ptiEn<[
zsÍ]zty viB]gEy]gh
aR´unN prÇu -
s]x[ztÊiN viDi viÈiÈuh zsÍEy]Tu yjiÄukil
xtVh >jEÓ] tmEÓ] niÙ kZÿ]yvRÄitil 1
zsI Bgv]N prÇu -
xVB]vÊ]lEÌHikLÄu zsÍ mUÎu viDÊiÙ]h
x]tVikI >]jx] pieÎÊ]mxI Ekštuh Bv]N 2
xtV]nu>Upy]kuÎU xRv{RÄuh zsÍ B]>t!
zsÍ]myN pum]N zsÍEyt]f]ytum]fvN 3
xtVØM]R Edvkeš yÑ]s>e> >]jxR
EzptBUtgfeÊÊ]N yjiÏU mÕu t]mxR 4
s]x[Ezt]¬emÎiEy EG]>h vNtph ecy{um]šukL
dhB]HÜ]>muTEy]R k]m>]gbÙ]nVitR 5
EdHØBUtzg]meÊÄRsiÏiÄumbuÍikL
EdH]ß>Y]mieyEÎyu,mv>]xu>E>]RÄ nI 6
~vRÄuh muÎuviDm]f]H]>h zpiym]ytuh
y¡h tph d]nvuEm EkšvÕieû EBdvuh 7
AyuÓtVbÙ]E>]gYxuKzpIti všRÏt]y[
>xYh x[nigÍh Øi>h HZdYm]H]>h x]tVikzpiyh 8
kTVm}Ùvf]tYuÿtIÑ[f>UÑvid]Hiy]y[
du®KEs]kmyk>m]H]>h >]jxzpiyh 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
72
Aric{]rÕu p<kiÌuRųmiyÙuÎt]y[
aEmÍYm]eyc{iÙ]yuÔ]H]>ht]mxzpiyh 10
PÙh En]Ä]et viDiyilÄÞ y¡h yjiÄuEm
y¡h ecEy{Þt]efÎu mnh evc{iÈu x]tVikN 11
PÙh ninc{uh dhBÊiÎ]yieÄ]ÞumÆen
yjiÄil B>tEzsæ, y¡h >]jxm]yt]h 12
viDiviÈÎEmk]et mzßdÑifeyÎiEy
zsÍ kUT]tuÔ y¡h ec]lvU t]mxemÎu t]N 13
Edv vizp gu>u zp]¡pUjnh socm]R´vh
zbªc>Yh t]nHihx s]>I>h tpm]fu Ep]l 14
evruÏiÄ]tuÔ v]Äu xtYh zpiyHitÏTi
xV]ÍY]y]BY]xnht]nuh v]q[myh tpm]fuEp]l 15
mn®zpx]dh xomYtVh monm]«vinizgHh
B]vxhsuÍiyivkL m]nxh tpm]fu Ep]l 16
p>m]h zsÍy]l mRÊYR mUÎumÈilÊpiÄuEm
PÙk]hÑ nin¿]ety]y]Ù]ytu x]tVikh 17
xÙ[k]>m]npUj¿]y[Êph dhBÊin]yiyuh
ecy{uÎuevÎ]Ùtut]N >]jxh cÙmzDuvh 18
mU™]sy]Ù]«pI™eÏTuÊiec{y[tiTuhtph
anYn]sÊin]y[ec{y{uÎtuh t]mxm]fuEp]l 19
d]nh ecEy{ÞetEÎ]RÊu tuf¿]eÊ]nu nÙ[kukil
Edsk]Ùh p]RÊu p]Ezt d]nh x]tVikm]fuEp]l 20
p>h zptYupk]>ÊiÎeÙ}Î]l PÙEm]RÊuEm
k}i¨m]y[ ecy[tiTuem]>u d]nm]kuÎu >]jxh 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
73
Edsk]ÙÆL etÕic{u d]nh p]ztÊienÎiEy
x½>iÄet niàic{u ecy[vt]kuÎu t]mxh 22
O]h tt[ xt[ zbªniREÌsh mUÎum]ti>iy]y[x[mZth
|vy]lÏÞu niRÐiÏU vizpEvdmuKÆeš 23
O]emÎu ec]Ù}IÈu y¡tEp]d]nzkiy]zkmh
atumUÙh nTÄuÎU zbª¡RÄu viDiÏTi 24
tedÎu PÙEm]RÄet ec]Ù}I y¡h tpÓuEm
d]nzkiykšuh ecy[tuEp]>uÎU Em]Ñk]hÑikL 25
xlB]vm]y[ x]DuB]vm]y[ÓedÎ]l zpEy]gm]h
zpsükRÐÊiÙEzt x¢éh p]RË, ecy[vtuh 26
x¢Eé]c{]>fh y¡tEp]d]nÆL mur
tdRËm]yiTuh kRÐh xedÎ]y[ÏryuÎtuh 27
azsÍh d]nEm]HÆL tpÓuhecö kRÐvuh
axeÊEÎ]tuEm p]RË, EkšiÙ}iÆuh p>ÊiÙuh 28
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
74
aÍY]yh ptienÈ[
Em]ÑxnY]xEy]gh
aR´unN prÇu -
xnY]xÊiN ttVmrIÇIT]N Em]Hh mH]Buj!
tY]gÊiÎuh HZSIEks, EvEr EksiniSUdn! 1
zsI Bgv]N prÇu -
k]mYkRÐnY]xmEzt xnY]xh kvixÐth
xRv{kRÐPÙtY]gh tY]gemÎ]R vicÑfR 2
du¨m]h kRÐEm tY]jYemÎuh ciÙ mnISikL
y¡d]ntp®kRÐh tY]jYm]efÎu mÕuEpR 3
tY]gÊieÙNniþyh nI EkLÄU B>txÊm!
tY]gEm] pu>uSvY]zG, zpxiÍh mUÎu m]ti>i 4
y¡h d]nh tph kRÐh vieT]Ù}] ecy[tiETÞt]h
y¡h d]nh tpmiv viEvkÄ]RÄu p]vnh 5
|vyuh ecy{fh xhgh PÙvuh eekevTiÇu t]N
`Î]fu pRË, nlÊIRÏuepTuemMtmuÊmh 6
niymØÎu kRÐÊil xnY]xh Ec>ukieÙ}ET]
mo™YÊ]lÊlÏ>itY]gh t]mxh t]N zpxiÍm]h 7
kRÐh k]yEk}sBy]lÌu®KemÎ]y[ tYjiÄukil
>]jxtY]gm]RÎy]L tY]gÊiN PÙEmÕiT] 8
ecEy{ÞetEÎ]RÊu kRÐh niyth ecöiÙR´un!
PÙxhgÆL kUT]et, x]tVikh tY]gm]yt]h 9
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
75
EdVSiÄiÙ}xuKh kRÐh x´iÄ] xuKdÊiÙuh
xtVh kÙRÎiTuh tY]gi xhsyh viÈbuÍim]N 10
EdHiÄu kRÐem]EÄyuhtYjiÄ]enšut]y[ v>]
p>h kRÐPÙtY]giy]fEzt tY]giy]ytuh 11
ani¨mi¨h xÐizsh mUÎEÙ}] kRÐjh PÙh
atY]gikLEÄˉU cÊ]EÙ½] xnY]xikLÄtuh 12
k]>fÆL mH]b]EH], nI D>ic{]ÙumWitil
kRÐ]ßEvd]ßmtilÄRÐxiÍiÄuec]Îv, 13
aDiæ]nh p>h kRÊ]Ev]E>] m]ti>i k]>fh
pÙmÈ]h, Ec¨yW]mt]yiÈiÆu eedvvuh 14
emy[v]q[mnÆš]ÙiÆu kRÐh tuT>uEm n>N
nY]ym]yuh mric{]yumtiÎIyWu EHtuv]h 15
`Îi>iEÄecy[vtitu t]ß]n]efÎu k]úvN
buÍiey]Ä]öy]Ù]fu k]útiÙ}tu duRÐti 16
aHÜ]>h B]vmEÕ]N buÍiEÙ]ph epT]ÊvN
|o EÙ]ke> vDic{]Ùuh vDiy] bÍnÙ}vN 17
¡]nh E¡yh ¡]nieyÎu mUÎEÙ}] kRÐEc]dn
k]>fh kRÐkRÊ]vu mUÎut]N kRÐxhzgHh 18
gufEBdÊin]l ¡]nh kRÐh kRÊ]vu mUÎien
gufÄfÄil ec]Ù}uÎU EkÈ]Ùumvey Bv]N 19
xRv{BUtÊiÙuem]E> B]vh k]fuvtvYyh
BiÎÆšiÙBiÎh t]n] ¡]nh k]Fk x]tVikh 20
evEv{ery]yiTuh ¡]nh evEv{er pÙ vüuv]y[
BUtj]ÙÊiÙriv]m] ¡]nh k]Fk >]jxh 21
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
76
`Ù}]emÎ niÙy[eÄ]ÎilÄ]>fh viÈu x¬m]y[
tÊVh k]f]tˉm]kuh ¡]nm]kuÎu t]mxh 22
niyth xhgmiÙ}]et >]gEdVSÆešÎiEy
PEÙ¢ viÈuÔ kRÐm]yt]kuÎu x]tVikh 23
PÙmi¢ic{HÜ]>EÊ]TukUTiyumÆen
~erÏfieÏÈuecy{uh kRÐm]kuÎu >]jxh 24
PÙh Ñyh po>uSvuh Hihxyuh En]ÄiT]et t]N
mo™YÊ]EÙ tuTRÎITuh kRÐm]kuÎu t]mxh 25
axhgnnHÜ]>i DZtYuX]HÆšuÔvN
xiÍYxiÍikšil EBdh viÈ kRÊvu x]tVikN 26
>]gI PÙ]RËI ÙuçNt]nsuÍN Hihx ecy[vvN
HRSEs]kÆšuEÔ]>u kRÊ]v]kuÎu >]jxN 27
ayu¬N zp]kZtN üçN ctiyN mTiyN sÚN
viS]diÄuh dIRg[GxUztn]kuh kRÊ]vu t]mxN 28
EBdh DZtiÄuh buÍiÄuh gufÊ]lEÄLÄ mUÎuEm
`Ù}]h evEv{ery]yiÈu ec]Ù}uÎtu Dn¡y! 29
zpvZÊit]N tN nivZÊi k]>Y]k]>YBy]Byh
b³vuh Em]Ñvuh k]fuh buÍit]N p]RË, x]tViki 30
DRÐmÐÈDRÐh t]N k]>Yh pieÎyk]>Yvuh
s>iyÙ}]triyum]b{uÍit]N p]RË, >]jxi 31
aDRÐh DRÐm]¿Þu tmÓ]l mUTiniˉt]y[
etÕiÓRv{]RËvuh k]fuh buÍit]N p]RË t]mxi 32
mn®zp]Efzàiyv<i zkiyy[eÄ]ÄÍ>iÏt]y[
Ey]gÊ]leÊÕupÕ]Ê DZtit]N p]RË, x]tViki 33
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
77
DRÐk]m]RËÆešÊ]N D>iEÏ]Î]yiyR´un!
zpxhgÊ]l PÙh k]Äuh DZtit]N p]RË, >]jxi 34
p>h xVp[nh Byh Es]kh viS]dh mdemÎiv
duREÐdÓu viT]tuÔ DZtit]N p]RË], t]mxi 35
xuKvuh mUÎu viDm]y[EÄÈ]Ùuh B>tRSB!
aBY]xÊ]l ÙBiEÏ]Î]y[ du®KÊiÎtiR k]út]y[ 36
A>hBÊil viSzp]ymßÊiÙmZEt]pmh
A«buÍieÊšiev<um]xuKh teÎ x]tVikh 37
viSEyzàiyEy]gÊ]Ù]dYmÆmZEt]pmh
aßÊiÜl viSzp]ym]ÓuKhteÎ >]jxh 38
AdYvuh PÙm]y]Ùum]«vY]Em]Hnh xuKh
nizd]ÙxYzpm]d]di v<iÄuÔtu t]mxh 39
mÎiÙuh viÉv>ueTyiT¿uh k]útieÙ}ET]
zpkZtieÄ]ÄumI mUÎu gufh kUT]et]e>Évuh 40
zb]ªfÑzteevsYRÄuh sUzdM]RÄuh p>ßp!
ti>ic{u evÏU kRÐÆL xVB]Ev]ËgufÆš]l 41
smh dmh tph soch Ñ]ßiy]R´vmiÆen
¡]nh vi¡]nm]üikYh zbªkRÐh xVB]vjh 42
so>Yh EtjÓu DZtit]N d]ÑYh Ep]ReÄ]<iy]öyuh
d]nh eedvvic]>ht]N Ñ]ztkRÐh xVB]vjh 43
kZSi eepEmÄl kEc{]Th eevsYkRÐh xVB]vjh
suzsUSeyÎuÔ kRÐh sUzdÎuh t]N xVB]vjh 44
tN tN kRÐzsÍyuEÔ]N xiÍi EnTITuEm p>h
xVDRÐniæÎu xiÍi kiÈuhm]ti>i EkLÄ nI 45
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
78
A>ib[BUtÆL xZ¨iÏt]>ieÙÙ}]mi>iÏEt]
tN kRÐh ek]Þ]yven mRÊYnRc{ic{u xiÍn]h 46
p>DRÐh ecy[vEtÄ]L xVDRÐh vigufh gufh
xVB]vkˉith kRÐh ecy[Ev]En½iÙ} kiÙ[biSh 47
koEßy, xHjh kRÐh vieT]Ù}] du¨n]kiÙuh
Ed]Sh kRÐÊiÙueÞÎuh tIyilÏuk kfÄien 48
ax¬buÍiy]eyÎuh jit]«]v]y[ ni>IHn]y[
eenS[kRÐYxiÍip>m]ÓnY]xhek]Þu EnTiT]h 49
xiÍiEnTiyvN zbªÙ]Bh ek]Lvtu EkLÄ nI
cu>uÄm]yi koEßy, ¡]nÊiN p>niæt]N 50
visuÍy]h buÍiy]RÎu DZtiy]ÙuÔTÄiyuh
sé]di viSyh viÈu >]gEd]SÆL Ep]Äiyuh 51
vivi¬h v]fu ÙGV]si ec]l,emy[,ciÊÆL evÎuEm
DY]nEy]gp>N nitYh eev>]gYeÊyTÇvN 52
aHÜ]>h bÙh dRÏh k]mEzk]Dh p>izgHh
evTiÇu niRÐmN s]ßN zbªB]vmfÇiTuh 53
zbªm]yiÊ]N etšiEÇ]N Es]ciÄ] k]hÑeyÎiEy
`Ù}]ÕiÙuh tuÙYn]yi EnTuemN p>B¬iey 54
w]enßuniÙy]e>Îu B¬iy]lÊ]nriÇiTuh
`eÎÊÊVem]Tuh kEÞ]N pieÎeyÎiÙÙiÇiTuh 55
kRÐÆešÙ}]emEÏ]<uh ecöiÙuh mlp>]yfN
ml zpx]dÊin]l EnTumvYyh nitYm]h pdh 56
mnÓ]lÄRÐem]eÄyuemÜÙRÏic{u mlp>N
buÍiEy]gh pUÞu nitYh mMnÓ]yi>iÄ nI 57
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
79
mc{iÊN nIeyN zpx]d]l duRÅemÙ}]h kTÎiTuh
atÙ} nIyHÜ]>]l EkLÄieÙ}Üil nsic{iTuh 58
aHÜ]>hek]Þu yuÍh ecy{ieÙ}ÎÙ}iEy]RÏtuh
etÕIey]>uÄh zpkZti nieÎ kˉic{yc{iTuh 59
koEßy, nI xHjm]h xVkRÐhek]Þu bÍn]y[
avk]seÏÈu ecy[tITuh ecy{]ni¢ic{iT]öiÙuh 60
niˉuÞRjun, xRv{RÄuh HZdyÊiÜÙIsV>N
yzßh EkÕib[B[BUtj]Ùh m]yek]Þu ti>iÏvN 61
`Ù}]hek]ÞiÈumvenÒ>fh ek]Lk B]>t,
tlzpx]d]lÒ]ßiEyßiÒ]sVtØ]nemÊuEm 62
gU™ÊiÙuh gU™m]mI ¡]nh niEÎ]Tu ec]Ù}i w]N
`Ù}]h vic]>ic{uEn]Äiyi¢iÄuh Ep]eÙec{ey{ET] 63
`Ù}]ÕiÙuh gU™m]mIÏ>m]h em]<i EkLÄ nI
dZ™h nIeyÎi¨enÎu Hith ec]Ù}uÎt]fu w]N 64
`eÎEy]ReÊN B¬eneÎ yjiec{eÎ nmiÄu nI
`ÎieÙÊuh xtYEmÕuec]EÎenÎi¨nÙ}Ey]? 65
xRv{DRÐÆL vieÈeÎÊEÎ s>fEm½ nI
niN p]pemÙ}]h w]N tIRÊuek]ÔuvN m]<[kiETeÞET] 66
tpÓEÕ]en]Tuh B¬i ekEÈ]En]TumietÎuEm
zsÍ viEÈ]en]Tuh ec]Ù}]y[ekÎiÙIRSY]ÙuEv]TuEm 67
p>m]mI >HxYeÊeyN B¬en]Tu ec]Ù}uEv]N
p>B¬i kÙREÎ]N EmeÙÜeÙÊumxhsyh 68
avEnÄ]ešeûyi¨h ecy [Ev]niÙ} mnuSY>il
avEnÄ]L zpiyt>enniÄuÞ]kyieÙ}]>]L 69
zsImd[ Bgvd[gIt mÙy]šp>iB]S
80
DRÐYh nÐueT xhv]dmitu ec]Ù}uÎEtvEn]
aveneΡ]ny¡]l yjiEÏ]enÎu mMth 70
zsÍEy]eT]ÊxUyiÄ]titu EkLÏvEnvEn]
avnuh mu¬n]y[ÏufYkRÐi xEÙ}]kemÊiTuh 71
|tu p]RË, Bv]N ciÊh evec{Ù}]h EkÈtiÙ}Ey]
ninÄ¡]nxEÐ]Hh nsic{iEÙ} Dn²y! 72
aR´unN prÇu -
Em]Hh ekÈu kiÈiEy]Rm niN zpx]dÊ]ÙcYut!
xEàHh tIRÎuniEÎN w]N nieû ec]ˉTi ecy{uEvN 73
x²yN prÇu -
`Îu w]N v]xuEdveû mH]N p]RËeûyuh p>h
tÐilÓhB]Sfh EkEÈnÛuth E>]mHRSfh 74
vY]xzpx]dhek]ÞiÈu EkEÈN p]>h >HxYm]y[
Ey]gh Ey]EgsV>N kZÿN
x]Ñ]Ê]y[ec{]lvet]eÄyuh 75
Eksv]cYutxhv]dmÛuth pufYmiÆen
O]REÊ]RÊiš]pEt, HRSh pUÞiTuÎuÞu vIÞuEm 76
atYÛuth H>iyueTy] >Uph vIÞuEm]RÊEH]!
>]j]Ev vix[myic{I w]N kušiRek]ÔuÎu vIÞuEm 77
`Æu Ey]EgsV>N kZÿenÆu p]RËN DnuRÍ>N
avieT zsI jyh BUti dZ™nItiyietMth 78
suBh