ELEKTRİK VE MANYETİZMA

DAHA ÖNCE ÖĞRENDİKLERİMİZ

Maddenin elektrik yapısı ve elektrik yükü Pozitif ve negatif yük, nötr ( proton,

elektron, nötron) Elektriklenme Yüklü cisimler Sürtme-dokunma-etki ile elektriklenme Elektroskop Topraklama İletken ve yalıtkan maddeler

DAHA ÖNCE ÖĞRENDİKLERİMİZ

itme-çekme Elektrik akımı (Pil gibi bir elektrik enerjisi

kaynağının elektriksel bir kuvvet uygulaması ile enerji kazanan ve titreşim hareketi yapan negatif yüklerin, bir iletken vasıtasıyla bu enerjiyi yakınındaki diğer negatif yüklere aktararak ilerlemesine denir)

Elektrik devresi Elektrik akımının yönü Devre elemanları (pil, ampul, anahtar

…)

DAHA ÖNCE ÖĞRENDİKLERİMİZ

direnç (Maddelerin elektrik enerjisinin iletimine karşı koyması)

Reosta (değişken direnç) Gerilim (Bir pilin iki kutbu arasında

ya da bir elektrik devresinin iki ucu arasında enerji farkından dolayı gerilim oluşur. Gerilim bu enerji farkının bir göstergesidir.

DAHA ÖNCE ÖĞRENDİKLERİMİZ

Basit elektrik devreleri Ampermetre Voltmetre Seri bağlama Paralel bağlama Eşdeğer direnç Kısa devre

Ygs 2012 elektrik sorusu

Ygs 2012 soru

Günlük yaşamda elektrik

Elektrik akımı

Birim zamanda iletkenden geçen yükyük

AKIM= zaman

i Amper= Coulomb/saniye

soru

Bir ieltken telin kesitinden 2 dakikada 600 Coulomb yük geçiyorsa akım şiddeti kaç Amper olur?

soru

İçinde negatif ve pozitif iyonların bulunduğu çözelti dolu tüpün S kesit alanından 1 saniyede + 8C luk pozitif yük bir tarafa, -6C luk yük ters tarafa doğru geçmektedir. Buna göre akımın büyüklüğü ve yönü için ne söylenebilir?

Potansiyel farkıGerilimVoltaj Elektrik devresindeki elektronlara

enerji kazandıran elektriksel enerji kaynağıdır. Potansiyel farkı, elektrik devresindeki iki kutup arasındaki enerji farkının bir göstergesidir.

Volt

Akım ve potansiyel farkı

Akım arttıkça lambanın parlaklığı artar.

Kademe düğmeleri

voltmetre

Potansiyel farkını ölçer

Devreye paralel bağlanır.

Akım şiddeti

Bir iletken içinde elektronların sürekli olarak akışı

Ampermetre

Akım şiddetini ölçerDevreye seri

bağlanır.

Devre elemanları

Ohm yasası

Direnç =?

OHM YASASI

IVR

soru

Yanda grafiği verilen K ve L dirençlerinin oranını hesaplayınız?

?L

K

RR

soru

Direnci R olan bir iletken telin uçlarına V potansiyel farkı uygulanınca üzerinden 2i akım geçiyor. Buna göre telin uçları arasında uygulanan potansiyel farkı 3V yapılırsa, telin direnci kaç R olur?

Direnç-özdirenç

İletkenlerin direnci

SlR

Özdirenç (Ω.m)

Uzunluk (metre)

Kesit alanı (m2)

ÖZDİRENÇ

İletkenin yapıldığı maddenin cinsine bağlı bir katsayıdır.

REOSTA –DEĞİŞKEN DİRENÇ

Reosta, direncin değerinin değişmesini sağlar. Sürgü I yönünde hareket ederse direnç azalır, II yönünde hareket ettirilirse direnç artar.

soru

soru

Kesiti S uzunluğu 2 l olan K teli ile kesiti 2S uzunluğu l olan L teli aynı maddeden yapılmıştır. K nın direnci Rk, L’nin direnci RL olduğuna göre

Rk/ RL = ?

soru

Şekil I- de iletken telin uçlarına V gerilimi uygulanınca telin üzerinden i1 akımı geçiyor. Aynı tel şekil-II deki gibi ortasından katlanıp uçlarına yine V potansiyel farkı uygulanınca i2 akımı geçiyor? i1 / i2 =?

Dirençlerin bağlanması

Seri bağlama Paralel bağlama

SERİ BAĞLI DİRENÇLER

Dirençler bağlanınca akım sadece bir yolda ilerliyorsa, bu dirençlere seri bağlı dirençler denir.

SERİ BAĞLAMA

Seri direçlerde akımlar eşittir.

Seri dirençlerde potansiyel farklarının toplamı toplam potansiyele eşittir.

Reş = R1 + R2 + R3

PARALEL BAĞLI DİRENÇLER

Dirençler akımın gidişine farklı yollar oluşturuyorsa paralel bağlanmıştır.

Paralel dirençlere gelen akımlarla bu dirençlerden çıkan akımların toplamı birbirine eşittir.

Paralel dirençlerde toplam potansiyel farkı ve her direncin potansiyel farkı birbirine eşittir.

.....111

21

RRReş

PARALEL BAĞLI DİRENÇLER

Paralel bağlamada eşdeğer direnç, paralel bağlı dirençlerin en küçüğünden de küçük bir değere sahiptir.

Paralel bağlı dirençlerde V=iR bağıntısında V ler eşit olduğu için akımla direnç TERS ORANTILIDIR. (Küçük dirençten büyük akım geçer)

Her birinin değeri R olan n tane özdeş direnç paralel bağlanırsa, eşdeğer direnç

R/n bağıntısı ile bulunur.

SORU

A ve B noktaları arasındaki şekildeki gibi bağlanmış dirençlerin toplam direncini hesaplayınız.

soru

Şekildeki devre parçasında K-M noktaları arasındaki potansiyel farkı V1 , L-N noktaları arasındaki potansiyel farkı V 2 ise V1 / V2 oranı kaçtır?

2

1

VV

2

1

VV

soru

Özdeş dirençlerle oluşturulan şekildeki devre parçasında, dirençlerin üzerinden i akımı geçmektedir.

Bu durumda KL noktaları arasındaki potansiyel farkı 27 volt ise, KM noktaları arasındaki potansiyel farkı kaç Volt tur?

soru

Şekildeki K-L arasına bağlanmış dirençlerin eşdeğerini (toplam direnci) hesaplayınız.

soru

Şekildeki K-L arasına bağlanmış özdeş dirençlerin eşdeğerini (toplam direnci) hesaplayınız.

soru R2 direncinin üzerinden geçen akım 2 Amper ise

a) K-L uçları arasındaki potansiyel farkıb) R3 direnci üzerinden geçen akım şiddetic) Ana koldaki akım şiddetideğerlerini hesaplayınız

LAMBALARIN PARLAKLIĞI

Lambaların parlaklığı, gücü ile orantılıdır.

RVRiP

22

soru

Üreteçlerin bağlanması

MANYETİZMA VE ELEKTRİK

MANYETİK ALAN

MANYETİK ALAN

MANYETİK ALAN

Üzerinden elektrik geçen bir telin yakınındaki pusula hareket eder.

Elektrik yükleri hareket ettikleri zaman çevrelerinde manyetik alan oluştururlar.

http://www.vitaminegitim.com/lise/akim-tasiyan-sonsuz-uzunluktaki-telin-manyetik-alani?i=TR230402CD

ELEKTROMANYETİK KUVVET

Bir mıknatısın manyetik alanı içerisinde bulunan iletken telden elektrik akımı geçirildiğinde iletken tele etki eden kuvvete ELEKTROMANYETİK KUVVET denir.

elektromanyetik kuvvet nelere bağlıdır?

Manyetik alan içerisinde üzerinden akım geçen bir tele etkiyen kuvvet nelere bağlıdır? TELDEN GEÇEN AKIM ŞİDDETİ MANYETİK ALAN ŞİDDETİ MANYETİK ALANIN İÇİNDE KALAN

TELİN BÜYÜKLÜĞÜ (UZNLUĞU)

ELEKTRİK MOTORU