KM413 ENDSTRYEL KMYA I LAB. DENEY FYLERDeney No: 1 Su Analizi .................................................... 2 Deney No: 2 amar Suyu Analizi ............................... 10 Deney No: 3 Ya Analizi ................................................ 14 Deney No: 4 Sabun retimi ........................................... 22 Deney No: 5 Deterjan Analizleri .................................... 27 Deney No: 6 Tutkal Yapm ............................................ 33 Deney No: 7 Ayiei Yann Ekstraksiyonu ............. 35 Deney No: 8 Gbre retimi ve Analizleri ...................... 37 Deney No: 9 imento Analizleri .................................... 43

1

Deney No : 1 SU ANALZ A-SULARDA KALEVLK TAYN Genel Bilgiler Kazanlarda malzemenin korozyondan korunmas iin kazan suyunun kalevi reaksiyonlu olmas gerekir. Bu nedenle gerektiinde kazan besleme sular sud kostik, sodyum karbonat veya buna benzer maddeler ilave edilerek kalevi reaksiyonlu yaplr. Suya katlmas gereken kalevi reaksiyonlu kimyasal maddelerinin miktarn l alarak belirlemek iin, kalevilik saysndan yararlanlr. Kalevilik says mg/l olarak sud kostik miktarn veya hidroliz sonucunda kalevi olarak reaksiyon veren bir bileiin miktarn verir. Kazan besleme sularnn kalevilii ile ilgili deerler: Kazan Basnc 20 Atye kadar 20-40 At 40-100 At 100 Atden fazla Kalevilik Says 400 %50 200 %50 50 %50 30 %50

Bir suyun kalevilii iin dier bir l (p) ve (m) deerleridir. (p) deeri; 100 ml suyu 0.1 N HCl ile ve indikatr olarak fenolftalein kullanmak zere ntralletirmek iin gerekli (m) cinsinden HCl miktardr. (m) deeri, ayn titrasyonda indikatr olarak metil oranj kullanmak yoluyla elde edilir. (p) ve (m) deerleri sayesinde kalevi reaksiyon veren bileiklerin zellikle hidroksit, karbonat ve bikarbonat iyonlarnn miktarlar bulunabilir. Genellikle bir suyun (p) deeri zerinden hesaplanan kalevilik says ile suyun kalevilii hakknda bilgi edinilir.

2

Kalevilik Tayini Denemeleri Kalevilik btn, karbonat kalevilii, hidroksit kalevilii ve bikarbonat kalevilii tayin edilecektir. Gerekli Reaktifler: 1- Metil oranj : 0.5 g/l 2-Fenolftalein : 5 g fenolftalein alnr, 600 ml %95lik alkolde zlr ve saf su ile litreye tamamlanr, sonra 0.02 NaOH ile ntralletirilir. Deneyin Yapl: 100 ml su rnei 4 damla fenolftalein indikatrlnde 0.1 N H2SO4 ile titre edilir. Sarfiyat = p ml. Sonra 4 damla metil oranj eklenip tekrar renk dnmne kadar asitle titrasyona devam edilir. Toplam sarfiyat = m ml. Bu iki deerin incelenmesinden kaleviliin, hidroksit, karbonat veya bikarbonattan ileri geldii belirlenir ve tablo eklinde gsterilir.

Titrasyon sonucu (1) p = 0

Suda bulunan hidroksit 0

Suda bulunan karbonat 0

Bikarbonat

Sonu Kalevilik yalnz HCO3 tan ileri gelir. Kalevilik yalnz HO2-

m

(2) p = m

m

0

0

tan ileri gelir. Kalevilik yalnz CO3 dan ileri gelir. Kalevilik CO3 2-, HCO3 tan ileri gelir. Kalevilik CO3 2- ve HOkarmndan ileri gelir.

(3) 2p = m

0

2p

0

(4) 2p < m

0

2p

m-2p

(5) 2p > m

2p-m

2(m-p)

0

Bulunan m ve p sarfiyatlarna gre, eldeki rnein tabloda hangi duruma uyduu saptanr ve buna gre hesaplamalar yaplarak;

3

a) Kalevilik btn (mval cinsinden) b) Mevcut iyonlardan ileri gelen kalevilikler ayr ayr (mg/l ve mval cinsinden) hesaplanp tablo halinde verilir.

Kullanlan Formller: Kalevilik = F*S (mval) Kalevilik = F*S*E (mg iyon/l) S = Tabloya gre, m ve pden yararlanlarak saptanan safiyat. E = Szkonusu iyonun ekivalent gram tartm. Sonularn Belirtilecei Tablo: HOMevcut iyonlar Formlde yer alacak sarfiyat deeri Mevcut iyon miktar (mval) Mevcut iyon miktar (mg/l) Kalevilik btn CO3 2 HCO3

RNEK-1: p = m olsun. Bu tabloya gre (2) halidir. HOMevcut iyonlar Formlde yer alacak sarfiyat deeri Mevcut iyon miktar (mval) Mevcut iyon miktar (mg/l) Kalevilik btn Kalevilik yalnz HO- dan ileri gelir. Kalevilik btn = F * S = F * Smval HO- kalevilii = F * m..mval = F * m * 17mg OH- / l 4 + m=p Hesap. Hesap. Hesap. CO3 2Hesap. HCO3 -

RNEK-2: 2p