(energy efficient lighting) - dede · (energy efficient lighting)...

เอกสารเผยแพร ภาคบานอยูอาศัย หมวดที่ 2 : ระบบแสงสวางประหยัดพลังงาน

หมวดที่ 2 : ระบบแสงสวางประหยัดพลังงาน (Energy Efficient Lighting)

ชุดการจัดแสดงที่ 49 ระบบแสงสวางประหยัดพลังงาน

(Energy Efficiency Lighting)

1. หลักการของเทคโนโลยี ความสวาง (Illuminance: E) หมายถึง ปริมาณแสง ที่ตกกระทบบนพื้นผิว ตอพ้ืนที่ 1 ตารางเมตร โดยทั่วไปอาจเรียกวา ระดับความสวาง (Lighting Level) จึงเปนคาที่บงบอกวาพื้นที่นั้นๆ ไดรับแสงสวางเพียงพอหรือไม มีหนวยเปน ลูเมนตอตารางเมตร (lm/m2) หรือลักซ (Lux) นั่นเอง สวนหนวยเดิมวัดเปน ลูเมนตอตารางฟุต (lm/ft2) หรือ ฟุตแคนเดิล (Foot-candle) โดย 1 ฟุตแคนเดิล เทากับ 10.764 ลักซ สีของแสง ในแตละชวงเวลาของวัน เราสังเกตไดวาแสงแดดมีสีตางกัน เชนชวงเชาจะออกเหลือง ชวงเที่ยงจะขาว และชวงเย็นจะออกสีสม หรือสีของแสงไฟจากหลอดฟลูออเรสเซนตจะอมเขียวหนอยๆ สีของแสงไฟจากหลอดไสจะออกสีสม นี่คือสีที่เราสังเกตไดดวยตาเปลา อุณหภูมิสี (Color Temperature) การบอกสีทางดานการสองสวางมักบอกดวยอุณหภูมิสี ซึ่งหมายถึงสีที่เกิดจากการเผาไหมวัสดุสีดําซึ่งมีการดูดซับความรอนไดสมบูรณดวยอุณหภูมิที่กําหนด เชน หลอดฟลูออเรสเซนตคูลไวทมีอุณหภูมิสี 6500 องศาเคลวิน หมายถึง เม่ือเผาวัตถุสีดําใหรอนถึงอุณหภูมิ 6500 เคลวิน วัตถุนั้นจะเปลงแสงออกมาเปนสีคูลไวทหรือขาวปนน้ําเงิน เปนตน

ตัวอยางอุณหภูมิสีของหลอดตางๆ เปนดังนี้ เทียนไข 1900 เคลวิน หลอดทังสเตนฮาโลเจน 2700 เคลวิน หลอดอินแคนเดสเซนต 2800 เคลวิน หลอดฟลูออเรสเซนต

- เดยไลท (Daylight) 6500 เคลวิน

ชุดการจัดแสดงที่ 49 : ระบบแสงสวางประหยัดพลังงาน (Energy Efficient Lighting) หนา 1 จาก 19


- คูลไวท (Cool White) 4500 เคลวิน - วอรมไวท (Warm White) 3500 เคลวิน

รูปที่ 1 กราฟอุณหภูมิสี ชนิดของหลอดไฟฟา

หลอดไฟฟาแบงเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดดังนี้ ก) หลอดอินแคนเดสเซนต หรือหลอดเผาไส ข) หลอดปลอยประจุ เปนหลอดที่ไมตองใชไสหลอด หลอดในตระกูลนี้มี หลอดฟลูออเรสเซนต หลอดไอปรอทความดันต่ํา หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต หลอดไอปรอทความดันสูง หลอดโซเดียมความดันไอต่ํา หลอดโซเดียมความดันไอสูง และหลอดเมทัลฮาไลด การแบงชนิดของหลอดไฟฟาดังกลาวขางตน สามารถเขียนเปนแผนภาพ เพ่ือความ เขาใจที่งายขึ้นไดดังแสดงในรูปที่ 2



รูปที่ 2 แผนภาพการแบงชนิดของหลอดไฟ

คุณลักษณะและรายละเอียดของหลอดไฟฟาแตละชนิด 1. หลอดอินแคนเดสเซนต เปนหลอดมีไสที่มีประสิทธิผล (Efficacy) ต่ํา และมีอายุการใชงานสั้นในเกณฑประมาณ 1,000-3,000 ชม. หลอดประเภทนี้มีอุณหภูมิสีประมาณ 2,800 องศาเคลวิน แตใหแสงที่มีคาความถูกตองของสี 100 %

รูปที่ 3 หลอดอินแคนเดสเซนตแบบตางๆ

2. หลอดฟลูออเรสเซนต เปนหลอดปลอยประจุความดันไอต่ํา สีของหลอดมี 3 แบบคือ daylight, cool white และ warm white ชนิดของหลอดชนิดนี้ที่ใชงานกันทั่วไปคือแบบ Linear ขนาด 18 และ 36 วัตต และ Circular 22 32 และ 40 วัตต และมีประสิทธิผลประมาณ 50-90 ลูเมนตอวัตต ถือวาสูงพอสมควรและประหยัดคาไฟฟาเมื่อเทียบกับหลอดอินแคนเดสเซนตซึ่งมีคาประมาณ 5-13 ลูเมนตอวัตต และมีอายุการใชงาน 9,000-12,000 ชม.



นอกจากนี้ยังมีหลอดฟลูออเรสเซนตรุนใหม คือหลอดที่มีฟลักซการสองสวางสูง ประสิทธิภาพสูง

หรือที่เราเรียกวา “หลอด T5” หลอดฟลูออเรสเซนตรุนใหมนี้มีขนาดเล็กมาก คือมีเสนผาศูนยกลางเพียง 16 mm (หรือ 5/8 นิ้ว) มีรหัสเรียกวา หลอด T5 แตหลอดประเภทนี้จะตองใชรวมกบับัลลาสตอิเล็กทรอนิกส

รูปที่ 4 หลอดฟลูออเรสเซนตแบบตางๆ

3. หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต เปนหลอดปลอยประจุความดันไอต่ํา สีของหลอดมี 3 แบบ คือ daylight cool white และ warm white เชนเดียวกันกับหลอดฟลูออเรสเซนต แบบที่ใชงานกันมากคือหลอดเดี่ยว มีขนาดวัตต 5 7 9 11 วัตตและหลอดคู มีขนาดวัตต 10 13 18 26 วัตต เปนหลอดที่พัฒนาขึ้นมาแทนที่หลอดอินแคนเดสเซนต โดยมีประสิทธิผลสูงกวาหลอดอินแคนเดสเซนต คือประมาณ 35-80 ลูเมนตอวัตต และ อายุการใชงานประมาณ 7,500-10,000 ชม

รูปที่ 5 หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต



4. หลอดโซเดียมความดันไอต่ํา หลอดประเภทนี้มีสีเหลืองจัดและประสิทธิผลมากที่สุดในบรรดาหลอดทั้งหมด คือ มีประสิทธิผลประมาณ 100-180 ลูเมนตอวัตต แตความถูกตองของสีนอยที่สุด คือ มีความถูกตองของสีเปน 0-20 % ขอดีของแสงสีเหลืองเปนสีที่มนุษยสามารถมองเห็นไดดีที่สุด หลอดประเภทนี้จึงเหมาะที่จะใชเปนไฟถนนและอายุการใชงานนานประมาณ 22,000-24,000 ชม. หลอดมีขนาดวัตต 18 35 55 90 135 และ180 วัตต

รูปที่ 6 หลอดโซเดียมความดันไอต่ํา

5. หลอดโซเดียมความดันไอสูง หลอดโซเดียมความดันไอสูงมีประสิทธิผลรองจากหลอดโซเดียมความดันไอต่ํา คือ มีประสิทธิผลประมาณ 70-130 ลูเมนตอวัตตแตความถูกตองของสีดีกวาหลอดโซเดียมความดันไอต่ํา คือประมาณ 30-50 % และมีอุณหภูมิสีประมาณ 2,500 เคลวิน ซึ่งจัดวาเปนอุณหภูมิสีต่ําเหมาะกับงานที่ไมตองการความสองสวางมาก เชน ไฟถนน ไฟในบริเวณที่ตองการความสองสวางประมาณ 5-30 ลักซ และอายุการใชงานประมาณ 18,000-24,000 ชม. มีขนาดวัตต 50 70 100 150 250 400 และ 1,000 วัตต

รูปที่ 7 หลอดโซเดียมความดันไอสูง 6. หลอดไอปรอทความดันสูง หรือที่ชาวบานเรียกวาหลอดแสงจันทร และมีประสิทธิผลสูงพอกบัหลอดฟลูออเรสเซนต คือ มีประสิทธิผลประมาณ 30-60 ลูเมนตอวัตต แสงที่ออกมามีความถูกตองของสีประมาณ 60 % สวนใหญใชแทนหลอดฟลูออเรสเซนตเม่ือตองการกําลังไฟ (วัตต) สูงๆในพื้นที่ที่มี



เพดานสูง อุณหภูมิสีประมาณ 4,000-6,000 เคลวิน แลวแตชนิดของหลอด และอายุการใชงานประมาณ 20,000-24,000 ชม. มีขนาดวัตต 50 80 125 250 400 700 และ 1,000 วัตต

รูปที่ 8 หลอดไอปรอทความดันไอสูง

7. หลอดเมทัลฮาไลด หลอดเมทัลฮาไลดก็เหมือนกับหลอดปลอยประจุอ่ืนๆ แตมีขอดีที่วามีสเปกตรัมแสงทุกสี ทําใหสีทุกชนิดเดนภายใตหลอดชนิดนี้ นอกจากความถูกตองของสีสูงแลว แสงที่ออกมาก็อาจมีอุณหภูมิสีตั้งแต 3,000-4,500 เคลวิน (ขึ้นอยูกับขนาดของวัตต) สวนใหญนิยมใชกับสนามกีฬาที่มีการถายทอดโทรทัศน มีอายุการใชงานประมาณ 8,000-15,000 ชม. และมีขนาดวัตต 100 125 250 300 400 700 และ 1,000 วัตต

รูปที่ 9 หลอดเมทัลฮาไลด 8. หลอดแอลอีดี (LED) หลอดชนิดนี้มีชื่อเต็มวา Light Emitting Diode เรียกยอๆวา LED เปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่ผลิตจากสารกึ่งตัวนํา มีลักษณะโครงสรางภายในเปนรอยตอของสาร p และสาร n หรือที่เราเรียกวา pn Junction เหมือนกับไดโอด สีของแสงที่เปลงออกมานั้นขึ้นอยูกับองคประกอบทางเคมีของสารกึ่งตัวนําที่ใช หลอดชนิดนี้ใชงานกับไฟฟากระแสตรงดังน้ันหากจะนํามาใชในอาคารตองมีอุปกรณแปลงไฟฟากระแสสลับใหเปนกระแสตรงกอนการใชงาน หลอด LED มีคาประสิทธิผลอยูที่ประมาณ 40 ถึง 45 lm/W การเพิ่มกําลังการสองสวางของ LED ทําไดโดยการตอ LED เล็กๆ หลาย



หลอดไวบนแผงเดียวกัน โดยมักจะนํามาใชแทนหลอด ทังสเตนฮาโลเจน หรือนําไปใชเปนไฟสองเฉพาะจุด เน่ืองจากไมมีการแผรังสียูวีและอินฟราเรด

รูปที่ 10 หลอด LED

คาประสิทธิผล (Efficacy) หมายถึง ปริมาณแสงที่ออกมาตอวัตตที่ใช (ลูเมนตอวัตต) หลอดที่ มีคาประสิทธิผลสูงหมายความวาหลอดนี้ใหปริมาณแสงออกมามากแตใชวัตตต่ํา ตารางที่ 1 คาประสิทธิผลของหลอดไฟชนิดตางๆ

ชนิดของหลอด ลูเมน/วตัต หลอดอินแคนเดสเซนต 5-13 หลอดทังสเตนฮาโลเจน 12-22 หลอดฟลูออเรสเซนต 50-90 หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต 35-80 หลอดแสงจันทรแบบไมมีบลัลาสต 30-60 หลอดแสงจันทรแบบมีบลัลาสต 30-60 หลอดเมตัลฮาไลด 60-120 หลอดโซเดียมความดันไอสูง 70-130 หลอดโซเดียมความดันต่ํา 100-180



ความถูกตองของสี (Color rendering) หมายถึง สีที่สองไปถูกวัตถุใหความถูกตองสีมากนอยเพียงใด มีหนวยเปน เปอรเซนต หลอดที่มีคาความถูกตอง 100% หมายความวาเมื่อใชหลอดนี้สองวัตถุชนิดหนึ่งแลวสีของวัตถุที่เห็นไมมีความเพ้ียนของสี ตารางที่ 2 คาดัชนีความถูกตองของสีของหลอดไฟชนิดตางๆ

ชนิดของหลอด CRI (Color Rendering index)

หลอดอินแคนเดสเซนต 100 หลอดทังสเตนฮาโลเจน 100 หลอดฟลูออเรสเซนต 60-90 หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต 80-90 หลอดแสงจันทรแบบไมมีบลัลาสต 40-60 หลอดแสงจันทรแบบมีบลัลาสต 40-60 หลอดเมตัลฮาไลด 60-90 หลอดโซเดียมความดันไอสูง 30-50 หลอดโซเดียมความดันไอต่ํา 0-20

2. การประยุกตใชงานเทคโนโลยี • สภาพที่เหมาะสมในการใชงาน การสองสวางภายในบานอยูอาศัย อพารตเมนต และโรงแรม ไมจําเปนตองใหมีแสงสวางสมํ่าเสมอ การใหแสงสวางตองระวังในเรื่องของความสวยงามประกอบดวย เพราะบางครั้งการเนนในเร่ืองของการประหยัดพลังงานอาจทําใหเกิดการสูญเสียในเรื่องของความสวยงามดวย การสองสวางภายในบานอยูอาศัย อพารตเมนต และโรงแรมควรใหแสงแบบอบอุน ดังน้ันสวนใหญจึงใชแสงสีเหลืองจากหลอดอินแคนเดสเซนต ฮาโลเจน หรือหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตแบบวอรมไวท (Warm White) เพราะมีสีเหลืองคลายกัน หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต ถือวาเปนหลอดประหยัดพลังงานแสงสวางแทนหลอดอินแคนเดสเซนต หรือฮาโลเจนได แตอาจตองระวังคือ หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตไมสามารถทําเปนไฟสองเนนไดดีเหมือนหลอดอินแคนเดสเซนต เพราะแหลงกําเนิดแสงมีขนาดใหญ กรณีที่เปนทางเดินหรือใช



ภายนอกซึ่งตองมีการเปดไฟแสงสวางทิ้งไวทั้งคืนก็ควรใชหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตหรือฟลูออเรสเซนต เพราะอายุการใชงานนานกวาหลอดมีไสถึง 4-8 เทา

• ศักยภาพการประหยัดพลังงาน ความสองสวางโดยทั่วไปที่ใชในบานอยูอาศัย อพารตเมนต และ โรงแรมใชประมาณ 100-200 ลักซสําหรับพ้ืนที่ทั่วๆไป ความสองสวางพื้นที่ตางๆในบานอยูอาศัยและพื้นที่ขางเคียงกําหนดไวเพ่ือใชเปนแนวทางในการใหแสงสวางดังแสดงในตารางที่ 3 และ ความสัมพันธระหวางความสองสวางในพื้นที่ทํางาน และ พ้ืนที่ขางเคียงไดกําหนดไวในตารางที่ 4 ตารางที่ 3 ความสองสวางในพื้นที่ใชงานตางๆในบานอยูอาศัย

พื้นท่ีตางๆ ลักซ)ความสองสวางที่พื้นท่ี ( ความสองสวางรอบขาง (ลักซ)

ทางเขา 150/500 60/100หองครัว 500/750 250/350หองรับประทานอาหาร 300 100หองนั่งเลน 60/300 60หองทํางาน 300 150หองน้ํา 500 200หองน้ําแขก 250 100หองเปล่ียนเสื้อผา 500 200หองนอนใหญ 300/500 100/150หองนอนเด็ก 300 150ทางเดิน 150 50บันได 200 60ถนนทางเขาบาน 300 100

ตารางที่ 4 ความสมดุลระหวางความสองสวางของพื้นที่ใชงานและขางเคียง

รายการ คาท่ีตองการ คาต่ําสุด

พ้ืนที่ติดกับพ้ืนใชทํางาน 1/3 ของพ้ืนที่ใชงาน 1/5 ของพ้ืนที่ใชงาน

พ้ืนที่รอบขาง 1/5 ของพ้ืนที่ใชงาน 1/10 ของพ้ืนที่ใชงาน

• กลุมเปาหมายการประยุกตใชเทคโนโลย ี กลุมเปาหมายในการประยุกตใชเทคโนโลยีก็คือ บานพักอาศัย ในบาน อพารตเมนท โรงแรมในพ้ืนที่ตางๆเพื่อการประหยัดพลังงาน ซึ่งเทคนิคในการใหแสงสวางสามารถสรุปไดดังนี้

ก) การใชโคมไฟสองลง



ข) การใหแสงสวางในหองน้ํา ค) การใหแสงสวางในหองครัว ง) การใหแสงสวางในหองนอน

ก) การใชโคมไฟสองลง สําหรับความสูงฝา 2.5 เมตร ถาเปนงานที่ตองการแสงสีที่ไมเพ้ียนก็ใชอินแคนเดสเซนตใชประมาณ 10 วัตต/ตารางเมตร/100 ลักซ แตถาเปนงานที่ตองการประหยัดพลังงานไฟฟา โดยเฉพาะโคมไฟที่ตองเปดทิ้งไวนาน ใชโคมไฟสองลงหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตใชไฟฟาประมาณ 3 วัตต/ตารางเมตร/100 ลักซ ถาตองการติดตั้งโคมไฟสองลงหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตตองระวังเรื่องความใหญของโคมดวย ตัวอยางเชนหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตที่ใหแสงปริมาณเดียวกับหลอดอินแคนเดสเซนต 100 วัตต GLS คือ หลอด 18 วัตต ซึ่งโคมสําหรับหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต 18 วัตต มีขนาดใหญกวาเม่ือใชหลอดมีไสมาก ดังน้ันอาจตองลดขนาดวัตตลงมาเพื่อไมใหโคมดูใหญนาเกลียดและอาจไดวัตตที่เหมาะสมกับขนาดของโคมที่ตองการคือ 10, 13, 2 x 7, 2 x 9 เปนตน แตทั้งน้ีควรเช็คขนาดของโคมใหแนใจเสียกอน สําหรับการเลือกขนาดวัตตของโคมเพื่อการใชงานอาจใชหลักการงายๆสําหรับพ้ืนที่ไมสําคัญ เชน ทางเดิน โดยใช 3 วัตต/ตารางเมตร/100ลักซ สําหรับความสูงฝา 2.5 เมตร เชน ทางเดินขนาด 2 x 12 เมตร ถาเลือกหลอดขนาด 10 วัตต และตองการความสองสวางที่ประมาณ 50 ลักซ ก็ใชวัตตโดยประมาณ 2 x 12 x 1.5 = 36 วัตต ดังนั้นใชโคมไฟสองลงหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต 10 วัตต 4 โคม เปนตน การเลือกโคมไฟสองลงหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตนั้นมีทั้งชนิดหลอดติดตั้งในแนวนอน และหลอดติดตั้งในแนวตั้ง โคมที่มีหลอดติดตั้งในแนวนอนมักไมคอยมีปญหาเรื่องแสงบาดตา แตมักมีปญหาเรื่องขนาดของโคมจะใหญ แตถาเปนโคมที่หลอดติดตั้งในแนวตั้ง ขนาดของโคมไมใหญมากนัก แตมักมีปญหาเรื่องแสงบาดตาที่ตองพิถีพิถันในการเลือกโคมพอสมควร ความสูงฝาที่ใชในการคํานวณที่ผานมาอยูประมาณ 2.4-2.7 เมตร เทานั้น ถาใชความสูงฝามากกวานี้ก็ตองมาคํานวณ หรืออาจใชตารางสําเร็จรูปที่กําหนดโดยผูผลิต เชน หางจากโคมระยะเทาใดไดความสองสวางเทาใด ความสองสวางเพ่ือการใชงานนั้นเปนคาที่กําหนดเพื่อใหเหมาะกับการใชงานโดยประมาณเทานั้น เชนตองการ 100 ลักซตามมาตรฐานแตในทางปฏิบัติอาจได 80 หรือ 120 ลักซก็ถือวายังใชได ยกเวนพื้นที่ที่ตองการความสองสวางสูงที่ตองระวังตองไมใหนอยเกินไปเพราะความสองสวางไมพอใชงาน หรือความสองสวางมากเกินไปก็ทําใหเกิดความสิ้นเปลือง



ข) การใหแสงสวางในหองนํ้า การใหแสงสวางในหองน้ํามีทั้งการใหแสงเพื่อการสองหนา และเพ่ือกิจกรรมอยางอ่ืนแตสวนมากใชแสงสวางในเวลาสั้น ดังน้ันการพิจารณาโคมไฟฟาหองน้ําไมคุมกับการเปลี่ยนหลอดหรือโคมจากหลอดมีไสมาเปนหลอดคอมแพค เปนตน การใหแสงในหองนํ้าเพื่อการประหยัดพลังงานตองพิจารณาหลายอยางประกอบกัน ดังนี้

บริเวณหนากระจกสองหนาควรมีแสงสวางที่มากพอเพื่อไวใชแตงหนา โกนหนวด เปนตน ไฟที่ใชมีไดทั้งสองอยาง คือ ไฟจากหลอดฟลูออเรสเซนต หรือ หลอดอินแคนเดสเซนตหรือจากหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตวอรมไวท ผลที่ไดออกมาไมเหมือนกัน ถาบริเวณหนากระจกดังกลาวถาใชสําหรับการแตงหนาดวยควรมีการใชไฟแสงสวางทั้งสองแบบ เพราะถาตองการแตงหนาเพื่อไปทํางานในเวลากลางวันก็ควรใชแสงสวางจากหลอดฟลูออเรสเซนตแบบคูลไวท (Cool White) หรือ เดยไลท (Daylight) ถาตองการแตงหนาเพื่อไปออกงานกลางคืนก็ควรใชแสงสวางจากหลอดอินแคนเดสเซนตหรือคอมแพคฟลูออเรสเซนตวอรมไวทเพราะงานที่ไปสวนใหญ เชน งานเลี้ยงหรือ ในโรงแรมก็มักใชหลอดอินแคนเดสเซนต ตัวอยางการใหแสงสวางที่หนากระจกเพื่อการแตงหนาไดแสดงในรูปที่ 11

มีโคมฟลูออเรสเซนตพรอมฝาครอบสีขาวทั้งสองดานของกระจก และมีโคมไฟสองลงดวยหลอดอินแคนเดสเซนตหรือคอมแพคฟลูออเรสเซนตวอรมไวท โคมไฟสองลงควรใชแบบแสงกวางเพ่ือไมใหเกิดเงาเขมที่ใบหนา

มีหลอดอินแคนเดสเซนตหลอดละ 15-25 วัตตขางกระจกขางละ 4-6 หลอด หลอดมีขนาดวัตตต่ําเพ่ือไมใหเกิดแสงบาดตา และมีโคมฟลูออเรสเซนตประเภทคูลไวทสองลงทางดานบนสําหรับการแตงหนาเพ่ือไปทํางานกลางวัน

มีโคมไฟกิ่งหลอดอินแคนเดสเซนตหรือคอมแพคฟลูออเรสเซนตวอรมไวททั้งสองดานของกระจก และมีโคมฟลูออเรสเซนตประเภทคูลไวท สองดานบน

รูปที่ 11 การสองสวางที่หนากระจกหลายแบบทีป่ระกอบดวยฟลูออเรสเซนตและอินแคนเดส เซนต หรือคอมแพคฟลูออเรสเซนตเพ่ือใหการแตงหนาสะดวกเพื่อใชออกงาน กลางวันหรือ กลางคืน



บริเวณที่ใชฝกบัวเพ่ืออาบน้ําก็ควรใชโคมที่สามารถปองกันไอน้ําที่ออกมากับฝกบัว ดวย เชน โคมแบบมีครอบแกว เปนตน บริเวณดังกลาวตองการความสองสวางเทานั้นโดยไมตองเนนในเรื่องความถูกตองสีมาก ดังนั้นอาจใชโคมที่ใสหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตเพ่ือไมตองเปลี่ยนหลอดบอยๆ ซึ่งอาจใช 2x7, 2x9, 13 หรือ 18 วัตต

ค) การใหแสงสวางในหองครัว การใหแสงสวางในหองครัวควรใหสวางมากพอเพื่อสามารถหงุหาอาหาร หาของที่อยูภายในตูตางๆได และมีความสองสวางมากพอบริเวณลางจาน ดังน้ันเพ่ือการประหยัดพลังงาน หลอดไฟฟาที่เหมาะสําหรับหองครัวที่ไดมีการแยกสัดสวนตางหากออกไปก็คือ หลอดฟลูออเรสเซนต หรือหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต ยกเวนหองอุนอาหารที่มีพ้ืนที่ติดตอกับพ้ืนที่ที่มีความสวยงามก็ตองใชหลอดสีวอรมไวทเปนหลัก การออกแบบแสงสวางบางครั้งตองพิจารณาหลายองคประกอบรวมกัน ง) การใหแสงในหองนอน ควรใหแสงเฉพาะที่จําเปนเทานั้น คือ ตูเก็บเสื้อผาควรมีแสงสองเขาไปซ่ึงอาจติดไฟขางในตู หรือ ติดไฟฝงดานนอกสาดตู บริเวณดานหนาหรือดานขางโทรทัศนควรมีไฟสองเพ่ือไมใหแสงบริเวณรอบโทรทัศนมืดเกินไป นอกจากนั้นอาจติดตั้งไฟสองลงที่หนาประตู หรือตามทางเดินเพื่อสามารถเดินเหินไดสะดวก ไฟในหองนอนที่ใชอานหนังสือหรือทํากิจกรรมอยางอ่ืนที่ใชสายตาก็มักใชแสงจากไฟตั้งโตะ กรณีที่มีการติดตั้งรูปภาพภายในหองหรือที่หัวเตียงอาจใชไฟสองเพ่ิมถาตองการเนนแสงเฉพาะจุด แสงสวางภายในหองนอนใชไฟตั้งโตะชวยไดมากเพราะใหแสงไมบาดตา นอกจากนั้นยังใชเปนโคมไฟใหแสงสวางทั่วไปทั้งหองไดดวย ดังน้ันถาหองนอนมีโคมไฟตั้งโตะมากพอบางครั้งก็ไมตองติดตั้งโคมไฟที่เพดานเพื่อการสองทั่วบริเวณ นอกจากนั้นถาที่หองนอนใชการใหแสงจากตัวบังตาเพื่อการสองผามานก็ใชเปนแสงสวางทั่วไปในหองนอนไดดวย การใหแสงสวางในแตละพ้ืนที่สามารถทําไดหลายอยางหรือหลายแบบ แตทั้งน้ีก็ขึ้นอยูกับการวาดมโนภาพวาหองนอนควรใหความสองสวางแบบไหนจึงใหทั้งความสวยงามและการใชงานไดในเวลาเดียวกันตามจินตนาการของมัณฑนากร ตัวอยางการใหแสงสวางในหองนอนไดแสดงไวในรูปที่ 11 ซึ่งการใหแสงสวางในรูปดังกลาวเปนเพียงแนวทางหนึ่งเทานั้น การใหแสงสวางในพื้นที่ดังกลาวอาจมีการใหแสงสวางไดหลายอยางซึ่งแลวแตผูออกแบบแตละราย ถาตองการประหยัดพลังงานก็ใชหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตแบบวอรมไวทแทนหลอดอินแคนเดสเซนต ซึ่งสามารถใชไดทั้งที่โคมไฟสองลง และโคมไฟตั้งโตะ



ตูเสื้อผา

รูปที่ 12 ตวัอยางการใหแสงสวางในหองนอน

3. ตัวอยางขอมูลดานเทคนิคของเทคโนโลย ี • หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต เปนหลอดฟลูออเรสเซนตขนาดเล็กที่ไดมีการพัฒนาขึ้น มาเพ่ือใหเกิดการประหยัดพลังงานและเพื่อใชแทนหลอดไสที่ใชกันมาแตด้ังเดิม มีขนาด กระทัดรัดและมีกําลังสองสวางสูง หลอดชนิดนี้เหมาะสมในการใหแสงสวางทั่วไปที่ ตองการความสวยงาม มีอายุการใชงานนานกวาหลอดไสประมาณ 8 เทา หรือ 8,000 ชั่วโมง และการใชพลังงานของหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตจะนอยกวาหลอดไส ประมาณ 4 เทา ปจจุบัน หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตมี 2 ชนิด คือ

1. หลอดคอมแพคบัลลาสตภายใน 1.1 หลอดคอมแพคบัลลาสตภายในชนิดแกนเหล็ก คือ หลอดฟลูออเรสเซนตที่ไดรวมเอาบัลลาสตและ สตารทเตอรอยูภายใน ผลิตขึ้นมาแทนหลอดไส สามารถนําไปสวมกับขั้วหลอดไสชนิดเกลียวไดทุกดวงไดทันที ลักษณะของหลอดภายในเปนหลอดฟลูออเรสเซนตขนาดเล็กเปนแทงแกวดัดโคงเปนรูปตัวยูมีเปลือกเปนโคม ทรงกระบอก มีชุดบัลลาสตและสตารทเตอรปดผนึกรวมกันอยูในชิ้นเดียวกนักบัตัวหลอด 1.2 หลอดคอมแพคบัลลาสตภายในชนิดอิเล็คทรอนิกส มีลักษณะเหมือนหลอดฟลูออเรสเซนตบัลลาสต ภายในชนิดแกนเหล็ก จะตางกันที่เปนหลอดประหยัดไฟขนาดเล็กที่ไมมีโคมกระบอก ผลิตดวยเทคโนโลยี ลาสุด ในการทําบัลลาสตและสตารทเตอรอิเลคทรอนิกสซึ่งพัฒนารูปแบบของหลอดให



ประหยัดและมีขนาด กระทัดรัดขึ้นกวาเดิม ตัวหลอดเปนแทงแกวโคงเปนรูปตัวยูหลายชุดและใชเทคนิคพิเศษเชื่อมตอกัน หลอด ชนิดนี้จะติดทันทีโดยไมกระพริบ 2. หลอดคอมแพคบัลลาสตภายนอก ใชหลักการเชนเดียวกับหลอดคอมแพคบัลลาสตภายใน แตกตางกันที่หลอดคอมแพคบัลลาสตภายนอก สามารถเปลี่ยนเฉพาะตัวหลอดได ในการติดตั้งใชงานจะตองมีขาเสียบเพ่ือใชกับบัลลาสตที่แยกออก หรือขาเสียบที่มีชุดบัลลาสตรวมอยูดวย

ขอดีของหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต 1. หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตกินไฟเฉลี่ยเพียง 25 % หรือกินไฟนอยกวา 4 เทา เม่ือเทียบกับ

หลอดไสที่ใหแสงสวางเทากัน 2. มีอายุการใชงานนานกวาหลอดไสถึง 8 เทา หรือ 8,000 ชั่วโมง 3. ขณะนี้ใชงานจะมีความรอนนอยกวาหลอดไสมาก จึงชวยลดภาระการทําความเย็นของเครื่องทํา

ความเย็น หรือเครื่องปรับอากาศไดมาก 4. สามารถนําหลอดคอมแพคบัลลาสตภายในไปใชติดตั้งแทนหลอดไสที่มีอยูเดิมไดทันที 5. ลดคาใชจายในการบํารุงรักษาและเปลี่ยนหลอด เน่ืองจากมีอายุการใชงานนานกวาหลอดไส

ขอเสียของหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต

1. มีราคาแพงหวาหลอดไส (แตถาพิจารณาถึงอายุการใชงานที่เทากันแลวหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตจะประหยัดหลอดและกระแสไฟฟาไดมากกวา)

2. หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตบัลลาสตภายในชนิดมีบัลลาสตและสตารทเตอรผิดผนึกเปนชุดเดียวกัน ถาเกิดการชํารุดตองเปลี่ยนทั้งหมด



ประโยชนของหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต

1. สามารถนําไปติดตั้งแทนหลอดไสไดทันที ในกรณีที่ทานจําเปนตองใชหลอดไสประกอบกับโคมไฟ เพ่ือตกแตงบานติดตั้งโคมไฟรอบอาคาร และมีชั่วโมงการใชงานนานตั้งแต 5 ชั่วโมงขึ้นไป

2. ชวยประหยัดคาไฟฟาไดตั้งแตรอยละ 68 - 78 เม่ือนําไปติดตั้งแทนหลอดไสถึงแมหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต จะมีราคาแพงก็ตาม แตคาใชจายที่เพ่ิมขึ้นจะสามารถคืนทุนไดในเวลาไมนาน เชน หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตบัลลาสตภายใน 13 วัตต ใชงาน 11 ชั่วโมง/วัน 365 วัน/ป จะสามารถคืนทุน ไดภายใน 9 เดือน

3. หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตบัลลาสตภายนอก 9 วัตต ใชงาน 5 ชั่วโมง/วัน 365 วัน/ป จะสามารถคืนทุน ไดภายใน 7 เดือน

• การเลือกใชงานประเภทหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนตตามอุณหภูมิสี

หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต มีใหเลือกหลายชนิดตามอุณหภูมิสีที่ตองการ โดยใหแสงสวางและความรูสึกเทียบเทากับหลอดไส และ หลอดฟลูออเรสเซนตตามลักษณะการใชงานตาง ๆ ดังนี้

ลักษณะการใชงานที่ไมตองการความสองสวางมากนักควรเลือกใชหลอดที่มีอุณหภูมิสีต่ํา คือประเภท Warm White ซึ่งใหแสงสีเหลือง ใกลเคียงกับหลอดอินแคนเดสเซนต หรือ หลอดไส แตประหยัดพลังงานมากกวา



ลักษณะการใชงานที่ตองการความสองสวางสูง ควรเลือกใชหลอดที่มีอุณหภูมิสีสูง เชน Cool

White (สําหรับความสวาง 300-500 ลักซ) หรือ Daylight (สําหรับความสวางมากกวา 500 ลักซ) ซึ่งจะใหแสงสีขาว ใกลเคียงกับหลอดฟลูออเรสเซนตทั่วไป และประหยัดพลังงานมากกวา หากเปนการใหแสงสวางเฉพาะจุด

• ตัวอยางคุณลักษณะเฉพาะดานเทคนิคของหลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต

ควรพิจารณาตัวเลขบอกคาประสิทธิภาพ (ลูเมนตอวัตต) บนฉลากประหยัดไฟเบอร 5 ซึ่งยิ่งมากยิ่งดี หรือ อาจดูไดจากตัวเลขที่พิมพอยูบนขั้วหลอดเซรามิค หรือหากมีแคตตาล็อคของหลอดไฟ ก็อาจหาคาประสิทธิภาพ (ประสิทธิผลการสองสวาง) ไดจากปริมาณแสง (ลูเมน) หารดวยจํานวนวัตตของหลอดไฟ เปนตน



4.กรณีศึกษา ระบบแสงสวางประหยัดพลังงาน (Energy Efficient Lighting) กรณีศึกษา : เร่ืองเปลี่ยนบัลลาสตธรรมดาเปนชนิด LOW WATT LOSS เทคโนโลยีทีต่ิดตัง้ เปลีย่นมาใชบัลลาสต LOW WATT LOSS จะสงผลใหพลังไฟฟาลดลง เงินลงทุน 1,500 บาท ผลการประหยัดพลังงาน คิดเปนคาใชจายดานพลงังานที่ประหยัดได 591.3 บาท/ป ระยะเวลาคนืทุน 2.53 ป ความเปนมา บานมีการใชบัลลาสตธรรมดาที่สามารถ ดําเนินการเปลี่ยนมาเปนบัลลาสตชนิด LOW WATT LOSS ได บัลลาสตธรรมดาเปนบลัลาสตที่ใชพลังไฟฟามากกวาบัลลาสตชนิด LOW WATT LOSS จึงกอใหเกิด การสิ้นเปลืองพลังงาน เม่ือดําเนินการเปลี่ยนมาใชบลัลาสต LOW WATT LOSS จะทําใหลดการใชพลังงานลง การดําเนินการ เปลี่ยนมาใชบลัลาสต LOW WATT LOSS จะสงผลใหพลังไฟฟาลดลง

ผลประหยัดพลังงานจากการดําเนินการโครงการอนุรักษพลังงาน สภาพหลังปรับปรุง ระยะเวลาดําเนินการ 1 วัน เงินลงทุน 1,500 บาท ผลประหยัดที่ได . 591.3 บาท/ป ระยะเวลาคืนทุน 2.53 ป



บทสรุปและขอจํากัดในการดําเนินการ วิธีการคํานวณผลการอนุรักษพลังงาน

บัลลาสตใชพลังไฟฟา = 10 วัตต บัลลาสต Low watt loss ใชพลังไฟฟา = 5.5 วัตต จํานวนบลัลาสตทีเ่ปลี่ยน = 15 ตวั พลังงานไฟฟาที่ใชลดลง = [(10 – 5.5) x 15] / 1,000 = 0.0675 x 8 x 365 = 197.1 kWh/ป = 197.1 x 3 ประหยัดคาใชจายได = 591.3 บาท/ป


(energy efficient lighting) - dede · (energy efficient lighting)...

Documents