enxaqueca
DESCRIPTION
lllllllllllllllllllllllllllllllllTRANSCRIPT
-
1FARMACOTERAPIA DA
ENXAQUECA
Prof. Jos Guilherme P. Pires, MB, DSc
Enxaqueca um distrbio caracterizado por crises recorrentes decefalia amplamente varivel em intensidade, freqncia e durao.As crises so comumente unilaterais e geralmente se associam aanorexia, nusea, vmitos e fotofobia. Em alguns casos as crises soprecedidas por desequilbrios neurolgicos e de humor, ou seassociam com eles. (World Federation of Neurology)Cerca de dos ataques de enxaqueca so precedidos de uma aura,tipicamente de sintomas visuais.Prevalncia das enxaquecas: ~10%.H uma ausncia de sintomas entre os ataques.Dores de cabea dirias no so enxaqueca.
INTRODUO
Estgios da enxaqueca Fatores desencadeantes - 1 Fatores desencadeantes - 2
-
2Fatores desencadeantes - 3
1A crise origina-se em estru-turas cerebrais profundas(hipotlamo, crtex)
2Impulsos eltricos espalham-se para outras regies do SNC
3Alteraes circulatrias e na atividade neural causam distrbios visuais, tonteira, zum-bidos e outros sintomas neurolgicos.
4CGRP e outras substn-cias qumicas do SNC causam vasodilatao e respostas inflamatrias nos tecidos circunjacentes
5A inflamao irrita o nervo trigmio, resultando em cefalia intensa
Como acontece a enxaqueca (hiptese)
-
3http://www.migraineprevention.com/
A depresso cortical alastrante(CSD) participa na patogenia das enxaquecas com aura.TGN = ncleo tri-geminalTGG = gnglio tri-geminalSPG = gnglioesfeno-palatinoSSN = ncleo salivatrio superior
Frmacos usados na crise de enxaqueca - 1
1) Analgsicos comuns (orais)Exs.: acetaminofeno, aspirina, ibuprofeno, naproxeno, dipirona.Geralmente associados cafena e metoclopramida.A metoclopramida antiemtica e a absoro do analgsico.Emprego: formas menos severas de enxaqueca.Eficcia: ~40% das crises.
2) Analgsicos opioides (orais) Apesar de eficazes, NO so recomendados, dado os riscos de efeitos adversos, inclusive sedao excessiva e dependncia.No mercado existem associaes de tramadol e de codena com acetaminofeno (eficcia ~70%). Outra opo o butorfanol spray.
Frmacos usados na crise de enxaqueca - 2 3) Alcalides do ergot Seu efeito vasoconstrictor parcialmente resultante de ao
agonista sobre receptores 5-HT.
Representantes:DIIDROERGOTAMINA (mesilato) VO, SC, IM, intranasalERGOTAMINA (tartarato, base livre) VO
Eficcia na crise: ~50% (+ acetaminofeno = ~60%) Principais efeitos adversos: nusea, vmitos.
Contraindicao: gravidez.
-
4Frmacos usados na crise de enxaqueca - 3 4) TRIPTANAS (agonistas 5-HT1B/1D)
SUMATRIPTANA (Sumax etc): SC, IN, VOZOLMITRIPTANA (Zomig, Zomig OD): VO, (IN)RIZATRIPTANA (Maxalt, Maxalt RPD): VONARATRIPTANA (Naramig): VOALMOTRIPTANA (Axert): VOELETRIPTANA (Relpax): VOFLOVATRIPTANA (Frova): VO
As triptanas so usados para abortar a crise. Eficcia de at 80% (quanto mais precocemente usados, maior a eficcia). A taxa de recorrncia da crise, no perodo de 24 h, de ~30%.
ergotamina
almotriptana
TRIPTANANOME
COMERCIALVIA DE
ADMINISTRAO MEIA-VIDA INCIO DO EFEITO DOSE USUAL(pode ser repetida aps 2 h)
ALMOTRIPTANA VO 3-4 h 30-60 min 12,5 mg
ELETRIPTANA VO 3-4 h 30-60 min 20-40 mg
FROVATRIPTANA VO ~25 h ~2 h 2,5 mg
NARATRIPTANA Naramig VO ~6 h 1-3 h 2,5 mg
RIZATRIPTANA Maxalt VO 2-3 h 30-60 min 5-10 mg
SUMATRIPTANA Sumax VO, SC, IN ~2 h 30-60 min VO~10 min SC10-15 min IN
50-100 mg VO6 mg SC
5-20 mg intranasal
ZOLMITRIPTANA Zomig VO, (IN) 2-3 h 30-60 min VO10-15 min IN
2,5-5 mg VO5 mg intranasal
LIMITAES DAS TRIPTANAS Efeitos adversos: sonolncia, tonteira, rubor,
sensao de aperto no trax, sensao dequeimao no local da injeo.
Contraindicaes: HAS no controlada, DAC,doena cerebrovascular.
Interaes medicamentosas: IMAO, verapamile claritromicina podem reduzir o metabolismo dediversas triptanas; a associao de triptana comSSRIs/SNRIs pode causar sndromeserotonrgica. Quando introduzir alcalide doergot, aguardar pelo menos 24 h.
FRMACOS USADOS NAPROFILAXIA DA ENXAQUECA
Frmacos usados na profilaxia da enxaqueca
Beta-bloqueadores: propranolol, timolol, metoprolol Anticonvulsivantes: topiramato, divalproex, valproato Antidepressivos tricclicos: amitriptilina, nortriptilina AINEs: aspirina, ibuprofeno etc Bloqueadores de canais de Ca+2: flunarizina, verapamil Outros: clonidina, lisinopril, candesartana Os beta-bloqueadores so adequados para profilaxia contnua. Em caso de
toxicidade ou ineficcia, recomenda-se o anticonvulsivante. A indicao de amitriptilina, verapamil, flunarizina, lisinopril e candesartana off-label. Os AINEs so teis apenas em situaes especficas (ex.: quando a enxaqueca desencadeada pela menstruao).