epoka romantike 1 (7..) (1)
TRANSCRIPT
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
1/20
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
2/20
Epoka Romantike
Epoka e romantizmit solli shndrrime rrnjsoren shoqri, n arte, n vizionin e bots. Meparulln e famshme Liri, barazi, vllazri,Revolucioni Francez n fund t shek XVIII iandrroi kursin historis s njerzimit, duke ishprthyer strukturat feudo-mesjetare dhe duke
e hapur shoqrin kah sistemet politike t reja,t frymzuara prej mendimtarve iluminist.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
3/20
Romantizmi kap periudhn nga fundi i shek.
XVIII deri n fundin e shek. XIX. Ndrsa nvitet 30-ta t shek. XIX, romantizmi lulzonnjhersh n tr Evropn, duke shnuar njkulm me krijimtarin e poetve Viktor Hygo,Uilljam Uordzurth, Aleksandr Pushkin,Jenorim de Rada. N epokn shprthyese tromantizmit poezia u b mishrimi i idealit
m t lart: ajo ka si mision tibashkojnjerzit dhe tiprforcoj n t mirn, dukendezur tek ata dritn e shpress dhe t virtytit.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
4/20
Jeronim De Rada (1814
1903)
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
5/20
Aleksander Pushkini (1799-1837)
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
6/20
Gjja m e shtrenjt pr romantikt, n jet dhe
n art, sht liria. N prputhje me vizionin qka gjithsecili poet pr lirin, romantizmievropian zhvillohet sipas dy modelesh.
Modeli i par sht ai i poetit melankolik e t
dshpruar, q e on jetn diku n gjirin enatyrs, ose izolohet n vetmi, larg njerzve qnuk e kuptojn. Nj poet i till e shfrytzon lirinpr t lmuar formn dhe pr t prsosurshprehjen poetike. T till jan: poeti anglezBlejk, gjermani Holderlin, austriaku Lenau,italiani Leopardi etj., t cilt shquhen pr forcn
e ndjeshmris e t emocionit q transmetojn.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
7/20
Poett e ktij drejtimi sjellin tema e motive t
patrajtuara, ose u japin intensitet t ri temavet mirnjohura. Ata shquhen sidomos preksplorimin e ndjesive pesimiste, si janangshtia, ankthi i kohs q kalon, misteri ivdekjes.
Modeli i dyt sht ai i poetit energjik, q ikushtohet nj shtjeje t madhe, nj ideali t
lart nj misioni historik.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
8/20
Nj poezi e till prcjell tek njerzit mesazhe
t mdha humane, politike, sociale efilozofike. Kur Bajroni mburr vetit eshqiptarit dhe gatishmrin e tij pr t dhn
jetn pr lirin e pr nderin,ai beson n atoq thot dhe sht gati t veproj po ashtu.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
9/20
Lirizmi dhe romantizmi Fjalt lirizm dhe romantizm jan br thuajse
sinonime, aq mir shpjegohen ato me njra-tjetrn
dhe nga njra tjetra. Romantizmi sht poezi endjenjs dhe e brendsis. Ndaj poeti romantikshprehet n vetn e par, q sht veta e unit t tijvetiak, por edhe e unit njerzor n prgjithsi. E
gjejm kt ambicie t shprehur qart nga Hygoi, nparathnien e vllimit lirik Soditjet: Asnjrit prejnesh nuk i takon nderi t ket nj jet krejtsisht tvetn. Jeta ime sht juaja,j eta juaj sht imja. Ju
jetoni far un jetoj, fati I njeriut sht Nj.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
10/20
Drama romantike
Drama romantike mbshtet mbi parimet estetiket romantizmit, por shfaq karakteristika
specifike sipas vendit ku zhvillohet. Drama romantike lindet n Gjermanin e fund
shekullit XVII, dhe prhapet n mbar Europngjat shek. XIX, dhe shuhet nga fundi i aitj
shekulli, megjithse fryma romantike vazhdon tmbizotroj, n disa vende si Shqipria, derimbas Lufts s I Botrore. Shumica e dramavemundn t luheshin vetm n shek XX.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
11/20
Ku skenografia dhe regjisura u zhvillaun n
mnyr t konsiderueshme dhe arritn tuprgjigjen krkesave t teatrit romantik. Ajovetshpallet si kundshtuese e klasicizmit, t
cilin e konsideron t ngurt dhe t ftoht. Rezultati i revolts romantike sht i
prekshm: teatri shkputet prfundimishtnga imitimi i antikitetit dhe u qaset temave
t historis kombtare ose atyre intime.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
12/20
Suksesi m i madh i romantikve mund t
konsiderohet przierja e llojeve dhe e stileve:pr romantikt, ndarja e tipit klasicist sht epapranueshme sepse on n artificialitet tartit.
Temat kryesore drama romantike i merr ngahistoria, t cils i jep tone legjende, pr timshuar ides q duhet t zgjoj tek
bashkkohsit.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
13/20
Udhheqsi popullor q u prin masave emrin
e tij e mban pr titull drama, si shprehje tdrejtprdrejt t ides q ai mshiron.
Gci i Berlihingenit tek Gte, Valenshtajn tekShiler, Kromuell tek Hygoi, Boris Godunovtek Pushikini.
Emrat e heronjve gdhenden n titullin eveprs: Egmont tek Gte, Manfred tek
Bajroni, atrton tek Vinji, Kean tek Dyma.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
14/20
Shum shkrimtar si Bajron, Buhner,
Klajst, Hygo shkruajn pr dramaturgjinduke e ditur qysh m prpara se pjesa etyre nuk do t vihet n sken.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
15/20
Autort dramatik
Drama romantike u lind n gjirin e lvizjesStuhi dhe vrull si aspirat e rinis intelektuale
gjermane pr tushkputur nga prapambetjafeudale dhe pr tidhn historis e kulturskombtare nj prmas t re.
Shembullin e par e jep Gtja i ri me pjesn Gci
i Berlihingenit, q nxjerr n sken kryengritjetfshatare t mesjets e nprmjet tyre revoltn ebrezit t vet.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
16/20
Figur qndrore e teatrit gjerman sht Fridrih
Shiler (1759-1805). Konflikti n dramat e Shilerit buron nga
kontradikta mes fatalitetit social dhe liris sindividit, kshtu ndodh tek Intrig dhe dashuri(Opera e Verdit e bri t njohur edhe me titullinLuiza Miler).
Nj vit para vdekjes Shileri prfundoi dramn
Vilhelm Tel q i mbushi spektatort me admirimpr malsorin trim.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
17/20
Frederih Shiler (17881805)
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
18/20
Viktor Hygo shkroi nj numr t
konsiderueshm dramash. Edhe n teatrine Hygoit, pasioni sht mbret. Aishfrytzon me mjeshtri kontrastin, qoft
n pranvenien e situatave, qoft nkonceptin e heronjve.
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
19/20
Viktor Hygo (1802-1885)
-
8/10/2019 Epoka Romantike 1 (7..) (1)
20/20
FUNDPunuan:
Djellza Shala
Gresa Sejdiu