1n

Esperanta Finnlando w Esperantobladet w marraskuu w novembro w 5/2007

Valamo-kursoj 2008, p. 15 w Malfermaj pordoj en la oficejo, p. 23Arta Lumo, s. 9 w Russell John Milton, p. 26

Karavano al Roterdamo, p. 14

En Stundars Margit Holm montris al ni infanlibron esperantlingvan. Kaj kion ni vidas:Øi iam apartenis al Tyyne Leivo-Larsson, parlamentanino, ministrino, la unua virinaambasadoro (en Oslo) de Finnlando, sekretario en la 30-aj de la esperanto-klubo de Hel-sinki. (Pri Aýtunaj Tagoj sur p. 18-22.)

2

Esperanta Finnlando w Esperantobladet ISSN: 0787-8206Kielipoliittinen aikakauslehti. Suomen Esperantoliitto ry:n äänenkannattaja.

Språkpolitisk tidskrift. Organ för Esperantoförbundet i Finland.Lingvopolitika perioda¼o. Organo de Esperanto-Asocio de Finnlando.

Perustettu/Grundad/Fondita 1918. Esperantolehti ekde/från 1989 lähtien.Esperanta Finnlando 1918-23, 1948-53, 1959-1987.

Ilmestyy kuusi kertaa vuodessa. Utkommer sex gånger i året. Aperas sesfoje jare.

Toimitusryhmä/Redaktionsgrupp/Redakta grupo: : eaflehti@esperanto.fiPäätoimittaja/Chefredaktör/Æefredaktoro: Mikko Mäkitalo Vanha Hämeentie 41 as. 9, 20540 Turku. ( (02) 2373 848 : mmakita@utu.fiTaitto/Layout/Enpaøigo: Ilkka Santtila Fleminginkatu 12a A 16, 00530 Helsinki. ( 050 365 0037 : ilkka.santtila@welho.comVastaava toimittaja/Ansvarig redaktör/Respondeca redaktoro: Anna Ritamäki

Tilaushinta/Prenumerationspris/Abonprezo: 18e/vuosi/år/jaro;Jäsenille/ För medlemmar/ Por membroj: 12e.

Tilaukset, osoitteenmuutokset/Abonoj, adresþanøoj:Suomen Esperantoliitto, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. ( (09) 715 538 : eaf@esperanto.fiPrenumerationer, adressförändringar: EAF, Broholmsgatan 15 C 65, 00530 Helsingfors.Pankkitili/Bankkonto: Sampo 800017-230825.

Julkaisija/Utgivare/Eldonanto: Suomen Esperantoliitto ry – Esperanto-Asocio de Finnlando.Painosmäärä/Upplaga/Eldonkvanto: 400

Esperanto-Asocio de Finnlando w Suomen Esperantoliitto ryFondita/Perustettu/Grundad: 1907

Prezidanto/Puheenjohtaja/Ordförande: Anna RitamäkiBrokärrvägen 89, 25700 Kimito. ( (02) 423 146 7 (02) 423 246 : eafprezidanto@esperanto.fi

Vicprezidanto/Varapuheenjohtaja/Vice ordförande: Päivi SaarinenRuorimiehenkatu 5 C 23, 02320 Espoo. ( (09) 813 3217 : paivi.saarinen@iki.fi

Sekretario/Sihteeri/Sekreterare: Tiina OittinenPuutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku. ( (02) 230 5319 : eafsekretario@esperanto.fi

Aliaj estraranoj / Hallituksen muut jäsenet / Övriga styrelsemedlemmar:Tuomo Grundström, Anundilankatu 3, 26100 Rauma. ( 050 5180 590, (02) 822 7779 : @lailanet.fiBörje Eriksson, Keiturintie 274, 16510 Luhtikylä. ( (03) 785 1191 : esperarto@phnet.fiTaneli Huuskonen, Lapinlahdenkatu 23 A 7, 00180 Helsinki. ( (09) 694 0964 : taneli@poczta.onet.plJukka Laaksonen, Orimuskatu 79 B 4, 33580 Tampere. ( (03) 2554 724 : jvaleto@kolumbus.fi

Vicestraranoj/Varajäsenet/Suppleanter:Mira Anonen, Karstulantie 8 E 70, 00550 Helsinki. ( 040 759 2184 : mira.anonen@helsinki.fiOlli Pajula, Salamakuja 4 as 2, 90420 Oulu. ( 050 571 9224 : olli.pajula@baanamail.fiTimo Pirinen, Rinnetie 11-13 D 32, 06650 Hamari. ( 040 592 1756 : timo.pirinen@gmail.com

Kasisto/Rahastonhoitaja/Kassör: Tiina KosunenViittakorpi 2 D 22, 02280 Espoo. ( (09) 813 3024 : eafkasisto@esperanto.fiPankkitili/Bankkonto (EAF): Sampo 800017-230825.

Peranto de UEA / Maksut UEA:lle / Betalningar till UEA:Sampo 800020-5995369 (UEA/EAF Päivi Saarinen)Adreso æe la EAF-oficejo. / Käytä Suomen Esperantoliiton toimiston osoitetta.

Oficejo/Toimisto/Kontor: Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, avoinna tiistaisin klo 17-19.( (09) 715 538 (puh.vastaaja/respondilo). Malfermita: marde 17-19-a horo.

Internet: http://www.esperanto.fi

tuomo.grundstrom

3

UEA

Rezolucio de la 92-a Universala KongresoLa 92-a Universala Kongreso de Esperanto, kunveninta en Jokohamo (Japanio) de la 4-a øisla 11-a de aýgusto 2007 kun 1901 partoprenantoj el 57 landoj, kun la temo “Okcidento enOriento: akcepto kaj rezisto”,Konstatinte, ke ideoj kaj influoj moviøas ambaýdirekte inter “Okcidento” kaj “Oriento”, sedke pro la aktualaj neegalecoj tiu reciprokeco iøis nevidebla,Konstatinte, ke tiu sama kaýzo malhelpas ankaý la fluon de ideoj kaj influoj inter aziaj landoj,Notinte, ke tro rigidaj konceptoj pri “Okcidento” kaj “Oriento” malhelpas interlokajn dialo-gojn, kajNotinte kun kontento, ke la jaro 2008 estas proklamita fare de la Øenerala Asembleo deUnuiøintaj Nacioj kiel Internacia Jaro de Lingvoj,Rekomendas, ke la rilatoj inter civilizoj kaj kulturoj baziøu ne sur konflikto sed sur inter-kompreniøo, justeco kaj paco,Konfirmas la potencialon de Esperanto por interponti homojn de diversaj lingvoj kaj kulturoj,Atentigas samtempe pri la akuta neceso konsciiøi pri interkulturaj problemoj en kaj ekster laEsperanto-komunumo, kaj rilati kun instancoj kaj asocioj kiuj jam okupiøas pri tiaj problemoj,Deklaras, ke la ekesto de regiona kunlaboro ankaý en Azio kaj aliaj mondopartoj estas esencaantaýkondiæo por la plua disvolviøo de Esperantaj agadoj tie,Esprimas la senkondiæan subtenon de la Esperanto-komunumo al vera plurlingvismo kielrimedo por akceli unuecon en diverseco, kaj kuraøigas esperantistojn energie labori por laplenumo de la celoj de Unuiøintaj Nacioj por la Internacia Jaro de Lingvoj.

«Kansainvälinen Esperantoliitto toteaa 92. maailmankongressin päätöslausumassa muun mu-assa, että ensi vuosi on YK:n julistama kansainvälinen kielten vuosi ja että liian jäykät käsit-teet “itä” ja “länsi” estävät keskustelua ja ajatustenvaihtoa, ja rohkaisee esperantoyhteisöäja esperanton harrastajia YK:n tavoitteiden täyttämiseen.

(mm)

4

De la redaktoro

Unueca en sia diverseco

Eýropo, kaj la Eýropa Unio, estas unueca ensia diverseco – tiu estis slogano, kiu venkis enkonkurso kun 80 000 eýropaj partoprenantoj kajiøis la identeca slogano en la kontrakton pri kon-stitucio de la Eýropa Unio.

La slogano estas trafa, ankaý pri la procesode aprobo de la konstitucio. Rezultoj en diversajlandoj estis diversaj: iuj aprobis øin, aliaj mal-aprobis øin kaj resto ne bezonis fari decidon,æar la malaprobo en iuj landoj jam signifis, kela kontrakto ne validos. Unuece por la diversajlandoj estas, ke la civitanoj preskaý neniomsciis, kion la konstitucio enhavas.

Oni ne povas akuzi la Union, ke øi ne strebusinformi pri si. Estas ja informcentroj pri EU,ekzemple en Finnlando en æefurbo de æiu pro-vinco (kutime en ilia biblioteko), kaj tie senpagehaveble kaj la tuta kontrakta teksto kaj pli facilekomprenebla konciza priskribo pri øi. Averaøacivitano ne tamen volas streæi sian cerbon pertiaj, kaj formas opinion pri la afero laý øeneralaimagbildo pri la dezirindeco de plia unuiøo deEýropo.

Mi tralegis la tutan tekston de la konstitucio.Øi ne estas tre facile komprenebla teksto. Enmultaj lokoj teksto de unu artiklo aludas al iualia aý pluraj aliaj artikloj, en multaj kazoj eæal iu tute aparta kontrakto. Plejparte ankaý latemo estas fakoj kiujn mi øenerale ne komprenas– ekonomio, komerco kaj financoj – kaj nur mal-multo pri la fakoj, kiujn mi pli bone komprenas– sciencoj kaj naturprotektado. En la 200-paøakontrakto estas nur 2-paøa æapitro pri naturpro-

tektado kaj 3-paøa pri scienco – krome kelkajpaøoj pri temoj proksime al ili kaj kelkaj unu-opaj mencioj pri ili – dum nur pri ekonomia kajmona politiko estas æapitro de 25 paøoj kaj kromtio multaj longaj partoj pri financaj sistemoj kajregulado de komerca konkurado.

Mi tamen kuraøas supozi, ke mi nun havasian komprenon pri kio la kontrakto celis. Miakonkludo estas, ke tie ne estas esence io ajn,kion mi ne volus subskribi. Plejparte la propon-ita kontrakto celis konfirmi kaj ete progresigikaj pliklarigi tiujn principojn, kiujn oni jam enleøoj de eýropaj landoj havas, aý kutimojn, kiujjam en la Eýropa Unio funkcias. En iuj kazoj lakontrakto þajnas ankaý difini regulojn, el kiujalmenaý la nacia leøaro de Finnlando povus ri-cevi bonan ekzemplon por plibonigi siajn nunmankoze realigitan staton, kiel ekzemple publik-eco de administraciaj dokumentoj aý egala trakt-ado de diversaj religioj kaj nereligiaj mondkon-ceptoj.

Sed Eýropo, unueca en sia diverseco, ne povisrealigi la aferon tiom simple, ke oni nur aprobusla zorge faritan kontrakton. Plejparto el la en-havo de la konstitucio nun daýros en aprobaproceso per nova titolo, reforma kontrakto, kiunla Eýropa konsilio formis en sia kunveno en Por-tugalio en oktobro. Ni vidos en la sekvaj du jar-oj, kiajn unuece diversajn surprizojn la EU-akomunumo elturnigos en øia ratifika proceso.

Mikko Mäkitalo

5

Somere okazis

UK en JapanioEsperanto disvastiøas en Azio

TANAKA Tetsuji, prezidanto de JABE malfermis la seminarion en la brajla bibliotekoen Tokio. Apud li sidas energia Krizantemo kaj lertaj interpretistoj KITAGAWA Hitasikaj YAMAKAWA Syüti.

Dum la unua semajno de aýgusto Esperantovideblis kaj aýdiøis en Jokohamo, Japanio kiekolektiøis esperantistoj al la æiujara universalakongreso. Øi allogis 1 900 partoprenantojn el57 landoj, el kiuj la duono el 16 aziaj landoj, elFinnlando 15 partoprenantoj.

Interesaj prelegoj kaj seminarioj traktis kultur-on kaj kunlaboron de la regionoj de Azio kajPacifiko. Prezentitaj estis ankaý la Esperantaversio de komuna historio en Azio, fare de 40volontulaj esperantistoj. La verko ”Historio pormalfermi Estontecon – Moderna Historio deÆinio, Japanio kaj Koreio” signalizas estontanpolitikon kaj malfermas vojon al estonteco. Dig-non de tiu ampleksa libro pliigas ankaý tio, kehistoriografoj de koncernaj landoj multege klo-podis por trovi unuecan nocion pri ege malfaciletraktebla temo.

Instruistoj de Esperanto kunvenis por diskutipri instruado kaj lernantoj ricevis plian edukad-on. Specialaj grupoj de Esperantistoj, kiel blind-uloj, kunvenis en siaj grupoj dum la kongreso.El Eýropo partoprenis sep blinduloj kaj el Japa-nio dudeko. Vidhandikapuloj estis observitaj enæia informado, i.a.la brajla versio de kongresakuriero Ondas Jokohamo atendis jam frumatenesian leganton en la anso de loøæambro de vid-handikapita kongresano. Dankegon meritasfidela volontulino HONDA Terumi.

Æijare en aprilo, kiam Esperanto-Asocio deFinnlando festis sian centjariøon, la festparol-anto estis prezidanto de UEA, s-ro Renato Cor-setti, kies oficperiodo finiøis en Jokohamo. Kielnova prezidanto daýrigas hinda profesoro s-roProbal Daþgupta kiu estas Esperantisto ekdejuneco kaj laboris en universitatoj en diversaj w

6

Somere okazisTANAKA Tetsuji,prezidanto de JABEfaras notojn pere deeta komputilo, kiunlia edzino Miorimontras.

landoj. Antaý du jaroj en la 50-jara festo de Fon-dumo Esperanto-Säätiö li prelegis en la univer-sitato de Helsinki pri la valoro de Esperanto kielhelpilo klarigi la ecojn de plej diversaj aliaj ling-voj.Seminario en TokioJapana Esperanto-Asocio de Blindaj Esperant-istoj (JABE) aranøis en la brajla biblioteko enTokio unutagan seminarion pri profesia edukadokaj enlaborigo de vidhandikapitoj. Kunlaborant-oj estis tri japanaj gravaj organiza¼oj blindulril-ataj kaj aýspiciis i.a. la Ministerio pri Sano kajLaboro kaj fonda¼oj pri bonfarto. Teamo deprofesinivelaj interpretistoj volontule interpretisprelegojn en Esperanto de la tri eksterlandanojjapanen sinsekve kaj la japanlingvan prelegonkaj diskuton Esperanten samtempe.

Efektivan organizadon de la seminario iniciat-is TANAKA Tetsuji, prezidanto de JABE, pro-fesie prezidanto de la Japana Brajla Biblioteko,kaj KIKUSIMA Kazuko (en Esperantujo konatakun nomo Krizantemo), subtenanto de JABE,profesie ¼urnalisto kaj esploranto pri bonfarto.

Prelegantoj traktis temon de seminario mult-flanke. Hispano Pedro Zurita rakontis kiel la his-

pana blindul-organizo ONCE enlaborigas han-dikapulojn kiel organizantoj kaj vendistoj de tut-landaj loterioj. La þtato koncesiis al ONCE rajt-on financi sian agadon pere de loterioj kaj tioankaý devigas prizorgi organizadon de certajservoj por handikapuloj. La enlaborigprocentode viddifektitoj en Hispanio egalas tiun de vid-antoj.

Aldo Grassini el Italio klarigis al aýskultantojkiel dum jardekoj vidhandikapuloj en Italiofunkciis kiel instruistoj ankaý en ordinaraj lern-ejoj. La pinta nombro estis kiam pli ol unu milvidhandikapitaj instruistoj laboris en diversajgradoj de edukado ekde antaýlernejo øis univer-sitato. Nuntempe laboras 350 vidhandikapitajinstruistoj. Pliigo de vizuala edukado kaj rapidaþanøiøo de edukmaterialoj kunportis novan defi-on, kiu malpliigis restadon de vidhandikapitajinstruistoj sur la edukada kampo.

Reprezentanto de finna grupo Arvo Karvinenreferencis en sia prelego la ampleksan esploronde Stakes (esplora kaj evoluiga centro de soci-alaj kaj sanservaj aferoj) pri enlaborigo en lajaroj 1995-2002. La esploro montras, ke el 25-64-jaraøaj handikapuloj 20 procentoj estas dun-gitaj. Por plibonigi la situacion kaj por preventi

7

Somere okazisretiriøon de handikapitoj oni devus fortigi ilianeduknivelon esence. Nesufiæa edukado enkon-dukas homojn ankaý alimaniere en pli malbonansituacion en la socio. Laý la jarlibro 2003 de lafinna registro de vidhandikapoj (Suomen Näkö-vammarekisterin vuosikirja 2003) el la laboraøajvidhandikapitoj 22 % estis plene dungitaj kajparte dungitaj same 22 %.

La celo de la strategio 2006-2015 de la Finnaligo de vidhandikapitoj (Näkövammaisten Kes-kusliitto) estas akiri enlaboriggradon 50 % øisla jaro 2010 kaj 55 % øis 2015. Æi tiun celoneblas alproksimiøi i.a. pere de intensigo de pro-fesia edukado kaj trejnado pri entreprenado.Defioj de laborvivoEntreprenoj kaj kompanioj daýre devas evoluigisian funkciadon. Dum la evoluigo de procesojentreprenoj kaj kompanioj devus pri taksado debezono de laborforto konsideri handikapitanfakan personaron. Pere de planado de laborfortoen procesoj eblas identigi laborojn kaj taskojnkonvenajn al diversaj handikapgrupoj, kiamhaveblas scioj pri handikapeco kaj oni korektekomprenas handikapecon. Grandiozan antaý-laboron faris nia konata, fidela volontula asis-

tanto de JABE, KIKUSIMA Kazuko, Krizan-temo. Blinduloj loøis en la sama hotelo, ili havishelpantaron preta æiam laýbezone, ni havisplurajn proprajn programerojn. Dankegon, Kri-zantemo!

Krome, por procesoj verþajne estiøos novtipajpor handikapitoj konvenaj laboroj kaj taskojdank’ al kono de handikapeco. La celo estas en-laborigi konvenan personon en korektan laboronkaj taskon. Tiam lerteco, volo, preteco al trejn-ado de persono decidas vere.

Kondiæo de laboro kaj sukceso de handikap-ulo estas bone aranøata rekapabligo, haveblecode bezonataj helpiloj kaj favoraj laboræirkon-stancoj, diras s-ro Markku Vaittinen, konsilantopri entreprenoj kaj organizoj.

Kernaj vortoj por priskribi defiojn de evoluigode profesia trejnado: bazo en laborvivo, fleks-iøo, individueco, aliro kaj ligita edukado, rekap-abligo kaj enlaborigprocesoj.

La strategio 2015 de la finna edukministeriokomencas per slogano: “En klerigo estas est-onteco”. La esprimo signifas jenajn aspektojn:egalrajtaj edukaj kaj kulturaj servoj estas la fun-damento de bonfarta socio kaj pere de sekurigode ili eblas certigi la mensan, fizikan kaj ekono-

Pedro Zuritafaras notojn.

Arvo Karvinenkaj Aldo Gras-sini aýskultasinterpretadon

de japanlingvaparolo

esperanten.

w

8

Somere okazis

mian bonfarton de la tuta loøantaro. Kiel baz-angulaj þtonoj de la evoluanta socio estas konsi-derataj kompetenteco, krea agado kaj pretecoal renoviøo. Altnivela klerigo kreas bonfartonkaj malfermas eblecojn por progreso de socio.

S-ro SASHIDA Chuji, esploristo de la JapanaOrganiza¼o pri Dungado de Aøaj kaj Maleblo-havantaj Personoj prezentis la celojn de enlabor-igo en Japanio. Li ankaý prezidis diskuton. Se-minarion æeestis 70 specialistoj kaj esploristojsur la kampo de vidhandikapeco.

Æeestantoj krome konatiøis kun la japanajporblindulaj servoj, vendejo de helpiloj kaj evo-lulaboro, kiun la blindulorganizo ofertas plej-parte al vidhandikapuloj de aziaj landoj pere dekvinjara edukado en Japanio.Internacia Kongresa UniversitatoKongrue kun la kongreso la Internacia KongresaUniversitato (IKU) havis en Jokohamo sian 60-an sesion. La temoj de prelegoj estis i.a. orientaastronomio: gasto celoj en la galaksia fervojo;malegalecoj je sano kaj ties sociaj determinant-oj; geografia informo-sistemo en nia vivo; kapi-talismo kaj konfucea kulturo.

Lige kun tri IKU-prelegoj okazis tri kursoj deAkademio Internacia de la Sciencoj kaj du kro-maj prelegoj. La kursfinintoj ricevis laýpeteateston.

Lertaj interpretistojKITAGAWA Hitasi kajYAMAKAWA Syütiinterpretas esperanten kajjapanen.

La ampleksa programo kaýzisal kongresanoj problemojn elektila plej interesan temon.Internacia Jaro de LingvojLa Universala Kongreso de Es-peranto konstatas en sia rezolu-

cio, ke pensoj kaj influoj moviøas inter ”Okci-dento” kaj ”Oriento”, sed ke pro la aktualaj ne-egalecoj la reciprokeco iøis nevidebla. Tiu samakaýzo malhelpas ankaý la fluon de ideoj kaj in-fluoj inter aziaj landoj.

La kongreso rekomendas, ke la rilatoj intercivilizoj kaj kulturoj baziøu ne sur konflikto sedsur interkompreniøo, justeco kaj paco. La kon-greso konfirmas la potencialon de Esperanto porinterponti homojn de diversaj lingvoj kaj kultur-oj. Samtempe oni tamen devus konsciiøi priinterkulturaj problemoj en kaj ekster la Espe-ranto-komunumo, kaj rilati kun instancoj kajasocioj kiuj jam okupiøas pri tiaj problemoj.

Ekesto de regiona kunlaboro ankaý en Aziokaj aliaj mondopartoj estas esenca antaukondiæopor la plua disvolviøo de Esperantaj agadoj tie.

La Øenerala Asembleo de Unuiøintaj Naciojproklamis la jaron 2008 kiel Internacia Jaro deLingvoj. La Universala Kongreso de Esperantoesprimas la senkondiæan subtenon de la Espe-ranto-komunumo al vera plurlingvismo kiel ri-medo por akceli unuecon en diverseco, kaj kur-aøigas esperantistojn energie labori por la plen-umo de la celoj de Unuiøintaj Nacioj por la In-ternacia Jaro de Lingvoj.

Arvo Karvinen kaj Ritva SabelliFotoj de Ritva Sabelli

9

Kesätapahtumia

Lukuun ottamatta kolmea maailmankongressiatuskin mikään esperantotapahtuma maassammeon saanut etukäteen niin paljon mainosta kuinKuopiossa järjestetty Arta Lumo, eli ”esperanto-taiteilijoiden lumoa”. Jo Firenzen kongressissa2006 järjestäjät jakelivat kädestä käteen tiedot-teita, puhumattakaan ilmoituksista ympäri Eu-rooppaa ilmestyvissä esperantolehdissä. Laskinettä kotoisessa Esperantolehdessämme oli ta-pahtumasta ilmoituksia jo vuodesta 2005 lähti-en, yhteensä lähes 15 kokosivua sekä lisäksi pie-nempiä mainintoja. Kuopiossa ilmoiteltiin leh-dissä ja mm. torilla oli näkyvällä paikalla ilmoi-tuksia. Joten tiedotusta tulvi näin jälkikäteen aja-tellen uskomattomasti.

Järjestäjät olivat hankkineet ympäri Euroop-paa muutamia todella mielenkiintoisia esiinty-jiä, unohtamatta kotimaan parhaimmistoa. Paik-kana oli Kuopion keskeisellä paikalla musiikki-talo, johon mahtui yli tuhat kuulijaa. Joten puit-teet olivat todella hyvät. Oletan että järjestäjätsuunnittelivat tapahtuman vähintään kahdellesadalle osanottajalle, mutta...

Arta Lumo oli katastrofi – riittämättömänosanottajamäärän vuoksi. Hyvän kuvan muka-naolijoista saa siitä, että kaupungin tarjoamaanlounaaseen osallistui alle 50 henkeä, mikä lie-nee realistinen luku kokoaikaisista osallistujis-ta. Ja siinä on mukana järjestäjät ja ulkomaa-laiset niin taiteilijat kuin turistitkin. Oli esityk-siä, jotka täytyi perua, koska ei ilmaantunut kuu-lijoita – alkeiskurssikin mukaan luettuna. Eiyhtään sielua esim. Tampereelta, Turusta vainyksi, nimittäin järjestäjiin kuuluva Tiina, Lah-desta yksi eli meikäläinen, laajalta Helsinginseudulta kolme neljä jne. Ja kun vielä todetaanettä Kuopiossa ei tällä hetkellä taida ollaesperantisteja, paitsi haalistunut Jussi Jäntti.Mitään tarkkaa lukua on vaikea esittää, koskajärjestäjät eivät jakaneet osanottajista listaa.Onnistunutta ohjelmaaulkomaalaisin taiteilijoinJärjestelyjen ja ohjelman puolesta Arta Lumooli onnistunut. Arvostan paljon esimerkiksi ve-näläisen Aleksander Kor¼enkovin mukanaoloa.

Esperantotaiteilijoita ilman yleisöä

Duoble Unu: Francoise ja Patrick.

w

10

KesätapahtumiaHänet tunnetaan ehkä parhaiten La Ondo -leh-den toimittajana ja julkaisijana. Kor¼enkov pu-huu jokapäiväistä esperantoa kuten ihminen,joka käyttää kieltämme päivittäin. Toimittaja-na hän etenee aiheessaan johdonmukaisesti.Vaikka puhe on tasaista vailla kohokohtia kuinpuron solina, se sisältää pieniä teräviä sivuhuo-mautuksia, joihin kätkeytyy usein huumoria.

Ensimmäinen aihe käsitteli esperantonkielistälehdistöä. Sen hän tuntee hyvin. Seuraavanapäivänä hän kertoili mitä muuta Zamenhof puu-haili kuin loi uuden toimivan kielen. Vain espe-rantokielen luomisessa hän onnistui, muut osoit-tautuivat idealistin haaveiluiksi tässä itsekkäässämaailmassa. Kolmas luento käsitteli Sormustenherraa. Teos on juuri painettu esperantoksi kol-miosaisena kokonaisuutena.

Kuulijoita oli ensimmäisellä kerralla yhdestäkahteen, toisella kolmesta neljään, kolmannel-la hiukan enemmän. Tarkkaa lukua on vaikeaesittää, koska alussa saattoi läsnä olla vain yksi,sitten tuli toinenkin, jopa kolmaskin. Kor¼enko-vin sanankäyttöä en väsynyt kuuntelemaan.Hänen läsnäolonsa teki ainakin minulle tapah-tuman osallistumisen arvoiseksi.

Kor¼enkovin kylkiäisenä Kaliningradista olisaapunut nuori kansainvälisestä iskelmälaulajanurasta haaveileva Natalia Stri¼njova. Hänenkonserttiaan mainostettiin myös ulkopuolisille,liput 10 euroa. En huomannut sivullisia. Tyttövaihtoi usein asua ja oli aikuisten esikuviensanäköinen. Hän lauloi muutamia kappaleita es-perantoksi osaamatta kieltämme. Musiikki tulihuumaavan kovaa ”nauhalta”, värivalot vilkkui-vat. Olo oli kuin nuorisodiskossa. Seuraavanapäivänä tyttö matkusti kotiinsa. Jälkeenpäinnetissä luin Kor¼enkovin tiedotteen, että paikal-lisessa sanomalehdessä oli ollut uutinen tytönSuomen konsertista.

Nykyaikainen sähkökantele on monelle suo-malaisellekin tuntematon instrumentti, johonSuomen esperantoliiton 100-vuotisjuhlissa huh-tikuussa Helsingissä osanottajat pääsivät tutus-tumaan. Muusikko Timo Väänäsen ja tanssija

Päivi Järvisen tunnin mittainen konsertti oli il-meisesti tarkoitettu päätapahtumaksi, jota mai-nostettiin ulkopuolisillekin. Kymmenkunta si-vullista taisi tullakin.

Esitys koostui Timo Väänäsen kanteleen kä-sittelystä ja tanssija Päivi Järvisen rajusta liikeh-dinnästä, mikä uhkui voimaa ja rajuutta. Tässäesityksessä kanteleesta lähtevällä äänellä ei ol-lut juuri mitään yhteistä perinteisen kanteleenhelinään. Kuulimme suhinaa, kohinaa, urinaa,vonkunaa, jopa pätkä mandoliinin näppäilyä jamuita ääniä, joita ei voi kuvailla. Värivalot ko-rostivat tanssijan vääntelehtiviä kasvoja, kuu-lui hurjia karjahteluja. Selviä vaikutteita shama-nismista. Kuvittelin oitis miten menneisyydes-sä kylän tietäjä lankesi loveen sen jälkeen kunoli nauttinut puoli kuksallista kuivattuja kärpäs-sieniä. Esitys jäi totisesti mieleen. Yksi shamaa-nimainen juttu vielä: kannel soitteli omia aiko-jaan vaikka pelimanni tanssia nytkytteli parinmetrin päässä. Tai sitten se oli harha-aistimus.

Järjestäjiltä todellinen löytö oli kutsua tapah-tumaan ranskalainen taiteilijapariskunta, jokaesiintyi nimellä Duoble Unu. Kysymyksessäovat ammattilaiset tai ainakin puoliammattilai-set. Francoise soitti pientä hanuria, Patrick ki-taraa. Pari esitti mm. mielestäni kabaree-tyyp-pisen eri maiden musiikista ja tanssista koostu-van ohjelmanumeron. Se oli riemastuttavaakuultavaa ja katseltavaa. Taiteilijapari ei mat-kustanut esityksensä jälkeen kotiinsa, vaan olikoko ajan täysin rinnoin mukana valmiina esiin-tymään aina kun tarvittiin.Pienen esperantoliikkeen suuruuksiaAnja Karkiainen on Suomen pienelle esperanto-liikkeelle aarre. Ei siis ole mikään takarivin taaviniin kuin monet meistä haluavat olla. Hän runoi-lee ja laulaa. Ja on aina valmis esiintymään.Jazzklubin matalalla oleva katto sopi hyvin hä-nen hennolle äänelleen. Anjalla taitaa olla voi-makas luomisvire päällä; kuulimme esimerkke-jä hänen ja kitaransoiton opettajan Vesa Pölkinyhteistyönä syntyneitä lastenlauluja, luonnolli-sesti esperantoksi.

11

Kesätapahtumia

Esperantopiireissä tunnetun rockyhtye Dol-chamarin konsertista ilmoiteltiin lehdessä jailmoituksilla siellä sun täällä. Maksoi ulkopuo-lisille viisi euroa. En ollut konsertissa, joten entiedä yksityiskohtia. Toivon että konsertti on-nistui, sillä suomalainen esperantoliike todellatarvitsee heitäkin. Poikia ei juuri muiden jou-kossa näkynyt, paitsi Kuopion tarjoamalla sa-puskalla. Taisivat lähteä kotiin. Ehkä kannat-taisi olla enemmän esperantistien joukossa, pu-hua ja keskustella.

Kun ei muutakaan tekemistä ollut, menin mui-den mukana kaupunkiliikenteen linjurilla Pui-jon kirkkoon, jossa uruista kertoili ja niillä soit-teli Esa Toivola. En tiennyt tämän alan taituriaolevan esperantoliikkeessämme. Rohkeasti sym-paattinen mies kertoi esperantosta. Nyt tiedänmiten urut toimivat. Hyvä tietää pakanankin.Päivi ja Tiina myivät optimistisina lippuja. Si-vullisia oli kuuntelemassa kourallinen.

Tapahtumassa näin elävänä värikkään hä-meenlinnalaisen Markku Sarastamon, joka mm.perusti lähes tyhjään kaupunkiin esperanto-yhdistyksen. Miehellä oli punaiset housut japunainen tukka ja parta ja päässä valkoinenpipo, jossa vihreä esperantotähti. Selvä kylä-hullu, myönteisessä mielessä. (Kuva lehden vii-me numerossa, s. 5.) Hänellä oli oma taidenäyt-tely, ja hänellä oli joku Taika-juttu. Jostakinsyystä olin jossakin muualla. Näyttelytyöt, piir-rokset ja esineet viittaavat jotenkin primitiivi-seen shamanismiin. Hänen olemuksensa vahvis-ti käsitystäni, että usein esperanto valitsee har-rastajikseen yksilöllisiä ihmisiä.

Solo on espanjalaisen Aduardo Vargas Guti-errezin taiteilijanimi. Monet kansainvälisiinkongresseihin osallistuneet ovat kuulleet hän-tä. Sama mies on vääntänyt esperantomaailman”kansallislaulun” flamenco-tyyppiseksi. Miespuhuu esperantoa niin espanjalaisittain kuin w

Anja Karkiainen, Olli Pajula ja Tiina Oittinen esiintyvät linja-autoretkellä.

12

Kesätapahtumia

huiluineen sekä Olli Pajula kitaroineen ja TiinaOittinen viuluineen. Intiimi, lämmin tunnelma.

Palasimme takaisin puolen yön paikkeilla läpihämärtyneen, paikoin usvaan peittyvän tienoon.

Minulla oli tärkeää sekin, että ulkomaalaistakeskusteluseuraa löytyi. Esperantoa tuli muu-taman päivän tehokuurina. Viimeisenä iltanaohjelman tapahtuman virallisen päättymisen jäl-keen kokoontui järjestäjiä ja osanottajia lähei-sen koulun eteisaulaan, jossa yhdessäolo jatkuijutustelun, laulun ja soiton merkeissä myöhäänyöhön. Innostuttiinpa hetkeksi tanssimaankin.Suurimman vastuun tapahtumasta varmaankinkantoi liittomme puheenjohtaja. Hän purki pet-tymystään tippa poskella. Näin silmissäni Päi-vin ja Tiinan myymässä ja repimässä lippujakirkon aulassa tai konserttihuoneiden ovilla taipäivystämässä kirjamyyntipöydän äärellä. Nytpitkä puurtaminen ohi oli. Aika rentoutua. Tii-nan viulu soi. Ero kaihoa toi.

Esa Lång

vain voi. Sanoisin että taas yksi erään sortinkylähullu. Miehen ohjelmisto on kovin tek-niikkapitoinen: diskomusiikkia, tanssiaskeleitakastanjettien rytmissä, värivaloja, savua, sinnetänne kieppuva vihreä viivakuvio, joka ohjau-tuu tanssijan pään liikkeiden myötä. Tekniikkapeittää miehen mahdolliset taidot. MatkustiA.L:n jälkeen Slovakian Mariboriin, esperanto-tapahtumaan esiintymään. Vertailun vuoksi: ta-pahtumassa oli reippaasti yli 300 osanottajaa.Tunnelmallisia retkiä ja hetkiäLinja-autoretki Kimmo Hakalan pajutilalle jasen jälkeen toiselle turismiin suuntautuneellemaatilalle oli virkistävä juttu. Viimeksi maini-tussa saunottiin, uitiin ja lioteltiin enemmän taivähemmän syntistä roppaa puisessa pöntössä,nenät vastakkain.

Makkaranpaiston jälkeen Francoise nosti pie-nen hanurin polvilleen ja alkoi tapailla säveliä.Pian mukaan yhtyivät Patrick ja perheen tytär

Linja-autoretkellä Kimmo Hakalan pajutilalla.

13

Somere okazis

Okazis en Finnlando someron 2007 du gravajesperantaj aranøoj. Por la oka fojo Esperanto-Asocio de Finnlando (EAF) organizis kurson enPopola Instituto de Valamo. Øi okazis 23-27 dejulio. Tuj poste EAF invitis al Festivalo ArtaLumo 27 de julio-1 de aýgusto en Kuopio.

Kial Valamo? Øi estas grekortodoksa mona¶-ejo al kiu apartenas la Popola Instituto, situantaen arbaro æe la lago Juojärvi en la orienta lag-regiono de la suda parto de la lando. Do øi situasbele. Estas tie tranoktejoj kaj bona restoracio.Mi volas ankaý mencii la kvietan atmosferonen Valamo, kiu estis mense agrabla. La multajturistoj ne faris bruon.

Valamo mona¶ejo en Finnlando nomiøasNova Valamo. La origina mona¶ejo situas enRusio. Tuj post la dua mondmilito multaj mona-¶oj rifuøis okcidenten. Ili povis kunporti multajnmona¶ejajn valora¼ojn al Finnlando. Ili ne tujtrovis taýgan lokon, sed fine ili decidis resti enla loko kie ili nun estas.

Hodiaý estas dekdu mona¶oj en Valamo. Porvivteni sin certe multe gravas turistoj kaj kurs-anoj. Valamo ne ricevas monon nek de la þtatonek de ekleziaj organoj. Dum la somero æirkaýkvindek dungitoj laboras tie kaj ankaý æiun se-majnon æirkaý kvindek voluntuloj.

Oni povas atingi Valamon diversmaniere. Miiris per ekspresbuso dum ses horoj de Helsinkidirekte al Valamo. Aliaj kursanoj, kiuj vojaøisper trajno, devis eliri la trajnon kvardek kilo-metroj de Valamo kaj preni taksion. Aliaj havissiajn proprajn aýtojn.

La kurson partoprenis dekdu esperantistoj, dekiuj naý venis el Finnlando, du el Svedio (mikaj Soile Lingman) kaj unu el Nederlando. Ins-truis nin Atilio Orellana Rojas de la InternaciaEsperanto-Instituto en Den Haag, Nederlandokaj Tiina Oittinen, EAF-sekretario. Ili þanøisinter la du grupoj komencantoj kaj daýrigantoj.Estis instruado dum tri horoj antaý lunæopaýzo

kaj dum du horoj posttagmeze. En la daýrigagrupo ni parolis, legis artikolojn pri Finnlandoktp kaj ekzercis gramatikon. Vespere Tiina amu-zigis nin per muziko æar þi ludas violonon.

Estis sufiæe da libertempo. Ni kune migris enla arbaro. Ni vizitis tipan finnan saýnon. Nipiediris al la arbara tombejo de Nova Valamo.Sub lignaj krucoj kuþas mona¶oj kaj ankaý mo-na¶inoj de la mona¶inejo Lintula kelkaj kilo-metroj de Valamo.

Venis la lasta tago de la kurso. Estis la tagopor adiaýi sed ankaý la tago de la þipvojaøo deValamo al Arta Lumo en Kuopio. La vojaøodaýris kvar horojn tra bela pejzaøo. Kaj la sunobrilis. En la haveno de Kuopio aliaj esperantistojbonvenigis nin kaj ni kune piediris al la tranokt-ejoj. Poste okazis interkona vespero.

EAF festis cent jarojn 2007. Unu grava okaz-a¼o estis la Festivalo Arta Lumo. EAF reklamisla festivalon per invito “por kune øui niajn artajnkrea¼ojn, la varian Esperantokulturon kun la plejbonaj muzikistoj, verkistoj kaj aliaj artistoj enæarma æelaga urbo.” Partoprenis en la festivaloæirkaý kvardek esperantistoj plus la artistoj. Alla koncertoj ankaý loøantoj de la urbo estis bon-venaj. La ejo de la festivalo estis la modernamuzikcentro en Kuopio kaj øi estis tre taýga.

Inter la finnoj Anja Karkiainen gvidis litera-turajn programojn, koncertis la esperantorok-bando Dolchamar, prezentis Markku Sarastamosian artan ekspozicion. Prelegis pri literaturo lafama redaktoro de la Ondo Aleksander Kor¼en-kov el Kaliningrad. El la sama urbo venis la junakantistino Natalia Stri¼nova. Franca paro Fran-coise Rochette kaj Patrick Delaby bone ludisgitaron kaj akordionon, kantis kaj dancis. Iliaarta nomo estas Duoble Unu. Hispano kun laarta nomo Solo prezentis tre þatatan ¼azkoncer-ton. Pri koncerto de orgena improvizado en novapreøejo en la urbo ni ankaý estis tre kontentaj.Ludis Esa Toivola.

Al Esperanto en Finnlando

w

14

Venontaj

kamparo. Ni estis en fumsaýno kaj poste naøisen la rivero. Ni manøis rostitajn kolbasojn, trin-kis bieron kaj kafon kun kiu estis bongusta torto.Amuzis nin la Duobla Unu. La vespero estishela, varma kaj bela.

Mi volas danki ciujn organizantojn pro bonajferioj en Valamo kaj en Kuopio la someron2007.

w Eble la pinto de la festivalo estis kantela kon-certo kun danco. Mi citas el la programo: “TimoVäänänen, la evoluiginto de la elektra kantelo,malkaþas novajn dimensiojn de la kantelo kunla dancistino Päivi Järvinen. La koncerto bild-igas la kantelon de la nuntempo en komunikadokun la tradicio, kiu levis øin al la statuso de naciainstrumento”.

Lundon estis duontaga saýno-ekskurso al la

Karavano al la 93-a UK en Roterdamo somere 2008Karavaani UEA:n juhlavuoden kongressiin 2008

BR4 – Buse al Roterdamo – Bussilla RotterdamiinDenove okazos Universala kongreso en Eýropoen tia distanco ke ni povus pensi vojaøadon perpropra aýtobuso. La sekretario de Esperanto-Asocio de Finnlando, Tiina Oittinen, informiøispri ebleco vojaøi al Roterdamo kaj ricevis jenanoferton de okcidentfinnlanda buskompanioLaunokorpi. Se interesas vin kunvojaøi, aliøuprovizore al þi, kontaktinformojn sur paøo 2. Ek-zemplon pri la vojaøo vi vidos en la finnlingvaparto.Monet varmaan muistavat yhteisen bussimat-kamme Vilnaan pari vuotta sitten? Olisiko nytkiinnostusta lähteä bussilla Rotterdamiin, kunkongressi taas on sopivan matkan päässä Eu-roopassa. Liiton sihteeri Tiina Oittinen on saa-nut seuraavan tarjouksen kemiöläiseltä bussi-firmalta, Launokorpi Oy:ltä. Jos matka kiinnos-taa, ota yhteyttä ja ilmoittaudu alustavasti. Sih-teerin yhteystiedot ovat sivulla 2.Seuraavassa on yksi esimerkki, miten matkanvoisi ajatella menevän:17.7.2008 Tku-Sto Viking Linen iltalaivalla18.7.2008 Ajo Ruotsin halki Trelleborgiin,

josta TT-Linen laiva lähtee klo 22.00Travemündeen

19.7.2008 Saapuminen klo 07.30Travemündeen. Ajo Rotterdamiin, jonnesaapuminen noin klo 16-17 iltapäivällä.

19.-26.7. Rotterdam, hotellimajoitus26.7. Lähtö Rotterdamista aamulla. Ajo illaksi

Travemündeen, josta TT-Linen laiva lähteeTrelleborgiin klo 22.00.

27.7. Saapuminen aamulla Ruotsiin. Päivänaikana ajo Tukholmaan, josta Viking Lineniltalaivalla Turkuun.

28.7. Turussa aamullaMatkan arvioitu hinta 30 henkilön mukaan tä-män hetkisten tietojen perusteella olisi noin 690e/hlö (laivamatkat 4-hengen hyteissä) tai 770 e/hlö (2-hh hyteissä). Hintaan sisältyy bussimat-kat, laivamatkat sekä hotelliyöpymiset Rotter-damissa. Rotterdamin hotellimajoitus kolmentähden hotellin mukaan. – Voimme myös aja-tella yöpymistä hotellissa matkan varrella; mi-käli se on useimpien mielestä parempi vaihto-ehto.Bonvenon al la karavano BR4 – Tervetuloa yh-teiselle bussikaravaanimatkalle!

por EAF-estraro, Tiina Oittinen

Kerstin Kristoferson

15

Ventontjare la somera esperantokurso en PopolaInstituto de Valamo okazos 23.-27.6. tuj postla mezsomera semajnfino. La kurso estos aranø-ita kunlabore kun la Instituto en Valamo kajEAF. La æefinstruisto estos Atilio OrellanaRojas kaj la kursogvindanto/helpinstruisto Tii-na Oittinen kun eventuala dua finnlingva instru-isto.

Ni ricevis fortan deziron aranøi denove suges-topedian kurson. Tiajn ni ja havis por la daýr-igantaj studentoj dum la kursoj en Valamo 2002kaj 2004. Atilio estas sperta instruisto ankaý entiu kursoformo.Kia estas sugestopedia kurso?Dum sugestopedia kurso æiuj gelernantoj kaj lainstruisto ludas iun rolon. Æiu lernanto ricevasinformojn pri sia nova personeco kaj rakontasaferojn tiurilate kadre de imagitaj situacioj. Oka-zas ekzemple etaj dialogoj inter la partopren-antoj. La gramatika¼oj estas ofte ripetitaj en di-versaj formoj. Okazas ankaý ripozaj momentojkiam la gelernantoj lernos nur aýskultante lavoæon de la instruisto. La atmosfero dum lakurso estas afabla kaj senstreca.Por kiuj tauøas?La sugestopedia kurso estas celita al gelernantojkun bazaj scioj de la lingvo. Ideale estus, se æiujestas pli-malpli en la sama nivelo, sed æio funk-cias eæ se kelkaj estas pli parolemaj ol la aliaj.Puraj komencantoj tamen ne povos kunesti, ne-cesas do almenaý 1-jara studado de Esperanto.Limdato por aliøojLa sugestopedia kurso bezonas antaýlaboron dela instruisto. Krome por havi sukcesan tiatipankurson necesas almenaý 9 kursanoj. Tial ni petasvin, kiuj deziras, ke la kurso estu sugestopedia,aliøi plej laste øis fino de januaro. Informu alTiina, ke vi dezirus partopreni en la sugestope-

Valamo 2008 – æu denove sugestopedia kurso?dia kurso. Tiina peras vian aliøon al Valamo.Kompreneble, se vi deziras pli detalajn inform-ojn pri la kurso, Atilio estas je via dispono.Komencantoj kajne-sugestopedia daýriganta kursoValamo-kurso estos aranøita ankaý por komen-cantoj. Se venos multaj gelernantoj, ni havosfinnlingvan instruiston por la elementa grupo.Kaj kvankam Atilio gvidus la daýrigantan gru-pon sugestopedie, li havos kelkajn lecionojnankaý kun la elementanoj. Notu, ke se la suges-topedia kurso ne realiøos æi- foje, ni havos sam-tipan daýrigantan kurson kiel øis nun. Se pliplaæus al vi la ordinara kursotipo, bonvolu sciigition al ni. Dum la kutima kurso oni studas teks-tojn, lernas gramatika¼ojn ofte en amuza mani-ero kaj diskutas pri æioebla en la mondo. Nece-sas minimume naý gelernantoj (æiuj kursonive-loj kune) por entute aranøi la kurson. Se aliøosdudeko da kursanoj, eblos havi duan finnlingvaninstruiston por instrui en æiuj kursoniveloj kun-labore kun la æefinstruisto kaj kursogvidanto.Vizitu la mona¶ejan areon de ValamoEblos ankaý venontsomere viziti en Valamodum la kursosemajno por du tagoj: alveno post-tagmeze ¼aude, partopreno en festa vespermanøokun la kursanoj kaj konatiøo kun la mona¶ejaareo. Kiel kursogvidanto Tiina zorgos pri la pro-gramo ekster la lecionoj kaj donas bazajn konsil-ojn ankaý al la vizitantoj.Viaj deziroj bonvenajRakontu al ni viajn dezirojn por la somera kur-sosemajno, kontaktinformoj de Tiina Oittinenvi trovas en paøo 2. Pliaj informoj pri la aranøojen Valamo estos en sekvaj numeroj. Sekvu an-kaý niajn sciigojn en www.esperanto.fi.

Bonvenon novaj kaj malnovaj valamo-anoj!Tiina Oittinen

Venontaj

16

InformbazaroAktoj de la VilnaEsperantologiakonferenco aperisSub la titolo ”Lingvaj kaj historiaj analizoj”aperis la aktoj de la 28-a Esperantologia Kon-ferenco, kiu okazis en la UK en Vilno en 2005.Krom enkonduko de d-ro Detlev Blanke aperasla tekstoj de æiuj ses prelegoj kun resumoj enEsperanto kaj la angla: Oksana Burkina el Rusio(”Rimarkoj pri la prononca normo en Esperan-to”), Aida Cizikaite el Litovio (”Uzo de reflek-sivo en la litova, Esperanto kaj kelkaj aliaj ro-mandevenaj lingvoj”), Toon Witkam el Neder-lando (”La ekscito de vortstatistiko: kiel krud-forta kunmet-analizo kompletigas tekstkontro-lon”), Sebastian Moret el Svislando (”Esperan-to aý fremdaj lingvoj? Diskutadoj en Sovetlando1920-1930”), Christian Lavarenne el Francio(”La katolika eklezio kaj Esperanto: kelkaj novajfaktoj”), kaj Andreas Kuenzli el Svislando(”Metologiaj aspektoj en la projekto Svisa Enci-klopedio Planligva”).

ISBN 978 92 9017 098 3, grandformata kajplaste kovrumita, 92 paøoj. Prezo æe la Libro-servo de UEA 12,00 eýroj plus sendokostoj kajimposto 6%.

(el komuniko de UEA koncizigis mm)Malferma Tago kajrearanøoj en COLa konata Esperanto-historiisto d-ro Ulrich Linsprelegos dufoje en la Malferma Tago de la Cen-tra Oficejo de UEA sabaton, la 24-an de novem-bro. Unu prelego traktos la staton de esplorojpri L.L. Zamenhof, dum la alia rilatos pli proksi-me al la historio de UEA. En la programo estosankaý aliaj prelegoj, libroprezentoj kaj filmoj.La vizitantoj povos profiti de rabatoj en la libro-servo kaj gajni esperanta¼ojn en senpaga loterio.Kafo kaj teo, ankaý senpagaj, estos varmaj latutan tagon de la 10-a øis la 17-a horo.

Rearanøo de la stabo fariøis necesa pro la for-

paso de la longtempa oficisto Marvin H. Stan-ley. Ekde la 1-a de novembro la sekretario dela CO, Ralph Schmeits, laboros en la librotenafako. S-ro Schmeits, kiu estas nederlandano kajnaskiøis en 1979, estas oficisto de UEA ekdenovembro 2005. La postenon de oficeja sekreta-rio la 1-an de decembro transprenos KatarzynaMarciniak, kiu ekde novembro 2006 laboras kielvolontulo de TEJO. Þi estas el Pollando kaj nas-kiøis en 1978. La Estraro de TEJO elektos novanvolontulon.

(el komunikoj de UEA koncizigis mm)

Funkciuloj de UEAvizitis BjalistokonLa Øenerala Direktoro de UEA Osmo Bullerkaj la Konstanta Kongresa Sekretario Clay Ma-galhaes faris laborviziton al Bjalistoko la 11-an kaj 12-an de oktobro. La 94-a UniversalaKongreso de Esperanto en 2009 okazos tie porprifesti la 150-an datrevenon de la naskiøo deL.L. Zamenhof. Konfirmiøis la favora sinteno,kiun Esperanto kaj la okazigo de UK øuas æe laaýtoritatoj de la naskiøurbo de Zamenhof kajkiu manifestiøis en la Jokohama UK per la el-paþoj de la urbestro, d-ro Tadeusz Truskolaski.Li kaj Osmo Buller donis gazetaran konferen-con, en kies komenco Buller transdonis al laurbestro specialan diplomon pri lia elekto kiel“Amiko de Esperanto” rezulte de voædonado dela reta gazeto “Freþo”.

La funkciuloj de UEA diskutis pri UK-prepa-roj ankaý kun vicurbestro Aleksander Sosna kajkonatiøis kun turismaj entreprenoj kaj la ejojde la æefa kongresejo. En la densa programoestis ankaý multnombre vizititaj prelegoj al stu-dentoj. Osmo Buller parolis en la historia fakul-tato de la Bjalistoka Universitato pri la historiode UEA kaj UK-oj. Grandan intereson elvokisla prelego de Clay Magalhaes al studentoj deturismiko en la Teknika Universitato pri laorganizado de UK-oj kaj øiaj specifa¼oj komparekun aliaj internaciaj kongresoj. La prelegon de

17

InformbazaroMagalhaes antaýis prelego de prof. Halina Swi-eczkowska pri filozofiaj aspektoj de planlingvakreado.

En kunsido kun profesorino Hanna Konopka,prezidanto de la Komitato de Fondumo Zamen-hof, oni traktis la funkciadon de la Fondumokaj øiajn planojn por estonteco. Verþajne la Fon-dumo baldaý ricevos propran ejon por starigiZamenhof-muzeon, ekspozicion, bibliotekon kajesplorejon pri Esperanto kaj interlingvistiko.

(el komuniko de UEA koncizigis mm)UEA-estraro dividis taskojnLa membroj de la nova Estraro de UEA, elektitaen la UK en Jokohamo, decidis pri disdividode æefaj respondecoj. Prezidanto Probal Das-gupta respondecas pri kunordigo kaj øeneralaplanado de la agado. Vicprezidanto Ranieri Cle-rici gvidos la eksterajn rilatojn de la Asocio,dum la reelektita alia vicprezidanto ClaudeNourmont plu respondecas ankaý en la novaEstraro pri edukado, kulturo kaj kongresoj. Bar-bara Pietrzak okupiøos, krom pri kutimaj taskojde øenerala sekretario, ankaý pri informado.Loes Demmendaal estas estrarano pri financokaj administrado. Pri landa kaj regiona agadorespondecas Hori Yasuo, dum Jose AntonioVergara ekgvidas la fakan kaj scienca agadonde UEA.

(el komuniko de UEA prenis mm)Simbolo por100-jariøo de UEA19 aýtoroj aý aýtoraj duopoj el 12 landoj parto-prenis la konkurson pri simbolo por la 100-jar-iøo de UEA, festota en 2008. Deklarante la kon-kurson la Estraro de UEA deziris, ke la simbolo“emfazu la 100-jaran historion de UEA kaj laaktualecon de øiaj celoj kaj idealoj”, kaj ke øiestu “elvoka, laýeble simpla kaj uzebla presitekaj elektronike”.

La malnova estraro selektis kvin proponojnpor la “finalo”, lasante la finan decidon al la

nova estraro, elek-tita en Jokohamo.Tiu æi unuanimejuøis al venko laverkon de GuillemSevilla, 24-jaragrafika dezajnistoel Barcelono.

Guillem Sevillaklarigas, ke la sim-bolo emfazas “persimpla kaj aktualaaspekto la tut-terandisvastiøon de laneýtrala lingvo Esperanto” kaj “subtile rilatiøasal tradiciaj esperantismaj identigiloj (stelo), seduzas ankaý eksterajn identigilojn (parolvezikoj,kvin koloroj) rekoneblajn de la publiko, kiu nekonas la esperantistan heraldikon”. La elektitaemblemo ne havas unu fiksan formon, sed “te-mas pri fleksebla identiga sistemo kun senfinajpotencialaj variantoj”.

Elþuteblaj variantoj estas æe http://www.uea.org/dokumentoj/simbolo/.

( el komuniko de UEA koncizigis mm)

Finfine decido priJunulara KongresoEn 2008 – de la 26-a de julio øis la 2-a de aýgus-to – IJK, jam la 64a, okazos en la romia hungaraurbo Szombathely, je kelkaj km de la aýstrialandlimo. La aranøo kunligos la tradicion de laIJK – ekz. gravaj debatoj en pleno kaj diskut-rondoj (æefe pri la æefa temo de IJK: minoritatajrajtoj) – kune kun la kutima juneca etoso, enkiu brilos sportoj, akvobatalo, dancoj, ekskursoj,naøado ktp. Æio tio en la esperantista klimatode internacia amikeco sen lingvaj problemoj.

Por pliaj informoj kontaktu la oficialan ret-paøon de la 64a IJK æe http://esperanto.net/ijk2008

(el gazetara komuniko de IJK)

18

AT & Simpozio

Aýtunaj Tagoj en la Ostrobotnia æefurboUrbo Vaasa estas tiel grava centro de la provin-co Ostrobotnio, æeborda areo æirkaý la mezoorientflanka de Botnia Golfo de Baltmaro, keøia nomo dum duono de la car-rusa periodofinnlanda estis Nikolaj-urbo, æar Vasa estisnomo de sveda dinastio (la urbanoj ja ne obeisla þanøon). Kiel centro de dulingva provinco,Vaasa estis ideala loko por niaj Aýtunaj Tagojkun la temo de praktika plurlingvismo.

La vasta, moderna, bonaranøita centra biblio-teko de Vaasa estis la ejo de la æefa el niaj Aýtu-naj Tagoj, sabato 6.10. Okazis Lingva Festivalokun kontribua¼oj de AT-anoj pri lingvoj finnakaj sveda kun dialektoj, germana, luksemburga,okcitana (æu vi sciis?), araba, berbera... Espe-ranto estis prezentita. Estis prelego pri la traduka

kaj interpreta sistemo kaj servo en Eýropa Unio,fare de Brian Moon.

La sabatan fruvesperon nin akceptis urboVaasa fare de vicurbestrino Kristina Stenman.Paroladoj simpatiis kaj mallongis, kaj vesper-manøo bongustis kaj longis ... La vespero daýriskun koncerto de JoMo en la biblioteko. Certeiu kalkulis la nombron de la lingvoj en la reper-tuaro, kiu kalkulis kaj notis, sciigu!

La dimanæa ekskurso konigis al la AT-anoj,ke Vaasa troviøas en la nuna loko de 155 jaroj;tiam brulis la urbo tiam dekon da kilometroj ori-ente de la nuna. – La ekskurso atingis la muzeanareon Stundars, kie ni konatiøis kun la kamparavivo de la meza 19-a jarcento.

Tuomo Grundström

VicurbestrinoKristina Stenmansimpatie parolis,prezidantino deEAF Anna Rita-mäki reciprokis,kaj TuomoGrundströmtrilingve inter-pretis.

19

AT & SimpozioKelkaj gastojneesperantistajvizitis niajnprogramerojn.Tuomo klarigaspri Esperanto alRigden Stubb deKorsholm.

Nia laboranto flanke de la biblioteko estis lacivilservulo (laboras 13 monatojn en civilainstitucio anstataý militservaj 6 monatoj!) estisSaska Wilhelmsson, al kiu dankas la Aganto dela Jaro, lernu!-aktivulo Teuvo Alavillamo(maldekstre) kaj Tuomo Grundström (dekstre).

JoMo, Jean-Marc Leclercq,troviøas en la Libro de Rekordoj(Guinness) kiel la plej multllingvatrobadoro. En Vaasa li eble neatingis sian rekordon, sed certerekordis en la amuzado de niaesperantista popolo.

20

AT & Simpozio

Lingvoelektoj – tutmondaj,organizaj kaj personaj

Niaj eksteraj prelegantoj Hannele Saloranta kaj Karita Mård-Miettinen ricevis la novanlibron Doktor Zamenhof och det internationella språket. (Øi estas aæetebla de EAF.)

La realigon de la temo “Finnlando, Esperantokaj pluraj lingvoj praktike” kiel traktita dum launua simpozia tago, vendredon la 5an de oktob-ro, en la universitato de Vaasa povas resumiøikiel analizo de lingvoelektoj je diversaj sociajniveloj. Mi startis la seminarion per rapida en-konduko al interlingvismo, ilon por analizi ling-voelektojn je tutmonda nivelo.

La esploristoj Mark Fettes kaj Jonathan Poolde Esperantic Studies Foundation prezentaskvin skemajn strategiojn per kiuj la mondaj ag-antoj aliras la defiojn de nia multlingva mondo:Mond-Anglismo, Plurlingvismo, Lingvaj Per-antoj, Teknikismo kaj Esperantismo. Tamen, ne-

niu el tiuj kvin strategioj plene respondas al lakvin kriterioj por la alstrebata interlingvismamondo: Diverseco, Egaleco, Integriøo, Efikecokaj Stabileco.

En “Lingva Prismo – paøaro por kaj pri ling-voj” (lingvo.info) estas prezentiøo de interling-vismo en kiu æiu povas doni siajn taksojn pri lakvin strategioj laý la kvin kriterioj. Lingva Pris-mo troviøas ankaý en la finna: Lingva prismo –sivusto kielistä ja kielten puolesta. Esperanto@Interreto, la organizo malantaý i.a. Lingvaprismo kaj Lernu.net, evoluigis sistemon per kiumultlingvigo de retpaøoj estas facile realigebla.

21

AT & SimpozioEsperanto kaj lingvopolitikoJukka Pietiläinen, doktoro de sociaj sciencoj kajkomitatano de UEA, analizis la evoluon de laideologiajn sintenojn sub la temo “Æu la esper-antomovado estas lingvopolitika?” Speciale lasinteno al lingva diverseco variis tra la epokoj.Lingva egaleco tamen estas daýra idealo. Pieti-läinen notis ekzemplon de porlingva kampanjode aliaj agantoj, alvokon por la maria lingvo,kiu aperis en multaj lingvoj, tamen ne en lamaria mem. Por esperantisto estus tute naturearanøi uzon de la minoritata lingvo.

Brian Moon, tradukisto al la angla æe la Eýro-pa komisiono, prezentis la lingvan realecon enla EU-administrado. Pli kaj pli la angla servotradukas tekstojn por la interna uzo, ekz. petojnde civitanoj. Nun la plej multaj tekstoj estasverkitaj en la angla kaj tial la plej multaj tekstojtradukitaj de la aliaj lingvoservoj estas tradukitajel la angla. Moon defendas la kostojn por mult-lingveco, æ. 2 eýroj por æiu civitano: Ne malalt-igo de kostoj povas esti la motivo por vastigi lauzon de esperanto, sed per la uzo de esperantooni povus per la sama sumo atingi plian efikeconkaj plian egalecon en la realigo de la multling-veco.Du kaj pli da lingvoj praktikeHannele Saloranta, informa direktoro, de Vaa-sa prezentis la lingvan situacion de la urbo, kiuhavas loøantaron de æ. 58 000. 71 procentojestas registritaj kiel finnlingvanoj, 25 procentojkiel svedlingvanoj kaj 4 procentoj, pli ol 2 500personoj, notis alian lingvon kiel sian gepatran.La retpaøoj de la urboj estas konstruitaj tiel kela finn- kaj svedlingvaj paøoj estu identaj kajlaýeble kompletaj, la alilingvaj enhavantajn baz-ajn ne same ofte øisdatigatajn informojn. Vaa-sa apartenas al la gubernio Ostrobotnio, kiuestas la sola dulingva gubernio kun svedlingvamajoritato en Finnlando.

Karita Mård-Miettinen, esploristo pri lingvo-banado en la finnlingva universitato Vaasan yli-opisto, prezentis la lingvobanan pedagogion.

Christer kaj Ulla Laurén enkondukis la lingvo-banan pedagogion en Finnlando laý kanada mo-delo. Post la starto en Vaasa en 1987 la metododisvastiøis al aliaj urboj. Lingvobanado estasofertata al infanoj de la lingva majoritato. Laæefa formo estas frua kaj plena lingvobanado.La finnlingvaj infanoj povas kiel 5-jaraj parto-preni lingvobanan infanøardenon, poste lern-ejon. La instrua lingvo estas nur la sveda, sedla instruistoj komprenas ankaý la finnan. En lalernejo la instruado realiøas æefe per la sveda,sed la finna estas iom post iom pli kaj pli uzataøis duono de la instruado okazas en la du ling-voj. Nun en Finnlando æ. 6000 lernantoj ricevaslingvobanadan instruadon.

La simpozio realiøis trilingve. La æefa metodoestis postsekva interpretado, sed ankaý flustratradukado (al esperanto dum la finnlingva paro-lado de Pietiläinen), materialo en la finna(powerpoint), parolado en la sveda estis uzita(Mård-Miettinen, tamen ankaý postsekvaparolado), miksita parolado æefe sveda kaj es-peranto (Ritamäki) kaj divido laý lingvo (labor-grupa diskutado) estis utiligitaj.

Anna RitamäkiÆiutagaj elektojen tri grupojSufiæe glate la partoprenantoj de la simpoziodiskutis siajn æiutagajn lingvajn elektojn engrupoj, sendepende æu ili parolis sian propranlingvon aý iun fremdan. Al æiu grupo la diskut-lingvo estis malsama: esperanto, la finna aý lasveda. Do, la unua lingva elekto estis la grup-elekto.

La anoj de la finna grupo elektis por si la plejbone konatan lingvon. Ili konstatis ke tamen iamoni bezonas la duan lingvon de Finnlando, lasvedan. Povas esti amikoj kiuj preferas la sve-dan, aý la laboro postulas konon de ambaý ling-voj. Iu travivis la lingvoþanøojn kiel militinfanoen Svedio. Ankau iuj spertis ke ili devas kom-preni la svedan studante siajn radikojn kiam tiuj w

22

AT & Simpozioiras al malnova tempo. Pri lernado de lingvojdum infanaøo oni ne mem elektas, sed la ge-patroj faras la decidojn.

En la sveda grupo estis la malofta situacio keunu svedlingvano kun kvin finnlingvanoj inter-parolis svede. La plej multaj elektis øin simpleæar øi estis la plej malgranda aý por trejni sin.Kelkaj bezonas ambaý lingvojn en sia laboro,aýdas la svedan en sia urbo aý havas familiajnrilatojn. La rolo en kiu oni estas influas. Plejofte oni kun certa persono parolas la lingvonkiun oni iam elektis. Estas malfacile þanøi siankutimon.

La esperanta grupo estis la plej granda. Kelkajelektis øin simple æar ili ne regas la finnan nekla svedan, aliaj æar ili volas paroli esperantondum esperantokunveno. Se estas diversaj elekt-ebloj oni plejofte elektas laý persono sed ankaýpor subteni iun lingvon, ekz paroli la okcitanankun æiuj kiuj regas øin. Iam oni elektas laý laplimulto aý respektas unu kiu ne regas tiun ling-von. Iam oni pro privateco elektas lingvon kiunla aliaj ne komprenas.

Æiuj grupoj ankaý faris liston pri gravaj vortojkiujn oni lernu por restado en fremda lando. Po-vas esti bezono rakonti pri sia malsato, demandipri la vojo kaj pri la tempo. Por parolado kunnovaj konatuloj indas lerni prezenti sin kaj de-

mandi la nomon kaj adreson de la konatulo. Poresti øentila oni lernu la vortojn por Dankon, par-donu min kaj bonan tagon. Kiam oni ricevasrespondon estas bone koni la frazon “Mi nekomprenas”. Utilaj vortoj estas ankaý “jes” kaj“ne” kaj la numeroj. Kiel eta seræo oni ankaý

proponis la frazon: “Mi amas vin”.Tiu ja estas unu el plej ofte pride-manditaj frazoj.

Æiuj partoprenantoj kune helpe deesperanto havis dum la renkontiøoþancon paroli kun personoj kiujparolas almenaý dek kvin lingvojnkrom la jam menciitajn.

Carola Antskog

23

Asocioj

Avoimet ovet SuomenEsperantoliiton

toimistossa Helsingissä15.12.2007 klo 12-17

Liiton hallituksella on ilo ja kunnia kutsua kaik-ki Suomen esperantonharrastajat jälleen Helsin-kiin: juhlavuoden viimeinen virallinen tapahtu-ma on toimiston avoimien ovien päivä. Mukaanvoi mielellään ottaa myös esperantosta kiinnos-tuneita ystäviä.

Päivän ohjelmasta huolehtivat maailmallatunnetut esperantotaiteilijamme Anja Karkiai-nen ja Patrik Austin: tiedossa on runoja lausuttu-na ja laulettuna sekä kitaramusiikkia. Yhteislau-lukin onnistuu. Jouluaikaan sopien on tarjollaglögiä ja pipareita, toki myös kahvia ja teetä.

Tule tapaamaan ystäviä ja tuttavia sekä tutus-tumaan liiton toimistoon, mm. sen lukuisiin kir-joihin. Päivä on muuten esperantokirjallisuudenpäivä sekä L.L. Zamenhofin syntymäpäivä, hän-hän syntyi Bialystokin kaupungissa 15.12.1859.

Tervetuloa!Hallitus

Malfermaj pordoj en laoficejo en Helsinki

15.12.2007 je 12a-17a horoEsperanto-Asocio de Finnlando havas la plezu-ron elkore inviti æiujn esperantistojn el Finn-lando viziti sian propran ejon en Helsinki. Vol-onte kunprenu viajn geamikojn sendepende æuili jam konas la fenomenon Esperanto aý ne!

La Asocio ofertas al vi arta¼ojn de du famajfinnlandaj esperanto-artistoj: Anja Karkiainenkaj Patrik Austin. Ili amuzos vin per poemoj kajkantoj: ili mem deklamas, kantas kaj ludas kajvokas vin kunkanti kaj -deklami. Por varmiginian æeeston la Asocio regalas vin per jultempajdolæa¼oj: tradician trinka¼on ”glögi” kaj tradici-ajn spickuketojn ”piparkakut”. Vi povos diskutikaj babili unu kun la alia kaj konatiøi kun æiujanguloj de la oficejo: la biblioteko certe vekosvian intereson en la tago de la libro – eble ankaýla vendataj libroj.

Bonvenon la 15an de decembro, 2007 (148-a naskiøtago de Ludoviko Zamenhof)!

Estraro

Survoje al la oficejo.

24

AsociojJyväskylän toimintaaSepänkeskuksen Happi-kokoustilassa joka toi-nen keskiviikko klo 16.30-19.00:

Tämän syksyn ja talven opintopiirin (alkoi19.9.) teemana on Norda Prismo – Pohjolankansojen kirjo. Kaikki kiinnostuneet ovat ter-vetulleita. Kunkin illan alustukset hoidetaanesperanton kielellä, mutta keskusteluun voi osal-listua myös suomen kielellä.

ke 28.11. Yhdistyksen syyskokouske 12.12. Opintopiiri Norda Prismo jouluisen

tarjoilun kera(el Tintileto redaktis mm)

Okazadas en TampereKlubvesperoj de Antaýen okazas en Nesto adre-se Satakunnankatu 30 C 6. Komenco je la 17a,la pordoj fermiøas aýtomate je la 18a.

10.12. Juleta festoPensiula Esperanto-grupo de ETY en Nesto

æiun duan merkredon je 11.30–13.00.(el Vekilo kompilis mm)

Okazadas en TurkuRenkontiøoj æiun merkredon en kafejo Sirius dela nova æefbiblioteko je 16.30. Oni legas la lib-ron Vivo de Zamenhof de Edmont Privat.

Talvipäivät 2008 – Vintraj Tagoj 2008

Jula festo 18.12. je 16.30–18.30 en Blua Salo-no de la Malnova urbodomo.

(mm)

Fabelkonkurso,rezultoj 2007Kategorio A, malpli ol 9-jaraøaj1. La malbona suno, Chiara Goethals, BelgioKategorio B, 9-10-jaraøaj1.-2. Merlo Joæjo, Michaela Hanusova, Æe¶io3. Leporeto, Dominika Svendova, Æe¶ioKategorio C, 11-13-jaraøaj1. Draketo, Katka Morkesova, Æe¶io, FabeloInternacia2. Bestpiedeto, Zagneta Jandourkova, Æe¶io3. Kiu nenion scias, tiu al nenio timas, EliskaSplichalova.Partoprenis 11 konkursa¼oj al æi-jara fabelkon-kurso. Fabelfesto okazis en Hotelo Herkko enTaivalkoski. Partoprenis 850 fabeloj al finn-lingva konkurso, 10 konkursa¼oj al samealingvakonkurso.

Aini Vääräniemi

Suomen Esperantoliiton talvipäivät ja vuosiko-kous järjestetään pääkaupunkiseudulla maalis-kuussa 2008. Ohjelmassa on mm. paljon juhla-vuoden muisteluja. Luennoitsijat ja muut ohjel-mantekijät tulevat todennäköisesti jäsenistömmepiiristä. Sopivimmasta ja helpoimmin tavoitetta-vasta kokouspaikasta päättää liiton hallitus mar-raskuun kokouksessaan. Päivien tiedot ilmoit-tautumislomakkeineen ilmestyvät Esperanto-lehden joulukuun numerossa sekä nettisivuillaja EAF-agadas sähköpostilistalla. Tervetuloaaktiivisesti mukaan myös ensi vuonna!

Vintraj tagoj kun jarkunveno de Esperanto-Aso-cio de Finnlando okazos marte 2008 en la æef-urba regiono. En la programo estos i.a. multajmemora¼oj pri la jubilea jaro. La prelegantojnkaj aliajn programfarantojn ni invitos plej ver-þajne ene de nia propra membraro. La plej taýgakaj facile atingebla loko estas ankoraý seræata.Ni informos pri detaloj de la aranøo en decem-bra numero de Esperanta Finnlando kaj rete enEAF-agadas-listo kaj en niaj TTT-paøoj. Estuaktivaj partoprenantoj ankaý venontjare!

Hallitus – Estraro

25

Muut lehdet

Esperantotaidettaheinäkuussa Kuopiossa

Kuopion Festivalo Arta Lumo sai huomiota eni-ten paikallisissa lehdissä, Iisalmen SanomienTänään-palstalla 26.7.2007 ja Sisä-Savon Sano-missa 2.8.2007. Se ilmestyy Suonenjoella ja le-viää viiden lähipitäjän alueelle.

Iisalmen Sanomissa haastateltiin Reino Eriks-sonia ja Onni Kauppista. Ensin mainittu oliopettajana esperantokurssilla, jolla jälkimmäi-nen opetteli kielen 1974. Reino tosin sanoo, ettäOnni osaa nyt paremmin kieltä kuin hän. Onnikäyttää sitä päivittäin, kun Reino Eriksson olitaas 1970-luvulla aktiivinen esperantisti. OnniKauppisen luona käy runsaasti esperantistejamuualta maailmalta.

– Nyt olemme ukkoutuneet ja mummoutu-neet, mutta 70- ja 80-luvuilla Iisalmi oli kan-sainvälisestikin merkittävä esperantopaikka-kunta, sanoi Reino.

– Olen käynyt yli 40 maassa, joissa en var-mastikaan olisi käynyt ilman esperantoa, sanooOnni Kauppinen. Minulla on läheisiä ulkomaa-laisia ystäviä.

Iisalmen Sanomien mukaan Kuopion Festi-valo Arta Lumo -tapahtumaan matkustetaanmaailmalta, kun tapahtumalla juhlistetaan Suo-men esperantoliiton 100-vuotista olemassaoloa.Myös Reino, Onni ja 11 muuta Iisalmen espe-rantokerhon jäsentä osallistuivat Kuopion juh-laan. Iisalmen esperantistit kokoontuvat jokatoinen kuukausi kertomaan kuulumisiaan omas-sa tapaamisessaan.

Lehdessä oli lyhyt esperanton esittely, jossakerrottiin kielen synnystä ja sen käytöstä tänäpäivänä. Myös web-sivu www.lernu.fi mainit-tiin. Jutun kuvassa Reino Eriksson ja OnniKauppinen poseerasivat esperanto-lipun kans-sa.

Sisä-Savon Sanomissa raportoitiin FestivaloArta Lumon retkestä Vesannon Syvälahden

pajutilalle. Paikalle tuli yhdeksän eri kansalai-suuden edustajat.

– Halusimme tarjota vieraille saunaillan ja sii-hen liittyen maaseutumatkailutapahtuman.Pajutilalla sai myös esperantonkielisiä palvelu-ja. Retkeläiset kävivät Rautalammilla savu-saunassa Korholan tilalla, kertoi EAF:n sihtee-ri Tiina Oittinen.

Esperantoliiton puheenjohtaja Anna Ritamäkiinnostui esperantosta 17-vuotiaana partiolaise-na. Äidinkieleltään ruotsinkielisenä Anna sanoiesperanton opettelemisen olevan helpompaakuin suomen kielen. Täydellisen esperantonpuhujia on kuitenkin vähän. Kieltä käyttäessäoppii koko ajan uutta, sanoi Tiina Oittinen. Tällämatkalla piti miettiä sanastoa, jotka liittyivätmm. mansikan viljelyyn ja hirviin, joista puhuinmatkan aikana.

Jutun kuvituksena oli valokuva retkeläisistä,jotka ovat kokoontuneet katsomaan, miten rans-kalainen Francoise koittaa soittaa sahaa.

Savon Sanomissa (27.7.2007) ja Kuopionkaupunkilehdessä (26.7.2007) oli Festivalo ArtaLumon esittely ja maininnat sen ohjelman tär-keimmistä kohdista. Savon Sanomissa mainit-tiin Markku Sarastamon akvarellit, Duoble Unuja Solo -yhtyeiden konsertit sekä Timo Väänä-sen ja Päivi Järvisen kannel–tanssi -esitys. Ta-pahtuma liittyi Suomen Esperantoliiton 100-vuotisjuhlaan.

Italialaisessa Regionagazeto de Abrucossa(20.7.2007) julkaistiin italiaksi juttu FestivaloArta Lumosta. Sama teksti on luettavissa italiankielellä www-osoitteessa http://www.primadanoi.it/modules/bdnews/article.php?storyid=11009 (tarkastettu 15.9.2007). Sieltä italiankieltä osaavat voivat lukea asiasta.

Jukka Noponen

26

Forpasoj

La 14-an de aýgusto 2007 forpasis Russell JohnMilton, kiun konis æiu aktiva esperantisto enFinnlando. Nur la plej novaj amikoj de la inter-nacia lingvo eble ne havis okazon renkonti lin,æar dum la lastaj jaroj li ne plu povis regule par-topreni niajn kunsidojn, æu la aýtunajn, æu lavintrajn tagojn de EAF, æu la æiusemajnajn ami-kajn babiladojn de æefurbaj esperantistoj. Interla esperantistoj li estis konata simple kiel Mil-ton, ”nia Milton”, multaj konis ankaý la nomonJosé.

Li naskiøis en Kunming, Æinujo en 1924, kielfilo de brita diplomato. Dum sia vivo li pasigisjarojn en Britujo, dum la dua mondmilito ankaýen la Brita Hindujo, kaj poste en Sud-Ameriko.En 1951 li ekloøis en Finnlando, kiu poste estislia hejmlando. Æi tie li trovis en 1957 ankaý sianedzinon Pirkko. Ili havas filon kaj filinon. Pro-fesie R. J. Milton laboris kiel tradukisto el lafinna en la anglan.

Milton estis þatata instruanto de la internacialingvo en la æefurbo, kie li dum multaj jaroj re-gule gvidis kursojn. Pro siaj elstaraj meritoj liestis nomita honora membro de la Esperanto-Klubo de Helsinki. Jam ekde 1953 li estis fak-delegito de Universala Esperanto-Asocio kajkiel la loka delegito li funkciis 1971–2005. Liestis membro de la loka kongresa komitato dela 54-a Universala Kongreso en 1969. En Es-peranto-Asocio de Finnlando kaj en la loka klu-bo li longe servis kiel estrarano. Kunredaktantode la landa organo Esperanta Finnlando li estis1967–1969 kaj 1975–1977.

Persone mi plej vive memoras la ne tre longansed des pli aktivan kunlaboron kun li en redakt-ado de Esperanta Finnlando en la jaroj 1967 kaj1968. Lia rego de la lingvo estis bonega, kaj liestis severa revizianto de tekstoj, ankaý jamkompostitajn tekstojn li provlegis akraokule kajvolis æion korekti antaý la preso.

El la skribmaþino de Milton venis kelkaj teks-toj, kiujn mi konsideras vere elstaraj en la histo-rio de Esperanta Finnlando, æar la landa organoæefe estis kaj estas iom seka raportanto pri mov-ada¼oj. Li eæ prenis sur sin rolon de vera esploraraportisto: memorinda estas lia artikolo (EF nro5/1967) pri vizito æe Aino Kassinen, tiam publi-ke konata klarvidantino, por demandi þin pri est-onteco de Esperanto. Li raportis ankaý pri unumilito en Sud-Ameriko, en kiu tiea lando perdisduonon de sia teritorio, milito tute nekonata enFinnlando, eble æar tiam en 1942 ni havis troda propraj problemoj. Milton vizitis la landonpost la dua mondmilito, kaj rakontas, kiom fort-ajn sentojn eæ kantoj povas esprimi pri tia afero.Mi proponas, ke Esperantolehti konsideru re-publikigi tiun artikolon el EF 7/1967, æar øi ra-kontas ne nur pri nekonata milito sed ankaý ionpri la vivo de Russell John Milton.

Mi estas certa, ke la esperantistoj, kiuj konislin, æiam konservas memoron pri la afabla, øen-tila, brite øentlemana persono, kiu iam nomisEsperanton sia gepatra lingvo

Harri Laine

Russell John Milton5.6.1924 – 14.8.2007

27

Suomen Esperantoliiton jäsenjärjestötMuutokset ja lisäykset osoitteistoon: IlkkaSanttila, Fleminginkatu 12a A 16, 00530 Hel-sinki, s-posti ilkka.santtila@welho.com.

Jäsenyhdistysten jäsenet ovat automaattisesti SuomenEsperantoliiton jäseniä, yhdistykset hoitavat jäsenmak-sut liittoon. Liittoon voi myös kuulua henkilöjäsenenä,jolloin jäsenmaksu v. 2007 on 18 e sisältäen Esperanto-lehden. Nino Runeberg -seuran jäsenmaksu on 36 e.Lisätietoja jäsenyhdistyksiltä ja liiton toimihenkilöiltä.Lappeenrannassa toimii aktiivinen esperanton harras-tajien ryhmä, jolle voi lähettää postia osoitteeseen (IrjaMiettinen) Esperantogrupo de Lappeenranta, Yrjönkatu6-8 A 1, 53600 Lappeenranta.Hämeenlinnassa on perustettu uusi yhdistys, VerdaKastelo R.Y. – Esperanto-Societo en Hämeenlinna, jokaei vielä ole EAF:n jäsenjärjestö. Yhteystiedot: MarkkuSarastamo, Jyrätie 6 a 15, 13500 Hämeenlinna.: verdakastelo@gmail.comUseiden paikkakuntien puhelinluettelosta hakusanan“Esperanto” kohdalta löytyy paikallisten harrastajien pu-helinnumeroita. Paikkakuntien yhteyshenkilöistä saa tie-toa myös Suomen Esperantoliitolta, aktiivisia harrasta-jia on mm. Mikkelissä, Raumalla ja Taivalkoskella.

Suomen Esperantoliiton paikallis- ja jäsenjärjestöt:w Helsingin Esperantoseura / Esperanto-klubo

de Helsinki, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530Helsinki. : www.esperanto.fi/helsinkijukka.p@esperanto.fi (Jukka Pietiläinen)

w Iisalmen Esperantoklubi / Esperantoklubo deIisalmi, (Onni Kauppinen) Uudispihantie 298,74100 Iisalmi. ( 0500 813 530: onni.kauppinen@pp.inet.fi

w Jyväskylän Esperantokerho / Esperantoklubode Jyväskylä (Seija ja Kari Kettunen), Keihäs-miehenkatu 3, 40630 Jyväskylä. ( (014) 254609 : kari.kettunen@pp1.inet.fi

w Lahden Esperantokerho / Esperantoklubo deLahti, (Martti Pennanen) Kalliomaankatu 10,15150 Lahti. : martti.pennanen@phnet.fi

w Oulun esperantoseura / Esperanto-societo deOulu ry, (Olli Pajula) Salamakuja 4 as 2,90420 Oulu. : http://esperantooulu.info/olli.pajula@baanamail.fi

w Salon Esperantoseura / Esperantoklubo deSalo (Eero Saari) Kössinkatu 2 as 7, 24100Salo. ( (02) 735 6130

w Esperantoseura Antaýen ry. / Esperantosoci-eto Antaýen, Satakunnankatu 30 C 6, 33210Tampere. (Markku Saastamoinen, Siukolantie9 H 12, 33470 Ylöjärvi. ( 050 327 8528 :markku.saastamoinen@jippii.fi)

w Turun Esperanto-yhdistys ry. / Esperanto-soci-eto en Turku, (Tiina Oittinen) Puutarhakatu 26A 11, 20100 Turku. : tiina.oittinen@pp.inet.fi

w Suomen opettajien esperantoyhdistys /Esperanto-Ligo de Finnlandaj Instruistoj,(Carola Antskog) Brokärrvägen 89, 25700Kimito. : cantskog@kolumbus.fi. Tilinro:445023-283606

w Sokeiden esperanto-yhdistys Steleto. (RitvaSabelli) Pietarinkatu 10 D 27, 00140 Helsinki.7 (09) 660 651

w Suomen nuorten Esperantoliitto / FinnlandaEsperantista Junulara Organizo (FEJO)Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki.: fejo@esperanto.fi. Tilinro: 563000-2213606

Ilmoitushinnat w AnoncprezojUlkopuoliset mainostajat /Ekster membraro: Jäsenet / Membroj:1/1 sivu/paøo 100 e 1/1 sivu/paøo 50 e1/2 sivua/paøo 60 e 1/2 sivua/paøo 30 e1/4 sivua/paøo 40 e 1/4 sivua/paøo 20 eSendu la anoncojn aý rete al la redaktejo:eaflehti@esperanto.fi aý poþte al la oficejo:Esperantolehti/EAF, Siltasaarenkatu 15 C65, 00530 Helsinki.

Avustajien toivotaan noudattavan edellä esi-tettyjä aikoja. La redakcio esperas, ke help-antoj atentu la datojn supre.

Nro Red.grupo Limdato Aperaskomencas

6 20.11. 1.12. 15.12.

ilmestyy vuonnaaperas dum la jaro 2007

28Cityoffset, Tampere 2007n

Seuraava numero w Venonta numeroSeuraava numero ilmestyy joulukuussa. Jutut 1.12.2007 mennessä EAF:n toimistoon. La venonta numeroaperos en decembro. Artikoloj øis 1.12.2007 al la oficejo de EAF. Osoite/adreso: Siltasaarenkatu 15 C 65,00530 Helsinki, puh/tel. (09) 715 538, s-posti/rete: <eaflehti@ esperanto.fi>.

Eventokalendaro de EAF2008marto 2008 Vintraj Tagoj, æefurba regiono23-27.6.2008 Esperantokursoj, Heinävesi

(Valamon kansanopisto)19-26.8.2008 Universala Kongreso de

Esperanto, Roterdamo, Nederlando (UEA)26.7-2.8.2008 Internacia Junulara Kongreso,

Szombathely, Hungario (TEJO)

Jubilea jaro 200715.12.2007 Malferma tago en la oficejo je 12-

17 h, HelsinkoLaborkunsidoj24.11.2007 Estraro, la oficejo