eĞİtİm bİlİmlerİ gelİŞİm psİkolojİsİŸitim bilimleri...d) gelişim genelden özele...

GELİŞİMPSİKOLOJİSİ

KPSS 2019 80 soruda

SORU

EĞİTİM BİLİMLERİ

SORUBANKASI

TAMAMI ÇÖZÜMLÜ

65

Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıGelişim Psikolojisi

ISBN 978-605-241-269-5

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayım ve satış haklarıPegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: 2018, Ankara

Yayın - Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Türkçe Redaksiyon: Ümit DilaverKapak Tasarım: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 91)

Yayıncı Sertifika No: 36306Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet:www.pegem.netE-ileti: [email protected]

iii

ÖN SÖZ

“Bir öğretmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede biteceği asla bilinemez.”

Henry Adams

Değerli Öğretmen Adayları,

Kendini eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve doğru bir şekilde çalışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz.

Sınavda başarılı olabilmeniz için;

• yeterli bilgi düzeyine,

• çok sayıda soruyu anlayarak ve

• hızlı bir şekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir.

Bu özellik göz önünde bulundurularak;

• sınav formatına uygun sorular,

• ayrıntılı çözümler,

• konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler

hazırlanmıştır.

Uzun bir çalışma ve yoğun bir emeğin ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı sağlayacağına ve sizi KPSS’de başarıya ulaştıracağına inanıyoruz.

Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise [email protected] adresine e-posta yoluyla ya da 0507-3166066 numarasına WhatsApp üzerinden iletmeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından cevaplandırılacaktır.

Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz…

Pegem Akademi

v

Ön Söz....................................................................................................................................................................................................iii

İçindekiler ............................................................................................................................................................................................... v

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

Gelişimde Temel Kavramlar - 1 ............................................................................................................................................1

Gelişimde Temel Kavramlar - 2 ............................................................................................................................................7

Gelişimde Temel Kavramlar - 3 ..........................................................................................................................................15





Fiziksel Gelişim - 1 .............................................................................................................................................................45

Fiziksel Gelişim - 2 .............................................................................................................................................................51

Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi - 1 ......................................................................................................................................56






Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi - 7 ....................................................................................................................................101

Kişilik Gelişimi - 1 .............................................................................................................................................................109








İ Ç İ N D E K İ L E R

vi

Ahlâk Gelişimi - 1..............................................................................................................................................................163

Ahlâk Gelişimi - 2..............................................................................................................................................................171

Ahlâk Gelişimi - 3..............................................................................................................................................................179

Ahlâk Gelişimi - 4..............................................................................................................................................................187

Ahlâk Gelişimi - 5..............................................................................................................................................................195

Ahlâk Gelişimi - 6..............................................................................................................................................................200

Benlik Gelişimi - 1 .............................................................................................................................................................205

Karma Testler - 1 ..............................................................................................................................................................211

Karma Testler - 2 ..............................................................................................................................................................217

Tarama Testi - 1 ................................................................................................................................................................222

Tarama Testi - 2 ................................................................................................................................................................227

Gelişimde Temel Kavramlar

1

TEST - 1

1. Bir araştırmacı, çocukların yaşa bağlı bilişsel gelişimlerini incelemek amacıyla üç, altı ve dokuz yaşlarından seksener çocuk seçmiştir. Seçtiği çocuklarla yedi yıl boyunca çalışmış ve yaptığı incelemeler sonucunda elde ettiği verilerle genellenebilir sonuçlara ulaşmaya çalışmıştır.

Yukarıda sözü edilen araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur?

A) Nitel

B) Psikoanaliz

C) Boylamsal

D) Sırasal desen

E) Kesitsel

2. Bir araştırmacı, zekâ ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkiyle ilgili yapılmış 80 ilişkisel araştırmayı değerlendirerek bu çalışmaların bir sentezini oluşturmaya çalışmıştır.

Araştırmacının kullandığı yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

A) Boylamsal

B) Meta-analiz

C) Kesitsel

D) Örnek olay

E) Vaka analizi

3.

I. Derin’in başlangıçta kelimeleri doğru telaffuz edemezken ilerleyen zamanlarda iki-üç kelimelik cümleler kurmaya başlaması

II. Yalın’ın, annesi ile babası ayrıldıktan sonra giderek içine kapanması

III. Zeynep’in anaokuluna başladıktan sonra ayakkabılarının bağcıklarını bağlarken eskisi kadar zorlanmaması

IV. Faruk’un boyunun uzaması

Yukarıdaki ifadelerden hangisi “gelişme” kavramına örnek olarak gösterilemez?

A) Yalnız II B) II ve III C) II ve IV

D) II, III ve IV E) III ve IV

4. Bir araştırmada 2 aylık bazı bebeklerde utangaçlığın belirtileri gözlenmiştir. Bu bebekler kaşlarını çatmakta ve hareketsiz bir şekilde yatmaktadırlar. Daha sonraları bu bebeklerin tanımadıkları yetişkinler gördüklerinde aşırı korktukları, yeni durum ve objelerle karşılaştıklarında sinirlendikleri belirlenmiştir. 3 ya da 4 yaşlarına geldiklerinde de çevreleri tarafından utangaç olarak isimlendirildikleri gözlenmiştir. Psikolog Jerome Kogan’a göre bazı bebekler yeni durumlara karşı diğerlerinden daha fazla tepki göstermektedirler. En küçük bir stres bile kalp atışlarını hızlandırmakta, kas gerilimini artırmakta ve hormonal düzeyde değişikliklere neden olmaktadır. Bu aşırı fizyolojik tepki gösterme özelliği daha sonraları sosyal ortamlarda bebeklerin utangaçlık örüntüsü göstermelerine yol açmaktadır.

Yukarıdaki açıklamaya göre bebeklerin utangaçlık örüntüsü oluşturmaları aşağıdaki gelişim alanlarından hangisi ile doğrudan ilgilidir?

A) Kişilik

B) Bilişsel

C) Ahlak

D) Devinişsel

E) Anatomik

5. Rutherford, Mathur ve Quinn yapılandırılmış iş birlikçi öğrenme etkinlikleri ve doğrudan eğitim vermenin, suçlu ve saldırgan kız çocuklarının iletişim becerilerine olan etkisini belirlemek amacıyla bir araştırma gerçekleştirmiştir. Yaşları 14 ile 17 arasında değişen on dört ergenle yürütülen çalışmada iletişim becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmış ve çalışma sonucunda bireylerin iletişim becerileri açısından ilerleme kaydettiği, saldırganlık davranışlarının ise azaldığı gözlenmiştir. İzleme çalışmasında ise iletişim becerilerinde düşüş gözlenmesine karşılık katılımcıların iletişim becerilerinin başlangıç noktasından daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Yukarıda verilen durumda kullanılan araştırma aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturabilir?

A) Deneysel araştırma

B) Kesitsel

C) Betimsel araştırma

D) Psikanaliz

E) Sırasal araştırma


2

6. Tek yumurta ikizleri aynı genetik donanıma sahip olsalar bile aralarında bireysel farklılıkların bulunduğu görülmektedir.

Tek yumurta ikizlerinde gözlenen bu farklılığa gelişimi etkileyen faktörlerden hangisi yol açmaktadır?

A) Deneyim

B) Genotip

C) Tarihsel Zaman

D) Kalıtım

E) Genler

7. Kimi çocuklar bireysel bazı becerileri sergilerken diğer çocuklara göre zorlanırlar. Örneğin, ilköğretim birinci sınıfa başladıklarında bazıları daha düzgün yazı yazarken bazıları diğerleri kadar düzgün yazamazlar. Aslında bu durum bireysel beceri farklılıklarının dışında, çocukların gelişimlerinin hangi aşamasında olduklarını belirleyen en önemli etken olan ………………..kavramıyla ilgilidir.

Yukarıda sözü edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarihsel zaman

B) Büyüme

C) Olgunlaşma

D) Öğrenme

E) Kritik dönem

8. Lisede edebiyat öğretmeni olarak görev yapan Neslihan Hanım, bir ilköğretim okuluna Türkçe öğretmeni olarak tayin istemiştir. Neslihan Hanım, göreve başladığında geçmiş alışkanlıkları ile Türkçe dersi için fazla derinlikli bir anlatım kullanmıştır. Girdiği sınıflardan bazı öğrenciler okul psikolojik danışmanına giderek öğretmenlerinin anlattığı birçok şeyi anlamakta güçlük çektiklerini, Neslihan Öğretmen’in anlattığı birçok konuya dair önceden herhangi bir bilgiye sahip olmadıklarını, bu nedenle de Türkçe dersinde başarısız olacaklarıyla ilgili endişelerini belirtmişlerdir.

Öğrencilerin yaşadığı sıkıntılarla ilişkili olan gelişim kavramı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Zekâ

B) Olgunlaşma

C) Büyüme

D) Hazırbulunuşluk

E) Kritik dönem

9.

I. Yeşim Hanım’ın on bir aylık bebeğiyle eskiye oranla daha çok konuşmaya başlaması

II. Erhan Bey’in uzun süredir görmediği yeğenine yaşını söyleyerek aldığı pantolonun küçük gelmesi

III. Aynı sınıfa dört yıl boyunca uygulanan ilgi envanterinden elde edilen puanlardaki kararlılığın yıllara bağlı olarak artması

Yukarıdaki örneklere karşılık gelen gelişim kavramları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) Olgunlaşma-Büyüme-Yaş

B) Çevre etkisi-Büyüme-Yaş

C) Kritik dönem-Yaş-Olgunlaşma

D) Hazırbulunuşluk-Kritik dönem-Büyüme

E) Hazırbulunuşluk-Büyüme-Yaş

10. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi ergenlik döneminde gözlenen hızlı bedensel değişimin doğrudan bir sonucu olarak nitelendirilemez?

A) Dış görünüşe verilen önemin artması

B) Karşı cinse olan ilginin artması

C) Psikomotor davranışlarda sakarlık gözlenmesi

D) Erkeklerde meme düğümcüklerinin oluşması

E) Dönemin sonuna doğru birincil cinsiyet özelliklerinin kazanılması

11. Yedi yaşında olan iki öğrenciden birisi okumayı oldukça erken öğrenmiş olmasına rağmen diğer öğrenci henüz okumayı öğrenememiştir.

Bu durum hangi gelişim ilkesiyle açıklanır?

A) Gelişim yordanabilir bir sıra izler.

B) Gelişim genelden özele doğrudur.

C) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

D) Gelişimde kritik dönemler vardır.

E) Gelişim nöbetleşe devam eder.


3

12. Rukiye Hanım, oğlu Murat’ı askere gönderirken akrabalarına “Murat küçük bir bebekken de çok sıcakkanlı bir çocuktu. Tanıdık, yabancı ayırt etmeden herkesin kucağına giderdi. Eminim, komutanları onu çok sevecekler.” demiştir.

Rukiye Hanım’ın oğlu Murat’ın çocukluktan itibaren gösterdiği özellikler ile ilgili işaret ettiği kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kimlik

B) Çevre

C) Mizaç

D) Öğrenme

E) Kritik dönem

13. Altı yaşına kadar olan dil gelişiminin seyrini belirlemek isteyen bir araştırmacı 1, 3, 5, 7 yaşında bulunan yirmişer denekle yaptığı çalışmada, her yaş grubuna uygun geliştirdiği testleri aynı günde uygulayarak elde ettiği sonuçları yorumlamıştır.

Bu araştırmacının kullanmış olduğu araştırma deseni hangisidir?

A) Deneysel

B) Boylamsal

C) Sırasal desen

D) Meta-analiz

E) Kesitsel

14.

I. Ailesinin maddi sorunlarından dolayı yeterince beslenemeyen Beste’nin ufak tefek olması

II. Hakan’ın paragraf sorularını çözebilmek için sözcükte ve cümlede anlam bilgisine sahip olması

III. Barış’ın kravatını bağlayabilmesi

Yukarıdaki örnekler sırasıyla gelişim psikolojisi kavramlarından hangileriyle eşleşir?

A) Büyüme-Hazırbulunuşluk-Öğrenme

B) Öğrenme-Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk

C) Büyüme-Güdü-Olgunlaşma

D) Olgunlaşma-Hazırbulunuşluk-Kritik dönem

E) Gelişme-Olgunlaşma-Kritik dönem

15. Aysu, kendi başına yemek yemekten büyük keyif almaktadır. Annesinin verdiği katı yiyecekleri iki eliyle tutup yiyen Aysu, zamanla parmaklarını daha rahat kullanmaya başlamıştır. Ancak Aysu hâlen çorba içerken zorluk yaşamakta ve üzerine dökmektedir.

Aysu’nun durumuyla örtüşen gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim içten dışa doğrudur.

B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

C) Gelişimin hızı her dönemde aynı değildir.

D) Gelişim genelden özele doğrudur.

E) Gelişim baştan ayağa doğrudur.

16. “Aslı ilk bebeğimdi ve onun yetişmesi ile ilgili hata yapmaktan çok korktuğum için neredeyse piyasadaki tüm gelişim psikolojisi kitaplarını okudum. Okuduğum kitapların hemen hemen hepsinde bebeklerin ihtiyaçlarının zamanında ve tutarlı bir şekilde karşılanmasının ve ona gösterilen sevginin bebeğin ileriki yıllardaki sosyal gelişimi için çok önemli olduğu özellikle vurgulanmaktaydı.”

Annenin söylediklerinden varılabilecek en uygun sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bebeğin gelişiminde önemli etkenlerden biri de kalıtımdır.

B) Bir bireyin sosyal gelişiminde etkili olan güven duygusunun oluşmasında kritik dönem bebeklik evresidir.

C) Yeni doğan bebeğin ihtiyaçlarının sadece anne tarafından karşılanması gerekir.

D) Bebeğin çeşitli gelişim özellikleri açısından olgunlaşması üzerinde bakım ve ihtiyaçlarının karşılanması önemlidir.

E) Bebeğin ihtiyaçlarının düzenli karşılanmaması onun ileride yalnızlık duygusu yaşamasına neden olur.


4

17. Bir öğretmen “Günümüzde İnternet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte diğer insanlarla iletişim kurma şeklimiz de değişti. İnsanlar birbirleriyle daha çok İnternet aracılığıyla iletişim kurmaya başladılar. Bunun yararları kadar zararlarının da olduğu bir gerçektir.” şeklinde açıklama yapmıştır.

Öğretmenin açıklamaları gelişimi etkileyen hangi kavrama vurgu yapmaktadır?

A) Büyüme

B) Olgunlaşma

C) Hazırbulunuşluk

D) Tarihsel zaman etkisi

E) Kritik dönem

18. Bir araştırmacı, küçük yaşta anne ve babası boşanan ailelerin çocuklarından seçtiği üç yaşındaki 30 çocuğun sosyal gelişimlerinin bu durumdan nasıl etkilendiğini incelemek istemiştir. 18 yıl süreyle incelediği çocukların sosyal gelişimleriyle ilgili elde ettiği verilerden yola çıkarak önemli genellemelere ulaşmıştır.

Araştırmacının kullandığı araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Metaanaliz

B) Kesitsel yöntem

C) Deneysel yöntem

D) Boylamsal yöntem

E) Sırasal yöntem

19. Mustafa yapısı gereği çok hareketli ve yerinde duramayan, asi bir çocuktur. Bu durumdan dolayı ailesini çok zor durumlarda bırakan Mustafa, okulda pek çok farklı yapıda çocuk olmasına karşın kendisine benzer yapıda arkadaşlar edinmektedir.

Paragrafa göre Mustafa ile ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir?

A) Bireyin mizacı, onun çevresi ile nasıl ilişkiler kuracağını etkilemektedir.

B) Bireysel farklılıklar sosyal gelişim üzerinde etkilidir.

C) Çocuklar kendilerine benzeyen kişileri model alırlar.

D) Sosyal ilişkiler bireyin kişiliğini etkiler.

E) Bilişsel gelişim üzerinde kalıtım ve çevre karşılıklı etkileşim hâlindedir.

20. Bulundukları şehirde yaşadığı deprem sırasında tüm ailesini kaybeden Yusuf, yetiştirme yurdunda büyümüştür. Yusuf yaşadığı travma nedeniyle uzun bir süre konuşamamıştır. Okul başarısı da düşen Yusuf bu nedenle liseye gelmesine karşın hâlâ bir meslek seçiminde bulunamamıştır.

Yusuf’un durumunu en iyi yansıtan gelişim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim sürekli ve aşamalıdır.

B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

C) Gelişim nöbetleşedir.

D) Gelişim içte dışa doğrudur.

E) Gelişim genelden özeldir.

21. Aşağıdakilerden hangisi ilk çocuklukta görülen davranışlardan biri değildir?

A) Kaba motor davranışlarda başarılıdırlar.

B) Ana dilin temel kurallarını dönem içinde öğrenirler.

C) Olayları değerlendirirken davranışı yönlendiren niyeti dikkate alırlar.

D) Cinsiyet farklılıklarını öğrenirler.

E) Benmerkezci düşünme biçimine sahiptirler.

22. Aynı cinsiyetten olan ikizler üzerinde yapılan çalışmalarda kardeşlerin ilgi alanlarındaki korelasyon puanının yaşla birlikte düştüğü gözlenmiştir.

Bu çalışmayı yürüten araştırmacıların yukarıda belirtilen sonuca varmaları için, kullanmaları gereken en uygun araştırma deseni ve puanlardaki düşüşün nedeni aşağıdakilerden en iyi hangisiyle açıklanabilir?

A) Boylamsal-Yaşantı

B) Deneysel-Yaşantı

C) Boylamsal-Büyüme

D) Kesitsel-Olgunlaşma

E) Nitel-Kritik dönem


5

ÇÖZÜMLER 1. Aynı çocuklarla zamansal süreçte yapılan araştırmalar boy-

lamsal araştırma olarak tanımlanır. Farklı yaştaki çocuklar-la aynı anda yapılan araştırmalar kesitsel araştırma olarak tanımlanır. Ancak bu soruda olduğu gibi hem farklı yaştaki çocuklarla hem de zamansal bir süreç içinde çalışmak “sı-rasal” veya “sırasal desen” araştırmaları olarak tanımlanır.

Cevap D

2. Daha önce yapılmış birkaç araştırma sonuçlarını karşılaş-tırarak bunların çapraz analizi ile yeni bir çıkarıma ulaş-mak meta-analiz çalışması olarak tanımlanır. Meta-analiz çalışmalarında bilim insanı kendisi bir araştırma deseni oluşturmaz. Daha önce yapılmış çalışmaları analiz ederek yeni sonuçlar elde eder.

Cevap B

3. I. Derin’in olumlu yönde dilsel beceri gelişimi bir “gelişim” olarak tanımlanır.

II. Yalın’ın olumlu yönde olmayan davranışları bir değişim-dir. Ancak gelişim olarak tanımlanamaz.

III. Zeynep’in davranışı olumlu yöndedir ve bu gelişimdir.

IV. Faruk’un boyunun uzaması büyümeye dayalı bir ge-lişimdir.

Cevap A

4. Soru kökünde bahsedilen utangaçlık göstergesi tepkiler kişilik gelişimi alanı içinde değerlendirilir. Kişilik gelişimi; tutum, mizaç, tercihlerimiz, beğenilerimiz gibi davranışsal özelliklerimizin bütünüdür.

Cevap A

5. Betimsel ve deneysel araştırma farkı bu soru için ayırıcı bir noktadır. Betimsel araştırmalarda var olan durumun üzerine bir etki denenmeden incelendiği çalışmalardır. Oysa deneysel çalışmalarda bir bağımsız değişkenin et-kisi grup (veya birey) üzerinde denenir. Bu olayda grup üzerinde bir eğitim programının etkisi incelenmektedir ve deneysel araştırma yapılmıştır.

• Yapılan çalışma deneydir. Betimsel araştırma değildir.

• Çalışma boylamsaldır. Kesitsel değildir.

Cevap A

6. • Tek yumurta ikizlerinin genleri özdeştir. (E)

• Tek yumurta ikizlerinin kalıtımları özdeştir. (D)

• Tek yumurta ikizlerinin genotipleri özdeştir. (B)

• Tek yumurta ikizleri aynı tarihsel zamanı paylaşırlar. (C)

• Tek yumurta ikizlerinin tutum, siyasi tercih, ilgi alanları gibi farklılıkları yaşantı ve deneyime dayanmaktadır.

Cevap A

7. Çocukların yazı yazma becerileri olgunlaşma zamanla-ması ile doğrudan ilgilidir. Bazı çocukların yazı yazma için olgunlaşma zamanı 5,5 yaş, bazılarının 6 yaş, bazılarının 6,5 yaş civarıdır. Bu durum olgunlaşma kavramı ile ilgilidir.

Cevap C

8. Lise edebiyat öğretmeni olan Neslihan Hanım’ın Türkçe dersi için ağır gelmesi öğrencilerin hazırbulunuşlukları ile ilgilidir. Öğretmen öğrencilerin hazırbulunuşluklarını dik-kate almamıştır.

Cevap D

9. I. Yeşim Hanım’ın çocuğu ile igilenmesi bir çevre etkisidir.

II. Erhan Bey’in yeğenine aldığı pantolonun uygun olma-ması büyüme ile ilgilidir.

III. Aynı sınıfa boylamsal olarak uygulanan testin kararlılı-ğının artması yaş etkisiyle ilgilidir. Yaş arttıkça ilgi envan-terindeki kararlılığın artması doğaldır.

Cevap B

10. Dış görünüşe önem verilmesi, karşı cinse ilgi, sakarlık, meme düğümleri, hızlı bedensel değişimle ilgilidir. Ancak (E) seçeneğinde verilen ifade yanlıştır. Çünkü birincil cin-siyet özellikleri ergenliğin sonunda değil, ergenliğe girişle edinilir. Bu yüzden birincil cinsiyet özelliklerinin kazanıl-ması hızlı bedensel gelişimin bir sonucu olamaz. E seçe-neğinde neden-sonuç ilişkisi yanlış kurgulanmıştır.

Cevap E

11. Benzer yaşlarda olan iki bireyin zekâ, tutum, ilgi, beceri düzeyi farkları “gelişimde bireysel farklar vardır.” ilkesi ile açıklanır.

Cevap C

12. Kişiliğimizin doğuştan gelen biyolojik yansımasına mizaç adı verilir. Hareketlilik düzeyi, acıya duyarlılık, mutluluk eşiği, mimiklerin yansıtılması gibi özellikler mizaç olarak tanımlanır. Mizaç; kişiliğin doğuştan gelen bileşenine ve-rilen addır.

Cevap C


6

13. 2015 2016 2017 2018

1 yaş 7 yaş

zaman

3 yaş 5 yaş

Aynı anda farklı yaştaki bireylerin incelenmesi kesitsel araştırma olarak tanımlanır.

Cevap E

14. I. Bebeğin ufak tefek kalması büyüme olarak tanımlanır.

II. Hakan’ın paragraf sorularını çözebilecek önbilgilere sa-hip olması hazırbulunuşluluk ile ilgilidir.

III. Barış’ın kravatını bağlayabilmesi olgunlaşma ve öğ-renme sürecinin birleşimidir. Altyapı psikomotor olgun-laşmaya, daha sonra da tekrarlarla deneyim ve öğrenme sürecine dayanır.

Cevap A

15. Ekmek gibi katı yiyecekleri tutabilme nispeten daha kolay, kaşık ile çorba içme ise nispeten daha zor bir beceridir. Daha incelikli beceriler daha geç kazanılır. Bu durum geli-şimin genelden özele doğru olması ile ilgilidir.

Cevap D

16. Soru kökünde Erikson’un psikososyal gelişimi ile ilgili 0-2 yaş özelliği ve krizi vurgulanmıştır. Bu durum (B) seçene-ğinde ifade edilmiştir. Bu seçenekte bebeğin sosyal ge-lişiminde 0-2 yaşa has kritik dönem vurgusu yapılmıştır.

Cevap B

17. Gelişimi etkileyen bu unsurlar yaşadığımız tarihsel kesitin özellikleri ile ilgilidir. Bu durum tarihsel zaman kavramı ile açıklanır. Yaşadığımız çağda İnternet kullanımının olumlu veya olumsuz etkileri tarihsel zaman etkisi ile ilgilidir.

Cevap D

18. 2018 2019 2020

3 yaş grubu30 çocuk

2021 2022 2023 2024 2025 2026

Aynı araştırma grubunun zamansal süreçte 18 yıl boyun-ca incelenmesi boylamsal araştırma olarak tanımlanır.

Cevap D

19. Soru kökünde hareketli mizaca sahip Mustafa’nın bu özelliğe uygun arkadaşlar edindiği anlatılmaktadır. Bu du-rum (A) seçeneğinde ifade edilmiştir. Bireyin mizacı, yani soru kökündeki Mustafa’nın mizacı, onun çevresi ile nasıl ilişkiler kuracağını etkilemektedir.

Cevap A

20. 0 2 7 12 18 25

x

Gelişim alanlarının arasındaki etkileşim gelişim bir bü-tündür ilkesi ile açıklanır. Oysa aynı gelişim alanında dö-nemlerin ilişkisi ve etkileşimi gelişim sürekli ve aşamalıdır ilkesiyle açıklanır. Bu soruda Yusuf’un kişilik gelişiminde çocukluk belki de bebeklikte yaşadığı sorunlar ileriki dö-nemlere farklı yansımalar ile etki etmektedir.

Cevap A

21. A) Bu ifade doğrudur. 2-7 yaş arasında çocuklar zıplama, yuvarlanma gibi kaba kas davranışlarında başarılıdırlar.

B) Bu ifade doğrudur. 5 yaş civarında ilk gramer süreci tamamlanır.

C) Bu ifade yanlıştır. İlk çocukluk döneminde niyetler dik-kate alınamaz. Dışsal somut gerçekliğe göre yargılama yapılır.

D) Cinsiyet farkları 3-6 yaş arası öğrenilir. Bu ifade doğ-rudur.

E) İşlem öncesi dönemde benmerkezci düşünme hakim-dir. Bu ifade doğrudur.

Cevap C

22. Aynı cinsiyetten ikizlerle yıllar boyu süren bir araştırma boylamsal özellikler taşımalıdır. İkizlerin yaşları arttıkça ilgilerinin farklılaşması ise deneyim ve yaşantılarının farklı-laşmasına dayanmaktadır.

Cevap A


7

TEST - 2

1. İnsan davranışlarının önemli bir kısmının farkında olmadığı bilinç alanlarının yansıması olarak ortaya çıktığını düşünen psikoloji yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Davranışçı

B) Bilişsel

C) İnsancıl

D) Psikanalitik

E) Yapısal

2. Bir çocuğun ahlaki değerlendirmelerinin ailesi ve içinde yaşadığı kültüre göre şekillendiği görüşünü benimseyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Psikoanalitik

B) Davranışçı

C) Yapısalcı

D) Hümanistik

E) İşlevselcilik

3. İnsanoğlu üzerindeki çevre etkisinin katmanlı bir yapı oluşturduğunu ve bu yapının karşılıklı etkileşimlerle bireyi yönlendirdiğini düşünen bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) C. Gustav Jung

B) Bronfenbrenner

C) Freud

D) C. Rogers

E) Erikson

4. “Her birey kendini gerçekleştirme potansiyeliyle dünyaya gelir ve uygun koşullarda var olan bu potansiyeli kullanır.” görüşünü savunan yaklaşım hangisidir?

A) Davranışçı

B) Bilişsel

C) İnsancıl

D) Psikanalitik

E) Yapısal

5. Anne-baba tutumlarının çocukların benlik algısı üzerindeki etkilerinin araştırıldığı farklı araştırmaların sonuçlarının birleştirilip tek araştırma sonucu hâlinde rapor edildiği bir projede aşağıdaki araştırma yöntemlerinden hangisine başvurulmalıdır?

A) Boylamsal

B) Kesitsel

C) Betimsel

D) Meta-analiz

E) Korelasyon

6. 32 yaşında ve iki çocuk annesi olan Seher Hanım, çocuklarının doğuştan getirdikleri potansiyelleri ortaya çıkarabilmeleri için onlara olabildiğince zengin bir o kadar da özgür bir çalışma ortamı sunmaya çalışmaktadır.

Bu yaklaşımından yola çıkarak Seher Hanım’ın aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine daha yakın olduğu söylenebilir?

A) Yapısalcılık

B) Hümanist

C) İşlevselci

D) Psikanalitik

E) Davranışçılık

7. Bir araştırmacı yaptığı bir çalışmada sınav kaygısı ile mükemmeliyetçilik arasında yüksek düzeyde bir ilişki bulmuştur.

Bu araştırmacının kullanmış olduğu yöntemin aşağıdakilerden hangisi olduğunu kesinlikle söyleyebiliriz?

A) Korelasyonel

B) Deneysel

C) Meta-analiz

D) Nitel

E) Psikoanaliz


8

8. Öğrencilerin akademik başarıları üzerinde çevredeki ısı ve ışık miktarının etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada, öğrencilerin yedi hafta süreyle ısı ve ışık açısından iyileştirilmiş ortamlarda ders çalışmaları sağlanmış ve ardından başarı düzeylerindeki değişim incelenmiştir.

Bu çalışmanın yöntemi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Betimsel

B) Deneysel

C) Doğal Gözlem

D) Nitel

E) Meta-analiz

9. Kadın ve erkekte yer alan ve döllenmeyi sağlayan hücrelere ---- (I) adı verilmektedir. Bu hücrelerin sahip olduğu özellikler, bebeğin taşıyacağı ---- (II) özellikleri belirlemektedir.

Yukarıda verilen parçada yer alan boşluklara sırasıyla getirilmesi gereken kavramlar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II

A) Mayoz Çevresel

B) Ovum Bireysel

C) Otozom Ailesel

D) Fenotip Yapısal

E) Eşey Kalıtsal

10. 14 yaşında olan Ceren’in boyu son 10 ayda 4 cm kadar uzamıştır.

Buna göre Ceren’in aşağıdaki hormonal bezlerden hangisinin etkili bir şekilde işlev gördüğü söylenebilir?

A) Hipofiz

B) Troid

C) Böbrek üstü

D) Pankreas

E) Paratiroid

11. Sevgi, sekiz yaşında ve ilköğretim ikinci sınıf öğrencisidir.

Havighurst’e göre, aşağıdakilerden hangisi Sevgi’nin yerine getirmesi beklenen gelişim görevlerinden biri değildir?

A) Kendine karşı olumlu tutum geliştirme

B) Aritmetikle ilgili temel becerileri kazanma

C) Özerk ahlak sistemi geliştirme

D) Çevresine ilişkin duygularını fark etme

E) Yaşıtları ile olumlu ilişkiler kurma

12. İnsanoğlunun gelişim süreci dikkate alındığında; aşağıdakilerden hangisi bebeklik dönemine ait bir gelişim ödevi değildir?

A) Adını öğrenme

B) Nesne sürekliliğini kazanma

C) Yürüme

D) Tek sözcükle kendini ifade etme

E) Cinsiyet farklılıklarını öğrenme

13. Yapılan araştırmalar ergenlik döneminde sorunlu davranışların diğer gelişim dönemlerine oranla daha sık rastlandığını ortaya koymaktadır.

Ergenlikte bu tür davranışlardaki artışın temel nedeni öncelikle aşağıdaki gelişim alanlardan hangisinde yaşanan değişimdir?

A) Bilişsel

B) Sosyal

C) Dil

D) Biyolojik

E) Ahlak

14. Havighurst’e göre aşağıdaki gelişim ödevlerinden hangisi genç yetişkinlik dönemine ait değildir?

A) Geçimini sağlayacak bir işe sahip olma

B) Eş seçme ve yuva kurma

C) Yakınlık duygusu geliştirme

D) Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme

E) Kimlik kazanma


9

15. Çift yumurta ikizlerinde gözlenen gelişimin bazı yönlerden farklılaşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) Çevre

B) Genotip

C) Cinsiyet

D) Tarihsel zaman

E) Deneyim

16. Annesinin göz rengi yeşil, babasınınki ise kahverengi olan Toprak’ın göz rengi yeşildir.

Bu duruma ilişkin aşağıda yapılan açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) Toprak’ın gözlenen göz rengi fenotip olarak tanımlanır.

B) Annesinin genotipinde yeşil göz rengi geni vardır.

C) Babasının fenotipi kahverengi olarak yansımaktadır.

D) Toprak’ın genotipinde sadece yeşil göz geni vardır.

E) Toprak çocuklarına hem annesinin hem babasının genetik mirasını yansıtabilir.

17. İnsan gelişimini ve davranışlarını etkileyen pek çok farklı faktör bulunmaktadır. Saldırganlık konusunda yapılan bir çalışmada cinsiyet ve hormonların bireylerin saldırganlık düzeylerini belirleyen en etkili iki faktör olduğu ortaya konulmuştur.

Bu çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

A) İnsan gelişiminde kalıtsal faktörler etkin rol oynamaktadır.

B) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında çevresel faktörler etkili değildir.

C) Saldırganlık kadınlarda daha sık rastlanan bir durumdur.

D) Gelişimde doğuştan getirilen birtakım özellikler değiştirilebilir.

E) Saldırganlık davranışının ortaya çıkmasında toplumsal cinsiyet rolleri etkilidir.

18. Günümüzde birçok öğretmen öğrencilerine verdiği ödevlerde onları bilgisayar ve İnternet kullanımına teşvik etmektedirler.

Bireyin gelişimi dikkate alınarak bu yeni öğretmen tutumunun ortaya çıkması, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?

A) Olgunlaşma

B) Kalıtım

C) Sosyal çevre

D) Tarihsel zaman

E) Büyüme

19. İki yaşında olan Eylül su bardağını yüksekçe bir tezgâhın üzerine koymak için uzanmakta; ancak bir türlü bunu başaramamaktadır. Bu durum Eylül’ün öfkelenmesine neden olmaktadır.

Eylül’ün öfkelenmesinin temel nedeni aşağıdaki gelişim psikolojisi kavramlarından hangisine bağlı olarak açıklanabilir?

A) Anne-baba tutumu

B) Olgunlaşma

C) Büyüme

D) Hazırbulunuşluk

E) Öğrenme

20. Bir bebeğin yürümeye başlamasını, bir çocuğun aritmetik becerileri öğrenmesini ve bir ergenin karşı cinse duyduğu ilginin artmasını aşağıdaki kavramlarından hangisi daha iyi açıklar?

A) Tarihsel zaman

B) Büyüme

C) Savunma mekanizması

D) Bilinçaltı

E) Gelişim

eĞİtİm bİlİmlerİ gelİŞİm psİkolojİsİŸitim bilimleri...d) gelişim genelden özele...

Documents