№80 (29311) 27 С�УІР, ЖҰМА 2018 ЖЫЛE-mail: info@egemen.kzwww.egemen.kz TWITTER.COM/EGEMENKZFACEBOOK.COM/EGEMENKZ

JANSARAI SPORT

9-бет 10-бет

ZERDE

8-бет

ЖЫРАУ РУХЫ ЖАЛАҢАШТАНБАСЫН

ЕЛЕУСІНОВ ҮШІНЕРЕКШЕ СЫНАҚ

БАЛЕТ – ҚАРШАДАЙЫМНАН ҚАНЫМА СІҢГЕН ӨНЕР

МӘСЕЛЕНІҢ МӘНІСІКӨКЕЙКЕСТІ

Еркежан АЙТҚАЗЫ,«Егемен Қазақстан»

Қ а з б а б а й л ы қ ө н д і р у қарқынды жүргізілуі қоршаған ортаға, адам өміріне ешқандай зиян келтірмеуге тиіс. Осы рет-те арнайы əлемдік стандарт бекітіліп, қауіпсіздік мəселесін жаһандық деңгейде реттеуді жүйелеу қолға алынған. Бұл туралы жиын барысында ERK Consulting (UK) Ltd. сарапшы-сы Джейн Джоуин толығырақ əңгімеледі. Оның айтуынша, стандарт бойынша кен орнын қазуға ниетті кəсіпорынға рұқсат қағазын алу қазір күрделеніп кет-кен. Əсіресе АҚШ пен Еуропада арнайы зеттеу жүргізіліп, тиімділігі ғылыми тұрғыда дəлелденсе ғана рұқсат беріледі екен. Оның өзінде бұл процесс

10 жылға дейін созылуы мүмкін. Оған қоса инвестор құйған ақшаның жартысы экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету-ге, зерттеу жүргізуге кетеді. Ал Қазақстанда аталған құжатқа қол жеткізу небəрі 2 жылдың ішінде жүзеге асады, кəсіпорын зерттеу жұмыстарына аса шығындала қоймайды. Осыдан барып түрлі түйткілді мəселелер туындайды, ең күрделісі жауапкершіліктің кімнің мойынына жүктелетіндігі белгісіз күйде қалады.

Форумда сөз алған «Рес пуб-ликалық кен өндіру жəне кен ме таллургия кəсіпорындары қауым дастығы» ЗТБ атқарушы дирек торы Николай Радостовец ке лер жылы елімізде жаңа Экологиялық кодекс əзірле не-тінін айтты.

– Осы орайда реформалауда

маңызды рөл ойнайтын бірнеше мəселелерді атап өткім келеді. Біріншіден, Экологиялық кодекс кəсіпорындарға тек айыппұл салып қана қоймай, оларды қалдықтар көлемін азайтуға, лас тануларды төмендетуге ынта-ландыруы керек. Біздің пікірі-мізше, бүгінгі күні экологиялық төлемдерді қолдану экологиялық жағдайды жақсартып, қал-дықтар көлемін азайтуға бағыт-талмаған. Осыған байланыс-ты, қауымдастық ретінде біз са лынатын айыппұл сомасына кəсіпорындар өз бетінше эко ло-гиялық іс-шаралар қабылдауын қарастыратын нормалар енгізуді ұсынамыз. Қоршаған ортаның ластануынан болған залалды бағалау механизмі аса маңызды. Бұл ретте де экологиялық заң-нама қаншалықты тиімді қыз-меттер атқаратыны жайлы сөз болып отыр. Қазіргі таңда құ-зырлы органның экологтары кабинеттерінен шықпай-ақ залал көлемін есептеп, компанияларға айыппұл сала алады. Бұл ең тиім-ді əдіс емес екенін айтқымыз келеді, деді Н.Радостовец.

(Соңы 6-бетте)

Кен өндірудің келешегіқандай болуы керек?

�лисұлтан ҚҰЛАНБАЙ,«Егемен Қазақстан»

Барлық қазақстандықтарды ынтымаққа үндейтін бұл мере-ке 1996 жылдан бері тойланып келеді. Ол Президенттің 1995 жылғы 18 қазандағы Жарлығы бойынша Қазақстан халқы бірлігі күні деп жарияланды.

Бүгінде елімізде бұл мей рам-ның мəн-мағынасы, мазмұны мен көтеретін жүгі мүлде өз гер ді, жаңаша сипат алды. Ол – Мем лекет басшысының жүргізіп келе жатқан

ізгі саясатының нəти жесінде қол жеткізілген этнос аралық жəне дінаралық татулық пен ауызбірлікті баянды ету. «Бұл күн – біздің халқымыздың бірлігі күні, біздің татулық пен жарастықтың мерекесі. Тəуелсіздікке қол жеткеннен кейін көпшілікке үйреншікті 1 мамыр

мерекесі күнтізбенің мерекелік күндер тізіміне енді», деп атап өткен еді Елбасы Қазақстан хал-қының бірлігі күніне орай сөй леген сөзінде.

Еліміздің ширек ғасыр дан бергі қол жеткізген то лайым т а б ы с т а р ы , х а л ы қ а р а л ы қ

қоғам дастықта танылуы, əлемде қауіп сіздікті қамтамасыз етуге қос қан өлшеусіз үлесі – бəрі де көп ші лік елдерге арман болған саяси тұрақтылықтың арқасы деп ай туы мыз керек. Жасыратыны жоқ, өз дерінің ұлттық мерекесін тойламақ тұрмақ, тəуелсіздігін

ала ал май жүрген ұлттар да бар. Оқ пен оттың арасынан, жарылыс-тардан бас сауғалап қашып, шет-ел ді, жатжұртты паналаған жан-дар қаншама! Миллиондап са-налады.

(Соңы 4-бетте)

Татулық пен тұрақтылық –береке бастауы

Жалған сертификат жарға жықты

Гүлнұр ҚУАНЫШБЕКҚЫЗЫ, «Егемен Қазақстан»

Былтыр күзде Астана меди-цина университетінде оқитын бірқатар студенттер əділетсіз жолмен оқуға түсіп кеткендер ту-ралы айтып арызданған еді. Одан кейін оқуға түсу емтихандарын өз күшімізбен тапсырдық деп шағымданғандардың ісі бойынша тексеріс жүргізілетіні хабарланған болатын. Істі тергеу қалалық ішкі істер департаментіне жүктеліп, 117 қылмыстық іс қозғалған. Оның 30-ы сотқа жіберілген. «Қылмыстық кодекстің 385-бабы, 3-тарауы, яғни жалған құжат пайдалану санкциясы бой-ынша 300 АЕК айыппұл жазасы тағайындалды», дейді Сарыарқа аудандық №2 сотының судьясы Болат Пазылов. Айта кету керек, айыппұлдан бөлек жалған құжат

тапсырғандар оқу ақысы мен стипендияға кеткен мемлекет қаражатын да қайтарады.

Аталған университет рек-торының орынбасары Франц Галицкийдің айтуынша, БҒМ-нің тексерісінен кейін 33 адам оқудан шығарылған, тағы 84 адам оқудан шеттетілген. Олардың көбі грантта оқыса, тек 9 адам оқуын өзі төлеген. Ф.Галицкий ішкі тексерістер үшін комиссия құрылғанын, бірақ халықаралық ұйым берген сертификаттың ба-засына кіре алмағандарын айтты. «Министрлік тексеріс кезінде базаға кіріп, осы жағдайды анықтады. Студенттер оқудан шығарылды», деді ол.

IELTS (the International English Language Testing System) сер-тификатын қолдан жасағандар ісімен құқық қорғау органдары айналысып жатыр. Денсаулық сақтау вице-министрі Алексей

Цой жалған сертификаттарға бай-ланысты істің ІІД-ге жіберілгенін айтты. «Барлық іс ІІД-ге жіберілді. Құжат тапсырушылар ЖОО-ға жалған сертификаттарды өздері тапсырған. Бұл іс серти-фикаттарды тексеру бойынша заңға өзгеріс енгізу керек екенін көрсетті. Қазір «Білім туралы» заңда сертификаттарды тексе-ру туралы ештеңе айтылмаған. Жалған сертификаттардың барлығы мөрмен болғандықтан, олар өтіп кеткен», деді А.Цой. Вице-министрдің айтуын-ша, оқудан шығып қалғандар ақылы бөлімге түсуге талпынып көре алады. Ал сертификаттар-ды тексеру БҒМ-нің жоспарлы жұмысы, сондықтан, басқа уни-верситеттерде де тексерістер жүргізілетін болады. Бір айта кетерлігі, жалған сертификат-пен оқуға түскендердің барлығы күзде оқудан шығарылуы тиіс еді. Бірақ соттың шешімі уақытында орындалмаған. Мұндай жағдайда медицина мамандарын даярлай-тын аталған оқу орны лицен-зиясынан айырылуы мүмкін. Бірақ Білім жəне ғылым министрі Ерлан Сағадиевтің айтуынша, оқу орнының лицензиясын тартып алу туралы шешім шығарылмаған.

(Соңы 6-бетте)

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Астана медицина университетіне магистратура, резиденту-ра, докторантура бойынша оқуға түсер кезде жалған IELTS сертификатын тапсырғандар оқудан шығарылды. Білім және ғылым министрлігі екі рет жүргізген тексерістердің нәтижесінде халықаралық базада тіркелмеген 117 IELTS сертификаты бар екенін анықтаған. Енді бұл студенттер осы уақытқа дейінгі оқу грантының ақысын және алып келген стипендия қаражатын қайтаруы тиіс.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Таяуда Астанада Орталық Азиядағы Қазақстан, �збекстан, Тәжікстан және Қырғыз республикаларында минералды шикізат ресурстарын дамыту және геологиялық барлау, қатты пайдалы қазбаларды �ндіру және қайта �ңдеу мәселелерін талқылаған МАЙНЕКС форумы �тті. Жиында аталған саладағы барлық түйткілдердің мән-жайы шетелдік сарап-шылар, геолог ғалымдар мен саясаткерлер тарапынан жан-жақты сараланды.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Телефон арқылы сөйлесті

–––––––––––––––––Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назар-баев Армения Респуб-ликасының Президенті Армен Саркисянмен теле фон арқылы с�й-лесті, деп хабарлады Президенттің баспас�з қызметі.–––––––––––––––––

Мемлекеттер басшыла-ры əңгімелесу барысында Армениядағы қазіргі ішкі саяси ахуал жөнінде пікір алмасты.

Нұрсұлтан Назарбаев достас Армения халқына бейбіт өмір мен тыныштық тілеп, барлық мүдделі тараптың туындаған сая-си дағдарысты Армения Конституциясына сəйкес жəне заң үстемдігі негізінде диалог арқылы шешуінің маңызды екенін атап өтті.

Телефон арқылы сөй-лесуге Армения жағы бас-тамашы болды.

–––––––––––––––––––––Ертең елордадағы Бей біт-шілік және келісім сарайын-да «Бес әлеуметтік баста-ма – қоғамның әлеуметтік бірлігінің тұғыры» деген тақырыпта Қазақстан хал қы Ассамблеясының ХХVI сессиясы �теді. Ал бірер тәуліктен соң бүкіл қазақстандықтар Қазақ-стан халқының бірлігі күнін мерекелейді. Бұл мей-рамның ең басты мақсаты – киелі де қасиетті жердің иесі қазақ халқы мен еліміздегі түрлі этностардың бір-бі-ріне деген сый-құрметін ны-ғайту, татулық пен бірлікті, ортақ игіліктер мен құн-дылықтарды кеңінен наси-хаттау, оларды бүгінгі және болашақ ұрпақтың бойына дарыту.–––––––––––––––––––––

EUR/KZT 398.22 USD/KZT 326.28 RUB/KZT 5.29 CNY/KZT 51.64ВАЛЮТАЛАРДЫҢ РЕСМИ (НАРЫҚТЫҚ) БАҒАМДАРЫ:

RÝHANIAT

7-бет

ҚҰТТЫ СӨЗІ МӘҢГІ ЖАСАЙТЫН АҚЫН

Liter.kz

2 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Парламент Сенатының Т�рағасы Қасым-Жомарт Тоқаев Астанада �тіп жатқан «Ұлттық құқық қорғау мекемелері мен Ұлттық превентивтік тетіктердің бірлескен күш-жігерімен азаптаулардың алдын алу» форумына қатысқан Ресей және Орталық Азия елдерінің адам құқықтары ж�ніндегі уәкілдерін (омбудсмендерін) қабылдады, деп хабарлады осы палатаның баспас�з қызметі.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

SAIASAT

Динара БІТІК,«Егемен Қазақстан»

Дөңгелек үстелде Үкімет басшы-сы Бақытжан Сағынтаевпен қатар Қазақстандағы Франция елшісі Филипп Мартинэ, Франция-Қазақстан сауда-өнеркəсіп палатасының президенті Жерар Фриес жəне палатаның басқа да мүшелері болды.

Ынтымақтастық кездесу барысында екі тарапқа да өзекті саналатын – ауыл шаруашылығы, агроөнеркəсіп кешені, білім беру мен білікті кадрларды дай-ындау жəне де «Цифрлы Қазақстанның» дамуы мəселелері аясындағы тақырыптар талқыланды. Сондай-ақ Франция-Қазақстан сауда-өнеркəсіп палатасының 2 жылдық қызметінің нəтижелері ай-тылды.

«Өткен жылы Қазақстан мен Франция арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастың 25 жылдығын атап өтсек, биыл елдеріміз арасындағы стратегиялық əріптестіктің 10 жылдығы. Осы жыл-дар бойы Франция біздің досымыз əрі сенімді əріптесіміз болғаны барын-ша маңызды. Біз экономика, білім, ғылым, бизнес, туризм сынды бірқатар бағытта ынтымақтастықтамыз. Бүгін осы залда Қазақстанда жұмыс істейтін француз бизнесінің өкілдері отыр. Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, Қазақстан Үкіметі сіздерді бағалайтындығын əрі барлық деңгейде қолдау көрсететіндігін атап өткім келеді», деді Қазақстан

Премьер-Министрі дөңгелек үстел ба-рысында. Сонымен қатар ол Франция Қазақстанның Еуропадағы негізгі сау-да əріптестерінің бірі екендігін баса айтты. «Бүгінде Қазақстанда француз капиталының қатысуымен 140-қа жуық бірлескен компания жұмыс істейді. Олардың қатарында Alstom, Airbus сын-ды ірі компаниялардың өкілдері бар. Біз француз бизнесі Қазақстанда өзін барын-ша жақсы сезінгенін қалаймыз жəне бұл бағытта белсенді жұмыс жүргізіп жатыр-мыз», деді Б.Сағынтаев. Үкімет басшы-сы қазіргі уақытта Франция азаматтары Қазақстанға визасыз келе алатындығын, екі елдің арасында тікелей əуе рейсі ашылғандығын атап өтті. «Қазіргі уақытта Қазақстан өз дамуының өте қызықты əрі қарқынды кезеңінде тұр. Өткен жылы экономика өсімі 4 пайыз-ды құрап, өнеркəсіптің тұрақты өсімі тіркелді. Біз осы оң динамиканы сақтап, арттыруға ниеттіміз», деді Үкімет бас-шысы.

Биыл екі ел арасында стратегиялық əріптестік орнағанына 10 жыл. Бұл əріптестік 2008 жылы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Францияға ресми сапарының нəтижесінде қол қойылған шарттан бастау алған еді. Негізінен екі ел арасындағы жаңа форматтағы кезекті даму өрісі 2000-шы жылдардың басында басталды. Соның нəтижесінде бүгінгі таңда Франция елімізде көлемі бойынша үшінші ірі ин-вестор-мемлекет болып саналады.

«Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанда туризмді да-мытуға ерекше назар аударып келеді. Өзі нің жыл сайынғы Жолдауында Ел-басы ішкі жəне сырттан келушілер үшін туризмді дамыту өңірлерде жұмыс орын дарын ашу мен экономикалық да-мудың іргетасын қалаудың негізгі көз-дерінің бірі болып табылады деген бола-тын», деп атап өтті А.Мамин.

Алматы жəне Алматы облы сы туризмді дамытудың негізгі қозғалт-қыш тары болып табылады. Бұл аймақ ар қылы еліміздің негізгі көлік бағыттары өте ді, ал өңірдің географиялық, тарихи жə не табиғи ерекшеліктері туризмді да мытудың берік іргетасы бола ала-ды.

Жиналыста сөз сөйлеген Алматы қаласының əкімі Б.Байбек Елбасының тапсырмасына сəйкес, Алматыда ту-ризмді экономиканың жаңа қозғаушы күші ретінде дамыту үшін жүйелі жұ-мыс жүргізіліп жатқандығын жеткізді. Қа лада бəсекеге қабілетті туристік өнім ді құру, тұрғындар мен қала қонақ-тарына ыңғайлы жəне қауіпсіз ортаны қалыптастыру мақсатында «Туризмді дамытудың 100 қадамы» қалалық жос-пары əзірленді.

Алматы қаласы экономикасының 87%-ы қызмет көрсету сервистері бо-лып келеді жəне Қазақстанға келген əрбір екінші шетелдік турист оңтүстік астанаға соқпай кетпейді.

Мəдениет жəне спорт министрі А.Мұхамедиұлының айтуынша, 2018 жылдың соңына қарай Қытай мен Үн-дістан азаматтары үшін Алматы мен Астана қалалары арқылы өтетін 72 са-ғат тық визасыз транзит іске қосылады. Сон дай-ақ Алматы облысында ірі

инвестициялық жобалар: Медеу, Шым-бұлақ, Ақбұлақ, Табаған демалыс ай-мақ тарында тау кластерін дамыту, тақы рыптық саябақтарды, оның ішінде «Қор ғас» ХШМЫО-да салу, Үлкен Ал-маты каналы бойында туристік жəне спорттық аймақ салу құрылысы жүзеге асырылады.

Алматы облысы əкімінің орын-басары А.Байжановтың айтуынша, мемлекеттік тапсырыспен өңірде жолды күрделі жөндеуден өткізу сəтті жүзеге асырылуда. Биыл Үшарал – Достық бағдарындағы жолға күрделі жөндеу басталды. Ол арқылы туристер Алакөлге жайлы жолмен жете алады. Балқаш көліне апаратын 140 шақырым жол жөнделді. Көлсай көлдеріне жеткізетін жолдар толықтай жаңғыртылған.

Кеңес барысында А.Мамин Алматы мен Алматы облысы аумағында ту-ризмнің жол картасын жасаудың бір-лескен кешенді шараларын жүзеге асыру сапалы жүргізілуге тиіс екендігін баса айтты. Алматы қаласының, Алматы об-лысының əкімдігіне, сондай-ақ басқа мүдделі мемлекеттік органдар мен ведомстволарға бірқатар нақты тапсыр-малар берді.

Өңірге сапары аясында бірінші ви-це-премьер оңтүстік астана əуежайын, Алматы-1 жəне Алматы-2 темір жол стансаларын дамыту жоспарларымен та-нысып, Visit Almaty туристік ақпараттық орталығын аралады. Сондай-ақ «Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА-ға барды.

«Қорғас-Шығыс қақпасы» АЭА БК» АҚ бас директоры М. Баймұхамбетовтің айтуынша, жалпы құны 485 млрд теңгені құрайтын 14 жоба 2020 жылға дейін жүзеге асырылмақ.

Серік �БДІБЕК,«Егемен Қазақстан»

Бүйірі толық бюджет2018-2020 жылдардағы еліміздің

басты қаржылық құжатын депутаттар алдында Ұлттық экономика министрі Тимур Сүлейменов, Қаржы министрі Ба қыт Сұлтанов жəне Ұлттық банк тө-ра ғасы Данияр Ақышев қорғап шық ты.

– Құжатта негізгі макрокөрсеткіштер мен бюджет параметрлерінің болжамы нақтыланып отыр. 2017 жылы жалпы номиналды ішкі өнім 4 пайызға өсті. Ал биылғы жылдың қаңтар мен наурыз айының аралығында экономиканың өсімі 4,1 пайызға жетті. 2018 жылы мұнайдың болжамды бағасы 1 барреліне 45 АҚШ долларынан 55 долларға дейін ұлғайды. Ал АҚШ дол-ларына шаққандағы теңгенің есептік бағамы 140 теңге деңгейінде сақталды. 2017 жылы нақтыланған базаны есеп-ке ала отырып 2018 жылға ішкі жалпы өнім 57,2 трлн теңге көлемінде бол-жанады, – деді өзгерістердің себебін түсіндірген Т.Сүлейменов.

Оның айтуынша, заң жобасындағы өзгеріс ішкі жалпы өнімнің, өң деу өнеркəсібінің өсуімен де байла ныс-тырылған. Мұнайдың əлемдік баға-сының өсуінен импорт пен экспорт та арта түседі. Ал инфляция көлемі 5-7 пайыз дəлізінде сақталады.

Ал Қаржы министрі Б.Сұлтанов құ-жат тағы негізгі басымдықтар Мемле кет басшысы жолдауларындағы тапсыр-маларды қаржыландыру мен «Пре-зиденттің бес əлеуметтік бастамасын» іске асыруға арналғандығын атап өтті.

– Үш жылдық бюджет жобасын қа-лыптастыру кезінде біз кірістердің жи-налу болжамын ішкі жалпы өнімге 0,3 пайызға оза жоспарлаған болатынбыз. Сондықтан бұл нақтылауда нақты өсім болжамы ескерілді, – деді Б.Сұлтанов.

Қаржы министрінің баяндауынша, бюджет шығыстары үш негізгі ба ғыт бойынша жаратылмақ. Біріншісі, Мем-лекет басшысының «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бəсе кеге қабілеттілік» жəне «Төртінші өнер-кəсіптік революция жағдайындағы даму дың жаңа мүмкіндіктері» атты жол дау ларындағы тапсырмаларды жүзеге асыруға 293 млрд теңге көздел-ген. Сондай-ақ Президенттің бес бас-та масын орындауға 25 млрд теңге жо с парланған. Ал бұрынғы міндетте-мелерді іске асыруға 99 млрд теңге бағыттау жоспарланған.

Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышев өз баяндамасында баға тұ рақ тылығын қамтамасыз етуге,

инфляция ны жоспарлы дəлізде ұстап тұруға басымдық беретіндіктерін атап өтті. Мəселен, наурыз айында инфля ция көлемі 6,6 пайыз көлемінде тір келген. Бұл – алдын ала белгіленген бол-жамның шамасы. Ал бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша инфляция өт-кен жылғыдан төмен болған.

Д.Ақышев 2018 жылдың қаңтар-наурыз айларында банктердің халыққа берген несиесінің көлемі 2017 жылдың осындай мерзімімен салыстырғанда 23 пайызға өсіп, 2,7 трлн теңгеге жет-кендігін атап өтті. Ал наурыз айының соңында экономиканы несиелеу көлемі 12,6 трлн теңге болған.

Ел азаматтары соңғы жылдары жи-нағын сақтау кезінде ұлттық ва лю таға басымдық беретін болған.

Субсидиялар сүзгіден өтеді

Сенаторлар үш жылдық бюджет жо басының авторларына ел дегі қа-лыптасқан əлеуметтік-экономи калық ахуал бойынша сауалдарын қойды. Мəсе лен, Сенат депутаты Мұ рат Бақтиярұлы 2018 жылы ауыл ша руа-шылығын суб сидиялауға қомақты қар-жы бөлі нетіндігін айта келе, оны бөлу тəртібіндегі өзгерістер туралы сұрады.

Бұл сауалға жауап берген Үкімет басшысының орынбасары – Ауыл шаруашылығы министрі Өмірзақ Шөкеев «Бізде ауыл шаруашылығын субсидиялау жүйесі өте күрделеніп кеткенін өздеріңіз білесіздер. Қазір субсидияның 54 түрі бар. Министрліктің негізгі ұстанған бағыты – бұл суб-сидияларды жеңілдету. Биылдың өзінде 42 субсидияны қалдырмақпыз, оның ішінде тиімсіздерін қысқартып, тиімділері қалдырылады. Ең бас-тысы, несие пайызын төмендету мəселесіне көбірек көңіл бөлеміз. Одан кейін инвестициялық субсидияларды көбейтеміз», деп жауап қайтарды.

Ол, сондай-ақ бұрын гектар, тон-на мөлшеріне берілетін субсидиялар барынша азайтылатындығын да атап өтті. Ал мал шаруашылығында ет пен сүт өндірушілерге ерекше қолдау көрсетілгелі отыр. Ө.Шөкеев соны-мен қатар суармалы жерлерді игеруге басымдық берілетіндігін жеткізді.

Жалпы, субсидия тұрғысындағы мəліметтер Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернеттегі ресми парақшасында орналастырылған.

Ал сенатор Нұрлан Қылышбаев аталған заң жобасында Президенттің бес бастамасы бойынша өз-өзін еңбекпен қамту жəне жұмыссыз тұрғындар ара-сында жаппай кəсіпкерлікті дамытуға

бөлінетін 20 млрд теңгенің тағдырына байланысты алаңдаушылығын жеткізді. Оның пікірінше, «Атамекен» Ұлттық кəсіпкерлер палатасы ақпаратына сəйкес, 2017 жылы «Бастау Бизнес» бағдарламасы бойынша жалпы құны 1 млрд 200 млн теңгеге 15 мың адам оқытылған. Барлығы 314 адам несиеге ие болған. 2018 жылы 2 млрд 400 млн теңгеге 30 мың адам оқытылып, 14 мың адамды несиелеу жоспарланған. Осы орайда депутат оқытылғандар мен несиеленген адамдар арасындағы алшақтыққа назар аударып, оқытудың тиімділігі туралы сұрады.

Бұл сауалға да Үкімет басшысының орынбасары – Ауыл шаруашылығы министрі Өмірзақ Шөкеев жау-ап беріп, аталған бағдарламаның маңызды екендігін атап өтті. Оның ай-туынша, «Бастау Бизнес» бағдарламасы арқылы оқығандарды міндетті түрде несиелендіру қағидасы жоқ. Дегенмен, бірінші кезекте несие алушының жағдайы, кепілге қойылатын дүниесі де есепке алынады.

13 мың үй кепілге қойылған

– Биыл ауыл шаруашылығын қолдау ұйымдары арқылы тұрғындарды несие-леуге 44 млрд теңге бөлініп отыр. Біздің жоспарымыз бойынша 11 мыңдай не-сие беріледі. Бірақ жаппай несиелеудің өзіндік қаупі де бар. Былтыр жеке шаруашылықтар кооперативтерге кірер кезде үйлерін кепілдікке қойды. Қазір осындай 13 мың үй кепілде тұр. Ал егер ертеңгі күні ол шаруашылықтар қаржыны қайтара алмаса, үйлерін сатуға тура келеді. Оның қандай əлеуметтік жағдайға алып келетіндігін болжаудың өзі қиын, – деді Ө.Шөкеев.

Заң жобасын талқылау бары-сында сенатор Динар Нөкетаеваның əлеуметтік салаға бөлінетін шығыстар азайып кеткендігіне байланысты са-уалына орай Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрі Мəдина Əбілқасымова елдегі демографиялық ахуалдың жайын айтып берді.

Нақтырақ баяндасақ, бала тууы-на арналған біржылдық жəрдемақы жəне бала бір жасқа толғанға дейін күтіміне ай сайынғы жəрдемақы көлемі кемімеген. Алайда, 2017 жылы туу 19 мың балаға азайған. Оның үстіне өткен жылдары елімізде үшінші, төртінші ба-лаларын дүниеге əкелетін отбасылар саны да азайып кеткен.

Жалпы, сенаторлар əскери оқу орын-дарының материалдық-техни калық жəне оқу-əдістемелік базасын жаңар-туға қаржының аз бөлінетіндігі, екінші деңгейдегі банктерді сауықтыруға бай-ланысты да мəселе көтерді.

Т а л қ ы л а у л а р қ о р ы т ы н д ы с ы бо йын ша заң жобасы бірауыздан қабыл данды. Жалпы отырыста сон-дай-ақ Инвестициялар жə не даму министрі Жеңіс Қасым бек таныстыр-ған «Қазақстан Респуб ликасының Үкіметі мен Америка Құрама Штат-тарының Үкіметі ара сындағы мемле-кеттік əуе кемелеріне аэронавигация-лық қызмет көрсету үшін төлемақы алуға қатысты келісімді ратифика-ция лау туралы» жəне Мəдениет жəне спорт министрі Арыстанбек Мұхаме-диұлы таныстырған «Қазақстан Рес-пуб ликасының кейбір заңнамалық актілеріне архив ісі мəселелері бойын-ша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобалары қабылданды.

Алғашқы аталған құжат бойынша қос мемлекеттің бортында үкімет деле-гациясы бар мемлекеттік əуе кемелерін аэронавигациялық алымдардан босату көзделген.

Ал осыдан 20 жыл бұрын қабыл-данған архив ісін жүргізу жəне дамытуға бағытталған заңның жаңа нұсқасында саланы жаңғырту мен жетілдірудің за-ман талабына сай тетіктері қамтылған.

Жиын барысында депутаттар тара-пынан орталық атқарушы органдарға депутаттық сауалдар да жолданды.

Үш жылдық бюджет қабылданды

Қазақстан-Франция:Ынтымақтастық жалғаса береді

Алматы өңірі туризмдідамытуда зор әлеуетке ие

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Кеше Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев Қазақстан мен Францияның стратегиялық әріптестігінің 10 жылдығына орай �ткен д�ңгелек үстел оты-рысына қатысты. Жиынды Франция-Қазақстан сауда-�неркәсіп палатасы ұйымдастырды.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Асқар Мамин Алматы қаласына сапары барысында �ңірде туризмді дамыту мәселелері бойынша жиналыс �ткізді, деп хабарлады Премьер-Министрдің баспас�з қызметі.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Сенат Т�рағасы Қасым-Жомарт Тоқаевтың т�рағалығымен �ткен Сенаттың жалпы отырысында депутаттар «2018-2020 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына �згерістер мен толықтырулар енгізу ту-ралы» және басқа да бірқатар маңызды заң жобаларын қабылдады. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Қазақстан, Қытай, Қыр ғыз-стан, Үндістан, Пəкістан, Ресей, Тə жікстан, Өзбекстан сыртқы істер ми нистрлері Бейжіңдегі осы оты рыстың барысында ШЫҰ-ның саяси, экономикалық жəне гуманитарлық сала лар-дағы алдағы міндеттерді талқы-лады, сондай-ақ Циндао деклара-циясының жобасын жəне ұйым-ның қызметіне қатысты басқа да ше шімдерді қарастырды. Халық аралық жəне өңірлік күн тəрті бінің өзекті мəселелері бой-ынша байыпты пікір алмасылды. 2017 жылы маусымда Астанада өткен ШЫҰ-ның саммиті бары-сында қол жеткізілген уағдалас-тық тардың іске асыру барысы қарастырылды.

Қазақстан Сыртқы істер ми-нистрі Қайрат Əбдірахманов өз

сөзінде азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ШЫҰ-ға мү-ше мемлекеттердің көліктік бағ-дар ларының жан-жаққа тармақ-талған жүйесін ескере отырып, автокөлік жəне темір жол дарды дамыту мəселесінің өзекті лігін атап өтті. Сонымен қатар Қа-зақ станның ШЫҰ-ның Іскерлік кеңесі мен ШЫҰ-ның Банкара-лық бірлестігінің министрлік мə-жілістері мен жұмыс топтарының тетіктері қамтылған неғұрлым ауқ ымды ынтымақтастыққа жан-жақ ты қосылуын қолдайтынын атап, сауда-экономикалық сала да қабылданған құжаттарды тү ген-деуді жəне олардың іске асы ры-луын қамтамасыз етуді ұсын ды.

Отырыс қарсаңында делега-ция басшылары Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си

Цзиньпинмен кездесті. Ол Қы-тай тарапы ШЫҰ-ның дамуына жəрдем етуді елдің сыртқы сая-си басымдықтарының бірі ретін-де қарастыратынын жəне ұйым-ға басқа мүше мемлекеттер мен бірлесе саяси салада өзара қолдау көрсетуге, өңірде қауіп сіздік пен тұрақтылықты қам тамасыз етуге, «Бір белдеу – бір жол» бағдарламасы аясында ынты-мақтастықты нығайтуға, гума-нитарлық алмасуларды кеңейтуге дайын екенін білдірді.

Жалпы, сыртқы саясат ве-дом ство ларының басшылары ШЫҰ өзара сенімділікке, өзара тиім ділікке, теңдікке, өзара кон-сультацияларға, мəдениеттің алуан түрлілігін құрметтеуге жə-не бірлесіп даму ұмтылысына сүйене отырып, өзін беделді халық аралық ұйымның жаңа түрі жəне халықаралық қатынастар жүйе сінің маңызды қатысушысы ретінде бекіткенін айтты.

«Егемен-ақпарат»

Күн тәртібі келісілдіӨзара іс-қимылды күшейтуге шақырды

Қ.Тоқаев өткен жылы жү-зеге асқан конституциялық ре-форманың нəтижесінде Пре-зидент өкілеттігінің бір бөлігі биліктің атқарушы жəне заң шығару тармағына берілгені ту-ралы омбудсмендерді хабардар етті. Сенатқа адам құқықтары жө ніндегі уəкіл лауазымына сай лау жəне оны қызметінен босату құқығының берілуі ма-ңызды жаңалықтардың бірі болды. Парламент жоғарғы п а л а т а с ы н ы ң Т ө р а ғ а с ы атап өт кендей, бұл ұлттық құқық қорғау тет іктер ін институттық тұрғыда қолдау

үшін зор мүмкіндіктер береді. Сенат Төрағасы құқық қор ғау

саласындағы аймақтық ықпал-дастықты қолдау мен бірлескен күш-жігерді үйлестіру жайында айтты. «Адам құқықтарының рөлі өте жоғары деп санаймын, сондықтан адам құқықтары мен еркіндігі жəне заң үстемдігі мəселелерінде біздің елдерімізге өзара тығыз іс-қимыл керек», деді Қ.Тоқаев.

Сенат Төрағасының пікі-рінше, адам құқықтары жөнін-дегі бүгін басталған форум адам құқықтарының жағдайына мо-ниторинг жүргізу саласында

білім жəне тəжірибе алмасу, ұлттық превентивтік тетіктер қыз метін одан əрі жетілдіру жəне оны заңнамалық тұрғыда рет теу жолдарын талқылаудың мүм кін діктерін береді.

Ресей Федерациясының Адам құқықтары жөніндегі уəкілі Татьяна Москалькова, Өз бек стан Республикасы Олий Мəжілісі Адам құқық та-ры жөніндегі уəкілі Ұлық бек Мұхаммадиев, Қыр ғыз Рес -пуб ликасының Акый кат чысы (омбудсмені) Құбат бек Отор-баев, Тү рікменстан омбудс ме-ні Яздур сун Гурбанназарова өз елдерін дегі құқық қорғау мə се ле лерін реттеудің ерекше-лік тері, омбудсмен институт-тары ның заң шығару органдары-мен өзара іс-қимылы туралы əңгімеледі. Кездесуге Қазақстан Республикасының Адам құ қық-тары жөніндегі уəкілі Асқар Шəкіров қатысты.

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Бейжіңде Шанхай ынтымақтастық ұйымына (ШЫҰ) мүше мемлекеттердің сыртқы саясат ведомстволарының басшылары осы жылғы маусымда Қытайдың Циндао қаласында �тетін ұйым саммитінің күн тәртібін мақұлдады.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 3SAIASAT

Динара БІТІК,Егемен Қазақстан

Орталық коммуникациялар қызметі облыс əкімдерін кезек-пен шақырып, «Рухани жаңғыру» бағдарламасының өңірлерде жүзеге асырылуы туралы баспа-сөз мəслихатын өткізуді бастаған болатын. Мəселен, бұған дейін бұл мінберден Ақтөбе облысы-ның əкімі есеп берді. Ал сəрсен бі күні ор та лыққа Атырау облы сы-ның əкімі Н.Ноғаев келді.

Н.Ноғаевтың мəлімдеуінше, «Рухани жаңғыруға» жұмсалған 13 млрд теңгенің 1,9 млрд-ы жер-гі лікті бюджеттен, 10,9 млрд-ы демеу шілерден. Ал жалпы іс-шара ларда 450 мыңнан астам адам қамтылған. Сондай-ақ биыл ғы жылдың соңына дейін 6,1 млрд теңге сомасына 175 жоба іске асады деп жоспар лан -ған. Оның 5,5 млрд теңгесі де-меу шілер есебінен.

«Бағдарлама аясында Атырау облысының əлеуметтік-эконо-микалық дамуының оң динами-касы қамтамасыз етілді, қоғам-дық саяси ахуал тұрақты. Был тыр сəуірде жарияланған Елбасы-ның «Болашаққа бағдар: руха-ни жаңғыру» мақаласын аты-рау лықтар қызу қолдады, осы -ның нəтижесінде бүгінге дейін көптеген іс-шаралар жүзе ге асырыл ды. Қазіргі таң да бағ-дар ла ма бойынша іс-шара лар ды жүзеге асыруға барлық жағдай бар. Жобалық офис жасақ та лып, сарапшылар кеңсесі ұйым дас-тырылды. 7 ауданда кіші жоба-лық кеңселер, 70-тен астам ҮЕҰ белсенді араласып келе жатыр. 43 меценат кəсіпкер жəне 14 ірі демеуші кəсіпорындар қол-дау көрсетіп келеді», деді облыс əкімі. Айтуынша, облыс тағы «Рухани жаңғыру» бағ дар ла ма-сы бірнеше «кіші бағ дар ла ма-лар арқылы жүзеге ас қан. Ай-талық, «Атамекен» кіші бағ дар -ла масында Атырау қала сын да «Асар» үшжақты əріп тес тік рес -пуб ликалық форумы өткен. Нəти-же сінде, үкімет тік емес ұйым дар-ды қолдау ға арналған Азамат тық орта лық ашылған. Əлеу мет тік жобалар дың рес пуб лик алық ба-засы жасақталып, 5 жоба Атырау қаласында жүзеге асуда.

«Туған жерге тағзым» ак-циясы, аудандарда жерлестер форум дары өтті. Меценаттардың қолдауы мен 1200 балаға арналған 6 бала бақша, 2500 орындық 8 спорт кешені мен алаңдар, «Ретро -парк», «Сазанқұрақ», «Атаме кен» демалыс саябақтары қол даныс қа берілді», деді Н.Ноғаев.

Əкім жоспарлы жұмыстарды да тізбектеп берді. Мəселен, Мақат кентіндегі «Жеңіс» сая-бағы қолданысқа берілмек, биыл Жайық өзені жағасында «Жастар» саябағының (Банан) құрылысы басталмақ. Сонымен қатар атыраулық меценат Ибрагим Акдрашевтың қолдауымен 30 сəуірде Олимпиада чемпиондары

Александр Винокуров, Серік Сəпиев, Илья Ильиннің қаты-суы мен қайырымдылық вело-жорығы өтеді. Веложорық ая-сын да қайырымдылық жəрмең-кесі мен «Астана» велоко ман-дасының лоттары қойылатын аукцион ұйымдастырылады. Шара барысында түскен қаржы жаңадан ашылған облыстық веломектептің қажетті құрал-дарын алуға жұмсалмақ. 80 бала велоспортпен тегін жаттығуға мүмкіндік алады деп күтілуде.

«Рухани қазына» кіші бағ-дарламасы бойынша наурыз-да «Ұлы даланың ұлттық дəс-түр лері» халықаралық фору-мы өтті. Форум аясында ғы лы-ми-практикалық конференция, «Жаңа жасыңмен, Ұлы далам» фестивалі, ақындар айтысы, Фариза Оңғарсынова оқулары, дəс түрлі əндер байқауы, ұлт-тық спорт түрлерінен жарыстар өткен. Форумға 12 мемлекет өкіл дері, ТҮРКСОЙ ұйы мы-ның бас шылығы, 30 шетел дік шы ғар машылық ұжым, 700-ден ас там өнерпаздар қаты-сып, 20 мыңнан астам адам тама ша лағ ан. 400-ден астам үй шаруа сын дағы əйел-аналар этно-қолөнер шеберліктерін шыңдап, болашақта өз кəсіптерін дамытуға мүмкіндік алған. Жақында өткен «Кітапханадан – ағарту орталық-тарына: жаңғыртудың жаңа мүмкіндіктері» республикалық форумы да «Рухани жаңғыру-дың» жалғасы. Өңірде бірінші рет өткізілген Арқа, Батыс, Сыр, Жетісу жəне Алтай-Тарба ға-тай əн мектептерін бір арна ға тоғыстырған «Əн дария дүл дүл-дері» І республикалық дəстүр-лі əншілер байқауы, «Мəң гілік елдің алтын адамы» атты рес-пуб ли калық театрлар фестивалі, «Қайта жаңғырған Қазақстан» халықаралық ақындар айтысы, «Жайық нұры» республикалық академиялық əншілер конкурсы, Д.Нұрпейісова атындағы «Бұлбұл домбыра» республикалық қыз-келіншектер байқауы да осы бағдарламаның жемісі. Ал биыл Атырау өңірінің табиғаты мен мəдениеті, қасиетті орындары мен көркем архитектуралық ны-сандары бейнеленген көркем-суретті «Атырау» альбомы, ба-тыс тың əн мектебінің ерек ше-лік терін таныстыратын «Батыс Қазақ станның əн антоло гиясы» жинақтары жарық көрмек. Жалпы облыс бойынша 2017 жылы 10 мəдени нысан тапсырылған, 2018-2020 жылдарға 21 мəде ниет нысанының құры лысы жоспар-ланған. Оның ішін де облыс тық тарихи-өлке тану музейінің жаңа ғи мараты, облыс тық кітапхана ғимараты ның құрылысы бар.

«Тəрбие жəне білім» кіші бағдарламасы негізінде ұлт-тық құндылықтарымызды на-сихаттай отырып, жастардың бəсекеге қабілеттілігін артты-ру бағытындағы жобаларға 56 мыңнан астам студент,

мектеп оқушылары мен педа-гог қызметкерлер қатысты. 2018 жылы 2,2 млрд теңгеге 176 робот-техника жəне физика кабинеттері ашылады. Əлеуметтік жағдайы төмен отбасылар мен дарынды балаларды қолдау үшін 2017 жылы 222 білім гранты, 2018 жылы 300 білім гранты бөлінді», деді Н.Ноғаев.

Тағы бір «кіші бағдарлама» – Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы. Қазақстанның ки е лі жерлерінің географиясы жоба сына облыстан 7 нысан енгізілген. Олар – Сарайшық қалашығы, Ақмешіт, Ұшқан ата кесенесі, М.Өтемісұлының кесенесі, Аралтөбе қорымы, Құлшан ата жер асты мешіті, Иманқара үңгірі. Ал «100 жаңа есім» жобасы бойынша облыс-тан 53 адам ұсынылған екен. 2 адам республикалық тізімге ен-ген. Сондай-ақ «Жаһандағы за-манауи қазақстандық мəдениет» бағыты бойынша да бірқатар маңызды шаралар қолға алын-ды. Өңірдің шығармашылық ұжым дары қазақстандық мəде-ниетті əлемге таныту үшін: Үндістан, Македония, Пор туга-лия, Малайзия, Ресей Феде-рациясы, Түркия, Венгрия, Сер-бия мемлекеттерінде гастрөл -дік сапарларда болған. Сурет-шілер Рафаэл Слекенов жəне Камилла Жапалова шетелдерде қазақтың ұлттық өнерін наси-хаттау үшін көрмелер ұйым-дас тырған. Сондай-ақ əкім Түркияның Анкара қаласында Дина Нұрпейісова алаңы ашы-лып, онда атыраулық кəсіпкерлер күйші-ананың мүсінін орнататы-нын атап өтті.

«Рухани жаңғырудың» тағы бір тармағы – «жаңа гуманитарлық білім. 100 жаңа оқулық» бағыты бойынша жарық көрген 18 жаңа оқулықты білім беру үдерісіне енгізу бағытындағы жұмыстар бас талуда. Облыс əкімі соны мен қатар жұмыстардың тиім ділігін шынайы бағалау мақ сатында, тұрақты талдамалық зерттеу үшін Х.Досмұхамедов атын дағы Атырау мемлекеттік универ-ситетінде Əлеуметтік зерттеулер орталығы ашылғанын айтты.

Облыс əкімі «Рухани жаң ғыру» бағдарламасының жүзеге асуы туралы баспасөз мəсли хатында Елбасының 5 əлеуметтік баста-масы бойынша жүзеге асырылып жатқан жұмыстар жайында да сөз қозғады. «Бірінші бастама, яғни əрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктерін беру бойын-ша 430 көп қабатты тұрғын үй салу жоспарлануда, яғни бұл 25 000-нан астам пəтер. Қазіргі уақытта тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтардың саны 25000-ға жетіп отыр. Ал жеке тұрғын үй салу үшін жер учаскесін алуға ке-зекте тұрған азаматтардың саны – 108 мың. Осыған байланысты облыста тұрғын үй салу мəселесі жолға қойылуда», деді облыс əкімі.

Сонымен қатар бүгінгі күні облыста 3892 пəтерлі 44 көп қабатты тұрғын үйдің құрылысы жүргізіліп жатқандығын да атап өтті. Оның ішінде 2164 пəтерлі 34 үйді биылғы жылдың соңына дейін пайдалануға беру жоспар-ланып отыр.

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Жоғарыдағы Президент тап-сырмасынан кейін аталмыш сала мамандары жаңа əліпбидің əртүрлі жобаларын қоғамдық талқыға ұсынып, 26 қазан күні дұрыс деп таңдалған нұсқаны Елбасы мақұлдаған сəттен бас-тап, қазақ тілі əліпбиін кирил-лицадан латын графикасына көшіруге байланысты көптеген ұйымдастыру жұмыстары қолға алынды.

Атап айтқанда, Үкімет бас-шысы өзі басқаратын Ұлттық комиссия құрылып, нəти же-сінде орфографиялық, əдіс-темелік, терминологиялық,

сарап тама лық-ақпараттық жұ-мыс топтары бекітілді. Оған елі-міздегі ең білікті сала маманда-ры мен ғалымдар топтастырыл-ды. Қысқасы, жұмыс жүйелі жүріп жатыр. Бірақ мұндай аса ауқымды істі толыққанды ат-қару үшін барлық саланы қам-ты ған қуатты орталық қажет.

Осы орайда, Мəдениет жəне спорт министрі Арыстан бек Мұхамедиұлы кеше елор дадағы Ұлттық академиял ық кітап-ханаға сала мамандары мен зия лы қауым өкілдерін жинап, өзі басқарып отырған министр-лік ке қарасты Ш.Шаяхметов атындағы тілдерді дамытудың республикалық үйлестіру-əдіс-те мелік орталығын қайта құру

арқылы жаңадан «Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-қазына» ұлт тық ғылыми-практикалық орта лы-ғы» құрылғанын жариялады.

Министрдің айтуына қара-ғанда, жаңадан құрылып жатқан орталық біріншіден, латын гра-фикасына негізделген қазақ əліпбиін қоғамға кіріктіру кезін-де ведомствоаралық жұ мыс тар-ды үйлестіруі тиіс. Екінші ден, іргелі сараптамалық зерттеулер жүр гізіп, өз кезегінде орфо гра-фия лық ережелерді да йын дау, олар ды апробация дан өт кізу, мем ле кет тік тілді жедел үй ре ту үшін ғылыми-əдіс те мелер əзір леу сияқты жұмыс тарды атқарады.

Жаңа орталықтың тізгін-шылбырын қолына алған ака-демик, философия ғылымдары-ның докторы Ғарифолла Есім қызметке кіріспей тұрып кадр мəселесіне байланысты сүзгі жүргізгенін, бағымызға орай істі алып кетерлік кəсіби ғалымдар бар екенін айта келіп, бұл іс жаппай бұқаралық сипат алуы қажет дегенге тоқталды.

«Тіл-қазына» орталығы құрылды

ЮНЕСКО-ның маңызды серіктесі

«Рухани жаңғыру» жобаларының дені демеушілер есебінен жүзеге асуда

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––«Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында Атырау облысы �ткен жылы 1000-ға жуық іс-шара �ткізген. 13 млрд теңге со-масына 118 жоба жүзеге асырылған. Бұл ж�нінде сәрсенбіде Астанадағы Орталық коммуникациялар қызметінде Атырау облысының әкімі Нұрлан Ноғаевтың қатысуымен �ткен баспас�з мәслихатында айтылды. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––ЮНЕСКО-ның Бас директоры Одрэ Азуле Қазақстанның әлемдік деңгейдегі бейбітшіл бастамалары халықаралық қоғамдастық тарапынан лайықты қолдау тауып отырғанын мәлімдеді. Ол бұл пікірін Қазақстанның ЮНЕСКО жанын-дағы Тұрақты �кілі әрі еліміздің Франциядағы Т�тенше және �кілетті елшісі Жан Ғалиевпен болған әңгіме барысында жеткізді. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

«Мəдениетаралық үнқаты-су ды ілгерілету ұйымымыз-дың басты мақсаттарының бірі болып табылады, сондық тан ЮНЕСКО Мəдениеттер жа-қын дасуы ның халықаралық онжыл дығын жариялауда Қазақ станның үле сін ерекше бағалайды», деген О.Азуле елі міздің басшылығына ұйым қызметіндегі көрсеткені негізгі бағыттар бойынша жоба ларға қолдау көрсеткені үшін шынайы ризашылығын білдірді.

ЮНЕСКО Бас директо-ры дүниежүзілік мұра жəне материалдық емес мəдени мұра тізімдеріне, биосфералық резер-ваттар мен жаһандық геопарк-тер желілеріне, «Əлем есте-лігі» бағдарламасы аясын дағы бірегей дереккөздер жиын ты-ғына қазақстандық номинация-ларды енгізу бойынша жүйелі жұмысты ерекше атап өтті.

Өз кезегінде Қазақстан елшісі Ж.Ғалиев аталған ұйым-ның басшысы О.Азулені ірі

халық аралық ұйымның басын-дағы жауапты миссиясының басталуымен құттықтап, елі-міз дің ЮНЕСКО-ның биік қағидаттары мен құндылық-тарына құрметпен қарайтынын атап өтті.

О.Азуле сонымен бірге еліміз де Президент Нұрсұлтан Назарбаев бастаған «Рухани жаңғыру» бағдарламасы мен «Жаһан дағы заманауи қазақ-стандық мəдениет» жобасын жүзеге асыру барысынан, Əлем дік жəне дəстүрлі дін дер көш бас шыларының VI съезі бағ дар ла масынан хабардар етілді. Тараптар Алма тыда ғы ЮНЕСКО Кластер лік бюро сы-ның белсенді жұ мы сы мен 2017 жылғы қараша да ұйым ның Бас конферен ция сының шешімімен мақұлданған ЮНЕСКО қамқор-шылығындағы Мəде ниеттер жақындасуының халық ара-лық орталығының тез арада ашылуы ның маңы зын сөз етті.

Естеріңізге сала кетсек, 1992

жылдың 22 мамырынан ба-стап Қазақстан Біріккен Ұлт тар Ұйымының Білім, ғылым жəне мəде ниет жөніндегі ұйымы ның (ЮНЕСКО) толық қан ды мү-шесі болып табылады. Бедел ді халықаралық ұйым мен ынты-мақ тастығы мыз ды Қазақ стан-ның ЮНЕСКО жəне ИСЕСКО істері жөніндегі ұлттық ко мис-сия сы үйлестіреді. Осы күн ге дейін деректі мұраның «Əлем естелігі» халықаралық тізі-міне – 3, Дүниежүзілік мұра тізі міне – 5, материалдық емес мəдени мұра тізіміне – 8, био-сфералық резерваттар желі-сіне – 9, естелік даталар күнтіз-бесі не 21 Қазақстан номина-циялары енгізілді. Елімізде ЮНЕСКО-ның 6 кафедрасы, 31 қауымдастырылған мектебі, 50-ден астам клубы, Ортаазия-лық өңірлік гляциологиялық орта лығы істейді. Президент Н.Назарбаевтың бастамасы-мен БҰҰ Бас Ассамблеясы өз қарары мен 2013-2022 жыл-дар мерзімін Мəдениеттер жақындасуының халықаралық онжылдығы етіп жарияла-ды жəне ЮНЕСКО-ны тиісті бағдарламаны жүзеге асыруға жауапты құрылым ретінде белгіледі.

«Егемен-ақпарат»

Арман ОКТЯБРЬ,«Егемен Қазақстан»

Еске салсақ, аталған жүйе өткен жыл дың қазан айында кедендік-транзит бойынша, қаңтар айынан экспорт жүйе сінде жəне биылғы жылдың 1 сəуірінен бастап импорттың барлық түрлеріне енгізілген болатын. Бұл автоматтандырылған жүйе қазіргі таңда біздің елімізден бөлек əлемнің 95 мемлекетінде іске қосылған.

Жүйенің басты артықшылығы сол – сыртқы сауда айналымына қатысушылар бұрынғыдай құжаттарын əкеліп қағаз жүзінде ресімдеп жатпайды. Яғни, интернет торабы бар кез келген жер-де отырып қашықтықтан-ақ кедендік ресімдеу жасап, өз жүгін автоматты түрде кедендік тазартудан өткізе алады. Кедендік БАЖ салығы сияқты басқа да міндетті төлемдердің электронды түрде төленуі жүйенің барынша ашықтығын қамтамасыз етеді. Оңтайландырылған бағдарлама жүк алушы мен кеден қызметіндегі лауазымды тұлғалардың арасындағы байланысты үзу арқылы жемқорлық себептерін де төмендеткен.

Осы жүйенің көмегімен ақпаратты бер-ген сəттен бастап, тауарларды ресім деп біткенге дейінгі барлық процестерге автоматтандырылған бақылау орнатыл-ған. Бұл өз кезегінде отандық кəсіпкерлер мен сыртқы экономикалық əріптестер үшін қолайлы жағдай тудырып отыр. «Астана-1» жүйесі іске қосылғанға дейін ресімдеу жұмыс тарына бірнеше сағат жұмсалса, қазір құжаттар мен тауарлар барлық талаптарға сай болса небары 5-10 минуттың ішінде шаруа бітеді.

Аталған жүйе жасыл, сары, көк, қы-зыл дəліздер арқылы жұмыс істейді. Мəсе лен, бір ғана Алматы қаласы бойынша кіріс тер департаментінде 10 мыңнан ас там ресімдеу жасалса, соның 90 пайы зы ке ден қызметшісінің қатысуынсыз, яғ ни жа сыл дəліз арқылы өткен. Ал жасыл дəліз ге сай келмеген жағдайларда қо сым ша кедендік сарап-тама, кедендік құн ды тексеру немесе тауардың кодын тек серу жұ мыс тары өтеді. Мамандардың ай туын ша, мұн-дай құжаттар тек 10 пайыз ды құраған.

Жүйе жұмысының нəтижелерімен танысу мақсатында елімізге арнайы келген жоба жетекшісі Фабрис Мийе

Алматыдағы Алмалы кедендік ресімдеу орталығында болды. Оның сөзінше «Астана-1» жүйесі өз жұмысын бастаға-лы бері елеулі нəтижелер байқалған.

– Бұл жүйе бизнес үдеріске де серпін беретін жоба. Əлемнің көптеген озық елдері осы бағдарламаны пайдалана-ды. Грузия сияқты кейбір мемлекеттер аталған бағдарлама негізінде халық-ара лық сауда-саттық, бизнес сала-сында жо ғары нəтижеге жетіп отыр. Қазақ стан ның аталмыш электронды ресімдеу жүйесіндегі алғашқы қадамы жаман емес. Аз уақыттың ішінде 100 пайыз нəтиже бола салмайды. Барлық жетістіктер уақыт пен тəжірибе арқылы келетінін ұмытпауымыз керек. Жақын өңірлердегі елдермен салыстырсақ Қазақстанның бұл бағыттағы баста-малары нəтижелі деп анық айта ала-мыз. Посткеңестік елдерді алып қарар болсақ, Балтық бойы елдері, Молдова, Түрікменстан сынды мемлекеттерде бұл жүйе бар. Дегенмен Қазақстанда іске асып отырғаны ең соңғы үлгідегі барынша жаңартылған бағдарлама. Жүйе толықтай аяққа тұрар болса экономикалық басқару ісінде көп игіліктерге қол жеткізуге болады. Бұл бизнестің əлеуетін арттырып, халықтың əлеу меттік жағдайының жақсаруына да зор септігін тигізеді. Біздің мақсатымыз ен гі зіл ген жүйені бақылап қолдау таны-ту, – дейді Фабрис Мийе.

АЛМАТЫ

Абай АСАНКЕЛДІҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Іс-шараға депутаттар, қоғам қайрат-керлері, еліміздің жəне шетелдің сарап-шылары, ғалымдар қатысты. Дөңгелек үстел отырысын ашқан Астана қаласы саяси зерттеулер ассоциациясының бас-шысы Қарлығаш Нұғыманова Қазақ -стан ның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі не төрағалық етуінің тарихи маңызы бар екенін айта келе, еліміздің бас тамалары əлемдік бейбітшілік пен қауіп сіздікті сақтауға өз үлесін қоса тынын мəлімдеді.

«Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде көтерген мəселелерін одан əрі дамыта түсу біздің міндетіміз. Елі-міз дің бастамалары концептуалды əре кет ке негізделген, бейбітшілік пен қауіп сіздікті нығайтуға бағытталды, деді ол.

Бұдан кейін сөз алған тəуелсіз Қазақстанның тұңғыш сыртқы істер министрі Төлеутай Сүлейменов те еліміз дің Қауіпсіздік Кеңесіне төраға-лық етуінің тарихи маңызын атап көрсетті. Оның айтуынша, елімізге маңызды міндет жүктелген уақытта

əлемде саяси қысым күшейіп тұрды. «Қауіпсіздік Кеңесіндегі тұрақты

мүшелердің арасында келіспеушілік туып, өзара сенім мəселесі төмендеп кетуі еліміздің сыртқы саясаттағы ұста-ны м ына үлкен сынақ болды. Осы ған қара мастан Қазақстан өзіне қойыл-ған мін детті абыроймен орындап шық ты. Төрағалық кезіндегі негізгі мақ сат тарына қол жеткізді», деді Т.Сүлейменов.

Қазақстанның іргелі ұйымдағы тəжірибесін сарапшылар да жоғары бағалады. Мəскеу лингвистика универ-ситетінің доценті Икбаль Дюрренің пайымдауынша, əлем елдері еліміздің бітім герлік қабілетіне үмітпен қарай ды. Сөзіне дəлел ретінде сарапшы Қазақ-станның Сирия дағдарысын реттеудегі рөліне ерекше тоқталып өтті.

Сонымен қатар жиын барысында дөңгелек үстелге қатысушылар еліміз-дің ядролық қаруды таратпау, əлемдік державалар арасындағы диалогты қалпына келтіру, əлемде бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту мəселелері жөнінде көтерген бастамаларының маңызы туралы əңгімеледі.

«Астана-1» жүйе жұмысынжеңілдетіп отыр

Ел бастамаларыталқыланды

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Астанада Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің биылғы қаңтардағы т�рағалық қызметіне қатысты д�ңгелек үстел отырысы болды. Жиын ба-рысында еліміздің Қауіпсіздік Кеңесінде к�терген мәселелері талқыланып, оның халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздік орнатудағы пайдалы тұстары айтылды. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев мемлекеттік кірістер органдары-ның алдына салық және кеден саясатын оңтайландыру, экспорт және импорт үшін құжаттар нысанын қысқарту, «бір терезе» қағидатын енгізу, кедендік ресімдеу уақытын қысқарту сынды нақты міндеттер қойған болатын. Осы орайда елімізде былтырдан бастап іске қосылған «Астана-1» электронды жүйесі �з тиімділігін к�рсетіп отыр. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашаққа бағдар: руха-ни жаңғыру» атты бағдарламалық мақа ласында қазақ-стандық қоғамның жаһандану үдерісіне еркін кірігуінің басты шарттарының бірі – латыншаға к�шу, оның негізгі талабы: заманауи технологиялық ортаның, коммуникацияның, сон-дай-ақ ХХІ ғасырдағы білім берудің артық шылы ғына қол жеткізу екенін айтқан еді.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Үкімет қаулысымен Нұргүл �сербайқызы Мауберлинова Ақпарат және коммуникациялар вице-министрі қызметіне тағайындалды. Бұрын вице-министр лауазымында Алан �жібаев болған еді, ол берген �тінішіне сәйкес бұл лауа зы-мынан босатылды.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Нұргүл Мауберлинова 1973 жылы Қарағанды облысында туған. Бөкетов атындағы Қара-ғанды мемлекеттік универ-ситетін жəне Қазтұтыну одағы-ның Қарағанды экономикалық университетін бітірген.

Еңбек жолын 1992 жылы

бастаған. Əр жылдары мем-лекеттік органдар құрылымы мен коммерциялық секторда қызмет еткен.

2006-2008 жылдары – Мə де-ниет жəне ақпарат министрлігінің Ақпарат жəне мұрағат комитеті-нің бас маманы, бас сарапшы.

2008-2012 жылдары – Премьер-Министр Кеңсесінің Ақ параттық-сараптамалық ор-та лығының бас кеңесшісі.

2012–2016 жылдары Пре зи-дент жанындағы «Орталық ком -му ни кациялар қызметі» РММ дирек торының орынбасары, Пар-ламент Мəжілісі Төрағасының кеңесшісі лауазымында болды.

2016 жылдың шілде айынан қазіргі кезге дейін Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігі Ақпарат комитетінің төрайымы болып жұмыс істеді.

Жаңа вице-министр тағайындалды

4 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛBOLASHAǴYMYZ – BIRLIKTE!

Юрий ТИМОЩЕНКО,Парламент Мәжілісінің депутаты

Осынау бірегейлік елімізде 1 мамыр – Қазақстан халқының бірлігі күні ерекше айшық-тала түседі. Аталған мейрам бейбітшілік пен келісімнің қазақстандық үлгісін əлемге танытатын айрықша дəстүрге айналды. Соның арқасын да қазақстандық əрбір азамат үшін ұрпақтар сабақтастығы арқылы жеткен татулық, бірлік, сенім мен тең құқықтылық ең маңызды қасиеттер болып қалыптасқан.

Тəуелсіздіктің алғашқы күндерінен бастап халық бірлігі жəне мемлекет пен қоғам-ның барлық күш-əлеуетін бір мақсатқа жұмылдыру бас-ты назарға алынды. Аталған мақсатқа жету үшін қоғам дағы бейбітшілік пен келісімді сақтау ең маңызды мəселе болатын.

Елбасының бастамасы-мен дүниеге келген бірегей институт – Қазақстан халқы Ассамблеясының еліміздегі барлық этностардың шынайы келісім мен бірлікте тұрмыс кешуіне ықпалы зор екендігі дау тудырмайды.

Бүгінде Ассамблея этнос-ара лық жəне конфессияара-лық қатынастар саласындағы мемле кеттік саясатты жүзеге асырушы алып құрылымға айна лып, еліміздегі барлық этнос тар дың өзара тең құқықты қаты на сын қамтамасыз етуші алаң рөлін атқаруда.

ҚХА-ның басты бағыты – мəмілеге келу жəне біріктіру-ші негіздерді нығайту арқылы барлық этностық топтарды ортақ мақсатқа жұмылдыру болып табылады. Ал ең басты ерекшелігі – еліміздегі барлық этностардың мүдделерін бір арнаға тоғыстыратын, барлық азаматтардың этностық жəне діни ерекшелігіне қарамастан құқығы мен бостандығын сақтайтын əлеуетті институтқа айналуында болып отыр.

Біздің сыртқы саясатта жүргізіп отырған негізгі бағыт-тарымыз – ТМД шеңберіндегі бірігу туралы ұсыныстар, ЕурАзЭҚ, Əлемдік діндер съезі, «ЭКСПО-2017» халықара-лық көрмесі, БҰҰ Қауіпсіз-дік Кеңесіне төрағалық ету сияқ ты шаралар Қазақстанды

халықаралық қоғамдастықта ықпалды елге айналдырып, посткеңестік кеңістіктегі эко-но микалық, саяси тұрғыда ең қарқынды дамушы мемлекет ретінде көрсетуде.

Елбасы Н.Ə. Назарбаевтың басты мақсаты Қазақстан қоғамында барлық этностар-дың толықтай құқығы мен бостан дығын сақтай оты рып, жергілікті, байырғы ұлт қа не-гіз делген əлеуеті мықты қо ғам құру.

Қазақстан халқы Ассам-блеясы демократиялық жаңару-ларды бастан кешіп жатқан Қазақстандағы азаматтық қо-ғамның алғашқы қарлығашы болғаны даусыз.

Қазіргі таңда ҚХА-ның тікелей күш салуымен этнос-аралық қатынастар сала сын саясаттан тыс сақтап, ел дің көпэт ностық ерекшелігін мем ле кеттің басты қозғаушы күшіне айналдырдық деп мақ-танышпен айтуға болады. Ассамблея этномəдени бір-лестіктерді дамыта отырып, саяси, құқықтық жəне мəде ни ба ғытта қазақстандық жаңа үл гіні тəжірибеге енгізді. Осы негізде «Саналуандық арқылы – бірлікке» деген атау мен этносаралық қаты-нас тың қазақ стандық үлгісі қалыптасты.

Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясы ел экономи-касы ның қайта түлеп, тұрақ-ты даму қарқынына ілесуі, қоғам д ы демократиялан дыру үде рістерінің жедел дамуы кезеңін де маңызды қоғам дық-саяси мəселелерді шешуде ал дың ғы қатардан көрінуде. Қоғам ның этностық ресурсы ел эко номикасын дамытуға, əлеу меттік мəселелерді шешуге жəне Қазақстан қоғамының ру-хани мүмкіндіктерін дамытуға бағытталып отыр.

«Қазақстан халқы Ассам-блеясы туралы» заң елдің əрбір азаматына халық үшін аянбай қызмет етуді, осы елдің патриоты болуға шақырып, нақты іс-қимыл бағыттарын ұсынады.

Ассамблея атынан сай лан-ған депутаттар нəтижелі ең-бек етіп, заң жобаларын əзір -леу ге белсенді атсалысуда. Де путат тар еліміздегі бар лық ай мақтық этномəдени бірлес-тіктермен, азаматтармен тығыз

қарым-қатынаста жұмыс істеп келеді.

ҚХА этносаралық қатынас саласының барлық мəселесіне араласып, мемлекеттік орган-дармен белсенді жұмыс істеп отыр. Мəжілістегі «Қазақстан халқы Ассамблеясы» депу-таттық тобының отырыстарын-да мемлекеттік органдармен бірлескен шаралар жоспары жүзеге асырылып, бірқатар бағыттар бойынша нақты ша-ралар атқарылуда.

Ассамблеяның дүниеге кел-ген жылдардан бері атқар ған қызметі мен жүріп өткен сара жолы қазақстандық этнос-аралық жəне конфессияара лық келісім үлгісі оның əлемдік қоғамдастық алдында беде-лін арттырып, ел қоғамының құрамдас бөлігіне айналғанын көрсетті.

Қазіргі таңда бүкіл əлемді шарпыған ғаламдық дағда-рыс ошағы Қазақстанды да өз қанатының астына тартып отыр. Халықаралық кеңістікте жүріп жатқан үдерістерге көз салар болсақ, дағдарыс қаржылық, экономикалық салалармен ғана шектелмей, əлеуметтік, этносаралық жəне дінаралық мəселелердің ушығуына себеп-кер болуда.

Аталған жағдайларды ес-керетін болсақ, дағдарысқа қарсы кешенді шаралардың ба с талуына көңіл бөлген Ел-басы Н.Ə.Назарбаевтың көре-гендігіне таңғалмасқа амал жоқ. Аталған шаралар тек қана экономика жəне əлеумет-тік салалармен қатар, идео-ло гия лық мақсатта кідіріс сіз жұмыс істеуде. Елбасының «Болашаққа бағдар: руха-ни жаңғыру» бағдарламалық мақаласы, соңғы ұсынылған «Президенттің бес əлеуметтік бастамасы» атты халыққа Үндеуі осыған дəлел.

Мемлекетте қоғамдық-сая-си тұрақтылық болмай, эко но-микалық салада жетіс тік бол-майды деген қағиданы тарих əлдеқашан дəлелдеген. Сон-дықтан Қазақстан хал қы ның бірлігін бұдан əрі жетілдіру міндеті – мемлекеттік сая сат-тың басым бағыты.

Елбасы аймақтардағы жұ-мыс тарды күшейтіп, əлеу-меттік қиындыққа тап болған халыққа жан-жақты жəрдем көрсетуді үнемі айтып келеді.

Осыған байланысты, Қазақ-стан халқы Ассамблеясының қайырымдылық саласындағы ауқымды жұмысын атап кет-кен жөн. «Шын жүректен» қайырымдылық телемарафо-ны, этномəдени орталықтардың бұл саладағы жұмысы халыққа кеңінен танымал.

Елді жұмылдырушы ма-ңызды фактордың бірі – қазақ халқы, оның дəстүр лік, тілдік жəне мəдени құн ды -лықтары. Кез келген мем ле-кеттің бірліктің, ортақ мақ -сатқа ұйысуының негізі халық-тың жаппай мемлекеттік тіл ді қолдануы екені сөзсіз. Мем-лекеттік тіл – ел егемен дігінің басты шарты. Ол – Қазақстан халқының басын біріктіруші құрал. Сондықтан барлық этнос өкілдеріне мемлекеттік тілді оқытып-үйрету бағытында ауқымды жұмыстар жүзеге асырылып отыр.

ҚХА жанында облыстық, аудандық, қалалық, ауылдық деңгейде Қоғамдық келісім кеңестері мен тəрбие, отбасы-лық мəселелер бойынша Ана-лар кеңесі бар. Мемлекет-тік жо ғары оқу орындарында Ассамб леяның өскелең ұрпақ-қа мем лекеттік этносаясат тың негіз гі түсініктері мен ба ғыт-тарын ұғындыратын кафедра-лар ашылды.

Биыл 5 наурызда əрбір қазақ стандықтың өмірі үшін ма ңызды, халықтың əл-ауқа-тын əрі қарай жақсарта түсуге бағыт талған Президенттің жаңа əлеуметтік бастамалары ұсы-нылды.

С о л с ə т т е Е л б а с ы Н.Ə.Назарбаев өз сөзін «Біз елдің бірлігі мен мемлекет тің сындарлы саясатының арқа-сында барлық сынақтардан абыроймен өттік. Ел иесі қазақ халқының маңына ұйыс қан барша этностар оны жоғары бағалайды. Мен этномəдени бірлестіктерге де айрықша ризашылық білдіремін», – деп бастауы бекер емес бо-латын. Бұл – əлеуметтік мо-дернизация жолындағы, өз өмірін Қазақстанмен байланыс-тыратын əрбір азамат үшін жаңа мүмкіндіктер беретін ауқымды жоба. Жаhандық ұлттық бірлік, бұл – əлеуметтік бірлік. Барлығымыздың ең басты міндетіміз – қоғамдық бірлікті сақтау, оны қадірлеу.

Айгүл АХАНБАЙҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

Қашқар тақырыбы – Исмаил-жан ның əдебиеттегі төл мұраты, азаматтық парыздан туған қалам-герлік тағдыры. Жетісу өлкесіндегі ең алғашқы мешіт, бірінші фабри-ка, тұңғыш мектеп салынған тари-хы бай Қарғалы ауылында дүниеге келген жазушы жырақта қалған Қашқардан өзін ешқашан бөліп-жарған емес. Жаңа кітап 1933-34 жылдары Қашқардағы ұлт-азаттық көтерілісіне қатысып, қуғыннан бас сауғалап жүріп қазақ топырағына келіп аман қалған əке рухына арнал-ғандықтан, көпшіліктің алдындағы кіріспе сөзін де көңіл толқытатын естелік айтудан бастады.

Тағдыры бұралаң жолмен бас-тал ған жазушының əкесі Əбдіқа-дыр Отанын тастап шығуға мəжбүр болып, Қашқардан Қарғалыға 1934 жылы 17 жасында келеді. Алға-шында Ферғана даласында, сосын Кавказ аймағында, одан Баку асып, ақыры кеңқолтық қазақ жеріне келіп табан тірейді. Сүйегіне ілініп, арып-ашып əрең жетіп, Қар ғалыға келіп тұрақ тапқан ұй ғыр дың жас баласын жыр алыбы Жамбыл «тамыр» деп еркелетіп бауы рына тартып, өзіне өкіл бала етеді. Бірақ «Əркімге өз туған жері – Мысыр шаһары», түгін тарт са, майы шығатын Жетісудың төрін дегі тамылжыған ауылда үйлі-баранды болып, алаңсыз мамы-ражай тірлік кешсе де, əкесі өмір бойы шекараның арғы жағында қалған туған жерін аңсаумен өтіпті. Бұл аралықта əке көзіндегі мұңды, көкірегін кернеген сағынышын көріп, балалық шағы туралы елжі-реп айтатын естеліктерін кішкен-тайы нан тыңдап өсіп, есінде мəңгі сақ тап қалған Исмаилжанның кеу-де сінде бейтаныс Қашқардың бей-несі мұнартып жүріп, біржола бекі-ген еді. Əке аманаты мен өсиеті құ-лағында қалған ол, 1982 жы лы бірін-ші рет Қашқар қаласын іздеп келеді. Тұрфан, Қағалық, Хотан, Қашқар, Құлжа секілді ескі шаһар ларды тегіс аралап шыққаннан кейін Қашқар туралы əсері мен сезімі қаламынан ағыл-тегіл төгіліп сала береді...

«1886 жылы жас кезінен билікке араласқан болыс, кейін ұлт-азат-тық көтерілісіне қатысқан қоғам қайраткері Сəт Ниязбекұлы ашқан Қарғалыдағы ең алғашқы мешітті большевиктер талқандап тастай-ды. Құдайдың үкімінсіз жеңістің жақындамайтынын білген Сталин өздері жүргізіп отырған идеология мен елдегі қатаң əскери тəртіпке қарамастан, сəл-пəл жібіп, əр жерден ішінара мешіт, шіркеу ашуға рұқсат берген бір сəтті қалт жібермеген Əбдіқадыр қари Сəт салған мешітті 1943 жылы қайта ашады. Əрине бүкіл Одақтың алдында беделі зор Жамбылдың тікелей жəрдемі мен қолдауы болмағанда, əкем бұл мешітті аша алмас еді. Қарғалыдағы мешітті қоса есептегенде, бұл кезде бүкіл Қазақстанда 6 мешіт қана жұмыс істеп тұрды. Тар жыл-дарда тауқымет кешіп жүрсе де, жүрегіндегі ізгілік отын өшіріп ал-май, керісінше, бойындағы бар жы-луын, адамгершілігін, жақсылығын Қарғалыдағы қазақтармен, орыстар-мен, неміс, түрік, шешен ұлтының өкілдерімен бірге бөліскен əкем өмірден озғанша оларға рахмет айтумен өтті. Мен олардың орта-сындағы керемет достықты көріп өстім. Бүгінгі тұсаукесер кешіме де Қарғалы ауылындағы ет жақыныма айналып кеткен ұйғыр, қазақ, орыс, неміс достарымды, ағаларым мен апаларымды арнайы шақырып отырмын. Əкеме арнап көркем дүниемен соққан ескерткішімнің куəсі болсыншы дедім» дейді Исмаилжан Иминов толқып тұрып.

Исмаилжан шығармаларын орыс тілінде жазады. «Менің Қаш-қариям» атты кітабынан кейін «Ұлы Шоқанның керуен жолы-мен» (2015 ж.), «Алтышарға сая-хат» (2016 ж.), «В Туве, где пред-ков древний род…» (2016 ж.) атты бір-бірімен са бақ тас жазылған кітаптарынан ке йін, міне, мереке қарсаңында «Қарт қаш қар лықтың əңгімелері» жарық қа шығып отыр. Аталған кітап тар дың барлығын кезінде қазақ жəне орыс зиялыла-ры жылы қабылдаған еді.

АЛМАТЫ

Татулық пен тұрақтылық – береке бастауы(Соңы. Басы 1-бетте)

Президенттің тағы бірде: «Бірінші мамыр – бірліктің ерекше мерекесі... Ал тұрақтылық болмаған жерде даму да болмайтынына қазіргі жер жаһанда орын алып жатқан мысалдар жеткілікті», деп айтқаны есімізде. Расында да, бейбітшілік пен тұрақтылықтың қадір-қасиетін жете ұғындыратын жағдайлар əлемде аз емес. Аумалы-төкпелі мына заманда мемлекеттік жүйесі бұзылған, береке-бірлігі қашып ыдырауға айналған мемлекеттердің қатары көбейе түскендей. Осының біразында ұлтаралық, дінаралық келіспеушіліктің жатқанын жоқ дей алмаймыз. Орын алған қақтығыстар мен жанжалдардың отын тіпті беделді халықаралық ұйымдардың өзі сөндіре алмауда. Бұған мұздай қаруланған коалициялық əскери күштердің де «ша-масы келмей» отыр.

Ынтымағы мен бірлігі жарасым тапқан елдің ырысы қашанда арта бер-мек. Қазақстандық этносаралық татулық үлгісі дəл осыған негізделген. Бұл мəселеде Елбасы Н.Ə.Назарбаевтың идеясымен құрылып, бүгінде балама-сы жоқ бірегей институтқа айналған Қазақстан халқы Ассамблеясының орны ерекше бөлек. Көп этносты, көп конфессиялы егемен елге дəл осындай құрылым қажет-ақ еді. Оның үстіне

сол жылдары еліміздің əлеуметтік-экономикалық жағдайы онша емес-ті. Өндіріс орындары тоқтап, ауылда да, қалада да жұмыссыздық белең алып тұрған. Мұндай қиын кезде этносаралық дүрдараздық орын алмасын деңіз...

Соңы болжап-білуі қиын жағдайға соқ тыра тын өрттің алдын Елбасы ауыз-дық тады. Ел Тəуелсіздігінің бірінші жы л дығына арналған Қазақстан халық-т ары ның форумында Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын ұсын ды. Сөйтіп 1995 жылдың 1 науры зын да Пре-зиденттің Қазақстан халқы Ассамблея-сын құру туралы Жарлы ғы шықты. Мем лекет басшысы Ассам блея ның бірін-ші сессиясында жаса ған тарихи баян-дама сында: «Мен елімнің Президенті ретін де қоғамдық тұрақтылықты жəне ұлтара лық келісімді қамтамасыз етуді өзімнің басты міндетім деп санаймын. Бірлік аспаннан өзі келіп түспейді, тек қарқынды жұмыс арқылы ғана келеді. Мен кең-байтақ жерімізде татулық пен тыныштық болғанын тілеймін... Мен қайғыдан шашы ағарған аналардың ба-лаларын жоқтамағанын, сəбилердің мүге-дек болмауын, қарт адамдардың күй ре-ген үйлерінің алдында қасірет шегіп, жыламағанын қалаймын», деген болатын.

Елбасының осы сөздері əлі күнге дейін өзекті, маңызын ешқашан жоймақ емес. Қазақстан халқы Ассамблеясы

құрылған кезден бастап орасан зор біріктірушілік, ұйыстырушылық міндет атқарды, елімізде саяси тұрақтылық пен этносаралық бірліктің нығаюына ба-рынша үлес қосты. Соның нəтижесінде Қазақстан толеранттылық пен мəдениет-аралық үнқатысу мəселелеріне ерек-ше мəн беретін, оларды халықаралық деңгейге шығара алатын мемлекетке ай-налды. Өз кезегінде бұл еліміздің əлеу-меттік-экономикалық дамуының негізі болды. Себебі қоғамда береке-бірлік сақталған жағдайда мемлекеттің жан-жақты дамуына жол ашылатынын ешкім жоққа шығармаса керек.

Президент татулық пен өзара ынты-мақ тың ең алдымен қазақтың өзіне қажет-тігін жиі айтып, есімізге салып оты ра ды. Осыған байланысты Қазақстан хал қы Ассамблеясының кезекті сессия сы -ның бірінде: «Ассамблеяның ең басты міндеті – еліміздегі қоғамдық келі сім болып саналады. Ал ұлтаралық тату-лық мəселесі Ассамблеяның сан қыр-лы қызметінің бір парасы ғана. Қазақ-стандағы қоғамдық келісімнің алды-мен қазақтың келісімі екенін мықтап есте ұстағанымыз абзал. Татулық пен тұрақтылық ел иесі ретінде ең алдымен қазаққа керек», деп атап көрсеткені сол жиынға қатысып отырғандармен қатар, бүкіл қазақстандықтарды да ерекше тебіренткен еді.

Елімізде ұлттық бірлік доктринасы қабылданған. Осы құжатқа назар са-латын болсақ, мемлекеттің қалыптасу кезеңіндегі негізгі міндеті қоғамды топтас тыру арқылы этносаралық толе-рант тылық пен қоғамдық келісімді нығайту екені көрсетілген. Біз бұл міндет-ті еңсердік деп айта аламыз. Өйткені бүгінде қазақстандықтар арасында этнос -аралық ынтымақ қалыптасқан, қоғам-дық келісім жарасым тапқан. Енді алды-мызда Президент белгілеп берген стра-тегиялық міндеттерді топтасу, бірлесу жəне жұдырықтай жұмылу арқылы ой-дағыдай іске асыру тұр.

Қазақстан халқы Ассамблеясының «Тəуелсіздік. Келісім. Болашағы Біртұтас ұлт» атауымен өткен ХХІV сессиясын-да Мемлекет басшысы: «Біз достықты қазақстандықтардың барлық буынының басты игілігі ретінде сақтай білдік. Біздің бірегей жолымыз – тең құқықтылық, бір шаңырақ астында өмір сүретін барлық этностың бірлігі мен келісімі халықтың тілек-қалауымен таңдалды... Бақыт бағалай білгеннің ғана басында тұрады. Ең асыл қазынамыз – бірлігімізді көздің қарашығындай сақтай білсек, барлық асу-лардан асамыз», деген болатын.

Кез келген ел, кез келген ұлт бей-бітшілікте өмір сүруді қалайды. Өз елінің, өз жерінің өсіп-өркендеуін аңсай ды, өз халқының ашық аспан астында алаңсыз

болуын армандайды. Себебі татулығы мен келісімі жарасқан, саяси тұрақ-тылығы берік мемлекеттің бағын дыратын биігі əрқашан жоғары болады.

Айтулы мерекенің шығу тарихы біз айтып жүрген ХІХ ғасырдың соңында емес, одан да əріде жатқан сияқты. Оған себеп болған оқиғалар да бар көрінеді... Осыдан үш мың жыл бұрын ежелгі Италия тұрғындары жердің қамқоршысы əйел құдай Майяға табынған. Соның құрметіне көктем маусымының соңғы айын «май» деп атап, осы айдың бірінші күнін той-думанмен, серуендеумен өткізген...

Бергі тарихқа үңілетін болсақ, 1 мамыр Еңбекшілердің халықаралық ын ты мақтастығы күні ретінде 1889 жылдан атап өтіле бастапты. Бұл 1886 жылдың 1 мамырында АҚШ жұмыс-шы ларының 15 сағаттық жұмыс күніне нара зылық білдіру ереуілін ұйым дас-тырып, өндіріс басшыларынан жұмыс күнін 8 сағат деп белгілеуді талап ету-леріне байланысты болса керек. Кейін, яғни 1889 жылдың маусымында Париж-де ІІ Интернационалдың конгресі 1 мамыр ды Халықаралық күрес күні не-месе Еңбекшілердің халықаралық ынты-мақ тастық күні деп атау туралы шешім шығарды. Ал Кеңес Одағында аталған мейрам 1917 жылғы 1 мамырдан тойла-на бастады.

––––––––––––––––––––––Қазақстан әлемге сая-си және экономикалық жетістіктерімен таныла отырып, этносаралық тату-лық, мәдениеттердің әр алуан дығымен үлгі к�рсетіп келеді. Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың сындарлы саясаты түрлі этностарды ұйыстыра білді. Бұл елді татулық пен ізгілікке бас-тайтын дара жол болып қала бермек. ––––––––––––––––––––––

Бірліктің бірегей үлгісі––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Алматы қаласындағы Ұлттық кітапханада Қазақстан халқының бірлігі күніне орай ұйымдастырылатын мерекелік шаралардың тізбегі белгілі ұйғыр жазушысы әрі саяхатшы Исмаилжан Иминовтың «Қарт қашқарлықтың әңгімелері» атты жаңа кітабының тұсаукесерінен басталды.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Қарғалыдан Қашқарға дейін...

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 5BOLASHAǴYMYZ – BIRLIKTE!

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Сірə, Ольга Лункинамен арала-сып келе жатқанымызға отыз жылға жуықтаған болар. Қуанышта да, қайғыда да бірге болдық. Осы Ольга Алексеевна қазақ десе өзегін жұлып беретін жан. Оған талай көзіміз жет-кен. Тіпті Лункиндердің отбасылық шежіресі толайым қазақ халқымен тағдыр лас. Ол кісі қазақтың бар-лық қасиеті бүкіл əулетіне жұғыс ты болғанын ұдайы айтумен, дəлел-деумен келеді.

Ақылшы анамыздай Ольга Алек-сеев наны марқұм досым, қазақ иллю зионисі Алтынай Байто қанова арқылы танитын едім. Бұл кісі Алтынайдың өкіл шешесі болды. Өнерге баулыды. Екеуінің риясыз ауызбіршілігі – ежелден көрші, ежелден туыс орыс пен қазақтың ғажайып достығының үлгісі еді. Ольга Алексеевна бізге қарағанда ересек, өмір көрген адам ғой. Жас кезі мізде қиналсақ, қателессек өз шеше міздей ақыл-кеңесін айтып отыратын. Талай рет бəлішін жеп, басымызды иығына сүйеп, үйінде де қонып қалатынбыз.

Сəуірдің басында ойда жоқта Ольга Алексеевнамен жолығудың сəті түсті. Күн жылынғанда Алматыға арнайы келіп, өткен күннен есте-ліктерін сарқа əңгімелеп, мар құм Алты найын сағынып жүргенін жа-сыр мады. Қазақ тың салтымен дас-тар қанға достарды жинап, мол да шақыр тып, жеті шел пегін пісір-тіп, əрі өкіл қызы əрі досы бол ған Алты найға Құран аяттарын бағыш-татты... Жердің түбінен келіп, тағы да ана лық, достық борышын атқарып кетті...

Ата-бабасының, əке-шешесі, бала ларының да кіндік қаны қазақ топы рағында тамғандықтан болар, ол кісі қазақ циркіне трансформациялық өнерді алып келген марқұм өкіл қызы Алтынайы барда өзге елден бақыт іздеуді ойламаушы еді. Қос құлыны – Елена мен Екатерина көз алдымызда бой жетті. Алайда ол кісі əлі еркелігі басылмаған өз балалары-нан гөрі, Алтынайға арқа сүйеуші

еді. Алтынайдың кеткеніне шын көзі жеткеннен кейін ғана Санкт-Петербургке қыздарының қасына көшті.

Байқап қарасам, Ольга Алексеев-на дан қазақ туралы сөз сұрасаң талай қы зықты оқиғаны айтып, ішек-сілесі қатып күледі, яки болмаса көзіне жас алады.

«Қазақтың кең даласында менің атам да, əжем де, əкем де, шешем де, көзімнің ағы мен қарасындай қыз дарым да туған. Əжем аттың құлағында ойнаушы еді. Қорықпай мініп алып, шауып жүретін. Аздап домбыра да тартатын. Əрине бізге қарағанда қазақша жақсы білді. Шешем қазақша өлеңдерді мəнеріне келтіріп айтушы еді. Меніңше, жер бетінде қазақ даласындай сұлу жер жоқ. Бізде бəрі бар: таулар мен теңіздер, сайын дала, сарқыраған өзендер. Менің тари хи Отаным – Қазақстан. Кім туған жеріне жаман-дық ойлайды?! Жы рақта жүрсек те, тілегеніміз – осы елдің амандығы», дейтін Ольга Алексеев на ның əңгі-мелері тіпті қызық.

– Маған бұл оқиғаны бала күнімде əжем айтқан. Əжеміз жас кезінде əке-сі мен қазақтың бір байының үйіне қы ды рып барады. Ол кезде жер -гілікті халықтың дəстүрін біле бер-мейтін əжеміз жастық аңғалдық пен бір байдың бұзауын, байдың тоқыма-шылары тоқып бітіріп, сырт қа жай-ып қойған кілемін мақтай берген ғой. Əкесі екеуі қайтуға жинал ғанда жаңа ғы ауқатты қазақтар пəуеске-леріне бұзауды байлап, кілемді са-лып қойыпты. Қонақ десе астындағы жалғыз атын сойып беретін қазақтың жомарттығы мен қонақжайлылығын бұдан асырып қалай айтарсың, – дейді Лункина.

– Сол қонақжайлылық бізге де сіңісті болып кеткен екен. Қонақ кел-се үй-ішімізбен қуанамыз. Дастар-қанды барынша толтырып, кетіп бара жатқан мейманның сөмкесіне бауыр-сақ, кəмпиттерді, сый-сияпатты толтырып салып бермесек көңіліміз көншімейді, – дейді ол кісі күліп. Расы солай.

Айтқандай, Ольга Алексеевна-ның əжесінің əжесі қазақтың жетім

баласын асырап алып, үйлі-жайлы еткен. Өскенде ол жігіт шофер бо-лып, кейін екі рет осы асырап алған отбасын ажал аузынан алып қалған деседі. Ол бір ұзақ хикая.

Ольга Алексеевнаның өз əжесі де қиын-қыстау жылдарда жетім та-тар қызы Мариямды бауырларына басып, бой жеткізіп, кейін ұшқыш жігітке ұзатқан екен.

– Қазақпен етене араласып, туыс-тардай сіңіп кеткен біз ғана емеспіз. Жас кезімізде небір əңгімелерді естуші едік. Мысалы, біздің қазақ көршіміз Рая өзінің бес баласы болса да Ваня деген орыс баласын бақты. Кейін осы Ваня жақсы аза-мат болып өсіп, асырап алған ата-анасының алдынан қия кеспей, сый-лаумен өтті.

Соңғы жиырма жылда Алтынай-сыз күнім өткен жоқ. Тіпті алыс ше-телдерде жүрсе де күн сайын хабар-ласып тұратынбыз. Алтынайымның орнын ешкім баса алмайды. Ол да маған екі қызым бой жеткенше көмектесті. Олар Алтынайды тəтелеп жақсы көретін əрі аздап қаймығатын. Алтынай өз пəтерін иллюзия өнері үшін сатып жіберіп, біраз жылдар шетелдерде жүрді. Цирктермен келісімшарты аяқталып, Алматыға келіп баспаналы болғанша шешем бəріміз біздің кішкентай жер үйде тұрдық. Бір рет те үйіміз тар деп айтпаған екенбіз.

Кешке жұмыстан келгенімде Алтынай қасыма отыра қалып, сахна көйлектерін тігіп отыратын. Əңгі-мелесіп, күндіз көрген-білгендерін айтады, ақылдасады. Бірақ өзі тура жетпіс жыл жасағандай көреген еді.

«Өмір бар жерде – өлім бар» деген осы ғой. Жылдар өтсе де Алты най деп жылап жүрген Ольга Алексеев наның басқа қазақ достары, туыс тары да жеткілікті. Алайда Ольга Алексеевна үшін Алтынайы бір төбе, қалған дос-жарандары бір төбе болды.

– Əнші Ералхан Əбішевпен де отыз жылдай етене араластық. Жас кезімізде мен оның берген ақыл-кеңестеріне қарап, бір жағы қалжыңдап «ақсақал» деуші едім. Менімен жездесінен бетер əзіл-деседі. Достарымның ішінде қазақ та, орыс, өзбек, татар, қырғыз, ко-рей де бар. Бірақ бəріне қазақтың болмысы жұққан, – дейді Ольга Алексеевна.

АЛМАТЫ

Хамит ЕСАМАН,«Егемен Қазақстан»

Ежелден татулықты ту еткен, бірлікті баянды болашақпен байланыстырған еліміз бұл күнде ынтымақ пен ырыстың ордасына айналды. Бабалар заманынан желісі үзілмей келе жатқан дархандық пен кеңпейілділік те бұл күнде қазақтың басты ұстанымы. Малын жанының, жанын арының садағасына балаған еліміздің бұл даналық байламы да бірлік пен берекені көздеген ұлы мұратқа негізделген. Татулықты ту етуге арналған Елбасының салиқалы саясаты бұл күнде еліміздің əрбір өңірінде көрініс тау-ып келеді. Егемен еліміздің шежірелі жылдарына көз салғанда да ежелден қанымызда бар дархандық деген дегдар мінез менмұндалап көрінеді.

Бүгінде көптеген этнос өкілдерін бір арнаға ұйыстырып, татулық пен бірліктің үлгісін көрсетіп отырған Жамбыл өңірі қай кезде де қазақы дəстүрді берік ұстан-ған, бабалар аманатына адал болған өлке-нің бірі. Ал облыс орталығынан Қазақ хан ды ғы ның 550 жылдығына орай бой көтерген «Достық үйі» бұл күнде жүзі бөлек болса да жүрегі бір, тілі басқа бол са да тілегі бір азаматтардың ортақ ша ңы рағына айналды. Өткен жылы қыр күйек айында Жамбыл облысы-на арнайы жұмыс сапарымен келген Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Тараз қал а сындағы «Достық үйінде» болып, өңір дегі этномəдени орталықтардың жете к шілері жəне мүшелерімен кездес-кен болатын. Жамбылдық жұртшылық үшін тарихи оқиға болған бұл кездесу

шын мəнінде достық пен ынтымақтың нағыз көрінісі еді. Кездесу кезінде Əулиеата жерінде тұрып жатқан түрлі этнос өкілдері Елбасының татулық мен ынтымақты қалыптастыру тұрғысындағы тағылымды əңгімелерін тыңдап, Прези-дентке еліміздегі бүгінгі бейбіт заман үшін алғыстарын білдірген болатын. Бұл оқиғаның əрбір азамат үшін та-рихи маңызының зор болғаны анық. Жамбыл облысы бойынша «Өзбек ұлт-тық этномəдени орталығының» прези-денті Бахром Муминов бізбен əңгі ме-сінде Елбасымен кездескен тарихи сəт-тері туралы айтып берді.

– Мен Елбасымен алғаш рет 1997 жылы кездестім. Жамбыл облыстық «Өзбек этномəдени орталығының» сол кездегі президенті Гафур Касымов екеуміз Президентті əуежайдан қарсы алғандардың ішінде болдық. Одан кейін 2006 жылы Астана қаласындағы Бейбітшілік жəне келісім сарайында өткен Қазақстан халқы Ассамблеясының жиынында Елбасының алдында сөз сөйледім. Мен қазақ жерінде тұрамын, сондықтан да қазақ тілін білуді өзімнің азаматтық борышым деп есептеймін. Сол жиында қазақ тілінде сөйлегенімді көр-ген Нұрсұлтан Назарбаев «Өзбектің бала-сы, жарайсың!» деп ризашылығын біл-дірді. Елбасының осынау жоғары бағасы мен үшін ұмытылмас естелік, – дейді ол.

Осы оқиғадан бір апта өткен соң Бах-ром Муминов Біріккен Ұлттар Ұйы мы-ның ұйытқы болуымен Америка Құрама Штаттарының Нью-Йорк қала сында өтетін Елбасының тəуел сіз дік та ғы-лымын баяндаған кітабы ның тұсау кесер

рəсімінің делегаты болып шақыртылады. Сөйтіп ол алып мемлекетте өткен Елбасы кітабының тұсаукесер рəсімінің салта-натына қатысады. Бахром Муминов бұл жайдың бəрі де кездейсоқ емес, Елбасы-ның сарабдал саясатының нəти жесінде елімізде қалыптасқан тату лық пен бірлік-тің көрінісі деп біледі. Сонымен қатар сұхбат барысында кейіпкеріміз əрдайым қазақ елінің өркендеуіне үлес қосуға дай-ын екенін əрі мұны өзінің азаматтық па-рызы деп білетінін жеткізді.

– Елбасымен əрбір кездесу мен үшін мақтаныш. Өткен жылы қыркүйек айында Президент Жамбыл өңіріне жұмыс сапа-рымен келіп, Тараз қаласындағы «Достық үйі» ғимаратында өңірдегі этномəдени орталықтардың жетекшілерімен кездесті. Оның ішінде мен де болдым. Сонда Елбасы халықтың бірлігі мен татулығы жөнін де тағылымды əңгіме өрбітті. Негізі біз ол кісінің жадының беріктігін, бір көр ген адамын екінші көргенде жаз бай тани тынын көп естуші едік. Осы жолы өзімнің басымнан ерекше жағ дай өтті. Бəрімізбен жылы амандасып, татулық турасындағы тəлімді əңгі ме сінен соң Елбасы маған бұрылып «Бахром, сен сөйле» деді жылы жүзбен. Сол сəт тегі қуаны шымды сөзбен айтып жеткізе алмай мын. Əрі ол кісінің мені танып тұрғанына таңғалдым. Мен Елбасы ның əлем алдындағы биік беделін, мемле кеті-міз дің əлем мемлекеттері арасындағы айрық ша ынтымағын жəне қазақ еліндегі татулық пен бірлікті қалыптастырудағы елеулі еңбегі үшін алғысымды айттым. Пре зи дент сонда келесі жылы Өзбек стан-ның Қазақстанда жылы жарияланатынын

айтқан еді. Міне биыл Қазақстан мен Өз-бек стан мемлекеттері арасындағы ынты -мақ тастықтың көрінісіндей болып, Өзбек-стан ның Қазақ стан дағы жылы жария лан-ды. Еліміздің абыройы жыл санап артып келеді, – дейді өз сөзінде кейіпкеріміз.

Бахром Муминов ширек ғасыр бойы Жамбыл жерінде аз қамтылған отба сы-ларға көмек көрсетіп келе жатқан кəсіп-кер. Жыл сайын əлеуметтік жағдайы төмен от басыларға көмектесу оның ұста -ны мына айналған. Əрі қазақ елінің дар -хан дығы мен кеңдігін, парасаты мен пайы -мын бойына жинаған аза мат үшін бұл бұл-жымас қағида. Өт кен жылы ол Қазақстан халқы Ассам блея сының «Қайырымдылық керуені» жалпы ұлттық акциясы аясын-да тұң ғыш рет тапсырылған «Жомарт жан» Ал ғыс хатын иеленген. Сонымен қатар был тыр Мемлекет басшысының Жар лы ғы мен «Құрмет» орденімен мара-пат талған. Елбасының қатысуымен Астана қаласында өтетін Қазақстан халқы Ассамблеясының отырысына Бахром Муминов əрдайым Жамбыл облы сынан делегат болып қатысады. «Елбасының жамбылдық делегаттарға деген құрметі бөлек. Жылы шырай таны-тып, əрқайсымызбен амандасып шыға ды. Қазақ халқының кісілік қасиеті, адам-гер шілік ізгілігі Елбасының бойынан қашан да көрініп тұрады», дейді ол. Əрине Жамбыл өңірінде бірлік пен ынтымақты қалыптастыруда еңбек етіп келе жатқан азаматтар баршылық. Бəрі де бейбіт за-манда баянды болашақ үшін аянбай еңбек етуге ниетті.

Жамбыл облысы

Ынтымағы жарасқан ауыл

––––––––––––––––––––––––––Искра – 90 үйлі шағын елді ме-кен саналғанымен ауыз бірлігі, еңбексүйгіштігі кісі қызығар-лықтай. Ауылдың кірсе шық-қысыз тазалығы, адамдар дың ақ жар қындығы, бауыр мал-ды лығы имани қасиеттермен үйлесім тауып тұрғандай ерекше әсер қалдырады.––––––––––––––––––––––––––

�мір ЕСҚАЛИ,«Егемен Қазақстан»

– Қазақ Ілиясовтар, орыс Мароч-киндер, неміс Ленкерлер, беларусь Лыйсковскийлер, украин Саенко-лар... қай жағынан болсын мақтан ететін отбасылар. Ауылда осындай шаңырақтар аз емес. Бір-бірінің қуаныштарына ортақтасып, қиын сəттерде қолдау көрсетіп отыратын дəстүріне əркім қызыға қарайды. Наурыз, Масленица, Пасха, Сабантой сияқты мейрамдар кездерінде ортақ дастарқан жайылып, жақсы салт-дəстүр лер үлгі етіледі. Тілдік, ділдік айыр ма шылықтарға қарамастан, тұрғын дардың біріктірушілік, топтас-тырушылық бастамаларға ұмтылысы құптарлық. Ата-ана қамқорлығынсыз қалған 17 баланы бауырларына ба-сып, жан шуағын, жүрек жылуын дарытуының өзі неге тұрады? Жетім жылатпаған ел екенімізді осыдан-ақ бағамдай беруге болады, – деді жол бастаушымыз Воскресеновка ауыл дық округінің əкімі Нұрлан Құ сайынов əлдебір сырдың ұшын шығарып.

Əкімнің мына сөзі бізді елең еткіз-генімен бастапқыда сеніңкіремей екіұдай ойда қалғанымыз рас. Бірақ жағдайға қаныға келе осыдан төрт жыл бұрын тоғыз баланы пат ронат-тық тəрбиеге алғандарын біл дік. Қазір олардың алды ержетіп, жоға-ры оқу орындарында оқып жүр. Мектеп директорының тəрбие ісі жө ніндегі орынбасары Алеся Бон-даревич Полудино, Соколовка ба-лалар үйлеріне шефтік көмек жа-сап жүргенде тəрбиеленушілердің жабырқау қабағын, көздеріндегі мұңды көріп, отбасылық қамқорлыққа мұқтаждық екенін түсінеді. Содан күйеуі Дмитриймен ақылдасып, Камила мен Соняны патронаттық тəрбиеге алады. Камила қазір сту-дент. Соня 8-сыныпта оқиды. Алеся-ның бастамасын мұғалімдер Татьяна Лукьянченко, Светлана Моро зова, Ирина Шурупова, Наталья Вавиль-ченко қолдап, əрқайсысы 1-2 бала-дан бауырларына басқан. Бұл от-басылар қосалқы шаруашылықпен шұғылданады. Бау-бақша, мал өсіреді. Жұмыспен қамтамасыз етілген.

Бүгінде патронаттық тəрбиеге алын ған ұл-қыздардың барлығы да білім ошағының белсенділері. Қоғамдық іс-шараларға белсене ат-салысады.

Былтырдан бастап қамқорлыққа алу, патронаттан өзге отбасылық үлгіде тəрбиелеу тəжірибесі енгізілді. Мемлекеттік маңызы зор бұл игілікті шара искралықтар тарапынан тағы да бірінші болып қолдау тапты.

Мектеп директоры Талғат Ілиясов-тың айтуынша, кез келген интернат пен балалар үйі отбасында берілетін тəрбиені алмастыра алмайды. Осы себепті Елбасы жетім жəне əке-шеше қамқорлығынсыз қалған, мемлекеттік мекемелерде тəрбиеленетін балалар-ды əлеуметтендіру мақсатында бала-лар үйлері тəрбиеленушілерінің санын азайту жөнінде тапсырма берген бола-тын. Осыған орай «Неке жəне отбасы» туралы Кодекске өзгертулер енгізіліп, балама ретінде «Бала қабылдайтын отбасы» бағдарламасын жүзеге асы-ру ұсынылды. Бағдарлама бойынша əр отбасы 4-тен 10-ға дейін бала асы-рап алуға құқылы. Келісімге орай жеткіншектердің əрқайсысына 10 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде жəрдемақы, ал жаңа ата-аналары-на тұрақты түрде жалақы төленеді. Бұрынғыдай педагогикалық білім талап етілмейді. Осындай бірқатар жеңілдіктер мен артықшылықтар бар. Облыста осы бағдарламаның тұсауы Искра ауылында кесілді.

Өзгелер секілді шалғайдағы елді мекен тұрғындарының да тілеуі – бақуатты тұрмыс, тыныш өмір, ұрпақ-тың амандығы. Осы бір қарапайым тұжырымды ынтымағы жарасқан ауыл тұрғындарының ошақтың үш таға н ын-дай үйлестіре білгені қуантады.

Солтүстік Қазақстан облысы,Мамлют ауданы

Атамекенін ұмытпайды

Дархан мінезімен дараланған азамат

––––––––––––––––––––––––––––––––––Астанада «Қазақстан азаматтары ның ұлттық бiрегейлiгi: сыртқы к�зқарас» тақырыбында Қазақстан халқы Ассам-б леясы (ҚХА) ғылыми-сарапшы лық кеңесiнiң отырысы �ттi.––––––––––––––––––––––––––––––––––

Тәуелсіздік тірегі

Аян �БДУ�ЛИ,«Егемен Қазақстан»

Алқалы отырысқа əлеуметтану ғылымдары-ның докторы Айгүл Сəдуақасова, Германиядан келген Шығысеуропалық жəне халықаралық зет-теулер орталығының ғылыми қызметкерi, доктор Беате Эшмент, «Діндерді зерттеу орталықтары» қауым дастығының сарапшысы Шерзод Пулатов, «Қырғызстан-Астана» қырғыз этномəдени бір-лес тігінің төрағасы Шавкат Исмайылов, Қазақ -стан Республикасы Президенті жанындағы Қазақ стан стратегиялық зерттеулер институты əлеу меттік-саяси зерттеулер бөлімінің басшысы Алуа Жолдыбалина қатысты.

Басқосу Қазақстан халқы Ассамблеясының ХХVІ сессиясы аясында ұйымдастырылды.Жиын басында сөз алған Айгүл Сəдуақасова шетелдік ғалымдардың Қазақстан жайлы пікірі-не баса назар аударды. Оның айтуынша, шетел-діктер негізінен егемендіктің алғашқы жылдары мен қазіргі кездегі жағдайды салыс тырып барып ой қорытатынын тілге тиек етті.

– Шетелдік ғалымдар сұхбаттарында, мақала-ларында Қазақстан туралы жылы лебіздерін жиі білдіріп жатады. Олар еліміздің жетістіктерін Мемлекет басшысының «Қазақстан – бəрiмiзге ортақ үй» деген тұжырымдамасының нəтижесi деп түсінеді. Бұл сырт көздiң, сыртқы сарапшы-лардың пiкiрi. Ал сырт көзден айтылған мұндай ой еліміздiң саясатына, тұрақтылығына берiлген жақсы баға, – дедi Айгүл Сəдуақасова.

Германиядан арнайы келген Беате Эшмент Орталық Азия елдерiнiң демократиялану үрдiсi мен ұлттық саясатын зерттейді. Бұдан бөлек, Қазақстандағы бiрегейлiктiң қалыптасуына, саны аз этнос өкілдерінің мүдделеріне қатысты мəселелерді зерделейдi.

– Қазақстандағы ұлттық саясат, сондай-ақ ұлттар азшылығының проблемаларын зертте-геніме жиырма жылдан астам уақыт өтті. Қазір мен Қазақстанның этносаралық қарым-қатынасы мəселесіндегі əдістері өте тиімді де-ген ойға келдім. Мұндағы этностар арасында «шаңырағымыз ортақ, үйіміз бір» деген ұғым қалыптасқан. Міне осы ұғымның арқасында іске асырылып жатқан іс-шаралар тұрақтылықты қамтамасыз етеді, – деді Беате Эшмент.

Іс-шара барысында еліміздегі тұрақтылық пен бірлікті нығайту жəне дамыту жайы талқыланды.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Ұлттардың ұлы достығы – қарапайым адамдардың бір-біріне деген бақай есепсіз, риясыз рухани туыстығынан басталатыны ақиқат. Алайда ешкімге ұқсамайтын айрықша адамдардың, �згеше тағдыр иелерінің достығы дара. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

6 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

КӨКЕЙКЕСТІ

QOǴAM

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ, «Егемен Қазақстан» (Соңы. Басы 1-бетте)

Парламент Мəжілісі Экология мə се лелері жəне табиғат пайдалану комитетінің хатшысы Галина Бай-маханова қоғамдық институттар мен олар дың ұстанымдарын күшейтудің, сондай-ақ сындарлы диалогтар құру арқылы оңтайлы шешімдер қабыл-дауға қолдау көрсетудің аса маңызды екенін жеткізді.

– Барлығымыз үшін жер қойнауы н -дағы қазба байлықтарының ұзақ мер зімге жеткені, орнымен пай да-ла нылғаны маңызды. Сол себепті алдымен халықаралық тəжірибемен са лыстыру арқылы геологиялық ақ-па рат жинау жүйесін қалыптастыру жə не оның жариялы, ашық болуын қамтамасыз ету керек. Бұған қоса ко-декске жəне оның қолданылуы бойын-ша əр бабына сауатты түсініктеме бе-ретін заңгерлер тобын құру қажет. Заң наманы кəсіби заңгерлердің тү сін-діруі аса маңызды. Сонымен қатар ко-декс барлығына түсінікті болатындай терминологиялық сөздік дайындап, оны ағылшын тіліне аударуды қолға алу керек, – дейді ол.

Еліміздегі геология саласында бас-аяғы жүйеленбеген мəселелер мұ-ны мен бітпейді. Г. Баймаханова мем-лекеттің қолдауымен 2009 жылы «Қаз-гео логия» АҚ құрылғанын, аталған қау ымдастық геология саласына, мем лекеттік деңгейде алға қойылған мін деттерді шешуге келгенде осалдық та ныт қанын сынға алды. Оның айту-ынша, өткен жылы жекешелендіруге берілген «Қазгеологияға» еліміздегі минералды ресурстарды толығымен қамтитын ақпараттық жүйе орнату, əлеуеті халықаралық аккредитация-дан өтуге жететін зертхана салу үшін мемлекеттен қыруар қаржы бөлінген болатын. Ақша аударылғанымен бұл аталғандардың ешқайсысы іске аспаған.

Саяси тұрақтылық – инвестор үшін басты

талапЖиында сөз алған GPW саяси тəу е -

келдер бөлімінің жетекшісі Ливия Пад жи жаһандық геосаяси ахуалдың кен өндірісіне ықпалы жайында баян-дама жасады. Goldman Sachs зерт те-уінің қорытындысын негізге алған ол əлемде кен өндірісі саласына қа тыс ты шешімдердің 70 пайызы жер ас тын-дағы қазба байлықтарға байланыс-ты емес, керісінше жер бетінде орын алып жатқан саяси ахуалмен сабақ-та сатынын айтты. Оның айтуынша, ин вес тиция салуға қызығушылық та ныт қандардың 54 пайызы сайлау өтуі, халықтың наразылық білдіруі, сая си-экономикалық тұрақсыздық сын ды жағдайларға баса мəн береді. Кез келген инвестор үшін əуелі жа-һан дық геосаяси жағдай, саяси аре на-дағы соңғы өзгерістер, реттеу жүйе сі мен ақпараттың ашықтығы аса ма-ңыз ды болмақ. Əлемдік ауқымдағы сая си келіссөздердің нəтижесіз бо-луы, қақтығыстардың қарқын алуы,

бос қындар санының күрт артуы өз ке зегінде кен өндірісіне деген қызы ғу-шылықтың төмендеуіне тікелей бол-маса да жанама əсер етіп отыр.

– Кен өндірісі мемлекеттің саяси жүйесімен етене байланысып жатқан сала. Шетелдік инвестор инвести-ция салар алдында елдің ішкі саяси ахуалына, тұрақтылығына баса мəн береді. Егер жағдай кері кетіп, сау-да нарығында күтпеген ахуал орын алса ше? Ондай оқиғаларды жоққа шы ғара алмаймыз. Мысалы, Ресейге са лынған санкцияның салдарынан «Русал» алюминий зауыты құрдымға ке тудің аз-ақ алдында тұр. Бұл жағдай сауда нарығындағы ойыншыларды бейжай қалдырмайтыны анық,– деді Л. Паджи. Сарапшының пайымдау-лар ынан бұған дейінгі дəуірлерде де сая си қысымның салдарынан сауда нарығындағы алпауыттардың есі екі-ге, түсі төртке бөлініп барып, қайта қатарға қосылғандығын байқайсың.

Инвестициялар жəне даму ми-нис трінің орынбасары Тимур Тоқ та -баев Ресеймен жұмыс істейтін ком -паниялардың жұмысын əр тарап тан дыру үшін мемлекеттік қол дау керектігін айтқан-ды. АҚШ-тың санкциясына іліккен ресейлік «Русал» компаниясына отандық ERG жылына 1 млн тонна алю-миний шикізатын экспорттайды екен. Бұл келіссөз 18 жылға жасалған. Ал да осы мерзімнің əлі үш жылы барын ескер-сек, аталған мерзім ішінде ши кі затты экспорттайтын жаңа ба ғыт тар қажеттігі туындап отыр. Бұл түйткілді мəселенің шешімі − отан дық компаниялардың өз қызметі мен бағытын əртараптандырып, Ре сей ден басқа да нарықтар табу. Т.Тоқ-та баевтың айтуынша, келісімдер жыл соңында жасалғандықтан оны бұ зып, басқа нарықтарға өнім сату мүм кін емес. Сондықтан тығырыққа ті ре л-ген «Русалға» экспортталатын кө лем

бой ынша көмектесу жолдары қа рас-тырылмақ.

Құнды қағазға құлшыныс аз

Біздің елде кен өндірісі саласы-на қаржы құю арқылы пайда табуға болады. Қазақстан қор биржасының акцияларын əлемнің кез келген валю-тасында сатуға, я болмаса сатып алуға мүмкіндік туғанын айтқан «Қазақстан қор биржасы» АҚ (КАSЕ) бизнесті да-мыту жөніндегі басқарушы директоры Қайрат Тұрмағамбетов нарықта 120 акция айналымда екенін еске салды. Оның айтуынша, акциялардың капи-тал нарығы 18,5 трлн теңгені құрайды. Өткен жылы жалпы құнды қағаздарға жасалған келісімнің сомасы 105,1 трлн теңгеге теңелген. Бірақ құнды қа ғаз-дар саудасымен айналысып, табыс табатындардың қатары өзге елдермен салыстырғанда айтарлықтай төмен. Ол үшін көпшілікке қаржылық сау аттылық жетіспейді. Қазақстанда құн ды қағаздар саудасымен айналы са тындардың үлесі 1 пайызға да жет пейді екен, АҚШ-та бұл көрсеткіш 15 пайызды, Жапонияда 39 пайызды құрайды.

– Өз еліміздің ішінен инвестиция салатындар табыла ма деген сұрақ жиі қойылады. Иə, олардың қарасы қалың бол маса да, бар деп айта аламыз. Біз-дегі екінші деңгейлі банктердегі де-позиттерге салынған қаражат 8 трлн теңгені құрайды. Бəрімізге мəлім, банктердегі жағдай үнемі тұрақты бола бермейді. Ал еліміздегі кен өн-ді рісіндегі ірі компаниялардың Қазақ с тан қор биржасындағы акция-лары 3 трлн теңгені құрайды. Бұл бар лық құнды қағаздың 5,35 пайызы осы салаға бағытталғанын көрсетеді. Өткен жылы Қазақстанның түкпір-түк пірін араладық, кəсіпкерлермен

кез дестік. Менің түсінгенім, кəсіп-керлердің басым көпшілігі акцияның не екенінен хабарсыз. Тіпті биржа нарығын қалталылардың ғана сауа-ты жететін клуб санайтындары да бар екен. Бұл ойдан арылу керек деп ой-лаймын. Шын мəнінде аталған сау-да нарығында кімнің бағы мен бабы келісетінін уақыт қана көрсетеді. Біздегі шағын жəне орта кəсіпорындар іс бас-тау үшін банктерден кепілдік арқылы несие алуға уақыт жоғалтады. Сайып келгенде одан көретін пайдасы да шаш-етектен деп айтуға келмес. Ал биржа алаңында жағдай əлдеқайда же ңіл, ұтымды шарттарға келісім жа сауға бо-лады. Кен саласындағы отан дық ірілі-ұсақты компанияларға се нім білдірген, қызығушылық таныт қан инвесторлар үшін екі жаққа пайдалы жобалар жасауға мүмкіндік мол. Аталған са ланың ісі өрге басқан уақыт 2013-2014 жəне 2016 жыл-дар еді. Қазір бұл көр сеткіш əлдеқайда төмендеп кетті,– деді Қ. Тұрмағамбетов.

Лондон қор биржасы Бейжің офи-сінің бас өкілі, Джон Эдвардс Ло ндон қор биржасында кен өндірісі бой ын-ша 173 компания жұмыс істей ті н ін айт ты. Оның 53-і тұтас зерттеу ала-ңын қамтитын, кен орындарын игеру бе кі тілген жүйе арқылы іс ке аса тын, ин весторларға нақты ұсы ныс тары бар ірі кəсіпорындар екен.

Қазақ жерінің қойнауы толған қаз-ба байлық екенін төрткүл дүние жақ-сы біледі. Оны игеруге ниет тілердің де қарасы қалың. Елбасы қазақтың қазы насы өз игілігіне жұмсалуы ке-рек тігін жиі айтады. Ол үшін геология са ласының ой-қыры, қия-қалтарысын шолып, санда бар, санатта жоқ жос-парларды, тиімсіз жобаларды шектеу қажеттігі туындап отыр. Шетелдік тəжірбие мен заман талабы аталған салада да жаңашылдықтың керектігін ұқтырады.

Кен өндірудің келешегі қандай болуы керек?

От орнын күзеткен неміс

Осыдан отыз жылдай бұрын Алтайдың арғы бетіндегі туып-өскен от орын мен ошақ басын қиып тастап, ағайын-туысты бастап атамекенге аяқ басқан заман-тын. Ол тұста Қазақ елі əлі тəуелсіздігін де алмаған. Бізге бұйырған бұйығы ауылдың құдайға тəубе түтіні түзу. Дені қазақ, аздаған неміс-орысы бар.

Бір күні ферма бастығы қасыма тағы екі жігітті қосып «Ахмет қорада» қыстай тын Қайыс дейтін шопанның үй-жайын жөн-деуге алып барды. Артымыздан іле-шала тас артқан трактор келіп жетті. Кузов-қа шығып тас түсіріп тұр едім, желке жа-ғым нан «Ассалаумағалейкум, бауырлар, атаме кенге қош келдіңдер» деген жып-жы-лы қоңыр үн ерке самалдың лебі көтер-ген үкінің үлпіліндей қалықтап естілді. «Уағалейкумсалам». Жалт қарасам, ақайыл жиреннің үстінде шыбыртқысын сүйретіп, дала желіне тотыққан шегіркөз сап-сары «орыс» тұр. Мен сұлқ түстім. Ана жақтан завферманың «Бұл Қайыс аға ғой» деген үні естілді.

Расын айтсам, ол күндері көп дүниеден хабарсыз едік. Басқасын былай қойғанда же-тем деген құстың қанаты талатын құладүздегі мына ауылға орыс-неміс қайдан келді? Артынан білдік, екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған соң, Кеңес Одағының басшысы И.Сталин Еділдің ен бойын иемденіп, қос қапталын еміп жатқан ежелгі немістерді жылы ұясынан түп қопарып көшірген екен де, солардың бір тобы осы жерден пана та-уыпты. Тіпті көбі əке-шешесі жоқ жетім балалар.

Назар Ауғанбаев дейтін ұста ақсақал өзінің екі ұлына қосып үш жасар немістің баласын асырап алыпты. Оның құжаттағы «Гаинс Рудольф» дейтін атын өзгертіп «Қайыс Ауғанбаев» болдыра салған. Бізге «қош келдіңдер» деп ақайыл жиреннің үстінде жылы жымиып, мейірлене қарап тұрған осы Қайсекең екен.

Арада көп уақыт өтеді. Қайыс үлкен азамат болады. Қызық болғанда Назар атамыздың ұлдары оқып-тоқыған соң ауылға оралмапты. Қызмет бабымен елден алыс-тап кеткен. Бірі Алматыда үлкен дəрігер, екіншісі шетелде елші дегендей... Ақыры қара шаңырақта Қайыс қалып қойыпты. Нəкең шаңырақтағы ұлға қойшы Ахметтің оқымаған малсақ, қаражон қызы Дəмеліні алып береді. Қайсекең əуелі қайын ата-сы Ахметпен бірге ұзақ жыл қой бағып, ақсақал зейнетке шыққан соң оның қыстауын мұралап қалған. Біздің таспен жамап жүргеніміз осы қора. Назар ақсақал мен кемпірі екеуі орталықта тұрады. Қайыстың сап-сары ұл-қыздары ата-əжесінің қолында оқып жатты...

Бір күні ауыл дүрлікті. Тоқсаныншы жылдардың ортасы болатын. Екі жыл бұрын Назар мен кемпірі арасына алты ай салып дүниеден өткен-тін. «Германиядан Қайыстың ағасы іздеп келіпті». Ағасы інісін «Гаинс Рудольф» деп ұзақ іздеген екен. Інісінің Қайыс болып өзгеріп кеткенін қайдан білсін. Ақыры тапқан. Қызық болғанда Қайыс ағамыз не немісше, не орысша білмейді. Ақыры екі ағайынға ветврач Қабдеш аудар-машы болған.

Қайыстың ағасы Ресейдің бір түкпіріне айдалып барыпты (қасында екінші інісі бар). Одақ құлаған соң Германияға көшіп кетіпті. Кельн дейтін қалада тұрады екен. Ол мал соңында жүріп əбден тотығып кеткен інісіне жаны ашып, бір аптадай шаруасына көмектескен болып жүрді де кетіп қалды.

Келесі жылы ағалы-інілі екеу болып келді. Олар жай келген жоқ, інісіне мал суару үшін құдықтан су тартатын мотор, су тазартатын құрылғы əкеліп орнатып берді... Келесі жылы ағалары Қайысты бала-шағасымен Германияға көшіріп əкетті. Екі ортада ауданға барып көрмеген Дəмелі апа-мыз Еуропаның төрінен бірақ шықты...

Сол екі арада мен отбасымды алып ау-ылдан көшіп кеттім. Қалған туыстар əлі сон-да тұрады. Бір жыл бұрын қайын апамның ұлы үйленетін болып, мұндағы ағайындар атынан өкіл ретінде мен баратын болдым ауылға. Қыстың қыраулы күні жол жүру де оңай емес, əупіріммен 1200 шақырым жолды басып ауылға жеттім.

Ертеңінде той малын сойып жатқан жігіттердің арасынан Қайыс ағамыздың сары ұлын байқап қалдым. Бұлар əке-шешесімен бірге Германияға көшіп кеткен сияқты еді ғой... Менің таңданып тұрғанымды аңғарған балдызым Кенже: «Е, бұлар Германияны тас-тап баяғы да қайта көшіп келіп алған» деді. Тойда Қайыс ағаны да көрдім. Қартайып еңкіш тартыпты. Бірақ əлі тың. Бір əредікте Қайсекеңнен «Германия жақпады ма, неге қайтып келдіңіз?» деп сұрадым.

Қайыс ағамыз қалтасынан шылымын алып тұтатты, ауыл шетіндегі зиратқа ұзақ қарап, ойланып отырды да, «Сен əлгі жазу-шы жігіт емессің бе, ендеше саған шыным-ды айтайын. Германияға баруын бардым, бірақ ана зиратта жатқан Назар қарияны қиып кете алмадым... Жарықтық мені туған ұлдарынан кем көрген жоқ, қара шаңырағын сеніп тапсырды. Өзің ойлашы, шаңырақтың отын өшіріп мен қалай кетем. Одан да от орнымды күзетіп отырмаймын ба?! Одан кейін ұрпағым қазақ болмай қала ма деп қорықтым...».

Қайсекең бұлай жауап берер деген үш ұйықтасам түсіме кірмеген еді... көзімнен жас шығып кетті. Ойпырым-ай, менің от орным қайда қалды?!

МӘСЕЛЕНІҢ МӘНІСІ

Жалған сертификат жарға жықты(Соңы. Басы 1-бетте)

«Сертификаттардың жал-ған немесе түпнұсқа құжат еке нін университет анықтауы ке рек, бірақ бұл талап заң бой ынша реттелмеген. IELTS тапсырғандар тиісті базада болады. Енді барлық уни-вер ситеттер магистратура, докторантураға түсуге ни-ет ті TOEFL мен IELTS тап-сыр ғандарды тексеруі ке-рек. Тіпті БҒМ келіп тексе-ру жүргізгенше өздері шара қол данғаны жөн. Болашақта ЖОО-ларға сертификаттарды мəліметтер базасынан тек се-руді міндеттеу жос парла нып отыр. ЖОО-лардың ака -демиялық еркіндігі туралы жаңа заң жобасында бұл тар-мақ енгізілген. Бұрын заң-да ол қарастырылмаған еді. Енді TOEFL мен IELTS база-сынан университет сертифи-кат мəліметтерін тексеруі ке рек. База бар, барлығына қолжетімді», деді осы жайтқ а бай ланысты журналис тер-ге түсінік берген Ерлан Сағадиев.

Оқудан шығып қалған сту дентердің орны қазір бос тұр. Бұл гранттарды енді ем-ти ханды өз күшімен тап сыр -ғандар иелене алады. «Біз бұл істі өз бетімізбен ше ше ал май мыз. Білім жəне ғы-лым ми нистрлігі бір қатар құ-жатты рет теуі керек. Соның не гізінде ақы лы бөлімдегі сту денттерді бос орындарға ауыс тыратын боламыз», дей-ді Ф.Галицкий. Білім жə-не ғылым министрлігі өкіл-де рінің айтуынша, ақылы

бөлімнен бюджетті негізге ауыс тыруды университет өзі шешеді.

Айта кету керек, IELTS сер тификаты магистратура не месе докторантураға түсу ке зінде басымдық береді. Жал пы, жоғары оқу орнынан кейінгі кəсіптік оқу бағдар ла-маларын іске асыратын бі лім беру ұйымдарына оқуға тү-су емтихандары екі сатыдан тұрады. Талапкер алдымен таңдауы бойынша бір шет тілінен (ағылшын, француз, неміс, араб тілін білу та-лап етілетін мамандықтарға түсуші тұлғалар үшін араб тілі бойынша) емтихан тап-сырып, 50 балдық межеден

өтсе, мамандық бойынша ем тиханға жіберіледі. Бір ай та кетерлігі, шет тілінен өте тін тест тыңдау, грамма-тика, мəтінмен жұмыс секіл-ді бөлімдерден тұрады. Ал Үкі меттің 2012 жылғы 19 қаң тардағы қаулысымен бе-кі ті лген Жоғары оқу орны-нан кейінгі кəсіптік оқу бағ-дар ламаларын іске асыра-тын білім беру ұйымдарына оқу ға қабылдаудың үлгі қа-ғидаларында ЖОО магис-тра турасына, докторантура-сына, ЖОО-лар мен ғылыми ұйым дардың резидентура сы-на, адъюнктурасына азамат-тар ды қабылдау түсу емти-хандарының қо ры тын ды сы

бойынша кон ку рс тық негіз де жүзеге асырылатыны айтыл-ған. Сонымен қатар ереже-де «Мынадай емтихандар бойын ша: ағылшын тілі: Inter na tional English Language Tests System (IELTS, шекті балл – кемінде 6.0) бойынша шет тілін мең герудің жал-пы еуропалық құзы рет теріне (стан дарттарына) сəйкес шет тілін меңгергенін растай-тын халықаралық сертифи-каттары бар Қазақстан Рес-публикасының азамат тары ма гистратураға, рези ден ту-раға, адъюнктураға жəне док-то рантураға шет тілі бойынша түсу емтиханынан босатыла-ды» делінген. Сонымен қатар

осы сертификаттары бар та-лапкерлерге 100 балдық жүйе бойынша ең жоғары балл қосылатыны айтылған. Ай та кету керек, мамандық бой-ын ша да ең жоғары балл 100 балды құрайды. Үкіметтің осы қағидаларына қосымшаға сəйк ес 150 балдан кем емес балл жинаған тұлғалар оқуға қа был данады.

Байқап отырғанымыздай, шет тілінің сертификаттары оқуға түсу кезінде үлкен ба-сымдық беріп отыр. Бірақ бағ а лаудың өзінде кемшілік бай қалады. Мысалы, IELTS сер тификаты кемінде 6 бол-ған адамға 100 балл қой ы-лады. Бірақ магистратура не-месе докторантураға қа был-дау кезінде тапсырылатын 100 сұрақтан тұратын ағыл-шын тестін тапсырған күн нің өзінде ең максимальды балл алу жағдайы өте сирек кез-де седі. Ал IELTS кемінде 6 не месе одан жоғары болса да, бұл талапкердің тілді 100 пай-ыз білетінін көрсетпесе керек. Аталған халықаралық тест сер тификатының максимал-ды ба лы 9-ды құрайды десек, оны ағыл шындықтардың өзі оңай лық пен ала алмайты-ны белгілі. Яғни, осы рет-те министрлік тек серти-фикаттарды тексеру жағын емес, оны бағалау шкала-сын, шетелдік сертификаты барларға берілетін балдың төменгі межесін қайта қарап шық қан жөн деп ойлаймыз. Мысалы, IELTS-тан кемі 6 балл алғандарға 90 балл де-ген сияқты бағалау шкаласын енгізуге болар еді.

Сурет «Егемен Қазақстанның» архивінен алынды

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 7

2018 ЖЫЛ – ӨЗБЕКСТАННЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЫЛЫ

RÝHANIAT

Нәсімхан РАХМАНОВ, �лішер Науаи атындағы Ташкент мемлекеттік збек тілі мен әдебиеті университетінің профессоры, филология ғылымдарының докторы

Өткен ғасырдың 30-жылдары түркі əлемінің тарихында ең ауыр кезеңдер, елін сүйген ерлердің басына қауіп-қатер төндірген қаралы күндер ретінде мөрленіп қалды. Өзбектің асыл да ардақты азаматтары: Абдулла Қадыри, Чулпан, Усман Насыр, Абдурауф Фит-рат тардың; қазақтың найзағайдай жарқ етіп көзге түскен біртуар арыс-тары: Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов, Жүсіпбек Аймауытов, Мағ-жан Жұмабаев жəне тағы басқа көптеген шығармашыл, ағартушы, азаттықсүйгіш халық күрескерлерінің қайғылы да аяныш ты тағдырларын көз алды-мыз ға келтірейікші. Аталмыш қос халық тың осынау өкілдерінің мақ-сат-армандары, дүниетанымдары мен өмір лік ұстанымдары бір нүктеде тоғысып, ортақ ниет-тілектері өз ұлты шеңберінен шығып, жалпы Күншығыс мүддесі жолындағы күреске айналған ұлы тұлғалар еді. Солардың арасындағы көрнекті күрескерлердің бірі Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен қызметі ту-ралы деректерді оқығанымызда, сол 30-жылдар соншалықты қатыгез заман болған екен-ау, өз ұлтын, халқын сүйген, азаттықты арман еткен зиялыларды үрім-бұтағымен жоймақ болған ондай зар за-манды ешқашан ақтауға болмайды ғой деген ойға келетініміз заңды, əрине.

Кез келген сүргін заман əрқашанда халықты зар қақсатты, ұлтының құл-пырған гүлдері – зиялы қауымның жегі-құрты болып келді. Негізінде кез келген дəрменсіздік, рухани азғындық қашанда ерлікті, ұлттың алға ұмтылысын өзінің жауы деп санаған. Мұны көне тарихтың өзі-ақ айғақтайды. Мағжан да өзінің тұла бойына мұң тұнған бір өлеңінде былай дейді:

Алыста ауыр азап шеккен бауырым,Қуарған бəйшешектей кепкен

бауырым.Қамаған қалың жаудың ортасында,Көл қылып көздің жасын

төккен бауырым.

Алдыңды ауыр қайғы жапқан бауырым,

Өміріңше жапа көрген жаттан бауырым.

Түксиген, жүрегі тас жауыз жандар,Тірідей терің тонап жатқан бауырым.Мағжан басынан-ақ ұлтының бір тұ-

тас тығы, тағдыры, оның болашағы үшін əрқашан алаңдап, жан күйдірген ақын болатын.

Түптеп келгенде, өз ұлтының тағды-ры жөнінде толғанбайтын ақын ақын емес. Қазақ халқының Абай, Ыбырай Алтын сарин, Шоқан Уəлиханов секілді бір қатар ұлтжанды тұлғаларының алға ш-қы кезектегі мақсат-мүдделері де ұлт тың құдіреті мен ұлылығын паш ету, оны ағартушылыққа қарай жете-леу болды. Өз кезегінде Мағжан сол ұлы тұлғалардың идеяларын одан əрі жалғастырды. Сол қызметі үшін де Мұх тар Əуезов Мағжанды Абайдан кей інгі ағартушы, ұлы қаламгер ретін де жоғары бағалаған болатын. Бұл Мағ-жан ның мəртебесін көтеру үшін ғана ай тыл ған сөз емес, Мағжан өлеңдері мен дас тандарының, оқулықтарының, жал-пы барлық шығармаларының, сонымен қа тар оның педагогикалық қызметінің қазақ мəдениетінде жəне Орталық Азия

ха лықтарының мəдениетінде иеленетін орнын көрсетудің жарқын дəлелі болып табылады.

Мағжан қазақ əдебиетіне жаңа ағым əкелген ақын ретінде де танымал. Ол түркітілді ақындар арасында орыс жəне Еуропа əдебиетінен қазақ поэзия-сына символизмді енгізген алдыңғы қатарлы алғашқы ақындардың бірі бол-ды. Символизм – орыс жəне Еуропа поэ зиясына жай ғана еліктеу емес, поэ-зияда түркілік көркем ой-сананың жа-ңаруы, «ағаштың ар жағындағы орман-ды көре білу» қабілетінің белгісі еді. Орыстың философ ақыны Вячеслав Ивановтың тілімен айтқанда, Мағжан өзінің символдық образдары арқылы «айтылмаған сырлы хатқа» меңзейді. Меңзеулер – Мағжанды символист ақын ретінде тани білуге мүмкіндік беріп қана қалмастан, оның қазақ əдебиетін орыс жəне Еуропа əдебиеттерімен байла ныс-тыр ған білікті символист ақын екенін дəлелдейді.

Орыстың символист ақыны В.Брюсов басқарған Мəскеу əдебиет институтын-да оқыған жылдарында (1923-1926) Мағжан шығармашылығында шұ ғыл өзгерістер орын алды. Ол қа зақ əде-би е тінің жаңа арнаға түсуіне сал мақ-ты үлес қосты. Бұл оның сол ке зең-де жазған өлеңдерінен айқын кө рініп тұр. Символист ақындардың тү сінігі бой ынша, шығармашылық – ас тарлы маз мұнды интуициялы түрде ұғы ну. Мағжанның «Мешіт пен абақты» өле ңі бұған жарқын мысал бола алады. Ақын-ның айтуына орай, адам баласын абақ-тыға жабуға, қинау мен азаптауларға салу мүмкін. Бірақ ой-сананы ешқашан қамай алмайсың, оны қинап, азаптау да мүмкін емес. Оның құдіреттілігі соншалық, ол ұшы-қиырсыз өлкелерді аралап, көкке бойлап ұшып жүре береді, ал абақтыда жатқан тұтқын адамзатқа азаттық күйін арнайды, бүкіл адамзатқа арнап тəуелсіздік əнін салады...

Есалаң! Қиял қайда?.. Қиял кезбек,Жиһанда ақ қанатпен ылғи жүзбек.Жердегі жары – «жанды» жұбатуға,Тоқтаусыз Көк үнінен əндер тізбек.Мағжанның мұндай символизмі тек

қазақ əдебиетінде ғана емес, бүкіл түркі халықтары əдебиетінде өзіне тəн, қай-таланбас құбылыс болды.

Мағжан Жұмабаев 1922 жыл дың қараша айында Түркістан Рес публ и-касының Халық комиссары Тұрар Рыс-құловтың ұсынысымен Ташкентке көшіп келді. Бұл кезде Ташкентте «Алашорда» партиясының бұрынғы мүшелері, Орта Азия республикаларының көптеген зиялылары бар еді. Олар бұл жерде, бір жағынан, қуғын-сүргіннен жан сақтаса, екінші жағынан, олардың шығармашылық жəне рухани тұрғыдан кемелденуіне мүмкіндіктер жеткілікті болатын. Жастайынан-ақ араб, парсы, түрік жəне орыс тілдерін жете үйренген Мағжанның Ташкенттегі екі жылдық өмірі айтарлықтай жемісті өтті, ол бұл жерде тынымсыз ізденумен болды.

Мағжан Ташкенттегі қазақ-қырғыз ағарту институтында сабақ берді, со-нымен қатар «Ақ жол» газетімен жəне «Сана», «Шолпан» журналдарымен тұрақты қарым-қатынас жасады. Ол Орта Азияның, соның ішінде Түркістанның тарихымен тереңірек танысты, əсіресе Сайыпқыран Əмір Темірдің өмірі оның қатты қызығушылығын оятты. Сайып -қыранның тегеурінді əрі ерлік пен ба-тырлыққа толы өмірі, жиһан кез дігі ақын ды ерекше шабыттандырып, қи я-лына қанат бітірді. Мағжан Əмір Темір бейнесінен нағыз түркі отан шыл дығын

көрді, сол себепті оған арнап өлең жазды. Мағжан Жұмабаевтың шығарма шы-

лы ғындағы өзіне тəн ерекше сипаттардың тағы бірі – Шығыс жəне Батыс халық та-рының рухани дамуындағы екі ағы м-ды өз бойына дарыта алуы. Осы тұр -ғыдан алғанда, Орта Азия мен Қазақ-станның Мағжанмен замандас ақын-да рының шығармашылығынан Батыс-тың ықпалын айқын көруге болады. Мағжан шығармашылығынан батыстық тақырыптар, идеялар мен образдар жүйесі анық байқалады. Осы орайда Мағжанның орыс əдебиетін ұтымды пайдаланғанын «Заманымыз ақыны» өлеңінен аңғаруға болады:

Терезеге қараймын,Қарындашты жалаймын.Келтірем деп өлшеуге,Сөздерді іштен санаймын.Басқаға мойын бұрмаймын,Бітірмей жазып, тұрмаймын.He керек, жұрт сезбейді, –Ақырын Феттен ұрлаймын ...Мағжан бұл өлеңінде орыс ақыны

Афанасий Феттің (1820-1892) шығар-ма шылығындағы сол кезеңнің жаңа фи-лософиялық ағымы – прагматизмнен шабыт алғанын нұсқап отыр.

Мағжан – түрколог ғалым. Оның Ташкент те өткізген екі жылы түркология сала сында көптеген мақалалар жа-зумен қатар, көне Түркістанды жəне түркі елін бүкіл болмысымен көр сет-кен өлеңдер жазумен де өтті. Оның «Түркі стан», «Алыстағы бауырыма», «Сай ып қыранның сөзі», «Орал тауы», «Тез жетем» секілді өлеңдерінен, мақа-лалар тобынан құралған шығар ма шы-лығына куə бола отырып, Орта Азияда түркологияның іргетасын қала ған-дардың бірі Мағжан Жұмабаев еді деу-ге толық құқылымыз. Ақын шы ғар-машылығындағы қайталанбас образ-дар, Отанның жарқын бейнесі, ке зе ң-нің анық та айқын келбеті жəне бас-қа бірқатар өзіндік ерекшеліктер тек қазақ əдебиетінде ғана емес, жалпы түркі халықтарының əдебиетінде Мағ-жан Жұмабаевтың салмақты орны бар екенін айқындап берді. Мағжанның əрбір өлеңі сөзсіз бірер детальға, тарихи оқиғаға, тарихи тұлғаға сүйенеді. Оның өлеңдерінен көрініп тұрғанындай, ол түркілер тағдырынан, езілген, қаналған елдің аянышты трагедиясынан азап шегеді. Ақынның үндеуге толы өлең жолдарынан екі полюстің – Күншығыс пен Күнбатыстың бейнесі түркі тай-палары мен түркі елдерінің өткені мен келешегінің рəмізі болып жарқылдайды. Бүгінгі таңда жүріп жатқан Еуропамен жақындасу үдерісін, Шығыстың ру-ханиятымен жəне бауырмалдығымен Еуропаны таныстыруды Мағжан ақын бұдан бір ғасыр бұрын-ақ біліп, сезінген еді.

Ежелгі Тұран тарихы көптеген қаламгерлердің көңілдерін елден ерек алаң датып, қайран қалдырып келген. Осы тұрғыдан алғанда, Мағжанның шы ғар машылығында «Түркістан» өле-ңі нің айрықша маңызы бар. Өз ба-сым бұл өлеңді түркі халықтарының абырой-даңқын мəңгілік етуге қызмет ететін туынды деп бағалаймын. Өлең-ді оқығанымызда өзбектің ұлы ақы-ны, Өзбекстан Қаһарманы Эркин

Вохи дов тың «Өзбегім» атты өлеңі еске түседі. Екі халықтың біртуар қос ақынының мақсаттары б ір , дүниетанымдары ұқсас, туған елдің та-рихына, ұлтына деген сүйіспеншіліктері шексіз. Мағжанның бұл өлеңі 1922 жылы Ташкентте жазылған. Ақын Тұранның басып өткен тарихи жолы, ежелгі түркі билеушісі Афрасиябтан бас-тап, Алаштың арыстаны Абылай ханға дейінгі барлық көсемдердің мемлекетті басқару ісіндегі тарихи рөлін біріндеп атап көрсетеді. Жырдың кіріспесіндегі:

Түркістан – екі дүние есігі ғой,Түркістан – ер түріктің бесігі ғой, – деген жолдар эпиграфты еске сала-

ды. Түркістан қос əлемді – Шығыс пен Батысты тұтастырып тұрған қасиетті өл ке. Мағжан түркі халықтары тари хы-ның əрбір парағын шұқшия зерттеген ға лым секілді ден қойып оқығаны атал-мыш өлеңнің əрбір жолынан-ақ көрініп тұ рады.

Мағжанның «Түркістан» өлеңі біз дің алдымызда шешуін таппай, кесе-көл -денең тұрған талай мəселелерге айқын-дық енгізеді. Ежелгі түркі халық тары ның мифологиясы да əлі біз үйре нуіміз шарт болып табылатын сон дай салалардың бірі. Міне, көрдіңіз бе, Мағжан ақын осыдан шамамен жүз жылдай бұрын-ақ түркологиядағы бүгінгі көкейтесті про-блемалардан жақсы хабардар болған, сондай-ақ бұл салада талай тер төгіп, ізденген де екен. Ертедегі түркілердің тотемдік рəміздерін бастап берген Көк бөрі, Хантəңірі, Тарбағатай рəуішті мифологиялық образдардан Мағжан түркілер тарихының мəңгі өлмес көркем беттерін жазды, мифологиялық образдар-ды түркілердің əлеуметтік жəне этностық тарихына негіз етіп, оқырманды ойлауға, жан-жақты пікір түюге үндеді. Қысқасы, Мағжан осындай қызметтерімен бүгінгі таңдағы өзбек жəне қазақ тарихшы ғалымдары үшін терең зерттелуге тиісті Тұран тарихын жасауға өзінің сүбелі үлесін қосты. Оның «Кең ақыл, отты қайрат, жүйрік қиял,Тұранның ер ле ріне ер жеткен бе?!» деген өлең жол да рында Мағжанның өз бейнесі де суреттелген деп батыл айта аламыз.

Мағжанның ерлігі сол, ол «Түркістан» өлеңінде Тұран рəмізін түркі халықтарын бірлестіруге үндейтін жі гер лендіруші күш ретінде пайдаланды.

Шер батса кім іздемес туған елін,Тұлпар да көксемей ме туған жерін?Арқаның ардагері – қалың алаш,Тұран да, біле білсең, сенің жерің!Өздігін ұмытуға шақ қалған түркі

елдеріне мұндай ұран тастау өте-мөте қа жет еді. Десек те барлық халық тар-дан «біртұтас совет халқын» жасау сая-саты талай жылдардан бері үстем дік еткендіктен, Мағжанның бұл өлеңі н-де көтерілген идея да лажсыз дан тыныш-тық сақтауға мəжбүр болды. Иə, идея ты ныш тық сақтады. Өткен ға сырдың соңына қарай – Кеңес мем ле кеті ыды-рап, түркі тілді мемлекеттер өздігін аңдай бастаған кезеңде ғана Мағ жанның бұл өлеңінде болашақтың дұрыс бол-жалданғаны айқындалады.

Мағжанның жаратылысынан ұлтжан-ды ақын екенін оның ең алғашқы шы ғар-маларынан-ақ байқауға болады. Оның 1911 жылы жазған «Осы күн гі күй» атты

өлеңі бар. Өлеңді оқып шыққанымызда, бүкіл Орта Азия ха лықтары қатарында қазақ халқы ның да қараңғылық батпағына батып қалу себептерін көргендей бола мыз. Надандық пен білімсіздік – қазақ халқ ының басына төнген қауіп екенін Мағжан ақын күйіне жырлайды. «Барасың қара түнде шырақ-шамсыз, Жеңді ме білімсіздік, ит надандық?» – деп, халқына кінə арта, ашынып жазады ол. Мағжан осы өлеңінен бір жыл өткен соң жазған «Сорлы қазақ» атты өлеңінде ағартушылыққа қол жеткізу ұлтты тұйықтан алып шығатын бірден-бір жол екенін тағы да баса айтады. Өзбек халқының сол жылдардағы тағдыры да нақ осындай болатын. Расында да ағартушылардың тағдырлары бір, ал мақсаттары ортақ...

Мағжан – үздіксіз ізденген ақын. Ол қай тақырыпқа қалам тартса да өз алдына жалғыз мақсатты – ұлтын оя-туды басты міндет етіп қояды. Бұл – Мағжанның өзіндік манифесі болатын. Тіпті абақтыда, өз тағдыры қыл үстінде тұрған кезде жазған өлеңдерінде де осы манифеске сəжде қояды. Шынтуайтында да оның бір топ өлеңдері абақты қабырғасында жазылған. Ол қамау мен түрме азаптары жөнінде жазғанда да, абақты – қазақ халқының зұлмат пен езгіде өмір сүрген кезеңінің рəмізі екенін өлең жолдарына дарытады. Ақын осынау аянышты тағдырды «Абақтыдағы түс» деген өлеңінде былайша суреттейді:

Жарық сəуле, айды, күнді көрмеймін,Жарты өлік, толық өмір сүрмеймін.Қуанышты, азат жүрген халықтыңHe істегенін, не дегенін білмеймін.Қор болды ғой қалың қайрат,

есіл күш,Абақтыда қолдан келер қандай іс?Ұйқы тілеп, көзді зорға жұмамын,Амал қанша, жұбанышым

жалғыз түс.Ақын өзінің жеке өмірін – абақтыда

өткізген жылдарын халықтың «шала өліміне» ұқсату арқылы ұлт дертін жарыққа шығарады. Өлеңнің əлеуметтік мазмұны мен мəні де, түптеп кел-генде, осыған саяды. Жеке тұлғаның бастан кешкендері – ұлттың бастан кешкендеріне айналған.

Туысқан қазақ тілінен өзбек тіліне ау-дарма жасау бір қарағанда оп-оңай сияқты болып көрінеді. Дегенмен кез келген тілден аударма жасаудың өзіне тəн нəзік те күрделі жақтары бар, əрине. Түптеп келгенде, өзбек жəне қазақ тілдерінің негізі бір – көне түркі тілі. Солай болуы-на қарамастан, ғасырлар барысында түркі тілдері жүйесінде түп негізі бір өзбек жəне қазақ халықтарының дербес тілдері қалыптасты. Мұзаффар Ахмад та Мағжан ақынның өлеңдерін аудару үдерісінде өзіне тəн жолды таңдады. Ол Мағжан өлеңдерінің мəндік, мағыналық сипатын сақтау үшін қазақ тіліндегі түркі сөздеріне жаңаша міндет жүктеп, кейбір сөздерді өз қалпында қалдырды. Біріншіден, сөздер мен грамматикалық тіркестерді аудару-да түпнұсқа тілінен алыстап кетпеу ке-рек. Екіншіден, лексикалық қабатта да тепе-теңдікті сақтаған жөн. Мұзаффар Ахмад кей сөздерді қазақшадан өзбекшеге аударғанда түпнұсқа тілдегі сөздердің қалпын бұзбады.

Жалпы алғанда, аталмыш аудар-ма өзбек əдебиетінде ерекше құбылыс ретінде қабылданып, зерттеледі. Мінеки, сонда Мұзаффар Ахмадтың тəржімешілік шеберлігі бар қырынан танылады деп үміттенеміз.

Мағжан Жұмабаев «Мен кіммін?» атты өлеңінде өзінің суретін де, келбетін де көрсете білген. Ол жер бетінде – Арыстан мен Жолбарыс, сонымен қатар Еркетай; көкте – баршаны нұрына бөлейтін Күн, ожарлығы ұстаса – теле-гей Теңіз, жүрген жерін күлге айнал-дыратын От, өзгелерді шаң қаптырып кететін Тұлпар... Мағжан бұл өлеңінде: «Мен өлмеймін, менің жаным өлмейді... Сөзім құтты, табынамын сөзіме», деп қатаң ұйғарым жасайды. Иə, расында да Мағжан Жұмабаев өлмеген! Оның құтты сөздері қазақ пен өзбек, бүкіл түркі халықтары арасында мəңгі жасай бермек!

Құтты сөзі мәңгі жасайтын ақын

Ұларбек НҰРҒАЛЫМҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Əлемнің 18 мемлекетінен 155 ком -пания мен ұйым өкілдері қатыс қан көрме алаңында Ресей, Поль ша, Ұлыбритания, Беларусь, Əзер байжан, Тəжікстан, Түркия, Қы тай, Үндістан, Албания жəне бас қа мемлекеттердің баспалары өз өнімдерін əкелген. Сонымен қатар биыл Қазақстанда Өзбекстан жылы жа рияланғандықтан, өзбек баспала-рына, кітап шығару компанияларына айрықша көңіл бөлінген. Осы орай да ай-тулы шараға арнайы келіп сөз сөйлеген Өзбекстанның баспа ісі жəне ақпарат агенттігі директорының бірін ші орын-басары Сабыр Шүкіров «Көрме арқылы мəдени, іскерлік байланыстар нығайып,

əлем бойынша кітап индустриясын зер-делеуге мүмкіндік туады», деді.

Сонымен үш күнге жоспарланған кітап таныстырылымы, авторлармен ке з -десу, өзге де іс-шаралар күн тəрті бі ты-ғыз орналастырылған көр ме-жəр мең-кеде екі күннің ішінде көптеген кітап-тар дың тұсауы кесілді. Со ның ішінде қазақ тілінде жарық көрген кітаптардың өзі аз емес екен. Көр менің алғашқы күні, қазақтың əрі би, əрі ғұламасы, Орта жүздің ел ағасы болған атақты Əнет баба туралы Ер лан Сыдықов, Жам был Артықбаев құрас тырған «Əнет баба: ғұмыры мен заманы» кітабының тұ сауы кесіліп, əрі қарай жалғасын тап ты. Белгілі пуб ли цист Сауытбек Абдрахмановтың төл əдебиетіміздің өзекті мəселелерін кеңінен қозғайтын «Əдебиет əлемі»

кітабының таныстырылымы да тамаша өтті. Таныстырылымда оқырман адам-зат тарихындағы арғы-бер гідегі жауһар туындылар туралы тал даулар мен көр-кем аударманың көк жи егі жайында мол мағлұматқа қаны ғып, автор дың зият керлік қуатына тəнті болды.

Содан кейін тағы бір ерекше жағ дай – қазақ тіліне аударылған «Жаңа заман əзербайжан поэзиясының антологиясы» жинағының таныстырылымы болды. Салтанатты рəсімге қандас ақындардан Екбер Гошалы, Ильгар Түркоглы, Иылмаз Окуглы қатысты.

Танагөз Толқынқызы, Дəулеткерей Кəпұлы бастаған ақындардың мұрындық болуымен 40-тан астам қандас ақын дар-дың өлеңдері енген кітаптың тұ сауын Қазақстан Жазушылар ода ғының төрағасы Ұлықбек Есдəулет жəне Əзербайжанның Қазақстандағы Төтен ше жəне өкілетті елшісі Рашад Мамедов кес ті.

Сонымен бірге аталмыш шара аясын-да белгілі ғалым Шерубай Құр ман бай-ұлының «Көркем аудармадағы жаңа атау-лар: жасалуы мен қол данысы» кітабының таныстырылымы болды.

Бұл еңбекте əлем əдебиеті жауһар ларын

қазақ тіліне аудару кезінде жаса лып, қалыптасқан жəне көркем аудар маға ғылым тілі мен БАҚ тілінен енген жаңа атаулар мен қолданыстар арнайы жина-лып, тілдік тұрғыдан зерт телген. Автор қазіргі көркем аударма саласындағы сөзжасам, тер минжасам тəжірибесіне жан-жақты тоқталып, оқыр мандарымен ой бөлісті.

Сонымен қатар көрмеде ақын, жа-зушы-публицист Ербол Шаймерден-нің «Қазақ афоризмдері» кітабының да таныс тырылымы өтті. Бұл антологияда түр лі тарихи кезеңде өмір сүрген 80-ге жуық тұлғаның тол ғам-пайымдары топтастырылған.

Көрме-жəрмеңкенің екінші күні жазу-шы Шəрбану Бейсенованың елорда мыз-дың 20 жылдығына арнал ған «Бозоқ аруы» кітабының таныс тырылымы да көпшіліктің көңілінен шық т ы. «Ұлы Дала арулары» топ тама сымен шығып отырған екін ші кі тап ұлт тарихынан ерекше орын алып, ел жадын да сақ тал ған əу лие аналар өмірінен сыр шер те ді. Та ныс тырылым ба-рысында автор кітап маз мұнына қысқаша тоқталып, сұхбат бер ді.

Тарих ғылымдарының докторы, əйгілі архео лог Самашев Зейнолланың «Бе-рел артефактілерінің əлемдік ма ңы зы» кітабының таныстырылымы да ерекше

сипатқа ие болды. Автор дү ние жүзіне аты шыққан Берел арте фактілерінің əлемдік маңызы турасында келелі əңгіме қозғады.

Сондай-ақ белгілі сыншы Аман-гел ді Кеңшілікұлы қазақтың ғажайып ақыны, Мемлекеттік сыйлықтың лау -реа ты Жұмекен Нəжімеденовтің шы ғар -машылығы жөнінде жазған «Рух жы ры» кітабының таныстырылымында Жұмекен шығармашылығын жан-жақ ты талдап, оқырмандарымен ой бөлісті.

«Фолиант» баспасы ұйымдастырып отырған аталмыш көрме-жəрмеңкеде бұдан өзге əдеби шаралар, орыс жəне өзге тілдердегі шетелдік авторлардың кітаптарының да таныстырылымы бо-лып жатыр. Алда таныстырылатын кі-тап тардың ішінде Мемлекеттік Ор та лық музей қызметкері, этнолог ғалым Нұрсан Əлімбайдың «Қа зақтың этнографиялық категориялар, ұғым дар мен атауларының дəстүрлі жүйесі» атты 5 томдығының да тұсауы ке сіледі. Нұрсан Əлімбайдың идеясы бойынша қолға алынып, этноло-гия бө лімінде дайындалған ғылыми-зерт-теу жұмысы – жалпы 10 мың атау мен ұғымды қамтыған бірегей ең бек. Кездесу барысында осы іргелі еңбек ке жетекшілік еткен ғалым Нұрсан Əлімбаймен сұхбат өткізіліп, оқыр ман қауым энциклопедия-мен танысуға мүмкіндік алады.

Жаңа кітаптар таныстырылды––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Елордада ІІІ Еуразия халықаралық «Eurasian Book Fair-2018» кітап к�рме-жәрмеңкесі �тіп жатыр. Шындығында бұл шараны оқырмандардың мерекесі деп айтуға да болатындай. Осымен үшінші рет ұйымдастырып отырған ауқымды іс биыл Астананың 20 жылдығы мен �збекстанның Қазақстандағы жылына ар-налып отыр. Сәрсенбінің сәтінде басталған к�рме-жәрмеңкені дәстүрлі түрде Мемлекеттік хатшы Гүлшара �бдіхалықова ашқандығын жазған болатынбыз.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Алаштың аймаңдай ақыны Мағжан Жұмабаевтың туғанына 125 жыл то-луына орай Халықаралық Түркі академиясы оның таңдамалы шығармалар жинағының алғаш рет �збек тілінде жарық к�руіне мұрындық болды. Мағжан Жұмабаев �леңдерін �збек тіліне талантты ақын, білікті аударма-шы, Қарақалпақстанның халық ақыны Мұзаффар Ахмад тәржімалады. Оның Мағжан шығармашылығынан жасаған аудармалары екі халықтың мәңгілік бірлігін нығайтуға, бір ананың қос перзенті секілді туысқан екі халықтың ынтымақтастығын дәлелдеуге қызмет ететіні даусыз. Бұл кітаптың тұсау-кесері 25 сәуірде Астанадағы ІІІ Еуразия халықаралық к�рме-жәрмеңкесі аясында �тті.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

8 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛZERDE

Сүлеймен М�МЕТ,«Егемен Қазақстан»

Алдымен Мемлекет басшы-сының «Болашаққа бағдар: руха-ни жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласының бір жылдығына орай алқалы жиын өтіп, ел бір-лігі, ұлт тұтастығы туралы ой қоз ғалды. Ол М.Əуезов атындағы Оң түстік Қазақстан мемлекеттік университетінде Орбұлақ шай-қасының 375 жылдығына арнал-ған халықаралық ғылыми-тео-рия лық конференцияға ұласты. Екі шараны да облыс əкімі Жан-сейіт Түймебаев ашып, «Сана-мыз ісімізден озып жүруі, яғни одан бұрын жаңғырып оты руы тиіс» деген Елбасы сө зінен ой өрбітіп, облыстағы атқа рылған жұмыстарға, мəселен «Ту ған жер» жобасы бойынша де меу-шілердің қолдауымен 31 млрд, 467 млн теңгенің 577 іс-шарасы атқарылғанын атап, алдағы жоба-жоспарларға да тоқталды. Ол со-нымен бірге бұл жолғы ұлттық жұмысқа ұйытқы болып, бабалар үлгісімен қазақы қалыпты баян-ды ету жолында тынымсыз тірлік жасап келе жатқан, қолы жомарт, халқым дегенде аянбайтын Бекет Тұрғараевтай азаматқа алғысын білдірді. Алғашқы жиын да қа-рымды қаламгер М.Байғұт мейір-бан меценаттар туралы айта ке-ліп, бодандықтан өліп барып қай та тірілген қазақтың бүгінгі бақыт ты күнін Елбасы идеясын-да айтылғандай «Мəңгілік Ел» ету байламын айтып, «Қазақты

енді «өлтірмеу» үшін бəріміз жұмы луымыз керек» десе, халық қалау лылары атынан арнайы бар ған сенатор Ə.Бектаев төрт құбы ланы түгендеген бұл жиын, Ордабасында бас қосқан баба-лар дəстүрін жалғастырғандай əсерге бөлегенін, ендігі жерде осы бірлік жалғасын таба беру керек тігін еске салды. Академик

М.Жұрынов, Елтаңба авторы Ж.Мəлі беков ұлттың ұйытқысы осы басқосуда көрініп отырғанын атап өтті. Ғылыми конференция-да профессорлар – Ө.Озғанбаев Ор бұлақ шайқасындағы ұлы жеңіс пен бүгінгі рухани жаңғы-рудың сабақтастығына, ал З.Қа был динов бұл шайқастың əлем дік тарихтағы маңызына тоқталды. Өзбек елінен кел-ген ғалым Е .Мусурманов пен қырғыз жұртының өкілі

Т.Абдырахманов түркі дүние-сіндегі батырлар бəрімізге ортақ екенін, олардың үлгісін кейінгіге арқауын үзбей жеткізу керектігін сөз етсе, айтулы ға-лым А.Айталы ел тарихындағы пассионарлық құлшыныстар мен бүгінгі ұлттық болмысты тереңнен толғады. Академик Д.Қожамжарова Орбұлақ шай-

қа сы ның қазақ мемлекеттігі тұ-тас тығын сақтаудағы орны мен рөлін зерделесе, Б.Аяған Жəңгір хан мен Жалаңтөс батырдың елді біріктірудегі ақыл-ойына те-реңдеп барды. Филология ғылым-дарының докторы С.Неги мов Əмір Темірден бастап сөз қозғап, Қожаберген жырауға тізгін тар-тып, тарихтағы генетикалық бай ланыстар жайлы байламын жұрт талқысына салды. Көрнекті жазушы Б.Нұржекеұлы Орбұлақ

дерек терінен дəйектер келтіріп, бұл шайқастың ма ңызына ерек-ше мəн берді. Кейбір ала-құла пікірлерді де еске са ла кетті. Ұлт жақсыларының өнегесін мысал-дармен əңгімеге өзек етіп алған абыз ақсақал С.Шаухаманов бұл батырлар ислам дінін берік ұс-танғанын, оның қамқоршысы да болғанын тілге тиек етті.

Алқалы басқосудың түйінінде Бекет Тұрғараев ұлықтауға ла-йық бабаларға осындай құр мет көр сету əр азаматтың парызы еке нін алға тартып, жұрт ісіне жұ мылып келгендерге, қол да-ған мекеме лерге, олардың бас -шыларына риза шылығын жет-кізді. Жалаңтөс Баһадүр туралы көлемді кітаптың жарық көргенін, оның Самарқанды билеп отыр-мын ғой демей, қа зақ жұртының жеріне көз аларт қандарды жою

жолындағы кү рес ке 20 мың əс керімен келіп қатысқанын батырлардың мұндай ұлы ерлігі бүгін гі елдігіміздің ір гетасы іс-пет тес деп, олардың сол қаһар-мандығын елге жеткізу ісін -де Елбасының даналығы мен даралығына да ерекше мəн бе-ріп, жаңғыру идеясы санамызды қайта түлеткенін атап айтты.

Кеңес пен конференция дан кейінгі шара Оңтүстік Қазақ-стан облысы, Қазығұрт ауданы Шарапхана ауылындағы Шым-кент-Ташкент халықаралық күре жолының бойындағы биік тө бе үстінен бой көтерген қос қаһарманның ескерткішін ашу рəсіміне ұласты. Ескерткіш лен-тасын Ə.Тұрғымбеков, Қ.Айта-ханов, М.Шəкенов, өзге де аза-маттар қиды. Жібек жамылғы түс кеннен кейінгі Жəңгір мен

Жалаң төстің алып тұлғасы көр-ген көзді қуантып, көңілге нұр құйды. Мақтааралдан келген Т.Жү нісов бұл ұрпаққа үлгі десе, ха лық ақыны Ə.Қалыбекова сөзін өлең мен өрнектеді. Қазақстанның құрметті журналисі Б.Қонысбек баба лар рухын көтерген Бекет Тұр ғараевқа шын ниетін жет-кізді. Таза мыстан құйылған, 11 метрлік алып ескерткіш бұған дейін салынған «Бабалар рухы-на тағзым» кешенімен, екі гек-тар жерге 1000 түп ағаш егілген жастар саябағымен жарасым тапқанда, «Елдік жұмыс осындай болса керек!» деді жиналған жұрт. Мұндай ауқымды жұмыстың жүгін нардай көтерген, барын халық игілігіне, ұрпақ қамына жұмсаған азамат туралы про-фессор Д.Қамзабекұлы, белгілі журналист Н.Жүсіп ағынан жа-рыла ой тербеп, мəңгілік ел болу жолындағы бұл алып қадам екенін баса айтты. Кешендер бола шақта ұлттық туризмді дамытуға да өз үлесін қосары сөз сіз. Өйткені оған қажетті жағ дайдың бəрі, мəселен демалатын орындар, ақшаңқан қазақ үйлер, асхана мен мейрам-ханалар, көргенде көп жайды көз ал дыңнан өткізетін киелі адам-дар туралы мол мəліметтер де аз емес. Ұлттың рухын көтеріп, халықтың мерейін асыратын, жас ұрпақ біздің де бабаларымыз осал болмаған екен дегізетін, осы жолғы шараның соңы – ба-тыр бабаларға Құран оқытып, мыңдаған адамға ас берумен түйінделді.

Салқам Жәңгір хан мен Жалаңтөс баһадүр рухықазақты қасиетті Қазығұртта қауыштырды

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

Қайрат �БІЛДА,«Егемен Қазақстан»

Белгітас қалай қойылды?Шортанбай жырау Қанайұлы Пайғам-

бар (с.ғ.с.) жасына келгенінде фəниден бақиға өтіпті. Топырақ Қарағанды облы-сындағы Шет ауданының орталығы Ақ су-Аюлы кентінен оңтүстікке қарай қозы көш жердегі қорымнан бұйырған. Қайраткер тұлғаның жамбасы тап осы жерге тигенін біреу білсе, біреу білмейді бұл күнде. Көп себептің бірі – жыраудың басында қарайған зираты жоқ. Қараған басқан қабірінің жырауға тиесілі екенін жалғыз-ақ белгі – қалқайған көктас қана айғақтап тұр.

Шортанбай мұрасын зерттеуші жер-гілікті жазушы Кəмел Жүністегінің ай-туынша, жыраудың басына белгітасты қойған Тілеуғабыл Есенбеков деген азамат екен. Сұрастыра келгенімізде, бұл кісі Қарағанды қаласында тұратын болып шықты. Телефон арқылы тауып алғаннан кейін, кездесіп тілдесудің де сəті түскен. Əңгіме барысында Тілекең осыдан 38 жыл бұрын болған оқиғаны былайша баяндап берді:

– Бұл 1980 жылы болған оқиға еді. Ол кезде мен Жезқазған облыстық мем лекеттік қауіпсіздік комитетінде қыз мет ететінмін. Жұмағұл Серікұлы деген досымның əкесі қайтыс болып, ауыл жаққа топырақ салуға бардым. Қазіргі Шет ауданының орталығы – Ақсу-Аюлы кентінен оңтүстікке қа-рай төрт-бес шақырым жердегі «Бо -тантай батыр басы» деп аталатын қорымға марқұмды жерлегеннен кейін, жан-жағындағы бейіттерді қарап тұр-ғанымда, қалың қараған басқан бір төм пешікке көзім түсті. Балтабай Қап-пасов деген ағайынымнан сұрап едім, ол кісі бұл төмпешіктің астында əй гілі жырау Шортанбайдың жатқанын айт-ты. Үстімнен біреу мұздай су құйып жібергендей болды. Зарзаман ақын-дарының көш басында тұрған зор тұлғаның басында ең құрығанда қалақ-тай белгітастың жоқтығы аза бойымды қаза қылды...

Содан Тілеуғабыл Есенбеков Жезқаз-ғанға қайтып келген соң, Шортанбай жыраудың белгітасын жасаттырады. Мəрмəр тасқа жыраудың аты-жөнін, туған жəне дүниеден өткен жылдарын қашаттырып жаздыртады. Тастың шеті

мүжілетін болғандықтан, оны титан қаңылтырмен қаптатқан. Ол кез тоқырау заманы десек те, коммунистік қасаң идео логияның жаза басқанды итше талап жазалайтын кезі болғандықтан, Тілекең тілдей қағазға ескерткіш тасты өзінің жеке бастамасымен жасатқанын жазып, тас пен титанның арасына жасы-рады. Ондағысы – алда-жалда қаңқу сөз шыға қалар болса, жұртқа қырсығымды тигізбей, бар жауапты өзіме алайын де-ген азаматтық ниеттен туған ізгі ой еді.

«Маусым туа Ерғалы Есімғалиев деген досым екеуміз Шортекеңнің көк-тасын Жарық стансасына пойызбен алып келдік, – деп əңгімесін жалғады Тілекең. – Қазір Парламент Мəжілісінің депута-ты болып жүрген Нұрлан Дулатбековтің əкесі Орынбасар ақсақалдың үйіне түстік. Ол кісі мəн-жайға қаныққаннан кейін зор тебіреніс үстінде отырып, ісі-мізді құптап, ризашылығын білдірді. Содан Зейнолла деген қадірменді ақса-қал бар, ауылдық кеңестің төрағасы Тө-леу бай Əбдіғалиев, Бекежан Хамзин, Жеңіс Сүлейменов жəне басқа ауыл аза-маттарын ертіп, Шортанбай жырау басы-на барып, белгітасты орнаттық. Ауылға қайтып келіп, қой сойып, құдайысын беріп, Құран-қатым түсірттік».

Ел ішінде Шортанбай жырау дүние-ден өтер шағы жақындаған кезде «Менің басы ма сұпы салмаңдар. Алағай да бұлағай заман келіп, құдайдан безген кей есерсоқ сүйегімді қорлайды. Жатқан жерім ді ешкімнің білмегені жөн», деп өсиет айтып кеткен деген əңгіме бар.

Бұл – бір, екіншіден, кеңес уақыты – Шортанбай жыраудың басын көтермек түгілі, атын атауға болмайтын керзаман еді. Міне, осы себептер əсер еткен болуы керек, «Ұзын аққан Сарысуды, Өзің жай-лап, жағала. Жүйрік пенен жорғаңды, Өзің мініп бағала», деп қазағының намы-сын қайраған жыраудың қабірі бүгінгі күнге дейін жалаңаш һəм қараусыз күйде жетті.

Мұраға мұқият қарасақҚазіргі таңда Шортанбай жырау

мұра сының бірегей зерттеушісі – жа-зушы, өлкетанушы Кəмел Жүністегі. Кеңес заманының түкірігі жерге түспей тұрған кезінің өзінде Кəмел Жүністегі басын бəйгіге тігіп, Шортанбай мұрасын тірнектеп жинаумен айналысқан. Жы-рау дың өміртарихын арқау еткен

«Соңғы абыз» романын жазып, оқыр-манға ұсынды. «Шортанбай туралы алғаш мəліметті 14-18 жасында оның атқосшысы болған Əбеу ақсақал, Көп-жан Бəйменұлы берсе, кейінде Ескей жыршыдан, толғауларын айтқаны үшін жиырма жылға жуық ғұмырын саяси лагерьде өткізген Анарбектен, тоқсанға келіп көз жұмған Қази ақыннан алған едік. Жыраудың «Ағыбай батыр» дас-танын 1953 жылы Досбергеннің Қалиы əкем Жүніске жаздырса, «Қаракесек» дастаны атақты Маясар ақыннан алын-ды», – дейді жазушы.

Кеудесі алтын сандық Кəмекең Шор-тан бай Қанайұлының ұрпағы туралы не білетінін сұрағанымызда, мынаны айт-ты: «Жыраудың Аязбай, Алдаберген атты екі ұлы жəне Бəтіш деген қызы бол-ған. Бұлғақ заманында Аязбай қайтыс болып, Алдаберген өзінің ұл-қызымен бірге ағасының балаларын да алып,

оң түстік өңірге, тіпті одан да əрі өтіп кет кен деген əңгіме бар. Бірақ мұның анық-қанығын тап басып айтатын ешкім жоқ...».

Зады, Шортанбай Қанайұлының өмірі мен шығармашылығы əлі де бол-са терең зерттеуді қажет етеді. Қазіргі таң да жырауға қатысты тың деректер де оқта-текте қылаң беріп қалып жүр. Мысалы, Шортанбайдың азан шақырып қой ған есімінің Ғали Мұхаммед екенін қоғам қайраткері Қабылсаят Əбішев бір сұхбатында жария етті. Міне, осы жəне жырауға қатысты басқа да құнды дерек-тер ғылыми тұрғыда негізделіп, өзінің лайықты бағасын алу керек.

Шортанбай жыраудың ел арасында асыл дініміз Исламның дəнін сіңірген діни қайраткерлігі де, ден қойып зерт-теуге сұранып-ақ тұрған тақырып. Мысалы, Құнанбай қажы Қарқаралыда мешіт салдырса, Арқа төсіндегі атақты билер Жаңғұтты, Бəйсейіт, Көпбайлар да өздеріне қараған ел ішінде Алланың үйін тұрғызып, қараңғылықтың көгіне имандылықтың сəулесін сепкен. Ал Шортанбайдың Бесата еліндегі осы игі жақ сылармен мидай араласқанын есепке алсақ, қожа ұрпағынан тараған қайраткер тұлғаның бұл игі істерге тигізген ықпа-лының қаншалықты болғанын бағамдау қиынға түсе қоймайды.

Жуырда жазушы Кəмел Жүністегі об лыс əкімі Ерлан Қошановтың қа-был дауын да болып, Шортанбай Қа-най ұлының 200 жылдық мерейтойын атап өту жайында пікір алма сыпты. Жазушының айтуынша, алдымыздағы мамыр айының 15-інде Қарағандыда Шортанбай Қанайұлының 200 жылды-ғына арналып республикалық ғылыми-прак тикалық конференция өтпекші. Одан кейін, тамыз айында жырау ме-рейтойы Шет ауданында жалғасын тап-пақ. Нақтырақ айтқанда, Ақсу-Аюлы кентінде Шет ауданының 90 жылдық мерейтойы мен Шортанбай жыраудың 200 жылдығы бірге тойланбақшы.

Тағы бір айта кететін жайт – Ақсу-Аюлы кентінде Шортанбай жырау атын-да шағын музей бар. Мұнда жыраудың өмірінің соңғы бес-алты жылында мінген пəуескесі тұр. Кезіндегі көліктің мұн дай жайлы түрін жырауға Қарабек деген досы жасатып беріпті. Пəуеске жасөспірім кезінен жыраудың ат ай-даушысы болған Əбеу ақсақалдың қолында бертінге дейін сақталып кел-ген. Əбекеңнің өзі 90 жастан асып, 1959 жылы дүние салыпты. Əбеу ақсақал пəуескені Сайгелді деген тау ішіндегі ескі қыстақтағы қорасына тығып тас та-ған екен. Ал арбаны бүгінгіге аман-сау жет кізген – Əбеудің немересі Адамқұл Тұр сынұлы.

Бұдан бөлек, мұражай ауласында Шортанбай жыраудан қалған тағы бір мұра – диірмен тасы қойылған. ХІХ ғасырдың орта шенінде Шортанбай жырау баласы Аязбайға Нұра өзенінің жағасынан су диірменін салдыртып-ты. Жалпы, Шортанбай жырау музейін ашып, оны жабдықтауға өлкетанушы Кəмел Жүністегі көп еңбек сіңірген. Əлгі диірмен тасты да айдаладағы бір ауылдағы моншаның жанында жатқан жерінен тауып алып, Балтабай Игенұлы деген азаматпен бірге музейге жеткізген де бір өзі.

«Осыдан біраз жыл бұрын ауданы-мыз дың сол кездегі бір əкімі музейден Шортанбай жыраудың есімін алып тас-тады. Енді сол əділетсіздікті қалпына келтіріп, сонан соң мұражай үйін жөндеуден өткізсе – нұр үстіне нұр бо-лар еді», – дейді Кəмел Жүністегі.

Кесек тұлғаға – кесенеЗаманында көмекей жырау атанған

Бұқар жырау Қалқаманұлы хан Абы-лайдың кеңесшісі болды. Қарап тұр-саңыз, Шортанбай жыраудың заманы еліне ақырып теңдік сұраған Кенесары хан дəуірімен тұспа-тұс екен. Жалпы, Шортанбай жырау ел үшін атқа қонып, қазаққа азаттығын алып берем деп ор-мандай отаршыға майдан ашқан Ке-несары ханды ашық қолдаған.

Яғни белгілі ғалым Тұрсынбек Кəкі-шев «Ұлы дарын қоғам қайраткері, ірі идеолог» деп баға берген Шортанбай Қанайұлының өзінің рухты, жалынды жырларымен ұлт-азаттық көтеріліске дем беріп, сол кездегі қоғамдық сананың сілкінуіне сүбелі үлес қосқаны еш күмəн тудырмайды. Яғни Бұқар жыраудың басындағы зəулім кесенедей ескерткіш Шортанбай жырауға да бұйырса – бұл бір берекелі іс болар еді. Негізі, жыраудың мерейтойын лайықты өткізу үшін Шет ауданында ауқымды жұмыстар жүр-гізіліп жатыр екен. Дей тұрғанмен, ке-сене тұрғызуға жергілікті бюджеттің шамасы жетіңкіремейді дегенді айта-ды Кəмел ақсақал. Демек, «Тас түскен жеріне ауыр» деген бар, ендігі бар үміт – облыс басшылығында.

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні – топырағын жел суырған қасиетті төм-пе шікті сəулеті келіскен күмбезді ке-сене қанатының астына алар күн туса, Шор танбайдай қазаққа шарапаты тиіп баққан жырау рухының алдында жүзіміз жарқын болар еді! Қарағанды облысы,Шет ауданы

Суреттерді түсірген Мейрам Д�УЛЕТБЕКҰЛЫ

ШОРТАНБАЙ ҚАНАЙҰЛЫНА – 200 ЖЫЛ

Жырау рухы жалаңаштанбасын––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Ал ХІХ ғасырдың орта тұсынан басталған зарзаманның бас ақыны ретінде бағаланған Шортанбай Қанайұлын бүгінгі ұрпақ жете тани ма? «Келер заман сипаты» сынды ел ертеңіне алаң болған толғауды дүниеге келтірген тұлғаны қазіргі таным тұрғысынан қаншалықты ұлықтай алдық? Міне, биыл туғанына екі ғасыр болатын Шортанбай жырау Қанайұлының мерейтойы қарсаңында осы сипаттағы сұрақтар қоғамдық сананы толғантпай қоймасы анық.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Дәл қазір қазақты серпілткен, сергіткен, барын бағалап, жоғын түгендеген жұмыстардың желісінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың рухани жаңғыру идеясы жатқаны анық. Президент �з мақаласында «Бұл – тарлан тарихтың, жасампаз бүгінгі күн мен жарқын болашақтың к�кжиектерін үйлесімді сабақтастыратын ұлт жадының тұғырнамасы» деген еді. Сол тұғырнама негізінде бір жылдан аса уақыт ішінде ұлттық рухымыз қырандай түледі, қаншама жауһарларымыз жаңғырып, алыптарымыз қатарға қосылды. Соның бір әдемі к�рінісі қабырғалы жұртымыздың ұйытқысы саналатын оңтүстікте болды. Ол осыдан 375 жыл бұрын Орбұлақ шайқасында қол бастаған қос қаһарман Жәңгір мен Жалаңт�стей ардақтыларымызға қойылған «Батыр бабалар» мемориалдық кешенінің ашылу салтанатына орай ұйымдастырылған іс-шаралар еді. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

27 СӘУІР 2018 ЖЫЛ 9JANSARAI

– Алтынай Әбдуахимқызы, тарихи отаныңызға табан тіре­гелі де біраз болды. Көңіл кү йіңіз қалай, алған әсерлеріңіз ше?

– Туған жеріне туын тік кен жанның жайнаң қағып жүр ­меске қақысы жоқ. Өзімді өте жақсы сезінемін. Астананың аума лы­төкпелі ауа райына да үйреніп қалғандаймын. Алға­шында арқыраған аязы мен ақ түтек боранын көріп аздап абыржығаным рас. Ұлықтауға лайық ұлтымыздың ұлағатты қасиеттерімен қайта қауышып жатқаныма қуаныштымын. Мұн­дағы мамыражай ахуал, айна­ламдағы адамдардың ақжар­қын мінезі ұнайды. Басқа жақ­тардағыдай бірін­бірі баса­көк­теу көріністері байқалмайды. Кісі ліктері кіршіксіз, пейілдері кең. Осының бәрі – халқымыздың рухы биіктігінің, тамыры терең­дігінің, сан ықылымдық салт­дәстүрін сақтай білгендігінің ар қасы. Тегінде қайырымдылық, мейірімділік жайлаған жерге жа­ман дық жоламайды.

Әсіресе отбасылық құн ды­лық тар дың әспеттелетіндігіне тән тімін. Демографиялық дүм­пу деңгейі жоғары екен. Дағ­дарыс дендеп, даму тежелген тоқ саныншы жылдары Ресейде жүкті әйелдерді көшеде сирек көретінбіз. Сіздерде бәрі бас ­қаша. Сүйкімді сәбилерін ай ­налып­толғанған ерлі­за йып­тыларды ертелі­кеш жиі кез дес­тіресіз.

Сөздің шыны керек, Санкт­Петербургте туып­өскен қызым Ас танаға бауыр баса қояр ма екен деп ептеп қобалжыған едім. Обалы нешік, Анастасия жаңа ортаға тез­ақ бейімделді.

– Жә, жиеннің жайы белгілі болды. Қанша айтқанмен, на­ғашы жұрты емес пе, жатсы­на қоймас. Ал енді күйеуіңіз қайт ті?

– Ол да «бөтендігін» білдірген жоқ. Біздің театрда репетитор. Жастарға бидің қыр­сырын үй­ретеді. Аты­жөні – Константин Заклинский. Ресейдің еңбек сіңірген әртісі. Жақсы жар, сүйік­ті әке. Оның қолдауы болмаса, мен осындай дәрежеге жетпес едім.

– Кім болса да іргелі іске кі рі сер алдында белгілі бір жос пар лар құрады. Ендеше ай ты ңызшы, ойға алған мақ­са тыңыз орындалды ма?

– Әрине мен мұнда құралақан келгенім жоқ. Балеттің ұңғыл­шұңғылын бір кісідей білемін. Кәдеге жаратар кәсіби тәжірибем бар. Жүзеге асырмақ жоспарым жеткілікті. Солардың ең бас ты ­сы – балет әлемінің кейінгі екі ғасырдағы іліп алар інжу­мар ­жан дарын іріктеп, көкірегі ояу көрерменнің олжасына айнал­дыру. Классика, неоклассика дейсіз бе, бәрін. Әлемнің әйгілі хореографтарын шақырып, сүбе­лі спектакльдер қойсақ, тасымыз­дың өрге домалағаны емей не­мене?! Бірақ бұл тым қымбатқа тү сетін ләззат.

Осы ойымды алғаш театр бас­шыларына айтқанымда көңілді еп­теген күдік күптеген. Өйткені кез келген мәселенің шешілуі қашанда қаржыға келіп тірелетіні әмбеге аян. Оның үстіне «анау жоқ, мынау жетіспейдінің» заманы...

Әйтеуір әзірге айымыз оңынан туып тұр. Бірсыпыра жобаның басы қайырылды. Дүниежүзілік деңгейдегі дүлдүл шығармалар репертуарымыздан ойып орын алуда. Алдымен Минкустың «Бая деркасын» қойдық. Сахна сәні мен италиялық сценография сү лейлері айналысты. «Оскар» сый лығының лауреаты, костюм­дер жөніндегі суретші Франка Скуарчапино үздік киім үлгілерін ұсынды. Одан соң осы үрдіспен «Париж Тәңіранасының собо­рын», «Манонды» сахналадық. Бұлардың премьерасына кезінде осы дүниелерді қойған әйгілі

Кен нет Макмилланның жесірі Дебора ханым қатысты. Ол осы­нау орны бөлек туындыларды қоюға ниет танытушылардың бәріне бірдей рұқсатын бере бермейді. Ал біз дің жұмысымызға ағынан жарылып, алғысын жау­дырды. Тіпті «Мен дәл мұндай керемет көр кемдікті ешқайдан көрмедім» деп төбемізді көкке жеткізгенін қай терсіз. Одан артық қандай баға керек.

Алдағы уақытта алқалаған әлеу мет ке «Жизель» мен «Кор­сарды» ұсынбақпыз. Қазір соған қызу дайындық үстіндеміз. Іле­шала неміс маманының жетек­шілігімен заманауи хореогра­фия кешін өткізудің әзірлігіне кірісеміз. Ұлттық нақыштағы балет жасауға талап қылмақпыз. Қа сиетті қазақ топырағында кө­рер мен көңілін көншітер музыка жазатын композитор жеткілікті екендігіне күмәнім жоқ. Режис­серлер де табылатынына се нім­дімін. Әртүрлі стильдегі балет­терді меңгеруге мейлінше ден қоймақпыз. Нәтижесін уақыт көрсетеді.

– Тфә, тфә, тіл­көзіміз тас­қа. Шаңырақ көтергеніне көп уақыт болмағанымен, «Астана Опера» жалпақ жаһанға таны­лып үлгергеніне таңданбасқа шарамыз жоқ.

– Бұл ретте қазақстандық өнерсүйер қауымнан сүйін ші сұрар лық жағымды жаңалық­тарымыз аз емес. Жалпы, біздің міндетіміз төл мәдениетімізді төрге сүйреу ғой. Ендеше ме­рей лі миссиямызды межелі же ріне жеткізуден неге аяна­йық. Барымызды салып бақтық. Төгілген тердің төлеуі қайтты. Шетелдік гастрольдерге шы­ғып, репертуарымыздағы сүбе­лі шығармаларды талғамы биік жұртшылыққа тарту еттік. Был­тыр Қытай, Италия, Оман дағы сапарларымыз сәтті аяқтал ды. Талай шедеврді тамашалап, таң­дай тақылдатқан тақуа көрер­меннің жоғары бағасын алдық. Мақтау естігенді кім жек көрсін. Кәдімгідей қанаттанып қайттық. Өз қазанымызда қайнай бермей, өзгелердің тезіне де түсіп тұрған жөн. Онсыз өреміз өсіп, өрісіміз кеңеймейді.

Жекелеген әртістеріміз де дарын, қабілетімен дараланып та ланттарды жазбай танитын білікті балет мамандарының ыс­тық ықыласына бөленді. Мәсе­лен, биыл болашағынан үл кен үміт күттіретін жетекші солис­теріміз Бақтияр Адамжан мен Мә дина Баспаева Мәскеудегі кіл жұлдыздар жиналатын Кремль галасына шақырылды. Ал ғаш қы аяқ алысынан­ақ «бо­лар баланың» болмысын бай­қатқан Бақтиярымыз күні кеше ғана Санкт­Петербургте топ жарып, мәртебелі «Dance open балет» сыйлығының лауреа­ты болып оралды. Сондай­ақ Серік Нақысбеков Пермьдегі «Арабеск­2018» байқауының жеңім паздары қатарынан көрінді.

Әртістеріміздің әрбір же тіс ті гі мерейімізді өсіріп, мәр те бе мізді көтереді. Олар ар қы лы жан­жаққа «Астана Опе ра» театрының жақсы аты жа йы лады. Маңдайымызға бас қан мақтаныштарымыздың халық аралық аренада мойында­луы абыройымызды асқақтатады. Қыз­жігіттеріміз шақырған жер­лерге барсын, бақтарын сынап байқасын. Тек мұндағы негізгі жұмысына зияны тимесе болғаны.

– Театр сыншыларының өз де ріңіз туралы жазғандарын оқып, айтқан ой­пікірлеріне құ лақ асасыз ба?

– Қалай түсінсеңіз де еркіңіз біл сін. Әдетте белгілі бір премье­радан кейін бұқаралық ақ парат құралдарында жарияланатын рецензияларды оқуға әуестігім шамалы. Орынды сын­ескерт­пелерді әрине ойда ұстаймын. Одан тиісті қорытынды шығаруға тырысамын. Біле білсек, ең әділ

сыншы – көрермен. Өйткені олардың ықыласын сатып ала алмайсың. Көрсеткеніңді ұнатқан­ұнатпағаны жүздерінде тұра ды.

– Жөн. Енді өзіңіз басқара­тын жаңа оқу ордасының жай­жапсарына тоқталсаңыз. Бір жағынан – театр, бір жағынан – академия. Екіге жарылып, есіңіз шығып жүрген жоқ па?

– Қалай болғанда да артылған сенімді ақтауға тиіспін. Балет маған қаршадайымнан тәртіпке бағынуға, жауапкершілікті сезі­нуге үйретті. Бір істі бастасам, ая ғына жеткізбей жаным жай тап пайды. Кейде тәулікте 24 са­ғат қана барына өкінемін. Өзі ңіз айтқандай, амалсыз екіге жа­рыл ғанда кейде уақыт құрғыр жетпей жатады. Дегенмен де бойымдағы қажыр­қайратымды игі идеяларды жүзеге асыру үшін тиімді жұмсауға тырыса­мын. Жас академиямыз аяғын апыл­тапыл басып, әйдік өнер әлеміне беттеп барады. Шаруа шаш етектен. Біздің академия – Орталық Азиядағы балет кадрла­рын даярлайтын жалғыз жоғары оқу орны. Сыртымыздан қызыға қараушылар көп. Шәкірттерімізге дос сүйініп, дұшпан күйінердей керемет жағдай жасалған. Бұл үшін Президентімізге алғысымыз шексіз. Сөз реті келіп тұрғанда айта кетейін, Қазақстанда халық­тың әл­ауқатын арттыру, рухани жаңғыру, бақуатты тірлік кешу бағытындағы Нұрсұлтан Әбіш­ұлының еңбегі ұшан­теңіз. Әсі­ресе мәдениеттің өркениет та­лаптарына сай дамуына даңғыл жол ашылған. Олай болса, ондай қамқорлықты бағалай білгеніміз дұрыс. Біз Астананың 20 жылды­ғына байланысты шаралар легін бас тап жібердік. Кәсіби балет мек теп тері арасында фестиваль ұйымдастырмақшымыз. Оған жан­жақтан танымал тарлан­дарды тартпақпыз. Солар дың қатысуымен шеберлік сабақ­тарын өткізсек балаларға үлгі­өнеге болары даусыз. Қадірлі қо­нақтар да еліміздің еңсесі қалай көтерілгенін көрсін.

Ең сүйсінерлігі сол, ака де­мия мызға келушілер таңданыс­тан тамсанып, бастарын шай­қайды. Сондай сәттерде кеуде­мізді мақтаныш кернейді. Ай нал­дырған екі жыл ішінде өрен деріміз Бейжіңге, Уфаға, Бакуге барып, өнерлерін көрсетіп қайт ты.

Енді ғана егілген ағаш ертегі­лердегідей едел­жедел жеміс беретіндей жағдайға жеткізетін сиқырлы таяқша жоқ. Еңбектің

өн бегін көрмекке уақыт керек. Бұйырса, ол күндерге де же тер­міз. Қазақстан балеті әлемдік рыноктан лайықты орнын алу үшін қолдан келгенді жасауға ұм тылып жатырмыз. Мәдениет және спорт министрлігінің қол ­да уы мен бес құрлықтың бе дел­ді педагогтерін алдыртамыз. Таяу да Ресейден Ульяна Ло пат­кина, Ирек Мұхамедов сынды саңлақтар келіп, оқушы лармен кездеспек.

– Әнеубір кезде әңгімелес­кенімізде, кіндік қаныңыз там ған Алматыны армансыз аралағыңыз келетінін айтқа­ныңыз есімде қалып қойыпты.

– Арада жылдар айналғанда асқар Алатаумен амандасудың сәті түсті­ау ақыры. Көптен жо­лым түспей сағынып жүруші едім. Алған әсерімді айтып жет кізе ал­маспын. Алматы тіптен ажарлана түсіпті. Сәулетті құры лыс тар сән­салтанаты жанар арбайды. Ғажап! Аспанға мойын созған зәулім ғимараттардың арасынан өзімнің екі қабатты ескі үйімді іздедім. Алып­ұшып Төлебаев пен Киров көшелерінің қиылысына жеттім. Құдай­ау, құйтақандай ғана бо­лып үйіміз орнында тұр екен! Бұзылмапты. Көзімнен жас шығып кетті. Бала кезімізде асыр салып ойнаған ашық алаңқай мүлдем тарылып кетіпті. Өнебойымды өзгеше сезім билеп, өткен­кеткен есіме түсті.

Ал әке­шешемнің ізі қалған Абай атындағы опера және балет театрына күрделі жөндеу жұ мыс­тары жүргізіліпті. Соған қара­мастан өзіме кішкентай кезімнен таныс бөлмелерді қиналмай таптым. Театр іргесіндегі гүл­зар лар д а үй­ішімізбен үнемі қы дыратынбыз. Жолдың қарсы бетін дегі «Алматы» қонақүйі де көзіме оттай басылды.

Білесіз бе, мен өзімді ба қыт­ты мын деп есептеймін. Отбасы­мыз тату­тәтті тірлік кешті. Ата­анам мені алақандарына са лып аялап өсірді. Әкем Әб­дуахим Ленинградтағы хорео­графия училищесін бітірген, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі болатын. 1958 жылы Мәс­кеуде өткен Қазақстан мәдение­тінің онкүндігіне қатысып, «Ха­лық тар достығы» орденімен марапатталған. Қолынан кітап түспейтін. Білмейтіні кемде­кем. Кез келген тақырыпта кеңінен көсіліп сөйлейтін. Орысша өлең жазатын. Мен оны мектептегі сы­ныптастарыма оқып беретінмін. Ал анам Галина Николаевна

Не ва жағалауының қызы. Наға­шы атам Николай Сидоров та ба­лет маманы болатын. Тағдырдың бұралаң жолдарымен талай жер­дің дәмін татып, ақыры Ал­матыға тұрақтаған. Жалғыз қызының қамын жеп, жаны­нан екі елі қалмапты. Бала жа­сынан балетпен «ауырыпты». Алайда ата­анасы ұлдарының ұшып­қонып билеп жүргенін қа ламапты. Олардың ойын­ша, бұл еркектің айналысатын кәсібі емес. Содан тауы шағыл­са да талабы қайтпаған өршіл өрен Петербургтегі үйінен қа­шып, арманына апарар жол­ды Мәс кеуден іздейді. Ақыры аңса ған мақсатына жетіп ты­нады. Қазақстан мәдениетінің өркендеуіне әжептәуір еңбек сіңірді. Дастарқан басындағы әңгімелерде ылғи балет жайлы, Семенова мен Уланова және басқа жайсаңдар жайында ше­жіре шертетін.

– Көзкөргендердің бәрі әке ­ңіздің жігіттің сұлтаны, ше ше­ңіздің әйел біткеннің әде місі болғанын айтып, ауызда ры­ның суы құриды...

– Иә, екеуі тым жарасымды жұп еді. Өнердің егіз өріміндей сахнада қатар самғады. Әттең, жалғанның жарығымен ертерек қоштасты. Жазмыш солай болған соң, шараң қайсы?!.

Қос ғашықтың отау құруын әуеліде әжем құп көрмепті. Мен ол кісіні түсінемін. Қанаттыға қақтыр май, тұмсықтыға шоқтыр­май өсірген ұлы күйеуімен ажы­расқ ан, оның үстіне бір бала сы бар орыстың келіншегіне үйлен­гелі жатса қайдан жақтыртсын. Қабағынан қар жауып, түсін бер­мей түксиіп, қатты қапаланыпты. Тек мен туғанда әдейілеп пер­зентханаға барып, немеремді әке ліңдер деп әлек салыпты. Со дан қызыл шақа мені иіскеп, қат қан көңілінің көңін жібіткен көрінеді. Кейін тіл табысып кет­ті. Жарықтық, ауруы әбден ас­қынып, жақын­жуықтарымен ба құлдасқанында келінінің ба­сынан сипап, баяғы мінезі үшін кешірім сұрапты. Бикен «апаш­кам» бір ауыз орысша білмейді, мен болсам қазақша қақпаймын. Соған қарамастан екеуіміз үнсіз ұғынысатынбыз. Ажарлы бейнесі арада қанша уақыт өтсе де әлі көз алдымда тұр.

– Өзіңіздің асылдың сыны­ғы, алтынның үздігі екеніңізді бі летін шығарсыз?

– Елден ертерек кетіп, өмі­рімнің басым бөлігі Ресейде өт кендіктен ағайыннан ажы­рап қалғаныма қамығамын. Сондықтан көп нәрсені біліңкі­ремеймін. Дегенмен тегін жердің қызы еместігімді әлдебір ішкі түй сікпен сезетінмін.

– Ендеше тыңдаңыз, Сіздің Жезқазған жақтағы ағайын­туыс тарыңыздан естіп­білген­дерімді баяндап берейін. Ата­ме кеніңіз – Қарағанды облы­сындағы Ақтоғай өңірі. Арғы аталарыңыздан батыр да, бағлан да, би де шық қан. Бабаңыз Асыл мұрат мыңғырған бай бо­лыпты. Кеңестік кәмпескеге ұшы рап, артынан қызыл өкімет Қарқаралыда атып тастапты. Ал оның немере бауыры Нар­ман бет Орманбетұлы – Алашқа аты мәшһүр ақын. Орыс отар­шылдығына қарсы отты жыр­лар жазған. Сірә, кейінгі үрім­бұтағынан сіз секілді аса таны­мал өнерпаз шығып, Ресейдің даңқын дүрілдететінін бол­жай алмаса керек. Ал атаңыз Әбіл бек дәулескер домбыра­шылар сапын да Құрманғазы атындағы ұлт аспаптар оркес­трін де ойнаған. Өкінішке қарай 1942 жылы соғыста опат болған.

– Солай деңіз... Рахмет! Жа­сырып қайтейін, жас кезімізде еш теңенің қадірін білмедік. Ал қазір алтын бастауларымды аң­саймын. Сіз маған ата­тегімнің шежіресін тауып берсеңіз тама­ша болар еді.

– Хош. Қанына тартқан қа рын дастың ақ ниетінен ай­нал дық. Байқауымызша, екі жұр тыңыз да өнерге таласы бар әулеттер екен. Ендеше әртіс бол масқа амалыңыз қалмаған сияқты ғой өзі.

– Көзімді ашқаннан көргенім – театр. Ес білгеннен естігенім – балет жайындағы әңгімелер. Отбасымыздың достары да – сол саланың өкілдері. Тіпті балеттен басқа әлем барынан бейхабар болғанмын­ау, осы. Жалпы, ба­лет – қаршадайымнан қаныма сіңген өнер.

Бірақ үйдегілер балет үйір ме­сіне баруымды қоштай қоймады. Сірә, қызығынан қиындығы ба­сым бишілік тағдырдың өзіне тән ерекшеліктерін ескергендіктен

періштеге балаған перзенттерін алдағы шығармашылық азаптарға қимаған тәрізді. Қолымнан же­тектеп апарып музыка мектебінің пианино класына кіргізіп жіберсе де, бәрібір балетке аңсарым ауа берді.

Алған бетімнен қайтпай ты­нымды аңдаған ата­анам ары­бері ақылдасып мені Ленин градтағы хореография мектебіне апара­тын болып шешті. Тамыз айын­да артынып­тартынып ақ түндер қаласының қақпасын қақтық. Келсек қабылдау емти хан дары бітіпті. Соңынан біл генімдей ма­мам әдейі солай іс тепті. Амалдың жоқтығын алға тартып, Алматыға алып қайт пақшы болған ғой. Құ­жат тарымызды құшақтап сыртқа қарай беттегенімізде қарсы ал­дымыздан жылы жүзді бір тәтей жолығып, жөнімізді сұрады. Мәселенің мәнісін ұққан соң біз­ді бірден мектеп директорына ертіп апарды. Арғы жағы айтса нанғысыз оқиға. Қысқасы, сол күні оқуға қабылдандым. Бақытыма қарай, пешенеме бале риналық «тәтті тамұқ» бұйы рып ты.

– Хореография училищесін бітіре сала С.Киров атындағы опера және балет театрына қа­был дандыңыз. Ондағылар қа­лай қарсы алды?

– Бағым жанып, өңім тү гіл түсіме кірмеген киелі шаңы­рақ тың босағасын аттағанымда бақыттан басым айналғандай керемет күй кештім. Бірінен бірі өтетін Колпакова, Комлевадай корифейлердің тұғырдан түспе­ген кезі. Сондай­ақ Терехо ва, Кунакова, Ченчикова, Мезен­цевалардың дәуірлеген тұсы. Солардай мықты солистер тұр ­ғанда жетекші партиялардан дәмету құлашың жетпесті құшақ­тауға ұмтылғанмен бірдей­тін. Көптің бірі болып кордебалет­те жүрген жерімнен белгілі пе­да гог Ольга Моисееваның на ­зарына іліксем керек, бауы­рына тартып, баули бастад ы. Жанкешті жаттығулардың же­місі көп күттірмеді. Есімімді ел ге танытқан тұңғыш рөлім – «Аққу көліндегі» Одетта мен Одиллия. Ең қызығы мен оны бірінші рет Париж төрінде ойна­дым. Сәттілікті қойсаңшы бұл, труппамыздағы тісқаққан әр­тіс аяқ астынан ауырып қалып, сценаға сарыауыз балапандай менің шығуыма тура келгенін әркез еске аламын. Тұсауымды кесіп, тұғырымды биіктеткен Марийнкада қойылған классика­лық туындылардағы басты бейнелердің барлығына жуығын сомдағанымды мақтан тұтамын.

– Әріптесіңіз Фарух Рузи­ма тов екеуіңіз кеңестік балет бишілері ішінен келісім шарт бойынша шетелге ба рып өнер көрсеткен алғаш қы қар лы­ғаш тар екендікте ріңіз ден ха­бар дармыз.

– Қайта құру тұсында қо­ғам ды тұмшалаған «темір шы­мылдық» түрілгенін пайдаланып, мұхит асқанымыз сол уақыт үшін шынымен айды аспанға бір­ақ шығарғандай үлкен жаңалық­тұғын. КСРО­дан «қашып» кеткен Михаил Барышников басқаратын Нью­Йорктің Эй­Би­Ти труп­пасына қабылданғанымызды, Лондонның Корольдік «Ковент­Гарден» және Марсельдегі Ро­лан Пети театрларында ке лі­сім шарт бойынша жұмыс істе­генімді мәртебе санаймын. Атақ­даңқтары аспандаған Ро­лан Пети, Кеннет Макмиллан, Морис Бежар, Наталья Мака­рова, Рудольф Нуреевтей май­тал мандардың алдын көріп, тәр­биесін алғаным бүкіл өміріме бағыт сілтер темірқазық болғаны талас тудырмайды.

– Өнердегі, өмірдегі ұстана­тын қағидаңызды білсек...

– Оны бір ауыз сөзбен түйін­деу қиындау. Асылында, өнер атаулымен іңкәр жүрекпен, ізгі ниетпен, кіршіксіз аппақ ар­ұятпен айналысқан абзал. Себебі ол ақша табудың, мансап қуудың құралы емес. Оның басты талабы – адалдық. Сен өнерді сүйесің бе, әлде өнердегі өзіңді сүйесің бе? Алдымен осыны айқындап алуың керек. Екеуі екі түрлі дү­ние. Өнерсүйер қауымға руха­ни ләззат сыйлауға міндеттісің. Үнемі ізденіс үстінде болмасаң, то қырауға түсесің. Болдым­тол­дым деген күні зейнеткерлік де малысқа кеткенің жөн. Мен өзім нің ізбасарларыма осы ойды қайталаудан ешқашан жалыққан емеспін.

Әңгімелескен Талғат БАТЫРХАН,«Егемен Қазақстан»

АСТАНА

Алтынай АСЫЛМҰРАТОВА, Ресейдің халық әртісі, РФ Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, «Астана Опера» театры балет труппасының көркемдік жетекшісі, Қазақ ұлттық хореография академиясының ректоры

Балет – қаршадайымнан қаныма сіңген өнер–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Паң өнердің падишасындай ару Алтынайды алыстан аялап, асқақтаған абырой-беделіне сырттай сүйсінгенімізбен, жақынырақ танысып, тілдесудің сәті түспей-ақ қойған.Ашық аспан астындағы музейдей әр тасында тарих таңбаланған Санкт-Петербург қаласындағы атақты Мария театрының прима балеринасы атанып қана қоймай, Анна Павлова, Галина Уланова сияқты аттары аңызға айналған сахна саңлақтары түлеп ұшқан А.Ваганова атындағы Орыс балет академиясының көркемдік жетекшісі ретінде көп іс тындырған қандасымыз, Ресейдің халық әртісі, РФ Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Алтынай Асылмұратова айдынына қайта қонған аққудай атамекеніне оралғаны мәлім. Бүгінде ол ел мәдениетінің еңселі ордасы іспетті «Астана Опера» театрының балет труппасына басшылық жасай-ды. Асқан талантымен айдай әлемге танылған қазақтың қадірлі қызын Елбасының өзі елеп-ескеріп, екі рет Ақордада қабылдады. Қазақстан өнерінің өсіп-өркендеуіне қомақты үлес қосатынына сенгендіктен елорда төрінде есік ашқан Қазақ ұлттық хореография академиясының ректоры етіп тағайындады.Біз таяуда екі тізгінді еркін ұстап, ерекше құлшыныспен еңбек етіп жатқан ерек тұлғамен жүздесіп, емен-жарқын сұхбат құрған едік.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

АСЫЛЫНДА, ӨНЕР АТАУЛЫМЕН ІҢКӘР ЖҮРЕКПЕН, ІЗГІ НИЕТПЕН, КІРШІКСІЗ АППАҚ АР-ҰЯТПЕН АЙНАЛЫСҚАН АБЗАЛ. СЕБЕБІ ОЛ АҚША ТАБУДЫҢ, МАНСАП ҚУУДЫҢ ҚҰРАЛЫ ЕМЕС. ОНЫҢ БАСТЫ ТАЛАБЫ – АДАЛДЫҚ. ...ҮНЕМІ ІЗДЕНІС ҮСТІНДЕ БОЛМАСАҢ, ТО-ҚЫРАУҒА ТҮСЕСІҢ. БОЛДЫМ-ТОЛ ДЫМ ДЕГЕН КҮНІ ЗЕЙНЕТКЕРЛІК ДЕ МАЛЫСҚА КЕТКЕНІҢ ЖӨН.

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ10

КӘСІПҚОЙ БОКС

ХОККЕЙ

ФУТБОЛ

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Мюнхендегі «Алянц Арена» стадионында «Бавария» мен «Реал» кездесіп, қонақтар жеңіске жетті. �з алаңында жеңіліп қалған немістердің финалға шығуы қиындай түсті. Ал «Реал» Мадрид коман-дасы Чемпиондар лигасының тағы бір рекордын жаңартты. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

SPORT

КИММИХ, 28 МАРСЕЛО, 44,АСЕНСИО, 57.

­ли БИТ�РЕ,«Егемен Қазақстан»

Д.Елеусінов əуесқой бокс-шы алуы тиіс болған жүлде мен марапаттың барлығын ен шіледі. Былай қарасаңыз, бокс шы ретінде өкінішіне қара ғанда, қуанышы басым. Ен деше оның спорттық ғұмы-рының келесі кезеңіне имен-бей аяқ басуына еш кедер-гі жоқ-тын. Бокс əлемі-не жаңалық болып келіп, алшаңдай басқан Алаш ба ла-сының арынын менмін деген промоутерлік орталықтардың көрмей қалуы тағы мүмкін емес. Бірақ Данияр ешкімге елеусіз жатқан, аты мен ата ғы, даңқы мен дабырасы жоқ аус-тралиялық компаниямен келі-сімшартқа отырғанда ішіміз бір қылп ете қалғанын несі не жасырайық?! Сол күмəн бекер емес екен, шикі ке лісімнен ақыры ши шығып тынды. Енді, міне, екінші рет кəсіпқой бокстың дəмін татуға, төрт белдіктің барлы ғын иеленуге бел буып отыр.

Елеусіновтің кəсіпқой бокс тағы тұңғыш жекпе-жегі 29 сəуір күні Геннадий Головкиннің экс-қарсыласы Дэниель Джейкобстың қа-ты суымен болатын бокс ке-шінде өтеді. Қарсыласы аме-рикалық боксшы – Ноа Кидд. Бүгінге дейін төрт кездесу өткізіп, үшеуінде жеңіске жет-се, біреуінде тең түскен. 23 жастағы Кидд кəсіпқой бокс-тың əліппесін осыдан екі жыл бұрын бастаған. Елеусіновке қарағанда тəжірибесі мол. Ол соңғы айқасын өткен жылдың желтоқсан айында өткізіп,

қарсыласын техникалық но-каутпен жеңген. Алдын ала мəлімет бойынша Елеусінов-Кидд айқасы 6 раундқа жос-пар ланған. Кəсіпқой бокс-та рейтингте тез көтерілу үшін раунд саны маңыздырақ. Елеу сіновтің дебюті үшін 6 раундтық жекпе-жек жақсы көрсеткіш. Дегенмен 1,5 жыл-дан аса бокс практикасы жоқ жəне кəсіпқой бокстың қыры мен сырын меңгере қой маған Да нияр үшін 6 раунд тық айқас қиын дық ту ғы зуы мүмкін. Əдет те, кəсіп қой боксқа ен ді қа дам бас қан боксшылар қа-ры мы мен фи зикалық мүм-кін ді гін тек серіп алу үшін 4 раунд тық жекпе-жектен бас-тай тын.

Ж е к п е - ж е к а л д ы н д а Д.Елеу сінов қарсыласы тура-лы аз дап зерттегенін, соған қа рай жоспар құрып қойғанын жет кізді. «Шынымды айтсам, қарсыласым туралы толық білмеймін. Өйткені ол тура-лы интернетте ақпараттар өте аз. Оның бұған дейінгі жек-пе-жектерінің тек видео үзін-ді сін қарап шықтым. Байқа-ға ным дай, ол оң қолымен көп соққы жасайды екен жə не стилі де түсініксіз. Де се де, қарсыласым жо ға ры дең гей -дегі боксшы деп айта ал май-мын. Себебі кəсіп қой бокс -тағы алғашқы айқас қа жоға-ры деңгейдегі қарсы лас ты таңдамайды ғой. Бірақ сон да да сақ болған жөн. Жек пе-жек тағдырын бір соққы ше шіп кетуі де əбден мүмкін. Осы-ған байланысты əкем екеу міз жекпе-жекке бірнеше жос-пар құрып қойдық. Бұйыр -са, жеңіске жету үшін бар

кү шімді, тəжірибемді қолда-на тын боламын», дейді Елеусінов.

Сондай-ақ америкалық Ноа Кидд те отандасымыз ту ралы өз пікірін айтып өтті. «Мен бұған дейін Елеусі новті таныған жоқпын. Қарсы ла сым атанған соң ол туралы мəлімет іздей бастадым. Ме ніңше, ол өте мықты боксшы. Рингте өзін еркін сезініп, аяқта өте жылдам қимыл дап, күтпеген жерден соқ қы жұмсайтыны бар екен. Оның бірнеше жекпе-жегін көр ген соң осын-дай ой түй дім. Сонымен қатар ол өте ашық жүретін бок-сшы еке нін де байқадым. Оның бұл кемшілігі маған қол келуі мүмкін. Сондықтан оны же ңуге болады-ау деген бірнеше жос пар түзіп, оған

тосынсый да йындап қойдым», дейді Кидд.

АҚШ-қа апта бұрын бар-ған Данияр Елеусінов кеше жергілікті БАҚ өкілдеріне алғашқы жаттығу жиынын өткізді. Сондай-ақ бұл жиынға отандасымыздың промоутері Эдди Хирн қатысып, журна-листерге Даниярдың дарын-ды боксшы екенін айтып, оны WBA (Super), IBO, WBC жəне IBF тұжырымдары бойынша орта салмақтағы əлем чемпи-оны Геннадий Головкинмен салыстырды. «Сіздер мына жігіттің қаншалықты дарынды екенін білмейсіздер. Ол келесі Геннадий Головкин емес, ол – Данияр Елеусінов. Бұл жігіт – Қазақстанның «алтын баласы». Ол ерекше дарын-ды, ол орта салмақтағы əлем

чемпионы болады», деп пікір білдірді промоутер.

Оқырмандар арасында Елеусіновті Головкинмен са лыстырып, атақ жағынан GGG-ден асып түседі деп сенім ді түрде айтып жатқан бұл қай промоутер деген заң-ды сауал туындауы мүм кін. Эдди Хирн есімі кəсіп қой бокстың айналасында жүр ген-дерге, бокс жанкүйерлеріне та ныс. Алайда басқа да оқыр -ман дарымыз үшін бұл есім -нің сырын аша түссек дей міз. Эддидің əкесі Барри Хирн Matchroom Sport про моутерлік компаниясын ашып, біраз уақыт өзі бас қарған. Кейінірек ол про моу терлік компания-сын ұлына береді. Осыдан соң Эдди бір неше талантты боксшылармен келісімшартқа отырып, Англиядағы бүкіл бокс пен жарнама аудитория-сын өзіне тарта бастайды. Бұл кезде Англияда əйгілі Рик ки Хаттонның промоутері бол-ған Фрэнк Уорреннің дəуірі жүріп тұрған кез болатын. Осыдан соң Англияда екі про-моутер арасында бəсекелестік басталады.

Бүгінде ол – Энтони Джо-шуадан бастап, Дэниел Джей-кобс, Тайсон Фьюрри, Келл Брук сынды жігіттерді жете-леп жүрген промоутер. Тіпті жерлесіміз Жанат Жақия нов-тың бар белбеуін тартып ал ған Райан Барнетт те осы про моу-тердің боксшысы. Енді бұл қатарға отандасымыз Да нияр Елеусінов те қосылды.

Кəсіпқой боксқа ауыс қан өзге қазақстандық бокс шы-ларға қарағанда Елеусінов кəсіпқой бокс əлемінде өте танымал жəне абыройлы про-моутермен келісімшартқа отыр ды. Сондай-ақ ол дебют-тік кездесуін АҚШ-та өт кізу-ге мүмкіндік алды. Де мек, промоутер тарапынан Елеу-сіновке бар жағдай жасал ған. Енді барлығы тек бокс шы ның өзіне байланысты. Ен деше сайысқа түсетін саңла ғы мызға сəттілік тілейміз.

­ли БИТ�РЕ,«Егемен Қазақстан»

Алғашқы екі турда жеңілістің не екенін білмей келе жатқан Қазақстан құрамасын үшінші кездесуде Италия хоккейшілері тоқтатты. Бұл – Италия құрамасының біріншіліктегі екінші жеңісі. Бұған дейін италиялық хоккейшілер бірінші турда Польшаны 3:1 есебімен жеңсе, екінші матчта айдын иелері Венгрия құрамасынан 2 :3 нəтижесімен жеңілген-ді . Жанкүйерлердің есінде болар, чемпионаттың алғашқы матчында отандастарымыз Италияны жеңген Венгрия құрамасынан 3:0 есебімен басым түскен еді.

Енді Италия – Қазақстан ойынына аз-кем тоқталып өтсек. Матч бастала сала ойын тізгінін өз қолдарына алған

Италия құрамасының ойыншысы Петер Хоккофлер 5-минутта есепті ашты. Арада төрт минут өткенде Диего Костнер есепті еселей түсті. Осыдан соң Ғалым Мəмбетəлиев шəкірттері есепті қысқартуға қанша тырысқанымен, бірінші кезеңде

Италия қақпасына шайба соға алмады. Екінші кезеңді италиялықтар ша-

буылмен бастап, ойынның 25-мину-тында өз дегендеріне жетті. Бұл жолы Шон Мак-Монагл мергендігімен көзге түсті. Отандастарымыз есепті теңестіруге қанша ұмтылғанымен, Италия құрамасының ойыншыла-ры қорғаныста өте сауатты ойнады. Осылайша екі құрама арасындағы матч 3:0 есебімен италиялықтардың пайдасына шешілді. Сөйтіп Қазақстан

құрамасы əлем чемпионатында бірінші рет жеңіліске ұшырады.

Матчтан соң екі құраманың бас жаттықтырушылары баспасөз мəслихатына қатысып, ойын туралы пікірлерін айтты.

Ғ а л ы м М Ə М Б Е Т Ə Л И Е В : «Меніңше, шəкірттерім жылдам шай-ба өткізіп алған соң өздеріне келе ал-май қалды. Жігіттер Ұлыбританияға қарсы өткен матчта қатты шар-шап қалды. Ал біз ойнаған күні италиялықтар демалған болатын. Ойынға осы фактор қатты əсер етті деп ойлаймын. Сондай-ақ олар бізге ойнауға мүмкіндік бермеді жəне өздері жылдам гол соғып, ойын тағдырын шешіп кетті», деді.

Клейтон БЕДДОС: «Бұл ойын-да біздің жеңіске жетуіміздің негізгі себебі – командалық рух жəне жеңіске деген ұмтылыс. Дегенмен Қазақстан құрамасы бізге қарағанда өте ақылды ойын көрсетті», деді.

Қазақстан құрамасы бүг ін Словениямен кездеседі.

Ермұхамед М­УЛЕН, «Егемен Қазақстан»

«Реал» командасынан бір ойыншыны аттай қалап, жалға алған «Бавария» испандардың өз қаруын өзіне қарсы қолданды. Ойынның 28-ми-нутында Зинедин Зидан жаратпай тастаған Хамес Родригес ортадан допты тартып алып, Йосуа Киммихке пас асырды. «Бавария» ойыншысы жойқын соққымен есеп ашып, «неміс машина-сын» алға шығарды. Осыдан кейін «Реалдың» ой-ыны жүрмей, қонақтар қипалақтап қалды. Алайда бірінші тайм аяқталар тұста бразилиялық Марсело таразы басын теңестіріп кетті. Зиданның командасы үшін бұл өте маңызды голға айналды. Бразилиялық

қорғаушы есепті теңестіріп қана қоймай, əрі үзіліске кетер алдында қарсыласқа психологиялық соққы берді. Осыдан соң қарқынға қарқын қосып келе жатқан «Баварияның» арыны басылып қалды. Плэй-офф кезеңінің бүкіл сатысында гол соққан Марсело осындай маңызды тұста испан клубын құтқаратын əдеті еді. Чемпиондар лигасының плэй-оффында 7 гол ұрған Марсело ешқандай қорғаушы көрсетпеген нəтиже тіркеді.

Екінші таймда көрінбей жүрген Криштиану Роналду бір-екі мүмкіндікке ие болды. «Бавария» қорғаушылары адуынды шабуылшыны тұсап ұстаймыз деп жүргенде алаңға алмасып кірген жас пері Асенсио гол соғып үлгерді. Осы жарыста 4 гол салған Марко голдарының 50 пайызын «Баварияға»

соғыпты. Чемпиондар лигасының бүкіл ойынында гол соғып келе жатқан Роналдудың қоржыны бұл жолғы жорықтан бос қайтты. Дегенмен 2:1 есебімен жеңіске жеткен мадридтіктер тағы бір рекорд ор-натты. Кəрі құрлықтың басты додасында «Реал» 150 мəрте жеңіс тойын тойлады.

Бір қызығы, қос клуб өткен жылы Чемпиондар лигасының ширек финалында кездескен кезде, бірінші ойынды «Реал» тура осылай 2:1 есебімен жеңген болатын. Бірақ жауапты ойында немістер есе қайтарып, ойынды қосымша экстра-таймға ау-дартып жіберді. Берілген 30 минуттың ішінде Зидан шəкірттері 2 доп соғып, жартылай финалға жолдама алды. Биылғы тартыстың қалай аяқталатынын араға апта салып тамашалайтын боламыз.

Бетбұрыстың басы болғай

Қазақстан футбол федерациясы «Футбол күнін» атап өтті. 25 сəуір – ел футболының тарихында алтын əріппен жазылған күн. Тура осы күні 2002 жылы Қазақстан футболы Еуропаға бет бұрған болатын. Осыған орай фут-бол төңірегінде жүрген атқамінерлер тегіс жиылып, алқалы отырыс өткізді. Сол басқосудан алған əсеріміз бен түйгендерімізді теріп шығайық.

«Alga Qazaqstan!» деп аталатын бағ-дарлама ұсынылып, оған комиссия мүше-лері бірауыздан дауыс берді. Енді еліміздегі футболдың дамуы басқаша сипат алады. Яғни балалар мен жасөспірімдер футбо-лы қолға алынбақ. Футбол федерациясы ха лық жаппай футболмен айналыспаса, таланттарды табуы ұзаққа созылатынын байқапты. Сан болмай сапа да болмайды де-ген тоқтамға келіпті. Кең байтақ аумағы бар еліміздің түкпір-түкпіріне футбол ойынын апару үшін 2022 жылға дейін елімізде 6175 футбол орталықтары мен академиялары са-лынады. Олардың біршамасы осы күні са-лынып жатқанын, алды пайдалануға бе ріл-генін ҚФФ Бас хатшысы Азамат Айтхожин мəлімдеді.

Ал федерация президенті Əділбек Жақсыбеков балалар футболын дамыту үшін арнайы Құрбан Бердыев пен оның көмекшісі Иван Данилянцты аттай қалап алдыртыпты. Қазан қаласының «Рубин» командасын дамытып, күллі Татарстан футболына бағдарлама жасап берген Құрбан Бердыевтің елімізге келуі бұрын болмаған оқиға еді. Қазақстан футболы-нан түлеп шығып, өзге елде қызмет етіп жүргендерді қайта шақырып, олардың басын қосу бұрын-соңды тəжірибеде болмаған жағдай екені рас. ҚФФ-ның кезекті XVII конференциясы шынын ай-туымыз керек, көңілге жылу сыйлады. Бұрындары өткен басқосуларда таптау-рын тақырыптарды қайталап, тұрған жерін қаза берген тауықтай мардымды ештеңе өнбей аяқталатын. Ал бұл жолы Құралбек Ордабаев, Евстафий Пехлеваниди, Сейілдə Байшақов секілді ел футболына еңбегі сіңген белгілі адамдар бірауыздан жаңа бағдарламаны қолдап, батасын берді. «Баталы істе береке бар» демеуші ме еді, көрелік.

Қазір еліміздің əртүрлі аудандарындағы 208 мектепте футбол сабағы өтіп жатыр. 2022 жылға дейін бұл жоба күллі респу-бликаны қамтуы тиіс. Бұл жерде Білім жəне ғылым министрлігінің серіктестігі қажет. Футбол федерациясындағылардың айтуынша, осы күні жария болып отырған мына дерек ойлануға мəжбүрлейді. Қазақстанда футбол үйірмесіне барғысы келетін 200 мыңға жуық бала арнайы тіркеуде тұр. Халық арасында футболға де-ген қызығушылықтың күрт өскенін біздің пайымымыз «Астана» мен «Қайраттың» еурокубоктағы жетістіктерімен жорамал-дайды. 2008 жылы тура осындай оқиға Ресейде де тіркелген. Роман Павлюченко мен Андрей Аршавиннің ерлігінен кейін, Ресей құрамасы Нидерландыны жеңіп, Еуропа чемпионатының жартылай фи-налына шыққан күннің ертесіне футбол үйірмесіне қатысқым келеді деген 300 мың өтініш түскен. Бұл бір күннің ғана нəтижесі. Гус Хиддинктің баптауымен өнер көрсеткен Ресей ұлттық құрамасы елдегі футбол «бумына» бастау беріп еді.

Қазаннан келген қонақ Иван Данилянц қызықты мысал келтірді. Əлгі, мұзда жүзіп жүретін айсбергтің тек 10 пайызы ғана көрінетін болса, қалған негізгі бөлігі көрінбей су астында тұрады дейді. Сол секілді ел футболының тірегі əрі негізі балалар футболы болуы тиіс екен. Жəне соның ішіндегі мықты деген 10 пайы-зы ғана ұлттық құрамаға алынып, көзге көрініп тұрады-мыс. Сондықтан да, ке-зекте тұрған 200 мың баланың футбол-шы боламын деген үмітін үзсек, онда құрамаға алынатын 20 мықты футбол-шыдан айрылғанымыз. Демек, футбол академиялары мен үйірмелерінің салы-нуы кезек күттірмейтін шаруа болып тұр. «Бұл мəселелер шешілгенше, əрбір шағын ауданның ішіндегі алаңқайларға жасанды жасыл алаңдар төсеу керек. Бұл футболға бұқаралық сипат алып келетін маңызды тұс», дейді Əділбек Жақсыбеков.

Келелі кеңестен соң жиында болған игі жақсылар іргетасы енді қаланған «Футбол үйі» кешенінің жасыл алаңында жолдастық кездесу өткізді. Олардың қатарында Ақпарат жəне коммуникаци-ялар министрі Дəурен Абаев, Дін істері жəне азаматтық қоғам министрі Дархан Кəлетаев, Қостанай облысының əкімі Архимед Мұхамбетов секілді лауазымды тұлғалар болды.

Осындай жұртқа сыйлы, көпке сөзі өтетін мемлекеттік биліктің басы-қасында жүрген саясаткерлердің де аталмыш шарада ұсыныстарын айтып, жұмыла жұдырық болуының өзі ел футболының болашағы жарқын болатынына сендіреді. Ел футболының дамуына байланысты əркім өз ойын айта алатыны бесенеден белгілі. Ол қазір ерінбегеннің ермегіне айналған. Тек қабылданған дұрыс бағдарлама іске асса екен деп тілейсің. Əйтпесе сөз сөз күйінде қала берген кездер аз емес еді-ау...

Ермұхамед М­УЛЕН,

«Егемен Қазақстан»

ТУРНИР КЕСТЕСІ (А ТОБЫ)

№ Мемлекет О Ұ Т Ж Ш Ұ1 Қазақстан 3 2 0 1 9-4 62 Италия 3 2 0 1 8-4 63 Ұлыбритания 3 2 0 1 9-10 64 Словения 3 1 0 2 7-8 35 Польша 3 1 0 2 8-10 36 Венгрия 3 1 0 2 4-9 3

Елеусінов үшін ерекше сынақ

Жоғары топқа өтуге мүмкіндігіміз жете ме?..

«Реал» финалға бір қадам жасады

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Алдағы жексенбі күні қазақтың шойын жұдырық иесі, Рио Олимпиадасының чемпионы Данияр Елеусінов АҚШ-тың Нью-Йорк қаласындағы Barclays Center аренасында �зінің кәсіпқой бокстағы дебюттік кездесуін �ткізеді. �здеріңіз білетіндей, Елеусінов наурыз айында кәсіпқой боксқа ауысқандығын мәлімдеп, британиялық танымал промоутер Эдди Хирнмен үш жылдық келісімшартқа қол қойған еді. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Хоккейден Қазақстан ұлттық құрамасы Венгрия астанасы Будапешт қаласында �тіп жатқан әлем чемпионатының үшінші матчында Италия құрамасымен кездесіп 0:3 есебімен жеңілді. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 11JARNAMA

Қазақстан Республикасы, 050013, Алматы қ.,Республика Алаңы к-сі,

15 үй, 1664 каб.info@dsfk.kz

«DSFK (ДСФК) Арнайы қаржы компаниясы» ЖШСоблигацияларының ұстаушыларына

(бұдан əрі – «Облигациялар»)(ҰСН KZ2POY15F738)

(тізім бойынша)

ХАБАРЛАМА

«DSFK (ДСФК) Арнайы қаржы компаниясы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (бұдан əрі - ДСФК), 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-II ҚР «Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңының 18-2 бабының 3 т., «DSFK (ДСФК) АҚК» ЖШС жалғыз қатысушысы – «Қазақмыс Корпорациясы» ЖШС Басқару кеңесінің 2018 ж. 23 сəуірдегі шешімімен бекітілген ДСФК Облигациялары ұстаушыларының жалпы жиналысын өткізу Регламентінің 15 бабына сəйкес, ДСФК Атқару органының бастамасымен ДСФК Облигациялары ұстаушыларының жалпы жиналысы шақырылатындығын хабарлайды (бұдан əрі - Жиналыс), ол отырыс өткізусіз сырттай дауыс беру арқылы 2018 жылдың «18» мамырында өткізіледі. Жиналыстың күн тəртібі келесідей:

Келесі шарттармен, белгіленген активтер бойынша кепілдік қамсыздандыруды ауыстыруды мақұлдау туралы:1) Тоғыз жеке тұлғаның міндеттемелері бойынша барлық қажетті рұқсат құжаттарын алғаннан кейін, келесі мүлікті кепілге тиісті түрде

рəсімдеу:

Борышкер жəне шарттардың деректемелері Кепіл атауы Кепіл беруші Нарықтық бағасы, теңге*

Өтім.коэф.

Кепілдік бағасы, теңге

1. Д.А.Идрисов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №2 Шарт; 26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы № 13 Шарт). 2. К.К.Шарипбаев (25.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №5 Шарт). 3. К.Ш.Итемгенов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №2 Шарт). 4. Ж.М.Сейдвалиева (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №11 Шарт). 5. У.Д.Нурмухамедов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №1 Шарт; 26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №10 Шарт). 6. М.Б.Хамитова (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №9 Шарт). 7. Н.Ж.Сейтбеков (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №7 Шарт; 26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №8 Шарт; 26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №14 Шарт). 8. А.С.Сунатулаева (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №4 Шарт). 9. Е.Н.Достыбаев (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №6 Шарт).

8 000 дана мөлшеріндегі

«Ансаган Петролеум» ЖШС қарапайым

акциялары

А.Ж.Абишов 4 398 708 720,00 0,7 3 079 096 104,00

8 000 дана мөлшеріндегі

«Ансаган Петролеум» ЖШС қарапайым

акциялары

С.С.Алимов 4 398 708 720,00 0,7 3 079 096 104,00

17 311 дана мөлшеріндегі

«Ай Карааул» АҚ қарапайым акциялары

«ИДК инвест-мент» ЖШС 2 488 256 000,00 0,7 1 741 779 200,00

31 013 дана мөлшеріндегі

«AltynEx Company» АҚ қарапайым

акциялары

Д.А.Идрисов 31 607 991 000,00 0,7 22 125 593 700,00

БАРЛЫҒЫ 42 893 664 440,00 30 025 565 108,00

*Тəуелсіз бағалау компаниясымен анықталған.

2) Тоғыз жеке тұлғаның міндеттемелері бойынша кепілдік қамсыздандыру құрамынан 22 309 836 дана мөлшеріндегі «Qazaq Banki» АҚ қарапайым акцияларын босату:

Борышкер жəне шарттардың деректемелері Кепіл атауы Саны, данаД.А.Идрисов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №2 Шарт)

«Qazaq Banki» АҚ қарапайым акциялары

35 889Д.А.Идрисов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №13 Шарт) 1 745 835

К.К.Шарипбаев (25.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №5 Шарт)284 600

1 372 2892 027 400

К.Ш.Итемгенов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №3 Шарт) 3 200 000Ж.М.Сейдвалиева (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №11 Шарт) 1 000 000

У.Д.Нурмухамедов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №10 Шарт) 1 901 051291 216

У.Д.Нурмухамедов (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №1 Шарт) 853 523М.Б.Хамитова (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №9 Шарт) 2 750 000

Н.Ж.Сейтбеков (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №7 Шарт) 1 094 917113 198

Н.Ж.Сейтбеков (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №8 Шарт) 375 014309 262

Н.Ж.Сейтбеков (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №14 Шарт) 630 069А.С.Сунатулаева (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №4 Шарт) 1 980 000Е.Н.Достыбаев (26.05.2017 жылғы талап ету құқығын табыстау туралы №6 Шарт) 2 345 573БАРЛЫҒЫ 22 309 836

3) «DSFK (ДСФК) АҚК» ЖШС Атқарушы органы барлық қажетті құжаттарға, оған қоса, бірақ шектелместен, 13.11.2017 жылғы №11-80 бас келісімнің қосымша келісіміне қол қоюы туралы.

Купондық обигация ұстаушыларының жалпы жиналысын өткізусіз, сырттай дауыс беру үшін бюллетендерді ұсынудың соңғы күні:2018 жылдың 18 мамыры жергілікті уақыт бойынша сағат 10 00.Купондық обигация ұстаушыларының жалпы жиналысын өткізусіз, сырттай дауыс беру үшін дауыстарды санау күні:2018 жылдың 18 мамыры жергілікті уақыт бойынша сағат 10 05 бастап 12 00 дейін.

Сырттай дауыс беру үшін бюллетендер жəне Жиналыстың күн тəртібіндегі сұрақтар бойынша материалдар ДСФК Облигациялары ұстаушыларының заңды мекенжайларына жөнелтілді.

Сырттай дауыс беру нəтижелерімен бюллетендерді ДСФК Атқарушы органының орналасқан орнына, Қазақстан Республикасы, Алматы қ., Республика Алаңы к-сі, 15 үй, 1664 каб. (Б.С.Укубасоваға) мекенжайы бойынша жөнелту қажет.

ДСФК Облигациялары ұстаушыларының жалпы жиналысының күн тəртібі бойынша қандай да бір сұрақтар туындаса, ДСФК Басқарма Төрағасы

Т.Г.Шариповқа (timur.sharipov@dsfk.kz, +77017208528) немесе ДСФК корпоративтік хатшысы Б.С.Укубасоваға (botagoz.ukubasova@dsfk.kz, +77015257925) хабарласуыңызды сұраймыз.

Арман ОКТЯБРЬ,«Егемен Қазақстан»

Ассоциацияның штаб-пəтері Брюссель қаласында орналасқан жəне ол Еуропадағы 800 жетекші университеттерді біріктіреді. Оның қызметі еуропалық универ ситеттерге заманауи қа жет тіліктерге жəне жоғары

ха лық аралық стандарттарға сай тиімді дамуға көмектесуге бағыт-талған. ЕУА президенті ғылым мен білім салаларының көрнекті қайраткерлері арасынан үш жыл-да бір рет сайланады.

Кəсіпқой, прогрессивті көшбасшы, көрнекті ғалым жəне көптеген ғылыми-білім беру жобаларының бастамашысы

ретінде Ғалым Мұтанов ха лық-аралық академиялық қоғам-д астықта кеңінен танымал. Еуропа кеңістігінде ғылым жəне білім саласындағы халықаралық ынты мақтастықты нығайтып, дамыт қаны үшін ҚазҰУ рек-торы Польша Республикасы Қыз мет орденінің Кавалер кресті, Францияның Пальма бұта ғы академиялық ордені, «Білім жəне ғылым саласындағы көрнекті еңбегі үшін» атты атау-лы алтын медалімен жəне басқа да марапаттарға ие болған.

Оның кандидатурасын бір-қатар танымал университет-тер қолдады. Мысалы, Ресей

халықтар достығы универ си-тетінің ректоры Владимир Фи-липпов, Еуропалық универси-теттер қауымдастығының бас хатшысына жолдаған қолдау хатында академик Ғалым Мұта-нов ассоциацияның президенті лауазымына тағайындалған жағ-дайда, ЕУА-ны позитивті келе-шек күтіп тұрғанына шынайы сенім білдірді.

Қазақстан өкілінің жоғары лауазымға ұсынылуы мем лекет-тің жоғары білім жүйе сіндегі жетістіктерінің əлемдік деңгейде танылуының жарқын көрінісі.

АЛМАТЫ

EUA басшылығына ұсынылды––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Еуропалық университеттер ассоциация-сының (ЕУА) Тағайын дау ж�ніндегі комитеті әл-Фараби атындағы ҚазҰУ рек торын аталмыш іргелі халық аралық ұйымның президенті лауазымына ұсынды.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Ұларбек НҰРҒАЛЫМҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Қазақ əдебиетінің бүгіні мен болашағына бейжай қарамайтын азаматтар бастап ұйымдастырған «Алтын қалам» əдеби бəйгесі 2009 жылдан бері өткізіліп келеді. Оның бір ден-бір ерекшелігі, авторы көрсе-тілмей сайтқа салынған шығар-ма оқырман талқысына түсіп, оқылым, дауыс жинауына бай-ланысты іріктеліп, жүлдегер анықталады.

Конференция аясында былтыр «Жылдың үздік прозасы» аталымы бойынша жеңімпаз атанған Мақсат

Қарғабайдың «Өмірдің өзі» атты кітабының жəне «Алашораданың 100 жылдығы» аталымы бойын-ша жүлделі болған Əміржан Əлпейісовтің «Ана жүрегі» мен Ақылбек Шаяхметтің «Суық жел» атты еңбектері бірік тірілген «Алашорда» атты кітаптың бета-шары болды.

«Байқауды биыл жетінші рет ұйымдастырып отырмыз. «Алтын қалам-2018» жүлдесі талантты жас қаламгерлерге өзін танытуға жол ашады деп ойлаймыз. Жыл өткен сайын қа тысушылар қатары кө бейіп келеді, бұған əрине қуа на мыз. Бұл бүгінгі таңдағы қазақ əдебиетінің дамып келе жатқанын, өз қолтаңбасы

қалып тасқан жаңа қазақстандық ав торлардың таныла бастағанын аңғартады», деді байқауды ұйым-дастырушылардың бірі Кен же Жұманұлы.

Аталған бəйгеде оқырмандар биыл төмендегі аталымдар бой-ынша дауыс береді:

1. Жылдың үздік поэзия-сы. 2. Жылдың үздік прозасы. 3. Дарабоз. Жылдың үздік бала-лар жəне жасөспірімдер шығар-масы. 4. Есенжол Домбаев атын-дағы жылдың үздік сатирасы. 5. Жылдың үздік фантастика жəне детектив шығармасы. 6. Жылдың үздік киносценарийі жəне драматургиясы. 7. Қазақ əдебиетіне қосқан елеулі еңбегі үшін. 8. Есенқұл Маманұлы атындағы сыйлық.

Есенқұл Маманұлы атын-дағы бас жүлде – 1 000 000 теңге қазақ тілінде жазылған үздік

романның авторына беріле ді. Сонымен қатар балалар əде-бие тіне арналған «Дарабоз» байқауы ның жеңімпазына 1 000 000 теңге беріледі. Өзге аталым жеңімпаздарына да ақшалай сыйлық табысталады.

Ұйымдастырушылардың ай-туынша, қаржылай сыйлықтарды «ZHERSU» инвестициялық-өндірістік корпорациясының жетекшісі Бауыржан Оспанов тағайындап отыр екен.

«Алтын қалам-2018» əдеби жүлдесіне шығармалар қыр-күйектің 15-іне дейін қабыл-данады. Оқырмандар қазан айы ның 1-іне дейін дауыс бере алады. Жеңімпаздардың есімдері күзде өтетін мара-паттау шарасында жарияла-нады. Конкурс жайлы толық мəліметті www.akalam.kz ресми сайтынан білуге болады.

Қалмаханбет МҰҚАМЕТҚАЛИ,«Егемен Қазақстан»

М е м л е к е т б а с ш ы с ы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Бола-шаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласының жарық көргеніне 1 жыл толуына орай өткізілген əдеби шара аясында «Мəңгілік елдің мұраты» атты облыстық байқаудың жеңімпаздары мара-патталып, үздік шығарма автор-ларына «Ақ қауырсын» əдеби жүлдесі тапсырылды. Сондай-ақ осы күні «Рух» байқауының қорытындысы бойынша жарыққа шыққан кітаптардың тұсауы кесіліп, Жазушылар одағына мүшелікке қабылданған бір топ жас қаламгерге куəлік табыс етілді.

Екі күнге созылған «Жетісу көк темі» облыстық форумы ая-сында жас қаламгерлер Қарасай ауданындағы Елбасының «Ата-мекен» тарихи-мəдени орта-лығын, «Батыр бабалар» ме-мориалы мен «Анаға құрмет» музейін, Кербұлақ ауданындағы Шоқан Уəлихановтың мемо-риалдық музейін аралады. Мұнан кейін қонақтар Талдықорған қаласындағы Қаратал өзенінің жағалауында поэзия кешін өткізіп, Сүйінбай Аронұлы мен Мұқағали Мақатаевтың ескерт-кіштеріне гүл шоқтарын қойды. Сондай-ақ облыс орталығындағы Тіл сарайында əдебиеттің сан салалы тақырыптарын талқы-лаған секциялық жұмыстар ұйымдастырылды.

Еліміздің əр өңірінен кел-ген отызға жуық жас қалам-герлермен кездесуде аймақ басшысы Амандық Баталовтың құттықтау тілегін облыс əкі-мінің орынбасары Жақсылық Омар жеткізді.

– Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдар-ламалық мақаласында айтылған ұлттық сананы жаңғырту идея-сының түп-тамыры – тілде, əдебиетте, мəдениетте жатыр. Сондықтан бағдарлама аясында Алматы облысында бір жыл-дан бері 8 мыңнан астам шара өткізіліп, 200 жоба жүзеге асы-рылуда. Облыс əкімі Амандық Баталовтың қолдауымен былтыр бір мезетте 39 кітап жарыққа шығып, оқырманға жол тарт-ты. Алдағы уақытта облыстағы барлық ауылдық мəдениет үйлерін жаңғыртып, жаңартатын боламыз. Сонымен қатар əдеби байқаулардың, шығармашылық шаралардың да маңызы зор. Бүгінгі форумға облыстың, республиканың əр өңірінен та-лантты жастар жиналып отыр. Ф о р у м ғ а қ а т ы с у ш ы л а р д ы осынау айтулы шарамен шын жүректен құттықтап, баршаңызға шығармашылық шабыт тілеймін, – деді Жақсылық Омар.

Өз кезег інде сөз алған

Қазақстан Жазушылар одағы б а с қ а р м а с ы н ы ң т ө р а ғ а с ы Ұлықбек Есдəулет Жетісу өңірін-дегі рухани жаңғыру мен əдеби үрдісті қолдаудағы əкімдіктің игі бастамасына ризашылығын білдірді. Кездесу барысында Жазушылар одағының облыстық филиалының директоры, ақын Ерлан Жүніс, облыстық «Жетісу» газетінің бас редакторы Əміре Əрін, белгілі ақындар Қалқаман Сарин мен Бақытгүл Бабаш жəне жетісулық жас дарын Мұхтар Күмісбек ізгі тілектерін жеткізді.

О с ы ж и ы н б а р ы с ы н д а Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасы Ұлықбек Есдəулет одақ мүшелігінің қата-рына қабылданған жастарға сал-танатты жағдайда куəлік тапсыр-ды. Мүшелікке қабылданғандар арасында Алматы, Атырау облыстарының, Астана жəне Ал-маты қалаларының жастары бар.

Форум барысында «Рухани жаңғыру» бағдарламасы ая-сында өткен «Мəңгілік елдің мұраты» атты облыстық бай-қау дың қорытындысы жария етілді. «Мəңгілік елдің мұра-ты» облыстық байқауы биыл алғаш рет тұсауын кесіп, дəс-түрлі түрде жалғасатын əде-би бəйгеге айналмақшы. Үз-дік шығармаларға облыс əкі-мінің «Ақ қауырсын» əдеби жүлдесі беріледі. Ал алғашқы жария ланған əдеби сынға 45 жасқа дейінгі қаламгерлер бүр-кеншік атпен қатысты. Бай-қ а у ғ а « Р у х а н и ж а ң ғ ы р у » тақырыбы, Жетісу өлкесінің тамаша табиғаты жəне еркін тақырып аясында жазылған ту-ындылар қабылданған болатын. Қазылар алқасының таңдауына іліккен жеңімпаздарды об-лыс əкімінің орынбасары Жақ-сылық Омар марапаттады. Нəти жесінде, поэзия жанры бойынша І орынды «Шабыт» халықаралық шығармашыл жас-тар фестивалінің жүлдегері, мемлекеттік грант иегері Сағы-ныш Намазшамова иеленсе, прозада І орын жас жазушы, «Дарабоз» бəйгесінің жүлдегері Қанат Əбілқайырға берілді. Қос жеңімпазға облыс əкімінің «Ақ қауырсын» əдеби жүлдесі, ақшалай сыйлықтар мен диплом-дар табысталды. Поэзия бойын-ша ІІ орынды Ерлан Жүніс пен Аршын Нұрбақыт, ІІІ орынды Қозыбай Құрман мен Мұхтар Күмісбек иеленді. Проза жанрын-да ІІ орынды Есболат Айдабосын жəне Гүлжан Амангелдіқызы, ІІІ орын Асхат Өмірбай мен Дана-гүл Берекетке бұйырды. Жүл-дегерлердің барлығына ақшалай сыйлықтар мен дипломдар берілді.

Алматы облысы

Суреттерді түсірген Жұмабай МҰСАБЕК

«Алтын қалам» әдеби жүлдесінің жаңа маусымы

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Кеше орталық коммуникациялар қызметінде «Алтын қалам» әдеби жүлдесі жаңа маусымының ашылуына арналған баспас�з конференциясы �тті. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Жас қаламгерлерге шабыт сыйлаған форум

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Талдықорған қаласында Алматы облысының әкімдігі, Қазақстан Жазушылар одағы және облыстық тілдерді дамыту басқармасының ұйымдастыруымен «Жетісу к�ктемі» атты жас әдебиетшілердің форумы �тті. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

12 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы» заңының 51-бабына сəйкес «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі Қазақстан Республикасы, Алматы қ., Медеу ауд., Əл-Фараби даңғ., 40 үй, конференц-залы мекенжайында 2018 жылғы 20 сəуірде сағат 10:00-ден 12:00-ге дейін (алматы уақыты бойынша) өткен «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жылдық жалпы жиналысында (бұдан əрі – акционерлердің жалпы жиналысы) дауыс беру қорытындылары туралы хабарлайды.

Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіне енген мəселелер жəне акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешімдер, дауыс беру қорытындыларын (нəтижелерін) көрсетумен:

1. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəсе-лесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлері жылдық жалпы жиналысының күн тəртібін бекіту туралы.

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің 2018 жылғы 20 сəуірдегі жылдық жалпы жиналысының «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі белгілеген («Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесінің сырттай отырысының 2018 жылғы 20 ақпандағы № 14 хаттамасы) күн тəртібі бекітілсін.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 652 034 960, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беру ге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста өкіл етілген Банктің дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

2. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ 2017 жыл үшін жылдық қаржы лық есептілігін бекіту туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың 2017 жылғы жылдық қаржылық есептілігі тəуелсіз аудиторлардың есебін ескере отырып бекітілсін.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 647 763 520, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 4 271 440, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысып отырған Банктің дауыс беруші акция ларының жалпы санынан алғанда, қарапайым дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

3. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ 2017 жыл үшін таза табысын бөлу тəртібін бекіту туралы. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акциялары бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау туралы. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ бір жай акциясы-на дивидендтің мөлшерін бекіту туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың 2017 жылғы қаржы-шаруашылық қызметі нəтижелері бойынша алынған таза табысын бөлудің мынадай тəртібі бекітілсін:

таза табыс бөлігін «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары бойынша дивидендтер төлеуге жіберу (ҰСН KZ1C33870011);

атауы: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ;«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың орналасқан жері: Қазақстан

Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., Медеу ауданы, Əл-Фараби даңғылы, 40-үй;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың банктік жəне басқа деректемелері: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі; БСК – NBRKKZKX, корреспонденттік шот – KZ87125KZT1001300313, БСН – 940140000385, БЕК – 14;

дивидендтер төленетін кезең: 2017 жыл;бір жай акцияға есептелген дивиденд мөлшері: 6,31 теңге;дивидендтерді төлеу басталатын күн: 2018 жылғы 1 маусым;дивидендтер төлеу тəртібі жəне нысаны: 2018 жылғы 23 сəуірдегі 00.00 сағаты жағдайына, дивидендтер алуға

құқылы акционерлер тізімін жасау күні; дивидендтер төлеу нысаны: қолма-қол ақшасыз.«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары бойынша

дивидендтер төлеуден кейін қалған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ 2017 жылғы таза табысының бөлігін бөлмеу жəне бөлінбеген таза табысқа жатқызу.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 652 034 960, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысып отырған Банктің дауыс беруші акция ларының жалпы санынан алғанда, қарапайым дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

4. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыру туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

Қазақстан Республикасының заңнамасында жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің 2018 жылғы 20 сəуірдегі бірлескен жалпы жиналысының шешімінде анықталған тəртіпте жəне шарттарда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ («Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қаласы, Медеу ауданы, Əл-Фараби даңғылы, 40-үй) ерікті түрде қайта ұйымдастыруды жүргізу;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыру шеңберінде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ мен «Казкоммерцбанк» АҚ арасында Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, өткізу актісін бекіткен күннен бастап «Казкоммерцбанк» АҚ-тың мүлкі (құқықтары мен міндеттері) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа өтетінін белгілеу;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың Басқарма Төрайымы Шаяхметова Үміт Болатханқызына (немесе «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Басқарма Төрағасының міндеттерін атқарушы тұлғаға) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру туралы өтінішхатқа, сонымен қатар аталған ерікті түрде қайта ұйымдастыруды жүргізу процесіндегі барлық қажетті өзге құжаттарға қол қоюға жəне оларды барлық тиісті уəкілетті органдар мен ұйымдарға беруге жəне

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ атынан өзге, оның ішінде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға байланысты заңнамада көзделген іс-əрекеттерді орындауға уəкілеттік беру.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 176 896 131, «қарсы болғандар» – 400 344 509, «қалыс қалғандар» – 74 794 320, дауыс беруге қатыспағандар – 337 166 514.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын басым көпшілігімен қабылданды.

5. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Акцияларды айырбастау коэффициентін бекіту туралы. «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларын орналастыру (өткізу) тəртібі мен мерзімдері туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

1) «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына айырбастау коэффициентін (бұдан əрі – Жай акцияларды айырбастау коэффициенті немесе Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко)) бекіту, ол келесі формуламен саналады:

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құны жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ бір акциясының əділ құны «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ акцияларын (бұдан əрі – Иелену үлесі) ескере отырып, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құнын көрсетеді;

Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) «Казкоммерцбанк» АҚ-тың бір жай акциясына айырбас ретінде «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционерлері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының санын білдіреді;

«Казкоммерцбанк» АҚ Р/B «Казкоммерцбанк» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді жəне 1,2 мəніне сəйкес келеді;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ P/B «Қазақстан Халық Банкі» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді («Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың «Казкоммерцбанк» АҚ-тағы Иелену үлесін ескере отырып) жəне 1,5 мəніне сəйкес келеді;

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентін санау формуласын қолдану арқылы алынған нəтижелер математикалық дөңгелектеу ережесі бойынша үтірден кейін алтыншы белгіге дейін дөңгелектенеді.

Мыналармен келіседі:жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) өткізу актісін бекіту

туралы шешім қабылдау үшін шақырылатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысын өткізу күніне есептеледі;

жай акцияларды айырбастау коэффициентін (Ко) есептеу формуласы өткізу актісін бекіту туралы шешім қабылдау үшін шақыры латын «Қа-зақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акцио нер лерінің бірлескен жалпы жиналысының шешімі бойынша өзгертілуі мүмкін.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциясына айырбасталатын «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (бұдан əрі - «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (Кi)) келесі формуламен есептеледі:

Кi = Аi * Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко), мұнда:Аi – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын айырбастау күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционеріне тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ жай акцияларының саны.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларының санын есептеу формуласын қолдану арқылы алынған нəтиже (Кi) математикалық дөңгелектеу ережесі бойынша бүтін санға дейін дөңгелектенеді;

2) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің рұқсатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ алған жағдайда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларын орналастырудың (сатудың) келесі тəртібі мен мерзімдерін белгілеу:

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциялары тіркелген тұлғалардың дербес шоттарынан есептен шығарылуы жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дербес шотына есепке жатқызылуы тиіс;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары Жай акцияларды айырбастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталған санда жа-рияланған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шо-тынан жəне (немесе) сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шотынан есептен шығарылуы жəне бұрын «Казкоммерцбанк» АҚ жай акцияларының ұстаушылары болып та был-ған тіркелген тұлғалардың дербес шоттарына есепке жатқызылуы тиіс.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталатын санда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың сатып алынған жай акцияларының дербес шотына есепке жатқызылмайды жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жарияланған жай акцияларының шотында қалады.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ өткізу актісіне қол қойған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сəйкес бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімінің жүйесінде қажетті іс-əрекеттер жасау үшін «Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» АҚ-қа тиісті бұйрық жібереді.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 176 895 331, «қарсы болғандар» – 400 344 509, «қалыс қалғандар» – 74 795 120, дауыс беруге қатыспағандар – 337 166 514.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын басым көпшілігімен қабылданды.

6. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына «Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамын біріктіру шартының жобасын мақұлдау туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына «Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамын біріктіру шарты жобасын акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қарауға ұсынылған редакцияда бекіту.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 176 896 131, «қарсы болғандар» – 400 344 509, «қалыс қалғандар» – 74 794 320, дауыс беруге қатыспағандар – 337 166 514.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын басым көпшілігімен қабылданды.

7. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесінің 2017 жылғы өз қызметі туралы есебін қарау туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің осы жылдық жалпы жиналысында қарастыруға ұсынылған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесінің 2017 жылғы өз қызметі туралы есебі назарға алынсын жəне Директорлар кеңесінің жұмысы, сондай-ақ Директорлар кеңесі мүшелерінің қызметтерін атқаруы жағымды деп танылсын.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 647 762 720, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 4 272 240, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысып отырған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, қарапайым дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

8. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерін «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқарма мүшелерінің сыйақы мөлшері мен құрамы жөнінде хабардар ету туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің осы жылдық жалпы жиналысының қарауына ұсынылған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқармасы мүшелерінің сыйақы мөлшері мен құрамы туралы ақпарат назарға алынсын.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 619 654 920, «қарсы болғандар» – 32 379 240, «қалыс қалғандар» – 800, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысып отырған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, қарапайым дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

9. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің «Қазақстан Халық Банкі» АҚ пен оның лауазымды тұлғаларының əрекеттеріне өтініш-шағымдары мен оларды қарастырудың қорытындылары туралы мəселені қарау туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің осы жылдық жалпы жиналысының қарауына ұсынылған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің «Қазақстан Халық Банкі» АҚ пен оның лауазымды тұлғаларының əрекеттеріне өтініш-шағымдары мен оларды қарастырудың қорытындылары жөнінде мəселені қарау туралы ақпарат назарға алынсын.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны 9 652 034 960 болды. «Жақтаушылар» – 9 652 034 160, «қарсы болғандар» – 800, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысып отырған «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, қарапайым дауыс беру басымдылығымен қабылданды.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚДиректорлар кеңесі

«ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ ЖИНАҚ БАНКІ»АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ(Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., Медеу ауд., Əл-Фараби даңғ., 40 үй)

«ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ БАНКІ» АҚ АКЦИОНЕРЛЕРІ ҮШІН АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

Эльвира СЕРІКҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

Шəмші шығармашылығы бүгінде ұлттық рухани мұрамыз-дың ажырамас бөлігіне айнал-ған. Қаламынан сырлы да саз-ды əуендер қағазға түскен ком-позитор шығармашылығы əлі де зерттеуді қажет ететін өз ге ше

бір əлем. Жақында «Рухани жаң-ғы ру» бағдарламасы аясында «Arna-b» баспасынан жарық көр -ген «Шəм ші Қалдаяқов» фо то-альбом-кіта бы композитор шы -ғар машы лығын, өмірін жаңа бір қырынан танытқандай.

Ұлттық кітапханада өткен кітап тың тұсаукесеріне жинал-ған қауым Шəмші өмірінен сыр

шертті. Жобаның авторы ком-позитор шығармашылығын зерт-теу ші, композитор Қ.Құрманəлі фо то альбомның тарихынан бір-қа тар деректерді ортаға сал ды. Ал қоғам қайраткері А.Тша нов есімі композитордың өне рі не жа-нашыр, қамқор жандар қа тарынан аталады. Кезінде Ш.Қалдаяқов атындағы «Менің Қа зақстаным»

фестивалінің өтуіне мұрындық болған қоғам қай раткері сол бір жылдардың ес телігін парақтап, Шəмші мұ расының ұрпаққа мирас болып қала тындығын атап өтті.

«Ауыл кешінде алыстан ман долинмен үндесіп құлақ-қа үзіліп жететін сол бір əуенге ын тық болмаған жан кем де-кем. Мені Шəмшіге жақын дас тырған «Жеңеше-ай» əні бола тын» деп еске алды ҰҒА ака демигі, Ө.Айтбайұлы. – Бү гінде ел арасына кеңінен та ра ған

Шəмшінің сыршыл да кө ркем əуезді əндері біздің сол бір жастық кездеріміздің куə сіндей. Шəмшімен қатар жүр дік, шығармашылығы да көз ал ды мызда өтті. Оның өміршең əнд ері əлі де жасай береді».

Ауқымды жинақ жеті бөлім-ге жіктеліпті. «Менің Қазақ-станым» деп аталатын алғашқы бө лім композитордың Отанға де ген сүйіспеншілігі, туған өл-ке туралы əндеріне арналған. Ал екінші бөлім – «Өмір-өзен».

Бө лімде композитор өмі рі нің əр кезеңдерін қамтыған фо то ше жіре бар. «Сол бір кез есім де...» деп ата-латын бөлімде ком позитор туралы естеліктер жи нақталса, əрі қарай жал ға сын тапқан «Шəмшінің əні»,«Сарғайған суреттер сы-ры», «Аманат», «Шəмші-мұ ра» бөлімдерінде оқырманын бей-жай қалдырмайтын əсерлі сəттер топтастырылған.

АЛМАТЫ

Шәмші әлемінің шежіресі

JARNAMA

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 13

Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы» заңының 51-бабына сəйкес «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі жəне «Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі Қазақстан Республикасы, Алматы қ., Медеу ауд., Əл-Фараби даңғ., 40 үй, конфе-ренц-залы мекенжайында 2018 жылғы 20 сəуірде сағат 12.00-ден 13.00-ге дейін (алматы уақыты бойынша) өткен «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жина-лысында (бұдан əрі – акционерлердің жалпы жиналысы) дауыс беру қорытындылары туралы хабарлайды.

Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіне енген мəселелер жəне дауыс беру қорытындылары (нəтижелері) көрсетілген акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешімдер:

1. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының күн тəртібін бекіту туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне да-уыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі белгілеген («Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесінің сырттай отырысының 2018 жыл ғы 20 ақпандағы № 14 хаттамасы) жəне «Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі белгілеген («Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесінің сырттай отырысының 2018 жылғы 22 ақпандағы №2.6 хаттамасы) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің 2018 жылғы 20 сəуірдегі бірлескен жалпы жиналысының күн тəртібі бекітілсін.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тір келген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционер лерінің жалпы дауыс саны – 9 652 203 290 болды. «Жақтаушылар» – 9 652 203 290, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың дауыс беруші акция ларының жалпы саны – 2 902 362 029. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркел ген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 2 819 423 070 болды. «Жақтаушылар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста өкіл етілген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ дауыс беруші акциялары жалпы санының көпшілік даусымен жəне жиналыс-та өкіл етілген «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акциялары жалпы санының көпшілік даусымен қабылданды.

2. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционер лерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комис-сиясының сандық құрамын жəне уəкілеттік мерзі мін анықтау, оған мүшелерді сайлау туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне да-уыс беру қорытындысы (нəтижесі):

1) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комиссиясының сандық құрамын анықтау – 7 (жеті адам);

2) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комиссиясының уəкілеттік мерзімін анықтау – 1 (бір) жыл;

3) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комиссиясының мүшелері ретінде жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жəне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың есеп комиссияларының мүшелерін сайлау, яғни:

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комиссиясының Төрайымы болып:Разумова Ильмира Арслановна

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Топ капита-лын басқару департаменті Меншікті капитал басқармасының басшысы;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының Есеп комиссиясының мүшелері болып:Бородовицына Анна Васильевна

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Топ капиталын басқару департаментінің директоры;

Хмыз Елена Александровна

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Топ капиталын басқару департаментінің бас менеджері;

Илюсинов Габбас Мальгаджиевич

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Топ капиталын басқару департаментінің аға менеджері;

Мадазимова Гульзия Сейдахметовна

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Топ капиталын басқару департаментінің аға менеджері;

Бектемисов Азиз Кайратович

«Казкоммерцбанк» АҚ Топ капиталымен жəне еншілес ұйымдарымен жұмыс басқармасының бас менеджері;

Алимханова Руфия Амировна

«Казкоммерцбанк» АҚ Топ капиталымен жəне еншілес ұйымдарымен жұмыс басқармасының аға менеджері;

4) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысына қатысушылардың өкілеттігін жəне тіркелуін тексеруге, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысы кворумының болуын анықтауға, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысы күн тəртібінің «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының күн тəртібін бекіту ту-ралы» бірінші мəселесі бойынша дауыс беру қорытындыларын шығаруға жəне дауыстарды санауға байланысты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ есеп комиссияларының мүшелерінің іс-қимылын мақұлдау.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 9 652 203 290 болды. «Жақтаушылар» – 9 652 203 290, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың дауыс беруші акция ларының жалпы саны – 2 902 362 029. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 2 819 423 070 болды. «Жақтаушылар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім дауыс беруге қатысатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ дауыс беруші акциялары жалпы санының көпшілік даусымен жəне дауыс бе-руге қатысатын «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акциялары жалпы санының қарапайым көпшілік даусымен қабылданды.

3. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыру туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне да-уыс беру қорытындысы (нəтижесі):

Қазақстан Республикасының заңнамасында жəне «Қазақстан Халық

Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің 2018 жылғы 20 сəуір дегі бірлескен жалпы жиналысының шешімінде анық талған тəртіпте жəне шарттарда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ («Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., Медеу ауд., Əл-Фараби даңғ., 40-үй) жəне «Казкоммерцбанк» АҚ («Казкоммерцбанк» АҚ-ң орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, А15Е4D4, Алматы қ., Бостандық ауд., Гагарин даңғ., 135 «ж» үй) ерікті түрде қайта ұйымдастыруды жүргізу;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыру шеңберінде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ пен «Казкоммерцбанк» АҚ арасында Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын ескере отырып, өткізу актісін бекіткен күннен бастап «Казкоммерцбанк» АҚ-тың мүлкі (құқықтары мен міндеттері) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа өтетінін белгілеу;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың Басқарма Төрайымы Шаяхметова Үміт Болатханқызына (немесе «Қазақстан Халық Банкі» АҚ Басқарма Төраға сының міндеттерін атқарушы тұлғаға) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанын-да «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру туралы өтінішхатқа, сонымен қатар аталған ерікті түрде қайта ұйымдастыруды жүргізу процесіндегі барлық қажет ті өзге құжаттарға қол қоюға жəне оларды барлық тиісті уəкілетті органдар мен ұйымдарға беру ге жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ атынан өзге, оның ішінде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ ерікті түрде қайта ұйым дастыруға байланысты заңнамада көзделген іс-əрекеттерді орындауға уəкілеттік беру;

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың Басқарма Төрағасы Ульф Вокуркаға (немесе «Казкоммерцбанк» АҚ Басқарма Төрағасының міндеттерін атқарушы тұлғаға) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру туралы өтінішхатқа, сонымен қатар аталған ерікті түрде қайта ұйымдастыруды жүргізу процесіндегі барлық қажетті өзге құжаттарға қол қоюға жəне оларды барлық тиісті уəкілетті ор-гандар мен ұйымдарға беруге жəне «Казкоммерцбанк» АҚ атынан өзге, оның ішінде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға байланысты заңнамада көзделген іс-əрекеттерді орындауға уəкілеттік беру.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 9 652 203 290 болды. «Жақтаушылар» – 9 210 741 261, «қарсы болғандар» – 366 666 909, «қалыс қалғандар» – 74 795 120, дауыс беруге қатыс пағандар – 336 998 184.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың дауыс беруші акцияла рының жалпы саны – 2 902 362 029. Акционер лердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 2 819 423 070 болды. «Жақтаушылар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалған дар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен жəне «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен қабылданды.

4. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Акцияларды айырбастау коэффициентін бекіту туралы. Акцияларды сатып алу тəртібі мен мерзімдері туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне да-уыс беру қорытындысы (нəтижесі):

1) «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына айырбастау коэффициентін (бұдан əрі – Жай акцияларды айырбастау коэффициенті немесе Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко)) бекіту, ол келесі формуламен саналады:

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құны жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ бір акциясының əділ құны «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ акцияларын (бұдан əрі – Иелену үлесі) ескере отырып, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құнын көрсетеді;

Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) «Казкоммерцбанк» АҚ-тың бір жай акциясына айырбас ретінде «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционерлері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының санын білдіреді;

«Казкоммерцбанк» АҚ Р/B «Казкоммерцбанк» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді жəне 1,2 мəніне сəйкес келеді;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ P/B «Қазақстан Халық Банкі» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді («Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың «Казкоммерцбанк» АҚ-ғы Иелену үлесін ескере отырып) жəне 1,5 мəніне сəйкес келеді;

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентін санау формуласын қолдану арқылы алынған нəтижелер математикалық дөңгелектеу ережесі бойынша үтірден кейін алтыншы белгіге дейін дөңгелектенеді.

Мыналармен келіседі: жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) өткізу актісін бекіту

туралы шешім қабылдау үшін шақырылатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жи-налысын өткізу күніне есептеледі;

жай акцияларды айырбастау коэффициентін (Ко) есептеу форму-ласы өткізу актісін бекіту туралы шешім қабылдау үшін шақыры латын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акцио нерлерінің бірлескен жалпы жиналысының шешімі бойынша өзгертілуі мүмкін.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциясына айырбасталатын «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (бұдан əрі - «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (Кi)) келесі формуламен есептеледі:

Кi = Аi * Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко), мұнда:Аi – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын айырбастау күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционеріне тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ жай акцияларының саны.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларының санын есептеу формуласын қолдану арқылы алынған нəтиже (Кi) математикалық дөңгелектеу ережесі бойын-ша бүтін санға дейін дөңгелектенеді;

2) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің рұқсатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ алған жағдайда «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын сатып алудың келесі тəртібі мен мерзімдерін белгілеу:

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциялары тіркел ген тұлғалардың дербес шоттарынан есептен шығарылуы жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дербес шотына есепке жатқызылуы тиіс;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары Жай акцияларды айыр бастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталған санда жария-ланған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шо-тынан жəне (немесе) сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шотынан есептен шығарылуы жəне бұрын «Казкоммерцбанк» АҚ жай акцияларының ұстаушылары болып табыл-ған тіркелген тұлғалардың дербес шоттарына есепке жатқызылуы тиіс.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталатын санда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың сатып алынған жай акцияларының дербес шотына есепке жатқызылмайды жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жарияланған жай акцияларының шотында қалады.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ өткізу актісіне қол қойған күннен бас-тап үш жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы заңнамасының та-лаптарына сəйкес бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімінің жүйесінде қажетті іс-əрекеттер жасау үшін «Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» АҚ-қа тиісті бұйрық жібереді.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акционерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 9 652 203 290 болды. «Жақтаушылар» – 9 210 688 691, «қарсы болғандар» – 366 719 479, «қалыс қалғандар» – 74 795 120, дауыс беруге қатыспағандар – 336 998 184.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 2 902 362 029. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 2 819 423 070 болды. «Жақтаушылар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен жəне «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен қабылданды.

5. Акционерлердің жалпы жиналысының күн тəртібіндегі мəселесі: «Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына «Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамын біріктіру шартын бекіту туралы».

Акционерлердің жалпы жиналысы қабылдаған шешім жəне да-уыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына «Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамын біріктіру шартын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің осы бірлескен жалпы жиналысында қарауға ұсынылған редакцияда бекіту.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дауыс беруші акцияларының жалпы саны – 9 989 201 474. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Қазақстан Халық Банкі» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 9 652 203 290 болды. «Жақтаушылар» – 9 210 688 691, «қарсы болғандар» – 366 719 479, «қалыс қалғандар» – 74 795 120, дауыс беруге қатыспағандар – 336 998 184.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың дауыс беруші акция ларының жалпы саны – 2 902 362 029. Акцио нерлердің жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны – 2 819 423 070 болды. «Жақтау шылар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім «Қазақстан Халық Банкі» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен жəне «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан алғанда, айқын дауыс басымдылығымен қабылданды.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ Директорлар кеңесі

«Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі

«ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ ЖИНАҚ БАНКІ» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ(Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., Медеу ауд., Əл-Фараби даңғ., 40 үй)

«КАЗКОММЕРЦБАНК» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ(Қазақстан Республикасы, А15Е4D4, Алматы қ., Бостадық ауд., Гагарин даңғ., 135 «ж»)

«ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ БАНКІ» АҚ ЖƏНЕ «КАЗКОММЕРЦБАНК» АҚ АКЦИОНЕРЛЕРІ ҮШІН АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

Қайрат �БІЛДА,«Егемен Қазақстан»

Нұра ауданы бойынша 2013 жылдан бастап тұрғын үй құры-лысының қарқыны баяулап, соның салдарынан баспанаға мұқ таж тұрғындардың қатары өсе түскен

болатын. Енді бұл олқылықтың орнын толтыратын да кез келді. Таяуда аудан орта лығында əрқай-сысы 2 пəтерлі 20 үй құрылысының алғашқы қадасы қағылды.

Салтанатты рəсім үстінде ау-дан əкімі Ниқанбай Омарханов Нұра ауданының 90 жылдық

мерейтойы қарсаңында 88 пəтердің кілті тұрғындарға тапсырылаты-нын айтты. Аудан əкімі мұның өзі Елбасының «Президенттің бес əлеуметтік бастамасында» ай -тылған міндеттердің Нұра же рін де жүзеге аса бастағанының жар қын көрінісі екендігін атап өтті.

Болашақта құрылыс ала-ңына айналатын жерге қада қа-ғылғаннан кейін ауыл ақсақалы

Исай қажы Қайболда ақ батасын берді. Құры лысты жүргізетін «Нұр Инвест групп» серіктестігі мен «Каздорстройтех» фирма сының басшыларына ақсақалдар қауымы сəттілік тілеп, сенім біл дірді.

– «Нұрлы жер» бағдарламасы ая-сында Қарағанды облысы бо йынша 332 пəтер салынатын болса, оның 40 пəтері Нұра ауданына тиесілі. Жалпы көлемі 3314 шаршы метр

аумаққа тұрғы зылатын бұл үйлерге республикалық жəне облыстық бюджеттен 481 млн теңге жəне оның инфрақұрылымын салуға 37 млн теңге қаражат бөлінген, – деді Қарағанды облысының сəулет жəне қала құрылысы басқармасының бөлім басшысы Асхат Макенбаев.

Бүгінде Нұра ауданының орталығы көрер көзге көркейіп, өркендеп келеді. Тұрғындардың

жағдайын жақсарту мақсатында аудан бойынша 50 шақырымнан астам диодты шамдар желісі орнатылған. Мұның өзі электр қуа-тын үнемдеуге зор септігін тигізеді. Сонымен қатар автомобиль жолда-ры жөнделіп, ауыз су проблемасын оң шешудің де жолы табылған.

Қарағанды облысы,Нұра ауданы

90 жылдыққа – 88 пәтер

JARNAMA

14 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛJARNAMA

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан»

Баспасөз мəслихатында Қазақстан жас педагог-ғалым дарының қауым-дастығы құрылатыны мəлім болды.

– Қауымдастықты құрудағы басты мақсат – мемлекет пен қоғам дамуына белсенді қызмет ететін, жаңаша тұрғыда ойлай алатын жас педагог-ғалымдарды біріктіру, олардың диалог алаңын құру. Сонымен қатар білім мен ғылым саласындағы өзекті мəселелер бой-ынша жас педагогтардың жүйеленген пікірлерін мүдделі тараптарға жеткізу, оқыту мен тəрбиелеудің тиімді тех-нологияларымен алмасу, ғылыми-зерттеулер жүргізу жəне шетелдік жоғары оқу орындары, колледж,

мектептердің жас педагог-ғалымдардың халықаралық қауымдастықтары, одақ-тары, кеңестерімен байланыс орна-ту да қарастырылған, – дейді Қыздар универ ситетінің ректоры Гаухар Алдам-бергенова.

Бүгінде білім беру жүйесінде үлкен өзгерістер жүріп жатыр. Осы орай-да еліміздің жас педагог-ғалымдары көптеген ғылыми халықаралық, жоғары басылымдарда ғылыми мақалалары жа-риялануын, сондай-ақ, инновациялық патент иегерлерін, көптеген оқулықтар мен монографиялары жарық көргенін мақтанышпен айта аламыз.

Өкінішке қарай бүгінде кейбір жас ғалым-педагогтардың еңбектері мен креативті идеялары көп жерде еленбей, назардан тыс қалып жатыр. Осыған

байланысты Қазақстан жас ғалым-педагогтары қауымдастығы ашылуда. Біз үшін бұл есте қалатын маңызды күн, – деді Қазақ мемлекеттік қыздар

педагогикалық университетінің Жас ғалымдар кеңесінің төрайымы Мөлдір Абдраймова.

Қауымдастыққа мүше ретінде 35

жасқа дейінгі жоғары білім беру жүйе-сінде қызмет ететін, педагогика сала-сында ғылыми-зерттеу тəжірибесі бар оқытушылар тіркеле алады.

Жас мұғалімдердің жаңа қауым-дастығының жоспары көп. Жаңа ұйым Астанадағы республика ұстаздарының тамыз конференциясына қатысып, жас педагог-ғалымдардың секция-сын құруды көздейді. Жас ғалым-педагогтардың халықаралық (аты əлемге белгілі клас сикалық универ-ситеттердің бірі Кем бридж уни-верситеті, Оксфорд универ ситеті) дең гейде ғылыми-тəжірибелік конфе-ренция, форумдар ұйымдастыру мен тəжірибе алмасуға септеседі. Жазғы мектептер ұйымдастыру, оның ішінде ағылшын тіліне көңіл бөлу сынды басқа іс-шараларға атсалысады.

АЛМАТЫ

Суретті түсіргенСәрсенбек ҚЫЗАЙБЕКҰЛЫ

Жас педагог-ғалымдардың қауымдастығы құрылады––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінде Қазақстанның жас ғалым-педагогтарының I республикалық слеті �тті. Тұңғыш рет ұйымдастырылған слетке Білім және ғылым вице-министрі Бибігүл Асылова, отандық жоғары оқу орындарының ректорлары мен жас ғалымдар қатысты. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

«Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңының 51-бабының 6-тармағына жəне 23-бабының 1-тармағына сəйкес, 2018 жылғы 20 сəуірде, Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., əл-Фараби даңғылы, 40, 6-қабат, «Астана» залы мекенжайында, сағат 10.00-ден бастап сағат 11.00-ге дейін (Алматы уақыты бойынша) өткен «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жылдық жалпы жиналысының дауыс беру қорытындысы туралы хабарлайды.

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысының күн тəртібіне енгізілген мəселелер жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі) көрсетілген, акционерлердің жылдық жалпы жиналысы қабылдаған шешімдер:

1. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысындағы күн тəртібінің мəселесі: «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жылдық жалпы жиналысының күн тəртібін бекіту туралы».

Акционерлердің жылды қ жалпы жиналысында қабылданған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесімен құрылған («Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесінің 2018 жылғы 22 ақпан-дағы № 2.6. сырттай дауыс беру хаттамасы), Банк акционерлерінің жылдық жалпы жиналысының күн тəртібі бекітілсін.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім акционерлердің жылдық жалпы жиналысында ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

2. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысындағы күн тəртібінің мəселесі: «Казкоммерцбанк» АҚ 2017 жылға жылдық қаржылық есептілігін бекіту туралы».

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

Тəуелсіз аудитордың аудиторлық қорытындысы жасалған «Казкоммерцбанк» АҚ-ның 2017 жылға жылдық қаржылық есептілігі бекітілсін.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

3. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысындағы күн тəртібінің мəселесі: «Казкоммерцбанк» АҚ 2017 жылғы таза табысын бөлу тəртібін бекіту туралы. «Казкоммерцбанк» АҚ жай акциялары бойынша дивидендтерді төлеу бойынша шешім қабылдау туралы. «Казкоммерцбанк» АҚ бір жай акциясына есептелген дивиденд көлемін бекіту туралы.

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім, жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

2017 жылы «Казкоммерцбанк» АҚ қаржы-шаруашылық қызметінің нəтижесінде қол жеткізген «Казкоммерцбанк» АҚ таза табысын бөлудің келесі тəртібі бекітілсін.

2017 жылдың қорытындысы бойынша «Казкоммерцбанк» АҚ таза табысы жоқ болуына байланысты:

1) таза табыс бөлінбесін, 2017 жылдың қорытындысы бойынша «Казкоммерцбанк» АҚ таза шығыны өткен жылдардың бөлінбеген табысына (өтелмеген шығынына) жатқызылсын;

2) «Казкоммерцбанк» АҚ жай акциялары бойынша дивидендтер (ҰСН: KZ1C00400016) «Казкоммерцбанк» АҚ 2017 жылғы қызметінің қорытындысы бойынша – есептелмесін жəне төленбесін.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны,– 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 817 569 544, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 1 853 526, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

4. «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлеріне «Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқарма мүшелеріне сыйақы көлемі мен құрамы туралы ақпарат беру туралы»

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім, жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

Акционерлерінің жылдық жалпы жиналысына 2017 жылға «Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқарма мүшелеріне сыйақы көлемі мен құрамы туралы қарауға ұсынылған ақпарат назарға алынсын.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

5. «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жəне оның лауазымды тұлғаларының іс-əрекеттеріне жасаған өтініштері мен оларды қарау қорытындылары жөніндегі мəселені қарастыру туралы».

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім, жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

2017 жылы «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің «Казкоммерцбанк» АҚ жəне оның лауазымды тұлғаларының іс-əрекеттеріне өтініштері болмағаны туралы ақпарат назарға алынсын.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы

дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 0.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

6. «Казкоммерцбанк» АҚ-ты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ға қосу нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ-тың ерікті қайта құрылуы туралы».

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Казкоммерцбанк» АҚ-ты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа («Қазақстан Халық Банкі» АҚ орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, А26М3К5, Алматы қ., Медеу ауданы, Əл-Фараби даңғ., 40-үй) қосу нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ-тың («Казкоммерцбанк» АҚ орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, A15E4D4, Алматы қ., Бостандық ауданы, Гагарин даңғылы, 135 «ж») ерікті қайта құрылуы Қазақстан Республикасының заңдарымен белгіленген тəртіп пен шарттары бойынша жəне 2018 жылғы 20 сəуірдегі «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-пен «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының шешімімен жүзеге асырылсын;

Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының есебімен «Қазақстан Халық Банкі» АҚ пен «Казкоммерцбанк» АҚ арасында тапсыру актіне қол қойылған күннен бастап «Казкоммерцбанк» АҚ-ты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа қосу нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ-тың ерікті қайта құрылуы аясында «Казкоммерцбанк» АҚ мүлігі (құқықтары мен міндеттемелері) «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа өтеді деп белгіленсін;

«Казкоммерцбанк» АҚ-ты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа қосу нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ-тың ерікті қайта құрылуына рұқсат беру туралы өтінішхатын барлық тиісті уəкілетті органдар мен ұйымдарына жəне соның ішінде, «Казкоммерцбанк» АҚ-ты «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа қосу нысанында «Казкоммерцбанк» АҚ-тың ерікті қайта құрылуына байланысты заңнамада қарастырылған, аталған ерікті қайта құрылуды жүргізу жəне «Казкоммерцбанк» АҚ атынан өзге іс-əрекеттерді атқару барысында барлық қажетті құжаттарды ұсыну жəне оларға қол қою өкілеттігі «Казкоммерцбанк» АҚ Басқармасының Төрағасы Ульф Вокурка мырзаға (немесе «Казкоммерцбанк» АҚ Басқарма Төрағасының міндетін атқарушы тұлғаға) берілсін.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны,– 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

7. «Акцияны айырбастау коэффициентін мақұлдау туралы. «Казкоммерцбанк» АҚ акцияларын сату тəртібі жəне мерзімі туралы»

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім, жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына айырбастау коэффициентін (бұдан əрі – Жай акцияларды айырбастау коэффициенті немесе Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко)) мақұлдансын, ол келесі формуламен есептеледі:

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құны жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ бір акциясының əділ құны «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ акцияларын (бұдан əрі – Иелену

үлесі) ескере отырып, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың əділ құнын көрсетеді;

Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) «Казкоммерцбанк» АҚ-ң бір жай акциясына айырбас ретінде «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционерлері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларының санын білдіреді;

«Казкоммерцбанк» АҚ Р/B «Казкоммерцбанк» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді жəне 1,2 мəніне сəйкес келеді;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ P/B «Қазақстан Халық Банкі» АҚ əділ құнын бағалау коэффициентін білдіреді («Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың «Казкоммерцбанк» АҚ-тағы Иелену үлесін ескере отырып) жəне 1,5 мəніне сəйкес келеді;

«Казкоммерцбанк» АҚ-ң меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың меншікті капиталы – өткізу актісіне қол қою күнінің алдындағы айдың соңғы жұмыс күніне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың меншікті капиталының сомасы «Екінші деңгейдегі банктердің жəне ипотекалық ұйымдардың баланстық шоттарындағы қалдықтар туралы есеп» 700Н нысанына сəйкес.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентін санау формуласын қолдану арқылы алынған нəтижелер математикалық дөңгелектеу ережесі бойынша үтірден кейін алтыншы белгіге дейін дөңгелектенеді.

Мыналармен келіседі: жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко) өткізу актісін бекіту

туралы шешім қабылдау үшін шақырылатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысын өткізу күніне есептеледі;

жай акцияларды айырбастау коэффициентін (Ко) есептеу фор-муласы өткізу актісін бекіту туралы шешім қабылдау үшін шақы-рылатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің бірлескен жалпы жиналысының шешімі бойынша өзгертілуі мүмкін.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциясына айырбасталатын «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (бұдан əрі - «Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жай акцияларының саны (Кi)) келесі формуламен есептеледі:

Кi = Аi * Жай акцияларды айырбастау коэффициенті (Ко), мұнда:Аi – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларына

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын айырбастау күніне «Казкоммерцбанк» АҚ-тың і-акционеріне тиесілі «Казкоммерцбанк» АҚ жай акцияларының саны.

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың акционері алатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акцияларының санын есептеу формуласын қолдану арқылы алынған нəтиже (Кi) математикалық дөңгелектеу ережесі бой-ынша бүтін санға дейін дөңгелектенеді;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа «Казкоммерцбанк» АҚ-ты біріктіру нысанында «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ ерікті түрде қайта ұйымдастыруға Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің рұқсатын «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жəне «Казкоммерцбанк» АҚ алған жағдайда «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларын сатып алудың келесі тəртібі мен мерзімдері белгіленсін:

«Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акциялары тіркелген тұлғалардың дербес шоттарынан есептен шығарылуы жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың дербес шотына есепке жатқызылуы тиіс;

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары Жай акцияларды айырбастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталған санда жарияланған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шотынан жəне (немесе) сатып алынған бағалы қағаздарды есепке алу үшін эмитенттің дербес шотынан есептен шығарылуы жəне бұрын «Казкоммерцбанк» АҚ-тың жай акцияларының ұстаушылары болып табылған тіркелген тұлғалардың дербес шоттарына есепке жатқызылуы тиіс.

Жай акцияларды айырбастау коэффициентінің (Ко) негізінде анықталатын санда «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-қа тиесілі «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жай акциялары «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың сатып алынған жай акцияларының дербес шотына есепке жатқызылмайды жəне «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-тың жарияланған жай акцияларының шотында қалады.

«Қазақстан Халық Банкі» АҚ өткізу актісіне қол қойған күннен бас-тап үш жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы заңнамасының та-лаптарына сəйкес бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімінің жүйесінде қажетті іс-əрекеттер жасау үшін «Бағалы қағаздардың бірыңғай тіркеушісі» АҚ-қа тиісті бұйрық жібереді.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

8. «Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамының «Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына қосылуы жөніндегі шарт жобасын мақұлдау туралы»

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында қабылданған шешім жəне дауыс беру қорытындысы (нəтижесі):

«Казкоммерцбанк» акционерлік қоғамының «Қазақстан Халық жинақ банкі» акционерлік қоғамына Қосылуы туралы шарт жобасы акционерлердің осы жылдық жалпы жиналысына қарауға ұсынылған редакцияда мақұлдансын.

«Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы саны, – 2 902 362 029 дана. Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысу үшін тіркелген «Казкоммерцбанк» АҚ акционерлерінің жалпы дауыс саны, – 2 819 423 070. «Қолдағандар» – 2 819 423 070, «қарсы болғандар» – 0, «қалыс қалғандар» – 0, дауыс беруге қатыспағандар – 82 938 959.

Шешім жиналыста ұсынылған «Казкоммерцбанк» АҚ дауыс беруші акцияларының жалпы санынан көпшілік дауыспен қабылданды.

«Казкоммерцбанк» АҚ Директорлар кеңесі

«КАЗКОММЕРЦБАНК» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ(Қазақстан Республикасы, A15E4D5, Алматы қ., Бостандық ауданы, Гагарин даңғ., 135 «ж»)

«КАЗКОММЕРЦБАНК» АҚ АКЦИОНЕРЛЕРІНЕ АРНАЛҒАН АҚПАРАТТЫҚ ХАБАР

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 15

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Соңғы кезде К�кшетау қаласы абаттандырылып, жаңадан салынған нысандармен толықты. Енді міне, кезек қалалық қоғамдық к�ліктерге де келіп жетті. «К�кшетау қаласындағы жолаушы тасымалы к�ліктерін жаңарту» жобасы шеңберінде автобус паркі экологиялық таза к�гілдір отынмен жүретін жаңа автобустармен толығатын болды. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

«Құрылыс» Акционерлік қоғамы, атқарушы органның атауы Маханов Султанбек Калдыбаевич, атқарушы органның орналасқан жері: Қазақстан Республикасы Қызылорда обл., 120001 Қызылорда қаласы, Қаратоғай көшесі №1. «Құрылыс» Акционерлік қоғамы Директорлар Кеңесі баста-масымен шақыртылған «Құрылыс» Акционерлік қоғамы акционерлерінің жылдық жалпы жиналысы 2018 жылғы 30 мамырда сағат 10.30-да Қызылорда обл., 120001 Қызылорда қаласы, Қаратоғай көшесі № 1, акционерлік қоғамның ғимаратында өткізілетінін хабарлайды. Жиналыстың күн тəртібі:

1. Қоғамның 2017 жылдың жылдық қаржылық есептемесін бекіту.

2. 2017 жылдың Аудиторлық есептілігін бекіту.

3. Қоғамның 2017 жыл үшін таза кірісін бөлу тəртібі жəне қоғамның бір жай акциясына есептелген дивиденд мөлшерін айқындау.

4. 2017 жылға дивидендтер төлеу туралы.

5. 2018 жылға қоғамның аудитін жүзеге асыратын аудиторлық ұйымды белгілеу;

6. Акционерлердің қоғамның жəне оның лауазымды тұлғаларының іс-əре-кетіне өтініштері жəне оларды қа рау қорытындылары туралы мəселе қарау.

7. Директорлар кеңесінің мүше-леріне жəне қоғамның атқарушы ор-ганына сыйақы беру мөлшері жəне

олардың құрамы туралы қоғамның акционерлерін хабарландыру.

8. Директорлар Кеңесінің шешім-дерін бекіту.

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысына қатысуға құқығы бар акционерлердің тізімі 2018 жылдың 4 мамырында жасалады.

Акционерлерді тіркеу 2018 жылғы 30 мамырда сағат 8.30-дан 10.00-ге дейін жиналыс өткізілетін жерде өтеді.

Акционерлер күн тəртібіндегі мəселе лер бойынша құжаттармен Қы-зылорда обл., 120001 Қызылорда қала-сы, Қаратоғай көшесі № 1 мекенжайы бойынша 2018 жылдың 18 мамырынан бастап таныса алады.

Кворум болмай қалған жағдайда қайталама жиналыс 2018 жылғы 31 мамырда жергілікті уақыт бойынша 10.30-да жоғарыда көрсетілген күн тəртібі бойынша Қызылорда обл., 120001 Қызылорда қаласы, Қаратоғай көшесі № 1, акционерлік қоғамның ғимаратында өткізіледі.

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысының өткізілу тəртібі Қоғам-ның Жарғысымен жəне Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы» Заңымен бел-гіленген.

Акционерлердің жылдық жалпы жиналысы «Акционерлік қоғамдар туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 35-37 б, 39-48 б, 50-52 б. нор-маларына сəйкес өткізіледі.

JARNAMA

Республикалық меншік объек-тілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы № 920 қаулысымен бекітілген Жеке-шелендіру объектілерін сату қағи-дасына сəйкес жүзеге асырылады.Аукционның өткізілу күні мен уа-қыты: 2018 жылғы 15 мамырда Ас-тана қаласының уақыты бойын ша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Ақтөбе мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті

бойынша(Ақтөбе қаласы, Ш. Қалдаяқов

көшесі, 33):Сауда-саттықтың бағасын көте-

ру əдісімен аукционға қойылады:Теңгерім ұстаушы – ҚР Ұлттық

қауіпсіздік комитетінің «Ақтөбе облысы бойынша департаменті» ММ. Мекенжайы: Ақтөбе қаласы, Ө.Сеитов көшесі, 6-үй, тел. 8 (7132) 93-41-07.

1. Hyundai Sonata Gls 2. 0 І Dohc 16v маркалы автокөлік, м/н D002NS, 2007 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 910 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 136 500 теңге.

2. Лада-21703 маркалы автокөлік, м/н D057NS, 2009 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 400 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 60 000 теңге.

3. Toyota Corolla маркалы авто-көлік, м/н D063NS, 2008 ж.ш. Бас-тапқы (алғашқы) бағасы – 1 033 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 154 950 теңге.

4. ВАЗ-21310 маркалы автокөлік, м/н D114NS, 2004 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 271 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 40 650 теңге.

5. Chevrolet Niva маркалы авто-көлік, м/н 028NS04, 2005 ж.ш. Баст ап-қы (алғашқы) бағасы – 534 000 тең ге. Кепілдік жарнасы – 80 100 теңге.

6. ГАЗ-221717 5104 маркалы автокөлік, м/н 031NS04, 2006 ж.ш. Бас тапқы (алғашқы) бағасы – 829 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 124 350 теңге.

7. Daimler Benz маркалы автокөлік, м/н 037NS04, 1997 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 745 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 111 750 теңге.

8. Nissan Altima маркалы автокөлік, м/н 038NS04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 874 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 131 100 теңге.

9. Opel T98 маркалы автокөлік, м/н 039NS04, 1999 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 568 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 85 200 теңге.

10. Opel Vectra маркалы автокөлік, м/н 040NS04, 1996 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 290 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 43 500 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Ақтөбе облысының прокуратурасы» ММ, тел. 8 (7132) 90-14-08, 90-14-15.

11. Skoda Superb B6 маркалы авто көлік, м/н 002РК04, 2012 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 693 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 253 950 теңге. Мекенжайы: Ақтөбе қаласы, Ө.Сеитов көшесі, 6-үй.

Теңгерім ұстаушы – «Ақтөбе об-лысы əділет департаменті» РММ, Ме кен жайы: Ақтөбе қаласы, Абай даң ғылы, 17-үй, тел.8 (7132) 56-24-09.

12 . ВАЗ-21099-20 маркалы автокөлік, м/н D892ВР, 2004 ж.ш. Бас тапқы (алғашқы) бағасы – 138 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 20 700 теңге.

13. ЛАДА-21144-110-30 маркалы автокөлік, м/н 722AL04, 2011 ж.ш. Бас тапқы (алғашқы) бағасы – 324 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 48 600 теңге.

14. LADA-21214-187 маркалы авто көлік, м/н 831AL04, 2013 ж.ш. Бас тапқы (алғашқы) бағасы – 719 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 107 850 теңге.

15. Volkswagen Passat маркалы автокөлік, м/н 828AL04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 153 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 172 950 теңге.

16. Volkswagen Passat маркалы автокөлік, м/н 832AL04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1 129 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 169 350 теңге.

17. ВАЗ-21121 маркалы автокөлік, м/н 423AF04, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 293 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 43 950 теңге.

18. ВАЗ-21144 маркалы автокөлік,

м/н 844AL04, 2011 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 333 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 49 950 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Ақтөбе облы-сының статистика депар таменті» РММ, тел.8 (7132) 54-45-41.

19. ВАЗ-21214 маркалы автокөлік, м/н 955AN04, 2008 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 335 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 50 250 теңге. Мекенжайы: Ақтөбе облысы, Бай-ғанин ауданы, Қарауылкелді ауылы, Барақ батыр көшесі, 41/А-үй.

Анықтама телефоны: 8( 7132) 54-44-54, 56-70-72.

«Шығыс Қазақстан мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру

департаменті» ММ Семей филиа-л ы бойынша (Семей қаласы, Абай Құнанбаев көшесі, 99,

1-қабат, 29-кабинет)Сауда-саттықтың бағасын көте-

ру əдісімен аукционға қойылады:Теңгерім ұстаушы – Қазақ-

стан Рес публикасы Ішкі істер министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі коми те тінің «ОВ-156/21 мекемесі» рес пуб ликалық мемле-кеттік мекемесі (ШҚО, Жарма ауда-ны, Шуақ, ауы л ы).

1. УАЗ-31514-017 автокөлігі, м/н F090АТ, 2001 ж.ш. Алғашқы (бас-тапқы) бағасы – 389025 теңге. Ке-пілдік жарнасы – 58 354 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Шығыс Қазақ-стан мемлекеттік мүлік жəне жеке-шелендіру департаменті (ШҚО, Семей қ., Абай д-ңы, 3).

2. Skoda Superb Claccic автокөлігі, м/н 229AX16, 2006 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 1 100 871 теңге. Кепілдік жарнасы – 165131 теңге.

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы минис трлігі Ветеринариялық бақы-лау жəне қадағалау комитетінің «Республикалық ветеринариялық зертхана» шаруашылық жүргізу құқы ғындағы республикалық мемле-кеттік кəсіпорны Семей өңірлік филиалы (ШҚО, Семей қ., Сəтбаев к-сі, 201).

3. Chevrolet Lacetti автокөлігі, м/н F224EA, 2008 ж.ш. Алғашқы (бастапқы) бағасы – 728 208 теңге. Кепілдік жарнасы – 109 232 теңге.

Анықтама үшін телефондар: 8 (7222) 525309, 523266, 568265. Аукционның өткізілу күні мен

уақыты: 2018 жылғы 16 мамырда Астана қаласының

уақыты бойынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.

Алматы мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті

бойынша (Талдықорған қаласы, Біржан

сал көшесі, 130/132)Сауда-саттықтың бағасын кө-

теру əдісімен аукционға қойылады:Теңгерім ұстаушы – «Респуб-

ликалық ветеринариялық зертхана» РМК, Талдықорған қаласы, Балпық би көшесі, 37. Тел. 8(7282) 32-91-62.

1. Toyota Camry автокөлігі, 2002 ж.ш., м/н 377АF05. Бастапқы (алғаш-қы) бағасы – 624 184 теңге. Кепілдік жарнасы – 93 628 теңге.

2. ГАЗ-33023 автокөлігі, 2007 ж.ш., м/н В587DD05. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 678 304 теңге. Кепілдік жар-насы – 101 746 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Алматы облысының прокуратурасы» ММ, Тал дықорған қаласы, Гайдар көшесі, 17. Тел. 8(7282) 24-40-06.

3. Daewoo Nexia автокөлігі, 2010 ж.ш., м/н 032РК05. Бастапқы (алғаш-қы) бағасы – 105 551 теңге. Кепілдік жарнасы – 15 833 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР ҰҚК «Ал маты облысы бойынша депар-таменті» ММ, Талдықорған қаласы, Жансүгіров көшесі, 68/70. Тел. 8(7282) 60-55-91.

4. ГАЗ-3110 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В005NS05. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 108 529 теңге. Кепілдік жарнасы – 16 280 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Текелі қаласы, Первомайск көшесі, 30.

5. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2002 ж.ш., м/н В039NS. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 79 742 теңге. Кепілдік жар-насы – 11 962 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Үшарал қаласы, Бексұлтантөре көшесі, 9.

6. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В056NS. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 82 720 теңге. Кепілдік

жарнасы – 12 408 теңге. Мекенжайы: Ал маты облысы, Ұзынағаш ауылы, Бəйдібек би көшесі,151.

7. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В060NS. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 83 382 теңге. Кепілдік жар-насы – 12 508 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Есік қаласы, Əуезов көшесі, 173.

8. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В062NS. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 107 536 теңге. Кепілдік жарнасы – 16 131 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Талғар қаласы, Қонаев көшесі, 61.

9. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В067NS. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 114 815 теңге. Кепілдік жарнасы – 17 223 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Қаскелең қаласы, Байғазыев көшесі, 68.

10. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2002 ж.ш. , м/н В510ВЕ. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 106 543 теңге. Ке пілдік жарнасы – 15 982 теңге. Мекен жайы: Алматы облысы, Тал ды қорған қаласы, Жансүгіров көшесі, 68/70.

11. ВАЗ-21213 автокөлігі, 2003 ж.ш., м/н В046NS. Бастапқы (ал-ғашқы) баға – 111 507 теңге. Кепілдік жарна – 16 727 теңге. Мекенжайы: Алматы облысы, Талдықорған қаласы, Жансүгіров көшесі, 68/70.

Теңгерім ұстаушы – «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Алматы облысы бой-ынша депар таменті» РММ, Тал-дықорған қаласы, Қабанбай батыр көшесі, 36/42. Тел. 8(7282) 24-77-27.

12. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 2,3*1,72 м., саны 64 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 124 800 теңге. Кепілдік жарнасы – 18 720 теңге.

13. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,75*1,72 м., саны 15 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 29 250 теңге. Кепілдік жар-насы – 4388 теңге.

14. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 2,03*1,55 м., саны 1 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1950 теңге. Кепілдік жар-насы – 293 теңге.

15. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,55*1,72 м., саны 5 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 9750 теңге. Кепілдік жар-насы – 1463 теңге.

16. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,10*1,42 м., саны 10 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 19500 теңге. Кепілдік жар-насы – 2925 теңге.

17. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,34*0,60 м., саны 1 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1950 теңге. Кепілдік жар-насы – 293 теңге.

18. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,34*0,75 м., саны 1 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1950 теңге. Кепілдік жар-насы – 293 теңге.

19. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 4,50*1,72 м., саны 4 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 7800 теңге. Кепілдік жар-насы – 1170 теңге.

20. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 2,0*1,72 м., саны 3 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 5850 теңге. Кепілдік жарнасы – 878 теңге.

21. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,65*1,72 м., саны 1 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1950 теңге. Кепілдік жар-насы – 293 теңге.

22. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 1,6*1,72 м., саны 1 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 1950 теңге. Кепілдік жарнасы – 293 теңге.

23. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған, өлшемі 0,81*1,42 м., саны 16 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 31200 теңге. Кепілдік жар-насы – 4680 теңге.

24. Пластикалық терезелер, қолда-нуда болған өлшемі 0,81*1,35 м., саны 8 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 15600 теңге. Кепілдік жар-насы – 2340 теңге.

25. Шойын батареялары, қолдануда болған, саны 110 бірлік. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 105600 теңге. Кепілдік жарнасы – 15840 теңге.

Анықтама үшін байланыс теле-фоны: 8(7282) 24-56-36.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2018 жылғы 25 мамыр-да Ас тана қаласының уақыты бо-йынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.Солтүстік Қазақстан мемлекеттік

мүлік жəне жекешелендіру департаменті бойынша

(Петропавл қ., Совет к-сі, 34)Сауда-саттықтың бағасын тө -

мендету əдісімен аукционға қойы-лады:

Теңгерім ұстаушы – ҚР ІІМ ТЖК «Солтүстік Қазақстан облысы төтенше жағдайлар департаментінің жедел-құтқару жасағы (Петропавл қаласы)» ММ. Мекенжайы: СҚО, Петропавл қ., Есіл өзеніндегі құтқару станциясы. Тел: 37-79-66.

1. «ВАЗ-21213» маркалы автокө-лік, м/н Т712АU, 2002 ж.ш. Орна-ласқан жері: СҚО, Петропавл қ., Есіл өзеніндегі құтқару станциясы. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 39 000 теңге, ең төменгі бағасы – 19 500 теңге, кепілдік жарнасы – 5 850 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «Солтүстік Қазақстан Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру департаменті» ММ. Мекенжайы: СҚО, Петропавл қ., Совет к-сі, 34. Тел: 46-05-84.

2. «Шевроле Нива 212300 GLS» мар калы автокөлік, м/н 058AR15, 2007 ж.ш. Орналасқан жері: Петро-павл қ., Совет к-сі, 34. Бастапқы (алғаш қы) бағасы – 644 000 теңге, ең төменгі бағасы – 322 000 теңге, кепілдік жарнасы – 96 600 теңге.

3. «GF-30» Дизель – генерато-ры, 2010 жылы пайданалуға енгізу, түгендеу № – 236001000044. Орна-ласқан жері: СҚО, Шал ақын ауда-ны, Сергеевка қ., Первомайская к-сі, 33. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 347 000 теңге, ең төменгі бағасы – 173 500 теңге, кепілдік жарнасы – 52 050 теңге.

4. «GEN» Дизель-генераторы, 2005 жылы пайданалуға енгізу, түгендеу №– 236001000042. Орналасқан жері: СҚО, Уəлиханов ауданы, Кішкенекөл с., С.Мəліков к-сі, 76. Бастапқы (ал ғашқы) бағасы – 416 000 теңге, ең төменгі бағасы – 208 000 теңге, кепілдік жарнасы – 62 400 теңге.

Теңгерім ұстаушы – «ЕС-164/8 Мекемесі» РММ. Мекенжайы: СҚО, Айыртау ауданы, Новоукраинка с., Березовая к-сі, 200. Тел: 8-715-33-22-093.

5. «УАЗ-39629-016» маркалы авто көлік, м/н Т796ВЕ, 2006 ж.ш. Орналасқан жері: СҚО, Айыртау ауданы, Новоукраинка с., Березовая к-сі, 200. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 462 000 теңге, ең төменгі бағасы – 231 000 теңге, кепілдік жарнасы – 69 300 теңге.

Теңгерім ұстаушы – ҚР АШМ АӨКМИК «Солтүстік Қазақстан облыстық аумақтық инспекциясы» ММ. Мекенжайы: СКО, Айыртау ау-даны, Саумалкөл с., Сыздықов к-сі, 4. Тел: 53-37-55.

6. Əкімшілік ғимараты, 1958 жылы салынған, алаңы 479,7 ш.м. (2 қабаты); Гараж, 1957 жылы салынған, алаңы 77,6 ш/м.; Шлаг баум 2009 ж.ш.; «ЭВН25» электрқазандығы 2007 ж.ш.; жылу үшін «ЭВН К48А» электр су жылытқыш, 2010 ж.ш.; эле ктроконвертер, 2010 ж.ш. Орна-ласқан жері: СҚО, Айыртау ауда-ны, Саумалкөл с., Сыздықов к-сі, 4. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 11 330 000 теңге, ең төменгі бағасы – 5 665 000 теңге, кепілдік жарнасы – 1 699 500 теңге.

Назар аударыңыз! Жер учас-кесінің кадастрлық (бағалау) құнын сатып алушы Қазақстан Респуб-ликасының Жер кодексіне сəйкес жеке төлейді.

Анықтама үшін: 8 (7152) 46-05-84.

Аукционның өткізілу күні мен уақыты: 2018 жылғы 30 мамыр-да Ас тана қаласының уақыты бо -йынша сағат 10.00-ден 17.00-ге дейін.Атырау мемлекеттік мүлік жəне

жекешелендіру департаменті бойынша

(Атырау қ., Абай к-сі, 10а, 2-кабинет)

Сауда-саттықтың бағасын тө-мендету əдісімен ең төменгі баға сы белгіленбей аукционға қойылады:

Теңгерім ұстаушы – Қазақстан Р е с п у б л и к а с ы Э н е р г е т и к а

минис трлігі «Қазгидромет» ШЖҚ РМК. Атырау қ., Т.Бигелдинов көшесі, 10А үй, тел. 8(7122) 26-27-64, 26-27-68.

1. УАЗ-22069-04 а/к, м/н 218АЕ06, 2005 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 413 100 теңге. Кепілдік жарнасы – 61 965 теңге. Орналасқан орны: Атырау қ., Т.Бигелдинов көшесі, 10А-үй.

2. КАВЗ-3976 а/к, м/н 325AD06, 1992 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 236 600 теңге. Кепілдік жарнасы – 35 490 теңге. Орналасқан орны: Атырау қ., Т.Бигелдинов көшесі, 10А-үй.

3. ВАЗ-21110 а/к, м/н 368АВ06, 2001 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) ба-ғасы – 348 200 теңге. Кепілдік жар-насы – 52 230 теңге. Орналасқан орны: Атырау қ., Т.Бигелдинов көшесі, 10А-үй.

4. УАЗ-3303 а/к, м/н 328AD06, 1992 ж.ш. Бастапқы (алғашқы) бағасы – 366 000 теңге. Кепілдік жарнасы – 54 900 теңге. Орналасқан орны: Атырау қ., Т.Бигелдинов көшесі, 10А-үй.

Анықтама үшін телефон: 8 (7122) 35 43 22.Сауда-саттыққа қатысушыларды

тіркеу хабарлама жарияланған күн-нен бастап жүргізіледі жəне аукци-он басталғанға дейін екі сағат бұрын аяқталады, содан соң қатысушылар берген өтінімдерін кері қайтара ал-майды.

Сауда-саттыққа қатысу үшін кепіл -дік жарналар мемлекеттік мүлік-ті есепке алу саласындағы бірың-ғай оператордың шотына төле-неді: Кепілдік жарнаны алушы – «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ; БСН:050540004455; КНП: 171; Кбе:16;

Банк атауы: «Казкоммерцбанк» АҚ; ЖСК КZ529261501102032004; БСК: KZKOKZKX.

Назар аударыңыз! Қатысушының хабарламада көрсетілген талаптар-ды сақтамауы, сондай-ақ бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шо-тына сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тартуы үшін негіз болып табылады.

Аукционға қатысу үшін мына-ларды:

1) жеке тұлғалар үшін: жеке сəйкес тендіру нөмірін (бұдан əрі – ЖСН), тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сəйкестендіру нөмірін (бұдан əрі – БСН), толық атауын, бірінші бас-шының тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айы-рысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (пошталық мекенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып, тізілімнің веб-порта лында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгерген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб-порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін нысан бойынша қатысу-шының ЭЦҚ қойылған сауда-саттық-қа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Тізілімнің веб-порталы автомат-ты тексеру нəтижелері бойынша тізілім нің веб-порталында көрсе-тілген қатысушының электрондық мекенжайына өтінімді қабылдау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электронды хабар-лама жібереді.

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб-порталы беретін аук-цион нөмірі бойынша аукцион за-лына кіруге рұқсат беріледі.

Аукционға қатысушылар аукцион басталғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдала-на отырып, аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында ав-томатты түрде орналастыру жолымен сауда-саттықты өткізу туралы хабар-ламада көрсетілген Астана қала-сының уақыты бойынша басталады.

Аукционды өткiзу кезiнде жеке ше-лендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жекешелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Бағаны көтеру əдісін қолдана отырып аукционды өткізу тəртібі:

1) егер аукцион залында аукцион басталған сəттен бастап жиырма ми-нут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі қағидаға сəйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеген болып таны-лады;

2) егер аукцион залында аукци-он басталған сəттен бастап жиыр-ма минут ішінде қатысушылардың біреуі қағидаға сəйкес белгіленген қадамға жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасын арттыру жолымен жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растайтын болса, онда бастапқы баға белгіленген қадамға артады;

3) егер ағымдағы баға артқан нан кейін жиырма минут ішінде қаты-сушылардың бірде-біреуі жеке -ше лендіру объектісінің ағым дағы құнын арттыру жолымен жеке-шелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, онда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін соңғы растаған қатысушы жеңімпаз болып танылады, ал осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткі зілген болып танылады.

Жекешелендіру объектісі бойын-ша бағаны көтеру аукционы қатысу-шылардың бірі ұсынған ең жоғары бағаға дейін жүргізіледі.

Жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы бағаны артты-рудың кемінде екі қадамына өскен жағдайда ғана жекешелендіру объек-тісі бойын ша бағаны көтеру аукцио-ны өткізілген болып танылады, бұл ретте бастапқы бағаны екі қадамға көтеруді кемінде екі қатысушы жүзеге асырады.

Бағасын төмендету əдісін қол-да на отырып аукционды өткізу тəр тібі:

1) егер аукцион басталған кезден бастап екі минут ішінде қатысу-шылардың бірде-бірі аукцион-да жекешелендіру объектісін са-тып алу ниетін растамайтын бол-са, жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы Қағидаға сəйкес белгіленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейін екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объек-тісін сатып алу ниетін растамай-тын болса, жекешелендіру объек-тісінің соңғы жарияланған бағасы белгіленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жекеше лендіру объектісін сатып алу ниетін бірінші болып растаған қатысу шы бағаны төмендету аукцио-нының жеңімпазы болып танылады жəне осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілген болып танылады;

3) егер жекешелендіру объекті-сінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетсе жəне қатысу шылар-дың бірде-бірі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін раста-маса, онда аукцион өткізілмеген бо-лып танылады.

Əрбір сатылған жекешелендіру объектісі бойынша аукцион нəти-желері сауда-саттық нəтижелері тура лы электрондық хаттамамен ресім деледі, оған сатушы жəне жеңімпаз ЭЦҚ-ны пайдалана оты-рып сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Сауда-саттық нəтижелері туралы хаттама аукцион нəтижелерін жəне жеңімпаз бен сатушының жеке-шелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттемесін белгілейтін құжат болып табылады. Сатып алу-сату шарты электрондық фор-матта тізілімнің веб-порталында жасалады жəне сатушы мен сатып алушы ЭЦҚ-ны пайдалана отырып сауда-саттық нəтижелері туралы хаттамаға қол қойылған күннен ба-стап күнтізбелік он күннен аспай-тын мерзімде оған қол қояды. Бұл ретте сатушы сатып алушыға сауда-саттық нəтижелері туралы хаттамаға қол қойған күннен бастап күнтізбелік бес күннен аспайтын мерзімде қол қоюға сатып алу-сату шартының жобасын ұсынады.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМАҚазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитеті аумақтық департаменттерінің республикалық меншік объектілерін

сату бойынша www.gosreestr.kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында аукцион өткізетіндігін хабарлайды

ХАБАРЛАНДЫРУ

Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Биылғы жылдың 23 сəуірінде Ақмола облысы əкімдігінің қолдауымен жəне «Global Gas Group» газ-моторлы компания-сы өкілдерінің қатысуымен, «Көкшетау автобус паркі» ЖШС бастамасымен қазақстандық «СарыаркаАвтоПром» ком-пания сы шығарған «Ankai», ресей лік өндірушілердің КАВЗ-4270, «Volgabus Ситиритм» жəне қытайлық «Golden dragon XML6105CR» маркалы 4 авто-бус тестілік режімде бағыттарға шығарылған болатын. Айта кету керек, бұл автобустардың барлығы да көгілдір отынмен

(метан) жүреді. Қазіргі таңда аталған автобустар қалаішілік бағыттар бойынша жүреді. Тес тілік режім сəуірдің 29-ына дейін жалғасатынын ескер-сек, осы уақыт ішінде жаңа автобустарға мінген жолаушы-лар үшін жолақы тегін болады.

Əбден тозығы жеткен, оның үстіне қала экологиясын лас-тап келген ескі көліктердің 50 пайыз дайын автобустардың жаңа түрі ауыстырады. Қала-ның автобус парктері мен Қазақ-станның солтүстік өңір лерін табиғи газбен жүретін автобус-тармен қамтамасыз етіп келе жатқан жалғыз «Global Gas Group» компаниясы арасын-дағы ынтымақтастыққа сəйкес

экологиялық таза газ-моторлы отынмен қамтамасыз ететін бо-лады. Қала аумағында автомо-бильдік көгілдір отынды жинақ-тайтын компрессорлық стан-саның орнатылуы күніне 70-ке тарта қалалық автобусты жоғары сапалы газ-моторлы отынмен

қамтамасыз етуге жетеді екен. Аталған автобустарда табиғи газды пайдалану дизель отыны-мен салыстырғанда 50 пайыздай үнемдеуге мүмкіндік береді жəне «Еуро 5» стандартына сай.

Ақмола облысы

ЖАҒЫМДЫ ЖАҢАЛЫҚ

Көкшетауда автобус паркі жаңарады

16 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

Суретті түсірген Ерлан ОМАР, «Егемен Қазақстан»

DIDAR

Жалпыұлттық республикалық газет. 1919 жылғы 17 желтоқсаннан шыға бастады

Басқарма төрағасыДархан ҚЫДЫРƏЛІ

Басқарма төрағасының орынбасары – бас редакторАйбын ШАҒАЛАҚ

Басқарма төрағасының орынбасарыЕрболат ҚАМЕН

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады.«Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 12 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.

Газетті есепке қою туралы №01-Г куəлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мəдениет жəне ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар талаптарына сəйкес сертификатталған.

А Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мəтініне тапсырыс беруші жауапты.Газеттің жеткізілуіне қатысты сұрақтар үшін байланыс телефоны: 1499 («Қазпошта» АҚ)ТАРАЛЫМЫ 206 459 дана

Нөмірдің кезекші редакторыДуман АНАШ

MЕКЕНЖАЙЫМЫЗ: 010008 АСТАНА, «Егемен Қазақстан» газеті» көшесі, 5/13 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58аАНЫҚТАМА ҮШІН:Астанада: АТС 37-65-27, факс 8 (7172) 37-19-87; Электронды пошта: info@egemen.kz Интернет-редакция: portal@egemen.kz Алматыда: 8 (727) 273-07-87, факс 8 (727) 273-07-87; Электронды пошта: almaty@egemen.kz МАРКЕТИНГ БӨЛІМІ: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, 37-64-48, advert@egemen.kzАлматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, adv@egemen.kz

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР:Астана – astana@egemen.kz Ақтау – mangystau@egemen.kzАқтөбе – aqtobe@egemen.kzТалдықорған – 7su@egemen.kzАтырау – atyrau@egemen.kzКөкшетау – kokshe@egemen.kzҚарағанды – qaragandy@egemen.kzҚызылорда – qyzylorda@egemen.kzҚостанай – qostanai@egemen.kzОрал – bqo@egemen.kzӨскемен – shygys@egemen.kzПавлодар – pavlodar@egemen.kzТараз – taraz@egemen.kzШымкент – oqo@egemen.kzПетропавл – sqo@egemen.kz

Бас редактордың орынбасарларыҚамбар АХМЕТ Сейфолла ШАЙЫНҒАЗЫҒабит ІСКЕНДЕРҰЛЫ

Жауапты хатшы Самат МҰСА

Саясат жəне құқық бөліміЖолдыбай БАЗАР

Экономика бөліміАрнұр АСҚАР

Əлеумет жəне білім бөліміДуман АНАШ

Мəдениет жəне руханият бөлімі Талғат БАТЫРХАН

Спорт бөліміЕрмұхамед МƏУЛЕН

Интернет-редакция бөлімі Дархан ӨМІРБЕК

МЕНШІК ИЕСІ:«Егемен Қазақстан» республикалық газеті» акционерлік қоғамы

––––––––––––––––––––––––––––Биыл – шетелде тұңғыш ән салған қа зақ, актер, атақты әнші �міре Қа-шау баевтың дүниеге келгеніне 130 жыл. Талайлы тағдыр кешкен қай-та ланбас дауыс иесінің мерейлі ме-рей тойына орай Ш.Айманов атын да-ғы «Қазақфильм» киностудиясы мен Алидар �темұратовтың «DAR Play» компаниясының бірле суі мен, аме -рикалық Джеффри Веспа ның ре жис-серлігімен «�міре» фи льмі тү сі рі ліп, 5 сәуірден бас-тап еліміздегі ки но-театрларда к�рсетіліп жатқаны бел гілі.––––––––––––––––––––––––––––

Азамат ҚАСЫМ,«Егемен Қазақстан»

Əйгілі əншінің Парижге барып, төрткүл дүниені тамсандырған сəтін бейнелейтін ту-ындыны Өскемендегі «Юбилейный» кино-театрынан қаладағы ағайынды Абдуллиндер атындағы өнер колледжінің студенттері, оқы тушылары, жастар ұйымдарының бел-сен ділері, этномəдени бірлестік мүшелері мен ардагерлер тамашалап қайтты. «Ең əуелі осындай ұрпаққа берер өнегесі мол фильмді тегін тамашалауға мүмкіндік бергені үшін «Қаз цинк» компания-сына алғысымызды біл діргіміз келеді. Бұл туынды келешекте өнер жолына қадам басатын біздің сту де нт теріміздің өз мамандығына деген құр ме тін, ынта-ықыласын арттыра түсетіні анық», – дейді ағайынды Абдуллиндер атындағы өнер колледжі директорының орынбасары Жə-мила Абдина.

Ал студенттер болса, Əміре Қашау ба ев-тың есімін естіп, Франция астанасында əн

сал ғанын білгенімен қиын тағдыр кешіп, өмірінің соңын өксікпен өткізгенінен бей-хабар екендіктерін айтады. «Жасыратыны жоқ, өзім қазақстандық киноларды көп көрмейтін едім. Мына фильм ерекше ұнады. Біріншіден, Əміре Қашаубаевтың өнерін шет елдік мəдениет майталмандарының мо-й ындауы, жоғары баға беруі мерейімізді өсір ді. Рухтанып, қайраттанып отырдық. Екін шіден, киноның түсірілу сапасы өте жо-ғары деңгейде екенін байқадық. Шетелдік ки нолардан бір мысқал да кем емес деуге бо лады. Шынын айтқанда, өзім бұлай бола-ды деп күткен жоқ едім», – дейді атал ған оқу орнының Қымбат есімді І курс студенті. Фи льмнің көрсетілімін ұйымдастырған

«Қаз цинк» ЖШС əкімшілік мəселелер жө ніндегі атқарушы директоры Андрей Лазарев туынды əйгілі жерлесіміз жайын-да болғандықтан өскемендіктер назарына ұсынуды жөн көргендіктерін жеткізді. «Бұл фильм Парижде əн шырқаған қазақ əн ші-сінің жетістігін ғана емес, өнерге деген адалдықты, өнер жолындағы қиын дық тар-ды жеңу жолдарын бейнелейді. Кино сту-денттердің көңілінен шықты деп ойлай-мын», – дейді ол.

�СКЕМЕН

Суретті түсірген Тілеубек ШАЯХМЕТ

1 мамырда Астанада Қазақ-с тан халқының бірлігі күніне орай «Достық шеруі» атты ве-лоше ру өтеді. Жарыс сағат 13:00-де «Бəйтерек» мону ментінің алдындағы алаңда бас талады, қатысушыларды тір кеу сағат 11.00-де өткізіледі. Мар шруттың ұзындығы – 4100 м. Велошеруге қатысушылар Ас тананың сол жағалауымен жү ріп өтеді. Спорттық іс-ша ра Астананың 20 жылдығы жə не «Рухани жаңғыру» бағ дар ламасы аясын-да жүзеге асы рылады.

Шараға əлемдік деңгейде ел намысын қорғап жүрген таны-мал велошабандоздар, белгілі спорт шылар, этномəдени бір-лес тіктердің өкілдері, сон-дай-ақ 12-ден асқан елорда тұр ғындары мен қонақтары қа ты сады.

Мұнымен қоса, велошеру-ге «Астана» Президенттік клу -бының «Astana Pro Team» кə-сіп қой командасының өкілі Дмит рий Груздев те шақы рыл-ды. Спортшы Қазақстанның үш дүркін чемпионы, сондай-ақ жеке жарыста Азияның екі дүр-кін чемпионы болып табылады.

Айта кетейік, алаңда вело-сипедтерді жалға беру ұйым дас-тырылады, құны – 500-1000 теңге.

Жарыс алдында концерт-тік бағдарлама өтеді, əр қа-ты сушыға энергия мен жақ сы көңіл күй сыйлайтын спорт тық жаттығулар жасалады. Вело-шеру аяқталған соң тіркелген қатысушылар арасында вело-сипедтер мен басқа да бағалы сыйлықтар ойнатылады.

«Егемен-ақпарат»

САЛАМАТТЫЛЫҚ САЛТЫ

ФОТОЭТЮД

КИНОЖАҢАШЫЛДЫҚ ЖАРШЫСЫ

Астанада велошеру өтеді

Студенттер «Әмірені» тамашалады

ТАЛБЕСІК

Азамат ҚАСЫМ,«Егемен Қазақстан»

Өскемендегі зообаққа жа-қын да жұрт теледидардан ғана көріп жүре тін, негізінен Африка, Үн діс тан мен Орта Азия ның кей бір аймақтарын ме кен ететін қа рақал жə не сервал тұқымдас жабайы мы-сықтар əке лініпті. Бұл жануар-ларды хайуанаттар бағына се-натор Мұхтар Құл-Мұхаммед сыйға тартқан екен. Облыстық сəулет-этнографиялық жəне

табиғи-ландшафты музей-қо-рығы фауна бөлімінің мең ге ру-шісі Зайнетдин Шəмшиев қазір зо обақтың су жаңа тұрғын да-ры на арнайы воль ерлер жаса-лып жатқанын, əзір ге оларды көруге мүмкіндік жоқ екен-дігін айтады. Бұлардан бө лек зообақ биыл үш айлық екі қон-жық пен толықтырылыпты. Қос қон жықты Ұлан ауданындағы Алғабас ауылының маңынан аң-шылар тауып алған екен.

�СКЕМЕН

Сенатор сыйлаған мысықтар

ТУЫСТЫҚ ТУЫ

Өзбек киноларындағы өмір суреттері––––––––––––––––––––Б и ы л � з б е к с т а н н ы ң Қазақстандағы жылы бо-лып жарияланды. Бүгінгі таңда екі ел арасындағы ынтымақтастық пен татулық к�кжиегі кеңейіп келеді. Осы орайда туысқан халықтар арасындағы мәдени, руха-ни байланыстың да нығая түскені баршаға мәлім. Қос мемлекет арасындағы достық қарым-қатынасты одан әрі дамыту мақсатында Тараз т�рінде «�збеккино» ұлттық агенттігінің бас-тамасымен к�рші ел кино ла-рының к�рсетілімі �тті.––––––––––––––––––––

Хамит ЕСАМАН,«Егемен Қазақстан»

Мəдени шараның ашылу сал-танатында Жамбыл облыс тық мəдениет, архивтер жə не құжат-та ма басқарма сы ның бас шы сы Дүй сенəлі Бықыбаев сөз алып, кө не Тараз жеріне келген өзбек ағай ындарға алғыс біл дірді. Өз

сө зінде өзбек хал қы ның танымал ре жиссері Шухрот Махмудов жəне «Өз бек кино» агенттігінің өкілі Шер зотжан Келдібаев қазақ пен өз бек халықтары арасындағы мə дени байланыстың бүгінде да -ми түскенін айтып, алдағы у а -қыт тарда да əріптестікті арт тыру керектігін жеткізді. Сон дай-ақ,

1 мамыр – Қазақ стан хал қының бір лігі күні мере ке сіне орай Əулие ата жеріне кел ген мейман-дар қазақ елінің қо нақжайлылық, дар хандық сия қты ерекше қа-сиет теріне тоқт алды.

«Өзбеккино» ұлттық агент ті-гі үш күн бойы Тараз көрер мен -де ріне «Айқыз ертегі», «Ұрпақ»,

«Ша бандоз», «Тан ка» сияқ ты туындыларын тар ту етті. Бұл күндері қала тұр ғындары мен қонақтары об лыс тық қазақ дра-ма театрына келіп, өзбек кино-ла рындағы өмір суреттеріне қа-нық ты. Əсі ресе қарақалпақ хал-қының қа ра пайым өмірін сурет-теген «Тан ка» фильміндегі ауыл адам дарының бейнелері шы -найылығымен көпшілікті бау -рады. Өзге кинолардағы əзіл ар -қылы берілген сюжеттер де кө -рер мен көңілінен шықты. Ко ме-диялық сарынмен өмір шын ды ғын астарлап жеткізген фи ль м дерді көрсету бұдан былай да Тараз төрінде дəстүрлі түр де ұй ым- дастырылып тұра тын болды.

Бұдан кейін «Өзбеккино» агент тігінің өкілдері мен бел-гі лі өзбекстандық режиссер лер Жамбыл облыстық кино орта лы -ғын да болып, шебер лік сы ныпта-рын өткізді. Сон дай-ақ фильм т ү сіру барысын да өз дерінің жи-на ған тəжі ри бе ле рімен бөлісті.

Жамбыл облысы

Мирас АСАН,«Егемен Қазақстан»

Сəрсенбі күні «Қазмедиа» орта лығының 5 студиясында «Цифрлы Қазақстан» мемле кет-тік бағдарламасының ая сында «Қазақстан» телера дио кор по-рациясының «Qazaqstan TV» мо-бильді қосымшасының таныс-тырылымы өтті.

Шараға «Қазақстан» теле-радиокорпорациясының стра-тегиялық маркетинг депар-таментінің жетекшісі Жаннұр Айдар бекова мен қосымшаны жүзеге асырған компания басшысы Абай Серғазиев қатысты.

Бұл қосымша арқылы кө-рермендер корпорация құра мына кіретін «Qazaqstan», «Ba lapan» жəне «Qazsport» телеарналарының телеөнімдерін жоғары сапада тікелей эфирде көру мүмкіндігіне ие болмақ. Яғни кез келген жерде кез келген уақытта қалаған бағдарламаны тікелей эфирдің браузеры арқылы кіріп тамашалауға болады.

Стратегиялық маркетинг де-пар таментінің жетекшісі Ж.Ай-дар бекованың айтуынша, цифр -ландыру – бұл уақыт жəне заман та-лабы. «Елбасымыз өз Жолдауында ақпараттық-тех нологиялық шешімдерді ен гізу қажеттігін айтқан болатын. Біздің корпорация да осы

тың бастамадан тыс қалмауды көз -деп отыр. Бұл қосымша ар қы лы əрбір қазақстандық сүйікті бағ -дарламасын сақтау функция сы арқылы жүктеп алып, өзіне ың ғайлы уақытта көре алады. Сондай-ақ бұл қосымшада бір қатар функция-лар бар», дейді ол.

«Qazaqs tan TV» қосым-шасының ерекшеліктеріне тоқтала кетер болсақ, жоғары са палы тіке-лей эфир дің қол жетімділігі, бағ-дар ла маларды сақ тау мүмкіндігі, бағ дарламаны ың ғайлы уақытта көру мүмкіндігі, жаңалықтарды ды быстық тыңдау сияқты көптеген функ циялардан тұрады.

Енді «Qazaqstan TV» қосым-шасының көрермендері я тың-дармандары телерадиокорпорация құ рамына кіретін «Qazaqstan», «Вalapan» жəне «Qazsport» телеар-наларымен қатар, «Қазақ радиосы», «Шалқар радиосы», «Астана» жəне «Классик» радиоларын еліміздің əр бұрышында тыңдай алатын мүмкіндікке ие болмақ. «Qazaqstan TV» қосым шасын AppStore жəне Play Market арқылы жүктеп алуға болады.

А.Серғазиев қосымшаны небəрі бір жарым айда жасап шыққанын айтты. Қосымшаның тағы бір ерекшелігі, оны пайдала нушы есту, көру қабілеттері тө мен жандар үшін арнайы тетіктер қарастырылған.

Ұлттық арна – ұялы телефонда

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 17RESMI

(Жалғасы 18-бетте)

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІ ТӨРАҒАСЫНЫҢ

БҰЙРЫҒЫ

2018 жылғы 27 наурыз №23/қе Астана қаласы

Қауіпсіздік сертификатын беру және қолдану қағидаларын бекіту туралы

«Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» Қазақстан Республика-сының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңы 13-бабының 21-7) тармақшасына сəйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидалары бекітілсін.2. Күші жойылды деп танылсын: 1) «Қауіпсіздік сертификатын беру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы

Инвестициялар жəне даму министрінің 2015 жылғы 25 желтоқсандағы № 1240 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді м емлекеттік тіркеу тізілімінде № 12766 болып тіркелген, 2016 жылғы 19 қаңтарда «Əдiлет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған);

2) «Қауіпсіздік сертификатын қолдану қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің 2015 жылғы 25 желтоқсандағы № 1241 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12794 болып тіркелген, 2016 жылғы 26 қаңтарда «Əдiлет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетінің 5-қызметі (Қоңқашев Ш.Р.):1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін ресми жариялау жəне Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін ресми жариялауға мерзімді баспасөз басылымдарына жіберуді;

4) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақс тан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздіккомитетінің Төрағасы К.МƏСІМОВ

КЕЛІСІЛГЕН КЕЛІСІЛГЕНҚазақстан Республикасы Қазақстан РеспубликасыАқпарат жəне коммуникациялар Қорғаныс жəне аэроғарыш өнеркəсібіминистрі министрі________________ Д. Абаев _________________ Б. Атамқұлов2018 жылғы 30 наурыз 2018 жылғы 28 наурыз

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетіТөрағасының 2018 жылғы 27 наурыздағы №23/қе бұйрығымен бекітілген

Қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер1. Осы қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидалары (бұдан əрі - Қағида-

лар) «Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңы 13-бабының 21-7) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану тəртібін айқындайды.

2. Қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады:1) қауіпсіздік сертификаты – шифрлауды қолдайтын хаттамаларды қамтитын трафикті

өткізу үшін қолданылатын электрондық цифрлық символдардың жиынтығы;2) интернет-ресурс – аппараттық-бағдарламалық кешенде орналастырылатын, бірегей

желілік адресі жəне (немесе) доменді каты бар жəне Интернетте жұмыс істейтін, мəтіндік, графикалық, аудиокөрінімді немесе өзге де түрде бейнеленетін электрондық ақпараттық ресурс;

3) байланыс операторы – Қазақстан Республикасы аумағында тіркелген байланыс қызметтерiн көрсететін жəне (немесе) байланыс желілерін пайдаланатын жеке немесе заңды тұлға;

4) трафикті өткізу – байланыс қызметтерін (телекоммуникация желілерін) пайдаланушылар арасында жалғанымды орнату жəне ақпарат беру процесін жүзеге асыру;

5) абонент – байланыс қызметтерін көрсетуге шарт жасалған жеке немесе заңды тұлға.2-тарау. Қауіпсіздік сертификатын беру тəртібі

3. Қауіпсіздік сертификатын беру байланыс операторының ұлттық қауіпсіздік органдарына (бұдан əрі – ҰҚО) Қағидалардың 1-қосымшасына сəйкес нысан бойынша қауіпсіздік сертифи-катын беруге өтініші негізінде жүргізіледі.

4. Қауіпсіздік сертификатын беру байланыс операторының электрондық ақпаратты тасығышына жазу (қайта жазу мүмкіндігінсіз) арқылы 10 күн жұмыс күні ішінде жүргізіледі жəне Қағидалардың 2-қосымшасына сəйкес нысан бойынша ҰҚО анықтамасымен расталады.

5. Қауіпсіздік сертификатының жазылуы бар электрондық ақпаратты тасығыш берілген жəне қайтарып алынған қауіпісіздік сертификаттарының Қағидалардың 3-қосымшасына сəйкес нысан бойынша есеп журналында тіркеледі жəне ҰҚО жүргізеді.

6. Қауіпсіздік сертификатының жарамдылық мерзімі ол берілген сəттен бастап 10 жыл-ды құрайды.

7. Байланыс операторы Қағидалардың 6-тармағында көрсетілген мерзім өткенге дейін күнтізбелік 30 күн бұрын жаңа қауіпсіздік сертификатын беру үшін ҰҚО жүгінеді.

3-тарау. Қауіпсіздік сертификатын қолдану тəртібі8. Қауіпсіздік сертификатын пайдалануды байланыс операторлары күшіне енген сот

шешімімен немесе Қазақстан Республик асының заңдарымен рұқсат етілмеген ақпаратты теле-коммуникация желісі бойынша таратуды шектеу мақсатында жүзег е асырады.

9. Байланыс операторлары трафикті өткізуді Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 5 шілдедегі «Байланыс туралы» № 567 Заңының 26-бабы 3-1-тармағының 4)-тармақшасына сəйкес қауіпсіздік сертификатын қолдана отырып, шифрлауды қолдайтын хаттамаларды пайдалану арқылы жүзеге асырады.

10. Байланыс операторлары байланыс қызметтерін көрсетуге шарттар жасалған абонент-терді сервистерге немесе ресурстарға қолжетімділікті ұсынуды өзгерту туралы хабарлан-дырады.

11. Байланыс операторлары байланыс қызметтерін көрсетуге шарттар жасалған өздерінің абоненттеріне қауіпсіздік сертификатын таратуды қамтамасыз етеді.

Қауіпсіздік сертификатының байланыс операторларымен қолданылуына ҰҚО мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

12. Байланыс операторы өзінің ресми интернет-ресурсына шифрлауды пайдаланатын интернет-ресурстарға қолжетімділік ұсыну шарттары туралы ақпаратты, сондай-ақ қауіпсіздік сертификаты мен оны Интернетке қолжетімділігі бар техникалық құралдарына орнату жөніндегі нұсқаулықты орналастырады.

13. Қауіпсіздік сертификатын қолданған кезде байланыс операторлары оны қолданудың ұйымдастырушылық жəне техникалық шарттары туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

Қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидаларына 1-қосымшаНысан

Қауіпсіздік сертификатын беруге өтініш________________________________________________________________________ (жеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы)________________________________________________________________

байланыс операторының жеке сəйкестендіру нөмірі жəне бизнес - сəйкестендіру нөмірі

атынан _________________________________________________________________________Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса)_________________________________________________________________________лауазымының атауы негізінде əрекет ететін ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________телефон: жұмыс/ұялы

№ _________ электрондық ақпаратты тасығышқа (қайта жазу мүмкіндігінсіз) қауіпсіздік сертификатын беруді сұраймын.Қолы: ____________Күні: 20___жылғы «____» _____________МО (бар болса)

Қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидаларына 2-қосымша

НысанҚауіпсіздік сертификатын беру туралы

анықтамаОсымен, __________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(жеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы, тұрғылықты жері жəне заңды мекенжайы, телефоны)

________________________________________________________________________тіркеу нөмірі

________________________________________________________________________байланыс операторы жеке тұлғасының жеке сəйкестендіру нөмірі немесе заңды

тұлғаның бизнес - сəйкестендіру нөмірі

қауіпсіздік сертификатының берілгені куəландырылады.

Сертификаттың жарамдылық мерзімі – берілген күнінен бастап 10 жыл.Басшы _________ ________________________________________ қолы Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса) Күні: 20___ жылғы «_____» _____________МО (бар болса)Алдым: ________________ _____________________________________ қолы Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса)Күні: 20___жылғы «_____» _____________

Қауіпсіздік сертификатын беру жəне қолдану қағидаларына 3-қосымша

Нысан Берілген жəне қайтарып алынған қауіпісіздік сертификаттарының

есеп журналы№ Байланыс

операторыЖеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы

Өтініштің тіркеу нөмірі

Күні Электрондық тасығыштың

нөмірі

Алу/ қайтарып алу туралы белгі (қолы)

Ескерту (қайтарып

алу негізі)

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 19 сəуір-де Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16782 болып енгізілді.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІ ТӨРАҒАСЫНЫҢ

БҰЙРЫҒЫ

2018 жылғы 27 наурыз №24/қе Астана қаласы

Қалааралық және халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу

қағидаларын бекіту туралы

«Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» Қазақстан Республика-сының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңының 13-бабы 21-6) тармақшасына сəйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу қағидалары бекітілсін.

2. «Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-тра-фикпен алмасу нүктесіне жалғау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің міндетін атқарушы 2016 жылғы 26 қаңтардағы № 65 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13152 болып тіркелген, 2016 жылғы 2 наурызда «Əдiлет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің 5-қызметі (Қоңқашев Ш.Р.):1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін ресми жариялау жəне Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін ресми жариялауға мерзімді баспасөз басылымдарына жіберуді;

4) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздіккомитетінің Төрағасы К.МƏСІМОВ

КЕЛІСІЛГЕН КЕЛІСІЛГЕНҚазақстан Республикасы Қазақстан РеспубликасыАқпарат жəне коммуникациялар Қорғаныс жəне аэроғарыш өнеркəсібіминистрі министрі_________________ Д. Абаев _________________ Б. Атамқұлов2018 жылғы 30 наурыз 2018 жылғы 22 наурыз

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының2018 жылғы 27 наурыздағы №24/қе бұйрығымен бекітілген

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер1. Осы Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-тра-

фикпен алмасу нүктесіне қосу қағидалары (бұдан əрі-Қағидалар) «Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Заңының 13-бабы 21-6) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу тəртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі анықтамалар пайдаланылады:1) интернет-трафик – белгілі уақыт аралығында Интернетпен қосылу арқылы жіберілетін

жəне алынатын ақпарат көлемі;2) трафикті өткізу – байланыс қызметтерін (телекоммуникация желілерін) пайдаланушылар

арасында жалғанымды орнату жəне ақпарат беру процесін жүзеге асыру;3) қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы – қалааралық жəне халықаралық

байланыс жолдарын, қалааралық жəне халықаралық коммутация станцияларын иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын əрі трафик транзиті жəне басқа байланыс операторларына желілік ресурстарды беру бойынша қалааралық жəне халықаралық телефон байланысы қызметтерін көрсететін тіркелген байланыс операторы;

4) интернет-трафикпен алмасу нүктесі – Қазақстан Республикасының аумағында қала-аралық жəне халықаралық байланыс операторларының интернет-трафигін өткізу (алмасу) жөніндегі аппараттық-бағдарламалық кешен;

5) BGP (Border Gateway Protocol) хаттамасы – Интернет желісінде трафикті маршруттауға арналған шектес шлюзінің 4 нұсқадағы хаттамасы;

6) автономды жүйе – Интернет желісінде маршруттаудың бірыңғай саясатын иеленетін байланыс операторлары басқаратын IP-желілер мен маршрутизаторлардың жүйесі;

7) желілік маршрут – деректер қозғалысының байланыс желілеріндегі жолы;8) префикс – IP-желісінен/кіші желіден құралатын, BGP хаттамасындағы желілік маршрутты

жария ету үшін пайдаланатын маршруттық ақпарат;9) RIPE NCC ұйымы – IP-желілерін/кіші желілерді Интернет желісінде бөлуді, тіркеуді

орындайтын халықаралық ұйым;10) жаһандық бөлінген маршруттық ақпараттың дерекқоры – тіркеу ақпаратын, IP-желілерін/

кіші желілерді жəне автономды жүйелерді маршрутау саясаттарының жарияланымдарын сақтауға арналған RIPE NCC ұйымының интернет-ресурсы.

2-тарау. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары желілерін интер-нет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу тəртібі

3. Интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу үшін қалааралық жəне халықаралық бай-ланыс операторлары Қазақстан Республикас ы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «Мемлекеттік техникалық қызмет» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорына (бұдан əрі – МТҚ) осы Қағидалардың 1-қосымшасына сəйкес нысан бойынша интернет-трафик-пен алмасу нүктесіне қосудың техникалық шарттарын беруге өтініш (бұдан əрі – өтініш) жібереді.

4. МТҚ өтінішті алған сəттен бастап 5 жұмыс күні ішінде қалааралық жəне халықаралық байланыс операторына осы Қағидаларға 2-қосымшаға сəйкес нысан бойынша техникалық шарттар береді.

Өтініште дұрыс емес ақпарат көрсетілген жағдайда, МТҚ өтінішті алған сəттен бастап 3 жұмыс күні ішінде қалааралық жəне халықаралық байланыс операторына қараудан бас тарту себептері негізделген интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосудың техникалық шарттарын беруден бас тарту туралы жазбаша түрде дəлелді жауап жібереді.

5. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы техникалық шарттарды алғаннан сəттен бастап 7 жұмыс күні ішінде МТҚ интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосуға əзірлігі туралы жазбаша түрде хабарлайды.

6. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторынан интернет-трафикпен алма-су нүктесіне қосуға əзірлігі туралы ақпаратты алған сəттен бастап 7 жұмыс күні үшінде МТҚ берілген интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосудың техникалық шарттарына сəйкес ин-тернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу туралы шартты жасасады.

7. Интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу туралы шартқа қол қойылғаннан сəттен ба-стап 5 жұмыс күні ішінде МТҚ қалааралық жəне халықаралық байланыс операторын интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосуды жүзеге асырады.

8. Техникалық шарттар күнтізбелік 30 күн ішінде жарамды.9. Техникалық шарттар жарамдылық мерзімін ұзарту үшін байланыс операторы мерзімі

аяқталуға дейін 10 күнтізбелік күн бұрын МТҚ еркін нұсқада техникалық шарттар жарамдылық мерзімін ұзарту қажеттілігі туралы хабарлама жолдайды.

10. Техникалық шарттар жарамдылық мерзімін ұзарту туралы хабарлама болмаған жағдайда, техникалық шарттардың күші жойылады.

11. Қазақстан Республикасы аумағында қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларының интернет-трафигін өткізу (алмасу) интернет-трафикпен алмасу нүктелері арқылы жүзеге асырылады.

12. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары интернет-трафикпен алмасу нүктесіне өз желілерін МТҚ берілген техникалық шарттарға сəйкес қосуды қамтамасыз етеді.

13. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары барлық қатысушылардың интернет-трафигін интернет-трафикпен алмасу нүктесі арқылы ақысыз негізде өткізу мен алмасуды қамтамасыз етеді.

14. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары бүкіл меншікті желілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасы аумағында орналасқан өздерінің клиенттері желілерінің префикстерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне береді.

15. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары интернет-трафикпен алма-су нүктесіне барлық қатысушылардан трафикті интернет-трафикпен алмасу нүктесі арқылы қабылдауды қамтамасыз етеді.

16. Жаһандық бөлінген маршруттық ақпараттың дерекқорындағы өзінің автономды жүйесінің желілерін маршруттау саясаты туралы ақпаратты қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары өзекті жай-күйінде қолдап отырады.

17. Интернет-трафикті берген кезде қалааралық жəне халықаралық байланыс оператор-лары интернет-трафикпен алмасу нүктесімен қосылуларды орнату үшін BGP хаттамасын пайдаланады.

18. Өзара іс-қимылды BGP хаттамасы арқылы жасау үшін қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары интернет-трафикпен алмасу нүктесімен қосылудың əрбір желілік интерфейсінде автономды жүйенің бір ғана нөмірін пайдаланады.

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларының желілерінинтернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу қағидаларына 1-қосымша

НысанИнтернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосудың

техникалық шарттарын беруге өтініш

_________________________________________________________ негізінде əрекет ететін____________________________________________________________________________ Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса)____________________________________________________________________________лауазым атауыатынан_____________________________________________________________________ қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы

лицензия №_______________________ берілген күні _______________________________________________________________________________________________________

қалааралық жəне халықаралық байланыс операторының реквизиттері____________________________________________________________________________

байланыс қызметтерінің атауы____________________________________________________________________________

байланыс қызметтерін көрсету аумағы

Интернет-трафик алмасу нүктесіне қосудың техникалық шарттарын беруді сұрайды.______________ қолы

20___жылғы «____» ______________

МО (бар болса)

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларының желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу қағидаларына 2-қосымша

Нысан

Байланыс желілерін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосудың №_______ техникалық шарттары

Объектінің атауы мен мекенжайы: ___________қаласы, __________ көшесі, __________________________________________________________ ғимараты.Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторының атауы:_____________________________________________________________________________Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы арнасының атауы жəне сəйкестендіру нөмірі: _________________________________________________________________________________________________________________

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторының интернет-трафикпен алмасу нүктелерінің белсенді жабдығына қосу нүктесі: №_____________ оптикалық жалғастырғыштағы № ______ оптикалық сөре, №________________________ оптикалық порттары.

Қосу интерфейс __________GbpsПирингілік сессияларды орнатуға арналған IP мекенжайлары: _____________AS Route Servers IP мекенжайлары мен нөмірлері:________________________

1. Оптикалық патч-кордтар жүргізу бойынша:1) оптикалық патч-кордтар жүргізу бойынша жұмыстарды оларды орындау алдында

мемлекетік техникалық қызметтің өкілімен келісу (телефон ___________________);2) оптикалық сөрелер арасында оптикалық патч-кордтар қолданыстағы металл

құрылыстары бойынша кеңірдектенген түтікшелерде жүргізіледі; 3) оптикалық патч-кордтардың тиесілігін анықтауға мүмкіндік беретін таңбалауының болуы.

2. Қосу бойынша:1) арналарды пайдалану кезінде IETF STD1 құжатында айқындалған стандарттарды

сақтау қажет;2) арналарды оптикалық-талшықты кабель арқылы қосқан кезде 10BASE-T, 100BASE-TX,

1000BASE-T типтегі өзінің интерфейстерінің трафик алмасу нүктесіне қосу баптауларындағы дуплекстің жылдамдылығы мен режимі айқындалады;

3) EtherChannel технологиясы бойынша қосылған жағдайда, LACP хаттамасын қоспағанда, интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу интерфейстерінде RPF, ARP proxy, Broadcastforwarding, Spanningtree, IP redirects, арна деңгейіндегі хаттамалар (LLDP и др.), сондай-ақ сыртқы Ethernet-фреймдер (CDP, Layer 2 keepalive, жəне т.б.) жіберуді бастама-лаушы өндірушілер жабдығының хаттамалары ажыратылады. QoS саясатарын пайдалануға жол берілмейді;

4) байланыс операторы интернет-трафик алмасу нүктесіне қосылу үшін пайдаланыла-тын барлық логикалық интерфейстерінің MAC-мекенжайларын МТҚ өкіліне хабарлайды. Интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосылу үшінбайланыс операторы пайдаланатын əрбір физикалық интерфейске МТҚ алдын ала келісілген байланыс операторының жабдығын ауыстыру кезеңдерін қоспағанда, бір ғана MAC-мекенжайын пайдалануға рұқсат беріледі;

5) интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосылудың барлық интерфейстерінде МТҚ бөлген IP-мекенжайлары мен желілік маскалар ғана пайдаланылады;

6) интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосылудың əр интерфейсі арқылы ARP жəне ICMPv6 Neighbor Discovery қоспағанда, осы интерфейс арқылы зерттелген MAC-мекенжайларына ғана Ethernet-фреймдердіғ мына түрлерін жіберуге рұқсат етіледі: 0x0800 - IPv4, 0x0806 - ARP, 0x86dd - IPv6. Мультикаст Ethernet-фреймдерін, ICMPv6 NeighborDiscovery қоспағанда, тек қана мультикастты VLAN-да жіберуге жол беріледі;

7) ортақ VLAN-да пирингілік сессияларды орнатуға BGP4 хаттамасы пайдаланылады. BGP4 хаттамасы арқылы өзара іс-қимыл жасау үшін интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосылудың əрбір интерфейсінде бір ғана AS нөмірі пайдаланылады;

8) интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосылудың логикалық интерфейстерінде IPv4/IPv6 MTU 1500 байт мəні орнатылады;

9) интернет-трафикпен алмасу нүктесінің əрбір роут-серверімен BGP-сессиялар орнату; 10) іске қосылған арналардың жүктемесі 80% жеткен кезде мемлекеттік техникалық

қызметке қосымша порт қосуға қосымша өтініш беріледі;11) байланыс операторы интернет-трафикпен алмасу нүктесіне меншікті желілерін

префикстің 24 бит (/24) ұзындығымен анонстайды. Префикстің ұзындығы ерекше желілерді төменгі байланыс операторларынан (downstream) ғана ананстауға жол беріледі;

12) интернет-трафикпен алмасу нүктесіне қосу интерфейстерінде байланыс оператор-ларының қандай да бір префикстерді фильтрлеу механизмдерін пайдалануына рұқсат етілмейді. Сондай-ақ, интернет-трафик алмасу нүктесінен алынатын желінің кез келген тора-бына арналған трафикке ықпал ету механизмдерін (өткізу қабілетін шектеу, трафикті басымды ету) пайдалануға жол берілмейді.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 19 сəуір-де Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16781 болып енгізілді.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КОМИТЕТІ ТӨРАҒАСЫНЫҢ

БҰЙРЫҒЫ

2018 жылғы 27 наурыз №25/қе Астана қаласы

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс

істеу қағидаларын бекіту туралы

«Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 21-бабының 2-тармағына сəйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидалары бекітілсін.

2. «Телекоммуникациялар желілерінің өзара іс-қимыл жасауы мен орталықтан басқарудың бірыңғай қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің 2015 жылғы 29 қаңтардағы №66 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10465 болып тіркелген, 2015 жылғы 3 сəуірде «Əдiлет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің 5-қызметі (Қоңқашев Ш.Р.):1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін ресми жариялау жəне Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін ресми жариялауға мерзімді баспасөз басылымдарына жіберуді;

4) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздіккомитетінің Төрағасы К.МƏСІМОВ

КЕЛІСІЛГЕН КЕЛІСІЛГЕНҚазақстан Республикасы Қазақстан РеспубликасыАқпарат жəне коммуникациялар Қорғаныс жəне аэроғарыш өнеркəсібіминистрі министрі________________ Д. Абаев _________________ Б. Атамқұлов2018 жылғы 30 наурыз 2018 жылғы 28 наурыз

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2018 жылғы 27 наурыздағы №25/қе бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер 1. Осы Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған

басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидалары (бұдан əрі- Қағидалар) «Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан əрі - Заң) 21-бабының 2-тармағына сəйкес əзірленді жəне Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу тəртібін айқындайды.

2. Қағидалар Қазақстан Республикасының бірыңғай телекоммуникациялар желісін құрайтын телекоммуникация желілеріне қолданылады.

3. Қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады:

1) Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесі (бұдан əрі - ТЖОБ жүйесі) – телекоммуникациялар желілерін орталықтандырылған басқару үшін аппараттық-бағдарламалық кешенді жəне байланыс арналарын қамтитын, басқарушы өлшемдерді қалыптастыру жəне олардың орындалуын бақылау жөніндегі ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар кешені;

2) байланыс операторы – Қазақстан Республикасы аумағында тірелген байланыс қызмет-терін көрсететін жəне (немесе) байланыс желілерін пайдаланатын жеке немесе заңды тұлға;

3) қалааралық байланыс операторы – қалааралық байланыс желісін, қалааралық коммута-ция станцияларын иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын əрі қалааралық телефон байланысы қызметтерін көрсететін тіркелген байланыс операторы;

4) халықаралық байланыс операторы – халықаралық байланыс желісін, халықаралық коммутация станцияларын иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын əрі халықаралық телефон байланысы қызметтерін көрсететін тіркелген байланыс операторы;

5) қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы - қалааралық жəне халықаралық байланыс желілерін, қалааралық жəне халықаралық коммутация станцияларын иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын əрі трафик транзиті жəне басқа байланыс операторларына желілік ресурстарды беру бойынша қалааралық жəне халықаралық телефон байланысы қызметтерін көрсететін тіркелген байланыс операторы;

6) абонент – байланыс қызметтерін көрсетуге шарт жасалған жеке немесе заңды тұлға;7) шетелдік байланыс операторлары - Қазақстан Республикасы аумағынан тыс байланыс

қызметтерін көрсететін жеке немесе заңды тұлғалар;8) интернет-трафик – белгілі уақыт аралығында Интернетпен қосылу арқылы жіберілетін

жəне алынатын ақпарат көлемі;9) трафикті өткізу – байланыс қызметтерін (телекоммуникация желілерін) пайдаланушылар

арасында жалғанымды орнату жəне ақпарат беру процесін жүзеге асыру;10) халықаралық түйісу нүктесі - Қазақстан Республикасының халықаралық байланыс

операторының халықаралық коммутациялық станциясын басқа мемлекеттердің байланыс операторларының халықаралық коммутациялық станцияларымен қосуға арналған телекоммуникациялар құралдары;

11) ТЖОБ жүйесінің торабы - ТЖОБ жүйесінің жабдығы орналасқан объект;12) ТЖОБ жүйесінің орталық торабы - ТЖОБ жүйесін басқарудың кіші жүйесі орналасқан

объект;13) ТЖОБ жүйесінің байланыстыру арнасы (бұдан əрі - байланыстыру арнасы) - ТЖОБ

жүйесінің екі торабын қосатын жəне байланыс операторының желілеріндегі ассиметриялы трафик туралы ақпаратты жіберуді қамтамасыз ететін байланыс арнасы;

14) ТЖОБ жүйесін басқару арнасы (бұдан əрі - басқару арнасы) – ТЖОБ жүйесінің торабын орталық тораппен қосатын жəне ТЖОБ жүйесінің торабы мен басқару орталығы арасында қызметік ақпаратты (бейнебақылау жүйесінің деректері, трафиктің жай-күйі туралы статистикалық деректер, басқару параметрлері туралы мəліметтер, инфрақұрылымның жай-күйі туралы деректер) жіберуді қамтамасыз ететін байланыс арнасы.

4. Қалааралық жəне (немесе) халықаралық байланыс операторларының шетелдік байланыс операторларымен өзара іс-қимылы тек қана ТЖОБ жүйесі арқылы жүзеге асырылады.

5. Қалааралық жəне (немесе) халықаралық байланыс операторлары шетелдік байланыс операторларымен трафик алмасуды Заңның 25-бабы 3-тармағының талаптарына сəйкес жүзеге асырады.

6. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары осы Қағидаларда айқындалған тəртіппен өзінің байланыс желілері ТЖОБ жүйесіне қосылғаннан кейін ғана оларды пайдалануға енгізуді жүзеге асырады.

2-тарау. Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу тəртібі

1-параграф. Халықаралық түйісу нүктелерін ұйымдастыру, тіркеу жəне пайдалану7. Қазақстан Республикасының қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы өзінің

халықаралық коммутациялық станциясын шетелдік байланыс операторларының халықаралық коммутациялық станциясымен қосу үшін халықаралық түйісу нүктесін ұйымдастыруды жүзеге асырады.

8. Халықаралық түйісу нүктесін тіркеу үшін қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы халықаралық түйісу нүктесінің мақсаты мен пайдалануға енгізудің міндеті туралы ақпаратты, трафиктің түрлері мен оның көлемдері туралы мəліметтерді қоса бере отырып, Қағидалардың 1-қосымшасына сəйкес нысан бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «Мемлекеттік техникалық қызмет» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорына (бұдан əрі - МТҚ) өтініш жолдайды.

9. Халықаралық түйісу нүктесін тіркеуге өтінішті алғаннан кейін МТҚ 10 жұмыс күні ішінде қалааралық жəне халықаралық байланыс операторына халықаралық түйісу нүктесінің тіркеу нөмірін жібереді.

10. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы тіркеу нөмірін алғаннан кейін халықаралық түйісу нүктесін пайдалануға енгізуді жүзеге асырады.

Халықаралық түйісу нүктесін пайдалану қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы оны тіркеу туралы өтініште көрсеткен мақсаты мен міндетіне сəйкес жүзеге асырылады.

11. Басқа мемлекеттердің байланыс операторларымен халықаралық түйісу нүктесінің сыйымдылығы өзгерген жағдайда, қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары жоспарлы өзгертуге дейін кем дегенде 10 жұмыс күн бұрын, ал төтенше жағдайдарда 5 жұмыс күн бұрын Қағидалардың 2-қосымшасына сəйкес нысан бойынша, МТҚ шетелдік байланыс операторларымен түйісу нүктесінің сыйымдылығын өзгерту туралы хабарлама жолдайды.

12. Халықаралық түйісу нүктесін таратқан жағдайда қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары Қағидалардың 3-қосымшасына сəйкес нысан бойынша, МТҚ шетелдік байланыс операторларымен түйісу нүктесін тарату туралы хабарлама жолдайды.

2-параграф. Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар кешені, басқарушы өлшемдерді қалыптастыру

3. МТҚ ТЖОБ жүйесі арқылы Заңның 14 жəне 41-1 баптарының талаптарын орындауға бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар кешені мен басқарушы өлшемдерді қалыптастыруды жүзеге асырады.3-параграф. Байланыс құралдарына жəне оларды басқаруға қолданылатын талаптар, байланыс желілерінде ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, байланыс желілерін

пайдалануға енгізу жəне олардың орындалуына бақылау жасау14. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 6 тамыздағы «Қауіпсіздіктің жалпы

талаптары, жедел іздестіру іс-шараларын өткізу кезінде телекоммуникациялық жабдыққа қойылатын функционалдық жəне техникалық талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы» № 805 қаулысына сəйкес, байланыс құралдарына жəне оларды басқаруға қолданылатын талаптар.

15. Өзінің телекоммуникация желілерін ТЖОБ жүйесіне қосу үшін қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы Қағидалардың 4-қосымшасына сəйкес нысан бойынша МТҚ ТЖОБ жүйесіне қосудың техникалық шарттарын беруге өтініш жолдайды.

16. МТҚ қалааралық жəне халықаралық байланыс операторының өтінішін алғаннан кейін техникалық мүмкіндік болған жағдайда 30 жұмыс күні ішінде Қағидалардың 5-қосымшасына сəйкес ТЖОБ жүйесіне қосылудың техникалық шарттарын береді.

Өтініште дұрыс емес ақпарат көрсетілген жағдайда, мемлекеттік техникалық қызмет 3 жұмыс күні ішінде қалааралық жəне халықаралық байланыс операторына бас тарту себептері негізделген ТЖОБ жүйесіне қосылудың техникалық шарттарын беруден бас тарту жібереді.

17. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы күнтізбелік 30 күннің ішінде берілген ТЖОБ жүйесіне қосылудың техникалық шарттарына сəйкес ТЖОБ жүйесіне қосылу жөніндегі қажетті іс-шараларды жүргізуге жəне мемлекеттік техникалық қызметке ТЖОБ жүйесіне қосылуға əзірлігі туралы хат жолдайды.

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторынан ТЖОБ жүйесіне қосылуға əзірлігі туралы осы Қағидалармен көрсетілген мерзімдерде жазбаша растауы болмаған жағдайда, техникалық шарттардың күші жойылады.

18. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы берілген ТЖОБ жүйесіне қосылудың техникалық шарттарына сəйкес байланыс арнасын таратуға дейін 5 жұмыс күн бұрын мемлекеттік техникалық қызметті жазбаша хабардар етеді.

4-параграф. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларының ТЖОБ жүйесінің жұмыс істеуіне қажетті байланыс желілерін жəне арналарын ұсынуы19. МТҚ ТЖОБ жүйесінің жұмыс істеуіне қажетті байланыстыру арналары мен басқару

арналарының санын, сондай-ақ олардың өткізу қабілетін есептеуді жүргізеді жəне қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларына орындалған есептеулердің нəтижелерімен хат жібереді.

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары алынған есептеулерге сəйкес өз қаражаты есебінен ТЖОБ жүйесінің жұмыс істеуіне қажетті байланыстыру арналары мен басқару арналарын, сондай-ақ байланыс желілерін ұсынады.

20. МТҚ қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы орналасқан нүктелерде байланыстыру арналары мен басқару арналарын ТЖОБ жүйесінің тораптарына қосуды жүргізеді.

21. Байланыстыру жəне басқару арналарының жұмысында кідірулер немесе зақымдалулар орын алған жағдайда МТҚ қалааралық жəне халықаралық байланыс операторын жазбаша хабардар етеді.

Хабарламаны алғаннан кейін қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы оларды қалпына келтіру немесе олар зақымдалған жағдайда арналарды ауыстыру бойынша бірінші кезектегі жəне кідіртуге болмайтын шаралар қолданады.

22. Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторының жаңа телекоммуникация желілерін ТЖОБ жүйесіне қосқан жағдайда, МТҚ қосудан кейін күнтізбелік 30 күн ішінде байланыстыру арналарының өткізу қабілетінің көлемін есептеуді жүргізеді жəне ол ұлғайған жағдайда қалааралық жəне халықаралық байланыс операторларына байланыстыру арналарын кеңейту үшін қажетті көлемді көрсете отырып, хат жібереді.

МТҚ көрсеткен көлемге сəйкес қалааралық жəне халықаралық байланыс операторлары байланыстыру арналарының өткізу қабілетін жоғарылатады.

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына 1-қосымша

Нысан

Кімге: Қазақстан РеспубликасыҰлттық қауіпсіздік комитетіне

Шетелдік байланыс операторларымен халықаралық түйісу нүктесін тіркеуге

ӨТІНІШ__________________________________________________________________________

(жеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы)__________________________________________________________________________

(шетелдік байланыс операторының атауы)__________________________________________________________________________

трафик алмасуды жүзеге асыру үшін __________________________________________________________________________

(халықаралық түйісу нүктесінің мақсаты мен пайдалануға енгіуздің міндеті)__________________________________________________________________________

(түйісу нүктесінің географиялық координаттары, жабдық пен оның орналасқан орны туралы мəліметтер)

__________________________________________________________________________(техникалық параметрлері: трафиктің көлемі, түрі)

халықаралық түйісу нүктесін тіркеу жүргізуді сұрайды.__________________________ (қолы, күні)

М.О. (бар болса)

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына 2-қосымша

Нысан Шетелдік байланыс операторларымен түйісу нүктесінің

сыйымдылығын өзгерту туралыХАБАРЛАМА

Түйісу нүктесінің тіркеу нөмірі №_______________________________________ (мемлекеттік техникалық қызмет берген)__________________________________________________________________________

(шетелдік байланыс операторының атауы)__________________________________________________________________________

(жеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы)

шетелдік байланыс операторларымен трафик алмасуды жүзеге асыру үшін __________________________________________________________________________

(түйісу нүктесінің географиялық координаттары, жабдық пен оның орналасқан орны туралы мəліметтер)

__________________________________________________________________________(жаңа техникалық параметрлері: трафиктің көлемі, түрі)

түйісу нүктесінің сыйымдылығын өзгертетіні туралы хабарлайды.

__________________________ (қолы, күні)

М.О. (бар болса)

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына 3-қосымша

Нысан

Шетелдік байланыс операторларымен түйісу нүктесін тарату туралыХАБАРЛАМА

Түйісу нүктесінің тіркеу нөмірі №_______________________________________(мемлекеттік техникалық қызмет берген)____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (жеке тұлғаның Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса) немесе заңды тұлғаның атауы)__________________________________________________________________________ (түйісу нүктесін тарату себебі)себебі бойынша______________________________________________________________________________________________________________________________________

(түйісу нүктесінің географиялық координаттары, жабдық пен оның орналасқан орны туралы мəліметтер)

түйісу нүктесін таратады. __________________________ (қолы, күні)

М.О. (бар болса)

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына 4-қосымша

Нысан Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесіне

қосылуға техникалық шарттар беругеӨТІНІШ

Қалааралық жəне халықаралық байланыс операторы ___________________________атынан __________________________________ (байланыс операторы)негізінде əрекет ететін ________________________________________________ (Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса), лауазымы)Қазақстан Республикасының Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару

жүйесіне қосылудың техникалық шарттарын беруді сұрайды:

Байланыс операторыЗаңды мекенжайы/тұрғылықты жеріБизнес-сəйкестендіру нөмірі/Жеке сəйкестендіру нөміріҚосылу мекенжайыАрналар саныӨткізу қабілетіЖауаптының Тегі, Аты, Əкесінің аты (бар болса)Жауаптының телефоны

20___ жылғы «____»______________ __________________________(қолы, күні)М.О. (бар болса)

Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінің жұмыс істеу қағидаларына 5-қосымша

Нысан 20___ жылғы «____»______________

Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқаружүйесіне қосылуға арналған

№___ ТЕХНИКАЛЫҚ ШАРТТАРҚалааралық жəне халықаралық байланыс операторының атауыОбъектінің атауы мен мекенжайыҚалааралық жəне халықаралық байланыс операторы сыртқы интернет-арнасының атауыҚалааралық жəне халықаралық байланыс операторынан Қазақстан Республикасының Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесіне дейін қосу параметрлеріҚазақстан Республикасының Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесінен қалааралық жəне халықаралық байланыс операторына дейін қосу параметрлеріҚазақстан Республикасының Телекоммуникация желілерін орталықтандырылған басқару жүйесіне қосылуға қойылатын талаптарМемлекеттік техникалық қызметтің нөмірлеуіне сəйкес арнаның нөміріТехникалық шарттың жарамдылық мерзіміМемлекеттік техникалық қызмет атынан жаупты тұлға

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 19 сəуір-де Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16783 болып енгізілді.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА МИНИСТРЛІГІ СТАТИСТИКА

КОМИТЕТІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2017 жылғы 8 желтоқсан №196 Астана қаласы

«Ұрпақ және гендер» (коды 611105227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық

байқаудың статистикалық нысаны мен оны толтыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 8) тармақшасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі №1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық эконо-мика министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 260) тармақшасына сəйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Мыналар:1) «Ұрпақ жəне гендер» (коды 611105227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік

статистикалық байқаудың статистикалық нысаны осы бұйрыққа 1-қосымшаға сəйкес;2) «Ұрпақ жəне гендер» (коды 611105227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік

статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық осы бұйрыққа 2-қосымшаға сəйкес бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Əлеуметтік жəне демографиялық статистика басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін; 2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілдерінде қағаз жəне электронды түрдегі көшірмесінің ресми жариялау жəне Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберілуін;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспасөз басылымдарына ресми жариялауға жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Əлеуметтік жəне демографиялық статистика басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелері мен аумақтық орган-дарына жұмыс бабында басшылыққа алу жəне пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.5. Осы бұйрық 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі жəне ресми

жариялауға жатады.

Қазақстан Респ убликасыҰлттық экономика министрлігі

Статистика комитетінің төрағасы Н.АЙДАПКЕЛОВ

Мемлекеттік статистика органдары Қазақстан Республикасы Ұлттыққұпиялығына кепілдік береді экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының Жалпымемлекеттік статистикалық 2017 жылғы 8 желтоқсандағыбайқаудың статистикалық нысаны №196 бұйрығына 1-қосымша

Статистикалық нысан www.stat.gov.kzинтернет-ресурсына орналастырылған

Статистикалық нысанды толтыруға жұмсалған уақыт, сағатпен (қажеттiсiн қоршаңыз)

1 сағатқа дейiн 1-2 2-4 4-8 8-40 40 сағаттан

артық

Статистикалық нысан коды 611105227

ҰГ Ұрпақ жəне гендер

Біржолғы

Тапсыру мерзімі – 31 шілдені қоса Есепті кезең

Үй шаруашылықтарында тұратын 18-79 жас аралығындағы адамдардың пік ірі сұралады

1. Елді мекеннің (қала, аудан, ауылдық округ) атауы _____________________________ _________________________________________________________________________

2. ƏАОЖ бойынша елді мекеннің коды1 ...........................

3. Елді мекен типінің к оды (1 - қала, 2- ауыл) ……………………………………………..………

4. Пəтердің (үй шаруашылығының) ID ……………………………………………………

5. Даңғыл, көше, алаң, тұйық көше______________________________________________

6. Үйдің № ................................................................................... ..................................

7. Пəтердің № ………………………………………………….……………………………

8. Респонденттің реттік нөмірі.................................................................................. 9. Интервьюердің коды ..............................................................................................

10. Сұхбат жүргізілген күн.......... айы жылы _____________________________1ƏАОЖ – Əкімшілік – аумақтық оъектілер жіктеуіші ҚР ҰЖ 11-2009

Сұхбат басталғанда қатысып отырған басқа да адамдар_________________________________________________________________________1. РЕСПОНДЕНТ1.01 Респонденттің жынысын көрсетіңіз. 1 – ер 2 – əйел1.02 Өзіңіздің туған айыңызды жəне жылыңызды атауды сұраймын. ай |___|___| жыл |___|___|___|___|1.03 Сіз Қазақстан Республикасында тудыңыз ба?

1 – иə ↓ 2 – жоқ ↓1.04 a. Сіз Қазақстан Республикасының қай елді мекенінд е тудыңыз? Туған жеріңіз (облыс/қала)

_____________________________

б. Сіз қай елде тудыңыз? Туған еліңі з __________________1.05 Қазақстан Республикасындатұрақты тұруды бастаған ай мен жылды атаңызайы |___|___| жылы |___|___|___|___|

1.06 Карточкада көрсетілген жауаптардан қайсысы Сіздің қазіргі уақытта негізінде немен айналысатыныңызды анық сипаттайды?

1.0- карточканы көрсетіңіз: Қызмет түрі. 1 – ұйымда, кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс 2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студент, оқушы11 – оқу демалысы12 – зейнеткер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – анасы жүктілігіне, босануына байланысты демалыста16 – ата-анасының біреуі немесе отбасы мүшесі бала күтімі бойынша демалыста 17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы

1.1 Білім

1.07 Сіз алған ең жоғары білім деңгейін атаңыз.

1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім 6 – бастауыш білім5 – негізгі орта білім 7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 1.08 Осы білімді алған ай мен жылды атаңыз. айы |___|___| жылы |___|___|___|___|1.09 Соңғы 12 айда Сіз формальды білім алу үшін оқуға түстіңіз бе? 1 – иə 2 – жоқ1.2 Баспана1.10 Асүйді, ванна мен дəретхананы қоспағанда Сіздің баспанаңызда неше бөлме бар?

(Сіздің баспанаңызда жұмысқа/бизнеске ғана пайдаланылатын бөлмелерді, дəліздер мен қосалқы бөлмелерді қоса санамаңыз)

Бөлмелер саны _________1.11 Сіз осы баспанада қашаннан бастап тұрасыз немесе қашан көшіп келдіңіз? айы |___|___| жылы |___|___|___|___|1.12 а. Сіздің үй шаруашылығыңыз осы тұрғынжайдың иесі ме, оны жалға алған немесе

ол жалдау ақысыз берілген бе?1 – иесі2 – жалгер немесе жалдау ақысын төлеуші қосалқы жалгер3 – баспана жалдау ақысыз берілген4 – басқасыб. Сіздің баспанаңыз кепілге немесе ипотекаға алынған ба?1 – иə 2 – жоқв. Бұл баспана: жалға алынады.1 – мемлекеттік, коммуналдық, ерікті немесе коммерциялық емес ұйымнан2 – отбасы мүшелерінің бірі жұмыс істейтін жұмыс берушіден/кəсіпорыннан3 – жеке адамнан немесе фирмадан 1.13 Сіз өз баспанаңызға қаншалықты қанағаттанасыз? 0-ден 10-ға дейінгі шəкіл бойынша,

мұндағы «0» «мүлде қанағаттанбаймын», «10» «толық қанағаттанамын», ал «5» «орташа» дегенді білдіреді, қай сан Сіздің тұрғын үймен қанағаттанушылығыңыздың дəрежесін ба-рынша анық көрсетеді? Мына карточкаға қараңыз жəне шəкілдегі мəнді атауыңызды өтінем.

1.13- карточканы көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі

Мүлде қанағаттан-

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

баймын 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 97

2. СЕРІКТЕСТІК ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАР2.1 Қазіргі серіктес немесе жұбайы2.01 Сізде қазіргі уақытта кемінде үш ай бойы қарым-қатынас жасап жүрген жұбайыңыз

немесе серіктесіңіз, яғни сондай адам бар ма? 1 – иə 2 – жоқ2.02 Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың туған айы мен жылын атаңызайы |___|___| жылы |___|___|___|___|

2.03 Сіздің серіктесіңіз ер ме немесе əйел ме?1 – ер 2 – əйел2.04 а. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз Қазақстан Республикасында туған ба? 1 – иə 1– 2 – жоқ ↓б. Ол қай елде туған?Туған елі (ISO 3166) ___________________________________в. Оның Қазақстан Республикасында тұрғылықты тұруды бастаған айы мен жылын атаңыз?ай |___|___| жыл |___|___|___|___|2.05 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз алған ең жоғарғы білім деңгейін атаңыз1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім5 – негізгі орта білім6 – бастауыш білім7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 2.06 Карточкада көрсетілген жауаптардан қайсысы қазіргі уақытта оның немен айналыса-

тыны туралы анық сипаттайды?1.06-карточканы көрсетіңіз: Қызмет түрі

1 – кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс

18 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛRESMI

(Жалғасы. Басы 17-бетте)

(Жалғасы 19-бетте)

2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студенттер11 – оқу демалыстары12 – зейнеткерлер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – жүктілікке жəне босану бойынша демалыс16 – бала күтіміне бойынша демалыс17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы жүктілікке жəне босану бойынша демалыс

бала күтіміне бойынша демалыс

2.07 Сіздің серіктесіңізде/жұбайыңызда кəдімгі күнделікті істерді орындауға оған мүмкіндік бермейтін физикалық немесе психикалық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма?

1 – иə 2 – жоқ2.08 а. Сіз серіктесіңізбен/жұбайыңызбен заңды некеде тұрасыз ба?1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Сіздер некеге отырған ай мен жылды атаңызайы |___|___| жылы |___|___|___|___|

2.09 а. Сіздің серіктестік қатынастарыңыз тіркелген бе (мұсылмандық некелер)? 1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Өз қатынастарырыңызды тіркеген, ай мен жылды атаңыз?айы |___|___| жылы |___|___|___|___|

2.10 а. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз Сізбен бірге, сол үй шаруашылығында тұра ма?1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Сіздер қашаннан бастап бірге тұра бастадыңыздар, ай мен жылды атаңыз?айы |___|___| жылы |___|___|___|___|

2.2 Бөлек тұратын қазіргі серіктесі немесе жұбайы

Бақылау: Серіктестерімен бірге тұратын респонденттер бұл бөлімнің сұрақтарына жауап бермейді.

2.11 Сіздердің қарым-қатынастарыңыз басталған ай мен жылды атаңыз.айы |___|___| жылы |___|___|___|___|

2.12 а. Сіздер бөлек тұрасыздар, өйткені Сіз жəне (немесе) Сіздің серіктесіңіз осыны қалайды немесе Сіздерді жағдай мəжбүрлейді. Карточкада көрсетілген нұсқаулардан жау-абын таңдаңыз.

2.122.12а карточкасын көрсетіңіз

1 – мен бөлек тұрғанымызды қалаймын ↓ б

2 – мен де, серіктесім/ жұбайым да бөлек тұрғанды қалаймыз ↓ б → в

3 – менің сер іктесім/ жұбайым де(да) біздің бөлек тұрғанымызды қалайды ↓

в

4 – бізді жағдай мəжбүрлейді ↓ г

б. Неге Сіздің (респондент) бөлек тұрғыңыз келеді? Ең басты себепті таңдауды өтінемін.2.12б. карточкасын көрсетіңіз1 – қаржылық себептерге байланысты2 – тəуелсіздікті сақтау үшін3 – балалар үшін4 – əзір бірге тұруға дайын емеспіз5 – басқ а

в. Неге Сіздің серіктесіңіз/ жұбайыныз бөлек тұрғысы келеді? Ең ба-сты себепті таңдауды өтінеміз.2.12в. карточкасын көрсетіңіз1 – қаржылық се-бептер2 – тəуелсіздікті сақтау 3 – балалар үшін 4 – əзірге бірге тұруға дайын емеспіз 5 – басқа 97 – білмеймін

г. Бұл қандай жағдай? Ең басты жағдайды таңдауды өтінеміз. 2.12г. карточкасын көрсетіңіз1 – жұмыс 2 – қаржы 3 – баспана 4 – құқықтық мəселе5 – менің серіктесімнің басқа отбасы бар 6 – басқа

2.13 Сіз онымен бір кездері заңды некеде болғансыз ба?1 – иə ↓ 2 – жоқ

2.14 Сіздер ажырасуды ресімдеген ай мен жылды атаңыз. айы|___|___| жылы |___|___|___|___|2.15 Оның қазіргі уақытта тұратын жеріне дейінгі жол Сіздің қанша уақытыңызды алады? _____сағат_____минут2.16 Сіз онымен қаншалықты жиі кездесесіз?Аптасына Айына Жылына _____ бір рет:

2.3 Серіктестік қарым-қатынастар сапасы2.17 Сіз өзіңіздің серіктесіңізбен/жұбайыңызбен қарым-қатынасыңызға қаншалықты

қанағаттанасыз? Өтініш, мына карточкаға қараңыз жəне шəкілдегі мəндерді атаңыз.1.13- карточканы көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 972.18 Қазір мен жұптардың арасында келіспеушіліктердің туындауы мүмкін сұрақтарды

атап өтемін. Соңғы 12 айда Сізде жəне Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың арасында [үйдегі жұмысты орындау бойынша жəне тағы басқа] келіспеушілік жиі туындады? Өтінем, карточ-када көрсетілген нұсқалардан жауапты таңдаңыз.

2.18- карточканы көрсетіңіз 2.18: Жиілік.

Ешқашан Анда-санда Кейде Жиі Өте жиі Жағдайға қарайa. Үйдегі жұмыстарды орындау

1 2 3 4 5

б. Ақша 1 2 3 4 5в. Бос уақытты өткізу 1 2 3 4 5г. Достармен қарым-қатынас

1 2 3 4 5

д. Сіздің ата-анаңызбен жəне оның ата-анасымен қарым-қатынас

1 2 3 4 5

е. Бала туу жайындағы мəселе

1 2 3 4 5

ж. Балаларды тəрбиелеу мəселелері

1 2 3 4 5 99

Бақылау: Егер респондент «ешқашан» 1 жауабын таңдаса, 2.20 сұраққа өтіңіз.2.19 Жұптарда өзекті келіспеушіліктер туындағанда олар жағдайларды əртүрлі шешеді.

Сіздің серіктесіңізбен/жұбайыңызбен өзекті келіспеушіліктер туындағанда Сіз қаншалықты жиі [нұсқаларды қойыңыз]? Өтінем, карточкада көрсетілген нұсқалардан жауапты таңдаңыз.

2.18- карточканы көрсетіңіз2.18: Жиілік.

Ешқашан Анда-санда Кейде Жиі Өте жиі a. Көнесіз де, талқылаудан құтыласыз 1 2 3 4 5б. Келіспеушіліктің себебі болған мəселені сабырмен талқылайсыз

1 2 3 4 5

в. Қызу дауласасыз немесе дауыс көтересіз

1 2 3 4 5

г. Бұл туралы айтудан бас тартасыз 1 2 3 4 5

2.20 Кейде тіпті өздерінің серіктестерімен тату адамдар да өздерінің қарым-қатынасы мен некесінің болашағы бар ма деп ойлайды. Соңғы 12 айда Сіз қарым-қатынасты үзу ту-ралы ойладыңыз ба?

1 – иə 2 – жоқ

2.4 Балалар2.21 Сіздің серіктесіңізбен ортақ балаларыңыз бар ма? Сіз тек биологиялық анасы/əкесі

болып табылатын балаларды ғана көрсетіңіз.1 – иə ↓ 2 – жоқ

2.22 Сіздерде қанша ортақ биологиялық бала бар?_____ бала/балалар

2.23 Болашақта мен барлығын дұрыс қадағалау үшін бұл балалардың ең үлкенінен бастап барлығының аттарын атаңыз.

Жазыңыз. Аты: __________2.24 a. Қазіргі уақытта [аты] тірі ме(а)? Иногда так бывает, что люди теряют детей. Все

эти дети живы? 1 –иə 2 –жоқ 98 – жауаптан бас тарту

б. Пожалуйста, назовите детей, которых сегодня уже нет в живых.

Запишите. Имя: __________

2.25 Баланың тұрпатын айқындаңыз – баланың тұрпатын белгілеңіз 1 – биологиялық 2 – асыранды 3 – өгей ұл/өгей қыз

2.26 [Аты] жынысы қандай? 1 – ұл 2 – қыз

2.27 Оның туған айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

2.28 Қайтыс болған айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

Бақылау: Келесі бала үшін 2.25сұраққа өтіңіз. Егер басқа балалары жоқ болса, 2.37 сұраққа өтіңіз

2.29 [Аты] қазіргі уақытта Сізбен бірге бір үй шаруашылығында тұра ма? 1 – иə 2 – жоқ 3 – уақыт бөлігі

2.30 Карточкада көрсетілген нұсқаулықтардың қайсысы қазіргі уақытта негізінен [аты] не-мен айналысатыны жайлы дұрыс сипаттайды?

1.06 карточкасын көрсетіңіз: Қызмет түрі1 – кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс 2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студенттер11 – оқу демалыстары12 – зейнеткерлер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – жүктілікке жəне босану бойынша демалыс16 – бала күтіміне бойынша демалыс17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы жүктілікке жəне босану бойынша демалыс

2.31 [Аты] күнделікті істерді орындауға оған мүмкіндік бермейтін физикалық, психологиялық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма?

1 – иə 2 –жоқ 98 – жауаптан бас тарту

2.32 [Аты] бір кездері үш айдан артық Сізбен бірге бір үй шаруашылығында тұрды ма? 1 – иə 2 – жоқ2.33 [Аты] қаншалықты Сіз жиі қарайлайсыз? Аптасына Айына Жылына _____ рет:

2.34 [Аты] қаншалықты Сіз жиі кездесесіз? Аптасына Айына Жылына _____ рет:

2.35 [Аты] қазіргі уақытта тұратын жерге дейінгі жол Сіздің қанша уақытыңызды алады? _____сағат _____минут2.36 Сіз өзіңіздің [аты] қарым-қатынасыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Өтініш, Мына

карточкаға қарап жəне шəкілдегі мəндерді атаңыз.

1.13 карточкасын көрсетіңіз :Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 97

2.37 Сіз серіктесіңізбен/жұбайыңызбен бала асырап алдыңыздар ма? 1 – иə 2 – жоқ

2.38 Сіз неше бала асырап алдыңыз? _____ бала/балалар

2.39 Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың өз балалары бар ма? 1 – иə 2 – жоқ2.40 Оның неше баласы бар? _____ бала/балалар

2.5 Серіктестік қарым-қатынастар мен бала туулар тарихы

Бақылау: Егер респондент қазіргі уақытта серіктесі болса – 2.01 сұрақты қараңыз – сұрақ қоя отырып былай бастаңыз:

2.41 Сіз қашанда бір жұп ретінде əлдебіреумен тұрдыңыз ба немесе Сіз некеде болдыңыз ба? (сіздің алдындағы серктесіңізбен немесе некелік қатынастардан басқа)

1 – иə 2 – жоқ

2.42 Неше серіктеспен қарым-қатынаста болдыңыз? ________ серіктеспен қарым-қатынас

Бақылау: Егер респонденте серіктеспен/жұбаймен қарым-қатынас бір реттен артық болса, онда бұл жекелеген серіктестік қарым-қатынас ретінде қарастырылады.

1 2 3 4 5 6 7 8 2.43 Мен барлығын одан əрі дұрыс қадағалау үшін біріншісінен бастап барлық серіктестеріңіздің немесе жұбайыларңыздың аттарын атаңыз. Жазыңыз.

Аты …

2.44 Сіз қашаннан бастап өзіңіздің бірінші/екінші/....серіктесіңіз немесе жұбайыңызбен бірге тұра бастадыңыз, айын жəне жылын атаңыз

ай ...жыл ...

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__| 2.45 a. Сіз заңды некеде тұрғансыз ба? 1 – иə

2 – жоқ б. Қашан Сіз заңды некеге тұрдыңыз, айын жəне жылын атаңыз. ай ...

жыл ...|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__| 2.46 Оның туған айы мен жылын атаңыз.

ай ...жыл ...

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__| 2.47 Сізде жəне [серіктестігіңіздің/ жұбайыңыздың аты] ортақ балаларыңыз бар ма/болған ба? Сіз биологиялық анасы/əкесі болып табылатын балаларды ғана көрсетіңіз

1 – иə2 – жоқ

2.48 Сіздерде неше биологиялық ортақ балаларыңыз бар? саны0 – бірде-бір

2.6 Балалар

1 2 3 4 52.49 Болашақта мен барлығын одан əрі дұрыс қадағалау үшін ең үлкенінен бастап бұл балалардың барлығының аттарын атаңыз. Жазыңыз.

Аты ...

2.50 a. Кейде адамдар балаларынан айрылып қалады. Сіздің [серіктестігіңіздің/жұбайыңыздың аты] барлық балаларыңыз тірі ме?

б. Өтініш, бүгінге қайтыс болған балаларды атаңыз.

1 – иə2 – жоқ 98 –жауаптан бас тарту

2.51 Баланың тұрпатын белгілеңіз(респонденттерден сұрамаңыздар)

1 – биологиялық2 – асыранды3 – өгей ұл/өгей қыз

2.52 (Респонденттен сұрамай) серіктестік қарым-қатынас нөмірін белгілеңіз Нөмір...Қайтыс болған бала жайлы сұрақ қойғанда өткен шақты пайдаланыңыз. 2.53 Ал енді мен осы балалардың əрқайсысы туралы бірнеше сұрақ қойғым келеді. [Аты] ұл ма немесе қыз ба?

1 – ұл2 – қыз

2.54 Оның туылған айы мен жылын атаңыз. ай …жыл ..

|__|__|

|__|__|__|_

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|Бақылау: Егер бала тірі болса (2.50 сұрақты қараңыз), онда 2.56 сұраққа алдында бақылауға өтіңіз, егер бала қайтыс болса онда жалғастырыңыз 2.55 2.55 Оның қайтыс болған айы мен жылын атаңыз.

ай …жыл ..

|__|__|

|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|Оның келесі баласы үшін 2.53 сұраққа өтіңіз. Егер балалары жоқ болса, 2.64 сұраққа өтіңізТек қазіргі уақытта тірі балалар. 2.56 [Аты] қазіргі уақытта Сізбен бір үй шаруашылығында тұра ма? 1 – иə

2 – жоқ 3 - уақыт бөлігі

Бақылау: Бала 14 жастан асқан ба? 2.27 т. сұрақты қараңыз иə – жалғастыр ↓ жоқ –2.58 тағы сұраққа өтіңіз

1 2 3 4 5 2.57 Карточкада көрсетілген нұсқалардың қайсысы [аты] қазіргі уақытта негізінде немен ай-налысатынын айқын сипаттайды?

1.06 карточкасын көрсетіңіз: Кəсіп түрі

2.58 [Аты] күнделікті істерді орындауға оған мүмкіндік бермейтін физикалық, психологиялық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма?

1 – иə2 – жоқ

2.59 [Аты] Сізбен 3 айдан артық бір үй шаруашылығында тұрды ма? 1 – иə2 – жоқ

Бақылау: Бала 14 жасқа толмаған? 2.27 тағы сұраққа қараңыз иə – жалғастырыңыз ↓ жоқ –2.61тағы сұраққа өтіңіз 2.60 Сіз [аты] жиі қарайлайсыз ба? А=аптасына А=айына Ж=жылына

Бір рет А А Ж0 – ешқашан

2.61 Сіз [аты] қаншалықты жиі кездесесіз?А=аптасына А=айына Ж=жылына

Бір ретА А Ж0 – ешқашан

2.62 [Аты] қазіргі уақытта тұратын жеріне дейінгі жол Сіздің қанша уақытыңызды алады ? сағат ...минут ...

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__|

|__|__| 2.63 Сіз өзіңіздің [аты] мен қарым-қатынасыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Мына карточкаға қараңыз жəне шəкілдегі мəндерді атауды өтінем.

1.13 Карточкасын көрсетіңіз:Қанағаттанушылық шəкілі

Келесі бала үшін 2.53 сұраққа өтіңіз. Егер балалар жоқ болса, өтіңіз. ↓Егер сұрақтардың жалғасы 2.73 жəне 2.74 →,2.75 сұраққа өтіңіз

1 2 3 4 5 6 7 8 2.64 Сіз серіктеспен/жұбайыңызбен [ аты] бала асырап алдыңыз ба?

1 – иə2 – жоқ

2.65 Сіз неше бала асырап алдыңыз? саны0 – біреуі де емес

Бақылау: Барлық аталған балалар үшін 2.49 0-ден 0 2.63 аралығындағы сұрақтарды қайталаңыз. Алдында айтылған балалардың соңғысынан кейін жалғастырыңыз. 2.66 Сіз өз серіктесіңіз/жұбайыңыз [аты] бірге тұра бастаған кезде оның өз балалары болды ма?

1 – иə2 – жоқ

2.67 Оның неше баласы болды? саны0 – біреуі де емес

Бақылау: Барлық аталған балалар үшін 2.49-ден 2.63 аралығындағы сұрақтарды қайталаңыз. Алдында аталған балалардың соңғысынан кейін жалғастырыңыз. 2.68 Серіктеспен/жұбайыңызбен бұл қатынастар қалай аяқталды? Өтінем жауапты карточкада көрсетілген нұсқалардан таңдаңыз. 2.68 карточканы көрсетіңіз2.68: Серіктеспен қатынастың аяқталуы

1 – айрылыстық2 – серіктес қайтыс болды

2.69 Бұл қашан болды, ай мен жылды атаңыз ай ...жыл ...

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|Бақылау: Егер серіктес қайтыс болса (2.68 тағы қараңыз), 2.72 тағы алдында нұсқаулыққа өтіңіз. Егер серіктеспен қарым-қатынас айырылысумен аяқталса, жалғастырыңыз

Бақылау: Егер репондент осы серіктеспен некеде болса (2.45), жалғастырыңыз. Егер осы серіктеспен некеде тұрмаған болса, 2.72 сұраққа алдында нұсқаулыққа өтіңіз1 2 3 4 5 6 7 8

2.70 а. Сіз ажырастыңыз ба? 1 – иə2 – жоқ

б. Сіз ажырасқан ай мен жылды атаңыз ай ...жыл ...

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__|

|__|__|

|__|__|__|__| 2.71 Ажырасу рəсіміне кім бастама көтерді? 1 – респондент

2 –респондент жəне серіктес бірге3 – серіктес

Бақылау: Келесі серіктес бойынша деректерді толтыру үшін 2.44 сұрағына өтіңіз. Аталған серіктестер бойынша деректерді толтырғаннан кейін сұрауды жалғастырыңыз.

2.72 a. Алдыда айтылғандай біздің пікіртерім бір жынысты серіктестер арасындағы қатынастарды да қамтиды. Менің сұрауыма бола ма, Сіздің бұрынғы серіктестеріңіздің ара-сында Сіздің жынысыңызбен сəйкес келетіні болды ма?

1 – иə 2 – жоқ

б. Атап айтқанда кім?Кестенің төменгі жолына бір жынысты серіктестердің нөмірін жазып алыңыз______________________

2.73 Сіз ешқашан бірге тұрмаған біреуден Сізде бала бар ма? 1 – иə ↓ 2 - жоқ → 2.75 сұраққа өтіңіз 97 – білмеймін, жауап беру қиын 98 – жауаптан бас тарту

2.74 Сіз ешқашан бірге тұрмаған адамнан Сізде неше бала бар?_____ бала/балалар

Бақылау: 2.49-2.63 аралығындағы алдында айтылған барлық балалар үшін сұрақты қайталаңыз. Респонденттен аталған бала биологиялық, асыранды немесе өгей ұл/өгей қыз болып табыла ма (2.51), соны анықтаңыз.

2.75 Сіз берген ақпаратқа қарай (жəне Сіздің қазіргі серіктесіңізді қоспағанда) бұрын Сізде (серіктестер саны) серіктеспен қарым-қатынасыңыз болған. Бұл дұрыс па?

1 - иə → 2.76 сұраққа өтіңіз 2 - жоқ ↓ Бақылау: Барлық аталған серіктестермен қарым-қатынас үшін 2.43-ден 2.71

аралығындағы сұрақтарды қайталаңыз.

2.76 Сіздің берген ақпаратқа қарай, Сізде бүгінгі таңда [биологиялық бала саны –2.51 тағы сұ рақты қараңыз] биологиялық бала , [асырап алған бала саны – 2.51 тағы сұрақты қараңыз] асыранды бала жəне [өгей ұл/өгей қыз саны –2.51 сұрақты қараңыз] өгей ұл/өгей қыз. Бұл дұрыс па?

1 - иə → 2.78 сұраққа өтіңіз 2 - жоқ ↓ _____ биологиялық

_____ асырап алған_____ өгей ұл/өгей қыз

2.77 Аталған серіктестердің қайсысынан Сізде бұл балалар туды?Кестенің төменгі жолына серіктестердің/аттарын жазыңыз нөмерлерін.

2.7 Одақты қалыптастыру кезіндегі мақсат

2.78 Сіз алдағы 3 жыл ішінде өз серіктесіңізбен бірге тұруды көздейсіз бе?1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін4 – мүмкін5 –міндеті түрде

2.79 Сіз бірге тұрып көресіз бе əлде бірд ен некеге тұруды көздейсіз бе? 1 – тек бірге тұру2 – бірден некеге тұру3 – бірінші бірге тұрып, сосын некеге отыру

2.80 Болжаммен, алдағы үш жыл ішінде Сіз біреумен/Сіздің серіктесіңізбен тұрып бастай-сыз. Өтінемін, айтыңызшы, бұл Сіздің өміріңіздегі əртүрлі аспектілерге қалай əсер етер еді. Мына карточкадан жауаптарды таңдауды өтінем.

2.80 карточкасын көрсетіңіз2.80: жақсы немесе жаман.

Егер Сіз өз серіктесіңізбен тұрып бастасаңыз, Сіздің ойыңызша ол жағдайды қалай өзгертер еді: жақсы жағына немесе жаман жағына? Мынандай аспектілерді қараңыз...

Жағдай айтар-лықтай

жақсарады

Жағдай жақса-рады

Жағдай жақсармайды да, нашарла-майды да

Жағдай нашар-лай ды

Жағдай айтарлық- тай на-

шарлайды

a. сіздің не істегіңіз келеді, соны істеу мүмкіндігі

1 2 3 4 5

б. сіз жұмсай алатын ақшаның мөлшері

1 2 3 4 5

в. өмірде басқа мақсаттарды жүзеге асыру мүмкіндігі

1 2 3 4 5

г. сіздің өмірден ала-тын қуанышыңыз бен қанағаттануыңыз

1 2 3 4 5

2.81 Мен серіктеспен тұрып бастауды, орындауға қажетті шарттар туралы бірқатар пікірлерді

оқып беремін. Өтінем маған айтыңызшы, карточкада көрсетілген жауаптардың біреуін таңдай отырып, Сіз қаншалықты бұл пікірлерге келісесіз немесе келіспейсіз.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісемін

Келісуім мүмкін

Келіспеймін де, келісемін де

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Алдағы үш жыл ішінде өз серіктесіммен бірге тұруға қаржылық мүмкіндігім болады

1 2 3 4 5

б. Мен қолайлы баспанаға қол жеткізуіме бола-ды, соған байланысты алдағы үш жыл ішінде өз серіктесіммен бірге тұруды бастай аламын

1 2 3 4 5

в. Алдағы үш жыл ішінде өз серіктесіммен бірге тұрып бастау үшін менің жеткілікті түрде денім сау болады.

1 2 3 4 5

г. Мен алдағы үш жыл ішінде өз серіктесіммен бірге тұруға дайын екенімді сеземін

1 2 3 4 5

2.82 Енді мен алдағы үш жыл ішінде Сіз өз серіктесіңізбен бірге тұрады деп ойлауы мүмкін адамдар туралы бірнеше пікірлерді оқып беремін. Өтінем маған айтыңызшы, карточкада көрсетілген жауаптардың біреуін таңдай отырып Сіз қаншалықты бұл пікірлерге келісесіз немесе келіспейсіз.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі. 2.81

Толық келісем

Келісуім мүмкін

Келіспей-мін де, келісе-мін де

Келіспеуім мүмкін

Толық келіс-пеймін

Менің ата анам қайтыс болған

a. Менің достарымның көпшілігі менің өз серіктесіммен бірге тұрып бастауым керек деп санайды

1 2 3 4 5

б. Менің [ата-анам] өз серіктесіммен менің бірге тұрып бастауым тиіс деп санайды

1 2 3 4 5 99

в. Менің серіктесім бірге тұруымыз керек деп санайды

1 2 3 4 5

2.83 Сіз алдағы үш жыл ішінде біреуімен өз серіктестеріңізбен некеге тұруға ниеттеніп отырсыз ба?

1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін4 – мүмкін5 – міндетті түрде

2.8 Балаларды күтіп-бағу үшін алименттер/төлемдер

2.87 Сіз соңғы 12 айда балаларды күтіп - бағу үшін ақша алдыңыз ба? 1 – иə, үнемі 2 – иə, уақыт өткен сайын 3 – жоқ2.88 Сіз соңғы 12 айда балаларды күтіп - бағу үшін ақша төледіңіз бе? 1 --иə, үнемі 2 – иə, уақыт өткен сайын 3 – жоқ

2 9 Серіктестерге төлем

2.89 Соңғы 12 айда Сіз бұрынғы серіктестеріңізден/жұбайларыңыздан өзіңізді асырау үшін немесе басқа да төлемдер алдыңыз ба?

1 – иə, үнемі 2 – иə, уақыт өткен сайын 3 – жоқ2.90 Соңғы 12 айда Сіз бұрынғы серіктестеріңізге/жұбайларыңызға немесе басқа да

төлемдер төледіңіз бе? 1 – иə, үнемі 2 – иə, уақыт өткен сайын 3 – жоқ

2.10 Немерелер

2.91 Сізде неше немере бар?_______________0 – немере жоқ

Респонденте 2 немесе одан да көп немерелері бар ма, одан сұраңыз ↓

Респондент бір немере бар ма, одан сұраңыз ↓

2.92 a. Сіздің ең үлкен немерелеріңіздің туған айы мен жылын атаңыз.ай|___|___| жыл|___|___|___|___|

б. Сіздің немере қыздың/немере ұлдың туған айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл|___|___|___|___|

2.93 Ал енді Сіздің ең кіші немереңіздің туған айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл|___|___|___|___|

2.94 a. Сізде шөбере бар ма?1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Нешеу?_______________

3. ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ ҚҰРАМЫ, ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖƏНЕ СЕРІКТЕСПЕН ҚАРЫМ - ҚАТЫНАС САПАСЫ

3.1 Үй шаруашылығының құрамы

3.01 a. Осы үй шаруашылығында Сізбен тағы басқа біреу тұра ма [Сізбен жəне Сіздің серіктесіңізбен/бала ларыңызбен тұрады]? Осы үй шаруашылығында тұратындардың барлығын ескеріңіз (бір жылды ескеріңіз) əдетте осында тұратын, бірақ қазір жұмысқа, оқуға байланысты кеткен, қазіргі уақытта мектеп-интернатта, университетте, ауруханада немесе тағы басқа жаққа кеткендердің барлығын қоса отырып, кім бұл үй шаруашылығында орташа алғанда аптасына 2 күннен артық өткізетіндерді ескеріңіз.

1 – иə 2 – жоқ б. Сіздің үй шаруашылығыңызда неше бөтен адам тұрады [Сізбен жəне Сіздің

серіктесіңізбен/балаларыңызбен тұрады]?____________ үй шаруашылығының басқа да мүшелері3.02 Олардың аты мен тегінің алғашқы əрпін атаңыз [бұл адамның аты жəне тегінің

бірінші əрпі].Аты____________0 – респондентпен ат алған адамдардан басқа ешкім тұрмайды/респондент жалғыз тұрады.

Бақылау: 3.03 сұрақты қайталаңыз – 3.09 əрбір аталған үй шаруашылығы мүшесі үшін.

3.03 [Аты] əдетте осында тұрады, бірақ қазіргі уақытта оқуға, жұмысқа байланысты, мектеп-интернатта, университетте, ауруханада немесе тағы басқа жаққа кеткен? 1 – иə 2 – жоқ3.04 [Аты] Сізге кім болып келеді?1 – серіктес немесе жұбайы 2 – қазіргі серіктестің немесе жұбайының биологиялық баласы 3 – бұрынғы серіктестің немесе жұбайының биологиялық баласы 4 – өгей ұл/өгей қыз 5 – асырап алынған бала6 – қамқор лыққа алынған бала 7 – биологиялық ата-анасы немесе асырап алушы8 – өгей əке/өгей ана (асырап алуды ресімдемеген) немесе қамқоршы9 – қазіргі серіктестің немесе жұбайдың биологиялық ата-анасы немесе асырап алушысы10 – қазіргі серіктестің немесе жұбайдың өгей əкесі/өгей анасы (асырап алуды ресімдемегендер) немесе қамқоршысы11 – немере ұл/немере қыз немесе шөбере ұл/шөбере қыз (респонденттің немесе серіктестің) 12 – апасы/атасы немесе үлкен əжесі/үлкен атасы (респонденттің немесе серіктестің) 13 – аға немесе əпке14 – серіктестің немесе жұбайының ағасы немесе əпкесі 15 – серіктестің немесе жұбайының қызыңың немесе баласының 16 – респонденттің басқа туысы17 – серіктестің немесе жұбайының басқа туысы 18 – туыс емес (туыстық жоқ)3.05 [Аты] ер немесе əйел? 1 – ер 2 – əйел3.06 a. Оның туған айы мен жылын атаңыз. а й |___|___| жыл |___|___|___|___| Бақылау: Келесіл сұрақты егер туған күні белгісіз болса қойыңыз.б. Ол неше жаста? |___|___| жыл

3.07 Карточкада көрсетілген жауаптардың қайсысы Сіздің қазіргі уақытта негізінде немен [аты] айналысатыныңызды айқын сипаттайды?

1.06 карточкасын көрсетіңіз: Қызмет түрі.1 – кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс 2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студенттер11 – оқу демалыстары12 – зейнеткерлер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – жүктілікке жəне босану бойынша демалыс16 – бала күтіміне бойынша демалыс17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы жүктілікке жəне босану бойынша демалыс

3.08 Сіз өзіңіздің [аты] қарым-қатынасыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Мына карточкаға қарап жəне шəкілдегі мəнді атауыңызды өтінем.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 973.09 Сіздің үй шаруашылығыңыздың кез келген мүшесінде күнделікті істерді орындауға

оған мүмкіндік бермейтін физикалық, психологиялық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма? 1 – иə 2 – жоқ

3.2 Үй шаруашылығын ұйымдастыру

3.11 Карточкадан жауапты та ңдай отырып Сіздің үй шаруашылығыңызда келесі жұмысты кім орындайтынын көрсетіңіз, өтінем.

Үнемі мен

Əдетте мен

Мен жəне серіктесім/ жұбайым шамамен бірдей

Əдетте серіктесім/ жұбайым

Үнемі серіктесім/ жұбайым

Үнемі немесе əдетте басқа біреу

a. Күнделікті тамақ дай-ындау

1 2 3 4 5 6

б. Шаңсорғышпен үй жинау

1 2 3 4 5 6

в. Кір жуу 1 2 3 4 5 6г. Кішігірім үйдегі жөндеу 1 2 3 4 5 6д. Шоттарды төлеу жəне қаржылық есеп жүргізу

1 2 3 4 5 6

е. Бос уақытты бірлесіп ұйымдастыру

1 2 3 4 5 6

3.12 Сіздің жəне Сіздің серіктесіңіз/жұбайларыңыз араларыңыздағы жұмыстардың бөлінуіне Сіз қаншалықты қанағаттанасыз? Өтінем, мына карточканы қарап жəне шəкілдегі мəнді атаңыз.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлдем қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 973.3 Балаларға күтім жасау

3.13 Өтінем, Сіздің үй шаруашылығыңызда балаларға қарау сияқты əртүрлі міндеттерді кім орындайды?

Карточкадағы жауапты таңдаңыз.

Үнемі мен

Əдетте мен

Мен жене серіктесім/ жұбайым шамамен бірдей

Əдетте

серіктесім

/ жұ

байы

мҮнем

і серіктесім

/ жұ

байы

м

Үнем

і нем

есе

басқа біреу

Балалардың

өздері

мұны

істейді

Қолданыл

-ма

йды

a. Балаларды киіндіру немесе балалардың тиісті түрде киінгенін қадағалау

1 2 3 4 5 6 7 99

б. Балалар ауырған кезде үйде олармен қалу міндеті

1 2 3 4 5 6 7

в. Балалармен ой-нау жəне (немесе) бос уақытты бала-лармен өткізу

1 2 3 4 5 6 7

Бақылау: Респондент пен бірге 6 жастан асқан бала тұрады ма? Қараңыз. иə → ↓ жоқ → «д» сұраққа өтіңіз

г. Үй тапсырмаларын жасауға балаларға көмек

1 2 3 4 5 6 7 99

д. Балаларды ұйқыға жатқызу

1 2 3 4 5 6 7 99

3.14 Сіз жəне Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз арасында балаға қарау міндетіне қаншалықты қанағаттанасыз? Өтінем, мына карточкаға қарап жəне шəкілдегі мағынаны атаңыз.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттану шкаласы.

Мүлдем қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 973.4 Шешім қабылдау3.15 Сіздің үй шаруашылығыңызда кім келесі шешімдерді қабылдайды? Көрсетіңіз.

3.11 карточкасын көрсетіңіз жəне төмендегі кестеде көрсетілгеннен бір-бір тармақтан бастап атаңыз.

Үнемі мен

Əдетте мен

Мен жене серіктесім/ жұбайым шамамен бірдей

Əдетте серіктесім/ жұбайым

Үнемі серіктесім/ жұбайым

Үнемі немесе басқа біреу

Қолда-ныл-майды

a. Үйге күнделікті сатып алулар

1 2 3 4 5 6 99

б. Үйге арналған жиі жəне анағұрлым қымбат сатып алулар

1 2 3 4 5 6 99

в. Сіздің ақы төленетін жұмыста өткізетін уақытыңыз

1 2 3 4 5 6 99

г. Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың ақы төленетін жұмыста өткізетін уақыты

1 2 3 4 5 6 99

д. Балаларды қалай тəрбиелеу керек

1 2 3 4 5 6 99

3.16 Сіз жəне Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз үй шаруашылығының кірістерін қалай ұйымдастырасыздар? Мына карточкадағы нұсқаулардың қайсысы сəйкес келеді?

3.16 карточкасын көрсетіңіз3.16: Кірісті ұйымдастыру.1 – мен ақшаның бəрін өзім иемденем жəне серіктес/жұбайыма өз үлесін берем 2 – менің серіктес/жұбайым барлық ақшаны өзі иемденеді жəне маған өз үлесімді береді3 – бізде ортақ ақша жəне əркім қанша керек сонша алады4 – бізде ақшаның бір бөлігі ортақ пайдалану үшін, ал қалған бөлігін біз жеке иеленеміз5 – əркім өз ақшасын иеленеді6 – басқа

3.17 Сіздер ай сайынғы бірлескен шығыстарды қалай бөлісесіздер (мысалы, жалдау ақысы, тамақ жəне тағы басқа)?

3.17 карточканы көрсетіңіз3.17: Шығысты ұйымдастыру II.1 – мен бəрін өзім төлеймін2 – менің серіктесім/жұбайым бəрін өзі төлейді3 – біз екеуміз де шамамен бірдей үлесте төлейміз4 – біз екеуміз де жеке табысымызға байланысты төлейміз5 – біз екеуміз бөліп төлейміз, бірақ нақты белгіленген тəртіп жоқ

4. АТА-АНА ЖƏНЕ АТА-АНА ҮЙІ

4.1 Биологиялық ата-анамен бірге тұруҮй шаруашылығының құрамы

4.01 Респондент…1 – ата-ананың екеуімен тұрады2 – əкесімен тұрады (анасымен емес) 3 – анасымен тұрады (əкесімен емес)4 – ата-анасымен тұрмайды4.02 Осы үй шаруашылығында бірге тұратын ата-анаңыз да Сіздің биологиялық ата-

анаңыз болып табылады ма?1 – иə, екеуі де2 – жоқ, тек менің əкем3 – жоқ, тек менің анам4 – жоқ, олардың екеуі де асырап алушылар, өгей ата-ана немесе өгей əке жəне өгей шеше4.03 Сізбен осы үй шаруашылығында тұратын Сіздің əкеңіз - Сіздің биологиялық əкеңіз бе?1 – иə 2 – жоқ4.04 Сізбен осы үй шаруашылығында тұратын Сіздің анаңыз - Сіздің биологиялық анаңыз

ба?1 – иə 2 – жоқ4.05 Сізден сұрауыма бола ма,Сіздің биологиялық анаңыз тірі ме?1 – иə, тірі2 – жоқ, қайтыс болған3 – мен білмеймін, тірі ме ол4 – мен өзімнің биологиялық анам жайлы ештеңе білмеймін4.06 Сізден сұрауыма болады ма,Сіздің биологиялық əкеңіз тірі ме?1 – иə, тірі2 – жоқ, қайтыс болған3 – мен білмеймін, тірі ме ол4 – мен өзімнің биологиялық əкем жайлы ештеңе білмеймін4.07 Сіздің əкеңіз бен анаңыз əлі бірге тұра ма?1 – иə 2 – жоқ4.2 Ана жайлы сұрақтар4.08 Сіздің анаңыз қай жылы туды?Жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беру қиын

4.09 Сіздің анаңыз қай жылы қайтыс болды?Жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беру қиын

4.10 a. Сіздің анаңыз Қазақстан Республикасында туған ба?1 – иə 2 – жоқб. Ол қандай елде туған?Туған елі ___________________________________

в. Сіздің анаңыз Қазақстан Республикасында тұрады ма?1 – иə 2 – жоқ

г. Қазақстан Республикасында тұрғылықты тұруды бастаған ай мен жылды атаңыз?жыл |___|___|___|___|

4.11 Сіздің ата-анаңыз қайда (баспана түрі) тұрады?4.11 карточкасын көрсетіңіз4.11: Ата-аналар баспанасының түрі.1 – бөлек өзі (дері) өз алдына тұрады2 – қарт адамдардың мұқтаждығына жауап беретін баспана (қызмет көрсетуі бар пəтер,

қарттар мен мүгедектерге арналған қонақүй типіндегі үйлерде тұру)3 – қарттар үйі4 – медициналық қызметі бар қарттар үйі 5 – пансиондағы бөлме4.12 Сіздің ата-анаңызбен басқа адамдар тұра ма?1 – иə 2 – жоқ4.13 Олар кіммен тұрады? Өтінемін, осы жағдайда қолданылатын барлық санаттарды

көрсетіңіз.4.13 карточкасын көрсетіңіз4.11: Ата-ананың өмір сүруін ұйымдастыру.Барлық үйлесімді сұрақтарды кодтау.1 – ұлымен (ұлдарымен)2 – қызымен (қыздарымен)3 – басқа туысымен4 – досымен4.14 Сіздің үйіңізден Сіздің ата-анаңыз қазіргі уақытта тұратын жерге дейінгі жол қанша

уақытыңызды алады?_____сағ_____ минут4.15 Алдағы үш жыл ішінде Сіз өз ата-аналарыңызбен бірге тұрып бастауға ниеттісіз бе?1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін4 – иə, мүмкін 5 – əрине

4.16 Сіздің анаңыздың тұрғын үй жағдайы қандай? 4.11 карточкасын көрсетіңіз4.11: Ата-аналар тұрғын үй жағдайы.

1 – бөлек өзі (дері) өз алдына тұрады 2 - қарт адамдардың мұқтаждығына жауап беретін баспана (қызмет көрсетуі бар пəтер,

қарттар мен мүгедектерге арналған қонақүй типіндегі үйлерде тұру)3 – қарттар үйі4 – медициналық қызметі бар қарттар үйі 5 – пансиондағы бөлме

4.17 Сіздің анаңызбен басқа адамдар тұра ма?1 – иə 2 – жоқ

4.18 Ол кіммен тұрады? Осы жағдайда қолданылатын барлық санаттарды көрсетіңіз.

4.13 карточкасын көрсетіңіз4.11: Ата-ананың өмір сүруін ұйымдастыру.Барлық үйлесімді сұрақтарды кодтау1 – ұлымен (ұлдарымен)2 – қызымен (қыздарымен)3 – басқа туысыммен 4 – досымен5 – серіктесімен/жұбайымен4.19 Сіздің ата-анаңыз қазіргі уақытта тұратын жерге дейінгі жол Сіздің үйіңізден қанша

уақытыңызды алады?_____сағат_____ минут4.20 Алдағы үш жыл ішінде Сіз өз ата-аналарыңызбен бірге тұруды бастауға ниеттісіз бе?1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 19RESMI

(Жалғасы. Басы 17-18-беттерде)

(Жалғасы 20-бетте)

4 – мүмкін иə5 – əрине иə

4.21 Анаңызбен қаншалықты жиі кездесесіз?Аптасына Айна Жылына _____ рет0 – ешқашан4.22 Сіз анаңызбен қарым-қатынасыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Мына карточкаға

қарап жəне шəкілдегі мəндерді атауды өтінем.1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 974.23 Сіздің анаңызда күнделікті істерді орындауға оған мүмкіндік бермейтін физикалық,

психологиялық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма?1 – иə 2 – жоқ

4.3 Əке жайлы сұрақтар 4.24 Сіздің əкеңіз қай жылы туды?жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беру қиын4.25 Сіздің əкеңіз қай жылы қайтыс болды?жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беру қиын4.26 а. Сіздің əкеңіз Қазақстан Республикасында да туған ба?1 – иə 2 – жоқ

б. Ол қай елде туған?Туған елі ___________________________________в. Сіздің əкеңіз Қазақстан Республикасында да тұра ма?1 – иə 2 – жоқ г. Оның Қазақстан Республикасында тұрғылықты тұруды бастаған айы мен жылын атаңыз?жыл |___|___|___|___|

4.27 Сіздің əкеңіздің тұрғын үй жағдайы қандай?4.11 карточкасын көрсетіңіз 4.11: Ата-аналар баспанасының жағдайы.1 – бөлек өзі (дері) өз алдына тұрады 2 - қарт адамдардың мұқтаждығына жауап беретін баспана (қызмет көрсетуі бар пəтер,

қарттар мен мүгедектерге арналған қонақүй типіндегі үйлерде тұру)3 – қарттар үйі4 – медициналық қызметі бар қарттар үйі 5 – пансиондағы бөлме

4.28 Сіздің əкеңізбен басқа адамдар тұра ма?1 – иə 2 – жоқ

4.29 Ол кіммен тұрады? Осы жағдайда қолданылатын барлық санаттарды көрсетіңіз.

4.13 карточкасын көрсетіңіз4.11: Ата-ананың өмір сүруін ұйымдастыру.Барлық үйлесімді жауаптарды кодтау.

1 – ұлымен (ұлдарымен)2 – қызымен (қыздарымен)3 – басқа туысымен4 – досымен5 – серіктесімен/жұбайымен

4.30 Сіздің үйіңізден Сіздің əкеңіз қазіргі уақытта тұратын жерге дейінгі жол қанша уақытыңызды алады?

_____сағат_____ минут

4.31 Алдағы 3 жыл ішінде Сіз өз əкеңізбен бірге тұруды бастауға ниеттенесіз бе?1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін4 – мүмкін 5 – əрине

4.32 Əкеңізбен қаншалықты жиі кездесесіз?Аптасына Айына Жылына _____ бір рет0 – ешқашан

4.33 Сіз əкеңізбен қарым-қатынасыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Мына карточкаға қараңыз жəне шəкілдегі мəндерді атауды өтінем.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 974.34 Сіздің əкеңізде күнделікті істерді орындауға оған мүмкіндік бермейтін физикалық,

психологиялық ауытқулары немесе мүгедектігі бар ма?1 – иə 2 – жоқ

4.35 Сіздің биологиялық ата-аналарыңыз бір кездері ажырасқан ба?1 – иə2 – жоқ3 – қолданылмайды (олар бірге ешқашан тұрмаған)

4.36 Бұл қай жылы болды?жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беруге қиналамын4.4 Аға - іні, əпке – сіңлі - қарындас, ата жəне əже

4.37 а. Сіздің неше ағаңыз-ініңіз жəне əпкеңіз-сіңіліңіз-қарындасыңыз бар?_______ аға-ініңіз _______ əпкеңіз-сіңіліңіз-қарындасыңыз

б. Сіздің ағаңыздың-ініңіздің, əпкеңіздің-сіңіліңіздің-қарындасыңыздың нешеуі тірі?_______ ағалар _______ əпкелер

4.38 Сіздің ата, əжелеріңіздің нешеуі тірі?___________________

4.5 Балалық шақтағы ата-ананың үйі

4.39 а. Сіз балалық шағыңыздың көп бөлігін, яғни 15 жасқа дейін қайда тұрдыңыз?1 – Қазақстанда 2 – шетелдеб. Сіз қандай елді мекенде тұрдыңыз?Туған жеріңіз (облыс) ___________________

4.40-сұраққа өтіңізв. Сіз қандай елде тұрдыңыз?Тұрған еліңіз __________________

4.40 Сіз 15 жасқа дейінгі балалық шағыңыздың көп бөлігін биологиялық ата-аналардың екеуімен де тұрдыңыз ба?

1 – иə 2 – жоқ

4.41 Сіз балалық шағыңыздың көп бөлігін, яғни 15 жасқа дейін кіммен тұрдыңыз? Мына карточкадағы жауаптарды таңдап алуды өтінем.

0 карточкасын көрсетіңіз4.41: Балалық шақтағы отбасы.1 – тек биологиялық анаммен2 – тек биологиялық əкеммен 3 – биологиялық əкеммен жəне анаммен4 – биологиялық əкеммен жəне өгей анаммен5 – атаммен/əжеммен немесе екеуімен6 – басқа туыстармен 7 – асырап алушылармен8 – асырап алған ата-анаммен 9 – мектеп интернат10 – балалар үйінде 11 – жасөспірімдер үшін арнайы мекемеде12 – басқа

4.42 Сіз 15 жасқа толғанша Сіздің ата-анаңыз қандай қарым-қатынаста болды? Егер 0-ден – 10-ға дейінгі шəкіл бойынша бəрін есепке алсақ, 0-»өте жаман», ал 10-»өте керемет»дегенді білдіреді, сол кездегі өзіңіздің ата-анаңызбен араңыздағы қарым-қатынасты Сіз қалай си-паттайсыз?

Өте жаман

Өтекеремет

Білмеймін Қолданылмайды

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 97 994.43 Сіз 15 жаста болған кезде Сіздің əкеңіз кім болып жұмыс істеді?___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

96 – əкесі жайлы ештеңе білмейді 97 – білмейді 99 – қолданылмайды

4.44 Сіздің əкеңіз алған жоғарғы білім деңгейін атаңыз.___________________________________________________________

1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім5 – негізгі орта білім6 – бастауыш білім7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 8 – білмейді 99 - қолданылмайды

4.45 Сіз 15 жаста болған кезде Сіздің анаңыз кім болып жұмыс істеді?___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

96 – анасы жайлы ештеңе білмейді 97 – білмейді 99 - қолданылмайды

4.46 Сіздің анаңыз алған жоғарғы білім деңгейін атаңыз.___________________________________________________________

1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім5 – негізгі орта білім6 – бастауыш білім7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 97 – білмейді 99 - қолданылмайды

4.47 Сіз 15 жаста болған кезде Сіздің биологиялық/асырап алушы əкеңіз кім болып жұмыс істеді?

___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

97 – білмейді 99 – қолданылмайды

4.48 Сіздің биологиялық асырап алушы əкеңіздің алған жоғарғы білім деңгейін атаңыз.___________________________________________________________

1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім5 – негізгі орта білім6 – бастауыш білім7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 97 – білмейді 99 - қолданылмайды

4.49 Сіз 15 жаста болған кезде Сіздің биологиялық/асырап алушы анаңыз кім болып жұмыс істеді?

___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

97 – білмейді 99 – қолданылмайды

4.50 Сіздің биологиялық/асырап алушы анаңыздың алған жоғарғы білім деңгейін атаңыз.___________________________________________________________

1 – жоғары білімнен кейінгі білім2 – жоғары білім3 – техникалық жəне кəсіптік білім4 – жалпы орта білім5 – негізгі орта білім6 – бастауыш білім7 – ешқандай білім деңгейі жоқ 97 – білмейді 99 - қолданылмайды

4.51 Сіз өз ата-аналарыңыздан кем дегенде үш ай бойы алғаш рет бөлек тұруды бастаған ай мен жылды атаңыз.

ай |___|___| жыл |___|___|___|___| 97 – жауап беру қиын5.01 сұраққа өтіңіз

4.52 а. Сіз бір кездері ата-анаңыздан кем дегенде үш ай бойы бөлек тұрдыңыз ба? 1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Бұл алғаш рет қашан болды, ай мен жылды атаңыз? ай |___|___| жыл |___|___|___|___| 97 – жауап беру қиын

4.6 Ата-анадан бөлек тұрып бастауға ниет білдіру

4.53 Сіз алдағы үш жыл ішінде өзіңіз ата-анаңыздан бөлек тұруды көздейсіз бе? 1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар 3 – сенімді емеспін4 – мүмкін 5 – əрине 4.54 Егер Сіз өзіңіз ата-анаңыздан бөлек тұрып бастасаңыз, Сіз өз серіктесіңізбен бірге

тұруды бастайтыныңызға сенімдісіз бе? 1 – иə 2 – жоқ 4.55 Айталық, алдағы үш жыл ішінде Сіз ата-анаңыздан бөлек тұрып бастайсыз. Өтінемін,

маған айтыңызшы, бұл Сіздің өміріңіздегі əртүрлі аспектілерге қалай əсер етер еді. Өтінем, карточкада көрсетілген нұсқалардан жауапты таңдаңыз.

2.80 карточкасын көрсетіңіз: Жақсы немесе нашар.

Егер алдағы 3 жылда Сіз өз ата-аналарыңыздан бөлек тұрып бастасаңыз, Сіздің ойыңызша ол жағдайды қалай өзгертер еді: жақсы немесе нашар жағына? Мынандай аспектілерді қараңыз...

Жағдай айтарлықтай жақсарады

Жағдай жақса-рады

Жағдай жақсар-

майды да, нашарла-майды да

Жағдай нашар-лайды

Жағдай айтар-лықтай нашар-лайды

a. Сіздің не істегіңіз келеді, соны істеу мүмкіндігі

1 2 3 4 5

б. Сіз жарата алатын ақша саны 1 2 3 4 5в. өмірде басқа мақсаттарды жүзеге асыру мүмкіндігі

1 2 3 4 5

г. Сіздің өмірден алатын куанышыңыз бен қанағаттануыңыз

1 2 3 4 5

д. Сіздің сексуалдық өміріңіз 1 2 3 4 54.56 Мен, олардан бөлек тұруды [өмір сүруді] бастамас бұрын, орындау қажет болатын

шарттар туралы бірқатар пікірлерді оқып беремін. Өтінем, карточкада көрсетілген жауаптардың біреуін таңдай отырып Сіз қаншалықты бұл пікірлерге келісесіз немесе келіспейтініңізді маған айтыңызшы.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі

Толық келісем

Келісуім мүмкін

Келіспеймін, келіспеймін де емес

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Алдағы үш жылда менде өзімнің ата-анамнан бөлек тұруға қаржылық мүмкіндігім болады

1 2 3 4 5

б. Менің қолайлы баспанаға қол жеткізуіме болады, соған бай-ланысты алдағы үш жыл ішінде ата-анамнан бөлек тұруды ба-стай алам.

1 2 3 4 5

в. Алдағы үш жыл ішінде өзімнің ата-анамнан бөлек тұрып бастау үшін менің жеткілікті түрде денім сау болады.

1 2 3 4 5

г. Мен алдағы үш жыл ішінде өзімнің ата-анамнан бөлек тұруға дайын екенімді сеземін.

1 2 3 4 5

4.57 Енді мен алдағы үш жыл ішінде Сіз өз серіктесіңізбен бірге тұрады деп ойлауы мүмкін адамдар туралы бірнеше пікірлерді оқып беремін. Өтінем маған айтыңызшы, карточкада көрсетілген жауаптардың біреуін таңдай отырып Сіз қаншалықты бұл пікірлерге келісесіз немесе келіспейсіз.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі

Толық келісемін

Келісуім мүмкін

Келіспеймін, келіспеймін де емес

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Менің достарымның көпшілігі менің [тұратындардан] бөлек тұруым керек деп санайды

1 2 3 4 5

б. Менікілер [тұратындардан] мен олардан бөлек тұруым керек деп санайды

1 2 3 4 5

в. Менің серіктесім менімен [тұратындардан] бөлек тұруым керек деп санайды

1 2 3 4 5

5. ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҚОЛДАУ ЖҮЙЕСІ

5.1 Эмоционалдық қолдау (жеке мəселелерді талқылау)

5.01 Көптеген адамдар уақыт өте келе басқа адамдармен өздері үшін маңызды мəселелерді талқылайды. Мысалы, бұл Сізбен болған жақсы немесе жаман бір жағдай, Сіз тап болған проблемалар немесе Сіздің алаңдаушылығыңызды тудыратын сұрақтар. Соңғы 12 айда болғандардың барлығына қарай отырып, Сіз əдетте маңызды жеке мəселелеріңізді кіммен талқылайсыз? Өтінем, бұл адамдардың барлығының аттарын атап өтіңізші.

___________________

5.2 Балаларға күтім жасауды қамтамасыз ету

5.02 Соңғы 12 ай ішінде Сіздің үй шаруашылығыңыздағы [балаларға/сəбилерге] кім қарады? Өзіңізді қоспағанда сол адамдардың барлығының аттарын атауды өтінем.

___________________

5.03 Соңғы 12 ай ішінде Сіз туысқандарыңыздың немесе достарыңыздың тарапынан неме-се негізгі кəсібі балаға қарау болып табылмайтын басқа адамдардан балаға қарау үшін үнемі жəрдем алдыңыз ба? Сіздің үй шаруашылығыңызда тұрмайтын адамдар жайында сөйлесейік.

1 – иə ↓ 2 – жоқ

5.04 Мұндай көмекті Сіз кімнен алдыңыз? Өтінемін, осы адамдардың əрқайсысының аты мен тегінің алғашқы əрпін атаңыз

___________________

5.05 Сізге [көрсетілген тұлға], Сіздің [балаларыңызға/сəбилеріңізге] қарауға қаншалықты жиі көмектесті?

Аптасына Айына Жылына ____________рет

5.06 [Көрсетілген тұлға] көмегі төленді ме?1 – иə 2 – жоқ

5.07 a. Сіз балабақша, бөбекжай, ұзартылған күн топтары, бала күтімі бойынша өздігінен ұйымдастырылған топтар, бала күтуші немесе ақылы немесе басқа институционалдық меха-низм немесе ақылы қызметтер бойынша тұрақты көмек алдыңыз ба?

1 – иə 2 – жоқб. Өтінемін, карточкада көрсетілген барлық тұрақты қолданылатын нұсқаларды атаңыз.5.07 карточкасын көрсетіңіз5.07: Балаларға кəсіби күтім жасау1 – бала бағушы2 – балабақша3 – бөбекжай немесе өзге де мектепке дейінгі мекеме4 – ұзартылған күн тобы5 – өз бетімен ұйымдастырылған балаларға күтім жасау тобы6 – басқа нұсқаб. Сіз қаншалықты [көрсетілген қызметтер] жиі қолданасыз?Кестеге жауаптарды жазыңыз.

егер еске алынса белгі қойыңыз

қолдану жиілігіА= апта; А= ай; Ж= жыл

1 – бала бағушы А А Ж_____ рет2 – бала бақша А А Ж_____ рет3 – бөбекжай немесе басқа мектепке дейінгі ұйым

А А Ж_____ рет

4 – ұзартылған күн тобы А А Ж_____ рет5 – өз бетімен ұйымдастырылған балаларға қарау топтары

А А Ж_____ рет

6 – басқа нұсқалар А А Ж_____ бір рет5.08 Əдетте Сіздің үй шаруашылығыңыз бала күтіміне жалпы қанша төлейді, егер төлейтін

болса?Аптасына Айына Жылына __________________ каз. теңге

0 – балаға күтім жасау бойынша қызметке төленбейді

5.09 Соңғы 12 ай ішінде Сіз басқа адамдарға бала қарауға көмектестіңіз бе? Егер Сіз балаға қарау бойынша кəсіби қызмет көрсететін болсаңыз, өтінем Сіз өз жұмысыңыздан бөлек көрсеткен көмекті ғана көрсетіңіз.

1 – иə ↓ 2 – жоқ

5.10 Сіз кімге мұндай көмек көрсеттіңіз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты мен тегінің алғашқы əрпін атаңыз.

___________________5.11 [Көрсетілген тұлға] балаларына қарауға қаншалықты жиі көмектестіңіз?Аптасына Айына Жылына ____________рет

5.3 Практикалық көмек

5.12 Соңғы 12 айда Сіздің үй шаруашылығыңызда күнделікті ас дайындау, шаңсорғыштың көмегімен үй жинау, кір жуу, үйдегі ұсақ-түйек жөндеулер, шоттарды төлеу мен қаржылық есеп жүргізу сияқты міндеттерді əдетте кім орындайды? Өтінем өзіңізді қоспағанда, бұл адамдардың бəрінің атын атаңыз.

___________________5.13 Соңғы 12 айда үйдегі мұндай жұмыстармен кəсіби айналыспайтын адамдар тарапы-

нан мысалы, күнделікті ас дайындау, шаңсорғыштың көмегімен үй жинау, үйдегі ұсақ-түйек жөндеулер, шоттарды төлеу мен қаржылық есеп жүргізу үшін тұрақты көмек алдыңыз ба? Сіздің үй шаруашылығыңызда тұрмайтын адамдар жайында сөйлесейік.

1 – иə ↓ 2 – жоқ

5.14 Сіз мұндай көмекті кімнен алдыңыз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________

5.15 Сізге [көрсетілген тұлға] үй шаруасындағы жұмысты орындау үшін каншалықты жиі көмектесті?

____________рет Аптасына Айына Жылына

5.16 [Көрсетілген тұлға] көмегіне ақы төленді ме? 1 – иə 2 – жоқ

5.17 a. Сіз мемлекеттік немесе жеке ұйымдар (мысалы, үй шаруасына көмек, «жеткізіп беретін тамақ», үй шаруасына əлеуметтік қызмет көрсету) тарапынан үй шаруасының жұмысын орындау үшін кəсіби көмекті үнемі аласыз ба?

1 – иə, мемлекет тарапынан2 – иə, жеке ұйым тарапынан3 – иə, бірақ мен ұйымның типін білмеймін4 – жоқб. Сіз мұндай көмекті қаншалықты жиі пайдаланасыз?Аптасына Айына Жылына ____________рет

5.18 Сіздің үй шаруашылығыңыз үйдегі жұмыстарды орындау үшін əдетте қанша төлейді, егер жалпы төлейтін болса?

Аптасына Айына Жылына __________________ теңге

0 - үй шаруасына көмек бойынша төлемейді

5.19 Сіз соңғы 12 айда Сіздің үй шаруашылығыңызда тұрмайтын адамдарға үй шаруа-сы жұмыстарын атқаруда тұрақты көмек көрсеттіңіз бе? Егер Сіз үй шаруашылығын жүргізу қызметімен кəсіби айналысатын болсаңыз, өтінем Сіз жұмысыңыздан бөлек көрсеткен көмектеріңізді ғана көрсетіңіз.

1 – иə 2 – жоқ

5.20 Сіз кімге мұндай көмек көрсеттіңіз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз

___________________

5.4 Өзіне күтім жасау (жеке бас тазалығы)

5.21 Сіз өзіңізге күтім жасауда, мысалы киіну кезінде, жуыну немесе душ қабылдау, тамақтану, төсектен тұру немесе төсекке жатқызу, дəретхананы пайдалану кезінде тұрақты көмекті қажет етесіз бе?

1 – иə 2 – жоқ

5.22 Үй шаруашылығыңызда соңғы 12 айда Сізге күтім жасауда мысалы, киіну кезінде, жу-ыну немесе душ қабылдау, тамақтану, төсектен тұру немесе төсекке жатқызу, дəретхананы пайдалану кезінде тұрақты көмек көрсеткен адам бар ма?

1 – иə 2 – жоқ

5.23 Сіз мұндай көмекті кімнен алдыңыз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________

5.24 Сізге өзіңізге қарауға соңғы 12 айда мысалы киіну кезінде, жуыну немесе душ қабылдау, тамақтану, төсектен тұру немесе төсекке жатқызу, дəретхананы пайдалану кезінде тұрақты көмек көрсететін адам бар ма? Сіздің үй шаруашылығыңызда тұрмайтын адамдар жайында сөйлесейік.

1 – иə 2 – жоқ

5.25 Сіз мұндай көмекті кімнен алдыңыз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________

5.26 [Көрсетілген тұлға] Сізге өзіңізге күтім жасауға қаншалықты жиі көмектесті?Аптасына Айына Жылына ____________

5.27 [Көрсетілген тұлға] көмегіне ақы төленді ме?1 – иə 2 – жоқ

5.28 Соңғы 12 айда Сіз мемлекеттік немесе жеке ұйымдардағы мамандар тарапынан өзіңізге күтім жасау үшін тұрақты көмек алдыңыз ба?

1 – иə, мемлекет тарапынан2 – иə, жеке ұйым тарапынан3 – иə, бірақ мен ұйымның типін білмеймін4 – жоқ

б. Сіз мұндай көмекті қаншалықты жиі пайдаланасыз?Аптасына Айына Жылына ____________

5.29 Сіз өзіңізге көрсетілген көмек бойынша күнделікті қанша төлейсіз?Аптасына Айына Жылына __________________ теңге

0 - өзіне күтім жасау бойынша көмекке төлемейді

5.30 Соңғы 12 ай ішінде Сіз өз үй шаруашылығыңыздағы немесе кез-келген кімге бол-сын өзін қарауға мысалы жууыну, төсектен тұру немесе киіну кезінде көмек көрсеттіңіз бе?

1 – иə 2 – жоқ

5.31 Сіз кімге мұндай көмек көрсеттіңіз? Өтінем, бұл адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________5.5 Қаржылық көмек5.32 Сіз [немесе Сіздің] [жұбайыңыз/серіктесіңіз] соңғы 12 айда бұл үй шаруашылығының

құрамына кірмейтін кімнен болса да ақша немесе қандайда бір тауар алдыңыз ба? 80 000 мың теңгеден кем емес соманың сыйлықтары ғана ескеріледі жəне бірге тұру немесе тамақтануды қоспауды өтінем

1 – иə ↓ 2 – жоқ

5.33 Сіз кімнен мұндай көмек алдыңыз? Өтінем, осы адамдардың əрқайсысының аты жəне тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________

5.34 Сіз [немесе Сіздің] [жұбайыңыз/серіктесіңіз] соңғы 12 айда кімге болса да ақша немесе қандай да бір тауарды басқа адамдарға сыйладыңыздар ма? 250 евродан (87250 теңге) кем емес соманың сыйлықтары ғана ескеріледі жəне бірге тұру немесе тамақтануды қоспауды өтінем.

1 – иə 2 – жоқ

5.35 Сіз кімге мұндай көмек көрсеттіңіз? Өтінем, осы адамдардың əрқайсысының аты мен тегінің бірінші əрпін атаңыз.

________________

5.36 Сіз [немесе Сіздің] [жұбайыңыз/серіктесіңіз] бұрын соңды тауар немесе 170 000 мың теңгеден жоғары сомада мүлік, мұраға ақша алдыңыз ба?

1 – иə ↓ 2 – жоқ

5.37 Сіз [немесе Сіздің] [жұбайыңыз/серіктесіңіз] үлкен сыйлық немесе мұраны қай жылы алдыңыз?

Жыл: ______

5.38 Сіз [немесе Сіздің] [жұбайыңыз/серіктесіңіз] бұл сыйлық немесе мұраны кімнен алдыңыз? Өтінем, осы адамдардың əрқайсысының аты мен тегінің бірінші əрпін атаңыз.

___________________

5.6 Аттарды интерпретациялау

5.39 Ал енді менің Сіз атап өткен адамдар жайлы көбірек білгім келеді [көрсетілген тұлға] əйел немесе ер?

1 – ер 2 – əйел

5.40 [Көрсетілген тұлға] неше жаста?______ жас

0 – [көрсетілген тұлға] қайтыс болды

5.41 [Көрсетілген тұлға] Сізге туыстық/қатынас дəрежесін көрсетіңіз?5.41 карточкасын көрсетіңіз5.07:5.411 –жұбай немесе серіктес2 – қазіргі жұбайдың немесе серіктестің биологиялық баласы 3 – бұрынғы жұбайының немесе серіктестің биологиялық баласы 4 – өгей ұл/өгей қыз 5 – асырап алынған бала 6 – қамқорлыққа алынған бала 7 –биологиялық ата-анасы немесе бала асырап алушы8 – өгей əке/өгей ана (бала асырап алуды ресімдемеген) 9 – қазіргі серіктестің немесе жұбайының бала асырап алушы немесе биологиялық ата-анасы 10 – өгей əке/өгей ана (бала асырап алуды ресімдемеген) немесе қазіргі серіктестің не-

месе жұбайының қамқоршысы 11 – немере ұл/немере қыз немесе шөбере ұл/шөбере қыз (респонденттің немесе серіктестің) 12 – ата/əже немесе үлкен ата/үлкен əже (респонденттің немесе серіктестің) 13 – аға-іні немесе əпке-қарындас14 – жұбайының немесе серіктестің аға-інісі немесе əпке-қарындасы15 – серіктестің немесе жұбайының қызыңың немесе баласының 16 – респонденттің басқа туысы17 – серіктестің немесе жұбайының басқа туысы 18 – туыс емес (туыстық жоқ)

6. РЕПРОДУКЦИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯ

6.1 Ағымдағы жүктілік6.1 а. Енді мен жүктілік жəне балалардың тууы жайында Сізге тағы бірнеше сұрақ қойғым

келіп тұр. Сіз қазіргі уақытта жүктісіз бе? 1 – иə 2 – жоқ 3 – мүмкін, əзір білмеймін

б. Енді мен жүктілік жəне балалардың тууы жайында Сізге тағы бірнеше сұрақ қойғым келіп тұр. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз қазіргі уақытта жүкті ме?

1 – иə 2 – жоқ 3 – мүмкін, əзір білмеймін

в. Енді мен жүктілік жəне балалардың тууы жайында Сізге тағы бірнеше сұрақ қойғым келіп тұр. Сізден қазіргі уақытта жүкті болған əйелдерді Сіз білесіз бе?

1 – иə 2 – жоқ 3 – мүмкін, əзір білмеймін

6.02 Баланың туу айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

6.03 Тікелей жүкті болмас алдында Сіз қандай да бір уақытта балалы/тағы бір балалы болуды көздедіңіз бе?

1 – иə 2 – жоқ 3 – сенімді емеспін

6.04 Бұл жүктілік Сіз қалаған уақытыңыздан ерте, кеш немесе мөлшермен уақытында болды ма?

1 – бұрын 2 – кейін 3 – мөлшермен уақытында

6.2 Бала тууға қабілеттілік

6.05 Сіздің балалы/тағы бір балалы болуға физикалық қабілетіңіз жете ме?1 – əрине жоқ 2 – жоқ шығар 3 – мүмкін 4 – əрине 97–білмеймін

6.06 a.Сізге стерилизация немесе операция жасалды, Сіз сол себептен бала/тағы бала көтере алмайсыз ба?

1 – иə 2 – жоқ 98 – жауаптан бас тарту б.Мұндай операция қашан жасалған, айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

6.07 Сіз енді бала/тағы балалар көтере алмайтындығыңыз жайлы қашан білдіңіз, ай мен жылды атаңыз?

ай |___|___| жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, айта алмаймын

6.08 Сіздің қазіргі серіктесіңіздің/жұбайыңыздың физикалық тұрғыда балалы бола алатыны жайлы Сізге қаншалықты мəлім, егер ол мұны қаласа?

1 – əрине жоқ 2 – жоқ шығар 3 – мүмкін 4 – əрине иə97– білмеймін

6.09 а. Сіздің серіктесіңізге/жұбайыңызға бір кездері стерилизация немесе операция жасалған ба, сол себептен ол бала/тағы бала көтере алмай ма?

1 – иə 2 – жоқ 98 – жауаптан бас тарту б. Мұндай операция қашан жасалған айы мен жылын атаңыз.ай |___|___| жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беруге қиналамын6.10 а. Сіздің (немесе Сіздің қазіргі серіктесіңіз/жұбайыңыз) қазіргі уақытта жүкті болуға

тырысасыз ма? 1 – иə 2 – жоқ

б. Сіз (немесе Сіздің қазіргі серіктесіңіз/жұбайыңыз) алғаш рет қашан жүкті болуға тырыстыңыз?

ай |___|___| жыл |___|___|___|___| 97 – білмеймін, жауап беруге қиналамын

в. Сіз (немесе Сіздің қазіргі серіктесіңіз/жұбайыңыз) қазіргі уақытта Сіздің (Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз) жүкті болуыңыз үшін мына карточкада көрсетілгендердің қайсысын істейсіз? Өтінем не істейтіндеріңіздің барлығын атап шығыңыз.

6.10 карточкасын көрсетіңіз6.10: Ұрықсыздықты емдеу.1 – дəрілік ем2 –овуляция уақытын анықтау əдістері3 – экстракорпоральды ұрықтандыру (ЭКҰ) немесе ооцит цитоплазмасына (ИКСИ) спер-

матозоидтар енгізу 4 – хирургиялық операция5 – жасанды ұрықтандыру6 – емдеудің басқа да əдістері0 – қолданбадыңыз немесе ештеңе істемедіңіз (карточкада жоқ)

6.11 Осы жолы жүкті болу үшін Сізге (Сіздің серіктесіңізге/жұбайыңызға) көмек беру үшін Сіз қашан қандай да бір шешім қабылдап бастаған ай мен жылды атаңыз?

ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

6.12 Қазіргі таңда Сіз [немесе Сіздің серіктес/жұбайыңыз] жүктіліктен алдын-ала сақтану үшін, мына карточкада аталғандардың арасынан қайсысын жасайсыз немесе қолданасыз? Өтінем Сіз жасаған немесе қолданғандардың барлығын атап өтіңіз.

6.12 карточкасын көрсетіңіз6.12: Контрацепция1 – презерватив2 – дəрілер3 – жатырішілік құрал (спираль, ілмек)4 – бауырша/ мойнақ қалпақшасы5 – көпіршік/ крем/ сілікпе/ суппозиторий6 – инъекциялық дəрі-дəрмектер (мысалы, депо-провера)7 – имплантациялық контрацептивтер (мысалы, норплант)8 – персона (ықшам монитор жəне əйелдің зəріндегі жыныстық гормондар концентрация-

ларының ай сайынғы ауытқуын анықтау үшін тест белдеу жиынтығы)9 – жеделдетілген гормоналдық контрацепция (келесі күні таңертең қабылдайтын, дəрі)10 – тоқтатылған жыныстық акт11 – күнтізбелік (ырғақты) əдіс0 – ешқашан пайдаланбағансыз немесе ештеме істемегенсіз (карточкада жоқ)

6.13 Сіз соңғы рет жүктілікті алдын алу үшін қандай да бір шара қолданған ай мен жыл-ды атаңыз.

ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

0 - пайдаланбаған немесе ештеме істемеген

6.3 Бала тууға ниет білдіру

6.14 Сіз алдағы үш жыл ішінде бала/тағы бір бала тууға ниеттісіз бе? 1 – əрине жоқ2 – мүмкін жоқ3 – сенімді емеспін4 – мүмкін 5 – əрине

6.15 Жақын арадағы үш жыл ішінде Сіз бала/тағы бір бала тумасаңыз, Сіз жалпы биология-лық балалы болуды, бала асырап алуды немесе өгей балалы болуға ниеттісіз бе?

1 – əрине жоқ2 – мүмкін жоқ 3 – сенімді емеспін4 – мүмкін 5 – əрине

6.16 Сіздің бірінші/келесі балаңыздың ұл немесе қыз болғанын қалайсыз ба?1 – ұл 2 – қыз 3 – маңызды емес

6.17 Сіз барлығы неше балалы болуды көздедіңіз?________ бала 0 – білмеймін, жауап беруге қиналамын

6.18 Сіз бала/тағы бір бала тууды көздемесеңіз де, жақын үш жыл ішінде Сізде бала/тағы бір бала туылады делік. Өтінемін, маған айтыңызшы Сіздің ойыңызша Сіздің өмірлік аспектілеріңізге бұл қалай əсер ететінін көрсетіңіз. Өтінемін, карточкада көрсетілген нұсқалардан жауаптарды таңдаңыз.

2.80 карточкасын көрсетіңіз: Жақсы немесе жаман.

Егер жақын үш жыл ішінде Сізде бала/тағы бір бала болса, Сіздің ойыңызша бұл жағдайды қалай өзгертер еді: жақсы жағына немесе жаман жағына? Мынандай аспектілерді қараңыз.

Жағдай əлдеқайда жақсарады

Жағдай жақсарады

Жағдай жақсармайды да нашарла-майды да

Жағдай нашар-лайды

Жағдай əлдеқайда нашар-лайды

a. Сіз не қаласаңыз соны істеу мүмкіндігіңіз

1 2 3 4 5

б. Сіз жұмсай алатын ақша саны

1 2 3 4 5

в. Өмірдегі басқа мақсаттарды жүзеге асыру мүмкіндігі

1 2 3 4 5

г. Сіздің өмірден алатын қуаныш пен қанағатыңыз

1 2 3 4 5

д. Сіздің жұмысқа орналасу мүмкіндігіңіз

1 2 3 4 5

е. Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың жұмысқа орналасу мүмкіндігі

1 2 3 4 5

6.19 Мен бала/тағы бір бала тумас бұрын орындалуы қажет шарттар туралы кейбір пікірлерді оқып берейін. Өтінемін, карточкадағы жауаптарды таңдай отырып, маған айтыңызшы қаншалықты Сіз бұл пікірлермен келісесіз немесе келіспейсіз.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі

Толық келісемін

Келісуім мүмкін

Келіспеймін де,

келісемін де

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Алдағы үш жыл ішінде мен өзіме бала/тағы бір бала тууға қаржылай жағдайым келеді

1 2 3 4 5

б. Алдағы үш жыл ішінде менде қолайлы баспанаға қол жеткізу мүмкіндігім болады, соның арқасында мен бала/тағы бір бала туа аламын

1 2 3 4 5

в. Алдағы үш жыл ішінде мен бала/тағы бір бала туу үшін денсаулығым барынша жақсы болады

1 2 3 4 5

г. Алдағы үш жыл ішінде мен бала/тағы бір бала тууға дай-ын екенімді сеземін

1 2 3 4 5

д. Алдағы үш жыл ішінде менің бала/тағы бір бала тууға лайықты серіктесім болады

1 2 3 4 5

е. Алдағы үш жыл ішінде мен-де бала/тағы бір бала болса, отбасылық өмір мен жұмысты қатар алып жүре алар едім

1 2 3 4 5

ж. Алдағы үш жыл ішінде менің серіктесімнің бала/тағы бір бала тууға денсаулығы барынша жақсы

1 2 3 4 5

з. Алдағы үш жыл ішінде мен-де бала/тағы бір бала туыл-са, балаға қанағатты түрде қарауға менің мүмкіндігім болады

1 2 3 4 5

и. Алдағы үш жыл ішінде менде бала туылса, бала күтіміне байланысты жеткілікті түрде демалыс алуға менің мүмкіндігім болады

1 2 3 4 5

6.20 Енді мен жақын үш жыл ішінде Сізде бала/тағы бір бала туатыны жайлы басқа адамдардың не ойлайтыны жайында бірнеше пікірлерді оқып беремін. Өтінемін, карточкадағы жауаптарды таңдай отырып, маған айтыңызшы қаншалықты Сіз бұл пікірлермен келісесіз немесе келіспейсіз.

2.82 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісемін

Келісетін шығармын

Не келісемін не келіспеймін

Келіспейтін шығармын

Толық келіспеймін

a. Менің достарымның көпшілігі менің бала/тағы бір бала тууым керек деп санайды

1 2 3 4 5

б. Менің ата-анам менің бала/тағы бір бала тууым керек деп санайды

1 2 3 4 5

в. Менің серіктесім менің бала/тағы бір бала тууым керек деп санайды

1 2 3 4 5

7. ДЕНСАУЛЫҚ ЖƏНЕ АМАНДЫҚ

7.01 Барлық жағдайларды есепке ала отырып қазіргі уақытта Сіз жалпы өз өміріңізбен бүгінгі күні қаншалықты қанағаттанасыз? Өтінемін, осы карточкадан жауаптарды таңдаңыз, мұндағы «0» «аса қанағаттанбаймын» дегенді білдіреді, ал «10» «өте қанағаттанамын» дегенді білдіреді.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 977.1 Жалпы денсаулық

7.02 Жалпы Сіздің денсаулық жағдайыңыз қандай?1 – өте жақсы2 – жақсы3 – қанағаттанарлық4 – нашар5 – өте нашар7.03 а. Сіздің қандай да бір созылмалы немесе ұзаққа созылған ауруыңыз бар ма? 1 – иə ↓ 2 – жоқ

б. Сіз аталған созылмалы жəне ұзаққа созылған аурудан көп зардап шектіңіз бе? 1 – 6 айдан жоғары2 – 6 айдан – 1 жылға дейін3 – 1 жылдан – 5 жылға дейін4 – 5 – 10 жылға дейін5 – бала кезімнен

в. Дəрігер қай кезде болсын Сізге келесі дерттердің ішіндегі кез-келгенінің Сізде бар екендігін айтты ма?

Иə Жоқa. Жүрек дерті (мысалы, жүрек ұстамасы, миокард инфаркты, тəждік артериялар тромбозы, жүректің іркілістік жетіспеушілігі)

1 2

б. Жоғары қан қысымы немесе гипертензия 1 2в. Холестериннің жоғары деңгейі 1 2г. Диабет немесе қандағы қант деңгейінің жоғарылығы 1 2д. Созылмалы өкпе дерті, мысалы, созылмалы бронхит немесе эмфизема

1 2

е. Астма 1 2ж. Асқазан-ішек жолдары ауруы 1 2з. Буын ауруы 1 2и. Жүйке ауруы 1 2к. Онкологиялық ауруы 1 2л. Басқа дерттер, өтінем көрсетіңіз ________________________ 1 2

Бақылау: Барлық еске түсірілген дерттер үшін келесі сұрақтарды қойыңыз, мұндағы [дерттің атауы] – бұл аталған дерттің атауы.

7.04 Сізге алғаш рет диагноз қойылған кезде Сіз қанша жаста едіңіз [дертті атаңыз]?_________ жыл.

7.05 a. Сізге күнделікті үй шаруасын орындауға мүмкіндік бермейтін Сізде физикалық не-месе психологиялық ауытқуларыңыз немесе мүгедектігіңіз бар ма?

1 – иə 2 – жоқ

б. Қаншалықты ұзақ?1 – 6 айдан аз2 – 6 айдан – 1 жылға дейін3 – 1 жылдан 5 жылға дейін4 – 5 - 10 жылға дейін5 – 10 жыл немесе одан астам6 – балалық шақтан

в. Өтініш, айтыңызшы, Сізге қандайда бір мүгедектік бойынша топ тағайындалды ма?1 – иə 2 – жоқ 3 – құжаттар рəсімделуде

г. Сізге мүгедектіктің қай тобын тағайындады?1 - I топ 2 - II топ 3 - III топ

д. Өтініш,Сізге қашан мүгедектік тағайындалды, айы мен жылын көрсетіңіз. ай|___|___| жыл |___|___|___|___|

7.06 а. Өзіңіздің шамамен салмағыңызды айтыңыз (килограммде).________ килограмм

б. Өтініш, Сіздің салмағыңыз соңғы жыл ішінде қалай өзгерді көрсетіңіз.1 – көбейді 2 – азайды3 – өзгерген жоқ 7.07 Өзіңіздің шамамен бойыңызды айтыңыз (сантиметрде).________ сантиметр

7.2 Жеке қасиеттер

7.08 Əрі қарай Сіздің мінез-құлқыңызға сəйкес келуі немесе сəйкес келмеуі мүмкін мінездемелердің 15 пікірі жалғасады. Өтінемін, бұл əр пікірдің Сіздің мінезіңізге бірден жетіге дейінгі шəкіл бойынша қандай дəрежеде екенін көрсетіңіз, мұндағы «1» «Маған мүлде ұқсамайды» дегенді білдіреді, ал «7» - «Абсолютті түрде маған ұқсайды» дегенді білдіреді. Əр пікірге тым ұзақ ойланбаңыздар, жай ғана Сіздің ойыңызша Сізге бəрінен де сəйкес келетінін көрсетіңіз.

7.08 карточкасын көрсетіңіз7.08: Келісім шəкілі

Менің ойымша мен... Сəйкес келмейді

Толық сəйкес келеді

a. Кейде айналадағылармен дөрекі боламын

1 2 3 4 5 6 7

б. Жұмысты мұқият орындаймын 1 2 3 4 5 6 7в. Сөзшеңмін 1 2 3 4 5 6 7г. Көп уайымдаймын 1 2 3 4 5 6 7д. Маған жаңа ойлар келеді, ой-лау қабілетім жақсы

1 2 3 4 5 6 7

е. Кең пейілмін 1 2 3 4 5 6 7ж. Жалқаулыққа бейіммін 1 2 3 4 5 6 7з. Адамдармен жеңіл араласып кетем, тез тіл табысамын

1 2 3 4 5 6 7

и. Жылдам ашуланам, уайым-даймын

1 2 3 4 5 6 7

к. Көркем, эстетикалық күйзелістерді бағалаймын

1 2 3 4 5 6 7

л.Іс жүзінде барлық басқа адамдардың сезімдері мен жақсылықтарын қадірлеймін

1 2 3 4 5 6 7

м. Барлығын сауатты, айқын орындаймын

1 2 3 4 5 6 7

н. Сабырлымын 1 2 3 4 5 6 7о. Босаңмын, күйзелісті оңай жеңе білем

1 2 3 4 5 6 7

р. Ашық қиялға берілемін 1 2 3 4 5 6 7

7.3 Адам өз өміріне өзі билік ететінін сезіну

7.09 Өтінемін, 1-ден 5-ке дейінгі шəкіл бойынша келесі бес пікірдің ішінен қайсысымен Сіз қаншалықты келісетініңізді немесе келіспейтіңізді айтыңыз, мұндағы 1 = Толық келіспеймін, 2 = Келіспейтін шығармын, 3 = Не келісемін, не келіспеймін, 4 = Келісетін шығармын, 5 = Толық келісемін.

2.81 карточкасын көрсетіңіз7.08: Келісім шəкілі.

Толық келіспей-

мін

Келіспейтін шығармын

Не келісем, не келіспеймін

Келісетін шығармын

Толық келісемін

a. Кейде мені бағындырып алғандай əсер етеді

1 2 3 4 5

б. Мен өзіммен не болып жатқанын мүлде бақылай алмаймын

1 2 3 4 5

в. Көбінесе мен өзімнің өмірлік проблемаларды жеңуге қабілетсіз жəне дəрменсіз екенімді сезінем

1 2 3 4 5

г. Мен өз өмірімдегі маңызды мəселелерді өзгерту үшін бірдеңе істеуім шамалы

1 2 3 4 5

7.4 Амандылық

7.10 Сіздің көзқарасыңызша жалпы Сіз қаншалықты бақыттысыз? Өтінемін мына карточ-каны қолданыңыз.

7.10 карточкасын көрсетіңіз: Бақыт шəкілі

Өте бақытсызбын

Абсолютті түрде бақыттымын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 977.11 Мен қазіргі уақытта Сіз не сезінетініңіз жайында алты пікірді оқимын. Өтінемін, олардың

əрқайсысы үшін Сіздің соңғы уақыттағы оларды сезінгендеріңізге олардың қаншалықты сəйкес келетінін көрсетіңіз.

7.11 карточкасын көрсетіңіз: Жарастық шəкілі

Иə Көптеу немесе аздау Жоқa. Қиналған жағдайда маған қолұшын беретін көп адамдар бар

1 2 3

б. Менде бос кеңестікте, бос қалғандай жалпы сезім бар

1 2 3

в. Менің айналамдағы адамдар маған жеткіліксіз 1 2 3г. Мен көптеген адамдарға толық сене аламын 1 2 3д. Көбінесе мен ешкімге керек емес екендігімді сеземін

1 2 3

е. Мен жақындық сезінетін жеткілікті адамдар бар 1 2 37.12 Өтінемін, айтыңызшы, қаншалықты Сіз соңғы аптада келесі сезімдерді жиі сезіндіңіз.7.12 карточкасын көрсетіңіз: Жиілік

Соңғы апта ішінде: Ешқашан Сирек Кейде Жиі Уақыттың көп бөлігін немесе үнемі

a. мен тіпті отбасымның жəне достардың көмегімен де жабырқауды еш жеңе алмайты-нымды сездім

0 1 2 3 4

б. мен жабырқаңқы көңілде болдым 0 1 2 3 4в. менің өмірім ойдағыдай болмады деп ойладым

0 1 2 3 4

г. маған қорқынышты болды 0 1 2 3 4д. мені мұң басты 0 1 2 3 4

8. РЕСПОНДЕНТТІҢ ҚЫЗМЕТІ МЕН ТАБЫСЫ

8.01 Енді мен сіздің қазіргі жұмысыңыз жəне күнделікті қызметіңіз жайында бірнеше сұрақ қойғым келіп тұр. Бұрын сіз [1.06 сұрағына жауап] айтқан болатынсыз.

20 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛRESMI

(Жалғасы. Басы 17-19-беттерде)

(Соңы 21-бетте)

1 – кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс 2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студенттер11 – оқу демалыстары12 – зейнеткерлер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – жүктілікке жəне босану бойынша демалыс16 – бала күтіміне бойынша демалыс17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы жүктілікке жəне босану бойынша демалыс

8.02 Сіздің өміріңізде бұл кезең қашан басталды? ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

8.03 Сіз соңғы 4 апта ішінде жұмыс іздедіңіз бе немесе ақылы жұмысқа орналастыңыз ба? 1 – иə 2 – кейінірек кірісетін жұмысты тауып қойғандықтан, жоқ3 – жоқ

8.1 Зейнеттемін немесе үй шаруашылығымен айналысамын.

8.04 Қаншалықты Сіз өз дəрежеңізбен қанағаттанасыз [үй шаруашылығымен айналысатын зейнеткер/адам]? Өтінем, осы карточкаға қарап шəкілдегі мəндерді атаңыз.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 97

8.05 Алдағы үш жылда Сіз жұмысқа орналасуды немесе өз ісіңізді бастауды жоспар-лайсыз ба?

1 – əрине жоқ2 – бəлкім жоқ3 – сенімді емеспін4 – бəлкім иə5 – əрине

8.06 Сіз [ағымдағы еңбек түрі] болардың алдында, Cізде жұмыс немесе тікелей өз ісіңіз болды ма?

Сіздің жұмыс уақытыңыздың көп бөлігі өткен жұмысыңызды немесе бизнесіңізді көрсетіңіз.1 – иə 3 – жоқ

8.07 Өтінем, Сіз орындаған негізгі жұмысты сипаттаңыз.___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

8.08 Сіз:1 – жалдамалы жұмыс істеді(ңіз)2 – өзіңізге жұмыс істеді(ңіз) 3 – кəсіби оқытудан өтті(ңіз) немесе 4 – отбасылық істе немесе фермер/шаруа қожалығында отбасы мүшелеріне көмектесті(ңіз)

8.09 Сіздің қол астыңызда қанша адам болды?Жұмысшылар саны _____________ 0 – қол астымда ешкім болған жоқ

8.10 Еңбегіне ақы алатын отбасы мүшелерін қоса алғанда Сізде қанша ақы төлейтін жұмыскерлеріңіз болды?

Жұмыскерлер саны _____________ 0 – қол астыңызда ешкім болған жоқ

8.11 Неге Сіз алдыңғы жұмысты немесе бизнесті істемей қойдыңыз? Өтінем, негізгі себебін белгілеңіз.8.11 карточкасын көрсетіңіз8.11: Жұмысты аяқтау себептері.1 – жұмыстан кету (бизнестің жабылуы, қысқартулар, зейнетке ерте шығу, отставка жəне тағы басқа)2 – шекті жасқа жетуге байланысты жұмыстан шығу3 – келісімшарттың аяқталуы/уақытша жұмыс4 – өзінің немесе отбасы бизнесінің сатылуы/жабылуы5 – некеге тұру6 – бала туу балаға/балаларға күтім жасау қажеттілігі7 – қарт(тарға), ауру адам(дар)ға немесе мүгедек(тер)ге күтім жасау қажеттілігі8 – серіктестің/жұбайының жұмысы көшуді талап етті9 – оқу10 – əскери немесе балама қызмет11 – өзінің ауруы немесе мүгедектік12 –зейнетке кету немесе өз қаражаты есебінен өмір сүруді қалауы13 – басқалар 8.12 Сіз жалдамалы жұмысшы немесе өзін-өзі жұмыспен қамтитын жұмысшы болып жеті

күн ішінде өткен жексенбіге дейін ақы төлейтін қандай да бір жұмысты істедіңіз бе?1 – иə 3 – жоқ

8.2 Ана –жүктілікке жəне тууға байланысты демалыста, ата-аналарыныңдың немесе отбасы мүшелері біреуі бала күтіміне байланысты демалыста.

8.13 Сіз жүктілікке немесе босану бойынша, бала күтіміне байланысты демалыстасыз ба?1 – анам жүктілікке немесе босану, бала күтімі бойынша демалыста2 – балаға күтім жасау бойынша ата-аналардың бірі демалыста3 – балаға күтім жасау бойынша отбасы мүшесі демалыста

8.14 Сіз жалдамалы жұмысшы немесе өзін-өзі жұмыспен қамтитын жұмысшы болып жеті күн ішінде өткен жексенбіге дейін ақы төлейтін қандай да бір жұмысты істедіңіз бе??

1 – иə 2 – жоқ

8.15 Сіздің бала күтімі, туу немесе жүктілікке демалысыңыз біткен соң жұмысқа қайта оралу мүмкіндігіңіз бар ма?

1 – иə 2 – жоқ3 – маған келмейді, демалысқа дейін жұмыс істегем жоқ

8.16 a. Сіз демалыс аяқталған соң бастапқы жұмысқа оралуды көздеп отырсыз ба?1 – əрине жоқ2 – мүмкін жоқ3 – сенімді емеспін4 – мүмкін иə5 – əрине иə

б. Сіз демалыс аяқталған соң жұмыс істеуді көздеп отырсыз ба?1 – əрине жоқ2 – мүмкін жоқ3 – сенімді емеспін4 – мүмкін иə5 – əрине иə

8.3 Жұмыс істейтіндерге қойылатын сұрақтар.

8.17 Қазіргі уақытта Сіз кім болып жұмыс істейсіз? Өтінем, Сіз істейтін негізгі қызметті сипаттаңыз. Егер Сіз екі немесе одан көп жұмыста немесе өзіңіздің екі ісіңізді жүргізсеңіз, Сіздің жұмыс уақытыңыздың көп бөлігі жұмсайтынын көрсетіңіз.

___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

8.18 Сіз толық немесе жартылай жұмыспен қамтылғансыз ба?1 – жұмыспен толық қамтылу 2 – жұмыспен жартылай қамтылу

8.19 Сіз жалпы уақыттан тыс еңбекті қоса алғанда бұл жұмыста/бизнесте аптасына қанша сағат еңбек етесіз?

аптасына _____________ сағат

8.20 Жұмыс үшін интернетті пайдалану, электрондық поштаны тексеру, жұмысқа бай-ланысты телефон қоңырауларын қоса алғанда Сізге əдетте, үйде қандай да бір жұмысты орындайтын кездеріңіз бола ма?

1 – иə, аптасына екі рет жəне одан да көп 2 – иə, аптасына екі реттен жиі3 – жоқ

8.21 a.Əдетте Сіз кешке кем дегенде 2 сағат немесе 20.00 мен таңғы 5 аралығында түнде жұмыс істейсіз бе?

1 – иə, аптасына екі рет жəне одан да көп 2 – иə, аптасына екі реттен жиі3 – жоқb. Бұл жұмысты Сіз əдетте үйде немесе үйден тыс істейсіз бе?1 – үйде 2 – үйден тыс

8.22 a. Сіз əдетте сенбі жəне жексенбі сайын жұмыс істейсіз бе?1 – иə, соңғы төрт аптада екі рет жəне одан да көп 2 – иə, соңғы төрт аптада екі реттен аз3 – жоқ

b. Сіз бұл жұмысты əдетте үйде немесе үйден тыс істейсіз бе?1 – үйде2 – үйден тыс

8.23 Сіздің тұрақты немесе күнделікті жұмысыңызда Сізде жұмыс күнінің басталуы мен аяқталу белгіленген ба?

1 – иə 2 – жоқ

8.24 Сіз əдетте өзіңіздің тұрақты немесе күнделікті жұмысыңызда ауысыммен жұмыс істейсіз бе?

1 – иə 2 – жоқ

8.25 Сіз өзіңіздің қазіргі жұмысыңызға қаншалықты қанағаттанасыз? Өтінемін, мына карточкаға қараңыз жəне шəкілдегі мəнді атаңыз.

1.13 карточкасын көрсетіңіз: Қанағаттанушылық шəкілі.

Мүлде қанағаттанбаймын

Толық қанағаттанамын

Білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 978.4 Жалдану бойынша жұмыс істейтіндерге сұрақтар.

8.26 Сіз кез-келген қызметкерлердің жұмысын басқарумен немесе үйлестірумен айна-лысасыз ба?

1 – иə 2 – жоқ

8.27 Сіз жұмыс істейтін кəсіпорын жеке, мемлекеттік, аралас түрдегі ұйым болып табы-лады ма?

1 – жеке 2 – мемлекеттік 3 – аралас түрде

8.28 Сіз жұмыс істейтін ұйым немесе кəсіпорынмен тегін немесе субсидияланатын неме-се төленетін кез келген келесі қызметтер мен жеңілдіктерді алуға Сіздің құқығыңыз бар ма?

иə жоқa. балаларға қарау немесе бөбекжай/балабақша 1 2б. медициналық қызмет немесе сақтандыру 1 2в. білім жəне оқу 1 2г. баспана 1

8.29 Сіздің жалдаушыңыз жеке жағдайларға байланысты жұмыс графигін үнемі өзгертуге мысалы, балалар күн тəртібіне жақсы икемделу үшін рұқсат береді ме?

1 – иə 2 – жоқ

8.30 Сіздің еңбек шартыңыз, егер ол Сізде болса, тұрақты, яғни мерзімсіз, белгіленген уақытпен, яғни жедел немесе уақытша болып табылады ма?

1 – тұрақты – мерзімсіз шарт2 – белгіленген мерзіммен – жедел келісімшарт3 – уақытша4 – жазбаша рəсімделген келісім жоқ

8.31 Қаншалықты Сіз «Мен жақын арадағы 12 ай ішінде жұмысымнан айрылуым мүмкін» деген пікірмен келісесіз немесе келіспейсіз

1 – толық келісем2 – келісем 3 – келісем немесе келіспеймін деп айта алмаймын4 – келіспеймін5 – мүлде келіспеймін8.33 т. сұраққа өтіңіз 8.5 Жалдамалы жұмыспен айналыспайтындарға/өзін-өзі жұмыспен қамтамасыз еткен-

дерге сұрақтар

8.32 Ақшаға жұмыс істейтін отбасы мүшелерін қоса алғанда Сізде ақы төлейтін жұмыскерлеріңіз нешеу?

Жұмыскерлер саны _____________0 – ақы төленетін жұмыскерлер жоқ

8.6 Барлық жұмыс істейтіндерге сұрақтар

8.33 Төменде көрсетілгендердің қайсысы Сізбен соңғы үш ай ішінде жиі болды?8.33 карточкасын көрсетіңіз: Жиілік

Аптасына бірнеше рет

Айына бірнеше рет

Айына 1-2 рет

Ешқашан

a. Мен істеуім керек барлық жұмыстарды істеу үшін үйге өте қатты шаршап келдім

1 2 3 4

б. Мен көп уақытымды жұмыс орнын-да өткізгендіктен үй шаруасындағы міндеттерімді орындау қиын болды

1 2 3 4

в. Мен үй шаруасы істеріне байланы-сты жұмысқа өте шаршап келдім, сол себептен менің жақсы жұмыс істеуіме кедергі болды

1 2 3 4

г. Менің үйдегі міндеттерімнің көптігіне байланысты маған жұмысқа көңіл бөлу қиын

1 2 3 4

8.34 Жақын арадағы үш жылда Сізге зейнетке шығуға тура келе ме?1 – иə 2 – жоқ

8.35 Сіз алдағы үш жылда зейнетке кетуге ниеттендіңіз бе ?1 – əрине жоқ2 – жоқ шығар3 – сенімді емеспін4 – мүмкін5 – əрине

8.36 Алдағы 3 жылда Сізге зейнетке шығу керек деп болжап көрейік. Өтінем,маған айтыңызшы, Сіздің ойыңызша Сіздің əртүрлі өмірлік аспектіңізге бұл қалай əсер етер еді.Өтінем, көрсетілген карточкадағы нұсқалардан сұрақтарды таңдаңыз.

2.80 карточкасын көрсетіңіз: Жақсы немесе жаман.

Егер Сіз зейнетке шығуыңыз керек болса, Сіздің көзқарасыңызша бұл жағдайды қалай өзгертер еді, жақсы не-месе жаман жағына? Мынандай аспектілерді қарастырыңыз.

Жағдай анағұрлым жақсарды

Жағдай жақ-сарды

Жағдай на-шарламай-ды да жақ-сармайды да

Жағдай нашар- лайды

Жағдай анағұрлым нашар- лайды

a. сіздің не қаласаңыз соны істеу мүмкіндігі

1 2 3 4 5

б. сіз жарата алатын ақша саны 1 2 3 4 5в. өмірдегі басқа мақсаттарды іске асыру мүмкіндігі

1 2 3 4 5

г. өмірден Сіз алатын қуаныш пен қанағаттану

1 2 3 4 5

д. отбасымен уақыт өткізу мүмкіндігі

1 2 3 4 5

8.37 Мен зейнетке шықпас бұрын орындауды қажет ететін жағдайлар туралы кейбір пікірлерді оқып беремін. Өтінемін, карточкадағы жауаптарды таңдай отырып қаншалықты Сіз бұл пікірлерге келісетін немесе келіспейтініңізді маған айтыңызшы.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі

Толық келісем

Келісетін шығармын

Не келісем не келіспеймін

Келіспейтін шығармын

Толық келіспеймін

a. Алдағы үш жыл ішінде менің зейнетке шығуға қаржылай мүмкіндігім бар

1 2 3 4 5

б. Алдағы үш жыл ішінде егер мен зейнетке шықсам, жұмыссыз өмірге бейімделе аламын

1 2 3 4 5

в. Алдағы үш жыл ішінде менде жеткілікті ақпаратқа қол жеткізе аламын, соның арқасында зей-нетке шыққаннан кейін өз өмірімді жоспарлай аламын

1 2 3 4 5

г. Жақын үш жыл ішінде зейнетке шығуға дайын екенімді сезем

1 2 3 4 5

8.38 Енді мен алдағы үш жыл ішінде Сіз зейнетке кету туралы басқа адамдардың не ойлауы мүмкін екендігі туралы бірнеше пікірлерді оқып берем. Өтінемін, карточкадағы жа-уаптарды таңдай отырып қаншалықты Сіз бұл пікірлерге келісетін немесе келіспейтініңізді маған айтыңызшы.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісем

Келісетін шығармын

Не келісем не келіспеймін

Келіспейтін шығармын

Толық келіспеймін

a. Сіздің достарыңыздың көпшілігі Сізді зейнетке шығуы керек деп санайды

1 2 3 4 5

б. Сіздің ата-аналарыңыз Сізді зейнетке шығуы керек деп санайды (Интервьюерге: қажет болған жағдайда өгей əке/өгей шеше немесе асы-ранды ата-аналар туралы сұраңыз)

1 2 3 4 5

в Сіздің серіктесіңіз Сізді зейнетке шығуы керек деп санайды (Интервьюерге: қажет болған жағдайда өгей əке/өгей шеше неме-се асыранды ата-аналар туралы сұраңыз)

1 2 3 4 5

г. Сіздің балаларыңыз Сізді зейнетке шығуы керек деп санайды

1 2 3 4 5

д. Сіздің жалдаушыңыз Сізді зейнетке шығуы керек деп санайды

1 2 3 4 5

8.7 Қосымша жұмыс немесе бизнес

8.39 Сіз қазір қосымша жұмысты орындап немесе қосымша бизнеспен айналысып табыс табасыз ба? Сұрақ кез келген жұмыс түріне, толық емес жұмыспен қамтылу түріне, кездейсоқ жұмыстарға, үй жұмысына, екінші дəрежелі жұмыстарға, жартылай еңбек шарты бойынша өз ісіндегі жұмысқа, шағын бизнесті басқаруға, ауыл шаруашылығындағы жеке еңбекке қатысты.

1 – иə 2 – жоқ

8.40 Мерзімінен тыс сағаттарды қоса алғанда сіздің қосымша жұмыстар немесе бизнесте жалпы Сіз аптасына қанша сағат еңбек етесіз?

Аптасына _____________ сағат

8.8 Доход

1 2 3 4 5 6 7 98.41 Осы тізімде əртүрлі та-быс түрлері көрсетілген.Өтінем солардың ішінен Соңғы 12 айда Сіз жеке өзіңіз алғандарыңызды көрсетіңіз.Осы жолда барлық алынған төлем түрлерін жазыңыз.

8.41 карточкасын көрсетіңіз: Төлем түрі1 – Ақы төлейтін жұмыстағы табыс2 – Зейнетақы 3 – Жесірдің жəрдемақы, апатқа ұшырағандар мен соғысқа қатысқандар жəрдемақысы4 – Мүгедектік, жұмысқа қабілетсіздік немесе ауруы бойын-ша жəрдемақы5 – Жұмыссыздық бойынша неме-се жұмыс іздеушілер үшін төлем6 – Əлеуметтік көмек, əлеуметтік қамсыздандыру бойынша жəрдемақы7 – Оқушыларға жəрдемақы неме-се шəкіртақы 8 – Жүктілік пен босану, балаға күтім жасау бойынша төлем

8.42 Соңғы12 ай ішінде мұндай төлемдерді [төлем түрі] Сіз қанша рет алдыңыз?

Неше рет

8.43 Бұл төлемдердің жалпы сомасы қандай?1 жəне 2 - төлем түрлері үшін: Егер Сіз жұмыс берушіге жұмыс істесеңіз, өтінемін Сіз өтеген кез келген ішкі сағаттар табысын қоса алыңыз. Таза, яғни салықты алып тастағаннан кейінгі қолға ала-тын табысты атаңыз .

Келесі төлем түрі үшін 8.42 т. өтіңіз жəне жалпы соманы жазыңыз

97 – білмеймін98 – жауаптан бас тарту

8.44 Карточкаға қараңыз да, Сіз [төлем түрі] бойынша Сіз шамамен алған сомның диапа-зонын көрсетіңіз.

8.44 карточкасын көрсетіңіз: Кіріс диапазоны (теңге).1 –20 000 дейін2 – 20 001 – 40 000 3 – 40 001 – 60 000 4 – 60 001 – 100 000 5 – 100 001 – 140 000 6 – 140 001 – 200 000 7 – 200 001 – 260 000 8 – 260 001 – 320 000 9 – 320 001 – 400 000 10 – 400 001 – 500 000 11 – 500 001 – 600 000 12 –600 000 жоғары97 – білмеймін 98 – жауаптан бас тартуКелесі алынған төлем түрі үшін 8.42 т. сұраққа өтіңіз

9. СЕРІКТЕСТІҢ ҚЫЗМЕТІ МЕН ТАБЫСЫ

9.01 Мен сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың қазіргі жəне күнделікті қызметі жайында бірнеше сұрақ қойғым келіп тұр. Алдында Сіз маған айтқансыз Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз [2.06 сұрағына жауап]

Бақылау: Респондент 2.06 сұрағына не жауап берді қараңыз, төмендегі кодты көрсетіңіз жəне əрі қарай тиісті сұрақты таңдаңыз.

1 – кəсіпорында жалдану бойынша жұмыс 2 – жекелеген жеке тұлғаларда жалдану бойынша жұмыс3 – шаруа немесе фермер қожалығында жалдану бойынша жұмыс 4 – қызмет көрсетуге азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт бойынша жұмыс5 – жұмыс беруші6 – дербес (жеке ауланы есепке алғанда) қызметкерлер7 – отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарының көмек көрсетуші

(ақы төленбейтін) қызметкерлері 8 – өндірістік кооператив мүшелері 9 – жұмыссыз 10 – студенттер11 – оқу демалыстары12 – зейнеткерлер 13 – əскери немесе баламалы қызметте болу14 – үй шаруашылығын жүргізумен айналысады15 – жүктілікке жəне босану бойынша демалыс16 – бала күтіміне бойынша демалыс17 – ұзақ уақыт немесе үнемі науқастанып қалады 18 – басқасы жүктілікке жəне босану бойынша демалыс

9.02 Ол қандай [керегін қойыңыз] ай мен жылын атаңыз?ай |___|___| жыл |___|___|___|___|

9.03 Ол [ағымдағы дəреже] болғанға дейін, Сіздің серіктесіңізде/жұбайыңызда жұмысы немесе бизнес болды ма?

1 – иə 2 – жоқ

Бақылау: Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың екі немесе одан көп жұмыста істеген болса, осылардың арасынан қайсысында жұмыс уақытының көп бөлігін өткізген жұмысты көрсетіңіз.

9.04 Өтінемін, ол айналысатын негізгі қызметті сипаттап беріңіз?___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

9.05 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз … 1 – жалдамалы жұмыс істеді(ңіз)2 – өзіңізге жұмыс істеді(ңіз) 3 – кəсіби оқытудан өтті(ңіз) немесе 4 – отбасылық істе немесе фермер/шаруа қожалығында отбасы мүшелеріне көмектесті(ңіз)

9.06 Сіздің серіктесіңізде/жұбайыңызда қол астында қанша адам болды?Жұмыскерлер саны _____________0 – қол астында ешкім болған жоқ Бақылау: 9.08 т. өтіңіз

9.07 Еңбегіне ақы алатын отбасы мүшелерін қоса алғанда Сіздің серіктесіңізде/жұбайыңызда ақы төленетін қанша жұмыскері болды?

Жұмыскерлер саны _____________ 0 – ақы төлейтін жұмыскерлер болмаған

9.08 Неге Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз алдыңғы жұмысын немесе бизнесін тастап кетті? Өтінем, негізгі себебін көрсетіңіз.

9.08 карточкасы: Жұмысты аяқтау себебі1 – жұмыстан шығу (бизнестің жабылуы, қысқарту, зейнетке ерте шығу, отставка жəне

тағы басқа)2 – шекті жасқа жетуге байланысты жұмыстан шығу3 – келісімшарттың аяқталуы/уақытша жұмыс4 – өзінің немесе отбасы бизнесінің сатылуы/жабылуы5 – некеге тұру6 – бала туу балаға/балаларға күтім жасау қажеттілігі7 – қарт(тарға), ауру адам(дар)ға немесе мүгедек(тер)ге күтім жасау қажеттілігі8 – серіктестің/жұбайының жұмысы көшуді талап етті9 – оқу10 – əскери немесе балама қызмет11 – өзінің ауыруы немесе мүгедектік12 – зейнетке кету немесе өз қаражаты есебінен өмір сүруді қалауы13 – басқа себеп

9.09 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жалдамалы жұмысшы немесе өзін-өзі жұмыспен қамтитын жұмысшы болып жеті күн ішінде өткен жексенбіге дейін ақы төлейтін қандай да бір жұмысты істеді ме?

1 – иə 2 – жоқ

9.1 Жүктілігі мен босануы, бала күтімі бойынша демалыс

9.10 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жүктілігі мен босануы, бала күтімі бойынша еңбек де-малысында ма?

1 – ана жүктілігі, босану мен бала күтімі бойынша демалыста2 – ата-аналардың бірі бала күтімі бойынша демалыста3 – отбасы мүшелерінің бірі бала күтімі бойынша демалыста 9.11 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жалдамалы жұмысшы немесе өзін-өзі жұмыспен

қамтитын жұмысшы болып жеті күн ішінде өткен жексенбіге дейін ақы төлейтін қандай да бір жұмысты істеді ме?

1 – иə 2 – жоқ9.12 Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың жүктілігі жəне босануы, бала күтімі бойынша

демалысы аяқталғаннан кейін жұмысқа оралуына мүмкіндігі бар ма?

1 – иə 2 – жоқ3 – қолданылмайды, демалысқа дейін жұмыс істемеген

9.13 a. Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың демалысы аяқталған соң бұрынғы жұмысына оралғысы келеді ме?1 – иə2 – жоқ3 – серіктесім/жұбайым сенімді емес 97 – респондент білмейді

б. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз дема-лысы аяқталған соң жұмысты бастай ма/оралғысы келеді ме?1 – иə2 – жоқ3 – серіктесім/жұбайым сенімді емес97 – репондент білмейді

9.2 Кімнің серіктестері жұмыс істейді соларға қойылатын сұрақтар

Бақылау: Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың екі немесе одан көп жұмыста істеген болса, осылардың арасынан қайсысында жұмыс уақытының көп бөлігін өткізген жұмысты көрсетіңіз.

9.14 Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың қазіргі кəсібі қандай? Өтінемін, ол айналысатын негізгі жұмысты сипаттап беріңіз.

___________________________________________________________

Жұмыс сыныптаушы коды: |___|___|___|___|___|___|___|___|

97 – серіктесімнің жұмысы жайлы білмеймін

9.15 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз толық немесе жартылай жұмыс пен қамтылған ба? 1 – жұмыспен толық қамтылу 2 – жұмыспен жартылай қамтылу9.16 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жалпы уақыттан тыс еңбекті қоса алғанда бұл жұмыста/

бизнесте аптасына қанша сағат бос емес ? аптасына _____________ сағат 9.17 Жұмыс үшін интернетті пайдалану, электрондық поштаны тексеру, жұмысқа байла-

нысты телефон қоңрауларын қоса алғанда Сіздің серіктесіңізге/жұбайыңызға əдетте, үйде қандай да бір жұмысты орындайтын кездері бола ма?

1 – иə, аптасына екі рет жəне одан да көп 2 – иə, аптасына екі реттен жиі3 – жоқ9.18 a. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз кешке кем дегенде 2 сағат немесе 20.00 мен таңғы

5 аралығында түнде жұмыс істейді бе? 1 – иə, аптасына екі рет жəне одан да көп 2 – иə, аптасына екі реттен жиі3 – жоқб. Бұл жұмысты Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз əдетте үйде немесе үйден тыс істейді ме?1 – үйде 2 – үйден тыс9.19 a. Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз əдетте сенбі жəне жексенбі сайын жұмыс істейді ме?1 – иə, соңғы төрт аптада екі рет жəне одан да көп 2 – иə, соңғы төрт аптада екі реттен аз3 – жоқб. Бұл жұмысты Сіздің серіктесіңіз əдетте үйде немесе үйден тыс істейді ме?1 – үйде 2 – үйден тыс9.20 Тұрақты, кəдімгі жұмыс кестесі аясында Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың жұмыс

күнінің басталуы мен аяқталуы белгіленген уақытта ма?1 – иə 2 – жоқ9.21 Тұрақты, кəдімгі жұмыс кестесі аясында Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз əдетте ауы-

сыммен жұмыс істейді ме?1 – иə 2 – жоқ

9.3 Кімнің серіктестері жалдамалы жұмыс істейді, соларға қойылатын сұрақтар

9.22 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз кез-келген қызметкерлерді басқарумен немесе жұмысын үйлестірумен айналысады ма?

1 – иə 2 – жоқ9.23 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жұмыс істейтін кəсіпорын жеке, мемлекеттік, аралас

түрдегі ұйым болып табылады ма?1 – жеке 2 – мемлекеттік 3 – аралас түрде

9.24 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жұмыс істейтін ұйым немесе кəсіпорынмен тегін не-месе субсидияланатын немесе төленетін, кез келген келесі қызметтер мен жеңілдіктер алуға оның құқығы бар ма?

иə жоқ білмеймінa. Балаларға қарау немесе бөбекжай/балабақша 1 2 97б. Медициналық қызметтер немесе сақтандыру 1 2 97в. Білім жəне оқыту 1 2 97г. Баспана 1 2 97

9.25 Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың жалдаушысы жеке жағдайларға байланысты жұмыс кестесін үнемі өзгертуге мысалы, балалар күн тəртібіне жақсы икемделу үшін рұқсат береді ме?

1 – иə 2 – жоқ 97 – білмеймін

9.4 Кімнің серіктестері жалдамалы жұмыс істемей - өзін-өзі жұмыспен қамтамасыз етеді, соларға қойылатын сұрақтар

9.26 Ақшаға жұмыс істейтін отбасы мүшелерін қоса алғанда Сіздің серіктесіңіздің/жұбайыңыздың ақы төленетін қанша жұмыскері бар?

Жұмысшылар саны _____________0 – ақы төленетін жұмыс жоқ

9.5 Серіктестің қосымша жұмысы немесе өз ісі

9.27 Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз қазір қосымша жұмысты орындап немесе қосымша биз-неспен айналысып табыс табады ма? Сұрақ кез келген жұмыс түріне, толық емес жұмыспен қамтылу түріне, кездейсоқ жұмыстарға, үй жұмысына, екінші дəрежелі жұмыстарға, жартылай еңбек шарты бойынша өз ісіндегі жұмысқа, шағын бизнесті басқаруға, ауыл шаруашылығындағы жеке еңбекке қатысты.

1 – иə 2 – жоқ

9.28 Мерзімнен тыс сағаттарды қоса алғанда қосымша жұмыстар немесе бизнесте жалпы Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз аптасына қанша сағат еңбек етеді?

9.6 Серіктестің табысы

1 2 3 4 5 6 7 99.29 Осы тізімде əртүрлі табыс түрлері көрсетілген. Өтінем соңғы 12 айда Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз бұл табыс түрлерінің қайсысын алғанын көрсетіңіз.Осы жолда барлық алынған төлем түрлерін жазыңыз.

8.41 карточкасын көрсетіңіз: Төлем түрі1 – Ақы төлейтін жұмыстағы табыс2 – Зейнетақы 3 – Жесірге жəрдемақы, апатқа ұшырағандар мен соғысқа қатысқандар жəрдемақысы4 – Мүгедектік, жұмысқа қабілетсіздік немесе ауруы бойын-ша жəрдемақы5 – Жұмыссыздық бойынша неме-се жұмыс іздеушілер үшін төлем6 – Əлеуметтік көмек, əлеуметтік қамсыздандыру бойынша жəрдемақы7 – Оқушыларға жəрдемақы неме-се шəкіртақы 8 – Жүктілік пен босану, балаға күтім жасау бойынша төлем

9.30 Соңғы12 ай ішінде мұндай төлемдерді [төлем түрі] Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз қанша рет алды?

Неше рет

9.31 Бұл төлемдердің орташа сомасы қандай?1 жəне 2 - төлем түрлері үшін: Егер Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз жұмыс берушіге жұмыс істесе, өтінемін ол өтеген кез келген ішкі сағаттар табысын қоса алыңыз. Таза, яғни салықты алып тастағаннан кейінгі қолға алатын табысты атаңыз

Соманы жазып алыңыз жəне келесі төлем түрі үшін 9.30 сұраққа өтіңіз.

97 – білмеймін98 – жауаптан бас тарту

9.32 Карточкаға қараңыз да, [төлем түрі] бойынша Сіздің серіктесіңіз/жұбайыңыз шама-мен алған сома диапазонын көрсетіңіз.

8.44 карточкасын көрсетіңіз:Кіріс диапазоны.1 –20 000 дейін2 – 20 001 – 40 000 3 – 40 001 – 60 000 4 – 60 001 – 100 000 5 – 100 001 – 140 000 6 – 140 001 – 200 000 7 – 200 001 – 260 000 8 – 260 001 – 320 000 9 – 320 001 – 400 000 10 – 400 001 – 500 000 11 – 500 001 – 600 000 12 –600 000 теңгеден көп97 – білмеймін 98 – жауаптан бас тарту

Келесі төлем түрі үшін 9.30 т. сұраққа өтіңіз

10. ҮЙ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ МҮЛКІ, ТАБЫСТАРЫ ЖƏНЕ АҚШАЛАЙ АУДАРЫМДАРЫ 10.1 Үй шаруашылығының мүлік жəне экономикалық жағдайының нашарлауыБұл бөлімде мен Сізбен сіздің үй шаруашылығыңыздың қаржылық жағдайы, Сіздің иелігіңізде

не бар жəне неге мүмкіндік бере алатыныңыз, сондай-ақ Сіздің үй шаруашылығыңыздың мүшелері алатын табыстары мен ақша аударымдары туралы сөйлескім келеді.

10.01 Сіздің иелігіңіздегі жерді қоса алғанда, жеке баспанаңыз, кез келген басқа үйлерді, кез келген басқа да иелігіңіздегі жылжымайтын мүлікті есепке ала отырып – Сіз олардың қазіргі нарықтық құнын қалай бағалар едіңіз?

_____________ теңге

10.02 Сіздің жоғарыда атап өткен мүліктеріңізге байланысты Сіздің үй шаруашылығыңыздың несиелер қарызының жалпы сомасы қандай?

___________________теңге.

10.03 Сізде немесе сіздің үй шаруашылығының басқа қатысушыларында келесі түрдегі қандай да бір жинақтары бар ма?

Иə Жоқa. Банктік шоттар, қысқа мерзімді шоттар немесе жинақ салым-дары (депозит)

1 2

б. Мемлекеттік немесе корпоративтік облигациялар 1 2в. Акциялар 1 2г. Дербес зейнетақы шоты, қосымша сақтандыру зейнетақысы, зейнетақы салымы

1 2

10.04 Үй шаруашылығында əртүрлі табыс көздері болуы мүмкін жəне бір немесе бірнеше үй шаруашылығы қатысушылары оған өздерінің үлесін қоса алады. Оның жалпы ай сайынғы табыстарын қоса алғанда Сіздің үй шаруашылығыңыз өзін-өзі қамтамасыз ете ала ма:

1 – үлкен қиындықпен2 – қиындықпен3 – кейбір қиындықтармен4 – əжептəуір жеңіл5 – жеңіл6 – өте жеңіл

10.05 Көпшілік адамдар бір заттың болғанын шынымен қаласа да өзіне мүмкіндік бере алмайтын дүниелер бар. Сіздің үй шаруашылығыңыз өздеріне келесілерді жасауға мүмкіндік бере ала ма?

Иə Жоқa. Үйде жылудың жеткілікті деңгейі 1 2б. Жыл сайынғы бір апталық демалыс сапары 1 2в. Ескі жиһазды ауыстыру 1 2г. Ескі емес жаңа киімдерді сатып алу 1 2д. Күнара ет, тауық немесе балық жеу 1 2е. Кем дегенде айына бір рет достарын немесе отбасын қонаққа шақыру

1 2

10.06 Сіздің үй шаруашылығыңызда уақтылы төлеуге мүмкіндігі болмағандықтан соңғы 12 ай ішінде төлемнің мерзімін өткізіп алу болды ма?

иə жоқa. Жалдамалы баспана 1 2б. Баспана кредиті бойынша төлем 1 2в. Электр энергиясы, су, газ шоттары 1 2г. Сатып алу жарналары немесе басқа кредит төлемдері 1 2

10.2 Үй шаруашылығының жалпы табысы

10.07 Егер Сіз соңғы 12 айдағы барлық табыс көздерін қосcаңыз, Сізді қоса алғанда барлық отбасы мүшелерінің үй шаруашылығындағы таза табысы қандай болар еді? Өтінемін, əлеуметтік сақтандыру жəне барлық салықтарды төлегеннен кейін қалған сома болып табы-латын таза табысты көрсетіңіз.

Жазып қойыңыз.Егер респондент бір айға жауап берсе, жалғастырыңыз:Осы сома соңғы 12 ай ішіндегі сіздің үй шаруашылығыңыздағы орташа ай сайынғы табысты

сипаттай ма? [егер жоқ] Өтінемін, соңғы 12 айдағы орташа мəнін атаңыз.

А Ж __________________ 97 – білмеймін, айта алмаймын98 – жауаптан бас тарту

10.08 Сіздің үй шаруашылығыңыздағы ай сайынғы таза табыс шамасындағы диапазонды карточкаға қараңыз жəне таңдауды өтінем.

8.44 карточкасын көрсетіңіз: Табыстар диапазоны (теңге).1 –20 000 дейін2 – 20 001 – 40 000 3 – 40 001 – 60 000 4 – 60 001 – 100 000 5 – 100 001 – 140 000 6 – 140 001 – 200 000 7 – 200 001 – 260 000 8 – 260 001 – 320 000 9 – 320 001 – 400 000 10 – 400 001 – 500 000 11 – 500 001 – 600 000 12 –600 000 жоғары97 – білмеймін98 – жауаптан бас тарту11. МƏНДІ БАҒДАР ЖƏНЕ ӨМІРЛІК ҰСТАНЫМ 11.01 Сіздің өмірлік ұстанымыңыз бен көзқарасыңыз жайында кейбір жақтарын

ескере отырып, жалпы Сіз адамдардың көпшілігіне сенуге болады немесе адамдармен қарым-қатынаста өте абай болу керек деп айта алсыз ба?

1 – адамдардың көпшілігіне сенуге болады2 – өте абай болу керек11.02 Адамдардың көпшілігінің мүмкіндігі болса Сізді алдар еді немесе шынайы болуға

тырысар еді деп ойлайсыз ба? 1 – мені алдар еді2 – шынайы болуға тырысар еді11.03 Сіз жалпы бүгінгі күнмен өмір сүресіз бе немесе өз болашағыңызды жоспарлайсыз

ба? Өтінемін, 0-ден 10-ға дейінге жауаптарды таңдай отырып өз ойыңызды түсіндіріңіз, мұндағы 0 «қаншалықты мүмкін болғанша мен өз болашағымды жоспарлаймын» жəне 10 «мен бүгінгі өмірмен сүрем» дегенді білдіреді.

11.03 карточкасын көрсетіңіз 11.03: Жоспарлау шəкілі

Мен өз болашағымды барынша толық жоспарлаймын

Мен бүгінгі күнмен өмір сүрем

білмеймін

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 9711.04 Сіз келесі мақұлдаулардың əрқайсысына қандай дəрежеде келісесіз немесе

келіспейсіз?

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісем

Келісуім мүмкін

Келіспеймін де, келісе-мін де

Келіс-пеуім мүмкін

Толық келіс-пеймін

a. Неке – ескірген институт 1 2 3 4 5б. Олардың некеге қызығушылығы бол-маса да, үйленбеген жұптар үшін бірге тұру қалыпты

1 2 3 4 5

в. Неке – бұл үзілмеуі тиіс өмір бойы-на қатынас

1 2 3 4 5

г. Егер адамдар некеде бақытсыз бол-са, балалары болған жағдайда да ажы-расуына болады

1 2 3 4 5

д. Əйел өзін өзі дамыту үшін балалы болуы тиіс

1 2 3 4 5

е. Əйел ермен тұрақты байланыста болғысы келмесе де, болашақ жалғыз басты ана ретінде балалы бола алады

1 2 3 4 5

ж. Бала бақытты болып өсу үшін əкесі мен анасы бар үйді қажет етеді

1 2 3 4 5

з. Ер өзін дамыту үшін балалы бо-луы тиіс

1 2 3 4 5

и. Гомосексуалды жұптардың гетеро-сексуалды жұптар сияқты құқықтары болуы керек

1 2 3 4 5

к. Мектеп жасына дейінгі бала əлбетте егер олның анасы жұмыс істесе қиналады

1 2 3 4 5

л. Жұмыс істемейтін ана сияқты жұмыс істейтін ана да баласымен жылы жəне сенімді қатынасты қалыптастыра алады

1 2 3 4 5

м. Мектеп жасына дейінгі бала əлбетте егер олардың əкелері көп жұмыс істесе қиналады

1 2 3 4 5

11.05 Біздің қоғамдағы адамдарға біз қалай қамқорлық жасауымыз керек дегенге көзқарасымыз əртүрлі. Өтінемін, əрбір атап өткен тармақтар бойынша көрсетіңіз, олар қоғамның, отбасының немесе олар мен басқалардың да міндеттері болып табылады деп ойлайсыз ба (өз ойыңыз)?

11.05 карточканы көрсетіңіз11.05: Қоғамның жəне/немесе отбасы мəселесі

Жалпы бұл

қоғамның міндеті

Отбасыға қараған да қоғамның

Отбасы да қоғам да бірдей дəрежеде

Қоғамға қараған да отбасының

Жалпы бұл отбасының міндеті

a. Олардың үйінде көмек қажет ететін қарт адамдарға қамқорлық

1 2 3 4 5

б. Мектепке дейінгі жастағы балаларға қамқорлық

1 2 3 4 5

в. Сабақтан соң оқушыларға қамқорлық

1 2 3 4 5

г. Ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен табы-сы бар қарт адамдарды қаржылай қолдау

1 2 3 4 5

д. Ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен табысы бар балалы жас адамдар-ды қаржылай қолдау

1 2 3 4 5

11.06 Сіз келесі пікірлердің əрқайсысына қандай дəрежеде келісесіз немесе келіспейсіз? 2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісем

Келісуім мүмкін

Келіспеймін де, келісемін де

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Егер ата-аналары қарай алмаса, олардың аталары мен апалары немерелеріне қараулары тиіс

1 2 3 4 5

б. Балаларында қаржылық қиындықтары болған жағдайда ата-ана-лар ересек балаларын қаржылай қамтамасыз ету керек

1 2 3 4 5

в. Ата-аналар ересек ба-лаларына көмектесу үшін өз өмірлерін бейімдеу керек, егер балалары мұқтаж болса

1 2 3 4 5

11.07 Мен қазір қартайған ата-аналарын кім өз қамқорлығына алуы тиіс екендігі жайында бірнеше пікірлерді оқып берем. Сіз онымен қандай дəрежеде келісесіз немесе келіспейсіз? Карточкадан жауапты таңдаңыз.

2.81 карточкасын көрсетіңіз: Келісім шəкілі.

Толық келісем

Келісуім мүмкін

Келіспеймін де, келісемін

де

Келіспеуім мүмкін

Толық келіспеймін

a. Ата-аналары мұқтаж болған жағдайда, ата-ана-ларына қамқорлық үшін жауапкершілікті балалары өздеріне алу керек

1 2 3 4 5

б. Ата-аналарында қаржылық қиындықтар болған жағдайда ата-анала-рын қаржылай көмекпен ба-лалары қамтамасыз етуі тиіс

1 2 3 4 5

в. Егер ата-аналары өз өздеріне қарай алмайтын жағдайда болса, балалар өздерімен ата - аналарын алып кетуі тиіс

1 2 3 4 5

11.08 Мен қазір əйелдер мен ерлердің рөлі жайында бірнеше пікірлерді оқимын. Мен Сіздің ойыңызды білгім келеді. Сіз осы карточкадағы жауаптарды таңдай аласыз.

11.08 карточкасын көрсетіңіз: Гендерлік өлшем шəкілі.

Əрине ерлер

Аздап ерлер

Екі жыныс та бірдей дəрежеде

Аздап əйелдер

Əрине əйелдер

a. Ерлер немесе əйелдердің қайсы жалпы жақсы саяси көшбасшы болар еді?

1 2 3 4 5

б. Кімдер үшін университеттік білім маңыздырақ, ерлер үшін не-месе əйелдер үшін?

1 2 3 4 5

в. Кімдер үшін жұмысының болуы маңыздырақ, ерлер үшін немесе əйелдер үшін?

1 2 3 4 5

г. Кімдер үшін үйге жəне балаға қарау маңыздырақ, ерлер үшін немесе əйелдер үшін?

1 2 3 4 5

д. Үйге жəне балаға қарау кімнің міндеті болып табылады, ер не-месе əйел?

1 2 3 4 5

е. Отбасы үшін ақша табу кімнің міндеті болып табылады, ердің немесе əйелдің?

1 2 3 4 5

ж. Кішкентай балаларға қамқор лық жасау міндетін кім жақсы орындай-ды, ерлер немесе əйелдер?

1 2 3 4 5

11.09 Мектепке дейінгі жастағы баласы бар отбасын ойлап көрейік. Сіздің ойыңызша, отбасылық жəне еңбектегі өмірді кім бəрінен де жақсы ұйымдастыра алады?

1 – анам үйде қалады, ал əкем күні бойы жұмыс істейді2 – анам жарты күн, ал əкем толық күн жұмыс істейді3 – анам да, əкем де толық күн жұмыс істейді4 – анам да, əкем де жарты күн жұмыс істейді5 – əкем жарты күн, ал анам – толық күн жұмыс істейді6 – əкем үйде қалады, ал анам толық күн жұмыс істейді7 – таңдай алмаймын

11.10 Сіз қандай дінді ұстанасыз, егер ұстансаңыз?1 – православ (орыстың, грекиялық православ жəне тағы басқа)2 – римдік-котоликтік3 – протестанттық/ағылшындық шіркеу4 – мұсылмандық5 – иудейлік6 – буддистік7 – индуистік8 – сикхстік9 – басқа христиандық10 – басқа діндер11 – біреуі де емес

11.11 Сіз қаншалықты мешітке/шіркеуге жиі барасыз, егер баратын болсаңыз (шоқыну, жерлеу, некелесу жəне тағы басқа қоспағанда)

Аптасына Айына Жылына_____ бір рет:0 – ешқашан

11.12 Қандай да бір дінге жататыныңызға қарамастан, Сіз өзіңізді қаншалықты діндар деп санар едіңіз? Өтінемін, өзіңіздің діндарлығыңызды 0 - ден 10 – ға дейінгі шəкіл бойынша айтып беріңіз, мұндағы 0 «мүлдем діндар емеспін», ал 10 «өте діндармын» дегенді білдіреді.

11.12 карточкасын көрсетіңіз: Діндарлық шкаласы

Мүлде діндар емес Өте діндар білмеймін0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 97

11.13 Бұл барлық сұрақтар. Сіздің уақытыңыз жəне шыдамыңызға үлкен рахмет. Сіз бізге өте көмектестіңіз. Бізді қатты қызықтыратын жағдайлар уақыт өте келе өзгереді, сондықтан біз Сізден сұхбат алуды қайтадан өтінетін боламыз. Егер Сіз көшіп кетсеңіз, Сізді табу үшін біз кіммен байланыса аламыз?

Байланысатын адамның аты: __________________________

Респондентке кім болып келеді: __________________

Телефон нөмірі: ______________

Бақылау: Егер респондент онымен байланысқанды қаламаса, тек осы жағдайда ғана _х_ мұнда белгі қойыңыз.

12. ИНТЕРВЬЮЕРДІ ҚАДАҒАЛАУ

12.1 Сұхбат аяқталды _______________________________________________

12.2 Баспана түрі1 – жеке үй2 – екі пəтерлі үй3 – блок типтес үй4 – 5 қабаттан төмен ғимараттағы пəтер/бөлме жəне лифтсіз5 – 5 қабаттан төмен ғимараттағы пəтер/бөлме жəне лифтпен6 – 5 қабаттан төмен ғимараттағы пəтер/бөлме жəне лифтсіз7 – 5 қабаттан төмен ғимараттағы пəтер/бөлме жəне лифтпен8 – қарт адамдардың мұқтаждығына жауап беретін баспана (қызмет көрсетуі бар пəтер,

қарттар мен мүгедектерге арналған қонақүй типіндегі үйлерде тұру)9 – мекеме (қарттар үйі, медициналық көмегі бар қарттар үйі)10 – басқа, нақты не екенін көрсетіңіз_________________

12.3 Респондент тұратын қабат________________

13. ИНТЕРВЬЮЕРДІҢ ЕСЕБІ

13.1 Сұхбат үзілді:

1 – уақытылы/№ сұрақтан соң ….. ….. минут2 – уақытылы/№ сұрақтан соң ….. ….. минут3 – уақытылы/№ сұрақтан соң ….. ….. минут4 – уақытылы/№ сұрақтан соң ….. ….. минут5 – уақытылы/№ сұрақтан соң ….. ….. минут

13.02 a. Сұхбаттың қандай да бір бөлігінде басқа адамдар болды ма? 1 – иə ↓ 2 – жоқб. Респонденттің қандай да бір жауабына бұл адамдар ықпал еткені сезілді ме?1 –бірнеше рет2 –айтарлықтай, бірнеше рет3 –аздап4 –мүлде жоқ

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 21RESMI

(Соңы. Басы 17-20-беттерде)

(Соңы 22-бетте)

в. Респондентке қандай сипатта ықпал көрсетілді?1 –адам респонденттің орнына сұрақтарға жауап берді2 –респондент ықылассыз жауап берді3 –респонденттің ойын балалары бөлді4 –басқа, нақты не екенін көрсетіңіз________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

13.03 Респондент сұрақтарға жалпы қаншалықты жауап бергісі келді?

Мүлде ықылассыз Өте ықыласпен0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

13.04 Респондент берген ақпаратты Сіз қалай бағалар едіңіз?

Өте анық Өте анық емесе0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Статистикалық нысанға «Ұрпақ жəне жынысы» қосымша (код 611105227, ЖЖГ индексі, бір реттік мерзімділік)

РЕСПОНДЕНТТЕРДІ ІРІКТЕП АЛУ НЫСАНЫ

Респондентті сұхбат алу үшін үй шаруашылығында таңдау:

1) Осы мекен-жайда тұрақты тұратын 18 жəне 79 жас аралығындағы үй шаруашылықтарының барлық мүшелерін кестеде жазыңыз. Кесте жылына алты айдан астам уақытқа созылған (жұмыс/оқу/ ауруға байланысты) үй шаруашылығының мүшелерін қамтуы қажеті жоқ, басқа мекен-жайларда тұратын қонақтар; басқа елдердің азаматтары.

2) Туған күн (ай жəне нөмір) зерттеу күніне ең жақын адамға сұхбат алу үшін үй шаруашылығының мүшелерінің тізімін таңдаңыз.

№ Аты Жынысы:Е–1Ə–2

Туған күн (күн/ай жыл)

Жасы (толық жыл)

Таңдалған респондентті белгілеңіз

123456789

101112131415

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2017 жылғы 8 желтоқсандағы №196 бұйрығына

2-қосымша

«Ұрпақ жəне гендер» (коды 61115227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру

жөніндегі нұсқаулық

1. Осы «Ұрпақ жəне гендер» (коды 611105227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық 2010 жылғы 19 наурыздағы «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 8) тармақшасына сəйкес əзірленген жəне «Ұрпақ жəне гендер (сауалнама)» (коды 611105227, индексі ҰГ, кезеңділігі біржолғы) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын (бұдан əрі – статистикалық нысанын) толтыруды нақтылайды.

2. Осы статистикалық нысанды толтыру мақсатында келесі анықтамалар қолданылады:1) жалдамалы (ақы төленетін) қызметкерлер - еңбекақы, сыйлықақы, үстемеақы жəне тағы

сол сияқты түрде немесе заттай нысанда ақы (сыйақы) төлеу қарастырылған жалдау еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін адамдар;

2) жұмыс берушілер – өзінің меншікті кəсіпорнын басқаратын немесе қандай да бір экономикалық қызмет түрінде тəуелсіз кəсіпкерлік қызметпен айналысатын жəне бір немесе бірнеше жалдамалы қызметкерлері бар тұлғалар;

3) жұмыссыз халық - халықтың экономикалық белсенділігін өлшеу үшін белгіленген жастағы, қаралатын кезеңде:

а) жұмыссыз болған (табысты жұмысы болмаған);б) оны іздеумен белсенді айналысқан; в) уақыттың белгілі бір кезеңі ішінде жұмысқа кірісуге дайын болған деген үш негізгі

өлшемшартқа бір мезгілде жауап берген адамдар.4) интервьюер – статистикалық байқаулар (зерттеу) жүргізу үшін респонденттерден

пікіртерім жүргізетін тұлға (аумақтық статистика органдарының ақылы қызмет көрсету шарты бойынша жұмысқа тартылған қызметкер);

5) кооператив мүшелері – кəсіпкерлік қызметпен айналысатын, еңбек кооперативінің мүшелері болып табылатын адамдар;

6) отбасылық ұйымдардың, шаруа немесе фермер қожалықтарына көмектесетін (ақы төленбейтін) қызметкерлері – туысы басқаратын кəсіпорында (шаруашылықта) əдетте сыйақысыз жұмыс істейтін тұлғалар;

7) өз бетінше жұмыспен қамтылған қызметкерлер (жеке шаруашылығы есебімен) – өз бетінше немесе бір я бірнеше серіктеспен жұмыс істейтін, өз бетінше жұмыспен қамтылу негізінде қызмет істейтін жəне қызметкерлерді тұрақты негізде жалдамайтын тұлғалар;

8) серіктес – бірге немесе бөлек тұруына қарамастан 3-айдан кем емес уақытта респон-дентпен тұрақты, жақын, интимдік қатынастары бар адам;

9) үй шаруашылығы - бірге тұратын, өз табыстары мен мүлкін толықтай немесе ішінара біріктіретін жəне тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді бірлесіп тұтынатын бір немесе одан да көп жеке тұлғалардан құралған экономикалық субъект.

3. Байқауға, іріктемеге енгізілген жəне «Ұрпақ жəне гендер» іріктемелі зерттеуіне қатысатын үй шаруашылықтарында тұратын 18-79 жастағы адамдар жатады. Əрбір іріктеліп алынған үй шаруашылығында «Респондентті іріктеп алу нысанына» енгізілген үй шаруашылығында тұрақты тұратын барлық адамдардың тізімінен «келесі туылған күнге» əдісімен таңдалып алынған бір ғана адамнан сұралады.

Байқау кезеңі 2018 жылғы 16 сəуірден бастап 31 шілдеге дейінгі кезең болып табылады. Статистикалық нысанды пікіртерім жүргізуге уəкілетті адам (бұдан əрі – интервьюер) толтырады.

4. Титулдық парақтың 1-тармағында қаланың, ауданның (қаланың) жəне ауылдық елді мекеннің (округтің) атауы көрсетіледі.

2-9-тармақтарды супервайзерлер (аумақтық статистика органының интервьюер жұмысына бақылауды қамтамасыз ететін қызметкері) интервьюерлерге ұсынған зерттелетін үй шаруашылықтарының тізімдерінде көрсетілген деректемелерге сəйкес толтырады

5. Статистикалық нысанға қосымшаға сəйкес пікіртерім жүргізу үшін бір адамды іріктеп алу мақсатында интервьюер «Респондентті іріктеп алу нысанын» толтырады, оның ішінде жылына алты айдан көп уақыт жұмысқа/оқуға/ауруға байланысты сапарда жүрген үй шаруашылығы мүшелерінен басқа үй шаруашылығында тұрақты тұратын 18-79 жастағы барлық адамдар көрсетіледі.

Бұдан əрі интервьюер өз бетінше үй шаруашылық мүшелері тізімінен туған күні (айы мен күні) пікіртірім жүргізу күніне жақын респондентті таңдайды.

Іріктеп алған респондент жоқ болған жағдайда, ықтимал респондентің қол жетімді болатын уақыты мен күні нақтыналады.

6. «Респондент» 1-бөлімінде респонденттің негізгі əлеуметтік- демографиялық сиппатама-лары толтырылады (жынысы, жасы, туған жері, білімі, кəсібі, баспанасы).

7. 1.06-сұрақта респонденттің кəсіп түрі (экономикалық белсеңділік мəртебесі) белгіленеді. 8. 1.07-сұрақта респонденттің пікіртерім сəтінде жеткізген ең жоғары білім деңгейі

белгіленеді. Сұрақтар оқу бітіргендермен қатар қазіргі уақытта оқитын оқушылар мен сту-денттерге де қойылады.

1-жолда академиялық немесе ғылыми дəрежесі бар (магистр, ғылым кандидаты, ғылым докторы, PhD докторы) респонденттер белгіленеді.

2-жолда жоғары оқу орнын (институт, академия, университет жəне басқа оқу орындары) бітірген респонденттер белгіленеді.

3-жолда кəсіптік лицейді (кəсіптік техникалық мектепті), училищені немесе колледжді (техникумді) бітірген респонденттер белгіленеді.

4-жолда жалпы білім беретін мектептің 11 (12) сыныбын бітірген респонденттер белгіленеді (қазіргі уақытта училище немесе колледжде (9 сыныптан кейін) немесе жоғары оқу орында-рында оқиды).

5-жолда жалпы білім беретін мектептің 9 сыныбын бітірген респонденттер белгіленеді (қазіргі уақытта 10-11 (12)-сыныптарда, училище немесе колледжде оқиды, 1992 жылы жəне одан бұрын толық емес орта мектепті (жеті (8 немесе 9) жазғы мектепті бітірген).

6-жолда бастауыш мектепті бітірген респонденттер белгіленеді (қазіргі уақытта 5-9 сынып-тарда оқиды, 1972 жылы жəне одан бұрын 4 сыныпты бітірген немесе үшжылдық бастауыш мектептің 3 сыныбын бітірген).

7-жолда ешқандай білім деңгейіне қол жеткізбеген респонденттер белгіленеді.9. 1.09-сұрақта арнаулы мемлекеттік немесе жекеменшік білім мекемелерінде (жоғары

оқу орындары, колледждер жəне басқа оқу орындары) арнайы дайындалған персоналмен өткізілетін оқыту нəтижесінде тиісті құжат (диплом) берілетін білімі туралы айтылады.

10. «Серіктестік қарым-қатынастар» 2-бөлімінде респонденттің серіктестік қатынастыры туралы негізгі мəліметтер толтырылады: қазіргі жұбайы/серіктесі, жұбайлық қатынастардың сапасы, балалары, бұрынғы серіктестік қатынастырының тарихы, бұрынғы жұбайларынан/серіктестерінен балалары, немерелері.

Ерекше көңілді серіктестік қатынастар тарихымен байланысты сұрақтарға бөлу керек: қазіргі жəне бұрынғы жұбайлары/серіктестері, қазіргі жəне бұрынғы жұбайлары/серіктестерінен бала-лары (биологиялық, асырап алған, өгей ұлдары/өгей қыздары) туралы айтылады.

11. Үй шаруашылығының құрамы мен ұйымдастырылуы, балалар күтімі жəне міндеттеме-лерді бөлу туралы сұрақтар «Үй шаруашылығының құрамы, ұйымдастыру жəне серіктеспен қарым - қатынас сапасы» 3-бөліміне енгізілген.

3.01-сұрақта осы үй шаруашылығында (бір жылды есепке алғанда) бір аптада орташа есеп-пен алғанда екі күннен аса өткізетін, қазіргі уақытта жұмыс/оқу бойынша үй шаруашылығынан кеткен, қазіргі уақытта мектеп-интернатта, университетте, ауруханада немесе тағы да басқа жерде болған жағдайдағы мүшелерді қоса есепке алу керек.

12. «Ата-ана жəне ата-ана үйі» 4-бөлімі биологиялық ата-аналары жəне өгей əке/өгей ана-сы, олардың əлеуметтік-демографиялық сипаттамалары, өмір жағдайлары мен респондентпен қарым-катынастары туралы сұрақтарға арналған.

Көңіл бөлу қажет: егер респондент 15 жасына дейін, мысалы, анасы мен өгей əкесімен (өгей анасы мен əкесімен) бірге тəрбиеленген болса, онда біріншіден өгей əкесі/өгей анасының білімі, жұмысы туралы сұрақтар қойылады, содан кейін ғана биологиялық əкесі/анасының білімі, жұмысы туралы сұрақтар қойылады.

13. «Өзара қарым-қатынас жəне қолдау жүйесі» 5-бөлімінде респондентте өзара қарым-қатынас жүйесі жəне жақын адамдар мен мемлекет тарапынан қолдаудың болуы туралы ақпарат толтырылады: респонденттің қоршаған адамдармен қатынастары, бір-біріне көмек беру, практикалық жəне қаржылай көмек (респондентке көмек беретін жəне ол көмектесетін адамдардың аты-жөні мен олардың туыстық/қатынас дəрежесін көрсетуімен қоса).

14. «Репродуктивтік функция» 6-бөлімінің сұрақтары респонденттің жəне оның жұбайы/серіктесінің репродуктивтік денсаулығына арналған. Осы бөлім 50 жастан жоғары жастағы əйел-респонденттер мен 50 жастан асқан жастағы əйелі/серіктесі бар ер-респонденттерге толтырылмайды.

15. «Денсаулық жəне амандық» 7-бөлімінде респонденттің денсаулығының жағдайы, оның көңіл-күйі, өмірге канағаттануы туралы мəліметтер толтырылады.

16. «Респонденттің қызметі мен табысы» 8 жəне «Серіктестің қызметі мен табысы» 9-бөлімдері респондент пен оның жұбайы/серіктесінің жұмыспен қамтылуы, табыс көздері туралы сұрақтарды қамтиды.

17. Үй шаруашылығының жалпы табысын, мүлкін жəне экономикалық жағдайын бағалау «Үй шаруашылығының мүлкі, табыстары жəне ақшалай аударымдары» 10-бөлімінде жүргізіледі.

10.07-сұрақта үй шаруашылығының бір айда орташа есеппен алғанда жалпы ақшалай та-бысы (үй шаруашылығының барлық мүшелерінің ақшалай табыстарының сомасы) көрсетіледі.

Егер соңғы жыл ішінде алынған орташа айлық ақшалай табысты анықтау мүмкін болмаса, осы айда алынған ақшалай табыс мөлшері əдеттегідей болса, онда соңғы айдағы ақшалай табысты көрсетуге болады.

Табыстың жалпы сомасына табыстың барлық түрін қосу керек (соның ішінде əлеуметтік көмек, алименттер, туыстарының көмегі, жеке қосалқы шаруашылықтан түскен табыс, мүмкіндігінше толық есептей отырып жəне өзгелері).

18. Респондент үй шаруашылығының бір айда орташа есеппен алғанда жалпы ақшалай табысын атап өтуге қиналған жағдайда, онда 10.08-сұрақта үй шаруашылығының барлық мүшелерінің орташа айлық табыстарының сомасы табыстар диапазонының шкаласы бой-ынша көрсетіледі.

19. Респонденттің мəнді бағдарлары туралы ақпарат «мəнді бағдар жəне өмірлік ұстаным» 11-бөлімінде толтырылады. 11.13-сұраққа ерекше көңіл бөліну керек: міндетті түрде байла-нысатын адамның координаттарын жазып алу немесе респондент əрі қарай байланыстан бас тартып жатқанын белгілеу қажет.

20. «Интервьюердің байқауы» 12 жəне «Интервьюердің есебі» 13 - бөлімдері толтыруға міндетті жəне тұрғын үйдің типі жəне жүргізілген сұхбаттың ерекшеліктері туралы интервьюердің пікірлеріне арналған (алынған ақпараттың анықтығы, респонденттің сұрақтарға жауап беруге тілегі жəне тағы басқа).

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2017 жылғы 26 жел -тоқсанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16123 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2017 жылғы 22 желтоқсан №258 Алматы қаласы

«Банкті ислам банкіне айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру және рұқсат беруден бас

тарту қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы

28 қаңтардағы №15 қаулысына өзгеріс енгізу туралы

Екінші деңгейдегі банктердің қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. «Банкті ислам банкіне айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру жəне рұқсат беруден бас тарту қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы №15 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №13526 болып тіркелген, 2016 жылғы 6 сəуірде «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Банкті ислам банкіне айналдыру нысанында ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру жəне рұқсат беруден бас тарту қағидаларында:

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«2. Банкті айналдыруға берілген рұқсат Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу

тізілімінде №4521 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын жəне қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2006 жылғы 25 желтоқсандағы №295 қаулысымен бекітілген Банкті (банк холдингін) ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсат беру не рұқсат беруден бас тарту, банктерді ерікті түрде таратуға рұқсат беру, сондай-ақ жеке тұлғалардың депозиттерін қайтару, оларды басқа банкке аудару қағидаларында көзделген банктерді (банк холдингтерін) ерікті түрде қайта ұйымдастыруға берілген рұқсаттардың тізіліміне енгізіледі.».

2. Қаржы нарығының əдіснамасы департаменті (Əбдірахманов Н.А.) Қазақстан Республика-сының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне оған енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

«КЕЛІСІЛГЕН» «КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Қазақстан РеспубликасыныңАқпарат жəне коммуникациялар министрлігі Ұлттық экономика министрлігіМинистрдің м.а. _______________ Қ. Балықбаев Министрдің міндетін атқарушы2018 жылғы 5 қаңтар __________________ Р. Дəленов 2018 жылғы 26 ақпан

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 13 нау-рызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16557 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 11 қаңтар №1 Алматы қаласы

«Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту туралы»

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 71 қаулысына өзгерістер

енгізу туралы

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарт-тарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2015 жылғы 30 сəуірдегі № 71 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11534 тіркелген, 2015 жылғы 15 шілдеде «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

1-тармақта:40) тармақша алып тасталсын;45) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:«45) осы қаулының 45-қосымшасына сəйкес «Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының

жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты;»;

көрсетілген қаулының 45-қосымшасына сəйкес бекітілген «Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйым құруына немесе иеленуіне рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты осы қаулыға қосымшаға сəйкес редакцияда жазылсын.

2. Ұйымдастыру жұмысы жəне бақылау басқармасы (Итимгенов А.А.) Қазақстан Республика-сының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтіз белік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне оған енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2018 жылғы 11 қаңтардағы №1 қаулысына қосымша

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2015 жылғы 30 сəуірдегі №71 қаулысына 45-қосымша

«Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру)

ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер 1. «Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің

еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан əрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет).

2. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі əзірледі.

3. Мемлекеттік қызметті Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті беруші) заңды тұлғаларға (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті алушы) көрсетеді.

Өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижелерін беру:1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі;2) «электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан əрі – портал) арқылы жүзеге

асырылады.2-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі

4. Мемлекеттік қызмет көрсетудің мерзімдері:1) көрсетілетін қызметті берушіге құжаттар топтамасы тапсырылған сəттен бастап, сондай-

ақ порталға өтініш берген кезде – 3 (үш) ай ішінде;2) көрсетілетін қызметті алушыға қызмет көрсетудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 15

(он бес) минут.Көрсетілетін қызметті беруші көрсетілетін қызметті алушыдан құжаттарды алған сəттен

бастап күнтізбелік 15 (он бес) күн ішінде ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді.Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда көрсетілетін қызметті

беруші көрсетілетін қызметті алушыдан құжаттарды алған сəттен бастап күнтізбелік 15 (он бес) күн ішінде өтінішті одан əрі қараудан жазбаша дəлелді бас тартуды береді.

5. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) жəне қағаз түрінде.

6. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі – көрсетілетін қызметті алушының атына сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншiлес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат (бұдан əрі – рұқсат) беру туралы хат не көрсетілетін қызметті берушінің Басқармасы қаулысының көшірмесімен қоса осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 12-тармағында көзделген негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дəлелді жауап.

Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін ұсыну нысаны: электрондық. Көрсетілетін қызметті алушы мемлекеттік көрсетілетін қызметті қағаз жеткізгіште алуға өтініш жасаған жағдайда нəтиже электрондық нысанда ресімделеді, қағазға басылады жəне көрсетілетін қызметті беруші басшысының қолымен расталады.

Порталда мемлекеттік қызмет көрсету нəтижесі көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» көрсетілетін қызметті берушінің уəкілетті адамының электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан əрі – ЭЦҚ) куəландырылған электрондық құжат нысанында жіберіледі.

7. Мемлекеттік қызмет ақысыз негізде көрсетіледі.8. Жұмыс кестесі:1) көрсетілетін қызметті берушінікі – Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына

сəйкес демалыс жəне мереке күндерінен басқа күндері, сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен дүйсенбі - жұма аралығында сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін;

өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін беру кестесі – сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен сағат 9.00-ден 17.30-ге дейін;

2) порталдікі – жөндеу жұмыстарының жүргізілуіне байланысты болатын техникалық үзілістерді қоспағанда, тəулік бойы (көрсетілетін қызметті алушы жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін, демалыс жəне мереке күндері өтініш жасаған кезде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сəйкес өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін беру келесі жұмыс күні жүзеге асырылады).

Мемлекеттік қызмет кезек күтпестен, алдын ала жазылусыз жəне жеделдетілген қызмет көрсетусіз ұсынылады.

9. Көрсетілетін қызметті алушының еншілес ұйым құруына немесе иеленуіне рұқсат алу үшін көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушіге өтініш берген кезде мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) ақпараттық жүйелердегі, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім берілген, еркін нысанда жасалған өтініш;

2) еншілес ұйымды құрған жағдайда оның жарғысы (болған кезде) жəне құрылтай шарты немесе құру туралы шешім, оны иеленген жағдайда – еншілес ұйымның жарғысы (болған кезде);

3) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі органының еншілес ұйымды құру немесе иелену туралы шешімі;

4) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 1-қосымшасына сəйкес нысан бой-ынша еншілес ұйымның басшы қызметкерлері (немесе басшы қызметкерлер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылатын кандидаттар) туралы ақпарат;

5) еншілес ұйымның ұйымдық құрылымы жəне үлестес тұлғалары туралы мəліметтер.Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында сақтандыру холдингі болмаған жағдайда:ұйымдардың қызметі осы ұйымдар қауымдастығының меморандумы немесе ережелері

талаптарына сəйкес біріктірілген негізде басқарумен;егер аталған ұйымдардың атқарушы органының, басқару органының (акционерлік қоғамдар

үшін), қадағалау кеңесі (жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер үшін) құрамының үштен бір бөлігінен астамын сол бір тұлғалар білдірсе, еншілес ұйыммен байланысты ұйымдар туралы ақпарат қосымша беріледі;

6) бизнес-жоспарды ұсына отырып, еншілес ұйым қызметінің түрі немесе түрлері тура-лы ақпарат;

7) Қазақстан Республикасының резиденті емес сақтандыру тобы қатысушыларының орналасқан елдерінің заңнамасы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген талаптарды олардың жəне сақтандыру тобының орындауына мүмкіндік бермеуіне байланысты еншілес ұйымның орналасқан елінің заңнамасын талдау негізінде сақтандыру тобына шоғырландырылған қадағалауды жүргізу мүмкіндігінің болмауын болжайтын жағдайлардың жоқ екені туралы ақпарат;

8) құрылатын еншілес ұйымның жарғылық капиталында сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің қатысу үлесі мен сомасы туралы, сондай-ақ олар иеленетін акциялардың саны мен акциялардың (жарғылық капиталдағы қатысу үлестерінің) алдын ала төлемінің мөлшері туралы ақпарат;

9) аудиторлық ұйымның есебі жəне иеленетін еншілес ұйымның аудиторлық ұйым растаған қаржылық есептілігі;

10) иеленетін еншілес ұйымның жарғылық капиталының мөлшері туралы (егер мұндай ақпарат аудиторлық есепте болмаса), сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің иеленетін еншілес ұйымның жарғылық капиталына қатысу үлесі немесе акцияларының саны туралы, еншілес ұйымды иелену шарттары мен тəртібі туралы ақпарат;

11) мыналар:заңды тұлғаның атауы мен орналасқан жері;құрылтайшысы (қатысушыс ы) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе)

сақтандыру холдингі болып табылатын заңды тұлғаның жарғылық капиталына сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің қатысу үлесінің мөлшері, оны иелену бағасы туралы мəліметтер;

акционері сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі бо-лып табылатын заңды тұлға акцияларының саны, оларды иелену бағасы, орналастырылған акцияларының (артықшылықты жəне қоғам иеленгенін шегере отырып) жалпы санына пайыздық арақатынасы туралы мəліметтер;

заңды тұлғаның (құрылтайшысы, қатысушысы, акционері сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі болып табылатын) қатысу үлесінің мөлшері, оның басқа заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы иелену бағасы туралы мəліметтер;

акционері (құрылтайшысы, қатысушысы) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі болып табылатын заңды тұлға иеленген акциялардың саны, оларды иелену бағасы, олардың орналастырылған акциялардың (артықшылықты жəне қоғам иеленгендерін шегере отырып) жалпы санына пайыздық арақатынасы туралы мəліметтерді қамтитын, жарғылық капиталға қатысу үлесін немесе акцияларын сатып алу арқылы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі еншілес ұйымды иеленген заңды тұлға туралы деректер.

Бұл талаптар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің бірнеше заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін немесе акция-ларын иелену арқылы еншілес ұйымды иелену жағдайларына қолданылады;

12) тəуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйелерінің, оның ішінде еншілес ұйымның қызметіне байланысты тəуекелдерге қатысты жүйелердің болуын растайтын құжаттар;

13) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің жəне еншілес ұйымның оны құрғаннан немесе иеленгеннен кейінгі болжамды есептік балансын қоса алғанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құрудың, иеленудің қаржылық салдарларын талдау, сондай-ақ ол бар болған кезде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымның активтерін сату жөніндегі немесе еншілес ұйымды басқару бойынша қызметке е леулі өзгерістер енгізу жөніндегі жоспары мен ұсынысы;

14) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі еншілес ұйымды болжамды құру немесе иелену нəтижесінде құрамына сақтандыру (қайта сақтандыру) жəне (немесе) сақтандыру холдингі кіретін сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерінің жəне құрылатын немесе иемденетін еншілес ұйымды ескере отырып, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары жəне (немесе) сақтандыру холдингі міндетті түрде сақталуға тиісті қаржы нарығын жəне қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уəкілетті орган (бұдан əрі – уəкілетті орган) «Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы 46-бабының 10-тармағына сəйкес белгілеген басқа да нор-малар мен лимиттердің есебі;

15) бақылаудың туындау негізін көрсете отырып, олардың негізінде иеленетін еншілес ұйымды бақылау көзделетін немесе бақылауды растайтын өзге де құжаттар.

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі Қазақстан Республикасының резиденттерi банктiң, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, инвестициялық портфельді басқарушының еншілес ұйым құруға немесе иеленуге рұқсат алу үшiн өтiнiш берген жағдайда, осы тармақтың 2), 4), 5) жəне 9) тармақшаларында көрсетiлген құжаттар көрсетілетін қызметті берушіге берілмейді.

Егер құрылатын не иемденетін еншiлес ұйым банк, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы инвестициялық портфельді басқарушы болып табылса, онда еншiлес ұйым құруға не иеле-нуге берілген өтiнiшпен бiрмезгілде қаржы ұйымының (банк холдингiнiң немесе сақтандыру

холдингінің) iрi қатысушысы мəртебесiн алу үшін қажеттi құжаттар қоса беріле отырып, қаржы ұйымының (банк холдингiнiң немесе сақтандыру холдингінің) iрi қатысушысы мəртебесiн алуға еркiн нысанда жазылған өтiнiш ұсынылады.

10. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қы зметті берушіге ұйымның капиталында қомақты қатысуына рұқсат алу үшін өтініш жасаған кезде мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) ақпараттық жүйелердегі, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісімі бар еркiн нысанда жасалған өтiнiш;

2) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағының 3), 6), 7), 8), 10) жəне 11) тармақшаларында көзделген құжаттар;

3) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 2-қосымшаға сəйкес нысан бойынша сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі капиталға қомақты қатысатын ұйымның басшы қызметкерлері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындау немесе сайлау үшін ұсынылатын кандидаттар) туралы ақпарат.

11. Көрсетілетін қызметті алушы порталда өтініш берген кезде мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ-сымен куəландырылған электрондық құжат нысанындағы сұрау салу;

2) көрсетілетін қызметті алушының еншілес ұйым құруына немесе иеленуіне рұқсат алу үшін:электрондық сұрау салуға қоса берілетін, осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет

стандартының 9-тармағының 2), 3), 4), 6), 9), 12), 15) тармақшаларында (құжаттардың электрондық көшірмелері түрінде), 5), 7) 8), 10), 13), 14) тармақшаларында (электрондық құжаттар түрінде) жəне 11) тармақшасында (осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 3-қосымшасына сəйкес нысан бойынша мəліметтердің электрондық нысаны түрінде, жарғылық капиталдағы қатысу үлесін немесе акцияларды сатып алу арқылы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі еншілес ұйымды немесе қомақты қатысуды иеленетін заңды тұлғалар туралы деректер) көрсетілген құжаттар;

3) ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат алу үшін:осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының осы тармағының 2) тармақшасына

сəйкес 9-тармағының 3), 6), 7), 8), 10) жəне 11) тармақшаларында жəне 10-тармағының 3) тармақшасында (құжаттардың электрондық көшірмелері түрінде) көзделген құжаттар.

Қазақстан Республикасының бейрезиденттері сақтандыру холдингтері өтінішті қағаз жеткізгіште ұсынады.

Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы мəліметтерді көрсетілетін қыз-метті беруші «электрондық үкімет» шлюзі арқылы тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алады.

12. Мыналар:1) құрылатын немесе сатып алынатын еншілес ұйымы орналасқан елдің қаржы ұйымдарын

шоғырландырылған қадағалау саласындағы заңнамасының Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шоғырландырылған қадағалау талаптарына сай келмеуі;

2) көрсетілетін қызметті алушының еншілес ұйымының басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындау немесе сайлау үшін ұсынылатын кандидаттың):

мінсіз іскерлік беделі жоқ;уəкілетті орган қаржы ұйымын мəжбүрлеп таратуға жəне (немесе) қаржы нарығында

қызметті жүзеге асыруын тоқтатуға апарған қаржы ұйымын консервациялау не оның акция-ларын мəжбүрлеп сатып алу туралы, қаржы ұйымын лицензиясынан айыру туралы шешім қабылданғанға дейін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін 1 (бір) жылдан аспайтын кезеңде бұрын қаржы ұйымын басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, қаржы ұйымының ірі қатысушысы - жеке тұлға, ірі қатысушысы (сақтандыру холдингі) - заңды тұлғаның басшысы болған. Аталған талап уəкілетті орган қаржы ұйымын мəжбүрлеп таратуға жəне (неме-се) қаржы нарығында қызметті жүзеге асыруын тоқтатуға апарған қаржы ұйымын консервация-лау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу туралы, қаржы ұйымын лицензиясынан айыру туралы шешім қабылданғаннан кейін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгеннен кейін 5 (бес) жыл бойы қолданылады;

осы жəне (немесе) өзге қаржы ұйымында басшы қызметкер лауазымына тағайындауға (сайлауға) берілген келісім кері қайтарып алынған. Аталған талап уəкілетті орган басшы қызметкер лауазымына тағайындауға (сайлауға) келісімді кері қайтарып алу туралы шешім қабылдағаннан кейін қатарынан соңғы 12 (он екі) ай бойы қолданылады;

сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған не тағайындалған (сайланған) күніне дейін 3 (үш) жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тəртіптік жауаптылыққа тартылған адам;

қатарынан 4 (төрт) жəне одан да көп кезең бойы шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша берешегінің сомасы купондық сыйақының төрт еселенген жəне (немесе) одан да көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі борышты төлеу бойынша дефолттың мөлшері республикалық бюджет туралы заңда төлеу күніне белгіленген айлық есептік көрсеткіштен он мың есе асып түсетін соманы құрайтын дефолтқа жол берген бұрын қаржы ұйымының дирек-торлар кеңесінің басшысы, мүшесі, басқарма басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушы (ірі акционер) – жеке тұлға, ірі қатысушы (ірі акционер) – заңды тұлға – эмитенттің директорлар кеңесінің басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болған адам. Көрсетілген талап осы абзацта көзделген мəн-жайлар туындаған кезден бастап 5 (бес) жыл бойы қолданылады;

3) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымының болжанатын болуы нəтижесінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі құрамына кіретін сақтандыру тобының пруденциялық нормативтерді сақтамауы;

4) еншілес ұйымы қызметінің немесе сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (не-месе) сақтандыру холдингі жоспарлайтын инвестициялардың салдарынан сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру холдингінің немесе сақтандыру тобының қаржылық ахуалының нашарлауы болжанатын қаржылық салдардың талдамасы;

5) тəуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйелерінің, оның ішінде еншілес ұйымының қызметімен байланысты тəуекелдерге қатысты жүйелердің болуын растайтын берілген құжаттардың уəкілетті органның тəуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйелеріне қоятын талаптарына сəйкес келмеуі;

6) еншілес ұйымы орналасқан елінің заңнамасында көзделген жағдайларда еншілес ұйымның белгіленген пруденциялық нормативтерді, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің пруденциялық нормативтерді, оның ішінде шоғырландырылған негізде жəне уəкілетті органға рұқсат алуға өтініш берген күннің алдындағы соңғы 3 (үш) ай ішінде жəне (немесе) өтінішті қарау кезеңінде сақталуы міндетті басқа да нор-малар мен лимиттерді сақтамауы;

7) уəкілеттің орган құжаттарды қарау кезеңінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына жəне (немесе) сақтандыру холдингіне жəне (немесе) иемдену болжанып отырған еншілес ұйымға қатысты қолданған, «Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан əрі – Заң) 53-2-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген қолданыстағы шектеулі ықпал ету шарасының жəне (немесе) Заңның 53-1-бабының 2-тармағында көзделген мəжбүрлеу шарасының жəне (немесе) Заңның 53-3-бабы 2-тармағының 2), 3) жəне 4) тармақшаларында көзделген санкцияның болуы;

8) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі еншілес ұйымды – Қазақстан Республикасының резиденттері – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын, банкті, инвестициялық портфельді басқарушыны құрған немесе иемденген жағдайда, Заңда, Қазақстан Республикасының банктер жəне банк қызметі жəне бағалы қағаздар нарығы тура-лы заңнамасында көзделген Қазақстан Республикасының резиденттері сақтандыру немесе банк холдингі, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, банктің, инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушысы мəртебесін алуға келісім беруге қатысты талаптарды сақтамауы мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тартуға негіз болып табылады.

13. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына рұқсат беруден бас тарту осы көрсетілетін қызмет стандартының 12-тармағында көзделген негіздер бойынша жүргізіледі.

3-тарау. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне,

əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібі 14. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының

мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне, əрекеттеріне (əрекетсіздіктеріне) шағымдану осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 16-тармағында көрсетілген ме-кенжай бойынша көрсетілетін қызметті беруші басшысының атына жазбаша түрде жүргізіледі.

Көрсетілетін қызметті алушының шағымында оны атауы, пошталық мекенжайы, шығыс нөмірі жəне күні көрсетіледі.

Шағымға көрсетілетін қызметті алушы қол қояды.Көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесінде шағымды қабылдаған адамның тегі жəне аты-

жөні, берілген шағымға жауап алудың мерзімі мен орнын көрсете отырып тіркеу (мөртабан, кіріс нөмірі жəне күні) шағымның қабылданғанын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті берушінің атына келіп түскен мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі бойынша көрсетілетін қызметті алушының шағымы оны тіркеген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

Портал арқылы өтініш берген жағдайда, шағымдану тəртібі туралы ақпаратты бірыңғай байланыс орталығының 8-800-080-7777 немесе 1414 телефоны арқылы алуға болады.

Шағым портал арқылы жіберілген жағдайда, көрсетілетін қызметті алушыға «жеке каби-неттен» шағым туралы ақпарат қолжетімді болады, ол көрсетілетін қызметті беруші шағымды өңдеу (жеткізу, тіркеу, орындау туралы белгілер, қарау немесе қараудан бас тарту туралы жауап) барысында жаңартылып отырады.

Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижесімен келіспеген жағдайда, мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органға шағымдана алады.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органның атына келіп түскен көрсетілетін қызметті алушының шағымы оны тіркеген күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

15. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижес імен келіспеген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен сотқа жүгінуге құқығы бар.

4-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің, оның ішінде электрондық нысанда көрсетілетін қызметтің ерекшеліктерін ескере отырып қойылатын өзге талаптар 16. Мемлекеттік қызмет көрсету орындарының мекенжайлары көрсетілетін қызметті

берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған.

17. Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі мен мəртебесі туралы ақпаратты порталдағы «жеке кабинеті» арқылы қашықтықтан қол жеткізу режимінде, сондай-ақ Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы арқылы алуға мүмкіндігі бар.

18. Мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері жөніндегі анықтама қызметтерінің байланыс телефондары көрсетілетін қызметті берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған. Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы: 8-800-080-7777, 1414.

«Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына

рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 1-қосымша

Нысан

фотосурет

орны

Еншілес ұйымның басшы қызметкерлері (немесе басшы қызметкерлері лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттар) туралы ақпарат

__________________________________________________________________________(еншілес ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер

лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) тегі, аты, əкесінің аты (ол бар болса)

___________________________________________________________________________жəне басшы қызметкердің лауазымы немесе кандидат еншілес ұйымда тағайындалатын

немесе сайланатын лауазым) ___________________________________________________________________________

(еншілес ұйымның атауы)1. Жалпы мəліметтер:

Туған күні жəне туған жері Азаматтығы Жеке басын куəландыратын құжаттың деректері (нөмірі, берілген күні, кім берді)

Жұмыс орны (орындары), лауазымы (лауазымдары): _________________________________________________________________________________________

3. Жұмыс орнының (орындарының) мекенжайы (мекенжайлары), байланыс телефоны:______________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Білімі:

№ Оқу орнының атауы

Түскен күні - бітірген күні

Мамандығы Білімі туралы ди-плом деректемелері,

біліктілігі

Оқу орнының орналасқан

жері 1.

5. Жұбайы, жақын туыстары (ата-анасы, аға-інісі, апа-сіңлісі, қарындасы, балалары) жəне жекжаттары (ерлі-зайыптылардың ата-анасы, аға-інісі, апа-сіңлісі, қарындасы, балалары) туралы мəліметтер:

№ Тегі, аты, əкесінің аты (ол бар болса)

Туған жылы Туыстық қатынасы

Жұмыс орны жəне ла-уазымы

1. 6. Еншілес ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайын-

дауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) заңды тұлғалардың жарғылық капиталына немесе акцияларын иеленуіне қатысуы туралы мəліметтер:

№ Заңды тұлғаның атауы жəне

орналасқан жері

Заңды тұлға қызметінің жарғылық түрлері

Жарғылық капиталға қатысу үлесі немесе кандидатқа тиесілі акциялар санының заңды тұлғаның дауыс беруші акцияларының жалпы

санына арақатынасы (пайызбен) 1.

7. Соңғы үш жылдағы біліктілігін арттыру жөніндегі семинарлардан, курстардан өткендігі туралы мəліметтер:

№ Ұйымның атауы Өткізілген күні жəне орны Сертификат деректемелері(нөмірі, берілген күні)

1. 8. Еңбек қызметі туралы мəліметтер.Осы тармақта еншілес ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауа-

зымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) бүкіл еңбек қызметінде атқарған (атқаратын) лауазымдары, оның ішінде еншілес ұйымдағы лауазымы туралы мəліметтер көрсетіледі:

№ Жұмыс кезеңі (күні, айы, жылы)

Жұмыс орны

Лауазымы Тəртіптік жазаның болуы

Жұмыстан шығару, лауа-зымнан босату себептері

1. 9. Еншілес ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына

тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) қаржы ұйымдарына аудит жүргізгені туралы мəліметтер: ____________________________________________________________

__________________________________________________________________________ (қаржы ұйымының атауын, кандидаттың орындаушы-аудитор ретінде аудиторлық есепке қол қойған күнін көрсету керек)

10. Осы ұйымның жəне (немесе) басқа ұйымдардың директорлар кеңесіндегі жəне инвестициялық комитеттердегі мүшелігі туралы мəліметтер:

№ Кезең (күні, айы, жылы)

Ұйымның атауы

Лауазымы, келісу күні (егер талап етілсе)

Жұмыстан шығару, лауазымнан босату себептері

1. 11. Жарияланымдары, ғылыми əзірлемелері жəне басқа да жетістіктері:________________________________________________________________________________________________________________________________________(иə (жоқ), бар болса күнін, қандай басылымдарда екендігін көрсету керек)

12. Алынбаған жəне өтелмеген соттылығының болуы туралы мəліметтер (Қазақстан Республикасының бейрезиденттері үшін):

№ Күні Сот органы-ның атауы

Соттың орна-ласқан жері

Жазаның түрі

Кандидаттың қылмыстық жауаптылыққа тартылуына сəйкес келетін заңнамалық

актінің бабы

Соттың іс жүргізу шешімін қабылдаған күні

1. 13. Өзіне қабылдаған ақшалай міндеттемелердің орындалмау фактілерінің болуы тура-

лы мəліметтер: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

(иə (жоқ), аталған фактілер болған жағдайда, ұйымның атауын жəне міндеттемелер сомасын көрсету қажет)

14. Еншілес ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайын-дауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) бұрын қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын рет-теу, бақылау жəне қадағалау жөніндегі уəкілетті орган қаржы ұйымын таратуға жəне (немесе) қаржы нарығында қызметті жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, қаржы ұйымын консерва-циялау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу, оны лицензиясынан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен оны банкрот деп тану туралы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін 1 (бір) жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушысы – жеке тұлға, қаржы ұйымының ірі қатысушысы (сақтандыру холдингі) – заңды тұлғаның басшысы болған-болмағандығы туралы мəліметтер:

____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ (иə (жоқ) ұйымның атауын, лауазымын, жұмыс кезеңін көрсету керек)

15. Еншілес ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) қатарынан төрт жəне одан да көп кезең ішінде шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша берешегінің сомасы купондық сыйақының төрт еселенген жəне (немесе) одан да көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі бо-рышты төлеу бойынша дефолттың мөлшері республикалық бюджет туралы заңда төлеу күніне белгіленген айлық есептік көрсеткіштен он мың есе асып түсетін соманы құрайтын дефолтқа жол берген бұрын қаржы ұйымының директорлар кеңесінің басшысы, мүшесі, басқарма басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушы (ірі акционер)-жеке тұлға, ірі қатысушы (ірі акционер)-заңды тұлға-эмитенттің директорлар кеңесінің басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болған-болмағандығы туралы мəліметтер:

________________________________________________________________________________________________________________________________________ (иə (жоқ) ұйымның атауын, лауазымын, жұмыс кезеңін көрсету керек)

16. Басшы қызметкерді тағайындауға (сайлауға) келісімді кері қайтару туралы жəне қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау жəне қадағалау жөніндегі уəкілетті орган қаржы ұйымдарындағы, банк жəне сақтандыру холдингтеріндегі, «Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры» акционерлік қоғамындағы қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы деректердің болуы: ______________________________________________________

___________________________________________________________________________(иə (жоқ), ұйымның атауы, лауазымы, жұмыс кезеңі, тағайындауға (сайлауға) келісімді кері

қайтару үшін негіздемелер жəне (немесе) қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету жəне осындай шешім қабылдаған мемлекеттік органның атауы)

17. Қаржы ұйымының, холдингтің басшысы ретінде қаржы ұйымының, холдингтің қызмет мəселелері бойынша сот талқылауларына жауапкер ретінде тартылды ма:

________________________________________________________________________________________________________________________________________

(иə (жоқ), сот талқылауындағы жауапкер қаржы ұйымының, холдингтің атауы, қаралған мəселе жəне сот шешімі)

18. Еншілес ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) тағайындалған (сайланған) күнге дейін 3 (үш) жыл ішінде сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін жауапкершілікке не сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тəртіптік жауапкершілікке тартылды ма:

____________________________________________________________________ (ия (жоқ), құқық бұзушылықтың, қылмыстың қысқаша сипаттамасы ____________________________________________________________________жауапкершілікке тарту негіздемелерін көрсете отырып, ____________________________________________________________________ тəртіптік жаза қолдану туралы актінің немесе сот шешімінің деректемелері)

Осы өтініште қамтылған ақпаратты өзімнің тексергенімді жəне оның дəйектілігі мен толықтығын растаймын, сондай-ақ мінсіз іскерлік беделдің болуын растаймын.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге қажетті дербес деректерді жинауға жəне өңдеуге жəне ақпараттық жүйелерде қамтылған, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

Тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде) ____________________________________________________________________ (баспа əріптерімен)

Күні _________________________________Қолы ________________________________

«Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына

рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 2-қосымша

Нысан

фотосурет

орны

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің капиталына қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкерлері (немесе басшы

қызметкерлері лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттар) туралы ақпарат

__________________________________________________________________________(сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің капиталы-

на қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) тегі, аты, əкесінің аты (ол бар болса)

___________________________________________________________________________жəне басшы қызметкердің лауазымы немесе кандидат сақтандыру (қайта сақтандыру)

ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің капиталына қомақты қатысуы бар ұйымда тағайындалатын немесе сайланатын лауазым)

___________________________________________________________________________(сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің қомақты

қатысуы бар ұйымның атауы) көрсетіледі)

1. Жалпы мəліметтер:

Туған жері жəне күні Азаматтығы Жеке басын куəландыратын құжат деректері (нөмірі, берілген күні, кім берді)

2. Жұмыс орны (орындары), лауазымы (лауазымдары): ____________________________________________________________________

3. Жұмыс орнының (орындарының) мекенжайы (мекенжайлары), байланыс телефоны: ____________________________________________________________________

4. Білімі:

№ Оқу орнының атауы

Түскен күні - бітірген күні

Мамандығы Білімі туралы диплом деректемел, біліктілігі

Оқу орнының орналасқан жері

1. 5. Жұбайы, жақын туыстары (ата-анасы, аға-інісі, апа-сіңлісі, қарындасы, балалары) жəне

жекжаттары (ерлі-зайыптылардың ата-анасы, аға-інісі, апа-сіңлісі, қарындасы, балалары) туралы мəліметтер:

№ Тегі, аты, əкесінің аты (ол бар болса)

Туған жылы Туыстық қатынасы

Жұмыс орны жəне лауазымы

1. 6. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің

қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкердің лауазы-мына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) заңды тұлғалардың жарғылық капиталына немесе акцияларын иеленуіне қатысуы туралы мəліметтер:

№ Заңды тұлғаның атауы жəне

орналасқан жері

Заңды тұлға қызметінің жарғылық түрлері

Жарғылық капиталға қатысу үлесі немесе кандидатқа тиесілі акциялар санының заңды тұлғаның дауыс беруші акцияларының жалпы

санына арақатынасы (пайызбен)1.

7. Соңғы үш жылдағы біліктілігін арттыру жөніндегі семинарлардан, курстардан өткендігі туралы мəліметтер:

№ Ұйымның атауы Өткізілген күні жəне орны

Сертификат деректемелері (нөмірі, берілген күні)

1. 8. Еңбек қызметі туралы мəліметтер.Осы тармақта сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру

холдингінің қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) бүкіл еңбек қызметінде атқарған (атқаратын) лауазымдары, оның ішінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің қомақты қатысуы бар ұйымдағы лауазымы туралы мəліметтер көрсетіледі:

№ Жұмыс кезеңі (күні, айы, жылы)

Жұмыс орны

Лауа-зымы

Тəртіптік жазаның болуы

Жұмыстан шығару, лауа-зымнан босату себептері

1. 9. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің

қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкерінің (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидаттың) қаржы ұйымдарына аудит жүргізгені туралы мəліметтер:_____________________________________________________________

(қаржы ұйымының атауын, кандидаттың орындаушы-аудитор ретінде аудиторлық есепке қол қойған күнін көрсету керек)

10. Осы ұйымның жəне (немесе) басқа ұйымдардың директорлар кеңесіндегі жəне инвестициялық комитеттердегі мүшелігі туралы мəліметтер:

№ Кезең (күні, айы, жылы)

Ұйымның атауы

Лауазымы, келісу күні (егер талап етілсе)

Жұмыстан шығару, лауазым-нан босату себептері

1. 11. Жарияланымдары, ғылыми əзірлемелері жəне басқа жетістіктері:________________________________________________________________________________________________________________________________________ (иə/жоқ, бар болса күнін, қандай басылымдарда екендігін көрсету керек)

12. Алынбаған жəне өтелмеген соттылығының болуы туралы мəліметтер (Қазақстан Республикасының бейрезиденттері үшін):

№ Күні Сот органы-ның атауы

Соттың орналасқан жері

Жаза-ның түрі

Кандидаттың қылмыстық жауаптылыққа тартылуына сəйкес келетін заңнамалық актінің бабы

Соттың іс жүргізу шешімін қабылдаған күні

1. 13. Өзіне қабылдаған ақшалай міндеттемелердің орындалмау фактілерінің болуы туралы

мəліметтер: _________________________________________________________________________________________________________________________________ (иə/жоқ, аталған фактілер бар болған жағдайда ұйымның атауын жəне міндеттемелер сомасын көрсету қажет)14. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің

қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымы-на тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) бұрын қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау жəне қадағалау жөніндегі уəкілетті орган қаржы ұйымын таратуға жəне (немесе) қаржы нарығында қызметті жүзеге асыруды тоқтатуға алып келген, қаржы ұйымын консервациялау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу, оны лицензия-сынан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен оны банкрот деп тану тура-лы сот шешімі заңды күшіне енгенге дейін 1 (бір) жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушысы - жеке тұлға, қаржы ұйымының ірі қатысушысы (сақтандыру холдингі) - заңды тұлғаның басшысы болған-болмағандығы туралы мəліметтер: _______________

____________________________________________________________________(иə (жоқ) ұйымның атауын, лауазымын, жұмыс кезеңін көрсету керек)15. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің

қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) қатарынан төрт жəне одан да көп кезең ішінде шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша берешегінің сомасы купондық сыйақының төрт еселенген жəне (немесе) одан да көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі бо-рышты төлеу бойынша дефолттың мөлшері республикалық бюджет туралы заңда төлеу күніне белгіленген айлық есептік көрсеткіштен он мың есе асып түсетін соманы құрайтын дефолтқа жол берген бұрын қаржы ұйымының директорлар кеңесінің басшысы, мүшесі, басқарма бас-шысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушы (ірі акционер) - жеке тұлға, ірі қатысушы (ірі акци-онер) - заңды тұлға-эмитенттің директорлар кеңесінің басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болған-болмағандығы туралы мəліметтер:

________________________________________________________________________________________________________________________________________ (иə (жоқ) ұйымның атауын, лауазымын, жұмыс кезеңін көрсету керек)16. Басшы қызметкерді тағайындауға (сайлауға) келісімді кері қайтару туралы жəне қаржы

нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау жəне қадағалау жөніндегі уəкілетті орган қаржы ұйымдарындағы, банк жəне сақтандыру холдингтеріндегі, «Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры» акционерлік қоғамындағы қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету туралы деректердің болуы: ___________________________________________________

____________________________________________________________________(иə (жоқ), ұйымның атауы, лауазымы, жұмыс кезеңі, тағайындауға (сайлауға) келісімді кері қайтару үшін негіздемелер жəне (немесе) қызметтік міндеттерін орындаудан шеттету жəне

осындай шешім қабылдаған мемлекеттік органның атауы)17. Қаржы ұйымының, холдингтің басшысы ретінде қаржы ұйымының, холдингтің қызмет

мəселелері бойынша сот талқылауларына жауапкер ретінде тартылды ма: ________________________________________________________________________________________________________________________________________

(иə (жоқ), сот талқылауындағы жауапкер қаржы ұйымының, холдингтің атауы, қаралған мəселе жəне сот шешімі)

18. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің қомақты қатысуы бар ұйымның басшы қызметкері (немесе басшы қызметкер лауазымына тағайындауға немесе сайлауға ұсынылған кандидат) тағайындалған (сайланған) күнге дейін 3 (үш) жыл ішінде сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін жауапкершілікке не сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тəртіптік жауапкершілікке тартылды ма:

22 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛRESMI

____________________________________________________________________ (ия (жоқ), құқық бұзушылықтың, қылмыстың қысқаша сипаттамасы, ____________________________________________________________________ жауапкершілікке тарту негіздемелерін көрсете отырып,____________________________________________________________________ тəртіптік жаза қолдану туралы актінің немесе сот шешімінің деректемелері)

Осы өтініште қамтылған ақпаратты өзімнің тексергенімді жəне оның дəйектілігі мен толықтығын растаймын, сондай-ақ мінсіз іскерлік беделдің болуын растаймын.

Мемлекеттік қызметті көрсетуге қажетті дербес деректерді жинауға жəне өңдеуге жəне ақпараттық жүйелерде қамтылған, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

Тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде) ____________________________________________________________________ (баспа əріптерімен)

Күні _________________________________

Қолы ________________________________

«Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе иеленуіне, сақтандыру (қайтасақтандыру) ұйымының жəне (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдардың капиталына қомақты қатысуына

рұқсат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 3-қосымша

Мəліметтердің электрондық нұсқасы

Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жəне (немесе) сақтандыру холдингі жарғылық капиталдағы қатысу үлесін немесе акцияларын сатып алу арқылы еншілес ұйымды немесе

қомақты қатысуды иеленетін заңды тұлға туралы деректер

Көрсетілетін қызмет

алушының құрылтайшысы (қатысушысы) сақтандыру

(қайта сақтандыру)

ұйымы жəне (не-месе) сақтандыру

холдингі бо-лып табылатын заңды тұлғаның

жарғылық капиталындағы қатысу үлесінің мөлшері туралы мəліметтер (пайызбен)

Көрсетілетін қызмет алушының құрылтайшысы (қатысушысы)

сақтандыру (қайта сақтандыру)

ұйымы жəне (не-месе) сақтандыру

холдингі бо-лып табылатын заңды тұлғаның

жарғылық капиталындағы қатысу үлесін

сатып алу бағасы теңгемен)

Акционері сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі бо-лып табыла-тын заңды тұлғаның

акцияларының саны туралы мəліметтер (данамен)

Акционері сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі

болып табы-латын заңды тұлғаның акцияла-рын сатып алу бағасы (теңгемен)

Акционері сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы

жəне (немесе) сақтандыру холдингі болып табылатын заңды тұлғаның сатып алынған акцияларының

орналастырылған акциялардың жалпы санына пайыздық арақатынасы (артықшылық

берілген жəне қоғам сатып алғандарды

шегергенде) (пайызбен)

1 2 3 4 5

кестенің жалғасы

Акционері сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі бо-лып табыла-тын заңды тұлғаның жарғылық

капиталындағы қатысу үлесінің мөлшері тура-лы мəліметтер

(пайызбен)

Акционері сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі болып та-былатын

басқа заңды тұлғаның жарғылық капиталы-на қатысу

үлесін сатып алу бағасы (теңгемен)

Акционері (құрылтайшысы, қатысушысы) сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі бо-

лып табылатын заңды тұлғаның сатып алған

акцияларының саны туралы

мəліметтер (да-намен)

Акционері (құрылтайшысы, қатысушысы) сақтандыру

(қайта сақтандыру) ұйымы жəне

(немесе) сақтандыру холдингі бо-

лып табылатын заңды тұлғаның сатып алған

акцияларының сатып алу

бағасы тура-лы мəліметтер

(теңгемен)

Акционері (құрылтайшысы, қатысушысы)

сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы

жəне (немесе) сақтандыру холдингі болып табылатын заңды тұлғаның сатып алынған акцияларының

орналастырылған акциялардың жалпы санына пайыздық арақатынасы

(артықшылық беріл-ген жəне қоғам сатып алғандарды шегер-генде) (пайызбен)

6 7 8 9 10

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 13 нау-рызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16562 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 11 қаңтар №2 Алматы қаласы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің «Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін

қызмет стандартын бекіту туралы

«Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сəуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы 10-бабының 1) тармақшасына сəйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған «Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты бекітілсін.

2. Ұйымдастыру жұмысы жəне бақылау басқармасы (Итимгенов А.А.) Қазақстан Республика-сының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне оған енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

«КЕЛІСІЛДІ» «КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Қазақстан РеспубликасыныңҰлттық экономика министрлігі Ұлттық экономика министрлігі Министр ______________Т.Сүлейменов Министрдің міндетін атқарушы2018 жылғы «___» _________ _________________Р.Дəленов 2018 жылғы 23 ақпан

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2018 жылғы 11 қаңтардағы №2 қаулысымен бекітілген

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. «Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет (бұдан əрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет).

2. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі əзірледі.

3. Мемлекеттік қызметті Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті беруші) аумақтық филиалдары заңды тұлғаларға (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті алушы) көрсетеді.

Өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижелерін беру көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалдарының кеңсесі арқылы жүзеге асырылады.

2-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі4. Мемлекеттік қызмет көрсетудің мерзімдері:1) көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалдарына құжаттар топтамасы

тапсырылған сəттен бастап – 15 (он бес) жұмыс күні ішінде;2) көрсетілетін қызметті алушыға құжаттарды қабылдау жəне беру бойынша қызмет

көрсетудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 15 (он бес) минут.Көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалдары көрсетілетін қызметті алушының

құжаттарын алған сəттен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді.

Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалы көрсетілетін қызметті алушыдан құжаттарды алған сəттен ба-стап 2 (екі) жұмыс күні ішінде өтінішті одан əрі қараудан жазбаша дəлелді бас тарту ұсынады.

5. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нысаны: қағаз түрінде.6. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі – көрсетілетін қызметті алушының коллекторлық

агенттіктердің тізілімінде есептік тіркеуден өткені туралы тіркеу нөмірін көрсете отырып хабар-лама не осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 10-тармағында негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дəлелді жауап.

Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі туралы мəліметтерді ұсыну нысаны: қағаз түрінде.7. Мемлекеттік қызмет ақысыз негізде көрсетіледі.8. Көрсетілетін қызметті берушінің жұмыс кестесі – Қазақстан Республикасының еңбек

заңнамасына сəйкес демалыс жəне мереке күндерінен басқа күндері, сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен дүйсенбі - жұма аралығында сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін.

Өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін беру кестесі – сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен сағат 9.00-ден 17.30-ге дейін.

Көрсетілетін қызметті алушылар жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін, демалыс жəне ме-реке күндері өтініш жасаған кезде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сəйкес өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін жіберу келесі жұмыс күні жүзеге асырылады.

Мемлекеттік қызмет кезек күтпестен, алдын ала жазылусыз жəне жеделдетілген қызмет көрсетусіз ұсынылады.

9. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалына өтініш жасаған кезде мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 1-қосымшаға сəйкес нысан бой-ынша өтініш;

2) ішкі бақылау қызметі туралы ереже (болған кезде);3) өтініш берілген күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша осы мемлекеттік көрсетілетін

қызмет стандартына 2-қосымшаға сəйкес нысан бойынша құрылтайшы (қатысушы) заңды тұлға туралы мəліметтер.

Жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан көп пайызын тікелей немесе жанама иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын жəне (немесе) оларға билік ететін тұлғалар туралы ақпаратты ашу мақсатында көрсетілетін қызметті алушы коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын өзі дербес не-месе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама түрде иеленетін жəне (не-месе) пайдаланатын жəне (немесе) оларға билік ететін немесе бақылау жасайтын тұлғалар туралы мəліметтерді осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 3-қосымшаға сəйкес нысан бойынша ұсынады;

4) құрылтайшы (қатысушы) жеке тұлға туралы мəліметтер өтініш берілген күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 4-қосымшаға сəйкес нысан бойынша ұсынылады;

5) өтініш берілген күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 5-қосымшаға сəйкес нысан бойынша көрсетілетін қызметті алушының басшы қызметкері туарлы мəліметтер;

6) «Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар жəне кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес жасалған ақпарат беру туралы шарттың көшірмесі жəне кредиттік тарихты қалыптастыру жəне оны пайдалану жүйесiне қатысушыларға қойылатын талаптарға сəйкес келу туралы құжаттың көшірмесін;

7) өтініш берілген күннің алдындағы күнгі жағдай бойынша осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 6-қосымшаға сəйкес нысан бойынша борышкерлермен жəне (немесе) олардың өкілдерімен жəне (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл жасасатын жұмыскерлер туралы мəліметтерді;

8) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 7-қосымшаға сəйкес нысан бойынша филиалдар жəне (немесе) өкілдіктер туралы мəліметтер.

Осы тармақта көзделген, бірнеше парақтан тұратын құжаттар нөмірленіп, тігіліп жəне соңғы парағының артқы жағына тігілген түйіннің үстіне жапсырылған, тігілген парақ саны көрсетілген жапсырмаға ішінара көрсетілетін қызметті алушының мөрімен (болған кезде) расталып ұсынылады.

Құжаттардың көшірмелері көрсетілетін қызметті алушының лауазымды тұлғаларының қолдарымен жəне өтініш беруші мөрінің (болған кезде) бедері қойыла отырып куəландырылады.

10. Мыналар мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартуға негіз болады:1) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағында көрсетілген құжаттарда

көрсетуге жататын дəйексіз мəліметтерді жəне ақпаратты ұсыну;2) көрсетілетін қызметті алушы қызметкерлерінің «Коллекторлық қызмет туралы» 2017

жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан əрі – Заң) 12-бабының 2 жəне 3-тармақтарында көзделген талаптарға сəйкес келмеуі;

3) көрсетілетін қызметті алушының жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он не-месе одан да көп пайызын өзі дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын жəне (немесе) оларға билік ететін немесе бақылау жасайтын тұлғаның Заңның 3-бабының 3-тармағында көзделген талаптарға сəйкес келмеуі;

4) əділет органдарында мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап үш ай өткеннен кейін уəкілетті органға есептік тіркеуден өту туралы өтінішпен жүгіну;

5) осы Заңның 21-бабының 1-тармағында белгіленген талаптардың сақтамауы.Осы тармақтың 1), 2) жəне 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша есептік

тіркеуден бас тартылған жағдайда, көрсетілетін қызметті алушы есептік тіркеуден бас тартуды алған күннен кейін отыз жұмыс күні ішінде осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағына сəйкес құжаттарды қайтадан ұсынады не өзінің атауынан «коллекторлық агенттік» деген сөздерді, олардан туындайтын, өзін коллекторлық қызметті жүзеге асырады деп болжататын сөздерді алып тастау арқылы қайта тіркеу рəсімін жүргізеді.

Көрсетілетін қызметті алушы осы тармақтың 4) жəне 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша есептік тіркеуден бас тартуды алған жағдайда, мұндай заңды тұлға өзінің атауынан «коллекторлық агенттік» деген сөздерді, олардан туындайтын, өзін коллекторлық қызметті жүзеге асырады деп болжататын сөздерді алып тастау арқылы қайта тіркеу рəсімін жүргізеді.

3-тарау. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне,

əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібі11. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының

мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне, əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану:

050040, Алматы қаласы, «Көктем-3» шағын ауданы, 21-үй мекенжайы бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының атына;

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсында көрсетілген мекен-жайлар бойынша көрсетілетін қызметті беруші басшысының атына жазбаша түрде жүргізіледі.

Заңды тұлғаның шағымында оның атауы, пошталық мекенжайы, шағымның шығыс нөмірі мен күні көрсетіледі.

Шағымға көрсетілетін қызметті алушы қол қояды.Көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесінде шағымды қабылдаған адамның тегі жəне аты-

жөні, берілген шағымға жауап алудың мерзімі мен орнын көрсете отырып тіркеу (мөртабан, кіріс нөмірі жəне күні) шағымның қабылданғанын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі бойынша көрсетілетін қызметті берушінің атына келіп түскен шағымы оны тіркеген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижесімен келіспеген жағдайда, мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органға шағымдана алады.

Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органның атына келіп түскен шағымы оны тіркеген күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

12. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижесімен келіспеген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен сотқа жүгінуге құқығы бар.

4-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің ерекшеліктерін ескереотырып қойылатын өзге талаптар

13. Мемлекеттік қызмет көрсету орындарының мекенжайлары Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған.

14. Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі мен мəртебесі туралы ақпаратты Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы арқылы қашықтықтан қол жеткізу режимінде алуға мүмкіндігі бар.

15. Мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері жөніндегі анықтама қызметтерінің байланыс телефондары Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған. Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы: 8-800-080-7777, 1414.

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 1-қосымша

нысан

____________________________________________________________________(көрсетілетін қызметті берушінің аумақтық филиалының толық атауы)

____________________________________________________________________(көрсетілетін қызметті алушының толық атауы)

Өтініш

Коллекторлық агенттік ретінде есептік тіркеуден өткізуді сұраймын.Көрсетілетін қызметті алушы туралы мəліметтер:1. Бизнес-сəйкестендіру нөмірі___________________________________2. Көрсетілетін қызметті алушының орналасқан жері жəне нақты мекенжайы____________________________________________________________________

(индекс, облыс, қала, аудан, көше, үйдің, офистің нөмірі)____________________________________________________________________ (телефон, факс нөмірі, электрондық пошта мекенжайы, интернет-ресурс)3. Жіберілген құжаттардың тізбесі, данасы жəне олардың əрқайсысының парақтарының са

ны:____________________________________________________________________ _____________ ___________________________________________________________________________________________________________________________Өтінішке қоса берілген құжаттар мен ақпараттардың дəйектілігін, сондай-ақ өтінішті қарауға

байланысты сұратылған қосымша ақпараттар мен құжаттардың Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалына уақтылы ұсынылғанын растаймын.

Ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

Өтініш беруге уəкілетті тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басты куəландыратын құжатта көрсетілсе), лауазымы _____________________________________________

____________________________________________________________________ (қолы)20__ жылғы «___»____________

Мөр орны (бар болса)

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 2-қосымша

нысан

Көрсетілетін қызметті алушының құрылтайшысы (қатысушысы) - заңды тұлға туралы мəліметтер

____________________________________________________________________(көрсетілетін қызметті алушының толық атауы)

20 __ жылғы «___» __________

1. Көрсетілетін қызметті алушының құрылтайшысы (қатысушысы)__________________________________________________________________________ (толық атауы)2. Орналасқан жері_____________________________________________________ (пошталық индексі, мекенжайы, телефон мен факстың нөмірі, ____________________________________________________________________ бар болса электрондық пошта мекенжайы)____________________________________________________________________3. Бизнес-сəйкестендіру нөмірі_____________________________________4. Мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы мəліметтер________________ ____________________________________________________________________ (құжаттың атауы, нөмірі жəне берілген күні, кім берді)5. Резиденттік___________________________________________________6. Қызметінің негізгі түрі_____________________________________________________________________________________________________________7. Көрсетілетін қызметті алушының жарғылық капиталындағы үлесі ________________________________________________________________________8. Көрсетілетін қызметті алушы құрылтайшысының (қатысушысының) өзге заңды

тұлғаларды құруға жəне оның қызметіне құрылтайшы (қатысушысы), акционер ретінде қатысуы туралы мəліметтер, заңды тұлғалардың толық атауын жəне тұрған жерін көрсете отырып

____________________________________________________________________9. Көрсетілетін қызметті алушының құрылтайшысы (қатысушысы) қатысатын өнеркə сіптік,

банктік, қаржылық топтар, холдингтер, концерндер, қауымдастықтар, консорциумдар туралы мəліметтер, ұйымдардың толық атауын жəне тұрған жерін көрсете отырып

____________________________________________________________________10. Құрылтайшы (акционер, қатысушы) не құрылтайшының (қатысушының) басшы

қызметкері бұдан бұрын, уəкілетті орган аталған коллекторлық агенттікті «Коллекторлық қызмет туралы» 2017 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы 9-бабының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) жəне 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша коллекторлық агенттіктердің тізілімінен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде коллекторлық агенттіктің бірінші басшысы немесе құрылтайшысы (қатысушысы) болғаны жөнінде мəліметтер

________________________________________________________________________________________________________________________________________11. Көрсетілетін қызметті алушы құрылтайшысының (қатысушысының) басшысы туралы

мəліметтер _________________________________________________________________________________________________________________________________(тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басын куəландыратын құжатта көрсетілсе)

Ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

20__ жылғы «___» _____________ Мөр орны (бар болса)

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 3-қосымша

нысан

Коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын өзі дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жана-ма түрде иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын жəне (немесе) оларға билік ететін немесе

бақылаудағы тұлғалар туралы мəліметтер

1-кесте. Коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын өзі дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама түрде иеленетін жəне (немесе) пайдаланатын жəне (немесе) оларға билік ететін немесе бақылаудағы тұлғалар (бұдан əрі – қатысушы (иеленуші) туралы мəліметтер

№

Бизнес – сəйкестендіру нөмірі (заңды

тұлға үшін), жеке сəйкестендіру

нөмірі (жеке тұлға үшін) немесе басқа жеке сəйкестендіру нөмірі (Қазақстан Республикасының бейрезиденттері

үшін)

Резиденттігі

Атауы

Алынбаған не-месе өтелмеген соттылығының болуы тура-

лы мəліметтер (жеке тұлға үшін) (иə (жоқ), құқық бұзушылықтың, қылмыстың қысқаша си-паттамасы, қылмыстық

жауапкершілікке тарту тура-лы үкімнің

деректемелері, жауапкершілікке тарту негізін

көрсете отырып)

Уəкілетті орган аталған коллекторлық агенттікті

«Коллекторлық қызмет туралы» 2017 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабының 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) жəне 7) тармақшаларында

көзделген негіздер бойынша коллекторлық агенттіктердің

тізілімінен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде коллекторлық агенттіктің бірінші басшысы неме-се құрылтайшысы (қатысушысы) болған құрылтайшы (акционер,

қатысушы) немесе басшы жұмыскер туралы мəліметтер

Қызмет

түрінің сипаттам

асы

1 2 3 4 5 6 7

кестенің жалғасы

Қатысушыға (иеленушіге) тиесілі қатысу үлестері санының коллекторлық агенттіктіңжеке

тікелей жанама

Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (пайы

збен

)

Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (теңгем

ен)

Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (пайы

збен

)

Қатысушының, (иеленушінің) сол

арқылы коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін иеленетін ұйымдағы қатысу үлесі (пайызбен)

Тиесілі акциялардың саны (дана)

(қатысу үлесі) (теңгемен)

Сол арқылы жанама түрде иелену жүзеге асырылатын ұйымның атауы

8 9 10 11 12 13

кестенің жалғасы

жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің жалпы санына арақатынасыбірлескен

тікелей жанама

Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (пайы

збен

)Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (теңгем

ен)

Коллекторлық

агенттіктің

жарғылы

қ капиталы

ндағы қаты

су

үлесі (пайы

збен

)

Қатысушының, (иеленушінің) сол арқылы коллекторлық

агенттіктің жарғылық капиталындағы

қатысу үлестеріне иеленетін ұйымдағы қатысу үлесі (пай-

ызбен)

Тиесілі акциялардың саны (дана)

(қатысу үлесі) (пайызбен)

Сол арқылы жанама түрде иелену жүзеге асырылатын

ұйымның атауы

14 15 16 17 18 19

Ескертпе: 1-кестеде заңды тұлғалар бойынша қатысушының, (иеленушінің) жарғылық капиталындағы

акцияларын не қатысу үлестерін тікелей немесе жанама түрде иеленетін жəне (немесе) пай-даланатын жəне (немесе) оларға билік ететін тұлғалар туралы, қатысушының (иеленушінің) жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің не орналастырылған (артықшылықты жəне қоғам сатып алған акцияларды шегере отырып) акцияларының жиырма бес пайызынан астамын иеленетін жеке тұлғалары туралы мəліметтерге дейін көрсетіледі.

2-кесте. Коллекторлық агенттікке бақылауды жүзеге асыратын тұлғалардың тізімі

№ Бизнес – сəйкестендіру нөмірі (заңды тұлға үшін), жеке сəйкестендіру нөмірі (жеке тұлға үшін) немесе басқа жеке сəйкестендіру нөмірі (Қазақстан Республикасының

бейрезиденттері үшін)

Заңды тұлғаның атауы немесе жеке тұлғаның тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басты

куəландыратын құжатта көрсетілсе), (алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығының бо-луы туралы мəліметтер) Ба

қылау негізі

Коллекторлық агенттікке бақылауды жүзеге асыра-тын тұлғаның дауыс беретін акцияларының (жарғылық

капиталдағы қатысу үлестері) 20 пайызынан көп иеленетін ұйымдар туралы мəліметтер

Ұйымның атауы

акцияларды ие-лену (жарғылық капиталындағы)

үлесі 1 2 3 4 5 6

Ескертпе:3-бағанда жеке адамға, отбасыға жəне кəмелетке толмағандарға, адамның жəне азаматтың

конституциялық жəне өзге де құқықтары мен бостандықтарына, мемлекеттің конституциялық құрылысының негіздеріне жəне қауіпсіздігіне, меншікке, қоғамдық қауіпсіздік пен қоғамдық тəртіпке, халық денсаулығына жəне имандылыққа, бейбітшілік пен адамзаттың қауіпсіздігіне, коммерциялық жəне өзге де ұйымдардағы қызмет мүдделеріне, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне, сот төрелігіне жəне жазалардың орындалу тəртібіне, басқару тəртібіне қарсы, экономикалық қызмет, ақпараттандыру жəне байланыс салаларындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ əскери қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы бар немесе қылмыстық қудалауға ұшырайтын немесе ұшыраған (өздеріне қатысты қылмыстық қудалау 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) жəне 2) тармақшалары негізінде тоқтатылған адамдарды қоспағанда) туралы ақпарат көрсетіледі. Егер солай болса, онда қылмыстық жауапкершілікке тарту туралы үкімнің күнін жəне нөмірін, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің бабын көрсету қажет.

Ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

Бірінші басшы немесе қол қоюға уəкілетті адам______________________________________________________________ ____________ тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басын куəландыратын құжатта көрсетілсе) қолы

Қол қойылған күн 20_____ жылғы «_____» __________

Мөр орны (бар болса)

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 4-қосымша

нысан

Көрсетілетін қызметті алушының құрылтайшысы (қатысушысы) - жеке тұлғасы туралы мəліметтер

____________________________________________________________________(көрсетілетін қызметті алушының толық атауы)

20 __ жылғы «___» _____________

1. Көрсетілетін қызметті алушының құрылтайшысы (қатысушысы)__________________________________________________________________________(тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басты куəландыратын құжатта көрсетілсе)2. Туған күні ___________________________________________________3. Азаматтығы __________________________________________________4. Жеке басын куəландыратын құжаттың деректері____________________ ____________________________________________________________________ (құжаттың атауы, нөмірі, сериясы жəне берілген күні, кім берді)5. Жеке сəйкестендіру нөмірі ______________________________________6. Тұрғылықты жері _____________________________________________ (пошта индексі, мекенжайы,____________________________________________________________________ телефон нөмірі, электрондық пошта мекенжайы бар болған жағдайда)____________________________________________________________________7. Жұмыс орны (мекенжайын көрсете отырып), лауазымы _________________________________________________________________________________8. Көрсетілетін қызметті алушы құрылтайшысының (қатысушысының) өзге заңды

тұлға ларды құруға жəне оның қызметіне қатысушы (иеленуші), акционер ретінде қатысуы туралы мəліметтер, заңды тұлғалардың толық атауын жəне тұрған жерін көрсете оты-рып___________________ _____________ ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығының болуы туралы мəліметтер ____________________________________________________________________________________________________________________________________ Мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті дербес деректерді жинауға жəне өңдеуге жəне

ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.

20 __ жылғы «___» _____________ Көрсетілетін қызметті алушы құрылтайшысының (қатысушысының) қолы ____

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 5-қосымша

нысан

Көрсетілетін қызметті алушының басшы қызметкері туралы мəліметтер_______________________________________________________________

(коллекторлық агенттіктің басшы қызметкерінің лауазымы жəне коллекторлық агенттіктің атауы көрсетіледі)

1. Жалпы мəлiметтер:

Тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басты куəландыратын құжатта көрсетілсе)

__________________________________________________________________________________________________________(жеке басын куəландыратын құжатқа толық сəйкес, тегін, атын, əкесінің атын өзгерткен жағдайда, олардың қашан жəне қандай себептермен өзгертілгенін көрсету)

Туған күні жəне туған жері __________________________________________________________________________________________________________

Тұрақты тұратын жері, телефон нөмірлері

__________________________________________________________________________________________________________(елді мекенінің кодын қосқанда, толық мекенжайды, қызмет, үй, байланыс телефондарының нөмірлерін көрсету)

Азаматтығы __________________________________________________________________________________________________________

Жеке басын куəландыратын құжаттың толық деректемелері

__________________________________________________________________________________________________________

2. Білімі:

№ Оқу орнының атауы

Түскен күнi - аяқтаған күнi

Мамандығы Білімі туралы дипломның деректемелері (бар болса -

күні мен нөмірі)1 2 3 4 5

3. Басшы қызметкердің заңды тұлғалардың жарғылық капиталында қатысуы туралы мəліметтер:

№ Заңды тұлғаның атауы жəне тұрған жері

Заңды тұлға қызметінің жарғылық түрлері

Басшы жұмыскердің заңды тұлғаның жарғылық капиталына қатысу үлесі, акциялардың саны жəне лауазымды тұлғаға тиесілі акциялардың заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының

жалпы санына арақатынасы (пайызбен)1 2 3 4

4. Еңбек қызметі туралы мəліметтер:Бұл тармақта ұйымдарда қаржы, сақтандыру қызметі, білім беру, мемлекеттік басқару

жəне қорғаныс, міндетті əлеуметтік қамсыздандыру секцияларында, құқық жəне бухгалтерлік есепке алу саласында, сондай-ақ техникалық реттеу саласындағы уəкілетті орган бекіткен экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышына сəйкес айқындалған төлемдерді жинау жөніндегі агенттіктер мен кредиттік бюроларда лауазымын көрсете отырып, басшы жұмыскердің жоғары оқу орнын аяқтаған сəттен бастап барлық еңбек қызметі (сондай-ақ басқару органындағы мүшелігі) туралы мəліметтер, сондай-ақ кандидат еңбек қызметін жүзеге асырмаған кезең көрсетіледі.

№ Жұмыс кезеңі

(күн, ай, жыл)

Жұмыс орны (ұйымдарда қаржы, сақтандыру қызметі, білім беру,

мемлекеттік басқару жəне қорғаныс, міндетті əлеуметтік қамсыздандыру

секцияларында, құқық жəне бухгалтерлік есепке алу саласында, сондай-ақ техникалық реттеу саласындағы

уəкілетті орган бекіткен экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышы-на сəйкес айқындалған төлемдерді жи-нау жөніндегі агенттіктер мен кредиттік бюроларда тіркелген елін көрсете

отырып)

Лауазымы (келісу күнін

көрсете отырып,

егер талап етілсе)

Тəртіптік жазаның болуы

Жұмыстан шығару, лауа-зымнан босату

себептері

1 2 3 4 5 6

5. Өзінің лауазымдық өкілеттіктеріне орай осы коллекторлық агенттіктің қызметін тексеру ны-санында бақылау бойынша не оның құзыретіне сəйкес осы коллекторлық агенттіктің қызметіне байланысты мемлекеттік функцияларды орындауы туралы мəліметтер:

№ Кезеңі (күн, ай, жыл)

Мемлекеттік қызмет

органының атауы

Осы коллекторлық агенттіктің қызметін тек-серу нысанында бақылау бойынша не оның

құзыретіне сəйкес осы коллекторлық агенттіктің қызметіне байланысты лауазымдық өкілеттіктер

Себептері (жұмыстан

шығару, лауа-зымнан бо-

сату) 1 2 3 4 5

6. Жеке адамға, отбасыға жəне кəмелетке толмағандарға, адамның жəне азаматтың конституциялық жəне өзге де құқықтары мен бостандықтарына, мемлекеттің конституциялық құрылысының негіздеріне жəне қауіпсіздігіне, меншікке, қоғамдық қауіпсіздік пен қоғамдық тəртіпке, халық денсаулығына жəне имандылыққа, бейбітшілік пен адамзаттың қауіпсіздігіне, коммерциялық жəне өзге де ұйымдардағы қызмет мүдделеріне, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне, сот төрелігіне жəне жазалардың орындалу тəртібіне, басқару тəртібіне қарсы, экономикалық қызмет, ақпараттандыру жəне байланыс салаларындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ əскери қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы бар немесе қылмыстық қудалауға ұшырайтын немесе ұшыраған туралы мəліметтер (өздеріне қатысты қылмыстық қудалау 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) жəне 2) тармақшалары негізінде тоқтатылған адамдарды қоспағанда)

___________________________________________________________________(иə (жоқ), құқық ұзушылықтың,

___________________________________________________________________ қылмыстың сипаттамасы

___________________________________________________________________ жауаптылыққа тарту негіздемелерін көрсете отырып,

____________________________________________________________________ қылмыстық жауаптылыққа тарту туралы үкімнің деректемелері)7. Бұдан бұрын басшы жұмыскер Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі осы

коллекторлық агенттікті «Коллекторлық қызмет туралы» 2017 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңының 9-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) жəне 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша тізілімнен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскері не оның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын иеленген тұлға болғаны-болмағаны туралы мəліметтер ____________________________________________

(иə (жоқ), ____________________________________________________________________ ұйымның атауы, лауазымы, жұмыс кезеңі 8. Бұдан бұрын басшы жұмыскер өзіне қатысты қаржы ұйымының, банк жəне (немесе)

сақтандыру холдингінің басшы қызметкерінің лауазымын атқару жəне қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болу құқығынан өмір бойына айыру түрінде қылмыстық жаза қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген тұлға болғаны-болмағаны туралы мəліметтер _______________

(иə (жоқ), ________________________________________________________________ жауаптылыққа тарту негіздемелерін көрсете отырып,___________________________________________________________________ қылмыстық жауаптылыққа тарту туралы үкімнің деректемелері)9. Бұдан бұрын басшы жұмыскер, уəкілетті орган қаржы ұйымын таратуға жəне (немесе)

қаржы нарығында қызметін жүзеге асыруын тоқтатуға алып келген, оны консервациялау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы соттың шешімі заңды күшіне енгенге дейін бір жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының басқару органының бас-шысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, қаржы ұйымының ірі қатысушысы - жеке тұлғасы, ірі қатысушысының, банк жəне (немесе) сақтандыру холдингінің - заңды тұлғасының басшысы болғаны-болмағаны туралы мəліметтер _______________

(иə (жоқ)____________________________________________________________________ ұйымның атауы, лауазымы, жұмыс кезеңі)10. Бұдан бұрын басшы жұмыскер, қатарынан төрт жəне одан да көп кезең ішінде

шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не өзі бойынша дефолтқа жол берілген шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу жөніндегі берешек сомасы купондық сыйақының төрт еселен-ген жəне (немесе) одан да көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі борышты төлеу бойынша дефолт мөлшері төлеу күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштен он мың есе асатын соманы құрайтын қаржы ұйымының басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушысының (ірі акционерінің) – заңды тұлғасының – эмитенттің ірі қатысушы (ірі акционері) – жеке тұлғасы, басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болғаны-болмағаны туралы мəліметтер __________________________________

(иə (жоқ)____________________________________________________________________ ұйымның атауы, лауазымы, жұмыс кезеңі)11. Басшы жұмыскер психологиялық-неврологиялық, туберкулездік, наркологиялық дис-

пансерлерде есепте тұра ма ____________________________ (иə (жоқ) ____________________________________________________________________ есепке қою күні жəне есепке қою жүзеге асырылған ____________________________________________________________________ ұйымның атауы)12. Бұдан бұрын басшы жұмыскердің мемлекеттік қызметтен немесе арнаулы жəне құқық

қорғау органдарынан теріс себептер бойынша босатылғандығы туралы мəліметтер ____________________________________ (иə (жоқ) босатылған күні 13. Бұдан бұрын басшы жұмыскердің «Коллекторлық қызмет туралы» 2017 жылғы 6

мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңының 5-бабында көзделген талаптарды бұзғаны үшін коллекторлық агенттіктен босатылғандығы туралы мəліметтер

____________________________________________________ (иə (жоқ) босатылған күні ____________________________________________________________________ жəне коллекторлық агенттіктің атауыОсы өтініштегі ақпаратты өзім тексергенімді жəне оның дұрыс жəне толық екендігін рас-

таймын. Мемлекеттік қызмет көрсетуге қажетті жеке деректерді жинауға жəне өңдеуге жəне

ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын мəліметтерді пайдалануға келісім беремін.____________________________________________________________________(тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басты куəландыратын құжатта көрсетілсе) 20 __ жылғы «___» _____________

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 6-қосымша

нысан

Борышкерлермен жəне (немесе) олардың өкілдерімен жəне (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы

байланысты болатын үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл жасасатын қызметкерлер туралы мəліметтер

20 __ жылғы «___» __________

Көрсетілетін қызметті алушының толық атауы _________________________________

№ Қызметкердің тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке

басын куəландыратын құжатта көрсетілсе) (тегі, аты, əкесінің аты өзгерген жағдайда жеке

басын куəландыратын құжатқа толық сəйкес келетін – олар қашан жəне қандай себеп-ке байланысты өзгергенін

көрсету)

Туған кезі жə

не жері Тұрақты мекен-

жайы, телефон нөмірлері (елді мекені кодын

қоса, мекенжай-ды, қызметтік, үй, байланыс

телефондарының нөмірлерін толық

көрсету)

Азам

атты

қЖеке басы

н куəланды

раты

н құжа

ттың

толы

қ деректем

елері

Білімі

, оны

ң ішінде

техникалық

жəне кəсіб

и білімі

, орта білімн

ен

кейін неме

се жоғары

білімі

Жұм

ыс тə

жірибесі

1 2 3 4 5 6 7 8

кестенің жалғасы

Жойылмаған не-месе алынбаған сотталғандығы болуы (иə (жоқ)

Коллекторлық агенттіктің басшы қызметкері не оның жарғылық капиталындағы

қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын иелен-ген тұлға болып табылған

(иə (жоқ)

Психологиялық-неврологиялық, туберкулездік, наркологиялық диспансерлерде есепте тұрған (иə

(жоқ)

Мемлекеттік қызметтен немесе арнаулы жəне құқық қорғау органдары-нан теріс себептер

бойынша босатылған (иə (жоқ)

9 10 11 12

Кестенің жалғасы

Бұрын өзінің лауазымдық өкілеттіктеріне орай осы коллекторлық агенттіктің

қызметін тексерулер нысанында бақылау жөніндегі мемлекеттік функцияларды орындаған не өзінің құзыретіне сəйкес осы коллекторлық агенттіктің қызметіне байланысты болған

(иə (жоқ)

Заңның 5-бабында

көзделген та-лаптарды

бұзғаны үшін коллекторлық агенттіктен

босатылған (иə (жоқ)

Осы ақпаратты өзім тексергенімді жəне оның дұрыс жəне толық

екендігін растаймын (қызметкердің қолы), сондай-ақ мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті дербес деректерді жинауға

жəне өңдеуге жəне ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға келісімімді беремін

13 14 15

Ескерту:8-бағанда лауазымдық міндеттемелерді, кəсіби дағдыларын көрсете отырып, басшы

қызметтегі жұмыс тəжірибесі көрсетіледі.9-бағанда жеке адамға, отбасыға жəне кəмелетке толмағандарға, адамның жəне азаматтың

конституциялық жəне өзге де құқықтары мен бостандықтарына, мемлекеттің конституциялық құрылысының негіздеріне жəне қауіпсіздігіне, меншікке, қоғамдық қауіпсіздік пен қоғамдық тəртіпке, халық денсаулығына жəне имандылыққа, бейбітшілік пен адамзаттың қауіпсіздігіне, коммерциялық жəне өзге де ұйымдардағы қызмет мүдделеріне, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне, сот төрелігіне жəне жазалардың орындалу тəртібіне, басқару тəртібіне қарсы, экономикалық қызмет, ақпараттандыру жəне байланыс салаларындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ əскери қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы бар немесе қылмыстық қудалауға ұшырайтын немесе ұшыраған туралы ақпарат көрсетіледі (өздеріне қатысты қылмыстық қудалау 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) жəне 2) тармақшалары негізінде тоқтатылған адамдарды қоспағанда).

Егер солай болса, онда қылмыстық жауапкершілікке тарту туралы үкімнің күнін жəне нөмірін, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің бабын көрсету қажет.

10-бағанда егер қызметкер бұдан бұрын, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі коллекторлық агенттікті «Коллекторлық қызмет туралы» 2017 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) жəне 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде коллекторлық агенттіктің басшы қызметкері не оның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын иеленген тұлға болып табылған туралы ақпарат көрсетіледі.

Егер солай болса, онда ұйымның, лауазымның, жұмыс кезеңінің атауын көрсету қажет. 4. 11-бағанда егер солай болса, есепке қою күні жəне есепке қою жүзеге асырылған

ұйымның атауы көрсетіледі.5. 12-бағанда егер солай болса, мемлекеттік қызметтен немесе арнайы жəне құқық қорғау

органдарынан босатылған күні көрсетіледі.6. 13-бағанда егер солай болса, мемлекеттік қызметтің тоқтатылған күні көрсетіледі.7. 14-бағанда егер солай болса, босатылған күні жəне коллекторлық агенттіктің атауы

көрсетіледі.

Бірінші басшы немесе қол қоюға уəкілетті адам_______________________________________________________________ ____________ тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басын куəландыратын құжатта көрсетілсе) қолы

Қол қойылған күн 20_____ жылғы «_____» __________ Мөр орны (бар болса)

«Коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 7-қосымша

нысанФилиалдар жəне (немесе) өкілдіктер туралы мəліметтер

№ Филиалдың жəне (немесе) өкілдіктің атауы

Тұрған жері жəне нақты мекенжайы

Мемлекеттік тіркеу туралы деректер (нөмірі, күні)

1 2 3 4

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 13 нау-рызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16571 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 11 қаңтар №3 Алматы қаласы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі төлем ұйымдарына көрсететін мемлекеттік көрсетілетін

қызметтер стандарттарын бекіту туралы

«Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сəуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы 10-бабының 1) тармақшасына сəйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Мыналар:1) осы қаулыға 1-қосымшаға сəйкес «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде

есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты;

2) осы қаулыға 2-қосымшаға сəйкес «Төлем ұйымдарын ерікті түрде қайта ұйымдастыруды (біріктіруді, қосуды, бөлуді, бөліп шығаруды, қайта құруды) жүргізуге келісім беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты бекітілсін.

2. Ұйымдастыру жұмысы жəне бақылау басқармасы (Итимгенов А.А.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне оған енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұ мыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасы-ның орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы, осы қаулының алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жи-ырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізілетін 1-тармағының 1) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

«КЕЛІСІЛДІ» «КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі Ұлттық экономика министрлігі Министр __________Т.Сүлейменов Министрдің міндетін2018 жылғы «___» _________ атқарушы _________Р.Дəленов 2018 жылғы 23 ақпан

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 11 қаңтардағы №3 қаулысына 1-қосымша

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан əрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет).

2. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі əзірледі.

3. Мемлекеттік қызметті Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті беруші) заңды тұлғаларға (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті алушы) көрсетеді.

Өтініштерді, құжаттар топтамасын қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижелерін беру көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы жүзеге асырылады.

2-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі

4. Мемлекеттік қызмет көрсетудің мерзімдері:1) көрсетілетін қызметті берушіге құжаттар топтамасы тапсырылған сəттен бастап – 15

(он бес) жұмыс күні ішінде;2) көрсетілетін қызметті алушыға құжаттарды қабылдау жəне (немесе) беру бойынша

қызмет көрсетудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 15 (он бес) минут.Мемлекеттік көрсетілетін қызмет кезек күтпестен ұсынылады.Көрсетілетін қызметті беруші көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын алған сəттен

бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді.Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда көрсетілетін қызметті

беруші көрсетілетін қызметті алушыдан құжаттарды алған сəттен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде өтінішті одан əрі қараудан жазбаша дəлелді бас тарту ұсынады.

5. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нысаны: қағаз түрінде.6. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі – төлем ұйымының көрсетілетін қызметті

берушіде есептік тіркеуден өткені туралы тіркеу нөмірін көрсете отырып хабарлама не осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 10-тармағында негіздер бойынша мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы дəлелді жауап.

Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі туралы мəліметтерді ұсыну нысаны: қағаз түрінде.7. Мемлекеттік қызмет ақысыз негізде көрсетіледі.8. Көрсетілетін қызметті берушінің жұмыс кестесі – Қазақстан Республикасының еңбек

заңнамасына сəйкес демалыс жəне мереке күндерінен басқа күндері, сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен дүйсенбі - жұма аралығында сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін.

Өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін беру кестесі – сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен сағат 9.00-ден 17.30-ге дейін.

Көрсетілетін қызметті алушылар жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін, демалыс жəне ме-реке күндері өтініш жасаған кезде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сəйкес өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін жіберу келесі жұмыс күні жүзеге асырылады.

Мемлекеттік қызмет алдын ала жазылусыз жəне жеделдетілген қызмет көрсетусіз ұсынылады.

9. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушіге өтініш жасаған кезде мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 1-қосымшаға сəйкес нысан бой-ынша өтініш;

2) төлем ұйымы қызметті үлгілік жарғы бойынша жүзеге асыратын жағдайды қоспағанда, жарғы;

3) төлем ұйымының көрсетілетін төлем қызметтері бойынша ақша аударымын жүзеге асыратын тиісті банкпен немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйыммен өзара іс-қимыл жасау тəртібін айқындайтын құжат;

4) төлем ұйымының мынадай көрсеткіштерді:қызмет стратегиясын, көрсетілетін төлем қызметтерінің жоспарланған түрлерін, оларды

көрсету тəртібін;төлем ұйымы бағдарға алған нарық сегментін;маркетинг жоспарын (клиенттерді қалыптастыру), қызметтің перспективалық даму жо-

спарларын;төлем ұйымының қызметін қаржыландыру көздерін;ұйымдық құрылым, ішкі бақылау жүйесін жəне басқару құрылымын;мүліктің жəне меншікті капиталының мөлшерін сипаттаудан, болжаудан жəне талдаудан

тұратын бизнес-жоспары;5) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 2 жəне 3-қосымшаларға сəйкес нысан-

дар бойынша атауы не тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басын куəландыратын құжатында көрсетілсе), сəйкестендіру нөмірі, өтініш беру күнінің алдындағы күнгі жағдай бойынша капиталдағы үлесінің мөлшері қамтылатын акционерлер (қатысушылар) туралы мəліметтер;

6) өтініш берілген күннің алдындағы растайтын құжаттардың көшірмелерін қоса бере отырып, осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 4-қосымшаға сəйкес нысан бой-ынша тегі, аты, əкесінің аты (егер ол жеке басын куəландыратын құжатында көрсетілсе), сəйкестендіру нөмірі, тұрғылықты жері, білімі, жұмыс орнымен лауазымдарының толық тізбесі, лауазымдық (функционалдық) міндеттерінің сипаттамасы қамтылатын, атқарушы орган бас-шысы (мүшелері) туралы мəліметтер;

7) төлем ұйымының басқару органы бекіткен, төлем ұйымының қызметін жүзеге асыру қағидалары.

Төлем ұйымының қызметін жүзеге асыру қағидаларының міндетті шарттарының тізбесі Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14347 тіркелген «Төлем ұйымдарының қызметін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 215 қаулысымен белгіленеді;

8) тəуекелдерді басқаруға қолданылатын жүйе туралы, оның ішінде клиент ақшасының сақталуын қамтамасыз етуге қойылатын жалпы талаптар туралы мəліметтер;

9) жоспарланған көрсетілетін төлем қызметтерін ұсынуға қажетті ақпараттық жəне техноло-гиялық құралдар, қауіпсіздік жүйелері, бақылау тетіктері жəне жүйелері туралы мəліметтер;

10) «Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) жəне терроризмдi қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын орындауды қамтамасыз ететін шаралардың сипаттамасы.

10. Мыналар мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тартуға негіз болады:1) осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағында көрсетілген құжаттарда

көрсетуге жататын дəйексіз мəліметтерді ұсыну;2) құжаттардың осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағында

көрсетілген талаптарға сəйкес келмеуі;3) егер төлем ұйымы атқарушы органының басшысы «Төлемдер жəне төлем жүйелері ту-

ралы» 2016 жылғы 26 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 19-бабында белгіленген талаптарға сəйкес келмесе;

4) егер төлем ұйымы əділет органдарында мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап бір жыл ішінде есептік тіркеуден өту туралы өтініш бермесе;

5) көрсетілетін қызметті алушыға қатысты мемлекеттік көрсетілетін мемлекеттік қызмет алуды талап ететін қызметке немесе қызметтің жекелеген түрлеріне тыйым салу туралы заңды күшіне енген сот шешімінің (үкімінің) болуы;

6) көрсетілетін қызметті алушыға қатысты негізінде көрсетілетін қызметті алушыны мемлекеттік көрсетілетін қызмет алумен байланысты арнайы құқығынан айыру туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болуы.

Есептік тіркеуден бас тартылған жағдайда, көрсетілетін қызметті алушыға күнтізбелік отыз күн ішінде есептік тіркеуге қайта өтініш беруге немесе өз атауын өзгерту не қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы шешім қабылдауға рұқсат етіледі.

Көрсетілетін қызметті беруші қайта берілген өтінішті 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қарайды.

(Соңы. Басы 21-бетте)

(Соңы 23-бетте)

27 СƏУІР 2018 ЖЫЛ 23RESMI

3-тарау. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне,

əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібі11. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының

мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне, əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 13-тармағында көрсетілген ме-кенжай бойынша көрсетілетін қызметті беруші басшысының атына жазбаша түрде жүргізіледі.

Көрсетілетін қызметті алушының шағымында оның атауы, пошталық мекенжайы, шағымның шығыс нөмірі мен күні көрсетіледі.

Шағымға көрсетілетін қызметті алушы қол қояды.Көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесінде шағымды қабылдаған адамның тегі жəне аты-

жөні, берілген шағымға жауап алудың мерзімі мен орнын көрсете отырып тіркеу (мөртабан, кіріс нөмірі жəне күні) шағымның қабылданғанын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі бойынша көрсетілетін қызметті берушінің атына келіп түскен шағымы оны тіркеген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижесімен келіспеген жағдайда, мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органға шағымдана алады.

Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органның атына келіп түскен шағымы оны тіркеген күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

12. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижесімен келіспеген жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен сотқа жүгінуге құқығы бар.

4-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің ерекшеліктерін ескере отырып қойылатын өзге талаптар

13. Мемлекеттік қызмет көрсету орындарының мекенжайлары көрсетілетін қызметті берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған.

14. Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі мен мəртебесі туралы ақпаратты Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы қашықтықтан қол жеткізу режимінде арқылы алуға мүмкіндігі бар.

15. Мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері жөніндегі анықтама қызметтерінің байланыс телефондары көрсетілетін қызметті берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған. Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселесі жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы: 8-800-080-7777, 1414.

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына

1-қосымша

нысан

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

Өтініш ___________________________________________________________________

(төлем ұйымының атауы жəне бизнес-сəйкестендіру нөмірі)

төлем ұйымын есептік тіркеуді жүзеге асыруды жəне төлем ұйымы төлем ұйымдарының тізіліміне енгізуді сұрайды

1. Төлем ұйымының орналасқан жері:_________________________________________________________________________________________________

(индексі, қала (облыс), аудан, көшесі, үйдің (офистің) нөмірі ____________________________________________________________________(телефоны, факсы, электрондық поштасының мекенжайы, интернет-ресурсы (бар болса)2. Төлем ұйымын мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы мəліметтер: __________________

________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

(құжаттың атауы, нөмірі жəне берілген күні, кім берген)3. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 та мыздағы № 215

қаулысымен бекітілген Төлем ұйымдарының қызметін ұйым дас тыру (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14347 болып тіркелген) қағидаларының 3-тармағына сəйкес көрсету үшін жоспарланып отыр ған төлем қызметтерінің тізбесі:

1) ___________________________;2) ___________________________;3)___________________________.4. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем

ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 9-тармағына сəйкес ұсынылатын құжаттардың тізбесі:

1) ___________________________;2) ___________________________.Ұсынылып отырған мəліметтерді тексергенімді жəне олардың дəйектігі мен толықтығын

растаймын.Ақпараттық жүйелердегі заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мəліметтерді пайдалануға

келісім беремін.

Төлем ұйымының бірінші басшысы (ол болмаған жағдайда – оның орнындағы адам)_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

тегі, аты, əкесінің аты (ол бар болса)__________

қолыМөр (бар болса) орны

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына

2-қосымша

нысанТөлем ұйымының акционерлері (қатысушылары) туралы мəліметтер

(заңды тұлға үшін)________________________________________________________________________

(төлем ұйымының атауы жəне бизнес-сəйкестендіру нөмірі)

1. Төлем ұйымының акционері (қатысушысы) туралы мəліметтер: _______________________________________________________________________________

(атауы)_________________________________________________________________________

(бизнес-сəйкестендіру нөмірі)Орналасқан жері:___________________________________________________________________________________________________________________________________

(индекс, қала (облыс), аудан, көше, үйдің (офистің) нөмірі)_________________________________________________________________________(телефон, факс, электрондық пошта мекенжайы, интернет-ресурс (бар болса)Мемлекеттік тіркелуі (қайта тіркелуі туралы мəліметтер:__________________________ _________________________________________________________________________

(құжаттың атауы, нөмірі жəне берілген күні, кім берді)Қазақстан Республикасының резиденті/бейрезиденті:____________________________Қызметтің түрі:_____________________________________________________________________________________________________________________________________2. Төлем ұйымының капиталындағы үлесінің мөлшері:

___________ жағдай бойынша күні

3. Төлем ұйымы акционерінің (қатысушысының) басшысы туралы мəліметтер: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде)20 __ жылғы «____» _____________ Осы ақпаратты мұқият тексергенімді жəне шынайы əрі толық болып табылатынын рас-

таймын.Төлем ұйымының бірінші басшысы (ол болмаған жағдайда – оның орнындағы адам)_____

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде)__________

ҚолыМөр орны (болған кезде)

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына

3-қосымша

нысанТөлем ұйымының акционерлері (қатысушылары) туралы мəліметтер

(жеке тұлға үшін)______________________________________________________________________

(төлем ұйымының атауы жəне бизнес-сəйкестендіру нөмірі)

1. Төлем ұйымының акционері (қатысушысы) туралы мəліметтер:_________________________________________________________________________________________

(тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде)________________________________________________________________________

(жеке сəйкестендіру нөмірі)Туған күні________________________________________________________________Азаматтығы______________________________________________________________Жеке басын куəландыратын құжаттың деректемелері___________________________________________________________________________________________________

(құжат, нөмірі, сериясы (болған кезде) жəне берілген күні, кім берді)Тұрғылықты жері__________________________________________________________

(индекс, қала (облыс), аудан, көше, үйдің (офистің) нөмірі)________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(телефон, факс, электрондық пошта мекенжайы (болған кезде)Жұмыс орны (орналасқан жерін көрсете отырып), лауазымы_____________________________________________________________________________________________

2. Төлем ұйымының капиталындағы үлесінің мөлшері:

___________ жағдай бойынша күні

20 __ жылғы «____» _____________ Осы ақпаратты мұқият тексергенімді жəне шынайы əрі толық болып табылатынын рас-

таймын.Төлем ұйымының бірінші басшысы (ол болмаған жағдайда – оның орнындағы адам)_____________________________________ ____________________________________

Тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде)__________

ҚолыМөр орны (болған кезде)

«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде есептік тіркеуден өткен төлем ұйымдарының тізіліміне енгізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына

4-қосымшанысан

Төлем ұйымының атқарушы органының басшысы (мүшелері) туралы мəліметтер_____________________________________________________________________________

(көрсетілетін қызметті алушының атауы жəне бизнес-сəйкестендіру нөмірі)_____________________________________________________________________________

(лауазымы)

1. Жалпы мəліметтер:

Тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде)

______________________________________________________________________________ (жеке басын куəландыратын құжатқа сəйкес, тегі, аты, əкесінің аты өзгерген жағдайда – олар қашан жəне қандай себептермен өзгертілді)

Жеке сəйкестендіру нөмірі

___________________________________________________________________________________________

Жеке басын куəландыратын құжаттың деректері

____________________________________________________________________________________________________________________(құжаттың атауы, нөмірі, сериясы (болған кезде) жəне берілген күні,

кім берді)Тұрғылықты жері __________________________________________________________

__________________________________________________________(үйдің, қызметтік телефондарының нөмірлерін, сондай-ақ

электрондық пошта мекенжайын қоса алғанда, тұрғылықты жері)Азаматтығы

2. Білімі:

Білімі, оның ішінде жұмыс саласы-на сəйкес келетін кəсіби білімі

_______________________________________________________________________________________________________________________________(оқу орнының, факультеттің немесе бөлімнің атауы мен орналасқан жері, оқыған кезеңі, тағайындалған біліктілігі, дипломның немесе білімі туралы

өзге құжаттардың деректемелері)

3. Жұмыс орындары мен лауазымдарының толық тізбесі:

№ Жұмыс істеу кезеңі (ай/жыл) Ұйымның атауы, атқарған қызметтері

Лауазымдық міндеттері

4. Төлем ұйымында лауазымдық (функционалдық) міндеттер аясының сипаттамасы (лауазымдық міндеттердің тізбесі): __________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________5. Өзге ақпарат:

Алынбаған немесе өтелмеген соттылығының болуы

Иə/жоқ(егер болса, сот үкімінің деректемелері, 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің бабы) көрсетіледі

Қаржы ұйымын мəжбүрлеп таратуға жəне (не-месе) қаржы нарығында қызметті жүзеге асы-руын тоқтатуға апарған оны консервациялау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиядан айыру туралы шешім қабылданғанға дейін, не қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату туралы не «Оңалту жəне банкроттық туралы» 2014 жылғы 7 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған тəртіппен оны банкрот деп тану туралы сот шешімінің заңды күшіне енуіне дейін кемінде 1 (бір) жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының басқару органының басшы-сы, мүшесі, атқарушы органының мүшесі, бас бухгалтері болып табылса

Иə/жоқ(егер болса, ұйымның атауы, лауазы-мы, қаржы ұйымын мəжбүрлеп таратуға жəне (немесе) қаржы нарығында қызметті жүзеге асыруын тоқтатуға апарған оны консервациялау не оның акцияларын мəжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиядан айыру туралы шешімнің, не қаржы ұйымын мəжбүрлеп тарату тура-лы не «Оңалту жəне банкроттық тура-лы» 2014 жылғы 7 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған тəртіппен оны банкрот деп тану туралы сот шешімінің деректемелері көрсетіледі.

Өзге ақпарат (болған кезде) Осы ақпаратты мұқият тексергенімді жəне шынайы əрі толық болып табылатынын рас-

таймын.Төлем ұйымының бірінші басшысы (ол болмаған жағдайда – оның орнындағы адам)___________________________________________________________ _______________ (тегі, аты, əкесінің аты (ол болған кезде) Қолы

Мөр орны (болған кезде)

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 11 қаңтардағы № 3 қаулысына 2-қосымша

«Төлем ұйымдарын ерікті түрде қайта ұйымдастыруды (біріктіруді, қосуды, бөлуді, бөліп шығаруды, қайта құруды) жүргізуге келісім беру» мемлекеттік

көрсетілетін қызмет стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер 1. «Төлем ұйымдарын ерікті түрде қайта ұйымдастыруды (біріктіруді, қосуды, бөлуді, бөліп

шығаруды, қайта құруды) жүргізуге келісім беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет (бұдан əрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет).

2. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі əзірледі.

3. Мемлекеттік қызметті Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті беруші) заңды тұлғаларға (бұдан əрі – көрсетілетін қызметті алушы) көрсетеді.

Өтініштерді, құжаттар топтамасын қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін жіберу көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі арқылы жүзеге асырылады.

2-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі4. Мемлекеттік қызмет көрсетудің мерзімдері: 1) көрсетілетін қызметті берушіге құжаттар топтамасы тапсырылған сəттен бастап –15

(он бес) жұмыс күні ішінде; 2) көрсетілетін қызметті алушыға құжаттарды қабылдау жəне беру бойынша қызмет

көрсетудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 15 (он бес) минут.Көрсетілетін қызметті беруші көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын алған сəттен

бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді.Ұсынылған құжаттардың толық болмауы фактісін анықтаған жағдайда көрсетілетін қызметті

беруші көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын алған сəттен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде өтінішті одан əрі қараудан жазбаша дəлелді бас тартуды береді.

5. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нысаны: қағаз түрінде. 6. Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесі – келісу нəтижесі бойынша қабылданған шешім

туралы хабарлама, не осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 10-тармағында көзделген негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден дəлелді бас тарту.

Мемлекеттік қызмет көрсетудің нəтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.7. Мемлекеттік қызмет ақысыз негізде көрсетіледі. 8. Көрсетілетін қызметті берушінің жұмыс кестесі – Қазақстан Республикасының еңбек

заңнамасына сəйкес демалыс жəне мереке күндерінен басқа күндері сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен дүйсенбі - жұма аралығында сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін.

Өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызмет көрсету нəтижесін беру кестесі - сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен дүйсенбі - жұма аралығында сағат 9.00-ден 17.30-ге дейін.

Көрсетілетін қызметті алушылар жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін, Қазақстан Республика-сының еңбек заңнамасына сəйкес демалыс жəне мереке күндері өтініш жасаған кезде өтініштерді қабылдау жəне мемлекеттік қызметті көрсету нəтижесін беру келесі жұмыс күні жүзеге асырылады.

Мемлекеттік қызмет алдын ала жазылусыз жəне жеделдетілген қызмет көрсетусіз көрсетіледі.

9. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілетін қызметті берушіге өтініш жасаған кезде мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) еркін нысанда жазылған өтініш;2) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыру туралы шешім;3) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастырудың болжанатын талаптарын, нысанда-

рын, тəртібін жəне мерзімдерін сипаттайтын құжаттар;4) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыру салдарының қаржылық болжамы; 5) қайта ұйымдастырылатын төлем ұйымдарының атқарушы органдарының басшылары

қол қойған қосу (біріктіру) туралы шарт;6) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сəйкес

аудиторлық есеп;7) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыру нəтижесінде құрылған келесі үш жылға

арналған бизнес-жоспар;8) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыру нəтижесінде құрылған қызметті жүзеге

асыру қағидалары.10. Мынадай: 1) төлем ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыру нəтижесінде құрылған атқарушы

органының басшысы «Төлемдер жəне төлем жүйелері» 2016 жылғы 26 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 19-тармағының талаптарына сəйкес келмеген;

2) төлем ұйымдарын ерікті түрде қайта ұйымдастыру төлем қызметтерін нарығын бақылауды жүзеге асыруға кедергі келтірген, сондай-ақ төлем қызметтерін алушылардың мүдделеріне зиян келтірген;

3) көрсетілетін қызметті алушының жəне (немесе) мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті ұсынылған құжаттардың, объектілердің, деректер мен мəліметтердің Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сəйкес келмеген;

4) көрсетілетін қызметті алушы мемлекеттік қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың жəне (немесе оларда қамтылған деректердің (мəліметтердің) дəйексіздігі анықталған;

5) көрсетілетін қызметті алушыға қатысты белгілі мемлекеттік қызметті алуды талап ететін қызметке немесе қызметтің жекелен түрлеріне тыйым салу туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болуы;

6) көрсетілетін қызметті алушыға қатысты көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алумен байланысты арнайы құқығынан айырылуына негіз болған заңды күшіне енген сот шешімінің болуы жағдайлары мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тартуға негіз болады.

3-тарау. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне,

əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану тəртібі 11. Көрсетілетін қызметті берушінің жəне (немесе) оның лауазымды тұлғаларының

мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері бойынша шешімдеріне, əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) шағымдану осы мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының 13-тармағында көрсетілген ме-кенжай бойынша көрсетілетін қызметті беруші басшысының атына жазбаша түрде жүргізіледі.

Көрсетілетін қызметті алушының шағымында оның атауы, пошталық мекенжайы, шығыс нөмірі мен шағымды беру күні көрсетіледі.

Көрсетілетін қызметті алушы өтінішке қол қояды.Көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесінде шағымды қабылдаған адамның тегі жəне

аты-жөні, берілген шағымға алынатын жауаптың мерзімі мен орнын көрсете отырып тіркеу (мөртабан, кіріс нөмірі жəне күні) шағымның қабылданғанын растау болып табылады.

Көрсетілетін қызметті берушінің атына келіп түскен мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері бойынша көрсетілетін қызметті алушының шағымы оны тіркеген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижелерімен келіспеген жағдайда, мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органға шағымданады.

Мемлекеттік қызметтер көрсету сапасын бағалау жəне бақылау жөніндегі уəкілетті органның атына келіп түскен көрсетілетін қызметті алушының шағымы оны тіркеген күнінен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде қаралады.

12. Көрсетілетін қызметті алушы көрсетілген мемлекеттік қызметтің нəтижелерімен келіспеген жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен сотқа жүгінеді.

4-тарау. Мемлекеттік қызмет көрсетудің ерекшеліктерін ескере отырыпқойылатын өзге талаптар

13. Мемлекеттік қызметтер көрсету орындарының мекенжайлары көрсетілетін қызметті берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ресурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған.

14. Көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызмет көрсетудің тəртібі мен мəртебесі туралы ақпарат алу үшін қашықтықтан қол жеткізу режимінде Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы арқылы қол жеткізуге болады.

15. Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі анықтама қызметтерінің байла-ныс телефондары көрсетілетін қызметті берушінің www.nationalbank.kz ресми интернет-ре-сурсында «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер» бөлімінде орналастырылған. Мемлекеттік қызметтер көрсету мəселелері жөніндегі бірыңғай байланыс орталығы: 8-800-080-7777, 1414.

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 14 нау-рызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16583 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 29 қаңтар №6 Алматы қаласы

«Болу қажеттілігі қаржы ұйымдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес талап етілетін заңды тұлғалар үшін ең төменгі

рейтингіні, осы рейтингіні беретін рейтингілік агенттіктер тізбесін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасы

Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы

№ 385 қаулысына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. «Болу қажеттілігі қаржы ұйымдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес талап етілетін заңды тұлғалар үшін ең төменгі рейтингіні, осы рейтингіні беретін рейтингілік агенттіктер тізбесін белгілеу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 385 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8318 болып тіркелген, 2013 жылғы 5 ма-усымда «Егемен Қазақстан» газетінде № 141 (28080) жарияланған) мынад ай өзгерістер мен толықтыру енгізілсін:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:«Болу қажеттілігі қаржы ұйымдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының

заңнамасына сəйкес талап етілетін заңды тұлғалар жəне елдер үшін ең төменгі рейтингіні, осы рейтингіні беретін рейтингілік агенттіктер тізбесін белгілеу туралы»;

кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын:«Қазақстан Республикасындағы банктер жəне банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31

тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан əрі - Банктер туралы заң) 8-бабының 3 жəне 13-тармақтарын, 8-1-бабы 2-тармағының 4) жəне 6) тармақшаларын, 11-1-бабының 14-тармағын, 17-бабының 5-тармағын, 17-1-бабының 1-тармағын, 18-бабының 1-тармағын, 20-бабының 15-тармағын, 30-бабының 12 жəне 13-тармақтарын, 40-бабының 12-тармағын, 44-бабының 5-тармағын, 45-бабының 7-тармағын, 52-12-бабының 3-тармағын жəне 60-бабының 7-тармағын, «Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы 15-1-бабының 6-тармағын, 21-бабының 4-тармағын, 26-бабының 1-тармағын, 32-бабының 14-тармағын, 34-бабының 15-тармағын, 44-бабының 6-тармағын, 48-бабының 3, 9 жəне 10-тармақтарын, 62-бабының 9-тармағын, «Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 47-бабының 2-тармағын, 72-1-бабының 1-тармағын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:»;

1-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«1-1. Банктер туралы заңның 30-бабы 12-тармағының 1) жəне 2) тармақшаларының

мақсатында «ВВВ-»-тен төмен емес (Standard & Poor’s жəне (немесе) Fitch рейтингілік агенттіктерінің жіктеуі бойынша) немесе «Ваа3»-тен төмен емес (Moody’s Investors Service рейтингілік агенттігінің жіктеуі бойынша) шетел валютасындағы ұзақ мерзімді ең төменгі тəуелсіз рейтингі белгіленсін.»;

мынадай мазмұндағы 1-2-тармақпен толықтырылсын:«1-2. Жеке тұлға - ірі қатысушысы жоқ екінші деңгейдегі банктің Банктер туралы заңның

30-бабы 13-тармағының талабын орындау үшін:1) Қазақстан Республикасының резиденттері - заңды тұлғалар үшін - Standard & Poors

рейтингілік агенттігінің «ВВ-»-тен немесе осы қаулының 3-тармағында к өрсетілген рейтингілік агенттіктердің бірі берген осындай деңгейдегі рейтингтен тө мен емес;

2) Қазақстан Республикасының бей резиденттері - заңды тұлғалар үшін - ос ы қаулының 1 жəне 2-тармақтарында белгіле нген шетел валютасындағы халықаралық шə кілі бойынша ең төменгі ұзақ мерзімді кр едиттік рейтингі бар бас банкі не банк холдингі болады.»;

3 -тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«3. Рейтингілік агенттіктердің мынадай тіз бесі белгіленсін:Standard & Poors;Moo dy’s Investors Service;Fitch.»; 1-қосымшаға сəйкес Рейтингілердің салыстырмалы кестесі осы қаулыға қосымшаға сəйкес

редакцияда жазылсын.2. Қаржы нарығының əдіснамасы департаменті (Əбдірахманов Н.А.) Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген тəрт іппен:1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Ре спубликасының

Əділет министрлігінде мем лекеттік тіркеуді;2) осы қаулы мемлекет тік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілд еріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республик алық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ре сми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағы ның 2), 3) тармақшаларында жəне 3-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары О.А. Смоляковқа жүктелсін.

5. Осы қаулы 2018 жылғы 1 наурыздан бастап қолданысқа енгізіледі жəне ресми жария-лануға жатады.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2018 жылғы 29 қаңтардағы №6 қаулысына қосымша

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2012 жылғы 24 желтоқсандағы №385 қаулысына

1-қосымша

Рейтингілердің салыстырмалы кестесі

№ Standard & Poors Moody’s Investors Service Fitch1. ААА Ааа ААА2. АА+ Aa1 АА+3. АА Аа2 АА4. АА- Аа3 АА-5. А+ A1 А+6. А А2 А7. А- A3 А-8. ВВВ+ Baa1 ВВВ+9. ВВВ Ваа2 ВВВ

10. ВВВ- Ваа3 ВВВ-11. ВВ+ Ba1 ВВ+12. ВВ Ва2 BB13. ВВ- Ва3 ВВ-

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 27 ақ-панда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16434 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 29 қаңтар № 9 Алматы қаласы

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидаларын бекіту туралы

«Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың: 1) «Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық сəйкестендіру нөмірлерін беру қағидаларын

бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 18 сəуірдегі № 53 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9483 болып тіркелген, 2014 жылғы 27 маусымда «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған);

2) «Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық сəйкестендіру нөмірлерін беру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 18 сəуірдегі № 53 қаулысына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 128 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13802 болып тіркелген, 2016 жылғы 4 шілдеде «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Банктік емес қаржы ұйымдарын реттеу департаменті (Шайқақова Г.Ж.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ж.Б. Құрмановқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының2018 жылғы 29 қаңтардағы №9 қаулысымен бекітілді

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендірунөмірлерін беру қағидалары

1. Осы Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидалары (бұдан əрі – Қағидалар) «Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес əзірленді жəне қаржы нарығын жəне қаржы ұйымдарын реттеуді, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын уəкілетті органның (бұдан əрі – уəкілетті орган) Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жəне облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру тəртібін айқындайды.

2. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі жəне Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беруді уəкілетті орган шығарылым туралы мынадай мəліметтер қамтылатын ұлттық бірдейлендіру нөмірін беру туралы электрондық сұрату негізінде жүргізеді:

1) мемлекеттік бағалы қағаздардың түрі, олардың толық атауы (қысқартылған атауы, аббревиатурасы);

2) шығарылым валютасы;3) айналыс мерзімі;4) эмитент пайдаланатын нөмірлеуге сəйкес мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының

реттік нөмірі;5) болжанған орналастыру күні;6) өтеу күні.3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы

органдары шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беруді уəкілетті орган эмитенттің еркін нысанда жасалған жəне Қағидалардың 2-тармағында көрсе-тілген осы шығарылым туралы мəліметтер қамтылатын жазбаша сұратуы негізінде жүргізеді.

4. Эмитент болжап отырған біреуден асатын, оның ішінде белгілі бір уақыт кезеңінен бұрынғы шығарылым үшін Қағидалардың 2 жəне 3-тармақтарына сəйкес мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беруге бір сұрату жасауға рұқсат етіледі.

5. Уəкілетті орган эмитенттің сұратуын алғаннан кейін оның мына бөліктерде жасалуын тексереді:

1) Қағидалардың 2-тармағына сəйкес сұратуда көрсетілуге тиіс мəліметтердің толықтығы;2) мемлекеттік бағалы қағаздардың тиісті түрінің шығарылымын көздейтін Қазақстан

Республикасы Үкіметінің немесе Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сəйкес мемлекеттік бағалы қағаздар түрін белгілеудің дұрыс көрсетілу;

3) мемлекеттік бағалы қағаздардың болжанған шығарылымының реттік нөмірінің уəкілетті органдағы мемлекеттік бағалы қағаздардың осы түрінің алдыңғы шығарылымдары туралы ақпаратқа сəйкес келу.

6. Эмитенттің сұратуында көрсетілген мəліметтер Қағидалардың 5-тармағының талапта-рына сəйкес келген кезде уəкілетті орган ұлттық бірдейлендіру нөмірін береді жəне сұратуға мыналар қамтылатын электрондық не жазбаша жауап жібереді:

1) эмитент пайдаланатын нөмірлеуге сəйкес мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының реттік нөмірі;

2) ұлттық бірдейлендіру нөмірі (егер ол берілсе);3) бас тарту себебі (егер ұлттық бірдейлендіру нөмірін беруден бас тартылса).7. Уəкілетті орган эмитенттің ұлттық бірдейлендіру нөмірін беруге сұратуын оны алған

күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде қарайды (осы тармақтың екінші бөлігінде белгіленген жағдайды қоспағанда).

Егер эмитент алты жəне одан астам болжанған шығарылымдар үшін мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беруге сұрату жасаса, уəкілетті орган эмитенттің сұратуын алған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін береді.

Мемлекеттік бағалы қағаздардың ұлттық бірдейлендіру нөмірін тізіп шығу Қағидалардың 1-қосымшасына сəйкес жүзеге асырылады.

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірін беру үлгісі Қағидалардың 2-қосымш асында көрсетілген.

Мемлекеттік бағалы қағаздардың ұлттық бірдейлендіру нөмірінің төртінші позициясын толтырған кезде мемлекеттік бағалы қағаздардың жекелеген түрлерінің кодтары пайдала-нылады.

Қазақстан Республикасының Қарж ы министрлігі шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздар кодтары Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздар код-тары Қағидаларға 3-қосымшаның 2-кестесінде көрсетілген.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалаларды ң, астананың жергілікті атқарушы органдары шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздар кодтары Қағидаларға 3-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

Ұлттық бірдейлендіру нөмірін тізіп шығу кезінде əріптік символдарды сандармен ауы-стыру Қағидаларға 4-қосымшаға сəйкес əріптік символдарды сандармен ауыстыру кестесіне сəйкес жүзеге асырылады.

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидаларына 1-қосымша

Мемлекеттік бағалы қағаздардың ұлттық бірдейлендірунөмірін тізіп шығу

1. Мемлекеттік бағалы қағаздардың ұлттық бірдейлендіру нөмірін (бұдан əрі – ҰБН) құру үшін араб цифрлары жəне латын əліпбиінің жазба (бас) əріптері («I» жəне «О» əріптерінен басқа) пайдаланылады.

2. ҰБН-ға тыныс белгісімен бөлінбеген, қатарынан он екі символ (солдан оңға санағанда) кіреді жəне мына үш бөліктен тұрады:

1) ҰБН-ның бірінші жəне екінші позицияларында орналасқан символдар эмитент елінің екі əріпті кодын білдіреді (Қазақстан Республикасы үшін «КZ» коды пайдаланылады);

2) ҰБН-ның үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші, сегізінші тоғызыншы, оныншы жəне он бірінші позицияларында орналасқан символдар осы қосымшаның 3, 4, 5, 6, 7, 8 жəне 9- т армақтарына сəйкес жасалатын негізгі нөмірлер болып табылады;

3) ҰБН-ның он екінші позициясында орналасқан символ осы қосымшаның 10-тармағына сəйкес есептелетін тексеру цифрі болып табылады.

3. ҰБН-ның үшінші позициясында орналасқан символ мемлекеттік бағалы қағаздардың эмитентін білдіреді:

1) «К» - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі;2) «W» - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі;3) «А» - Алматы қаласының жергілікті атқарушы органы;4) «Z» - Астана қаласының жергілікті атқарушы органы;5) «М» - облыстардың жергілікті атқарушы органдары.4. ҰБН-ның төртінші позициясында орналасқан символ мемлекеттік бағалы қағаздардың

кодын білдіреді:1) «1» символы – шығарылымы ның талаптарында олардың номиналды құнын жəне

олар бойынша төленетін сыйақыны индекстеу көзделмейтін құжаттамасыз дисконттық жəне дисконттық-купондық бағалы қағаздар;

2) «2» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бо йынша төленетін сыйақыны индекстеу көзделмейтін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

3) «3» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша көрсеткішке төленетін сыйақыны ішінара немесе толық индекстеу көзделетін құ жаттамасыз дисконттық жəне дисконттық-купондық бағалы қағаздар;

4) «4» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша көрсеткішке төленетін сыйақыны ішінара немесе толық индекстеу көзделетін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

5) «5» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша төленетін сыйақыны индекстеу көзделмейтін құжаттамалы дисконттық жəне дисконттық-купондық бағалы қағаздар;

6) «6» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша төленетін сыйақыны индекстеу көзделмейтін құжаттамалы купондық бағалы қағаздар;

7) «7» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша көрсеткішке төленетін сыйақыны ішінара немесе толық индекстеу көзделетін құжаттамалы дисконттық жəне дисконттық-купондық бағалы қағаздар;

8) «8» символы – шығарылымының талаптарында олардың номиналды құнын жəне олар бойынша көрсеткішке төленетін сыйақыны ішінара немесе толық индекстеу көзделетін құжаттамалы купондық бағалы қағаздар;

9) «9» символы – Қазақстан Республикасы азаматтарының салымдарына өтемақы төлеу мақсатында шығарылған құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

10) «А» символы – орналастырылуы мен өтелу і номиналды құны бойынша жүзеге асыры-латын, бұл ретте айналыс мерзімі ішінде индекстелген купон деп аталатын сыйақы төл енетін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

11) «В» символы – орналастырылуы мен өтелуі номиналды құны бойынша жүзеге асыры-латын, бұл ретте айналыс мерзімі ішінде индекстелген купон деп аталатын сыйақы төленетін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

12) «С» символы – орналастырылуы мен өтелуі номиналды құны бойынша жүзеге асыры-латын, бұл ретте айналыс мерзімі ішінде индекстелген купон деп аталатын сыйақы төленетін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

13) «D» символы – орналастырылуы мен өтелуі номиналды құны бойынша жүзеге асырыла-тын, бұл ретте айналыс мерзімі ішінде орналастыру кезінде айқындалған, купон деп аталатын сыйақы төленетін құжаттамасыз купондық бағалы қағаздар;

14) «Е» символы – республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқа рушы органдарының орта мерзімді бағалы қағаздары;

15) «F» символы - республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ұзақ мерзімді бағалы қағаздары;

16) «G» символы – республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының орта мерзімді индекстелген бағалы қағаздары;

17) «Н» символы – республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының ұзақ мерзімді индекстелген бағалы қағаздары;

18) «J» символы – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының мемлекеттік жəне үкіметтік бағдарламаларды іске асыру шеңберінде тұрғын үй құрылысын қаржыландыру үшін ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздары.

5. ҰБН төртінші позициясын толтыру кезінде пайдаланылатын мемлекеттік бағалы қағаздардың жекелеген түрлерінің кодтары Қағидаларға 3-қосымшаның 1, 2 жəне 3-кестелерінде берілген.

Мемлекеттік бағалы қағаздардың жаңа түрі шығарылған жағдайда ҰБН-ның төртінші позициясында орналасқан жəне мемлекеттік бағалы қағаздардың кодын бі лдіретін символ ретінде алдыңғылардан кейінгі латын əліпбиінің жазба (бас) əріптері («I» жəне «О» əріптерінен басқа) пайдаланылады.

6. ҰБН-ның бесінші позициясында орналасқан символ шығарылымның валютасын білдіреді:1) «К» – қазақстандық теңг е; 2) «U» – АҚШ доллары; 3) «Е» – еуро.7. ҰБН-ның алтыншы позициясында орналасқан символ мемлекеттік бағалы қағаздардың

айналыс мерзімінің өлшем бірлігін білдіреді:1) «Ү» – жылдар;2) «М» – айлар;3) «W» – апталар;4) «D» – күндер.8. ҰБН-ның жетінші жəне сегізінші позицияларында орналасқан символдар мемлекеттік

бағалы қағаздардың тиісті өлшем бірлігіндегі айналыс мерзімін білдіреді.Егер айналыс мерзімі оннан аз тиісті өлшем бірлігін құраса, онда ҰБН-ның жетінші пози-

циясында «0» (нөл) символы көрсетіледі.9. ҰБН-ның тоғызыншы, оныншы жəне он бірінші позицияларында орналасқан символдар

мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының уəкілетті орган пайдаланатын нөмірлеуге сəйкес реттік нөмірін білдіреді.

Егер шығарылымның реттік нөмірі жүзден кем болса, онда ҰБН-ның тоғызыншы позиция-сында «0» (нөл) символы көрсетіледі.

Егер шығарылымның реттік нөмірі оннан кем болса, онда оныншы позицияда (ҰБН-ның тоғызыншы позициясындағы «0» символына қосымша) «0» (нөл) символы көрсетіледі.

Егер шығарылымның реттік нөмірі тоғыз жүз тоқсан тоғыздан асып кетсе, онда оның бірінші цифрі көрсетілмейді.

10. Тексеру цифрі былайша есептеледі:1) 1-қадам: осы қосымшаның 2-тармағының 1) тармақшасына, 3, 4, 5, 6, 7, 8 жəне

9-тармақтарына сəйкес ҰБН-ның алғашқы он бір позициясы толтырылады;2) 2-қадам: ҰБН-ның позицияларында орналасқан əріптік символдар Қағидалардың

4-қосымшасына сəйкес сандармен ауыстырылады;3) 3-қадам: алынған сандық қатардағы (оның оң жақ шетінен бастап) əрбір цифр мына

коэффициентке көбейтіледі: «2» – ҰБН-ның тақ позицияларында орналасқан цифрлар үшін немесе «1» – ҰБН-ның жұп позицияларында орналасқан цифрлар үшін;

4) 4-қадам: 3-қадамды орындау нəтижесінде ал ын ған цифрлар қатары қосылады;5) 5-қадам: егер 4-қадамды орындау нəтижесінде алынған сома «0» болып аяқталса, онда

тексеру цифрі «0» болады. Керісінше жағдайда, 4-қадамды орындау нəтижесінде алынған соманы осы сомадан асатын жəне онға еселі сандардың ең азы болатын соманы шегеру нəтижесі тексеру цифрі болады.

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидаларына

2-қосымша Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық

бірдейлендіру нөмірін беру үлгісі Берілді (үлгінің талаптары):Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі алты ай айналыс мерзімімен мемлекеттік

қысқа мерзімді қазыналық міндеттемелерін (бұдан əрі – МЕККАМ) айналысқа шығарады. Эмитент пайдаланатын нөмірлеуге сəйкес мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының реттік нөмірі – 123.

1-қадам:

ҰБН позиция ла-рының нөмірлері

Символдар Түсініктемелер

1-2 KZ Эмитент елінің таңбалануы (Қағидаларға 1-қосымшаның 2-тармағының 1) тармақшасы)

3 К Мемлекеттік бағалы қағаздар эмитентінің таңбалануы: Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігіне мемлекеттік бағалы қағаздар эмитенті ретінде «К» символы сəйкес келеді (Қағидаларға 1-қосымшаның 3-тармағының 1) тармақшасы)

4 1 Мемлекеттік бағалы қағаздар кодының таңбалануы: МЕККАМ-ға «1» символы сəйкес келеді (Қағидаларға 1-қосымшаның 4-тармағының 1) тармақшасы жəне 3-қосымшаның 1-кестесі)

5 К Шығарылым валютасын таңбалау: МЕККАМ номиналды құны «К» символы сəйкес келетін қазақстандық теңгеде көрсетіледі (Қағидаларға 1-қосымшаның 6-тармағының 1) тармақшасы)

6 М Мемлекеттік бағалы қағаздардың айналыс мерзімін өлшеу бірліктерін таңбалау: МЕККАМ айналыс мерзімі «М» символы сəйкес келетін айлармен өлшенеді (Қағида-ларға 1-қосымша ның 7-тармағының 2) тармақшасы)

7-8 06 Мемлекеттік бағалы қағаздардың айналыс мерзімін ай-лармен таңбалау: осы шығарылымдағы МЕККАМ-ның ай-налыс мерзімі 10 айдан аз болғандықтан, ҰБН жетінші по-зициясында «0» (нөл) символы көрсетіледі (Қағидаларға 1-қосымшаның 8-тармағы)

9-11 123 Мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылымының реттік нөмірін таңбалау (Қағидаларға 1-қосымшаның 9-тармағы)

Нəтижесінде осы шығарылымның МЕККАМ ҰБН (ҰБН он екінші позициясындағы тексеретін цифрсіз) былайша болады:

K Z K 1 K M 0 6 1 2 32-қадам:Қағидаларға 4-қосымшаға сəйкес əріптік символдарды сандармен ауыстыру кестесіне

сəйкес əріптік символдарды сандармен ауыстыру:

1 9 3 3 1 9 1 1 9 2 1 0 6 1 2 33-қадам:Алынған сандық қатар цифрларын (оның оң жақ шетінен бастап) коэффициентке көбейту:

«2» - ҰБН тақ позицияларында тұрған цифрлар үшін немесе «1» - ҰБН жұп позицияларында тұрған цифрлар үшін:

сандық қатар (3-қадамның орындалу нəтижесі):

1 9 3 3 1 9 1 1 9 2 1 0 6 1 2 3

көбейту коэффициенттері:

1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2

көбейту нəтижесі:

1 1 8 3 6 1 1 8 1 2 9 4 1 0 6 2 2 6

4-қадам:3-қадамды орындау нəтижесінде алынған қатардың цифрларын қосу: 1 + 1 + 8 + 3 + 6 + 1 + 1 + 8 + 1 + 2 + 9 + 4 + 1 + 0 + 6 + 2 + 2 + 6 = 625-қадам:4-қадамды орындау нəтижесінде алынған сома «0»-ге аяқталмайтындықтан, осы сомадан

асатын жəне онға еселі сандардың ең азы болатын сан анықталады. 62 сомасы үшін осындай сан 70 болады. Тиісінше, тексеру цифрі 8-ге тең (70 - 62).

Осы эмиссияның мемлекеттік бағалы қағаздарының толық ұлттық бірдейлендіру нөмірі мынаған тең:

K Z K 1 K M 0 6 1 2 3 8

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидаларына 3-қосымша

1-кесте Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын

мемлекеттік бағалы қағаздар кодтарыБағалы қағаз түрі Код

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік қысқа мерзімді қазынашылық міндеттемелері (МЕККАМ)

1

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік орта мерзімді қазынашылық міндеттемелері (МЕОКАМ)

2

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік қысқа мерзімді қазынашылық валюталық міндеттемелері (МЕКАВМ)

3

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік орта мерзімді қазынашылық валюталық міндеттемелері (МЕОКАВМ)Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік индекстелген қазынашылық міндеттемелері (МЕИКАМ)

4

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұзақ мерзімді жинақ қазынашылық міндеттемелері (МЕУЖКАМ)

A

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұзақ мерзімді индекстелген қазынашылық міндеттемелері (МУИКАМ)

B

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік орта мерзімді индекстелген қазынашылық міндеттемелері (МОИКАМ)

C

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі шығаратын Қазақстан Республикасының мемлекеттік ұзақ мерзімді қазынашылық міндеттемелері (МЕУКАМ)

D

Қазақстан Республикасының мемлекеттік арнайы орта мерзімді қазынашылық міндеттемелері (МАОКАМ)

N

2-кесте

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздар кодтары

Бағалы қағаз түрі КодҚазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің теңгеде номинирленген қысқа мерзімді ноты

1

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің шетел валютасында номинирленген қысқа мерзімді ноты

3

3-кесте

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздар кодтары

Бағалы қағаз түрі КодЖергілікті атқарушы органдардың орта мерзімді бағалы қағаздары ЕЖергілікті атқарушы органдардың ұзақ мерзімді бағалы қағаздары FЖергілікті атқарушы органдардың орта мерзімді индекстелген бағалы қағаздары GЖергілікті атқарушы органдардың ұзақ мерзімді индекстелген бағалы қағаздары HОблыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының мемлекеттік жəне үкіметтік бағдарламаларды іске асы-ру шеңберінде тұрғын үй құрылысын қаржыландыру үшін ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін шығаратын мемлекеттік бағалы қағаздары

J

Мемлекеттік бағалы қағаздарға ұлттық бірдейлендіру нөмірлерін беру қағидаларына 4-қосымша

Əріптік символдарды сандармен ауыстыру кестесі

A 10 F 15 L 20 R 25 W 30B 11 G 16 M 21 S 26 X 31C 12 H 17 N 22 T 27 Y 32D 13 J 18 P 23 U 28 Z 33E 14 K 19 Q 24 V 29

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 1 нау-рызда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16454 болып енгізілді.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ІШКІ ІСТЕР МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2018 жылғы 5 сәуір №260 Астана қаласы

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің

қызметін бағалау әдістемесінбекіту туралы

«Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы 33-бабының 5-тармағына сəйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесі бекітілсін.

2. «Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 18 наурыздағы № 206 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15029 болып тіркелген, Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде 2017 жылғы 4 мамырда жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Кадр жұмысы департаменті (А.Д. Дəрменов) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның

қазақ жəне орыс тілдеріндегі көшірмелерін қағаз жəне электронды түрде ресми жариялау жəне Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорына жолдауды;

3) осы бұйрықты мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін ресми жариялау үшін мерзімді баспа басылымдарына жолдауды;

4) осы бұйрықты ресми жариялағаннан кейін Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) жəне 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жəне Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Кадр жұмысы департаментіне (А.Д. Дəрменов) жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ішкі істер министріполиция генерал-полковнигі Қ.ҚАСЫМОВ

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің2018 жылғы 5 сəуірдегі №260 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер1. Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкім-

шілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесі (бұдан əрі – Əдістеме) «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы Заңы 33-бабының 5-тармағына сəйкес əзірленді жəне Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің (бұдан əрі – «Б» корпусының қызметшілері) қызметін бағалау тəртібін айқындайды.

2. Осы Əдістемеде қолданылатын негізгі ұғымдар:1) тікелей басшы – дербес бағынысында болып табылатын бағаланушы қызметшіге

қатысты тұлға;2) жоғары тұрған басшы – дербес бағынысты болып табылатын, бағаланушы қызметшінің

тікелей басшысына қатысты тұлға;3) нысаналы мақсатты индикаторлар (бұдан əрі – НМИ) – мемлекеттік органның страте-

гиялық жоспарына, саяси мемлекеттік қызметшінің меморандумына сəйкес не «Б» корпу-сы қызметшісінің қызметінің ерекшелігіне сүйене отырып (процестік жұмысты қоспағанда), белгіленетін оларға қол жеткізу олардың қызметінің тиімділігін дəлелдейді;

4) жеке жұмыс жоспары – «Б» корпусы қызметшісінің бағалау кезеңіне НМИ-ды көздейтін жəне тікелей басшымен бірлесіп жасалатын, жоғары тұрған басшы бекітетін құжат;

5) құзыреттер – нақты мемлекеттік лауазымда кəсіби қызметті тиімді атқару үшін қажетті білімнің, икемнің жəне дағдылардың жиынтығы;

6) мінез-құлық индикаторы – «Б» корпусы қызметшісінің мінез-құлық жəне құзыреттер деңгейі көрінісінің сипаттамасы;

3. «Б» корпусы қызметшілерінің қызметін бағалау (бұдан əрі – бағалау) олардың жұмысының сапасы мен тиімділігін айқындау үшін өткізіледі.

4. «Б» корпусы қызметшісінің нақты лауазымға келу мерзімі үш айдан кем болған жағдайда соның ішінде əлеуметтік демалыстан шыққаннан немесе оқуды аяқтағаннан кейін, сондай-ақ сынақ мерзімінде бағалау өткізілмейді.

Бағалауды өткізу кезінде «Б» корпусы қызметшілері еңбек демалысында, жалақы сақталмайтын демалысында, уақытша еңбекке жарамсыздығы кезеңінде, іссапарда немесе тағылымдамада болғанда, сондай-ақ қайта даярлауға, біліктілігін арттыруға жіберілгенде жұмысына қайта кіріскеннен кейін бес жұмыс күні ішінде бағалаудан өтеді.

5. Бағалауды өткізу үшін «Б» корпусы қызметшісін мемлекеттік лауазымға тағайындауға жəне мемлекеттік лауазымнан босатуға құқығы бар лауазымды тұлғамен (бұдан əрі - уəкілетті тұлға) кадр қызметі жұмыс органы болып табылатын Бағалау жөніндегі комиссия (бұдан əрі - Комиссия) құрылады.

Комиссия құрамы уəкілетті тұлғамен анықталады, Комиссия мүшелерінің саны бес адам-нан кем болмауы тиіс.

6. Бағалау екі жеке бағыт бойынша жүргізіледі:1) НМИ жетістіктерін бағалау;2) «Б» корпусы қызметшілерінің құзыреттерін бағалау.7. Н МИ-дың орындалуын бағалау нəтижелері бонустар төлеу, көтермелеу, ротациялау,

мемлекеттік лауазымдардан төмендету немесе босату үшін шешім қабылдауға негіз болып табылады.

Құзыреттерді бағалау нəтижелері «Б» корпусы қызметшісінің қажетті құзыреттерін дамыту бойынша шешімдер қабылдау үшін негіз болып табылады. Бұл ретте, құзыреттерді бағалау

(Соңы. Басы 22-бетте)

(Соңы 24-бетте)

24 27 СƏУІР 2018 ЖЫЛRESMI

нəтижелері бонустар төлеуге, көтермелеуге, ротациялауға, мемлекеттік лауазымдардан төмендетуге не босатуға əсер етпейді.

8. Бағалауға байланысты құжаттар кадр қызметінде бағалау аяқталғаннан кейін үш жыл бойы сақталады.

2-тарау. Нысаналы мақсатты индикаторларды анықтау тəртібі9. НМИ бағалау кезеңі басталғаннан кейін он жұмыс күні ішінде «Б» корпусы əкімшілік

мемлекеттік қызметшісінің жеке жұмыс жоспарында осы Əдістемеге 1-қосымшаға сəйкес ны-санда тікелей басшы анықтайды.

10. Жеке жұмыс жоспары қалыптасқан соң, тиісті НМИ-мен ол бекіту үшін жоғары тұрған басшының қарауына енгізіледі.

11. Егер «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы мемлекеттік органның бірінші басшы-сы болған жағдайда жеке жұмыс жоспарын осы лауазымды тұлға бекітеді.

12. НМИ осы Əдістеменің 13-тармағында көрсетілген талаптарға сəйкес келмеген жағдайда жоғары тұрған басшы жеке жұмыс жоспарын пысықтауға қайтарады.

Жеке жұмыс жоспарын жоғары тұрған басшының қарауына қайта енгізу, пысықтауға жолданғаннан кейін екі жұмыс күнінен кешіктірмей жүзеге асырылады.

13. НМИ:1) нақты (күтілетін оң өзгерістер көрсетіле отырып қол жеткізуге тиісті нəтиже нақты

анықталады);2) өлшемді (НМИ өлшеу үшін нақты өлшемшарттар белгіленеді);3) қолжетімді (НМИ қолда бар ресурстарды, өкілеттіктер мен шектеулерді ескере оты-

рып анықталады); 4) уақытпен шектеулі (НМИ қол жеткізу мерзімі анықталады);5) мемлекеттік органның стратегиялық мақсаттарын іске асыруға бағытталған болып

табылады. 14. НМИ саны 5 құрайды. 15. Жеке жұмыс жоспары кадр қызметінде сақталады.

3-тарау. Нысаналы мақсатты индикаторлардың жетістігін бағалау тəртібі

16. Жеке жұмыс жоспарында көзделген НМИ жетістігіне бақылауды жүзеге асыру мақсатында тікелей басшы НМИ-да белгіленген жетістіктерге тоқсан сайын мониторингті жүзеге асырады.

Тоқсан сайынғы мониторинг қорытындысы бойынша тікелей басшы бағалауға жататын «Б» корпусы қызметшісіне НМИ-ге қол жеткізу жəне сол үшін қажетті одан арғы шаралар бойынша жазбаша ұсыныстар береді.

17. Бағалауды өткізу үшін «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы осы Əдістемеге 2-қосымшаға сəйкес нысан бойынша НМИ бойынша бағалау парағын толтырады жəне оған қол қояды.

18. Жеке жұмыс жоспарының іске асырылуын бағалау жеке жұмыс жоспары құрылған жыл қорытындысы бойынша НМ-ға бағалау негізінде мынадай тəртіпте жүзеге асырылады.

барлық НМИ-ға қол жеткізілген кезде «өте жақсы» деген баға қойылады;НМИ-дың 5-тен 4-еуіне қол жеткізілген кезде «тиімді» деген баға қойылады;НМИ-дың 5-тен 3-еуіне қол жеткізілген кезде «қанағаттанарлық» деген баға қойылады;НМИ-дың 5-тен 3-ке кем қол жеткізілген кезде «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.НМИ-ге қол жеткізу жеке жоспарда көзделген көрсеткіштердің толық орындалуын көздейді.19. Бағалау парағын тікелей басшы толтырғаннан кейін, ол жоғары тұрған басшының

қарауына енгізіледі.20. Егер «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы мемлекеттік органның бірінші бас-

шысы болған жағдайда бағалау парағы оның қарауына енгізіледі. 21. «Б» корпусы қызметшісінің бағалау парағын қарау қорытындысы бойынша жоғары

тұрған басшы мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:1) бағалаумен келісу;2) пысықтауға жолдау. 22. Бағалау парағы НМИ-ге қол жеткізуді растайтын фактілердің жеткіліксіздігі не шынайы

емес болған жағдайда пысықтауға жолданады. 23. Бағалау парағын жоғары тұрған басшының қарауына қайта енгізу, оны пысықтауға

жолдағаннан кейін екі жұмыс күнінен кешіктірілмей жүзеге асырылады. 24. Жоғары тұрған басшы бағалау парағына қол қойғаннан кейін кадр қызметі екі жұмыс

күнінен кешіктірмей оны Комиссияның қарауына ұсынады.4-тарау. Құзыреттерді бағалау тəртібі

25. Құзыреттерді бағалауды тікелей басшы жүзеге асырады жəне оның қорытындысы бойынша осы Əдістемеге 3-қосымшаға сəйкес нысан бойынша құзыреттер бойынша бағалау парағы толтырылады.

26. Бағалау парағын толтыру кезінде əр құзырет бойынша «Б» корпусы мемлекеттік лауазымдар санаттары үшін көзделген осы Əдістемеге 4-қосымшаға сəйкес мінез-құлық индикторларының жиынтығын басшылыққа алу қажет. Бір құзырет бойынша мінез-құлық индикаторларының саны оннан аспайды.

27. Қызметші құзыретінің даму деңгейі бағалау кезеңінде оның қызметінде көрінген мінез-құлық индикторларының санымен мынадай тəртіпте анықталады:

1) қызметшінің қызметінде белгілі бір құзыретпен көзделген мінез-құлық индикторларының кемінде 3/4 жəне одан астам байқалған жағдайда «күтілген нəтижеге сəйкес» бағасы қойылады;

2) қызметшінің қызметі нақты құзыретпен көзделген мінез-құлық индикторларының 3/4-ке сəйкес келмесе, осы нақты құзырет бойынша «күтілген нəтижеге сəйкес емес» бағасы қойылады.

28. Тікелей басшы бағалау парағына қол қойғаннан кейін кадр қызметі екі жұмыс күнінен кешіктірмей оны Комиссияның қарауына ұсынады.

5-тарау. Комиссияның бағалау нəтижелерін қарауы жəне бағалаунəтижелеріне шағымдану

29. Кадр қызметі Комиссия төрағасының келісімімен бағалауды өткізу кестесін қалыптасты-рады жəне бағалауды жеті жұмыс күні аралығында оны жүзеге асыратын адамдарды хабар-лауды қамтамасыз етеді.

30. Комиссияның отырысы егер оның құрамының кем дегенде үштен екісі қатысқан жағдайда заңды болып есептеледі.

31. Комиссияның төрағасын не мүшесін алмастыру комиссияны құру туралы бұйрыққа өзгерістер енгізу арқылы уəкілетті адамның шешімі бойынша жүзеге асырылады.

32. Комиссияның шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады.33. Дауыс беру нəтижелері Комиссия мүшелерінің көпшілік дауысымен айқындалады.

Дауыс саны тең болған жағдайда, Комиссия төрағасының дауысы шешуші болып табылады.34. Комиссияның хатшысы кадр қызметінің қызметкері болып табылады. Комиссияның

хатшысы дауыс беруге қатыспайды.35. Кадр қызметі Комиссия төрағасымен келісілген мерзімдерге сəйкес Комиссия

отырысының өткізілуін қамтамасыз етеді.36. Кадр қызметі Комиссияның отырысына мынадай құжаттарды:1) толтырылған бағалау парақтарын;2) осы Əдістемеге 5-қосымшаға сəйкес нысан бойынша Комиссия отырысының хаттама-

сы жобасын ұсынады.37. Комиссия бағалау нəтижелерін қарайды жəне мынадай шешімдердің біреуін қабылдайды:1) бағалау нəтижелерін бекіту;2) бағалау нəтижелерін қайта қарау.38. Бағалау нəтижелерін қайта қарау туралы шешім қабылданған жағдайда Комиссия

бағалау нəтижесін түзетіп, оны хаттаманың «Бағалау нəтижелерін комиссияның түзетуі (бар болған жағдайда)» деген бағанында көрсетеді.

39. Бағалаудың нəтижелерін уəкілетті адам бекітеді жəне осы Əдістемеге 5-қосымшаға сəйкес нысан бойынша тиісті хаттамада тіркеледі.

40. Кадр қызметі «Б» корпусының қызметшісін бағалау нəтижелерімен ол аяқталған соң екі жұмыс күні ішінде таныстырады.

41. «Б» корпусының қызметшісін бағалау нəтижелерімен таныстыру жазбаша түрде жүзеге асырылады. Қызметші танысудан бас тартқан жағдайда, еркін нысанда акт жасасады, оған кадр қызметі жəне мемлекеттік органның басқа екі қызметшісі қол қояды.

42. «Б» корпусы қызметшісінің танысудан бас тартуы бағалау нəтижелерін оның қызметтік тізіміне енгізуге кедергі болмайды. Бұл жағдайда кадр қызметі «Б» корпусы қызметшісінің бағалау нəтижесі мемлекеттік органдардың интранет-порталы арқылы жолдайды.

43. «Б» корпусы қызметшісінің Комиссия шешіміне шағымдануы мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уəкілетті органда немесе оның аумақтық департаментінде шешім шыққан күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады. Шағымдарды қарау қорытындысы бойынша мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уəкілетті орган мынадай шешімдердің біреуін қабылдайды:

1) мемлекеттік органға Комиссия шешімін жойып, «Б» корпусы қызметшісінің бағалау нəтижесін қайта қарауын ұсынады;

2) «Б» корпусы қызметшісінің бағалау нəтижесін қайта қараусыз қалдыру.44. «Б» корпусы қызметшісі бағалау нəтижелеріне сот тəртібінде шағымдануға құқылы.

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесіне 1-қосымша

Нысан

«БЕКІТЕМІН»Жоғары тұрған басшы

________________________________ (лауазымы, атағы (болған жағдайда),

тегі, аты-жөні)күні __________________________қолы _________________________

«Б» корпусы мемлекеттік əкімшілік қызметшісінің жеке жұмыс жоспары

__________________________________ жыл(жеке жұмыс жоспары құрастырылатын кезең)

Қызметшінің (тегі, аты, əкесінің аты (болған жағдайда)) ____________________ Қызметшінің лауазымы: _______________________________________________Қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы: ____________________________________________________________________

№ Нысаналы мақсатты индикатор-лардың атауы

Саяси мемлекеттік қызметшінің немесе «А» корпусы қызмет-шісі

келісімінің қай көрсеткішінен немесе мемлекеттік жоспарлау жүйесінің

құжатынан түйінделеді

Өлшем бірлігі

Жос-парлы мəні

Қол жеткізу мерзім-дері

Түйінді нəтиже*

* Нысаналы мақсатты индикаторға қол жеткізуден күтілетін оң өзгерістер

Қызметші Тікелей басшы___________________________ __________________________ (тегі, аты-жөні) (тегі, аты-жөні)күні _______________________ күні _______________________қолы ____________________ қолы ____________________

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесіне 2-қосымша

Нысан

«БЕКІТЕМІН»Жоғары тұрған басшы

_____________ ___________________ (лауазымы, атағы (болған жағдайда),

тегі, аты-жөні)күні __________________________қолы _________________________

Нысаналы мақсатты индикаторлар бойынша бағалау парағы ____________________________________________________

(тегі, аты, əкесінің аты (болған жағдайда), бағаланатын тұлғаның лауазымы)____________________________________

(бағаланатын кезең)

№ Нысаналы мақсатты индикаторлардың

атауы

Өлшем бірлігі

Жоспарлы мəні

Нақты мəні

Нəтижелерге қол жеткізілуі/нəтижелерге қол жеткізілген

жоқ

Бағалау нəтижесі __________________________________________________ (қанағаттанарлықсыз, қанағаттанарлық, тиімді, өте жақсы)

Қызметші Тікелей басшы___________________________ __________________________ (тегі, аты-жөні) (тегі, аты-жөні)күні _______________________ күні _______________________қолы ____________________ қолы ____________________

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесіне 3-қосымша

Нысан

Құзыреттер бойынша бағалау парағы _________________жыл

(бағаланатын жыл)

Бағаланатын қызметшінің тегі, аты, əкесінің аты (болған жағдайда)_________________________________________________________Бағаланатын қызметшінің лауазымы: __________________________________Бағаланатын қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы:__________________________________________________________________

№ Құзыреттер атауы Бағалау нəтижелері (күтілетін нəтижеге сəйкес/күтілетін нəтижеге сəйкес

емес)

Қызметшіде байқалмаған мінез-құлық индикатор

атауы (күтілетін нəтижеге сəйкес емес бағасын алған жағдайда)

1 Қызметті басқару2 Ынтымақтастық 3 Шешім қабылдау4 Жеделділік 5 Өздігінен даму 6 Қызметті тұтынушыға бағдарлану *7 Қызметті тұтынушыларды хабар-

ландыру *8 Адалдық 9 Жауапкершілік 10 Бастамашылдық 11 Стреске орнықтылық

*Лауазымдық міндеттеріне мемлекеттік қызмет көрсету мəселелері жатпайтын «Б» корпусының мемлекеттік қызметшілері «Қызметті тұтынушыға бағдарлану» жəне «Қызметті тұтынушыларды хабарландыру» құзыреттері бойынша бағаланбайды.

Қызметші Тікелей басшы___________________________ __________________________ (тегі, аты-жөні) (тегі, аты-жөні)күні _______________________ күні _______________________қолы ____________________ қолы ____________________

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау

əдістемесіне 4-қосымша

НысанҚұзыреттердің мінез-құлық индикаторлары

Құзыреттер атауы

Мемлекеттік əкімшілік лауа-зымдар санаты

Тиімді мінез-құлық ин-дикаторлары

Тиімсіз мінез-құлық ин-дикаторлары

ҚЫЗМЕТТІК БАСҚАРУ

C-1. ● Стратегиялық бағыттарға сəйкес нақты міндеттер қояды жəне тапсырмалар береді;● Бөлімшенің берілген міндеттерді сапалы жəне уақтылы орындауына ұжымды бағыттайды жəне жағдай жасайды;● Бөлімше жұмысын басымдылығына қарай тиімді ұйымдастырады;

Стратегиялық бағыттарға сəйкес нақты міндеттер қоя алмайды жəне тапсырма-лар бере алмайды;● Берілген міндеттерді са-палы жəне уақтылы орын-дауына ұжымды бағыт-тамайды жəне жағдай жасамайды● Бөлімше жұмысын басымдылығына мəн бермей тиімсіз ұйымдастырады;

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім бас-шысы);C-R-3.

● Бөлімшенің қызметін жоспарлау мен қамтамасыз етуге қажетті ақпараттарды жинақтап, талдайды жəне басшылыққа енгізеді;● Сеніп тапсырылған ұжымның жұмысын жоспарлайды жəне ұйымдастырады, олардың жоспарланған нəтижелерге қол жеткізуіне ықпал етеді;● Қызметкерлердің қойылған міндеттердің орындалуы барысындағы қызметіне бақылау жүргізеді;● Бөлімше жұмысының нəтижелелілігін жəне са-пасын қамтамасыз етеді;

● Бөлімшенің қызметін жо-спарлау мен қамтамасыз етуге қажетті ақпараттарды жинақтап, талдамай-ды жəне басшылыққа енгізбейді;● Сеніп тапсырылған ұжымның жұмысын жо-спарламайды жəне ұйымдастырмайды, олардың жоспарланған нəтижелерге қол жеткізуіне ықпал етпейді;● Қызметкерлердің қойылған міндеттердің орындалуына бақылау жүргізбейді;● Бөлімше жұмысының нəтижелелілігін жəне сапа-сын қамтамасыз етпейді;

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Басымдылығына қарай тапсырмаларды маңыздылығы ретімен қояды;● Басшылыққа сапалы құжаттар дайындайды жəне енгізеді.;● Өлшеулі уақыт жағдайында жұмыс жа-сай алады;● Белгіленген мерзімдерді сақтайды.

● Тапсырмаларды жүйесіз орындайды;● Сапасыз құжаттар əзірлейді;● Жедел жұмыс жаса-майды;● Белгіленген мерзімдерді сақтамайды.

ЫНТ

ЫМАҚ

ТАСТ

ЫҚ

C-1. ● Өз құзыреті шегінде қызметкерлерді мемлекеттік органдар-мен жəне ұйымдармен тиімді қарым-қатынасқа бағдарлайды ;● Қойылған міндеттерге қол жеткізу үшін əрбір қызметкердің əлеуетін пайдаланады;● Басқа бөлімшелермен бірлесіп жоспарды жүзеге асырады жəне ортақ нəтижеге қол жеткізеді.

● Өз құзыреті шегінде қызметкерлерді мемлекеттік органдар-мен жəне ұйымдармен тиімді қарым-қатынасқа бағдарламайды ;● Қойылған міндеттерге қол жеткізу үшін кейбір қызметкерлердің əлеуетін пайдаланады;● Басқа бөлімшелермен бірлесіп жоспарды жүзеге асыра алмайды жəне ортақ нəтижеге қол жеткізбейді.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім бас-шысы);C-R-3.

● Ұжымда сенімді қарым-қатынас орнатады;● Бөлімшенің қоғаммен тиімді жұмысын ұйымдастыру бойынша ұсыныс жасайды;● Бірлесіп жұмыс атқару үшін əріптестерімен тəжірибесімен жəне білімімен бөліседі;● Əрқайсысының нəтижеге жетуге қосқан үлесін анықтайды.

● Ұжымда өзара сенімсіз қарым-қатынас орнатады;● Бөлімше жəне қоғаммен тиімді жұмыс ұйымдастыру бойынша ұсыныс жаса-майды;● Бірлесіп жұмыс атқару үшін əріптестерімен тəжірибесімен жəне білімімен бөліспейді;● Бағыныстағы тұлғалардың нəтижеге жетуге қосқан үлесін анықтамайды.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Ұжымның жұмысына үлесін қосады жəне қажет болған жағдайда түсіндірме үшін аса тəжірибелі əріптестеріне жүгінеді;● Мемлекеттік орган-дар мен ұжымдардың өкілдерімен жəне əріптестерімен қарым-қатынасты дамытады;● Талдау барысында пікір алмасады жəне талқылау нəтижесін ескере оты-рып, тапсырмаларды орындайды.

● Жұмыста тұйықтық ұстанымын білдіреді жəне түсіндірме үшін аса тəжірибелі əріптестеріне жүгінбейді;● Əртүрлі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілдерімен жəне əріптестерімен өзара əрекеттеспейді;● Əріптестерімен мəселелерді талқыламайды.

ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ

C-1. ● Міндеттерді дұрыс бөле алады; ● Шешім қабылдау барысында мүмкін болатын қауіптер туралы хабарлайды;● Шешім қабылдау ба-рысында альтернативті ұсыныс жасайды;● Тиімді жəне жүйелі шешім қабылдайды;● Жеке тəжірибесіне, басқа да маңызды болып табылатын мəліметтерге негізделген шешім қабылдайды

● Бөлімшеде міндеттерді дұрыс бөле алмайды;● Орын алуы мүмкін қауіптер туралы хабар-ламайды;● Шешім қабылдау ба-рысында альтернативті ұсыныс жасамайды;● Тиімсіз жəне жүйесіз шешім қабылдайды;● Шешім қабылдау ба-рысында тек өзінің жеке тəжірибесіне жəне көзқарасына сенеді.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-2;С-0-3;С-0-4 (бөлім бас-шысы);C-R-3.

● Бөлімше қызметін ұйымдастыруда тапсыр-маларды дұрыс бөле алады;● Шешім қабылдауда қажетті ақпараттарды жи-науды ұйымдастырады;● Шешім қабылдаудағы тəсілдерді ұжыммен талқылайды;● Əртүрлі дереккөздерден алынған мағлұматтарды ескере отырып, мүмкін болатын қауіптерді талдайды жəне болжамдайды;● Мүмкін болатын қауіптер мен салдар-ларды ескере отырып, құзыреті шегінде шешім қабылдайды.

● Бөлімше қызметін ұйым-дастыруда тапсырмаларды дұрыс бөле алмайды;● Шешім қабылдауда қажетті ақпараттарды жинауды сирек ұйымдастырады;● Шешім қабылдаудағы тəсілдерді ұжыммен талқылаудан бас тартады жəне басқалардың пікірін ескермейді;● Əртүрлі дереккөздерден алынған мағлұматтарды ескермейді, мүмкін бола-тын қауіптерді талдамайды жəне болжамайды;● Шешім қабылдау ба-рысында мүмкін болатын қауіптер мен салдарларды ескермейді.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Қажетті мəліметтерді таба алады;● Мүмкін болатын қауіптерді ескере оты-рып, мəселелерді шешудің бірнеше жолын ұсынады;● Өзінің пікірін негіздей алады.

● Қажетті мəліметтерді таба алмайды;● Мүмкін болатын қауіптерді ескермейді немесе мəселелерді шешудің альтернативасын ұсынбайды;● Негізсіз пікір білдіреді.

ҚЫЗМ

ЕТТІ

ТҰТЫНУ

ШЫҒА

БАҒ

ДАРЛ

АНУ

C-1. ● Стратегиялық мақсаттар мен басымдылықтарды ескеріп, нақты міндеттер қоя алады;● Қызмет көрсетудің тиімді əдістерін біледі;● Көрсетілетін қызметтердің қолжетімділілігін қамтамасыз етеді;● Қызмет тұтынушылардың қанағаттанушылығына талдау жүргізеді жəне қызмет көрсетуді жетілдірудің жолдарын қарастырады.

● Стратегиялық мақсаттар мен басымдылықтарды ескермей, анық емес міндеттер қоя алады;● Қызмет көрсетудің əдістері туралы шала-шар-пы біледі;● Көрсетілетін қызметтердің қолжетімділілігін қамтамасыз етпейді;● Көрсетілетін қызмет бойынша тұтынушылардың қанағаттанушылығына талдау жүргізбейді жəне қызмет көрсетуді жетілдірудің жолдарын қарастырмайды.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім бас-шысы);C-R-3.

● Сапалы қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады жəне туындаған мəселелерді шешеді;● Кері байланысты қам-тамасыз ету мақсатында қанағаттанушылық дейгейін анықтауға жағдай жасайды;● Қызмет көрсетудің сапасын бақылайды, сондай-ақ жеке үлгі болу арқылы көрсетеді.

Сапалы қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырмайды жəне туындаған мəселелерді шешпейді;● Кері байланы-сты қамтамасыз ету мақсатында қанағаттанушылық дейгейін анықтауға жағдай жасамайды;● Сапасыз қызмет көрсетуге жол береді, қызықпаушылық білдіреді.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Сыпайы жəне тілектестікпен қызмет көрсетеді;● Қызмет көрсетуге қанағаттанушылық деңгейін талдайды жəне оларды жетілдірудің жөнінде ұсыныстар енгізеді;● Қызмет көрсету сапа-сын жақсарту бойынша ұсыныс енгізеді.

● Қызмет алушыға дөрекілік жəне немқұрайлылық білдіреді;● Тұтынушының сұрақтары мен мəселелеріне мəн бермейді;● Қызмет көрсету сапа-сын жақсарту бойынша белсенділік танытпайды.

ҚЫЗМ

ЕТТІ

ТҰТЫНУ

ШЫҒА

АҚП

АРАТ

ТАНД

ЫРУ

C-1. ● Ұжымға қызмет алушы тұтынушылар арасында көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттарды жеткізу қажеттілігі туралы үнемі түсіндіреді;● Көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттандырудың тиімді тəсілін құрастырады.

● Ұжымға қызмет алушы тұтынушылар арасында көрсетілетін қызметтер ту-ралы ақпараттарды жеткізу қажеттілігі туралы түсіндіру жұмыстарын жүргізбейді;● Көрсетілетін қызметтер туралы ақпараттандырудың тиімсіз тəсілін құрастырады.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім бас-шысы);C-R-3.

● Бағыныстағыларды қызмет алушы-ларды қолжетімді ақпараттандыруға бағдарлайды;● Тұтынушыға ақпараттарды құрметпен жəне игілікпен жеткізеді;● Қызмет тұтынушыларының пікірін құрметтейді.

● Бағыныстағылармен қызмет алушыларды ақпараттандыру бойынша жұмыс жүргізбейді;● Тұтынушыға ақпараттарды жеткізбейді немесе немқұрайлы жəне жақтырмай жеткізеді;● Қызмет тұтынушыларының пікірін елемейді.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Қызмет алушылар-ды ақпараттандырудың тиімді тəсілдерін қолданады;

● Тұтынушыға ақпаратты қолжетімді ауызша жəне жазбаша түрде жеткізеді;

● Көрсетілетін қызметтер туралы ақпаратты уақтылы қабылдай жəне жібере алады.

● Қызмет алушыларды ақпараттандырудың тиімсіз тəсілдерін қолданады;

● Тұтынушыға ақпаратты ауызша жəне жазбаша түрде жеткізбейді немесе түсініксіз жеткізеді;

● Көрсетілетін қызметтер туралы ақпаратты уақтылы қабылдай жəне жібере алмайды.

ЖЕДЕЛДІЛІК C-1. ● Ұжымға жаңа басымдықтарды уақытылы жеткізеді;● Өзгерістерді уақтылы елеу үшін тиімді шаралар қабылдайды;● Бөлімшені тиімді басқарады жəне ішкі жəне сыртқы өзгерістер кезінде нəтижеге қол жеткізеді;● Жұмыстың жаңа бағыттарын қолдану бой-ынша ұсыныстарын тал-дайды жəне басшылыққа енгізеді.

● Ұжымға жаңа басымдықтарды жеткізбейді немесе мерзімнен кеш жеткізеді;● Өзгерістерді уақтылы елеу үшін шаралар қабылдамайды не-месе тиімсіз шаралар қабылдайды;● Бөлімшені тиімсіз басқарады жəне ішкі жəне сыртқы өзгерістер кезінде нəтижеге қол жеткізбейді;● Жұмыстың жаңа бағыттарын қолдану бой-ынша ұсыныстарын талда-майды жəне басшылыққа енгізбейді.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім басшысы); C-R-3.

● Жұмыстың жаңа бағыттарын пайдалану жөніндегі ұсыныстарды қарайды жəне басшылыққа енгізеді;● Болып жатқан өзгерістерге талдау жа-сайды жəне жұмысты жақсарту бойыншауақтылы шаралар қабылдайды;● Өзгерістерді дұрыс қабылдауды өзінің үлгі өнегесімен көрсетеді.

● Жұмыстың жаңа бағыттарын пайдалану жөніндегі ұсыныстарды қарамайды жəне басшылыққа енгізбейді;● Болып жатқан өзгерістерге талдау жа-самайды жəне жұмысты жақсарту бойынша шара-лар қабылдамайды;● Болып жатқан жəне күтілмеген өзгерістер кезінде өзін-өзі бақыламайды.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізеді;● Оларды енгізудің жаңа бағыттары мен əдістерін үйренеді;● Өзгеріс жағдайларында өзін-өзі бақылайды;● Өзгеріс жағдайларында тез бейімделеді.

● Жұмыстың қолданыстағы рəсімдері мен əдістерін ұстанады;● Жаңа бағыттар мен əдістерді зерттеп оларды енгізбейді;● Өзгеріс жағдайларында өзін-өзі бақылай алмайды;● Өзгеріс жағдайларында бейімделмейді немесе баяу бейімделеді.

ӨЗДІГІНЕН ДАМУ

C-1. ● Үлгілі қызметкерлерді жоғарылату тура-лы ұсыныстарды қарастырып, енгізеді.● Қызметкерлерді дамыту бойынша жүйелі шара-ларды қабылдайды;● Əріптестерімен жинақталған тəжірибесімен, білімімен бөліседі, сондай-ақ, олардың даму деңгейін анықтайды;● Өздігінен дамуға ұмтылысын өзінің жеке үлгісінде көрсетеді.

● Үлгілі қызметкерлерді анықтамайды жəне оларды жоғарылату ту-ралы ұсыныстарды қарастырмайды;● Қызметкерлерді дамыту бойынша жүйелі шаралар-ды қабылдамайды не-месе жүйесіз шараларды қабылдайды;● Əріптестерімен жинақталған тəжірибесімен, білімімен бөліспейді, сондай-ақ, олардың даму деңгейін анықтамайды;● Өздігінен дамуға ұмтылысын өзінің жеке үлгісінде көрсетуге көңіл бөлмейді.

C-2 (департамент директорының орынбасары);C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім басшысы);C-R-3.

● Бағыныстылардың құзыреттер деңгейін жоғарылату бойынша іс-шаралар ұсынады;● Мақсатқа жету үшін өзінің құзыреттерін да-мытады жəне оларды бағыныстыларда да-мыту үшін шаралар қабылдайды;● Бағыныстылармен олардың құзыреттерін, оның ішінде дамуды қажет ететін құзыреттерді талқылайды.

● Бағыныстылардың құзыреттер деңгейінің жоғарылауына қызығушылық танытпайды;● Мақсатқа жету үшін өзінің жəне бағыныстыларының құзыреттерін дамытпайды;● Бағыныстылармен олардың құзыреттерін талқыламайды.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Жаңа білімдер мен технологияларға қызығушылық танытады;● Өзіндігінен дамуға ұмтылады, жаңа ақпараттар мен оны қолданудың əдістерін ізденеді;● Тəжірибеде тиімділікті арттыратын жаңа дағдыларды қолданады.

● Жаңа білімдер мен технологияларға қызығушылық танытпайды;● Өзіндігінен дамуға ұмтылмайды, жаңа ақпараттар мен оны қолдану əдістерімен қызықпайды;● Өзінде бар дағдылармен шектеледі.

АДАЛДЫҚ C-1. ● Жұмыскерлермен əдептілік нормалары мен стандарттарының сақталуын қамтамасыз етеді;● Ұжымда мемлекеттік қызметтің əдептілік нор-малары мен стандартта-рына берілгендік деңгейін дамытады;● Басқалардың жетістіктерін мойындай-ды, əріптестерінің намысы мен абыройына нұқсан келтіретін олардың жеке жəне кəсіби қасиеттерін талқылаудан тартынады;

● Əдептілік нормалардың бұзылғандығын елеп ескереді жəне анықтайды;● Риясыздық, əділдік, адал ниеттілік, сондай-ақ, жеке тұлғаның на-мысы мен абыройына құрмет таныта отырып, бағыныстылары үшін əдепті мінез-құлықтың үлгісі болады.Өзінің бөлімше жұмысының тəжірибесінде ашықтық, шынайылық жəне əділдікке бағыттал-ған əдеп нормалары мен құндылықтарды біріктіреді;

● Жұмыскерлермен əдептілік нормалары мен стандарттарының сақталуын қамтамасыз етпейді;● Мемлекеттік қызмет жо-лын ұстаушылық əркімнің жеке ісі деп есептейді;● Басқалардың жетістіктерін мойындамай-ды, əріптестерінің намысы мен абыройына нұқсан келтіретін олардың жеке жəне кəсіби қасиеттерін талқылауға жол береді;Əдептілік нормалардың бұзылғандығын елеп ескермейді;● Риясыздық, əділдік, адал ниеттілік, сондай-ақ, жеке тұлғаның намысы мен абыройына құрмет таныт-пайды;● Өзінің бөлімше жұмысының тəжірибесінде ашықтық, шынайылық жəне əділдікке бағытталған əдеп норма-лары мен құндылықтарды біріктірмейді;

C-2 (департамент директорының орынбасары);C-3 (басқарма басшысы);С-0-3;С-0-4 (бөлім басшысы);C-R-3.

● Белгіленген стандарт-тар мен нормалардың, шектеулер мен тыйымдардың сақталуын бақылайды;● Ұжымның мүддесін өз мүддесінен жоғары қояды;● Жұмыста табандылық танытады;● Ұжымдағы сыйластық пен сенім ахуалын қалыптастырады;● Бағыныстылардың іс-əрекетінде шынайылық жəне əділеттілік принциптерін сақтауды қамтамасыз етеді;● Риясыздық, əділдік, адал ниеттілік, сондай-ақ, жеке тұлғаның на-мысы мен абыройына құрмет таныта отырып, бағыныстылары үшін əдепті мінез-құлықтың үлгісі болады.

● Ұжымда белгіленген стандарттар мен нормалардың, шектеулер мен тыйымдардың орын алуына жол береді;● Өз мүддесін ұжым мүддесінен жоғары қояды;● Жұмыста табандылық танытпайды;● Ұжымдағы сыйластық пен сенім ахуалын қалыптастырмайды;● Бағыныстылардың іс-əрекетінде шынайылық жəне əділеттілік принциптерін сақтауды қамтамасыз етпейді;

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Белгіленген əдептілік нормалары мен стандарт-тарына сүйенеді;● Өзінің жұмысын адал орындайды;● Өзін адал, қарапайым, əділ ұстайды, басқаларға сыпайылық жəне биязылық танытады.

● Белгіленген əдептілік нор-малары мен стандартта-рына сай келмейтін мінез-құлықтар танытады;● Өзінің жұмысын орындау барысында немқұрайлылық білдіреді;● Өзін адалсыз, шамданған жəне басқаларға дөрекілік жəне менсізбеушілік қасиеттерін танытады;

СТРЕ

ССКЕ

ОРН

ЫҚТ

ЫЛЫ

Қ

C-1. ● Сынға сабырлықпен қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдайды.

● Сынға сабырсыз қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдамайды.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3; С-0-4 (бө-лім басшысы);C-R-3.

● Сынға сабырлықпен қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдайды.

● Сынға сабырсыз қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдамайды.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Сынға сабырлықпен қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдайды.

● Сынға сабырсыз қарайды жəне негізді болған жағдайда, кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдамайды.

ЖАУ

АПКЕ

РШІЛІК

C-1. ● Құрылымдық бөлімшенің қызметін ұйымдастыруды жеке жауапкершілігіне алады.

● Құрылымдық бөлімшенің қызметін ұйымдастыру жауапкершілігін басқа лауа-зымды тұлғаға артады.

C-2 (департамент директорының орынбасары)C-3 (басқарма басшысы); С-0-3; С-0-4 (бөлім бас-шысы); C-R-3.

● Құрылымдық бөлімше қызметін ұйымдастыруды жеке жауапкершілігіне алады.

● Құрылымдық бөлімшенің қызметін ұйымдастыру жауапкершілігін басқа лауа-зымды тұлғаға артады.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Өз ісі мен нəтижелері үшін жауаптылықта бо-лады.

● Өз ісі мен нəтижелері үшін жауаптылықты басқа тұлғаға артады.

БАСТ

АМАШ

ЫЛД

ЫҚ

C-1. ● Қызмет тиімділігін жоғарылатуға бағытталған инновациялық тəсілдер мен шешімдер енгізу жөніндегі ұсыныстарды түзеді жəне қарастырады.

● Қызмет тиімділігін жоғарылатуға бағытталған инновациялық тəсілдер мен шешімдер енгізу жөніндегі ұсыныстарды əзірлемейді жəне қарастырмайды.

C-2 (департамент директорының орынбасары); C-3 (басқарма басшысы);С-0-3; С-0-4 (бөлім басшысы); C-R-3.

● Қызмет тиімділігін жоғарылатуға бағытталған инновациялық тəсілдерін жəне шешімдерін ендіру бойынша ұсыныстарды талдайды жəне енгізеді.

● Қызмет тиімділігін жоғарылатуға бағытталған инновациялық тəсілдерін жəне шешімдерін ендіру бойынша ұсыныстарды тал-дамайды жəне енгізбейді.

C-4;C-5;С-0-5;С-0-6;C-R-4;C-R-5.

● Ұсыныстар мен баста-маларын енгізеді жəне өзінің негізгі міндеттерінен басқа қосымша жұмыстарды орындайды.

● Ұсыныстар мен баста-маларын енгізбейді жəне өзінің негізгі міндеттерінен басқа қосымша жұмыстарды орындамайды.

Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары «Б» корпусының мемлекеттік əкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау əдістемесіне 5-қосымша

Нысан

«БЕКІТЕМІН»Жоғары тұрған басшы

___________________________________ (лауазымы, атағы (болған жағдайда),

тегі, аты-жөні)күні __________________________қолы _________________________

Бағалау жөніндегі комиссия отырысының хаттамасы ____________________________________________________________________

(мемлекеттік органның атауы) ____________________________________________________________________

(бағалау мерзімі жыл)

Бағалау нəтижелері

№р/с

Қызметшілердің тегі, аты, əкесінің аты

(болған жағдайда), лауазымы

Бағалау нəтижелері ту-ралы мəлімет

Бағалау нəтижелерін комиссияның түзетуі

(бар болған жағдайда)

Комиссияның ұсыныстары

1.2....

Комиссия қорытындысы: _________________________________________________________________ Тексерілді: Комиссияның хатшысы: ___________________________ Күні: ___________ (тегі, аты-жөні, қолы)

Комиссияның төрағасы: ____________________________ Күні: ___________ (тегі, аты-жөні, қолы)

Комиссияның мүшесі: _____________________________ Күні: ___________ (тегі, аты-жөні, қолы)

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 20 сəуір-де Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16786 болып енгізілді.

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ БАНКІ»РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

БАСҚАРМАСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ

2018 жылғы 29 қаңтар №10 Алматы қаласы

Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне зейнетақы активтерін есепке алу мен

бағалау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. «Зейнетақы активтері бойынша операциялар туралы ақпаратты есепке алу жəне жа-рия ету қаржылық есептілік стандартын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 26 шілдедегі № 195 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8765 тіркелген, 2013 жылғы 31 қазанда «Заң газеті» газетінде № 163 (2364) жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бек ітілген «Зейнетақы активтері бойынша операциялар туралы ақпаратты есепке алу жəне жария ету» қаржылық есептілік стандартында:

12-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«12. Сыйақы түріндегі кірісті немесе шығысты есептеу күнделікті негізде жүзеге асырылады.Амортизацияланған құны бойынша бағаланатын жəне əділ құны бойынша бағаланатын

қаржы активтері бойынша дисконттың немесе сыйлықақының амортизациясы күн сайынғы негізде жүзеге асырылады.

«Амортизацияланған құны бойынша бағаланатындар» санатында есепке алынатын қаржы активтерінің құнсыздану сомасы Бағалау қағидаларына сəйкес анықталады.»;

13-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:«13. «Əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жіктелген қаржы активтерін есепке

алу əділ құн бойынша жүзеге асырылады. Əділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтерін қайта бағалау Бағалау қағидаларына сəйкес жүзеге асырылады.»;

24-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«24. Қордың қаржылық есептілігі Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан

Республикасының ұлттық валютасымен ұсынылады.Қордың жылдық қаржылық есептілігі ағымдағы жылдың деректерін жəне кемінде өткен

жылдың салыстырмалы деректерін қамтиды.Қордың зейнетақы активтері бойынша қаржылық есептілігі қордың меншікті активтері бой-

ынша қаржылық есептіліктен бөлек жасалады.Зейнетақы активтері бойынша жасалатын жылдық қаржылық есептілік зейнетақы активтері

бойынша бухгалтерлік баланстан, зейнетақы активтері бойынша пайда мен залал туралы есептен жəне түсіндірме жазбадан тұрады.

Түсіндірме жазба зейнетақы активтері бойынша бухгалтерлік баланстың деректерін толықтыратын ақпаратты жəне зейнетақы активтері бойынша пайда мен залал туралы есепті қамтиды.

Түсіндірме жазбаға қордың қаржылық есептілігінде ашып көрсетілген бухгалтерлік баптардың сипаты немесе егжей-тегжейлі талдамалары, сондай-ақ қордың қаржылық есептілігінде тануға жатпайтын бухгалтерлік баптар туралы ақпарат кіреді.

Түсіндірме жазбада хеджирлеу құралы жəне оған байланысты хеджирленетін бап, хеджирленетін тəуекелдің сипаты, сондай-ақ хеджирлеу құралының тиімділігін бағалау ту-ралы ақпарат көрсетіледі.

Жылдық қаржылық есептілікте қаржы құралдары бойынша ақпарат жариялаған кезде қаржы құралдарының əділ құнын айқындау Бағалау қағидаларына сəйкес жүргізіледі.».

2. «Зейнетақы активтерін есепке алу мен бағалауды жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 26 ақпандағы № 24 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9274 болып тіркелген, 2014 жылғы 7 сəуірде «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған) мы-надай өзгерістер мен толықтыру енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Зейнетақы активтерін есепке алу мен бағалауды жүзеге асыру қағидаларында:

2-тармақтың 9) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:«9) өтімді емес борыштық бағалы қағаздар – құны (кірістілігі) қор биржасының директор-

лар кеңесі бекіткен бағалы қағаздарды бағалау əдістемесінде (бұдан əрі – Биржа əдістемесі) белгіленген борыштық бағалы қағаздардың құнын анықтау критерийлеріне қарай есептелмейтін борыштық бағалы қағаздар;»;

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«4. Қазақстан Республикасының резиденттері-ұйымдардың жай жəне артықшылықты ак-

цияларын бағалау Биржа əдістемесіне сəйкес айқындалатын құны бойынша аптаның бірінші жұмыс күнінің соңындағы жағдай бойынша апта сайын жүзеге асырылады.»;

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«6. Қағидалардың 4, 5 жəне 7-тармақтарында көрсетілгендерді қоспағанда, тек қана

Қазақстан Республикасының аумағында айналыста болатын (саудаланатын), «əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған өзге қаржы құралдарын бағалау Биржа əдістемесіне сəйкес анықталатын құны бойынша аптаның бірінші жұмыс күнінің соңындағы жағдай бойынша апта сайын жүзеге асырылады.»;

16-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«16. Қазақстан Республикасының резиденттері-ұйымдардың өтімді емес борыштық бағалы

қағаздарының əділ құнын айқындау тəртібі мен əдістемесі қор биржасының директорлар кеңесі бекітетін қор биржасының iшкi құжатында белгіленеді.

Қазақстан Республикасының резиденттері - ұйымдардың өтімді емес борыштық бағалы қағаздарының əділ құны борыштық бағалы қағаздардың кірістілігінің орташа мөлшерленген мөлшерлемесінің мəндеріне қарай белгіленеді.

Кірістіліктің орташа мөлшерленген мөлшерлемесі қор биржасының атқарушы органының шешімімен бір күнтізбелік тоқсанға белгіленеді жəне борыштық бағалы қағаздардың осы тоқсанның алдындағы он екі айдың қорытындылары бойынша есептелген кірістілігінің жылдық орташа мөлшерленген мөлшерлемесінің мəндеріне қарай айқындалады. Бұл ретте кірістіліктің орташа мөлшерленген мөлшерлемесі «Борыштық бағалы қағаздар» секторының əрбір жеке санаты (шағын санаты) үшін мынадай бағалы қағаздар топтарының əрқайсысы үшін қор бир-жасы ресми тізімінің оқшауланған алаңдары шеңберінде есептеледі:

теңгемен номинирленген индекстелмеген борыштық бағалы қағаздар;теңгемен номинирленген жəне инфляция бойынша индекстелген не теңге бағамының ше-

тел валютасына тəуелді болмайтын өзгермелі мөлшерлемесі бар борыштық бағалы қағаздар;теңгемен номинирленген жəне АҚШ долларына теңге бағамы бойынша индекстелген

борыштық бағалы қағаздар жəне АҚШ долларымен номинирленген борыштық бағалы қағаздар.Есептеуге қажет параметрлердің болмау себебінен қандай да бір топтың өтімді

емес борыштық бағалы қағаздары кірістілігінің кезекті тоқсанға орташа мөлшерленген мөлшерлемесін айқындау мүмкін болмаған жағдайда, қор биржасының атқарушы органы олардың əділ құнын айқындау үшін қор биржасының директорлар кеңесі бекіткен борыштық бағалы қағаздар кірістілігінің орташа мөлшерленген мөлшерлемесін есептеу əдістемесінде көзделген шараларды қабылдайды.

Қор биржасы атқарушы органының кезекті тоқсанға кірістіліктің орташа мөлшерленген мөлшерлемесін белгілеу туралы шешімі қор биржасының интернет-ресурсында осы тоқсанның бірінші айының оныншы жұмыс күні Астана қаласының уақытымен сағат 18.00-ден кешіктірілмей жарияланады.»;

30-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«30. Қазақстан Республикасының резиденттері-ұйымдардың өтімді жай жəне артық-

шылықты акцияларын бағалау Биржа əдістемесіне сəйкес айқындалатын құны бойынша аптаның бірінші жұмыс күнінің соңындағы жағдай бойынша апта сайын жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының резиденттері-ұйымдардың өтімді депозитарлық қолхаттарын бағалау Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінің деректері бойынша алдыңғы сауда күнінің жабылу бағасы бойынша аптаның бірінші жұмыс күнінің соңындағы жағдай бой-ынша апта сайын жүзеге асырылады.»;

31-3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«31-3. Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-ұйымдардың жай жəне артықшылықты

акцияларын, депозитарлық қолхаттарын бағалау Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінің деректері бойынша алдыңғы сауда күнінің жабылу бағасы бойынша аптаның бірінші жұмыс күнінің соңындағы жағдай бойынша апта сайын жүзеге асырылады.

Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде нарықтық бағалар тура-лы ақпарат болмаған жағдайда, көрсетілген бағалы қағаздарды бағалау үшін мынадай оқиғалардың бірі басталғанға дейін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі олардың ағымдағы құны пайдаланылады:

Қағидалардың 43-1-тармағына сəйкес осы бағалы қағаздардың əділ құнын айқындау;осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес оларды қайта бағалау үшін қажет ақпараттың

Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде пайда болуы.»;32-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«32. Қазақстан Республикасының аумағында ғана айналыста болатын (саудаланатын)

немесе Қазақстан Республикасының аумағында жəне халықаралық (шетелдік) нарықтарда айналыста болатын, «əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарын бағалау Биржа əдістемесіне сəйкес анықталатын құны бойынша аптаның бірінші жұмыс күні соңындағы жағдай бойынша апта сайын жүзеге асырылады.

Биржа əдістемесіне сəйкес есептелген нарықтық баға туралы ақпарат болмаған жағдайда, аталған бағалы қағаздарды бағалау үшін төмендегі оқиғалардың бірі орын алғанға дейін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі ағымдағы құны пайдаланылады:

Қағидалардың 43-1-тармағына сəйкес аталған бағалы қағаздардың əділ құнын айқындау;осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес оларды қайта бағалау үшін қажетті, Биржа

əдістемесіне сəйкес есептелген нарықтық баға туралы ақпараттың пайда болуы.»;32-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«32-1. Халықаралық (шетелдік) нарықтарда ғана айналыста болатын (саудаланатын),

«əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарын бағалау аптаның бірінші жұмыс күнінің соңында Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінің деректері бойынша алдыңғы сауда-саттық күнінің жабылу бағасы бойынша апта сайын өткізіледі.

Нарықтық баға туралы ақпарат Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде болмаған жағдайда, аталған бағалы қағаздарды бағалау үшін төмендегі оқиғалардың бірі орын алғанға дейін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі ағымдағы құны пайдаланылады:

Қағидалардың 43-1-тармағына сəйкес аталған бағалы қағаздардың əділ құнын айқындау;осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес оларды қайта бағалау үшін қажетті ақпараттың

Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде пайда болуы.»;34 жəне 35-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:«34. Қазақстан Республикасының аумағында жəне халықаралық (шетелдік) нарықтарда

айналыста болатын (саудаланатын), «əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған борыштық бағалы қағаздарды бағалау аптаның бірінші жұмыс күнінің соңында Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінің деректері бойынша алдыңғы сауда-саттық күнінің жабылу бағасы бойынша апта сайын жүзеге асырылады.

Нарықтық баға туралы ақпарат Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде болмаған жағдайда, аталған борыштық бағалы қағаздарды бағалау үшін төмендегі оқиғалардың бірі орын алғанға дейін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі ағымдағы құны пайдаланылады:

Қағидалардың 43-1-тармағына сəйкес аталған бағалы қағаздардың əділ құнын айқындау;осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес оларды қайта бағалау үшін қажетті ақпараттың

Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде пайда болуы.35. Халықаралық (шетелдік) нарықтарда ғана айналыста болатын (саудаланатын) жəне

«əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған борыштық бағалы қағаздарды бағалау аптаның бірінші жұмыс күнінің соңында Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінің деректері бойынша алдыңғы сауда-саттық күнінің жабылу бағасы бойынша апта сайын жүзеге асырылады.

Нарықтық баға туралы ақпарат Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде болмаған жағдайда, аталған борыштық бағалы қағаздарды бағалау үшін төмендегі оқиғалардың бірі орын алғанға дейін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі ағымдағы құны пайдаланылады:

Қағидалардың 43-1-тармағына сəйкес аталған бағалы қағаздардың əділ құнын айқындау;осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес оларды қайта бағалау үшін қажетті ақпараттың

Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-талдау жүйелерінде пайда болуы.»;мынадай мазмұндағы 35-1-тармақпен толықтырылсын:«35-1. Шетелдік ұйымның (ұйымдардың) сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтерінің

əділ құны бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының ғаламдық шетелдік кастодианы ұсынатын активтердің нарықтық құны туралы қорытынды есептердің негізінде кемінде айына бір рет түзетіледі.»;

43-1 жəне 43-2-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:«43-1. Мынадай қаржы құралдарын:1) Қағидалардың 31-тармағына сəйкес өтімді деп танылмайтын Қазақстан Республикасының

резиденттері-ұйымдардың акцияларын (депозитарлық қолхаттарын); 2) Қазақстан Республикасының аумағында ғана айналыста болатын (саудаланатын) жəне

«əділ құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған борыштық бағалы қағаздарын; 3) олар бойынша бағалаушы бағалаған күні Bloomberg немесе Reuters ақпараттық-

талдау жүйелерінде нарықтық бағалар туралы ақпарат болмайтын Қағидалардың 34 жəне 35-тармақтарында көрсетілген борыштық бағалы қағаздарды;

4) құрылымдық ноттарды; 5) Қағидалардың 30, 31-3, 32, 32-1 34, 35, 39, 40, 41, 42 жəне 43-тармақтарында

көрсетілмеген өзге қаржы құралдарын бағалау бағалаушы жүргізген бағалаудың қорытындысы бойынша белгіленген осы қаржы құралдарының соңғы əділ құны бойынша жүзеге асырылады.

Жоғарыда аталған қаржы құралдарының əділ құны «Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы» 2000 жылғы 30 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес бағалаушы жүргізген бағалаудың нəтижелері бойынша кем дегенде жылына екі рет түзетіледі.

Жоғарыда көрсетілген қаржы құралдары бойынша бағалаушы жүргізген бағалаудың қорытындысы бойынша белгіленгенге дейін əділ құны болмаған жағдайда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық портфеліндегі осы қаржы құралдарының ағымдағы соңғы құны есепке алынады.

Қажет болған жағдайда бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқарушысының бастамасымен бағалаушы осы тармақтың бірінші бөлігіне сəйкес бағалауын жүзеге асыратын қаржы құралдарының тізбесіне «амортизацияланған құны бойынша бағаланатындар» санатына жатқызылған борыштық бағалы қағаздар енгізіледі.

43-2. Артықшылықты акциялар бойынша дивиденттерді қоса алғанда, бағалы қағаздар бойынша осындай бағалы қағаздар бойынша дефолт басталған күннен бастап эмитент де-фолт жіберілген бағалы қағаздар бойынша міндеттемелерді орындау күніне дейін күнтізбелік бір жүз сексен күн өткен соң есептелмейді.»;

51-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «51. Қаржы құралдарының құнсыздануынан ықтимал шығындарға қарсы резервтерді (про-

визияларды) қалыптастыру немесе қаржы құралдарының құнын азайту БЖЗҚ-ның Құнсыздану əдістемесіне сəйкес айқындалатын ең төменгі мөлшерде жүргізіледі.

БЖЗҚ-ның Құнсыздану əдістемесімен реттелмеген резервтерді (провизияларды) қалыптастыру немесе қаржы құралдарының құнын азайту мəселелері бойынша шешімдерді қаржы құралдарын бағалау комитеті қабылдайды.».

3. Банктік емес қаржы ұйымдарын реттеу департаменті (Шайқақова Г.Ж.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) Заң департаментімен (Сəрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау жəне енгізу үшін жіберуді;

3) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

4) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2), 3) тармақшаларында жəне 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау жəне сыртқы коммуника-циялар басқармасы (Терентьев А.Л.) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Ж.Б. Құрмановқа жүктелсін.

6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы Д.АҚЫШЕВ«КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан РеспубликасыныңҚаржы министрі____________________Б. Сұлтанов2018 жылғы 14 ақпан

Қаулы Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 27 ақпанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16436 бо-лып енгізілді.

(Соңы. Басы 23-бетте)