& f. Jt, I. D 0. M.SPECIMEN ACADEMICUM,

DE ORTUET

PROGRESSUPROGYMNASMATUM,

QUOD

Gmfetmeme Ampliß. Facuk Philoßpb,in Regia Academia Upfatienß,P R E S I D E

FIRO CELEBERR1M0,MAG P E T R 0EKER MAN,

Eloquent. PROFESSORE Reg. & Ordin.Ad publicum bonorum examen modefte defert

GABRIEL SÖRMAN,SMOLANDUS.

InAuditorio Guftav. Maj. d. 14. Junii Ann. mdccxlh#Hörit ante ftierldiem folitis.

UPSALIdE Impreflfwm.

v r k oMaxhnt Reverendo atque Ampti/fimo

D» O L A V OOSANDRO,

S. S, Theol. DOCTORl Celeberrimo,ßüeeefc-ös Wexiöoenfis ARCHl - PRiEPOSlTO longeItirhtifllfnö« Tempil Cathedrahs, Ecclefia?que Bergull-denfis ANTlSTlTl laocfaf»Ifirtio# nec non Vener«

Confiftöru ADSESSÖRl PRIMARIO,

PATRONO0PT1M0.

echiäft Max Rev. Dwe DÖCTöft <& ARCUUPR/£PO$fl& 5 jerena i utt Joks, fronte hasfagtllas extles , quas nomine TUÖ vene-tabtli condecorare fum aufus, humill me oro

atque cbteftor4 Meinet vero TVO favori ac gråtta in po-fterunt cmmevåatum voltti} dum pro Tua , AmplitfmeequeTua fawtlta perennt felicitatet vota ad Jupremum Numenfundam caltdifftmct,

Max, Reverend! atque AmpliflimiNOMINIS TU I

CViens devotiffitwtsGabriel Sörman«

Admodum RevePendo atque PreectariflitniDn. Mag. ISA CO

1 ERNANDRO,Regi» Gymn. Wex. S. Theol. LECTORl Prim. mer!«tiflin o * Confiff. ADSESSÖRl ^quiflimo, PASTORf

in & SåtUtnjelanfca vigiiantifliaio.

Admodum Reverendo atque Vr&clarhfmoDn. Mag. ABRAHAMO

ULMGREHN,Rfgii Gyffitl. Wex, S. Theol. LECTORl SecuncJdlaudatiflifro« Confirt. AOSESSORI aequifliffiö* PA¬

STOR! in Yaby Sc J^eilof digniflimo.Uc Praeceptoribus ante~hac fkfeliflimis $ ita &

in pofterum Promotoribus ccrtiffitnis*

7n tefjeram gratifjmt atttmi, ob plurima in me collata te*neficicl, nec non laborem tnde a puero in fludits meiijuvandis mdefeßum > hancce opellam cum omntgenae felteita•tis voto confeerare voluit, debuitAdm. Reverend, atque Pneclåriflimorutn

NOMINUM Veftrorum

Cultor obfervantiffirnusGABRIEL SÖRMAN.

SSreb.orne od) Jpogroålasftöbttt NILS S ÖRMAN,

Sftin £ogtära&e t gab«.

8§»l|öttät mig 6tAve gatec /feM[ci'21t jag t Scf|c raöccIm® S ®l)c geslyct rcöröa fducff /ILJII ©am itiig min upfemft (Tidneff.Sben femrnta de ccf) nwrif/©otti ftcDjs jag etfattt/

Oej) drWn bulpit frainSÖiit ringa fiuilcé fram.

SDItD lifa fidtle? bdgna /Sites Utagunft mig fdgna/

©om jag förut bar rönt t©ä blir jag nuiDltg (önf.

SDlit nöje ffal tbct bltfmaSt barnfltg (i)DiiaD gifmaf

Oetj öiilla nlifiöW goDfj©ift falig bimla lott!

2D?m ipöjjftirdbc f. goberéStjöt'gffe ©OB

GABRIEL SoRMAN.

I N. %

§. I.rogymnasma ed: vocabulum Grae¬cum, a r^yvfivcLlitv defcendens,hujusvero radix eit yt>/msnudus:metaphora a Indis olim Olympicisfeu Gymnicis petita, ubi variiscertaminum generibus, utpoteludando, pugilando, equitando,currendo , & ceteris, vefte faepedepofita, atque nudato corpore,

aft oleo inundo, exerceret fefe pubes Graecanica. De-notant itaque Progymnasmata praeexercitamenta,dicen-dielementa, dicendi primordia, praclufiones Oratorias,in fido ut plurimum argumento , vel fi mavis ejusmo-di exercitia, quae in officina atque Iudo eloquentiac prae-cedant, antequam orationem rite redeque, verbormnnon magis deledu,quam fententiarum roboremunitam,componere queatnus. Eft hoc ipfum, quod Celeb. Schef-ferus ita explicat: nihil Åliud in Progymnasmatibus agiturfquam ut qua cujusque partis ftt trattandi ratio, in tntegraorations difcatur. Huc pertinent Narrationes , Confirtnatio-ties^RefutationeSy Laudationes, Amplificationes}Comparationes&C. Eß enim pyrogner extrcitatto per fingulas

A «ra«

, «Ss ) o ( ©►orttionis partes a). Cui addimus definitionen Aphthonia<rum .• fTfcyv/uvao-jua, f.fiy ctcKtjcrig rgtar zrgcs ptti^cvuip ejrff»fvcriv irgefy/xctTuv. i. e. Progymnasma elt minorum admajorum confirmationem exercitatio. Ut enim in aliisrebus; ita in Oratoriae ftadio decurrendo fieri fölet,121 a fimplicioribus ad magis compofita, a facilioribusad difficiliora fenfini progrediamur pedetentimque, quooptatam tandem contingamus metarn, alias nunquam,aut nonnifi fero nimium, obtinendam. Rede igiturPetronius Arbiter, ubi fui temporis loquacitatem ven-tofam & turgidam, ubi mellitos verborum globulos,& dida fadaqvse quafi papavere & fefamo fparfa explo-dit, pudicam vero & naturali pulcritudine exfurgen-tem eloquentiam commendar: /paterentur laborumgra-dus fieri, ut fiudiofi juvenes lettfans fevera mitigarentury utfapientiée praceptis animos componerenty ut verba atroci ßiloeffoderent » ut quod vellent im i tart, diu audireut , jatn illagrandis oratio haberet majeßatis fu£ pondus', nunc vueri inSchölls luåunt, juvenes ridentur in foro, & quodutroque tur*pius eß, quod quisquis perperam difeit, in fenettute con-fiteri non vult. b) Hinc oratores non antiquiores modo,fed recentiores etiam, in id omni impetu »fludio, con-filioque omni incubuere,ut Progymnafmata, feu ejus-modi exercitia traderent, quorum ufu & crebriori ex-ercitatione ad majora tenderenr, fummumque eloquen-tbeapicem, felici tandem aufpicio, ceu fcalis, adfcende-rent difcentes. Progymnasmatum itaque de Ortu & Pro-greßu aliquid in praefenti commemorare animus eft,quos conatus, fint licet juveniles, fpero tarnen, B.Ledorem, pro folito fuo favore, in mitiorem inter-pretaturum efle partem, quod etiam atque etiam oroSc obteftor.

a) Vid. notas in fynopftn Rhetor team Anonymi^ quiMatth*CAmmetaputatur pag. 7/, b) p. 7.

5» W*

4H ) o ( m> i§. II.

Solent éruditi varie inter fe difputaré atqtié digla-diari de ipfa Progymnasmatum origine , quamquanjomnes in eo confcntiunt, quod Graeciae fuos debeantnatales, quae hane artem, licuti difciplinas fere omnesexcoluit, laude dignifiimam invenerat, inventamquecolluftraverat. Etenim hic> poftquam literis in uni-verfum major lux adfulfit, prodiere in medium libri,verborum fplendore» argumentorum pondere atqueadparatu undique corufcantes. En! aetas longe felicior,& fuo jure praeferenda craffis iftis ignorantiae nebulis,an dicam tenebris, quibus involuti prifci a*vi homines»aut vitam agebant turpem, inertem, diilolutam, autin rixis & contentionibus, in rebusque tantummodobellicis, occupatiflimi vivebant, ut nullum fere tem-pus, quod ftudiis&difciplinis humanioribus tribuerent>remaneret,

§. III.Videlicet admiråbile eft, quantum Graeci in Iin-

gua fua non minus perpolienda, quam fcientiis pertra-dandis defudarint. Hinc tot exftant eorum monumen-»

ta, tot orationes, tot fententiae, tot acute dida, totdenique carmina, & quae id genus alia. Sed quoniam nonomnia fimul atque femel haurirc licet, viam veluticom-pendiariam digito monftrarunt, qua adOratoriam eun-dum eflfet, idque faciliori nonfieri potuit negotio,quam(i juniores manum animumque ad exercitia quaedam,ipforum captui adcommodata,mature fatis adplicarent,donec progrefliones feciffent laudabiles, & fublimio-ribus rebus percipiendis pares evaderent. Quid , quodihaud obfeure deprehendimus, Rhetoras & Sophiftasinid multum contulifle opera^induftriasque, ut fuo exem-plo praeeundo, alios ad eadem ampledenda ftudia,proYirili parte, invitarent atque aliicerent.

A z $. IV.

\

I «B ) o ( Ufr§. IV.

Sed auÄores Progymnasmatum, quoad fieripote-Tit, fas eftprüducamus. Utut Ariftoteiem inter Grac-cos , ceu optimum maximumqueeloquentiac magiftrum,primum locum tenere haud diffitemur j utut Demofthe-ni, Aifchini * Demochari, Demetrio Phalereo, Dio-nyfio HalicarnalTenfi, longam Rhetorum & Sophifta-rum phalangem, ficco, quod ajunt, pedeprajtereundo,debitos deferimus honores, quippe qui de ElocutioneOratoria immortaliter funt meriti j attamen ab illis,tamque remotis feculis, an initia Progymnasmatum fintrepetenda» nec ne, incerti plane haeremus. CelebraturHERMOGENES Tarfenfis, qui vixerat poft Chrift. nat.CLXV, quod, anno actatis decimo quinto, tanto cumadplaufu Rhetoricen doceret, ut Marcum AureliumImperatorem haberet non folum frequentem audito-rem, fed fuae difciplinae alumnum quafi & admirato-rem. Quemadmodum varia erudite fcripfit, quac et'iamnixn interRhetorices xtipfaia, haud immerito recen-ferifolent; c) ita huic Progymnasmatum örtum adfcri-bere non verentur plurimi, quod jufto certoque nume-ro primum illa propofuerit, quodve primus aptis con.cluferit regulis ac praeceptis, addita tarnen obfervatio»ne, fuiflte Jonge ante Hermogenem Progymnasmata inufu. De qua re ita loquitur Grsci fcriptoris Compen-dium Rhetoricac, a Cel Scheffero editum : Ta ^Togixa,irgfyiifAVoifffAcCTet hg JuJexet ireqi&re o Tct(><rtvg t(ifxo*yivtfg iig iregov Je tuvt* eig Jéxet xeb) réccot^cc 7r*gtfceTUVi9#,v Ärtia%evg Ä.Q$ovitg 4) i.e. Progymnasmata Rtietoricaduodecim propofuit ante Hermogenes Tarfenfis; pofteaeadem ampliato numero fecit quatuordecim Aphtho-nius Antiochenus. Quocum amicifiime confentit Joh*Tzetzes» Ita fcribens: Progymndsmata juxta Hermogenemdd numerttm du odenArtum rnultitudine Jua procejferunt: dt

dph*

«8 ) o ( s

Apkthontut poß ex duodeeint fecit quatuordeeim, Quod huncfere in fenfum explicant eruditi, nempe Hermogenemartern nudam tradidifTc, Aphthonium vero ad eamCxempla adjunxiffe & elaboraffe adeommodata, & aptaquam rnaxirne. Quod co magis fidem meretur, cumioPrifciano, quem infra allaturi enmus, nuila Iegan-tur exempla elaborata, licet illumipfum etiam Hermo-genem bona fide in Latinam linguam transtuhffe, nullusfuperfit dubitandi locus. Librum hunc Aphthonii inpalaeftra Oratoria tironibus utiliffimum fore cum magnisviris pronunciamus $ ita tarnen, ut haud pauca ad So-phifticas tantummodo declamationes exeogitata conti-nere non negaverimus, qua: in jufta oratione nec lo-cum, nec imitationem promereotur. Hermogeni in hacfparta tuenda, ornandaque fuccesfiffe videtur THEOAlexandrinus, cognomine A-lius & Sophiftadi&us, quodignofeeretur ab aliis ejusdem nominis plurimis« Ver-ba Camerarii in epiftola dedicatoria, editioni Theonispraemifla, hacc funt: quis hie Auelor fuerit , & quo temporefloruerit, certo aßrmare non peff 'utn. lllum qutdem hunc ae-eipio, qui ftbi ALUi cGgnomentum fumßße a Saida & Alexan¬drinus fuijfe perbibetur, Adjungimus teftimonium Sui-dae, niftorici longe antiquiifimi, & fide dignifTimi,quide noftro Theorie hunc in modum loquitur: iyfetifcettWV 7rgoyvfM*rpuLTuih h. e. artem confcripuc deProgymnasmatibus componendis. Hic ideoque eft, cuitribuendum cenfent eruditi id opera:, quod Progymna-fmatibus (ingulis lux adfint non modo definitiones, Tedquod ufum illorum demonftraverit in dicendo. Ita hacde rementemfuam aperit ftatim ab initio iibelli, qui in«feriptionem habet,Theonis Sophifta: Progymnasmata:ij [juxgov tt m) avTog iXnifyv uvXX^ebai toig Xs~ysiv tgouigxpLsmg* b yäp from toigyty Ttagufefo^voig

6 )of g»yVfJLVXfffJLCiClV , STSfCt CtTTU 67,T£&Vpcy.£V> CthXtt rf, fK%hg-% opov heißdfyfJLSv äncfrävcti cog ts spmyjBsvru, tii<ri SKOLLOV dVTUV , S%£IV S17TSTV.* i.e. me non parum ad' /jumentum in die endo ftudiofis allaturum confido, Praterquamenbn quod tis , qua ab a Iiis tradita Junt, exersitiis quadamaddimus, definitionens quoque fingulis aäjccimus, lit in-terrogatus, quid quodque horum fit, refpondere poffit. Ertevero Theonein, Aphthonio vetuftiorem inde conclu-dere lieet, quod conjunxerit Theon Deftrudionem &AfTertionem, Laudationem & Vituperationem, quas dis-jundas &a fe divifas exhibeat APHTHONIUS. UtTheo«ni, de quo diximus, Sophiftae nomen contigerat, vcl-uti x*t' Iis adfignari folitum, quorum eilet mu-nus juventuti praeeepta Rhetorica inculcarej ita idemtitulus, ob candem utique rationem,iph Aphthonio ad-haferat, feriptori Progymnasmatpm erudito, & in e-xemplis, quae fuppeditavit ftridjceloquentiac & vere At-tica? jueundo, atque propterea antiquitati rEirificeproba-to. Confulamus etiam de illo Suidam , quo certiorem &antiquiorem vix reperies ullum, talem ejus mentionemille injecerat: A<p&ovut Xotpifiis iygetipey ii; ryv ÉgfMyUfXSTSzvtjv IlgoyvfirdrpcctTtti.c.AphthomusSophiiU Lnplitin Hermogenis artem praeludia Rhetorica. Hos excipiettandem LIBANIIIS, patria item Antiochenus & per-celebratus adeo, ut Juliano Imperatori non folum es»fet in deliciis, fed ob vim ingenii pene prodigiofam, So-phiftarum, hac actate, coryphsas haberetur. Idem prae-

* ter orationes, declamationes, dirtertationes, epifto*las varii generis, praeludia etiam oratoria feu Pro«gymnasmataRhetorica confcripferat ad numerum Aph-thonianum. h.e. deeimum quartum, quae poftmodumpaflim pubheata funt e).r) Conf. Morhof.Polyhift. Tom.l. IIb. VI. c. l, §.j,d) Vid. not.SihefJer. Pag. 2. vid. item in Theon, p, tf.e) Marhof, loc. Anten tit, §.ip* §• V<

■im ) o c *#* 7

§. V.Ad ipforum Progymnasmata recenfenda nosmet

nunc conferimus, Theonis hasc funt: fau Fa-bula* AtqytffJioc Narratio, x^s'tet Chria, Äfarttevtj ko,] x*»ravinv] Deitru&io & AfTertio, ToVaff Locus, É',y>tcöpiovLaus, xüytcgirig Comparatio, ngocrMT07r6i<* Confirmatio,incp^ciarig Defcriptio, Qsrig Pofino , Nö/xog Lex. Sequen-tia vero nb Aphthonio enumerantur: MvSog, Aulyyrtg^Xf t<* rvMftq, Sententia, Äyarwut}, xaTurscsvj, xoivtg To^rogLocus Co nmunis, tyxufjuov» spcyoc Vituperatio, zvy-xgarig, H$07r*itt Ethopeia , i.K<$>£ct<rig, ©s<r/£, &g<pogsc xk!top* L gislatio.

Ex ipfis vocabulis, cum intelligatur fere, quidvelint reliqua Progymnasmata, id forfan de Legislatio-ne er i t monendum, quod veteres Sophiftae ipfam No*

Eig<pigetp defumferint ex more, tum temporis rece-pto, quo lex nova fuaderecur vel diffuadcretur, vetusaboleretur vel retineretur, prouti commodum efTetvifurn, vel non j & tum aut vituperationem adhibuere,aut legis laudem, qui fcribendi modi, fub nomine Legis-lationis comprehenfi, poftea frequentabantur.

§. VI.Quid, quantumve in Progymnasmatum florem

contuleririt Graeci brevitur vidimus, proximum eft, utRomanorum, hac in particula Rbetorices excolenda, in-duftriam ante oculos ponamus. Etenim hi linguaniluam variis exornarunt inodis, variisque dicendj gcne-ribus locupletarunt, quippe quiGraecorum & veneres,& leporern, & fåles in vernaculam transtalifle cenfen-tur. Sed eandem, quam de Graccia dum loqueremur,experti fumus difficultatem in Ortu Progymnasma¬tum enodando, hic etiam in Progreflu experiri cogi-mur. Nam nullum eft dubium, quin ufus Progymna-frcutum fat diu invaluerit, licet eju$ rei nulla ad nos

per-

8 «SS ) o ( S3»venerint monumenta. Videlicet ordinem fi fequimurnaturalem,Progymnasmata,utpote faciliora & exercitiaminora,antJquiora erunt difficilioribus & exercitiis ma-joribus, qualia fuerunt item in fifto argumento Decla-mationes. At de his,fuo veluti feculo Roma: natis &frequentatis, teftatur ipfe Tullius in Bruto c. 90: Com-mentabary inquit, declamitans, (fic enim nunc loquuntur)fape cum M% Pifone , & tum Pompejo , auf cum aliquoquotidity idque faciebam multum etiam Latine, fed Gracefapius : Rationem addit : vel quod Graca oratio plura orna»men ta [uppedttans , confuetudinem ßmiliter Latine dicendi af-ferebat} vel quod a Gracis fummis doBoribus , nift Grace di-cerem y neque corrigi poßem , neque doceri. Apud Orato-res vero Grarcos tantum non omnes, nihil eft Decla-mationibus frequentius. Sic Declamationes feu ^«Ag.ruf appellat D'ionyfius Halicarn. yvpvdtrpctra ts ku)do-xyptuTeL Tr,s 'VtjTogixtjs; Ariftides nominat ciyuvicrfÅaT*JictT^ßüVy Photius yvpvctnx&s Aey*f j Prifciano dicun-tur certamlna Rbetortca; Ennodio dicendi ßmulacra}Gellio decurfui ludieri (ß ßmulacra proeliorum volu-ptariaj Fabio forenßum aftienum meditamenta. Quid ?quod ipfa declamandi confuetudo ab Aifchine in-trodu&a videtur, qui a Demofthene vidtus, cum a-pud Rhodios commoraretur > ut habereti unde vitatnin exilio toleraret, ludum declamatoriurn primum a«peruit. Et hoc eft, quod de ipfo teftatur Photius:Åsyirat ztc( 7t(>oc'T0g wedre <rxc\dlap rct irXct tr/aoLTct, xcttW AsyofjLtvccs ptihiTccf cvvSéiveu: fertur ibi primus (Rho-dij figmenta & quas vocant, declamationes in otioeompofutfte. f) Huc redit dicendorum feries g nonfuifle Romanam juventutem ignaram plane ac nefciamexercitationum,quac Progymnasmata vocarentur,quam-quam nobis nondum licuit deprehendere ullum ex La-tinis Scriptoribus, qui illa de induftria tradlaverit, antePRISCIANUM Cacfarieafem,Gramma,ticum illum cele¬

bra-

) 0 C $•§$* 9

atifliroum > qui de Praeexercitamentis Rhetörscae exHermogene agit, prout hunc titulum praefert ipfe4 Ii-bellus. Fuerunt, qui in Iocurn Hermogenis furröga-rum voluere Aphthonii noraen; fed docent emimétio-ris naris Critici repugnare libros omnes, repugnare ra-tionem tradlationis, repugnare denique nurnerurnexer-citionum, cum in Prifciano,ad du&um Hermogenis,nu¬merus fervetur duodenarius,in Aphthonio veto quaffuor-decim habeantur cxercitia. AudiamusProgymnasmstaPri-fciani; funt vero haec: Tabula, Narratio , Ufus vel Chria,Sententia, Operatio, Refutatio, Locus Communis,Laus, Comparatio, Allgcutio» Defcrjptio, Pofitio,Legislatio. Rationem Progyrnnasmacum in opere fuoelegantiflimo Infiitutionujn Oratoriarum perfequiturMarcusFabius Quintiiianus, ubicap. IV. Lib.II.de hifceeiementis,ad eloquentiam futurum Oratorem pr^para-turis» multa nervo fe congeffit. Joachimi CamerariiExer-citationes Rhetoricas, Alphonfi Turretani,-., Petri Nun-nefii, Gerard. Jo. Voffii, nec non .Valeniini• Thilonisaiiorumque labores,qui hane eandem incudemtundunt,ab Aphthoniano przefcripto parum utpote recedentes,heic filentio praetermittimus.

f) Confi Clericui m Arte Critica part. JI. p, 343. PetriFrancii Örat, de ratione. Be c lamandi, Vejfitis d,e Rhetcric# na»turatf conßitutione , ifem Dijfertat, de Declamatore Romano,Upfal, an, 1739 habita,

i: vn-Sic tandem, ipfo id juoente crdiné rerum, ad

celeb. jfoann. Schefrerum devolvimur, qui dcliteratu-ta politiori omni ut erat iricredibiliter haeritüs J i ta iriftilo formando , cxpoliendo, inque lingua Graxa, pa¬nter ac Latina procudenda perquam egregie eiabora-verat, quod opera ejus haud pauca in hoc ßudiorum

B gene-

i o ) o C *«*•genere erudftiffima fatis fuperque, vel me tace,clarant. Hic idem vir maximi nominis, & Pindo »;o»ftro Upfalrenfi longe acceptifTimus, non folum cdiditTradatum de Stifo Exercit'tisque ejus, nec non Gjmnd"ßumßilt j feu de vario fcribendi exercitio, qui libelli ma*nibus pubis Academicar jure meritoque teruntur, feddodrinam etiam totam Progymnasmatum vetertjm a-peruit, dum Aphthonir> Theonis, Prifciani, & FabiiProgymnasmata in uno codice jundim exhibuit, fuis-que notis adcuratifTimis illuftravit. Tacebo illius in-duftria Gracci Scriptoris incerti Cempendiunt Rbetorü*cum verfione Latina, & notis neeeßariis additis» in Iu-cem heic prodüflej argumentum profedo Progymnasma-tibus adfine admodum. Dividit ilfe > duce Quintiliano*exercifia in Grammdtica & Rhetorica. Illa funt, in qui-bus tirones, quamprimum praecepta haoferint Gram»maticalia, atque ex Lexicographorum fontibus jufta,vocabulorum phrafiumque inftrudi fint copia, exer-ceri debeant. Hatc, quae eloquentiac ftudiofi, poft-quam Rhetoricam calleant, frequentabunt, fi modoquid pratclari in palaeftra Oratoria prarftare velint. Adcxercitia Grammatica referuntur. i.VernacuIae in lin¬guam aliam converfio. 2. Variatio loci alicujus ex Au-dore probato per ternpora, modos &perfonas, ^.Car-minis folutio. 4) Verfio Grarci fermonis in Latinum,j. Veteris alicujus hiftoriar, orationis, defcriptionis, inargumento flmili fimplicior imitatio. 6, Sententiae bre¬vis explicatio per rationes. 7. Eorutn , quac audimus,ve! videmus defcriptio. Abfic tarnen , hxc exercitiaut ad Grammaticalem tantummodo notitiam referas,quum ad Rhetoricen certo refpedu pertineant. Gram*matici enim nihil aliud curant, nifi verborum nexumatque confenfum cum regulis fyntaxeos j Rhetoresgra-vem & ornatam adjungunt didionem, pracceptis artij

Rhc

) o ( ti.fcetcncisinmxain. Sum veroExercitiafl^/mV*: Nar-atio, Defcriptio , Charadber, Amplificatio, CoardFa«tio, Chria & Sententia, Epiftola, Dialogus» Confirma-tio» ac oppefitum ejus Deftru&io» Locus Communis,Diflcrtatio, Laudatio & contrarium ejus Vituperatio,Declamaticnes, & denique Refcriptio.

Quanquam vero SchefFerum, ceu antefignanutnfequatur maxima pars eruditorum, attamen dantur, quihunc nun erum pro re nata minuendum cenfent. Prae-dicari rr eretur iabor per quam infignis Danielis Geor-gii Morhofii, quem in eommoda orbis literati infame¬re yoluit, idem ille de Exercitationibus tum in foluta*tum in ligata oratione inftituendis prxelare eft com-n entatus g). De celeberrimo Walchio monendum for-n erit, eum in Hiftoria Critica L. L. i. Agere deftiliex-itiis variis, qua: fiunt verfionejcarminis folutione,

mli mutatione, ftili emendatione, propria elaboratio-e. 2 De diverfis orationis generibus, ubi de confcri«endis Hiftoriis, Epiftolis, Orationibus, Dialogis, In-feriptionibus, Programmatibus, Difputationibus & de-

ae Libris. Hisce jam enumeratis». confido, racnulluni exercitii genus omififfe, quod Au&ores tam aa-tiquiores, quam recentiores commendarunt, quemad-Jum de Ortu 6c Progreffu Progymnasmatum brevi-kr egimus.

g) Cinf, Po lyhiß* T. /. Lib, IL (4p. ij. & i6*§. vnr.

Coronidis loco , tribus tantum verbis ufum Pro«gymnasmatum attingere Iubet. Magnum fatis inde com-modum pereepturi erimus, quod nos nen modo redda-mus idoneos ad inveftiganda ea, quar alias in verbis la-titarent, fenfum puta intimum, & Iinguae genium,fedquod puri, arguti atque concinni fermonis copia, Evead

iz ) © cad fcriptioném » five addi&ionem perveniatur, undiqiit.abundemus. Qaod fi fiet, jufhm orätionem in omnicafu, ftatu & tempore, frequentique audientiqm Coro¬nas aptam quam maxime & decoram invenire, dispo-nere, eloqui & pronunciare res erit longe facillima.Hujusvero voti qui damrubitur, is inde a pueromanumadmoveat operi,is> more niajorunij in flilo vertendo,inexarando» in delendo diu multumque occupabitur,un-de praeclare Theon, ille ipfe, quem antea iaudavitnus:quemadmodum piffur* ßudioßs nihil profuerit cegnoviffe A»feUis, Protogenis & Antiphili tabulas t niß & ipßping'ere ten.tArint} ita & PAoquenthe operam datnris , neque copia fen»fuum, neque puritas [errnonis, neque eowpoßtionis concinni.tas t neque audivißfe praclara, nihil denique horum omniumfqu<e Rhetorica cumplettitur , utile ejje poterit» niß quisque &ipfequetidie fcribendo fefe exerceat Huc quoque fpe^hufcillud Plinianum b): wultum lege, fcribe^meäitaye^ut po(ßs9

quam voles, dtcere : dicas , cum veile debebis»■ -8

b) Lih.VI. ef'fl' Zf.

SOLI DEO GLORIA.

■Jim

► V

'

k

'

l