fakty społeczne emile'a durkheima
DESCRIPTION
Materiały na zajęcia z metodologii nauk społecznych, Instytut Socjologii, Uniwersytet w BiałymstokuTRANSCRIPT
![Page 1: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/1.jpg)
Socjologia jako nauka badająca fakty społeczne
Metodologia nauk społecznych26 maja 2014 r.
![Page 2: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/2.jpg)
Émile Durkheim (1858-1917)• Pierwszy profesor socjologii
(Bordeaux 1895 r.),• Twórca socjologii i metody
socjologicznej,• Wiara w racjonalne,
oświecone społeczeństwo,• Umiera po śmierci swojego
syna podczas I wojny światowej.
![Page 3: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/3.jpg)
Najważniejsze prace
• O podziale pracy społecznej (1983)• Zasady metody
socjologicznej (1895)• Samobójstwo (1897)• Elementarne formy życia
religijnego (1912)
![Page 4: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/4.jpg)
Année Sociologique•Twórca pierwszego pisma socjologicznego (1898 r.), wraz z M. Maussem, H. Hubertem, C. Bouglem•Coroczny przegląd najważniejszych prac z dziedziny socjologii
![Page 5: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/5.jpg)
Co zawdzięczamy Durkheimowi?• Wyróżnienie i scharakteryzowanie
zakresu socjologii między innymi naukami• Nacisk na dane empiryczne• Badania podziału pracy• Świadomość społeczna: potrzeba
wspólnej płaszczyzny wartości i norm• Socjologizm• Funkcjonalizm
![Page 6: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/6.jpg)
Założenia myśli Durkheima• To, co społeczne, jest ważniejsze
od tego, co jednostkowe• Jednostki uczą się wartości i
kultury od wspólnoty• Społeczeństwa tradycyjne działały
jak maszyny; społeczeństwa nowoczesne przypominają organizmy• Społeczeństwo można badać
metodą naukową
![Page 7: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/7.jpg)
„Kiedy wypełniam swe zadania brata, małżonka czy obywatela, kiedy wywiązuję się z podjętych zobowiązań, dopełniam
obowiązków, które zostały
wyznaczone niezależnie ode mnie i moich czynów w prawie i obyczajach. Nawet wtedy, gdy są one zgodne z moimi własnymi uczuciami i odczuwam je jako rzeczywistość wewnętrzną, nie przestają być one
rzeczywistością obiektywną, ponieważ nie ja je stworzyłem, a jedynie
przyswoiłem je sobie przez wychowanie”
![Page 8: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/8.jpg)
• Traktujmy je jak rzeczy i badajmy empirycznie (nie jak filozofowie)
• Traktujmy je jako zewnętrzne i przymusowe dla jednostek (nie jak psychologowie)
Fakty społeczne
![Page 9: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/9.jpg)
„Jest faktem społecznym wszelki sposób robienia, utrwalony lub nie, zdolny do wywierania
zewnętrznego przymusu; (…) taki, który jest w danym społeczeństwie
powszechny, mający
jednak własną egzystencję, niezależną od jego jednostkowych manifestacji”
![Page 10: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/10.jpg)
Fakty materialne• Społeczeństwo• Strukturalne składniki społeczeństwa (kościół, państwo)•Morfologiczne składniki społeczeństwa
![Page 11: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/11.jpg)
Fakty niematerialne•Moralność (normy i wartości)• Świadomość społeczna• Reprezentacje społeczne• Procesy społeczne
![Page 12: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/12.jpg)
Cechy faktów społecznychPowszechność
Zewnętrzność
Przymusowość
![Page 13: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/13.jpg)
Co może być faktem społecznym?
![Page 14: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/14.jpg)
Język
![Page 15: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/15.jpg)
Skala ocen w szkole
![Page 16: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/16.jpg)
Popularne imiona
![Page 17: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/17.jpg)
Internet
![Page 18: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/18.jpg)
Moda
![Page 19: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/19.jpg)
Postulat metodologiczny• Fakty społeczne należy
traktować jak rzeczy• „Socjolog [powinien] wprawić się w taki stan ducha, w jakim znajdują się fizycy, chemicy czy fizjologowie, gdy zapuszczają się w nie zbadane jeszcze rejony swej działalności naukowej”
![Page 20: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/20.jpg)
Metodyczna niewiedza„Trzeba, by socjologii, wchodząc w świat społeczny, miał świadomość tego, że wkracza w świat nieznany. Trzeba, by czuł, że znajduje się w obliczu faktów, których prawa są tak samo nieodgadnione, jak prawa życia w czasach, gdy nie istniała jeszcze biologia. Trzeba, by był przygotowany na dokonanie odkryć, które zaskoczą go i zakłopocą”
![Page 21: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/21.jpg)
„Durkheimowska utopia epistemologiczna”•Uczony znajduje się wobec faktów, o których nie wie nic• Badań nie można podporządkowywać domniemanej wiedzy o przedmiocie•Wiedza przednaukowa może być przedmiotem badań, ale nie drogowskazem
![Page 22: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/22.jpg)
Teoria samobójstw – procedura tworzenia teorii (1)1. Zdefiniowanie problemu
badawczegoi. Zmienna niezależna
(samobójstwa)ii. Zmienna zależna (religijność,
stan cywilny, zamożność)
2. Sformułowanie hipotezyOdsetek samobójstw jest związany z religijnością, stanem cywilnym oraz zamożnością
![Page 23: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/23.jpg)
Teoria samobójstw – procedura tworzenia teorii (2)3. Projekt badawczy – plan
zbierania, analizy i oceny materiałów w celu weryfikacji hipotezy
4. Zbieranie danych5. Tworzenie teorii wyjaśniającej
![Page 24: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/24.jpg)
Teoria samobójstw – procedura tworzenia teorii (3)
Okazało się, że odsetek samobójstw jest wyższy wśród protestantów, niż wśród katolików, zaś najniższy jest wśród żydów.Odsetek samobójstw jest wyższy wśród osób samotnych niż w rodzinach, szczególnie wychowujących dzieci.Odsetek samobójstw jest wyższy w czasach kryzysu oraz ekonomicznej prosperity, niż w czasach gospodarczej stabilności
![Page 25: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/25.jpg)
regulacjainte
gra
cja
Samobójstwo altruistyczne
Samobójstwo
anomiczne
Samobójstwo egoistyczne
Samobójstwo
fatalistyczne
![Page 26: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/26.jpg)
Samobójstwa altruistyczne – zbyt silna więź ze wspólnotą
![Page 27: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/27.jpg)
Samobójstwa egoistyczne – całkowite rozerwanie więzów ze wspólnotą
![Page 28: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/28.jpg)
Samobójstwa fatalistyczne – przekonanie jednostki o przeznaczonej jej śmierci
![Page 29: Fakty społeczne Emile'a Durkheima](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062705/556374f2d8b42a4f758b4d07/html5/thumbnails/29.jpg)
Samobójstwa anomijne – popełnianie w momencie braku regulacji społecznych