მთავარი - wigni martali goderdzi · 2012. 9. 8. · vaxtang guruli martali goderzi...
TRANSCRIPT
-
vaxtang guruli
marTali goderZi
goderZi Coxelis Semoqmedebis
gaazrebis
mokrZalebuli cda
gamomcemloba `universali~ Tbilisi 2010
2
krebulSi Sevida goderZi Coxelis Semoqmede-
bisadmi miZRvnili werilebi. werilebis nawili qarTul
presaSi gamoqveynda, nawili ki pirvelad ibeWdeba.
© v. guruli, 2010
gamomcemloba `universali~, 2010
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, �: 22 36 09, 8(99) 17 22 30
E-mail: [email protected]
ISBN 978-9941-17-026-3
-
3
nu gaaxmobT mxarze
amosul naZvs!
goderZi Coxelis sicocxleSive gamiCnda misi
Semoqmedebisadmi miZRvnili wignis daweris survili.
didi xnis fiqris Semdeg gadavwyvite: veranairi wigni
ver warmoaCens goderZi Coxelis Semoqmedebas. aseTi
wignis wakiTxvas sjobia goderZis erTi moTxroba
waikiTxo, erTi filmi naxo. dRemde azri ar Semicvlia.
miuxedavad amisa zogjer miCndeba xolme survili raime
davwero. Cemi azris qaRaldze gadatanisagan mainc Tavs
vikavebdi, meSinoda raime iseTi ar damewera, rac
goderZis ar moewoneboda. da Tu mainc vbedav weras, es
imitom, rom is, rasac dRes mkiTxvelis samsjavroze
gamovitan bevrjer miTqvams goderZisTvis, is iyo Cemi
mokrZalebuli nafiqralis pirveli msmeneli da
Semfasebeli.
4
goderZi Coxeli rom gavicani, igi ukve didebis
mwvervalze idga. triumfiT svlam goderZi, rogorc
adamiani ver Secvala, igi darCa did bavSvad. zogjer
daujerebel ambebs yvebodnen misi gulubryvilebisa da
aramiwierebis Taobaze. miuxedavad amisa goderZi
CoxelTan Cemma pirvelma Sexvedram yovelgvar
molodins gadaaWarba. warmoidgineT Tbilisis
saxelmwifo universiteti, studentebiT gadaWedili
derefani, gzas mujlugunebiT Tu gaikvlevdi, saSineli
xmauri. dekanatSi Semovida TanamSromeli qali da
SeSfoTebulma miTxra: ,,saaTze metia fanjarasTan dgas
goderZi Coxeli, arafers ar ambobs, uxexulia sanamdis
unda idges ase!” me saswrafod gavedi, goderZis
mivesalme da Cemi Tavi gavacani. kabinetSi SemovediT.
cota xnis Semdeg mosvlis mizezi vkiTxe. gairkva, rom
swored CemTan hqonda saqme. imdenad mokrZalebuli
adamiani iyo, rom kabinetSi Semosvla ver gaebeda,
elodeboda roca momsvlel-wamsvleli daileoda.
moridebiT vusayvedure. darcxvenilma mipasuxa: ,,ravi
aba, amdeni xalxi ireoda, me ki arsad meCqareba, mainc
ninos velodebi”. gairkva, rom goderZi meuRlesTan,
qalbaton ninosTan, erTad mosuliyo universitetSi. am
dRidan daiwyo Cemi da goderZis nacnoboba.
-
5
yvela Cveni saubari, Sexvedrisas Tu telefoniT,
mxolod da mxolod goderZis Semoqmedebas exeboda.
roca Cemi naTqvamidan gamoarkvevda, rom sworad Cavwvdi
misi Semoqmedebis arss, Tvalebi gaubrwyindeboda. Tu
vcdebodi arasdros SeniSvnas ar momcemda, mokled
mipasuxebda: ,,aba ravi”. konkretuli SeniSvna mxolod
erTxel momca. im dRes didxans visaubreT goderZis
erTi moTxrobis Taobaze, me Cemi nafiqrali
dawvrilebiT gavacani, gaiRima da miTxra: ,,e ramdeni
gifiqria am patara moTxrobis Sesaxeb, me magdeni ar
mifiqria, erTi ambavi aRvwere, es iyo da es”. es ,,ambavi”
me dResac goderZis erT-erT saukeTeso moTxrobad
mimaCnia.
XX saukunis 70-80-iani wlebi qarTuli
mwerlobis, qarTuli kinos didi aRmavlobis periodi
iyo. imxanad ver vacnobierebdiT, gvian mivxvdiT, rom
Cvens Tvalwin uamravi saocreba xdeboda. saocrebaTa
Soris saocreba iyo goderZi Coxelis pirveli
moTxrobebi da filmebi. Semovida goderZi Coxeli
qarTuli mwerlobasa da kinoSi, aravis ar gajibrebia,
aravis adgilis dakaveba ar ucdia, daikava is adgili,
romelic uflis nebiT mxolod misTvis iyo
gankuTvnili. aforiaqda ,,Zveli samyaro”. jer iyo da,
TiTqos ver SeamCnies. roca ,,arSemCneva” SeuZlebeli
6
gaxda, maSin farisevlebma zemodan dauwyes cqera
,,viRac gudamayrel biWs”. niWma mainc ipova gza. goderZi
Coxels moSurneebTan erTad uamravi Tayvanismcemelic
gamouCnda. yoveli moTxroba, yoveli filmi kidev ufro
zrdida mis niWierebis maRiarebelTa ricxvs. goderZi
Coxelis Sesaxeb saubrobdnen didi siyvaruliT, didi
siTboTi. goderZisTan megobroba saamayod iTvleboda.
gavixseneb erTi studentis naambobs. goderZi
studqalaqSi yofila megobrebTan miwveuli.
daugvianebia. wveulebaze misuls mxrebiT miutania
Zlieri qarisagan fesvebianaT moglejili pawia xe da
uTqvams: ,,qars moeglija, Semecoda, marto ver davtove
da Tan wamoviRe!” am ambavs rom vixseneb, bunebrivad
miCndeba azri: goderZi Coxeli Tavad iyo misi yvela
moTxrobis gmiri: vaJi gogic, beric, maqsinaic,
gamixardaic, bibRaic, SuRlaic, stefanec, aClaxunec,
sebac, Tadeozic, lukac... goderZi Coxeli maqsinasaviT
Tavadac daufiqreblad… gahyveboda miwaze daSvebul
arwivs ukan, zecaSi; Tavadac berisaviT uyoymanod
Caimarxeboda miwaSi mxarze amosuli naZvi rom ar
gamxmariyo da gamixaradasaviT, adamianad yofna rom
mobezrdeboda, Tevzad gadaiqceoda...
goderZis yoveli axali moTxroba, yoveli axali
filmi sul ufro metad aborotebda mis moSurneebs.
-
7
goderZi rom Cveulebrivi adamiani yofiliyo, igi
advilad Caikargeboda niWier SemoqmedTa Soris da
,,CveulebrivTa” Soris daikavebda adgils. es ar moxda
imitom, rom Tavis rCeuls ufali ,,didTa saqmeTaTvis”
amzadebda.
goderZi Coxeli yovel wuTs grZnobda
Casafrebul moSurneTa mzeras, cinizms, boRmas. mis
yovel axal moTxrobas, yovel axal films Rirseuli
adamianebi, aRiarebuli profesionalebi Tu ubralo,
rigiTi mkiTxvelebi aRtacebiT xvdebodnen, gulSi
ikravdnen goderZis. iyvnen iseTebic, romlebic
yovelnairad cdilobdnen daekninebinaT gamosvlisTanave
Sedevrad aRiarebuli moTxrobebi da filmebi.
adamianur mankierebas goderZi sulgrZelobasa
da mimteveblobas upirispirebda. me arasdros minaxavs
vinmeze gaborotebuli goderZi Coxeli, Tumca bevri
ram, rac mis garSemo xdeboda, ar moswonda, ver
egueboda, guls tkenda...
avtorTa koleqtivTan erTad saqarTvelos
istoriis saxelmZRvanelos vwerdi. kargad maxsovs,
rogor movida CemTan ramdenime, sazogadoebaSi miRebuli
adamiani da XX saukunis meore naxevris qarTuli
mwerlobisa da kinos istoriidan goderZi Coxelis
gvaris amoReba mTxova. erT-erTma maTganma goderZis
8
nacvlad wignSi Sesatanad sakuTari kandidatura
warmomidgina. sakmao xani davyavi am qveynad da aseTi
uzneo adamiani arc manmade da arc Semdeg ar
Semxvedria. me es ambavi goderZisTvis ar miTqvams.
Tumca goderZim, cxadia, gacilebiT meti icoda. icoda
isic, rom misi ,,kritika” yovelTvis erTi centridan iyo
xolme SekveTili. erTma sazogadoebaSi Zalze
popularulma moRvawem mavanis davalebiT mweralTa
kavSirSi ,,kritikis qarcecxlSi” gaatara goderZi
Coxelis Sedevri ,,adamianTa sevda.” goderZis imdenad
etkina guli, rom lamis iyo wonasworoba dakarga.
mwerali pasuxs iTxovda kiTxvaze: ratom ar moswonda
momxsenebels ,,adamianTa sevda?” pasuxs ki, cxadia,
veravin gascemda. 1987 wels saqarTvelos
kinematografisTa yrilobaze aseve sazogadoebisaTvis
kargad cnobilma pirovnebam goderZi Coxelis filmebis
ukbilo kritika warmoadgina. yvelasaTvis cxadi iyo,
rom es kritika aseve SekveTili iyo. erTxel gambedaoba
gamoviCine da qarTul mwerlobaze saubrisas ganvacxade:
,,goderZi Coxeli, rom didi eris Svili iyos, misi
,,mgeli” aucileblad nobelis premiiT aRiniSneboda!”
erTma adamianma, romelsac yvela samecniero xarisxis,
wodebisa da premiis miReba moeswro, cinikurad
gadmomxeda da mkiTxa: ,,Tqven icnobT goderZi Coxels?”
-
9
imxanad goderZi Coxels ar vicnobdi. is cinikosi
mxolod goderZis mteri ar iyo, igi saqarTvelos mteri
iyo!
saqarTveloSi gansakuTrebuli niWiT
dajildoebul mweralsa da reJisors ra dalevs!
didxans vfiqrobdi, mindoda mepova pasuxi kiTxvaze: riT
iyo niWierTagan gamorCeuli, gansakuTrebuli goderZi
Coxeli? _ goderZi Coxeli gamorCeuli iyo imiT, rom
yoveli filmiT, yoveli moTxrobiT igi qmnida Tavis
samyaros. mwerlis TiToeuli sityva da fraza am
samyaros Seqmnas emsaxureboda. goderZi Coxelis
samyaroSi waSlilia zRvari adamianebs, cxovelebs,
frinvelebs, mcenareebs Soris. isini yvelani erTi
mTelis ganuyofeli nawilebi arian, maTi arsebobis
wesia erT mTliansa da harmoniulSi arseboba. goderZi
Coxelma waSala zRvari amqveyniursa da imqveyniurs
Soris, sicocxlesa da sikvdils Soris, ,,adamianad
yofnasa” da ,,adamianad aryofnas” Soris. amitomaa, rom
ar dascildnen erTmaneTs goderZis arwivi da adamiani,
amitomaa rom adamianma ar moiglija mxarze amosuli
naZvi, miwaSi Caeflo, rom naZvisaTvis sicocxle
SeenarCunebina, xolo adamianad yofna rom mobezrda,
Tevzad gadaqceva arCia.
10
goderZi Coxels uTqvams: vaJa RmerTs
Camouvarda zecidan, me vaJas gavuvardi jibidano! esec
uTqvams: vaJas vazna var, jerac Tofidan gausrolelio!
goderZi ver ityoda, ufro zustad ar ityoda imas, rac
Cven unda vTqvaT. goderZi Coxeli qarTul mwerlobaSi
Semovida vaJa-fSavelas movlenidan erTi saukunis
Semdeg. rom ar yofiliyo vaJa maSin Cveni aRtaceba
goderZis SemoqmedebiT sruliad bunebrivi iqneboda.
goderZi Coxeli didia imitom, rom misma Semoqmedebam
vaJas Semdgomi qarTveloba gaaoca, gaaogna da
aRafrTovana. goderZi Coxeli vaJas memkvidrea qarTul
mwerlobaSi! yovelive, rac zemoT mogaxseneT, sityva-
sityviT maqvs naTqvami goderZisaTvis. yuradRebiT
mismenda, bolos Tavi CaRuna da ise, rom Tavi ar auRia,
miTxra: ,,marTla ase fiqrob?” mivxvdi, rom misTvis
Zalian faqiz sakiTxs Sevexe. gadavwyvite, cota
gamemxiarulebina mZime fiqrebSi wasuli. amitom iyo,
rom vuTxari: ,,goderZi, kacobriobis istoriis
dasabamidan adamianebi ZiriTadad ori raimes _
Tanamdebobis miRebisa da fulis moxveWis mizniT
cruoben. Sen CemTvis Tanamdebobis boZeba ar SegiZlia,
arc fuli gaqvs, rom momce. ase rom, me Sengan arafers
ar veli, merwmune, rac giTxari, gulwrfelad giTxari”.
sicili auvarda, icinoda laRad da gulianad. aseTi
-
11
gaxarebuli, aseTi momRimari goderZi Coxeli me
pirvelad da ukanasknelad vnaxe.
goderZi CoxelTan megobroba wamierad misi
samyaros nawilad maqcevda xolme. me vigrZeni: Cem mier
winaT aRqmuli samyaro ra uferuli, uintereso,
erTferovani yofila! goderZi Coxelis samyaroSi
Tundac wamierad gadasaxlebam me SemaZlebina amexsna,
Tu ras gvikiJinebda mwerali: ,,nu gaaxmobT mxarze
amosul naZvs!”
jer kidev axalgazrdobaSi Seerya goderZi
Coxels janmrTeloba. es ar iyo araadamianuri Sromis
Sedegi. goderZis SeeZlo kidev aTasi moTxroba daewera,
gadaeRo bevri filmi da didxansac ecocxla. goderZis
gulma ver gauZlo imas, rac mis garSemo xdeboda.
goderZis guls tkenda yvelaferi: irems rom klavdnen,
arwivs rom galiaSi amwyvdevdnen, xes rom Wridnen,
yvavils rom Telavdnen, xars rom dasaklavad
imetebdnen, Coxi da bevri sxva sofeli rom icleboda,
Wiri rom mravldeboda da Wirisufali ki mcirdeboda.
goderZis guls tkenda is, rasac Cven gulgrilad
aRviqvamT. ramdenjerac ar unda gaevlo JinvalSi,
goderZi Coxels mudam agondeboda ,,Zveli Jinvali”,
Tavisi ,,patara eklesiebiT,” wyalsacavis qveS rom
mohyva. axsendeboda gudamayari da gudamayrelebi iseTi,
12
rogoric man naxa da rogorsac veRarasodes veRar
naxavdnen misi Svilebi da SviliSvilebi. es didi
tkivili da kidev ramdeni aseTi tkivili sicocxlis
bolomde atara goderZis gulma. mis gulSi arsebul
saqveyno (sakacobrioc!) satkivarze iSviaTad saubrobda.
Tu satkivars vinme miuxvdeboda, Tvalebi
gaubrwyindeboda, cas eweoda xolme sixaruliT.
satkivris wamali Tavad arasdros uZebnia. misi malamo
iseTi gulis adamiani iyo, rogori gulic Tavad
goderZis uZgerda mkerdqveS. aseTi adamianebi ki ver
ipova goderZi Coxelma! ver ipova da Tavad gamoigona.
goderZis mier gamoZerwili adamianebi: beri, maqsinai,
gamixardai, bibRai, SuRlai, aClaxune, Tadeozi, luka,
seba da maravali sxva _ swored is adamianebi iyvnen,
romlebic realur cxovrebSi ver ipova goderZim. rac
icocxla, swored mis mier Seqmnili gmirebis samyaroSi
icocxla. guli mainc stkioda. stkioda imitom, rom
cotani iyvnen misi samyaros gmirebi. amitom iyo, rom
daucxromlad Zerwavda axal gmirebs.Yyoveli axali
moTxroba kidev erT an or gmirs matebda mis samyaros.
Tumca esec sakmarisi ar iyo, mainc cotani iyvnen.
ukmarisobis grZnoba Tan sdevda goderZis pirveli
moTxrobis daweridan, pirveli filmis gadaRebidan
sicocxlis bolomde. gulma veRar gauZlo. goderZi
-
13
grZnobda, rom aTasi gamixarda, aTasi beri, aTasi seba
rom Seeqmna, igi samyaros mainc ver Secvlida, sanam
icocxlebda, unda ecocxla misi Seqmnili gmirebis
garemocvaSi. adamianebi ki mainc iseTebi rCebian, maT
umravlesobas codviani cxovreba ar eTmoba. amis
aRiareba, amis dajereba ar undoda goderZis. goderZi
Coxeli darwmunda, rom mis garSemo arsebul
sinamdviles igi verasdros Seegueboda. yvelaferma
amqveyniurma goderZisTvis azri dakarga... ,,adamianad
yofnis tkbili sevda” dasrulda, daiwyo ,,adamiand
aryofnis sevda”. aki Tqva kidec: ,,sikvdili valia, unda
moixados kacma vali”.
samTavros dedaTa monastris ezoSi rCeul
qarTvelTaTvis gankuTvnilma miwam miibara goderZis
neSti. suli ki amaRlda zecad da vaJas daudga
marjvniv…
26 maisi, 2010 weli
14
marTali buTula codvilTa Soris
aucileblad dadgeba dro, rodesac goderZi
Coxelis ,,saziaro yvavs” mkiTxevli mwerlis saxelisa
da gvaris gareSe moixseniebs. es bedi ar ascdeba
goderZis kidev bevr moTxrobas, romansa da films. es
iqneba mwerlisa da reJisoris ukvdavebis utyuari
dasturi!
goderZis ukvdaveba misi erT-erTi pirveli
moTxrobidan _ ,,saziaro yvavidan” daiwyo. moqmedeba
gudamayris sofel CoxSi viTardeba. qarTveli,
gudamayari TvaliTac rom ar enaxos, advilad
warmoidgens ulamazes xeobas buberazi mTebiT da
aragviT, ,,talRaze mTxveva” rom mogindeba; Tavisi
Zalisa da Rirsebis sruliad Semcnobi caSi monavarde
arwivebiT, baniani saxlebiT da iSviaTi, faqizis sulis
adamianebiT. qarTveli, aseve advilad warmoidgens,
rogor gamoCndeba maRla, caSi, Savi wertiliviT yvavi
da rogor daeSveba Zirs _ mosamarTlis qudisaken.
yovelive amas ucxoeli ver warmoidgens. miuxedavad
amisa, ucxoelisaTvis ,,saziaro yvavi~ mSobliuriviT
-
15
advilad aRsaqmelia. advilad aRsaqmelia imitom, rom
Sedevria, Sedevrs ki geografiuli, eTnikuri, religuri,
socialuri da saerTod aranairi sazRvari ara aqvs.
Sedevri yvelas sakuTrebaa...
da mainc, ,,saziaro yvavs” qarTvelisaTvis
gacilebiT meti Rirebuleba aqvs. moTxrobis siuJetSi
aris adgilebi, romelTa niuansobrivi gaazreba Sedevris
aRqmisaTvis sulac ar aris saWiro, magram saWiroa
TemisaTvis - goderZi Coxeli, rogorc misi Tanamedrove
sinamdvilis protesti.
,,saziaro yvavi” XX saukunis 70-ian wlebSi
daiwera. es is dro iyo, rodesac sabWoTa cixeebi savse
iyo ,,sxvagvarad moazrovneebiT”, represiebi ar
wydeboda. imxanad veravin warmoidgenda, rom 1991 wels
sabWoTa imperia seriozuli gabrZolebis gareSe
daiSleboda. velikoderJavuli azrovneba ganuyoflad
batonobda kremlis politikur liderTa Soris.
uzarmazari imperia imarTeboda pricipiT: Zala Tu gaqvs,
Wkua ar gWirdeba. ai, aseT viTarebaSi iwereboda
,,saziaro yvavi”.
,,saziaro yvavi” iwyeba mosamarTlisa da soflis
dekanoz buTula Coxelis dialogiT - buTulas
dakiTxviT. mwerali movlenis droSi lokalizebas
gangeb ar axdens. miuxedavad amisa, aSkaraa, Tu romel
16
epoqaSi xdeba ambavi... saqme sabWoTa sasamarTloSi
ixileba. amaze sul ramdenime winadadebiT mianiSnebs
mwerali. mosamarTle Seityobs buTulas mier yvavis
moSinaurebis ambavs da ekiTxeba dekanozs:
- moica, moica... Tqven gyavdaT sakuTari yvavi,
ara?..
aSkaraa, rom mosamarTle SeSinda, SeSinda
imitom, rom ar icoda, buTulas mier yvavis kerZo
sakuTrebad qceva kanonsawinaaRmdego qmedebad CaeTvala
Tu ara. dabneuli mosamarTle dros igebda. swored
amitom warmoTqva gaurkvevl viTarebSi Cavardnili
sabWoTa mosamarTleebisaTvis Cveuli sityva:
- gasagebia.
buTulasaTvis ki yvelaferi gaugebari iyo da
amitomac kiTxvac bunebrivad dasva:
- ra aris gasagebi, kaco?
amas ki briyvi, magram cbieri mosamarTle aRar
eloda. Tanamdebobis dakargvis SiSiT Sepyrobili
Temidas msaxurisagan buTula gasagebi eniT saubars
iTxovda. mosamarTle isev dros igebda. buTulas
daSinebis mizniT igi Setevaze gadavida da
gabrazebulma isev uazro pasuxi misca:
- is, rom Tqven miisakuTreT yvavi, gesmiT?
-
17
iyo Tu ara yvavis misakuTreba kanoniT dasjadi
qmedeba, mosamarTlem ar icoda, amitom iyo, rom
buTulas brali ver wauyena. kanonebSi verc buTula
erkveoda, magram imas ki mixvda, rom mosamarTle mis
mimarT keTilad ar ganewyo. Tavisi udanaSaulobis
damtkiceba dekanozma buTula Coxelma morwmune
adaminisaTvis sruliad bunebrivi gziT scada. dekanozma
azri moikriba da daiwyo:
- RmerTia mowme...me...
aq ki goderZi Coxelma ukve pirdapir mianiSna
sabWoTa epoqaze da sabWoTa sasamarTloze.
gGanrisxebulma mosamarTlem buTulas sityva
gaawyvetina:
- RmerTi! RmerTi ar gamagono!
SeSinda albaT ukve mravalgzis daSinebuli
dekanozi buTula da Zlivs wailuRluRa:
- mapatieT... es ise...
metis Tqma saWiro aRar iyo. mweralma sul
ramdenime winadadebiT SeZlo daexata sabWoTa
mosamarTlis portreti.
Tu ra safrTxe emuqreboda goderZi Coxels
sabWoTa sasamrTlos da mosamarTlis ase gaSarJebiT,
dRes SeiZleba mTeli sisruliT verc warmoidginos
axalgazrda mkiTxvelma. es sityvebi iwereboda 25-30
18
wlis winaT, im politikuri reJimis pirobebSi, romelic
,,sxvagvarad azrovnebas” gamoricxavda. metis gakeTeba
imxanad SeuZlebeli iyo. mkiTxveli isedac mixvdeboda:
goderZi Coxelis mTeli arseba ewinaaRmdegeboda
politikur reJims... vin icis, ramden qarTvels daedo
malamod gulze goderZi Coxelis sityvebi, ramden
qarTvels agrZnobina mweralma, rom uTanasworo
brZolaSi is marto ar iyo...
siuJetis politikuri pamfletis formiT
gagrZeleba saxifaTo iyo mwerlisaTvis. amitomaa, rom
goderZi Coxelma Txrobas komikuri Sinaarsi misca da
sabolood absurdamde miiyvana. absurdi ki erTnairad
amxiarulebs gonier mkiTxvelsac da mrisxane
diqtatorsac. miuxedavad imisa, rom am absurdis erT-
erTi mTavri moqmedi piri isev is cbieri sabWoTa
mosamarTlea, moTxroba politikur simwvaves kargavs da
mxatvrul Sedevrad iqceva. absurdi xSirad imasac ki
Rimils hgvris, vinc masSi Tavis Tavs xedavs.
goderZi Coxels hqonda erTi Tviseba.
moigonebda iseT siuJets, romelic SeiZleboda mxolod
genioss SeeTxza. da roca mkiTxveli aRtacebuli
rCeboda unikaluri siuJetiT, goderZi mokrZalebiT
ityoda: es ambavi me ar SemiTxzavs, namdvilad moxdao!
goderZis tyulis Tqma ar SeeZlo. me darwmunebuli
-
19
var, rom garkveuli periodis Semdeg goderZis marTla
sjeroda, rom mis mier moTxrobili ambebi marTlac
moxda gudamayarSi, umravlesoba ki _ sofel CoxSi!
daviwyoT imiT, rom goderZi Coxelma yvavi
Seayvara mkiTxvels. soflis dekanozma buTula Coxelma
yvavi moiSinaura, ise kvebavda rogorc Sinaur frinvels.
cxra weli ganuyrelad cxovrobdnen buTula da yvavi,
erTmaneTs cxovrebas umsubuqebdnen. adamiani gareuli
frinvelis an cxovelis moSinaurebiT garkveul
sargebels poulobs. buTula imdenad armiwieria, rom
man zarali naxa yvavis moSinaurebiT: Sinauri frinvelis
gamosakveb sakenks uyrida yvavs. samagierod buTulam
didi sulieri simSvide moipova. yvavi da adamiani
sruli harmoniiT cxovrebdnen, gasaocar erTgulebas
iCendnen erTmaneTis mimarT. es harmonia cxra wlis
ganmavlobaSi ar darRveula. buTulasa da yvavis
xangrZlivma Tanaarsebobam gaacofa eSmaki. eSmakma
buTulas mezobeli maxara acduna. maxaras SeeZlo yvavi
iseve moeSinaurebina, rogorc buTulam moiSinaura.
buTulas mier yvavis moSinaureba iyo sikeTis
gamoxatuleba (e.i. RmerTisaTvis saTno saqcieli),
maxaras aseTi miswrafeba ar hqonda, igi eSmakis
cdunebiT moqmedebda. amitom iyo, rom maxaram adamianisa
20
da yvavis cxrawliani Tanaarseboba daarRvia da
buTulas yvavi gadaibira. eSmakma gaimarjva.
buTulas reaqcia savsebiT kanonzomieria:
samarTlianoba mosamarTlem unda aRadginos.
damcirebuli keTili adamianis, buTulas, qmedeba
TiTqos isev misi sikeTis gamoxatulebaa _ buTulas
mezoblis mimarT Zaladoba azradac ar mosvlia. Tu
ufro Rrmad CavukvirdebiT buTulas saqciels, aqac
eSmakis kvals davinaxavT. eSmakma buTulac acduna -
mezobels uCivla. eSmaki kvlav zeimobs. mezoblebis
erTmaneTTan sabolood dasapirispireblad axla
mosamarTlis cduneba iyo saWiro. acduna kidec. Yyvavis
kuTvnilebis garkvevis is meTodi, romelic mosamarTlem
SearCia, aseve eSmakisgan iyo. ase rom, yvavis
kuTvnilebis dadgenamde irkveva, rom sami mTavri piri:
buTula, maxara da mosamarTle _ eSmakis nebiT
moqmedebda. yvavi sasamarTlo eqsperimets ar
daemorCila: arc buTulas banze dajda da arc
maxarasaze (e.i. yvavis patroni ver gairkva), mosamarTlis
quds daasklinta da gafrinda. absurdi gagrZelda.
zemoT vTqviT, rom goderZi Coxelma politikuri
pamfleti absurdSi gadaiyvana da amiT Txrobas
gasaocarad komikuri xasiaTi misca. miuxedavad amisa,
moTxroba saxumaro (gasarTob) ambad ar iqca. es imitom,
-
21
rom mweralma ar uRalata Cveul stils da absurduli
siuJetiT adamianTan eSmakis dausrulebel brZolaze
mianiSna. eSmakisagan cdunebuli adamianebi (buTula,
maxara, mosamarTle, soflelebi) gamosavals ver
pouloben. mosamarTle misi Seuracxmyofeli yvavis
daWeras iTxovs, yvavi ki sofels aRar ekareba,
gadikarga. Sewuxebuli soflelebi Ciodnen:
- samas wels mainc ar cocxlobdes, sabuTi
gveqneboda, daberda da mokvdao.
zemoT avRniSneT: politikuri pamfleti
absurdSi gadavida, Tumca uaRresad daxvewili komizmi
sasacilo, gasarTob ambad ar iqca. dasasruli ki sulac
ar iyo komikuri. absurdi dasrulda. dadga goderZi
Coxeliseuli dasasrulis droc. Sewuxebuli,
Tavmobezrebuli adamianebisagan saSveli RmerTma
mxolod buTulas misca: ,,buTulas ra enaRvleba, mokvda
siberiT”.
buTula imitom kvdeba, rom mwerals igi
yvelaze metad uyvarda, yvelaze metad ebraleboda. ver
datovebda goderZi Coxeli marTal buTulas codvilTa
Soris.
26 maisi, 2010 weli
22
sikeTisa da borotebis samani
codvilia adamiani. codva-madli sikvdilis
Semdeg daideba sasworze da ufalic Tavis msjavrs
gamoitans: an sasufeveli da samudamo netareba, an
jojoxeTi da samudamo satanjveli. icis adamianma es.
icis, magram mainc eWvi epareba: vaiTu arc sasufevelia
da arc jojoxeTi? iqneb yvelaferi am qveynad
mTavrdeba? RrRnis es eWvi adamians. Tu eSmakma
imZlavra da adamians goneba daubnela, maSin ra
eSveleba mzisqveSeTs? ra eSvelebaT adamianebs? rogor
unda icxovron erTad uflis mcnebaTa mimdevarma da
misma uarmyofelma? _ dafiqrda yovelive amaze
gudamayreli SuRla, dafiqrda da SeeSinda. brZeni kaci
iyo SuRla Coxeli. imTaviTve mixvda, rom codviani
cxovrebis mosurneT uflis sityvis WeSmaritebaSi ver
daarwmunebda. ecodeboda SuRlas Coxis wminda giorgis
erTguli ymani, uflis nebas mindobilni. ecodeboda
sofeli Coxi, maRali mTis wverze dabudebuli mze rom
dahyurebda ,,CaWrilais mTidan“. ifiqra SuRlam, bevri
ifiqra da gamosavalic ipova. RmerTma saiqio xom orad
-
23
gayo _ sasufevlad da jojoxeTad _ hoda, SuRlamac
gadawyvita, saaqaoc, sofeli Coxic, orad gaeyo. Temis
Tavkacma soflelebs ganucxada: ,,is didi lodi iyos
sikeTisa da borotebis sazRvari“. Zalze ubralod
ganumarta SuRlam sikeTe da boroteba adamianebs:
_ ,,vinc dReis mere sikeTes emsaxureba, is
wminda giorgis emsaxureba da man unda icxovros lods
aqeT, wminda giorgis adgilSi. aqve unda daimarxos
sikvdilis mere“.
_ ,,vinc an kacs moklavs, an imruSebs, an sxva
raime miutevebel danaSauls Caidens, is borot suls
emsaxureba da mas ufleba ar aqvs wminda adgilSi
icxovros. aseTi kaci unda movikveToT da davasaxloT
lodis iqiT, devis samkvidrebelSi. samarxic iq unda
hqondes“.
SuRla kmayofili unda yofiliyo: ,,mdumarebam
daisadgura samans iqiT. Rame eridebodnen im adgilebSi
siaruls, avi sulebisa eSinodaT“. aravis ar surda
samans iqiT dasaxleba.
gacofda eSmaki. goneba daubnela maSvnias... da
samans iqiT pirveli mosaxle gaCnda, mere meorec
dasaxlda, mesamec... imata codvilTa ricxvma.
mZime tvirTi aikida SuRlam. arc ise advili
aRmoCnda codva-madlis gankiTxva, imisi garkveva, Tu
24
vin unda damarxuliyo samans iqiT an aqeT. Bberais
sikeTec bevri hqonda Cadenili da borotebac. samans
iqiT unda gaTxriliyo misi saflavi Tu samans aqeT? es
ki aRar icoda SuRlam. Temma aseTi msjavri gamoitana:
bera ise damarxes, rom ,,naxevari mxar-gverdi samans
aqeT hqonda, naxevari _ samans iqiT“.
amiT ar damTavrebula SuRlas safiqrali.
SuRlas brZanebiT samans iqiT dasaxlebulma gulqanma
Tavi CamoixrCo. codvas kidev ufro didi codva miemata.
ra unda eRona SuRlas? ,,samans iqiT ar sWrida misi
Zala“. daeWvda SuRla: iqneb arc Rirda gulqanis samans
iqiT dasaxleba? iqneb saerTod ar Rirda samanis
dadeba? sinanuli gviani iyo. samans iqiT dasaxlebulma
gulqans aseTi ganaCeni gamoutanes: _ ,,Tavismkvleli
Tavisi nebiT hklavs RmerTis did nebas, masSi
Casaxlebul sicocxles. amitom is arc jojoxeTis
Rirsia da im qveyanaze, is jojoxeTze qvemoT unda
itanjebodes!“
mixvda SuRla, rom Zalze Zneli yofila
adamianTa codva-madlis gankiTxva. adamianebs Soris
veRar gaZlo. ,,Tadeozi airCia SuRlam Temis Tavad.
TviTon guda-nabadi aikra da im mTis wverze dasaxlda,
saidanac mze amodis“.
-
25
darwmunda brZeni gudamayreli: adamianTa
codva-madli mxolod RmerTma unda ganikiTxos.
_ sworad migixvdi saTqmels, goderZi?
_ aba, ravi!
_ ese igi ar mogwons Cemi naTqvami?
_ ara, me eg ar miTqvams!
_ ar hqonda SuRlas adamianTa codva-madlis
gankiTxvis ufleba!
_ Senc ar gaqvs SuRlas gankiTvis ufleba!
_ maS, risi ufleba maqvs?
_ airCio samans aqeT ginda dasaxleba Tu iqiT!
_ Sen, cxadia, samans aqeT dasaxledebodi!
_ ara!
_ maS, sad?
_ me CaRisaviT magrad Cavekvrebodi gordagor
dagorebul mTvares da atatebuli landiviT
gamovCndebodi samanis orive mxridan!
_ ese igi codvil dedamiwas ganeridebodi?
_ ho.
_ ar mogenatrebodiT?
_ momenatrebodiT!
_ samans aqeT Tu samans iqiT dasaxlebulebi?
_ oriveni.
_ maS, risTvisRa dasde samani?
26
_ samani me ar damidia, samani RmerTma dasdo.
_ maS, risTvisRa dawere es moTxroba?
_ adamianebs RmerTis mier dadebuli samani
Sevaxsene!
7 ivnisi, 2010 weli
-
27
ver darCeboda
maqsinai dedamiwaze
cxvar-batkani adamianisaTvis arsebobis, sicocxlis
SenarCunebis erT-erTi wyaroa. cxvar-batkani
arwivisTvisac sicocxlis wyaroa. arwivTan SedarebiT
adamians upiratesoba aqvs, igi flobs faras da neba-
neba ikvebeba kidec cxvrisa da batknis xorciT. arwivma
cxvar-batkani adamians unda mostacos, rac, cxadia, arc
advilia da arc Tu uxifaTo. asea es mas Semdeg, rac
dedamiwaze gaCndnen adamiani, arwivi da cxvari. es
brZola, brZola arsebobisaTvis, dRemde grZeldeba.
goderZi Coxeli gvarwmunebs, rom is, rac
Cveulebrivi adamianisaTvis brZolaa, sinamdvileSi,
uflis nebiT daSvebuli harmoniaa. am harmoniis danaxva
cota Znelia, Tumca Tu goderZi Coxelis moTxroba
,,arwivTan frenas“ guldasmiT waikiTxav, darwmundebi:
adamiani, arwivi da cxvari erTi mTlianis ganuyofeli
nawilebi arian, maTi arsebobis wesia erT mTliansa da
ganuyofelSi arseboba.
28
gudamayrelebma, kotoraanT mamukais brigadis
mwyemsebma, lazaraanT maqsinaim da gagim yovelive zemoT
Tqmuli ar ician. Tovliani sajixveebidan mofrenilma
erTma arwivma ,,wels ukve mesame cxvar-batkani mostaca
maqsinais“.Mmiuxedavad amisa, ,,xandaxan, roca arwivebi
daigvianeben, mowyenili arian mwyemsebi, verafriT
erTobian am ukacriel midamoSi“. goderZi CoxelisaTvis
harmoniul Tanacxovrebas arRvevs ara arwivis mofrena
da cxvris motaceba, aramed arwivebis dagvianeba:
,,mexuTe dRea, aRar gaugonia maqsinais arwivis yefa“.
adamianis, arwivisa da cxvris harmoniuli
Tanaarseboba uflisagan aris da mis centrSi, iseve
rogorc samyaros centrSi, adamiania. adamianTa modgmis
mteri _ eSmaki _ amas ver egueba, cdilobs harmoniuli
Tanacxovreba daarRvios. eSmaki adamianis cdunebas
iwyebs. maqsinai wylis dasalevad wyarosTan dafrenili
arwivis mokvlas cdilobs. mwyemsi arwivs joxs
daartyams da orive xels Semoxvevs, rom arsad gaeqces.
arwivma gaibrZola da maqsinais orive xelis mtevanSi
klanWebi gauyara, caSi aitaca da kldis Tavze, budeSi
miitana. maqsinais aranairi winaaRmdegobis gaweva ar
SeeZlo, orive xelis mtevanSi arwivis klanWebi hqonda
gayrili.
-
29
daiwyo adamianisa da arwivis iseTi urTierToba,
romelic mxolod goderZi Coxels SeeZlo warmoedgina.
maqsinais Wrilobebi mouSuSda, arwivis klanWebi xelis
mtevnebs Seexorca. Tu aqmde maqsinais ewada arwivis
klanWebisagan ganTavisufleba da arwivi ar uSvebda,
amieridan TviT arwivsac aRar ZaluZda adamianis xelis
mtevnebidan klanWebis amoReba.Aadamiani da arwivi
erTarsebad iqcnen.
maqsinai dedalma arwivma gaitaca. siuJetis
ganviTarebaSi pirveli moulodneloba isaa, rom dedalma
arwivma, romelic kvercxebze ijda da maarTveebis
gamoCekamde sakvebiT uzrunvelyofa esaWiroeboda,
maqsinai ar mokla da amdenad, adamianis xorciT kvebaze
uari Tqva. dedalma arwivma arc mamal arwivs
moakvlevina maqsinai. mamali arwivis winaaRmdegobis
miuxedavad, dedali arwivi mamali arwivis mier
mopovebuli sakvebiT (kurdReli, cxvari) kvebavs
maqsinais. adamians ver auxsnia, ratom iqceva ase arwivi.
siuJeti kvlav moulodnel ganviTarebas iZens.
mamali arwivi sami dRe ar mofrenila, dedali arwivi
da maqsinai sami dRe SimSilobdnen. adamiani fiqrobs,
rom arwivi SimSiliT sikvdils, Tavisi Tavis da
STamomavlobis daRupvas maqsinais SeWmas amjobinebda.
arwivma SimSils gauZlo, adamiani ar gaimeta. momdevno
30
dReebSic arwivebi Tavis lukmas uyofdnen maqsinais.
morig SimSils maqsinaim veRar gauZlo da arwivis
ubeSi Sefarebulma budeSi Cadebuli kvercxebidan erTi
SeWama. dedali arwivi mixvda, rom maqsinaim kvercxi
SeWama, magram mainc ar gaimeta sasikvdilod.
siuJeti ise viTardeba, rom arwivis mier maqsinais
SeWma TiTqos bunebrivi unda iyos: Tu SimSiliT
Sewuxebulma adamianma SeWama arwivis kvercxi da
sicocxle mouswrafa jer argamoCekil marTves, ratom
ar unda SeeWama dedal arwivs adamiani, is xom amiT
Tavsac gadairCenda da STamomavlobasac. goderZi
Coxeli am logikas ar aRiarebs. warmoudgeneli ram
xdeba: dedali arwivi maSinac ki ar klavs adamians,
roca daWrili mamali arwivi mokvdeba da dedal arwivs
da axlad gamoCekil marTveebs SimSiliT sikvili
daemuqrebaT.
arwivebma adamiani SesaWmelad ver gaimetes.
maqsinai arc ki dafiqrebula, ar ucdia aexsna arwivebis
saqcieli. maqsinais arsebaSi gardatexa im wuTidan
daiwyo, roca mamali arwivis sikvdils uyura. arwivis
sikvdilis scena imdenad Semzaravi, gamaognebeli iyo,
rom maqsinais sulSi gardatexa srulebiT bunebrivad
moxda. daWrilma mamalma arwivma SeZlo ukanaskneli
nadavli, batkani budemde miitana:
-
31
,,haerSi mamali arwivi gamoCnda, batkani moetana da,
ki ar dajda, daexeTqa kldes...
mamals TqrialiT Camosdioda sisxli ferdidan.
dedali gaSterebuli uyurebda.
mamali fexze idga da ise kvdeboda. TvalebiT
aWyivlebul Svilebs umzerda da kvdeboda nel-nela,
sisxlis CxrialiT. mere dedal arwivs Sexeda, mere
maqsinais gauyara mzera da CaxleCili xmiT daiyefa...
arwivma mzes Sexeda da neba-neba moeSva, daiyefa
da Camouvarda Tavi“.
gasagebia ratom umzerda arwivi aWyivlebul
Svilebs. am mzeraSi iqneboda siyvarulic, alersic,
siamayec, imedic da sinanulic. ratom gauyara mzera
momakvdavma arwivma maqsinais? xom ar inana, rom ar
mokla adamiani, romelmac dedal arwivs kvercxi
mohpara da SeWama, ese igi Tavisuflad SeeZlo SeeWama
marTveebic; is adamiani, romlis jilagisagan erT-erTma
mas Tofi esrola da sicocxle mouswrafa. es
saidumlo Tan waiRo arwivma da goderZi Coxelma...
lamazad mokvda mamali arwivi. aseTi sikvdili
yvelas ar ZaluZs: ,,maqsinaim Tavi daxara“, Tavi daxara
arwivis vaJkacuri sikvdilis damfasebelma adamianma.
iqneb ifiqra kidevac maqsinaim: SeeZlo Tavad aseTi
erTguleba, aseTi sikvdili?
32
siuJeti ise viTardeba, rom TiTqos gardauvali
unda yofiliyo maqsinais sikvdili: dedalma arwivma
marTveebi adamianis xorciT unda gamokvebos, sxva gza
mas ar darCenia. aseTi dasasruli logikuri iqneboda,
magram ara goderZi Coxeliseuli. jer dasasruli
naadrevia. goderZi Coxeli axla Sedis Tavis stiqiaSi,
axla unda Tqvas Tavisi saTqmeli. Tqvas is, risTvisac
dawera ,,arwivTan frena“.
logikis sawinaaRmdegod, magram ara goderZi
Coxeliseuli logikisa, dedali arwivi ar SeWams
adamians, ar SeWams praqtikulad ukve misi sxeulis
nawils da marTveebisaTvis sakvebis mopovebis mizniT
cxvris farisaken gafrindeba. cxadia, arwivi Tan
waiRebs maqsinaisac, romlis xelis mtevnebSic
Caxorcebulia arwivis klanWebi. Sia maqsinais, Sia
arwivs, SiaT budeSi myof ramdenime dRis win daCekil
marTveebs. arwivi farisaken ki gafrinda, magram mas
batknis motaceba aRar SeuZlia, radgan klanWebi
maqsinais xelis mtevnebSi aqvs gayrili da Caxorcebuli.
batkans fexs maqsinai Semoaxvevs da arwivi da adamiani
budisaken gafrindebian.
gadarCa adamiani, gadarCa arwivi, gadarCnen
marTveebic.
-
33
maqsinai adamiania da dedamiwaze adamianurad
cxovreba swadia.Mmeore dRes, roca arwivi wyarosTan
dafrinda maqsinaim iqve winaswar mwyemsebis mier
misTvis datovebuli dana aiRo, arwivs erTi fexi
moaWra da cali xeli gaiTavisufla.Aarwivi mainc
afrinda.Mmeore fexi maqsinaim arwivs ukve haerSi moaWra,
meore xelic gaiTavisufla da miwaze daeca.
siuJeti TiTqos aq unda dasrulebuliyo: adamiani
dabrunda dedamiwaze.Dda ukve meramdened siuJeti axal
da moulodnel ganviTarebas iZens:
,,ufexod xom veRar inadirebs, _ gaifiqra maqsinaim
da warmoidgina sami dedisaken kiserwawvdili
yeltitveli marTve”.
maqsinais gulSi aRZruli sinanuli bunebrivia,
magram goderZi Coxels bunebrivi dasasruli sulac ar
xiblavda.
dasasruli sruliad moulodneli aRmoCnda.
goderZi Coxelma kidev erTxel aqcia alogikuri
logikurad.Mmiwaze daSvebul fexebmoWril arwivs
mwyemsebi mosaklavad uaxlovdebian. Aarwivi maT ver
xedavs.
,,maqsinaim arwivs auqSia.
arwivma kacebi dainaxa da frTebi aiqnia.
34
verafriT veRar aiwia haerSi. maSin maqsinai fexze
wamodga da kacebisaken ki ar wavida, piriqiT, gaeqca
maT..”
saiT gaiqca maqsinai? ramdenime dRe is xom
adamianebTan dabrunebas lamobda da amisaTvis orive
fexi moaWra arwivs. ratom gaurbis adamianebs maqsinai?
,,arwivi frTebs aqnevda da afrenasac cdilobda.
Mmaqsinai exmareboda, kacebi ukan misdevdnen.
kldis pirze arwivma moaxerxa haerSi afrena.
maqsinaim axla ufro Seikeca fexebi.
arwivma wre moxaza“.
_ goderZi! ratom gahyva maqsinai arwivs?
_ sxvagvarad ar iqneboda!
_ maqsinai rom arwivs afrenaSi daxmareboda,
magram TviTon dedamiwaze darCeniliyo?
_ maSin arwivica da marTveebic daiRupebodnen.
_ ese igi maqsinai arwivisa da marTveebis
gadarCenis mizniT gahya arwivs?
_ iyo kidev sxva, ufro didi, mizezi.
_ ra mizezi?
_ vali hqonda maqsinais gadasaxdeli.
_ dedali arwivis vali?
_ kidev ufro didi vali.
_ marTveebis vali?
-
35
_ kidev ufro didi vali.
_ vis winaSe? ra vali?
_ momakvdavi arwivis vali!
_ me goderZi Coxeli ara var da cota miWirs
egeTi raimes gageba. miTxari, risTvis dawere es
moTxroba?
_ adamianma, arwivma da cxvarma im wesiT unda
iarsebon dedamiwaze ra wesic odiTganve daudgina
RmerTma. vinc am wess daarRvevs, is valSia da unda
moixados vali!
12 ivnisi, 2010 weli
36
codvilis sikvdili
,,adamiand yofnis~ ,,adamianad aryofnaSi~ gadasvla,
kavSiri am qveyniursa da im qveyniurs Soris goderZi
Coxelis mudmivi safiqrali iyo. erTxel albert
ainStains hkiTxes: sikvdilis geSiniaT? pasuxi: meSinia...
ise ki saintereso unda iyos... sikdilis saidumlo
ainteresebda goderZi Coxelsac, saerTod sikvdilis da
kerZod codvilis sikvdilis saidumlo.Aam
TvalsazrisiT Sedevrebad unda miviCnioT ,,samans iqiT
dasaxlebulni~ da ,,mRvdlis codva~, gasakuTrebiT ki, _
,,mRvdlis codva~.
codvili iyo berai Coxeli, ,,Svid oci~ kaci hyavda
mokluli.Bberais adamiani SeiZleba saerTod ar moekla,
qistebs rom misi soflis jogi ar gaetacaT da
SimSiliT sikvdilisaTvis ar gaewiraT didi da patara.
xuTi weli xocavda berai qistebs, xuTi weli icavda
Tavis sofels. goderZi Coxeli misTvis damaxasiaTebeli
ostatobiT gvarwmunebs: ar iyo berai mkvleli. amitom
iyo, rom rogorc ki qistebma mSvidobis sanacvlod
xarki ikisres, berai uyoymanod daTanxmda.
-
37
damSvidda ,,Svid oci~ qistis momkvleli
gudamayreli. goderZi Coxeli TiTqos SeumCnevlad
berais mimarT simpaTiiT imsWvaleba. SemTxveviT araa,
rom qistebTan mSvidobis Camovardnis pirvel dResve
,,berai kerasTan ijda da sanTels axvevda~. aSkaraa, rom
mwerali migvaniSnebs berais sulSi momxdar did
gardatexaze.Bberai codvebs inaniebda. winaaRmdeg
SemTxvevaSi, qistebis damSinebeli da damxarkveli
gudamayreli xatis goraze dadgeboda da gamarjvebuli
ieriT gahxedavda misTvis xarkis mosarTmevad misul
qistebs.Bberai ase ar moiqca imitom, rom mas, qistebze
gamarjvebis miuxedavad, sazeimo ganwyobileba sulac ar
hqonda. ,,Svid oci~ qistis mkvleli sulze da im
qveyniur cxovrebaze fiqrobda. mweralma imazec
migvaniSna, rom berais sikvdilisaTvis mzad iyo, mzad
iyo udrtvinvelad mieRo sasjeli.
berai Coxeli Zmam mokla RalatiT. Zmisagan
Ralats eloda berai: ,,icoda, rom Surda Zmas misi
saxeli da axla maincadamainc ar gahkvirvebia imisi
mtroba~. qistebis damwiokebeli adre Tu gvian eloda
sasjels, sasjels didi codvebisaTvis.Bberai Tavs
codvilad miiCnevda. amitom iyo, rom ,,samans iqiT~,
codvilTa gverdiT, iTxova dakrZalva:
,,_ samans iqiT dammarxeT, SuRlav.
38
_ ratom?
_ codva maqvs Cadenili.
_ ramdeni qisti mokal?
_ Svid oci.
_ mtris mokvla codvad ar geTvleba.
_ vici.
_ maS ra codva gaqvs?
_ im Svid ocidan sami suli mawevs codvad~.
ori qistis, nefisa da dedoflis, qorwilis dros
mokvla, isev qisteTSi Cvili bavSvis mokvla _ ai ra
codvebi awuxebda sasikvdilod daWril berais.
gansakuTrebiT Cvili bavSvis mokvla tanjavda mas:
,,mesame codva am orze ufro mZimea~.
lamazad mokvda berai Coxeli. Zmisagan natyorcni
isari damsaxurebul sasjelad miiRo, codvebi aRiara,
Cadenil codvaTagan yvelaze mZimec gamoyo da RmerTis
msjavris momlodine gavida am soflidan.
codvili iyo Sio mRvdeli, wiTeli mRvdeli.
SemTxveviTi araa rom goderZi Coxeli Sio mRvdelis
mier codviani cxovrebis dawyebas sabWoTa reJims ar
ukavSirebs. Sios uamravi codva jer kidev manmade
hqonda Cadenili. sul erTi winadadebiT migvaniSnebs
mwerali: ,,RmerTTan karga xania Semomwyrali iyo~.
sabWoTa reJimma axali asparezi misca RmerTTan
-
39
,,Semomwyral~ mRvdels: ,,roca Sio mRvdelma, axali
cxovrebis dadgomasTan erTad, Savi anafora gaixada da
mis nacvlad wiTeli satinis gulisjibeebian xalxaTSi
gamoewyo, im dRidan Searqva xalxma wiTeli mRvdeli~.
Aanaforis gaxda imxanad ar iTvleboda araCveulebriv
movlenad. bevri mRvdeli sikvdilis muqariT aiZules
gaexada anafora. mwerali arsad ambobs, rom Sio
aiZules, Siom anafora Tavisi nebiT gaixada sruliad
konkretuli mizniT: ,,axlad Camoyalibebul
kolmeurneobasac amave xalaTSi gamowyobili Caudga
saTaveSi. xalxis Tavkacoba da Tavmjdomareoba Zalian
Seifera~. wiTeli mRvdeli aq ar SeCerebula, kidev
ufro didi codva Caidina. Siom ase mimarTa xalxs: ,,Cven
iqidan unda daviwyoT Cveni namdvili cxovreba sadac
TviTon RmerTma daasrula da amiT sabolood
daamtkica Tavisi ararseboba, _ mimarTa kolmeurneobis
krebaze Siom xalxs da axali cxovreba imiT daiwyo,
rom saukuneebis manZilze wminda adgilad miCneul
xatis moedanze xalxs qva miatanina da eklesiis
mopirdapire mxares boseli aaSenebina~. _ codviT
dacemuli sxvebsac codvisaken ezideboda.
Sio sabWoTa reJimis warmomadgenlebs ar
dauSinebiaT, arc vinmes ubiZgebia am udidesi codvis
40
Cadenisaken. Siom es gza Tavad airCia _ eSmakis
msaxurad Tavis nebiT iqca.
berai Coxelic codvilia da Sio mRvdelic
codvilia. beraim Cvili bavSvi mokla, saqorwino
sufraze mokla nefe dedofali. Sios amgvari codva ar
Caudenia. miuxedavad amisa goderZi Coxeli gvarwmunebs:
berai RmerTs ar gandgomia da codvebic mudam awuxebda;
Sio mRvdeli RmerTs ganudga da amitom Cadenili
codvebis gamo sindisis qenjna arasdros ugvrZvnia.
berai Coxelma bevri moZalade, mZarcveli da misi
samSoblos damaqcevari qisti sakuTari xeliT daxoca,
erT Cvilsa da nefe dedofalsac sakuTari xeliT
mouswrafa sicocxle. Siom uamravi adamiani gaaubedura.
mis gulborotebas sazRvari ar uCanda. aTeuli wlebis
ganmavlobaSi aTasgvari mzakvruli xerxiT uSxamavda
adamianebs sicocxles, bevri maTgani Seewira mis Sursa
da boRmas. beraim aTi mcnebidan mxolod meeqvse mcneba
(,,ara kac-hkla~) daarRvia da imasac mwared ganicdida.
Sio mRvdelma RmerTi uaryo, daarRvia meeqvse mcneba
(,,ara kac-hkla~), meSvide mcneba (,,ara imruSo~), merve
mcneba (,,ara iparo~), mecxre mcneba (,,ara cili-swamo...~),
meaTe mcneba (,,ara guli giTqvamdes colisaTvis
moyvasisa Senisa... arca yovlisa misTvis, raica iyos
moyvasisa Senisa~) da miuxedavad amisa erTxelac ar
-
41
mounaniebia, piriqiT codvas codvas umatebda.Bberai
codviani cxovrebis Semdeg damSvidda: ,,kerasTan ijda
da sanTels axvevda~. Siom sisxlis wyurvili ver
moikla, adamianebis gaubedureba moTxovnilebad eqca.
Sios avkacobisa da gulborotebis aRkveTa mxolod
RmerTma SeZlo. sasjeli saSineli iyo. Sios eCveneboda,
rom yvavi ki ar Cxaoda, aramed Cxavilis nacvlad Sios
mier sxvdasxva dros gaubedurebuli adamianebis saxels
iZaxda. ramdenime dReSi yvavma uamravi daRupulis
saxeli Seaxsena Sios. beraisagan gansxvavebiT Sios
monaniebis survili arc amjerad gasCenia, piriqiT
gaborotda da misi mamxilebeli yvavis dasja gadawyvita.
Sios mier mogonili sasjeli saSineli iyo. mas SeeZlo
yvavi TofiT moekla, magram ase ar moiqca. Siom yvavis
aryofnis dros budidan kvercxebi amoiRo, moxarSa da
isev budeSi Caawyo. cxadia, yvavi amas ver mixvda da
mSvidad elodeboda rodis gamoiCekebodnen baxalebi. Sio
tkbeboda motyuebuli yvavis cqeriT. budeSi did xans
jdomiT yvavi ise dasustda rom sakvebis mopovebis
Tavic ar hqonda, wylis dasalevadac veRar mifrinavda.
bolos yvavi wyurvilisagan da SimSilisagan sikvdilis
piras mivida. kmayofilma Siom im xis moWra daiwyo,
romelzec yvavs bude hqonda. gaborotebuls yvavis
Tavisi xeliT mokvla surda, Tumca icoda, rom yvavi
42
isec mokvdeboda.Aaq ki RmerTma Sios borotebas zRvari
daudo. moWrili xe Sios daeca.Yyvavze adre misi
sicocxle Seiwira...
lamazad mokvda berai: Tavis codvebze
dafiqrebuli, mterTan Serigebuli, monanuli, RmerTis
msjavrs mindobili. sazizRrad mokvda Sio: RmerTis
uarmyofeli, yvelaze da yvelaferze gaborotebuli,
moyvasis winaaRmdeg daucxromlad mebrZoli, yvavTan
brZolaSi damarcxebuli.
ras ganicdida sicocxlisa da sikvdilis mijnaze
mdgari berai Coxeli, ras fiqrobda, ras natrulobda,
mwerals ar uTqvams. samagierod goderZi Coxelma
daxata am qveynidan Sios gasvlis sulisSemZvreli
suraTi. codvilis sikvdili isea aRwerili, rom TiTqos
xilva iyos, xilva cxadi da sruliad naTeli.
yvelaferi ise damajerebelia, rom zogjer veRar arCev:
teqsts kiTxulob, naxats uyureb Tu films.
mis mierve yvavis mokvlis mizniT moWrili xis qveS
moyolili, sasikvdilod ganwiruli Sio gons rom movida,
rac dainaxa ,,Casasvlelad gamzadebuli wiTeli mze~ iyo.
,,TviTonac TvalebSi sisxli moswoloda da yvelafers
wiTlad xedavda~. Semdeg daiwyo saSineli tanjva:
,,soflidan mtredebi amofrindnen da msubuqad
aiWrnen caSi.
-
43
Sios ratomRac moeCvena, rom es mtredebi imaTi
sulebi iyo, vinc ki odesme misi mizeziT gamoesalma am
wuTisofels~.
Sio albaT verasdros warmoidgenda, rom aseTi
Semzaravi sikvdili ergeboda: ,,sazarel simartoves
grZnobda sikvdilis win. undoda vinmesTvis gadaeSala
guli, undoda aRsareba eTqva, magram axlomaxlo
kaciSvili ar Canda~.
saSineli aRsasruli ki ase dadga:
,,Siom sisxlisfer cas Sexeda da SeZrwunda: cidan
sisxlis wvima wamovida.
es iyo yvelaze saSineli gancda mis cxovrebaSi.
sasowarkveTils isev yvirili mounda.
amJamad mqise xriali aRmoxda.
es ar iyo yvirili, arc raime sxva grZnobis
gamomxatveli xma.
es sulis amosvla iyo.
ase Sordeba codvili suli SeCveul sxeuls:
mZimed, wvalebiT da Semazrzeni mqise xmuriT~.
ebraleba goderZi Coxels monanuli codvili
berai. ar ebraleba RmerTis mgmobeli, wiTeli mRvdeli
Sio. TiTqos siuJeti logikur dasasrulamde mivida.
moulodnelad siuJeti axal ganviTarebas iZens. Sios
kuboSi im anaforiT Caawvenen, romelic man Tavis nebiT
44
gaixada didi xnis win.Ees anafora Sios skivrSi hqonda
gadamaluli da mxolod erTxel mounda misi naxva.
Sios mier anaforis Senaxva da Semdeg kuboSi
micvalebulis anaforiT Semosva ar SeiZleba
SemTxveviTi iyos. SemTxveviT goderZi Coxeli erT
sityvasac ar werda. xalxs rom Sio kuboSi wiTeli
satinis jibeebiani xalaTiT exila CaTvlidnen, rom
asaflavebdnen kolmeurneobis Tavmjdomares. kuboSi
anaforiT Semosili Sio rom ixiles, xalxma es didi
xnis win dakarguli mRvdlis dabrunebad aRiqva. amitom
iyo, rom ,,qalebi Sio mRvdels tirodnen~. TiTqos
gadaaviwydaT, rom anaforiT Semosili Sio mRvdeli da
wiTeli satinis jibeebiani xalaTiT Semosili
kolmeurneobis Tavmjdomare erTi da igive adamiani iyo.
goderZi Coxelma codvili mRvdlis gansja Tavs
ar ido: Tavis damokidebuleba mweralma Sio mRvdlis
colis sityvebiT gamoxata: ,,marto erTi RmerTi aris
magisi gamkiTxavi, meti aravin~.
dasasruli goderZi Coxeliseburia, ganumeorebeli
da brwyinvale: ,,darCa erT adgilas amoweuli miwa,
romlisTvisac sul erTia rogori tansacmliT
Caugoreben ubeSi adamians. suli ki...~
19 ivnisi, 2010 weli
-
45
ratom tiris goderZi Coxeli?
ratom tiris goderZi Coxeli? imitom, rom
codviania es qveyana, codviania adamiani, codvas codva
emateba da mZimdeba miwa. ra hqnas man, visac ar surs
codviani cxovreba? ra unda hqnas da, mxarze amosuli
naZvi rom ar gauxmes, miwaSi Caizardos da miwad iqces,
an dedamiwaze oqrosferi xomaldi rom mofrindeba, mas
gahyves caSi. arada, adamians dedamiwaze surs cxovreba,
magram ver cxovrobs. wasvlac ar unda, darCenac
autanelia... amitom tiris goderZi Coxeli.
zogierTebma darCenas wasvla arCies da wavidnen
kidec. mere ra Seicvala amiT? ukeTesi gaxda es qveyana? _
ara. codva isev matulobs. isev cas Sehyurebs da isev
miwas CasCerebia adamiani. wavides Tu darCes? wasvlac ar
unda, darCenac autanelia... ratom aris ase? _ aravin icis
etyoba, mudam ase iqneba. Tu ase iqneba, maSin risTvisRa
vsvamT kiTxvas: ratom tiris goderZi Coxeli?
ratom aris aseTi codviani es qveyana? ratom
aris aseTi sacodavi adamiani? ratom fiqrobs mudmivad
46
wasvla-darCenaze adamiani? Cven rom gvegona, amisi
pasuxi aravin iciso, Turme scodnia gudamayrel
SuRlianT sebas:
_ aegeTia es cxoreba!
kiTxvasac da pasuxsac maSin aqvs azri, Tu sebas
aRar CaveZiebiT:
_ mainc rogoria?
Tu es kiTxva mainc dasva vinmem, sebas nu
Caacivdeba: ginda Tu ara gamagebine, rogoria es
cxovrebao. seba erTi gudamayreli kacia da mets
verefers aTqmevineb. Tu maincdamainc surs vinmes,
pasuxi miiRos, goderZi Coxelis yvela moTxroba da
leqsi unda waikiTxos. Tu RmerTi Seewia da yvelafers
Caswvda, darwmundeba: ,,roca didia sibrZne, dardic
didia; mravlis Secnoba adamians wuxils umravlebs~
(eklesiaste, 1, 18).
icoda Tu ara adamianTa codvaze dafiqrebulma
ucnobma gudamayrelma eklesiastes sibrZne? _ albaT,
ara. samagierod, man icoda, rom sicocxle sevda aris,
adamiand yofnis tkbili sevda; sikvdilic sevda aris,
adamianad aryofnis sevda. es sebamac icis da amitomac
swams: miuxedavad dardisa da wuxilis gamravlebisa,
wasvlas darCena sjobs!
27 oqtomberi,, 2005 weli
-
47
Sinaarsi
* nu gaaxmobT mxarze amosul naZvs! ------------------ 3
* marTali buTula codvilTa Soris ---------------- 14
* sikeTisa da borotebis samani --------------------- 22
* ver darCeboda maqsinai dedamiwaze ---------------- 27
* codvilis sikvdili ------------------------------ 36
* ratom tiris goderZi Coxeli --------------------- 45
48
teqsti aawyo gvanca burdulma
daakabadona papuna gurulma
yda gaaforma giorgi qavTaraZem
gamomcemloba `universali~
Tbilisi, 0179, i. WavWavaZis gamz. 19, �: 22 36 09, 8(99) 17 22 30
E-mail: [email protected]