IbalonEpiko ng mga Bicolano

Ibalon• Kilala ang Bicol sa kanilang matandang epiko na

Ibalon na isinalaysay ng isang makatang manlalakbay na si Cadugnung na isinalin ni Fr. Jose Castano.

• May tatlong mga bayani sa epikong ito: Baltog, Handyong, at Bantong.

Ibalon: Baltog• Noong unang panahon, may lupang tinatawag na

Ibalong. Ang unang bayani na si Baltog ay dumating sa lupa na ito na puno ng mga halimaw. Siya ang unang nagpayaman ng bukid; tinaniman niya ito ng gabi.

• Sinira ng baboy ramo na si Tandayag ang mga tinanim ni Baltog. Dahil dito, pinagsikapan niyang hanapin si Tandayag upang kanyang mapatay.

• Napatay niya ito nang walang takot. Pagkatapos ay umuwi siya at sinabit niya ito sa harap ng kanyang bahay. Nagkapista sa Ibalon dahil dito.

Ibalon: Handyong• Ang pangalawang bayani na dumating sa Ibalon

• Nakipaglabanan siya, kasama ng kanyang mga tao, sa libu-libong mga giyera at digma.

• Sa kanyang mga nakaaway, pinakamahirap patayin ang ahas na si Oryol. Pwede nitong palitan ang kanyang anyo para makalinlang.

• Nagpasya si Handyong na hanapin si Oryol sa gubat. Matagal siyang naghanap. Pero makalipas ang oras, humanga ang ahas kay Handyong, kaya tumulong nalang ito sa kanyang pumatay ng iba pang halimaw.

Ibalon: Bantong• Nagkaroon ng unos, at mga lindol. Ang mga

bulkang Hantik, Kulasi at Isarog ay pumutok at bumuga ng lahar.

• Nasa buong paligid ang destruksyon. Nawawasak na ang mga bayan. Dumagdag pa sa problema si Rabot, na kalahating tao, kalahating halimaw.

• Dahil dito pinatawag si Bantong na kaibigan ni Handyong para patayin si Rabot.

Ibalon: Bantong• Para patayin ito, nagdala siya ng maraming

tauhan kung saan mahimbing na namamahinga si Rabot

• Hindi niya muna linusob ito. Dahil matalino si Bantong, minasdan muna niya kung paano gumalaw si Rabot. Napansin niya na may mga bato sa gilid, na siya palang mga tao na nagawa ni Rabot na bato.

• Dahil dito naghintay siya hanggang tulog na si Rabot. Doon niya pinatay ito.

Ibalon: Handyong• Nagtayo ng bayan si Handyong. Sa ilalim ng

kanyang pamumuno, umunlad ang bayan na ito.

• Ito ang “Golden Period” ng Ibalon.

Biag ni Lam-angEpiko ng mga Bicolano

Biag ni Lam-ang• Sa lambak ng Nalbuan sa baybayin ng Ilog

Naguilian sa La Union ay may mag-asawang kilala sa pangalang Don Juan at Namongan.

• Nilusob ni Don Juan ang mga Igorot upang ipaghiganti ang mga tauhan niya. Hindi na siya nakabalik sa nayon.

• Isinilang ni Namongan ang kanilang anak. Nakakapagsalita na siya kaagad. Siya mismo ang nagbigay sa sarili na pangalang Lam-ang.

• Nang malaman ni Lam-ang ang nangyari sa ama, nagsumpa siya na ipaghihiganti niya ito.

• Ayaw ng kanyang ina na si Namongan na hanapin ang bangkay ng ama. Pero piniliit naman ni Lam-ang na makaalis.

• Tumungo siya sa lupain ng mga Igorot kasama ng kanyang mahiwagang tandang at mahiwagang aso.

Biag ni Lam-ang

• Sa pagod niya, siya ay nakatulog. Nagkaroon siya ng panag-inip na ang mga Igorot ay nagsisipagsayaw at nililigiran ang pugot na ulo ng kanyang ama.

• Hinamon ni Lam-ang ang mga Igorot. Hindi man lamang nasugatan si Lam-ang nang pinagpapatay niya ang mga ito.

• Umuwi sa Nalbuan si Lam-ang at pinaliguan siya ng mga dalaga sa tribo.

Biag ni Lam-ang

• Gustong ligawan ni Lam-ang ang babaeng ang pangalan ay Ines Kannoyan. Binisita niya ang bahay nito kasama ang kanyang aso at tandang.

• Pagkadating niya sa bahay, ay pinapaligiran ito ng mga manliligaw. Pero si Lam-ang ang nagpatuwa kay Ines at ng kanyang pamilya nang lubusan. Bumilib sila dahil sa aso at tandang.

• Ipinag-asawa na sina Lam-ang at Ines.

Biag ni Lam-ang

• Tradisyon nila na ang bagong kasal na lalaki ay dapat manghuli ng isdang Rarang.

• Ngunit nang sumisid si Lam-ang, nakain siya ng Berkahan.

• Ipinasisid ni Ines ang mga buto ng kanyang asawa. Tinakpan niya ito. Tumilaok ang tandang, at tumahol ang aso. Bumangon si Lam-ang, at namuhay silang maligaya sa mahabang panahon.

Biag ni Lam-ang

Pedro Bukaneg(?)

bulagAma ng panitikang ilokano

Relihiyosotradisyon

Kalanutian - Ines