final report - v0.7.docx

7/23/2019 Final report - v0.7.docx

1/79

Mapiranje prualacausluga treninga ikonsultacija za

organizacija civilnogdrutva u Srbiji

- Training and Consultancy Forward -

Juni !"#


2/79

Mapiranje trenersko-konsultantskih potencijala NKD

SADRAJ

UVODNA RE......................................................................................3

1 Ko su treneri i konsultanti u Srbiji?.................................................

"$" Trener%ica ili konsultant%kinja$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#

"$ &ro'l pruaoca usluga$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#

"$$" &rose(na starost$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#

"$$ Teritorijalni presek$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

"$$* +brazovanje$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

"$$# ,adni status$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

"$$) .odine iskustva$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$/

"$$ 0nanje i kori1enje jezika$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$/

"$* &ruanje usluga$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$2

"$*$" 3lijenti$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$2

"$*$ .de se pruaju usluge4$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$2

"$# &ovezivanje i saradnja$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$5

"$#$" 6lanstvo u asocijacija7a%udruenji7a koje pruaju trenersko konsultantskeusluge5

"$#$ Miljenje o saradnji$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$5

! "renerski ra#...............................................................................11

$" +blasti pokrivene trening aktivnosti7a$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$""

$ 8a ta ukazuju rezultati 7apiranja oblasti4 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$")

$* Te7e - posebna ekspertiza$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$"

$# Trenersko iskustvo i 7etodologije$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$"

$#$" 9skustvo$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$"

$#$ Metodologije i rad u ti7ovi7a$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$"/

$) Saradnja trenera%ica i klijenata$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$"/

$ :elje i potrebe ispitanika za unapre;ivanje7 sopstveni< znanja$$$$$$$$$$$$$$$$$"5

3 Konsultantski ra#........................................................................!$

*$" +blasti pokrivene trening aktivnosti7a$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$!

*$ Te7e - posebna ekspertiza$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

*$* 3onsultantsko iskustvo i 7etodologije$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)*$*$" 9skustvo$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

*$*$ Metodologije i rad u ti7ovi7a$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

*$# Saradnja iz7e;u konsultanata%kinja i klijenata%kinja$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$/

*$) :elje i potrebe konsultanata za unapredjenje7 sopstveni< znanja$$$$$$$$$$$$$$$2

K%alitet uslu&a i stan#ar#i...........................................................!'

#$" Trenutno stanje$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$5

#$ 3ako unaprediti standarde i etiku u pruanju usluga$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*!

#$* Miljenje o potencijalno7 kreiranju zajedni(ki< standarda i eti(ki< pravila$$*!

&rilog br$ "= >pitnik za trenere i konsultante$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*

Juni 2014


3/79


>?+@8A ,B6

9nicijativa Training and Consultancy ForwardDE koju i7ple7entira 8acionalna koalicijaza decentralizaciju 83@GE u partnerstvu sa Ti7o7 tri .ra;anski< inicijativaEpokrenuta je sa cilje7 da se pokrene proces ve1eg povezivanja unutar trenersko-konsultantske zajednice koja prua usluge +C@i7a u Srbiji$ &ovezivanje bi daljetrebalo da doprinese unapre;enju proHesionalni< i eti(ki< standarda rada ovezajednice$ 9nicijativu je 'nansijski podrao >SA9@ kroz 9nstitut za odrive zajedniceE azna(ajnu podrku pruila je i TACS+ kancelarija u Srbiji$

9nicijativa je nastala kao proizvod potreba kako trenersko-konsultantske zajedniceEtako i organizacija civilnog drutva u Srbiji$ Trenersko-konsultantske usluge prisutnesu u civilno7 sektoru u Srbiji ve1 vie od ") godina$ ?eliki broj razli(iti< treningprogra7aE edukacija za trenere i konsultanteE i 7etodologija rada predstavljene su ipreuzete u Srbiji$ Trenersko-konsultantska zajednica se razvijala u ovo7 perioduE

pokrivaju1i veliki broj razli(iti< oblasti i speci'(ni< te7aE nude1i irok dijapazonusluga$

9pakE nedovoljna povezanost trenera i konsultanata u SrbijiE (ak i 7e;usobnoneprepoznavanjeE prirodno je donela i izvesne proble7e I nedostatak standardizacijeu s7islu kvaliteta i etike pruanja ovi< uslugaE davanje razli(iti< i (esto zbunjuju1i nadi da 1e inicijativa Training and Consultancy ForwardD da doprinesesveukupno7 unapre;enju trening i konsultantski< usluga koje civilni sektor dobija uSrbijiE o


5/79


1.! &ro'l pruaoca usluga

"$$" &rose(na starost

&re7a dobijeni7 odgovori7aE prose(na starosna granica ispitanika u !"#$ godini je# godine starosti$ &resek godina ispitanika je dat u slede1oj tabeli=

5o#ine 6roj is+itanika7,aod ! - *! ""od *! - #! )od #! - )! )od )! - ! *"vie od ! "!

!-*! g$L /K

*!-#! g$L **K

#!-)! g$L *)K

)!-! g$L "5Kpreko ! g$L K

Starost

"$$ Teritorijalni presek

8ajve1i broj trenera i konsultanata koji su odgovorili na upitnik i7a prebivalite ueogradu I ) #!$KGE dok iza eograda slede 8ovi Sad sa "5 i 8i "2 registrovani+G

rukovo;enje

operativno planiranje

7onitoring i evaluacija

alati S&

osnove stratekog planiranja

! "! ! *! #! )! ! /! 2! 5! "!!

"

")

*!

*#

)2

)

2

/)

5)

38 u+ra%ljanje +rojekti2a7+ro&ra2i2a

drugo

rukovo;enje projektni7 'nansija7a

projektno izvetavanje

projektni 7onitoring i evaluacija

projektno upravljanje

! ! #! ! 2! "!! "!

"

)#

2*

2/

"!/

8 +riku+ljanje sre#sta%a -a ra#

Juni 2014


15/79


drugo

individualna 'lantropija

korporativna dvanja

dravni Hondovi

strategija%alatke za odrivost

razvoj biznis planova

strategija za s redstva iz lok$ izvora

strategija za odrivost prikupljanje sredstavaG

strategija za prikupljanje sredstava

logi(ka 7atrica

pisanje projekata za B>

pisanje projekata za strane donatore

pisanje projekata za do7a1e donatore

! "! ! *! #! )! ! /! 2! 5! "!!

#

"#

"2

"

/

#!

#"

##

)#

#

/!

2!

5!

:8 ra-%oj +artnersta%a72rea7koali,ija 2e9u or&ani-a,ija2a

drugo

razvoj strukture za rad 7rea i koalicija

razvoj strategijepartnerstva%7rea%koalicija

! "! ! *! #! )! ! /!

*

))

#

8 -astu+anje

Juni 2014


16/79


drugo

7onitoring javni< 'nansija

iz7ene javni< budeta

izgradnja baze za javno zastupanje

strategija zastupanja

te


17/79



18/79


2G treninzi za trenere su veo7a dobro pokriveni resursi7aE a ukupno #5 ispitanika jenavelo da je autor%ka ili koautorka publikacija iz oblasti vezane za trenerski rad$

+si7 ovi< opti< zaklju(akaE autori izdvajaju nekoliko - po na7a - zani7ljiva pitanjaza dalju diskusiju=

&rvoE analiza odgovora ukazuje da 7nogi treneri nude ekspertizu za zna(ajan broj

razli(iti< oblasti$Ta(no "!! trenera pokriva ) ili vie oblasti od pretkupno trenera nisu zaokruili niti jednu oblast$

roj oblastikoje trener

pokriva roj trenera! oblasti " oblast oblasti

* oblasti "## oblasti *) oblasti 2 oblasti */ oblasti 52 oblasti #!

97aju1i u vidu da dranje treninga iz neke oblasti podrazu7eva ili bi trebalo dapodrazu7evaG ekstenzivno teorijsko znanje ali i prakti(no iskustvoE pitanje koje - kaodeo trenerske zajednice - 7oda treba da postavi7o sebi je odnos kvaliteta i

kvantitetaE kada se radi o broju oblasti nasuprot dubini znanja i ekspertize$@rugoE poznavaoci civilnog sektora 1e svakako uo(iti da u oblasti7a gde su jakitrening resursi u s7islu broja trenera koji pruaju treningeG civilni sektor jo uvekne7a jake kapacitete$ To su oblasti poput stratekog planiranjaE 7onitoring ievaluacijeE pisanja projekataE ko7unikacije i sli(no$

Tre1eE pri7etno da speci'(nije podoblastiE poput on-line ko7unikacijaE 7onitoringajavni< 'nansijaE individualna 'lantropija i drugeE nisu tako dobro pokrivene u Srbijikao optije oblasti I upravljanje projekti7aE strateko planiranjeE ko7unikacija iko7unikacijske vetine$$$

6etvrtoE u svakoj od 2 ponu;eni< oblastiE ispitanici su i7ali 7ogu1nost da dodaju joneku podoblast ukoliko pokrivaju te7e koje nisu navedene u upitniku$ 9nteresantno je

da je najve1i broj ovi< odgovora sasvi7 nevezan za datu oblastE to potencijalnoukazuje nejednako razu7evanje oblasti koje se pokrivaju treningo7$

8a kraju ovog dela upitnikaE ispitanici7a je ostavljeno da dodaju svoje oblastitreninga koje nisu pokrivene upitniko7$ Pista oblasti je vrlo raznolikaE neke od njiSA9@ 9ndeks odrivosti +C@a u Srbiji za pret


19/79


svakako pripadaju nekoj od 2 ponu;eni< grupa u upitnikuE a neke su vrlo speci'(ne *E(ak i nevezane za civilni sector$

!.! Te7e - posebna ekspertiza+dgovori na pitanje da li treneri i7aju posebnu ekspertizu iskustvoE posebno

znanjeG i rade treninge za neku od te7a

#

dati su u donje7 tabelarno7 pregledu=

"e2a 6rojis+itanika

aktivno uklju(enje gra;ana%ki "

obrazovanje #/

ljudska i 7anjinska prava *5

socijalna inkluzija i%ili siro7atvo *

ravnopravnost polova

zdravstvo

7ediji

ruralni razvoj

socijalna zatita !

7e;usektorska partnerstva !

ekologija "5

kultura "

reHor7a dravne uprave transparentnost "*

socijalno preduzetnitvo ""

lokalna 'lantropija 5

pravosu;e *

civilno vojni odnosi "

&re7a ovi7 podaci7a najzastupljenija polja ekspertize su= uklju(ivanje gradjanaEobrazovanjeE ljudska 9 7anjinska pravaE socijalna inkluzijaE dok su oblasti pravosudja9 civilno-vojni< odnosa DnajnepokrivenijeR$ Manje pokrivene su tako;e i oblasti poput

* +blasti koje su treneri naveli u upitniku pod stavko7 druo, 7edijacija% rodnaravnopravnostE vetine i te


20/79


lokalne 'lantropijeE socijalnog preduzetnitva i reHor7e dravne uprave$ 0ani7ljivo jezapaziti da oblast u kojoj se iskazuje najvie ekspertize - aktivno uklju(ivanjegra;ana%ki - jeste i oblast u kojoj +C@-ovi jo uvek pokazuju slabije rezultate)$

!.3 Trenersko iskustvo i 7etodologije

$*$" 9skustvo3ada je re( o trenersko7 iskustvuE sude1i po broju trening danaE postoji i ovde irokspektar iskustava u razli(iti7 oblasti7a$ Sagledavaju1i oblasti u koji7a svakipojedina(ni trener i7a najvie iskustva i trenerski< danaE doli s7o do podatka dasa7o " trener "#KG i7a vie od *!! trenerski< dana u oblasti gde i7a najvieekspertize$ 97aju1i u vidu da se preko )!K 7apirani< trenera izjasnilo da i7aiskustvo due od "! godinaE broj od *!! trenerski< dana i nije tako veliki upojedina(ni7 slu(ajevi7a gde trener i7a "! godina iskustvaE to je svega *!trenerski< dana godinje u odre;enoj oblastiE tj$ u proseku "! treninga godinjeG$>krtaju1i ovaj podatak sa podaci7a o veliko7 broju oblasti koje svaki pojedina(nitrener pokrivaE dolazi7o do zaklju(ka da je vrlo 7alo trenera koji su specijalizovani uspeci'(ni7 oblasti7a i koji redovno dre trening iz ti< oblasti$ Svakako je ovde re( i o

uticaju trita i stalnoj potranji za treninzi7a u najrazli(itiji7 oblasti7aE ali treba bitisvestan da ne7ogu1nost specijalizovanja trenera u konkretni7 oblasti7a nuno nosii negativne posledice I nedostatak noviji< i napredniji< nivoa treninga i treningprogra7a u konkretni7 oblasti7a u SrbijiE nedostatak specijalizovanije ponude natritu koja ujedno i uti(e na nedostatak inHor7acija kod klijenataE neprepoznavanjerazli(iti< nivoa treninga iz isti< oblasti na tritu$$$

&odjednak broj po # ispitanika I 2KG je do sada u oblasti svoje najvee ekspertizepruilo )!-"!! i "!!-*!! trenerski< danaE a # ispitanika *!KG je i7alo 7anje od )!trenerski< dana u oblasti u kojoj naj(e1e pruaju treninge$

ja trenerski= #ana u oblasti naj%e/e& iskus

Manje od )! dana

)!-"!! dana

"!!-*!! dana

preko *!! dana

) >SA9@ 9ndeks odrivosti +C@a u Srbijidaje ocenu #$) na skali "-/E gde je " najja(a

ocenaE a / najslabijaG za i7id +C@a u javnosti u Srbiji za !" godinu$ To jeE nakonkategorije 'nansijske odrivostiE najslabija ocenjena od / kategorija odrivosti +C@au izvetaju pret


21/79


Manje od )!trenerskiuo+te

nije%ano8

!>nije

%ano8

3>ne2a

22iljenj

e8

>%ano

je8

:>i-u-etn

o je%ano8

be-o#&o%o

ra

9zbor i te7a sadraja

treninga # "! *" 5) '+dlu(ivanje o trajanjutreninga ! 2 #/ /*

"

+dlu(ivanje o brojuu(esnika " * #2 * "

+dlu(ivanje oo(ekivani7rezultati7a i isnika#8

!>retko8

3>ne

2o&u#a

+ro,eni28

>4esto8

:>u%ek8

be-o#&o%o

ra

9zbor te7a i sadrajatreninga - praksa "* *! *" #" *) "

+dlu(ivanje o trajanjutreninga - praksa

* #! */ * " *

+dlu(ivanje o brojuu(esnika - praksa

) *5 #2 ) "

+dlu(ivanje oo(ekivani7rezultati7a 9 is


23/79


za ko7entari7a ispitanika koji su davali svoje 7iljenje na ove te7e preovladavanezadovoljstvo povodo7 (esti< situacija da se treneri 7oraju prilago;avatiza


24/79


U koji2 ,elina2a biste eleli #a #obijete jo-nanja 6roj is+itanika

3ori1enje audio vizuelni< po7agala #>pravljanje grupno7 dina7iko7 )*Savladavanje teki< situacija )@a,ilita,ija &ru+ni= +arti,i+ati%ni= +ro,esa

final report - v0.7.docx

Documents