Sporte të ndryshme

Objektivat

Kur dhe ku lindën për herë të parë sportet?

Cilat janë sportet më të rëndësishme?

Cfarë ndikimi ka secila prej tyre?Si ndikojnë sporte t në

shëndetin e gjithsecilit prej nesh?

Kur dhe ku lindën për herë të parë sportet?

Gjatë shekullit të XIX nga shumë kërkime të kryera në Francë, Afrikë dhe Australi, është arritur në përfundim se në tempujt parahistorike, zhvilloheshin ceremoni dhe rituale të cilat përfshinin aktivitet fizik nga ana e pjesëmarrësve. Disa nga këto gjetje i përkasin një epoke gati 30 mije vjet më parë. Ka ilustrime që i përkasin epokës së gurit të cilat janë gjetur në shkretëtirën e Libisë, ku shfaqen qartë njerëz duke notuar apo duke përdorur harkun.

Kina antike Qytetërimi kinez ka praktikuar aktivitete

sportive duke u nisur që nga viti 4000 p.e.s. Zhvillimi i disiplinave antike në Kinë mendohet se ka qenë i lidhur ngushtë me veprimtari të tjera të jetës së njeriut si : agrikultura, artizanati, luftërat etj.

Nga dokumentet dhe provat e tjera të gjetura në tempuj rezulton se sporti më popullor ka qenë gjimnastika, zhvillimi i së cilës ka çuar në lindjen e arteve marciale.

Egjipti i lashtë Shkrimet në monumentet e vjetra egjiptase

tregojnë qartë se që në kohën e faraonëve praktikoheshin një sere aktivitetesh si : mundja, gjimnastika, boksi, noti,kanotazhi, peshkimi, atletika dhe lloje të ndryshme të sporteve më top. Faraoni, së bashku me burrat e shtetit të Egjiptit të Vjetër asistonin shpesh në gara sportive duke i mbështetur fuqimisht ato pasi i shikonin si një bazë e mirë për formimin e njeriut..

Greqia antike Greqia dallohet për shumë llojshmërinë dhe

veçantinë e sporteve. Më të praktikuarat ishin : garat e vrapit, kërcimi së gjati, mundja, boksi, hedhja e shtizës, hedhja e diskut dhe garat me karroca. Shumica e sporteve lidhën ngushtë me kulturën luftarake të qytetërimit antik Grek.

Lojërat Olimpike mendohet të jenë zhvilluar për herë të parë në një fshat të vogël të Peloponezit në vitin 776 p.e.s për të nderuar Zeusin. Olimpiada nuk ishte vetëm një aktivitet sportiv por edhe përfaqeshim i aftësive individuale të pjesëmarrësve, të kulturës por mbi të gjitha për të treguar respektin ndaj perëndive

Cilat janë sportet më të rëndësishme?

Nënllojet e atletikës Vrapimi i lirë është disiplin olimpike në të cilën

atletët vrapojnë lirëshem në distanca: për meshkuj: 100m, 200m, 400m, 800m,

1500m, 5000m, 10000m, 1000m, 2000m, 3000m, 20000m, 30000m dhe vrapimi brenda 1 ore. Nga lista zyrtare janë tërhequr vrapimet në gjatësi prej 300m, 500m, 7500m, 15000m.

Maratoni sipas kohës apo sipas gjatësisë Vrapimi me pengesa me garat në :

Vrapimi 110 metra Vrapimi 200 metra Vrapimi 400 metra.

Gara kërcimi atletik me disiplinat Këcimi i lirë mbi shkop (i lirë në lartësirë) Kërcimi me shkop Kërcimi (në largësi) Trehapëshi

Dhjetëgarëshi Ecja në

Ecja 20 km Ecja 50 km

Atletika e rëndë Gjuajta e gjyles Gjuajta e diskut Gjuajtja e çekanit Gjuajtja e shtizës

Ngritja e peshave

Atletika thuhet që është sporti më i vjetër në botë, sport i cili daton si një sport profesional që në mijëvjeçarin e dytë para erës sonë.

Atletika e lehtë Në këtë sport hyjnë disiplinat

të bazuara në lëvizjet natyrore të vrapimit, kërcimit, gjuajtjes dhe hedhjes dhe të cilat mund të luhen në garë nga një lojtarë, nga më shumë lojtarë apo ekipe lojtarësh. Atletika e

lehtë është pjesa kryesore e lojërave olimpike dhe njëherazi është themeli i edukatës fizike dhe mentale

të trupit të sportistëve për rezultate të larta në lloje tjera të sportit.

Të notuarit• Të notuarit është një ndër aktivitetet që ndihmon dhe forcon zemrën , pasi përbën një

nga sportet më të pasura me lëvizje.Noti përbën sportin më gjithëpërfshirës duke vënë në lëvizje të gjithë trupit.

• Noti ofron dicka që asnjë ushtrim tjetër aerobik nuk mund ta ofrojë:mundësinë që të lëvizni cdo pjesë të trupit dhe mos krijoni presion në sistemin skeletor.

KuriozitetGjatë notit nuk krijoni presion në nyje sic ndodh me sporte të tjeraKur trupi është i zhytur në ujë deri në bel, ju mbartni vetëm 50% të peshës suajKur trupi juaj është i zhytur deri në gjoks ju mbartni vetëm 50% të peshës suajKur trupi juaj është I zhytur deri në kokë ju bartni 10% të peshës suaj.

Alpinizmi

Historiku Sporti i alpinizmit eshte nje sport

relativisht i ri krahasuar me sportet qe vijne qe nga antikiteti. Alpinizmi fillimet i ka si sport amator,me kohe disiplinohet duke u shnderruar ne nje disiplinë sportive te vertete aty nga shekulli i 19-te,kryesisht me pasionin dhe shtysen e ngjitesve te apasionuar angleze.

Ne vendin tone ky sport ka terren shumë të favorshem,Alpet Shqiptare, kanë 13 maja mbi 2500 metra lartësi ne

mbare territorin e vendit I pari njeri qe permendet

ne historik si ngjites dhe mates i majave te Alpeve tona duhet permendur Franz Baron von Nopca (1877-1933).

Si filloi alpinizmi në Shqipëri?• Në Shqipëri që nga vitet 20 të shek.XX

grupe të vogla të rinjsh bënë ngjitje të thjeshta në male. Pas 1944-s alpinizmi u vlerësua si sport, si mjet edukimi dhe për njohjen e vendit. Deri në vitet 50-60 u kryen mjaft ngjitje malore, më e rëndësishmja në majën më të lartë të Korabit në shkurt 1956. Që nga ky vit filloi edhe stërvitja e organizuar sipas kërkesave teknike sportive. Alpinistët shqiptarë janë ngjitur në të gjitha majat mbi 1800 të Shqipërisë gjatë verës e dimrit dhe kanë kryer ngjitje në vende të tjera. Para 90-s vepronin 22 ekipe të alpinizmit dhe shumë ekipe me të rinj e pionerë dhe klasa sportive në shkolla 8-vjeçare.

Surfing

Fillesat e tij• Për shekuj me radhë surfing është një

pjesë qendrore e kulturës së lashtë polinezian. Surfing mund të jetë vënë re për herë të parë nga evropianët në Tahiti në 1767 nga Samuel Wallis dhe anëtarëve të ekuipazhit të Dolphin që ishin evropianët e parë për të vizituar ishullin në qershor 1767.

Si realizohet “Surfing” ? Surfing është një llojë sporti i cili

është cilësuar si një sport ekstrem.Ky lloj sporti zhvillohet në hapësira mjaft të mëdha detesh dhe oqeanesh.

Surfing është një sport i cili aplikohet vetëm me dete ose oqeane me dallgë që i kalojnë 25m (maksimumi).

Ky lloj sporti është cilësuar si një sport i ndaluar.

Mjetet e nevojshme për realizimin e këtij sporti janë: surfboard (hapësira ku vendosen këmbët) ,longboards,mbrojtëse gjuri,veshje e përshtatshme për realizimin e këtij sporti.

Ky sport është zhvilluar në vende si :”Plazhet veriore, Seal Rocks and Pacific Palms, Snapper Rocks, North Coast – Angourie to Byron Bay,Victoria, Australi.

Disc Golf

Cfarë është Gold Disc? Golf disk, është një lojë disk

fluturues, si dhe sport mjaft i saktë, në të cilën lojtarët individuale hedhin një disk fluturues në një objektiv të caktuar.

Historia e hershme e golfit disk është i lidhur ngushtë me historinë e diskut fluturues Recreative (vecanerisht i popullarizuar nga Frisbee trademarked) dhe mund të ketë qenë shpikur në fillim 1900s.

Forma dhe llojet e tij. Disqet e golfit të përdorura sot janë shumë më

të vogla dhe më të rënda se sa disqe fluturuese tradicionale, zakonisht rreth 8 ose 9 inç (20 ose 23 cm) në diametër dhe peshon midis 90 dhe 180. Disqet e përdorur për të golfit disk janë të dizajnuara dhe të formuar për të kontrolluar shpejtësi, dhe saktësi, ndërsa disqet me qëllim të përgjithshëm fluturues, të tilla si ato që përdoren për të luajtur guxim ose i fundit, kanë një formë më tradicionale, të ngjashme me një disk kapur. Ka një shumëllojshmëri të gjerë të disqe të përdorura në golf disk dhe ata janë të ndarë në përgjithësi në tri kategori: putters, të gjitha me qëllim disqe mes-varg, dhe shoferët.

Rregullat per realizimin : Merr pozicionin duke perkulur trupin dhe duke

vendosur nje kemb mbrapa. Mbaj pozicion te sakte larg objektivit (Ku do te

hedhesh diskun) Qendro brenda cakut te caktuar Merr pozicion dhe hidh diskun duke qendruar

gjithmon brenda zones.

Cycle cross

C’është “Cycle Across” ? Cycle cross është ai lloj sporti i cili

realizohet me ane te perdorimit te bicikletes.

Ciklo-kryq është një formë e garave me biçikletë. Garat në mënyrë tipike të zhvillohet në vjeshtë dhe dimër, dhe përbëhet nga shumë xhiro kryesisht te shkurter(2,5-3,5 km ose 1,5-2 milje) Sigurisht realizohet ne trotuar, shtigje pyllëzuar, bari, kodra të pjerrta dhe pengesat që kërkojnë kapercim duke zbritur me nje shpejtesi relative poshte. Qellimi

kryesor i ketij sporti eshte kalimi i pengesave.Garat për kategoritë e larta në përgjithësi janë në mes 30 minuta dhe një orë të gjatë, me distanca të ndryshme në varësi të kushteve në terren.

Si lindi cycle across? Ekzistojne shume hipoteza rreth lindjes se

ketij sporti . Por hipoteza kryesore qendron ne faktin se

ky sport lindi ne Europe rreth viteve 1900 .Si fillim ato u shfaqen neper rruge te shkurtra me pengesa ose neper fusha te fermereve duke i lene keshtu hapesire per evulimin e metejshem te ketij sporti.

Biçikleta Cyclo - kryq në përgjithësi ngjajnë me biçikleta per gara ne rrugë . Korniza Cyclo eshte specifike ndryshon me hapësirat e tyre më të gjerë të gomave , goma nyjë , krah ose disk frenat , dhe ingranimi më të ulët .

Ky lloj sporti kerkon vrull ,shpejtesi ,aftesi & praktike.

Realizohet vetem ne kushte te pershtatshme klimaterike.

Hot air ballooningC’kuptojme me sporte ajrore? Sportet ajrore jane ato lloj sportesh qe

zhvillohen ne ajer dhe nje distance mbi nivelin e detit.

Teknikat e fluturimit: Keto sporte realizohen ne mengjes , dy ose

tre ore para perendimit duke qene se ne kete kohe ererat shfaqen me te lehta dhe e bejne me te lehte fluturimin me balonat e medha.

.

Teknika e fluturimit!!! Gjatë fluturimit , aftësia e vetme e pilotit eshte të rri mbi

balone si dhe te arrije te perballoje rritjet ose zbritjet e rrymes qe shkojnë drejtime të ndryshme . Kështu , është e rëndësishme për pilotin për të përcaktuar se çfarë drejtimi ere duhet te ndjeke per te shmangur rreziqet e ndryshme.Për ta bërë këtë , piloti përdor një shumëllojshmëri teknikash.

Piloti mund ti nuhase rrymat e eres nepermjet zarfit te vendosur ne balone

Drejtimi i ikjes varet nga era, por lartësia e tullumbaces mund të kontrollohet duke ndryshuar temperaturën e ajrit brenda në zarf. Piloti mund të hapë një ose më shumë valvula për të rritur temperaturën brenda zarfit, duke rritur shpejtesine e ashensorit, dhe në këtë mënyrë të ngjitet ose ulet ne menyre te ngadalte.

Piloti gjithashtu duhet te krijoje nje hapsire te care vetem ne qofte se zarfi eshte I pajisur ne ate menyre qe ta lejoj ajrin e nxehte te zhduket.

Ne kete menyre ai mund te ngadalsoje shpejtesine duke e kthyer balonen mbrapa ose duke zbritur ne toke.

Ne raste kur piloti mund te nderhyje , ajri brenda zarfit do filloj te ngadalsoje te ftohtin.

Fluturimi ne kete kohe shmang rrymat e rrezikshme te cilat jane rryma vertikale te ajrit te shkaktuar nga ngrohja duke e bere me te veshtire fluturimin.Ne raste ekstreme keto rryma te rrezikshme mund te lidhen me balonat e medha duke shkaktuar renien e tullumbaces ne toke.

Si ndikojnë sporte t në shëndetin e gjithsecilit prej

nesh? Studimet e kohëve të fundit tregojnë se ushtrimet fizike ndikojnë për një jetë të shëndetshme më të gjatë, më të mirë dhe më të zgjuar.

 Njerëzit që merren rregullisht me sport jetojnë deri në 4 vjet më gjatë se njerëzit që bëjnë pak, ose asnjë lloj ushtrimi fizik. Doktor Jay Smith i Klinikës Mayo në shtetin Minesota, është specialialist në këtë fushë. 

Ata bëjnë një jetë më cilësore. Zoti Smith thotë se kjo ndodh ngaqë ushtrimet e rregullta fizike ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe një sërë sëmundjesh të tjera. Ai thotë se ushtrimet e rregullta fizike i ndihmojnë njerëzit që vuajnë nga tensioni,  diabeti dhe mbipesha trupore.  Doktor Smith thotë se edhe njerëzit që vuajnë nga sëmundjet e zemrës dhe artriti mund të kryejnë ushtrime fizike, sigurisht të kufizuara dhe duke u këshilluar me mjekun. 

Ushtrimet fizike janë të mira edhe për trurin. Ato pakësojnë rrezikun për sëmundjen e Alzajmerit dhe pakësojnë stresin dhe depresionin.

Një studim me përfshirjen e më tepër se 10 mijë personave të moshës 35-55 vjeç për 10-15 vjet tregoi tek njerëzit që bënin ushtrime fizike më pak se dy orë në javë, aftësia mendore ishte më e ulët se tek ata që bënin fizkulturë për një kohë më të gjatë dhe rregullisht. Me aktivitetin e ulët fizik lidheshin kujtesa e dobët,

fjalori më i kufizuar dhe aftësitë matematikore. Shkencëtarët thonë se shoqërimi i fizkulturës me muzikë ndihmon në shtimin

e energjisë dhe optimizmit.    

Punuan:

•Ina Serani•Mirea Veseli

•Albina Rrafmani•Klaudia Halili•Eriona Loca

• Pranoi: Elizabeta Mançellari

Thank You