focused and quick (faq) issue 122 - bank of thailand · 2018-08-07 · focused and quick (faq)...

14

Upload: others

Post on 03-Feb-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน
Page 2: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน

ทศพล ตองหย

December 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 1

บทน า หลงวกฤตการเงนโลกป 2551 เศรษฐกจไทย

ฟนตวอยางคอยเปนคอยไป การเตบโตทางเศรษฐกจ ท เคยขยายตวไดรอยละ 5 ตอป (ป 2543-2551) กลบขยายตวราวรอยละ 3 เทานน (ป 2552-2559) ซงยงตากวาระดบศกยภาพ1 และแมชวงครงแรกของป 2560 เศรษฐกจจะทยอยปรบดขน แตยงมคาถามทสาคญคอการเตบโตนนจะยงยนแคไหน เพราะแมแรงขบเคลอนจากตางประเทศเรมกลบมาท างานได แตแรงขบเคลอนจากในประเทศโดยเฉพาะการลงทนภาคเอกชนยงทรงตวอยในระดบต า

1 สานกงานเศรษฐกจการคลง (2559), “รายงานความเสยงทางการคลงป 2559 (ฉบบ

สมบรณ)” ใหการเตบโตระดบศกยภาพ (Potential Growth) ไวทรอยละ 3.8 ตอป

เมอมองยอนกลบไป งานศกษาทงของไทยและตางประเทศชวา การลงทนภาคเอกชนขนกบปจจยดานเศรษฐกจและการเงนตางๆ อาท สภาพเศรษฐกจ ภาวะแขงขนทางการคา การพฒนาของเทคโนโลย ตนทนการลงทน แตกพบเชนกนวาการลงทนภาครฐเปนหนงในปจจยส าคญทชวยกระตนใหเกดการลงทนภาคเอกชน หรอมผลท เรยกวา “Crowding-in Effects” โดยในยาม ทเศรษฐกจซบเซาและฟนเฟองเศรษฐกจตางๆ ยงไมฟน การเรงลงทนภาครฐจะสรางอปสงคโดยตรงตอสนคาและบรการ รวมทงยงมผลทางออมทชวยลดตนทนการผลตและการขนสงเมอรฐลงทนในโครงสรางพนฐาน ตลอดจนชวยสรางความเชอมน สรางสภาพแวดลอมและโอกาสทางธรกจ ซงเออใหเกดการลงทนภาคเอกชนตามมาได

“ทผานมาภาครฐมบทบาทลงทนในโครงสรางพนฐานขนาดใหญ ซงมผลบวกชวยใหเกดการลงทนภาคเอกชนตามมา

แตหลงวกฤตการเงนโลกป 2551 ผลบวกมคาลดลง สวนหนง เพราะภาครฐมความจ าเปนตองกระตนเศรษฐกจในระยะสน

ผานการลงทนในโครงการทไมใหญนก” งานศกษาทงไทยและตางประเทศชวาการลงทนภาครฐเปนหนงในปจจยส าคญทชวยกระตนการลงทนภาคเอกชนได หรอ

มผลทเรยกวา“Crowding-in Effects” ซงมผลผานกลไก 4 ชองทาง ไดแก (1) การกระตนอปสงค (2) การลดตนทนทางธรกจและ เพมศกยภาพการแขงขน (3) การสรางโอกาสทางธรกจ และ (4) การสรางความเชอมนและเออใหเกดบรรยากาศในการลงทน

ผลการศกษาการลงทนภาครฐของไทยทผานมา พบวา (1) ภาครฐมบทบาทลงทนในโครงการขนาดใหญ ซงมสวนชวยใหเกดการลงทนภาคเอกชนตามมา โดยจากการศกษาดวยแบบจาลองพบวาในชวง 20 ป ทผานมา เมอภาครฐลงทนเพมขนรอยละ 1 จะมผลให การลงทนภาคเอกชนเพมขนเฉลยรอยละ 0.13 ในระยะ 8 ไตรมาส แต (2) หลงวกฤตป 2551 ผลกระตนการลงทนภาคเอกชนมคาลดลง เนองจากโครงการขนาดใหญมจ ากดและไมตอเนอง สวนหนงเพราะภาครฐมความจ าเปนตองกระตนเศรษฐกจในระยะสนผาน การลงทนในโครงการทไมใหญนกเพอใหเมดเงนลงสเศรษฐกจไดเรว ขณะทเมอพจารณางบลงทนของรฐบาลป 2557-2560 ในเชงลก พบวา งบลงทนเกอบรอยละ 40 ถกใชเพอการซอมสราง ซอครภณฑ และลงทนในโครงการขนาดเลก ซงมผลกระตนการลงทนภาคเอกชนนอยกวาการลงทนกอสราง ประกอบกบโครงการขนาดใหญในปจจบนยงอยในชวงเรมตนจงอาจยงไมมผลกระตนการลงทนภาคเอกชนมากนก และ (3) ขอจ ากดดานปจจยเชงสถาบนโดยเฉพาะเสถยรภาพทางการเมองมผลท าใหการลงทนภาครฐขาดความชดเจนและไมตอเนอง สงผลกระทบตอความเชอมนและการตดสนใจลงทนของภาคเอกชน สอดคลองกบมมมองของผประกอบการจากขอมลการสารวจแนวโนมธรกจโดย ธปท. ทมความเหนวาแผนการลงทนภาครฐมการปรบเปลยนบอยทาใหขาดความตอเนอง และยงมความเหนเพมเตมวานอกจากการพฒนาโครงสรางพนฐาน ภาครฐควรมบทบาทในการพฒนาแรงงาน สนบสนนการทานวตกรรม ผลกดนใหการดาเนนการเปนไปตามแผน ตลอดจนลดขนตอนหรอกฎระเบยบทไมจาเปน ซงจะชวยเพมความคลองตวและสรางความมนใจใหเอกชนตดสนใจลงทนได

ในระยะตอไป เมอความจาเปนในการกระตนเศรษฐกจปรบลดลงแลว ภาครฐควร (1) กลบมามงเนนการลงทนทจะชวยสรางสภาพแวดลอมทเออใหเกดการลงทนของเอกชนในระยะยาว โดยเฉพาะการพฒนาสาธารณปโภคขนาดใหญ โดยควร (2) ผลกดนใหเกดการลงทนทตอเนองและเปนไปตามแผน เนองจากการศกษาพบวาความชดเจนดานนโยบายและการดาเนนการใหไดตามแผนเปนหนง ในปจจยทเอกชนใชพจารณาประกอบการตดสนใจลงทน ตลอดจน (3) ใหความส าคญกบการลงทนทงดาน Physical และ Soft Infrastructure ซงรวมถงการพฒนาทนมนษยและนวตกรรม เพราะนอกจากจะชวยกระตนใหเกดการลงทนภาคเอกชนแลว ยงมสวนชวยเพมประสทธภาพการผลต ตลอดจนชวยยกระดบศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศในระยาวดวย

Source: http://www.mrta.co.th/pinkline/images/know2.jpg, https://th1-cdn.pgimgs.com/cms/news/2016/06/motorway.original.jpg http://cdn.airportthai.co.th/uploads/profiles/0000000001/bc8b4e50f692ad8cfe63342b6c67b18e.jpg

Page 3: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 2

ส าหรบประเทศไทย ในชวง 1-2 ปทผานมา รฐบาลใหความส าคญกบการลงทนภาครฐ โดยมงหวงเพอสรางบรรยากาศทเออใหเกดการลงทนภาคเอกชนและสนบสนนการเตบโตของเศรษฐกจโดยรวม ผาน การสรางความชดเจนใหกบโครงการคมนาคมขนาดใหญ และมนโยบายเรงการลงทนอยางตอเนอง จนทาใหการลงทนภาครฐมอตราการขยายตวสงเปนประวตการณเฉลยในชวงป 2558-2559 ทรอยละ 20 ตอป แตเรายงไมเหนสญญาณการฟนตวของการลงทนภาคเอกชนทชดเจนนก โดยงานศกษาของ เศรษฐพฒและคณะ (2560) และศนย วจยเศรษฐกจและธรกจไทยพาณชย (2560) ชวา เหตผลประการหนงทท าใหเอกชนชะลอการลงทนเพราะตองการรอดความชดเจนของแผนการลงทนภาครฐ รวมถงการลงทนโครงสรางพนฐานขนาดใหญกยงอยในชวงเรมตน จงอาจยงไมกระตนใหเกดการลงทนภาคเอกชนมากนก

งานศกษาฉบบนจงมวตถประสงคทจะท าความเขาใจวา การลงทนภาครฐจะชวยกระตนการลงทนของภาคเอกชนไดอยางไร รวมถงประเมนวาการลงทนภาครฐมผลตอการลงทนภาคเอกชนหรอม Crowding-in Effects มากนอยเพยงใด โดยใชวธการทางเศรษฐมต และไดตอยอดจากแนวทางของงานศกษาในอดตทมกวเคราะหผล Crowding-in เฉพาะในภาพรวม โดยงานศกษานจะเนนการวเคราะหผลของการลงทนภาครฐแยกประเภทเพอหาคาตอบวาการลงทนแตละประเภทมผลตอการลงทนภาคเอกชนตางกนอยางไร เพอนาไปสขอสรปและขอเสนอเชงนโยบายวาภาครฐควรมบทบาทอยางไร หรอมงเนนลงทนประเภทใดทจะชวยชกนาการลงทนภาคเอกชน

1. การลงทนภาครฐสงผลเชอมโยงตอการลงทนภาคเอกชนอยางไร

งานศกษาในอดตอธบายการสงผานผลของการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชน หรอ“Crowding-in Effects” วาจะสงผลไดทงทางตรงและทางออม โดยสามารถอธบายการสงผานได 4 ชองทาง ดงน (รปท 1)

(1) กระตนอปสงคตอสนคาและบรการและสรางผลตอไปยงกจกรรมการผลตของภาคเอกชน (Demand Increase) โดย ECB (2017) อธบายชองทางนวา การลงทนภาครฐจะชวยเพมอปสงคตอสนคาและบรการทนทในระยะสน (Short-term Demand Effects) ซงทาใหภาคสวนตางๆ ในระบบเศรษฐกจมความตองการปจจยทใชในการผลตเพมขน โดยเฉพาะเมอมการใชปจจย

การผลตภายในประเทศในสดสวนทสง ขณะเดยวกนก เปนการสรางรายไดใหกบแรงงานรวมทงผประกอบการ ซงจะชวยเพมความตองการสนคาในรอบถดไปผานตวทวคณทางเศรษฐกจ (Multiplier Effects) และกระตนใหเกดการบรโภครวมทงการลงทนภาคเอกชนตามมาในทสด

(2) ลดตนทนทางธรกจและเพมศกยภาพ การแขงขนของประเทศในระยะยาว (Cost Reduction and Competitiveness Enhancement) โดยเฉพาะการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคม ตลอดจนการพฒนานวตกรรม เชน ระบบการชาระเงน ซงในระยะยาวอาจชวยลดตนทนการผลตและการขนสงของภาคเอกชน รวมถงชวยลดตนทนการดาเนนธรกจ โดยตนทนทลดลงนจะชวยเพมผลตภาพและความสามารถในการแขงขนใหเอกชน ซงอาจกระตนใหมการลงทนเพมขนในทายทสด

(3) สรางโอกาสในการด าเนนธรกจ (Business Opportunities Creation) ทงจากการลงทนดาน Physical Infrastructure อาท การพฒนาโครงขายรถไฟฟา ซ งกระตนใหเกดการพฒนาพนทโดยรอบเสนทาง สรางโอกาสทางธรกจใหผประกอบการในพนทโดยรอบ (IMF, 2014a) และการลงทน Soft Infrastructure เชน การพฒนาระบบการศกษา และการพฒนาดานนวตกรรมทชวยสรางรปแบบการสอสารทมประสทธภาพ ชวยใหธรกจดาเนนกจกรรมผานชองทางตางๆ ไดสะดวกคลองตวยงขน และอาจนาไปสการลงทนในธรกจรปแบบใหมๆ ได

(4) สรางความเชอมนและเออใหเกดบรรยากาศในการลงทน (Confidence Boost-up) โดยเฉพาะเมอรฐบาลมการกาหนดทศทางการลงทนและมแผนการลงทนทชดเจน รวมถงผลกดนใหเกดการลงทนไดตอเนองและเปนไปตามแผน จะชวยใหภาคเอกชนมความมนใจและสามารถ วางแผนการลงทนในสวนทเกยวของไดอยางเหมาะสม

รปท 1 ความสมพนธระหวางการลงทนภาครฐ และการลงทนภาคเอกชน

ทมา วเคราะหโดยผวจย

การลงทน

ภาครฐ

เพมอปสงคตอสนคาและบรการ(Demand Increase)

1

ลดตนทนทางธรกจและเพมศกยภาพการแขงขน(Cost Reduction and Competitiveness Enhancement)

2

สรางโอกาสการด าเนนธรกจ (Business Opportunities Creation)

3

สรางความเชอมนและเออใหเกดบรรยากาศในการลงทน(Confidence Boost-up)

4

การลงทนภาคเอกชน

New Private InvestmentProductivity

Page 4: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 3

2. เรยนรจากพฒนาการของการลงทนภาครฐในอดต

จากการศกษาภาพรวมพฒนาการของการลงทนภาครฐในชวงหลายทศวรรษทผานมา พบขอเทจจรงและนยตอการลงทนภาคเอกชนทสาคญ 3 ประการ ดงน

ขอเทจจรงท 1 กวา 5 ทศวรรษทผานมา ภาครฐยงคง มบทบาทส าคญในการลงทนโครงการขนาดใหญ ซงมสวนชวยกระตนใหเกดการลงทนของภาคเอกชนได อยางไรกตาม ในชวงหลงวกฤตป 2551 โครงการขนาดใหญขางตนมจ ากดและไมตอเนอง (รปท 2)

โดยมตวอยางโครงการทสาคญจากอดตถงปจจบน ดงน

โครงการพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออก (Eastern Seaboard) ดาเนนการในชวงป 2524-2537 วงเงน 104 พนลานบาท โดยมเปาหมายเพอพฒนาพนทตะวนออกใหเปนศนยกลางอตสาหกรรมหลก การลงทนนมสวนชวยใหการลงทนในการผลตอตสาหกรรมสาขาตางๆ เตบโตอยางรวดเรว โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ยานยนต รวมถงปโตรเคมและเคมภณฑ

โครงการพฒนาทาอากาศยานสวรรณภม ใน ชวงป 2547-2550 วงเงนกวา 120 พนลานบาท2 เพอทดแทนทาอากาศยานดอนเมองทรองรบนกทองเทยว ไดจากด โดยผลจากการลงทนชวยใหภาคการทองเทยวขยายตวเพมขน สะทอนจากจานวนนกทองเทยวในชวงหลงการกอสรางสนามบนแลวเสรจทขยายตวไดเฉลยรอยละ 9.4 ตอป เมอเทยบกบชวงกอนสรางสนามบนทรอยละ 7.8 และยงชวยกระตนใหเกดการลงทนเพอขยาย

2 21 ก.ค. 2541 ครม. อนมตเงนลงทน 121.4 พนลานบาท ตอมา 17 ม.ค. 2552

ขยายวงเงนเปน 135.2 พนลานบาท โดย ณ 30 ก.ย. 2552 มผลการเบกจายสะสมอยท 120.3 พนลานบาท (อางองจาก รายงานการศกษาและวเคราะหโครงการพฒนาทาอากาศยานสวรรณภม ป 2554- 2559) นอกจากน 24 ส.ค. 2553 ครม. มมตเหนชอบโครงการระยะท 2 วงเงน 62.5 พนลานบาท

กจการในภาคการขนสง รวมถงกลมโรงแรมและภตตาคาร ซงตองรองรบกบจานวนนกทองเทยวทเพมขน

โครงการรถไฟฟาในเมอง ตามแผนระบบขนสงมวลชนในกรงเทพมหานคร3 โดยมโครงการทกอสรางเสรจแลว อาท รถไฟลอยฟาสายสเขยว (BTS) และรถไฟใตดนสายสนาเงน (MRT) ปจจบนอยระหวางดาเนนโครงการสวนตอขยายซงมวงเงนรวมอกกวา 210 พนลานบาท การลงทนขางตนชวยใหเกดการขยายตวของเมอง สรางกจกรรมทางเศรษฐกจ ตลอดจนโอกาสทางธรกจใหเอกชนโดยรอบพนท โดยเฉพาะธรกจอสงหารมทรพย สะทอนจากยอดเปดขายคอนโดมเนยมใหมตามแนวรถไฟฟา ในชวงป 2557-2560 ทขยายตวเพมขนมาก

แผนแมบทการกอสรางทางหลวงพเศษระหวางเมอง (มอเตอรเวย) ปจจบนกรมทางหลวงอยระหวางกอสราง 3 สายทางตามแผนระยะเรงดวน ไดแก พทยา-มาบตาพด บางปะอน-โคราช และบางใหญ-กาญจนบร และในอนาคตยงมโครงขายทางหลวงตามแผนทเตรยมดาเนนการอกมากกวา 10 สายทาง4 การพฒนาโครงขายถนนดงกลาวจะชวยสรางโอกาสทางธรกจการคาขายระหวางเมอง สรางบรรยากาศใหเกดการลงทนใหม และชวยลดตนทนการเดนทางและขนสง สอดคลองกบรางยทธศาสตรการพฒนาคมนาคมขนสง 20 ป ทมเปาหมายลดตนทนคาขนสงตอ GDP จากรอยละ 7.4 ในป 2556 เหลอรอยละ 6.7 ในป 2579

นอกจากน ในปจจบนภาครฐก าลงอยระหวางผลกดนโครงการขนาดใหญตามแผนปฏบตการดานคมนาคมระยะเรงดวน 1.9 ลานลานบาท5 ซงรฐบาลประเมนวาจะมเมดเงนลงทนสงสดในชวงป 2563 และคาดวาจะชวยสรางโอกาสการดาเนนธรกจของเอกชนและกระตนใหเกดการลงทนเอกชนตามมา อยางไรกตาม ณ กรกฎาคม 2560 พบวา โครงการกวาครงอยระหวางเสนอคณะกรรมการท เกยวของ และอก 1 ใน 5 อยระหวางศกษาและทารายละเอยด สวนทเหลออยระหวางประกวดราคาและกอสราง (รปท 3)

3 ครม. เหนชอบแผนแมบทระบบขนสงมวลชนใน กทม. เมอเดอนกนยายน 2537 4 แผนแมบทการกอสรางทางหลวงพเศษระหวางเมองเดม (ป 2540-2559) มวงเงน

ลงทนรวม 472 พนลานบาท แตลาสดกรมทางหลวงปรบปรงแผนแมบทฯ ระยะ 20 ป (ป 2560-2579) โดยไดเพมเสนทางเปน 21 สายทาง รวม 2.2 ลานลานบาท

5 การวเคราะหสวนนนบรวมเฉพาะโครงการของรฐวสาหกจ เพราะโครงการลงทน ของรฐบาลกลางจะถกนบรวมอยในวงเงนงบประมาณรายจายประจาปของรฐบาลแลว

รปท 2 ภาพรวมของการลงทนรวมภาครฐ

ทมา ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ค านวณโดยผวจย

0

1

2

3

4

5

6

7

8

254 254 254 254 255 2551 2552 2553 2554 2555 255 255 255 255 25

ภาครฐบาล ภาครฐวสาหกจ การลงทนรวมภาครฐ

กระตนเศรษฐกจหลง GFCไทยแขมแขง พรก.บรหารจดการน า

ความไมสงบทางการเมองท าใหรฐบาลกลางเบกจายไดจ ากด

กระตนเศรษฐกจเนนงบลงทน

ทาอากาศยานสวรรณภม

% of Real GDP

กอสรางรถไฟฟา

Page 5: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 4

ขอเทจจรงท 2 โครงสรางการลงทนในงบประมาณของรฐบาลระยะหลงโดยเฉพาะในชวง 3-5 ปทผานมายงเปนการลงทนขนาดไมใหญนก โดยงบลงทนสวนหนงน าไปใชในโครงการประเภทซอมหรอปรบปรงการลงทนทมอยเดม จงอาจมผลชวยกระตนการลงทนภาคเอกชนไดจ ากด

ในชวงทผานมา ประเทศไทยเผชญกบเหตการณทมผลกระทบตอการเตบโตของเศรษฐกจมาโดยตลอด อาท วกฤตการเงนโลกป 2551 อทกภยป 2554 และความไมแนนอนทางการเมองป 2553-2557 รฐบาลจงจาเปน ตองมมาตรการดานการลงทนเพอกระตนเศรษฐกจทง การเรงใชจายงบประมาณประจาป การจดทางบประมาณเพมเตม และการกเงนนอกงบประมาณ โดยมงเนนลงทนในโครงการขนาดไมใหญนกเพอใหเมดเงนลงสระบบเศรษฐกจได เรวและชวยกระตนอปสงค ซ งจะชวยบรรเทาผลกระทบทางเศรษฐกจในระยะสนได อาท โครงการไทยเขมแขงป 2552 ทรฐลงทนในโครงการขนาดกลางและเลก กระจายตามแตละพนท เพอใหเงนลงสเศรษฐกจไดทวถง โดยดาเนนการเสรจไปเมอป 25596 (365 พนลานบาท) โครงการปรบปรงอาคารสงกอสรางภาครฐในชวงแรกของปงบประมาณ 2557 (23 พนลานบาท) และโครงการเงนกเพอพฒนาระบบบรหารจดการนาและขนสงทางถนนป 2558 (78 พนลานบาท)

6 ใชแหลงเงนจากการกนอกงบประมาณตาม พ.ร.ก. ใหอานาจกระทรวงการคลงกเงน

เพอฟนฟและเสรมสรางความมนคงทางเศรษฐกจ พ.ศ. 2552 และจากเงนกเพอฟนฟเศรษฐกจและพฒนาโครงสรางพนฐาน (Development Policy Loan: DPL)

ขณะทเมอวเคราะหงบลงทนในระบบงบประมาณของรฐบาลเชงลกในระดบรายโครงการป 2557-2560 พบวา เกอบรอยละ 4 ของงบลงทน ถกน าไปใชส าหรบการซอมปรบปรงโครงการลงทนทมอยเดม ซอครภณฑ และลงทนในโครงการขนาดเลก จงอาจมสวนชวยสนบสนนโอกาสทางธรกจใหเอกชนในระยะยาวไดจ ากด (รปท 4) โดยขอมลช วาแม งบลงทนกวารอยละ 88 ถกจดสรรเพ อ การกอสรางสาธารณปโภค อาคารสงปลกสราง แตประมาณ 1 ใน 3 ของจานวนนถกใชในการซอมปรบปรงสงกอสรางเดม เชน การซอมถนน การบารงอาคารบานพกขาราชการ การปรบปรงระบบสงนา การขดลอกคลอง ขณะทงบลงทนสวนทเหลอรอยละ 12 ใชสาหรบซอครภณฑซงสวนใหญเปนการซอยานพาหนะ อาท รถยนต เฮลคอปเตอร รวมถงอปกรณสานกงาน และอปกรณดานความมนคง

นอกจากน เมอพจารณาเฉพาะโครงสรางวงเงนงบประมาณป 2560 (รวมงบเพมเตม) พบวา แมรฐจดสรร งบลงทนเพมขนมาอยทรอยละ 27.2 ของงบประมาณ เทยบกบปกอนทรอยละ 20 โดยงบทเพมขนสวนใหญถกจดสรรใหกลมจงหวด 75 พนลานบาท ตามนโยบายรฐทตองการมงกระตนการลงทนในระดบฐานราก แตสวนใหญยงเปนโครงการลงทนทมขนาดไมใหญนก ซงภาครฐคาดหวงวาจะชวยเพมกจกรรมทางเศรษฐกจ และชวยสรางโอกาสทางธรกจใหผประกอบการในทองถนได อยางไรกตาม ผลการเบกจายงบประมาณสวนนท าไดลาชาจงอาจยงไมสามารถกระตนการลงทนไดเตมท พจารณาไดจากอตราการเบกจายสะสมของงบสวนนททงปงบประมาณ 2560 ทาไดเพยงรอยละ 20 สะทอนวางบลงทนดงกลาวยงไมไดถกนาไปใชจายเพอชวยกระตนเศรษฐกจฐานรากอยางรวดเรวตามทภาครฐคาดหวงไว

รปท 3 สถานะโครงการตามแผนปฏบตการดานคมนาคม ระยะเรงดวนเฉพาะสวนของรฐวสาหกจ ณ กรกฎาคม 25

หมายเหต ขนาดวงกลมแสดงถงวงเงนการลงทน ทมา กระทรวงคมนาคม ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ ประมวลผลโดยผวจย

เตรยมรายละเอยด

อยระหวางเสนอคณะกรรมการทเกยวของ

ประกวดราคา

อยระหวางจดหาหรอกอสราง

รถไฟความเรวสงกทม. – โคราช(ไทย จน เดม)

รถไฟความเรวสงกทม. – ระยอง

รถไฟความเรวสงกทม. – เชยงใหม

(ไทย ญป น)

รถไฟความเรวสงกทม. – หวหน

รถไฟฟาสายสมวงเตาปน ราษฎรบรณะ

รถไฟทางคเดนชย เชยงของ

รถไฟทางคบานไผ นครพนม

รถไฟทางคปากน าโพ เดนชย

รถไฟฟาสายสสมตลงชน ศนยวฒนธรรม

รถไฟทางคสราษฎร สงขลา

รถไฟทางคจระ อลราชธาน

ทางดวนพระราม3

วงแหวนตะวนตก

Airport Linkสวนตอขยาย

รถไฟทางคขอนแกน หนองคาย

รถไฟทางคชมพร สราษฎร

รถไฟฟาสายสน าเงน

รถไฟทางคประจวบ ชมพร

รถไฟทางคนครปฐม หวหน

รถไฟทางคลพบร ปากน าโพ

รถไฟทางคมาบกะเบา จระ

ทาเรอแหลมฉบง

ขนท 3

ระบบขนสงมวลชล

ภเกต

รถไฟชานเมองแดงออน แดงเชม(Missing Link) รถไฟทางค

เดนชย เชยงใหม

รถไฟฟาสายสชมพ

แคราย มนบร

รถไฟฟาสายสสมศนยวฒนธรรม มนบร

พฒนาทาอากาศยาน

สวรรณภมระยะ 2

รถไฟทางคจระ ขอนแกน

รถไฟฟาสายสเหลอง

ลาดพราว ส าโรง

รปท 4 โครงสรางงบลงทนของรฐบาลประจ าปงบประมาณ 255 -25 ไมรวมเงนอดหนนและรายจายงบกลาง

ทมา กรอบวงเงนงบประมาณจากระบบ GFMIS กรมบญชกลาง และส านกงบประมาณ ค านวณโดยผวจย ดวยวธการประมวลผลจากชองบประมาณรายโครงการ

งานก

อสรา

%

ครภณ

ฑ 12

%งา

นซอม

สราง

2 %ถนน

(27.0%)

กอสรางดานการชลประทานขนาดใหญ(7.9%)

อาคาร (18.5%)

กอสรางอน (9.6%)

ตดตงและจางเหมา(2.5%)ชลประทานขนาดเลก (1.6%)

ทพก(1.5%)

งานกอสรางขนาดเลก(0.8%)

คาใชจายอน(1.1%)

เวนคน(0.15%)

ถนน (7.3%)

อาคาร (5.0%)

ซอมดานการชลประทานขนาดใหญ(4.0%)

กอสรางอน (1.6%)

ทพก (0.5%)

รถยนต (2.3%)

ครภณฑกระทรวงศกษา (2.1%)

เครองบน เ ลคอปเตอร (1.9%)

พฒนาระบบสารสนเทศ (1.3%)

เครองใชไฟฟา(0.7%)

ครภณฑดานความมนคง (0.4%)

คอมพวเตอร (0.4%)

เครองมอเครองจกร(1.0%)

ครภณฑกระทรวงสาธารณสข(0.9%)

Page 6: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 5

ขอเทจจรงท 3 ขอจ ากดปจจยเชงสถาบน (Institutional Factors) ของไทย มสวนท าใหนโยบายดานการลงทนภาครฐขาดความชดเจนและไมตอเนอง ซงสงผลตอความเชอมนและการตดสนใจลงทนของเอกชน

งานศกษา IMF (2015a) ระบวา การทแผนการลงทนภาครฐจะมความตอเนองไดนน ตองอาศยปจจยเชงสถาบนท เขมแขง เพราะจะชวยใหแผนมความชดเจนและสอดรบกบแผนการพฒนาดานอนไดด โดยเฉพาะการมเสถยรภาพทางการเมอง การดาเนนงานของรฐทมความคลองตว และมการประสานงานทดทงระหวางหนวยงานรฐและระหวางรฐกบเอกชน

สาหรบประเทศไทย หากพจารณาขอมลการลงทนภาครฐในชวงทผานมาจะพบวา แผนการลงทนภาครฐมก ถกปรบเปลยนบอยทาใหขาดความชดเจนและไมตอเนองจากขอจากดเชงสถาบน 2 ประการสาคญ คอ

(1) ขอจ ากดดานเสถยรภาพการเมอง ในชวง 15 ปทผานมา ประเทศไทยเผชญกบการเปลยนผานทางการเมองบอยครงโดยมรฐบาลถง 8 ชด ผมอานาจตดสนใจเชงนโยบายมวาระเฉลยเพยงคนละ 1 ป7 และเมอรฐบาลชดใหมเขามากมกมการปรบเปลยนนโยบายของรฐบาล ชดกอนเพอใหเปนไปตามทหาเสยงไว โดยอาจเปลยนตงแตระดบแผนงาน รายละเอยดโครงการ หรอยกเลกโครงการเดม สงผลใหแผนลงทนขาดความตอเนอง อกทงสถานการณการเมองกสงผลใหเบกจายลาชา อาท ความ ไมสงบทางการเมองป 2553-2557 สงผลใหการลงทนภาครฐชวงนนตากวาแนวโนมโดยเฉลยอยางมนยสาคญ ความไมตอเนองของโครงการลงทนอนเนองมาจากการเปลยนรฐบาลน สะทอนวาทผานมาไทยยงไมมกลไกทมผลบงคบใหการลงทนรฐเปนไปตามทศทางนโยบายทก าหนดไวในระยะยาว หรอกลไกรฐทจะเออใหนโยบายลงทนแตละรฐบาลตอเนองและสอดคลองกน8

(2) ขอจ ากดเชงโครงสรางระบบราชการไทย ธต ชดชนก และปาณศาร (2559) พบวา ปญหาโครงสราง ดานปจจยเชงสถาบนของไทยสงผลตอทงประสทธภาพและประสทธผลของการลงทนรฐ การทกระบวนการของรฐซบซอนไมคลองตวทาใหการทางานลาชา โดยโครงการ 7 ชวงเวลาดงกลาวไทยมนายกรฐมนตรรวม 7 คน รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม

11 คน และรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง 12 คน 8 ปจจบน รฐบาลมนโยบายกาหนดแผนยทธศาสตรระยะ 20 ป รวมถงผลกดน

กฎหมายวนยการเงนการคลง ทกาหนดใหภาครฐจดทาแผนใชจายระยะปานกลาง ซงอยระหวางการพจารณาของกฤษฎกา

บางสวนเบกจายไดชากวาแผน เพราะมปญหาการเขาพนทกอสรางทอยในความรบผดชอบของหนวยงานภาครฐดวยกนเอง ขณะทบางสวนมปญหาความไมพรอมตงแตขนตอนการศกษาและคดเลอกโครงการ อาท พ.ร.ก. เพอวางระบบบรหารจดการนาฯ ป 2555 วงเงน 350 พนลานบาท ทผานมากวา 3 ป แตเบกจายไดเพยง 24 พนลานบาท หรอรอยละ 6.8 เทานน ทงน รฐบาลไดประกาศใชแผนยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรนา (ป 2558-2569) เพอทดแทนโครงการดงกลาวแลว9

ขอจ ากดเชงโครงสรางขางตนมอทธพลอยางยงตอความเชอมนภาคเอกชน และมสวนส าคญทท าใหเอกชนตดสนใจชะลอการลงทนเพอรอดทศทางนโยบายของภาครฐใหชดเจนกอน สะทอนจากการประมวลขอมลเชงคณภาพเกยวกบความเหนผประกอบการ ทสารวจโดยธนาคารแหงประเทศไทยในชวงป 2555-2560 (รปท 5) พบวา ภาคเอกชนยงรอความชดเจนของการลงทนภาครฐ โดยมความเหนในสวนทเกยวของกบนโยบายรฐ สรปดงน

(1) นโยบายและกระบวนการท างานของรฐเปนขอจ ากดและมผลตอการตดสนใจในการชะลอการลงทนของภาคเอกชน โดยความเหนสองอนดบแรกเกยวของกบความชดเจนและความตอเนองของนโยบาย รวมถงผลการดาเนนการทไมเปนไปตามแผนทวางไว โดยผประกอบการตองการเหนกลไกทเออใหแผนการลงทนภาครฐมความตอเนองแมจะมการเปลยนชดรฐบาลหรอผนาประเทศ และรองลงมาเหนวาควรปรบกระบวนการทางานในระบบราชการใหคลองตวมากขน

(2) ภาคเอกชนตองการใหรฐบาลสนบสนนการลงทนโครงสรางพนฐานท งสวนท เปน Physical Infrastructure เชน การลงทนดานคมนาคมเพอลดตนทนการขนสงและเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ตลอดจนการลงทนโครงสรางพนฐานดาน Soft Infrastructure เชน การพฒนาทนมนษยผานการใหความส าคญก บการปฏ รปการศ กษาเพ อลด Skill-Mismatch ในตลาดแรงงาน มงเนนการพฒนานวตกรรมและการวจย และสนบสนนการลงทนทใชปจจยการผลตภายในประเทศเพอเออใหเกดความเชอมโยง (Linkage) ไปยงภาคการผลตตางๆ 9 ยกเลกตามประกาศกระทรวงการคลง เรอง ยกเลกการกเงนสาหรบโครงการ

เพอการวางระบบ บรหารจดการนาและสรางอนาคตประเทศ พ.ศ. 2555ฯ ตามมต ครม. เมอ 25 พ.ย. 2557 และใหใชแผนยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรนา (ป พ.ศ. 2558-2569) แทน

Page 7: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 6

3. ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน

เมอประมวลผลการศกษาของประเทศตางๆ ในอดตทมการประเมนขนาดของผลกระทบจากการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชนดวยแบบจาลองทางเศรษฐมต สวนใหญพบวา การลงทนภาครฐสงผลตอการลงทนภาคเอกชนอยางมนยส าคญ เชน งานของ Erden and Holcombe (2005) ทศกษาความสมพนธระหวางการลงทนรฐและเอกชนโดยใชขอมลของกลมประเทศพฒนาแลวและกาลงพฒนารวมถงไทย พบวา การลงทนของภาครฐในประเทศก าลงพฒนามผลบวกตอการลงทนภาคเอกชน โดยการลงทนรฐทเพมขนรอยละ 10 จะทาใหการลงทนภาคเอกชนเพมขนรอยละ 2 ในทางตรงขามกลบพบผลลบในประเทศพฒนาแลว ซงเปนผลมาจากลกษณะการลงทนภาครฐทตางกน โดยในประเทศกาลงพฒนามกเนนลงทนในโครงสรางพนฐานซงจะสนบสนนใหเกดการลงทนของเอกชน ขณะทประเทศพฒนาแลวมกมการลงทนในโครงสรางพนฐานทอมตวแลว การลงทนทเพมขนจงอาจเปนการแยงทรพยากรการผลตและปจจยทนจากภาคเอกชนมากกวา สอดคลองกบ IMF (2014a) และ McKinsey Global Institute Analysis (2016) ท ช ว า ประเทศก าลงพฒนาและประเทศในกลมตลาดเกดใหม (EMs) ซงรวมถงไทย ยงมความจ าเปนตองลงทนในโครงสรางพนฐานอกมาก เพอสนบสนนการเตบโตและยกระดบศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ

สาหรบงานศกษาฉบบนจะประเมนถงขนาดและระยะเวลาทการลงทนภาครฐมผลตอการลงทนภาคเอกชน โดยมสวนทเพมเตมจากงานศกษาอน คอ การวเคราะหผลการลงทนภาครฐแยกประเภทการลงทนวามผลตอการลงทนภาคเอกชนตางกนอยางไร ดวยแบบจาลอง 2 สวน (รายละเอยดตามภาคผนวก 1 และ 2) ดงน

(1) แบบจ าลอง Error Correction Model (ECM)10 เพอศกษาขนาดของผลกระทบจากการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชนโดยพจารณาทงผล ในระยะสนและระยะยาว โดยงานศกษานไดตอยอดงานศกษาในอดตดวยการแยกพจารณาผลของการลงทนภาครฐในมตตางๆ เชน หนวยงานทดาเนนการ แบงเปนภาครฐบาล (General Government: GG) ประกอบดวยรฐบาลกลางและรฐบาลทองถน และรฐวสาหกจ (SOEs) รวมถงมตดานประเภทของโครงการลงทน โดยแบงเปนการลงทนในเครองมอเครองจกร (Equipment) และงานกอสรางภาครฐ (Construction) นอกจากน ยงมการศกษาพลวตของความสมพนธระหวางการลงทนภาครฐและเอกชนทเปลยนแปลงไปในแตละชวงเวลาดวย

10 ในสวนนใชขอมลรายไตรมาสในชวงป 2544-2560 เนองจากมขอจากดของขอมล

ในการแยกขอมลการลงทนภาครฐตามบทบาทผลงทนออกเปนภาครฐบาลและ ภาครฐวสาหกจ แตหากวเคราะหเฉพาะผลจากการลงทนรวมสามารถใชขอมลไดตงแตป 2541

รปท 5 มมมองของภาคธรกจตอนโยบายภาครฐจากการส ารวจแนวโนมธรกจของผประกอบการ (Business Liaison Program: BLP)

หมายเหต สดสวน (%) ในรปแสดงสดสวนจ านวนผประกอบการทใหความเหนในดานนนตอจ านวนผประกอบการรวม คาทมากขนสะทอนถงความส าคญทเอกชนใหความสนใจและเสนอใหปรบปรง ทมา ขอมลส ารวจแนวโนมธรกจของผประกอบการ (BLP) โดยสายนโยบายการเงน ธปท. ชวงป 2555-25 โดยม 222 บรษททใหความเหนตอนโยบายรฐ ประมวลผลโดยผวจย

05

1015202530

ความชดเจนและความตอเนองของนโยบาย

กระบวนการท างานของรฐ

ขนตอนกฎระเบยบและการประสานงานราชการ

การเขาถงแหลงเงนทนสทธประโยชนและบทบาท

การสนบสนนเอกชน

การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส

นโยบายดานอปทาน

ภาคบรการและการคาภาคการผลตภาคอสงหา และองคกรอนรวม

เหนความส าคญของการพฒนาโครงสรางพนฐานใหทดเทยมกบตางประเทศ

ควรเรงพฒนาระบบคมนาคมขนสงเพอลดตนทนการขนสง อาท ถนน รถไฟ ทาเรอ สนามบน

แผนการลงทนทผานมามการปรบเปลยนบอยท าใหขาดความตอเนอง รฐควรมกลไกทท าใหแผน นโยบายมความตอเนองแมมการเปลยนรฐบาล

ควรเนนนโยบายทมงประโยชนระยะยาวมากกวาระยะสน

การด าเนนงานในระบบราชการคอนขางลาชา

มความกงวลเกยวกบความโปรงใส ควรเนนเป ดเผยขอมลและสรางกลไกปองกนการทจรต

ควรสอสารตอสาธารณะใหมากขน

การใหสทธประโยชนควรค าถงถงยทธศาสตรในระยะยาวควรมลกษณะ Proactive มากขน และค านงถงความตองการของผประกอบการ

ควรสนบสนนการพฒนานวตกรรม และใหความส าคญกบการเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ

ควรสนบสนนปจจยการผลตภายในประเทศ ควรแกปญหาแรงงานอยางเปนระบบ

เชอมโยงกบการพฒนาการศกษา โดยอาจสนบสนนการศกษาในสายอาชพ

ขนตอนซ าซอน ควรลดขนตอนทไมจ าเปน และทบทวนกฏระเบยบทางราชการทลาสมย

ควรมการบรณาการขอมล ประสานงานระหวางหนวยงานภาครฐใหมากขน

ธรกจขนาดกลาง เลก มขอจ ากดในการเขาถงแหลงเงนทน และเปนขอจ ากดในการลงทนใหม

1

23

45

%

Page 8: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 7

(2) แบบจ าลอง Factor-augmented Vector Autoregression (FAVAR) ซงมการนาตวแปรทงสน 130 ตวแปร 8 กลม มาใชอธบายผลของการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชน โดยขอดของแบบจ าลองนสามารถประเมนขนาดและชวงเวลาทเกดผลกระทบ รวมทงยงสามารถศกษาผลกระทบของการลงทนรฐตอการลงทนภาคเอกชนรายสาขาได โดยสรปผลการศกษาได ดงน

ขอสรปท 1 ในภาพรวมทผานมาการลงทนภาครฐมผลบวกตอการลงทนภาคเอกชนอยางมนยส าคญ โดย มผลตอทงการเพมระดบการลงทน การเพมผลตภาพ การผลต รวมถงการเพมความเชอมน ขณะเดยวกนกมผลบวกตอการจางงานและเศรษฐกจโดยรวมดวย

ผลท ไดจากแบบจาลอง ECM (รปท 6) พบวา ในภาพรวมการลงทนของภาครฐมผลบวกตอการลงทน ภาคเอกชน สะทอนจากคาความยดหยน (Elasticity) ท 0.1211 หรอกลาวไดวาเมอรฐลงทนเพมขนรอยละ 1 จะทาใหการลงทนภาคเอกชนเพมขนรอยละ 0.12 เชนเดยวกบแบบจาลอง FAVAR (รปท 7) ทพบวา การลงทนภาครฐทเพมขนรอยละ 1 จะท าใหการลงทนภาคเอกชนเพมขนเฉลยรอยละ .13 และมผลบวกอยางมนยส าคญทางสถตในชวง ไตรมาส12 และทาใหผลตภณฑมวลรวมภายใน ประเทศ (GDP) เพมขนรอยละ 0.41 ในชวง 4 ไตรมาส

11 คานวณโดยการทา Sensitivity Analysis โดยเปรยบเทยบระหวางอตราการเปลยนแปลง

ของการลงทนภาคเอกชนทไดจากสมการในแบบจาลอง ECM และอตราการเปลยนแปลงของการลงทนภาครฐ เมอกาหนดใหการลงทนภาครฐเพมขนรอยละ 1 ในระยะเวลา 1 ป Elasticity = %∆ ∑ Real Private Investmenttq

4tq=1

%∆ ∑ Real Public Investmenttq4tq=1

12 ทงน ผลขางตนอาจตางไปจากน เนองจากแบบจาลองทใชในงานศกษานมลกษณะเปน Partial Equilibrium ซงยงไมไดคานงถงผลจากการลงทนภาครฐทมตอตวแปรทางเศรษฐกจอนทอาจมผลยอนกลบมากระทบตอการลงทนของภาคเอกชน อาท ผล Fiscal Multipliers ตอเศรษฐกจโดยรวม การปรบตวของราคาวสดกอสราง การนาเขาวตถดบ ซงเปนสวนรวไหลจากระบบเศรษฐกจ

รปท ผลกระทบจากการเปลยนแปลงขนาดการลงทนภาครฐ 1 หนวย Impulse Response to a positive unit real public investment shock

Factor-augmented Vector Autoregression (FAVAR)

ผลกระทบตอการลงทนภาคเอกชนและเศรษฐกจ

ผลกระทบตอตวแปรทางเศรษฐกจอน

ทมา ค านวณโดยผวจย ดวยแบบจ าลอง Factor-augmented Vector Autoregression (FAVAR) with 6 observed variables, 3 factors and 2 lags. Sample: 2002Q1-2017Q1 The result shows median, 68% and 90% confidence interval.

Peak Effect = 0.30 (1st Period)Crowding-in Effects (4Q) = 0.17

(8Q) = 0.13

Peak Effect = 0.65 (1st Period)Crowding-in Effects (4Q) = 0.41

(8Q) = 0.22

รปท ขนาดผลกระทบการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Error Correction Model

ทมา ค านวณโดยผวจย ดวยแบบจ าลอง Error Correction Model หมายเหต Insig. หมายถง ไมมนยส าคญทางสถต

0.12

0.06

0.12

0.09

0.11

0

0.02

0.04

0.06

0.08

0.1

0.12

0.14

Independent Variables LR SRBusiness Credit Insig.

Real MLR Insig. Output Gap Insig. Political Stability Index Insig.

Trade to GDP Total Public Investment Insig.

Equipment Insig.

Construction Insig.

General Government Insig.

Equipment Insig.

Construction Insig.

SOEs Insig.

Equipment Insig. Insig.

Construction Insig.

Elasticity* =

(Total Public Investment)

การลงทนรวมภาครฐ

(Equipment)

เครองมอเครองจกร(Construction)

งานกอสราง การลงทนภาครฐบาล

(GeneralGovernment)

การลงทนรฐวสาหกจ

(SOEs)

* คาความยดหยน (Elasticity) ค านวณโดยก าหนดใหการลงทนภาครฐเพมขนรอยละ 1 ในเวลา 1 ป เพอค านวณการเปลยนแปลงของการลงทนภาคเอกชนจากสมการในแบบจ าลอง ECM และน าอตราการเปลยนแปลงมาเปรยบเทยบกน

Page 9: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 8

นอกจากน เม อพ จารณาผลตอตวแปรทางเศรษฐกจอน พบวา การลงทนภาครฐทเพมขนยงมผล ใหเอกชนเพมปรมาณการผลต และท าใหความเชอมนของภาคธรกจปรบเพ มข น สะท อนได จากผลการตอบสนอง (Impulse-response) ของดชนการผลตภาค อ ตสาหกรรม (Manufacturing Production Index: MPI) และดชนความเชอมนภาคธรกจ (Business Sentiment Index: BSI) ทปรบเพมสงขนและมนยสาคญทางสถตในชวง 4 ไตรมาสแรก ทสาคญเมอพจารณาผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาค พบวา การลงทนของภาครฐทเพมขน รอยละ 1 มสวนชวยเพมการจางงานโดยจะท าใหอตราการวางงานลดลงเฉลยรอยละ .1 ในชวง 4 ไตรมาส โดยเฉพาะสาขางานกอสรางอาคาร และมสวนทาใหการนาเขาสนคาสงขน สวนหนงเปนเพราะการลงทนของภาครฐในบางสวนจาเปนตองใชปจจยการผลตจากการนาเขา (Import Content)

ขอสรปท 2 ผลบวกของการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชนในชวงหลงวกฤตการเงนโลกมคา ลดต าลงเมอเทยบกบชวงกอนวกฤต แตผลบวกปรบสงขนบางในชวงหลงตามการลงทนโครงการขนาดใหญของภาครฐ

เมอพจารณาผลของการลงทนภาครฐทมตอ การลงทนภาคเอกชนผานแบบจาลอง ECM โดยใชชวงขอมลแบบเคลอนท 36 ไตรมาส (36-quarters Rolling Windows) เพอแยกพจารณาขนาดของผลกระทบทอาจแตกตางกนในแตละชวงเวลา (รปท ) พบวา ในชวงหลงวกฤตการเงนโลกป 2551 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชนต ากวาชวงกอนวกฤต อยางชดเจน โดยคาความยดหยน (Elasticity) ในชวงหลงเกดวกฤตมคาเฉลยอยท 0.10 ลดลงจากชวงกอนท 0.21 สะทอนวาแมภาครฐลงทนเพมขนแตไมไดชกนาการลงทนภาคเอกชนไดมากเทาทเคย สวนสาคญเนองจากรฐบาลมความจาเปนตองมงเนนลงทนในโครงการขนาดเลกเพอกระตนเศรษฐกจ รวมถงภาพรวมเศรษฐกจทงในและตางประเทศไดรบผลกระทบจากสถานการณดงกลาว ทาใหภาคเอกชนชะลอการลงทนออกไป

อยางไรกด จากผลการศกษาขอมลชวง 1 ปลาสด ชวาผลบวกของการลงทนภาครฐตอภาคเอกชนปรบสงขนบาง โดยมคาความยดหยนอยระหวาง 0. -0.12 เพราะในชวงเวลาดงกลาวครอบคลมการลงทนในโครงการขนาดใหญทส าคญ อาท การพฒนาทาอากาศยานสวรรณภมป 2547-2550 และการกอสรางรถไฟฟาในชวงป 2556-2558

นอกจากน เมอพจารณาผลกระทบจากปจจยดานเสถยรภาพทางการเมองทมตอการลงทนภาคเอกชน โดยดจากคาความยดหยนของ Political Stability Index13 ตอการลงทนภาคเอกชน พบวา ความยดหยนมคาสงในชวงทการเมองมเสถยรภาพ (กอนป 2554) สะทอนวา หากประเทศมเสถยรภาพทางการเมองกจะมผลเชงบวกตอการลงทนของภาคเอกชน อยางไรกตาม ผลดานความเชอมนตอสถานการณทางการเมองปรบลดลง และกลายเปนปจจยทไมมนยสาคญ สวนหนงเพราะมผลกระทบทางออมผานไปยงความเชอมนภาคเอกชน สอดคลองกบ IMF (2011) ท ศกษาขอมลของ 169 ประเทศทวโลก พบวา ความไมมเสถยรภาพทางการเมอง (Political Instability) มผลเชงลบตอการขยายตวของเศรษฐกจและการสะสมทน

13 งานศกษานค านวณ Political Stability Index โดยใชสวนกลบ ของ The Economist

Intelligence Unit (EIU) Political Risk Score for Thailand Index (คายงสงสะทอนความเสยงทลดลง) ทคานวณความเสยงดาน Political Risk จากปจจยตางๆ ทเกยวของกบประสทธผลและเสถยรภาพการเมองทอาจสงผลตอความสามารถในการชาระหน ของรฐบาล โดยคาดชนตงตนมคาระหวาง 0 – 100 (คายงสงสะทอนความเสยงทเพมขน)

รปท เปรยบเทยบขนาดของผลกระทบในแตละชวงเวลา Error Correction Model

ทมา ค านวณโดยผวจย ดวยแบบจ าลอง Error Correction Model หมายเหต แสดงผลโดยใชคาเฉลยของคาสมประสทธ

0.210.18

0.15 0.15

0.070.05

0.10 0.120.09 0.08

0.000.050.100.150.200.25

2541 2551 2542 2552 2543 2553 2544 2554 2545 2555 254 255 254 255 254 255 254 255 255 ปจจบน

0.18 0.18 0.180.14

0.06Insig. Insig. Insig. Insig. Insig.

0.000.050.100.150.20

2541 2551 2542 2552 2543 2553 2544 2554 2545 2555 254 255 254 255 254 255 254 255 255 ปจจบน

Public Investment Elasticity =

Political Stability Index Elasticity =

Page 10: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 9

ขอสรปท 3 ผลของการลงทนภาครฐทมตอการลงทนภาคเอกชนแตกตางกนไป ขนกบหนวยงานทด าเนนการลงทนและลกษณะหรอประเภทของการลงทน

เมอพจารณาผลการลงทนภาครฐตามแบบจาลอง ECM แยกมตตามหนวยงานทลงทน (รปท ) พบวา การลงทนของรฐวสาหกจซงสวนใหญเปนโครงการทมขนาดใหญมผลบวกตอการลงทนภาคเอกชนมากกวาผลบวกจากการลงทนของภาครฐบาล โดยการลงทนของรฐวสาหกจมคาความยดหยนอยท 0.11 หรอกลาวไดวา เมอรฐวสาหกจมการลงทนเพมขนรอยละ 1 จะทาใหการลงทนภาคเอกชนจะเพมขนรอยละ 0.11 ขณะทผลบวกจากการลงทนของภาครฐบาลมคานอยกวาอยท 0.09 ซงผลการศกษาสวนนสอดคลองกบการศกษาในสวนแรกทชวา การลงทนของรฐบาลเกอบรอยละ 4 เปนการลงทนเพอซอมหรอปรบปรงโครงการลงทนเกา ซอครภณฑ และลงทนในโครงการขนาดเลก ซงอาจยงไมครอบคลมชวงทมโครงการลงทนขนาดใหญทส าคญของรฐบาล เพราะชวงเวลาทใชศกษาในชวงดงกลาวเปนชวงทรฐบาลเนนใชจายเพอกระตนเศรษฐกจจงอาจมผลชวยสนบสนนและสรางผลบวกตอการลงทนของภาคเอกชนจากด ในทางตรงขาม ขอมลทใชศกษาเปนชวงเวลาทครอบคลมการลงทนสาคญของรฐวสาหกจ อาท การพฒนาทาอากาศยานสวรรณภม การกอสรางรถไฟฟา ซงเปนการกอสรางใหมทมเมดเงนลงทนขนาดใหญ อกทงเชอมโยงกบภาคเศรษฐกจอน เชน ภาคทองเทยว และภาคอสงหารมทรพย จงมสวนทาใหมกลมธรกจทเกยวเนองมการลงทนตามมา ทส าคญเมอศกษามตดานลกษณะหรอประเภทของโครงการลงทนกจะพบวา การลงทนภาครฐทเปนลกษณะของงานกอสรางมผลบวกตอการลงทนภาคเอกชนสงกวาการลงทนเครองมอเครองจกร

นอกจากน เมอพจารณาผลทไดจากแบบจาลอง FAVAR โดยใชขอมลการลงทนรายกลมธรกจทเผยแพรในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย พบวา การลงทนภาครฐ มผลตอการลงทนภาคเอกชนโดยเฉพาะสาขาการกอสราง สะทอนจากผลการตอบสนองของการลงทน ในบรษทสาขากอสรางรายใหญทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยปรบเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตในชวง 4 ไตรมาสแรก รวมถงสาขาทเกยวกบวสดกอสราง อาท การผลตโลหะพนฐาน ซงรวมถงผลตภณฑเหลกและการผลตยาง เพราะตองใชในงานกอสรางภาครฐ สอดคลองกบ รปท 9 ทชวา

กวารอยละ 20 ของคาใชจายโครงการกอสรางภาครฐเปนรายจายสาหรบซอผลตภณฑทเกยวกบวสดการกอสราง

4. บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ผลการศกษาชวา การลงทนภาครฐเปนหนงในปจจยทมผลตอการลงทนภาคเอกชน โดยการลงทนภาครฐมผลตอการลงทนภาคเอกชนทงในระยะสนจากการเพมอปสงคตอสนคาและบรการ และในระยะยาวจากการชวยยกระดบศกยภาพและเพมผลตภาพของประเทศ ชวยเพมความเชอมนใหกบภาคเอกชน รวมทงยงมผลบวกตอการจางงานและเศรษฐกจโดยรวม นอกจากน ผลการศกษายงสะทอนวา ลกษณะของการลงทนภาครฐมผลกบขนาดของการ Crowding-in โดยนโยบายทมงเนนการลงทนในโครงการขนาดใหญโดยเฉพาะการลงทนดานสาธารณปโภคพนฐานจะสงผลบวกไดมากกวาการลงทนประเภทซอมสรางหรอซอเครองมอเครองจกรทมขนาดเลก

ทสาคญ จากการวเคราะหขอเทจจรงของการลงทนภาครฐในอดตในมมมองของภาคเอกชนจากผลสารวจแนวโนมธรกจ รวมถงผลจากแบบจาลอง พบขอสงเกตทสาคญวา ผลของการลงทนรฐทมตอการลงทนภาคเอกชน อาจไมไดขนกบขนาดของเมดเงนลงทนเพยงอยางเดยว แตยงขนกบความตอเนองของโครงการลงทน รวมทงลกษณะของโครงการลงทนทจะชวยเพมศกยภาพการผลตและลดตนทนการท าธรกจของเอกชน สนบสนนใหมผลเชอมโยงไปยงภาคเศรษฐกจอนๆ ตลอดจนสามารถสรางความเชอมนใหภาคเอกชนได

รปท สดสวนการใชปจจยการผลตทางตรงของการลงทนรฐ

ทมา ตารางบญชเมตรกซสงคมป 2555 (SAM 2555) สศช. ค านวณโดยผวจย

22

21

12

20

14

38

0 20 40 60 80 100

ทอยอาศย

อาคาร

เขอนและชลประทาน

ถนนและสะพาน

ราง

โรงไฟฟาStone Quarrying, Chemical/PetroleumConcrete, Cement and Other Non-metalIron, Steel and Other MetalMachineryPublic UtilitiesTrade Hotel RestaurantBusiness Consults and Other ServicesOthersLabor (L)Capital (K)Import Content

Page 11: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 10

ในระยะตอไป เพอใหการลงทนภาครฐนาไปสการตอยอดการลงทนของภาคเอกชนและกอใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจทตอเนอง จงมขอเสนอแนะทสาคญสาหรบภาครฐ ดงน

(1) มงเนนการลงทนทชวยสรางสภาพแวดลอมทจะเออใหเกดการลงทนของภาคเอกชนในระยะยาว โดยเฉพาะการพฒนาสาธารณปโภคพนฐานขนาดใหญ ทงรฐบาลกลางและรฐวสาหกจ เพอยกศกยภาพทางเศรษฐกจและลดตนทนการผลตและการขนส งของภาคเอกชน ซงสามารถสรางผลบวกตอการลงทนภาคเอกชนไดมากกวาการลงทนขนาดเลก โดยควรผลกดนใหมการวางแผนยทธศาสตรการลงทนภาครฐทสรางความเชอมโยงกนระหวางระบบคมนาคมขนสงประเภทตางๆ อยางเปนรปธรรม รวมถงการผลกดนใหพฒนาโครงขายระบบขอมลภาครฐ เพอสนบสนนใหเกดการใชประโยชนจากขอมล ขนาดใหญ (Big Data) ในการวเคราะหวจยหรอนามาใชประโยชนในการทาธรกจของภาคเอกชน

(2) ผลกดนใหโครงการลงทนดานสาธารณปโภคพนฐานด าเนนการไดตามแผน โดยเฉพาะการลดขอจากดดานกระบวนการทางานทซบซอนไมคลองตว และควรบรณาการการทางานระหวางหนวยงานเพอลดปญหา การทางานทจะทาใหโครงการลงทนลาชา รวมถงการผลกดนใหมกลไกทจะเออใหเกดการลงทนภาครฐอยางตอเนองทเปนรปธรรม ตลอดจนกลไกการทางานทโปรงใสเพอใหเพอใหเมดเงนลงทนทงหมดลงสภาคเศรษฐกจไดจรงและตอเนอง ซงจะชวยสรางความเชอมนในการลงทนใหกบภาคเอกชนได

(3) ใหความส าคญกบบทบาทของการลงทนทงดานการลงทนพฒนาสาธารณปโภคพนฐาน (Physical Infrastructure) และการพฒนาทนมนษยและนวตกรรม (Soft Infrastructure) ซงเปนปจจยส าคญทชวยชกน าการลงทนภาคเอกชน เพราะการพฒนาดานสาธารณปโภคพนฐานจะชวยเพมผลตภาพของการลงทนและชวยลด ตนทนการผลตและการขนสงไดในระยะยาว ขณะเดยวกนการพฒนาทนมนษยผานการลงทนในดานการศกษา รวมถงสนบสนนการพฒนานวตกรรมอยางเปนรปธรรม จะชวย เออใหประเทศไทยมแรงงานทมคณภาพและตอบโจทย การทาธรกจของภาคเอกชนได

BOX ถอดบทเรยนโครงการลงทนภาครฐ ทประสบความส าเรจในการกระตนการลงทนภาคเอกชน

จากประสบการณการลงทนภาครฐในตางประเทศและไทยทประสบความสาเรจในการชกนาการลงทนเอกชน มประเดนสาคญ ดงน 1. ภาครฐตองมเปาหมายทชดเจนและวางแผนด าเนนการเพอ

สรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการลงทน เปาหมายทชดเจนในบรบทนคอตองกาหนดยทธศาสตรทสาคญในระยะยาวและ ผอนคลายกฎระเบยบหรอสรางระบบทเออตอการทาธรกจ อาท การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ หรอนโยบายคลสเตอร

2. การลงทนโครงสรางพนฐานของรฐตองมาควบคท งท เปน Physical Infrastructure และ Soft Infrastructure นอกจากการพฒนาสาธารณปโภคพนฐาน การพฒนาทนมนษย และนวตกรรมกเปนปจจยสาคญ เพราะจะชวยลดตนทนและชวยเพมผลตภาพใหกบการลงทนภาคเอกชน

3. การมองภาพการพฒนาตองมลกษณะท เปนระบบหรอเปนโครงขาย นโยบายการพฒนาตองมความเชอมโยงและมความสอดคลองกน อาท การพฒนาระบบการขนสงทเชอมตอระหวางการคมนาคมขนสงแตละประเภทไดอยางเหมาะสม

เกาหลใต 1 s นโยบายพฒนาเกาหลใตใหเปนประเทศอตสาหกรรม โครงการส าคญ Gyeongbu Expressway เชอมโซล-ปซาน ชวยลดเวลาเดนทางจาก 12 ชม. เหลอ 4 ชม.

ผลทเกด มการลงทนตามหวเมองททางรถไฟผาน เกดเปน Industrial Corridor ท าใหภาคอตสาหกรรมเตบโตไดรวดเรว

บทเรยนส าคญ รฐมเปาหมายอตสาหกรรมหลก ไดแก ปโตรเคม เหลกกลา การตอเรอ และลงทนในโครงสรางพนฐานอยางเปนระบบ อาท สนามบน ทาเรอ ทางหลวง โทรคมนาคม ซงม Gyeongbu Expressway เปนโครงการสาคญ

ไตหวน 1 s เนนอตสาหกรรมทนเขมขน และเขตเศรษฐกจพเศษ โครงการส าคญ Ten Major Construction Projects ลงทนโครงสรางพนฐานตามเขตเศรษฐกจพเศษทวเมอง

ผลทเกด ไตหวนกลายเปนผน าการผลตสนคาไ เทคของโลก บทเรยนส าคญ รฐมนโยบายทชดเจนในการสนบสนนอตสาหกรรมทนเขมขน และใชเทคโนโลยสง (High Technology Industry) มการคดเลอกอตสาหกรรมเปาหมาย อาท การผลตเหลก ปโตรเคม เครองจกร อเลกทรอนกสและยานยนต และลงทนในโครงสรางพนฐานอยางเปนระบบโครงขาย นอกจากน ยงมการ ใชยทธศาสตรคลสเตอร สนบสนนการวจยและพฒนา (R&D) โดยการจดตงสถาบนวจย รวมทงผอนคลายกฎระเบยบใหกบการลงทนจากตางประเทศ

ไทย 1 s การพฒนาภาคอตสาหกรรมในภาคตะวนออก โครงการส าคญ โครงการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก (Eastern Seaboard: ESB)

ผลทเกด ภาคอตสาหกรรมขยายตวอยางรวดเรว

บทเรยนส าคญ รฐมนโยบายและเปาหมายชดเจน มการก าหนดเขตเศรษฐกจและก าหนดอตสาหกรรมเปาหมายทเหมาะสมกบท าเลทตง ใหพนทมาบตาพด จ.ระยอง เปนศนยกลางอตสาหกรรมปโตรเคม เพราะใกลแหลงกาซธรรมชาต และใหพนทแหลมฉบง จ.ชลบร เปนศนยกลางอตสาหกรรมเพอการสงออก อาท การผลตยานยนต เครองจกร อ เลคทรอนกส มการลดขนตอนกระบวน การท างานของรฐโดยจดตงคณะกรรมการทมอานาจในการตดสนใจ ท าให การประสานงานคลองตว และสอสารกบภาคเอกชนอยางตอเนอง นอกจากนปจจยดานการเมองและเศรษฐกจในขณะนนคอนขางมเสถยรภาพ

ทมา รวบรวมโดยผวจย

Page 12: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 11

References: Bernanke, B., J. Boivin, and J. Eliasz. (2005), “Measuring the Effects of

Monetary Policy: A Factor-augmented Vector Autoregressive (FAVAR) Approach”, Quarterly Journal of Economics.

Buffie, E. E., A. Berg, C. Pattillo, R. Portillo, and L. Zanna (2012), “Public Investment, Growth and Debt Sustainability: Putting Together the Pieces”, Working Paper No. WP/12/144, International Monetary Fund.

Eduardo Cavallo Christian Daude (2008), “Public Investment in Developing Countries: A Blessing or a Curse?”, Inter-American Development Bank.

Erden, L., and R. G. Holcombe (2005), “The Effects of Public Investment on Private Investment in Developing Economies”, Finance Review, Vol. 33 No. 5, pp. 575-602.

ECB (2017), “The effect of public investment in Europe: a model-based assessment”, Working Paper No. 2021, European Central Bank.

Fry-McKibbin, R. A., and J, Zheng (2012), “How Do Monetary and Fiscal Policy Shocks Explain US Macroeconomic Fluctuations?-A FAVAR Approach”, The Australian National University.

Fujiia, T., K. Hiragab, and M. Kozuka (2013), “Effects of public investment on sectoral private investment: A factor augmented VAR approach” Journal of the Japanese and International Economies Volume 27.

Gbenga, A., O. O. Babatunde, and L. Esther (2015), “The Effect of Sectoral Public Investment Expenditure on Private Investment in Nigeria: an Error Correction Analysis”, European Journal of Business and Social Sciences, Vol. 4, No. 04, pp. 87-107.

IMF (2011), “How Does Political Instability Affect Economic Growth?”, Working Paper No. WP/11/12. International Monetary Fund.

IMF (2014a), “Is It Time For An Infrastructure Push? The Macroeconomic effects of Public Investment”, World Economic Outlook (WEO) Chapter 3, International Monetary Fund.

IMF (2014b), “Public Investment as an Engine of Growth”, Working Paper No. WP/14/148. International Monetary Fund.

IMF (2015a), “The Macroeconomic Effects of Public Investment: Evidence from Advanced Economies”, Working Paper No. WP/15/95. International Monetary Fund.

IMF (2015b), “Crowding-Out or Crowding-In? Public and Private Investment in India”, Working Paper No. WP/15/264, International Monetary Fund.

IMF (2015c), “Making Public Investment More Efficient”, IMF Policy Papers, International Monetary Fund.

Jongwanich J., and A. Kohpaiboon (2006), “Private Investment: Trends and Determinants in Thailand”.

Kohei Fukawa (2012), “Estimation of an Empirical FAVAR Model and DSGE Model for Evaluation of Government Expenditure Effects in Japan”, City University of New York, Graduate Center.

McKinsey Global Institute Analysis (2016), “Bridging Global Infrastructure Gaps”, McKinsey Global Institute.

Mallikamas, R. P., Y. Thaicharoen, and D. Rodpengsangkaha (2003), “Investment Cycles, Economic Recovery and Monetary Policy”, Bank of Thailand Symposium 2003.

Nooman Rebei (2016), “Evaluating Changes in the Transmission Mechanism of Government Spending Shocks”, Working Paper No. WP/17/49, International Monetary Fund.

Pritha Mitra (2006), “Has Government Investment Crowded out Private Investment in India?”, The American Economic Review Vol. 96, No. 2 (May, 2006), pp. 337-341

Wenyi Shen, Shu-Chun S. Yang, and Luis-Felipe Zanna (2012), “Government Spending Effects in Low-income Countries”, IMF Working Paper No. WP/15/286, International Monetary Fund.

ธต เกตพทยา ชดชนก อนโนนจารย และ ทศพล ตองหย (2558), “แรงกระตนของนโยบายการคลงในป 2558-2559”, บทความวจยขนาดสน (FAQ: Focused and Quick), ฉบบท 106, ธนาคารแหงประเทศไทย.

ธต เกตพทยา ชดชนก อนโนนจารย และ ปาณศาร เจษฎาอรรถพล (2559), “ประสทธภาพและประสทธผลของการลงทนภาครฐ”, บทความวจยขนาดสน (FAQ: Focused and Quick), ฉบบท 112, ธนาคารแหงประเทศไทย.

วชรา อารมยด เรวด รตนานบาล และ ชญาวด ชยอนนต (2548), “การลงทนในโครงการขนาดใหญภาครฐ: นยตอการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ”, งานศกษาสมมนาวชาการประจาป 2548 ธนาคารแหงประเทศไทย.

เศรษฐพฒ สทธวาทนฤพฒ กฤษฏ ศรปราชญ จารย ปนทอง ศรกญญา ตนสกลรจา อดศรกาญจน แพรวไพลน วงษสนธวเศษ และ พมพอร วชรประภาพงศ(2560), “8 ขอเทจจรงการลงทนไทย” บทความชดการลงทนเอกชนของไทย, ธนาคารแหงประเทศไทย.

ศนยวจยเศรษฐกจและธรกจ ธนาคารไทยพาณชย (2560) , “Outlook ไตรมาส 2/2017”, ธนาคารไทยพาณชย.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2559), “รายงานผลการศกษาฉบบสมบรณ (Final Report) โครงการจดทาบญชเมตรกซสงคม (Social Accounting Matrices)” เสนอตอ สานกยทธศาสตรและการวางแผนเศรษฐกจมหภาค สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

บทความฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด เพราะไดรบคาแนะนาจากผบรหารหลายทานในสายนโยบายการเงน ผเขยนขอขอบคณ คณปณฑา อภยทาน สาหรบคาแนะนาและความชวยเหลอตลอดชวงระยะเวลาททาการศกษา ดร.ยรรยง ไทยเจรญ คณจรพรรณ โอฬารธนาเศรษฐ ดร.ฐตมา ชเชด ตลอดจนทม FAQ Editor ดร.สรช แทนบญ และ ดร.นครนทร อมเรศ สาหรบความคดเหนทเปนประโยชนซงชวยใหงานศกษามความสมบรณมากยงขน และ คณวรากร อาวธปญญากล นสตฝกงาน จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงเปนผชวยวจยของงานศกษาน

Contact author : ทศพล ตองหย เศรษฐกรอาวโส ฝายนโยบายการเงน สายนโยบายการเงน [email protected]

Page 13: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 12

ภาคผนวกท 1 แบบจ าลอง Error Correction Model (ECM) การศกษาสวนนใชขอมลอนกรมเวลาของไทยมาคานวณดวย Error Correction Model (ECM) โดยมตวแปรทางเศรษฐกจทสาคญ อางองจาก Mallikamas et. al. (2003) และ Jongwanich and Kohpaiboon (2006) สามารถแบงกลมตวแปรได ดงน (1) ดานการใชจาย (Expenditure) อาท การลงทนภาคเอกชน การลงทนภาครฐ (2) ดานเศรษฐกจ (Economic) อาท ผลตางของ GDP ทเกดขนจรงและระดบศกยภาพ (Output Gap) ปรมาณการคาระหวางประเทศตอ GDP (Trade to GDP) (3) ดานเงนทนและตนทน (Financing and Cost) ไดแก อตราดอกเบยทธนาคารเรยกเกบจากลกคารายใหญชนด (Minimum Loan Rate) ซงการศกษานใชอตราดอกเบยทแทจรงทหกผลของอตราเงนเฟอแลว (Real MLR) และการใหสนเชอธรกจ (Business Credit) (4) ปจจยเชงสถาบน (Institutional Factors)14 Long-Run Equation

Private Investmentt = β0 + β1Business Creditt + β2RMLRt + β3Output Gapt + β4Political Stability Indext + β5Trade to GDPt

+ β6Public Investmentt + εt

Short-Run Equation △ Private Investmentt = γ0 + γ1 △ Business Creditt + γ2 △ RMLRt + γ3 △ Output Gapt + γ4 △ Political Stability Indext +γ5 △ Trade to GDPt + γ6 △ Public Investmentt + α εt−1 + 𝑒𝑡

ผลการทดสอบความสมพนธระยะยาวของแบบจ าลองหลก Model T.I (Johansen Cointegration Test) Trace test indicates 3 Cointegrating Equations at the 0.05 level

Hypothesized No. of Cointegrating Equations Trace test Critical value Prob None * 136.92 125.62 0.009

At most 1 * 96.82 95.75 0.042 At most 2 * 70.26 69.82 0.046 At most 3 47.01 47.86 0.060

ผลการศกษาทไดจากแบบจ าลอง (Regression Result) Dependent Variable: Total Public Investment General Government SOEs Real Private Investment Model T.I Model T.II Model T.III Model GG.I Model GG.II Model SOEs.I Model SOEs.II Long-Run Equation Business Credit 0.418 *** 0.431 *** 0.420 *** 0.398 *** 0.378 *** 0.495 *** 0.467 *** Real MLR -0.005 -0.008 -0.006 -0.004 -0.003 -0.010 ** -0.008 * Output Gap 0.001 0.001 0.001 -0.002 -0.001 0.006 *** 0.007 ** Political Stability Index 0.062 *** 0.033 0.053 0.091 *** 0.089 *** -0.038 -0.026 Trade to GDP 1.381 *** 1.231 *** 1.314 *** 1.461 *** 1.393 *** 1.001 *** 1.020 *** Total Public Investment 0.304 ***

Equipment 0.135 * 0.117 *** 0.059 Construction 0.176 *** 0.165 *** 0.154 ***

General Government 0.181 *** 0.242 *** SOEs 0.120 ** 0.213 *** Constant 5.473 *** 5.591 *** 7.814 *** 8.093 *** 8.321 *** 7.830 *** 8.170 *** Adjusted R-squared 0.940 0.949 0.947 0.943 0.942 0.955 0.958 Short-Run Equation Business Credit -0.324 -0.323 -0.344 -0.398 -0.418 -0.553 -0.554 Real MLR -0.007 * -0.007 * -0.007 -0.008 * -0.007 -0.008 * -0.007 * Output Gap 0.007 ** 0.007 *** 0.007 *** 0.007 *** 0.007 *** 0.007 *** 0.008 *** Political Stability Index 0.018 0.021 -0.017 -0.063 -0.047 -0.130 -0.049 Trade to GDP 0.683 *** 0.674 *** 0.666 *** 0.717 *** 0.639 *** 0.685 *** 0.674 *** Total Public Investment 0.050

Equipment 0.004 0.000 -0.004 Construction 0.045 -0.015 0.050

General Government -0.002 0.001 SOEs -0.006 0.023 Constant 0.016 *** 0.016 *** 0.017 *** 0.018 *** 0.018 *** 0.021 *** 0.021 *** GFC Dummy -0.058 ** -0.054 *** -0.064 *** -0.057 ** -0.078 *** -0.061 ** -0.050 ** ECM -0.314 ** -0.324 ** -0.340 ** -0.364 *** -0.314 * -0.494 *** -0.492 *** Adjusted R-squared 0.509 0.498 0.502 0.524 0.491 0.558 0.556 Total Impact (Elasticity15) 0.12 0.12 0.12 0.09 0.09 0.11 0.11

14 หมายเหต งานศกษานค านวณ Political Stability Index โดยใชสวนกลบของ The Economist Intelligence Unit (EIU) Political Risk Score for Thailand Index

Source: Bloomberg (คายงสงสะทอนความเสยงทลดลง) ทคานวณความเสยงดาน Political Risk จากปจจยตางๆ ทเกยวของกบประสทธผลและเสถยรภาพการเมองทอาจสงผลตอความสามารถในการชาระหนของรฐบาล โดยดชนหลกมคาอยระหวาง 0 – 100 (คายงสงสะทอนความเสยงทเพมขน)

15 คานวณโดยการทา Sensitivity Analysis โดยกาหนดใหการลงทนภาครฐเพมขนรอยละ 1 ในระยะเวลา 1 ป เพอคานวณหาขนาดการเปลยนแปลงของการลงทนภาคเอกชนจากสมการ Long-run และ Short-run ทไดจากแบบจาลอง ECM และนาอตราการเปลยนแปลงมาเปรยบเทยบกน ซงคาความยดหยน (Elasticity) = %∆ ∑ Real Private Investmenttq

4tq=1

%∆ ∑ Real Public Investmenttq4tq=1

***, *, * แสดงวามนยสาคญทางสถตทรอยละ 0.01, 0.05 และ 0.1 ตามลาดบ และผลการศกษาแกไขปญหา Heteroskedasticity โดยใช Newey–West standard errors

Page 14: FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 - Bank of Thailand · 2018-08-07 · FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 122 ผล×องÖารลงทุนภาครัฐตอÖารลงทุนภาคเอÖชน

FAQ ISSUE 122 ผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน Dec 12, 2017

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ทศพล ตองหย 13

ภาคผนวกท 2 แบบจ าลอง Factor-augmented Vector Autoregression (FAVAR)

FAVAR เปนการรวมแนวคดการวเคราะหปจจย (Principal Component Analysis: PCA) และ VAR เขาดวยกน ดวยวธการนผวจยสามารถนาขอมลเศรษฐกจอนนอกเหนอจากตวแปรทสนใจมาชวยอธบายผลจาก Shocks ทางเศรษฐกจ ทงน โดยทวไป FAVAR มกถกนามาใชวเคราะหประสทธผลนโยบายการเงนซงพฒนาโดย Bernanke et al. (2005) ทศกษาผลการสงผานโยบายการเงนของอเมรกา แตระยะหลงแนวคดนไดถกประยกตใชวเคราะหผลของนโยบายการคลงดวย อาท Fujiia, T., et. al. (2013) และ Fry-McKibbin, R. A., and J, Zheng (2012) แบบจาลอง FAVAR แบงกลมตวแปรออกเปน 2 กลม คอ Observed Variables (Y) และ Factor (F) ทไดจากการวเคราะหปจจยรวมของ Unobserved Variables สามารถเขยน Joint Dynamics ของ (Ft,Yt) ได ดงน

[Ft

Yt] = ф(L) [

Ft-i

Yt-i] + νt

โดยท Ft คอ Unobserved Factor เปนเวคเตอรขนาด k x 1 Yt คอ Observed Variables เปนเวคเตอรขนาด m x 1 ф(L) คอ Lag Polynomial of Finite Order d ν t คอ Error Term ทมคาเฉลย (Mean) เทากบ 0 และม Covariance (Q) เทากบคาคงท

การศกษานก าหนดตวแปรทสนใจ (Observed Variables) จ านวน ตวแปร ไดแก การลงทนภาคเอกชน (Real Public Investment) ดชนคาเงนบาททแทจรง (REER) อตราดอกเบย (Real MLR) การสงออกสนคา (Real Export of Goods) การเตบโตเศรษฐกจ (Real GDP) การลงทนภาครฐ (Real Public Investment)16 และตวแปรเศรษฐกจอนๆ (Unobserved Variables) 124 ตวแปร (รายละเอยดตามตาราง) สาหรบใชหาปจจยรวมซงงานศกษานใช 3 ปจจย โดยเรยงลาดบตวแปร Observed Variables และ Factor ดวย Cholesky Decomposition

Real GDP Component [40] Real Sector & Sentiment [15] Interest Rate & Financial Sector [20] 1 NGDP Nominal GDP 47 MPI Manufacturing Production Index (MPI) 95 SET SET Index 2 RPCE Real Private Consumption (PC) 48 MPI30 MPI (%Export < 30) 96 RP1 Repurchase rate (1 Day) 3 RGFCE Real Government Consumption (GC) 49 MPI3060 MPI (30 < %Export < 60) 97 RP7 Repurchase rate (7 Days) 4 RGFCF Real Gross Fixed Capital Formation 50 MPI60 MPI (%Export > 60) 98 RP14 Repurchase rate (14 Days) 5 RINV Inventory 51 CAPU Capital Utilization (CAPU) 99 YIELD1 Government Bond Yield 1-Year 6 RXGS Real Export of Goods & Services 52 CAPU30 CAPU (%Export < 30) 100 YIELD5 Government Bond Yield 5-Year 7 RXS Real Export of Services 53 CAPU3060 CAPU (30 < %Export < 60) 101 YIELD10 Government Bond Yield 10-Year 8 RMGS Real Import of Goods & Services 54 CAPU60 CAPU (%Export > 60) 102 BORROW Loan rates 9 RMG Real Import of Goods 55 INVID Inventory Index 103 MOR Minimum Overdraft Rate 10 RMS Real Import of Services 56 SHPM Shipment Index 104 MRR Minimum Retail Rate 11 RPCEID PC (Household consumption) 57 TOUR Number of Tourist 105 SAVE Deposit rates 12 RPCEF PC (Food and Non-alcoholic) 58 PRODUCT Productivity Index 106 SAVE3M Deposit rates (Time deposits 3 months) 13 RPCEA PC (Alcoholic Beverages) 59 BSI Business Sentiment Index 107 SAVE6M Deposit rates (Time deposits 6 months) 14 RPCEC PC (Clothing and Footwear) 60 BSIF Expected Business Sentiment Index 108 SAVE12M Deposit rates (Time deposits 12

months) 15 RPCEH PC (Housing Water Electricity Gas) 61 REVOL Land and building Transactions 109 RECRE Property Credit Outstanding 16 RPCEFU PC (Furnishings) Labor [8] 110 HHLN Household Loan Outstanding 17 RPCEHL PC (Health) 62 WAGET Wage & Salary Price 111 DEP Deposit Outstanding 18 RPCET PC (Transport) 63 WAGEP Wage & Salary Price (Private) 112 DEPCA Deposit Outstanding (Current Account) 19 RPCECOM PC (Communication) 64 WAGEG Wage & Salary Price (Public) 113 DEPSV Deposit Outstanding (Saving Account) 20 RPCERE PC (Recreation) 65 EMAG Employment (Agiculture) 114 DEPFD Deposit Outstanding (Fixed Deposit

Account) 21 RPCEED PC (Education) 66 EMNAG Employment (Non-Agiculture) Fiscal Sector [10] 22 RPCER PC (Restaurants and Hotels) 67 UNEM Unemployment 115 TAX Total Tax Revenue 23 RPCEO PC (Other) 68 EMBUILD Employment (Building) 116 PIT Personal Income Tax 24 RPCENP PC (NPLISH consumption) 69 EMROAD Employment (Road Rail) 117 CIT Corporate Income Tax 25 RIPUBC Real Public Investment (Construction) SET Firm’s Capital Expenditure (CAPEX) [25] 118 VATD VAT (Domestic) 26 RIPUBCDW Real Public Investment (Dwellings) 70 PNFC CAPEX SET Firm 119 VATM VAT (Import) 27 RIPUBCNDW Real Public Investment (Non-Dwellings) 71 PMANU CAPEX Manufacturing 120 EXCISE Excise Tax 28 RIPUBOTH Real Public Investment (Other construction) 72 PPET CAPEX Petroleum 121 INT International Tax 29 RIPUBE Real Public Investment (Equipment) 73 PCMM CAPEX Commerce 122 OTH Other Tax Revenue 30 RIPRC Real IPR (Construction ) 74 PCONS CAPEX Construction 123 DEBT Public Debt 31 RIPRCDW Real Private Investment (Construction) 75 PREALE CAPEX Real Estate 124 GGDEBT General Government Debt 32 RIPRCNDW Real Private Investment (Dwellings) 76 PUTIL CAPEX Utilities 33 RIPRCOTH Real Private Investment (Non-Dwellings) 77 PSERV CAPEX Services 34 RIPRCCOT Real Private Investment (Other construction) 78 PMIN CAPEX Mining 35 RIPRE Real Private Investment (Equipment) 79 PFOOD CAPEX Food 36 GFCEC GC (Compensation of Employees) 80 PMETAL CAPEX Metal 37 GFCEF GC (Consumption of fixed capital) 81 PRUBB CAPEX Rubber 38 GFCEP GC (Purchases from Enterprises and Abroad) 82 PCHEM CAPEX Chemical 39 GFCEPH GC (Purchases by households) 83 PNMETAL CAPEX Non-Metal 40 GFCES GC (Social transfersin kind) 84 PPRINT CAPEX Printing

Price and FX [6] 85 PELEC CAPEX Electrical Machinery 41 DF GDP Deflator 86 PFUR CAPEX Furniture 42 HCPI Headline Consumer Price Index 87 PTECT CAPEX Transport Equipment 43 CPI Core Consumer Price Index 88 PFRAB CAPEX Fabricated Metal Products 44 PPI Production Price Index 89 PRAD CAPEX Radio TV Communication

Equipment

45 NEER The nominal effective exchange rate 90 PMCHEQ CAPEX M&E (Machinery and Equipment) 46 BAHT Exchange Rate (Baht/Dollar) 91 PPETROL CAPEX Petroleum 92 PCK CAPEX Construction - Firm I 93 PITD CAPEX Construction - Firm II

94 PSCC CAPEX SCC

16 ตวแปรทใชจะถกปรบใหเปนอตราการขยายตวเทยบกบปกอนหนา (% Year-on-Year) ยกเวนอตราดอกเบย เพอแกปญหาความไมนงของขอมล (Non-Stationary)