focused and quick (faq) issue 139 - bank of thailand · 2019. 7. 25. · focused and quick (faq)...

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 139 การลงทนในเทคโนโลย 3G และ 4G กบผลทางเศรษฐกจ

ปวร ศรมย และ ชตพงศ กสขพนธ

January 25, 2019

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ปวร ศรมย และ ชตพงศ กสขพนธ

1

บทน า เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร หรอ

Information and Communication Technology (ICT) ไดกลายมาเปนหนงในเทคโนโลยส าคญของศตวรรษท 20 เนองจาก ICT ไดเขาไปอยในทกภาคสวนของเศรษฐกจและสงคม ชวยเพมผลตภาพใหกบเศรษฐกจโดยรวม หร อม ล กษณะท เ ร ย ก ว า เ ป น General Purpose Technology (GPT) เทยบไดกบเทคโนโลยในอดตอยางเครองจกรไอน าและระบบไฟฟา1 และองคประกอบส าคญใน ICT ทก าลงทวความส าคญข นเรอย ๆ กคอ

1 Unlocking the ICT growth potential in Europe: Enabling people and businesses, The European Commission (2012)

เทคโนโลยการสอสาร โดยเฉพาะอนเทอรเนตเคลอนท (Mobile Broadband) ซงหมายถงอนเทอรเนตทใชบรการผานโทรศพทเคลอนทหรอโทรศพทมอถอนนเอง

อนเทอรเนตเคลอนท ไดพฒนาข นอยางตอเนองจากระบบ 2.5G ทใชงานไดเพยงการสงไฟลขอมลขนาดเลก มาสเทคโนโลย 3G และ 4G ทความเรวในการสงขอมลเพมข นและการตอบสนองทเรวข น เมอประกอบกบ การพฒนาของ Smartphones ทมความสามารถมากข นและราคาถกลง เอ อใหเกดการท ากจกรรมตาง ๆ

“การลงทนในเทคโนโลย 3G และ 4G

กอใหเกดผลบวกตอเศรษฐกจผานการเพม การลงทนภาคเอกชน ผลตภาพ การจางงาน

และความเปนอยทดของผบรโภค จากการใหบรการใหม ๆ”

บทคดยอ เทคโนโลยสอสารมลกษณะทเปน General Purpose Technology ทไดเขาไปอยในทกภาคสวนเศรษฐกจ กอใหเกด

ผลบวกตอเศรษฐกจผานการลงทนท งในอตสาหกรรมโทรคมนาคมเองและอตสาหกรรมอน ๆ ทเกยวเนอง สงผลบวกตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจผานการเพมผลตภาพ เพมการจางงานจากการสรางธรกจใหม และทส าคญชวยใหผบรโภคไดรบ บรการใหม ๆ ทประหยดและสะดวกสบายข น

ส าหรบประเทศไทย การลงทนในเทคโนโลย 3G และ 4G ไดกระตนใหการใชอนเทอรเนตเคลอนทแพรหลายข นมาก ท งในแงของจ านวนผทเขาถง หรอความหลากหลายของกจกรรมทท าผานโทรศพทเคลอนท โดยเฉพาะภายหลงส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) ไดเปดประมลใบอนญาต ใชประโยชนจากคลนความถเพอใหบรการโทรศพทเคลอนทระบบ 3G และ 4G เทคโนโลยดงกลาวทมาพรอมกบการเขาถง Smartphones ไดเขามาเปนสวนหนงของชวตประจ าวนของคนในยคปจจบนอยางขาดไมได ปรากฏการณดงกลาว สงผลบวกตอเศรษฐกจไทยในหลายดานดงทไดกลาวไป

อยางไรกตาม การเขาถงเทคโนโลย 3G และ 4G อาจกอใหเกดสงทเรยก Digital Divide หรอความเหลอมล าทเกดจากการเขาถงเทคโนโลยดจทล จงมความจ าเปนทภาครฐจะตองชวยใหประชาชนสามารถเขาถงบรการดงกลาวอยางเทาเทยมกน และชวยใหภาคธรกจปรบตวเพอรบกบเทคโนโลยใหมได

*Source: https://www.freepik.com/index.php?goto=74&idfoto=3226168&term=4g

FAQ ISSUE 139 การลงทนในเทคโนโลย 3G และ 4G กบผลทางเศรษฐกจ Jan 25, 2019

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ปวร ศรมย และ ชตพงศ กสขพนธ 2

ผานอนเทอรเนตเคลอนท ท งการตดตอสอสาร ชมวดโอ ซ อสนคา ท าธรกรรมทางการเงน ผานแอปพลเคชนตาง ๆ เรยกไดวาอนเทอรเนตเคลอนทในระบบ 3G และ 4G ได เขาไปส เกอบทกกจกรรมในชวตประจ าวนของผบรโภค

บทความน จงมวตถประสงคทจะท าความเขาใจการเปลยนแปลงท เกดข นตอภาคเศรษฐกจตาง ๆ รวมถงวดผลตอเศรษฐกจของการใหบรการ 3G และ 4G และวเคราะหโอกาสในอนาคตของประเทศไทยทจะไดรบประโยชนจากเทคโนโลยดงกลาว

บทความน น าเสนอ 3 หวขอหลก คอ 1) ผลของ เทคโนโลย 3G และ 4G ตอเศรษฐกจมหภาค 2) ผลทางเศรษฐกจอน ๆ และโอกาสในอนาคต 3) บทสรปและขอเสนอแนะ

1. ผลของ 3G และ 4G ตอเศรษฐกจมหภาค จากวรรณกรรมปรทศน พบวางานศกษาของ

ตางประเทศสวนใหญเปนการประเมนผลของเทคโนโลย3G และ 4G ตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจและ การจางงาน2 อยางไรกตาม การลงทนเปนขอตอส าคญของการใชประโยชนจากเทคโนโลยดงกลาวทจะชวยสงผลบวกตอเนองใหกบภาคเศรษฐกจโดยรวม บทความน จงไดศกษาและประเมนผลตอการลงทนภาคเอกชนเพมเตมจากงานศกษาของตางประเทศ ท งการลงทนในบรษทโทรคมนาคมทใหบรการระบบโทรศพทเคลอนท และการลงทนในภาคธรกจอน ๆ ทใชประโยชนจากเทคโนโลย 3G และ 4G

นอกจากน ผเขยนยงไดประเมนผลของเทคโนโลย 3G และ 4G ตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจผานตวแปรการเขาถงอนเทอรเนตเคลอนท และไดรวบรวมผลการศกษาตางประเทศในสวนของผลตอการจางงาน โดยมรายละเอยด ดงน

1.1 ผลตอการลงทนภาคเอกชน

หลงจากการเปดประมลใบอนญาตใชประโยชนจากคลนความถของส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) ในป 2012 เพอใหบรการโทรศพท

2 The Economic Impacts of Telecommunications Networks and Broadband Internet: A Survey, Bertschek et el. (2016) 3 เ งนลงทนในโครงขาย ค านวณจากเงนสดท ใช ในกจกรรมการลงทนของ บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ ากด (มหาชน) บรษท ทร คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน) และบรษท โทเทล แอคเซส คอมมนเคชน จ ากด (มหาชน)

เคลอนทในระบบ 3G ท าใหมเมดเงนลงทนเพมขน ทงในโครงขายโทรคมนาคมและธรกจอน ๆ ทเกยวเนอง

1.1.1 การลงทนในโครงขายโทรคมนาคมไดเพมขนอยางมนยยะส าคญ โดยเฉพาะการลงทนใน เสากระจายสญญาณและสายสงสญญาณ เพอ 1) เพมความครอบคลม (Coverage) ของการใหบรการตามนโยบายของ กสทช. ท ใหการใหบรการครอบคลมประชากรมากกวา 80% ภายใน 8 ปหลงจากไดรบใบอนญาต และ 2) เพมความสามารถในการรองรบการสงขอมล (Capacity) ในปรมาณมากทข นตามเทคโนโลยใหม

จาก รปท 1 จะเหนไดวาการลงทนของผใหบรการระบบโทรศพท เคลอนท 3 ได เตบโตอยางมากจาก การลงทนเฉลย 14,000 ลานบาทตอป ในชวงการใหบรการในระบบ 2G (2008-2012) เพมข นเปนเฉลย 69,000 ลานบาทตอปในชวงทใหบรการในระบบ 3G (2013-2015) อยางไรกตาม การลงทนในชวงทใหบรการในระบบ 4G (2016-2018) มมลคาการลงทนเฉลย 89,000 ลานบาทตอป เตบโตไมมากนกจากชวงใหบรการในระบบ 3G เนองจากเปนการเปลยนรปแบบตวกระจายสญญาณและเพม Capacity รองรบการใชขอมลทเพมข นเทาน น4

1.1.2 การล งท น ในภาคธ ร ก จ อ น ๆ ท ใ ชประโยชนจากเทคโนโลย 3G และ 4G เพมขนเชนกน การเปลยนแปลงเทคโนโลยส 3G และ 4G ท าใหภาคธรกจตาง ๆ ตองลงทนเพอใชประโยชนจากบรการ

4 ขอมลจากการสมภาษณผประกอบการ

-

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

2010

/Q1

2010

/Q3

2011

/Q1

2011

/Q3

2012

/Q1

2012

/Q3

2013

/Q1

2013

/Q3

2014

/Q1

2014

/Q3

2015

/Q1

2015

/Q3

2016

/Q1

2016

/Q3

2017

/Q1

2017

/Q3

2018

/Q1

ลานบาท

ADVANC TRUE DTAC

3G 4G

รปท 1: การลงทนในโครงขายของผใหบรการระบบโทรศพทเคลอนท

ทมา: ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย และค านวณโดยผเขยน



ดงกลาว (Crowding-in effect) บทความช นน จ ง ไดศกษาถงผลของการลงทนเพอใหบรการ 3G และ 4G ตอการลงทนของภาคเอกชน (Private- investment) ดวยการว เคราะหเชงปรมาณผานแบบจ าลอง Vector Autoregression (VAR) โดยใช 6 ตวแปร ไดแก การเตบโตของเศรษฐกจ (Real GDP) อตราดอกเบ ย (Real MLR) ดชนคาเงนบาททแทจรง (REER) เงนลงทนของบรษทโทรคมนาคม และการลงทนภาคเอกชน (Real Private Investment) เพออธบายผลของการเพมข นของการลงทนบรษทโทรคมนาคมตอการลงทนภาคเอกชน พบวาเมอบรษทโทรคมนาคมลงทนเพมขนรอยละ 1 จะท าใหการลงทนภาคเอกชนเพมขนเฉลยรอยละ 0.016 ในชวง 4 ไตรมาสทมนยยะส าคญทางสถต หรอหากคดเปนเมดเงนเมอบรษทโทรคมนาคมลงทนเพมขน 880 ลานบาท ในป 2017 จะท าใหการลงทนภาคเอกชนเพมขน 1,700 ลานบาท (ภาคผนวกท 1)

จากผลการศกษา มขอสงเกตวาการลงทนในภาคธรกจอน ๆ เพอใชประโยชนจากเทคโนโลย 3G และ 4G (Crowding-in) เพมขนคอนขางต า สวนหนงอาจเปนเพราะธรกจทใชประโยชนจากเทคโนโลยดงกลาวสวนใหญอยในภาคบรการ ซงมการลงทนในสนทรพยถาวร (fixed asset) นอยกวาภาคอตสาหกรรม ซงสอดคลองกบการวเคราะหโดยใชตารางปจจยการผล ตและผลผล ต ( Input-Output Table) ป 2010 ทพบวาธรกจขนกลางและปลายน าท ใชบรการโทรคมนาคมเปนปจจยการผลตสงสด 5 สาขาอยในภาคบรการทงหมด ไดแก บรการทางดานธรกจ โรงแรมและทพก การขนสงทางอากาศ สถาบนการ เ ง น และบร ก าร เก ย ว เน อ งก บการขนส ง (ภาคผนวกท 2)

นอกจากน จากการสอบถามผประกอบการพบวา การลงทนเพอใชประโยชนจากระบบ 3G และ 4G สวนใหญเปนการลงทนทเนนการลงทนในสนทรพยจบตองไมได (Intangible Assets) อาท การลงทนในซอฟทแวร ขอมลในซอฟทแวร นอกจากน ยงเปนการลงทนบคคลการดาน IT ซงการลงทนในรปแบบดงกลาวบางสวนถกบนทกเปนการบรโภคภาคเอกชน (Real Private Consumption) ม ใชการลงทนภาคเอกชน (Real Private Investment) หรออาจไมไดถกบนทกในบญชประชาชาตเลย

เพอท าความเขาใจเรองการลงทนในภาคธรกจอนภายหล งการใหบรการ 3G และ 4G ผ เขยนจ งไดวเคราะหขอมลเชงคณภาพประกอบกบการสมภาษณ

ผประกอบการ โดยพบวาระดบและรปแบบการลงทนทเกดข นมลกษณะแตกตางกนตามแตละประเภทธรกจ ดงน

1) ธ รก จท ม ความเปนด จ ท ลมาก ( Digital intensive) จะมการลงทนเพมไมมากนก สนคาทอยในระบบดจทล เชน สอบนเทงประเภทภาพยนตร เพลง และสงพมพ ไดน าสนคาและเน อหา (content) ทมอยแล วไป เผยแพร ในชองทางการขายใหม ในระบบอนเทอรเนตเคลอนทคอ เวบไซตและแอปพลเคชน Streaming ตาง ๆ เชน Netflix Iflix Spotify และ Joox เปนตน หรอ สงคมออนไลนตาง ๆ โดยไมจ าเปนตองลงทนเพมข นมากนก

2) ธรกจทหนมาใชชองทางออนไลนมากขน มการลงทนเพมขนทง Tangible และ Intangible assets ตวอยางเชน ธรกจ E-commerce นอกจากจะลงทนในระบบแพลตฟอรมแลว ยงจ าเปนตองมการลงทนในคลงสนคา ระบบจดการและขนสงสนคาถงมอผบรโภค (Last-mile delivery) (ตารางท 1) รวมถงธรกจตาง ๆ ยงไดเพมการลงทนในโทรศพทเคลอนทและอปกรณอน ๆ เชน router สะทอนผานมลคาการน าเขาในหมวดอปกรณโทรคมนาคมท เพมข นอยางตอเนอง นอกจากน ธรกจธนาคารมการลงทนท งในอปกรณ IT และ Intangible Assets เชน ซอฟทแวร ในร ะ ด บ ส ง เ พ อ ใ ห บ ร ก า ร ธ ร ก ร ร ม ก า ร เ ง น ผ า นโทรศพทเคลอนท (รปท 2)

ประเภทของการลงทน มลคา (ลานบาท)

ระยะเวลาการลงทน

ผประกอบการ E-commerce Lazada (Alibaba)

Smart Digital Hub: ดจทลแพลตฟอรม ศนยกระจายสนคา

11,000 เรมลงทนป 2019-2020

Central JD แพลตฟอรม ระบบการขนสง และ payment gateway

17,500 n.a.

ผประกอบการ Logistics Thai Post ระบบ IT ในสาขา ระบบคดแยก

สนคาอตโนมตในศนยกระจายสนคา

7,000 2017-2019

DHL Express และ DHL E-commerce

ขยายพ นทคลงสนคา เทคโนโลย รถขนสง และเพมจ านวนพนกงาน

2,700 (ในอาเซยน)

2017-2020

Kerry รถขนสงและจดรบสนคา 1,800 2018

ตารางท 1 แผนลงทนของบรษท E-commerce และบรษทขนสง

ตารางท 1 แผนลงทนของบรษท E-commerce และบรษทขนสง

ทมา: รวบรวมโดยผเขยน จากขาวในชวง ม.ค. 2017 ถง ก.ค. 2018



3) ธ ร ก จ Platform ข า มช าต ข น าด ใ หญ ไมจ าเปนตองลงทนในประเทศไทย ธรกจเทคโนโลยขามชาต (Tech Multinational Enterprises: Tech MNEs) อาท Google Facebook และ Amazon ทใหบรการในรปแบบ Platform ผานระบบอนเทอรเนตท าใหสามารถใหบรการขามประเทศไดโดยไมจ าเปนตองลงทนในประเทศทใหบรการหรอมการลงทนเพยงเลกนอย โดย World Investment Report (2017) พบวา Tech MNEs มสดสวนรายไดจากตางประเทศสงเมอเทยบกบสดสวนสนทรพยในตางประเทศ ขณะท บรษทขามชาตทวไป มสดสวนรายไดจากตางประเทศและสดสวนสนทรพยในตางประเทศใกลเคยงกน (รปท 3)

5 Impact of Broadband on the Economy, ITU (2012)

1.2 ผลตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ จากการศกษาวรรณกรรมปรทศนของตางประเทศ

พบวาการศกษาสวนใหญเปนการประเมนผลของการให บรการอนเตอร เนตประจ าท (Fixed Broadband) แตยงไมมการประเมนผลของการใหบรการ 3G และ 4G ตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ

งานศกษาน จงไดเพมการวเคราะหผลของ 3G และ 4G ผานตวแปรการเขาถงอนเตอรเนตเคลอนท (Mobile broadband penetration) บรการอนเตอรเนตประจ าท ดวยแบบจ าลอง Fixed Effect Regression Model (FEM) จาก Panel Data ของ 146 ประเทศ ในชวงป 2010-2017 ซ ง เปนช วงท ม การใช อน เทอร เนต เคล อนท และ

Smartphones อยางแพรหลายแลว โดยพบวาการเพมขนของการเขาถงอนเทอรเนตเคลอนทรอยละ 10 จะท าให GDP เพมขนรอยละ 0.34 หรอประมาณ 33,400 ลานบาท ในป 2017 มากกวาผลของการเพมข นของการเขาถงอนเทอรเนตประจ าททท าให GDP เพมข นรอยละ 0.28 หรอประมาณ 27,505 ลานบาท เนองจากอนเทอรเนตเคลอนทถกใชงานอยางเขมขนมากกวา ท งความหลายหลายของการประยกตใช และระยะเวลาของการใชงาน นอกจากน ผลจากแบบจ าลองพบวา ผลบวกตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจของกลมประเทศพฒนาแลวจะสงกวากลมประเทศก าลงพฒนา เนองจากการเขาถงอนเทอรเนตตองมากถงจดหนง (Critical mass) เพอใหกจกรรมทางเศรษฐกจเพมข นอยางเตมทจากการใชประโยชนเทคโนโลยทแพรหลาย (ภาคผนวกท 3)

ผลจากการศกษาสอดคลองกบการศกษาในตางประเทศ ซงท งหมดน าเสนอผลท ไปในทศทางเดยวกนคอการเขาถงอนเทอรเนตมผลบวกตอการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ ขณะทระดบของผลบวกแตกตางกนไปต งแต 0.09-1.38% ตอการเพมข นของการเขาถง อนเทอร เนต 10%5 ตามชดขอมลและแบบจ าลองทแตกตางกน

นอกจากน การศกษาของ IMF (2018) พบวาการจดเกบขอมล Real GDP ในหลายประเทศไมไดพจารณาถงปจจยเรองคณภาพทดข นของสนคาและบรการโดยเฉพาะทเกยวของกบสนคาและบรการ ICT ซงคณภาพ มการพฒนาข นอยางรวดเรว โดยหากน าปจจยเรอง

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

ลานบาทเงนลงทนในสนทรพยทไมมตวตนโดยธนาคารไทย

หมายเหต: ธนาคารไดแก BAY, CIMBT, KBANK, KKP, KTB, LHFG, SCB, TISCO และ TMB, สนทรพยไมมตวตน ไดแก โปรแกรมคอมพวเตอร และคาธรรมเนยมใบอนญาตรอตดบญช

รปท 2 เงนลงทนใน Intangible Assets โดยธนาคารไทย

รปท 2 เงนลงทนใน Intangible Assets โดยธนาคารไทย

ทมา: ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย, รวบรวมโดยผเขยน

ทมา: ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย, รวบรวมโดยผเขยน

ทมา: World Investment Report (2017)

ทมา: World Investment Report (2017)

รปท 3 สดสวนสนทรพยและสดสวนรายไดจากตางประเทศ เฉลยของ Top 100 MNEs

รปท 3 สดสวนสนทรพยและสดสวนรายไดจากตางประเทศ เฉลยของ Top 100 MNEs

73%65%

41%

64%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tech MNEs Other MNEsสดสวนรายไดจากตางประเทศ สดสวนสนทรพยในตางประเทศ



คณภาพเขามาพจารณาจะท าให Real GDP มมลคามากกวาทเคยค านวณไดแตไมสงนก6

งานศกษาตาง ๆ ไดสรปวาเทคโนโลยอนเทอรเนตไดท าให GDP เพมขน โดยเปนผลจาก 1) การเพมผลตภาพจากการทธรกจรบเทคโนโลยอนเทอรเนต เขามาเพอท าใหการท าธรกจมประสทธภาพมากขน เชน การท าการตลาด การจดการสนคาคงคลง 2) อนเทอรเนตชวยเพมประสทธภาพของธรกจโดยชวยใหการเขาถงแรงงาน วตถดบ หรอผบรโภค ท าไดมากขน หรอท าไดดวยตนทนทต าลง เชน การ Outsource บรการ Call Center ไปตางประเทศ เปนตน 3) การใชอนเทอร เนต เร งการเกดของนวตกรรมโดยการสรางบรการใหม ๆ ผานแอปพลเคชนตาง ๆ อาท E-commerce Mobile Banking หรอ Sharing Economy 1.3 ผลตอการจางงาน

จากการศกษาของตางประเทศพบวาผลของ การใหบรการ 3G และ 4G ตอการจางงาน เกดข น ใน 2 รปแบบ คอ 1) การจางงานจากการลงทน ในโครงสรางพ นฐานโทรศพทเคลอนท 2) การจางงานจากการสราง Positive Externalities สการจางงานในภาคอน ๆ ของเศรษฐกจ

ITU (2012) พบวาผลของการจางงานจากการลงทนในโครงขาย ม multiplier ประมาณ 2.17 ถง 3.67 ซงหมายความวา หากการลงทนในการกอสรางโครงสรางพ นฐานใชการจางงาน 1 คน จะท าใหมการจางงานสวนอน ๆ เพมข นอก 1.17 ถง 2.6 คน

ส าหรบการจางงานทเกดจาก Positive Externalities หมายความวาการทการลงทนในโครง-สรางพ นฐานชวยสรางเครอขายอนเทอรเนตส าหรบการตดตอสอสาร และเกดธรกจใหม ๆ ทด าเนนการผานเครอขายน น ซงธรกจเหลาน ไดจางงานเพมมากข น โดยผลการศกษาพบวามการจางงานเพมขน 0.2-5.32% จากการเพมขน 1% ของการเขาถงอนเทอรเนต (ITU, 2012) โดยการเพมข นของการจางงานไมไดเทากนในทกภาคธรกจ ซง Crandall et al. (2007) พบวาการเพมขน

6 จากกรณศกษาของประเทศเยอรมน ฝรงเศส เบลเยยม และสหราชอาณาจกร พบวา Price index ทปรบดวยคณภาพของสนคาและบรการ ICT มคาลดลงประมาณรอยละ 2- 4 อยางไรกตาม สดสวนของภาค ICT ใน GDP มคาไมมาก 7 ส าหรบประเทศไทยขอมลในอตสาหกรรมโทรคมนาคมในประเทศไทยพบวาการลงทนในโครงสรางพ นฐานโทรศพทเคลอนทน นอาศยการน าเขาอปกรณเปนสดสวน

ของการจางงานเกดขนในภาคบรการ (การเงน การศกษา สขภาพ) มากกวาภาคการผลต อยางไรกตาม อนเทอรเนตไมไดมเพยงผลเชงบวกตอการจางงานเทาน น Shideler et al. (2007) พบวาถงแมอนเทอรเนตจะชวยเพมการจางงานในเกอบทกภาคธรกจ แตมผลเชงลบตอปรมาณการจางงานในธรกจโรงแรมและธรกจทเกยวของ เนองจากผบรโภคสามารถหาขอมลและจองทพกผานทางอนเทอรเนตไดดวยตนเอง แทนทจะท าผานตวแทนธรกจทองเทยว (Travel Agency) อยางไรกด ผลจากการรบเทคโนโลยอนเตอรเนตท าใหผลตภาพแรงงานในอตสาหกรรมดงกลาวเพมขน

2. ผลทางเศรษฐกจอน ๆ จาก 3G และ 4G และโอกาสในอนาคต

นอกจากผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาคทได กลาวไปแลว อนเทอรเนตเคลอนทยงท าใหเกดการเปลยนแปลงในมตอนอก เชน ความเปนอยทดของผบรโภค โอกาสทประเทศไทยจะสามารถหาประโยชนเพมเตมจากเทคโนโลยดงกลาวได 2.1 สรางความเปนอยทดของผบรโภค

อนเทอรเนตเคลอนทไดน ามาซงบรการใหม ๆ ทเพมความสะดวกสบาย ชวยประหยดเวลา และมราคาต าลง หรอบางคร งไมมคาใชจาย สงเหลาน ชวยสรางความเปนอยทดของผบรโภค (welfare) วดไดจากสวนตางระหวางราคาสนคาหรอบรการทท าการซ อขายจรงกบราคาทผบรโภคยนดจะจาย (willingness to pay) หรอทเรยกวาสวนเกนผบรโภค (Consumer Surplus) โดยการศกษาของ Brynjolfsson et al. (2017) พบวาสวนเกนผบรโภคจากสนคาและบรการในอนเทอรเนตของชาวสหรฐอเมรกามคาถง 25,697 ดอลลาร สรอ. ตอคนในป 20168 หรอคดเปนประมาณ 30% ของ การบรโภคภาคครวเรอนของสหรฐฯ ในปเดยวกน โดยเปนสวนเกนผบรโภคทไดจาก Search engines (57%) และรองลงมาไดแก E-mail (24%) Online videos (4%) E-commerce (3%) และ Social media (1%)

สง ท าใหประเทศไทยอาจไดประโยชนจากการจางงานเพมข นนอยกวาผลการศกษาตางประเทศทเปนผผลตเทคโนโลยเหลาน 8 Brynjolfsson et al. (2017) ท าการศกษาโดยการท า survey เพอสอบถามมลคาเงนทผบรโภคยนดจะรบเพอหยดใชสนคาและบรการในอนเทอรเนตตาง ๆ



ในมตของระดบการพฒนาประเทศ การศกษาของ Boston Consulting Group (2015)9 ทท าการส ารวจสวนเกนผบรโภคทไดรบจากบรการ 3G และ 4G แสดงใหเหนวา ผบรโภคในกลมประเทศก าลงพฒนาใหมลคาบรการโทรศพทเคลอนทสงกวาประเทศทพฒนาแลวประมาณ 2.5 เทา เนองจากส าหรบผบรโภคในประเทศก าลงพฒนา โทรศพทเคลอนทถอเปนอปกรณเชอมตออปกรณเดยวส าหรบคนสวนใหญ และถกน าใชในการเขาถงความรตาง ๆ เพอพฒนาคณภาพชวต หรอเพอเพมรายได ผานการท าการคาผานโซเชยลมเดย10 (social commerce) เปนตน 2.2 โอกาสในอนาคตของประเทศไทยจากอนเทอรเนตเคลอนท

นอกจากการเขาถงบรการดจทลตาง ๆ จากทไดกลาวไปขางตน ยงมกจกรรมอกหลายประเภท อาท การศกษา บรการสขภาพ และการเงน ทสามารถน าเทคโนโลย 3G และ 4G มาสนบสนนการใหบรการเพอใหเกดประโยชนตอประชาชนในวงกวาง การศกษา : อนเทอร เนตเคลอนทมพ นท ใหบรการครอบคลมกวาอนเทอรเนตประจ าท ท าใหสามารถประยกตเทคโนโลยเขากบบรการศกษาทางไกล (Tele-education) ซงชวยใหนกเรยนในพ นทหางไกลเขาถงการศกษาหรอสอการสอนไดเทยบเทาพ นทในเมอง และสามารถเรยนได ในลกษณะ Real-time นอกจากน อนเทอรเนตเคลอนทเปดโอกาสใหคนสามารถศกษาไดตลอดเวลาผานการคนหาขอมล สอใหความร หรอการตดตอกบอาจารยผานอปกรณพกพาตาง ๆ ท าใหการศกษานอกหองเรยนมความส าคญมากข น แตในขณะเดยวกน โอกาสมาพรอมกบความเหลอมล าทเกดข นส าหรบคนทไมสามารถเขาถงบรการดงกลาว หรอทเรยกวาความเหลอมล าจากการเขาถงบรการดจทล (Digital Divide) ท าใหการรบประกนวาทกคนสามารถ

9 จากการท า survey ผบรโภค 7,500 คนในประเทศสหรฐอเมรกา เยอรมน เกาหลใต บราซล จน และอนเดย โดยเปนการสอบถามผบรโภคถงมลคาทไดรบจากบรการโทรศพทเคลอนท 10 จากการส ารวจของส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (สพทอ.) พบวาในป 2559 การขายสนคาผานโซเชยลมเดย ในประเทศไทยมขนาดประมาณ 137 พนลานบาท หรอคดเปนประมาณ 40% ของตลาด E-commerce ประเทศไทย 11 Tencent ไดเปดตวไดเปดตวธนาคาร WeBank เพอเนนการปลอยกใหกบ SMEs โดยมการเชอมโยงกบแอปพลเคชน WeChat เพอใชขอมลในการวเคราะหการ

เขาถงอนเทอรเนตไดมความส าคญอยางยงเพอไมใหความเหลอมล าน รนแรงกวาเดม สาธารณสข: เทคโนโลยชวยใหคนในทหางไกล สามารถเข าถ งบรการทางการแพทย ได (Tele-medicine) โดยเฉพาะประชากรในพ นทชนบททมตนทนสงในการเขาถงค าปรกษาหรอการวนจฉยทวไป ปจจบน ไดมการใหบรการของอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) ผานแอปพลเคชนเพอใช เฝาระวง แจงขาว หรอตดตอกบเจาหนาทสาธารณสข อยางไรกตาม ภาครฐยงสามารถทจะใชเทคโนโลยดงกลาวเพอการกระจายการเขาถงบรการการแพทยเบ องตนไดมากข น บรการทางการเงน: การใหบรการ 3G และ 4G ท าใหการท าธรกรรมทางการเงนผานโทรศพทเคลอนทไดรบความนยมข นมาก โดยเฉพาะภายหลงการใหบรการพรอมเพย (Promptpay) ทชวยลดตนทนการโอนเงนของประชาชน นอกจากน การใชเทคโนโลยโอนเงนช าระเงนผานโทรศพทเคลอนทยงสามารถน าไปสการใหบรการทซบซอนข น เชน การปลอยกโดยใชขอมลอนนอกเหนอ จากขอมลฐานะทางการเงน (Information-based lending) เหมอนเชนในกรณ Wechat ในประเทศจน และ M-Shwari ในประเทศเคนยา11 จะชวยเพมการเขาถงแหลงเงนทนและลดตนทนการเงนไดอกดวย อยางไรกตาม การท าธรกรรมทางการเงนผานระบบพรอมเพยยงกระจกตวอยเพยงในหวเมองใหญ12 รวมถงขอมลการส ารวจป 2016 โดยส านกงานสถตแหงชาตและ ธปท. พบวาประชากรไทยทยงเขาไมถงบรการทางการเงนในทกประเภทมสดสวน 2.7% โดยประชาชนทยงเขาไมถงบรการสนเชอมสดสวน 5.9%

นอกจากน เทคโนโลย 3G และ 4G ยงเอ อใหเกดธรกจใหม ๆ โดยเฉพาะธรกจทเรยกวา Tech Startups แตในขณะเดยวกน เทคโนโลยดงกลาวกได Disrupt ธรกจเดมเชนกน อยางไรกด ภาคธรกจควรปรบตวและประยกตใชเทคโนโลยใหม ๆ และขอมลในระบบดจทลเพอยกระดบการด าเนนธ รกจ ไมวาจะในมตของ

ปลอยก / M-Shwari คอบรการฝากและกเงนทใหบรการผาน M-Pesa แพลตฟอรมโอนเงนผานโทรศพทในประเทศเคนยา 12 อณยา (2018) พบวาอตราการยอมรบระบบ Promptpay ทสงยงอยเพยงในหว เมองใหญของแตละภาคและผใชบรการโอนเงนยงยงกระจกอยในหวเมองใหญเชนกน ในขณะทผรบเงนกระจายไปตามพ นทในชนบทซงสวนหนงเปนผลจากการทรฐบาลสงเสรมใหประชาชนในตางจงหวดผกบญชเพอรบสวสดการ



การตลาด การบรหารจดการ หรอกระบวนการท างาน (ด Box: อนเทอรเนตเคลอนทกบธรกจ)

หากมองไปขางหนา เทคโนโลยโทรศพทเคลอนทยคใหมนนคอเทคโนโลย 5G ซงมความเรวในการสงขอมลและการตอบสนองทเรวข นยงกวา 4G โดยในหลายประเทศ เชน สหรฐฯ สหราชอาณาจกร เกาหล สาธารณรฐประชาชนจน และญปน ไดเรมมการจดสรรคล นความถ ท จะน ามาใชทดลองและใ หบร กา รอนเทอรเนตเคลอนทในระบบ 5G ซงเชอวาจะน ามาสการลงทนเปนมลคาสงยงกวาเทคโนโลยยคกอนหนาและท าใหเกดการใชงานอนเทอรเนตเคลอนทในรปแบบใหม ไมวาจะเปนการเชอมตอระหวางอปกรณหรอทเรยกวา Internet of Things (IoT) Virtual Reality (VR) ระบบโครงขายไฟฟาอจฉรยะ (Smart grid) หรอ รถยนตไรคนขบ (Self-Driving Car) ซงจะชวยเพมประสทธภาพการผลต การขนสง การสอสาร และการใชชวตประจ าวนของประชาชน โดยคาดวาจะสรางผลทางเศรษฐกจและสงคมอกมากมาย

อยางไรกตาม ประเทศไทยยงคงตองเผชญกบความทาทายในหลายดาน ไมวาจะเปนการจดสรรคลนความถใหเพยงพอและมเงอนไขทเหมาะสมกบการใหบรการ 5G หรอการรวมมอกบภาคอตสาหกรรมตาง ๆ ในการน าบรการ 5G มาใชในรปแบบตาง ๆ อยางเปนรปธรรม เพอสรางประโยชนใหกบท งธรกจ ผบรโภค และประเทศไทยไดอยางเตมท13

3. บทสรปและขอเสนอแนะ เทคโนโลย 3G และ 4G มผลเชงบวกในหลายภาค

สวนของเศรษฐกจ งานศกษาน พบวา การใหบรการ 3G และ 4G มาพรอมกบการลงทนขนาดใหญในอตสาหกรรมโทรคมนาคม และท าใหเกดการลงทนในธรกจอนทเกยวของและธรกจใหม ๆ แตเมดเงนลงทนไมสงนก เนองจากธรกจทใชประโยชนจากเทคโนโลยน สวนใหญอย ในภาคบรการ ซงมการลงทนในสนทรพย ถาวร (fixed asset) นอยกวาภาคอตสาหกรรม

อยางไรกด การใหบรการ 3G และ 4G ยงสรางผลบวกตอเศรษฐกจอน ๆ ในวงกวาง โดยมผลบวกตอการขยายตวทางเศรษฐกจผานการเพมผลตภาพ นอกจากน งานศกษาของตางประเทศยงพบวาเทคโนโลย 3G และ 4G ยงชวยเพมการจางงานผานท งการลงทนในโครงสรางพ นฐานอนเทอรเนต และผานการสรางธรกจใหม ๆ ส าหรบผบรโภค การใหบรการ 3G และ 4G ชวยพฒนาความเปนอยทด สะทอนผานสวนเกนของผบรโภคทเพมข นจากสนคาและบรการทซ อหรอบรโภคผานชองทางอนเทอรเนต นอกจากน บรการดงกลาวยงชวยเพมความสามารถในการแขงขนของธรกจผานการเพมยอดขาย ลดตนทน และเพมผลตภาพ

ใน อกด าน เทคโนโลย ด งกล าว อาจน า ไปส ความเหลอมล าทมากข นระหวางคนทสามารถและ ไม ส ามารถ เข าถ ง เทคโน โลย ไ ด หร อท เ ร ยกว า Digital Divide ดงน นการเขาถงบรการจงมความส าคญ ทจะชวยลดความเหลอมล า เชนเดยวกบภาคธรกจทควรน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการ เพอรองรบการแขงขนรนแรงข นจากธรกจประเภท Platform ทเขามาแยงชง สวนแบงตลาด

นอกจากการจดสรรคลนความถใหเพยงพอส าหรบใหบรการ การชวยใหประชาชนทกคนสามารถเขาถงบรการอนเทอรเนตเคลอนทข นพ นฐานกมความส าคญเชนกน ท งน โครงการอนเตอรเนตส าหรบผมรายไดนอยของภาครฐเปนทศทางทด สอดคลองกบโครงการในตางประเทศทอดหนนคาใชบรการโทรคมนาคมใหกบผมรายไดนอย ดงเชนโครงการ Lifeline ในสหรฐฯ

นอกจากน ควรมการสนบสนนการน าเทคโนโลยอนเทอรเนตเคลอนท ไปประยกตกบการใหบรการทส าคญอน ๆ คอ การศกษา สาธารณสข และบรการการเงน และสนบสนนใหภาคธรกจรบเทคโนโลยเขามาใชในกระบวนการ รวมถงเตรยมความพรอมของประเทศไทยส าหรบการรบเทคโนโลย 5G เขามาใหบรการ และสนบสนนการใชงานในรปแบบใหม ๆ เพอใหสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยน ไดอยางเตมท

13 เทคโนโลย 5G: แนวทางการอนญาตใหใชคลนความถ 5G ของตางประเทศและความทาทายของประเทศไทย, ส านกงาน กสทช. (2018)


สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ปวร ศรมย และ ชตพงศ กสขพนธ

8

Box: อนเทอรเนตเคลอนทกบธรกจ: Disrupt หรอสนบสนน

ระบบอนเทอรเนตเคลอนทมาพรอมกบท งความทาทายและโอกาส ไดเอ อใหเกดธรกจใหมทเปน Online platform ท งขนาดเลกและใหญ เขามาเปลยนแปลงโครงสรางของภาคธรกจในหลาย ๆ แงมม สรางเครองมอทธรกจทวไปสามารถใชเพอเพมความสามารถทางการแขงขนของตวเองได เออธรกจใหม สราง Tech Startups

อนเทอรเนตเคลอนทไดสรางพ นทของตลาดออนไลนข นในประเทศไทย ซงโอกาสดงกลาวเปดใหท งบรษทเทคโนโลยขนาดใหญ อยาง Google Facebook หรอ Agoda ไดขยาย Platform เขามาในประเทศไทย แตในขณะเดยวกน ตลาดน กไดเอ อใหธรกจเกดใหมขนาดเลก (Startups) โดยเฉพาะบรษททด าเนนธ ร ก จ ด ว ย เทค โน โ ลย ห ร อ ท เ ร ย ก ว า Tech Startups ใ นอตสาหกรรมตาง ๆ ธรกจเหลาน มวธแกปญหา หรอใหบรการใหม ๆ ทตอบโจทยความตองการของผบรโภค ผานการใชนวตกรรมและเทคโนโลย ทท าใหระบบเศรษฐกจและตลาดมประสทธภาพมากข น 14 โดยต งแตป 2013 ม Startups ในประเทศไทยทไดรบการระดมทน (funding) มากข นเรอย ๆ โดยบร ษ ทส วน ใ ห ญ เ น น ใ ห บ ร ก า ร ผ า นอ น เ ทอ ร เ น ต เ ช น StockRadars Priceza Refin และ Ookbee เปนตน (รปท 5)

Technology Disruption

ในอกดานหนง ธรกจเหลาน กอใหเกดการเปลยนแปลงเชงโครงสร า ง ทท า ให ธ รก จหร ออาชพบางประ เภทหาย ไป อนเทอรเนตเคลอนทชวยเสรมความสามารถของธรกจทรบเทคโนโลยเขามาในกระบวนการ แตในขณะเดยวกนกท าใหผท 14 จรฐ (2018) 15 จากการส ารวจของ Nielsen คาใชจายโฆษณาผานชองทาง นตยสาร หนงสอพมพ วทย ปรบลดลงอยางตอเนอง ส าหรบชองทางโทรทศนเตบโตไดเพยงเลกนอย ในขณะทโฆษณาผานชองทางออนไลนเตบโตสงอยางตอเนอง

ตดสนใจไมเลอกหรอไมสามารถรบเทคโนโลยเขามาสญเสยความสามารถในการแขงขน เกดปรากฏการณ ทเรยกวาการ Disrupt ซงเกดในหลายรปแบบ การเกดข นของธรกจ Platform ไดแยงลกคาไปจากหลายกจกรรม อาท การชมสอบนเทง15 การซ อสนคา การจองโรงแรม การเรยกรถโดยสาร หรอแมกระทงการสอสารเองกตาม16 การ Disrupt เ ก ด ข น จ ากก า ร ท ธ ร ก จ ท เ ป น Online Platform สามารถเสนอสนคาหรอบรการทสะดวกสบายข น ตรงกบความตองการมากกวาหรอราคาถกกวาเดม นอกจากน ธรกจทเขามาเสนอสนคาหรอบรการผาน Platform มการเปดเผยขอมลราคาและคณภาพผานระบบการใหคะแนนใหลกคาสามารถเปรยบเทยบกนได ท าใหธรกจทเขาไปขายสนคาหรอบรการผานชองทางเหลาน ตองเพมความสามารถในการแขงขนของตวเอง ไมวาเชงคณภาพโดยการใชขอมลเพอเสนอสนคาหรอบรการทตอบโจทยความตองการของลกคา หรอเชงราคา โดยการลดตนทนใหอยในระดบต า เพมประสทธภาพของธรกจ อนเทอรเนตเคลอนทชวยเพมประสทธภาพภาคธรกจไดหลายดาน 1) เพมยอดขาย จากการเพมชองทางการขยายตลาดผานโทรศพทมอถอหรอ platform ตาง ๆ การเขาถงกลมลกคาไดมากข นโดยเฉพาะในพ นทหางไกลหรอพ นทชนบท ชองทางการท าการตลาดทมประสทธภาพมากข น และการน าเสนอสนคาและบรการตรงตามความตองการของลกคาไดมากข นดวยขอมลทเกบจาก Mobile Application การศกษาของ Clarke (2008) พบวาการใชอนเทอรเนต ชวยเพมยอดขายจากตางประเทศได 6% และ 7.5-10% ส าหรบบรษทในภาคการผลตและภาคบรการ ตามล าดบ 2) ลดคาใชจาย จากการเปลยนการใหบรการในชองทางทเปน Physical มาใหบรการผานชองทางออนไลนแทน เชน ธนาคารพาณชยลดสาขาและพนกงานหลงจากลกคาหนมาใชบรการ mobile banking มากข น หรอการลดการลงทนมาใชบรการ Cloud มากข น ซงเปนการใหบรการแบบ (pay-per-use) โดยเสยคาใชจายเทาทใชบรการ 3) เพมผลตภาพ จากการตดตอผานโทรศพทเคลอนททสะดวกมากยงข น การท างานแบบยดหยน (telework) หรอการเพมความแมนย าโดยใชระบบ IT เชอมโยงขอมล ชวยเพม ผลตภาพในการท างาน โดยเฉพาะในธรกจ ทอา ศยการประสานงานคอนขางสง เชน บรการทางธรกจ เปนตน

16 จากการทผบรโภคเปลยนมาใชการสอสารผานการแชท โทรศพท หรอ video call ผาน Messaging Application มากข นท าใหสดสวนรายไดจากบรการเสยงของผใหบรการโทรศพทเคลอนทลดลงอยางตอเนองจากประมาณ 70% ในป 2551 เหลอประมาณ 30% ในป 2560

14

16

2528

34 34

0

10

20

30

40

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

E-commerce การเงน โรงแรมและภตตาคาร

สอบนเทง ขนสง บรการธรกจ

อสงหารมทรพย อนๆ รวม

ราย

รปท 5: จ านวน Startups ทไดรบการระดมทน

รปท 5: จ านวน Startups ทไดรบการระดมทน

ทมา: Techsauce, ค านวณโดยผเขยน

ทมา: Techsauce, ค านวณโดยผเขยน



Contact authors:

ปวร ศรมย เศรษฐกร

ฝายนโยบายโครงสรางเศรษฐกจ สายนโยบายการเงน

[email protected]

ชตพงศ กสขพนธ

เศรษฐกรปฏบตการระดบสง ส านกคาธรรมเนยมและอตรา

คาบรการในกจการโทรคมนาคม ส านกงาน กสทช.

[email protected]

บทความน เปนสวนหนงของความรวมมอทางวชาการระหว างธนาคารแห งประเทศไทยและ ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) ซงส าเรจลลวงไปไดดวยดดวยความเหนทเปนประโยชนและความชวยเหลอจาก คณศราวลย องกลมเกลยว คณจรพรรณ โอฬารธนาเศรษฐ ดร. จตเกษม พรประพนธ คณสวชชย ใจขอ คณปญญวชญ เศรษฐสมบรณ คณฐตา เภกานนท คณรตตยากร ลมณตชย คณกชพรรณ สลเลขนนท คณศภลกษณ ศรบ รณานนท คณทศพล ตองหย ดร. สรา ชนโชคสนต คณประถมพงศ ศรนวล คณฉตรชย กองอรรถ คณวษณ เพยรทอง คณศรพร หงสชชวาล คณโชต เหรยญกตตวฒน คณทศนวรรณ เหลาเจรญเกยรต รวมท งคณะ FAQ Editor ดร. สรช แทนบญ และ ดร. นครนทร อมเรศ ผเขยนขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน

References

Brynjolfsson, E., F. Egger, and A. Gannamaneni, (2017), Using Massive Online Choice Experiments to Measure Changes in Wellbeing, Presented at the 5th IMF Statistical Forum.

Boston Consulting Group (2015), The Mobile Revolution: How Mobile Technologies Drive a Trillion-Dollar Impact.

Bertschek, I., W. Briglauer, K. Huschelrath, B. Kauf, and T. Niebel (2016), The Economic Impacts of Telecommunications Networks and Broadband Internet: A Survey.

Crandall, R., W. Lehr, and R. Litan (2007), The Effects of Broadband Deployment on Output and Employment: A Cross-sectional Analysis of U.S. Data. Issues in Economic Policy, 6.

Edquist, H., P. Goodridge, J. Haskel, X. Li, and E. Lindquist, (2017), How Important Are Mobile Broadband Networks for the Global Economic Development.

The European Commission (2012), Unlocking the ICT growth potential in Europe: Enabling people and businesses.

IMF (2018), Measuring the Digital Economy

ITU (2012), Impact of Broadband on the Economy.

Shideler, D., N. Badasyan, L. Taylor (2007), The Economic Impact of Broadband Deployment in Kentucky. Federal Reserve Bank of St. Louis Regional Economic Development

จรฐ เจนพงพร (2018), ปจจบนและอนาคตของสตารทอพ.

ส านกงาน กสทช. (2018), เทคโนโลย 5G: แนวทางการอนญาตใหใชคลนความถ 5G ของตางประเทศและความทาทายของประเทศไทย.

อณยา ฉมนอย และ อรรถเวช อาภาศรกล (2018), เขาใจ “พรอมเพย” บรการโอนเงนและช าระงนทางเลอกใหม.

ธนาคารแหงประเทศไทยและส านกงานสถตแหงขาต (2017), รายงานผลส ารวจการเขาถงบรการทางการเงนภาคครวเรอน ป 2559.

References

Brynjolfsson, E., F. Egger, and A. Gannamaneni,

mailto:[email protected]

mailto:%[email protected]



ภาคผนวกท 1 ผลของการลงทนในภาคโทรคมนาคมตอการลงทนภาคเอกชน ผานแบบจ าลอง Vector Auto-Regression (VAR)17

การศกษาน ก าหนดตวแตแปรทสนใจ (Observed Variables) จ านวน 6 ตวแปร เรยงล าดบดงน การเตบโตของเศรษฐกจ (Real GDP) อตราดอกเบ ย (Real MLR) ดชนคาเงนบาททแทจรง (REER) เงนลงทนของบรษทโทรคมนาคม (CAPEX Telecommunication) และการลงทนภาคเอกชน (Real Private Investment)18 โดยเรยงล าดบตวแปร Observed Variables ดวย Cholesky Decomposition ใหการเปลยนแปลงของเงนลงทนของบรษทโทรคมนาคมเปนตวแปร Shock โดยใชขอมลป 2007-2018

ผลจากการว เคราะหเชงปรมาณดวยแบบจ าลอง Vector Autoregression (VAR) พบวา การลงทน ของบรษทผใหบรการระบบโทรศพทเคลอนทเพมข น 1% จะท าใหการลงทนภาคเอกชนเพมข นเฉลยสะสมท งหมด 0.016% ในชวง 4 ไตรมาสทมนยยะส าคญทางสถต (รปท 1)

รปท 1 ผลกระทบของตวแปรตาง ๆ จากการเปลยนแปลงขนาดของการลงทนของบรษทโทรคมนาคม 1 S.D.

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ค านวณโดยผเขยน

17 Vector Auto Regression (VAR) เปนการพจารณาตวแปรภายใน (Endogenous Variables) หลายตวในเวลาเดยวกน โดยเปนการใหตวแปรภายในถกอธบายโดยคาของตวแปรเดยวกนและตวแปรภายในอน ๆ ในอดต 18

ตวแปรทใชจะถกปรบใหเปนอตราการขยายตวเทยบกบปกอนหนา (% Year-on-Year) ยกเวนอตราดอกเบ ย เพอแกปญหาความไมนงของขอมล (Non-Stationary)



ภาคผนวกท 2 แบบจ าลองตารางปจจยการผลตและผลผลต (Input-Output Table 2010)

การศกษาน ใชหลกทฤษฎเศรษฐศาสตรและโครงสรางและกระบวนการทางเศรษฐกจในแบบจ าลองตารางปจจยการผลตและผลผลต (Input-Output Table 2010) ซงเกบรวบรวมโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต โดยแบบจ าลองอาศยหลกการทางคณตศาสตรในรปแบบของ System of Linear Relationship ซงแสดงใหเหนถงผลกระทบและความสมพนธของภาคอตสาหกรรมตาง ๆ ดงน

รปท 2 ตาราง Input-Output ซงสะทอนโครงสรางเศรษฐกจประเทศไทยในป 2010

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แปลงตาราง Input-Output ใหอยในรปแบบ System of Linear Relationship ไดดงน

1 11 21 180,1 1

2 12 22 180,2 2

180 1,180 2,180 180,180 180

...

...

. .................................... .

...

X X X X VA

X X X X VA

X X X X VA

= + + +

= + + +

= + + +

แปลงระบบสมการขางบนใหอยในรป matrix format ไดดงน

คา Input-Output coefficient หรอ technical coefficient (aij) สามารถแสดงใหเหนไดดง matrix A ดานลางน

ดงน น ความสมพนธท งหมดของตวแปรในตาราง Input-Output สามารถแปลงใหอยในสมการท (4) และ (5)

1

(1)n

j ij j

i

X X VA

indus1 indus2 indus3 … ICT … indus178 indus179 indus180 C I G X M X

indus1 X11 X12 X13 … X1,ICT … X1,178 X1,179 X1,180 C1 I1 G1 X1 M1 X1



. . . . … . . . . . . . . . . .

ICT XICT,1 XICT,2 XICT,3 … XICT,ICT … XICT,178 XICT,179 XICT,180 CICT IICT GICT XICT MICT XICT

. . . . … . … . . . . . . . . .

indus178 X178,1 X178,2 X178,3 … X178,ICT … X178,178 X178,179 X178,180 C178 I178 G178 X178 M178 X178



VA VA1 VA2 VA3 … VAICT … VA178 VA179 VA180

X X1 X2 X3 … XICT … X178 X179 X180

Forward

Back

ward

(2)ij

ij

i

Xa

X

11 12 1,180

21 22 2,180

180,1 180,2 180,180

...

...(3)

. . ... .

...

a a a

a a aA

a a a

(4)X AX VA

1( ) (5)X VA I A

11 12 1,180

12 22 2,1801

180,1 180,2 180,180

...

...( ) (6)

. . ... .

...

b b b

b b bI A B

b b b



โดยท (I-A)-1 คอคา Ghosh multiplier ซงแสดงใหเหนไดดง matrix B นอกจากน ในแตละ element (Bij) ยงแสดงใหเหนผลกระทบจาก sector i ไปยง sector j

โดยการวเคราะหผานจ าลองทางคณตศาสตรดงกลาวต งอยบนสมมตฐานทวาการลงทนในภาค ICT ซงประกอบดวยอตสาหกรรมยอยสามอตสาหกรรมคอ 1) การกอสรางอาคารและระบบสอสาร 2) บรการไปรษณยโทรเลข โทรศพทและการสอสาร และ 3) คอ วทย โทรทศน และบรการทเกยวของอน ๆ เมออตสาหกรรมดงกลาวมมลคาเพมข นหนงเทาตว หรอเทยบเทากบ 246 พนลานบาทในป ค.ศ. 2010 จะน าไปสการเปลยนแปลงมลคาผลผลตในภาคเศรษฐกจอน ๆ (Spillover Effect) ท งทางตรงและทางออมรวมเปนมลคาเทาใด

ผลการศกษาพบวาการลงทนในภาค ICT หนงเทาตว น าไปสการเพมข นของมลคาเพมท งส น 615 พนลานบาทหรอคดเปน multiplier ถงประมาณ 2.5 เทา โดยภาคอตสาหกรรมทมผลผลตเพมข นมากทสดหาอนดบแรก ไดแก 1) การบรการทางดานธรกจ (73.47 พนลานบาท) ซงประกอบดวยธรกจใหบรการทางดานการบญช กฎหมาย วศวกรรม สถาปตยกรรม การโฆษณา การเชาเครองมอเครองจกร บรการดานอนเตอรเนต เปนตน 2) สถาบนการเงน (20.31 พนลานบาท) 3) โรงแรมและทพกอน ๆ (9.27 พนลานบาท) 4) การขนสงทางอากาศ (6.88 พนลานบาท) และ 5) บรการเกยวเนองกบการขนสง (3.65 พนลานบาท) ซงประกอบดวยตวแทนการจดการทองเทยว และการใหบรการบรรจหบหอ การตรวจสอบ และการชงน าหนกสนคา เปนตน อยางไรกตาม การรบเทคโนโลย 3G ทเกดขนในป 2013 ท าใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผบรโภคจากการใชโทรศพทเคลอนทส าหรบการตดตอสอสารเพยงอยางเดยวมาเปนการท ากจกรรมอน ๆ มากขน ท าให multiplier อาจมคาแตกตางจากทไดประเมนไวดวยตาราง Input-Output Table ป 2010

รปท 3: ผลผลตทเพมขนจากการลงทนในโครงขาย

18.3%

4.1%3.7%

3.5%

4.1%

0

100

200

300

400

500

600

700

การบ

รการ

ทางด

านธร

กจ

โรงแ

รมแล

ะทพก

อน ๆ

การข

นสงท

างอา

กาศ

สถาบ

นการ

เงน

บรกา

รเกยว

เนอง

กบกา

รขนส

ง

พนลา

นบาท

มลคาผลผลตเดม มลคาผลผลตทเปลยนแปลงไป

ทมา: ค านวณโดยผเขยน หมายเหต: บรการทางดานธรกจ ไดแก ใหบรการทางดานการบญช กฎหมาย วศวกรรม สถาปตยกรรม การโฆษณา การเชาเครองมอเครองจกร บรการดานอนเทอรเนต เปนตน

ทมา: ค านวณโดยผเขยน



ภาคผนวกท 3 แบบจ าลอง Fixed Effects Regression Model

บทความน ประยกตใชแบบจ าลองตามงานศกษาของตางประเทศ19 เพอศกษาผลของการเพมข นของการเขาถงอนเทอรเนต (Broadband Penetration) ตอการเตบโตเศรษฐกจ (Real GDP Growth) โดยใชกรอบการวเคราะหตาม Cobb-Douglas production function ตามสมการท (1) โดยมการเปลยนเปนรป log form และเพมตวแปรเกยวกบการเขาถงอนเทอรเนตเขาไป ดงทเหนในสมการท (2) ดงน

𝑌𝑖,𝑡 = 𝑇𝐹𝑃𝑖,𝑡𝐾𝑖,𝑡𝛽𝐾

𝐿𝑖,𝑡𝛽𝐿 (1)

𝑙𝑛 𝑌𝑖,𝑡 = 𝛽𝐾𝑙𝑛𝐾𝑖,𝑡+𝛽𝐿𝑙𝑛𝐿𝑖,𝑡 + 𝛽𝑀𝐵𝑙𝑛𝑀𝐵𝑖,𝑡 + 𝛽𝐹𝐵𝑙𝑛𝐹𝐵𝑖,𝑡 + 𝜕𝑡𝑇𝑡 + (𝑎𝑖 + 𝜀𝑖.𝑡) (2)

การวเคราะหของผเขยนไดโดยใชแบบจ าลอง Fixed Effects (FE) เพอควบคมผลของปจจยเฉพาะของแตละประเทศ โดยใชขอมลของ 148 ประเทศในชวงป 2010-2017 ไดแก การเตบโตเศรษฐกจ (Yi,t) การสะสมทนเบ องตน (Ki,t) ก าลงแรงงาน (Li,t) การเขาถงอนเทอรเนตประจ าท (FBi,t) ซงเปนขอมลจาก The World Bank และ การเขาถงอนเทอรเนตเคลอนท (MBi,t) เปนขอมลจาก GSMA Intelligence โดยไดผลการวเคราะหดงน

ตารางท 1 ผลการวเคราะหจากแบบจ าลอง Fixed Effects Regression Model

Variables All Level of Income Level of Penetration

Low income

Middle income

High income

Low Penetration

High Penetration

lnMB lnFB lnK lnL Constant

0.034*** 0.028*** 0.183*** 0.651*** 11.062***

-0.025 -0.047 0.368** 2.652 -26.268

0.022** 0.024*** 0.140*** 0.956*** 6.686***

0.037*** 0.025** 0.232*** 0.486*** 12.962***

0.027*** 0.027*** 0.174*** 0.710*** 10.20***

0.100*** 0.034*** 0.271*** 0.478 11.97***

R-Sq. 0.69 0.60 0.72 0.71 0.70 0.73 Obs. 958 16 429 513 753 205 หมายเหต: ***,**,* คอระดบนยส าคญทางสถตท 0.01, 0.05 และ 0.10 ตามล าดบ, Level of Penetration แบงจากการเขาถง อนเทอรเนตเคลอนทท threshold = 50%

อยางไรกตามงานศกษาทอางองไดพบปญหาของ Endogeneity เนองจากการเตบโตของเศรษฐกจและการเขาถงอนเทอรเนตตางสงผลตอกนและกน ท าใหผลการศกษาอาจคลาดเคลอน โดยมการแกไขโดยการก าหนดสมการเพมเตมเพอมาก าหนดตวแปรการเขาถงอนเทอรเนตกอนทจะหาความสมพนธตอการเตบโตเศรษฐกจผานแบบจ าลอง Instrumental Variable (IV) อยางไรกตาม ดวยขอจ ากดของขอมลท าใหผลการศกษายงไมไดก าจดผลดงกลาว

19 Edquist, Goodridge, Haskel, Li and Lindquist (2017)

focused and quick (faq) issue 139 - bank of thailand · 2019. 7. 25. · focused and quick (faq)...

Documents