Martın 14-də “Naxçıvan Aqrolizinq” AçıqSəhmdar Cəmiyyətində muxtar respublikadayaz-tarla işlərinə hazırlıqla əlaqədar səyyarmüşavirə keçirilmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası baş naziri -nin birinci müavini Elşad Əliyev çıxış edərəkdemişdir ki, aqrar sahədə həyata keçirilənislahatlar və göstərilən dövlət dəstəyi muxtarrespublikada ərzaq təhlükəsizliyinin təminedilməsinə etibarlı zəmin yaratmışdır. İqti-sadiyyatın real sektorunun əsas istiqamətlərinimüəyyən edən dövlət proqramlarının həyatakeçirilməsi, lizinq xidmətlərinin genişlən-dirilməsi, taxıl və soyuducu anbarlarınhəcmi nin artırılması, istixana komplekslə-rinin, quşçuluq, balıqçılıq təsərrüfatlarının,meyvə -tərəvəz emalı müəssisələrinin yara-dılması nəticəsində muxtar respublikanınkənd təsərrüfatında inkişaf təmin edilmişdir.Artıq muxtar respublikada kənd təsərrüfatıməhsullarının intensiv amillər hesabına ar-tırılması üçün yeni innovativ texnologiyalartətbiq edilir, dünyanın aparıcı ölkələrindəistehsal olunan kənd təsərrüfatı texnikalarıistifadə olunur. Qeyd olunmuşdur ki, 2018-ci ilin payızındacari ilin məhsulu üçün muxtar respublikada31 min 667 hektar sahədə taxıl əkini aparıl-mışdır. Artıq muxtar respublikada yaz-tarlaişlərinə başlanılmışdır. Bu ilin yazında 27

min hektardan artıq sahədə əkin aparılacaq.Eyni zamanda 70 hektar sahədə yeni meyvəbağları, 6 hektar sahədə üzüm bağı, 106hektar sahədə tinglə bərpa, 170 hektar sahədəisə toxumla bərpa olmaqla, ümumilikdə, 352hektar sahədə yaşıllaşdırma tədbirlərinin apa-rılması nəzərdə tutulub. 2019-cu ilin muxtarrespublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elanolunması və Tədbirlər Planının təsdiq edilməsibu sahənin inkişafına səbəb olmuşdur. Hazırdamuxtar respublikada 525 böyük ailə təsərrüfatımövcuddur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov müşavirədəçıxış edərək demişdir: Muxtar respublikadahəyata keçirilən tədbirlər kənd təsərrüfatının

inkişafını təmin etmiş, əkinəyararlı torpaqlarəkin dövriyyəsinə qatılmış, aqrar sahədəməhsul istehsalı artırılmışdır. Bu işlərinhəyata keçirilməsində əsas məqsəd ondanibarətdir ki, muxtar respublikada torpaqlardansəmərəli istifadə olunsun, insanların məş-ğulluğu və ərzaq təhlükəsizliyi təmin edilsin,məhsul ixracı yaransın. Artıq muxtar res-publikada ərzaq təhlükəsizliyi təmin edilmiş,daxili tələbat ödənilməklə yanaşı, həm də

kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracına baş-lanılmışdır. Bütün bunlar isə yaradılan şəraitin,eyni zamanda kənd təsərrüfatı sahəsində ça-lışanların səyləri hesabına olmuşdur. Ali Məclisin Sədri muxtar respublikadakənd təsərrüfatının inkişafında əməyi olanlaratəşəkkürünü bildirərək demişdir: Bu günölkə Prezidenti kənd təsərrüfatının inkişafınavə ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasınahərtərəfli diqqət və qayğı göstərir. Ölkəmizinhər yerində əkinəyararlı torpaqlardan səmərəliistifadə olunur. Göstərilən dövlət qayğısı nə-ticəsində əhalinin bu sahəyə marağı artıb.Torpaq mülkiyyətçilərinə subsidiyaların ve-rilməsi, torpaqların vergidən azad olunması,kənd təsərrüfatı məhsullarının sərbəst satışı

üçün şəraitin yaradılması, güzəştli şərtlərləkreditlərin və texnikaların verilməsi aqrarsahənin inkişafına səbəb olmuşdur. Bu sahədəhəyata keçirilən tədbirlərin nəticəsidir ki,muxtar respublikanın aqrolizinq xidmətində300-dən artıq müasir kənd təsərrüfatı texnikasıvardır. Ali Məclisin Sədri demişdir: Ümummilliliderimiz Heydər Əliyev ötən əsrin 90-cı illə-rinin əvvəllərində muxtar respublikaya rəhbərlik

etdiyi zaman torpaqların özəlləşdirilməsinəbaşlanılmış və bu proses 1996-cı ildə başaçatdırılmışdır. Bu gün Naxçıvan Muxtar Res-publikasının torpaq mülkiyyətçiləri arasındafermer təsərrüfatı yaradanlar və ailə təsərrü-fatları quranlar da vardır. Qarşıda duran əsasvəzifə ailə təsərrüfatlarını və fermerləri müasirtexnikalarla təmin etməkdən və fəaliyyətlərinigenişləndirməkdən ibarətdir. Muxtar respub-likada bu istiqamətdə ardıcıl tədbirlər həyatakeçirilir. Dövlət tərəfindən güzəştli şərtlərləkreditlərin verilməsi, kənd təsərrüfatı məh-sullarının satış yarmarkalarının təşkili vəsərbəst ixracı bu sahənin inkişafına səbəb ol-muşdur. Meliorativ tədbirlərin görülməsi, tor-paqların su təminatının yaxşılaşdırılması,

yeraltı suvarma şəbəkələrinin qurulması, yenisubartezian quyularının qazılması, kəhrizlərinbərpası, suvarma kanallarının mütəmadi tə-mizlənməsi və anbarlara suyun yığılmasıəkilən torpaqlardan səmərəli istifadə olunmasınaimkan verir. Eyni zamanda kənd təsərrüfatısahəsində çalışanlara dövlət dəstəyi ilə güzəştlişərtlərlə texnikaların verilməsi və əl əməyininyüngülləşdirilməsi həm bu sahəyə marağı,həm də kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalındarentabelliyi artırmışdır. Ali Məclisin Sədri demişdir: Bu il Nax-çıvan Muxtar Respublikasında “Ailə təsər-rüfatları ili” elan olunub. Bu, təsadüfən qəbulolunmuş qərar deyil. Artıq muxtar respubli-kada ixtisaslaşmış ailə təsərrüfatları fəaliyyətgöstərir, müxtəlif çeşiddə məhsullar istehsalolunur. Ailə təsərrüfatlarında istehsal olunmuşməhsulların qablaşdırılması üçün tədbirlərgörülür, yarmarka və festivallar keçirilir.Lakin buna baxmayaraq, rayon icra haki-miyyətləri və aid qurumlar ailə təsərrüfatlarınıninkişafına bundan sonra da dəstək verməli-dirlər. Ailə təsərrüfatları maarifləndirilməli,kreditlər verilməli, ailə təsərrüfatlarındakımal-qaranın sayı artırılmalı, əkin atlaslarındansəmərəli istifadə olunmalı, torpaqların xü-susiyyətlərinə uyğun əkinlər aparılmalı vəmeyvə bağları salınmalıdır. Hər bir ailə tə-sərrüfatı ilə fərdi iş aparılmalı, onlara istiqamət

verilməli, istehsal etdikləri məhsullar daxilibazara çıxarılmalı və ixraca yönəldilməlidir.Rayonlar üzrə ailə təsərrüfatları qeydiyyataalınmalı, gələcəkdə ailə təsərrüfatlarının ge-nişləndirilərək fermer təsərrüfatlarına çev-rilməsinə şərait yaradılmalıdır. Gətirilən yenitexnikalar və aqrar sahədə həyata keçiriləndigər tədbirlər də ailə təsərrüfatlarının inki-şafına xidmət edir. Aid təşkilatlar ailə təsər-rüfatlarının inkişafında təşəbbüskarlıq gös-tərməli, onların ehtiyacları ödənilməli vəfəaliyyətləri genişləndirilməlidir. Dövlət buişlərin görülməsi üçün lazımi şərait yaradıb.Çünki ailə təsərrüfatı həm ailə üzvlərininməşğulluğunu təmin edir, həm də bazarın

Naxçıvanda yaz-tarla işlərinə hazırlıqla əlaqədar müşavirə keçirilib

Øß ÃÐDoğma, canım-varlığım qədərsevdiyim Azərbaycanımmənim qibləgahımdır

Təsisçi: Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi və Nazirlər Kabineti

Gündəlik ictimai-siyasi qəzet

qapısıQəzet 1921-ci

ildən çıxır Sayı: 52 (23.214)

15 mart 2019-cu il, cümə

Martın 14-də Azərbaycanın paytaxtında Prezident İlham Əliyevin himayəsi və Nizami

Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Dünyanın yeni xarici siyasəti” mövzusunda

VII Qlobal Bakı Forumu işə başlayıb.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Forumun açılış mərasimində iştirak

edib.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Forumda nitq söyləyib.

* * *

Martın 14-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev VII Qlobal Bakı

Forumunda iştirak edən Əfqanıstan İslam Respublikasının Prezidenti Məhəmməd Əşrəf

Qani, Albaniya Prezidenti İlir Meta, Bosniya və Herseqovinanın Rəyasət Heyətinin üzvü

Şefik Caferoviç, Moldova Prezidenti İqor Dodon, Monteneqro Prezidenti Milo Cukanoviç,

Bolqarıstan Respublikasının Baş naziri Boyko Borisov və Rumıniyanın Baş nazirinin

müavini xanım Ana Birçal ilə görüşüb.

Rəsmi xronika

Ardı 2-ci səhifədə

2

15 mart – Dünya İstehlakçı Hü-quqlarının Müdafiəsi Günü bütündünyada olduğu kimi, ölkəmizdədə qeyd edilir. İstehlakçıların hü-quqlarının müdafiəsi sahəsində döv-lət siyasətinin əsası ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindənqoyulmuşdur. 1995-ci il sentyabrın19-da “İstehlakçıların hüquqlarınınmüdafiəsi haqqında” AzərbaycanRespublikasının Qanunu qəbul olun-muş, bu sahədə hüquqi bazanın tamşəkildə formalaşdırılması istiqamə-tində məqsədyönlü və ardıcıl işlərhəyata keçirilmişdir. Ötən müddətdəistehlakçıların hüquqlarının müdafiəsiilə bağlı bir sıra normativ-hüquqiaktlar da qəbul edilmiş, qanunveri-cilik bazası möhkəmləndirilmişdir.Hazırda ölkəmizdə bütün sahələrdəkeyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalqstandartlara uyğunlaşdırılması isti-qamətində ciddi tədbirlər görülür.Bu gün Azərbaycanda daxili bazarınformalaşdırılması və istehlakçı hü-quqlarının qorunması istiqamətindəqarşıya qoyulan əsas vəzifə əhalininistehlak mallarına olan tələbatınıyerli istehsal hesabına yüksəkkey-fiyyətli məhsullarla təmin etməkdənibarətdir. Bu gün muxtar respublikada iq-tisadi inkişafın səmərəliliyinin ar-tırılmasında keyfiyyət əsas meyarkimi qəbul olunur. Buna görə dədaxili bazarın və istehlakçıların hü-quq və mənafelərinin qorunmasıistiqamətində təsərrüfat subyektlə-rində istehsal edilən və idxal olunanməhsulların keyfiyyətinə dövlət nə-zarəti diqqət mərkəzində saxlanılır.Həyata keçirilmiş nəzarət tədbirlə-rinin təhlili istehlak bazarında əsaslı

keyfiyyət dəyişikliklərinin müşahidəedildiyini göstərir. Belə ki, sahibkar -ların öz öhdəliklərinə daha məsu-liyyətlə və istehlakçıların hüquqla-rına hörmətlə yanaşması əldə olunanbaşlıca uğur kimi dəyərləndirilə bi-lər. Hazırda qarşıda duran əsasvəzifə istehlakçıların hüquqlarınınmüdafiəsi, əmtəə bazarlarının key-fiyyətsiz və sağlamlıq üçün təhlükəliməhsullardan qorunması məqsədiləişlərin daha da gücləndirilməsi vəbu sahədə zəruri tədbirlərin görül-məsindən ibarətdir. Daxili bazarın və istehlakçılarınhüquqlarının qorunmasında inzibatitədbirlərlə yanaşı, istehlakçılarınvə sahibkarların maarifləndirilməsiçox böyük əhəmiyyət kəsb edir.Məhz bu səbəbdən müxtəlif təd-birlərin keçirilməsi, kütləvi infor-masiya vasitələrində istehlakçı hü-quqları ilə bağlı xüsusi verilişlərinhazırlanması, ticarət və ictimai iaşəobyektlərində çalışan xidmət işçi-lərinin təlimatlandırılması və digərbu kimi tədbirlər həyata keçirilir. Yеrli istehsalın genişləndirilməsivə istеhsаlçılаrın mənаfеlərinin qо-runmаsı məqsədilə “Naxçıvan Mux-tar Respublikasında istehsal olunanvə tələbatı 100 faiz ödəyən ərzaqvə qeyri-ərzaq məhsulları haqqındaməlumat” hazırlanaraq aidiyyətiüzrə göndərilmiş, tоpdаn və pərа-kəndə sаtış оbyеktlərində yеrli is-tеhsаl məhsullаrının sаtışınа üstün-lük vеrilməsi ilə bаğlı sаhibkаrlаrlа

mааrifləndirici tədbirlər görülmüş-dür. Artıq sahibkarlar tərəfindən,xüsusilə yeyinti məhsullarının lazımikeyfiyyətdə istehsalına, onların sax-lanma şəraitinə riayət olunmasına,daşınmasına və satışına, istehlak-çılara göstərilən xidmət səviyyəsininxeyli dərəcədə yaxşılaşdırılmasınanail olunmuşdur. Məhsulun istehlakçıya çatdırıl-masında bütün tələblərə riayət olu-nur ki, bu da muxtar respublikaəhalisinin ekoloji cəhətdən təmiz,keyfiyyətli və etibarlı ərzaqla tə-minatına imkan verir. Bunun üçünistehlak bazarında mütəmadi olaraqməhsulların keyfiyyət və qiymətinənəzarət tədbirləri, malların keyfiyyətvə təhlükəsizlik göstəriciləri üzrəlaborator müayinələrin aparılması,nəticələrə uyğun olaraq operativtədbirlərin görülməsi həyata keçi-rilir. 2018-ci ildə istehlakçılarınhüquqlarının qorunması məqsədilə959 halda istehsal, ticarət, ictimaiiaşə, məişət və digər növ xidmətobyektində nəzarət aparılmış, is-tehlak müddəti bitmiş məhsullarticarət dövriyyəsindən çıxarılmış,sahibkarlıq subyektləri barəsindəqanunvericiliyə uyğun tədbirlər görülmüşdür. Ərzaq mallarının keyfiyyət vətəhlükəsizlik göstəricilərinin qiy-mətləndirilməsi də diqqət mərkə-zində saxlanılmışdır. Belə ki, ötənil ərzaq mallarının keyfiyyət vətəhlükəsizlik göstəricilərinin qiy-

mətləndirilməsi ilə bağlı 996 səyyarvə 2062 halda mal nümunəsi la-boratoriya analizindən keçirilmiş-dir. Müayinə aparılmış mallar, əsa-sən, taxıl emalı məhsulları, unlu-qənnadı məmulatları, süd və südməhsulları, konservlər, ət və ətməhsulları, meyvə-tərəvəz, mineralsular və sərinləşdirici içkilər, tamlıməhsullar, yağlar və digər məh-sullar olmuşdur. Müayinə nəticə-sində 9 halda malların keyfiyyətvə təhlükəsizlik göstəricilərininnormativ-texniki sənədlərin tələb-lərinə uyğun olmadığı müəyyənedilmiş və bununla bağlı müvafiqtədbirlər görülmüşdür. İstehlakçıların hüquqlarının qo-runması istiqamətində həyata ke-çirilən tədbirlərdən biri də süniqiymət artımının qarşısının alın-masıdır. Belə ki, əhali tərəfindəndaha çox istehlak olunan malların,həmçinin ərzaq malları, tikinti ma-terialları və tərəvəz məhsullarınınorta bazar qiymətlərinin səviyyəsi,dinamikası və dəyişmə meyilləribarədə məlumatların toplanılmasıvə təhlili məqsədilə monitorinqlərdavam etdirilmiş, ötən il 3437 addaərzaq və qeyri-ərzaq məhsullarınıntоpdаn və pərаkəndə sаtış qiymət-ləri nəzаrətdə sахlаnılmışdır. Daxilibazarda qiymət intizamına nəzarətingücləndirilməsi məqsədilə aidiyyətimərkəzi icra hakimiyyəti orqanla-rının əməkdaşları ilə birlikdə həf-tədə bir dəfə olmaqla, daxili ba-

zarda əsas istеhlak mallarının pə-rakəndə satış qiymətlərinin moni-torinqi həyata kеçirilmiş, müəyyənolunmuş qiymətlərin pərakəndə sa-tış qiymətləri ilə müqayisəli təh-lilləri aparılmışdır. Muxtar respublikada ailə təsər-rüfatlarının inkişafı diqqətdə sax-lanılır. Bu sahədə fəaliyyətin ge-nişləndirilməsi, festivalların keçi-rilməsi, istehsal olunmuş məhsullarınqablaşdırılması, 2019-cu ilin “Ailətəsərrüfatları ili” elan olunması, bu-nunla bağlı Tədbirlər Planının təsdiqolunması mühüm əhəmiyyət daşıyır.Yaradılan şərait və həyata keçiriləntədbirlər ailə təsərrüfatlarının inkişafıilə yanaşı, həm də istehlakçılarınyerli, keyfiyyətli və standartlarauyğun qablaşdırılmış məhsullarlatəminatına imkan verir. Nахçıvаn Muхtаr RеspublikаsıАli Məclisi Sədrinin tаpşırığınaəsаsən kənd təsərrüfаtı istеhsаlçı-lаrının fəаliyyətinin stimullаşdırıl-mаsı, əhаlinin tələbаtının dаhа dоl-ğun ödənilməsi, süni qiymət аrtı-mının qаrşısının аlınmаsı məqsədiləMərkəzi bаzаrdа kənd təsərrüfаtıməhsullаrının və еmаl sənаyеsiməhsullаrının sаtışı yаrmаrkаsı təş-kil olunur. Bu da istehlakçılarınkeyfiyyətli məhsulla təminatındamühüm rol oynayır. İstehlakçıların hüquqlarının qo-runması yalnız dövlətin işi deyil.Bu, daha çox ümumxalq işidir. Hərbirimiz istehlakçı kimi öz hüquq-larımızı yaxşı bilməli və bu işə öztöhfəmizi verməliyik.

Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin

mətbuat xidməti

İstehlakçı hüquqları qorunur

yerli məhsullarla təminatında mühüm roloynayır. Ona görə də ailə təsərrüfatlarını in-kişaf etdirməklə ərzaq təhlükəsizliyini vəməşğulluğu təmin etmək qarşıda duran əsasvəzifədir.

Ali Məclisin Sədri aid dövlət təşkilatlarıtərəfindən qarşıya qoyulmuş vəzifələrin la-yiqincə yerinə yetiriləcəyinə və ailə təsərrü-fatlarının formalaşmasında ciddi dönüşə nailolunacağına əminliyini bildirmiş, bu işdəhər kəsə uğurlar arzulamışdır. Sonra Ali Məclisin Sədri “Naxçıvan Aq-rolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindənalınmış yeni kənd təsərrüfatı texnikalarınabaxmışdır.

Bildirilmişdir ki, fəaliyyəti dövründə “Nax-çıvan Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətitərəfindən 2667 kənd təsərrüfatı texnikasıalınmışdır. Həmin texnikaların 2086-sı lizinqyolu ilə torpaq mülkiyyətçilərinə, ailə təsər-

rüfatlarına və fermerlərə verilmişdir. Lizinqəverilmiş texnikalara görə 7 milyon 370 minmanat güzəşt tətbiq edilmiş, 314 ədəd texnikavə texnoloji avadanlığın dəyəri tam ödənil-diyindən 207 sahibkara həmin texnikalarınonların şəxsi mülkiyyətinə keçirilməsinə dairsənədlər təqdim olunmuşdur. 2019-cu ildətələbata uyğun olaraq 292 texnika və texnolojiavadanlıq alınaraq muxtar respublikaya gətirilmişdir. Alınan texnikalardan 10-u

kombayn, 66-sı traktor, 54-ü kotan, 12-siçiləyici, 15-i rotorlu otbiçən, 13-ü dırmıq,13-ü gübrəsəpən, 20-si kanalaçan, 15-i qırxımaparatı, 5-i taxılsəpən, 1-i toxumtəmizləyən,4-ü çizel, 4-ü dərmansəpən, 25-i qüvvəliyem maşını, 10-u otdoğrayan maşın, 2-si əlilə yer şumlayandır. Həmçinin alınmış ava-danlıqlar içərisində 17 dəst çiləmə suvarmasistemi də vardır. “Naxçıvan Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cə-miyyətində və rayon bazalarında fəaliyyət

göstərən baytarlıq aptekləri, ehtiyat hissə vəgübrə anbarları, eləcə də təmir sexləri muxtarrespublikada yaz-tarla işlərinin, becərmə vəyığım proseslərinin uğurla həyata keçiril-

məsinə imkan verəcəkdir. Ali Məclisin Sədri aqrar sahədə ailə tə-sərrüfatlarının formalaşdırılması, ailə təsər-rüfatlarının tələbatına və sifarişlərinə uyğuntexnikaların alınıb gətirilməsi, kənd təsərrü-fatının inkişafında texnoloji yeniliklərintətbiqi və səmərəli metodlardan istifadə iləbağlı maarifləndirmə işlərinin aparılması,rayon icra hakimiyyətləri və İqtisadiyyat Na-zirliyi tərəfindən ailə təsərrüfatlarının müra-ciətlərinin araşdırılması və kreditlərin veril-

məsinin davam etdirilməsi barədə tapşırıqlarvermişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası

Ali Məclisinin mətbuat xidməti

15 mart – Ümumdünya İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi Günüdür

3 AMEA Naxçıvan Bölməsində “Naxçıvan Muxtar Respublikasının

coğrafiyası” ikicildliyinin təqdimatı olub.

Tədbiri bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açaraq fundamentalnəşrin elmi dəyərindən danışıb. Alim bildirib ki, AMEA-nın Akademik

Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu ilə birgəhazırlanan, Naxçıvan Muxtar Respublikası AliMəclisinin dəstəyi ilə çap edilən kitabın birincicildində zəngin təbii şəraitə və təbii ehtiyatlaramalik olan muxtar respublika ərazisinin fizikicoğrafiyasının müxtəlif sahələrini əhatə edən ənson elmi tədqiqatların nəticələri əks olunub. Fun-damental əsərdə Naxçıvan ərazisinin geoloji qu-ruluşu, relyefi, iqlimi, suehtiyatları, torpaq və bitki

örtüyü, heyvanlar aləmi və landşaftları araşdırıl-maqla, fiziki-coğrafi rayonlaşdırma vahidləri ay-rılıb və onlar geniş şərh edilib. Diqqətə çatdırılıb ki, “Naxçıvan Muxtar Res-publikasının coğrafiyası”nın ikinci cildində muxtarrespublikanın iqtisadi, sosial və siyasi coğrafiyasınınmüxtəlif sahələrinə aid elmi tədqiqatların nəticələrihərtərəfli işıqlandırılıb. Kitabda bu diyarın siyasi-iqtisadi, coğrafi mövqeyi, təbii şəraiti və təbii ehtiyatları, toponimikası,əhalinin məskunlaşması və digər son statistik məlumatlar yer alıb.Həmçinin Naxçıvanda sənayenin, kənd təsərrüfatının və infra strukturunəsas sahələri araşdırılıb, inzibati ərazi vahidləri iqtisadi-coğrafi istiqamətdəətraflı təhlil olunub. Sosial sahədə baş verən əhəmiyyətli dəyişikliklərkonkret faktlarla ikinci cilddə ictimaiyyətə təqdim edilib. Sonra Naxçıvan Dövlət Universitetinin dosenti, coğrafiya üzrə fəlsəfədoktoru Nazim Bababəylinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasınıncoğrafiyası Azərbaycan elmində yeni nailiyyətdir” mövzusunda məruzəsidinlənilib. Bölmənin Təbii Ehtiyatlar İnstitutunun Coğrafiya şöbəsininkiçik elmi işçiləri Qiyas Qurbanov və Lamiyə Əliyeva çıxış edərək yeninəşrin elmi dəyərindən söz açıblar.

Naxçıvan Muxtar Respub-

likası Təhsil Nazirliyi və Nax-

çıvan Muxtar Respublikası Rəs-

samlar Birliyinin təşkilatçılığı

ilə ümumtəhsil məktəblərinin

şagirdləri arasında “Milli-

mənəvi dəyərlərimiz: Novruz

bayramı” mövzusunda rəsm

müsabiqəsi keçirilib.

Naxçıvan Şəhər HeydərƏliyev Uşaq-Gənclər YaradıcılıqMərkəzində keçirilən rəsm müsa-biqəsində ümumtəhsil məktəblərindətəhsil alan bütün yaş qruplarındanolan 40 şagird iştirak edib. Naxçıvan Muxtar Respublikasıtəhsil nazirinin müavini HeyranƏhmədova tədbirdə çıxış edərəkbildirib ki, muxtar respublikamızdamədəniyyətin, o cümlədən təsvirisənətin, xüsusən də rəssamlığın in-kişafına böyük diqqət və qayğı gös-tərilir.

Qeyd olunub ki, Novruz bayra-mına həsr olunmuş rəsm müsabi-qəsi muxtar respublika məktəbli-lərinin yaradıcılıq qabiliyyətlərinindaha da inkişaf etdirilməsi, gəncnəslin mənəvi, bədii və estetikdünyagörüşünün formalaşmasına,gənc lərdə vətənpərvərlik duyğu-larının daha da gücləndirilməsinəxidmət edir. Məktəblilər adət-ənənələrimizin,milli-mənəvi dəyərlərimizin əbədi-yaşarlıq rəmzi olan, baharın gəlişini

tərənnüm edən Novruz bayramı iləbağlı müxtəlif mövzularda 2 saat

müddətində rəsm çəkiblər.Müsabiqə iştirakçılarının iş-

ləri münsiflər heyəti tərəfindənqiymətləndirilib. Nəticələrə uy-ğun olaraq rəsm müsabiqəsindəbir I yer, iki II yer, üç III yer vəaltı həvəsləndirici yer olmaqla,12 qalib müəyyən edilib.

Qeyd edək ki, “Milli-mənəvidəyərlərimiz: Novruz bayramı”mövzusunda inşa yazı müsabi-

qəsi də keçirilib. Müsabiqədəümumtəhsil məktəblərinin IX-XIsiniflərində təhsil alan 100 şagirdiştirak edib. Yazı müsabiqəsindəbir I yer, iki II yer, üç III yer və altıhəvəsləndirici yer olmaqla, 12 qalibmüəyyən edilib. Hər iki müsabiqənin qalibləridiplom və hədiyyələrlə mükafat-landırılıblar.

– Görüşlərimizin birində, ürəyihər zaman Naxçıvanla, Naxçıvanteatrı ilə döyünən, Xalq artisti, re-jissor Kamran Quliyev səhnələş-dirmək üçün tarixi dramların azlı-ğından gileyləndi. İrəvan xanlığınıntarixindən bəhs edən “İrəvan – üzügünəşə baxan şəhər” və Şəki xanıHacı Çələbi xana həsr etdiyim “Qı-zılqaya xəyanəti” adlı tarixi dram-larımla tanış olduqdan sonra Kamranmüəllim Ehsan xan Kəngərli haq-qında dram əsəri yazmağı məsləhətbildi. Naxçıvan xanlığının tarixinidaha dərindən öyrənməyə başladım.AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri,akademik İsmayıl Hacıyevin mü-təxəssis kimi verdiyi məsləhətlərmaraqlı bir dram əsərinin ərsəyəgəlməsində böyük rol oynadı. Nax-çıvan xanlığı haqqında olan mate-rialları oxuyarkən Naxçıvan şəhərivə Ehsan xan haqqında çoxlarınınbilmədiyi maraqlı faktlarla qarşı-laşdım ki, həmin hadisələrdən biridramın süjet xəttinin əsasını təşkiletdi. Naxçıvana gəlişimin məqsədidə məhz həmin tamaşanın prem-yerasında iştirak etmək idi. Tamaşanıizlədik, bir sözlə, möhtəşəm keçdi,inanıram ki, teatrsevərlər tərəfindənyüksək dəyərləndirildi. Ümumilikdəisə Azərbaycanın dövlətçilik tari-xində özünəməxsus yeri olan Nax-çıvanın muxtariyyət tarixindən bəhsedən əsərlərin səhnələşdirilməsi bö-yük əhəmiyyət daşıyır. Naxçıvan Dövlət Universitetindətələbələrlə görüşümüz də çox ma-raqlı oldu, – deyən Xaqani Əliyevburada yetişdirilən kadrların gələ-cəkdə incəsənətin müxtəlif sahələ-rinə öz töhfələrini verəcəklərinəinandığını vurğuladı. Görüşdə iştirakedən Xalq artistləri Kamran Quliyevvə Sərvər Əliyev, qiraət ustası Zül-fiyyə Eldarqızı gələcəkdə bu sənətləməşğul olacaq gənclərə öz tövsi-

yələrini verdilər. Suallardan da aydıngörünür ki, burada təhsil alan tələ-bələr incəsənətə çox maraqlıdırlarvə bu sahəni sevərək seçiblər. Digərtərəfdən Naxçıvan Dövlət Univer-sitetinin Tələbə Teatr Studiyasınınfəaliyyəti istedadlı tələbələrin in-kişafında, onların yaradıcılıq baca-rıqlarının püxtələşməsində böyükrol oynayır. Xaqani Əliyev bildirdi ki, CəlilMəmmədquluzadə adına NaxçıvanDövlət Musiqili Dram Teatrında dün-ya standartlarına cavab verən birsəhnəni görəndən sonra muxtar res-publikada mədəniyyətə göstərilən

qayğının bir daha şahidi oldum. Bu-rada yaradılmış şəraitə heyrətini vəməftunluğunu gizlədə bilməyən yazıçıteatrla bağlı fikirlərini belə ifadə etdi:“Bu əzəmətli bina, möhtəşəm səhnə,bənzərsiz şərait insanda yalnız yara-dıcılıq şövqü və xoş hisslər yaradır.Yəqin ki, buradakı təəssüratlarımıuzun müddət unuda bilməyəcəyəm.Mən bir çox ölkələrdə, bir çox teatr-larda olmuşam. Səmimiyyətimə ina-nın, heç bir yerdə belə gözəl, möh-təşəm teatr binası görməmişəm. Ada-ma elə gəlir ki, sanki nağıllar alə-mindədir, buradakı nizam-intizam,səliqə-sahman, peşəkar aktyor-rejissorheyəti tərifəsığmazdır”. Tarixi əsərlər müəllifi şəhərimizhaqqında da təəssüratlarını bölüşdü: – Bu şəhər mənim yaddaşımdamuzeylər, tarixi abidələr şəhəri kimiqalacaq. Hər addımda bir muzey,bir abidə var. Naxçıvandakı dünyacatanınmış müqəddəs Əshabi-Kəhfziyarətgahına getmək çoxdankı ar-zum idi. Bu arzuma çatdım. Həqi-qətən də, bu ziyarətgah insanı özsehrinə salan, möcüzəli bir məkandır.Naxçıvandakı sakitlik, səliqə-sah-man, nizam-intizam məni heyran

etdi. Bu şəhər qəlbimi oxşadı, gözəltəbiəti, təmiz havası ilə yanaşı,müasirliyi, abadlığı, könül rahatlığımənə əsl zövq verdi. Keçmişini,tarixini, bu gününü göz bəbəyi kimiqoruyan, tarixi qəhrəmanlarına, ağ-saqqallarına, ziyalılarına, sadə adam-larına, sözə, sənətə ehtiramla ya-naşan, əzəməti və gözəlliyi ilə ruhadinclik gətirən qeyrət qalası Nax-çıvandakı bu gözəllikləri qurub- yaradanlara eşq olsun. Qeyd edək ki, yazıçı-dramaturqXaqani Əliyevin Naxçıvan MuxtarRespublikasının 95 illik yubileyinəhəsr olunmuş “Ehsan xan Kəngərli”tarixi dramının quruluşçu rejissoruXalq artisti Kamran Quliyev, qu-ruluşçu rəssamı Naxçıvan MuxtarRespublikasının Əməkdar rəssamıƏbülfəz Axundov, musiqi tərtibatçısıAzərbaycan Respublikasının Əmək-dar mədəniyyət işçisi İmamquluƏhmədovdur. İlk dəfə Naxçıvan teatrında səh-

nəyə qoyulan “Ehsan xan Kəngərli”tamaşasında Naxçıvan xanlığınındüşdüyü çətin vəziyyətdən çıxış yoluaxtaran Ehsan xanın siyasi düşün-cələri və xüsusən ermənilərin Nax-çıvana yerləşdirilməsinin qarşısınıalmaq üçün rus diplomatı AleksandrSergeyeviç Qriboyedovla apardığısöhbətlər olduqca maraq doğurur. Tamaşada Ehsan xanla yanaşı,Abbasqulu ağa Bakıxanov və digərtarixi obrazlar da tamaşaçıda böyükmaraq doğurur. Bakıxanov ermənifitnələrinin qarşısını almaq üçünEhsan xana çıxış yolu tapmaqdakömək edir. “Ehsan xan Kəngərli”tamaşasında dövrün ictimai-siyasihadisələri faktlarla səhnəyə gətirilirki, bu da tamaşaçını cəlb edir. Tamaşada Azərbaycan Respub-likasının Xalq artistləri Rza Xudi-yev (Ehsan xan), Rövşən Hüseynov(Kalbalı xan), Həsən Ağasoy (Kə-rim xan), Azərbaycan Respubli-kasının Əməkdar artistləri BəhruzHaxverdiyev (Şıxəli bəy), SəyyadMəmmədov (Qriboyedov) və di-gərləri maraqlı obraz və personajlaryaradıblar.

Ordubad rayonunun Baş DizəKənd Mərkəzində “Reproduktivsağlamlıq və ailə dəyərləri” möv-zusunda tədbir keçirilib. TədbiriOrdubad Rayon İcra Hakimiyyətibaşçısının müavini Fərqanə Hü-seynli açaraq belə tədbirlərin əhə-miyyətindən danışıb. “Ailələrdə qadınların ailə dəyər-lərinin və sağlam həyat tərzinin aşı-lanmasında əsas rolu” mövzusundaNaxçıvan Muxtar RespublikasınınAilə, Qadın və Uşaq Problemləriüzrə Dövlət Komitəsinin sədri Ra-milə Seyidova çıxış edərək ailəninxalqımızın milli mentalitetində mü-hüm yer tutmasından, qadınlarıngələcək nəslin fiziki-mənəvi tərbi-yəsindəki rolundan danışıb. Ramilə Seyidova qeyd edib ki,aparılan təhlillərə görə, Ordubadrayonu üzrə 17 min 895 uşaq vardırki, onlardan da 157-nin sağlamlıqimkanları məhduddur. Bu da ümumiuşaqların 0,8 faizini təşkil edir.Muxtar respublika üzrə 1950 sağ-lamlıq imkanları məhdud uşaq vardırki, bu uşaqların da 8,05 faizi Ordu-

bad rayonunun payına düşür. Bütün bunlar onu göstərir ki, sağ-lam ailənin formalaşması üçün tərəflərsağlam həyat tərzi yaşamalı, nikahadaxil olarkən həkim müayinəsindənkeçməli və sonrakı dövrdə də qa-dınların reproduktiv sağlamlığı daimdiqqət mərkəzində saxlanılmalıdır. “Qadınlarda virus hepatitlərininfəsadları, bətn daxilindəki uşağınxəstəlikləri və onlarla mübarizə yol-ları” mövzusunda isə NaxçıvanMuxtar Respublikası Doğum Mər-kəzinin həkim ginekoloqu, tibb elm-ləri üzrə fəlsəfə doktoru GültəkinƏliyeva çıxış edərək Ordubad rayonuüzrə doğulan sağlamlıq imkanlarıməhdud uşaqların əsas xəstəliklərininyaranması səbəbləri barədə slaydvasitəsilə məlumat verib. Sonda tədbir iştirakçılarının sualları cavablandırılıb, onlaramüvafiq mövzularda maarifləndiricibroşürlər paylanılıb.

Naxçıvan Muxtar RespublikasıRəssamlar Birliyi fevral ayında Nax-çıvan rəssamlıq məktəbinin görkəmlinümayəndələrinin yaradıcılıqlarına,eləcə də əlamətdar tarixi günlərə həsrolunmuş sərgilərin təşkilini diqqətdəsaxlamışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərliadına Sərgi Salonunda İran İslam Respublikasının tanınmış incəsənətxadimi Qulamrza Rahpeymaninin “Rəssamın yaradıcılıq yolu”, Xocalısoyqırımına həsr olunmuş “Unutsaq, unudularıq” adlı rəsm sərgiləri ke-çirilmişdir. Naxçıvan rəssamlıq məktəbinin görkəmli nümayəndəsi,realist rəssam Bəhruz Kəngərlinin anım günü ilə əlaqədar tədbir təşkilolunmuş, Babək Rayon Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzində “Rəssamlıqdaperspektiv” mövzusunda ustad dərsi keçilmişdir. Birlik Türkiyənin Qazi Universitetində təşkil olunan “Qarabağdatalan var, Xocalıda qətliam” adlı rəsm sərgisinin təşkilatçılarından biriolmuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərliadına Sərgi Salonunda “Naxçıvan Muxtar Respublikası – 95” devizialtında gənc lər və uşaqlar arasında sərgi-müsabiqə, birliyin ərazisindəaçıq səma altında 8 Mart – Beynəlxalq Qadınlar Gününə həsr olumuş“Qadınlar və güllər” adlı rəsm sərgisi keçirilmişdir. Naxçıvan MuxtarRespublikası Rəssamlar Birliyi muxtar respublika daxilində olduğukimi, ölkə xaricində də bir çox sərgilərə qatılmaqdadır. Birliyin üzvləri13-17 mart tarixlərdə keçirilən 5. ArtAnkara Beynəlxalq Rəsm Sərgisindəiştirak edirlər.

Xəbər verdiyimiz kimi, Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət

Musiqili Dram Teatrında yazıçı-dramaturq Xaqani Əliyevin Naxçıvan

Muxtar Respublikasının yaranmasının 95 illiyinə həsr etdiyi “Ehsan

xan Kəngərli” tarixi dramı tamaşaya qoyulub. Tamaşanın nümayişində

əsərin müəllifi Xaqani Əliyev də iştirak edib. Biz də bu fürsətdən istifadə

edib Xaqani müəllimlə söhbət etmək imkanı qazandıq. Yazıçı-dramaturq

şəhərimizə gəlişinin məqsədindən, Naxçıvana ilk səfərinin təəssüratlarından,

eləcə də burada elmə, təhsilə, mədəniyyətə göstərilən diqqət və qayğıdan

belə bəhs etdi:

4

Qeydiyyat №: 575

Əlyazmalara cavab verilmirvə onlar geri qaytarılmır

ØßÐÃqapısıÜnvan: AZ-7000,

Naxçıvan şəhəri, “Təbriz” küçəsi 1.

Telefonlar: Məsul katib: 545-62-47 Şöbələr: 545-81-44, 545-51-18

Müxbirlər: 545-75-21, Faks: 544-52-52E-mail: serqqapisi@nakhchivan.az

Nömrəyə məsul: Əli CabbarovQəzet redaksiyanın kompüter mərkəzində yığılıb, səhifələnib və

Əcəmi NPB-də ofset üsulu ilə çap olunmuşdur.7

Tiraj: 1495. Sifariş № 205Baş redaktor:

MEHRİBAN SULTANOVA

Xalqımızın qədim bayramı olan Novruz hər il Naxçı-

vanda xüsusi təntənə ilə keçirilir. Ana yurdumuza baharın

gəlişi bu il muxtariyyətinin 95 illiyini qeyd etdiyimiz

doğma diyarımızda ikiqat bayram sevinci ilə qarşılanır.

Novruz bayramı münasibətilə muxtar respublikanınmədəniyyət müəssisələri və kollektivləri tərəfindənrəngarəng, silsilə tədbirlər hazırlanıb. Bayram günlərindəmuxtar respublika sakinlərinin, eləcə də şəhərimizəgələn qonaqların və turistlərin mədəni istirahətlərininyüksək səviyyədə təşkili üçün mədəniyyət müəssisələrisəmərəli fəaliyyət göstərəcək. Bayram günləri – 20, 21, 22, 23 və 24 marttarixlərdə Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının Mahnı

və Rəqs Ansamblı, Estrada Orkestri və KameraOrkestri, Naxçıvan Musiqi Kollecinin “Gənclik” ins-trumental ansamblı və Naxçıvan Şəhər MədəniyyətŞöbəsinin “Şəlalə” instrumental ansamblı hər gün“Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksindəkonsert proqramı ilə çıxış edəcəklər. Bayram günlərində muxtar respublikadakı bütünmuzey və muzeytipli müəssisələr xidmət göstərəcəkdir.Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət MusiqiliDram Teatrı 22 mart, Məhəmməd Tağı Sidqi adınaNaxçıvan Dövlət Kukla Teatrı 20-23 mart, NaxçıvanDövlət Uşaq Teatrı 20-25 mart tarixlərdə tamaşalargöstərəcəklər. 19-25 mart tarixlərdə muxtar respublikanın 19 kən-dində rayon mədəniyyət şöbələrinin, kənd mədəniyyətevləri və klubların, uşaq musiqi məktəblərinin kollektivlərikonsert proqramları ilə çıxış edəcəklər. Eyni zamandamartın 25-də Naxçıvan Dövlət Film Fondunda məktəblilərüçün film nümayişi təşkil ediləcəkdir.

Naxçıvan Muxtar RespublikasıMədəniyyət Nazirliyinin

mətbuat xidməti

Muxtar respublikanın mədəniyyət müəssisələri bayram günlərində də fəaliyyət göstərəcək

Naxçıvan Atıcılıq Mərkəzində,

“Naxçıvan” Mərkəzi Təlim Mər-

kəzində və “N” hərbi hissənin idman

şəhərciyində ali və orta ixtisas

təhsili müəssisələrinin tələbələri

arasında “Vətən naminə” hərbi-

idman oyunu keçirilib.

Əvvəlcə Naxçıvan Muxtar Res-publikasının gənclər və idman naziriAzad Cabbarov çıxış edərək bildiribki, dövlətimiz gələcəyimiz olan gəncnəslin Vətənə məhəbbət, xalqa, elinəvə obasına hörmət, soykökünə, adət-ənənələrinə sədaqət ruhunda tərbiyəolunmasına həmişə böyük əhəmiyyətverib. Qeyd edilib ki, muxtar respubli-kada aparılan gənclər idman siyasə-tinin davamı olaraq nazirlik tərəfindəngənc nəslin hərbi-vətənpərvərlik ru-hunda tərbiyə olunması, gənclərəvətənpərvərlik hisslərinin aşılanmasıməqsədilə mütəmadi olaraq mək-təblilər arasında “Şahin”, “Sərhəd”hərbi-idman oyunları keçirilir.

Sonra Əlahiddə Ümum -qoşun Ordu komandirininmüavini, general-mayor Tey-mur Eyyubov çıxış edərəkhərbi-idman oyununun əhə-miyyətindən danışıb.

“Vətən naminə” hərbi- idmanoyunu darağa patron doldu-rulması və boşaldılması, av-

tomatın sökülməsi və yığılması, tü-fəngdən hədəfə atəş açılması, fizikihazırlıq, 100 metr məsafəyə qaçış,turnikdə dartınma, maneələrin dəfolunması mərhələlərindən və peynt-bol yarışından ibarət olub. Nəticələrə əsasən Naxçıvan Döv-lət Texniki Kollecinin “Zirvə” ko-mandası hamıdan güclü olub. Nax-çıvan Dövlət Universitetinin “Nax-çıvan”, “Naxçıvan” Universitetinin“İstiqlal” komandaları isə ikinci vəüçüncü yerlərlə kifayətləniblər. Qalib komandalar və komandaüzvləri təşkilatçılar tərəfindən kubok,diplom və fəxri fərmanlarla təltifolunublar.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin

mətbuat xidməti

Hərbi-idman oyunu keçirilib

Payızın ortalarından başlayanayaz-soyuq dağların, çəmənlərin,bağların yaşılına qənim kəsilib on-ları sarı xəzələ çevirəndən…Qışınqarı-şaxtası hər yanı aylar uzunubəyazlara bürüyəndən… Zamanınbu kəsik lərində insanların gözləri

yaşıla həsrət qalandan. Qışın böyükçilləsini yola salan, kiçik çilləsinibaşa vuran, Boz aya qədəm qoyaninsanın ruhu sanki baharı səsləyir.Yaşıl rəngin min bir çaları ilə təbiətədirilik, ömrə bəzək gətirən baharı.Gözlər yaşılı axtarır. Bax, buzaman sən arzulanırsan, səməni.Çünki baharı sən gətirirsən.Novruzaqədərki çərşənbələrinbir-birinin ardınca suya hərarət,torpağa istilik, yelin, odun yur-dumuza ilıq nəfəs bəxş etməsinibayram edərkən sən hökmən obayram şənliklərinin, süfrələ-rinin bəzəyi olmalısan. Elə bunagörə də Novruza 10-15 günqalmış hər bir evdə xoş sözlərlə,xeyir-dualarla səni cücərdərlər ki,vaxta-vədəyə özünü yetirə biləsən.Sən o qədər sevimlisən ki, ana- nənələrimiz sənə zinət vurmaqdanusanmırlar. Elə bu bayram ərəfəsində şəhə-rimizdə yaşayan və çeşidli səmənilərcücərdən Leyla xanımla bu mövzudahəmsöhbət olduq. O deyir: – Səməni bolluğun, firavanlığınrəmzidir. Həm də səməni cücərtməkadəti heç də boş-boşuna yaranmayıb.Qədimdə torpaq oyanana yaxın biraz buğda götürüb cücərdərdilər ki,görsünlər, bu toxumluq üçün yaxşıdır,ya pis. Elə o vaxtdan ta bu günəkimi səməni cücərtmək bir adət halınıalmışdır. Gözümüzü dünyaya açıbözümüzü dərk edəndən ana-nənələ-rimizin bayramqabağı səməni cü-cərtməsinin şahidi olub öyrənmişik.Zaman keçdikcə səməni də fərqlişəkildə cücərdilməyə başlanıldı. Mə-sələn, mən milli ornamentimiz olanbuta formasında səməni cücərtməyiçox sevirəm. Burada sanki iki rəmzbirləşərək Novruz bayramının gö-zəlliyinə daha bir gözəllik qatır. Bay-rağımızdakı səkkizguşəli ulduz for-masında səməni daha gözəl alınır.Və yaxud böyük dairəvi səməni.Bunun üçün əvvəlcə karton kağızınüzərində qələmlə buta, ulduz, dairəşəkli cızıram. Sonra onu kəsirəm.Kartonu dəmir lövhənin üzərində

bir qədər böyük ölçüdəkəsirəm ki, kənarları yu-xarıya doğru qatlana bil-sin. Sonra həmin formalarınüzərinə nazik təbəqə tor-paq tökür, əvvəlcədən is-ladılmış və artıq ağ cücərtilər

əmələ gəlmiş buğdanı eyni qalınlıqdayayır, üstünə yenə də torpaq səpirəm.Torpaq əvəzinə tənzifdən də istifadəetmək olar, lakin torpaqda cücərdilənsəməni daha uzun müddət yaşıl qalırvə ətri də gözəl olur. Artıq bir neçə

ildir ki, səmənini butulkada da gö-yərdirəm. Bunun üçün cücərdilmişbuğda nazik şəkildə bintin üzərinəyayılır. Butulkanın aşağı hissəsi bintinbaşlanğıcına qoyulur və yuxarıyadoğru buğdalı bint sıx şəkildə onasarılır. Bintin yuxarıda qalan hissəsisu doldurulmuş butulkanın içərisinəqoyulur ki, səməni oradan su alabilsin. O, əvvəlcə bir neçə gün –yəni cücərtilər çoxalanadək qaranlıqyerdə, sonra isə günəş şüaları düşənyerdə saxlanılır. Ona su nə az, nəçox, qədərində verilməlidir. Yoxsasəməni xarab olar. Leyla xanım deyirki, bu cür fərqli formalarda səməni-lərin cücərdilməsi həm qadınlarımızıntəxəyyülünü, həm də səliqə-sahma-nını ortaya çıxarır. Bayram məra-simlərinə, evlərə, süfrələrə daha birgözəllik qatır. Leyla xanım söyləyirki, biz uşaq olanda tək-tək adam ta-pılardı ki, səmənini pulla alsın, ammaindi əksər qadınlar tənbəllik edibsəmənini almağa üstünlük verirlər.Amma, məncə, hər kəs bunu evindəcücərtsə, daha maraqlı olar. Həmruzi-bərəkət baxımından, həm də sə-məninin boy atmasını izləmək insanaxoş təsir bağışlayır. Xanım vurğulayırki, o vaxtlar nənələrimiz bir arayagələrək səməni halvası da bişirər,ondan hər kəsə pay verərdilər. Onlardeyərdilər ki, səməni müqəddəsdir.Ona təmiz qabdan su vermək, təmiz

yerdə saxlamaq, hündüryerə qoymaq lazım-dır. Saralandan sonra

da natəmiz yerə at-maq günah sayılar.Onu ya axar suya at-

malı, ya da yeməsiüçün həyətdəki toyuq-

cücəyə verməlisən.Leyla xanımla söh-

bətləşə-söhbətləşəevinin səməniləri

saxladığı guşəsinə ça-

tanda o, “Səməni, saxla məni, ildəgöyərdərəm səni”, – deyərək onlarıəzizləməyə başladı. Səmənilərə suverə-verə bir neçə bayatı da söylədi: Ay səməni, səməni,

Utandırma, sən məni,

Yaşılın qoy bol olsun,

Heyran etsin çəməni.

Əzizim yaşıl çəmən,

Yaşıl bağ, yaşıl çəmən,

Qoy səmənidən alsın,

Bu rəngi hər bağ, çəmən.

Yaşıl donlu, incə belli səməni,

Gül ətirli, buğda cilli səməni,

Şux qamətin düşüb dildən-dillərə,

Bizim gözəllərlə elli səməni.

Leyla xanımı dinlədikcədüşüncələrə dalıram: Təbiət və in-san… Bir-birindən ayrı təsəvvürbelə, edilməyən iki canlı. Təbiətinsan qayğısından, nəvazişindənilhama gəlir, insan isə təbiətin əs-rarəngizliyindən, gözəlliyindən.Bu ilhamda canlı təbiətlə yanaşı,həm də rənglərin harmoniyası yeralır. Yaşılın, sarının, qırmızının,bəyazın…Budur, baharın ilk yaşılısəməni bir azdan öz rəngini çə-mənlərə, düzlərə yayacaq, bu ya-şılın içərisindən ağ, sarı, qırmızıçiçəklər boylanacaq, ağaclar ağlı-çəhrayılı örpəklərini atacaqlar baş-larına. Beləliklə, əllərimizlə cü-cərtdiyimiz, yazın, ruzi-bərəkətinrəmzi səməni ömrümüzə-günümüzənövbəti baharı gətirəcək. Cücər,yar buğdanın bağrını, Günəşə doğruboylan səməni, geyin yaşıl libasını,o incə belinə bağla qırmızı kəmə-rini… Bayram xonçalarında şir-niyyatların, rəngbərəng yumurta-ların, yanar şamların fonundanazla -nəvazişlə baharı – xoş günlərisəslə. Səslədiyin bu bahar xalqı-mıza, millətimizə əmin-amanlıq,uğur, səadət, gətirsin. Səməni, qoysənin şux qamətin taxıl zəmilərinədə sirayət edib ellərimizə bol ruzi-bərəkət bəxş etsin. Gətirdiyin bubaharın da qədəmləri mübarək olsun!..

- Mətanət MƏMMƏDOVA

Muxtar respublikada nəqliyyatın

inkişafı sahəsində görülən işlər əha-

linin rahat hərəkətinin təmin olun-

masının, eləcə də şəhər infrastruk-

turunun mühüm sahəsi sayılan sər-

nişindaşıma xidmətinin daha keyfiy-

yətli şəkildə təkmilləşdirilmə-

sinin bir nümunəsidir. Bu gün

sərnişindaşıma xidmətinin yük-

sək səviyyədə təmin olunmasını

şərtləndirən amillərdən biri də

avtomobil yollarının müasir

tələblər səviyyəsində qurulması,

yeni avtovağzalların tikilməsi,

eləcə də nəqliyyat vasitələrinin

yenilənməsidir. Bu sahədə görülmüş

işlər hazırda muxtar respublikada

sərnişin daşınmasının ən yüksək sə-

viyyədə təşkilinə imkan verir.

Ötən dövrdə bu sahədə görülmüşişlər 2018-ci ildə də davam etdirilib.Naxçıvan Muxtar Respublikası Döv-lət Nəqliyyat Xidmətindən aldığımızməlumata görə, 2018-ci ilin iyulayında idarəyə 5 “King Long” mar-kalı, ümumilikdə, 42 yerlik iritutumluavtobus alınıb. Qeyd olunan tarixdənetibarən sərnişindaşımaya cəlb edilib.Öyrəndik ki, beynəlxalq sərnişin-daşıma xidməti göstərən avtobuslarınfəaliyyəti də diqqət mərkəzində sax-lanılıb, Türkiyə Respublikası iləNaxçıvan Muxtar Respublikası ara-sında turların təşkil olunması üçünTürkiyənin “Babək Turizm” və “Ata-Tur Turizm” firmaları ilə danışıqlaraparılıb, sərnişindaşıma fəaliyyətigöstərilməsi üçün müqavilələr bağ-lanılıb. Təkcə cari ilin yanvar ayındaNaxçıvan-Bakı-Naxçıvan avtobusmarşrutu ilə Naxçıvandan Bakıya1229, Bakıdan Naxçıvana isə 1003sərnişin daşınıb. Naxçıvan Muxtar RespublikasıAli Məclisi Sədrinin tapşırığına uyğunolaraq sərnişinlərin vaxt itkisininazaldılması məqsədilə 2019-cu ilinyanvar ayından Naxçıvan-Bakı-Naxçıvan marşrut xətti üzrə axşamreysləri də təşkil edilib. HəmçininNaxçıvan-İqdır-Naxçıvan marşru-tunda gündəlik sərnişindaşıma xidmətihəyata keçirilib. Sərnişinlərin rahat-

lığını təmin etmək məqsədilə Nax-çıvan-Bakı-Naxçıvan marşrutundaişləyən avtobuslardan birinin hər günŞərur və Culfa avtovağzallarındanyola salınması, Şahbuz və Ordubadavtovağzallarında isə Naxçıvan-Bakı-

Naxçıvan avtobus marşrutlarına biletsatışı davam etdirilməkdədir. Bəs əhalinin daha çox hərəkətehtiyacının artacağı bayram gün-lərində sərnişindaşıma xidməti necətəşkil olunacaq? Dövlət NəqliyyatXidmətindən aldığımız məlumatagörə, Novruz bayramı ərəfəsindəmuxtar respublikamızın paytaxtıNaxçıvan şəhərində keçiriləcəkbayram tədbirləri ilə bağlı əhalisıxlığını nəzərə alaraq şəhərdaxili,eləcə də rayonlararası marşrutlarınsayı artırılacaq, ara məsafəsi dəqi-qələri azaldılacaq. Bayram ayı ər-zində sərnişin sıxlığı müşahidə olu-narsa, onların rahatlığını təmin et-mək məqsədilə Naxçıvan-Bakı-Naxçıvan və Naxçıvan-İqdır-Naxçıvan marşrut xətləri üzrə əlavəreyslər salınacaqdır. Bayram günlərində dəmir yol-larında da sərnişindaşıma xidmətiyüksək səviyyədə təşkil olunacaq.“Naxçıvan Dəmir Yolları” MəhdudMəsuliyyətli Cəmiyyətindən aldı-ğımız məlumata görə, ötən dövrdəgörülmüş işlər muxtar respublikanındəmir yollarında da sərnişinlərə la-zımi xidmət göstərilməsinə imkanverir. Məlumatda qeyd olunur ki,bayram ərəfəsində sərnişinlərin rahatvə təhlükəsiz daşınması məqsədiləyük-sərnişin qatarlarının fasiləsizişi tam təmin olunacaq. Sərnişinsıxlığı müşahidə olunarsa, xəttə əla-və vaqonlar buraxılacaqdır.

- Pərviz HACILI

Bayram günlərində sərnişindaşıma yüksəksəviyyədə təşkil ediləcək

Təbiətin ilk cücərtisi, yaşıl rəngi səməni… Yaşıl donlu, incə

belli səməni. Elə-aləmə baharın gəldiyini müjdələdiyi üçün

sevilərək, əzizlənərək belinə qırmızı lent də bağlanan, Novruz

süfrələrini bəzəyən, el-el, ev-ev gəzən, nişanlı qızların “görüşünə

gedən”, təzə gəlinlərin xonçasını rövnəqləndirən, ruzi-bərəkət

rəmzi səməni. Bilirsənmi, sən hansı zamandan arzulanırsan?

İtmişdirBabək rayonunun Sirab kəndində yerləşən

“İlham” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin adınaverilən 128 inventar nömrəli texniki pasport vəMH-0021808 seriya nömrəli çıxarış itdiyindən eti-barsız sayılır.