FRİKSİYON EĞİRME FRİKSİYON EĞİRME SİSTEMİNDE ÜRETİLEN SİSTEMİNDE ÜRETİLEN

FANTEZİ İPLİKLERFANTEZİ İPLİKLER

2505834 Sevda YILMAZ2505834 Sevda YILMAZ2405827 İ.Engin ERÇETİN2405827 İ.Engin ERÇETİN2405828 İbrahim ÖZKAN2405828 İbrahim ÖZKAN2405825 Mesut KESERCİ2405825 Mesut KESERCİ

FANTEZİ İPLİĞİN TANIMIFANTEZİ İPLİĞİN TANIMI Tekstil endüstrisinin geneline bakıldığında Tekstil endüstrisinin geneline bakıldığında

fantezi iplik kesimi iplik,dokuma,boya-fantezi iplik kesimi iplik,dokuma,boya-apre ile kıyaslandığında nispeten daha apre ile kıyaslandığında nispeten daha küçük çağlı görülmektedir. Fantezi iplik küçük çağlı görülmektedir. Fantezi iplik ticaretinde kullanılan teknoloji hala ticaretinde kullanılan teknoloji hala standartlaşmadığından karışıklık sadece standartlaşmadığından karışıklık sadece farklı fantezi iplik çeşitlerinin tanımında farklı fantezi iplik çeşitlerinin tanımında değil , aynı zamanda fantezi iplik değil , aynı zamanda fantezi iplik teriminde de meydana gelmektedir. teriminde de meydana gelmektedir.

Bir tanıma göre ipliğin şeklinde , renginde , Bir tanıma göre ipliğin şeklinde , renginde , parlaklığında, hammadde kalitesinde v.b. parlaklığında, hammadde kalitesinde v.b. karakteristik özellikler gösteren , en az karakteristik özellikler gösteren , en az kumaş bitim işlemi ile belirli bir kumaş kumaş bitim işlemi ile belirli bir kumaş estetiği sağlayan ipliklerdir. Başa bir estetiği sağlayan ipliklerdir. Başa bir tanımda normal düz ipliğin iç yapısında , lif tanımda normal düz ipliğin iç yapısında , lif kompozisyonunda ve renginde sapma kompozisyonunda ve renginde sapma olarak nitelendirilir. Fantezi iplik , tesadüfi olarak nitelendirilir. Fantezi iplik , tesadüfi ve periyodik olarak dağılan gayri ve periyodik olarak dağılan gayri muntazamlıkları her türlü formda muntazamlıkları her türlü formda bünyesinde bulunduran ipliktir. bünyesinde bulunduran ipliktir.

FANTEZİ İPLİK ÜRETİMİFANTEZİ İPLİK ÜRETİMİ Bu gayri muntazamlıklar , iplik Bu gayri muntazamlıklar , iplik

kalınlığını , materyal tipini ve benzer kalınlığını , materyal tipini ve benzer özellikleri değiştirerek veya bunların özellikleri değiştirerek veya bunların kombinasyonu ile oluşturulmaktadır. (1) kombinasyonu ile oluşturulmaktadır. (1)

Tekstil endüstrisinin gelişimi insanları yıllar Tekstil endüstrisinin gelişimi insanları yıllar boyu daha farklı tekstil dokuları elde boyu daha farklı tekstil dokuları elde etmeye itmiştir. Daha çok görsel özelliği ön etmeye itmiştir. Daha çok görsel özelliği ön planda olan kumaşlar elde etmek için ise planda olan kumaşlar elde etmek için ise normal ipliklerle kıyaslanamayacak kadar normal ipliklerle kıyaslanamayacak kadar değişik yapıları olan fantezi iplikler değişik yapıları olan fantezi iplikler geliştirilmiştir. geliştirilmiştir.

Son yıllarda teknolojik gelişmelerden Son yıllarda teknolojik gelişmelerden olumlu etkilenmesi ve rekabet ortamının olumlu etkilenmesi ve rekabet ortamının getirdiği yenilikler bu sektörün atılım getirdiği yenilikler bu sektörün atılım yapmasında önemli rol oynamıştır. yapmasında önemli rol oynamıştır. Fantezi iplikler insanların hayal gücü ile Fantezi iplikler insanların hayal gücü ile ilgili olduğundan oldukça geniş bir ilgili olduğundan oldukça geniş bir çeşitlilik sunmaktadır. Günümüzde çeşitlilik sunmaktadır. Günümüzde sıklıkla kullanılan fantezi iplik türleri sıklıkla kullanılan fantezi iplik türleri lup , bukle , hav , düğüm ve düz lup , bukle , hav , düğüm ve düz ipliklerdir.(1) ipliklerdir.(1)

FANTEZİ İPLİKLERİN EFEKT VERME YÖNTEMİNE FANTEZİ İPLİKLERİN EFEKT VERME YÖNTEMİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASIGÖRE SINIFLANDIRILMASI

Direkt YöntemlerDirekt Yöntemler• Ring iplik makinelerinde eğirmeRing iplik makinelerinde eğirme• Fantezi büküm makinelerinde eğirmeFantezi büküm makinelerinde eğirme• OE-Rotor iplik makinelerinde eğirmeOE-Rotor iplik makinelerinde eğirme• OE-Friksiyon iplik makinelerinde eğirmeOE-Friksiyon iplik makinelerinde eğirme

İndirekt Yöntemlerİndirekt Yöntemler• HarmanlamaHarmanlama• TaraklamaTaraklama• Band hazırlamaBand hazırlama• BoyamaBoyama• ŞardonlamaŞardonlama• Özel işlemler (1)Özel işlemler (1)

FRİKSİYON EĞİRME SİSTEMİNİN FRİKSİYON EĞİRME SİSTEMİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ ÇALIŞMA PRENSİBİ

Friksiyon ( sürtünme ) ile eğirmenin Friksiyon ( sürtünme ) ile eğirmenin temel ilkesi bir lif/hava karışımının , temel ilkesi bir lif/hava karışımının , deliklerle donanmış bir yakalama yüzeyine deliklerle donanmış bir yakalama yüzeyine üflenmesi ve bu yüzeyin altında , emme üflenmesi ve bu yüzeyin altında , emme yönünde bir hava akımı oluşturulmasıdır. yönünde bir hava akımı oluşturulmasıdır. Yakalama yüzeyi üstünde , havanın Yakalama yüzeyi üstünde , havanın elyaftan ayrılması gerçekleşir. elyaftan ayrılması gerçekleşir.

Lifler bir tülbent oluşturarak delikli Lifler bir tülbent oluşturarak delikli yakalama yüzeyinin hareket yönünde yakalama yüzeyinin hareket yönünde , bir mekanik döner bükücü silindire , bir mekanik döner bükücü silindire iletilir. Dönme saf mekanik temel iletilir. Dönme saf mekanik temel üzerinde dönme silindirinin üzerinde dönme silindirinin yardımıyla gerçekleşir. Tülbent , delik yardımıyla gerçekleşir. Tülbent , delik yüzeyli dönme silindirleri arasında yüzeyli dönme silindirleri arasında yuvarlanır ve iplik olarak iletim yuvarlanır ve iplik olarak iletim yönüne dik durumda çekilir yönüne dik durumda çekilir

Bu sistem , Dr.Ernst Fehrer / Bu sistem , Dr.Ernst Fehrer / Avusturya firması tarafından Avusturya firması tarafından geliştirilmiştir ve bu ismin kısaltması geliştirilmiştir ve bu ismin kısaltması olan “Dref” ismi ile anılmaktadır. olan “Dref” ismi ile anılmaktadır.

““Dref” sisteminin bütün öteki Dref” sisteminin bütün öteki sistemlerden üstünlüğü , aynı yönde sistemlerden üstünlüğü , aynı yönde dönen emici ve bükücü silindirlerden dönen emici ve bükücü silindirlerden ileri gelir. ileri gelir.

Hava akımı ile beraber eğirme silindirlerine Hava akımı ile beraber eğirme silindirlerine üflenen lifler , artık bir lif yakalama yüzeyi üflenen lifler , artık bir lif yakalama yüzeyi üzerinde , dönme kısmına sürülen bir yumak üzerinde , dönme kısmına sürülen bir yumak oluşturmazlar ; aksine lifler doğrudan dönen ipliğe oluşturmazlar ; aksine lifler doğrudan dönen ipliğe uzatılır ve iplik sargısına süratle sarılırlar . Bu uzatılır ve iplik sargısına süratle sarılırlar . Bu arada istenen bükümün miktarı , bir taraftan arada istenen bükümün miktarı , bir taraftan silindir devirlerinin ayarlanması , diğer taraftan silindir devirlerinin ayarlanması , diğer taraftan emiş havası etkinliğinin ayarlanması ile elde emiş havası etkinliğinin ayarlanması ile elde edilir. edilir.

Bugün Dref sisteminde yaygın olarak Bugün Dref sisteminde yaygın olarak kullanılan iki imalat tipi mevcuttur , bunlar Dref 2 kullanılan iki imalat tipi mevcuttur , bunlar Dref 2 ve Dref 3 tür. (3)ve Dref 3 tür. (3)

..

Dref 2 Sisteminde İplik Üretimi Dref 2 Sisteminde İplik Üretimi Dref 2 sistemi endüstride pek çok alanda Dref 2 sistemi endüstride pek çok alanda

kullanılmaktadır. Bu makinelerin her biri kullanılmaktadır. Bu makinelerin her biri 6 eğirme ünitesinden oluşan , en fazla 8 6 eğirme ünitesinden oluşan , en fazla 8 kısım halinde imal edilmektedir. Eğirme kısım halinde imal edilmektedir. Eğirme ünitesi giriş kısmı , açıcı silindir , büküm ünitesi giriş kısmı , açıcı silindir , büküm verme elemanları , iplik sarma kısmı ve verme elemanları , iplik sarma kısmı ve vantilatörler olmak üzere 5 bölümden vantilatörler olmak üzere 5 bölümden oluşur. oluşur.

1 veya daha fazla olabilen tarak şeridi , bir 1 veya daha fazla olabilen tarak şeridi , bir giriş hunisi vasıtasıyla üç çift makaradan giriş hunisi vasıtasıyla üç çift makaradan oluşan giriş kısmına beslenir. Bu üç çift oluşan giriş kısmına beslenir. Bu üç çift makara , bir motor tarafından zincir ve makara , bir motor tarafından zincir ve dişliler vasıtası ile döndürüldüklerinden dişliler vasıtası ile döndürüldüklerinden herhangi bir kayma olmaksızın düzenli herhangi bir kayma olmaksızın düzenli besleme sağlanmıştır. Birinci çift besleme sağlanmıştır. Birinci çift makaradan sonra şeritler , bir yönlendirici makaradan sonra şeritler , bir yönlendirici çatal altından geçerler ve diğer makara çatal altından geçerler ve diğer makara çiftlerine doğru yol alırlar. Bu kısımda çiftlerine doğru yol alırlar. Bu kısımda şeritlere toplam olarak 1,3 civarında çekim şeritlere toplam olarak 1,3 civarında çekim uygulanır. Besleme hızı 7,5m/min kadar uygulanır. Besleme hızı 7,5m/min kadar olabilir. olabilir.

Giriş kısmının 3.çift makaraları , şeritleri Giriş kısmının 3.çift makaraları , şeritleri hızla dönmekte olan açıcı silindirin hızla dönmekte olan açıcı silindirin dişlerine besler. Silindir vasıtasıya taranan dişlerine besler. Silindir vasıtasıya taranan lifler , üst koruyucu altından çıktıktan lifler , üst koruyucu altından çıktıktan sonra merkezkaç kuvvetinin etkisiyle sonra merkezkaç kuvvetinin etkisiyle silindir dişlerinden ayrılır ve üstten gelen silindir dişlerinden ayrılır ve üstten gelen hava akışının etkisiyle büküm verme hava akışının etkisiyle büküm verme elemanına ulaşır. Bu kısım aynı yönde elemanına ulaşır. Bu kısım aynı yönde dönen , üzerleri kafes gibi delikli olan iki dönen , üzerleri kafes gibi delikli olan iki silindirden oluşmaktadır. Birbirine paralel silindirden oluşmaktadır. Birbirine paralel olan bu silindirlerin içinde hava emişi söz olan bu silindirlerin içinde hava emişi söz konusudur konusudur

Dolayısıyla bu kısma düşen lif , hava Dolayısıyla bu kısma düşen lif , hava emilimiyle oluşan basınç sayesinde emilimiyle oluşan basınç sayesinde çizgi üzerinde tutulur. Diğer taraftan çizgi üzerinde tutulur. Diğer taraftan silindirlerin dönüşü lif tutamını bu silindirlerin dönüşü lif tutamını bu çizgiden uzaklaştırmaya çalışmaktadır. çizgiden uzaklaştırmaya çalışmaktadır. Bu nedenle yerinden oynayan tutam , Bu nedenle yerinden oynayan tutam , hava basıncının etkisiyle yeniden hava basıncının etkisiyle yeniden geriye yuvarlanırken kendi çevresi geriye yuvarlanırken kendi çevresi boyunca dönerek bükülür. boyunca dönerek bükülür.

İplik görünümü alan bu tutam , İplik görünümü alan bu tutam , silindirler boyunca çekilirken sürekli silindirler boyunca çekilirken sürekli olarak açıcı silindirden gelen lifler , olarak açıcı silindirden gelen lifler , büküm işleminin sürekliliğini sağlar. büküm işleminin sürekliliğini sağlar. Bir çift silindir vasıtasıyla büküm Bir çift silindir vasıtasıyla büküm silindirlerini terk eden iplik bobin silindirlerini terk eden iplik bobin halinde sarılır. Sarma gerginliği halinde sarılır. Sarma gerginliği istenilen şekilde ayarlanabilir.(2)istenilen şekilde ayarlanabilir.(2)

..

Özel Efekt İplikleri ÜretimiÖzel Efekt İplikleri Üretimi

Çeşitli efektli veya kabarık tesiri uyandıran Çeşitli efektli veya kabarık tesiri uyandıran ipliklerin yanı sıra , Dref-2 makinalarında bukle ve ipliklerin yanı sıra , Dref-2 makinalarında bukle ve flame yapılı iplikler de imal edilebilir. Tüm diğer flame yapılı iplikler de imal edilebilir. Tüm diğer eğirme sistemlerinin aksine Dref- 2 de efektli eğirme sistemlerinin aksine Dref- 2 de efektli iplikler bir işlemde üretilir. Bu ipliklerde , çekirdek iplikler bir işlemde üretilir. Bu ipliklerde , çekirdek ipliği çember oluşturan bir elemanla kaplanır. Bu ipliği çember oluşturan bir elemanla kaplanır. Bu eleman merkezi olarak denetlenen bir “pozitif eleman merkezi olarak denetlenen bir “pozitif sürme sistemi” ile ilave edilir. (fazla besleme sürme sistemi” ile ilave edilir. (fazla besleme sistemi)sistemi)

Büküm silindirlerinin arası boyunca Büküm silindirlerinin arası boyunca beslenen iplik veya fitiller büküm beslenen iplik veya fitiller büküm kısmından geçerken açıcı davuldan gelen kısmından geçerken açıcı davuldan gelen elyafla kaplanır. Giriş maddesi olarak elyafla kaplanır. Giriş maddesi olarak değişik renkte veya cins şeritler kullanarak değişik renkte veya cins şeritler kullanarak , ortası yüzeyinden farklı iplikler , ortası yüzeyinden farklı iplikler üretilebilir. Giriş kısmındaki değişik üretilebilir. Giriş kısmındaki değişik renkteki şeritlerin yerleri değiştirilerek , renkteki şeritlerin yerleri değiştirilerek , renklerin ipliğin ortasından yüzeyine doğru renklerin ipliğin ortasından yüzeyine doğru dönemsel biçimde değişmesi sağlanabilir. dönemsel biçimde değişmesi sağlanabilir.

Şeritlerin yapılmasında içlerine renkli elyaf Şeritlerin yapılmasında içlerine renkli elyaf tutamları katarak veya Dref-2 makinasının tutamları katarak veya Dref-2 makinasının çekim kısmına renkli tutamlar besleyerek çekim kısmına renkli tutamlar besleyerek fantezi iplikler üretilebilir. Renkli fantezi iplikler üretilebilir. Renkli tutamların büküm kısmına önceden tutamların büküm kısmına önceden ayarlanmış aralıklarla beslendiği iki sistem ayarlanmış aralıklarla beslendiği iki sistem piyasada satılmaktadır. Eğer büküm piyasada satılmaktadır. Eğer büküm kısmına değişik gerilimlerde birden fazla kısmına değişik gerilimlerde birden fazla beslenir ve bunlar şeritlerin elyafı ile beslenir ve bunlar şeritlerin elyafı ile birbirlerine kilitlenirse bukleli ve halkalı birbirlerine kilitlenirse bukleli ve halkalı fantezi iplikler elde edilir. fantezi iplikler elde edilir.

(3)(3)

Dref-2 ile Üretilen Özel Efekt İplikleri Dref-2 ile Üretilen Özel Efekt İplikleri Şu Alanlarda Kullanılabilir :Şu Alanlarda Kullanılabilir :

Duvar kağıtlarındaDuvar kağıtlarında Manifaturacılık kumaşlarıManifaturacılık kumaşları PerdelerPerdeler Elbiselik kumaşlardaElbiselik kumaşlarda Dekoratif ve döşemelik kumaşlardaDekoratif ve döşemelik kumaşlarda (3)(3)

Fantezi İplik Üretiminde Bu Sistemin Avantajları :Fantezi İplik Üretiminde Bu Sistemin Avantajları : Özgül hacim yüksekliğiÖzgül hacim yüksekliği Yüksek gerilebilme özelliğiYüksek gerilebilme özelliği İpliğin ortasını ve kuvvetini etkilemeden kabartılabilme İpliğin ortasını ve kuvvetini etkilemeden kabartılabilme

özelliğiözelliği Çok değişik karakterlerde elyaf kullanma imkanıÇok değişik karakterlerde elyaf kullanma imkanı Liflerin uzunluk ve kalınlıklarından etkilenmemesiLiflerin uzunluk ve kalınlıklarından etkilenmemesi Bazı tabii pislikler iplik oluşumu sırasında ayrılırBazı tabii pislikler iplik oluşumu sırasında ayrılır 200 m/min’a kadar üretim imkanı200 m/min’a kadar üretim imkanı Düğümsüz 10 kg’a kadar bobin hazırlamaDüğümsüz 10 kg’a kadar bobin hazırlama İpliğin orta ve yüzeyinin değişik elyaftan oluşturulabilmesi İpliğin orta ve yüzeyinin değişik elyaftan oluşturulabilmesi

ve ipliğin ortasının başka bir iplik olabilmesive ipliğin ortasının başka bir iplik olabilmesi Her kafa müstakil çalıştığı için üniversal çalışma imkanıHer kafa müstakil çalıştığı için üniversal çalışma imkanı Az işçi kullanımı.Az işçi kullanımı. (3)(3)

KaynaklarKaynaklar 1 - 1 - www.MarmaraSecret.comwww.MarmaraSecret.com 2 - CANOĞLU, Suat 2 - CANOĞLU, Suat

ejt.marmara.edu.trejt.marmara.edu.tr 3 - Dref İplikçilik Metodu Bitirme 3 - Dref İplikçilik Metodu Bitirme

ProjesiProjesi