Çorapta kullanilan İplİkler
TRANSCRIPT
ÇORAPTA KULLANILAN İPLİKLER
İplikler müşterinin isteğine göre fabrikaya gelir. En çok tercih edilen iplikler
penyedir. Penye iplikler sezonluk ipliklerdir. Son zamanlarda en çok tercih edilen
ipliklerden biriside organik ipliklerdir.
İplikler kendi aralarında kalınlık ve incelik olarak farklılık gösterirler. En çok
kullanılan iplikler:
20/1 penye, pamuk
30/1 pamuk
15/70 lycra
20/70 lycra
140/70 lastik
71/1 nylon
Kıvırma için: 70/2 nylon
Bir çorapta kullanılan başlıca iplikler:
Lastik
Lycra
Pamuk
Nylon
Kadre
Merserize
Kaşmir
Yün
Akrilik
Modal
BİR ÇORAP NASIL YAPILIYOR?
Müşterinin talebine göre çorabın resmi-çizimi müşteri temsilcisine gelir. Numune
çorap desen bölümüne gönderilir. Bu bölümde çorabın örneği hazırlanır. Tekrar
müşteriye gönderilir. Müşteri beğenirse okeyleyip üretime başlanır. Her çorabın
maliyeti hesaplanır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
GENEL İPLİK BİLGİSİ ...../...../.....
Sayfa No:1
İPLİKLERE YAPILAN TESTLER
YIKAMA HASLIĞI
Fason boyahaneden iplikler irsaliye ile birlikte depoya gelir.
irsaliyeden renk kodu, parti no ve denyesine göre kontrol edilir. Daha
sonra laboratuarda kartela yapılır. Örgü parçasından 0.80gram tartılır.
Multifiber arasına kılçıklanır.
ELİAR MAKİNASI ÇALIŞMA TALİMATI
1.adım: 60˚ yıkma
2.adım: 30dk 60˚ cotton/viskon yıkama haslığı yapılır
3.adım: soğuma
4.adım: 40˚ 30dk yün/akrilik yıkama haslığı yapılır
5.adım: 30˚ yıkama
6.adım: 30˚ yıkama
7.adım: 30dk 50˚ de nylon yıkama haslığı yapılır.
ELİAR MAKİNESİ
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:2
YIKAMA HASLIĞI ÇÖZELTİSİ HAZIRLAMA
1gram sodyumperborat tetrahydrate
4g ece phosphate reference detergent(B)
Tartılır ve 1000ml`ye tamamlanır. Numuneler makinadan çıktıktan
sonra durulanır ve kurutulur. Aldığımız irsaliye örneklerine göre
ipliklere girdi kalite kontrol formu yazılır. Örgü numunelerine yaş
sürtme ve kuru sürtme haslık testi yapılır. Bu işlem için krokmetre
kullanılır. Daha sonra gri skala ile numunelerin değerlendirilmesi
yapılır.
İPLİK DENYE KONTROLÜ
Pamuk için: numune bobin çıkrıkta 100m sarılır. Hassas terazide
tartılır.
59/çıkan tartım=ipliğin denyesi
Nylon ve sim iplikler için: numune bobin 100m sarılır. Hassas terazide
tartılır.
100/çıkan tartım=1.sonuç
9000/1.sonuç=ipliğin denyesi.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:3
İPLİK NEM ÖLÇME CİHAZI
Nem ölçme cihazı açılır ve kalibrasyon düğmesine basılarak kalibre
edilir. Makine kalibre edildikten sonra cihazın probu nemi ölçülecek
bobine batırılır. Nem ölçme tuşuna basılır ve ekrandan nem değeri
okunur. İpliğin çeşitliliğine göre çevirme tabloları kullanılarak nem
değerleri bulunur.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:4
İPLİK LEVHA SARMA
Bu işlemde amaç ipliğin optik görüntüsünün tespitidir. Mesdan levha
sarma makinesi kullanılır. İplik ecru ve açık renkler ise siyah tabela,
koyu tonlarda ise beyaz tabela kullanılır. Sarma hızı ipliğin kopmadan
sarılabileceği hıza göre ayarlanmalıdır. Sarım işlemi bitince makine
otomatik olarak durur
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:5
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:6
ÇORAPLARA YAPILAN TESTLER
TÜKETİCİ YIKAMASI(ÇEKMEZLİK)
Çorap durgun ölçüde ölçüler. (konç, taban, lastik, taban, eni). Etiket
bilgisine göre çamaşır makinelerinde yıkanır. Makinenin deterjan
gözüne 7grampersil colour matik konur. Etiket bilginse göre kurutma
işlemi yapılır. Çorap bedenine göre bordlarda kontrol edilir. Sonra
çorap yeniden ölçülür. Yıkama sonrası boyut değişimi %±5`tir. Ayrıca
çorabın kuru sürtme, yaş sürtme ve lekeleme haslıklarına bakılır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:7
SU HASLIĞI
Su haslığı kimyasalları:
1. destile su
2. yandaş kumaş
Yandaş Kumaş Seçimi:
Birinci yandaş kumaş
(örnek çorabın aynısı)
İkinci yandaş kumaş
Pamuk Yün
Yün Pamuk
İpek Pamuk
Keten Yün
Viskon Yün
Asetat Viskon
Nylon Yün ve viskon
Polyester Yün ve pamuk
akrilik Yün ve pamuk
Örnekler:
Pamuk(çorap): üstüne pamuk (kendisi)
altına yün (yandaşı)
%70 pes %30 pamuk: %değeri yüksek olan üzerine %70pes
%değeri az olan altına %30pamuk
%50pes %50 viskon %10 elastan: 1.yandaş kumaş pamuk
2.yandaş kumaş viskon
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:8
SU HASLIĞI TESTİ YAPILIŞI
1. Hazırlanan numune plastik veya cam küvete konulur.
2. Yaklaşık numune ağırlığına göre (50/1) oranında hazırlanan
çözeltiler konulur.(1000ml kadar)
3. Numunenin çözeltiyi bütünüyle emmesi sağlanır. (çorap parçasının
ıslanması için hafifçe bastırılır.)
30dk oda sıcaklığında bekletilir. Cımbız ile alınarak cam baget
yardımıyla çözeltinin fazlası sıkılır.
4. Numune önceden ısıtılmış cam veya akrilik plakalar arasına
yerleştirilir.
5. Gerekli basınç sağlandıktan sonra (plakalar perspirometreye
yerleştirilir. Üzerine 12.5KPA ağırlığı konulur, vidalar iyice sıkılır).
Perspirometre önceden ısıtılmış etüve yerleştirilir.
6. 37±2derece sıcaklıkta 4saat boyunca etüvde numuneler bekletilir.
7. Numunedeki kumaşlar birbirine değmeyecek şekilde kurutulur.
8. Kurutulduktan sonra değerlendirme ve raporlama yapılır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:9
BUTTON TEST CİHAZI
Kalibrasyonu; cihaz merkezleme ve ağırlık kontrolleri yapılarak kalibre
edilir. Cihaza çorabın aksesuarlı kısmı yerleştirildikten sonra cihaz açılır
ve ekranı sıfırlanır. Aksesuar cihazın kıskacına tutturulur. 90 Newton’a
kadar aksesuar çekilir. 10 sn beklenir. Eğer aksesuarda kopma yoksa
dikişlerin sağlamlığı test edilmiş olur.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:10
SALİVA TÜKÜRÜK HASLIĞI
( SADECE BEBEKLER İÇİN YAPILIR.)
Saliva haslığı testi kimyasalları:
1. Sodyum Klorür (Na Cl) : 4,5 g
2. Potasyum Klorür (KCl) : 0,3 g
3. Sodyum Sülfat ( Na2 SO4) : 0,3 g
4. Amonyum Klorür (NH4Cl) : 0,4 g
5. Laktik Asit (CH3 CH (OH).COOH) : 3,0 g – 2,5 ml
6. ÜRE ( H2N.(O. NH2) : 0,2 g
7. Destile Su
Kimyasallar tartılarak balon joje de 1 lt‘ye tamamlanır.
SALİVA TESTİ YAPILIŞI
Saliva testi uygulanışı su haslığı ve ter haslığı testi ile aynıdır.
LİMİTLER
LEKELEME : 4
RENK DEĞİŞİMİ : 4
ÇAPRAZ LEKELEME : 4/5
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:11
5.PH HASLIĞI
PH HASLIĞI KİMYASALLARI:
1. pH 4.01 ve pH 7.00 Buffer Çözeltileri
2. Destile su(sertifikalı su)
NOT: Bitmiş ürünün her tarafı teste tabi tutulmalıdır.
TESTİN YAPILIŞI:
Test için 3erlen hazırlanmalıdır. Her birine 2gramlık numuneler
tartılmalıdır. Erlene konulmalıdır.
NOT: 2gram kumaş uygun büyüklükte küçük parçalara ayrılmalıdır.
NOT: Eğer parça yıkama olacaksa son pH değerine en son işlem
yapıldıktan sonra bakılmalıdır.
1. Bir çorap için 3numune hazırlanmalıdır. (3erlene 2gramlık küçük
numuneler hazırlanmalıdır.)
2. Her erlene 100ml saf su eklenir.
3. Erlen kumaş ıslanana kadar çalkalanır ve mekanik çalkalayıcı ile
2saat ±5dak çalkalanır.
4. Çalkalayıcısız numuneler 15saat boyunca oda sıcaklığında tutulur.
Zaman zaman erlenler çalkalanır.
NUMUNE PH ÖLÇÜLMESİ
1. pH metre elektrotları saf su ile çalkalanır.
2. 1numaralı erlene elektrot yerleştirilir. pH değeri sabit olana kadar
bekletilir ve rapora ölçülen değer yazılır.
3. 2numaralı erlene elektrot yerleştirilir. pH değeri sabit olana kadar
(ekrandaki üçgen kaybolana kadar) beklenir ve sonuç rapora
yazılır.
4. 3numaralı erlene aynı işlem yapılır.
Hesaplama: 2. ve 3. erlenden alınan sonuçlar toplanarak ikiye bölünür.
1. erlenden alınan sonuç hesaplamaya dahil edilmez.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:12
PH HASLIĞI LİMİTLERİ
LİMİT: pH 4 ile 7.5 arası olmalıdır.
NOT: pH 4 ve pH 7 buffer çözeltileri ölçülür. Elektrot iki çözelti arasında
yıkanmalıdır. Eğer Buffer değerleri ± 0.005’ den daha farklıysa
kalibrasyon ve ölçümlerin yeniden yapılması gerekir.
6.TER HASLIĞI
ALKALİ ÇÖZELTİ:
1. Sodyum klorür(NaCl):5gram
2. L-Histi dine mono klorür mono hidrat(C6H9O2N3.HCL.H2):0.5gram
3. Di sodyum hidrojen orta fosfat dodeka hidrat
(Na2HPO4.12H2O):5gram
4. Destile su
5. Sodyum hidroksit (NaOH)
0.1 M NaOH Hazırlanışı: 4gram NaOH tartılır. 1litre saf suya
tamamlanır.
pH: 8 olmalıdır.
ASİT ÇÖZELTİSİ:
1. Sodyum klorür(NaCl):5 gram
2. L-Histi dine mono klorür mono hidrat(C6H9O2N3.HCL.H2):0.5gram
3. Sodyum di hidrojen orta fosfat di hidrat(NaH2 PO4. 2H2O):2.2gram
4. Destile su
5. Sodyum hidroksit(NaOH)
Kimyasallar 1litrelik beherde Destile su ile çözülür. O.1M NaOH çözeltisi
ile pH ayarlanır.
pH: 5.5 olmalıdır.
TER HASLIĞI TESTİ YAPILIŞI
Ter haslığı testi uygulanışı su haslığı ve saliva testi ile aynıdır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:13
TER HASLIĞI LİMİTLERİ
LEKELEME:
Bebekler için(44-80 beden arası): 3/4
Diğerleri için: 3
RENK DEĞİŞİMİ
Bebekler için: ¾
Diğerleri için: 3
Çapraz lekeleme: min 4/5
SUBLUMASYON TESTİ
TESTİN YAPILIŞI
1. Test yapılacak parça ürünün kendi kumaşı ve multifiber arasına
yerleştirilir.
2. Etiketin (detayın) üzerine ütü bastırılmadan bol buhar uygulanır.
3. Multifiber ve kumaşın üzerine de sırasıyla ütü bastırılarak bol
buhar verilir.
4. Parçalar açılarak kumaş ve multifiber üzerinde bir kirletme olup
olmadığı kontrol edilir.
5. Kirletme varsa teste devam etmeye gerek yoktur, ilgili kişilere
bilgi verilir.
6. Test edilen parçalar nylon içine kapatılıp sıkça sarılır.
7. Ağırlık altına koyularak 1gün bekletilir.
8. Eğer etüv varsa 37˚C±2 de 4 saat ağırlık altında bekletmek
yeterlidir.
TEST SONUCUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
Sublumasyon testi için form doldurulur. Değerlendirme yapılırken
herhangi bir skala kullnılmaz. Gözlemlenen boyama sonucun ˝not ok˝
olduğunu gösterir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA YAPILAN TESTLER ...../...../.....
Sayfa No:14
LABORATUVARDA KULLANILAN DİĞER MAKİNELER
ETÜV
KROKMETRE
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA KULLANILAN
MAKİNELER...../...../.....
Sayfa No:15
ÇIKRIK
ÇALKALAYICI
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA KULLANILAN
MAKİNELER...../...../.....
Sayfa No:16
HASSAS TERAZİ PH METRE
IŞIK KABİNİ
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
LABORATUVARDA KULLANILAN
MAKİNELER...../...../.....
Sayfa No:17
ÖRGÜ
Müşteriden gelen siparişler planlamada görüşülür. Planlamadan örgü
bölümüne hangi bedenin, hangi rengin, hangi müşteriye gideceği ile
ilgili bir program gelir. Üretim desenin arşivinde aynı program varsa;
desenleri üretime göre ayarlar ve beyzini hazırlar. Aynı zamanda
desenci gerekli iplik renklerini iplik depoya verir. İplik depo istenen
iplikleri örgü bölümüne hazırlar. Daha sonra numune çalışması yapılır.
Yapılan numuneler de sorun olup olmadığı incelenir ve müşteriye
gönderilir. Müşteri numunelerin uygunluğunu onaylarsa gerekli bütün
makinelere desen yüklenir ve üretime başlanır. Makineden çıkan günlük
üretim bony socks programına sayı olarak girilir.
ÜRETİM KİPİ
Üretim kipi, makinenin kontrol paneli üzerinde yer alan anahtarlı
switch’in run ile işaretli yönde kaldığı müddetçe aktiftir.
Üretim kipi ile, makine üretim safhasındayken ihtiyaç duyulabilecek
tüm bilgiler üretimle eş zamanlı olarak elde edilebilir.
Üretim kipi iki ana gruba ayrılır:
Makine başlangıç pozisyonu
Örgü aşaması
Üretim kipi ile ulaşılabilecek fonksiyonlar bu iki gruba göre farklılık
gösterirler.
MAKİNE BAŞLANGIÇ POZİSYONU:
Makinenin yeni bir örgüye başlaması için gereken pozisyondur ve bir
çok yöntem kullanılarak bu pozisyon elde edilebilir.
ÖRGÜ AŞAMASI:
Makine örgü aşamasındayken silindir hareketine paralel olarak
hafızasına da önceden yüklenmiş deseni okur.
Örgü aşamasında gerekli olabilecek tüm bilgiler, üretim safhalarıyla eş
zamanlı olarak makine ekranından gözlemlenebilir. Operatör bu bilgiler
ışığında üretim için gerekli olabilecek bir takım ayarlamalar veya
testleri makine çalışırken dahi yapabilir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÖRGÜ BÖLÜMÜNÜN TANINMASI ...../...../.....
Sayfa No:18
MAKİNE DURUŞLARI:
Üretim aşamasındayken, makine bilgisayarı sensörleri ve
microswitchleri aracılığıyla giren iplik akışını ve sistemlerini işleyişlerini
oluşabilecek ciddi hasarlara karşı makineyi korumak amacıyla kontrol
eder ve gerektiğinde üretimi durdurur.
Makine duruş mesajları, çalışma ekranı sol üst köşesinde bulunan zincir
bilgilerin görüntülendiği bölgede görüntülenir ve duruş nedeni
giderilmediği müddetçe makinenin çalıştırılmasına izin vermez.
Hata oluşumunda çalışma ekranının ilgili bölümünde duruşun kritik bir
nedenden kaynaklandığını belirtir. Acil durum işareti belirir ve hata
sebebini özetleyen hata mesajı yanıp sönmeye başlar.
Devam eden sayfalarda, görüntülenebilecek muhtemel hata mesajları
ve bu mesajların açıklamaları özetlenmiştir.
BAYAN ÇORAP MAKİNESİ
Bayan çorap makinelerini genel olarak çocuk ve bayan grubu olmak
üzere 2ye ayırabiliriz. Çocuk grubu 200-220 iğne grubunda örülen
çoraplardır. Müşterilerin isteğine göre koton, naylon ve organik olmak
üzere ayırabiliriz. Genelde çocuk grubu bayan makinelerinde külotlu
olarak tercih edilmektedir. Nadiren dizaltı ve dizüstü çoraplar
yapılabilir. Çocuk grubunda düz, darbeli ve kendinden desenli olarak,
müşteri isteği doğrultusunda değişik tasarımlar yapılabilmektedir.
İğne sayısının az olmasından dolayı çocuk grubunda çalışan makineler
bayan grubunda çalışmamaktadır.Bayan grubu: 240 ve 400 iğne
grubunda örülmektedir.Sebebi ise; gerekli bayan anatomisine göre
uygun çorabı yapmaktır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÖRGÜ BÖLÜMÜNÜN TANINMASI ...../...../.....
Sayfa No:19
Makinenin Çalışma Prensibi:
Makinemiz 4 sistem olup bir turda 4 sıra atmaktadır. Her iğneye
komut verebilme özelliğine sahiptir. Bu özelliği sayesinde değişik
tasarımlar ve desenler yapılmaktadır. Genel olarak makinelerimizde
coton grubu olarak 30/1- 40/1- 60/1 coton kullanılmaktadır. Vanize
20/40 -15/40- 20/70 çorabın elastikitiyetini sağlayan gipedir. Bu
makineler elektronik makinelerdir. Desenler bilgisayardan direk
makineye gönderilir. Disket kullanılmaz. Çorabın bedenine göre iğne
sayısı değişir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÖRGÜ BÖLÜMÜNÜN TANINMASI ...../...../.....
Sayfa No:20
İNCE ÇORAP MAKİNESİ
Bu makinede 200,220,240 ve 400 iğne grupları bulunmaktadır.
İşletmede bu makineler pamuk ve nylon grubu olarak 2’ye ayrılır. İnce
çorap makineleri parizyen adı verilen çorapların yapımını
sağlamaktadır.
HF 4.7 Vm ve HF 4.9Vm olarak 2grupta toplanır. Bu makinelerde topuk
burun çalışımı yani motorun terse dönüş durumu mevcut değildir. Diğer
çorap makinelerindeki desen yapımından ziyade desen topu diye
adlandırılan gruplar son sistem elektromanyetik kullanımı ile hem
desen seçiminde hemde makinenin hız bakımından kullanımı açısından
son derece uygun kullanım şartları oluşturmaktadır. Desen kabiliyeti
yüksek hız verimiyle aynı orantıdadır. Normal bir çorabın 500devir hızla
örebilme kabiliyeti vardır.
BAYAN İNCE ÇORAP MAKİNESİ
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÖRGÜ BÖLÜMÜNÜN TANINMASI ...../...../.....
Sayfa No:21
ÇORABI OLUŞTURAN KISIMLAR
Bir çorabı oluşturan kısımlar lastik, gövde(konç),topuk, ayak-taban ve
burun olmak üzere 5 kısıma ayrılabilir.
LASTİK: Bu kısımın görevi ayakta tutmaktadır.
GÖVDE(KONÇ): Bu kısım çorabın topuk kısmıyla lastik kısmı arasında
kalır. Renkli,atlamalı,pelüş(havlu),boyuna çizgili,enine çizgili vb.
desenler bu kısımda oluşturulur.
TOPUK: Tabanla gövde arasında kalan kısımdır. Çorabın tabandan
kaymasını önleyen en etkili kısımdır. Takviyeli olarak örülebilmektedir.
AYAK-TABAN: Çorabın alt kısmıdır. Takviyeli örülmesi çorabın
sağlamlığını arttırır. Ayak kısmının deseni ayak üstünde açılır. Taban
kısmında ise tabanı saracak bir desen kullanılmaya çalışılır. Bu nedenle
ayak ve taban desenleri birbirine bağlıdır.
BURUN: Çorabın kapanması durumuna göre yapılış şekli değişir.
Dikilecekse ayrı maylardan geçilerek dikilir; ayrı şekilde örülür ve çorap
bitirilir. Burun, takviyeli, olarak da örülebilir.
Kısa, uzun(normal) ve diz boyu olmak üzere genelde üç boyda imal
edilen çoraplar da burun ve topuklar takviyeli(çift kat) ve
takviyesiz(tek kat) olmak üzere iki şekilde imal edilir.
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI
Çorap imalatı; çorabın örülmesi, burun dikişi, ön forma, boya, forma,
çiftleme ve ambalaj olmak üzere 7 aşamada tamamlanmaktadır.
ÇORABIN ÖRÜLMESİ
Çorap örülmeye lastik kısmından başlar. Lastik tamamlandıktan sonra
sırasıyla konç, topuk, ayak, taban ve son olarakta burun örülür. Çorap
örme makinesinde burun kısmı açık olarak örülen çorap burun dikişi
için burun makinesine gönderilir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI ...../...../.....
Sayfa No:22
BURUN DİKİM İŞLEMİ
Piyasada Sotco, Rosso, Tecsimo ve overlok olmak üzere 4tip burun
makinesi kullanılmaktadır.
ROSSO BÖLÜMÜ(BURUN DİKİŞ)
Bu makineler İtalyan menşeili bir makine olup, dikiş sistemi ile çalışır.
Sotcoya göre dikişi daha kabadır.
Örgüden gelen çoraplar burun dikişleri dikilmek üzere rosso bölümüne
gelir. Conti comnlett makinelerinde burunları kapanır ve yarı mamül
depoya proses dahilinde gönderilir.
NOT: Burun dikiş bölümünde 3ayrı şekilde burun dikişi yapılır.
1. Normal dikiş
2. İtalyan dikiş
3. Konfort dikiş( özel beyz)
TAKATORİ MAKİNESİ
Bu makine iki ayrı bacağı eşitleyip aralarını keserek overlok
makinesiyle birleştirir ve bu iki ayrı bacağı ağ takılmaya hazır bir çorap
haline getirir. Bu makineden çıkan çoraplar ağ makinesine gönderilir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI ...../...../.....
Sayfa No:23
AĞ MAKİNESİ
Ağı kesilmiş çoraplar bu makinede bir eleman tarafından hava vakumlu
olan kısıma takılıyor.
Sonraki bölümde takılan kısım makine tarafından düzgünleştiriliyor.
Diğer bir bölümde asıl ağ olan kısım çoraba yerleştiriliyor.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI ...../...../.....
Sayfa No:24
Burada ise fazla olan kumaş parçaları bıçak vasıtasıyla kesiliyor.
Son olarak dikiş etrafında kalan kumaşlar kıvrılıyor ve overlok çekiliyor.
Ağı dikilmiş kumaş makineden ayrılarak kovalara dolduruluyor.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI ...../...../.....
Sayfa No:25
ÖN FORMA
Boyama yapılacak çoraplar bu işlem öncesinde ön forma (ütüleme)
işlemine tabi tutulurlar. Böylece ilmekler sıcaklık etkisiyle açılıp
boyanın örgüye daha iyi nüfuzu sağlanmaktadır. Ön formada çoraplar
rezistansız kalıplara sokulmaktadır. Boyaya girecek malların hepsinin
aynı oranda boya alması ve kırılmaları önlemek için ön forma yapan
yani malı düzleştiren bir makinedir. İki bacağa külotlu çorap düzgün bir
şekilde takılır. Makine içerideki rezistans sayesinde çoraba ısı vererek
mal düzleştirilir.
Kısacası bu makineler ütü işlevini yapmaktadır. Çorabın denyesine ve
kalınlıklarına göre ön forma ısısı da değişir. Aynı zamanda bu makinede
malın kalite kontrolü de yapılmaktadır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
ÇORAP İMALAT AŞAMALARI ...../...../.....
Sayfa No:26
YIKAMA
Bitmiş ürün örgü aşamasından diğer aşamalara doğru işlem bazında
yürütülerek yıkama bölümüne sevk ediliyor. Yıkama bölümünde yıkama
işlemi yapıldıktan sonra kurutma makinelerinde kurutulup bir sonraki
aşama olan formhane bölümüne gönderilir.
Güce dayalı bir makine operatörü tarafından yıkama makinelerinin içine
çoraplar atılıp belli bir derecede yıkanıyor. Ürün yıkama reçetesindeki
kimyasal madde miktarı ölçü kabıyla ayarlanıyor ve deterjanı
konuluyor. Alarm sesi duyulduğunda makinenin işlemi bitirdiği
anlaşılıyor. Daha sonra makinelerden çıkan çorapların renk verip
vermedikleri kontrol edilir. Koyu renkli çoraptan sonra açık renkte
çorap yıkanacaksa makine durulama programına alınır.
Yıkama kullanılan maddelere göre yönteme göre 3’e ayrılır:
1. NORMAL YIKAMA: Çoraplara yumuşaklık tuşesi vermek amacıyla
30˚C’de yapılan işlemdir. Sadece yumuşatıcı kullanılır.
2. SİLİKON YIKAMA: Çoraplara yumuşaklık ve kayganlık tuşesi
vermek amacıyla 30˚C’de yapılan işlemdir. Hem yumuşatıcı hemde
silikon kullanılır.
3. TÜY ENZİMİ YIKAMA: Çorap üzerindeki piling(tüy) uzaklaştırmak
amacıyla 55˚C’de yapılan işlemdir. Sonrasında çoraplara
yumuşatma işlemi yapılır.
BUHARLI FİKSE
Genellikle desenli malları yumuşatmak amacı ile yapılan susuz işlemdir.
Burada çoraplar makine içine konulduktan sonra ilk aşama olarak
çorapların makine içinde açılır. Sonrasında çoraplara buhar püskürtülür
ve devamında silikon püskürtme işlemi yapılır. Tekrar buhar
püskürtülerek istenilen tuşe elde edildiğinde kurutma yapılıp çorap
işlemden çıkarılır.
KURUTMA
Müşterinin isteğine göre nem oranı ayarlanarak bitmiş ürünler
yıkandıktan sonra kurutulur.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
YIKAMA BÖLÜMÜ ...../...../.....
Sayfa No:27
BOYA
Çoraplar boyalı iplikle örülmemesi halinde örme işlemi sonrasında
örme işlemi sonrasında boyama işlemine tabii tutulmaktadır. Boyama
işlemi sonucu bazı çorap özelliklerinde negatif anlamda bir değişme
görülebilir.
Bony çorap işletmesinde genel olarak nylon boyama yapılmaktadır.
NYLON BOYAMA
Asidik ortamda çektirme yöntemine göre boyama yapılır. Yüksek
sıcaklıkta (98˚C) metal kompleks ve asit boyar maddeleri ile çalışılır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
BOYAHANE ...../...../.....
Sayfa No:28
PAMUK BOYAMA
Boya ile çorap arasında kovalent bağ oluşturulur. 60˚C’de alkali
ortamda reaktif boyar madde ile boyama yapılır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
BOYAHANE ...../...../.....
Sayfa No:29
BASKI
Müşteriden gelen desenlere film çalışması yapılır. İlk olarak numune
çalışılır. Müşteriden onay gelirse üretime başlanır. Numune
hazırlanırken renk çalışması yapılır ve reçete hazırlanır. Üretime
geçildiğinde daha önceki çalışılan reçeteye göre miktarlar tartılıp
boyalar hazırlanır. Daha sonra seri üretime geçilir.
AHTAPOT BASKI MAKİNESİ
Parça baskı makinesidir. Çorap, tshirt, deri gibi küçük parçalara baskı
yapılır. Düz ve yüksek kalıp olarak çalışılabilir. 1renkten 18renge kadar
farklı renkler kullanılarak baskı yapılabilir.
AHTAPOT BASKI MAKİNESİ
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
BASKI BÖLÜMÜ ...../...../.....
Sayfa No:30
TRANSFER (KAĞIT) BASKI
Pres ve ısı ile çalışan makinelerdir. Desenler transfer yoluyla kumaşa
aktarılır. Genel olarak 155-165˚C’de 12-15sn arasında çalışılır. Yıkama
haslığının yüksek olması için 185˚C’de 6Bar 25sn çalışılır. Kağıt baskıda
haslıkların yüksek olması için nylon oranının yüksek olması gerekir.
TRANSFER BASKI YAPILMIŞ TAYTLAR
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
BASKI BÖLÜMÜ ...../...../.....
Sayfa No:31
KONFEKSİYON
Yarı mamul depodan ürünler firma, order ve renk bakımından yükleme
tarihine göre bölüme alınır. Mallar ilk önce kesim aşamasında
bacaklardaki işarete göre kalıpla ve makasla kesilir. Kesimden sonra
mallar ağsız ise look aşamasına gider ve bacakları birleştirilir.
Mallar ağlı ise ağlı mallar iki çeşide ayrılır:
1. Panel ağ
2. Mendil ağ
Panel ağlarda kendi aralarında iki gruba ayrılır:
1. Tam ağ
2. Yarım ağ
Ağlı mallara kesim işleminden sonra ağlı kısımlarına forma çekilir. Ve
hızar makinesinde ürünün müşteri tarafından istediği ağ çeşidi ve
ölçüsüne göre kesiliyor. Daha sonra look işlemine gönderiliyor. Ağ ve
bacak lookta birleştirilen çoraplara Punteriz makinesinde look
ipliklerine punteriz yapılır.
Firmanın isteğine göre çoraplara iç etiket dikilecekse singer
makinesinde çoraplara beden etiketi dikilir. Buradan ip temizleme
masalarına ilerletilir. İpliği temizlenen mallar burun ucu olacaksa ve
yıkama olacaksa çevirme işlemi yapılır. Burun ucu olmayacak ve fiske
olacak mala çevirme yapılmaz.
Malların burun ucu dikilecekse çevirme yapılır ve burun dikişe
gönderilir. Burun dikiş 2çeşit olur. Bir burun dikişi aşamasında yapılan,
diğeri de overlok makinesinde oval şekilde yapılan burun dikişidir.
Burunları overlok yapılan mallar tekrar temizlenip yıkamaya gönderilir.
Burun dikiş ve yıkama her bir aşamaya gönderilirken malların
bölümdeki bilgisayardan çıkışı yapılır.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
KONFEKSİYON ...../...../.....
Sayfa No:32
FORMA
Çorabın görünüşünü iyileştirmek ve çorap üzerindeki nemi almak
üzere yapılan bir işlemdir. Forma yapılan çorap bir miktar çekerek
gerçek boyutlarına ulaşır. Forma işlemi el ütüleri veya otomatik ütüler
yardımıyla yapılabilir. El ütüleri içinde düşük elektrikli rezistans ve
termostat bağlı olan alüminyum ayaklardır. Alüminyum ayaklara
giydirilen çorabın nemine göre sıcaklık verilir. (örneğin, merserize
pamuk için80-85 derecede yaklaşık 2-3 dakika, yün veya orlon
mamullerde 50derecede çalışır.) Otomatik ütü makinelerinde ise
çoraplar alüminyum ayaklara takılarak buharlama, fiksaj, presleme ve
kurutma işlemlerine tabi tutulur.
KÜLOTLU FORMHANE
TECNOPAC MAKİNESİ: Külotlu çorap formalama da kullanılır. Ürüne göre
verilen ölçülerde ürünün çok düzgün bir şekilde ütülenmesini sağlar.
Genel olarak buhar, pres, ayarlanabilir ısılı olarak çalışır. Kalıpları her
ürüne göre değiştirilebilir özelliktedir.
CORTESE: Cortese makinelerinde ısı yok denecek kadar azdır. Buhar
mekanizmasıyla çalışır. Genel olarak nylon külotlu formalama da
kullanılır. Tecnopaclara göre kalıplarını değiştirmek zordur. Ve genelde
değiştirilmez. Buhar basınçları ayarlanabilir.
Tecnopen 2’de çekilen malların çok güzel ütülenmesi
amaçlanmaktadır. Çekilecek işler makineye getirilir, boyuna göre
kalıplar bakılır. Malın cinsine göre ısı ve buhar ayarı yapılabilir. Önce
deneme yapılır, sonra malın boyu ölçülür. Her şey düzgün ise ütüleme
devam eder. Amaç malın ütüsünü ve ölçüsünü çok güzel ayarlamaktır.
Çünkü malın kalitesini gösteren ütüsüdür.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
FORMAHANE ...../...../.....
Sayfa No:33
ÇİFTLEME
Formadan çıkan çorapların ikişerli gruplar haline getirilmesi işlemidir.
Çiftleme yapılırken çorabın bel lastikleri, patlağı vb. özellikleri kontrol
edilir. Genelde kesil ve dalgalanma gibi sorunlar meydana gelir.
çiftlemeden sonra etiketleme ve jelatinleme işlemlerine geçilir.
AMBALAJ
Çiftlene çoraplar belirli büyüklüklerdeki kutulara belirli sayılarda
yerleştirlir.
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
PAKET ...../...../.....
Sayfa No:34
Sıra No Yapılan İşin Konusu / AdıÖğrencinin
İmzasıYetkilinin
İmzasıTarih
...../...../.....
Sayfa No: