gastroİntestİnal hormonlar
DESCRIPTION
GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR. Gastrin Kolesistokinin (CCK) Sekretin Glukagon Glisentin Vazoaktif intestinal polipeptid (VİP) Gastrik inhibitör polipeptid (GİP). [email protected]. Mukozada sinir ve salgı hücreleri tarafından salgılanan biyolojik aktif polipeptidlerdir. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/2.jpg)
GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR
GastrinKolesistokinin (CCK)SekretinGlukagonGlisentinVazoaktif intestinal polipeptid (VİP)Gastrik inhibitör polipeptid (GİP)
![Page 3: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/3.jpg)
Mukozada sinir ve salgı hücreleri tarafından salgılanan biyolojik aktif polipeptidlerdir.
Çoğu kez parakrin tarzda etkili olurlar.
Bazen de kan dolaşımı aracılığıyla etki alanlarına taşınırlar.
![Page 4: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/4.jpg)
Gastrin grubu; 1-Gastrin 2-Kolesistokinin (CCK) Sekretin grubu; 1-Sekretin 2-Glukagon 3-Glisentin 4-Vazoaktif intestinal polipeptid (VİP) 5-Gastrik inhibitör polipeptid (GİP)
Yapı ve fonksiyonlarının benzerliğiaçısından hormonlar iki gruba ayrılır;
![Page 5: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/5.jpg)
DİĞER HORMONLAR
Motilin Nörotensin P maddesi GRP (gastrin serbestletici polipeptid) Somatositatin Glukagon Serotonin
![Page 6: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/6.jpg)
GASTRİN
Mide antral bölgedeki G hücrelerinden salgılanır.
G hücreleri ve diğer enteroendokrin hücreleri aynı zamanda noradrenalin ve serotoninle ilgili aminleri içerir.Bunlara APUD hücreleri de denir.
Gastrin üreten diğer hücreler mide ve ince barsağın tamamında bulunan TG hücreleridir.
![Page 7: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/7.jpg)
GASTRİN
Fötal hayatta pankreas adacıklarında görülür. Hipofizin ön ve arka loblarında, hipotalamus,
m. oblongata, vagus ve siyatik sinirlerde de bulunur.
Makroheterojenite ve mikroheterojenite gösterir
3 temel formu 34, 17 ve 14 amino asit kalıtı içerir. G17 temel formdur.
G14 ve G17 nin yarı ömrü 2-3 dk., G34'ün 15 dk.dır.
![Page 8: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/8.jpg)
Mide çeperindeki hücre çeşitleri ve salgıladıkları
maddeler
![Page 9: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/9.jpg)
Mide mukozasındaki hücre tipleri
![Page 10: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/10.jpg)
GASTRİNİN ETKİLERİ
Temel etki mide asiti ile pepsinin salgılanması
İnce ve kalın barsak mukozasının büyümesini uyarmak (trofik etki)
Mide motilitesinin uyarılması İleum motilitesini ve kalın barsakta kitle
hareketini uyarmak Gastroözofageal sfinkterin kasılması Protein bakımından zengin yemekten
sonra insülin salgılanmasını uyarır
![Page 11: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/11.jpg)
GASTRİN SALGILANMASINA ETKİLİ FAKTÖRLER
Mide içeriği, gerimi, vagusun uyarılması, kalsiyum, adrenalin, midede protein yıkım ürünlerinin; özellikle amino asitlerin varlığı, gastrin salgılanmasını artırır.
Antrumdaki asit, sekresyonunu inhibe eder.
Salgılanması (-) feedback ile düzenlenir.
![Page 12: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/12.jpg)
Gastrin salgılanmasında vagal uyarının etkisi kolinerjik değildir.
Atropin insanlarda test yemeğine verilen gastrin yanıtını inhibe etmez, çünkü G hücrelerini innerve eden postgangliyonik vagal liflerden transmitter olarak asetilkolinden ziyade gastrin serbestleyici polipeptid (GRP) salgılanır.
![Page 13: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/13.jpg)
Sefalik ve gastrik safhada HCl salgısının
düzenlenmesi
![Page 14: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/14.jpg)
KOLESİSTOKİNİN-PANKREOZİMİN
I hücreleri tarafından salgılanır. Makroheterojenite ve mikrohetorojenite
özelliği gösterir. Değişik formları vardır CCK 58, 39, 33,
12, 8 gibi. Duodenum ve jejunumdan salgılanan
CCK'in çoğu CCK 8 ve CCK 12'dir. Enterik ve pankreatik sinirler esas
olarak CCK 4 içerirler. Beyinde CCK 58 ve CCK 8 bulunur.
![Page 15: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/15.jpg)
KOLESİSTOKİNİN ETKİLERİ
Safra kesesinin kasılması Zengin pankreatik sıvının salgılanması Sekretinin etkinliğini artırmak Midenin boşalmasını inhibe etmek Oddi sfinkterinin gevşemesini sağlamak Pankreas üzerine trofik etkide bulunmak İncebarsak ile kolonun motilitesini
artırmak Enterokinaz salgılanmasını uyarmak
![Page 16: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/16.jpg)
KOLESİSTOKİN SALGISI
İntestinal mukozanın özellikle peptidler ve amino asitlerle temasında ve duodenumda yağ asitlerinin bulunması durumunda artar.
Salgılanmasının kontrolünde pozitif feedback etkilidir.
Dolaşımdaki yarı ömrü 5 dakikadır
![Page 17: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/17.jpg)
SEKRETİN
Sekretin ince barsağın üst kısmının mukoza bezlerinde derin olarak lokalize olmuş
S hücrelerinden sekrete edilir. Sekretinin sadece bir formu izole
edilebilmiştir. Metabolizması hakkında bilinenler çok
azdır.
![Page 18: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/18.jpg)
SEKRETİN ETKİLERİ
Pankreasın duktal hücrelerinden ve safra yollarından bikarbonat salgılanmasını artırır. Böylece sulu ve alkali bir pankreatik sıvının salgılanmasına neden olur.
Etkisi cAMP aracılığı iledir. CCK'inin etkisini artırır. Mide asiti salgılanmasını azaltır. Pilor sfinkterinin kasılmasına neden olabilir. Mide boşalmasını inhibe eder.
![Page 19: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/19.jpg)
SEKRETİN SALGISI
Kimusta protein sindirim ürünlerinin artması ve ince barsağın üst kısım mukozasının asitle karşılaşması durumlarında artar.
Sekretinin asitin etkisiyle serbestlenmesinin kontrolü negatif feedback ile olur.
Yarı ömrü yaklaşık 5 dakikadır.
![Page 20: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/20.jpg)
GASTRİK İNHİBİTÖR PEPTİD (GIP)
Duodenum ve jejunumdaki K hücrelerinden üretilir.
Salgılanması duodenumdaki glukoz ve yağ tarafından uyarılır.
Mide sekresyonunu ve motiliteyi inhibe eder.
Gastrointestinal yolun fizyolojik - hücre-stimülan hormonu GIP'tir.
GIP bazen "glukoz-bağımlı insülinotrofik polipeptid" olarak da adlandırılır.
![Page 21: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/21.jpg)
VAZOAKTİF İNTESTİNAL POLİPEPTİD (VIP)
Sindirim kanalı nöronlarında bulunur. Barsakta elektrolitlerin ve suyun
salgılanmasını uyarır. Sfinkterler de dahil olmak üzere
intestinal düz kasların gevşemesine neden olur.
Periferik kan damarlarının dilatasyonu ve midede asit salgılanmasının inhibisyonunu sağlar.
Yarı ömrü 2 dakikadır.
![Page 22: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/22.jpg)
DİĞER GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR
MOTİLİN; Duodenal mukozadan salgılanır. Barsak düz kaslarının kontraksiyonuna neden olur ve sindirim arası motiliteyi düzenleyerek barsağı bir sonraki yemeğe hazırlar.
NÖROTENSİN; İleum mukozasından salgılanır. Salgılanması yağ asitleri tarafından stimüle edilir.Motiliteyi inhibe eder ve ileal kan akımını artırır.
![Page 23: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/23.jpg)
P MADDESİ; Gastrointestinal yoldaki endokrin hücrelerde bulunur. İnce barsağın motilitesini artırır.
GASTRİN SERBESTLETİCİ POLİPEPTİD (GRP); G hücrelerinde sonlanan vagal sinir uçlarında bulunur ve gastrin sekresyonunda vagal yoldan sağlanan artışta nörotransmitter olarak görev alır.
![Page 24: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/24.jpg)
SOMATOSİTATİN; Pankreas adacıklarındaki D hücrelerinden salgılanır.
Gastrin, VIP, GIP, sekretin ve motilin sekresyonunu inhibe eder.
Salgılanması lümendeki asit tarafından uyarılır.
Parakrin tarzda etki eder. Pankreatik ekzokrin salgısını; mide asit
salgısı ve motilitesini; safra kesesi kasılmasını; glukoz, a.a. ve trigliserid emilimini inhibe eder.
![Page 25: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/25.jpg)
GLUKAGON; Duodenumdaki A hücrelerinden salgılanır. Pankreatektomiden sonra görülen hiperglisemiden kısmen sorumludur.
SEROTONİN; Sinir uçlarında olduğu gibi endokrin enterokromaffin hücrelerinde de bulunur ve salgılanır. Bundan dolayı gastrointestinal yolda hem hormon hem de nörotransmitter olarak rol oynar.
![Page 26: GASTROİNTESTİNAL HORMONLAR](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061610/56815985550346895dc6c3c5/html5/thumbnails/26.jpg)