gazeta e prillit 2006

12
Nr. 4 (159) Viti XV i botimit PRILL 2006 Çmimi 20 lekë NGJALLJA Ditën e shtunë, dt. 18 mars, në mesditë, në Qendrën Diagnostike Orthodhokse “Ungjillëzimi” në kryeqytet, u përurua skaneri tomografik më modern në Shqipëri dhe i dyti në Ballkan. Në vazhdim të kontributit të gjithanshëm që jep për shoqërinë shqiptare, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë fut teknologjinë më të fundit në mjekësi. Ky skaner i ri, i pari në vend dhe i dyti në Ballkan, me vlerë një milion euro, do të kontribuojë për shëndetin e popullatës. Përurohet skaneri më modern në Shqipëri Qendra Diagnostike Orthodhokse “Ungjillëzimi” N ë përurim morën pjesë ministri i Shëndetësisë z. Maksim Cikuli, ministri i Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta z. Kosta Barka, ish - minis- tri i Shëndetësisë z. L. Solis, (vijon në faqen 3) ambasadori i Greqisë z. Pa- ndelis Karkabasis, zv/ amba- sadori i Rusisë, diplomatë, personalitete të shkencës e mjekësisë, si dhe përfaqë- suesi për Ballkanin i kom- ...Jeta del nga varri. Kërcen në fre- skinë e saj më të kulluar. Pse të kemi frikë? Ç’ka se kish qenë dimri. Lulet me nënqeshjen e tyre të ëmbël, me erën e tyre hyjnore, e shpuan përsëri tokën që t’u japin kurajë atyre që ndihen të lo- dhur, të japin premtime ndër të gjithë. Pse të rrimë të vrejtur si hipokritë? Do ta lëshonin vallë yjet dritën e tyre qiello-re përmbi ne, po të kishin të drejtë pesi-mistët? Kush është aq shpirtlig, aq mosmirënjohës, aq i ulët, aq i pazot, që të thotë se iu rëndua jeta? S’është fjala të jemi të lumtur a fatkeqë, të shëndoshë a të sëmurë, të rinj a pleq, të pasur a të varfër, por fjala është të kemi dashuri për jetën, besim në të, të jemi të gatshëm për të mirën. Vetëm atëherë do të tregohemi të denjë të vetes sonë, të denjë të dashurisë që tregoi Perëndia, i Cili për njeriun u bë njeri dhe derdhi gjakun e Tij të kulluar mbi Kryqin. Vetëm atëherë do ta ndiejmë gëzimin e Ngjalljes dhe ma- llëngjimin që na shkakton përshëndetja “Krishti u Ngjall!” “Krishti u Ngjall!” është përshë- ndetja më e bukur që mund t’i drejtojmë njëri-tjetrit. Është trumbetimi më entu- ziast i jetës. Atyre që kemi në shtëpi, të sëmurëve, le t’u themi “Krishti u Ngjall!”. Atyre që na duan dhe atyre që na urre- jnë, le t’u themi “Krishti u Ngjall!”, “Krishti u Ngjall!” le t’u themi dhe të vdekurve tanë. Më në fund, “Krishti u Ngjall!” le t’i thotë gjithsecili prej nesh vetes së tij dhe të gjithë bashkë le të këndojmë “Krishti u Ngjall!”. B. Gëzuar Pashkët!

Upload: kishaorthodhokse

Post on 27-Oct-2014

61 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Gazeta e Prillit 2006

TRANSCRIPT

Page 1: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 1

Nr. 4 (159) Viti XV i botimit PRILL 2006 Çmimi 20 lekë

NGJALLJA

Ditën e shtunë, dt. 18 mars, në mesditë, në QendrënDiagnostike Orthodhokse “Ungjillëzimi” nëkryeqytet, u përurua skaneri tomografik më modernnë Shqipëri dhe i dyti në Ballkan. Në vazhdim tëkontributit të gjithanshëm që jep për shoqërinëshqiptare, Kisha Orthodhokse Autoqefale eShqipërisë fut teknologjinë më të fundit në mjekësi.Ky skaner i ri, i pari në vend dhe i dyti në Ballkan,me vlerë një milion euro, do të kontribuojë përshëndetin e popullatës.

Përurohet skaneri më modern në ShqipëriQendra Diagnostike Orthodhokse “Ungjillëzimi”

Në përurim morën pjesëministri i Shëndetësisë

z. Maksim Cikuli, ministri iPunës, Çështjeve Socialedhe Shanseve të Barabartaz. Kosta Barka, ish - minis-tri i Shëndetësisë z. L. Solis, (vijon në faqen 3)

ambasadori i Greqisë z. Pa-ndelis Karkabasis, zv/ amba-sadori i Rusisë, diplomatë,personalitete të shkencës emjekësisë, si dhe përfaqë-suesi për Ballkanin i kom-

...Jeta del nga varri. Kërcen në fre-skinë e saj më të kulluar. Pse të kemifrikë? Ç’ka se kish qenë dimri. Lulet menënqeshjen e tyre të ëmbël, me erën etyre hyjnore, e shpuan përsëri tokën qët’u japin kurajë atyre që ndihen të lo-dhur, të japin premtime ndër të gjithë.Pse të rrimë të vrejtur si hipokritë? Dota lëshonin vallë yjet dritën e tyreqiello-re përmbi ne, po të kishin të drejtëpesi-mistët? Kush është aq shpirtlig, aqmosmirënjohës, aq i ulët, aq i pazot, qëtë thotë se iu rëndua jeta? S’është fjalatë jemi të lumtur a fatkeqë, tëshëndoshë a të sëmurë, të rinj a pleq, tëpasur a të varfër, por fjala është të kemidashuri për jetën, besim në të, të jemitë gatshëm për të mirën.

Vetëm atëherë do të tregohemi tëdenjë të vetes sonë, të denjë të dashurisë

që tregoi Perëndia, i Cili për njeriun ubë njeri dhe derdhi gjakun e Tij tëkulluar mbi Kryqin. Vetëm atëherë dota ndiejmë gëzimin e Ngjalljes dhe ma-llëngjimin që na shkakton përshëndetja“Krishti u Ngjall!”

“Krishti u Ngjall!” është përshë-ndetja më e bukur që mund t’i drejtojmënjëri-tjetrit. Është trumbetimi më entu-ziast i jetës. Atyre që kemi në shtëpi, tësëmurëve, le t’u themi “Krishti u Ngjall!”.Atyre që na duan dhe atyre që na urre-jnë, le t’u themi “Krishti u Ngjall!”,“Krishti u Ngjall!” le t’u themi dhe tëvdekurve tanë. Më në fund, “Krishti uNgjall!” le t’i thotë gjithsecili prej neshvetes së tij dhe të gjithë bashkë le tëkëndojmë “Krishti u Ngjall!”.

B.

Gëzuar Pashkët!

Page 2: Gazeta e Prillit 2006

2 NGJALLJA PRILL 2006

Bordi drejtues dhe besimtarët e Kishës Ortho-dhokse Shqiptaro-Amerikane të Shën Trinisë nëBoston, e pritën me gëzim dhe krenari zgjedhjen eKryepiskopit +Anastas si President i KëshillitBotëror të Kishave.

Përfaqësuesit e 348 kishave Kristiane nga 120vende të botës, të mbledhura në Porto Alegro tëBrazilit, me të drejtë i dhanë votën Kryepiskopit+Anastas, i cili e ngriti nga zeroja Kishën Orthodho-kse Autoqefale të Shqipërisë, të shkatërruar përfu-ndimisht nga regjimi komunist, duke i rritur prestigjindhe vendosur në një radhë me kishat e tjera Kristianetë botës.

Duke e uruar Kryepiskopin +Anastas, i ciligjithmonë rrezaton mirësi, zgjuarsi, dashuri, shpresë,tolerancë e mirëkuptim me të gjithë, i lutemi Zotittonë Jisu Krisht t’i dhurojë shëndet të plotë në de-tyrën aq fisnike e Hyjnore për konsolidimin e kishaveKristiane në gjithë botën dhe në veçanti të Kishëssonë Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë.

Bordi Drejtues dhe besimtarët orthodhoksë tëKishës Shqiptaro-Amerikane të Shën Trinisë nëBoston USA.

Më 25 mars, në kishën katedrale “Ungjillëzimi i Perëndilindëses”, në kryeqytet, u festuaUngjillëzimi i së Tërëshenjtës Mari. Liturgjia u krye nga Kryepiskopi Anastas, i ndihmuarnga Hirësia e Tij Ilia dhe klerikë të tjerë. Kryepiskopi u bëri thirrje besimtarëve t’ipërgjigjen “Vullnetit të Perëndisë sikurse bëri edhe Shën Maria kur ishte vajzë e re”.

Prezantimi i parë u bë në dioqe-zën e Tiranës e më pas turneu dotë vazhdojë në dioqezat e Beratit,Gjirokastrës dhe Korçës.

Studentët e Akademisë Teolo-gjike “Ngjallja e Krishtit” kanënisur një turne nëpër dioqezat e Ki-shës sonë për të prezantuar shko-llën dhe punën e saj në përgatitjene kuadrove të rinj.

Me iniciativën e tyre dhe mbë-shtetjen e Dekanit të Akademisë,Hirësi Ilia Ketrit, studentët e vitittë katërt do të udhëtojnë në disa qy-tete të vendit për t’u takuar me tërinjtë e enorive të ndryshme, përt’u shprehur atyre dobinë dhe për-jetimet nga jeta në akademi. Që-llimi kryesor është që të afrojnë samë shumë rininë shqiptare në jetënmë Krishtin si dhe për t’iu bërë njëftesë për të ndjekur studimet nëkëtë shkollë.

Programi i këtij aktiviteti për-mban një paraqitje me fotografi tëhistorisë së krijimit të akademisë,

momente nga jeta në shkollë, psal-me të kënduara nga vetë studentëtdhe një vend të veçantë zë edhedëshmia e çdo studenti për mëny-rën sesi vendosi të ndiqte studimetnë këtë shkollë dhe çfarë ka për-fituar prej saj.

Studentët janë të pasur në shpir-trat e tyre kur shkojnë në akademidhe pasurohen më shumë gjatë vite-ve atje me ecurinë e tyre në mësi-me, por pikë së pari në ecurinë e tyre

shpirtërore duke përjetuar jetënshpirtërore në adhurim, lutje, nëpërqëndrimin e tyre në dialog meKrishtin të cilën e bëjnë në një më-nyrë fisnike, por që ushqehet në je-tën e tyre familjare të akademisë.Gjithashtu rriten në marrëdhëniete tyre shoqërore nëpër dioqezat endryshme të Shqipërisë për të pre-dikuar, për katekizëm, për të marrëpjesë në drejtimin e jetës së enorivetë tyre, të dërguar si apostujt për

Studentët e Akademisë Teologjike, turne për prezantimin e shkollës

Kremtohet Ungjillëzimii Hyjlindëses

Tiranë

të ringjallur orthodhoksinë në Shqi-përi.

“Misioni i këtij projekti të aka-demisë është t’u bëjë një thirrje tërinjve për të marrë në konsideratëtë ardhmen. Dhe kur mendohet përtë ardhmen, është mirë që të rinjtëtë marrin në konsidetarë Kishëndhe akademinë tonë. Ata janë tëftuar gjithmonë të na bëjnë njëvizitë, të njihen me jetën tonë qëme shpresë të bëhet edhe jeta etyre, të kenë marrëdhënie miqësoreme studentët e akademisë, të di-skutojnë dhe të luten”- tha HirësiIlia.

Shumë prej studentëve të aka-demisë, djem dhe vajza, kanë pra-nuar thirrjen e Zotit të shërbejnë siklerikë, pjesëtarë të tjerë në kor dhenë shërbime të tjera të Kishës dukedhënë kështu një ikonë të plotë qëAkademia Teologjike “Ngjallja eKrishtit” arrin qëllimin e saj tëshenjtë.

Isidor Koti

Page 3: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 3

panisë amerikane General Elec-tric, prodhim i të cilit është skaneri.Në fillim u krye shërbesa e Ajaz-mës dhe Përurimit.

Më pas, në fjalën përshënde-tëse, drejtori shkencor prof. dr.Thoma Kristo falënderoi Kryepi-skopin Anastas për iniciativën mo-rale dhe materiale në sjelljen e këtijskaneri dhe në çeljen e kësaj qe-ndre, për të ndihmuar të sëmurëtqë vijnë nga të gjitha zonat e Shqi-përisë në Qendrën Diagnostike tëKishës Orthodhokse. “Pajisjet eshumta që janë sjellë - shtoi ai, -vazhdojnë ta pasurojnë edhe mëshumë qendrën me aparatura,laboratorë e mjete të tjera, dukepasur mundësinë për përcaktimine një diagnoze të saktë, tëshpejtë dhe bashkëkohore”.

Pajisja me këtë skaner u realizuame iniciativën dhe përkujdesjen eKryepiskopit Anastas dhe me ba-shkëpunimin e Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë, të dy orga-nizatave joqeveritare greke (të

(vijon nga faqja 1)

Skaneri (ose Tomografia ekompjuterizuar), është i tipit spi-ral, multidetektor, me 32 prerjenë një rrotullim dhe është njëhap i ndjeshëm përpara edhe nëraport me skanerat e mëpar-shëm multidetektor. Ai karakte-rizohet nga një shpejtësi tepëre lartë e ekzaminimit, sidomoskrahasuar me aparatet që janënë përdorim në vendin tonë, gjëqë e bën të përshtatshëm jo ve-tëm për ekzaminimet konvenci-onale, por edhe të atyre të enë-ve të gjakut.

Meqenëse ky aparat reali-zon ekzaminimin me një shpej-tësi të lartë, mund të përfundo-jë me një frymëmbajtje të vet-me ekzaminimin e toraxit apotë abdomenit. Gjithashtu, për këtë arsye mund të përdoret një dozëe vetme kontrasti për të ekzaminuar dy pjesë të trupit njëkohësisht.Skanimi i zemrës mund të kryhet në 12-15 sekonda. Ky skanerarrin rezolucione të larta dhe mund të realizojë imazhe 3-dimensi-onale në një kohë të shkurtër dhe me cilësi. Ky aparat do të përdoretnga një personel me kualifikim të posaçëm jashtë vendit. Skaneri iblerë për Qendrën Diagnostike është prodhim i kompanisë ameri-

kane General Electric, LightSpeed Pro32.

Të dhëna për QendrënDiagnostike:

Qendra Diagnostike Ortho-dhokse “Ungjillëzimi” në Rrugëne Dibrës, është hapur në vitin1999, duke qenë ndër më bashkë-kohoret dhe më konkurueset mesimotrat e saj në vend dhe në ra-jon. Kjo qendër është një nga mëmodernet në Shqipëri dhe në tëekzistojnë kabinete të ndryshme,si i Fizioterapisë, Reumatolo-gjisë (i pajisur me aparatin e tek-nologjisë së fundit dhe të vetmine këtij lloji në Shqipëri për matjene densitetit kockor), Radiolo-gjisë, Kardiologjisë (provë ushqi-

more, holteri, Echo, Ekg etj), Neurologji, Psikiatri, Kirurgji, Gjine-kologji, Pediatri si dhe laboratorët: klinik, biokimik, mikrobiologjik,cito-histo-patologjik dhe ai dentar, të cilët u vijnë në ndihmë mijërapacientëve. Shërbimi u ofrohet të gjithë njerëzve pa dallim besimi.Qendra është me karakter jofitimprurës. Pagesa është e arsyeshmedhe të ardhurat shkojnë për mirëmbajtjen, funksionimin, rinovimindhe pajisjet e reja.

Ky aparat do të jetë një mjettepër i vyer, për klinikën këtu,

që do t’i shërbejë mbarë popullit.Përdorimi i kësaj aparature duhettë bëhet me durim dhe duke vazh-duar zinxhirin e dashurisë që e sollideri këtu. Duhet të tregohet dhemb-shuri për çdo person, për çdo njeri,pavarësisht se çfarë gjendje sho-qërore ka, apo se në çfarë komuni-teti bën pjesë. Kjo pajisje nuk ështëdiçka që nuk ka shpirt, aparaturëpa shpirt. Ajo lidhet me besim nëlidhje me përdorimin, ka shumëshpresë brenda vetes dhe shumëdashuri. Shpresojmë që do të jetënjë transmetues, përcjellës i këtyretri gjërave që përmendëm jo vetëmkëtu në kryeqytet, por në mbarëshoqërinë e vendit. Shoqëria jonëështë në një fazë të progresit dhe

Përurohet skaneri më modern në Shqipëri “Dhuratë për mbarëshoqërinë”

- Nga përshëndetja eKryepiskopit Anastas në

përurimin e skanerit -

(vijon në faqen 4)

Të dhëna për skanerin

zatojë këtë dashuri dhe shpresë” -tha Kryepiskopi Anastas dukefalënderuar edhe donatorët qëndihmuan në realizimin e këtijprojekti.

Në fund të aktivitetit, të ftuaritpanë nga afër funksionimin eskanerit, si dhe morën pjesë nëkokteil.

Korresp. i Gazetës “Ngjallja”

Qendrës Ndërortho-dhokse “Porefthe-ndes”, Athinë dhe tëHuman Net, RrjetiEvropian i ZhvillimitHumanitar, Janinë) sidhe u financua 75%nga Shërbimi i Ba-shkëpunimit Ndër-kombëtar për Zhvillim(YDHAS), i Ministri-së së Jashtme të Gre-qisë. Përpjekja nisi pa-ra 5 vjetësh (në kohëne ish-zëvendësmini-strit të jashtëm z. A. Lo-verdhos) dhe përfu-ndoi me kontributin emadh të zëvendësministrit tëjashtëm të Greqisë, z. E. Stilianidhi.

“Dua të theksoj se, për të arriturderi këtu kishte nevojë për kë-mbëngulje dhe përpjekje të madhe.Ky do të jetë një mjet shumë i rë-ndësishëm për Qendrën Diagno-stike Orthodhokse që t’i shërbejëmbarë popullit. Ne urojmë që gjith-secili, kudo që të ndodhet, të rre-

Çast nga shërbesa e Ajazmës

Page 4: Gazeta e Prillit 2006

4 NGJALLJA PRILL 2006

“Dhuratë për mbarë shoqërin딓Dua të shpreh mirë-njohjen time për grupine zgjedhur të mjekëve qëpunon në këtë qendër.Ajo që përbën diferencënështë njohja e thellë mje-kësore që ekziston në kë-të qendër, dhembshuriadhe respekti për çdo per-son që vjen në të, kushdo-qoftë, i njohur ose i pa-njohur. Mendojmë se kjopërbën ndryshimin përtë ardhmen në Shqipëritë këtyre shërbimeve”

(Vijon nga faqja 3)

të ngritjes dhe çdo hap pozitiv qëkryhet nga çdo lloj grupimi sho-qëror është një dhuratë për mbarëshoqërinë shqiptare.

Falënderojmë të gjithë ju, se nëpersonin tuaj dhe në sytë tuaj neshohim që kemi miq e mbështetëspër këtë përpjekje dhe ne urojmëgjithsecilin në fushën ku ai punonqë të rrezatojë këtë të vërtetë, këtëdashuri dhe këtë shpresë.

Kryepiskopi Anastas iu drejtuatë pranishmëve edhe pas prerjessë shiritit të përurimit:

Po lë për në fund diçka, që sizakonisht vjen si shumë zyrtare

në traditën tonë orthodhokse. Tëgjitha aparaturat më të përsosuraqë kemi sjellë, po nuk patëm njerë-zit e aftë që t’i përdorin ato, nuk bë-het asnjë gjë. Unë dua të shprehmirënjohjen time për grupin e zgje-dhur të mjekëve që punon në këtëqendër.

Komuna e Çarshovës, në rrethin ePërmetit, është një nga trevat më të la-shta të zonës Përmet - Ersekë, e banuarnga një popullsi autoktone e besimit të krishterëorthodhoks në mbi 90%. Kjo trevë përbëhet nga9 fshatra ekzistues si dhe nga 8 fshatra të brakti-sur në vite, për të cilët flasin sot rrënojat e tyre.

Historia e lashtë e këtyre fshatrave të besi-mit orthodhoks dëshmohet nga prania e 48kishave.

Është karakteristike se çdo fshat ka pasurmë shumë se tri kisha, përjashtuar fshatin e Çar-shovës me 13 kisha dhe 3 manastire.

Të dhënat historike si dhe ato të kodikëvekishtarë, të cilat kanë ekzistuar deri në vitet1944-1948, tregojnë qartë ndërtimet e para nëshek. IX-X në kohën e sundimit sllav në këtotreva. Kjo dëshmohet edhe nga emrat sllavë tëngelur edhe sot si: kisha e Borodicës, Sadova,Radova, Martenica etj.

Më vonë, në shek XIII - XVII ndërtimi ikishave u shtua shumë në saje të investimevetë vetë fshatarëve si dhe emigrantëve të shumtëqe ka pasur kjo zonë.

Në vitin 1804 u ndërtua kisha e Shën Marisënë qendër të fshatit Çarshovë me përkujdesjene Vasiliqisë, zonjës së Ali pashë Tepelenës, njënga kishat e rralla të zonës Përmet - Leskovik.

Ajo ka një sipërfaqe prej 120m2 me 9 kube

E shkuara dhe e sotmjatë pikturuara dhe gjithë pajisjet e tjera të njëkishe moderne të stilit grek.

Më 1931, Theodhor Vangjeli, emigrant nëAmerikë, ndërtoi kishën e Shën Kristoforit.

Sot, nga 48 kisha janë vetëm 8 të rikonstru-ktuara si dhe një e re, kisha e Shën Kozmait nëqendër të fshatit, e inaguruar në vitin 2000.

Gjatë viteve 1908-1915 u shkatërruan shu-më kisha si dhe dy manastiret e vjetra, gjatësundimit xhonturk dhe Luftës së Parë Botërore.

Në vitin 1959 janë gjetur shumë materiale,si kryqe, gurë të gdhendur me shenjtorë, pjesëikonash, themele të këtyre kishave, etj... të cilat

u grumbulluan nga prifti i fshatit Koço Ha-xhi dhe iu dorëzuan muzeumit të Përmetit.

Po kështu gjatë viteve 1938-1945 ushkatërruan shumë kisha të tjera. Mbas vitit1967, me mbylljen e kishave, në vendin tonë ubë një shkatërrim total jo vetëm i besimit, poredhe i të gjitha objekteve fetare, duke prishur edjegur ikonat, ikonostaset, librat kishtarë etj. Njëpjesë e madhe e këtyre kishave u kthyen nëstalla, depo plehu apo reparte ushtarake.

Mbas viteve 90 - të rilindi përsëri besimi. Meardhjen e Kryepiskopit të parë pas shumë viteshateizmi, Fortlumturisë së Tij, Anastasit, KishaShqiptare u gjallërua përsëri. Në çdo fshat urindërtuan kisha si ajo e Shën Kozmait në fshatine Çarshovës. Epitrop Gjergji Haxhi

Ajo që në fakt përbën dalliminnuk janë mundësitë teknike qëofrohen këtu, edhe sikur të themiqë jemi përpjekur dhe kemi gjeturaparaturat më të mira. Ajo që për-bën diferencën është njohja e thellë

mjekësore që ekziston në këtë qen-dër, dhembshuria dhe respekti përçdo person që vjen në të, kushdo-qoftë, i njohur ose i panjohur. Duamt’i falënderojmë në mënyrë të nxe-htë këta njerëz për atë çka ofrojnë.

Mendojmë se kjo përbën ndryshi-minn për të ardhmen në Shqipëritë këtyre shërbimeve. Na duhet mëshumë dituri, më shumë cilësi e mëshumë dashuri në këto shërbime.

Korresp. i gazetës “Ngjallja”

Mjekë të Qendrës Diagnostike Orthodhokse gjatëceremonisë së përurimit

Në datën 10 prill, Kryepiskopi Anastas pritinë Kryepiskopatën e Hirshme, në Tiranë, mekërkesën e saj, këngëtaren shumë të njohurgreke Ana Visi, pjesëtarë të grupit të saj etj.Ajo kishte ardhur në Shqipëri me rastin e njëshfaqjeje artistike të organizuar nga TV“Klan”.

Vizitë në Kryepiskopatë ekëngëtares së njohur

Kryepiskopi i ftuar në simpoziuminpër filozofinë greke

Në datat 6-7 prill, Shoqata Shqiptare eFilozofisë Greke organizoi në mjediset e Hotel“Tirana”, një simpozium kushtuar rolit të kësajfilozofie në historinë botërore, deri në ditët tona.Në këtë veprimtari, ku referuan shkencëtarë tënjohur shqiptarë dhe grekë, ishte i ftuar nderidhe mori pjesë edhe Kryepiskopi Anastas.

Page 5: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 5

Krishti Pantokrator –Mendohet të jetë pikturuarnga Onufri rreth shek. XVINdodhet në Muzeun Nacionaltë Arteve Mesjetare në Korçë

Duke u nisur nga shkrimet e di-tëve të fundit për restaurimin dheekspozimin e 83 ikonave nga fondii Muzeut të Artit Mesjetar të Kor-çës, në Selanik të Greqisë, i rikthe-hemi një problemi që, për fat tëkeq, në vijueshmëri na shfaqet mefytyra të ndryshme: ai i pronësisësë ikonave të magazinuara në in-stitucionet tona të kulturës.

Për të qartësuar lexuesin, pokujtojmë historinë e ikonave, të cilatpak kohë më parë iu kaluan padrej-tësisht nga një urdhër absurd i Mi-nistrisë së Kulturës për kalimin njënumri ikonash nga fondi i Institutittë Monumenteve të Kulturës, fo-ndit të Muzeut Kombëtar.

Ne na duhet të sqarojmë se iko-nat, për të cilat bëhet fjalë, janëtërhequr nga Instituti i Monume-nteve të Kulturës (si dhe nga insti-tucione të tjera) nga kishat e shpa-llura monument kulture, por edhenga kisha të tjera, me qëllim mbroj-tjeje dhe ruajtjeje nga grabitjet dhedëmtimet e ndryshme që ato mundtë pësonin në kushtet e vështira dhetë pasigurta që ka kaluar vendi ynë,si dhe nga gjendja jo e përshtat-shme e shumë prej tyre. Një pjesëtjetër janë tërhequr nga institu-cionet e kulturës edhe për qëllimestudimi e restaurimi. Në çdo rast,ky veprim është konsideruar provi-zor, me qëllim që në të ardhmen,me krijimin e kushteve të përshtat-shme, ato të rikthehen në objektete kultit prej nga janë marrë.

Në ligjin për trashëgiminë kul-turore, i cili është miratuar në vitin2003, janë të qarta nenet dhe nën-nenet, dhe se si veprohet në rastespecifike dhe të zakonshme meobjektet e trashëgimisë kulturore tëluajtshme dhe të paluajtshme.

Në rastin e ekspozimit dhe tërestaurimit të objekteve të trashë-gimisë kulturore ligji i përcaktonsaktësisht procedurat për këtë ve-prim dhe më saktë, neni 19, pika 3,thotë: “Lëvizja e objektit të tra-shëgimisë kulturore të luajtshme,me vlera të veçanta, kombëtaredhe unikale për ruajtjen, resta-urimin, studimin dhe ekspoziminjashtë territorit të Republikës sëShqipërisë, bëhet me vendim tëKëshillit të Ministrave. Proce-

durat e këtyre lëvizjeve përcak-tohen me udhëzimet e Këshillit tëMinistrave, sipas konventavendërkombëtare të ratifikuaranga Republika e Shqipërisë përkëtë qëllim. Në çdo rast leja elëshuar regjistrohet në QendrënKombëtare të Inventarizimit tëPasurive Kulturore.”

Pra, duke u mbështetur në ne-nin e mësipërm, kemi të drejtë tëkërkojmë se si janë ekspozuar dherestauruar ikonat e sipërpërme-

ndura kur në një nga gazetat e për-ditshme drejtori i muzeut thotë:“Unë si drejtor, po ashtu edhe ve-të stafi i muzeut, duke parë këtëinteresim, vendosëm që ikonat erestauruara të ekspozohen.”

Për ndërhyrjen dhe restaurimine ikonave duhet të paraqiteshinparaprakisht projekte për konservi-min e tyre sipas nenit 17, pika 5dhe 6 që thotë: “Punimet e restau-rimit, të cilat kryhen nga organi-zmat jashtë sistemit të institucio-neve shtetërore, të ngarkuara përmbrojtjen, konservimin, restauri-min e studimin e tyre, mbikëqyr-jen detyrimisht ne këto instituci-one. Projektet e restaurimit në çdorast paraqiten dhe miratohen ngaKëshilli Kombëtar i Restaurimeve.”

Në shumë raste, duke u nisuredhe nga rasti i mësipërm, institu-cionet që merren me trashëgiminëkulturore nuk njohin ligjin dhe ma-rrin vendime të nxituara dhe jashtëkompetencave të statusit të tyre.

Një aspekt tjetër shumë i rëndë-sishëm, i cili nuk është marrë para-sysh, është koordinimi i marrëdhë-nieve me pronarin legjitim të objek-teve të trashëgimisë kulturore.

Në rastin tonë, ikonat dhe objek-tet e tjera kishtare, siç dihet, janë

pronë fizike dhe shpirtërore e Ki-shës dhe e komunitetit orthodhoks,të cilit i kanë shërbyer dhe i cili i kaporositur dhe financuar gjatë gjithëhistorisë së ndërtimit dhe dekorimittë objekteve të tyre të kultit. Në li-gjin për trashëgiminë kulturore janëtë përcaktuara qartë marrëdhëniet,të cilat rregullojnë raportet e bashkë-punimit ndërmjet institucioneveshtetërore dhe pronarit të objektitqë përbën fond për trashëgiminëkulturore. Neni 16, pika 1 thotë:“Institucionet e specializuara shte-tërore në marrëveshje me prona-rët dhe zotëruesit e objekteve të tra-shëgimisë kulturore, krijojnë ku-shte për ekspozimin e këtyre objek-teve për publikun.” Kurse, në rastine mësipërm, Kisha Orthodhokse

nuk ka as të paktën një njoftim tëthjethtë për veprimet dhe lëvizjetqë janë bërë me 83 ikonat e resta-uruara dhe të ekspozuara tashmë.

Në kohën kur Kryeministri ak-tual i Shqipërisë premton, përkthimin e pronave dhe të objekteveqë historikisht i përkasin komunite-teve fetare në Shqipëri dhe që kafilluar të realizojë kthimin e tyre,duke përfshirë këtu dhe objektemonumente kulture të cilat i përka-sin trashëgimisë kulturore, ka edhetë tilla institucione, të cilat nuk dalindot nga koraca e tyre shumëvjeça-re dhe që vazhdojnë ta mbajnë ve-shin e shurdhër si ndaj zhvillimevetë marrëdhënieve ndërinstitucio-nale ashtu dhe ndaj ligjeve në fuqi,të cilat janë të detyruara t’i zbatoj-në. Duke mos diskutuar aftësitë etyre profesionale, dalim në konklu-zionin që institucionet shtetërorenuk duhet të përdoren si instituci-one private dhe të pavarura, të cilatvetëvendosin në mënyrë të gabuarpër çdo gjë që ato momentalishtzotërojnë në fondet e tyre, por du-ke bazuar ligjet të cilat janë rregu-llatorë të domosdoshëm, duhet tëkrijojnë hapësirë bashkëpunimindërinstitucional në mënyrë që tëbëhet çka është më e mirë përobjektet tona që janë përfaqësuestë padiskutueshëm të trashëgimi-së sonë kulturore.

Dhe në përfundim arrijmë tëthemi se një monument kulturekonsiderohet i tillë me të gjithë in-ventarin e objekteve dhe të deko-racioneve që ai përmban. Pra, dheikonat janë pjesë e pandashme emonumentit dhe largimi e përdori-mi i tyre në mënyrë të ndashmenga objekti ku janë marrë, do tëcënonte rëndë vlerat për të cilatato janë vënë në mbrojtje.

Funksionimi i natyrshëm i objek-teve monument kulture është ai fi-llestari për të cilat ato janë të asa-mbluara të funksionojnë në mënyrëtë tillë që t’i shërbejnë komunitetiti cili i ka krijuar.

Për Bërthamën e TrashëgimisëKulturore

Ark. RestauratorGentian (Joan) Stratobërdha

Ikonat t’i shërbejnë komunitetit që i ka krijuar- Vazhdojnë veprimet autonomike të institucioneve shtetërore, që bien ndesh me ligjin për trashëgiminë kulturore -

Ikonat dhe objektet e tjerakishtare, siç dihet, janë pronëfizike dhe shpirtërore e Kishësdhe e Komunitetit Orthodhoks,të cilit i kanë shërbyer dhe icili i ka porositur dhe finan-cuar gjatë gjithë historisë sëndërtimit dhe dekorimit tëobjekteve të kultit.

Një monument kulturekonsiderohet i tillë me tëgjithë inventarin e objektevedhe të dekoracioneve që aipërmban. Pra dhe ikonat ja-në pjesë e pandashme e mo-numentit dhe largimi e për-dorimi i tyre në mënyrë tëndashme nga objekti ku ja-në marrë, do të cënonte rë-

Krishti Pantokrator- Mendohet të jetë pikturuar nga

Onufri rreth shek. XVI.Ndodhet në Muzeun Kombëtar

të Artit Mesjetar, në Korçë.

Page 6: Gazeta e Prillit 2006

6 NGJALLJA PRILL 2006

Në Kishën Orthodhokse java e fundit e jetës sëKrishtit quhet zyrtarisht Java e Pësimit. Në emër-timin popullor është quajtur Java e Madhe. Çdoditë emërtohet në librat e shërbesave si “e madhedhe e shenjtë”. Çdo ditë të javës ka shërbesa të ve-çanta, të cilat kryhen në të gjitha kishat. Jeta tokëso-re pushon për çdo besnik kur ata “shkojnë me Zotinnë Jerusalem” (Mëngjesorja e të Hënës së Madhe).

Çdo ditë e Javës së Madhe ka temën e veçantë tësaj. Tema e së Hënës është ajo e drurit të fikut qënuk kishte fruta, por vetëm gjethe dhe për këtë udënua me tharje. Të Martën, theksi është në vigji-lencën e virgjëreshave të ditura, të cilat, jo si mo-trat e tyre të marra, ishin gati kur Zoti erdhi tekato. Të Mërkurën, fokusi është në pendimin e gruasmëkatare. Në këtë ditë, theksohet shumë kraha-simi ndërmjet gruas së përdalë që shpëtoi me anëtë pendimit dhe Judës, që ishte një nga apostujt ezgjedhur, por që humbi nga pabesia dhe smira.Ajo i jep Krishtit gjithë pasurinë e saj dhe puthkëmbët e Tij; ai me një puthje e tradhton Krishtinpër para.

Në këto tri ditë këndohet Ungjilli gjatë Orëve dhenë Mbrëmësoret, kur shërbehet Mesha e Dhura-tave të Parashenjtëruara. Këndimet nga Dhiata eVjetër janë prej Eksodit, Jobit dhe Profetëve. Un-gjilli është kënduar gjithashtu në Shërbesat e Mën-gjesit, të cilat quhen tradicionalisht shërbesat e“Dhëndrit”, sepse tema e përgjithshme e secilësditë është fundi i botës dhe gjyqi i Krishtit.Shërbesa e Dhëndrit kryhet natën. (Të mërkurënnë mëngjes kryhet një shërbesë që përbehet nga:1) Orët, 2) Mbrëmësorja dhe 3) Mesha e Dhuratavetë Parashenjtëruara. Kjo është Mesha e fundit eParashenjtëruar e kalendarit vjetor. Ndërsa natën,në vend të Shërbesës së Dhëndrit, të mërkurënkryhet Misteri i Efqelisë, si një përgatitje për marr-jen e Kungatës të Enjten e Madhe, Dita e theme-limit të Misterit të Kungatës së Shenjtë.)

Ja tek vjen dhëndri në mes të natës; dhe lum aishërbëtor të cilin do e gjejë vigjilues dhe mjerëai shërbëtor të cilin do e gjejë pa kujdes. Prandaj,o shpirti im, ki mendjen, se mos të rëndojë gjumidhe jepesh në vdekje jashtë Mbretërisë; porzgjohu dhe thirr me zë të madh: I Shenjtë, iShenjtë, i Shenjtë je Ti, o Perëndi, me lutjet e

Hyjlindëses mëshirë ki për ne (Tropari i Tri Ditëvetë Para).

E Enjtja e Madhe i kushtohet Darkës Mistike qëKrishti kremtoi me dymbëdhjetë apostujt e Tij. Temakryesore e ditës është darka vetë, për të cilën Krishtiporositi që Pashka e Dhiatës së Re të hahej në kujtimtë Tij, të trupit të Tij që thyhet dhe gjakut të Tij, qëderdhet për ndjesën e mëkateve. Gjithashtu, nëshërbesat e kësaj dite kujtohet tradhtia e Judës dhelarja e këmbëve të nxënësve. Në kishat katedraleështë zakoni që peshkopi bën larjen e këmbëve nënjë ceremoni të veçantë mbas meshës.

Ungjilli në Meshën Hyjnore përbehet nga një ko-mbinim i të gjitha tregimeve të ungjillorëve për tënjëjtën ngjarje. Himnet dhe leximet e ditës i refero-hen të njëjtit mister qendror.

Kur nxënësit me lavdi, në lanjëtoren e darkës pondriçoheshin, Juda i pabesë dhe tradhtar, ngaargjenddashja u errësua nga lakmia dhe tekgjyqtarët e paligjshëm, të dorëzon Ty Gjykatësin eDrejtë. Ti që lakmon argjend shiko, se ky njeriprej lakmisë vari veten; largohu nga shpirti ipangopur që guxoi të tilla gjëra kundër Mësuesit.O Zot gjithmonë i mirë, lavdi më ty! (Përlëshorja).

Atje ku është Zoti, në Tryezën e Pavdekësisë, nëvendin e lartë, me mendjet e ngritura lart, le tëhamë me gëzim, o besnikë... (Kënga e nëntë eKanonit të Mëngjesores).

Mesha Hyjnore e Shën Vasilit të Enjten e Madhe,kryhet bashkë me Shërbesën e Mbrëmjes. Ungjilli igjatë i Darkës Mistike këndohet mbas këndimevenga Eksodi, Jobi dhe Isaia dhe letrës së parë tëApostullit Pavël drejtuar Korinthianëve (Kapitulli11). Himni i mëposhtëm zëvendëson Himnin Keruvikdhe gjithashtu, përdoret si himn gjatë dhe mbaskungimit.

Në Darkën tënde Mistike, o Bir i Perëndisë,merrmë sot pjesëtar; se nuk do t’ua them armiqvetë tu misterin; nuk do të të jap të puthur si Juda;por duke të pohuar si kusari, thërres: kujtomë, oZot, në mbretërinë tënde.

Kremtimi liturgjik i Darkës së Zotit të Enjten eMadhe s’është thjesht një përkujtim vjetor i“themelimit” të misterit të Kungatës së Shenjtë.Ngjarja e Darkës së Pashkës nuk ishte thjeshtveprimi i fundit i Zotit për “të themeluar” misterinqendror të besës së krishterë para pësimit dhevdekjes së Tij. Por, përkundrazi, i gjithë misioni iKrishtit dhe para së gjithash, vetë qëllimi i krijimittë botës, është që krijesat e dashura të Perëndisë,bërë sipas shëmbëllesës dhe ngjashmërisë së Tijhyjnore, të mund të jenë përjetësisht në Kungiminmë intim me Të, të ulur në tryezë me Të, dukengrënë dhe duke pirë në mbretërinë e Tij tëpambarim.

Kështu, Krishti, Biri i Perëndisë, flet tek apostujte Tij gjatë darkës dhe tek të gjithë njerëzit qëdëgjojnë fjalët e Tij dhe besojnë në Të dhe nëAtin që E dërgoi:

Mos ki frikë, o tufë e vogël, sepse Atit tuaj ipëlqeu t’jua japë mbretërinë (Lluka 12:32).

Ju jeni ata që qëndruat me mua në sprovat e mia.Dhe unë ju caktoj mbretërinë ashtu si ma kacaktuar mua Ati im, që ju të hani e të pini nëtryezën time, në mbretërinë time... (Lluka22:28-30).

Prandaj, është e vërtetë të thuhet në një kuptimreal, që trupi i thyer dhe gjaku i derdhur, për tëcilat foli Krishti në darkën e Tij të fundit me nxë-nësit, nuk ishte thjesht një parabërje dhe një pa-rashikim për atë që do të vinte; por ajo që do tëvinte - kryqi, varri, ngjallja në ditën e tretë, ngjitjanë qiell - ndodhën pikërisht që njerëzit të mund tëbekoheshin nga Perëndia që të jenë në Kungimtë Shenjtë me Të përgjithmonë, duke ngrënë dhepirë në tryezën mistike të mbretërisë së Tij, qënuk do të ketë mbarim.Kështu, “Darka Mistike e Birit të Perëndisë”,e cila kremtohet vazhdimisht në Meshën Hyjnoretë Kishës së Krishterë, është thelbi i vërtetë i jetëspa mbarim, që do jetë në Mbretërinë e Perëndisë.

Lum kush do të hajë bukë në Mbretërinë ePerëndisë (Lluka 14:15).Lum ata që janë ftuar në gostinë e Dasmës sëQengjit (Zbulesa 19:9).

Java e Madhe

Page 7: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 7

Në vend që të përshkruajmë errësirën, le të ndezimnjë llambadhë Pashke

“Ku është, o Ferr fitorja jote? Krishti u ngjall dhe ti u mposhte.”

Ngjallja gjendet në zemrën espiritualitetit orthodhoks, nëshpirtin e besimtarëve ortho-dhoksë. Prandaj dhe porsa ulejua rikrijimi i Kishës Ortho-dhokse Autoqefale të Shqipëri-së, me këtë mesazh filloi riorga-nizimi i saj. Të gjithë mbajnëmend sesi me fjalët “Krishti ungjall!” në gojë udhëtuam në-për qytetet dhe fshatrat e Shqi-përisë si i dërguar i PatrikanësEkumenike të Konstandino-pojës, të qendrës së orthodho-ksisë sonë, e cila kujdeset për

Ishte një epokë kur në këtë vend mbretëroi fryma e Ferrit. Njëateizëm i dhunshëm vriste ndërgjegjet, mbyste çdo gjë me vlerëqë ka jeta njerëzore: liri-në, besimin dhe dashurinë. Të fuqishmite asaj kohe kërkuan të vrasin Perëndinë në zemrat e njerëzve,kryqëzuan përsëri Krishtin, jo vetëm për pak ditë, por për viteme radhë.

E varrosën Atë dhunshëm, jo vetëm për pak ditë, por përdekada. Dhe e vulosën varrin me gurin e rëndë të heshtjes sëthellë. Dhe shpallën në formë panegjirike, me vendime kon-

kafkat e bunkerëve, duke embushur atë me varre tëtrishta, varre plot me frikë dheme ankth.

Por kjo periudhë kaloi një-herë e mirë. “Krishti u ngjallsë vdekurish, me vdekje vde-kjen shkeli, edhe të varrosurvejetën u fali”. Ky marsh i ortho-dhoksëve përmbledh atë çkapo ndodh sot në Shqipëri. Ungjall Krishti, dhe bashkë meTë u ngjallën liria, shpresa dhegëzimi në shpirtrat e njerëzve.Pashka përbën kulmin e besi-mit kristian orthodhoks dhe (vijon në faqen 8)

Mesazhi i Pashkëve të para të kremtuara pas persekutimit, në vitin 1992

U ngjall Krishti, dhe bashkë me Të u ngjallën liria,shpresa dhe gëzimi në shpirtrat e njerëzve. Pashka përbënkulmin e besimit kristian orthodhoks dhe Ngjallja gjendetnë zemrën e spiritualitetit orthodhoks, në shpirtin ebesimtarëve orthodhoksë.

Për çdo Pashkë, Kisha jonë na fton në një çlirim nga atmo-sfera e frikës dhe turbullimit, në fushën e shpresës dhe të paqes;nga padija, në të vërtetën e Perëndisë; nga errësira e mëkatit,në dritën e jetës më Krishtin; nga izolimi i egoizmit, nëdashurinë aktive, në shoqërinë më Krishtin; nga ajo çka jemi,në atë që Krishti i ngjallur dëshiron të bëhemi: njerëz të Tij,që të bashkërendojmë vullnetin tonë me vullnetin e Tij.

†Anastasi

Kisha “Ungjillëzimi i Hyjlindëses” në vitin 1991

gresesh, se në Shqipëri vdiq Perëndia. Por atje ku të çme-ndur kërkuan të vrasin Perë-ndinë, shumë shpejt u zbuluase, përfundimisht ata vranë njeriun që është shëmbëlltyra ePerëndisë; dhe për më tej, shkrinë shoqërinë njerëzore, e cilanuk mund të jetojë pa Diellin e drejtësisë: Perëndinë. Ateizmishkatërroi marrëdhë-niet individuale dhe shoqërore, u kallifrikën madje edhe lule-ve në ara, duke mbjellur në vend

Page 8: Gazeta e Prillit 2006

8 NGJALLJA PRILL 2006

besimtarët orthodhoksë nëmbarë botën. Siguria e Ngja-lljes mbush tani plot me dritëe fuqi zemrat tona dhe këngae ngjalljes për dashurinë eshpresën jehon tani në qytetet,malet dhe luginat e këtij vendidikur të kryqëzuar.

II

Me përshëndetjen gazmore“Krishti u ngjall!” e kremtojmëne të krishterët Pashkën. Kjofjalë përmbledh në vetvetekuptimin e thellë të Ngjalljes sëKrishtit. Në Dhiatën e Vjetërfjala Pashkë ka kuptimin e dal-jes së popullit të Perëndisë ngarobëria e Egjiptit drejt lirisë.Kisha e përdori këtë term përtë shpallur Pashkën e re, të ci-lën e përuroi Krishti me Pësi-min, Kryqin dhe Ngjalljen eTij. Dhe me të Krishti vulosiDhiatën e Re të dashurisë, du-ke udhëhequr popullin që dota pasonte në një jetë të re tëlirisë, të fitores përfundimtarembi fuqitë e errësirës e tëvdekjes. “Pashkë e Zotit, Pa-shkë” këndojmë “se prej vdek-jes në jetë dhe prej dheut nëqiell na shpuri Krishti, Perë-ndia ynë duke kënduar himnefitoreje”.

Me Ngjalljen e Krishtit ukrye një kalim i dyfishtë. Sëpari, u plotësua kalimi i Perë-ndisë drejt njerëzimit, shpëtimii gjinisë njerëzore, që nisi meLindjen e Zotit tonë Jisu Krisht.Së dyti, me Ngjalljen bëhet imundur edhe kalimi i njeriutdrejt Perëndisë, drejt një udhetë re, që përfundimisht shpienë bashkimin me Të, nëHyjni-zimin e njeriut. MeNgjalljen “lindi një jetë e re, njëlloj i ri jetese, një ndryshim ivetë na-tyrës sonë”. Mbi këtësiguri të Ngjalljes u mbështet

tërë be-simi, përvoja dhedëshmia e Kishës sonë.

“Po të mos ngjallej Krishti, ikotë do të ishte besimi ynë”.Gjinia njerëzore mund të nde-shet akoma me vdekjen dhefrymërat vdekjeprurëse të pa-drejtësisë, të urrejtjes, të mëka-

“U ndriçua gjithësia me Ngja-lljen Tënde, o Krisht”.

III

Për çdo Pashkë, Kisha jonë nafton në një çlirim nga atmo-sfera e frikës dhe turbullimit,në fushën e shpresës dhe të

i Krishtit, dritën e shpresës dhetë fitores që shpërndan errësi-rën. “Ejani, merrni Dritë prejDritës që s’perëndon”. Po, lla-mbadha e Pashkës lidhet dheme një dinamikë të posaçme.Drita e saj mund dhe duhet t’ujepet dhe llambadhave të tjeratë afërta, të shuara, që të ndi-zen edhe ato. Dhe ka akomashumë, që, për shkaqe të ndry-shme, mbajnë shpirtin e tyrelarg nga drita e besimit. Ako-ma ka shumë nga vëllezëritdhe motrat tona, me ndjenja tëholla dhe tendenca fisnike, qëmbeten në errësirën e padi-jes,sepse i mbajnë akoma të lidhurfrymët vdekjeprurëse tëpropagandës ateiste të së kalu-arës. Le t’i afrojmë të gjithëkëta me respekt, me dashuri,dhe mirëdashje të sinqertë përtë kremtuar së bashku këtë tëkremte të madhe. “Le t’i ndiej-më të gjithë me rastin e Ngja-lljes dhe kështu le të thërresim:Krishti u ngjall së vdeku-rish…”.

Në vend që të mbetemi nëerrësirë, le të ndezim brendanesh një llambadhë të Pashkës.Në vend që të përshkruajmëerrësirën, le të ndezim një lla-mbadhë për ata që kemi pë-rreth nesh, le të ndezim shumëllambadha Pashke në shoqëri-në tonë, në mënyrë që edhemarshimi i ri përpara i popullitfisnik të Shqipërisë të bëhet njëPashkë e re gëzimi.

Me këtë triptik, të dashurvëllezër, le ta panagjerizojmëPashkën e sivjetme. Përshë-ndetja jonë: Krishti u ngjall!Urimi ynë: Gëzuar Pashkën!Le të mbajmë parasysh gjith-monë: Në vend që të përshkru-ajmë errësirën, le të ndezim njëllambadhë Pashke. Krishti ungjall!

†Anastasi

Në vend që të përshkruajmë errësirën, le të ndezim një llambadhë Pashke(vijon nga faqja 7)

Në vend që të përshkruajmë errësirën, le të ndezim njëllambadhë Pashke. Llambadha e Pashkës simbolizondritën që shkëlqen nga varri i boshatisur i Krishtit, dritëne shpresës dhe të fitores që shpërndan errësirën

tit, por vetë vdekja është e mu-ndur njëherë e mirë, ajo ështëshkelur me vdekjen dhe meNgjalljen e të Tërëfuqishmit,Zotit të gjithësisë, Jisu Krishtit.Dhe ai që bashkohet me Të,me anën e besimit, dashurisëdhe hirit të mistereve të Kishëssë Trupit të Tij, do ta mundëedhe ai vdekjen dhe gjithçkalidhet me të dhe do të nxjerrëerën e keqe të saj. Ky ështëmesazi qe-ndror i ditës sësotme.

Sot “kremtojmë vdekjen evdekjes, rrëzimin e ferrit, ni-sjen e një jete tjetër dhe him-nojmë me ngazëllime shkak-tarin”. Akoma më gjerë: Krishtime Ngjalljen e Tij mori ngaPerëndia Atë çdo pushtet, nëqiell e mbi dhé”, ripërtëritigjithësinë. Dhe ne psalim sot:

paqes; nga padija, në të vër-tetën e Perëndisë; nga errësirae mëkatit, në dritën e jetës mëKrishtin; nga izolimi i egoizmit,në dashurinë aktive, në sho-qërinë më Krishtin; nga ajo çkajemi, në atë që Krishti i ngjallurdëshiron të bëhemi: njerëz tëTij, që të bashkërendojmë vull-netin tonë me vullnetin e Tij.Me këtë kuptim, le t’i urojmënjëri-tjetrit: Gëzuar Pashkën!

Po veç kësaj, veçanërisht si-vjet, bashkë me urimin e Ngja-lljes: Gëzuar Pashkën, do tëdëshiroja të shtoj një thirrje, ecila përmblidhet në shprehjen:Në vend që të përshkruajmëerrësirën, le të ndezim një lla-mbadhë Pashke. Llambadha ePashkës simbolizon dritën qëshkëlqen nga varri i boshatisur

Page 9: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 9

Prej disa muajsh kishin filluarpërpjekjet për të rihapur kishën.Nga Shkodra e Berati vinin lajmetë gëzuara se tempujt e Zotit po ha-peshin. Këtu në Tiranë besimtarëtorthodhoksë, me nismën e dhjakSpiro Findikut, të këshilluar nga ipaharruari prof. Dhimitër Beduli, icili ishte në gjendje jo të mirë shënde-tësore dhe nuk lëvizte dot, bëninpërpjekje pranë pushtetit të atëher-shëm lokal për të na dorëzuar go-dinën e kishës të shndërruar nëpalestër sportive. Dhjak Spiroja sëbashku me Nasi Hobdarin, që i për-kasin familjeve të vjetra orthodho-kse tiranase, shkonin pothuaj çdoditë tek autoritetet për të marrë çelë-sat. U vendos që të bëhet një mble-dhje me besimtarët e devotshëm,për të formuar një këshill drejtuesprovizor, që të kujdesej për të gjithaproblemet pas marrjes në dorëzimtë kishës. Kjo ishte caktuar të bë-hej në shtëpinë e Llazar Pjeshkazi-nit, por, meqenëse numri i pjesëma-rrësve ishte i madh, u vendos të bë-het në një nga sallat e Pallatit tëKulturës. Mbledhja u zhvillua ditëne hënë, më 4/2/1991. Pjesëmarrësitarritën në 38 veta, ku ishte i prani-shëm atë Gaqo Petri, që dha beki-min dhe që pas shumë propozimeshu zgjodh Këshilli Provizor prej 7vetash: atë Gaqo Petri, kryedhjakonSotir Kanxheri, dhjakon Spiro Fin-diku, Petraq Rama, Dhimitër Bedu-li, Dhimitër Sinjari dhe Stavri Boja-xhiu. Ky këshill hartoi një projekt--plan për punimet që do të bëheshin.Gjysma e shkurtit dhe pothuaj gji-thë marsi, vazhdoi me një punë in-tensive për ta sjellë kishën si më pa-rë për kryerjen e meshave. Punëtishin të mëdha, mbasi kisha ishtenë gjendje shumë të keqe. Për kryer-jen e këtyre punimeve u aktivizuan

15 vjet më parë në Tiranë

Liturgjia e parë Hyjnore në kishën e shndërruar në palestërme atë të sotmen.

Dyshemeja e shtruar me pllakatë porsazbuluara nga parketi i vje-tër që ishte shtruar sipër tyre. Ki-sha e përdorur si sallë gjimnastikenga Klubi Sportiv i Tiranës ishtekeqpërdorur. Pluhuri dominontenga të gjitha anët, muret ishin tëpalyera dhe të dëmtuara nga gan-xhat prej hekuri të ngulura në to.Altari ishte i sheshuar dhe u ngritduke përdorur si dysheme pjesë tëparketit të ngritur me tulla. Gji-thashtu dhe ikonostasi u ngrit mekuadrate të prerë të parketit 3x3metra të ngritura në këmbë dhe tëfiksuara me pajandime. Pastajikonostasin e veshëm me letërtapicerie të ngjitur me vinovil, mbitë cilin u vendosën ikona letre mekorniza. Ishte një rast i veçantëfilmimi me kamera nga NikoHobdari. Pas 25 vjetësh Kisha jonëpo ngjallej.

Besimtarët nuk rreshtnin sëfalënderuari Zotin dhe kudo shihjelot gëzimi. Sot, pas 15 vjetësh, sho-him ndryshimin e madh të pakraha-sueshëm që ka pësuar kisha eTiranës, me rikonstruksionin e sajtë përgjithshëm dhe Kisha Ortho-dhokse Autoqefale e Shqipërisë nëpërgjithësi me punën e gjithanshmetë rindërtimit anembanë Shqipë-risë nën drejtimin dhe bekimin eFortlumturisë së Tij Kryepiskopit tëTiranës, Durrësit dhe gjithë Shqi-përisë Anastasit.

Nasi Hobdari

me shumë zell: Nasi Hobdari, Lla-zar Pjeshkazini, Spiro Vojo, MiltoMima, Todi Janku, Lek Tasi, LlazarNushi, Filip Nito, Petrika Shalësi,Spiro Bejleri, Taqo Kobuzi, LoniKllapi, Thoma Valera, Pavllo Hob-dari, Aleko Dhima, Minella Mihali,Niko Hobdari, Andrea Llukani, Va-ne Mazniku, Zoi Laska dhe shumëgra, si: Krisanthi Zoto, Luiza Sta-stoli, Florika dhe Drita Papajani,Tefta Kuqe, Elpiza Xhimitiku, Eva-nthi Manglara, Tefta Pite, LirikaTerezi, Zografo Nushi dhe shumëtë tjera. Gjithashtu ndihmesë tëçmuar ka dhënë dhe piktori prof.Gazmend Leka bashkë me nxënë-sit e tjerë Sokrat Sinani dhe AdrianKapo në pikturimin e Kryqëzimittë Krishtit sikurse dhe shumë be-simtarë në të holla, si: KrisanthiZoto, Dhimitër Gjika, Ollga Karafi-li, Vasi Loli, Fiodor Prifti, Luiza Sta-stoli, Petraq Rroco, Gaqo Bushaka,Miti Theodhosi dhe sipas mundësi-ve shumë e shumë të tjerë. Në mestë një gëzimi të madh dhe të një ma-

llëngjimi të përgjithshëm në datën31 mars, ditën e diel u krye meshaduke u lajmëruar nga tingujt e ka-mbanës. Kishte shumë të ftuar ngaambasadat dhe nga komunite--tete tjera fetare.

Fjalën e hapjes e mbajti i ndjeriz. Dhimitër Beduli dhe pastaj për-shëndetën në emër të Trupit Diplo-matik ambasadori rumun GeorgeMiku, në emër të Komunitetit Bek-tashian z. Musa Mara dhe në emërtë Komunitetit Mysliman z. IslamKadesha. Pastaj filloi Mesha eShenjtë që u krye nga atë Gaqo Pe-tri me kryedhjakon Sotir Kanxheridhe dhjak Spiro Findiku, kursepsaljet u kryen nga i ndjeri z. Dhi-mitër Beduli. Salla e kishës kishtenjë pamje që as mund të krahasohet

Çast nga një prej Liturgjive të para

Pamje të brendshme të kishës sëUngjillëzimit, në vitin 1991 dhe sot.

Berati dhe në veçanti Kalaja,për numrin e faltoreve që ka, ështësi një kalendar të kremtesh, i jetuardhe i respektuar. Janë jo pak, por42 kisha - 42 shenjtorë dhe të kre-mte. Pikërisht këtu në Kala, në njënga faltoret e saj, në Vangjelistra,u kremtua Liturgjia e 25 Marsit, nëprani të shumë besimtarëve. Atë ekreu atë Petraqi dhe dhjak Spiri-dhoni.

Të nesërmen, më 26 mars, nëKishën e Shën Spiridhonit u krem-

Berat - Kremtohet Ungjillëzimidhe Adhurimi i Kryqit

tua Adhurimi i Kryqit ose si i thonëndryshe “dita e luleve”. Që herëtshumë besimtarë jo vetëm ngaGorica, por edhe nga Vakëfi, Ma-ngalemi, Kalaja, Përroi filluan tëmbushin kishën...

Liturgjia u krye nga atë Petraqi,i cili pasi drejtoi litaninë me stagoninplot me lule me kryqin në mes, iudha besimtarëve që nderonin kryqine shenjtë nga një lule.

Sotir Mishaxhiu

Page 10: Gazeta e Prillit 2006

10 NGJALLJA PRILL 2006

Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

MAJ 2006

Sot, më shumë se kurrë, i jepetnjë theks i veçantë rëndësisë

dhe ndikimit të mjeteve të informi-mit publik (mass-media) në formi-min e personalitetit të njeriut. Pikë-risht, kjo ndodh sepse sot, si asnjë-herë, duke u stimuluar nga zhvillimii teknologjisë, janë këto mjete infor-macioni, të cilat influencojnë masëne gjerë të popullit, influencojnë nëformimin e imazhit tonë rreth që-ndrimeve dhe ngjarjeve, duam apos’duam ne, në mënyrë të ndërgjegj-shme apo jo, influencojnë në sjelljentonë, në ekzistencën tonë. Periudhae zymtë përgjatë një gjysmëshekulliprangosje, u përpoq të mbyste edhebelbëzimet ngashëruese të emrit tëZotit. Demagogjia e kuqe e komu-nizmit ateist mund të lejonte çdo llojkeqpërdorimi të fjalës për të për-baltur çdo gjë fetare, sikurse dheçdo gjë tjetër, e cila ekspozontevlera shpirtërore dhe që mund tëzgjonte ndërgjegjen e pastër të nje-riut. Pasojë e drejtpërdrejtë e kësajishte trashëgimi i një mungese tëmirëfilltë fetare, madje duke arriturderi aty sa dhe teologët të përballensot me vështirësinë e risjelljes sëshumë termave dhe shprehjeve ngaleksiku i atëhershëm i gjuhës fetareshqipe, si dhe me risitë terminolo-gjike sot.

Ka qëlluar jo pak herë që gaze-tarët të ngatërrojnë titujt e autorite-teve fetare, duke mos njohur në tënjëjtën kohë edhe strukturat institu-cionale. Kjo është normale, përshkak të mungesës së informacionitnëpër shkolla, por edhe në mungesëtë jetës aktive në pasqyrimin engjarjeve fetare. Në të vërtetë nukekzistojnë në vendin tonë gazetarëtë profilizuar për çështjet fetare.Realizimi i këtij misioni do të ishte idomosdoshëm edhe efektiv për tëardhmen. Por ajo që duhet të kemiparasysh, nuk është mbajtja mende titujve kryesorë të autoriteteve fe-tare. E mira do të ishte që këta titujtë evidentoheshin herë pas heredhe të jepej edhe shpjegimi seman-tik i tyre. Në këtë mënyrë gazeta-ri, por edhe publiku, do të kuptontedomethënien e termave të religjionitdhe të strukturave hierarkike të tij.Përshtypje të madhe më bëjnë disa

shkrime, që jo vetëm janë krejtë-sisht subjektive, por që tregojnë njëmosnjohje elementare të realitetittë brendshëm të religjionit. Jo ve-tëm kaq, por arrijnë deri aty sa dhetë tregojnë mënyrën, që sipas tyre,duhet të funksionojë struktura ebrendshme e tij....

Po t’i referohemi rregullave tëgazetarisë, do të shikojmë që re-spektimi i tjetrit është kusht thel-bësor për bashkëjetesën paqësorebrenda komunitetit ku jetojmë dhepunojmë, brenda këtij morali të për-gjithshëm, të cilin e predikon edhefeja kur thotë: “Duaje të afërmintënd porsi vetveten” (Matt. 22:39),nëse bëjmë anatominë e realitetit

tonë shikojmë që jo pak herë cëno-het me dashje liria e njeriut për tëcilin shkruajmë. Ekziston një aksi-omë e lirisë, e njohur nga të gjithë,që thotë: “Liria ime mbaron aty kufillon liria e tjetrit”. Duke evokuarBiblën Dejl Kernixh (Dale Carnie-ge), një orator shumë i suksesshëmnë Amerikë, në fillim të shekullit tëkaluar këshillonte: “Bëj për të tjerëtatë që do të doje të bënin të tjerëtpër ty”....

Fetë në tërësinë e tyre shumëdi-mensionale kanë shërbesat prakti-kat, procesionet terminologjinë dheshumë aspekte të tjera të njohuraapo të panjohura. Prandaj, duhetrespektuar dhe nuk duhet të konsi-derohet i pavlefshëm ose arkaikfjalori fetar. Mënyra e të shprehuritka rëndësi të veçantë, por siç thu-het edhe në gazetari: “Asgjë nukka vlerë, nëse nuk ka kuptim”.Thelbësore është që të ekzistojënjë frymë bashkëpunimi dhe joamullie në përdorimin e termave.Nuk duhet të paragjykohet se de-ndësia e fjalëve në terminologjinëfetare krijon shpërqëndrim; përku-ndrazi, në predikime dhe në librate shenjtë gjendet një fjalor i pasurdhe shumë i kuptueshëm. Jo më kot

libri i parë i botuar në shtypshkro-njën “Gutenberg”, në vitin 1449,ishte Bibla.

Gjithkush është i lirë të shkruajëatë që mendon. Liria e fjalës dhemendimit sanksionohet në kushte-tutën e çdo vendi, ashtu sikundërvetë liria në konceptin e thellë tësaj është një dhuratë e Perëndisë.Nuk po kapemi pas lajmit të rapor-tuar, por pas një shkrimi që mbanfirmën e një individi me personalitetdhe njohje publike, që gëzon mbë-shtetje dhe lexueshmëri. Në të vër-tetë, çdo intelektual ka një njohjetë përgjithshme në çdo sferë të je-tës. Por momenti më delikat ështëkur ai merr përsipër të shfaqet në

rolin e një autoriteti, i cili mban për-gjegjësi profesionale për ato qëshkruan, pa qenë profesionist nëfushën e caktuar, konkretisht përfenë. Duke mos qenë i tillë dhe du-ke mos pasur bagazhin e duhur, ab-stragon duke spekuluar ndoshta padashje me të vërteta të paqena, qëqëndrojnë në nivelin e paragjykimitose mentalitetit të krijuar brenda njësuaze të caktuar njerëzish, duke ubërë pjesë e tyre dhe duke mos bë-rë diferencimin intelektual. Prandajështë i nevojshëm konsultimi shken-cor, juridik, historik, por sidomosfetar, për të dhënë argumente tëshëndosha dhe bindëse rreth çësh-tjes së marrë në shqyrtim.

Kryepiskopi i Shqipërisë, Fort-lumturia e Tij, Imzot Anastasi, nëlibrin e tij “Gjurmë nga kërkimi i tra-shendentes” thotë se: “Njohja mëe shumtë e feve të ndryshme nukpërbën tashmë komoditet të dijes,por parakusht për të kuptuar feno-menin kompleks fetar”.

Duke parë zhvillimet e fundit tëkontekstit fetar në botë, duket qartëse koha imponon domosdoshmë-rinë e njohjes së feve, në veçantitë atyre globale dhe të atyre që për-bëjnë faktor të rëndësishëm në je-

Media, si e pasqyron realitetin fetar në Shqipëri- Shkëputur nga kumtesa që u mbajt nga pedagogu i Akademisë Teologjike, z. Vlash Plepi,

në një veprimtari me mediat dhe komunitetet fetare, organizuar nga USAID -

tën e një vendi. Njohja e këtyre fe-ve duhet të sjellë si rrjedhojë logjiketë saj, veçanërisht për të gjitha llojete mjeteve të informimit publik dhetë drejtuesve të tyre, respekt përkomunitetet fetare dhe për figuratqendrore të këtyre feve...

Akademia TeologjikeOrthodhokse, Shën Vlash, Durrës

Njohja e këtyre feve duhet të sjellë si rrjedhojë logjike tësaj, veçanërisht për të gjitha llojet e mjeteve të informimitpublik dhe të drejtuesve të tyre, respekt për komunitetetfetare dhe për figurat qendrore të tyre...

2 E Martë + Transf. i lipsanit tëShën Athanasit. Dësh. Esperi,Zoia etj.5 E Premte + Dëshmg. Irini.Efthimi i Madhitës.Dësh. Gajani e Gai.6 E Shtunë+ Jovi i Drejtë. Dësh.Mesiri, Therini, Danaksi.

7 E DIEL + E MIROPRURËSEVE.Kryqi që u shfaq në qiell. Dësh.Akaqi.8 E Hënë + Ap. e Ungj. JoanTheologu. Osh. Arseni i Madh.13 E Shtunë + Dëshg. Gliqeria.Omol. Sergji. Osh. Efthimi e Joani,gjeorgjianë.

14 E DIEL + E TËPARALIZUARIT. Dësh. Isidhori.Hierod. Theraponti.15 E Hënë + Osh. Pahomi i Madh.Akili i Larisës. Osh. Barbarmirovliti.17 E Mërkurë + #Gjysmëpentikostia. Ap.Androniku e Junia nga të 70.20 E Shtunë + Dësh. Thaleleu.Lidia në Filipe. Dësh. Asteri. Osh.Marku.

21 E DIEL + E SAMARITANES.Konstandini dhe Elena. Borisi,mbreti bullgar.22 E Hënë Etërit e Sin. IIEkumenik. Joan Vladimiri.(Festohet më 4 qershor.)25 E Enjte + Gjetja III e kokës sëJoan Pagëzorit. Osh. Albiani.Dësh. Celestini.27 E Shtunë + Hierod. Heladhi.Omol. Joan rusi. Dësh. Efsevioti,Alipi.

28 E DIEL + E TË VERBRIT.Hierodësh. Eftihi i Melitinës. Dëshg.Elikonida.31 E Mërkurë + # Mbyllja ePashkës. Dësh. Hermia. Petronila,bija e Ap. Petros.

Page 11: Gazeta e Prillit 2006

PRILL 2006 NGJALLJA 11

(Ligjëratë e mbajturnga Joani i Pergamit

para komunitetittë manastirit “Shën Joan

Pagëzori”, në Angli)

Fal dhe do të jesh

i falur

Ja përse nuk mund të jemi tëfalur nga Perëndia nëse nuk mundtë falim vëllanë tonë, i cili është ta-shmë i pranishëm atje ku Perëndiadëshiron të na vendosë. Çfarë tëbëjmë në këto kushte? Si do mundtë qëndrojmë atje? Nëse nuk pra-nojmë dhe nuk duam vëllanë tonë,ne nuk mund të gjejmë vend [metë] në Vendin e Perëndisë dhe përpasojë nuk mund të falemi prej Tij[d.m.th. të marrësh vend me Të]Ka shumë arsye për të cilat çelësii Parajsës gjendet te falja e vëllaittonë. Pikë së pari, mëkatet që vëllaika bërë kundër nesh, cilatdo qof-shin ato, nuk krahasohen me më-katet tona para Perëndisë. Ne idetyrohemi Perëndisë me milionadhe Ai na dhuron përsëri. Dhe ngaana jonë, në qoftë se vëllai ynë nadetyrohet disa monedha ne nuk iafalim. Ja një arsye e konsiderue-shme! Ne nuk mund të presim qëPërendia të na falë numrin e madhtë mëkateve tona kur ne nuk falimtek të tjerët disa gjëra të vogla. Kanjë arsye edhe më të rëndësishme:Cilët jemi ne që gjykojmë të tjerët?Shën Pavli iu drejtohet Romakëve:“Kush je ti që gjykon shërbëtorin etjetrit? Nëse mbahet më këmbë osenëse bie, kjo i përket të zotit të tij.Po ai do të qëndrojë më këmbë,sepse Zoti ka fuqi ta forcojë”(Rom.14:4). Kush je ti pra tëthuash se ky njeri është mëkatar?Ai ka gjykatësin e tij, zotin e tij, icili e bën të mbahet më këmbë emund ta falë. Kur marrim në duargjykimin e tjetrit është si ta heqëshnga duart e Perëndisë këtë detyrë.Ja një arsye më tepër e cila tregonse falja është e domosdoshme. Përfat të mirë, asnjë nga ne nuk varetpërfundimisht nga e kaluara e tij,por vetëm nga e ardhmja e tij. Nësejemi të gjykuar në bazë të së ka-

luarës, do ishin të gjithë të dënuar.Përkundrazi, Perëndia na fal mëKrishtin, duke na dhënë një tëardhme të re. Si rrjedhim, ne nukkemi asnjë të drejtë të gjykojmëvëllanë tonë për të kaluarën, sepseështë Perëndia që i jep të ardhme.Dhe ne nuk e dimë se këtë që popërjashtojmë sot nuk do të jetë njëditë një shenjtor, dikush që ështëpenduar e i përket Mbretërisë sëQiejve. Ne nuk kemi të drejtë tëthemi cilin do pranojmë dhe cilin dohedhim poshtë. Nuk mund tëpërjashtojmë askënd, cilido qoftëky, sepse Perëndia është i pasur nëmëshirë e falje. Ai do të japë shly-erjen e mëkateve dhe do të marrëpranë Tij shumë nga armiqtë tanë.Dhe çfarë do të ndodhë atëherëme vëllezërit tanë? Si do jetojmëme ta në përjetësi? Do themi atë-herë: “Përderisa i afërmi që ma pu-noi është këtu, unë nuk mund të rrime të në parajsë, do largohem pra!Si do të qëndrojmë pranë Perëndisënë përjetësi kur Ai e fali vëllanë to-në dhe ne ende nuk e kemi falur?Nuk është e mundur të jemi të

shpëtuar, as të bëjmë hapin e parëdrejt Kreshmës së Madhe ose drejtpendimit nëse nuk falim tërësishtvëllanë, jo vetëm sentimentalisht,por në mënyrë që ta mbajmë brendajetës sonë. Në të njëjtën mënyrënë gjirin e Kishës gjatë liturgjisë,Perëndia na afron të gjithëve meVeten dhe na bën të qëndrojmë një-ri pranë tjetrit, në të njëjtën mëny-rë duhet edhe ne të hapim vend nëshpirtrat e në jetët tona që të bëjmëvend për të tërë njerëzit dhe në fi-llim për armiqtë. Shën Athanas Si-naiti na shkruan: “Ju lutem, vëlle-zërit e mi, largohuni prej mëkatitmë të pafalshëm të mbajtjes së më-risë. Nëse doni të mësoni se errë-sira, e cila vjen nga mbajtja e mëri-së në shpirt është mëkati më i keq.Çdo mëkat tjetër zgjat një çast kuai kryhet dhe përfundon, ndërsambajtja e mërisë është një pasionqë nuk rresht së djeguri. Atje ku aika zënë rrënjë, asgjë nuk përfiton;as kreshma, as përgjërimet, as pa-stërtia, as mëshira, asnjë e mirë tje-tër, sepse mëria kundër vëllaitshkatërron të gjitha gjërat. Shpesh

dëgjojmë të thuhet: “Mjerë unë, sido mund të shpëtoj? Nuk kam fuqitë kreshmoj, nuk mund të gdhihemme lutje, nuk mund të ruaj dot gjatëgjithë jetës pastërtinë trupore,s’mund ta braktis botën, si do shpë-toj? Ja si të shpëtohesh: Fal dhe dotë jesh i falur; ja udha që të çondrejt shpëtimit. Dhe do të tregoj njëtjetër, cilën pra? Mos gjyko që tëmos gjykohesh. Ai që gjykon paraardhjes së Krishtit është një ‘anti-krisht’, sepse zë vendin e Krishtit.Shën Siluani e konsideronte faljene vëllait dhe dashurinë për armiqtësi mrekullia më e madhe. Në faktështë një mrekulli. Është mrekulliaqë Perëndia kreu vetë duke na pra-nuar në krahët e Tij ne mëkatarët.Dhe është e njëjta mrekulli që nafton të gjithëve ta kryejmë. Ja çfarëdo të na gjykojë në fund, dashuriadhe veçanërisht dashuria për ar-miqtë, sepse të duash atë që të doështë e thjeshtë dhe kjo do mundtë ishte nga egoizmi ynë; të duashatë që të bën mirë është e natyr-shme, nuk është një mrekulli, portë duash atë që të urren, ja mreku-llia! Kisha, e cila është vendi ku kavend për të gjithë, bëhet vend izemrës sonë që vëllai ynë të gjejëvend brenda, çdo njeri dhe armikuynë. Kështu, do jemi të aftë të keminjë vend në Mbretërinë e Perëndi-së, mes krahëve të Tij, të cilat për-qafojnë tërë armiqtë dhe mëkata-rët. Në këto krahë të gjendemi tëgjithë përjetësisht nëpërmjet hirit tëPerëndisë.

Përktheu Elena Pani

(vijon nga numri i kaluar)

Adresat e faqeve në Internet dhe ajoe E-mailit, të Kishës Orthodhokse Autoqefale të

Shqipërisë, janë:Internet: www. orthodoxalbania. org

E-mail: orthchal@ orthodoxalbania. org

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajës, Nr. 151Tiranë

Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109

Shtypur në shtypshkronjën“Ngjallja”

Organ i Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë

Del nën kujdesin e KëshillitBotues

Themelues: KryepiskopiAnastas

Page 12: Gazeta e Prillit 2006

12 NGJALLJA PRILL 2006

Dje unë kryqëzoheshabashkë me Krishtin; sotunë lavdërohem bashkëme Të; dje unë vdiqa meTë; sot unë po kthehem nëjetë me Të; dje unë u va-rrosa me të; sot unë poNgjallem me Të. Por, let’i sjellim fryte Atij i Cilipësoi e u ngjall për ne -ndoshta mund t’ju shkojëndër mend se ju flas përar ose argjend, ose pëlhu-rë të endur, ose gurë tëçmuar të tejdukshëm, ma-terial që del nga toka e qëmbetet këtu poshtë e nëshumicën e rasteve gjith-monë posedohet nga nje-rëz të këqij, skllevër të bo-tës e të mbretërisë së errë-sirës së kësaj bote. Le tëofrojmë vetet tona, pro-nën më të shtrenjtë përPerëndinë dhe më fami-ljare; le t’i japim sërishShëmbëllimit atë çkaështë bërë sipasShëmbëllimit. Le tënjohim Autoritetin tonë;le të nderojmë Arke-tipintonë; le të njohim fuqinë eMisterit dhe për cilin vdiqKrishti....

Le të bëhemi si Krishti,sepse edhe Krishti u bë sine. Le të bëhemi Perëndipër Të, sepse edhe Ai u bënjeri për ne. Ai mori më tëkeqen, me qëllim që të najapë më të mirën; Ai u bëi varfër, me qëllim që nëpër-mjet varfërisë së Tij ne tëpasurohemi, Ai mori for-mën e shërbëtorit, që ne tëfitojmë përsëri lirinë tonë;Zbriti që të lartësohemi;vuajti që të fitojmë; Uçnderua që të lavdërojë;Vdiq që të shpëtojë; Ai ungjit në qiell që të na tër-heqë pranë vetes edhe ne,që dergjemi poshtë nërënien e mëkatit. Le t’i ja-pim të gjitha, le t’i japimfryte Atij i Cili e dhaveten e Tij shpërblesë eshkë-mbim dhe nuk mundtë japë asgjë kaq tëmadhe sa veten tonë, që kakuptuar Misterin dheështë bërë për Të çdo gjëqë Ai u bë për ne.

Shën Grigor Theologupër Ngjalljen

Hiri i Shpirtit të Shenjtë na mblodhi sot; edhe tëgjithë e ngremë kryqin dhe themi: I bekuar ështëai që vjen në emrin e Zotit, hosana në më të lartat!

(Vargu i Parë i Mbrëmësores)

U varrosëm me pagëzimin bashkë me ty, o KrishtPerëndia ynë, u vlerësuam për jetën pa vdekjeme Ngjalljen tënde dhe të thërrasim me lavdi:Hosana në më të lartat, i bekuar është ai që vjennë emrin e Zotit!

(Tropari i Dytë)

Në qiell si Mbret mbi fron, në dhenë si rob mbipulisht, na je shfaqur, o Krisht Perëndi, pranolavdërimin e engjëjve dhe këngët e fëmijve qëkëndojnë: I bekuar është ai që vjen të shpëtojëAdamin!

(Shkurtorja)

E Diela e Dafinave

Kënga VIIIDridhu, tmerrohu ti, o qiell, edhe tronditu prej themelive

ti, o dhé, se ja ku hidhet me të vdekurit, Zoti që lartmbretëron, dhe mbyllet në varrin e përunjur. O djema ebekoni, priftërinj e himnoni, të gjith’ e lartësoni përherëdhe për jetë. (2 herë)

Tmerri dishepujt i dërrmon, edhe lavdi fiton Arimathianisot, se kur të vdekur dhe të zhveshur pa, Zotin JisuPerëndi, e lyp dhe e varros duke thirrur: O djema e bekoni,priftërinj e himnoni, të gjith’ e lartësoni përherë dhe përjetë.

Ç’është çudia që shikoj! Ç’është kjo mirësi, ky durimqë s’ka tregim! Duke dashur nënë dhé po hyn, Zoti qëlart mbretëron, dhe shahet si Perëndi i rremë. O djema ebekoni, priftërinj e himnoni, të gjith’ e lartësoni përherëdhe për jetë.

Kënga IXMos më vajto ti, moj Nënë, kur më sheh të varrosur,

Birin e dashur, që ke lindur virgjërisht, se do të ngrihemprapë dhe do të lavdërohem, dhe do t’i lartësoj si Perëndi,ata që të madhështojnë besërisht. (2 herë)

Kur të kam lindur pa dhembje, Bir i bashkëpanismë,jam lumëruar mbi çdo grua përmbi dhé; po kur të shoh tëvdekur, o Zot dhe Bir i dashur, nga shpata e helmit çirremtmerrërisht; po ngrehu prapë dhe më madhështo.

Zbrita në varr duke dashur, dhe u drodhnë demonët,kur më panë të mbuluar plot me gjak, po do t’i shtrojarmiqtë, do t’i godas me Kryqin, dhe do t’i dërrmoj siPerëndi, dhe ngrihem prapë dhe të madhështoj.

Nga Kanoni i Epitafisë

Nga këndimet e të Shtunës së Madhe

“Ti, o Krisht, o jetë...”

Ti, o Krisht, o jetë, ti u vure në varr, edhe ForcatEngjëllore çuditeshin, dhe lavdi këndonin përdenjimin tënd.

Si po vdes, o jetë, si rri brenda në varr, kurpushtetin e armikut e shtype krejt, dhe prej Ferrittë varrosurit i ngjall.

Ty të madhështojmë, o Jisu Shpëtimtar, dhenderojmë që të gjithë varrimin tënd, se prej vdekjesna shpëtove lavdërisht.

Ti që mate dhenë, o Jisu Kryembret, në një varrtë vogël fare sot po banon, dhe të vdekurit prejvarreve i ngre.

Krishti im i dashur, Mbret mbi qiell e mbi dhé,ç’do edhe ç’kërkon që zbrite në Ferr të zi? Mos dogjindjen njerëzore ta shpëtosh?

Zot’ i gjithësisë, si i vdekur u duk, dhe me vaje povendoset në varr të ri, edhe varret prej të vdekurvei zbarz...

“Gjithë gjeneratat...”

Gjithë gjeneratat, vaje të blatojnë, o Krishti im,mbi varrin.

Arimathiani, të zbërthen prej Kryqit, dhe të varrosme vaje.

Miroprurëset erdhën, ta spërkatën varrin, me lotdhe me mira.

O Krijes’ e tërë, eja t’i blatojmë, vajtime Krijuesit.Jetën si të vdekur, tok me Miroprurëset, me lot le

ta spërkatim.O Josif i lumtur, shtjer në varr kufomën e Krishtit

jetëdhënës...