gazeta tetor 2014

Upload: kishaorthodhokse

Post on 02-Jun-2018

274 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    1/12

    1TETOR 2014 NGJALLJA

    NGJALLJANr. 10 (261) Viti XXII i botimit TETOR 2014 mimi 20 lek

    Brenda nj klime vllazrore,m 26 dhe 27 shtator 2014, n am-

    bientet e Manastirit t Ri t ShnVlashit, nn kryesimin e Fortlum-turis s Tij, Kryepiskopit t Tira-ns, Durrsit dhe t Gjith Shqip-ris, Anastasit, u mblodh AsamblejaKleriko-Laike e Kishs Orthodho-kse Autoqefale t Shqipris.Mbledhja e saj parashikohet ngaStatuti i Kishs. N punimet eAsambles, morn pjes m shumse 200 antar nga Kryepiskopatadhe tri Mitropolit (24 klerik dhe24 laik nga secila mitropoli; 8 bu-

    rra, 8 gra dhe 8 t rinj), si dhebashkpuntor, t cilt n mbledh-

    U MBLODH ASAMBLEJA KLERIKO-LAIKE

    E KISHS ORTHODHOKSE AUTOQEFALE T SHQIPRIS

    jen e antarsis dhe n grupe punediskutuan shtje q kan lidhje me

    jetn e Kishs, duke br dhepropozime pr ecurin e saj nshoqrin e sotme shqiptare.

    Boshti kryesor i Asambles ishtereferati i Kryepiskopit Anastas, metem Tradita dhe vizioni i bashk-ekzistencs paqsore t komuni-teteve fetare n Shqipri, i cili nprfundim t fjals s tij theksoi:Ajo q krkohet nuk sht

    thjesht toleranc fetare, pranim

    i thjesht, shmangie e fes nga

    acarime t ndryshme, por dika

    m pozitive: Respekt i ndrsjelldhe mirkuptim, reciprocitet, ba-

    shkpunim krijues n qllime t

    prbashkta humani tare dhe

    vigjilim n ruajtjen e ekosistemitt rajonit. Prpjekje e qndrue-

    shme pr harmoni shoqrore,

    dashuri autentike e shprehur n

    vepr. Ai q do Perndin, nuk

    mundet q t mos e doj edhe do

    njeri si veten e tij (Shn Maksim

    Konfesori).

    N mbledhjen e antarsis umbajtn edhe kto referate: 1. Ro-li i komunitetit orthodhoks n pa-varsin dhe stabilizimin e shtetitshqiptar, nga prof. dr. Arqile Br-

    xoli; 2. Censusi i vitit 2011 i po-pullsis s Shqipris, nga prof. dr.

    Ilia Telo; 3. Kontributi i KishsOrthodhokse n shoqrin shqip-

    tare, nga prof. dr. Gjergji Penda-vinji; 4. Prballimi i sulmeve kundrKishs Orthodhokse Autoqefale tShqipris, nga Orfea Beci dhe5. Nektar Terpo, pararends i ShnKozma Etolosit dhe vlerat q kul-tivoi komuniteti orthodhoks, ngaprof. asc. dr. Vasil Tushi.

    M tej, n punimet n grupe, nndrejtimin e hirsive, Mitropolitit tBeratit Ignatit, t Kors Joanit, tGjirokastrs Dhimitrit dhe tEpiskopit t Apollonis Nikolla, dis-

    kutimet vun n dukje prpjekjet e(Vijon n faqen 2)

    - Morn pjes m shum se 200 antar nga Kryepiskopata dhe tri Mitropolit -

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    2/12

    2 NGJALLJA TETOR 2014

    tiva t reja, me mendim krijues dhe perspektivm t gjer. Nevojitet q t gjitha komunitetetfetare t krkojn n shtresat m t thella tdoktrinave t tyre dhe faqet m t mira t tra-ditave, parimet e nj antropologjie t shndet-shme, me theks respektin e sinqert t dopersoni njerzor. Dhe n vazhdim t prpiqenme moralin e udhheqjes dhe t edukimit t tgjith antarve t tyre, pr zhvillimin dhembizotrimin e ktyre parimeve. do fe ftohett zhvilloj gjn m t vrtet, m t mir, mt thell dhe m t bukur q disponon dhe me

    an t ktyre t gjej qasjen me njeriun e nprgjithsi me shoqrin. Dhe pr m tepr tiofroj n mnyr paqsore e ndrtuese prbashksin m t gjer shoqrore.

    Realizimi i bashkekzistencs paqsore tkomuniteteve fetare dhe t jo fetarve n Shqi-pri mund t jet nj shembull, nj mnyrbashkekzistence, q mund t ndiqet n mbarBallkanin. Mundsia e vetme q rajoni yn tjetoj paqsisht- me nismn e vet komunite-teve fetare- sht q t pranohet esencialishtdiversiteti i sotm, t ekzistoj respekti i sinqert

    Simbioza paqsore e komuniteteve fetaren prgjithsi mund t vij nga piknisje tndryshme: Si nga indiferenca pr prvojnfetare, ashtu edhe nga prjetimi i ndrgjegjshmi esencs m t thell t fes, gj q del qartn jetn e shum personaliteteve t jashtzakon-shme t t gjitha feve. Prkundrazi, urrejtjafetare dhe armiqsia midis komuniteteve fetareq bashkekzistojn me njri - tjetrin mund tlindin si nga farat e tipit t jashtm fetar, nj fana-tizm fetar ekstrem ky, ashtu edhe nga rrnjjo fetare p.sh. faktor politik, nacionalist apo

    edhe shkaqe psikologjike, vetjake, q kr-kojn t prdorin fen pr synime t tjera...

    ***

    ...Pr tu br realitet vizioni i bashkekzi-stencs paqsore t komuniteteve fetare nShqipri, nuk mjaftojn konstatimet e prgjith-shme n lidhje me t shkuarn dhe optimizmi ipabaz pr t ardhmen. Tradita dhe prvojahistorike jan sigurisht shum t vyera, por nukofrohen pr kopjim t thjesht, sepse t dhnate sotme politiko-shoqrore dhe kornizat ndr-kombtare jan t ndryshme. Krkohen inicia-

    i liris dhe i ndrgjegjes s do personi dhe ilirive t do minoriteti n do vend.

    Ajo q krkohet nuk sht thjesht tolerancfetare, pranim i thjesht, shmangie e fes ngaacarimet etnike, por dika m pozitive: Respekti ndrsjell dhe mirkuptim, ndihm reciproken mes t popujve, bashkpunim krijues nqllimet e prbashkta humanitare dhe vigjilimpr ekosistemin e rajonit. Prpjekje e qndru-eshme pr harmoni shoqrore, dashuri au-tentike e shprehur n vepr. Ai q do Perndi-n e ka t pamundur q t mos e doj edhe

    do njeri si veten e tij (Shn Maksim Konfe-sori). Vetm n kt mnyr do t qndrojmkorrekt ndaj frymzimeve m t thella dheprjetimeve t besimit ton. Pra, propozimi ynsht: Me kontributin aktiv t komunitetevefetare, t kemi ecuri t prbashkt drejt njshoqrie ballkanike t prbashkt paqeje dhereciprociteti, q siguron drejtsin dhe dinjitetinnjerzor te do njeri dhe n do popull dhe qna udhheq drejt nj qytetrimi t thellnjerzor.

    Tradita dhe vizioni i bashkekzistencs paqsoret komuniteteve fetare n Shqipri

    qarqeve t ndryshme, q duan tminojn prparimin e dukshm tKishs Orthodhokse Autoqefale tShqipris dhe detyrn e intelektu-alve q t shfaqin t vrtetn. N

    U MBLODH ASAMBLEJA KLERIKO-LAIKE(Vijon nga faqja 1) mnyr t veant, u theksua dety-

    rimi i pjesmarrjes aktive t kleri-kve e laikve n veprn e saj edu-kuese, duke respektuar karakterinmultifetar t shoqris shqiptare.

    Paralelisht me punimet e Asa-

    mbles, antart e saj u njohn meprogramet e Kishs n sektort earsimit dhe shndetit, q lidhen medshmin bashkkohore t Ortho-dhoksis n shoqrin shqiptare.

    Asambleja Kleriko-Laike u dha

    rastin antarve t saj t ndrgjegj-sohen pr prgjegjsin e tyre nprparimin e Kishs, 23 vjet pas ringri-tjes s saj nga themelet e t theksojnedhe nj her unitetin e pazgjidh-shm t antarve t Kishs son.

    - Fragmente nga referati i Kr yepiskopit Anastas, nAsamblenKleriko-L aike -

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    3/12

    3TETOR 2014 NGJALLJA

    Z. Kryeredaktor,

    N intervistn dhn n gazetntuaj, t dt. 3 shtator 2014, z. Xhufi,duke vazhduar polemikn e tij tdhunshme kundr Kishs Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris,kundr Shn Kozmait dhe Kryepi-skopit Anastas, arriti deri n atpik sa t mbshtes pohimin, se mez. Janullatos n krye t KOASH-it,qarqet nacionaliste greke dhe Agimii Art paskan sajuar edhe nj tjetr

    casus belli kundr Shqipris.Kto jan sa fantazime t udit-shme aq edhe profeci qesharake!Gjat gjith 23 viteve q Kryepi-skopi jeton bashk me ne, flet,shkruan dhe prpiqet pr bashk-jetesn paqsore midis njerzvedhe dy vendeve tona, Shqipris eGreqis, pr mirkuptimin e ndr-sjell. Me t vrtet, ai sht njur miqsie midis popujve. Jemiedhe ne qytetar shqiptar, shumi-ca moshatar me z. Xhufi, klerik

    t Kishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris dhe, duke shprehurmendimet dhe ndjenjat e t gjithklerit orthodhoks, ndiejm nevojnpr t dshmuar publikisht ekspe-riencn ton.

    Z. Xhufi prpiqet ta paraqesKryepiskopin si gjojanaciona-list, madje e lidh at me Agimine Art. Kto jan akuza krejtsishtt pabaza. Q n vitet e para Krye-piskopi iu kundrvu do lloj prirjejenacionaliste dhe sht br shnje-

    stra e qarqeve ekstremiste nacio-naliste si t Greqis, ashtu edhe tShqipris. Me fjal dhe me vepra,ai mbshtet gjithmon pajtimin epopujve, detyrimin pr mirkuptimindhe respektin e ndrsjell e vean-risht miqsin shqiptaro-greke dheecurin e prbashkt. N librat, nintervistat, n artikujt e tij nukekziston as edhe fraza m e voglnacionaliste. Q nga vitet 70, kurz. Xhufi me kolegt e tij organizonins bashku persekutimet ateiste ndaj

    fes n Shqipri, episkopi AnastasJanullatos, ather profesor i Uni-

    - Klerikt orthodhoks shqiptar u japin prgjigje sajesave paradoksale -

    versitetit t Athins, merrte pjesn organizma botror pr dialogunmidis feve, n prpjekjen pr bashk-jetesn paqsore t popujve tmbar bots. Prkundrazi, sa herq z. Xhufi shfaqet n televizor dhen shtypin e shkruar, sht e qartfrazeologjia e tij nacionaliste, toni itij nnmues dhe arrogant kundrfqinjve, kundr do personi q kalidhje me Greqin.

    Pr m tepr, ai shprehet se ne

    t gjith jemi dshmitar t gjuhss intolerancs e t urrejtjes q

    vet Hirsia e tij prdor.....Por, sekush sht ai q prdor gjuhn e into-lerancs dhe urrejtjes, kt e tregojnato q kan shkruar secili. do njeriobjektiv, po t doj, sht i lir t kr-

    koj n mijrat e faqeve t libravee fjalimeve t Kryepiskopit Anastasdhe nuk do t gjej kurr fraza in-tolerance e urrejtjeje. Prkundrazi,edhe lexuesi m i thjesht, me shiki-min e par q do tu bj tekstevet z. Xhufi, sdo ta ket t vshtirt konstatoj se jan t mbushura pr-plot me intoleranc e jerm shpifs.

    Z. Xhufi, vitet e fundit, n mny-r inatore prpiqet me fjal dhe

    vepra t shtrembroj fjalt dheveprn e Kryepiskopit ton dhe,

    direkt ose jo, sulmon Kishn Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris.Kryepiskopi yn, si sht e njohur,

    me durim e ka shmangur prmend-jen e emrit t shpifsit. Por, kurshpifjet e z. Xhufi u shtrin edhekundr shenjtorve t Kishsn ekonkretisht kundr Shn Kozmait,si nj udhheqs i prgjegjshm fe-tar Kryepiskopi, u detyrua t deno-

    ncoj prpjekjen pr tjetrsimin ehistoris, t mbshtes popullinorthodhoks, t demaskoj metodntinzare t minimit t autoritetit tKishs Orthodhokse Autoqefale tShqipris dhe pr rrjedhoj,minimin e bashkjetess harmonikemidis feve n Shqipri. Kryepiskopiishte i detyruar t rikujtonte sepersoni q bnte akuza kundrKishs Orthodhokse pr nga tradita

    bn pjes n nj tjetr fe dhe se, ngaana tjetr, kishte marr pjes n

    propagandn antifetare t sistemitateist.

    Zoti Xhufi riprtyp koh pas ko-

    he, shpifjet t cilat jan sajuar menj mnyr q sht fare e qart,si p.sh. pr shtjen e zgjedhjes sKryepiskopit. Ata q jan t intere-suar pr t vrtetn, le t shikojnlibrin e Kryepiskopit AnastasRingritja e Kishs Orthodhokse

    Autoqefale t Shqipris 1991-

    2012,Tiran 2013, ku parashtro-hen t gjitha dokumentet zyrtaredhe burimet prkatse. Asnjprimat orthodhoks nuk do t kishtemundur t qndronte pr 23 vjet sii pari i nj Kishe, pa kryer t gjithprocedurn e zgjedhjes s tij dhepa konsensusin e t gjitha KishaveOrthodhokse t bots. Sa her qzoti Xhufi ngatrrohet n shtje

    theologjike dhe kishtare, q i njeh

    Kryepiskopi ka fituar respektin botrorme mendimin, pranin dhe kontributin e tij

    do njeri objektiv, po t doj, sht i lir t krkoj nmijrat e faqeve t librave e fjalimeve t KryepiskopitAnastas dhe nuk do t gjej kurr fraza intolerance dhe urrej-tjeje. Prkundrazi, edhe lexuesi m i thjesht, me shikimin epar q do tu bj teksteve t z. Xhufi, sdo ta ket t v-shtir t konstatoj se jan t mbushura prplot me intolerance jerm shpifs.

    (Vijon n faqen 4)

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    4/12

    4 NGJALLJA TETOR 2014

    n mnyr siprfaqsore, kalon

    caqet e seriozitetit. Rikujtojmteorin e tij t gabuar n lidhje meSinodin e Par Ekumenik dheprgjigjen shteruese, q i hodhiposht trsisht tezat e tij, t cilne botoi nj koleg i yni, at Spiro Ka-tundi nga Kora (Gazeta Shqiptare,dt. 25 shtator 2013).

    Ai vazhdon t prsris ngjarje,mite mjerane, t cilat i ka krijuarambienti i tij dhe q jan rrzuarprej shum kohsh. P.sh. midis ttjerave, shkruan se karriera e tij

    tashm e gjat n krye tKOASH-itsht shnjuar nga incidente, q

    kan prekur keq ndjeshmrin e

    shqiptarve....Por e vrteta sh-t krejt ndryshe, Kryepiskopi nukkishte as lidhjen m t vogl meKosinn, ndrsa n rastin e t ndje-rit Aristotel Guma, bri thjesht njthirrje publike pr qetsimin e gjak-rave dhe t situats s krijuar nat zon. Sa i takon shtjes sKosovs, sht dika q dihet prejt gjithve se, Kryepiskopi Anastas

    vuri n lvizje t gjitha njohjet e tijn Kshillin Botror t Kishave dhen Konferencn e Kishave t Evro-ps pr t ndihmuar e pr tiu gjen-dur pran mbi 30.000 refugjatvet lufts nga Kosova (joortho-dhoks). Kryepiskopi theksoi meforc se vaji i fes nuk duhet tprdoret pr t ndezur m tej zjarrine lufts, por pr t shruar plagt,pr t lehtsuar shpirtrat dhe prt pajtuar popujt. Ne e kujtojmfare mir faktin se ai vet rendi

    duke br me qindra kilometra, memjete t ndryshme, pr t par dhepr t vizituar qendrat e strehimitpr refugjatt, duke ofruar me fisni-kri dhe dashuri t pashtirur ushqime,rroba, medikamente etj., duke uprpjekur n kt mnyr t leh-tsonte dhimbjen e tyre.

    Por aty ku z. Xhufi i kaprcent gjith kufijt e mirsjelljes shtkur prpiqet ti jap Kryepiskopitleksione pr sjelljen e tij dhe kur fletme nnmim pr mjedisin e tijkulturor. Duket se z. Xhufi mendonse kemi harruar q: mjedisi i tij

    kulturor ishte grupimi i tij ateist-dogmatik, q shkeli pr dekada tgjitha lirit n Shqipri. Si sht enjohur, 40 vitet e para t jets i kaloisi bir i dashur i familjes diktatoriale.Sa i takon rrugtimit t Kryepisko-

    pit, ai sht i njohur n enciklopeditbotrore e n libra t veant, nartikuj t ndryshm n shumgjuh. Jetoi gjithnj n nj ambientdhe vend t lir demokratik, shtnj njeri ekumenik, q ka marrpjes aktive n mjedise pankristianee ndrfetare me krkesa t larta,duke fituar respektin botror memendimin, pranin dhe kontributine tij. Prandaj at e kan nderuar jovetm grekt dhe shqiptart, poredhe prfaqsues nga e tr bota

    (sht zgjedhur President i KshillitBotror t Kishave dhe Presidentnderi i organizats m t madhendrfetare t bots Fet pr Paqen).Ai sht shpallur Doktor HonorisCausa nga 16 universitete t ven-deve t ndryshme. Pr autoritetine tij ndrkombtar ka folur n intervi-sta t ndryshme n median e shkruare vizive Hirsia e Tij, Mitropoliti iKors Joani (gazeta Java, dt. 12janar 2012, gazeta Illyria, dt. 28dhjetor 2013, n televizionet Top

    Channel, Ora News etj.), si edhet gjith klerikt e Kryepiskopatsn prgjigjen q dhan ndaj sulmit

    q nj parti politike i bri Kryepisko-pit (www. balkanweb.com, dt.28.12.2012).

    T gjith ne, q e kemi ndjekurnga afr, e njohim shum mir. Gja-t ktyre 23 viteve ai ka bashk-ndar vshtirsit e dhimbjet e po-pullit t thjesht shqiptar, duke shkuaredhe n fshatrat m t largta, prt mbshtetur besimin, dashurin,faljen dhe vllazrimin. U prpoqt krijonte nj kler orthodhoks tedukuar, shkolloi dhe dorzoi mbi150 klerik qytetar shqiptar,restauroi mbi 60 monumente kul-ture, rindrtoi me dhjetra kisha tshkatrruara dhe ndrtoi rreth 150kisha t reja. Ndrtoi dhe organizoime dhjetra shkolla dhe konviktet t gjitha niveleve, hapi qendramjeksore, kontribuoi n zhvilliminrural me hapjen e rrugve, ndrti-min e ujsjellsve. N vitet e vshti-ra t vendit ndihmoi mijra shqip-tar pas asnj dallim fetar, meushqime, veshmbathje, ilae. Bhetfjal pr gjra q mund t vrteto-hen dhe jan t prekshme; vetmdisa njerz me paragjykime nukduan ta shikojn kt vepr. Tgjitha kto jan absolutisht t pro-vuara. Prandaj edhe ne orthodho-kst e Shqipris (e shum njerzt bindjeve t tjera fetare), e rre-thojm me respekt t thell, me

    Kryepiskopi ka fituar respektin botrorme mendimin, pranin dhe kontributin e tij

    dashurin ton t sinqert dhe memirnjohjen ton.

    Zoti Xhufi, si sht e njohur,bn pjes, sa i takon tradits s tij,n nj fe tjetr dhe ka bindjet e tijfetare e ideologjike. Sigurisht, q nuke akuzojm pr kt fakt. sht edrejta e do qytetari shqiptar q, sipasKushtetuts, t ket bindjet e tijpersonale. Kryepiskopi Anastas k-mbngul se t gjith ne kemi detyri-min t duam dhe t respektojm doperson njerzor, pavarsisht bindje-ve ideologjike. Por z. Xhufi duhetta kuptoj se, nuk sht e mundur

    q ne ta pranojm at si gjykats,analist, udhrrfyes dhe historian tKishs son Orthodhokse. Gjitha-shtu, ai nuk zotron asnj pushtett flas n emrin e popullit shqiptar,duke theksuar ne shqiptart.sht m se e qart, se ai nuk pr-faqson qindra mij orthodhokstbesimtar shqiptar, por prfaq-son vetm veten e tij dhe ata qkan t njjtat ide me t, t ciltkan nostalgji ende pr epokn eshkuar, por jo popullin shqiptar.

    Ashtu si sht e pamundur tshkatrroj dikush, duke hedhurbalt, Katedralen e mrekullueshme,q Kryepiskopi i dhuroi vendit ton,po njsoj e ka t pamundur z. Xhufime shkrimet e tij tendencioze tzvogloj veprn e madhe t Krye-piskopit Anastas dhe t mohoj rea-litetin historik, q t gjith ne enjohim.

    Duke ju falnderuar prbotimin,

    Episkopi i Apoll onisNikoll aHyka (Sh. Vlash), Protopr esviter

    A leksandr Petan i (Sh kodr ),

    Protopresviter I li a Kotnani (Kor),

    I konom Al eks Ndoni (Ti r an),

    Ikonom Gjerasim akal li (Dur rs),

    AtPetraq Simsia (Berat) , At

    Petr aq Thanasi (Kavaj), AtStavr i

    ipi (Elbasan), AtVasil Skordi leva

    (Devol l ) , AtRomano Tral o

    (Klcyr), AtKostandi n Pr i f ti

    (V lor), A tTheodhor i Ni kol la

    (Gj ir okastr ), Pr otopr esvit er

    Pandelejmon M it ro (Sarand)23/09/2014

    Sa i takon shtjes s Kosovs, sht dika q dihet prej

    t gjithve, se Kryepiskopi Anastas vuri n lvizje t gjithanjohjet e tij n Kshillin Botror t Kishave dhe n Konfe-rencn e Kishave t Evrops pr t ndihmuar dhe pr tiugjendur pran mbi 30.000 refugjatve t lufts nga Kosova(joorthodhoks).

    ...z. Xhufi duhet ta kuptoj se nuk sht e mundur q ne tapranojm at si gjykats, analist, udhrrfyes dhe historiant Kishs son Orthodhokse. Gjithashtu, ai nuk zotron asnjpushtet t flas n emrin e popullit shqiptar, duke theksuarne shqiptart. sht m se e qart, se ai nuk prfaqsonqindra mij orthodhokst besimtar shqiptar, por prfaq-son vetm veten e tij dhe ata q kan t njjtat ide me at, tcilt kan nostalgji ende pr epokn e shkuar, por jo popullin

    shqiptar.

    (Vijon nga faqja 3)

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    5/12

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    6/12

    6 NGJALLJA TETOR 2014

    Tetdhjet bashkshorte prif-trinjsh e dhjakonsh, nga Krye-

    piskopata e Tirans dhe nga t triaMitropolit e Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, morn

    pjes n nj konferencn triditoret organizuar posarisht pr to, tndara n dy grupe, m 1-3 dhe 3-5tetor, n Skitin e Miroprursve - nManastirin e Ri t Shn Vlashit,Durrs. Tema mbi t ciln u bazu-an veprimtarit, leksionet dhediskutimet e konferencs ishte:Maria dhe Marta, nxnse dheshrbyese.

    N kt aktivitet ishin ftuar ngaKryepiskopi Anastas shtat gra or-thodhokse nga SHBA, kryesisht

    priftresha, t cilat foln pr temn.Nj nga qllimet kryesore t kon-ferencs ishte t jepej koh dhe mu-ndsi pr komunikim dhe informimm t mir pr vendin e priftre-shave dhe dhjakoneshave n ambi-entin orthodhoks.

    Gjithashtu, me priftreshat uzhvilluan dhe u diskutuan temat:Martes e shndosh, shrbes eshndetshme, Grat n Kish,Duke rritur fmijt brendaKishs, Prballimi i krishter ikonflikteve. Ky takim drejtohejnga priftresha Urani Ritsi, ngaSHBA, e cila, s bashku me t

    Konferenc me bashkshortete klerikve orthodhoks t Shqipris

    shoqin prift, At Martin Ritsi, kashrbyer pr shum vjet n Shqip-

    ri. Tani n vendin ton ka ardhurpr t shrbyer e ndihmuar vullne-tarisht i biri, dhjakon Stefani, s

    bashku me t shoqen, Aleksa-ndrn.

    Kryepiskopi Anastas, i cili utakua me t dy grupet e veprim-taris, i falnderoi priftreshat dhedhjakoneshat e Kishs son pr kon-

    Manastiri i Ri i Shn Vlashit, Durrs

    tributin e tyre t deritanishm, thek-soi rolin e rndsishm q ato kan

    n Kish dhe veanrisht far du-het t ken parasysh q t prmbu-shin si duhet prgjegjsit e tyre.

    Pjes e takimit ishin koha prlutje, Shrbesat e Mngjesores,Mbrmsores, Himni Akathist,Paraklisi i Hyjlindses, LiturgjiHyjnore, psalmodi e prbashkt,madje edhe or argtimi me kng

    tradicionale. N fund, priftreshavedhe dhjakoneshave iu dhuruan disa

    libra t botuar nga Kisha jon, mest cilve edhe libri i KryepiskopitAnastas Udhtim shpirtror, qsht ndihm e vyer pr msimete katekizmit. T gjitha pjesma-rrset n kt takim shprehn fal-nderimin e tyre t ngroht pr ktmundsi q iu ofrua.

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    7/12

    7TETOR 2014 NGJALLJA

    T ardhur nga qytete t ndry-shme t vendit, mbi 400 t diplo-muar t shkollave t larta, antaraktiv t Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, u mblo-dhn t shtunn, 11 tetor, n sallne Qendrs Kulturore t Katedraless Tirans Ngjallja e Krishtit, nAsamblen e Lidhjes s Intelektu-alve Orthodhoks t Shqipris.Lidhja funksionon n kuadrin eStatutit t Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris dhe ka prqllim kultivimin shpirtror tantarve t saj, zhvillimin e marr-dhnieve ndrpersonale, dshmine s vrtets Orthodhokse, shrbi-min social, pr mbshtetjen enjerzve n nevoj etj.

    Fjaln e hapjes e mbajtiKryepiskopi Anastas, i cili foli rrethtems Krkimi fetar n Evrop.Rndsia e pakicave krijuese. Nt ndr t tjera u theksua se:

    Q Kisha Orthodhokse ti

    prgjigjet rolit historik t saj dhe

    q t kontribuoj n ecurin

    shpirtrore t Shqipris dhe m

    gjer t Evrops, nevojitet para

    s gji thash q t jet besnike

    ndaj karakterit t saj misterial-

    sotiriologjik. T mbetet ajo q

    sht n thelb Arka e s vrte-

    ts, - t ciln e zbuloi Perndia

    Triadik- shfaqja e misterit t eko-

    nomis s Perndis n Krishtin

    me ann e Shpirtit t Shenjt.

    U zhvillua

    Asambleja e

    Lidhjes sIntelektualve

    Orthodhoks

    - Morn pjes mshum se 400 antarnga Kryepiskopata eTirans dhe nga t

    tria Mitropolit -

    (Vijon n faqen 8)

    Vendi ku kryhet metamorfoza e

    njeriut, kaprcimi i ankthit

    ekzistencial, bashkimi i tij me

    Perndin e dashuris. Kt

    Orthodhoksi duhet t pr-

    faqsojm n Shqipri dhe n

    tr botn. Le t mos shqet-

    sohemi pse nuk bjm pjes n

    shumicn. Ajo q krkohet sht

    t bhemi nj brtham krijuese,

    q do t ndihmoj vendin ton,

    q do t zbuloj dhe do t zhvi-

    lloj elementt m t mir t

    trashgimis evropiane, si dhe do

    t ec drejt nj lulzimi t ri

    shpirtror.

    N pjesn e dyt t veprimta-ris u mbajtn disa referate nga an-tar t Lidhjes: nga prof. dr. RobertAndoni Mjek t shquar orthodho-ks; nga Anastasia Pite GruajaOrthodhokse dhe besimi, nga prof.as dr. Pirro Prifti Veori t bashk-jetess fetare dhe nga dr. DritanShano Zhvillimet ekonomike dhesfidat me t cilat prballemi. Ve-primtaria vijoi me diskutime, ku ubn propozime konkrete praktivitetet e ardhshme t Lidhjes.

    N kuadrin e Asambles, u bzgjedhja e antarve t KshillitEkzekutiv t saj, me procedura

    krejtsisht transparente, nga njlist kandidatsh, e cila u propozuandrejtprdrejt nga antart e pra-nishm t Lidhjes para se t nisteprocesi i votimit (t ndar n 4grupe, t Kryepiskopats dhe t 3Mitropolive). Si pr prcedurat epropozimit edhe pr ato t votimitkishte komisione t posame sipasgrupeve

    Gjat kohs s mbajtjes s refe-rateve komisionet prfunduannumrimin e votave dhe m pas ubn t ditura rezultatet pr t

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    8/12

    8 NGJALLJA TETOR 2014

    U zhvillua Asambleja e Lidhjes s Intelektualve Orthodhoks

    Fjalt e Krishtit jan ato qudhheqin Kishn n msim dhevepra. Duke pasur gjithmon para-sysh se Vet Krishti na msoi tduam dhe ti shrbejm do njeriu,dhe sidomos atyre n nevoj, Kisha

    jon q nga janari i vitit 2005 kahapur n Tiran enkas pr ktgrup shoqror mensn e bamirsisShoqria e dashuris. Kjo qendr

    ndodhet n rrugn Qemal Stafa(pran Shkolls s Kuqe), dhemirpret do jav njerz t varfre me vshtirsi t theksuara eko-nomike.

    Mensa e bamirsis ka qllimjo vetm t ndihmoj me ushqim ktanjerz, por dhe tu ofroj atyre njvend t sigurt, ku t ndiejn dashuri

    pr njri-tjetrin dhe pr jetn. Prt arritur kt qllim prpiqemi tsigurojm nj mjedis sa m t pa-str, t rehatshm e mikprits dhe

    t shrbejm drek t ngroht e mevlera ushqimore. I gjith grupi org-

    anizues punon n kt qendr meprkushtim, duke i trajtuar t gjithkta miq me respekt, dashuri dhedinjitet. Askush nuk pyetet se cilit

    besimi i takon, por prpiqemi vetmt kuptojm nevojat e tyre.

    Tashm numri i atyre q vijnn mens sht rritur, duke arriturn 120 veta do drek. Kta njerzevidentohen nga antaret e Lidhjess Grave Orthodhokse t Tirans,nga besimtart ose edhe vet kta

    Mensa e bamirsis Shoqria e Dashurisvazhdon t pres do jav njerz n nevojnjerz n nevoj kan trokitur ndyert e Kishs son pr t krkuarndihm.

    Deri tani shrbehet drek dydit n jav: t martn dhe t enj-ten, n orn 11:00. Mensa jon

    praktikon dy turne njri pas tjetrit,pr shkak t numrit t shumt tpersonave. Pasi miqt kan ardhur,dreka fillon me lutjen drejtuar Zotit.

    Le t kujtojm fjalt e Krishtit:Sepse pata uri dhe m dhat tha, pata etje e m dhat t pi...(Mattheu 25:35).

    donjri nga ne thirret t men-doj, t lutet dhe t veproj edhe

    pr kt grup njerzish, duke ndih-muar n do form t mundshmekt mens bamirsie. Kushdo qdshiron, mund t ofroj ndihm,duke kontaktuar n numrin0674080729, duke ardhur n kishose duke hedhur vlera monetare n

    kutit e posame.Dhjakon Nikolla Kodheli

    (Vijon nga faqja 7)

    gjith pjesmarrsit.N Kshillin Ekze-kutiv t Lidhjes s Inte-lektualve Orthodho-ks u zgjodhn 4 an-tar nga Kryepisko-pata dhe 3 antar prdo Mitropoli (nga 13antart 8 jan burra e5 jan gra).

    Lidhja, prmes ku-mtesave e diskutimeveshprehu qart nevojne pjesmarrjes aktivedhe krijuese t besim-tarve orthodhoks qkan formim uni-versitar, n jetn e Ki-shs son, brenda sho-qris bashkkohoreshqiptare.

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    9/12

    9TETOR 2014 NGJALLJA

    Kontributi i Krishterimit n

    historiografi sht shum i madhdhe qndron n shum aspekte. Nedo t prqendrohemi n disa as-pekte q lidhen me kt kontribut, icili nuk ndihmon vetm Historio-grafin apo Mendimin Historik pordhe gjith njerzit, t cilt jan tinteresuar pr t vrtetn historiket ngjarjeve t s kaluars. Por sifillim, far duhet t kuptojm mekta dy terma?

    Kur prdorim termin Historio-grafi, do t kuptojm procesin e

    shkrimit t historis, pra vet stu-dimin e ktij shkrimi si proces. His-toriografia merret me regjistriminn formn e shkruar t asaj qsht e njohur n lidhje me jettnjerzore dhe shoqrit n t kalu-arn, dhe se si historiant kan mu-ndur ti kuptojn kto ngjarje. Hi-storiografia i shikon ngjarjet apohistorin nga prizma t ndryshm.

    Ndrsa Mendimi Historik ka tbj me ndjekjen e zhvillimeve nhistoriografin botrore n t gjitha

    periudhat kohore. Ai studion pro-blemet e mdha historike, si dhehistoriant e mdhenj q merren meshkrimin e historis. Nprmjet

    mendimit historik ne bjm nj bio-

    grafi t shkurtr intelektuale dukepozicionuar veprat historike dheautort e tyre sipas pozicionit kohorq ato mbajn.

    Historiografia voluminoze pr-mban brenda saj mjaft histori dheinformacione t aspekteve t jetss njeriut dhe n nj prmbajtje tgjer merr informacione nga Histo-riografia e Krishterimit ose Histo-riografia Kishtare, e cila ndrionmjaft aspekte t jets. Kontributi iautorve t Krishterimit qndron,

    n pasurimin e historiografis, mematerial jo vetm kishtar, por dheme informacione t vlefshme qmbshtesin t tjera t dhna, t cilatshpeshher nuk haseshin n Histori-ografin Botrore. Por jo vetmkaq, Krishterimi influencoi rrnj-sisht evoluimin e mendimit historikdhe kontribuoi ndjeshm n Histori-ografin Botrore. Kjo pr faktinse ai, pr t realizuar qllimin e tij,shptimin, i msoi njeriut nj mny-r t re jetese, mendimin pr veten,

    botn dhe prsosmrin e vazhdu-eshme n prjetsi, dhe se prgjatshekujve t tij shum autor tkrishter t Lindjes dhe t Per-

    ndimit shkruan histori kishtare,

    duke i par ngjarjet me nj sy t ri,ndryshe nga autort e mparshm.Autort e krishter na treguan sengjarjet historike jan t lidhura mePerndin dhe brenda ekonomishyjnore shptimtare.

    Autort e krishter kontribuuann Historiografin Botrore dhe nevoluimin e mendimit historik, dukekristalizuar n mnyr t mvet-sishme shkencn e historis kish-tare dhe historiografin kishtare.

    Nj aspekt tjetr sht se Kontributi

    i Krishterimit nuk sht vetm re-zultat i ndikimit n mendim apo nvepra, por sht m s miri dhe nruajtjen dhe kopjimin e ktyre ve-

    prave, t cilat na vijn t ruajturaderi sot.

    Pr t kuptuar kt kontribut, icili zhvillohet n disa aspekte, m

    posht do t prqendrohemi nhistorin kishtare, periudhat e sajderi n shek XX, autort prfa-qsues t do periudhe me disa ngaveprat e tyre dhe karakteristikat e

    do periudhe. Ndrsa n fund dot prmendim edhe zhanrin eAgjiologjis, meqense ajo shtdeg e shkencave historike e kontri-

    buti i saj sht i ndjeshm n Hsto-

    riografin Botrore, konkretisht prprmbledhjet e botimet agjiologjike.

    N zhvillimin e shkencs shistoris kishtare mungon nj vit sistacion i par kronologjik, q t

    prcaktoj periudhn e historis ki-shtare. Megjithat ngjarje t ndry-shme kishin fuqin q t shkaktoninnj kthes n t gjith zhvilliminhistorik t vazhdueshm e t pa-ndrprer, sigurisht jo pa pasurlidhje me zhvillimin e s kaluars.

    Duke u bazuar n Enciklopedin

    Fetaro - Etike, Historia Kishtaresht shkenca e cila sistematikishtdhe objektivisht rrfen dhe ana-lizon historikisht jetn e brendshmee t jashtme t Kishs si organi-zm i arsyeshm, duke prfshirdrejtimin dhe kujdesin baritor t saj.

    Termi Histori Kishtare pr hert par haset tek Eusebi i Qesaris.

    N frazn sa her thuhet, trajtohetsipas Historis Kishtare (Eusebi,Historia Kishtare 1,1) ndoshtatregon se ky term ekzistonte para

    Eusebit, por ai i dha ktij emri njsubjekt thelbsor dhe sistematik.

    Lidhja e Grave Orthodhokse e Tirans shtkrijuar q n vitin 1992 dhe ushtron veprimtari tndryshme shpirtrore e sociale. Grupi ushtronveprimtari n familje t varfra, n burgje dhe azile,me fmijt jetim e gra t veja, me t pastreh e

    persona t braktisur, t smur n spitale e n sht-

    pi, t moshuar dhe persona t vetmuar, t paaftpr pun e me depresion, lypsa etj. Ky grup gjitha-shtu organizon takime shpirtrore n mnyr qgrat orthodhokse t rriten n dijen dhe prvojne tyre n besim.

    Kshtu, do t mrkur, n orn 17:00, nmjediset e Katedrales s re Ngjallja e Krishtit,grat orthodhokse mblidhen s bashku pr tzhvilluar takimin e tyre shpirtror. Pr t drejtuarkto takime ftohen theolog, klerik, gra ortho-dhokse etj.

    Lidhja e Grave Orthodhokse mirpret dhe ftont gjitha grat q kan dshir t thellohen dhe tkultivojn besimin dhe dashurin pr Perndin dhet afrmin e tyre.

    KONTRIBUTI I KRISHTERIMIT

    N EVOLUIMIN E MENDIMIT HISTORIK DHE N HISTORIOGRAFI

    (Vijon n faqen 10)

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    10/12

    10 NGJALLJA TETOR 2014

    Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

    NENTOR 2014Periudha e par e historis

    kishtare (shek. I-IV)

    N dy shekujt e par gjat dyperiudhave t Kishs s hershme,t asaj apostolike dhe pasaposto-like, nuk bhet fjal rreth histori-ografis kishtare. Kjo pr faktin sei dedikohet karakterit eskatologjikt tyre, pra t krishtert prisnin seshum afr do t vinte Jisu Krishti

    pr her t dyt.Po librat e Dhiats s Re a japin

    kontributin e tyre n Historiografi?Veanrisht Dhiata e Vjetr kandikuar shum. Ndrsa 27 librat eDhiats s Re nuk sjellin n mnyr

    t bollshme rrfim historik, sepseaty m shum synohet ndrtimishpirtror i besimtarve, duke u

    br atyre t njohur, plotsin eZbuless Hyjnore. Megjithat, gjatkomenteve dhe studimit q i bhetksaj Dhiate nga teolog dhe jo-teolog, vrejm t dhna historike.

    Librat e Dhiats s Re nuk ushkruan as pr t br biografin eJisu Krishtit e as pr t grumbulluarinformacione historike, por kanqllim ti japin njeriut t do kohe

    mesazhin e shptimit brenda zbu-less s Perndis. Prandaj nse

    bhet krahasimi i Ungjijve me njri-tjetrin, ngjarjet, paravolit, mrekullite Jisu Krishtit nuk kan gjithmonrenditje t njjt kronologjike, sepseqllimi i Dhiats s Re sht mesa-zhi i shptimit.

    Gjat shekullit t dyt t periu-dhs s par, si fillim spikatin nhistorin kishtare pes shkrime tEgesipit, prej t cilave u prdorncitate nga Eusebi i Qesaris, tPapiut n tregimet e Jisuit, nmartirolog dhe disa nga veprat eapostujve. Po kshtu jan kronikate Julian Afrikanit dhe veprat eTheofilit dhe Ipolitit.

    N shekullin e tret, n Kishspikat personaliteti i Eusebit tQesaris dhe mund t thuhet sethemelohet prfundimisht historio-grafia kishtare. Prandaj dhe Eusebikonsiderohet babai i saj.

    Veprat kryesore t Eusebit jan:1.Historia Kishtaren dhjet

    libra, me ngjarje kishtare q ngashfaqja e Krishterimit deri m 324.Dhe jo vetm kaq, por prfshin n

    prgjithsi historiografin bizantine.Si prpjekja e par e historio-

    grafis kishtare, kjo vepr konside-rohet e suksesshme edhe pse pady-shim ka munges kritike e meto-dologjike dhe shpeshher prfshintradita shpirtrore.

    2.Kronikn dy libra, q prbn

    shembull pr historiografin bizantine.3) Jeta e Shn Konstandinitt Madh,Martirolog t t martiri-zuarve n Palestin, prej t cilvena vijn informacione historike trndsishme.

    Historiografia bizantine ndjekgjat shekullit t pest shembullin

    e Eusebit, veanrisht Sokrati, nshtat libra, nga 324-415 dhe e Theo-dhoriti i Kiros n pes libra, nga325-428. Theodhor Anagnosti gjatshekullit t gjasht prmblodhihistorit kishtare t ndjeksve tEusebit, vazhdoi n dy libra histo-rin kishtare t Sokratit deri n vde-kjen e perandorit Justin I (439-527),t cilat u bn prmbledhje t

    Niqifor Kalistit....

    NGJALLJA

    Kryeredaktor: Thoma Dhima

    Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,Rruga e Kavajs, Nr. 151

    TiranTel: (04) 2234 117, 2235 095.

    Fax: 2232 109Shtypur

    n shtypshkronjn Ngjallja

    Organ i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris

    Del nn kujdesin

    e Kshillit Botues

    Themelues:Kryepiskopi Anastas

    Me www.orthodoxalbania.org

    do tgjeni ninternet K ishn Or thodhokse Autoqefale tShqipris

    Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo n t gjith globin mewww.orthodoxalbania.org

    Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj

    zyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dheinformacionin e saj edhe n internet.

    Ajo i njeh vizitort e saj me:

    - besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturave

    institucionale,- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e

    kulturor q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhe

    manastireve,- botimet kishtare etj.

    Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.

    Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.

    KONTRIBUTI I KRISHTERIMIT N EVOLUIMIN

    E MENDIMIT HISTORIK DHE N HISTORIOGRAFI

    Thoma Shkira

    1 E Shtun Anargj. Kozma eDamian nga Azia. Oshd. i ri

    Jakovi etj.

    2 E DIEL 5 LLUKAIT.Dsh.Akindini etj. Andoni i Selanikut(ish i Durrsit).8 E Shtun KryeengjjtMihail e Gavriil dhe Fuqit ePatrup.

    9 E DIEL 7 LLUKAIT.Nektarii Pentapojs. Dsh. Onisifori,Porfiri.11 E Mart Dshm. Minai,Viktori, Vicenti, Stefanidha.Theodhor studiti.

    13 E Enjte Joan Gojarti iKon/pojs. Oshd. i riDamaskini.14 E Premte #Ap. Filipi.Grigor Pallamai. Dsh. i riKonstandini.15 E Shtun #Dsh. Guria,Samonai, Avivi. PaisVelickofski.(Fillon Kreshma.)

    16 E DIEL #AP. EUNGJILLOR MATEU. Dshg.Ifigjenia. Fulviani n Etiopi.17 E Hn #Grigori iNeoqesaris. Genadi i Kon/

    pojs. Oshg. Hilda.18 E Mart#Dsh. Platoni,Romani. Dsh. i ri Anastasi nParamithi.20 E Enjte#Osh. Grigordekapoliti. Prokli i Kon/pojs.Dsh. Dhasi.21 E Premte # Hyrja ntempull e Hyjlindses Mari.Osh. Sozomeni.22 E Shtun #Ap. Arkipi,Filimoni e Onisimi nga t 70-t.Klimi i Ohrit.

    23 E DIEL#9 LLUKAIT.Amfiloku i Ikonis. Grigori iAkragandis.24 E Hn#Hierod. Klementi iRoms. Petro i Aleksandris.25 E Mart #Mbyllja eHyrjes. Dshmg. Ekaterina.Dsh. Mrkuri.27 E Enjte#Dsh. Jakovpersiani. Theodhosi i Trnovs.Osh. Pinufri.29 E Shtun #Dsh.Paramoni etj. Dsh. Filumeni,Valerini. Osh. Pitiruni.

    30 E DIEL#AP. ANDREA, IPARTHIRRURI.Frumenti iEtiopis.

    (Vijon)

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    11/12

    11TETOR 2014 NGJALLJA

    Ditn e diel, m 12 tetor, n

    Tiran, n salln e rinis pran

    Katedrales Ngjallja e Krishtit

    , Rinia Orthodhokse e Tirans

    Bij t drits, mbshtetur nga

    besimtar t krishter ortho-

    dhoks brenda dhe jasht vendit,

    u dhuroi disa fmijve me

    vshtirsi ekonomike, pajisje e

    mjete shkollore, n kuadr t filli-

    mit t vitit t ri msimor.

    N di t t n vi jim, do t

    vazhdoj ndarja e materialeve

    shkollore pr fmij nga zona t

    tjera t vendit.

    Me Shrbesn e Bekimit t Ujit(Ajazmn), m 13 tetor, nisi viti i rimsimor pr studentt n Akade-

    min Teologjike Ngjallja e Krishtit.Kjo shrbes u krye nga Episkopii Apollonis Nikolla, n prani t Epi-skopit t Bylisit Asti, pedagogve,stafit dhe t studentve. HirsiNikolla prcolli te t pranishmitedhe bekimet dhe urimet m tmira nga ana e KryepiskopitAnastas, pr fillim t mbar, tbekuar dhe kri jues. Nj urim iveant dhe nj mirseardhje engroht u b edhe pr 16 studentte rinj t vitit t par, t cilt u

    Filloi viti i ri msimor n Akademin Teologjike

    zgjodhn me konkurrim mes njgrupi t madh kandidatsh.

    Shpresohet q edhe ky vit t jet

    frytdhns, me pasurimin e mtej-shm t msimdhnies, pr nj

    formim teologjik t plot dhe njformim shpirtror sa m t lart,n dobi t komunitetit t Kishs.

    Secili nga studentt e ka mund-sin t prparoj n kt drejtim,

    n saje t kushteve t krijuara,mjediseve funksionale, bibliotekss pasur me libra kishtar dhe t

    fushave t tjera e veanrisht mepjesmarrjen e prkushtuar nshrbesat, t gjitha t zhvilluara

    brenda nj mjedisi familjar e tngroht. Kshtu, nprmjet studimitt teologjis, prjetimit liturgjik eshpirtror dhe jets komunitare

    bhet e mundur arritja e qllimitparsor, prgat it ja e nj brezikleriksh e laiksh me nivel gjithnje m t lart, pr ti shrbyer besim-tarve n t gjitha enorit e vendit.

    Dimitr Qosja, pedagog

    Dy martesa t krishtera, n Rumani dhe Etiopi

  • 8/10/2019 Gazeta Tetor 2014

    12/12

    12 NGJALLJA TETOR 2014

    22 vjet gazeta Ngjallja

    Shprehja e lir e mendimevedhe mundsia pr tu shkmbyer

    informacioni sht tregues pr ka-pacitetin demokratik dhe pozicionininstitucional t demokracis. Ne k-t kuadr, pa asnj dyshim, shtypi ilir sht themeli i do demokracie,n veanti i demokracive t brishtae n zhvillim, si kjo e jona. Por, ngaana tjetr, ky shtyp krijon nj pu-shtet t tij, i cili formson dhe krijonopinionin publik. Por a veprojnmediat gjithmon n interesin pu-

    blik? T t gjith publikut?

    Par nga kndvshtrimi i Ko-

    munitetit Orthodhoks, ky rol ka qenvazhdimisht n pjes t rndsi-shme t tij, i deformuar, i anshm,tendencioz dhe me standarde t dy-fishta. Q nga ardhja e KryepiskopitAnastas dhe nisja e ringjalljes s

    pashoqe t Kishs son, kto sulmekan ardhur si val, q her-her

    jan zmadhuar e egrsuar e her ja-n ulur, por kurr nuk kan reshtur,

    pr asnj ast. Duke pasur si obje-ktiv kryesor Kryepiskopin, por edhet gjith ata q guxojn t mbrojn

    besimin dhe Kishn e tyre, mediat,

    si zdhnse dhe t ushqyera ngagrupe e qarqe antiorthodhokse, kangoditur me shpifje monstruoze,interpretime t deformuara t ngja-rjeve, me gnjeshtra flagrante, dukeu prpjekur t mbjellin e krijojn nshoqrin shqiptare nj kndv-shtrim t rrem pr gjithka ndodhn Kishn ton.

    Me kt mnyr, synohet tmbahet nn trysni psikologjike doantar i Kishs, duke kultivuarmentalitete q i shohin dhe i trajtoj-

    n si qytetar t nj kategorie mt ult, duke deformuar lirit dhet drejtat q garanton teorikisht Ku-shtetuta, si nj shtet laik dhe i bara-

    bart pr t gjith qytetart. Gjitha-shtu, prmes ksaj propagandegnjeshtrash e shpifjesh jo rrallsynohet edhe minimizimi i ngjarjeveq cenojn lirin e besimit, kufizimine t drejtave ligjore t Kishs, injori-min e s drejts s prons etj....

    ...Po si duhet t veprojm ndaj tyre?

    N radh t par, duke d-

    shmuar kudo dhe me sa mundemiveprn e jashtzakonshme t ringja-

    lljes s Kishs son nga hiri komu-nist dhe vlerat e saj mbarkombta-

    re t krijuara n shekuj, n themelt kulturs son . N numrin e part gazets Ngjallja, n tetor 1992,Kryepiskopi Anastas do t shkrua-nte se Mesazhin, paqen dhe fry-mn e Ngjalljes do t prpiqet ttransmetoj n do numr t saj.Triumfi i dashuris mbi urrejtjen, is vrtets mbi gnjeshtrn,i shpre-ss mbi zhgnjimin dhe frikn,sht aspirat e saj. Nuk ka armm t fort pr nj orthodhoks se evrteta, me t ciln duhet triumfuar

    duhet t zhvillojm do dit betejnton t vogl personale pr t thn

    pa frik t vrtetat e Kishs dhe tbesimit ton. Por, pr kt duhetedhe studiuar, pr t njohur mshum si historin dhe at q ka ndo-dhur kta 23 vjet, por mbi t gjitha

    pr t njohur m mir besimin tonorthodhoks, drita q na drejton nudhn e drejt e t vrtet.

    S dyti, mendoj se potenciali ibesimtarve orthodhoks dhe vea-nrisht i intelektualve t shquar nt gjitha fushat sht shum m imadh se ai q shohim n media. Dhe,

    Duhet t reagojm ndaj trajtimeve diskriminuese

    mbi shpifjet, se dashuria q eudhheq n marrdhniet me ttjert, se guximi q i jep besimi.Prve shkrimeve ndriuese tKryepiskopit e hierakve t tjer,klerikve etj., jan dhe mjaft qyte-tar te thjesht e intelektual, qkan shkruar rregullisht pr tthn t vrtetn dhe demaskuargnjeshtrat, pavarsish pengesavete shumta q kan gjetur pr bo-timin e artikujve t tyre. Por amjafton? Besoj se jo.

    S pari, kjo bhet duke dshmu-ar n mjedisin ku jetojm. T gjithkemi nj rreth t gjer shoqror e

    familjar, q dgjon e influencohetnga ato q dgjon n media. Ndaj,

    si e thash, n radh t par duhett jemi aty pr t dshmuar arritjet

    pozitive, t vrtetat e historis sKishs son, t nxjerrim n pah

    personalitetet e shquara orthodho-kse, t flasim pr kontributin e shk-lqyer t Komunitetit Orthodhoks nhistorin e ktij vendi, t bjm tnjohur edhe m shum veprn e pa-muar t Kryepiskopit Anastas.Por, sigurisht edhe pr t mbrojturKishn dhe demaskuar shpifjet egnjeshtrat.

    Nj aspekt shum i veantsht roli q mund dhe duhet tluajm n mediat e reja online dhe

    rrjetet sociale. Ato po marrin dodit e m shum rndsi pr infor-

    mimin dhe krijimin e opinionit.Mjafton t shkruajm dika dhe t

    hidhet n rrjet dhe do ta gjejm atyedhe pas shum kohsh me njkrkim t thjesht. Por si t vrte-tat, edhe gnjeshtrat shfaqen pome nj krkim t thjesht... Dukethn fort fjaln ton n rrjetetsociale, n mediat online, n kome-ntet e mbushura me t pavrtata emllef q shoqrojn artikujt kundrKishs, do bjm q fjala jon, evrteta orthodhokse, t gjendet ndo ast aty, pr doknd q do takrkoj e dshiroj.

    Shumica jon gjendet do ditprpara kompjuterit, ndaj le tathemi pa ndrojtje fjaln ton, le t

    ndajm lajmet e faqeve t Kishs,pr t uar t vrtetn te miqttan t shumt, si nj rrezatim qlargon errsirn e gnjeshtrave.Le t shkruajm m shum nprgazeta. Le t bhemi dshmitart prhershm t s vrtets nmjedisin ku jetojm. Kjo do sjellm shum drit pr gjith shoqrinshqiptare, duke vepruar si antidotkundr urrejtjes e prarjes q pr-

    piqen t mbjellin. Shum pun ngapak vet ka m pak rezultat se nj

    dshmi e prditshme e s vrtetsnga t gjith ne.Thoma Dhima