genderuli tanasworobis sakitxebi...brochure is published with the financial support from the...

59
genderuli genderuli genderuli genderuli genderuli Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis sakiTxebi: sakiTxebi: sakiTxebi: sakiTxebi: sakiTxebi: evropuli gamocdileba da qarTuli realoba evropuli gamocdileba da qarTuli realoba evropuli gamocdileba da qarTuli realoba evropuli gamocdileba da qarTuli realoba evropuli gamocdileba da qarTuli realoba

Upload: others

Post on 27-Sep-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

g e n d e r u l ig e n d e r u l ig e n d e r u l ig e n d e r u l ig e n d e r u l i T a n a s w o r o b i sT a n a s w o r o b i sT a n a s w o r o b i sT a n a s w o r o b i sT a n a s w o r o b i s s a k i T x e b i :s a k i T x e b i :s a k i T x e b i :s a k i T x e b i :s a k i T x e b i :

evropuli gamocdileba da qarTuli realobaevropuli gamocdileba da qarTuli realobaevropuli gamocdileba da qarTuli realobaevropuli gamocdileba da qarTuli realobaevropuli gamocdileba da qarTuli realoba

Page 2: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

broSura gamoica poloneTis sagareo saqmeTa saministros finansuri daxmarebiT.

publikacia momzadda partniorebi – poloneTis fondisa da partniorebi – saqarTveloserToblivi proeqtis, Tanabari statusi Tanabari statusi Tanabari statusi Tanabari statusi Tanabari statusi ––––– ukeTesi Sansebi demokratiisTvis ukeTesi Sansebi demokratiisTvis ukeTesi Sansebi demokratiisTvis ukeTesi Sansebi demokratiisTvis ukeTesi Sansebi demokratiisTvis,farglebSi.

redaqtorebi: maia branka da milena miTagvariawignSi gamoyenebulia poloneli mxatvris andrei mleCkos naxatebi

Tbilisi, 2005 wlis dekemberi

Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland.

Publication is prepared in frames of the joint project of Partners-Polska Foundation andPartners-Georgia: EQUAL STATUS – BETTER CHANCES FOR DEMOCRACY.

Tbilisi, December 2005

daibeWda “qalTa poligrafiul servisSi”T.: (995 32) 942 699, www.ginsc.net

Page 3: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

3

w i n a s it y v ao b aw i n a s it y v ao b aw i n a s it y v ao b aw i n a s it y v ao b aw i n a s it y v ao b a

warmogidgenT publikacias genderuli

Tanasworobis Sesaxeb, romelic SemuSavda

proeqt “Tanabari statusi - ukeTesi Sansi

demokratiisaTvis” ganxorcielebis Sedegad.

es proeqti ganxorcielda ori

arasamTavrobo organizaciis - fondi

“partniorebi - poloneTisa” da “partniorebi

– saqarTvelos” mier.

proeqti dafinansebulia poloneTis sagareo

saqmeTa saministros mier. mis farglebSi, 2005

wlis Semodgomaze, Catarda ori treningi

trenerebisaTvis genderuli Tanasworobis

sakiTxebze; garda amisa, gaimarTa Sexvedrebi

da konsultaciebi sileziis olqis

rwmunebulTan qalTa da mamakacTa Tanabari

statusis sakiTxebSi, qalbaton dorota

stasikovska-vozniakTan, romelic sakuTar

gamocdilebas uziarebda saqarTvelos

mTavrobis, adgilobrivi administraciisa da

arasamTavrobo organizaciebis warmomad-

genlebs. proeqtis farglebSi momzadebulma

oTxma qarTvelma trenerma Caatara ordRiani

treningi arasamTavrobo organizaciebis,

adgilobrivi mediisa da sazogadoebrivi

dawesebulebebis 20-ze meti warmomad-

genlisaTvis. winamdebare broSura warmo-

adgens Cveni proeqtis erTgvar Sejamebas.

am proeqtis realizacias ori ZiriTadi

mizezis gamo SevudeqiT: pirveli is, rom

veTanxmebiT Svedur lozungs “demokratia

qalebis gareSe naxevrad demokratiaa” da

gvjera, rom im sazogadoebaSi, romlis

cxovrebaSic qalebi ar Rebuloben aqtiur

monawileobas, maTi interesebi da moTxov-

nilebebi ar aris saTanadod warmodgenili.

migvaCnia, rom genderuli Tanasworobis

Page 4: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

4

sakiTxi aris sakmaod rTuli da xSirad iWreba

kulturasa da wes-CveulebebSi, rasac

mtkivneuli cvlilebebi axlavs Tan. Cven aseTi

cvlilebebis momxreni varT, magram amav-

droulad gvsurs, rom isini saguldagulod

momzaddes da Wkvianurad gatardes. imeds

vitovebT, rom winamdebare publikacia am

mxriv Tavis mcire sasikeTo wvlils Seitans.

meore, poloneTma, romelmac sul axlaxans

ganicada Rrma gardaqmna da 2004 wels gawev-

rianda evrokavSirSi, ukve gaiara cvlile-

bebisa da kanonmdeblobis evropulTan

SesabamisobaSi moyvanis is gza, romelsac

saqarTvelo axla daadga. amitom giziarebT

poloneTis, rogorc pozitiur, aseve

negatiur gamocdilebas. Zalzed moxarulni

viqnebiT, Tu es gamocdileba TqvenTvis

saintereso da sasargeblo iqneba.

gisurvebT warmatebas!

wi

na

si

ty

va

ob

aw

in

as

it

yv

ao

ba

wi

na

si

ty

va

ob

aw

in

as

it

yv

ao

ba

wi

na

si

ty

va

ob

a

maia brankamaia brankamaia brankamaia brankamaia branka,“partniorebi poloneTis fondi”

milena miTagvariamilena miTagvariamilena miTagvariamilena miTagvariamilena miTagvaria,„partniorebi saqarTvelo”

varSava-Tbilisi,2005 wlis dekemberi

Page 5: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

5

s arC e v is arC e v is arC e v is arC e v is arC e v i

maia branka. genderuli Tanasworobis evropuli

politika da misi gatareba poloneTSi ...................................................................................................... 7

genderuli Tanasworoba da adgilobrivi TviTmmarTveloba poloneTSi .................................. 21

lela xomeriki. genderuli Tanasworobis uzrunvelyofisaken

mimarTuli politikis ganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSi ......................................... 27

elene rusecki. qalTa da genderul sakiTxebTan mimarTebaSi

arsebuli sainformacio problemebi da perspeqtivebi saqarTveloSi ....................................... 39

genderi mediaSi: sakontrolo kiTxvari .................................................................................................. 43

zogierTi standarti BBC-is JurnalistebisaTvis ............................................................................ 45

genderuli Tanasworobis ena ...................................................................................................................... 51

Page 6: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999
Page 7: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

7

maia branka

genderuli Tanasworobis evropuligenderuli Tanasworobis evropuligenderuli Tanasworobis evropuligenderuli Tanasworobis evropuligenderuli Tanasworobis evropuli

politika da misi gatareba poloneTSipolitika da misi gatareba poloneTSipolitika da misi gatareba poloneTSipolitika da misi gatareba poloneTSipolitika da misi gatareba poloneTSi

evrokavSirSi gatarebuli genderuli

Tanasworuflebianobis politika msoflioSi

erT-erTi yvelaze Tanamedrove da mowinavea.

evrokavSirSi moqmedi samarTlebrivi normebi

iTvaliswinebs erT upirates princips - qalTa

da mamakacTa faqtiur Tanasworuflebianobas.

evrokavSiri dainteresebulia ara mxolod

TanasworobiT samarTlebriv WrilSi, vinaidan

es ukanaskneli ukve didi xania miRweulia misi

wevri qveynebis samarTlebriv sistemebSi,

aramed TanasworobiT yoveldRiur

cxovrebaSi, samsaxurSi, ganaTlebis,

momsaxurebis sferoSi, damoukidebeli

gadawyvetilebis miRebis TavisuflebaSi.

aqedan gamomdinare, evrokavSiris mier

miRebulia axali gadawyvetilebebi ara marto

iseT tradiciul sferoSi rogoricaa

samsaxuri da dasaqmeba, aramed

sazogadoebrivi cxovrebis sxva dargebSic.

qvemoT Cven visaubrebT evrokavSirSi moqmedi

samarTlebrivi normebisa da agreTve im

realuri mdgomareobis Sesaxeb, romelic

amJamad arsebobs poloneTSi genderuli

Tanasworobis kuTxiT.

Page 8: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

8

genderuli Tanasworobis samarTlebrivi safuZvlebigenderuli Tanasworobis samarTlebrivi safuZvlebigenderuli Tanasworobis samarTlebrivi safuZvlebigenderuli Tanasworobis samarTlebrivi safuZvlebigenderuli Tanasworobis samarTlebrivi safuZvlebi

evrokavSiris kanonmdeblobaSievrokavSiris kanonmdeblobaSievrokavSiris kanonmdeblobaSievrokavSiris kanonmdeblobaSievrokavSiris kanonmdeblobaSi

amsterdamis traqtatis ZalaSi Sesvlis

dRidan, 1999 wlis 1 maisidan, evrokavSiris

erT-erTi ZiriTadi amocanaa genderuli

Tanasworobis mxardaWera.

Canaweri genderuli Tanasworuflebianobis

Sesaxeb jer kidev evropis ekonomikuri

gaerTianebis Seqmnis momentidan figurirebs.

romis traqtatis 119 muxlis mixedviT, am

gaerTianebis wevri qveynebi daTanxmdnen

uzrunvelyon qalTa da mamakacTa Tanabari

anazRaurebis principebi. samuSao adgilze

qalTa da mamakacTa Tanaswori mopyrobis

principi Semdgom direqtivebSi ganviTarda

da ukeT Camoyalibda:

• direqtiva 2004/113/EC , romelic

amkvidrebs qalTa da mamakacTa Tanaswori

mopyrobis princips saqonlisa da

momsaxurebis xelmisawvdomobis da

miwodebis sferoSi;

• direqtiva 2000/78/EC, romelic awesebs

qalTa da mamakacTa dasaqmebis sferoSi

Tanaswori mopyrobis zogad pirobebs (Em-

ployment Equality Directive). es direqtiva

avaldebulebs wevr saxelmwifoebs

centralur doneze iseTi organos Seqmnas,

romelsac daevaleba genderuli Tanaswo-

robis sakiTxebis monitoringis

ganxorcieleba, rogorc kanonmdeb-

lobaSi, aseve praqtikaSi.

• direqtiva 97/80/WE genderuli niSniT

diskriminaciis SemTxvevaSi dasabuTebis

simZimis Sesaxeb. es direqtiva awesebs

specialur meqanizms, romelic diskri-

minaciis msxverpls aTavisuflebs val-

debulebisagan daasabuTos sasamarTlos

winaSe diskriminaciis faqti, xolo dam-

tkiceba imisa, rom diskriminacias ar

hqonda adgili, evaleba diskriminaciaSi

braldebul mxares - e.w. “dasabuTebis

tvirTis gadatana”.

• direqtiva 96/34/EEC dekretuli

Svebulebis ZiriTadi principebis Sesaxeb.

• direqtiva 92/85/EEC orsuli, melogine da

meZuZuri dasaqmebuli qalebisaTvis

janmrTelobisa da usafrTxoebis

pirobebis gaumjobesebis Sesaxeb.

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 9: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

9

• direqtiva 86/316/EEC kerZo seqtorSi

momuSave qalTa da mamakacTa Tanaswori

mopyrobis Sesaxeb.

• direqtiva 79/7/EEC da 86/378/EEC

profesiul-sazogadoebrivi dazRvevis

sferoSi qalTa da mamakacTa Tanabari

mopyrobis Sesaxeb.

• direqtiva 76/207/EEC , ganaxlebuli

direqtiviT 2002/73/EC, qalebisaTvis da

mamakacebisaTvis dasaqmebis, profesiuli

ganviTarebis, dawinaurebisa da Sromis

pirobebis Tanabari xelmisawvdomobis

Sesaxeb.

• direqtiva 75/117/EEC qalebisaTvis da

mamakacebisaTvis erTnairi Rirebulebis

samuSaos Sesaxeb, an Tanabari samuSaos Ses-

rulebisaTvis Tanabari anazRaurebis Sesaxeb.

rogorc cota xanSi cxadi gaxda, TviT

direqtivebs realobaze didi gavlena ar

mouxdenia, da Tu politikur gancxadebebs

davujerebT, saWiro iyo damatebiTi

RonisZiebebis gatareba. amaze pasuxi

amsterdamis traqtaqtma gasca, romelic

evrokavSiris erT-erT prioritetad qalTa

diskriminaciis aRmofxvras da genderuli

Tanasworobis waxalisebas asaxelebs (mux.3 me-

2 parag.). amsterdamis traqtati amkvidrebs

kidev or mniSvnelovan princips: me-13 muxli

evrokavSirs aZlevs uflebas „gamoiCinos

iniciativa genderuli, rasobrivi, eTnikuri,

religiuri, asakobrivi da seqsualuri

diskriminaciis yovelgvari formis

likvidaciis mizniT”, xolo 141-e muxli qmnis

e.w. pozitiuri moqmedebis SesaZleblobas:

„Tanaswori mopyrobis principi ar

gamoricxavs saxelmwifos mier iseTi

samarTlebrivi xerxebisa da saSualebebis

SemuSavebas, romelic privilegiebs aniWebs

araproporciulad (arasakmarisad)

warmodgenil genders, raTa gauadvilos am

sqesis warmomadgenlebs profesiuli

saqmianobis Sesruleba, an Tavidan aacilos Tu

daakompensiros profesiuli karieris gzaze

wamoWrili sirTuleebi.”

amgvarad evrokavSiris genderuli politika

diskriminaciis sawinaaRmdego da Tanabari

uflebebis uzrunvelyofis fazidan gadadis

Tanabari SesaZleblobebis fazaSi, ara

mxolod profesiul, aramed politikur,

sazogadoebriv da ojaxur WrilSi.

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

Page 10: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

10

samoqmedo programebi qalTa da mamakacTa Tanabarisamoqmedo programebi qalTa da mamakacTa Tanabarisamoqmedo programebi qalTa da mamakacTa Tanabarisamoqmedo programebi qalTa da mamakacTa Tanabarisamoqmedo programebi qalTa da mamakacTa Tanabari

SesaZleblobebisaTvisSesaZleblobebisaTvisSesaZleblobebisaTvisSesaZleblobebisaTvisSesaZleblobebisaTvis

is, rac Camoyalibebulia traqtatebSi,

SemdgomSi damuSavebulia evropuli komisiis

mier, da aisaxeba qalTa da mamakacTa Tanabari

SesaZleblobebis uzrunvelyofis mizniT

Seqmnil samoqmedo programaSi. es programa

iZens evropis sabWos rekomendaciis formas

da, Tumca ar atarebs savaldebulo xasiaTs,

mainc Zalzed mniSvnelovania Tanasworufle-

bianobis principis win wamowevisas, gansa-

kuTrebiT ki konkretuli proeqtebis da

aqciebis waxalisebisas wevr qveynebSi.

samoqmedo programaSi evrokavSiri uzrun-

velyofs resursebs da garkveuli politikis

gatarebis mizniT gegmavs garkveuli

qmedebebis ganxorcielebas. amJamad evro-

kavSiris mier xorcieldeba „me-5 CarCo prog-

rama Tanabari SesaZleblobebisTvis” (2000-

2005), romlis miznebia: 1) genderuli Tana-

sworoba ekonomikur sferoSi, 2) orive sqesis

Tanabari warmomadgenloba da monawileoba

sazogadoebriv cxovrebaSi, 3) Tanaswori

socialuri uflebebi, 4) Tanasworoba

sazogadoebriv cxovrebaSi, 5) cvlilebis

moxdena sazogadoebrivi rolebis tradi-

ciul da stereotipul aRqmaSi. amJamad dam-

tkicebis fazaSia evrokavSiris axali prog-

rama „progresi”, dasaqmebisa da sazogadoeb-

rivi solidarobis Sesaxeb, romelic gaTva-

liswinebulia 2007-2013 wlebisaTvis. prog-

rama iyofa moqmedebis 5 ZiriTad sferod: 1)

dasaqmeba, 2) socialuri dacva da sazoga-

doebrivi integracia, 3) Sromis pirobebi, 4)

mravalferovneba diskriminaciasTan brZo-

laSi, 5) genderuli Tanasworoba.

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 11: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

11

Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis Tanasworobis „„„„„saTvalesaTvalesaTvalesaTvalesaTvale””””” anu anu anu anu anu GENDER MAINSTREAMING

1996 wels evropulma komisiam, gaerosa da

evrosabWos waxalisebiT, gamoaqveyna ganc-

xadeba „evrokavSirSi yvela politikuri stra-

tegiisa da RonisZiebis ganxorcielebisas

qalTa da mamakacTa Tanasworobis gaTva-

liswinebis”, anu genderuli meinstrimingis

Sesaxeb. 1996 wlidan Tanasworobis idea unda

figurirebdes evrokavSiris mier ganxor-

cielebul yvela moqmedebaSi - dawyebuli

dagegmvis etapidan, realizebiT moyolebuli

da politikis da moqmedebebis SefasebiT

damTavrebuli. am ideas safuZvlad Semdegi

mosazreba udevs: qveynis nebismieri politika

da moqmedeba gavlenas axdens mis moqa-

laqeebze, rogorc mamakacebze, iseve qalebze.

imisaTvis, rom ganvsazRvroT am gavlenam (anu

sargebelma da danakargma) Tanabrad imoqmeda

yvelaze Tu ara, amisaTvis saWiroa SevxedoT

Cvens moqmedebebs Tanasworobis “saTvalis”

meSveobiT. amosavali wertili aris arsebuli

situaciis guldasmiTi analizi da diagnozi,

anu moutana Tu ara dRemde ganxor-

cielebulma gadawyvetilebebma sikeTe

rogorc qalebs, aseve mamakacebs?

Tanasworobis perspeqtividan xedva aRibeWda

agreTve struqturul fondebSic - evro-

kavSiris finansuri politikis instru-

mentebSi. yvelam, visac surs miiRos saxsrebi

evrokavSiris biujetidan, unda ganmartos, Tu

rogor apirebs moagvaros genderuli

Tanasworobis sakiTxi. magaliTad, struq-

turuli fondebidan portugaliis meTevzeTa

dasaxlebisTvis gaweuli daxmareba ar moi-

cavda mxolod meTevzeebis navebis gaum-

jobesebas, romlebzec muSaobdnen ZiriTadad

mamakacebi. vinaidan rogorc qalTa, aseve

mamakacTa interesebi unda yofiliyo da-

culi, proeqti xels uwyobda qalTa

mewarmeobis ganviTarebas (saubaria qalebze,

romlebic dakavebulebi iyvnen niJarebis da

zRvis sxva simdidris mopovebiT). proeqti

aswavlida maT, Tu rogor gadaeqciaT

niJarebi sasargeblo saqonlad da rogor

waremarTaT samewarmeo saqmianoba. amgvarad,

moxerxda Tanasworobis politikis ganxor-

cieleba (orive sqesis ekonomikuri damou-

kidebloba) da regionaluri ganviTarebis

miznebis Sesruleba (mewarmeobis waxaliseba).

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

Page 12: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

12

gender meinstrimingi praqtikulad aisaxa

evropul administraciaSic, sadac yvela

dawesebulebaSi da biuroSi muSaobs specia-

listi, romelic pasuxismgebelia sqesTa

Tanasworobis sakiTxis monitoringze da mis

gaTvaliswinebaze kavSiris mier miRebul

yvela gadawyvetilebaSi da moqmedebaSi.

Tanasworobis politikaze pasuxismgebelia

komisari dasaqmebis, sazogado saqmeebis da

Tanabari SesaZleblobebis dargSi.

aris Tu ara politika mamrobiTi sqesis?aris Tu ara politika mamrobiTi sqesis?aris Tu ara politika mamrobiTi sqesis?aris Tu ara politika mamrobiTi sqesis?aris Tu ara politika mamrobiTi sqesis?

Tanasworobis evropuli politikis erT-erTi

mizania gadawyvetilebis miRebis procesSi

qalTa da mamakacTa Tanabari monawileobis

uzrunvelyofa. aq ukve ar moqmedeben

direqtivebi, romlebic gaTvaliswinebuli

unda iyos qveynis kanonmdeblobaSi, mxolod

miTiTebebi, rekomendaciebi da rCevebi. am

SemTxvevaSi TiToeuli qveyana axorcielebs

am princips misTvis misaRebi xerxebiT, rac

kargad Cans, Tu SevxedavT ramodenime qveynis

parlamentebSi qalTa procentul

Semadgenlobas.

40% da meti40% da meti40% da meti40% da meti40% da meti - SvedeTi, holandia

30% da meti30% da meti30% da meti30% da meti30% da meti - avstria, belgia, dania, fineTi, germania, espaneTi

20% da meti 20% da meti 20% da meti 20% da meti 20% da meti - lixtenSteini, litva, luqsemburgi, latvia, poloneTi, portugalia,

didi britaneTi.

10% da meti10% da meti10% da meti10% da meti10% da meti - CexeTi, estoneTi, irlandia, safrangeTi, italia, slovenia, slovakeTi.

0% da meti0% da meti0% da meti0% da meti0% da meti- saberZneTi, ungreTi, malta.

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 13: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

13

qalebis procentuli Semadgenloba

parlamentSi yvelaze maRalia SvedeTSi da

Sedgens 45%, xolo, SedarebisaTvis,

saberZneTis parlamentSi 10%-ze naklebs.

ratom xdeba ase? saqme imaSia, rom SvedeTSi

arCevnebSi monawile politikuri partiebi an

kvotur sistemas iyeneben (calkeuli sqe-

sisaTvis procentulad gansazRvruli

monawileoba, magaliTad, 40/60), an paritetul

sistemas (zustad 50/50). garda amisa, ga-

moiyeneba agreTve e.w. «elva Sesakra-

vis» »sistema, rac niSnavs, rom qalTa da mama-

kacTa gvarebi urTierTmonacvleobiT fi-

gurireben saarCevno siebSi. Sveduri

partiebi, iseve rogorc evropuli partiebis

umetesoba, kvotur sistemas nebayoflobiT

iyeneben. mxolod belgiaSi da safrangeTSi

kvoturi sistema adgilobriv arCevnebze

kanoniT aris savaldebulo. am kanonis

darRvevis SemTxvevaSi partias daekisreba

fuladi jarima.

poloneTSi ramdenime partiam gamoTqva

paritetuli sistemis gamoyenebis survili.

samwuxarod, radgan paralelurad popularuli

ar aris monacvleobiTi sistema, poloneli

qalebis procentuli Semadgenloba parlamentSi

ar aris Zalian maRali da Seadgens 20%.

evrokomisia agreTve iyenebs kvotur sistemas,

romelsac xSirad ormagi nominaciis sistemas

uwodeben. rodesac evropis komisiisaTvis

momuSave eqpertTa romelime jgufSi Cndeba

vakansia, cdiloben warmoadginon msgavsi kva-

lifikaciis mqone sul cota ori kandi-

datura, qali da mamakaci, xolo Tanamde-

bobaze niSnaven im sqesis warmomadgenels,

romelic naklebadaa warmodgenili mocemul

jgufSi. ratom? raTa uzrunvelyofili iyos

optimaluri gadawyvetilebis miReba, anu

iseTis, romelic iTvaliswinebs sxvadasxva

perspeqtivas (albaT yvela daeTanxmeba imas,

rom qalisa da mamakacis xedva xSirad gan-

sxvavdeba erTmaneTisagan). mniSvnelovania,

rom gadawyvetilebaTa miRebisa da resur-

sebis ganawilebis procesSi gaTvaliswinebuli

iyos rogorc qalebis, iseve mamakacebis gamo-

cdileba, moTxovnilebebi da prioritetebi.

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

ev

ro

ka

vS

ir

is

po

li

ti

ka

Page 14: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

14

genderuli Tanasworobis politika poloneTSigenderuli Tanasworobis politika poloneTSigenderuli Tanasworobis politika poloneTSigenderuli Tanasworobis politika poloneTSigenderuli Tanasworobis politika poloneTSi

poloneTi, evrokavSirSi gawevrianebis gamo,

iZulebuli iyo Tavisi kanonmdebloba

moeyvana evrokavSiris kanonmdeblobasTan

SesabamisobaSi, risi Sedegic iyo cvlilebebi

ara marto Sromis kodeqsSi, aramed poli-

tikosebisa da administraciis am sakiTxisadmi

midgomaSic. Tanasworuflebianobis, qalTa

uflebebis da maTi dacvis sakiTxi gaxda

gaRvivebuli politikuri diskusiis sagani.

2001 wels ministrTa sabWom premieris

kancelariis farglebSi daawesa qalTa da

mamakacTa Tanabari statusis sakiTxebSi

mTavrobis rwmunebulis Tanamdeboba.

rwmunebuls daevala, pekinis platformis

sapasuxod, qalTa sakiTxebis amsaxveli

erovnuli programis SemuSaveba. es programa

ganxorcielda 2003-2005 wlebSi da moicavda

qalTa aqtivobis sxvadasxva sferoebs: qalTa

uflebebi, qalebis ekonomikuri aqtivoba,

Zaladoba qalebis winaaRmdeg, qalTa

jandacva, ganaTleba, qalTa monawileoba

xelisuflebaSi da gadawyvetilebis miRebis

procesSi, aseve qalebi masmediaSi. am prog-

ramis Sedegi iyo qalTa da mamakacTa Tanabari

statusis sakiTxTa rwmunebulis daniSvna 16

savoevodoSi. erT-erTi rwmunebulis (si-

leziis savoevodos) saqminobis magaliTi

winamdebare broSuraSia warmodgenili.

2005 wlis seqtemberSi Catarda saparlamento

arCevnebi, ris Sedegadac mniSvnelovnad

Seicvala ZalTa Tanafardoba SedarebiT

konservatiuli mimarTulebis sasargeblod,

romelic, Tavisi arsidan gamomdinare, ewi-

naaRmdegeba Tanasworuflebianobis aqtiur

politikas da ufro metad ixreba pro-oja-

xuri politikis sasargeblod. amasTanave,

qalTa da mamakacTa Tanabari statusis sa-

kiTxTa mTavrobis rwmunebulis Tanamdeboba

gauqmda. misi kompetenciebi gadaeca Sromisa

da sazogadoebrivi politikis ministris

moadgiles.

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 15: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

15

qalTa da mamakacTa Tanasworobis principebi poloneTisqalTa da mamakacTa Tanasworobis principebi poloneTisqalTa da mamakacTa Tanasworobis principebi poloneTisqalTa da mamakacTa Tanasworobis principebi poloneTisqalTa da mamakacTa Tanasworobis principebi poloneTis

kanonmdeblobaSikanonmdeblobaSikanonmdeblobaSikanonmdeblobaSikanonmdeblobaSi

diskriminaciis cnebadiskriminaciis cnebadiskriminaciis cnebadiskriminaciis cnebadiskriminaciis cneba

poloneTSi diskriminacia kanoniT akrZalulia,

rac gamoxatulia poloneTis respublikis 1997

wlis konstituciaSi. umaRlesi kanonis 32-e

muxlis mixedviT aranairi mizezis gamo aravin

ar SeiZleba iyos diskriminirebuli politikur,

sazogadoebriv Tu ekonomikur cxovrebaSi.

qalTa diskriminacia niSnavs ojaxuri

mdgomareobis miuxedavad, sqesobrivi niSniT

yovelgvar gansxvavebas, gamonakliss an

SezRudvas, romelic miznad isaxavs Seasustos

an SezRudos qalTa mier, mamakacTa da qalTa

Tanasworuflebianobis safuZvelze, poli-

tikur, ekonomikur, socialur, samoqalaqo Tu

adamianis sxva uflebaTa da ZiriTad Tavi-

suflebaTa aRiareba, gamoyeneba an ganxor-

cieleba (1979 wlis konvencia qalTa diskrimi-

naciis yvela formis aRmofxvris Sesaxeb; mux. 1.

saqarTvelos mier ratificirebulia 2001 wels)

diskriminacia SeiZleba iyos sxvadasxva

formis. rogorc wesi, ganasxvaveben uSualo

da irib diskriminacias.

uSualo diskriminacias uSualo diskriminacias uSualo diskriminacias uSualo diskriminacias uSualo diskriminacias adgili aqvs maSin,

rodesac sqesobrivi niSnis (an sxva

diskriminaciuli mizezebis) gamo pirovnebas

epyrobian nakleb misaRebad, vidre

analogiur situaciaSi moepyrobodnen

sapirispiro sqesis pirovnebas.

magaliTad SeiZleba moviSvelioT qvemoT

aRwerili situacia:

„krakovis sasamarTlom sqesis niSniT

diskriminaciis braldebiT dasaja krakovis

bioteqnologiuri firmis direqtori,

romelmac ar daakmayofila axalgazrda

mecnieris gancxadeba samsaxurSi miRebis

Taobaze, radganac, misi azriT, “mamakacebi

arian mouTmenlebi da naklebad xelmarjveni,

rac mecnierulad aris damtkicebuli”. es

aris pirveli aseTi ganaCeni poloneTSi.

sasamarTlos eWvi ar Separvia, rom dasaqmebis

dros qalebisaTvis upiratesobis miniWeba

namdvilad zians ayenebs igive situciaSi myof

mamakacebs. sasamarTlos ganaCenis mixedviT,

beata p.-m daarRvia ara mxolod Sromis

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

Page 16: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

16

kanonmdebloba, aramed poloneTis

respublikis konstitucia da evrokavSiris

kanonmdebloba, romlebic krZalaven

diskriminacias sqesobrivi niSniT.

sasamarTlom daadgina jarima 3000 zlotis

odenobiT.” ( wyaro: www. gazeta.pl, 20.05.2005)

mamakaci, romelsac damnaSave xelmZRvanelma

uari ganucxada samsaxurSi miRebaze, aris

krakovis universitetis kursdamTavrebuli

da biologiis kaTedris yofili aspiranti. mas

hqonda saTanado kvalifikacia da labora-

toriaSi muSaobis gamocdileba. misTvis

samuSaoze uaris Tqmis mizezi iyo dawesebu-

lebis xelmZRvanelis subieqturi, dausabu-

Tebeli da stereotipuli mosazrebebi.

irib diskriminacias irib diskriminacias irib diskriminacias irib diskriminacias irib diskriminacias adgili aqvs maSin,

rodesac moCvenebiTad neitraluri kanoni,

kriteriumi Tu praqtika iwvevs erT-erTi

sqesis arasaxarbielo mdgomareobaSi

Cayenebas meore sqesTan SedarebiT, garda im

SemTxvevebisa, rodesac aseTi kanoni,

kriteriumi Tu praqtika obieqturad

gamarTlebulia mizniT, xolo misi miRwevis

saSualebebi aris marTebuli da aucilebeli.

(direqtiva 2002/73/EC, mux. 2).

diskriminacias miekuTvneba agreTve

diskriminaciis dakveTa diskriminaciis dakveTa diskriminaciis dakveTa diskriminaciis dakveTa diskriminaciis dakveTa – moqmedebebi,

romlis mizania sxva pirovnebis sqesobrivi

niSniT diskriminaciis waxaliseba (Sromis

kodeqsis me-18 muxlis me-5 paragrafi).

diskriminacias ar miekuTvneba saxelmwifos

mier droebiT dawesebuli iseTi

samarTlebrivi regulireba, romelic,

faqtiuri uTanasworobis likvidaciis

mizniT, aTanabrebs zogierTi adamianis

SesaZleblobebs (e.w. pozitiuri moqmedebebi).

aradiskriminaciis principisaradiskriminaciis principisaradiskriminaciis principisaradiskriminaciis principisaradiskriminaciis principissamarTlebrivi wyaroebisamarTlebrivi wyaroebisamarTlebrivi wyaroebisamarTlebrivi wyaroebisamarTlebrivi wyaroebi

aradiskriminaciis samarTlebrivi safuZv-

lebi gaTvaliswinebulia ramdenime erovnul

da saerTaSiriso dokumentSi:

saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebisaerTaSoriso samarTlebrivi aqtebisaerTaSoriso samarTlebrivi aqtebisaerTaSoriso samarTlebrivi aqtebisaerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi

• evrokavSirSi gawevrianebis mizniT

poloneTs unda SemoeRo traqtati

evrokavSiris Sesaxeb da zemoT

CamoTvlili direqtivebi. es direqtivebi

poloneTis kanonmdeblobaSi Sevida 2004

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 17: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

17

wels, Sromis kodeqsSi cvlilebebis

Setanis meSveobiT.

• poloneTSi moqmedebs diskriminaciis

sawinaaRmdego mravali saerTaSoriso

konvencia da xelSekrulebis mxare. aseT

dokumentebs Sorisaa gaeros 1979 wlis

konvencia qalTa diskriminaciis yvela

formis likvidaciis Sesaxeb; Tanabari

Rirebulebis samuSaoze Tanabari

anazRaurebis Sesaxeb Sromis

saerTaSoriso organizaciis 1951 wlis me-

100 konvencia; adamianis uflebebisa da

ZiriTadi Tavisuflebebis evropuli

konvencia (evropis sabWo, 1950 weli.)

erovnuli samarTlebrivi aqtebierovnuli samarTlebrivi aqtebierovnuli samarTlebrivi aqtebierovnuli samarTlebrivi aqtebierovnuli samarTlebrivi aqtebi

• 1997 wlis poloneTis respublikis

konstituciis 32-e muxlis mixedviT aravin,

aranairi mizezis gamo ar SeiZleba iyos

diskriminirebuli politikur, sazoga-

doebriv Tu ekonomikur sferoSi. garda

amisa, konstitucia awesebs qalebisaTvis

da mamakacebisaTvis ganaTlebis,

dasaqmebisa da dawinaurebis uflebas,

Tanabari Rirebulebis samuSaosaTvis

Tanabar anazRaurebas, socialuri dacvis

da dakavebuli Tanamdebobis dacvis

uflebas, sazogadoebrivi funqciis

Sesrulebisa da saxelmwifo wodebebis

miRebis uflebas (mux. 33).

• Sromis kodeqsi, Sromis kodeqsi, Sromis kodeqsi, Sromis kodeqsi, Sromis kodeqsi, romlis ganaxlebuli

versia ZalaSia 2004 wlis 1 ianvridan,

akonkretebs samuSaosTan dakavSirebuli

diskriminaciis sakiTxebs. igi krZalavs

raime diskriminacias dasaqmebis dros

sqesis, asakis, unarSezRudulobis, rasis,

religiis, erovnebis, politikuri

mrwamsis, romelime kavSiris wevrobis,

eTnikuri warmomavlobis, aRmsareblobis,

an seqsualuri orientaciis gamo. kodeqsi

akisrebs valdebulebas damsaqmebels

Seqmnas megobruli, diskriminaciisagan

Tavisufali samuSao garemo ( mux. 94). me-2-

a Tavis („Tanaswori mopyroba dasaqmebis

dros”) safuZvelze kodeqsi srulad

ganaxorcielebs evrokavSiris antidis-

kriminaciul samarTlebriv dadgenilebas.

kodeqsi krZalavs pirdapir da irib

diskriminacias samuSaos Zebnis etapze da

uSualod muSaobis dros. diskriminaciis

akrZalvis darRvevis SemTxvevaSi dazara-

lebuls ufleba eniWeba Seitanos sarCeli

sasamarTloSi, Sromis saxelmwifo inspeq- po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

Page 18: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

18

ciaSi, anda gamoZiebis moTxovniT mimarTos

momrigebel komisias.

mamakacebisa da qalebis Tanabari mopyrobis

wesis darRvevad iTvleba damsaqmeblis mier

iseTi situaciis Seqmna, romlis Sedegi

SeiZleba iyos: uaris Tqma samuSaos dawyebaze

an gagrZelebaze, dabali anazRaurebis

daniSvna sqesobrivi niSniT, dawinaurebis an

kvalifikaciis amaRlebis SesaZleblobis

ugulebelyofa amave mizeziT, garda im

SemTxvevebisa, rodesac damsaqmebeli

daamtkicebs, rom igi xelmZRvanelobda sxva

mosazrebiT. dasabuTebis simZime ekisreba

TviTon damsaqmebels da ara im pirs, romelic

Tavs Tvlis diskriminaciis msxverplad.

antidiskriminaciuli kanonos darRvevi-

saTvis gaTvaliswinebulia sanqcia fuladi

jarimis saxiT. dasaqmebulis mier im uflebiT

sargebloba, romelic mas eniWeba dam-

saqmeblis mier Tanaswori mopyrobis

principis darRvevis SemTxvevaSi, ar SeiZleba

gaxdes damsaqmeblis mxridan SromiTi

urTierTobebis gawyvetis safuZveli.

zewola, seqsualuri zewolazewola, seqsualuri zewolazewola, seqsualuri zewolazewola, seqsualuri zewolazewola, seqsualuri zewola

seqsualuri zewola miCneulia diskriminaciis

gamovlinebad. poloneTis kanonmdeblobaSi

seqsualuri zewolis gansazRvreba

damkvidrda 2004 wlis 1 ianvridan (Sromis

kodeqsSi cvlilebebis Setanis Semdeg).

zewola aris iseTi qmedeba, romlis mizanic

an Sedegi dasaqmebulis Rirsebis Selaxva an

damcirebaa (Sromis kodeqsis me-2 kanonis me-

5 paragrafi).

kodeqsi iZleva seqsualuri zewolisseqsualuri zewolisseqsualuri zewolisseqsualuri zewolisseqsualuri zewolis

ganmartebas: es aris TanamSromlis Rirsebis

Seuracxyofisaken mimarTuli seqsualuri an

sxva xasiaTis arasasurveli qceva, romelic

SeiZleba moicavdes fizikur, verbalur an

araverbalur elementebs (Sromis kodeqsis me-

18 muxli).

seqsualuri zewolis gamovlineba SeiZleba

iyos, magaliTad, ufrosis orazrovani

komentarebi TanamSromlis garegnobis an

unarebis Sesaxeb. seqsualuri zewolis formaa

saerTo samuSao adgilze qalis an mamakacis

amsaxveli erotikuli kalendrisa Tu

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

ae

vr

op

ul

i g

am

oc

di

le

ba

ev

ro

pu

li

ga

mo

cd

il

eb

a

Page 19: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

19

plakatis moTavsebac. Tu samuSao farTis

yvela momxmarebeli ar iwonebs aseT

„dekoracias”, maSin is iq ar unda moTavsdes.

seqsualurma zewolam, ukidures SemTxvevaSi,

SeiZleba gamoiwvios Semviwroveblis sisxlis

samarTeblivi pasuxismgebloba. sisxlis

samarTlis kodeqsis 199 muxlis mixedviT,

„vinc, kritikuli mdgomareobis gamoyenebiT,

aiZulebs sxva pirovnebas sqesobriv

urTierTobas, sxva sqesobriv qmedebas an

kavSiris damyarebas, eqvemdebareba 3 wlamde

Tavisuflebis aRkveTas.”

aris Tu ara esa Tu is qmedeba seqsualuri

zewola, amas wyvets TviT dazaralebuli, misi

piradi cnobierebiT da garkveuli qcevebis

mimarT misi mgrZnobiarobis gaTvaliswinebiT.

imisaTvis, rom visaubroT seqsualur zewo-

laze samarTlebrivi TvalsazrisiT, pirov-

nebam, romelic Tavs grZnobs Seviwrovebulad,

aSkarad unda gamoxatos, rom msgavsi qcevebi

misTvis miuRebelia. mxolod maSin SeiZleba

aseTi qmedebebisTvis dasja, rodesac

protesti aSkaradaa gamoxatuli, radganac

arc erTi kanoni da Cveuleba ar krZalavs

TanamSromlebs Soris urTierTobas.

teqstSi aRwerili samarTlebrivi wesebi

poloneTma miiRo evrokavSirSi gawevria-

nebisaTvis mokle mosamzadebeli periodis

dros, Tumca realurad mentaliteti da

kultura gacilebiT ufro nela icvleba,

vidre parlamenti iRebs kanonebs. genderuli

Tanasworobis sakiTxi sul axal da axal

emociebs da kiTxvebs badebs. diskusia qalisa

da mamakacis adgilis Sesaxeb sazogadoebaSi

kvlav grZeldeba. SeTavazebuli cvlilebebi

namdvilad unda iTvaliswinebdes ama Tu im

qveynis kulturul da samarTlebriv fons.

arc yvela im Secdomis Tavidan acilebaa

SesaZlebeli, romelic Tan axlavs am

principebis ganxorcielebas. genderuli

Tanasworobis kuTxiT, realuri mdgomareoba

poloneTSi, iseve rogorc evrokavSiris sxva

qveynebSi, sakmaod nela icvleba, TumcaRa

erTi garkveuli mizani - qalTa da mamakacTa

faqtiuri Tanasworoba, da samarTlebrivi

cvlilebebi, namdvilad aCqarebs winsvlas.

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

po

lo

ne

Ti

s k

an

on

md

eb

lo

ba

Page 20: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999
Page 21: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

21

genderuli Tanasworoba da adgilobrivigenderuli Tanasworoba da adgilobrivigenderuli Tanasworoba da adgilobrivigenderuli Tanasworoba da adgilobrivigenderuli Tanasworoba da adgilobrivi

TviTmmarTveloba poloneTSiTviTmmarTveloba poloneTSiTviTmmarTveloba poloneTSiTviTmmarTveloba poloneTSiTviTmmarTveloba poloneTSi

qalTa da mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa sileziisqalTa da mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa sileziisqalTa da mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa sileziisqalTa da mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa sileziisqalTa da mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa sileziis

voevodis rwmunebulis magaliTivoevodis rwmunebulis magaliTivoevodis rwmunebulis magaliTivoevodis rwmunebulis magaliTivoevodis rwmunebulis magaliTi

sileziis savoevodos, romelic samxreT

poloneTSi, CexeTis respublikis sazRvarTan

mdebareobs, TiTqmis 4,750 milioni

macxovrebeli hyavs, aqedan 2,500 milions

qalebi warmoadgenen. umuSevarTa TiTqmis

yvela asakobriv jgufSi qalebi

umravlesobas Seadgenen. maT yvelaze xSirad

emuqrebaT iseTi movlena, rogoricaa

diskriminacia, gansakuTrebiT samuSao

garemoSi. msgavsi mdgomareobaa savoevodos

sazogadoebriv-politikur sferoSic, sadac

qalTa monawileoba mniSvnelovani

gadawyvetilebis miRebaSi aris Zalzedmcire.

mamakacebis mier miRebuli gadawyvetilebebi

ki exeba mTel sazogadoebas, maT Soris

qalebsac, romlebic am sazogadoebis

umravlesobas warmoadgenen.

2003 wlis 30 maiss sileziis voevodam daniSna

dorota stasikovska-vozniaki qalTa daqalTa daqalTa daqalTa daqalTa da

mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTamamakacTa Tanabari statusis sakiTxTamamakacTa Tanabari statusis sakiTxTamamakacTa Tanabari statusis sakiTxTamamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa

rwmunebulis rwmunebulis rwmunebulis rwmunebulis rwmunebulis Tanamdebobaze. misi davaleba

iyo sileziis savoevodos teritoriaze

ganexorcielebina am sferosTan mimarTebaSi

arsebuli poloneTis mTavrobis politika.

amaSi, kerZod, igulisxmeboda:

1. qalTa da mamakacTa Tanabari statusi-

saTvis samTavrobo programebis SemuSaveba

da brZola genderuli diskriminaciis

winaaRmdeg;

2. Tanabari mopyrobisa da qalTa da mama-

kacTa Tanabari SesaZleblobebis sferoSi

samarTlebriv-sazogadoebrivi viTarebis

analizi da Sefaseba, aseve Tanabari mop-

yrobisa da qalTa da mamakacTa Tanabari

SesaZleblobebis uzrunvelmyofeli

RonisZiebebis wamowyeba da koordinireba,

sazogadoebis yvela sferos dacva

genderuli diskriminaciisagan;

Page 22: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

22

3. rasis, eTnikuri kuTvnilebis, religiisa da

mrwamsis, asakis da seqsualuri orienta-

ciis niSniT diskriminaciasTan brZola;

4. Tanabari mopyrobisa da qalTa da mamakacTa

Tanabari SesaZleblobebis sakiTxebis,

genderuli diskriminaciis Sesaxeb codnis

win wamoweva, gavrceleba da popularizacia,

agreTve, sazogadoebrivi cnobierebis

amaRlebis mizniT, sainformacio-sagan-

manaTleblo RonisZiebebis gatareba.

5. sileziis savoevodos teritoriaze

moRvawe Tanabari mopyrobisa da qalTa da

mamakacTa Tanabari SesaZleblobebis,

agreTve genderuli diskriminaciis

likvidaciis momxre jgufebis, organi-

zaciebisa da sazogadoebebis mxardaWera;

6. saWiroebisamebr, Tanabar mopyrobasa da

qalTa da mamakacTa Tanabar SesaZleb-

lobebze gavlenis mqone samTavrobo

proeqtebis, sakanonmdeblo aqtebisa da

sxva dokumentebis Sesaxeb azris gamoTqma,

agreTve qalTa da mamakacTa Tanabari

statusis sakiTxTa mTavrobis rwmune-

bulTan TanamSromloba.

7. adgilobrivi TviTmmarTvelobis orga-

noebTan, arasamTavrobo organizaciebTan

da sileziis savoevodos teritoriaze

moqmed sxva dawesebulebebTan Tanam-

Sromloba qalTa da mamakacTa Tanabari

statusisa da genderul diskrimi-

naciasTan brZolis programebis ganxor-

cielebaze pasuxismgeblobis sakiTxebSi.

rwmunebuli davalebebs asrulebda sileziis

savoevodo ganyofilebasTan, gansakuTrebiT

ki sazogadoebrivi politikis departa-

mentTan, ganaTlebis ganyofilebasTan, si-

leziis savoevodos adgilobrivi TviT-

marTvelobis organoebTan, ojaxuri daxma-

rebis raionul centrebTan, profkavSirebTan

da damsaqmebelTa kavSirebTan, arasam-

Tavrobo organizaciebTan, agreTve poli-

ciasTan da samarTaldamcav organoebTan

mWidro TanamSromlobiT.

rwmunebulis erT-erTi pirveli gada-

wyvetileba Tormetwevriani qalTa sakon-qalTa sakon-qalTa sakon-qalTa sakon-qalTa sakon-

sultacio sabWos sultacio sabWos sultacio sabWos sultacio sabWos sultacio sabWos mowveva iyo, romlis

SemadgenlobaSic Sevidnen qalTa da mamakacTa

Tanabari statusis sferoSi wlebis manZilze

moRvawe Semoqmedi da aqtiuri qalebi.

2003 wlis oqtomberSi, rwmunebulis

iniciativiT Sedga sileziis qalTasileziis qalTasileziis qalTasileziis qalTasileziis qalTa

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

Page 23: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

23

forumiforumiforumiforumiforumi. forumze wamoiWra iseTi sakiTxebi

rogoricaa: umuSevroba, siRaribe, qalebis

profesiuli dawinaureba da stereotipebi

sqesis Sesaxeb. Sexvedris monawileebma

mimarTes sileziis xelisufalT da masmedias

weriliT, romelic xazs usvamda sazoga-

doebaSi qalebis diskriminaciasTan brZolis

aucileblobas. forumze Sedga qalTa

arasamTavrobo organizaciebis monacemTa

bazis prezentacia. im droidan forumi

tardeba regularulad da Tavs uyris

ramdenime aseul aqtiur qals, romlebic

dainteresebulni arian am regionSi qalTa

sazogadoebrivi situaciis gaumjobesebiT.

forumze agreTve tardeba rwmunebulis

simboluri jildos - „vercxlis vardis” -

gadacema qalTa da mamakacTa Tanabari

statusis win wamowevis sakiTxze momuSave

gansakuTrebiT aqtiuri pirovnebisaTvis.

rwmunebulisa da ganaTlebis ganyofilebis

mier erT-erTi pirveli farTomasStabiani

proeqti iyo “Wiqa wylis magivrad”, romelic

gankuTvnili iyo saSualo skolebis

moswavleTaTvis. seqsualuri ganaTlebis

programaSi monawileobda sileziis

savoevodos aTi didi qalaqis 2000-ze meti

moswavle, xolo momxseneblebs Soris iyvnen

seqsologebi, ginekologebi, sociologebi,

fsiqologebi da kulturologebi. leqciebze

waradgines britanul-holandiuri filmi

„Sensken ra xdeba?” da daariges broSurebi

saimedo kontraceptivebis Sesaxeb.

agreTve rwmunebulis iniciativiT sileziis

savoevodos mTels teritoriaze Catarda

Sexvedrebis cikli Tanasworobisa da

genderis sakiTxebiT dainteresebul

pirebTan. Sexvedrebze moxda TanasworobisTanasworobisTanasworobisTanasworobisTanasworobis

sakiTxebSi adgilobrivi rwmunebulebissakiTxebSi adgilobrivi rwmunebulebissakiTxebSi adgilobrivi rwmunebulebissakiTxebSi adgilobrivi rwmunebulebissakiTxebSi adgilobrivi rwmunebulebis

daniSvna municipalitetebsa da raionul

centrebSi.

rwmunebulis muSaobaSi mniSvnelovani adgili

qalTa politikur-sazogadoebrivi situa-

ciis gaumjobesebas uWiravs. amitom SemuSavda

treningis kursi arasamTavrobo, ZiriTadad

qalTa, organizaciebisaTvis, romelic sxva

sakiTxebTan erTad ganixilavda evropis

struqturuli fondebis sakiTxs. garda amisa,

rwmunebulis iniciativiT, Catarda treningTa

ori cikli - „sazogadoebrivi qcevebi da

urTierToba masmediasTan”, romelic

gankuTvnili iyo qalTa organizaciebis

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

Page 24: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

24

liderebisaTvis da saxelmwifo administ-

raciisa da adgilobrivi TviTmarTvelobis

warmomadgenlebisaTvis.

rwmunebulis saqmianobisTvis saxsrebi

savoevodos biujetidan ar gamoyofila,

radgan mis mier wamoyenebuli RonisZiebebis

umravlesoba Tanabari SesaZleblobebisTanabari SesaZleblobebisTanabari SesaZleblobebisTanabari SesaZleblobebisTanabari SesaZleblobebis

sileziis centris sileziis centris sileziis centris sileziis centris sileziis centris mier iyo ganxor-

cielebuli. es sazogadoeba daarsda 2004 wlis

maisSi da misi miznebia sileziis qalTa

xelSewyoba samsaxuris moZiebaSi, axali

profesiis aTvisebaSi, treningebi, qalTa

profesiuli, sazogadoebrivi da politikuri

gaaqtiureba. centrTan TanamSromlobiT

SesaZlebeli gaxda rwmunebulis saqmianobis

gafarToeba da nayofieri TanamSromloba

samTavrobo da saerTaSoriso proeqtebis

ganxorcielebaSi.

rwmunebulisa da centris erT-erTi yvelaze

saintereso proeqti iyo „maRaroeli qalebi”.

proeqti ganxorcielda msoflio bankis

finansuri mxardaWeriT da moicavda

liderobis treningebs samrewvelo

raionebidan konkursis wesiT gamovlenili

26 qalisaTvis. am proeqtis erT-erTi Sedegi

iyo qalTa sainformacio centrisqalTa sainformacio centrisqalTa sainformacio centrisqalTa sainformacio centrisqalTa sainformacio centris gaxsna

da Semdeg sileziis savoevodos teritoriaze

sainformacio qselissainformacio qselissainformacio qselissainformacio qselissainformacio qselis Seqmna, sadac

iZlevian ufaso fsiqologiur da

samarTlebriv konsultaciebs, organizebas

uweven sxvadasxva tipis treningebs da

gamoscemen publikaciebs, broSurebsa da

cnobarebs, romlebic Seadgenen centrebSi

gaweuli daxmarebis mniSvnelovan nawils.

rwmunebulis mier dasaxuli erT-erTi

mniSvnelovani amocana iyo qalTa da

mamakacTa ganaTlebis amaRleba genderuli

Tanasworobis sferoSi saganmanaTleblo-

sainformacio RonisZiebebis meSveobiT.

amitom misi iniciativiT, sileziis centrTan

TanamSromlobiT, qalTa organizaciebis

liderebisaTvis Catarda treningebis cikli

Temebze: „sazogadoebrivi gamosvlebi da

masmediasTan urTierToba”, „Tavis wardgena

da sufrasTan moqcevis ZiriTadi wesebi” da

„rogor movipovoT saxsrebi samxareo

administraciis mier gamocxadebul

konkursebSi”.

2004 wlis saqtemberSi daarsda sileziissileziissileziissileziissileziis

genderuli akademiagenderuli akademiagenderuli akademiagenderuli akademiagenderuli akademia. es iyo Sexvedrebis

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

po

lo

ne

Ti

s g

am

oc

di

le

ba

Page 25: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

25

cikli, genderuli Tanasworobis sferoSi

yvelaze gamoCenil specialistebTan,

romelSic yovelTvis monawileobda 168

adamiani. mecadineobebi mimdinareobda mTeli

saswavlo wlis ganmavlobaSi da mTavrdeboda

sakurso naSromiT. moxsenebebi keTdeboda

Semdeg sakiTxebze:

• „emansipacia polonur kulturaSi”

• „genderi 90-iani wlebis polonur

kinematografiaSi”

• „Tanasworobis win wamoweva -

sociologiuri xedva”

• „diskriminaciis problemebis

sociologiuri xedva”

• „rogor vesaubroT Jurnalistebs”

• „TviTwarmoCena da imiji”

• „sqesis stereotipebi da maTi Sedegi

sazogadoebriv cxovrebaSi”

• „kulturuli globalizaciis gavlena

sqesis stereotipebze”

• „mgrZnobiaroba Tanasworobaze enobriv

normebSi”

• „sazogadoebriv gamosvlebi”

• „sqesi da reklama”

• „gender meinstrimingis ganxorcieleba

poloneTSi”

• „Sromis Tanabari bazari - miTi Tu realoba?”

Tanabari SesaZleblobebis centris mier

Seqmnilia qalTa sainformacio centri,qalTa sainformacio centri,qalTa sainformacio centri,qalTa sainformacio centri,qalTa sainformacio centri,

sadac qalebs uweven ufaso fsiqologiur da

samarTlebriv daxmarebas, Camoyalibebulia

qalTa mxardaWeris jgufebi. aseT Wgufebze

didi moTxovnilebis gamo, isini gaixsna

sileziis savoevodos rva qalaqSi. centri

gamoscems iseT ufaso broSurebs rogoricaa:

• „ojaxuri Zaladoba - ra reaqcia viqonioT?”

• „imijis Seqmna”

• „qalebi poloneTSi. monawileoba xeli-

suflebaSi”

• „iyavi Zlieri da iyavi usafrTxod”

• „qalebi da kacebi - Tanabari Sansi samsaxurSi”

• „sqesi da ekonomikuri SesaZleblobebi

poloneTSi”

• „samoqalaqo TviTdaxmarebis instruqcia”

2005 wlis 4 noembers, saparlamento arCevnebis

Semdeg, oficialurad Seicvala qalTa da

mamakacTa Tanabari statusis sakiTxTa mTav-

robis rwmunebulis funqcia. jer-jerobiT

ucnobia voevodebis rwmunebulebis bedi.

dorota stasikovska-vozniakis saqmiani

TanamSromloba kvlav gagrZeldeba arasam-

Tavrobo organizaciebTan, gansakuTrebiT ki

Tanabari SesaZleblobebis sileziis centrTan.

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

si

le

zi

is

ma

ga

li

Ti

Page 26: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999
Page 27: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

27

lela xomerikilela xomerikilela xomerikilela xomerikilela xomeriki

genderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobis

uzrunvelyofisaken mimarTuli politikisuzrunvelyofisaken mimarTuli politikisuzrunvelyofisaken mimarTuli politikisuzrunvelyofisaken mimarTuli politikisuzrunvelyofisaken mimarTuli politikis

ganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSiganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSiganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSiganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSiganxorcielebis perspeqtivebi saqarTveloSi

qarTul sazogadoebaSi mTeli post-sabWoTa

periodis manZilze momxdari mniSvnelovani

da xSirad radikaluri cvlilebebis

miuxedavad, genderuli Tanasworobis

uzrunvelyofisaken mimarTuli midgomebis

danergva saxelmwifo Tu adgilobrivi

politikis formirebaSi jer kidev did

Zalisxmevas moiTxovs. sqesTa Soris

uTanasworobis problemis aqtualizebas

xels uSlis wlebis manZilze dagrovili da

gadauWreli uamravi socialur-ekonomikuri

problema, romlebic rogorc politikuri

speqtris, aseve sazogadoebis umetesi nawilis

mier ufro mniSvnelovnad aRiqmeba. amave

dros, jer ar aris saTanadod gaazrebuli,

rom nebismieri sferos politikis

SemuSavebisas, nebismieri erovnuli Tu

adgilobrivi donis programis warmate-

bulobisaTvis aucilebelia masSi genderuli

midgomebis danergva. saerTaSoriso

organizaciebi da dasavleTis qveynebi didi

xania aRiareben, rom genderuli mein-

strimingi, anu genderuli parametrebis

sistemuri integracia politikis

formirebis, ganxorcielebis, monitoringisa

da Sefasebis procesSi ara marto genderuli

Tanasworobis miRwevas uwyobs xels, aramed,

nebismieri politikis efeqturobis

mniSvnelovani winapirobacaa. genderuli

midgomebis danergva, anu gansxvavebuli

saWiroebebisa da problemebis danaxva,

gamocdilebisa da xedvebis mTeli

Page 28: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

28

mravalferovnebis gaTvaliswineba, Tavis-

Tavad Zalian Rirebulia da xels uwyobs

socialurad mgrZobiare, sazogadoebis

interesebze damyarebuli politikis

ganxorcielebas. mdgradi ganviTarebis

Tanamedrove koncefcia genderuli

Tanasworobis principis gaTvaliswinebis

gareSe warmoudgenelia.

saxelmwifo doneze efeqturi genderuli

politikis gatarebisaTvis aucilebelia

qveyanaSi arsebobdes instituciuriinstituciuriinstituciuriinstituciuriinstituciuri

meqanizmebimeqanizmebimeqanizmebimeqanizmebimeqanizmebi, romlebic uzrunvelyofen

genderuli Tanasworobis miRwevis

strategiis SemuSavebasa da ganxorcielebas,

agreTve am sferoSi aRebuli saerTaSoriso

valdebulebebis Sesrulebis koordinirebas.

1994 wels saqarTvelo SeuerTda “qalTa

diskriminaciis yvela formis likvidaciis

konvencias”. 1995 wels ki, pekinSi gamarTul

qalTa IV msoflio konferenciaze SeuerTda

im qveyanaTa ricxvs, romlebic SeTanxmdnen,

SeemuSavebinaT qalTa mdgomareobis

gaumjobesebis erovnuli samoqmedo gegma

pekinis platformis cxovrebaSi gasata-

reblad. dRemde am mimarTulebiT saqarT-

velos mniSvnelovani nabijebi ar gadaudgams.

pekinis platformis 12 mimarTulebidan erT-

erTi swored erovnul doneze instituciuri

meqanizmebis Seqmnaa. msoflio praqtikam

aCvena, genderuli Tanasworobis erovnulma

instituciurma meqanizmma efeqturad rom

imuSaos, anu warmatebiT moaxdinos

saxelmwifo politikis sxvadasxva sferoebSi

genderuli parametrebis integrireba,

saWiroa is maRal samTavrobo doneze

arsebobdes, flobdes garkveul finansur da

adamianur resursebs da hqondes politikis

formirebaze gavlenis moxdenis

SesaZlebloba.

axalgazrda demokratiis qveynebSi, sadac

genderuli Tanasworobis sakiTxi politikur

dRis wesrigSi ar Sedis, saxelmwifo doneze

genderuli Tanasworobis uzrunvelyofis

instituciuri meqanizmis Camoyalibebis

stimulirebas xSirad saerTaSoriso

organizaciebi axdenen. 1998 wels gaeros

ganviTarebis programis proeqtis “qalebi

ganviTarebis procesSi” xelSewyobiT

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

Page 29: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

29

prezidentis gankargulebiT saqarTvelos

uSiSroebis sabWoSi Seiqmna qalTa

mdgomareobis gaumjobesebis erovnuli

komisia. es iyo pirveli mcdeloba

saqarTveloSi samTavrobo doneze genderul

problematikaze momuSave struqturis

Seqmnisa. Tumca, am struqturis efeqturi

amoqmedeba im periodisaTvis ver moxerxda.

samwuxarod, aseve qaRaldze darCa pekinis

samoqmedo platformis moTxovnebis

Sesabamisad SemuSavebuli qalTa

mdgomareobis gaumjobesebis 1998-2000 wlebis

samoqmedo gegma, Semdeg mas mohyva 2000-2004

wlis samoqmedo gegma, romelic wina

arSesrulebuli dokumentis TiTqmis

meqanikuri aslia.

saqarTveloSi genderuli Tanasworobis

uzrunvelyofis erovnuli instituciuri

meqanizmis Camoyalibebis Semdgomi etapi

vardebis revoluciis Semdeg daiwyo. muSaoba

ori mimarTulebiT warimarTa: adgilobrivi

qalTa organizaciebis koaliciis erTma

jgufma mTavrobas warudgina iniciativa,

romelic iTvaliswinebda genderuligenderuligenderuligenderuligenderuli

Tanasworobis saxelmwifo komisiisTanasworobis saxelmwifo komisiisTanasworobis saxelmwifo komisiisTanasworobis saxelmwifo komisiisTanasworobis saxelmwifo komisiis

Seqmnas, xolo gaeros ganviTarebis programis

(UNDP ) axalamoqmedebulma proeqtma

„genderi da politika” miznad daisaxa

parlamentis spikerTan arsebuli genderuligenderuligenderuligenderuligenderuli

Tanasworobis sabWosTanasworobis sabWosTanasworobis sabWosTanasworobis sabWosTanasworobis sabWos Seqmna. orive

mimarTulebiT gaweuli didi Zalisxmevis

Sedegad, saqarTveloSi pirvelad miviReT

iseTi mdgomareoba, roca genderul

Tanasworobaze momuSave struqtura arsebobs

xelisuflebis rogorc aRmasrulebel, ise

sakanonmdeblo StoSi.

gansakuTrebul aRniSvnas moiTxovs is

garemoeba, rom samTavrobo komisia Seiqmna

adgilobrivi organizaciebis ZalisxmeviT,

anu iniciativiT qvemodan, rac sakmaod

uCveulo precedentia. am iniciativis

warmateba mianiSnebs imaze, rom qalTa

organizaciebi wina periodTan SedarebiT

ganviTarebis Tvisobrivad axal etapze

gadavidnen. es ki gansakuTrebiT mniSvne-

lovania im pirobebSi, roca xelisuf-

lebisaTvis genderuli Tanasworoba ar aris

prioritetuli sakiTxi da instituciuri

meqanizmebis mdgradobisa da maTi efeqturi

muSaobis uzrunvelyofisaTvis swored is

po

li

ti

ku

ri

pe

rs

pe

qt

iv

eb

ip

ol

it

ik

ur

i p

er

sp

eq

ti

ve

bi

po

li

ti

ku

ri

pe

rs

pe

qt

iv

eb

ip

ol

it

ik

ur

i p

er

sp

eq

ti

ve

bi

po

li

ti

ku

ri

pe

rs

pe

qt

iv

eb

i

Page 30: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

30

faqtori gaxdeba gadamwyveti, Tu rogor

moaxerxebs sazogadoebrivi seqtori

resursebis mobilizebas am axali struq-

turebis gasaZliereblad.

qalTa da genderul sakiTxebze momuSave

arasamTavrobo organizaciebis koaliciis

instituciuri meqanizmebis jgufma,

samTavrobo komisiis Seqmnis iniciativis

paralelurad, euTo-s misiis mxardaWeriT

ganaxorciela proeqti, romlis farglebSic

SemuSavda genderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobisgenderuli Tanasworobis

uzrunvelyofis axali erovnuli samoq-uzrunvelyofis axali erovnuli samoq-uzrunvelyofis axali erovnuli samoq-uzrunvelyofis axali erovnuli samoq-uzrunvelyofis axali erovnuli samoq-

medo gegmamedo gegmamedo gegmamedo gegmamedo gegma. gegmis efeqturobis winapirobad

Tavidanve daisaxa, rom misi SemuSavebis pro-

cesi farTo da monawileobiTi unda yofi-

liyo. marTlac, erovnuli samoqmedo gegmis

SemuSavebaSi monawileoba miiRo qalTa

koaliciis 56 wevrma-organizaciam, qalTa

samSvidobo qselis 41 warmomadgenelma, qalTa

regionuli organizaciebisa da adgilobrivi

TviTmmarTvelobis 88 warmomadgenelma

saqarTvelos 10 regionidan. paralelurad

moxda saxelmwifo struqturebis, kerZod 14

saministros 45 warmomadgenlis CarTva

SemuSavebis procesSi. gegmis proeqti

gaigzavna agreTve saerTaSoriso organiza-

ciebSi eqspertizisa da rekomendaciebis

misaRebad. amgvarad, axali samoqmedo gegmis

SemuSavebis etapze dacul iqna pekinis

platformis 294 punqtis moTxovna, rom

erovnuli samoqmedo gegmiT unda waxalisdes

aqtiuri mxardaWera da farTo monawileoba

sxvadasxva institucionaluri aqtorebisa,

maT Soris sakanonmdeblo organoebis,

akademiuri da kvleviTi institutebis, pro-

fesiuli asociaciebis, mediis, adgilobrivi

saTemo jgufebisa da arasamTavrobo, maT

Soris qalTa organizaciebisa.

amgvarad, am etapze miRweul warmatebad unda

CaiTvalos instituciuri meqanizmebis Seqmna

xelisuflebis sakanonmdeblo da aRmas-

rulebel StoebSi da axali erovnuli

samoqmedo gegmis SemuSavebuli proeqtis

arseboba. Tumca win urTulesi amocanebia:

• samoqmedo gegmis warmatebuli lobireba

da misi damtkiceba mTavrobis mier;

• instituciuri meqanizmebis koordinire-

buli, efeqturi da nayofieri muSaobis

awyoba;

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

Page 31: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

31

• samoqmedo gegmis warmatebulad Sesru-

lebis uzrunvelyofa

genderuli Tanasworobis uzrunvelyofis

erovnulma samoqmedo gegmam gamokveTa

ZiriTadi genderuli problemebi da dasaxa

17 strategiuli mizani, anu genderuli

politikis ganxorcielebis ZiriTadi

mimarTulebebi. gegmis Tanaxmad, unda

gagrZeldes muSaoba efeqturi instituciuri

meqanizmebis Semdgomi ganviTarebis

mimarTulebiT, risTvisac aucilebelia

sxvadasxva saministroSi genderul

sakiTxebze momuSave pasuxismgebeli piris, e.w.

genderuli oficeris Tanamdebobis SemoReba,

saministroebis genderuli erTeulebis

kapacitetis gaZliereba, maTi teqnikuri

aRWurva da specialistebis treningebi. aseve,

umniSvnelovanesi sakiTxia, genderuli

Tanasworobis instituciuri meqanizmebis

saqmianobis sabiujeto uzrunvelyofa.

Sedegad, samizne saministroebSi unda

miviRoT iseTi genderuli erTeulebi,

romelTac SeuZliaT saministros saqmianobis,

proeqtebisa da programebis genderuli

eqspertizis ganxorcieleba, rekomendaciebis

gaweva da saministros mier SemuSavebul poli-

tikaSi genderuli midgomebis integrireba.

marTvaSi genderuli parametrebis danergvis

umniSvnelovanesi instrumenti srulyofili

genderuli statistikaagenderuli statistikaagenderuli statistikaagenderuli statistikaagenderuli statistikaa. amitom, auci-

lebelia genderuli statistikis indi-

katorebis SemuSaveba da maTi danergva

informaciis mopovebisa da damuSavebis

Sesabamis doneebze. kidev ufro mniSvne-

lovania, genderuli statistikis gavrce-

lebisa da efeqturad gamoyenebis formebisa

da meTodebis srulyofa. genderuli

statistikis ganviTarebis gareSe SeuZlebeli

iqneba genderuli analizis siRrmis miRweva,

mkafio, gazomvadi miznebis dasaxva da

miRweuli Sedegebis zusti Sefaseba.

genderuli Tanasworobis xelSemwyobi sa-

kanonmdeblo bazis SeqmnisaTvis umniSvne-

lovanesia ojaxuri Zaladobis winaaRmdeg,

trefikingis winaaRmdeg da migraciis Sesaxeb

kanonebis miReba. Zalze aqtualuri da

mtkivneuli sakiTxia Sromis kodeqsis

proeqtis daxvewa genderuli TvalsazrisiT.

xelisuflebis mier warmodgenil proeqtSi

st

ra

te

gi

ul

i m

iz

ne

bi

st

ra

te

gi

ul

i m

iz

ne

bi

st

ra

te

gi

ul

i m

iz

ne

bi

st

ra

te

gi

ul

i m

iz

ne

bi

st

ra

te

gi

ul

i m

iz

ne

bi

Page 32: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

32

bevri xarvezi iyo am TvalsazrisiT, ramac

mwvave sajaro debatebi gamoiwvia.

genderuli politikis ganxorcielebis erT-

erTi umniSvnelovanesi mimarTulebaa

genderuli biujetisgenderuli biujetisgenderuli biujetisgenderuli biujetisgenderuli biujetis principebis

danergvis xelSewyoba rogorc saxelmwifo,

ise adgilobrivi biujetebis formirebisas.

genderuli biujetis cneba SedarebiT axalia

da iTvaliswinebs biujetis genderul

analizs, romelic warmoaCens qalebsa da

mamakacebze sabiujeto xarjebis

gansxvavebul gavlenas da xels uwyobs

biujetis iseT dagegmvas, romelic sabiujeto

resursebs Tanabrad misawvdoms xdis orive

sqesisaTvis. rakiRa genderuli biujeti axali

cnebaa, dasawyisisaTvis saWiroa 2006 wlis

saxelmwifo biujetis genderuli analizis

ganxorcieleba, sabiujeto procesis

Sefasebis genderuli indikatorebis

SemuSaveba da specialuri saxelmZRvanelos

momzadeba, romelic xels Seuwyobs

genderuli biujetirebis Sesaxeb codnis

gavrclebas da daexmareba saministroebisa Tu

adgilobrivi xelisuflebis genderul

erTeulebs ganaxorcielon sxvadasxva

programebisa da proeqtebis biujetebis

genderuli analizi.

saxelmwifo genderuli politikis

mniSvnelovani mimarTuleba unda gaxdes

genderuli parametrebis danergva

socialur-ekonomikuri ganviTarebis

procesSi, rac gulisxmobs Sromis bazarze

genderuli Tanasworobis xelSewyobas, mcire

biznesis ganviTarebasa da mewarme qalTa

waxalisebas, saxelmwifo dasaqmebis

politikis SemuSavebas genderuli

parametrebis gaTvaliswinebiT, genderulad

mgrZnobiare socialuri dacvis politikisa

da demografiuli politikis SemuSavebas.

unda aRiniSnos, rom pirveli nabijebi

gadaidga trefikingis winaaRmdeg

saxelmwifoebrivi midgomis Camoyalibebis

saqmeSi. qmediTi RonisZiebebis ganxorcie-

lebisTvis da trefikingis danaSaulis da misi

xelSemwyobi mizezebis aRmofxvris mizniT,

saqarTvelos prezidentis 2004 wlis 29

dekembris 623 brZanebulebiT, damtkicda

adamianTa vaWrobis (trefikingis) winaaRmdeg

brZolis 2005-2006 wlebis erovnuli

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

Page 33: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

33

samoqmedo gegma, xolo am samoqmedo gegmis

efeqtiani ganxorcielebis mizniT, 2005 wlis

1 Tebervals Seiqmna saqarTvelos erovnuli

uSiSroebis sabWos adamianis vaWrobis

(trefikingis) winaaRmdeg brZolis droebiTi

uwyebaTaSorisi komisia. Tumca, 2005-2006 wlis

samoqmedo gegmiT gansazRvrul RonisZiebaTa

umravlesoba ar Sesrulebula. trefikingis

winaaRmdeg brZolis sistema jer ar

Camoyalibebula, Sesabamisi konvenciebi ar

aris ratificirebuli, trefikingis Sesaxeb

kanonma mxolod pirveli saparlamento

mosmena gaiara, Senoba TavSesafrisaTvis ar

aris gamoyofili.

gadaudebeli amocanaa agreTve, ojaxuri

Zaladobisagan dacvis efeqturi sistemis

Seqmna da saTanado samarTlebrivi

meqanizmebis amoqmedeba.

cxadia, amgvari kompleqsuri amocanebis

gadaWra genderuli Tanasworobis

saxelmwifo komisiisa da saparlamento

sabWos Semdgom gaZlierebasa da erTobliv

nayofier saqmianobas moiTxovs. amJamad,

saparlamento sabWos komisiasTan

TanamSromlobiT dagegmili aqvs

saxelmwifo genderuli politikissaxelmwifo genderuli politikissaxelmwifo genderuli politikissaxelmwifo genderuli politikissaxelmwifo genderuli politikis

koncefciis koncefciis koncefciis koncefciis koncefciis SemuSaveba. koncefcia da

samoqmedo gegma unda iqcnen im ZiriTad

dokumentebad, romlebic gansazRvraven

saxelmwifos strategias genderuli

Tanasworobis miRwevis sferoSi.

mniSvnelovania aRiniSnos, rom genderuli

Tanasworobis uzrunvelyofis instituciuri

safuZvlis Seqmnis procesi adgilobriv

donezec warimarTa. kerZod, sazogadoebrivi

organizacia “qalTa ganaTlebisa da

informaciis saerTaSoriso centrma”

britaneTis saelCosa da euTos mier

mxardaWerili programis farglebSi

“aqtiuri qalebi cvlilebebisaTvis”, SesZlo

oTxi raionis (mcxeTa, duSeTi, Coxatauri,

axalcixe) mmarTvelobaSi genderulgenderulgenderulgenderulgenderul

saqmeTa samsaxurebissaqmeTa samsaxurebissaqmeTa samsaxurebissaqmeTa samsaxurebissaqmeTa samsaxurebis Seqmnis procesis

inicireba. es saqarTveloSi pirveli

precedentia adgilobriv xelisuflebaSi

genderul problematikaze momuSave

specialuri struqturis Seqmnisa.

axalSeqmnili samsaxurebi teqnikurad

aRWurva gaeros ganviTarebis programis

in

st

it

uc

iu

ri

sa

fu

Zv

le

bi

in

st

it

uc

iu

ri

sa

fu

Zv

le

bi

in

st

it

uc

iu

ri

sa

fu

Zv

le

bi

in

st

it

uc

iu

ri

sa

fu

Zv

le

bi

in

st

it

uc

iu

ri

sa

fu

Zv

le

bi

Page 34: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

34

proeqtma “genderi da politika”, xolo

samsaxurebis warmomadgenlebma Sesabamisi

kvalifikaciis misaRebad ramdenime treningi

gaiares, maT Soris “partniorebi — saqarT-

velosa” da “partniorebi – poloneTis”

erToblivi proeqtis farglebSi, rac am

sferoSi polonuri gamocdilebis gaziarebas

isaxavda miznad. imisaTvis, rom axalSeqmnilma

erTeulebma SesZlon TavianTi sicocxli-

sunarianobis dadastureba, daagrovon ga-

mocdileba da nayofieri saqmianobis pozi-

tiuri magaliTi Seqmnan sxva adgilobrivi

xelisuflebebisaTvis, raionis gamgeobebis

genderuli samsaxurebis adamianuri da

teqnikuri resursebis gaZliereba

aucilebelia SemdgomSic gagrZeldes, miT

ufro, rom am samsaxurebs debulebiT sakmaod

farTo pasuxismgeblobebi akisriaT, kerZod:

• genderuli problemebis Sesaxeb mona-

cemTa miRebisa da analizis sistemis

Camoyalibeba da genderuli statistikis

Seqmna raionis masStabiT;

• adgilobrivi socialur – ekonomikuri

situaciis yovelwliuri genderuli

analizi;

• genderuli parametrebis uzrunvelyofa

adgilobriv biujetSi, qalebsa da

mamakacebze adgilobrivi biujetis

xarjebis gansxvavebis analizi da saTanado

rekomendaciebis SemuSaveba;

• adgilobrivi mmarTvelobis moxeleTa

genderuli ganaTlebis uzrunvelyofa;

• adgilobrivi programebis genderuli

analizi da programebis SemuSavebisas

genderuli parametrebis danergvis

xelSewyoba;

• saxelmwifo programebis genderuli

komponentebis Sesrulebis xelSewyoba

adgilobriv doneze;

• angariSebis miReba calkeuli ganyo-

filebebisa da samsaxurebis mier

genderuli parametrebis Sesrulebis

Sesaxeb.

aqve gvinda SevexoT politikis formirebaSi

genderuli midgomebis danergvis kidev erT

iniciativas, romelic samxareo doneze iqna

wamowyebuli: gaeros ganviTarebis programis

mxardaWeriT Seqmnilma qalTa regionulma

centrma organizeba gaukeTa samcxe-

javaxeTSi genderuli politikis grZel-

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

Page 35: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

35

vadiani samoqmedo gegmis (2006-2008 w.w.)

SemuSavebis process. samoqmedo gegma miznad

isaxavs samcxe-javaxeTSi genderuli

politikis mimarTulebebis gansazRvras,

genderuli politikis ganxorcielebis

lobirebas, marTvis procesSi genderuli

parametrebis gaTvaliswinebisa da, regionSi

arsebuli genderuli asimetriis Semcirebis

xelSewyobas. gegma kompleqsuria da dasaxuli

miznebis Sesasruleblad xelisuflebis

organoebisa da sazogadoebis Zalisxmevis

gaerTianebaa saWiro. samoqmedo gegmis

SemuSavebis procesSic monawileoba miiRes

rogorc xelisuflebis, maT Soris regionis

eqvsive raionis gamgebelma, ise

sazogadoebrivi organizaciebis, mediisa da

akademiuri wreebis warmomadgenlebma. samcxe-

javaxeTis genderuli politikis

ganxorcielebis samoqmedo gegma

saqarTveloSi samxareo doneze SemuSavebuli

am saxis pirveli dokumentia da Sesabamisad,

adgilobriv doneze genderuli politikis

formirebis mniSvnelovani precedentia.

adgilobriv politikaSi genderuli

midgomebis danergvis mxardaWerisaTvis erT-

erTi gadamwyveti piroba adgilobrivadgilobrivadgilobrivadgilobrivadgilobriv

xelisuflebaSi qalTa monawileobisxelisuflebaSi qalTa monawileobisxelisuflebaSi qalTa monawileobisxelisuflebaSi qalTa monawileobisxelisuflebaSi qalTa monawileobis

gazrdaa.gazrdaa.gazrdaa.gazrdaa.gazrdaa. es sakiTxi gansakuTrebul

aqtualobas iZens, radgan wels adgilobrivi

TviTmmarTvelobis morigi arCevnebis

gamarTvaa mosalodneli. adgilobriv

TviTmmarTvelobaSi qalTa monawileobis

maCveneblebi wina arCevnebis Sedegad arc ise

saxarbielo iyo: 1998 wels Catarebuli

arCevnebiT sakrebulos wevrTa Soris qalebma

mxolod 14% Seadgines. 2002 wlis arCevnebis

Sedegad qalTa ricxvma sakrebuloebSi kidev

ufro iklo da pirveli donis TviTmmarT-

velobis organoebSi mxolod 11,9% Seadgina.

adgilobriv organoebSi qalTa monawileobis

xarisxi regionebis mixedviTac gansxvavdeba.

yvelaze dabali procentia eTnikuri

umciersobebiT dasaxlebul raionebSi,

gansakuTrebiT iq, sadac kompaqturad

cxovrobs azerbaijaneli mosaxleoba: mag.

marneulSi – 1,9%, bolnisSi 4,7%.

orive arCevnebis Sedegad gamoikveTa Zalze

sayuradRebo tendencia: rac ufro

msxvildeba administraciuli erTeuli, miT

ufro klebulobs qalTa procenti

ad

gi

lo

br

iv

i i

ni

ci

at

iv

eb

ia

dg

il

ob

ri

vi

in

ic

ia

ti

ve

bi

ad

gi

lo

br

iv

i i

ni

ci

at

iv

eb

ia

dg

il

ob

ri

vi

in

ic

ia

ti

ve

bi

ad

gi

lo

br

iv

i i

ni

ci

at

iv

eb

i

Page 36: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

36

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi.

1998 wels soflis sakrebuloebSi qalebi

Seadgenen 15%-s, raionuli mniSvnelobis

qalaqebsa da dabebSi – 13%-s, raionis

sakrebuloebSi 9-%-s, did qalaqebSi ki

mxolod 7,4%-s. 2002 welsac didi qalqis

sakrebuloebSi qalTa ricxvi 7%-s ar

scildeba. ukiduresad arasaxarbielod arian

warmodgenili qalebi adgilobrivi

TviTmmarTvelobis xelmZRvanel poziciebze:

mag. 1998 wels 60 raionis sakrebulodan

mxolod erTis Tavmjdomare iyo qali (1,6%).

SeiZleba iTqvas, rom sadac meti Zalaufleba

da resursia, iq naklebi qalia.

2002 wels mkveTrad Semcirda qalTa

warmomadgenloba raionul sakrebuloebSi,

radganac axali saarCevno kanoniT raionis

sakrebulo kompleqtdeba soflis sakrebu-

loTa TavmjdomareebiT da radganac, qali

praqtikulad ver xvdeba xelmZRvanel postze,

Sesabamisad meore donis TviTmmarTvelobaSic

ukiduresad mcired aris warmodgenili.

wels TviTmmarTvelobis arCevnebi axali

kanoniT tardeba, romelic TviTmmarTveli

erTeulebis gamsxvilebasa da Sesabamisad, maTi

ricxvis mkveTrad Semcirebas iTvaliswinebs,

rac adgilebze politikur konkurencias

gazrdis da qali kandidatebis Sansebs

Seamcirebs. amitom, TviTmmarTvelobis

organoebSi qalTa warmomadgenlobis

gazrdisaTvis gadaudebeli amocanaa

winasaarCevno periodSi kandidat qalTa

mxardamWeri programebis ganxorcieleba.

mniSvnelovania, seriozuli muSaobis

warmarTva politikur partiebTan, raTa

partiebSi kandidatTa SerCevis mkafio da

dadgenili procedura Camoyalibdes,

romelSic genderuli xedvac iqneba

gaTvaliswinebuli. kargia, qalTa organi-

zaciebma erToblivi ZalebiT miadevnon

Tvalyuri, Tu ramdeni kandidati qali yavs

dasaxelebuli ama Tu im partias. mniS-

vnelovania aseve, amomrCevel qalTa

samoqalaqo ganaTlebis programebis

ganxorcileba, raTa daCqardes maTi

interesebisa da moTxovnebis mkafio formu-

lireba, rac aiZulebs politikur partiebs

meti yuradRebiT moekidon qali kandidatebis

wamowevasa da genderuli problematikis

CarTvas winasaarCevno programebSi.

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

Page 37: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

37

genderuli Tanasworobis instituciuri

meqanizmebis gaZliereba, politikur dRis

wesrigSi zemoTCamoTvlili sakiTxebis

wamoweva da maTi gadaWra SeuZlebeli gaxdeba,

Tu ver moxerxda Zalisxmevisa da resursebis

maqsimaluri mobilizeba, genderul proble-

mebze momuSave, rogorc adgilobrivi, ise

saerTaSoriso organizaciebis mier. pekinis

moqmedebaTa platformis 289 punqtis

Tanaxmadac „arasamTavrobo organizaciebs

gansakuTrebuli roli aqvT qalisa da

mamakacis Tanasworobaze damyarebuli

socialuri, ekonomikuri, politikuri da

inteleqtualuri klimatis SeqmnaSi. qalTa

organizaciebi aqtiurad unda iyvnen

CarTuli genderuli Tanasworobis

miRwevisaken mimarTuli politikis

ganxorcielebasa da monitoringSi”.

ga

da

ud

eb

el

i a

mo

ca

ne

bi

ga

da

ud

eb

el

i a

mo

ca

ne

bi

ga

da

ud

eb

el

i a

mo

ca

ne

bi

ga

da

ud

eb

el

i a

mo

ca

ne

bi

ga

da

ud

eb

el

i a

mo

ca

ne

bi

Page 38: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999
Page 39: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

39

qalTa da genderul sakiTxebTanqalTa da genderul sakiTxebTanqalTa da genderul sakiTxebTanqalTa da genderul sakiTxebTanqalTa da genderul sakiTxebTan

mimarTebaSi arsebuli sainformaciomimarTebaSi arsebuli sainformaciomimarTebaSi arsebuli sainformaciomimarTebaSi arsebuli sainformaciomimarTebaSi arsebuli sainformacio

problemebi da perspeqtivebi saqarTveloSiproblemebi da perspeqtivebi saqarTveloSiproblemebi da perspeqtivebi saqarTveloSiproblemebi da perspeqtivebi saqarTveloSiproblemebi da perspeqtivebi saqarTveloSi

elene ruseckielene ruseckielene ruseckielene ruseckielene rusecki

ramdenime wlis win saqarTvelos sazoga-

doebis didi nawilisTvis ucxo iyo terminebi

“genderi” da “feminizmi”. sazogadoebisaTvis

ucnobi iyo, aseve, genderisa da feminizmis

sakiTxebze momuSave arasamTavrobo

organizaciebic, Tumca bevri organizacia

aqtiurad muSaobda am mimarTulebiT

sazogadoebis cnobierebis asamaRleblad. am

organizaciebis Zalisxmeva sakmarisi ar

aRmoCnda imisaTvis, rom erTiani sainfor-

macio sivrce Seqmniliyo, sivrce, sadac

dainteresebuli adamiani an adamianTa jgufi

SeZlebda informaciis mopovebas aRniSnuli

Temebis irgvliv.

problema nawilobriv gadaiWra saqarTvelos

qalTa arasamTavrobo organizaciaTa

koaliciis SeqmniT. es 2000 wlis oqtomberSi

moxda OSCE/ODIHR-is mxardaWeriT. koa-

liciaSi gawevrianebul organizaciebs

saSualeba miecaT intensiurad gaecvalaT

erTmaneTSi informacia. amis Sedegad ufro

meti mniSvnelovani da inovaciuri RonisZieba

daigegma da ganxorcielda. amJamad

koaliciaSi 80 organizaciaa, isini qalTa

uflebebsa da genderul sakiTxebze muSaoben.

koaliciis erT-erTi TanadamfuZnebeli

“qalTa sainformacio centris~ sainiciativo

jgufi gaxldaT. axali organizaciis Seqmnis

iniciativa ki mas Semdeg daibada, rac qalTa

jgufma (romelic Semdgom CaerTo am

procesSi), ver SeZlo informaciis moZieba

saqarTveloSi arsebul qalTa da genderul

problemebze momuSave organizaciaTa Sesaxeb.

informaciis deficitma ganapiroba jgufis

gaaqtiureba am mimarTulebiT. “qalTa

sainformacio centris~ sainiciativo jgufma

gazarda muSaobis areali da miznad daisaxa

Page 40: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

40

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba

qa

rT

ul

i r

ea

lo

ba informaciuli uzrunvelyofiT xeli Seewyo

samxreT kavkasiaSi momuSave organiza-

ciebisaTvis.

2002 wels organizaciam pirveli regionaluri

cnobari gamosca, romelSic qalTa da

genderul problemebze momuSave samxreT

kavkasiis organizaciebis sakontaqto

monacemebic Sevida. cnobarma didi interesi

gamoiwvia ara marto saqarTveloSi, aramed

mTels regionsa da saerTaSoriso masS-

tabiTac.

amJamad gamocema yovelwliuria. bolo

nomeri cnobarisa “qalTa da genderul

problemebze momuSave organizaciebi samxreT

kavkasiaSi~ 2005 wlis dekemberSi daibeWda.

drom da praqtikam gviCvena, rom es

sainformacio sivrcis Sesavsebad gansaxor-

cielebel RonisZiebaTa mxolod mcire

nawilia.

arsebuli problemebidan gamomdinare

(informaciis nakleboba genderul sakiT-

xebTan dakavSirebiT, sainformacio, maT

Soris, Tematuri beWdviTi masalebis

nakleboba qarTul enaze, eleqtronuli

mediis mcire moculoba, masmediaSi

genderuli Temis ugulebelyofa, Tanamed-

rove sainformacio-sakomunikacio teqno-

logiebis araefeqturad gamoyeneba gen-

deruli sakiTxebis ganviTarebis procesSi)

cnobaris perioduli gamocema aucilebeli

gaxda.

“qalTa sainformacio centrma~ Seqmna

kompleqsuri genderuli sainformacio

saagentoc, romlis SemadgenlobaSi Sedis:

qalTa poligrafiuli servisi, dizain-studia

“speqtri” da samxreT kavkasiis genderuli

sainformacio portali www.ginsc.net. por-

tali ganaxlebadia, yoveldRiurad xdeba

informaciis Sevseba. biblioTekaSi

ganTav-sebulia dokumentebi, statiebi,

kvlevebi, angariSebi. rubrikaSi “qalTa

saxeebi~ warmodgenilni arian is qalebi,

romlebic aqtiurad arian Cabmulni

sazogadoebriv da politikur cxovrebaSi.

portalis mudmivi momxmareblebi arian is

organizaciebi da calkeuli mkvlevarebi,

romlebic qalTa da genderul sakiTxebze

muSaoben, agreTve, saerTaSoriso organi-

zaciebi da fondebi. portalze ganTavsebulia

samxreT kavkasiaSi momuSave organizaciaTa

katalogi, sadac SeiZleba ganxorcieldes

Tematuri Zebnac - organizaciis saqmianobis

sferos mixedviT.

qalTa sainformacio centrs miaCnia, rom

qveyanaSi genderuli sainformacio poli-

tikis ganxorcielebisaTvis saWiroa am

Tematikaze momuSave calkeuli organi-

Page 41: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

41

sa

in

fo

rm

ac

io

pe

rs

pe

qt

iv

eb

is

ai

nf

or

ma

ci

o p

er

sp

eq

ti

ve

bi

sa

in

fo

rm

ac

io

pe

rs

pe

qt

iv

eb

is

ai

nf

or

ma

ci

o p

er

sp

eq

ti

ve

bi

sa

in

fo

rm

ac

io

pe

rs

pe

qt

iv

eb

izaciebis, koaliciebis, qselebis gaZliereba.

swored amitom qalTa sainformacio centri

aqtiurad muSaobs qselSi “qalTa erToba

mSvidobisaTvis”, romelic UNIFEM-is

proeqtis farglebSi sainformacio

politikis gasaZliereblad Camoyalibda da

amJamad qselis veb-gverdis Seqmnasa da

beWdviT gamocemebze muSaobs.

Tanamedrove sainformacio-sakomunikacio

teqnologiebis xelmi-uwvdomloba xels

uSlis mosaxleobis nawils, gansakuTrebiT ki

qalebs, CaerTon da konkuren-tunarianni

iyvnen arsebul Sromis bazarze. im

orga-nizaciebis didi nawili, romelic

qalTa da genderul sakiTxebze muSaobs,

Tanamedrove sainformacio-sakomunikacio

teqnologiebis efeqturi gamoyenebis mcire

SesaZleblobas flobs (am organizaciaTa

mxolod 25%-s aqvs veb-gverdebi; aqedan

realurad mxolod 5% muSaobs). socialur-

ekonomikuri problemebidan gamomdinare,

informacia miuwvdomelia saqarTvelos

regionebis, gansakuTrebiT, maRalmTiani

regionebisaTvis, rac, sxva problemebTan

erTad, xels uSlis genderuli sakiTxebis

popularizaciasa da Sesabamisi problemebis

mogvarebas.

Cven vTvliT, rom qveyanaSi genderuli

sainformacio politikis efeqturad

ganxorcielebisaTvis mniSvnelovania:

• efeqturi sainformacio kampaniebis

dagegmva;

• Tanabari SesaZleblobebis uzrunvelyofa

sainformacio-sakomunikacio teqno-

logiebis gamoyenebisa da ganviTa-

rebisaTvis;

• samoqalaqo sazogadoebis, kerZod, qalTa

da genderul sakiTxebze momuSave

organizaciebis saqmianobis xelSewyoba

Tanamedrove sainformaciosa komunika-

cio teqnologiebis gamoyenebiT.

“qalTa sainformacio centri~ sxva

organizaciebTan erTad swored zemoT

CamoTvlili problemebis gadaWraSi iRebs

aqtiur monawileobas. centris sainformacio

politika gulisxmobs TanamSromlobas

rogorc organizaciebTan, aseve calkeul

dainteresebul pirebTan: centri cdilobs

Tavisi wvlili Seitanos sainformacio

vakuumis Sevsebasa da sazogadoebisaTvis

informaciis miwodebis saqmeSi.

amdenad, Cven mzadyofnasa da Riaobas gamo-

vxatavT saTanamSromlod, radgan vfiqrobT,

rom erToblivi ZalisxmeviT ufro meti da

mniSvnelovani saqmis gakeTeba SeiZleba am

mimarTulebiT.

Page 42: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999
Page 43: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

43

qvemoT mocemuli kiTxvari daexmareba

Jurnalistebs gansazRvron, Tu ramdenad

koreqtulad aris asaxuli maT saqmianobaSi

genderuli aspeqtebi.

Temis gaSlaTemis gaSlaTemis gaSlaTemis gaSlaTemis gaSla

• iTvaliswinebs Tu ara Temis wardgenis

Tqveneuli meTodi qalTa

Tvalsazrisis yovelmxriv da

realistur asaxvas?

• aris Tu ara Tqveni reportaJebi

genderulad gacnobierebuli da

mgrZnobiare?

TemaSi CaRrmavebaTemaSi CaRrmavebaTemaSi CaRrmavebaTemaSi CaRrmavebaTemaSi CaRrmaveba

• samarTlianad da Tanabrad eTmoba

dro da adgili Tqvens masalaSi azris

gamomTqmel qalebsa da mamakacebs?

• saTanadod ikvlevT im genderul

sakiTxebs (problemebs), romlebic

genderi mediaSi:genderi mediaSi:genderi mediaSi:genderi mediaSi:genderi mediaSi:

sakontrolo kiTxvarisakontrolo kiTxvarisakontrolo kiTxvarisakontrolo kiTxvarisakontrolo kiTxvari

SesaZloa safuZvlad edos Tqvens mier

gasaSuqebel movlenas?

• Temis gaSuqebisas, cdilobT Tu ara

moiZioT damatebiTi informacia

sxvadasxva wyaroebisgan da

warmoadginoT mosazrebebis

maqsimalurad farTo speqtri?

Temis aspeqtebiTemis aspeqtebiTemis aspeqtebiTemis aspeqtebiTemis aspeqtebi

• aris Tu ara Tema analitikuri? xom

ar scildeba is ama Tu im movlenis

konkretul farglebs da ufro Rrma

problemebis arsebobaze migviTiTebs?

• Tqvens reportaJSi Tanabradaa

warmodgenili qalTa da mamakacTa

problemebi?

• Tqvens siuJetSi problemasTan

dakavSirebuli pasuxismgebloba

Tanabradaa gadanawilebuli qalebsa

da mamakacebs Soris?

Page 44: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

44

• ras emsaxureba Tqveni siuJeti:

genderuli stereotipebis ngrevas

Tu maT gaZlierebas?

• aris Tu ara gaTvaliswinebuli Tqvens

masalaSi adamianis uflebebis

aspeqti?

• xom ar aris raime saxiT gaufa-

surebuli an dakninebuli qalTa

gancdebi da problemebi ?

• aris Tu ara Tqveni reportaJi

samarTliani, zusti da gawona-

sworebuli?

vizualuri mxarevizualuri mxarevizualuri mxarevizualuri mxarevizualuri mxare

• Tqvens siuJetSi Tanabrad

monawileoben qalebi da mamakacebi?

• movlenis gaSuqebisas xom ar xdeba

erTi romelime sqesis mimarT

mikerZoeba?

• profesionali qalis Sesaxeb Seqmnil

Jurnalistur masalaSi aqcenti mis

profesionalizmze keTdeba Tu mis

fizikur garegnobaze?

• rogor arian qalebi warmodgenilni,

rogorc pirebi, romlebic cdiloben

gaumklavdnen cxovrebiseul siZne-

leebs Tu rogorc msxverplni?

• rogor arian qalebi warmodgenilni,

rogorc aqtiuri pirovnebebi Tu

rogorc pasiurni?

• Tqvens siuJetSi Seqmnili qalis saxe

xom ar akninebs qalebis Rirsebas?

• Tu gadacemaSi monawile piris arCevisas

upiratesoba mamakacs mianiWeT, iqneba es

gadawyvetileba Sinaarsobrivad

gamarTlebuli da gaazrebuli? (anu xom

ar gakeTda aseTi arCevani mxolod

sqesobrivi niSnis gamo?)

masala Seiqmna 2003 wels organizaciis “Women

in Development Southern Africa Awareness

(WIDSAA)” mier, samxreT afrikis

saxelmwifoebSi „genderi da media” proeqtis

ganxorcielebis Sedegad. proeqtis donoria

SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebis

saagento (SIDA).

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

Page 45: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

45

zogierTi standarti zogierTi standarti zogierTi standarti zogierTi standarti zogierTi standarti BBC-is-is-is-is-is

JurnalistebisaTvisJurnalistebisaTvisJurnalistebisaTvisJurnalistebisaTvisJurnalistebisaTvis

1.zogadi SeniSvnebi1.zogadi SeniSvnebi1.zogadi SeniSvnebi1.zogadi SeniSvnebi1.zogadi SeniSvnebi

BBC–is (British Broadcasting Corporation)

movaleobaa gaerTianebuli samefos

sazogadoebis yvela fenis momsaxureba. BBC–

is Sida saqveyno servisi unda cdilobdes

asaxos da warmoadginos qveynis mosaxleobis

Semadgeneli yvela jgufi. globaluri

masStabiT valdebulni varT davicvaT

keTilsindisieri mauwyeblobis principebi da

miviswrafodeT xalxisa Tu qveynebis

gawonasworebuli warmodgenisaken.

yvelanairad unda vcdilobdeT, rom

warmovaCinoT gaerTianebuli samefosa da

mTeli msoflios adamianebisa da kulturebis

sruli mravalferovneba. programebi da

servisebi unda asaxavdnen da aaxlovebdnen am

sxvadasxvagvarobebs, raTa warmovaCinoT

realuri cxovrebis marTali suraTi.

vxelmZRvaneblobT ra am principiT,

vamkvidrebT axal talantebs, xedvas, saxeebsa

da xmebs, rac Zalian amdidrebs programebs,

romlebsac vamzadebT Cveni mayureblebisa da

msmenelebisaTvis.

sazogadoebis sxvadasxva jgufebis

wardgenisas yovelTvis unda vcdilobdeT

Tavi avaridoT stereotipebs. Tavi uda

davizRvioT sxva saxis safrTxisganac,

rogoricaa sinamdvileSi ararsebuli

sazogadoebis daxatva. BBC ar aris

dakavebuli sazogadoebrivi inJineriiT. unda

visaubroT crurwmenebsa da negatiur

movlenebze, da sworad warmovadginoT isini

Cvens programebSi.

sazogadoebis sxvadasxva jgufebis aRwerisas

xelsayrelia visargebloT gamosadegi

praqtikuli wesebiT: vTxovoT xalxs, rom

TviTon isaubron sakuTari Tavis Sesaxeb.

gansxvavebuli midgomis gamoyeneba mxolod

safuZvliani mizezis arsebobis dros

SeiZleba.

Page 46: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

46

2. saerTo problemebi2. saerTo problemebi2. saerTo problemebi2. saerTo problemebi2. saerTo problemebi

2.1 araprezentabeloba gadacemis2.1 araprezentabeloba gadacemis2.1 araprezentabeloba gadacemis2.1 araprezentabeloba gadacemis2.1 araprezentabeloba gadacemis

monawileTa SerCevaSimonawileTa SerCevaSimonawileTa SerCevaSimonawileTa SerCevaSimonawileTa SerCevaSi

BBC-s mier gadacemul yvela saxis programaSi

unda monawileobdnen sazogadoebis yvela

jgufis warmomadgenlebi. Cven programebSi

monawile gamomsvlelebi an msaxiobebi unda

iyvnen SerCeuli pirovnebaTa farTo

speqtridan; es SerCeva ar unda xdebodes

mxolod metismetad unariani, simpaTiuri da

TeTrkaniani mamakacebis sasargeblod. BBC–

is aqvs sazogadoebrivi sxvadasxvagvarobisadmi

miZRvnili specializirebuli programebi,

programuli seqciebi da specialuri monacemTa

baza, romlis gamoyenebac SeuZliaT gadacemebis

avtorebs, raTa gaafarToon gadacemis

monawileTa mier warmodgenili sazoga-

doebrivi jgufebis speqtri.

2.2 mavne an yalbi stereotipebi2.2 mavne an yalbi stereotipebi2.2 mavne an yalbi stereotipebi2.2 mavne an yalbi stereotipebi2.2 mavne an yalbi stereotipebi

Cvens programebSi monawile adamianebi

warmodgenilebi unda iyvnen yvela im

sazogadoebrivi rolis gaTvaliswinebiT,

romelsac sinamdvileSi asruleben.

BBC -is programebi ar unda axarisxebdnen

Savkanianebs kriminalebad, qalebs

diasaxlisebad, unarSezRudul adamianebs

msxverplebad, homoseqsualistebs cxovrebaSi

xelmocarulebad, xandazmulebs uunaro

moxucebad, xolo romelime konkretuli

specialobis, mowodebis an cxovrebiseuli

mdgomareobis warmomadgenel pirebs

dacinvisa Tu oxunjobebis obieqtebad.

3. qalebi3. qalebi3. qalebi3. qalebi3. qalebi

qalebi gaerTianebuli samefos mosaxleobis

umetesobas warmoadgenen. miuxedavad axali

kanonebisa da sazogadoebrivi wes-

Cveulebebis cvlilebisa, qalebi garkveuli

TvalsazrisiT mainc ganicdian diskri-

minacias, da xSirad satelevizio da radio

gadacemebSi ar arian saTanadod

warmodgenilni. es gansakuTrebiT exeba xnier

qalebs, romlebic xSirad Zalian SezRuduli

saxiT arian warmodgenilni.

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

Page 47: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

47

4. seqsualuri orientacia4. seqsualuri orientacia4. seqsualuri orientacia4. seqsualuri orientacia4. seqsualuri orientacia

BBC-is programebma ar unda gaavrcelon

winaswari uaryofiTi damokidebuleba.

homoseqsualistebi gansakuTrebiT xSirad

SeiZleba iyvnen gauazrebeli da agresiuli

stereotipizaciis obieqtebi.

geebi, lesboselebi da aseve biseqsualuri

orientaciis pirebi sazogadoebis

mniSvnelovan umciresobas warmoadgenen da

maT BBC–is mxridan keTilsindisieri

momsaxureobis da samarTliani mopyrobis

ufleba aqvT. programebis Semqmnelebs unda

axsovdeT, rom homoseqsualistebi Cvens

sazogadoebaSi yvela saxis socialur rols

asruleben. maT am rolebis samarTliani

warmoCenis iseTive ufleba gaaCniaT, rogorc

sxva adamianebs.

4.1 stereotipizacia4.1 stereotipizacia4.1 stereotipizacia4.1 stereotipizacia4.1 stereotipizacia

stereotipizacia aris gansakuTrebiT saSiSi,

roca homoseqsualistebis saxeebi war-

modgenili arian Cvens programebSi mxolod

da mxolod maTi seqsualuri orientaciis

niSniT, an seqsualuri orientacia aris maTi

erTaderTi ganmasxvavebeli niSani. saWiroa

gvaxsovdes, rom seqsualuri orientacia aris

mxolod Tanmxlebi da ara arsebiTi Tviseba

am mocemuli pirovnebis. ar SeiZleba

homoseqsualizmi areuli iqnas trans-

vestizmSi an transseqsualizmSi, romlebic

ar arian dakavSirebulni mocemuli

pirovnebis seqsualur orientaciasTan.

mosamzadebeli programis scenari ar

SeiZleba Seicavdes Seuracxmyofel daSvebebs

an ganzogadebebs, xolo Tu aseT Sexedulebebs

gamoTqvaven pirovnebebi, romlebsac

varTmevT interviuebs, gadacemis wamyvani

valdebulia gadaWriT SeewinaaRmdegos maT.

4.2 seqsualobis danaxva da aRiareba4.2 seqsualobis danaxva da aRiareba4.2 seqsualobis danaxva da aRiareba4.2 seqsualobis danaxva da aRiareba4.2 seqsualobis danaxva da aRiareba

im SemTxvevaSi Tu es aris arsebiTi

mniSvnelobis garemoeba, saWiroa uSualod

iqnas aRniSnuli im cnobili pirebis da

agreTve maTi sayovelTaod cnobili

partniorebis homoseqsualoba, vinc sajarod

aRiarebda Tavis seqsualur orientacias. es

SeiZleba moxdes biografiul programebSi,

st

an

da

rt

eb

is

ta

nd

ar

te

bi

st

an

da

rt

eb

is

ta

nd

ar

te

bi

st

an

da

rt

eb

i

Page 48: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

48

gardacvalebis Semdgom mogonebebSi an sxva

saxis konteqstSi; Tumca aqve unda aRiniSnos,

rom BBC –is amocanebSi ar Sedis vinmes

seqsualobis sakiTxis dRis sinaTleze

gamotana. aqac iseve vcdilobT gamovxatoT

uRrmesi pativiscema adamianis piradu-

lobisadmi, rogorc yvela sxva sakiTxSi.

zogadad, Cven vcdilobT SevusabamoT Cveni

muSaoba im ZiriTad principebs, romlebic

exeba seqsualuri cxovrebisadmi miZRvnili

nebismieri programis SemuSavebas da

warmarTvas:

• programebi aRWurvili unda iyos

saTanado, naTeli da advilad

SesamCnevi niSnebiT;

• yvela scena unda emsaxurebodes

programis redaqtoris mier gan-

sazRvrul, naTlad Camoyalibebul,

dasabuTebul mizans da ar unda iyos

moWarbebuli;

• masala, romelic Seicavs seqsualuri

cxovrebis gamomxatvel momentebs, ar

unda iqnas gadacemuli saRamos

ukanaskneli sabavSvo gadacemis („Zili

nebisa patarebo”) win, an am programis

gadacemasTan uSualo siaxloveSi;

• programis gadacemis drois miuxe-

davad, arsebobs garkveuli SezRud-

vebi seqsualuri aqtebis gadacemis

sizustesa da simZafresTan dakavSi-

rebiT;

• masalebi seqsualuri Zalmomreobis

an sadizmis Sesaxeb gansakuTrebuli

yuradRebiTa da sifrTxiliT mopyro-

bas moiTxoven.

erotikuli scenebi, romlebic iwveven

SeSfoTebas an Soks, SeiZleba naCvenebi iqnas

mxolod kargad motivirebuli fabularuli

mizezebis gamo. mayureblebi isev da isev arian

gansakuTrebiT SeSfoTebuli qalebis mimarT

gamoyenebuli seqsualuri Zalmomreobis

scenebiTa da seqsualuri sadizmis masalebiT.

aseTi xasiaTis masalebi moiTxoven dawvri-

lebiT konsultaciebs arxebis makontro-

lebeli seqciebisa da pirebis mxridan,

agreTve, maTi moTxovnis SemTxvevaSi,

politikur sakiTxebSi redaqciis mTavari

konsultantis mxridan.

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

Page 49: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

49

aseve yvelanairad unda vecadoT, ar

vamravloT stereotipebi qalebis an

mamakacebis seqsualuri qcevebis Temaze, da

ar gamoviyenoT sxvadasxva standartebi

qalebisa da mamakacebis siSiSvlis mimarT.

seqsualoba universaluri adamianuri

atributia; seqsis Cvenebis mizani ar unda iyos

mxolod da mxolod Sesabamisi gmirebis

fizikuri mimzidvelobis warmoCena.

sazogadoebis damokidebuleba homo-

seqsualizmis mimarT Zalian gansxvavebulia,

rogorc did britaneTSi, aseve sxva qveynebSic.

gamokvlevebis Sedegebma aCvenes, rom

britaneli mayurebeli sul ufro da ufro

Semwynarebeli xdeba iseTi programebis

mimarT, sadac naCvenebia homoseqsualuri

wyvilebi, an imarTeba diskusiebi

homoseqsualizmis Temaze. zogadad, am Temis

mimarT zogierTi qveynis mayurebeli ufro

liberaluradaa ganwyobili, zogierTi ki

piriqiT – sakmaod konservatulad.

programebis Semqmnelebs unda axsovdeT, rom

mayurebelTa mniSvnelovani nawili kriti-

kulad aRiqvams iseT scenebs, sadac naCvenebia

homoseqsualistTa intimuri cxovreba.

4.3 leqsika4.3 leqsika4.3 leqsika4.3 leqsika4.3 leqsika

gansakuTrebuli yuradReba unda daeTmos

imas, Tu ra grZnobebi SeiZleba gamoiwvios

konkretuli sityvis gamoyenebam. termini

„homoseqsualuri” ukve Semosulia

sayovelTao xmarebaSi. “geebi da lesboselebi”

xSirad misaRebi gamoTqmaa da misi xmareba

sruliad dasaSvebia. dokumentur da

publicistur gadacemebSi dauSvebelia iseTi

sityvebis gamoyeneba, rogorebicaa

„pederasti”, „lesbianka” an „cisferi”; Tu

gadacemaSi monawile adamianebi iyeneben am

gamoTqmebs, amas gadaWriT unda

SevewinaaRmdegoT yovelTvis, roca ki es

SesaZlebelia.

Zi

ri

Ta

di

pr

in

ci

Zi

ri

Ta

di

pr

in

ci

Zi

ri

Ta

di

pr

in

ci

Zi

ri

Ta

di

pr

in

ci

Zi

ri

Ta

di

pr

in

ci

pe

bi

pe

bi

pe

bi

pe

bi

pe

bi

Page 50: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

50

5. xandazmuli adamianebi5. xandazmuli adamianebi5. xandazmuli adamianebi5. xandazmuli adamianebi5. xandazmuli adamianebi

mravali xandazmuli adamiani cxovrobs

dinamiuri, energiuli cxovrebiT. mosazreba,

rom moxuci adamianebi ganekuTvnebian

sazogadoebis marginalur jgufs, arian

sxvebze damokidebulni, sustni, seqsualurad

araaqtiurni da umoqmedoni, realuri

faqtebis ignorirebas warmoadgens,

miTumetes, rom eseni arian adamianebi,

romlebsac SemosavlebisaTvis muSaobisa da

Svilebis gazrdis periodi ukve gamovlili

aqvT da xSirad arian dakavebulebic,

aqtiurebic da sasargeblonic. konkretuli

pirovnebis asakze miTiTeba srulebiT arafers

ambobs mis qmediTunarianobis, dainteresebis,

misi fsiqikis an janmrTelobis mdgomareobis

Sesaxeb. asaki mxolod im SemTxvevaSi unda iyos

aRniSnuli, rodesac es arsebiTia. rogorc

wesi, BBC ar gansazRvravs zeda asakobriv

zRvars gadacemaSi monawile pirebisaTvis,

iqnebian es mayureblebi, mokamaTeni,

Sejibrebis da teleturnirebis monawileni,

Tu msaxiobebi. erTaderT kriteriums

warmoadgens dasaxuli amocanis Sesrulebis

unari.

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

ge

nd

er

i m

ed

ia

Si

Page 51: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

51

genderuli Tanasworobis enagenderuli Tanasworobis enagenderuli Tanasworobis enagenderuli Tanasworobis enagenderuli Tanasworobis ena

(zogierTi cnebis ganmarteba)(zogierTi cnebis ganmarteba)(zogierTi cnebis ganmarteba)(zogierTi cnebis ganmarteba)(zogierTi cnebis ganmarteba)

genderi genderi genderi genderi genderi (ingl.) – sazogadoebriv-kulturuli sqesi, gulisxmobs SeZenil da ara biologiur

Tvisebebs, romelic gansxvavebulia nebismier kulturaSi da icvleba droTa

ganmavlobaSi (ingl. sex – biologiur sqess niSnavs); genderi warmoadgens Sexedulebebis

sazogadoebrivi rolebis da qcevebis kompleqss, romelic miewereba qals an mamakacs.

genderuli Tanasworobagenderuli Tanasworobagenderuli Tanasworobagenderuli Tanasworobagenderuli Tanasworoba – koncefcia, romlis mixedviTac yoveli adamiani Tavisufalia

sakuTari unarebis ganviTarebaSi da arCevanis gakeTebaSi, masze ar moqmedebs genderuli

rolebis mier wamoyenebuli SezRudvebi; qalTa da mamakacTa qcevebi, miswrafebebi da

survilebi sruliad Tanasworad ganixileba.

neitraluri genderineitraluri genderineitraluri genderineitraluri genderineitraluri genderi – es aris midgoma, romelic ar axdens aranair ganmasxvavebel

zegavlenas (arc pozitiurs da arc negatiurs), qalsa da mamakacs Soris Tanasworobis

sakiTxze.

genderulad brmagenderulad brmagenderulad brmagenderulad brmagenderulad brma – is, vinc ver, an ar xelmZRvanelobs genderuli Tanasworobis

ganzomilebiT.

diskriminacia genderuli niSniTdiskriminacia genderuli niSniTdiskriminacia genderuli niSniTdiskriminacia genderuli niSniTdiskriminacia genderuli niSniT – niSnavs yovelgvar dayofas, gamoyofas, SezRudvas

genderuli niSniT, rac iwvevs, an risi mizanic aris, SezRudos erT-erTi sqesis

Page 52: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

52

warmomadgeneli imaSi, rom is meore sqesis warmomadgenlis msgavsad sargeblobdes

adamianis uflebebiT politikur, sameurneo, sazogadoebriv, kulturul, Tu sxva

sferoebSi.

iribi diskriminaciairibi diskriminaciairibi diskriminaciairibi diskriminaciairibi diskriminacia – situacia, rodesac viTom da neitraluri kanoni iwvevs uaryofiT

Sedegebs erT-erTi sqesisaTvis, rac obieqturi mizezebiT ar aris gamarTlebuli.

uSualouSualouSualouSualouSualo diskriminaciadiskriminaciadiskriminaciadiskriminaciadiskriminacia – ufro cudi damokidebuleba da mopyroba erT-erTi sqesis mimarT.

genderuli kvlevebigenderuli kvlevebigenderuli kvlevebigenderuli kvlevebigenderuli kvlevebi – sqesis sazogadoebrivi da kulturuli TviTSegnebis problematikis

Seswavla da kvleva, qalurobis da mamakacurobis stereotipebTan dakavSirebuli

Sexedulebebis aRwera da analizi.

detaluri genderuli monacemebidetaluri genderuli monacemebidetaluri genderuli monacemebidetaluri genderuli monacemebidetaluri genderuli monacemebi – monacemebis Segroveba da gamijvna genderis mixedviT

imisTvis, rom moxdes SedarebiTi genderuli analizi.

genderuli meinstrimingigenderuli meinstrimingigenderuli meinstrimingigenderuli meinstrimingigenderuli meinstrimingi – genderuli problematikis CarTva politikis mTavar

mimarTulebebSi. igulisxmeba evrokavSiris nebismieri gadawyvetilebebis dagegmvisa

da ganxorcielebis, aseve maTi Sedegebis Sefasebis procesSi Tanabaruflebianobis

sakiTxis gaTvaliswinebis sistematuri monitoringi (unda Semowmdes gaTvaliswinebulia

Tu ara orive sqesis Tanabari monawileoba).

amsterdamis traqtatiamsterdamis traqtatiamsterdamis traqtatiamsterdamis traqtatiamsterdamis traqtati – xelmowerilia evrokavSiris wevri qveynebis mier 1997 wlis 2

oqtombers. mis mixedviT evrokavSiris erT-erTi umTavresi amocanaa mamakacebisa da

qalebis Tanasworuflebianobis mxardaWera me-3 da me-4 muxlebSi gansazRvruli

erToblivi politikisa da saSualebebis ganxorcielebis gziT. es aris evrokavSiris

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 53: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

53

umaRlesi rangis samarTlebrivi dokumenti, romelic genderul Tanasworobas

fundamentur mniSvnelobas aniWebs da asabuTebs, rom misi sayovelTao gavrceleba

iseTive mniSvnelovania, rogorc konkurentunariani ekonomikis aSeneba.

pekinis platformapekinis platformapekinis platformapekinis platformapekinis platforma – pekinis deklaracia da moqmedebis platforma miRebul iqna qalTa

saqmeebis IV msoflio konferenciaze, romelic 1995 wlis seqtemberSi pekinSi Catarda.

Tanasworuflebianobis Temis Tanamedrove dokumentebis sakvanZo sityvebi swored aq

gamoCnda pirvelad, garda amisa, dayenebul iqna qalTa uflebamosilebis gazrdis

sakiTxi (empowerment).

„afirmatuli aqciebi”„afirmatuli aqciebi”„afirmatuli aqciebi”„afirmatuli aqciebi”„afirmatuli aqciebi” – maT aseve moixsenieben „pozitiuri diskriminaciis” an specialuri

gamaTanasworebeli saSualebis saxeliT. masSi igulisxmeba samarTlebrivi xerxebi an

saSualebebi, romlebic iTvaliswineben privilegiebis miniWebas araproporciulad

dabal doneze warmodgenili genderisaTvis, raTa am sqesis warmomadgenlebs

gauadvildeT profesiuli saqmianobis Sesruleba an profesiuli karieris gzaze

wamoWrili sirTuleebis daZleva. afirmatuli programis magaliTi aris

maregulirebeli wesdeba imis Sesaxeb, rom rodesac vakanturi samuSao adgilis

mosapoveblad gamarTul procesSi monawileobas Rebulobs erTnairi kvalifikaciis

mqone sxvadasxva sqesis ori kandidati, upiratesoba unda mieniWos im sqesis

warmomadgenels, romelic am seqtorSi naklebi raodenobiTaa warmodgenili.

biujetireba genderuli niSniT biujetireba genderuli niSniT biujetireba genderuli niSniT biujetireba genderuli niSniT biujetireba genderuli niSniT (Gender budgeting) – analizis instrumenti, romelic exeba

xelisuflebis mier genderuli Tanasworobis politikis sakiTxSi aRebuli valdebulebis

Sesrulebas; igi aseve exeba qveynis biujets, romelSic gaTvaliswinebulia rogorc

savaraudo Semosavlebi da xarjebi, aseve maTi gavlena qalTa da mamakacTa calkeul

jgufebze.

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 54: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

54

evrokavSiris genderuli Tanasworobis direqtivebievrokavSiris genderuli Tanasworobis direqtivebievrokavSiris genderuli Tanasworobis direqtivebievrokavSiris genderuli Tanasworobis direqtivebievrokavSiris genderuli Tanasworobis direqtivebi – direqtiva aris evrokavSiris

samarTleblivi aqti, mimarTuli yvela wevri qveynisadmi. direqtiva mxolod miuTiTebs

mizans, samarTlebriv mdgomareobas, romelic unda iqnes miRweuli, xolo wevri qveynebi

iReben gadawyvetilebas, ra gziT miaRwion am mizans direqtiviT gansazRvrul vadebSi.

SemuSavebul iqna evrosabWos 11 direqtiva, romelic exeba genderuli Tanasworobis

iseT sakiTxebs rogoricaa:

• dasabuTebis simZime genderuli diskriminaciis SemTxvevebSi.....

• kerZo seqtorSi momuSave qalebisa da mamakacebis Tanabaruflebianobis

principi.

• profesiul - sazogadoebrivi dazRvevis sistemebSi qalTa da mamakacTa

Tanabar- uflebianobis principi.

• mSobelTa Svebulebebi.

• janmrTelobisa da usafrTxoebis donis gaumjobeseba fexmZime, melogine da

meZuZuri mosamsaxure qalebisaTvis.

• qalTa da mamakacTa Tanabari anazRaureba.

dasasabuTebis simZimedasasabuTebis simZimedasasabuTebis simZimedasasabuTebis simZimedasasabuTebis simZime – zogadi samarTlebrivi wesi, romlis mixedviTac, pirovnebas,

romelsac sasamarTloSi Seaqvs sarCeli, evaleba daasabuTos, rom adgili hqonda misi

uflebebis darRvevas. evrokavSiris kanonmdeblobaSi, da 2001 wlidan poloneTSic,

genderuli diskriminaciis sakiTxebSi dasabuTebis simZime mopasuxe mxares awevs

(evrosabWos 1997 wlis 15 dekembris direqtiva; 97/80/ek). es niSnavs, rom yovel adamians,

romelic Tavs grZnobs dazaralebulad diskriminaciuli qmedebebis, qcevebis an

gadawyvetilebebis gamo, aqvs sasamarTloSi sarCelis Setanis ufleba, xolo damtkiceba

imisa, rom diskriminacias ar hqonda adgili, evaleba diskriminaciaSi braldebul mxares.

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 55: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

55

evropis sabWoevropis sabWoevropis sabWoevropis sabWoevropis sabWo – dawesebuleba, romelsac didi damsaxureba miuZRvis evropaSi adamianis

sayovelTao uflebebisa da genderuli Tanasworobis popularizaciaSi. qvemoT

miTiTebulia evrosabWos organoebi, romlebic pasuxismgebelni arian Tanasworobis

sakiTxebze:

adamianis uflebebis direqtorati, romelsac evaleba evrosabWos moqmedebebis

gansazRvra da ganxorcieleba, qalTa da mamakacTa Tanasworobis problematikis

Seswavla evropis qveynebSi, qveynebis politikis Sefaseba, da saTanado iuridiuli

instrumentebis popularizacia.

qalTa da mamakacTa Tanabari SesaZleblobebis saqmeTa komiteti, romelic

amuSavebs moxsenebebs pekinis platformis farglebSi miRebuli valde-

bulebebis ganxorcielebis sferoSi da atarebs Sesabamis konferenciebsa da

seminarebs.

Tanaswori mopyrobaTanaswori mopyrobaTanaswori mopyrobaTanaswori mopyrobaTanaswori mopyroba – Tanaswori mopyrobis principi aris evrokavSiris erT-erTi sawyisi

iuridiuli principi, romelic ukavSirdeba adamianis uflebebis ekonomikur da

socialur ganzomilebas. Tanaswori mopyroba sityva-sityviT unda iqnas gagebuli,

rogorc Tanaswori mopyroba orive sqesisadmi, sqesis niSniT ganurCevloba

sazogadoebrivi cxovrebis nebismier sferoSi, upirveles yovlisa ki dasaqmebis sakiTxSi.

Tanaswori mopyroba niSnavs ara mxolod Tanabar anazRaurebas Tanabari samuSaos

pirobebSi (Tanabari Rirsebis samsaxurSi), aramed aseve samuSaos Tanabar pirobebs,

kvalifikaciis amaRlebasa da dawinaurebas.

Tanabari SesaZleblobebiTanabari SesaZleblobebiTanabari SesaZleblobebiTanabari SesaZleblobebiTanabari SesaZleblobebi (Tanabari Sansebis principi) – niSnavs, rom ar unda arsebobdes

aranairi barieri (upirveles yovlisa kanonieri), romelic gaarTulebs ekonomikiur,

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 56: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

56

politikur da sazogadoebriv cxovrebaSi monawileobas misi garkveuli sqesisadmi,

mikuTvnebis gamo.

kvota, kvoturi sistemebikvota, kvoturi sistemebikvota, kvoturi sistemebikvota, kvoturi sistemebikvota, kvoturi sistemebi – – – – – procentulad gansazRvruli monawileoba calkeuli

sqesisaTvis, romelic mas unda miekuTvnos adgilebis, Tanamdebobebis an resursebis

ganawilebisas. kvotis mizania gamoasworos arsebuli uTanasworoba, upirveles yovlisa,

xelmZRvanel organoebSi, an samuSao adgilebis bazris xelmosawvdomobaSi, swavlebis

an dasaqmebis sferoSi.

ormagi nominaciaormagi nominaciaormagi nominaciaormagi nominaciaormagi nominacia – principi, romlis Tanaxmad Tavisufali Tanamdebobis dakavebas

xelmZRvanel organoebSi orive sqesis warmomadgeneli unda cdilobdes; an, Tu

Tavisufal adgilze xelmZRvanel organoSi dainiSna erTi sqesis warmomadgeneli, maSin

misi TanaSemwe unda iyos meore sqesis warmomadgeneli; es principi SemoRebulia

evrokomisiis dadgenilebiT 2000 wlidan.

paritetiparitetiparitetiparitetipariteti – orive sqesis Tanabari monawileoba (50:50) xelmZRvanel organoebSi.

seqsualuri zewola da Seviwroebaseqsualuri zewola da Seviwroebaseqsualuri zewola da Seviwroebaseqsualuri zewola da Seviwroebaseqsualuri zewola da Seviwroeba – seqsualuri xasiaTis an sxva saxis arasasurveli

qceva, romelic Seuracxhyofs qalis an mamakacis Rirsebas.

mamis uflebamamis uflebamamis uflebamamis uflebamamis ufleba – mSoblis ufleba ekontaqtos bavSvs da miiRos monawileoba mis aRzrdaSi.

farTe gagebiT, mamis ufleba ukavSirdeba sqesTa Tanasworuflebianobis sakiTxs

sazogadoebrivi da ojaxuri cxovrebis yvela sferoSi; am punqtSi aseve igulisxmeba

pasuxismgeblobis grZnobis mqone aqtiuri mamobis waxaliseba; im sazogadoebrivi

warmodgenebis Secvla, romlis mixedviTac mamis roli ganqorwinebis Semdeg

Semoifargleba ZiriTadad mxolod alimentebis gadaxdiT.

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 57: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

57

UNIFEM – gaeros organizacia, romelic mxars uWers qalTa uflebebis gaTvaliswinebiT

Seqmnil programebs, qalTa monawileobas sazogadoebriv cxovrebaSi, ekonomikur

damoukideblobasa da usafrTxoebas. gaeros sistemaSi UNIFEM mxars uWers sqesTa

Tanasworobas da zrunavs imaze, rom es sakiTxebi arsebobdes gaeros samoqmedo

programebSi.

feminizmifeminizmifeminizmifeminizmifeminizmi – (laT. femina – qali) sazogadoebriv-politikuri moZraoba, romelic

istoriulad dakavSirebulia qalTa pirovnuli, samoqalaqo da saarCevno xmis

uflebebisaTvis brZolasTan (XIX s. bolodan). dRes igi miuTiTebs qalTa diskriminaciaze

cxovrebis sxvadasxva sferoSi maTi sqesis gamo da miiswrafvis am situaciis Secvlisaken

– ara mxolod TanasworuflebianobisaTvis, aramed qalTa uflebamosilebis

gazrdisTvisac.

qalTa da mamakacTa TanasworobaqalTa da mamakacTa TanasworobaqalTa da mamakacTa TanasworobaqalTa da mamakacTa TanasworobaqalTa da mamakacTa Tanasworoba – evrosabWom miuTiTa, rom „qalTa da mamakacTa

Tanasworobis principi aris adamianis uflebebis fundamenturi da universaluri

principi”. es niSnavs, rom evrosabWos arc erT wevr qveyanas ara aqvs ufleba uari Tqvas

am kanonis aRiarebaze, gansxvavebul sazogadoebriv-kulturul da religiur

tradiciebze, an ekonomikur da iuridiul mosazrebebze dayrdnobiT.

qalTa uflebebiqalTa uflebebiqalTa uflebebiqalTa uflebebiqalTa uflebebi – qalebisa da gogonebis uflebebi warmoadgenen adamianis sayovelTao

uflebebis xelSeuxebel, integralur da ganuyofel nawils.

ojaxuri Zaladobaojaxuri Zaladobaojaxuri Zaladobaojaxuri Zaladobaojaxuri Zaladoba – nebismieri saxis fizikuri, seqsualuri an fsiqologiuri

Zalmomreoba (an misi gamoyenebis muqara), romelic ojaxis TiToeuli wevris

usafrTxoebisa an keTildReobisTvis safrTxes warmoadgens.

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 58: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

58

SuSis moZravi kibeebiSuSis moZravi kibeebiSuSis moZravi kibeebiSuSis moZravi kibeebiSuSis moZravi kibeebi – feminizirebul specialobebSi mamakacebis swrafi dawinaureba.

SuSis WeriSuSis WeriSuSis WeriSuSis WeriSuSis Weri – stereotipebidan, an kompaniis organizaciuli kulturidan gamomdinare

SeumCneveli (anu araformaluri mizezebidan gamomdinare) barierebi, romelic

arTulebs an SeuZlebels xdis qalebis dawinaurebas.

webovani iatakiwebovani iatakiwebovani iatakiwebovani iatakiwebovani iataki – feminizirebuli profesiebis dakavSireba dabal SemosavlebTan an dabal

prestiJTan.

horizontaluri sakiTxebihorizontaluri sakiTxebihorizontaluri sakiTxebihorizontaluri sakiTxebihorizontaluri sakiTxebi – sazogadoebrivi sakiTxebi, romlebic prioritetulia

evrokavSiris mTel sivrceze da misi yoveli wevrisaTvis: Tanabari SesaZleblobebi,

adgilobrivi ganviTareba, sazogadoebis informaciuli ganviTareba, gawonasworebuli

ganviTareba. yvela qmedeba, ganxorcielebuli evrokavSiris saxsrebiT am principebis

mxardaWeras unda iTvaliswinebdes.

genderuli redaqtirebagenderuli redaqtirebagenderuli redaqtirebagenderuli redaqtirebagenderuli redaqtireba – nebismieri axali politikis, meTodebis, strategiebis Sefaseba,

raTa damowmdes, rom am polotikaSi daculia genderuli Tanasworoba da mas ar SeiZleba

mohyves raime potenciuri diskriminaciis Sedegebi.

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

ag

en

de

ri

s e

na

ge

nd

er

is

en

a

Page 59: genderuli Tanasworobis sakiTxebi...Brochure is published with the financial support from the Ministry of Foreign Affairs of Poland. ... politika da misi gatareba poloneTSi ... 1999

59

SeniSvnebisaTvisSeniSvnebisaTvisSeniSvnebisaTvisSeniSvnebisaTvisSeniSvnebisaTvis