grup dinamikleri-yrd-doc-dr-e-kulac-30032012
TRANSCRIPT
GGRRUUPP DDİİNNAAMMİİKKLLEERRİİ
Dr. Esin Kulaç
SDÜTFEğiticiler İçin Probleme Dayalı Öğrenim Kursu
22-24 Aralık 2008
Sunum Planı Sunum Planı
• Motivasyon
• Beyin fırtınası
• Öğrenen grupları motive etme üzerine
kuramlar
• Öğrenen grupların özellikleri
• Öğrenen grupların dinamikleri
EKİP……….EKİP……….………….., ortak norm ve davranış ilkelerini paylaşan, aralarında çeşitli rol farklılaşmaları gerçekleştiren, ortak bir amaca sahip ve bu amaç doğrultusunda birbirleri ile iletişim içinde olan, karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen iki veya daha fazla kişinin bir araya gelmesi ile oluşan sosyal bir olgudur.
Bir beyin fırtınası yapalım…Bir beyin fırtınası yapalım…
ŞU ANA KADAR PARÇASI OLDUĞUNUZ
EKİPLERİ DÜŞÜNÜN.
– ÖĞRENİM HAYATINIZDA
– ÇALIŞMA HAYATINIZDA
– SOSYAL YAŞAMDA …
MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ
ETKİLEDİĞİNİ DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ
KİŞİLER/OLANAKLAR İLE İLGİLİ FAKTÖRLER
NELERDİ ?
Bir beyin fırtınası daha yapalım…Bir beyin fırtınası daha yapalım…
MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ
ETKİLEYEN FAKTÖRLERE VERDİĞİNİZ
TEPKİLER NELERDİ ?
Diğer bir insanınDiğer bir insanındavranışını etkilemedavranışını etkileme
veya değiştirme ve yeni bir veya değiştirme ve yeni bir davranışta bulunma sürecidir.davranışta bulunma sürecidir.
MotivasyonMotivasyon
İÇSELKendi ilgi ve merakımız veya
sadece yaşayacağımız deneyimden duyacağımız
mutluluk ile oluşan motivasyonÖr: Gün batımını seyretmek
DIŞSALDış etkenler veya çevresel faktörler nedeni ile oluşan
motivasyonÖr: ödül, ceza, sosyal
baskı
İHTİHTİİYAÇ YAKLAŞIMIYAÇ YAKLAŞIMI
• Motivasyon,biliMotivasyon,bilinnçli veya biliçli veya bilinnçsizce çsizce karşılanmamış bir ihtiyaçtan doğar,karşılanmamış bir ihtiyaçtan doğar,
• İhtiyaçlar Davranışın nedenidir,İhtiyaçlar Davranışın nedenidir,
• Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla giderilemez,giderilemez,
• İhtiyaçlar sürekli değişmektedir.İhtiyaçlar sürekli değişmektedir.
AMAÇ YAKLAŞIMIAMAÇ YAKLAŞIMI
• Motivasyon,çalışanların zor ve fakat Motivasyon,çalışanların zor ve fakat imkansız olmayan amaçları olduğunda ve imkansız olmayan amaçları olduğunda ve
performansları hakkında bilgi performansları hakkında bilgi alabilmeleri durumunda yüksektir.alabilmeleri durumunda yüksektir.
Amaç yaklaşımı Amaç yaklaşımı performans performans yönetimi yönetimi sistemine baz teşkil eder.sistemine baz teşkil eder.• Çalışanlar için zorlayıcı amaçlar Çalışanlar için zorlayıcı amaçlar
belirlenmesi,bu amaçların belirlenmesi,bu amaçların gerçekleştirimesi için gerçekleştirimesi için gereken gereken
imkanların sağlanmasıimkanların sağlanması,, motive edici motive edici unsurlardır.unsurlardır.
BEKLENTİ YAKLAŞIMIBEKLENTİ YAKLAŞIMI
• GösteriGösterilelecek çabanın bir cek çabanın bir sonuç sonuç yaratacağı ihtimaliyleyaratacağı ihtimaliyle kişinin kişinin
harekete geçmesidir.harekete geçmesidir.
• Arzulama derecesi belirli bir Arzulama derecesi belirli bir sonucu sonucu seçme sebebiniseçme sebebininn şiddetini şiddetini yansıtır.yansıtır.
Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek vve e Motive Edebilmek Motive Edebilmek iiçin Stratejilerçin Stratejiler
• Öğrencilerinizin yeteneklerine inanın ve değiştirebileceğiniz faktörlerle ilgilenin
• Dışsal motivasyonu gereğinden fazla vurgulamayın
• Öğrenme durumları için pozitif ortamlar oluşturun
• Öğrencinin ilgisi ve içsel motivasyon değerlerine göre davranın
Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek vve e Motive Edebilmek Motive Edebilmek iiçin Stratejilerçin Stratejiler
• Öğretim amaçları ile öğretim işlemlerinin güçlüğü konularına özen gösterin
• Grup dinamiği oluşturmaya çalışın
EKİP İLE ÖĞRENMEEKİP İLE ÖĞRENME
• Her grubun farklı bir tarzı ve kişiliği vardır
• Eğiticiler ve içerik aynı olsa da farklı deneyimler yaşanır
• Tanımlanmış ortak dinamik süreçler vardır
• Zamanında, gerekli yönlendirmeler için dinamiklerin gözlemlenmesi gereklidir
EĞİTİM GRUPLARININ EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİDİNAMİKLERİ
• İÇERİK DAVRANIŞLARI
• SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARI
EĞİTİM GRUPLARININ EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİDİNAMİKLERİ
• İÇERİK DAVRANIŞLARIGrubun yürütmekte olduğu görevi yapmasını sağlayan özgül davranışlardır– Yöntem önerme– Fikir verme– Yorumlama
EĞİTİM GRUPLARININ EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİDİNAMİKLERİ
• SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARIGrubun üzerinde çalıştığı görevi nasıl yaptığı, etkileşimler, duygular, grup atmosferi ile ilgili davranışlardır.
– Uyulması gereken temel kurallar– Gerginlik yaratılması/azaltılması– Bilgi paylaşımındaki tavırlar…
EĞİTİCİNİN İÇERİK ve SÜREKLİLİĞİ EĞİTİCİNİN İÇERİK ve SÜREKLİLİĞİ SAĞLAMADAKİ ROLÜSAĞLAMADAKİ ROLÜ
• Grubun ulaştığı noktanın başlangıçtaki hedeflerle karşılaştırılması
• İlerlemeyi engelleyen sorunların tanımlanması
• Görüş birliğinin olup olmadığının araştırılması• Gerginliği azaltmaya yönelik davranışlar
KATILIMKATILIM• Sözel katılım-gruba dahil olmanın göstergesi• Katılımdaki değişiklikler
ETKİLEMEETKİLEME
• Gruba katılımda bulunmak ve etkilemek farklıdır-az konuşan/çok konuşan
• Olumlu etkileme-çözüme yönelik• Olumsuz etkileme-zorlama
GRUPTAKİ DUYGULARGRUPTAKİ DUYGULAR• Eğitim süresince grup üyeleri farklı duygular
yaşarlar• Sözel ve sözel olmayan davranışlar ile
üyelerin hissettikleri anlaşılmaya çalışılmalıdır.
• Sözsüz anlatım, öğrenciler tarafından daha çok tercih edilmektedir.
• Eğiticinin çatışma yaşandığında kendi duygularını yargılamadan ifade etmesi örnek oluşturabilir.
GRUP ATMOSFERİGRUP ATMOSFERİ• Grup atmosferi gözlenmeli ve
gerektiğinde gözlemler paylaşılmalıdır.
• Her grup üyesinin yaşayabileceği temel çatışmalar;– Üyeler arasındaki rekabet × karşılıklı
destek gereksinimi– Bencillik × başka birine yardım etme
isteği– Kendine rahatlık sağlayan grup
benliğine bırakma isteği × bireysel özerkliğini kaybetme korkusu
DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLARDİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR• Sürekliliği ve niteliği
– Düşmanca davranma– Saldırgan olma– Konuyu amacından saptırma– Sürekli sessiz kalma– Başka şeylerle ilgilenme– Sürekli geç kalma– Alt grup oluşturma
DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLARDİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR• Sürekli sessiz kalma nedenleri neler olabilir?
– Direnç– Kızgınlık– Korku – Yetersizlik düşüncesi
Suçlanma, izolasyon duygusunun artmasına ve öğrencinin kaybedilmesine neden olur.
Sorunun grup dışında çözülmemesi önerilmektedir.GRUBA ZAMAN TANINMALIDIR
Eğitici disfonksiyonel davranış gösteren bireyin suçlanmasına izin vermeyecek bir tutum göstermesi
Başlangıç
EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİEĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ
Biraz endişe duyarlar
Benden ne bekleniyor? Uyum sağlayabilecek miyim?
Öğrenciler öğrenmeye isteklidir.
Eğiticiye bağımlıdırlar.
Kendilerine grupta bir yer edinmek isterler.
Tanışma, grup amaçları, öğrenme anlaşması
GRUP EĞİTİM İÇERİĞİNE YÖNLENDİRİLMELİ
Bıkkınlık, Hoşnutsuzluk
EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİEĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ
Eğiticiye bağımlı olmaktan rahatsızlık duyarlarDirenç gösterirler
•Öğrenilmesi gerekenler artmıştır.•Roller, nasıl çalışılacağı ve iletişim kurulacağını belirleme aşamasıdır.
Eğiticinin yönetici rolülün dozunu azaltması
Hoşnutsuzluğun azalması
EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİEĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ
•Bilgi ve becerileri arttıkça
kendilerine güvenleri artar•Roller ve soumluluklar
açıktır ve kabul edilmiştir
•Grup iletişimi ve işbirliği
güçlenmiştir.
•Amaç ve gerçekler ışığında
fikir ayrılıkları çözülür,
Gruba yapılacak müdahalelerin eğitim sürecini aydınlatıcı önerilerle sınırlı kalması
Yaratıcılık
EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİEĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ
•Öğrencilerin içerik ve
sürece hakim oldukları
evredir.
•Grubun enerjisi yüksektir.•Görev ve başarılar
konusunda olumlu hisler
taşınır
Eğitici edinilen bilgileri biyo-psiko-sosyal taraflarıyla özetlemeye yönlendirmeli
Grup Çalışmasını Kolaylaştıran Kişisel Grup Çalışmasını Kolaylaştıran Kişisel Özellikler …….Özellikler …….
- Yüksek duygusal enerji, - Hayata ve insanlara karşı olumlu bakış açısı (iyimserlik), -Yüksek iç motivasyon, -Öğrenmeye bağlılık, sorumluluk-Değişime istek duyma-Başkalarını hesaba katan bir anlayışa sahip olmaktır.
SİNERJİKSİNERJİK ASİNERJİKASİNERJİK
Söze, “anlıyorum,” diye başlar Söze, “Ama,” diye başlar.
Çözüme ve sonuca yönelir.
Nasıl yararlı olacağını bulmaya çalışır.
Fikrin olumlu tarafını bulup geliştirmeye çalışır.
Anlamak için dinler.
Başkalarına, kendilerini ifade etmek için zaman tanır.
Güçlüklere ve problemlere yönelir.
İşe yaramayacağını göstermeye çalışır
Fikirlerde boşluk arar.
Tartışmak ve yargılamak için dinler
Söz keser, olumsuz beden dili özellikleri gösterir
SİNERJİKSİNERJİK ASİNERJİKASİNERJİK
En iyi çözüme ulaşmaya çalışır.
Engelleri “fırsat” olarak görür
Karşısındakinin olumlu özelliklerini bulur ve
ifade eder, “doğruları yakalamayı” beceri
sayar.
Kişileri ve fikirleri önemsemez.
Mutlaka haklı çıkmaya çalışır.
Engelleri, “zorluk” olarak görür
Yanlışları yakalamayı “yı beceri
sayar
Göreve ilişkin rollerBaşlatmakBilgilendirmekAçıklamak ve AydınlatmakKoordine etmek ÖzetlemekGerçekliği test etmekİzlemekFikir birliğini test etmek
GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİGRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ
Grubun Devamlılığına İlişkin RollerUyum sağlamak Cesaretlendirmek/teşvik etmek Uzlaşmaya varmakYönlendirmek Gerilimi azaltmak Tanı koymakStandart koymak ve Test etmek
GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİGRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ
Fonksiyonel Olmayan RollerEngellemek Geri çekilmek Konu dışına çıkmak Tanınma arayışıRekabet
GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİGRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ
ÖZETLEÖZETLE• Öğrenmeyi en fazla etkileyen faktör
motivasyondur.• Öğrenen gruplar farklı özellikler
gösterebilse de tanımlanmış temel dinamikleri yaşarlar.
• Eğitim yönlendiricisi öğrenen grupların dinamiklerini gözlemleyebilmeli, yerinde ve zamanında müdahaleler ile grubu amacına motive edebilmelidir.
KAYNAKLARKAYNAKLAR1. Learning to Teach (5th Ed.). USA: McGraw-Hill Companies, Inc.
Arends, R. I. 20002. Practice-Based Learning: Problem-Based Learning Applied to
Medical Education. HS Barrows,19943. Probleme Dayalı Öğrenim. DEÜ Eğiticilerin Eğitimi Komitesi.DEÜ
Yayınları,20024. Özel Öğretim Yöntemleri. Dr. Yasemin Gülbahar. Başkent
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Sunum notları
5. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi AD. Yüksek Lisans Notları. Doç.Dr.Fulya Dökmeci.2007
6. Nihat Demirkol. Kişisel Gelişim Eğitimi kurs notları. 2006