guide touristique / toeristische gids - pays d'arlon 2015-2016

44
Le Luxembourg belge − Belgisch Luxemburg Le Pays d'Arlon De Streek van Aarlen Guide touristique Toeristische gids www.arlon-tourisme.be Arlon Attert Aubange Martelange Messancy

Upload: eve-hubermont

Post on 07-Apr-2016

221 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Le Pays d'Arlon se situe dans la province de luxembourg au sud de la Belgique. Son territoire touristique comporte 5 communes (Arlon, Attert, Aubange,Martelange & Messancy).

TRANSCRIPT

Page 1: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

Le Luxembourg belge − Belgisch Luxemburg

Le Pays d'ArlonDe Streek van Aarlen

Guide touristique Toeristische gids

www.arlon-tourisme.be

ArlonAttertAubangeMartelangeMessancy

Page 2: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

Ce guide général vous emporte dans les moindres recoins du fameux Pays d’Ar-lon qui s’étend « de l’Ardenne à la Lor-raine » et plus précisément en Province de luxembourg au sud de la Belgique.Cette terre d’échanges, installée à la croisée des cultures française et ger-manique, compte cinq communes : Arlon, Attert, Aubange, Martelange et Mes-sancy. Elles font la fierté et la richesse de notre patrimoine transfrontalier.

Notre identité se décline également autour de l’aspérule, cette plante odo-rante est l’ingrédient essentiel pour la fabrication du Maitrank, la boisson typique du Pays d’Arlon. La mascotte de la Maison du Tourisme du Pays d’Ar-lon se prénomme l’Aspérulette. Nous vous invitons dès à présent à faire sa connaissance en feuilletant ce guide touristique.

Laissez-vous tout simplement séduire par le Pays d’Arlon et ses multiples acti-vités comme la randonnée, la visite d’un musée, le folklore, les escapades shop-ping, les hébergements accueillants, la bonne cuisine du terroir...

Merveilleuse visite à vous et au plaisir de vous informer.

= QR code à scanner avec votre smartphone. Il vous renvoie vers un lien direct sur la page web concernée.= scan de QR code met uw smartphone. U komt terecht op de betreffende webpagina.

Met deze gids op zak verkent u gemak-kelijk de meest verborgen hoeken en kanten van onze streek, brug tussen de Ardennen en Belgisch Lotharingen. Aarlen is tevens de hoofdstad van de provincie Luxemburg, helemaal in het zuiden van België.

Van oudsher ligt onze streek op het kruispunt van belangrijke handels-routes maar ook van verschillende culturen, Romaans en Germaans. Vijf gemeenten, allen gelegen op de grens met Frankrijk en/of Luxemburg, maken deel uit van onze streek : Aarlen, Attert, Aubange, Martelange en Messancy.

Lievevrouwebedstro is een kruidje dat groeit en bloeit in de beukenbossen van onze streek. Het is een essen-tieel ingrediënt in de bereiding van Maitrank, het typisch aperitief van de Streek van Aarlen. Lievevrouwe-bedstro heeft Streektoerisme Aarlen ook geïnspireerd om een mascotte te ontwerpen, namelijk onze Asperullette! Zij vertegenwoordigt onze streek in binnen- en buitenland en u komt ze vast tegen in deze streekgids.

Kom gewoon eens tot bij ons en laat je verleiden door onze gastvrijheid, onze prachtige natuur, de vele wan-del- en fietsmogelijkheden, interes-sante musea, folklore… en een heerlijke streekeigen keuken.Tot ziens en prettig bezoek !

Bienvenue au Pays d’Arlon !

Welkomin de Streek van Aarlen

Michel Lemaire,Président M.T.P.A.

Page 3: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

Arlon centre-ville -------------------------------------------------- p. 4-5Aarlen centrum ---------------------------------------------------- p. 6-7Arlon et ses environs --------------------------------------------- p. 8-9vlakbij Aarlen ------------------------------------------------------p. 10-11

Attert, verte et énergique -------------------------------------- p. 12-13Attert, groene energie te over --------------------------------p. 14-15Attert, beaux villages & terroir -------------------------------- p. 16-17Attert, mooie dorpen & terroir --------------------------------- p. 18-19

Aubange, du fer au vert---------------------------------------- p. 20-21Aubange, postindustrieel en groen --------------------------p. 22-23

martelange, au cœur du parc naturel ---------------------- p. 24-25martelange, la cité ardoisière ------------------------------------ p. 26martelange, een verhaal van leisteen en grenzen ----------- p. 27martelange, in het hart van het Regionaal landschap ---p. 28-29

messancy, charmante et gourmande ------------------------ p. 30-31messancy, een charmante gemeente met stijl -------------p. 32-33

Saveurs & terroir / een streek met smaak. Terroir ------ p. 34-35

Hebergement / overnachten ---------------------------------p. 36-37

musées / musea -------------------------------------------------p. 38-39

Sports-loisirs / Sport en ontspanning ----------------------- p. 40-41

Agenda --------------------------------------------------------------- p. 42

Crédits photos : Claudy S., Colling D., Corbiau M.-H., Dion V., Fonck J.-C., Gillard L. , Hubermont M.-E., Maldague P., Richard E., Tonglet E., Zeippen L., Van Looy A., Peuckert V., FTLB (Pascal Willems),

Musée Archéologique Arlon, Musée Gaspar, Musée du Cycle, Musée d’Autelbas, Musée Athus et l’Acier, Univers des pompiers, Parc Naturel Haute-Sûre Forêt d'Anlier, Parc Naturel de la Vallée de l'Attert, Amanoclair asbl, SI Attert, SI Aubange, ROTA, MTPA, Fotolia, Mc Arthur Glen, Relax & Cook.

editeur responsableMaison du Tourisme du Pays d’Arlon a.s.b.l. − M. Lemaire, Président

Rue des Faubourgs, 2 − 6700 Arlon − +32 (0)63 21 94 54Edition 2015/2016

Page 4: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Arlo

n c

en

tre

-vill

e

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

4

Arlon (Orolaunum en latin) est consi-dérée comme l’une des plus anciennes villes de Belgique. Elle occupe cette place privilégiée grâce à son implanta-tion stratégique au croisement de deux chaussées romaines importantes : la chaussée Reims-Trèves et la chaussée metz-Tongres.

Aujourd’hui, cette identité est marquée par la présence du Musée Archéologique, la découverte de tours romaines (Neptune et Jupiter) et l’organisation

annuelle d’un week-end dédié au gallo-romain*. Depuis novembre 2014, Arlon fait partie de la route touristique romaine qui propose de découvrir de nombreuses curiosités liées à ce passé antique dans un rayon d’une centaine de kilomètres. Visitez le site www.strassenderroemer.eu.

Zoom sur le musée ArchéologiqueDurant les trois premiers siècles de notre ère, le vicus d’Arlon, ou Orolaunum, vit une longue période de pros-périté. Dès la fin du 3e siècle, une période d'insécurité s'installe dans l'Empire romain. Le point culminant de la ville d'Arlon est fortifié. Des fragments de monu-ments, funéraires et civils sont réutilisés au début du 4e siècle pour servir d'assises au rempart édifié pour protéger le vicus des invasions. Nombre de ces blocs ont traversé les siècles et ils sont exposés dans les collections du Musée Archéologique.

www.ial.be − +32 (0)63 21 28 49

*Chaque année, le dernier week-end d’août ou le 1er week-end de septembre est organi-sé à Arlon le week-end gallo-romain « Veni,

Vidi, Orolaunum ». Cet évènement a pour objectif de mettre à l’honneur le riche patri-moine gallo-romain de la ville. Au programme, de nombreuses animations familiales sont organisées : reconstitution de campements, ateliers pour enfants, visites guidées, combats de gladiateurs…

www.ot-arlon.be

ARlon & SeS 2000 AnS d’HiSToiRe Le vicus d’Orolaunum

D’autres musées à

visiter p. 38-39.

Page 5: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

rlo

n c

en

tre

-vill

e/

Le

Pa

ys d

’Arlo

n5

Au fil des époques, Arlon s’est éten-due au pied d’une colline naturelle où s’édifient successivement un castrum, un château féodal, un cou-vent fortifié à l’époque de Vauban pour devenir l’emplacement actuel de l’église Saint-Donat sur la butte de la Knippchen.

Accédez directement au parvis St-Donat en empruntant la montée royale fraichement rénovée. Vous pouvez également y parvenir par une voie carrossable. Du haut de cette colline, décortiquez le paysage grâce au visiorama implanté à côté de l’église. Il s’agit d’un lecteur de paysage dernier cri qui vous accompagne sur la cuesta et les côteaux ardennais à l’orée de la forêt d’Anlier.

Prenez de la hauteur et observez d’autres panoramas au Pays d’Ar-lon : village de Guirsch, Turpange, Battincourt, Heinstert, Grumelange...

Brochure gratuite* : Promenade en ville Cette brochure vous emmène à la découverte d’Arlon devenue chef-lieu de province en 1839. Arpentez ses rues et admirez son pa-trimoine majeur et ses espaces chargés d’histoires.

une petite pauseLe Maitrank est un apéritif du Pays d’Arlon. Ce produit artisanal et naturel est élaboré à base de vin blanc sec de Moselle et parfumé à l’aspérule odorante très répandue dans nos bois de hêtres. A déguster sur une terrasse des petits bistrots du centre-ville.

Gîte citadin dans le vieux centre d’Arlon « An der Hetchegaass » +32 (0)494 12 93 84 − http://gitearlon.beVoir d'autres hébergements en p. 36-37.

le Week-endLe marché aux puces du Vieil Arlon est très cou-

ru. Il se déroule le 1er dimanche du mois de mars à novembre − www.arlonbrocante.be. à cette occasion les musées Archéologique et

Gaspar ouvrent gratuitement (coordonnées p.38).Visites guidées estivales ou pour groupes +32 (0)63 21 63 60 − [email protected] en ville www.acia.be ou à l'Hydrion www.hydrion.be

* à télécharger sur www.ot-arlon.be ou disponible à l’office du tourisme. [email protected] − +32 (0)63 21 63 60

La « Knippchen »

Découvrez la recette et d’autres informations en p. 34.

Page 6: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Aa

rle

n c

en

tru

m

De

Str

ee

k va

n A

arle

n

6

Aarlen (Orolaunum in het Latijn) wordt beschouwd als een van de oudste steden van België. De stad heeft zich ontwikkeld tot een welvarende ne-derzetting dank zij zijn strategische ligging op het kruispunt van twee belangrijke Romeinse heerwegen : de heerweg Reims-Trier en de heerweg Metz-Tongeren.

Vandaag weerspiegelt de Romeinse oorsprong van de stad zich voor-namelijk in de verzamelingen van het Archeologisch Museum, de twee

Romeinse Torens (Neptunus en Jupiter) en in de organisatie van een Gallo-Romeins weekend. Sinds november 2014 ligt Aarlen ook op een toeristische Romeinse route; een prettige en leerzame manier om de vele overblijfselen van ons verre verleden te herontdekken in een cirkel van 100 km. www.strassenderroemer.eu.

Het Archeologische museumTijdens de eerste drie eeuwen van onze tijdrekening was de vicus Aarlen « Orolaunum », een welvarende nederzetting. Op het einde van de 3de eeuw zaaien de herhaalde invallen van de barbaren paniek en onveiligheid en de heuveltop wordt versterkt met een wal. Van dan af is Aarlen een castrum. Voor de fundamenten van de stadswallen werden fragmenten van Gallo-Romeinse grafmonumenten gebruikt. Een groot aantal van deze gebeeldhouwde steenblokken werden in de loop der tijden opgegra-ven en maken nu deel uit van de vaste verzameling van het Archeologisch Museum.

www.ial.be − +32 (0)63 21 28 49

Elk jaar organiseert de stad, in samenwerking met het museum en de toeristische dienst, een Gallo-Romeins feest. Het is de bedoeling om met dit evenement « Veni, Vidi, Orolau-

num » het rijke Gallo-Romeinse erfgoed bij een groot publiek bekend en bemind te maken. Op het programma staan heel veel animaties en activiteiten voor families : reconstructie van een kampement, gladiatorenspelen, workshops voor kinderen, rondleidingen…

www.ot-arlon.be

AARlen, 2000 jAAR GeSCHiedeniSOrolaunum vicus

Page 7: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

arl

en

ce

ntr

um

/

De

Str

ee

k va

n A

arle

n

7

In de loop der tijden ontwikkelt Aarlen zich op een heuvel, de Knippchen. Hier wordt achtereenvolgens een castrum, een middeleeuwse burcht en een versterkt klooster « à la Vauban » gebouwd. Vandaag staat boven op de heuveltop de Sint-Donatuskerk, de oudste kerk van de stad.

Via de gerestaureerde monumentale trap « La montée royale », komt u uit op het kerkplein van Sint-Donatuskerk. U kunt ook naar boven gaan via een macadamweg die rond de site loopt. Boven op de heuveltop, aan de zijkant van de kerk, kan men het landschap « ontleden » met behulp van het gloednieuwe visiorama : Belgisch Lotharingen met zijn typische cuestas, het massief van de Ardennen en het Anlierwoud liggen aan uw voeten.

Blijf het hoog zoeken en ontdek andere prachtige vergezichten in de Streek van Aarlen in de dorpjes van Guirsch, Turpange, Battincourt, Heinstert, Grumelange.

Gratis brochure* : Stadswandeling De « Stadswandeling » is een historische ontdekkingsroute in de stad Aarlen, hoofdstad van de provincie Luxemburg sinds 1839. Loop langs straten en pleinen en bewonder het erfgoed en de lange geschie-denis van de stad.

Rust even uit !Maitrank is het typische aperitief van de Streek van Aarlen. Maitrank wordt natuurlijk en ambachtelijk be-reid op basis van een droge witte moezelwijn waarin men het kruidje Onzelievevrouwebedstro laat trek-ken. Dit groeit en bloeit rijkelijk in onze beukenbossen. Te proeven op een gezellig terrasje of in een cafeetje in het centrum.

Vakantiewoning in het oude stadscentrum van Aarlen « An der Hetchegaass » +32 (0)494 12 93 84 − http://gitearlon.beMeer overnachtingsmogelijkheden blz. 37.

WeekendDe sympathieke Vlooienmarkt van Oud Aarlen elke

1ste zondag van de maand, van maart tot november) trekt heel veel volk. Meer info op www.arlonbro-cante.be. Ter gelegenheid van de Vlooienmarkt ope-

nen het Archeologisch Museum en het Gasparmuseum gratis hun deuren in de namiddag – zie blz. 38Zomerse rondleidingen of stadsbezoeken voor groepen +32 (0)63 21 63 60 − [email protected] in de stad www.acia.be of in het winkelpark Hydrion www.hydrion.be

* Dowload op www.ot-arlon.be of beschikbaar in de Dienst voor Toerisme Aarlen [email protected] − +32 (0)63 21 63 60

De « Knippchen »

Ontdek het recept en nog meer informatie op blz. 34.

Page 8: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Arlo

n e

t se

s e

nv

iro

ns

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

8

Clairefontaine n’est pas qu’une chan-son mais aussi un site archéologique comprenant des ruines d’une ancienne abbaye cistercienne féminine (1247-1794).

Cette abbaye est un des rares vestiges médiévaux dans la région d’Arlon. A proximité, la chapelle de Notre-Dame du Bel Amour est construite sur le chœur de l’église abbatiale du 15e s. Dans la crypte se trouve la sépul-ture « comtale » de la comtesse Ermesinde, fon-datrice de l’ab-baye et du Comté de Luxembourg.

Si vous souhaitez en apprendre davantage sur la vie de cette Comtesse, un livre illustré de Palix et écrit par J. Herbet est en vente à l’office du tourisme.

l’abbaye de Clairefontaine est un site remarquable qui se visite gratuitement toute l’année de 8h à 20h. Munissez-vous du dé-pliant, il est disponible in situ ou à l’office du tourisme.

Visite guidée chaque dimanche de juin à octobre,départ 15h : rue du Cloître 33 à [email protected] − +32 (0)63 21 78 02

www.clairefontaine-arlon.be

Autres adresses pour se mettre au vert cap sur Frassem (commune d’Arlon) à l’Arbo-retum et au jardin d’Eden.

ClAiRefonTAine La médiévale

Page 9: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

rlo

n e

t se

s e

nv

iro

ns /

Le

Pa

ys d

’Arlo

n9

Parcours transfrontalier« Clairefontaine – Steinfort – Eischen » Le sentier de Décou-verte « Mirador » est un circuit de 15 km où il y la possibilité de faire les trois boucles séparé-ment (5 km).

Ce parcours associe la nature et le patrimoine tant historique que culturel de la région tout en pas-sant sur des anciens sites indus-triels, religieux et naturels.

Balise : Plaquette « Mirador » sur un support en bois ou en béton – Flèche jaune.

Information au Centre d’Accueil « Mirador »Rue Collart 1 − L-8414 Steinfort+352 (0)26 39 34 08 − [email protected]

Dépliant ( / ) à télécharger sur www.steinfort.lu

Autres idées de parcoursA la sortie du village, direction Eischen, départ des promenades balisées n°6 (2,5 km) et n°7 (4 km) de la « carte de promenades – Arlon » (7,50 €)*. Parking à proximité du Centre d’accueil des prêtres du Sacré–Cœur.

[email protected] − +32 (0)63 21 63 60

luxembourg by cycle (4,90€)* De nombreuses pistes cyclables aménagées sil-lonnent le Grand-Duché de Luxembourg. N°12 départ Clairefontaine & N° 18 départ à Rom-bach-Martelange pour rejoindre la N°17, elles longent le Pays d’Arlon.

*en vente à l’office du tourisme.

Visite guidée sur les bornes de la frontière belgo-luxembourgeoise. Uniquement sur réservation : +32 (0)63 22 15 53.

Par-delà la frontière

Page 10: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Aa

rle

n e

n z

ijn o

mg

ev

ing

D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n

10

Clairefontaine is een gehucht waar zich een belangrijke archeologische site bevindt met de ruïnes van een cister-ciënzerabdij (1247 – 1794). Het is de enige Europese middeleeuwse abdij waarvan de grondvesten niet zijn verbouwd in de loop der tijden. De archeosite is belangrijk omwille van zijn geschiedenis, legenden en unieke ligging. Heel het jaar open, gra-tis toegang.

Vlakbij staat de kapel « Onze-Lieve-Vrouw van de Schone Liefde ». Ze werd gebouwd op de fundamenten van het koor van de abdijkerk (15de eeuw). In de crypte bevindt zich de graftombe van gravin Ermesinde, de stichtster van de abdij en van het Graafschap Luxemburg. Op het domein ontspringt de Sint-Bernardusbron ; deze voedt het waterbekken van het klooster.

de historische site van de Ab-dij van Clairefontaine is gans het jaar vrij toegankelijk van 8u tot 20u. De folder is beschikbaar « in situ » of in de Dienst voor Toerisme Aarlen.

Rondleiding elke zondag van juni tot oktober. Vertrek om 15u, rue du Cloître 33, Clairefontaine [email protected] − +32 (0)63 21 78 02

www.clairefontaine-arlon.be

meer groene adresjes !In het dorpje Frassem (Aarlen), bezoek het Arboretum of ook nog de tuin « Eden », lid Open Tuinen van Belgïe.

ClAiRefonTAine Terug naar

de Middeleeuwen!

Page 11: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

arl

en

en

zijn

om

ge

vin

g

/ D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n11

Grensroute« Clairefontaine – Steinfort – Eischen » : het Mirador ontdek-kingspad is een route van 15 km. U maakt kennis met de natuur en het historische en culturele erfgoed van de streek. Zo komt U langs een postindustriële site, een natuureservaat en religieus erfgoed.

Bewegwijzering : een bordje « Mi-rador » op houten of betonnen palen – gele pijlen.

Voor groot en klein !

Informatie vindt U in het onthaalcentrum Rue Collart 1 − L-8414 Steinfort+352 (0)26 39 34 08 − [email protected]

Folder ( / ) kan eveneens gedownload worden op www.steinfort.lu

meer wandelmogelijkheden Bij het verlaten van het dorp, richting Eischen, vertrekpunt van bewegwijzerde wandelingen n°6 (2,5 km) en n°7 (4 km). Alle details op de wandelkaart « Streek van Aarlen » (7,50€)Parkeergelegenheid vlakbij het onthaalcentrum « Centre d’accueil des prêtres du Sacré-Coeur »

[email protected] − +32 (0)63 21 63 60

luxembourg by cycle (4,90)€* Het Groothertogdom Luxemburg beschikt over een uitgebreid fietsnetwerk.De route PC 12 komt langs Clairefontainte. De PC18 kan je oprijden in Rombach-Martelange om dan via de PC 17 in het verlengde van de Streek van Aarlen te fietsen..

*te koop in Streektoerisme Aarlen.

Stap over de grens

Page 12: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Att

ert

: ve

rte

&

én

erg

iqu

e

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

12

La commune d’Attert rassemble 17 villages et ha-meaux qui composent également le Parc naturel de la vallée de l’Attert. Situé à mi-chemin entre Arlon et Martelange, le parc Naturel occupe une zone char-nière entre la forêt d’Anlier sur sol ardennais d’une part et les célèbres cuestas du Pays lorrain d’autre part. Cette originalité est en bonne partie respon-sable de la grande richesse de son milieu naturel.

Visites guidées sur demande www.aupaysdelattert.

en vélo à la découverte des anciennes et nouvelles énergies dans la vallée belgo-luxembourgeoise.Deux balades cyclistes dans le cadre d’un projet européen, VallEnergie*.energie Tour Attert – ell − 26 km (en boucle)

En suivant les balises

vous pourrez faire des petites pauses pour lire les différents panneaux qui jalonnent le parcours.

Promenade découverte − 45 km (en boucle).Ce circuit n’est pas balisé mais il est disponible sur carte. Il vous em-mène au départ d’Attert à Grendel, Redange-sur-Attert, Noerdange, El-vange, Hovelange, Beckerich, Lischert, Nobressart et Attert. Chemin fai-

sant vous découvrirez la biométhanisation à la ferme, les éoliennes de Reimberg sur la piste cyclable PC 12, un verger solaire, un réseau de chaleur, la reconstitution d’une meule à charbon, les moulins de Lischert et Nobressart.

Le descriptif du circuit + 12 fiches expli-catives sont disponibles à la maison du Parc où il est possible d’emprunter 4 vélos électriques (sur réservation uniquement). Pour la location des vélos, voir aussi p. 40-41.

Asbl Au Pays de l’Attert Voie de la Liberté 107 − 6717 Attertwww.aupaysdelattert.be.

Faites une pause au Moulin de Beckerich (GDL) avec son patrimoine préservé et visitez « La Millegalerie » avec sa salle d’exposition d’art

contemporain. La galerie, claire et lumineuse, donnant sur le jardin, accueille des artistes de la région ou d’ailleurs ! Il est également possible d’y faire une petite balade nature autour de l’étang du moulin. www.dmillen.lu

*Contact VallEnergie : [email protected] − +32 (0)63 22 78 55

ATTeRT Verte & énergique

Page 13: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

tte

rt :

ve

rte

&

én

erg

iqu

e

/ L

e P

ay

s d

’Arlo

n13

Admirez ! « Tontelange à travers cadres » − 5 ou 7 km − Balisage : .

Plusieurs cadres spécialement orientés, ainsi que des pan-neaux de lecture des paysages, vous feront découvrir ce village et ses environs d’une façon tout à fait originale. Circuit à télécharger sur www.attert-tourisme.be

Bougez encore plus ! A pied : la transfrontalière* − 10 km – carte promenades du SI Attert.

En vélo : la route de la cuesta* – 22 km − carte promenades SI Attert.

En vélo : circuit des arbres remarquables*.

Slowly, slowly ! La forêt d’Anlier est l’un des plus grands massifs fores-tiers de Belgique. Elle est désignée site Natura 2000 pour ses nombreuses espèces d’oiseaux qu’elle abrite dont la cigogne noire.

découvrez la forêt d’Anlier à cheval de trait arden-nais ou en calèche. Réservations : Ferme d’ a Yaaz, rue de l’Hermitage – 6717 Heinstert − www.balade-en-foret.be

Faites la promenade n°10 au départ de l’église de Heinstert et allez saluer le « Gros chêne » ! www.attert-tourisme.be

Retour dans le village et repos bien mérité au « Qienboi » pour déguster une tartine accompagnée d’une bonne bièrehttp://qienboi.be

Séjour insolite à la ferme d’a Yaaz, dormez dans une roulotte, un tipi ou un family pod.Voir d'autres hébergements en p. 36-37.

* en vente à la l’office du tourisme et au parc naturel d’Attert.

Page 14: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Att

ert

: g

roe

ne

en

erg

ie t

e o

ve

r !

D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n

14

De gemeente Attert, tegelijkertijd Regio-naal landschap Attertvallei, bestaat uit 17 dorpen en gehuchten. Attert ligt halfweg Ar-lon-Martelange. Het Regionaal Landschap is een scharnierzone tussen het Anlierwoud op Ardense bodem en de bekende cuestas van Lotharingen. Dit verklaart de uitzonderlijke rijkdom van zijn natuurlijk milieu.

Natuurwandelingen met gids op afspraakwww.aupaysdelattert

Met de fiets op verkenning van oude en nieuwe energie-bronnen in de Belgisch-luxemburgse Attertvallei, twee routes in het kader van een Europees project « VallEnergie ». energie Tour Attert – ell − 26 km (fietslus)

Volg de bewegwijzering

en pauzeer even bij de infoborden langs het parcours.

Promenade découverte − 45 km (fietslus).Deze route is niet bewegwijzerd maar is beschikbaar op een kaart. De route vertrekt in Attert en gaat vervolgens naar Grendel, Re-dange-sur-Attert, Noerdange, Elvange, Hovelange, Beckerich, Lischert,

Nobressart en Attert. Onderweg ontdekt u boerderij Faascht en zijn methaangas productie-eenheid, de windmolens van Reimberg langs het fietspad PC 12, een boomgaard met zonnepanelen, een leiding van een verwarmingsnetwerk, de oude molens van Lischert en Nobressart.

De beschrijving van de route + 12 fiches met de technische uitleg zijn verkrijgbaar in het on-thaal van Regionaal landschap Attertvallei. Zij stellen ook 4 e-bikes ter beschikking (reserveren noodzakelijk) . Voor fietsverhuur, zie ook blz 40-41.

Asbl Au Pays de l’Attert Voie de la Liberté 107 − 6717 Attertwww.aupaysdelattert.be

Rust even uit aan de Molen van Beckerich (L). Hij is mooi gerestaureerd en gedeeltelijk ingericht als tentoonstellingsruimte voor he-

dendaagse kunst, de « Millegalerie ». Je kunt er ook een rustige natuurwandeling maken langs het meer van de molen. www.dmillen.lu

*Contact VallEnergie : [email protected] − +32 (0)63 22 78 55

ATTeRT Groene energie te over !

Page 15: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

Att

ert

: g

roe

ne

en

erg

ie t

e o

ve

r !

/ D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n15

Bewonder ! « Tontelange ingekaderd », gemakkelijke wandeling van 5 of

7 km − Bewegwijzering : Verschillende kaders zijn zo geplaatst in het landschap dat ze een levend schilderij vormen. Op sommige plaatsen zijn er ook didactische panelen. Deze wandelroute kan u downloaden op www.attert-tourisme.be

Blijf in bewegingTe voet : de Grenswandeling* − 10 km – Wandelkaaart van het VVV Val d’Attert.

Met de fiets : de cuestaroute* – 22 km − Wandelkaaart van het VVV Val d’Attert

Met de fiets : circuit des arbres remarquables (opmerkelijke bomen)* brochure te verkrijgen in het Frans.

Slowly, slowly ! Het Anlierwoud is één van de grootste woudmassieven van Bel-gië en is een beschermde « Natura 2000 » site omwille van de grote verscheidenheid aan vogels, o.a. de zwarte ooievaar.

ontdek het Anlierwoud met paard en kar of op de rug van een een Ardens boerenpaard. Reservatie : Ferme d’ a Yaaz, rue de l’Hermitage – 6717 Heinstert − www.balade-en-foret.be.

Doe wandeling n° 10 die vertrekt aan de kerk van Heinstert en ga de eerbiedwaardige oude eik « Gros kues » groeten ! www.attert-tourisme.be

Bij uw terugkeer in het dorp Heinstert, loop eens binnen in « Qienboi » en kom terug op adem met een heerlijke boterham en een streekbiertje. http://qienboi.be

logeer eens anders ! Op de boerderij d’A Yaaz kan je overnachten in een echte tipi, in een family pod of een huifkar.

* te koop in Streektoerisme Aarlen of aan het onthaal van Regionaal Landschap.

Page 16: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Att

ert

: b

ea

ux v

illa

ge

s

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

16

Dans chaque village ou hameau, le petit patrimoine est mis en valeur : chapelles, lavoirs, placettes, croix et calvaires…

découvrir Le Centre Robert Schuman (1683) à Attert, tour à tour relais de poste, faïencerie, pensionnat, école… il fut racheté par la commune en 1982. Actuellement les bâtiments rénovés sont réaffectés comme maison communale, centre de visite et maison d’accueil du parc naturel.

Ancienne église Saint-etienne (Attert) : rare exemple en Belgique du style Hallekirche (1581). Très belle porte cloutée et autour de l’église un vieux cime-tière avec des croix en schiste allant du 18e au 19e s.

Les moulins de lischert et de nobressart sont pionniers dans l'utilisation d’énergie renouvable. Sur la façade du moulin de Nobressart, on observe une car-touche avec l’aigle bicéphale autrichien (1776).

Le lavoir-tunnel de lottert, architecture particu-lière qu’on retrouve aussi à Heinstert. Les lavoirs, bas-sins destinés au nettoyage du linge, ont souvent été construits au milieu du 19e s. pour répondre aux normes d’hygiène beaucoup plus strictes.

Le Burgknapp. Cette petite fortification, perchée sur un éperon rocheux, entre Nobressart et Heinstert, est datée du Haut Moyen Age.

La maison Raths (metzert), belle et vaste ferme en-duite et chaulée, est le plus ancien témoin architectural dans le nord du Pays d’Arlon.

A l’occasion de son 20e anniversaire, le Parc Naturel de la Vallée de l’Attert, a édité un très beau fascicule « Monuments et sites remar-quables ». Demandez un exemplaire à [email protected] ou

Circuit « patrimoine et paysages » − 5 km − Balisage :

Faîtes une balade patrimoniale à Nobressart, « Plus beaux villages de la Wallonie ». Ce village est typiquement lorrain par ses façades de crépi coloré avec des portes charretières ou des portes gerbières. Départ à proximité de l’église, suivez le balisage.

ATTeRT Beaux villages & terroir

Page 17: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

tte

rt :

terr

oir

/ L

e P

ay

s d

’Arlo

n17

A mettre dans son panier de pique-nique !

maison Thill : boucherie, charcuterie et salaisons depuis 1936. Rue des 2 Eglises, 201 – 6717 Attert – +32 (0)63 22 56 15 jambon fumé à l’ancienne avec du bois de hêtre sec. la ferme Saur : Rue des 3 Fontaines, 299

6717 Metzert – +32 (0)63 22 29 94 www.saurtilege.be. fromage de vache au lait cru, à

pâte dure et pâte molle, frais ou maquée. epices et Tout, une petite épicerie villageoise avec des produits locaux et bio mais surtout une épicerie fine avec des produits soigneusement sélectionnés.

Ouvert mercredi de 12h à 19h, samedi de 10h à 18h. Rue du Koun, 165 – 6717 Nobressart +32 (0)474 36 12 73 − www.epicesettout.be

miel du Parc naturel de la vallée de l’Attert Rue de l’Eglise 258 − Thiaumont − +32 (0)63 23 25 76

Boutique fine du Canard d’OOuvert jeudi et vendredi de 17h à 19h30 et samedi de 10h à 18h30.Rue de la Schock, 33 − 6717 NOBRESSART − +32 (0)63 22 57 96

Brasserie du lion à PlumeVoie des Pierres, 137 − Post (siège social)+32 (0)497 85 99 32 − www.lion-a-plume.beBières « Métisse », « Carioca » et « Postiche » en vente chez MiOrge MiHoublon et à l’office du tourisme d’ Arlon.

voir d’autres produits du terroir au Pays d’Arlon – p. 35

visitez le centre « voyage au cœur de l’Attert »Saviez-vous que voici 200 millions d’années, Attert était situé sur le littoral d’une mer ? Une scénographie moderne, neuf salles, un film vidéo, des bornes audio en trois langues, des pages géantes apporteront des réponses à bien des questions.Bornes audio en , , .

Centre de visite − Voie de la Liberté 107 – 6717 Attert+32 (0)63 22 78 55 − www.coeurdelattert.be.

Page 18: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Att

ert

: m

oo

ie d

orp

en

D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n

18

In elk dorp of gehucht van de Attertvallei is het landelijke erfgoed gevaloriseerd: kapelletjes, wasplaatsen, weg-kruisen, dorpspleintjes…

ontdekkenHet Robert Schuman Centrum (1683) in Attert was ach-tereenvolgens postrelais, aardewerkfabriek, kostschool, boerderij… Het werd opgekocht door de gemeente in 1982. De gerenoveerde gebouwen herbergen nu het ge-meentehuis, het bezoekerscentrum “Reis in het hart van de Attert” en het Regionaal Landschap Attertvallei.

oude Sint-etienne kerk (Attert) : dit is een in België zeer zeldzaam voorbeeld van een « Hallekirche ». Zeer mooie met nagels beslagen deur in het portaal. Rond de kerk, een oud kerkhof met kruisen in leisteen uit de XVIIIde en XIXde eeuw.

De molens van lischert en nobressart : pioniers in het gebruik van vernieuwbare energie. Op de voorge-vel van de molen van Nobressart, het wapenschild van Oostenrijk met de tweekoppige adelaar (1776).

Het tunnel-washuis van lottert, een bijzondere architectuur die men ook terug vindt in Lischert en Heinstert. De washuizen werden meestal gebouwd in de en XIXde eeuw om epidemieën te vermijden en te beantwoorden aan de nieuwe hygiënische normen.

De « Burgknapp » is een vroeg middel eeuwse ver-schansing, gelegen boven op een uitstekende rots tussen Nobressart en Heinstert.

Huize Raths (metzert) is een imposante hoeve en één van de oudste architecturale getuigen in het noorden van de Streek van Aarlen. Het oudste gedeelte is een schuur waar men de datum 1560 kan lezen boven de schuurdeurbalk.

Ter gelegenheid van zijn 20ste verjaardag in 2014 heeft Regionaal Landschap een smaakvol boekje uitgegeven « Monuments et sites re-marquables ». Vraag een exemplaar aan [email protected] of

doe een landelijke erfgoedwandeling inNobressart, « Eén van de mooiste dorpen van Wallonië » Men ziet er de ty-pische Lotharingse huizen die bepleisterd zijn en in pastelkleuren geschil-derd. Let ook op de stalpoorten en de hoge hooivensters, zij verlenen een dynamisch uitzicht aan de gevels. Bewegwijzerde wandelroute « erfgoed en landschap » van 5 km rond het dorp. Vertrek: dicht bij de kerk. Bewegwijzering :

ATTeRT Mooie dorpen & terroir

Page 19: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

tte

rt :

terr

oir /

De

Str

ee

k va

n A

arle

n19

een picknickmand met …

maison Thill beenhouwerij, charcuterie en gerookte vleeswaren sinds 1936 ! Hesp, gerookt op een vuur van droog beukenhout – Rue des 2 Eglises, 201 – 6717 Attert – +32 (0)63 22 56 15

la ferme Saur : Rue des 3 Fontaines, 299 6717 Metzert – +32 (0)63 22 29 94 www.saurtilege.be – kaas gemaakt met rauwe koe-

melk. Harde of zachte korst. Platte kaas of maquée.

epices et Tout, een kleine dorpskruidenier met vele lokale en bio producten, zorgvuldig gekozen. Specialiteit : kruiden en specerijen. Open op woensdag van 12u tot 19u en zaterdag van 10u tot 18u.

Rue du Koun, 165 – 6717 Nobressart +32 (0)474 36 12 73 − www.epicesettout.be

Honing Regionaal landschap Attertvallei Rue de l’Eglise 258 − Thiaumont − +32 (0)63 23 25 76

fijne kruidenierswaren « Canard d’o »Open op donderdag en vrijdag van 17u tot 19u30,zaterdag van 10u tot 18u30.Rue de la Schock, 33 − 6717 Nobressart − +32 (0)63 22 57 96

Brasserie du lion à PlumeVoie des Pierres, 137 − Post (siège social)+32 (0)497 85 99 32 − www.lion-a-plume.beBieren «Métisse», «Carioca» en «Postiche» te koop bij MiOrge MiHoublon en de Dienst voor Toerisme Aarlen.

Alle streekproducten van bij ons, zie blz. 35

loop eens binnen in het bezoekerscentrum « Reis in het hart van de Attert » Wist u dat Attert 200 miljoen jaar ge-leden gelegen was aan de kust? Een antwoord op die vraag vindt u zeker in een van de 9 zalen waarin thema’s behandeld worden als geologie, de cyclus van water, landelijke architectuur…Een videofilm en audiopalen in 3 talen , , . waaronder Nederlands, maken van uw bezoek een leerrijke belevenis.

Centre de visite − voie de la Liberté 107 – 6717 Attert+32 (0)63 22 78 55 − www.coeurdelattert.be

Page 20: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Au

ba

ng

e, d

u f

er

au

ve

rt

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

20

AuBAnGe Du fer au vert

Riche d’un passé industriel prestigieux, la commune d’Aubange est le trait d’union entre deux influences culturelles et linguis-tiques : la Gaume et le Pays d’Arlon.

Elle est composée de 7 localités qui ont chacunes leur charme :Athus et son parc de détente ;Aix-sur-Cloie « Terre des Saveurs » ;Aubange et le domaine de Clémarais ;Battincourt « La verte vallée et ses sept sources » ;Guerlange « Le Pays des Légendes » ;Halanzy « Sur les traces de nos mineurs» ;Rachecourt « Au pays de la pomme ».

visitez les musées : « l’univers des Pompiers » et « Athus et l’Acier ». (voir p. 38-39)

Promenade Rachecourt, le circuit des arbres remarquables

la cour des grands − 4,5 km − Balisage : rond orange Ce parcours est facile, il propose 90% de nature et 10% de village.

Départ du lavoir situé à l’intersection de la rue de la Cour, rue Basse et rue de la Marne.Commencez par monter sur la gauche et prendre la rue de la Cour qui mène au bois. Arrivé au sommet, sur le plateau, prendre à droite. Marcher ± 150 m sur ce chemin empierré. Attention, bien suivre le balisage. Pénétrer à droite dans cette forêt naturelle (pas de sentier apparent). Vous déambulez sur un itinéraire forestier qui vous conduit à la rencontre des 30 plus beaux arbres de la forêt du Chenoi. Rejoindre le lavoir par l’ancien chemin du Fays (à droite).

Page 21: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

ub

an

ge

, du

fe

r a

u v

ert

/

Le

Pa

ys d

’Arlo

n21

découverte le chemin transfrontalier des mines de fer − 26 km

Ce sentier relie Halanzy en Belgique à Saint-Pancré en France. Il perpétue le souvenir du riche passé minier et sidérurgique de notre région. Le fer franco-belge, a contribué, pendant plus d’un siècle, à la prospérité du « Pays des Trois Frontières ». Une histoire de mines, minières et du fer fort qui ont laissé des traces dans les paysages et forêts. Des variantes permettent d’emprunter des circuits plus courts.

Informations et carte sur www.chemin-des-mines.eu SI d’Aubange – domaine le Clémarais – Aubange+32 (0)63 38 86 54 – www.aubange-tourisme.be Accueil tous les matins de 8h30 à 12h30, du lundi au vendredi. Lieu de départ de plusieurs promenades.

Par-delà la frontièreLe Pays de Longwy est aussi une terre de travail. La sidérurgie en a fait sa ri-chesse et sa renommée. Peu de traces subsistent aujourd’hui de ce glorieux passé, le meilleur témoignage en sont les Vitraux Majorelle. Situés dans les anciens Grands Bureaux des Aciéries de Longwy, ils retracent l’histoire des hommes du fer ainsi que le processus de fabrication de la fonte et de l’acier.

Maison de la Formation − Espace Jean Monnet – F-54810 LonglavilleDurée de la visite : 1 h. Visite guidée en et sur demande au +33 (0)382 24 94 54 ou +33 (0)382 24 27 17. D’autres informations en p.30. − www.ot-paysdelongwy.com

une grande ou une petite faim ? Choisissez parmi les bonnes friteries d’Aubange ou d’Athus et offrez-vous

un moment de détente avec un cornet de frites belges !

Wellness et détenteen lorraine belge comme à la mer ! Le Paradis de Sel s’est installé confortablement dans de vieilles caves voûtées au cœur d’Aubange. Le sel provient de l’Himalaya, de la Mer Morte et de Pologne. Quinze tonnes sont réparties sur les murs et sur le sol pour votre bien-être. Voir aussi p. 40-41.

www. paradis-de-sel.be − [email protected] − +32 (0)63 42 46 86

Page 22: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Au

ba

ng

e, p

osti

nd

ustr

iee

l en

gro

en

De

Str

ee

k va

n A

arle

n

22

AuBAnGe postindustrieel en groen

Het industriële verleden van Aubange maakt deel uit van het collectief geheugen van zijn bevolking. Gelegen in het hart van de Drielandenstreek is Aubange het verbin-dingsteken tussen de Romaanse en Ger-maanse cultuur, Gaume en Arelerland.

Elke deelgemeente weerspiegelt een ander facet :Athus en zijn park langs de rivierAix-sur-Cloie, smaken en streekproductenAubange en het Clémaraisdomein Battincourt, zeven bronnen in een groene valleiGuerlange, legenden en geschiedenis Halanzy en de ijzererts ontginningRachecourt, het dorp van het appelfeest

Bezoeken : de permanente tentoonstellingen « Het universum van de Brandweerman » en « Athus en het Staal » Zie blz. 38-39

Wandelen Rachecourt, wandelen tussen oude

en bijzondere bomen − 4,5 km − Bewegwijzering : ronde oranje circel − Gemakkelijk. 90% natuur, 10%

Vertrek aan het washuis (lavoir) gelegen op het kruispunt van de straten « rue de la Cour », « rue Basse » en « rue de la Marne ». Aan het washuis, links naar boven gaan in de « rue de la Cour »,deze straat komt uit in het bos. Boven op het plateau van de heuveltop, rechtsaf slaan. Gedurende ± 150 m op deze stenen weg blijven. Let goed op de bewegwijzering. Nog een keer rechts af slaan in een klein wegeltje dat u tot bij de 30 mooiste bomen van het bos van Chenois brengt. U komt terug bij het washuis via de weg aan uw rechterkant, « chemin du Fays ».

Page 23: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ A

ub

an

ge

, po

sti

nd

ustr

iee

l en

gro

en

/

De

Str

ee

k va

n A

arle

n23

nieuw ! Het ontdekkingspad « ijzermijnen » − 26 km

Dit grensoverschrijdende pad van 26 km verbindt Halanzy(Bel-gië) met Saint-Pancré (Frankrijk), het wil de herinnering aan de vroegere ijzermijnen in deze streek levendig houden. Het Bel-gisch-Franse ijzer heeft gedurende meer dan een eeuw voor welvaart gezorgd in de Drielandenstreek.

Deze route doorkruist ook verschillende bossen die vanuit biolo-gisch oogpunt zeer waardevol zijn. U ontdekt plaatsen waar het oppervlakte ijzer ontgonnen werd, ingangen van mijnen, ertsko-kers, wasplaatsen van ijzererts en opmerkelijke landschappen.

Informatie en kaart op www.chemin-des-mines.eu VVV Aubange – domaine le Clémarais – Aubange+32 (0)63 38 86 54. − www.aubange-tourisme.be Open elke morgen van 8.30 tot 12.30, van maandag tot vrijdag. Tijdens de paasvakantie en in juli/augustus: ook open op zater-dag en zondag van 8.30 tot 12.30 maar gesloten op woensdag. Het Clémarais domein is het vertrekpunt van verschillende bewegwijzerde wandelingen.

Steek de grens over De streek van Longwy maakte evenals Athus deel uit van het industriebekken waar voornamelijk staal werd gepro-duceerd. Er blijven nog maar weinig sporen van over in het landschap. Alleen de beroemde glasramen van Majorelle getuigen van dit rijke indus-triële verleden. Zij zijn te zien in de voormalige “Grands Bureaux” van de staalfabrieken van Longwy. Op de glas-ramen is het leven van arbeiders uitge-beeld, het gieten van ijzer en staal enz.

Maison de la Formation − Espace Jean Monnet – F-54810 LonglavilleDuur van het bezoek : 1u.Op afspraak, rondleidingen met gids in of Inlichtingen : +33 (0)382 24 94 54 ou +33 (0)382 24 27 17. Zie ook op blz. 30 − www.ot-paysdelongwy.com

Grote of kleine honger? Je moet nooit ver lopen in Aubange om een goede frituur te vinden! Volg

je neus en geniet van puntzak heerlijk knapperige Belgische frietjes!

Wellness en ontspanning.in lotharingen zoals aan zee ! Het « Paradis de Sel » (zoutparadijs) is geïnstalleerd in de overwelfde kelders van een burgerhuis in het centrum van Aubange. Voor het welzijn van de bezoekers, zijn vijftien ton zout van de Himalaya, de Dode Zee en Polen, verspreid op de grond en tegen de muren. Ademhalen is er heerlijk en een gevoel van welbehagen blijft niet lang achterwege. Zie ook blz. 40-41.

www. paradis-de-sel.be − [email protected] − +32 (0)63 42 46 86

Page 24: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Ma

rte

lan

ge

, au

ur

du

pa

rc n

atu

rel

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

24

mARTelAnGe Au cœur du parc naturelCette commune fait partie du Parc Naturel Haute Sûre Forêt d’Anlier dont la majeure partie est si-tuée en Ardenne. La partie méridionale se situe en Lorraine belge. La géologie, le climat et les pra-tiques agricoles ou sylvicoles ont façonné au cours du temps des milieux naturels riches d’une diversité étonnante d’habitats et d’espèces (sites Ramsar et Natura 2000) comme la loutre ou la cigogne noire.

La maison du parc naturel est installée dans l’ancien moulin kuborn (18e s.), entièrement rénové en 2005. On peut y voir, à travers une scéno-graphie moderne, différentes facettes du territoire telles que : l’histoire, le patrimoine, les vieux métiers, les traditions, la gastronomie... Découvrez également une exposition permanente consacrée au fonctionnement et à l’utilisation des anciens moulins à eau.

Contacter le parc naturel : +32 (0)63 47 74 77 ou [email protected]

Continuez votre visite avec la Balade des oiseaux qui se par-court sur une passerelle suspendue située entre le moulin Kuborn et le parc de la Tannerie. On y observe une vaste zone humide où la faune et la flore naturelle ont repris leur place. Des panneaux didactiques décrivent les oiseaux qu’on peut y obser-ver ou entendre. Une tour haute de 28 m permet aux visiteurs d’embrasser d’un seul regard la vallée et le village de Martelange. Continuez la balade jusqu’au parc de la Tannerie, tour à tour ré-serve naturelle, agréable parc de détente et… lieu légendaire.

faire le Circuit des légendes* − Il s’agit d’allier le plaisir de la découverte et de la balade à celui de la culture... En voiture et à pied, des sites légen-daires à découvrir des deux cotés de la frontière belgo-luxembourgeoise.

GoûterLe bon pain et les délicieuses tartes aux fruits de

l’artisan boulanger Stouvenacker. Salon de consommation. Ouvert de 7h à 12h30 et de 13h30 à 19h. Fermé mercredi. Route de Bastogne – 6630 Martelange − + 32 (0)63 60 01 57 www.patisserie-stouvenacker.com

Les bonnes saucisses fumées et autres charcuteries de la Boucherie Schrobiltgen. Fermé dimanche après-midi, lundi matin et mardi matin. Grand’rue 24A – 6630 Martelange – + 32 (0)63 60 18 06.

Autres produits du terroir voir p. 35.

*CD et cartes en vente à la Maison du Parc et à l'office du tourisme.

Page 25: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

art

ela

ng

e, a

u c

œu

r d

u p

arc

na

ture

l /

Le

Pa

ys d

’Arlo

n25

l’ancienne ligne vicinale 618, qui relie Martelange à Bastogne est actuellement un pré-Ravel. La section de Radelange – Hompré suit la plupart du temps la vallée de la Sûre et présente un dénivelé de 80 m sur les 17 km de trajet. Une belle découverte, offrant une balade accessible en pleine nature ardennaise.

Route à télécharger sur www.velo-ravel.be/site webbra-vel/ravel_vauxssure.pdf

Location de VTT (15 adultes et 3 enfants) au centre sportif Im Wohr, SI de Martelange − rue de Radelange, 43A +32 (0)63 60 08 60.

Cyclolégendes dans le parc naturel Haute Sûre

Forêt d’Anlier : 4 itinéraires bali-sés, de 35 à 65 km en boucle, re-lient les villages du « Circuit des Légendes ». La boucle 2, la plus verte, prend son départ à la maison du parc à Martelange, chemin du Moulin 2 à Martelange. Elle longe d’abord la Sûre et vous emmène en forêt pendant 42 km. Pour cyclistes avérés. A télécharger sur www.parcnaturel.be.

17 balades en Grande forêt d’Anlier 7 balades pédestres, 6 circuits VTT en 3 randon-

nées équestres. www.grandeforetdanlier.be

La Maison du Parc Naturel Haute Sûre Forêt d’Anlier est ouverte au public du lundi au ven-dredi, de 9h à 12h30 et de 14h à 17h. GPS Garmin eTrex30 en prêt dans la maison du parc, à réserver au +32 (0)63 45 74 77.

Au Zoli Poney activités avec et autour du poney avec les petits bouts à partir de 2 ans. Location de poneys pour balade en famille. www.zoliponey.com

Vélo en famille

Page 26: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Ma

rte

lan

ge

, cit

é a

rdo

isiè

re

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

26

En 1839, le village de Martelange se scinde en deuxentités : Martelange devient belge ainsi que l’actuelle N4, tandis qu’au-delà de cet axe, Haut-Martelange et Rombach demeurent au Grand-Duché.Le village fut de 1830 à 1986 un haut lieu de l’indusrie ardoi-sière, source de produits de qualité renommés bien au-delà de nos frontières.

le patrimoine de martelange, balade mP3Départ : Maison du Parc Haute Sûre Forêt d’Anlier. Voir p. 25.Durée : 1h – distance 2,3 km.

Cette balade vous fait passer par le monument national des Chas-seurs Ardennais*, la sculpture en schiste, l’église, et le Parc de la Tannerie. Balade à télécharger en format MP3 ou en PDF sur

Par-delà la frontièremusée de l’Ardoise(Haut-Martelange au GDL)

Sur un site de 8 ha et avec plus de 22 bâtiments, le Musée de l’Ardoise reflète l’image d’une industrie typique de 1900. La visite du site permet d’illustrer avec beaucoup de détails intéressants l’extrac-tion de l’ardoise et sa transformation en produit fini. Les dernières ardoisières du Haut-Marte-lange ferment en 1986.

Ouverture du site :Mai -> octobre : tous les 1ers dimanche du mois de 14h30 à 18h00. Juillet – août : tous les dimanches et les mercredis à 15h00 uniquement pour une visite guidée.

Informations : Musée de l’Ardoise − maison 3 − L-8823 Haut-Martelange+352 (0)23 64 01 41 − [email protected] − www.ardoise.lu

(*) Le monument national des Chasseurs Ardennais est érigé en 1952. Transformé et déplacé sur son site actuel en 1974. L’imposant sanglier de bronze illustre l’em-blème et la devise des Chasseurs Ardennais « Résiste et mords ».

mARTelAnGe La cité ardoisière

Ouvert sur demande pour les groupes.

Page 27: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

art

ela

ng

e, c

ité

ard

ois

ère

/ D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n27

In 1839 wordt het dorp Martelange verdeeld tussen België en Luxemburg: aan de ene kant van de N4, Belgisch Marte-lange; aan de andere kant Boven-Martelange en Rombach op Luxemburgs grondgebied. De leisteenontginning was een belangrijke industrie van 1930 tot 1986. Ook ver over de grenzen kende men dit Ardense bouwmateriaal van hoge kwaliteit. Vandaar dat men Martelange nog altijd de « cité

ardoisière » noemt.

verken de geschiedenis van martelange met je MP3 – speler.

Vertrek : onthaalcentrum Regionaal Landschap Boven-SureAnlierwoud, chemin du Moulin 1Duur : 1u – afstand 2,3 km

In het voorbijgaan : het monument van de Ardense jagers*, een beeldhouwwerk in leisteen, de kerk, het Tanneriepark. De wandeling kan in MP3 formaat of als PDF document ge-download worden op www.parcnaturel.be

Aan de andere kant van de grensHet eco-museum van de leisteen(Boven-Martelange in Luxemburg)

Het museum ligt verspreid over een terrein van 8ha waarop zich ook 22 gebouwen bevinden. De site geeft een goed beeld van een typische industrie rond 1900. Van de leisteenontginning tot de productie van het afgewerkt product, elke etappe wordt hier in dit museum sprekend voorgesteld. De laatste leisteen-groeven van Boven-Martelange sloten in 1986.

Openingsuren :Mei -> oktober : elke 1ste zondag van de maand van 14u30 tot 18u.Juli-augustus : alle zondagen en woensdagen om 15u uitsluitend voor een rondleiding met gids.

Inlichtingen : Eco-Museum van de LeisteenHuis 3 − L-8823 Boven-Martelange+352 (0)23 64 01 41 − [email protected] − www.ardoise.lu

(*) Het nationale monument van de Ardense werd opgericht in 1952. Sinds 1974 staat het indrukwekkende bronzen everzwijn langs de N4. De strijdkreet en het devies van de Ardense Jagers was : « Vecht terug en bijt ».

mARTelAnGeEen verhaal van leisteen en

grenzen

Open op aanvraag

voor groepen

Page 28: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Ma

rte

lan

ge

in h

et

ha

rt v

an

he

t R

eg

ion

al L

an

dsc

ha

p

De

Str

ee

k va

n A

arle

n

28

Martelange is gelegen in het Regionaal Landschap Anlierwoud Boven-Sure. Het grootste gedeelte maakt deel uit van de Ardennen. Het zuidelijk ge-deelte ligt in Belgisch Lotharingen. Verschillende factoren zoals de bodemgesteldheid, het klimaat, de land- en bosbouw, liggen aan de oorsprong van een rijke verscheidenheid aan natuurlijke milieus met een bijzondere flora en fauna (otter, zwarte ooievaar…)

Het onthaal van dit Regionaal landschap is ondergebracht in de ge-restaureerde kubornmolen (18de eeuw). Een gedeelte van de ruimte is in-gericht als bezoekerscentrum die de verschillende facetten van de streek belichten: geschiedenis, oude beroepen, tradities, gastronomie. Er loopt tevens een permanente tentoonstelling over de werking en het gebruik van oude watermolens. Neem contact op met Regionaal Landschap +32 (0)63 47 74 77 of via [email protected]

Goed idee voor natuurliefhebbers ! Ga verder en doe de vogelwandeling. Deze bevindt zich op de loopbrug die gespannen is tussen de Kubornmolen en het Tannerie-park. Beneden zie je een biotoop (natte weide) waarvan de fauna en de flora heel bijzonder zijn. Op de didactische panelen staat uitleg over de vogels die men hier kan observeren of horen. U kan ook de 18 m hoge toren beklimmen en genieten van een uitzicht over de vallei en het dorp Martelange. U kan deze wandeling op de begane grond verlengen in het Tanneriepark, natuurreservaat en wan-delgebied. U kunt er ook kennismaken met een populaire legende van Martelange.

doen Het legendencircuit − Dit is een route die ontdekkings- en wandel plezier met elkaar verzoenen… Kaarten en CD te koop in Regionaal Landschap en in Streektoerisme Aarlen.

Proeven Het lekkere brood en de zalige fruittaarten van ambachtelijke bakker Stouvenacker. Open van 7u tot 12u30 en van 13u30 tot 19u. Verbruikzaal. Gesloten op woensdag.

Route de Bastogne – 6630 Martelange − www.patisserie-stouvenacker.com

De lekkere rookworsten en andere charcuterie van beenhouwerij Schro-biltgen. Gesloten op zondagnamiddag, maandag en dinsdagmorgen.

Grand’rue 24A – 6630 Martelange – + 32 (0)63 60 18 06.

meer streekproducten , zie blz. 35.

mARTelAnGe in het hart van het

Regionaal Landschap

Page 29: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

art

ela

ng

e in

he

t h

art

va

n h

et

Re

gio

na

l La

nd

sch

ap /

De

Str

ee

k va

n A

arle

n29

de oude tramlijn 618 die Martelange verbond met Bastogne is nu een pre-RAVEL pad, alleen toegankelijk voor wande-laars, fietsers en ruiters. Van Radelange tot Hompré, 17 km, loopt dit pad door de vallei van de Sûre; het hoog-teverschil is amper 70 m. Een mooie fietservaring die voor iedereen toegankelijk is in de mooie Ardense natuur. Ideaal voor families met kinderen.

U kunt deze route downloaden op www.velo-ravel.be (op de kaart van Wallonië, klik op het pad tussen Martelange en Bastogne > PDF met beschrijving van de route)

Verhuur van MTB (15 volwassenen en 3 kinderen) in het sportcentrum en VVV van Martelange « Im Wohr », rue de Radelange, 43A+32 (0)63 60 08 60.

Cyclolégendes in Regionaal Landschap Boven-Sure

Anlierwoud : 4 bewegwijzerde fietslussen van 35 tot 65 km die de dorpen van het « Legendencircuit » met elkaar verbinden. Fietslus n°2 is de groenste en meteen ook de sportiefste route. Ze vertrekt in Martelange, chemin du Moulin 2. U fietst gedurende 42 km door het Anlierwoud . Een aanrader voor ervaren fietsliefhebbers. Down-load deze fietstochten op www.parcnaturel.be

17 tochten in het Anlierwoud 7 wandelingen, 6 MTB routes en 3 ruitertochten.

www.grandeforetdanlier.be

Het onthaal van Regionaal Landschap Boven – Sure Anlierwoud is open van maandag tot vrij-dag van 9u tot 12u30 en van 14u tot 17u. U kan er een GPS Garmin eTrex30 lenen. Reserveren noodzakelijk +32 (0)63 45 74 77.

Au Zoli Poney : activiteiten met en rond pony's voor kindjes vanaf 2 jaar. Verhuur van pony's voor een wandeling met de hele familie. www.zoliponey.com

Fietsen

Page 30: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Me

ssa

ncy

, ch

arm

an

te e

t g

oru

ma

nd

e

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

30

Messancy a le privilège de prétendre au titre de très ancienne localité. En 1096, un premier docu-ment officiel, une bulle du pape Urbain Il, fait ré-férence au nom de Messancy. Commune de type rural naguère, elle devint, commune dortoir des usines sidérurgiques d’Athus, de France et du Grand-Duché tout proche. Cette spécificité dura un siècle et d’imposantes villas de belle qualité té-moignent de ce passé prestigieux.

Parcours thématiques via des visites guidées du cercle d’histoire (www.messancy-histoire.be ou +32 (0)63 38 76 19) ou avec votre smart-phone en suivant le réseau I-Beaken.

Circuit pédestre − 10 km − Balise : Il s’agit d’une promenade qui vous em-mène rapidement hors du village pour découvrir de belles chapelles, des croix et des calvaires. Vous emprunterez égale-ment la chaussée romaine Metz-Tongres qui traversait Arlon. Découvrez des vues imprenables sur le village voisin et sur la campagne environnante. Départ : devant l’église de Sélange.

Sur ce parcours, dégustez une bonne bière artisanale ou savourez un plat typique de notre région à la ferme des 4 Vents à Sélange. Cet établissement, labellisé « Bistrot de Terroir », cuisine les produits de la ferme (fromage, viande). Ouvert 7j/7j de 8h à 22h. Info voir p.34.

Il existe trois autres circuits dans la commune de Messancy. Les supports sont téléchargeables sur www.arlon-tourisme.be

Par-delà la frontièreLongwy fut construite selon les plans de Vauban en 1679 lorsque Louis XIV décide d’y établir une nouvelle place forte. Ces fortifications sont inscrites sur la Liste du Patrimoine mondial de l’UNESCO depuis 2008.

Au 18e et 19e s., Longwy est également considérée comme une ville faïencière qui perdure jusqu’à nos jours. Découvrez plus de 200 ans d’histoire au musée des Emaux et Faïences.

www.museedesemaux.com Adresse : Porte de France – rue de la Manutention – F-54000 Longwy. Durée de la visite : 1h30. Visite guidée sur demande en , , et . D’autres informations en p.21. ou sur www.ot-paysdelongwy.com.

meSSAnCy Charmante et gourmande

Page 31: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

essa

ncy

, sh

op

pin

g e

t d

éte

nte

... /

Le

Pa

ys d

’Arlo

n31

Situés le long de la « Route d’Arlon » de nombreuses boutiques, centres commerciaux dont le shopping Cora offrent aux chalands un agréable moment de détente dans une rue couverte.

Le centre Mc Arthur Glen propose également des marques de luxe à prix réduits.

Coin bambinsLe parc Mathelin est aménagé en plaine de jeux publique avec un

terrain multisports. Cet endroit tient son nom de la famille noble « de Mathelin », ayant vécu au village et les derniers propriétaires du château qui se tenait à cet endroit. Les tours visibles aujourd’hui sont les seul vestiges qui ont pu être restaurés suite à l’incendie

du château.

découvrez le geocaching !Laissez-vous tenter par une chasse au trésor à l’aide d’un GPS ou d'un smartphone. Le but est rejoindre des coordonnées spécifiques et de trouver la géocache (boîte) qui y est dissimulée.www.geocaching.com

HébergementRelax & Cook : ce gîte offre une infrastructure relaxante comme le sauna, le hammam, le jacuzzi… Il propose également des ateliers culinaires sur demande.

www.relaxandcook.com

voir d’autres hébergements en p. 36-37.

Shopping

Page 32: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/ M

ess

an

cy, e

en

ch

arm

an

te g

em

ee

nte

me

t st

ijl D

e S

tre

ek

Va

n A

arle

n

32

Messancy, één van de oudste gemeenten in de Drielandenstreek, wordt voor het eerst vermeld in een bulla van paus Urbanus II (1096).Tijdens de hoogtijd van de staalindustrie in Athus en het nabijgelegen Groothertogdom Luxemburg en Frankrijk, vestigden zich vele rijke industriëlen in Messancy. Gedurende deze periode, een eeuw lang, worden er in en rond Messancy imposante « villa’s » gebouwd.

Thematische wandelingen en rondleidingen (Frans gesproken) : be-zoek de website van de Historische Kring van Messancy (www.messan-cy-histoire.be ou +32 (0)63 38 76 19) of gebruik uw smartphone en het netwerk I-Beaken. (Er is ook een I-Beaken parcours in de stad Aarlen).

Wandeling in Sélange − 10 km − Bewegwijzering : Dit is een wandeling die U snel uit het dorp loodst om vlug in open landschap te be-landen. Hier komt U langs kapelletjes en de typische wegkruisen. U wandelt over een fragment van de Romeinse heerweg, Metz-Tongeren, die ook door Aarlen loopt. Mooie vergezichten over de omlig-gende dorpjes en het typische « gordijn-landschap » van Belgisch Lotharingen.Vertrek : aan de kerk van Sélange.

Een aanrader ! Deze wandeling komt langs de « Ferme des 4 Vents », een taverne met het label « Bistrot du Terroir ». U kunt er een streekbiertje proeven of een typisch gerecht van de streek eten ; Belgische keuken met vlees of kaas van de boerderij. Open 7d/7d van 8u tot 22u. Meer informatie blz. 34

De 3 andere wandelroutes in de gemeente Messancy kan u downloaden op www.arlon-tourisme.be

Over de grens Longwy werd gebouwd volgens de plannen van Vau-ban. In 1679 beslist Lodewijk XIV hier een nieuw fort op te richten. Deze Vauban vesting staat sinds 2008 op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. Tijdens de 18de en 19ste eeuw wordt Longwy beschouwd als een be-

langrijk aardewerkcentrum. Het porselein van Longwy geniet nog altijd van een zekere beroemdheid. Ontdek zijn 200 jarige- geschiedenis in het museum « Emaux et Faïences »

www.museedesemaux.com Adresse : Porte de France – rue de la Manutention – F-54000 Longwy. Rondleiding : 1u30.Op afspraak, rondleidingen met gids in , , of . meer informatie op p 21 of op www.ot-paysdelongwy.com.

meSSAnCy Een charmante gemeente

met stijl !

Page 33: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

ess

an

cy, e

en

ch

arm

an

te g

em

ee

nte

me

t st

ijl /

De

Str

ee

k va

n A

arle

n33

Langs de « route d’Ar-lon », richting Messan-cy, zijn er een hele-boel grote winkels en winkelcentra gevestigd. In Cora

vindt je zowel boetieks als winkelketens. In het Outlet Cen-ter Mc Arthur Glenn kan je luxe merken kopen aan een klein prijsje !

Ravotten In het Mathelinpark is er een leuke speeltuin en een sportterrein. Picknick tafels zijn voorzien. De twee gerestaureerde torens in het park herinneren aan de adellijke familie Mathelin, de laatste Heren die in het voormalige kasteel hebben verbleven.

ontdek een nieuwe sport : geocaching !Doe de kinderen en jezelf plezier, ga op schattenjacht met geocaching !Gebruik uw GPS systeem of smartphone en vind een schat in een « geocache » (een doosje) !www.geocaching.com

overnachten met klasse Relax & Cook : Deze va-kantiewoning biedt alle comfort om te ontspannen : sauna, hamman, jacuzzi….

Op aanvraag worden er ook kookworkshops georganiseerd.www.relaxandcook.com

meer overnachtingsmogelijkheden op blz. 36-37.

Shoppen en ontspannen ...

Page 34: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Sa

ve

urs

& t

err

oir

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

34

SAveuRS & TeRRoiR Les établissements labélisés du terroir

Bistrot de terroir / « Bistrot de terroir »Le Pays d’Arlon compte deux établissements labellisés « Bistrot de Terroir ». Découvrez ces lieux où l’on déguste avec plaisir une bonne bière artisanale ou un savoureux plat typique de notre région. In de streek van Aarlen hebben twee tavernes het label « Bistrot de Terroir » verkregen. Het zijn gelegenheden waar je met plezier een ambachtelijk streekbier of een typisch streekgerecht proeft.• le Belvédère rue du Marché au beurre, 14 – 6700 Arlon +32 (0)63 23 27 12• ferme des 4 vents rue des 4 vents, 16 – 6781 Sélange +32 (0)63 38 96 56 et www.fermedes4vents.be

Ambassadeur du maitrank / maitrank ambassadeur Le Maitrank, cet apéritif typique du Pays d’Arlon, est une boisson de mai (voir recette* du Maitrank). En 2013, le label « Ambassadeur du Maitrank » voit le jour. Cette initiative vise à récompenser et à reconnaître les établissements Ho.Re.Ca qui proposent du Maitrank artisanal. Maitrank of Meidrank is een typisch aperitief van de streek van Aarlen (zie ook recept* Maitrank) Om onze Maitrank nog beter te promoten creëert Streektoerisme Aarlen in 2013, het label « Maitrank Ambassadeur ». Het beloont tevens de Ho.Re.Ca zaken die een ambachtelijk bereidde Maitrank op de kaart zetten.

La liste des labellisés est disponible dans notre au bureau d’accueil ou surAl onze Maitrank ambassadeurs zijn te vinden op

<- Cette plaque est apposée dans les établissements du Pays d’Arlon où l’on peut goûter du Maitrank maison. Dit bordje is bevestigd aan de gevel van cafés en res-taurants in de streek van Aarlen waar men Maitrank van het huis kan proeven.

maitrank / Waar maitrank kopen ?Le Maitrank est un apéritif typique du Pays d’Ar-lon. Ce produit artisanal et naturel est élaboré à base de vin blanc sec, parfumé par l’aspérule odorante (Asperula Odorata) Maitrank is een typisch aperitief van de Streek van Aarlen. Het wordt ambachtelijk bereid met droge witte wijn waarin men het kruidje Lievevrouwebedstro (As-perua odorata) laat trekken. − www.maitrank.be

Maitrank « Maison » à déguster dans les bistrots régionaux. Maitrank « van het huis » kan je proe-ven in lokale cafés.• Maitrank Manigart – +32 (0)63 22 02 56 www.maisonmanigart.be• Maitrank Ridremont – +32 (0)61 65 85 95 www.arelmaitrank.be• Maitrank L’Aspérule – +32 (0)63 45 00 45

*Recette du maitrank / Zelf maitrank maken- 1 L de vin blanc / witte wijn Elbling

ou/ of Rivaner- 12 brins d’aspérule odorante avec

les fleurs non écloses/ 12 takjes Lievevrouwebedstro waarvan de bloemhoofdjes nog dicht zijn

- 50g de sucre / suiker- 5cl Cognac ou / of Armagnac- 1 orange en tranches / appelsien in

schijfjesLaissez macérer le tout pendant 48h, puis filtrez la macération et embouteillez / Gedurende 48 u laten trekken, dan filteren en op flessen trekken.

Page 35: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ E

en

str

ee

k m

et

sm

aa

k. T

err

oir.../

De

Str

ee

k va

n A

arle

n35

een STReek meT SmAAk. TeRRoiR...epiceries, Charcuteries, Salaisons − fromages ... / kruideniers, Beenhouwers, Gerookte vleeswaren – kazen…

• La Fromagerie Grand Rue, 38 − Arlon+32 (0)63 21 79 69 − www.lafromagerie.be• Tout un Fromage Rue du Marché au

Beurre, 25 − Arlon − +32 (0)63 57 91 50 www.tout-un-fromage.be

• Le Canard d’O Rue des Martyrs, 3 − Arlon +32 (0)63 22 50 15 − www.lecanardo.be• Epicerie Terre et Terroir Rue Saint-Nicolas, 13 − Autelhaut +32 (0)495 41 26 22 www.epicerie-terre-et-terroir.be• Boucherie Dhaeze Rue Nicolas Schnock, 2 − Fouches +32 (0)63 23 73 62 (ouvert le dimanche.)• Boucherie-charcuterie « les Saveurs de Gaume » Place du

Kiosk − Halanzy +32 (0)63 67 85 79 • Boucherie Schmit Rue des Bouchers, 2 − Martelange +32 (0)63 60 01 33• Epicerie « Le marché des saveurs » Rue Claie, 1C − Aix-sur-Cloie +32 (0)63 44 47 99 www.le-marche-des-saveurs.eu• Epicerie fine Pass’Art Rue Grande, 86 – Messancy+32 (0)498 68 94 15 − http://epiceriepassart.be

Bières artisanales / Ambachtelijke bieren

• MiOrge MiHoublon Zone artisanale de Weyler, 43 − Arlon − +32 (0)473 42 58 36

[email protected] www.miorgemihoublon.be. Magasin de bières artisanales sélection-

nées dans 28 brasseries belges avec une cave à gueuze. La brasserie du lion à plume y vend ses bières (Voir p. 17). Spe-ciaalzaak met een groot aanbod aan am-bachtelijke bieren, een selectie uit 28 Bel-gische brouwerijen, geuskelder. De bieren van Brasserie du Lion (Zie blz. 19) zijn hier te koop.

• Arelbières Rue Léon Castilhon, 60 − Arlon +32 (0) 472 69 96 23 (sur r.d.v.) Bière ambrée amberkleurig bier « Cuvée

d’Ermesinde » et bière à l’Aspérule en geparfumeerd met Lievevrouwebedstro « Saison de Mai ».

jus de fruits / fruitsappen• Rachecourt Jus La Strale, 254 − Rachecourt /fax +32 (0)63 67 76 68 www.rachecourt-jus.be

• Gaume Jus de pomme Capelle Rue de Moulin 2 − Halanzy +32 (0)63 67 72 70

Chocolat / Chocolade• Maison Pomba Grand’rue, 18 − Arlon +32 (0)63 22 42 99 (Pralines au Mai-trank. Pralines met Maitrankvulling).

Produits fermiers / Producten van de boerderij

• Barnichèvre Am-Eck, 27 − Autelbas +32 (0)498 38 59 64. Produits laitiers de

chèvre et produits du terroir en vente à la ferme. Ouvert le sam. de 15h30 à 17h30 et le dim. de 8h à 11h. Geitenkaasjes en andere streekproducten te koop op de boerderij. Open op zaterdag 15u30-17u30, zondag 8u-11u.

• ferme « les Bleuets » (bio-LABEL, magasin à la ferme Winkel op de boerderij),

rue Welschen, 101 − Longeau +32 (0)63 38 79 38 • Ferme des Quatre Vents Rue des

Quatre Vents, 16 − Sélange /fax +32 (0)63 38 96 56. (voir p. 30 − Zie blz 32).• Ferme Saur Rue des 3 Fontaines, 269 −

Metzert − +32(0)63 22 29 94 www.saurtilege.be. (voir p. 17 − Zie blz 19).

Fiche « produits du terroir » disponibles au bureau d’ac-cueil ou sur notre site. U kan een fiche met onze streek-producten downloaden op Concoctez des recettes du terroir tout au long de l’année suivant la saison. Achetez la farde gourmande conte-nant 11 fiches recettes au prix de 10 €.Bereid zelf onze typische streek- enseizoengebonden keuken. Koop onze « lekkere recepten » map voor 10 € (11 geïllustreerde streekrecepten , .)

ReduCTion de 2 €. Valable jusqu’à épuisement de stock.

koRTinGSBon van 2 €, geldig tot de voorraad strekt.

Page 36: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

He

be

rge

me

nts

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

36

ARlonBest Western Hôtel Arlux *** Schoppach, rue de Lorraine − 6700 Arlon+32 (0)63 23 22 [email protected]/hotelarlux78

Hostellerie du Peiffeschof ***Chemin du Peiffeschof, 111 − 6700 Arlon+32 (0)63 41 00 [email protected]

Hôtel Trulli **Avenue Nothomb, 2 − 6700 Arlon+32 (0)63 21 81 [email protected] − www.trulli.be18

ecu de Bourgogne ** Place Léopold, 9 − 6700 Arlon+32 (0)63 22 02 2214

Appart City Porte de luxembourg **Rue Zénobe Gramme, 17 − 6700 Arlon+32 (0)63 24 23 [email protected] − www.appartcity.com116

ATTeRTAuberge du val d’Attert **Am Bayerchen, 95 − sur N46717 Metzert (Attert)+32 (0)63 21 64 [email protected] − www.valdattert.be6

AuBAnGele Pôle européen ****Mont Saint Martin (P.E.D.) − 6790 Aubange+32 (0)63 38 01 [email protected]

Hostellerie le Claimarais *** Rue de Clémarais, 30 − 6790 Aubange+32 (0)63 37 11 [email protected] − www.claimarais.be9

mARTelAnGeHôtel vertige des Saveurs Brasserie Grill n4Rue Roche Percée, 1 − 6630 Martelange+32 (0)63 60 04 [email protected]

meSSAnCyBest Western Hôtel Arlon ***Aire de la Victoire (sur la E411/E25)6780 [email protected]/hotelarlon58

les Blés d’or *** Rue des Blés d’Or, 15 − 6780 Messancy+32 (0)63 22 52 [email protected]

HéBeRGemenTS TouRiSTiQueS − HôTelS eT APPART HôTel /oveRnACHTinGSmoGelijkHeden − HoTelS en APPART HoTel

HeBeRGemenTS / oveRnACHTen

GiTeS / vAkAnTieWoninGenARlonAn der Hetchegaass Rue des Capucins, 20 − 6700 Arlon+32 (0)63 21 81 [email protected] − www.gitearlon.be 3 9

Comme à la mer Rue du Vicinal, 71 − 6700 Bonnert+32 (0)63 23 50 13 ou +352 621 43 23 37 [email protected] studio / 3-5

la maison d’emma Rue de la Platinerie, 15 − 6700 Arlon+32 (0)470 53 59 [email protected] − www.lamaisondemma.be2 gites / 4-6

ATTeRTA la Bédé Rue Bredewee, 369 − 6717 Attert+352 26 65 04 26 ou +352 691 70 68 [email protected] 6-8

Page 37: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ O

ve

rna

ch

ten

/ D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n37

An der Pesch Rue des Prés, 251 − 6717 Attert+32 (0)63 22 26 17www.giteattert.be − [email protected] 2-4

de la Schock Rue de la Kwert ,330 − 6717+32 (0)63 22 25 [email protected] 7

le gite à la ferme d’A yaaz Route de l’Hermitage, 344 − 6717 Heinstert+32 (0)479 30 73 [email protected] − www.baladeenforet.be4 8-9

la fermette Rue du Koun, 140 − 6717 Nobressart+352 80 95 [email protected] − www.nobressart.com2 4-5

la kwert Rue de la Kwert, 208 − 6717 Nobressart+32 (0)63 21 70 31 − [email protected] 4-6

Chez irma Voie des Champs Mêlés − 6717 Post+32 (0)63 60 15 [email protected] − www.chezirma.be2 5-7

le Parettois Sentier Saint-Fiacre, 91 − 6717 Parette-Nothomb+32 (0)496 76 36 [email protected] − www.leparettois.be 6 16

Gîte l’Aspérule Rue de la Rigole, 374 − 6717 Heinstert+32 (0)478 64 98 48 (après 18h)[email protected] − http://gitelasperule.be4 8

mARTelAnGeAux Hirondelles Rue d’Anlier, 27 − 6630+32 (0)63 60 04 [email protected] 9 gite à la ferme

meSSAnCyla Cardamine Rue Jacques, 24 − 6780 Habergy+32 (0)63 67 86 42 ou +32 (0)478 28 47 [email protected] 6-7

Relax & Cook Rue de la Halte, 33 − 6780 Turpange+32(0)63 37 09 46 ou +352 621 184 [email protected] − www.relaxandccok.com 2 4-6

CHAmBReS d’HôTeS / GASTenkAmeRSARlonChambreville Chemin des Espagnols, 238A − 6700 Arlon+32 (0)63 22 50 83 ou +32 (0)497 43 30 [email protected] − www.chambreville.com2 6

ATTeRTla Passagère Rue de l’Eglise, 263 − 6717 Thiaumont+32 (0)63 22 20 43

[email protected] − www.lapassagere.be1 2

mARTelAnGel’Amarre-aux-Anges Rue de Neufchâteau − 36630 Martelange+32 (0)63 60 00 16 ou +32 (0)495 30 77 [email protected] 11

CAmPinGARlonCamping Officiel **Route de Bastogne, 373 − 6700 Arlon+32 (0)63 22 65 [email protected] toute l’année

mARTelAnGeCamping eau vive *Place de l’Eglise, 4 − 6630 Martelange+32 (0)63 60 03 53 ou +32 (0)63 60 02 [email protected]

ATTeRTCamping Sud ***Voie de la Liberté, 75B − 6717 Attert+32 (0)63 22 37 [email protected]

«ferme d’A yaaz»Route de l’Hermitage, 344 − 6717 Heinstert+32 (0)479 30 73 [email protected] à la ferme

Page 38: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Mu

es

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

38

ARLONmusée Archéologique / Archeologisch museum

Plus d’informations p. 4 / Meer inlichtingen op blz. 6Rue des Martyrs, 13 − 6700 Arlon − +32 (0)63 21 28 49 [email protected] - www.ial.be

musée Gaspar / Gasparmuseum Le musée présente l’œuvre du sculpteur Jean-Marie Gaspar, ainsi que de son frère, le photographe Charles Gaspar. Une salle d’art religieux est aména-gée dans le musée et présente l’exceptionnel Retable de Fisenne datant du 16e s. Werken van de beeldhouwer Jean-Marie Gaspar en foto’s van zijn broer Charles. Zaal religieuze kunst met het beroemde retabel van Fisenne (16de eeuw).Rue des Martyrs, 16 - 6700 Arlon − +32 (0)63 60 06 [email protected] - www.ial.be

* gratuit le premier dimanche du mois / gratis op de eerste zondag van de maand.

Site médiéval et historique de Clairefontaine / middeleeuwse en historische site van Clairefontaine

Plus d’informations p.8. / Meer inlichtingen op blz. 10Rue du Cloître 33−6700 Arlon − +32(0)63 21 63 60 ou +32 (0)63 21 78 02www.clairefontaine-arlon.be

les deux tours romaines neptune et jupiter / de neptunustoren en de jupitertoren

Il subsiste deux tours du rempart du castrum (construit par les Romains vers 300 après J.-C.) : la tour Neptune** se situe à la Grand’Place et la tour Jupiter**, classée depuis mars 2013, peut être observée depuis le parking de la rue du Marquisat. Van de Romeinse stadswal, gebouwd rond 300 na Christus, blijven er nog de grondvesten van twee torens over. De Neptunustoren** bevindt zich op de « Grand’place ». De Jupitertoren**, sinds 2013 geklasseerd door Monumenten-zorg, kan bezichtigd worden op de parking van het stadhuis, « rue du Marquisat ».

** Se visitent avec un guide du Royal Office du Tourisme d’Arlon ou du musée Archéologique. Enkel te bezoeken met een gids van de Toeristische Dienst Aarlen of van het Archeologisch Museum. +32 (0)63 21 63 60 – [email protected] − www.ot-arlon.be

musée du Cycle / museum van de fiets fietsmuseumLe musée présente une collection d’une centaine de vélos de 1819 à nos jours avec d’autres éléments liés à ce thème (affiches, jeux…). Een verzameling van meer dan 100 fietsen vanaf 1819 tot nu en bijbehorende voorwerpen (affiches, spelen, lampen,...). Rue de Stehnen 44 – 6700 Weyler (Arlon) − +32 (0)63 21 72 03www.museeducycle-weyler.be

le musée de l’infanterie / Het Belgisch infanterie museum Ce musée retrace l’histoire de l’infanterie belge de 1830 à nos jours. Illustreert de geschiedenis van de Belgische Infanterie van 1830 tot op heden.Quartier Général Bastin − Route de bouillon, 88 − 6700 Arlon+32 (0)63/24 71 09 ou +32(0)496/78 42 74 − [email protected]

muSéeS

Page 39: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ M

use

a /

De

Str

ee

k va

n A

arle

n39

muSeAmusée d’Autelbas / museum van Autelbas

Au Haut Moyen Âge, Autelbas semble être un centre de céramique caractérisé par une pâte fine de couleur orangée (cruches et écuelles à fond plat). In de vroege Middeleeuwen was Autelbas een Karolingisch pottenbakkerscentrum. Typische ceramiek van oranjekleurige klei; potten en kruiken met platte bodem.Am Eck – 6700 Autelbas (Arlon) +32 (0)63 23 46 39 − [email protected] – www.autelbas.net

musée du scoutisme / internationaal PadvindersmuseumCe musée est unique en Wallonie, il propose des objets scouts, étonnants et rares provenant de tous les coins du monde. Een uniek museum in Wallonië! Vele uitzonderlijke en zeldzame voorwerpen die de geschiedenis van de pad-vindersbeweging illustreren.Rue du Maitrank 49 – 6700 Bonnert (Arlon)+32 (0)63 22 15 53 − [email protected] − www.museescout.be

ATTERTCentre de visite « voyage au coeur de l’Attert » / Bezoekerscentrum « Reis in het hart van de Attert »

Plus d’informations p. 17 / Meer inlichtingen op blz. 19Voie de la liberté, 107 − 6717 Attert – +32 (0)63 22 78 [email protected] -www.coeurdelattert.be

AUBANGEAthus et l’Acier / Athus en het staal

Plongez-vous dans l’ambiance des usines sidérurgiques où les hommes mani-pulaient le fer dans la chaleur, la poussière et le bruit. Deze permanente ten-toonstelling illustreert op sprekende wijze het leven van de arbeiders in de enorme staalfabriek, een wereld van staal en vuur. Pôle européen de développement (PED), rue du Terminal, 11 − 6791 Athus +32 (0)63 38 67 39 ou +32 (0)496 25 67 39 − www.athus-acier.be

l’univers des Pompiers / Het universum van de BrandweermanCe musée expose une collection privée de plus de 3000 véhicules d’incendie miniatures, 700 casques, des tenues d’intervention, insignes, lances, matériels... Deze privé verzameling bestaat uit meer dan 3000 mini-brandweerwagens, 700 helmen, uniformen, lansen en ander materiaal. Pôle Européen de développement (PED) − Rue Fernand André (Bloc 8, 1er ét.) − 6791 Athus+32 (0)477 20 29 68 − [email protected] − www.aubange.be

MARTELANGEmaison du Parc naturel Haute Sûre forêt d’Anlier / on-thaalcentrum Regionaal landschap Boven-Sure en Anlierwoud

Plus d’informations p. 24 / Meer inlichtingen op blz. 28.Chemin du Moulin, 2 – 6630 Martelange − +32 (0)63/45 74 77 [email protected] – www.parcnaturel.be

le musée de l’ardoise de Haut martelange (l) / Het leisteenmuseum in Boven-martelange (l)

Voir Martelange p.26 / zie Martelange blz 27.

Page 40: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Sp

ort

s-L

ois

irs

Le

Pa

ys d

’Arlo

n

40

Bowling• Bowling de Weyler « Circus » Route de Longwy, 599 – Weyler (Arlon)+32 (0)63 23 03 80 − www.bowling-81.com10 pistes/banen − petite restauration/eetgelegenheid − − ouvert/open 7j/7

Concerts, expositions, spectacles / Concerten, tentoonstellingen, toneel

• mCA Arlon Parc des Expositions +32 (0)63 24 58 50 – www-maison-culture-arlon.be

• le Palais Place Léopold – Arlon+32 (0) 63 24 56 00 – www.palaisarlon.be

• l’entrepot Rue Zénobe Gramme – Arlon +32 (0) 63 45 60 84 www.entrepotarlon.be

• Centre Culturel d’Aubange Rue du Centre, 17 – 6791 Athus+32 (0)63 38 95 73 – www.ccathus.be

Cinéma• Ciné espace Espace Didier − rue de Diekirch, 36 − Arlon+32 (0) 63 22 45 62 − www.cine-espace.be − 5 salles et parking/5 zalen en parking

discothèque• Piper’s Club Rue du Commerce, 6 – Athus+352 691 144 750 – www.piperscluc.lu

escalade / klimmuur

• l’escale Avenue de Mersch, 20 – Arlon+32 (0) 63 57 27 57 – www.lescalearlon.be – 1200 m2 d’escalade, salle de fitness/een klimmuur van 1200 m2 en fitnessruimte

equitation /paardrijden• Centre équestre Rue de la Follmillen, 17 − Viville+32(0) 63 22 29 32 − www.ceviville.be. Cours et promenades (sam., dim., jours fériés et sur demande)10 chevaux disponibles/Lessen en tochten (zat, zon. en feestdagen of op afspraak) – 10 paarden beschikbaar

• les écuries d’a yaaz Route de l’Ermitage, 344 − Heinstert+32 (0)479 30 73 59 − www.lafermedayaaz.beBalade guidée en attelage, balade montée sur chevaux de trait ardennais, …/ tochten met paardespan, Ardense trekpaarden voor wandelingen

• Au Zoli poney La Folie, 10 − Martelange+352 691 900 775 − www.zoliponey.comActivités en pleine nature avec poneys pour les enfants de 2 à 6 ans, location de poneys pour balades en famille/Activiteiten met pony’s voor kleintjes van 2 tot 6 jaar, verhuur van pony’s voor wandelingen met de familie

espaces Bien-être, Wellness

• Paradis de Sel Rue du Village, 8a – Aubange+32 (0)63 42 46 86 − www.paradis-de-sel.beGrottes de sel, salionarium, boutique / zoutgrotten, speciaalzaak

• marina Rue de Bastogne, 141 − +32 (0)63 67 56 66 – piscine, massages, fitness/ zwembad, massages, fitness

• Redener Schwemm Rue de la Piscine, 28 – Redange (L)+352 23 62 00 32 − www.reidener-schwemm.lu – 5 Saunas, hamman, fitness/

SPoRTS-loiSiRS

Page 41: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/ S

po

rt e

n o

nts

pa

nn

ing

/ D

e S

tre

ek

va

n A

arle

n41

location vTT, e-bikes• Complexe sportif « im Wohr » Rue de Radelange, 43A – Martelange+32 (0)63 60 08 60 − 15 VTT

• Parc naturel de l’Attert Voie de la Liberté, 107 – Attert +32 (0)63 22 78 55 – www.aupaysdelattert.be – 4 e-bikes adultes/volwassenen

• Royal Office du Tourisme d’Arlon Rue des Faubourgs, 2+32 (0)63 21 63 60 – www.ot-arlon.be.2 e-bikes adultes, chaise enfants et casques/2 e-bikes voor volwassenen, kinderstoeltje en helmen

mini-golf• Complexe sportif « im Wohr » Rue de Radelange 43 A − Martelange+32 (0)63 60 08 60 − 18 trous, cafétéria − 9h-15h30, sam. 9h-14h30, du 1/07 au 15/09 9h-20h

• mini - golf champêtre − la ferme d’A yaaz Route de l’Ermitage, 344 − Heinstert+32 (0)479 30 73 59 − www.lafermedayaaz.be − sur réservation

Pêche / vissen• Pêcherie du lac Rue d’Arlon, 52 − Messancy − Cafétéria+32 (0)63 38 69 60 − +32 (0)497 45 66 54 (M. Legendre) − www.lacdemessancy.be

• les étangs de Stockem Rue des Bruyères, 101 – Cafétéria – +32 (0)485 62 97 20

Piscines / Zwembaden• la Spetz Carrefour de la Spetz − Arlon+32 (0)63 21 75 06 − +32 (0)63 21 75 98 − piscine couverte/overdekt − www.arlon.be

• Au jolis Bois Rue de la Piscine − Athus+32 (0)63 38 74 61 − piscine couverte − toboggan/overdekt − glijbaan − www.aubange.be

• Centre sportif l’Hydrion Rue de l’Hydrion, 108 +32 (0)63 24 29 50 − www.adeps.be/hydrion Piscine en plein air chauffée/ in open lucht

• Redener Schwemm Rue de la Piscine, 28 – Redange (L)+352 23 62 00 32 − www.reidener-schwemm.lu Piscine intérieure et extérieure (été), toboggan, pataugeoire pour enfants/ binnen-en buitenbad(zomer) plonsbad voor kleintjes

Plaine de jeux couverte / overdekte speeltuin• Atomic kids Parc commercial de l’Hydrion+32 (0)63 22 23 17 – www.atomickids.be

Ski de fond / langlauf• Neu Perlé 12 – Martelange − +32 (0)63 60 01 47 (si enneigé) ou +32 (0)63 60 08 60 Pistes de

3-5-9-18 km – Location matériel, boissons chaudes/verhuur van materiaal, warme dranken.

Squash et tennis• Zoning artisanal de Weyler 30 − Weyler − 8h30-22h30, sam. 9h-18h, dim. 10h-18h+32 (0)63 22 74 40 − www.garisart.be

• Arel Squash Club 3 terrains − www.arelsquash.be• Tennis club Garisart 5 courts extérieurs et 6 intérieurs/5 terreinen buiten en 6 binnen• Complexe sportif « im Wohr » Rue de Radelange, 43A − Martelange+32 (0)63 60 08 60 − 2 terrains extérieurs/2 terreinen buiten

• Complexe sportif de la Spetz, carrefour de la Spetz 2 − Arlon+32 (0)63 21 75 06 − 2 courts extérieurs et 2 intérieurs/2 terreinen binnen en 2 buiten

SPoRT en onTSPAnninG

Page 42: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

/

/

Ag

en

da

L

e P

ay

s d

’Arlo

n

42

marchés hebdomadaires / Wekelijkse marktenArlon / Aarlen : jeudi matin / donderdagmorgenAthus : vendredi matin / vrijidagmorgenHalanzy : samedi matin / zaterdagmorgen

marché aux Puces du vieil Arlon / vlooienmarkt in oud AarlenLe 1er dimanche du mois de mars à novembre / van maart tot en met november

marches en soirée de la vallée de l’Attert / Avondwandelingen in AttertvalleiJuillet et août/juli en augustus – SI Val d’Attert – +32 (0)63 23 62 88 – www.attert-tourisme.be

Bourse militaria / militaria Beurs6 dimanches matins par an / 6 zondagvoormiddagen per jaarHall polyvalent – Arlon / Aarlen

Carnaval / CarnavalfeestenFévrier – mars / februari – maart – Arlon – Martelange

festival de musique / muziekfestival « Aralunaires »Arlon, d’avril à mai / Aarlen, van april tot mei – www.aralunaires.be

Tontragrange, Tontelange mai / meihttp://tontegrange.skynetblogs.be

fêtes du maitrank / meidrankfeestenMai / mei – www.comissiondesfetes.be

« journée Portes ouvertes » / opendeurdagMaison du Tourisme d’Arlon, en juin / Streektoerisme Aarlen, in juni

journées « Amifer » / « Amifer » dagenDans les rues de Halanzy en juin / In de straten van Halanzy in de maand van juni

fêtes de la musique / muziekfeestenArlon, en juin / Aarlen, juni

kermesse en vuurwerk / kermis en vuurwerkArlon, juillet / juli

visites guidées « estivales » / Zomerse rondleidingen Arlon, de juin à septembre / Aarlen, van juni tot september

musical’été / Zomerconcerten Arlon, les samedis après-midi de juillet à août / op zaternamiddag in juli en augustus

Week-end gallo-romain / Gallo-Romeins WeekendArlon dernier week-end d'oaût ou 1er week-end de septembre / 1st weekend van sep-tember – +32 (0)63 21 63 60 – www.ot-arlon.be

journées du patrimoine / open monumentendagenSeptembre / september – www.journeesdupatrimoine.be

Week-end des Paysages / Weekend van de landschappen Septembre / september – www.weekenddespaysages.be

marché artisanal / Streekproductenmarkt« Tout Rachecourt dans les Pommes » – Octobre / oktober – http://www.rachecourt.be

Salon de la Bd/ StripverhalenbeursOctobre / oktober – www.arlonbd.be

marché de noël / kerstmarktDécembre / december – Arlon / Aarlen, Aubange, Athus

Patinoire / overdekte schaatsbaan Arlon / Aarlen – décembre et début janvier / december en begin januari

AGendA

Page 43: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016
Page 44: Guide touristique / toeristische gids - Pays d'Arlon 2015-2016

Arlon+32 (0)63 21 60 [email protected]

Attert+32 (0)63 23 62 [email protected]

Aubange+32 (0)63 38 86 [email protected]

martelange+32 (0)63 60 08 [email protected]

messancy+32 (0)63 44 01 [email protected]

maison du Tourisme du Pays d'ArlonStreektoerisme Aarlen

Rue des Faubourgs, 2 − 6700 Arlon+32 (0)63 21 94 54 − Fax +32 (0)63 22 60 89

[email protected]

Ouvert en semaine de 8h30 à 17hLe week-end et jours fériés de 9h à 17h

Fermé les 01/01, 01/11 et 25/12

Open op weekdagen van 8u30 tot 17uWeekends en feestdagen van 9u tot 17u

Gesloten op 01/01, 01/11 en 25/12

Avec le soutien