gusul hayz abdest taklid

www.dinimizislam.com

1

DNMZ SLAM www.dinimizislam.com

Gusl-Hayz-Abdest

Mezhep Taklidi

Knye Sahibi:

Mehmet Ali Demirba Gazeteci Yazar

29 Ekim Cad. No:23 Kat:4

Yenibosna stanbul Tel: (0212) 454 38 20

[email protected]

Hazrlayan: www.bizimsahife.org


2

Gusl-Hayz-Abdest-Taklidi N D E K L E R

Gusl abdesti Gusln farzlar 5 Snnet zere gusletmek 6 Gusl geciktirmek 8 Cnp neler yapamaz 10 Gusl gerektiren ve gerektirmeyen hller 12 Hastann gusl 16 Gusl iin teyemmm 17 Guslden sonra meni gelirse 18 Cuma gn gusletmek 19 Guslden nce abdest almak 21 Gusl suyundaki necaset 22 Bir yerini ykamay unutan 24 rl sa zmeli mi? 25 Gusle ve abdeste mani olanlar 26 Guslle ilgili eitli bilgiler 31 Fkh kitaplar ve di dolgusu 31 Di dolgusu ve zaruret 33 Diler mesh edilmez 33 Modern di hekimlii 36 Yanl ve doru yazanlar 37 Tadbib kelimesinin manas 39 Fetva olsa, kim itiraz eder ki? 40 lham dinde senet deildir 42 Drt mezhep szde mi hak? 44 eyh-l-slam Musa Kazm 45 Di dolgusuyla ilgili eitli sorular 47 Maliki mezhebini taklid 50

Hayz ve nifas Hayz ilmi 50 zel Gnler Defteri 51 Hayzn [detin] Deimesi 52 Nifas kanlar 60 Malikide Hayz ve Nifas 62 afiide Hayz ve Nifas 66 Hanbelide Hayz ve Nifas 67


3

Hayzla ilgili sual ve cevaplar 67 Malikiyi taklit ile ilgili sualler 75 Nifas ile ilgili sual ve cevaplar 78 ddet ile ilgili sual ve cevaplar 81 Resimli anlatm 82 On gn amayan kanl gnler 82 On gn aan ve nceki dete rastlamayanlar 87 On gn aan ve nceki dete rastlayanlar 93 On gn aan veya amayan durumlara rnekler 100 On gn amayan kanl gnler arasndaki temiz gnler 106 On gn aan kanl gnler arasndaki temiz gnler 110 stihazasz son ay esas alnr 115 stimrarl haller 118 Kzlarda hayzn balamas 126 Kzlarda, kanl gnler arasndaki temiz gnler 129 Kzlarda istimrar 133 Malikide hayz 139 Hanefide nifas kanlar 147 Malikide nifas kanlar 155 Ay hlini kocadan gizlemek 160 Lohusalk dneminde dar klmaz m? 161 Hayzla ilgili yanl bilgiler 162 Hayzla ilgili sual sorarken 163 eitli sual ve cevaplar 164 Hayz ve Nifaslya yasak olanlar 172 Hayz ve Nifaslya serbest olanlar 174 Hayz dzensiz olann namaz 178 Ramazanda hayzlnn durumu 178

Abdest ve teyemmm Gzel abdest nasl alnr? 179 Abdestli durmann fazileti 182 Abdestin farzlar 185 Abdestin snnetleri 189 Abdestin edepleri 193 Abdestin mekruhlar 196


4

Abdesti bozan eyler 200 Abdestsiz namaz klmak 211 Abdest ve sular 212 Misvakn nemi 216 Abdest dualar 221 Abdestte phe ne demek 224 Hastalkta abdest 225 Abdestle ilgili eitli sorular 233 Yel abdesti bozar 235 Mest zerine mesh 236 zr sahibi olmak 245 Teyemmm 247 Tuvalet adab 261 stinca, istibra ve istinka 264 Abdestin ve gusln faydalar 265 Abdestsiz namaz klmak 266 Azdaki kan ve abdest 268 Abdest ve teyemmm imkan yoksa 270 Aknt abdesti bozar 270

Mezhep taklidi rahmettir Mezhepleri taklit rahmettir 272 Taklitte niyet 277 Baka mezhebi taklit etmek 277 Maliki mezhebini taklidin lzumu 286 Oruta mezhep taklidi 292 Mezhep taklidi ve taassup 294 Mezhep taklidi ve telfk 297 Harac nedir? 299 Geriye dnk taklit 303 Mlikide zrl olmak 304 Mezhep taklidi nasl yaplr? 309 Maliki mezhebini taklit 309 fii mezhebini taklit 331 Hanbeli mezhebini taklit 333 Hanefi mezhebini taklit 334


5

Gusl-Hayz-Abdest-Taklid Gusl abdesti

Gusln farzlar Sual: Drt mezhebe gre, gusln farzlar nelerdir? CEVAP Hanefde: 1- Azn iini ykamak, 2- Burnun iini ykamak, 3- Bedenin her yerini ykamak. [Gbek iini, byk, ka ve sakal

ve altlarndaki derileri ve bataki salar ykamak farzdr. Gzleri ve kapal kpe deliini ykamak gerekmez.]

Mlikde: 1- Niyet, 2- Bedenin her yerini ykamak, 3- Delk, 4- Muvalat, 5- Salar hilllemek. fide: 1- Niyet, 2- Bedenin her yerini ykamak. [Baz kitaplarda, afiide gusln

farz tr deniyor. Bedendeki necaseti temizlemeyi de ekliyorlar. Beden ykannca, necaset de temizlenmi olaca iin, gusln farzna iki denmesinin mahzuru olmaz.]

Hanbelde: Gusln farz birdir, bu da btn vcudu ykamaktr. Bu, gusln rkndr. Yani gusln iindeki farzdr. Gusle balarken, niyet etmek ve Besmele ekmek de farzdr. Azn ve burnun ii, bedenin d sayld iin, buralar da ykamak farzdr. Bunlar da ilave edince, gusln farz 5 oluyor:

1- Niyet etmek, 2- Besmele ekmek, 3- Bedenin her yerini ykamak, 4- Azn iini ykamak, 5- Burnun iini ykamak. Guslde gargara


6

Sual: Guslde, gargara art mdr? Burna ok su ekerek, yanma hissedilmesi gerekir mi?

CEVAP Hayr, yle bir art yoktur. Gargara yaplmas abdestte de,

guslde de farz deil, snnettir. Oruluyken gargara yaplmas ise mekruhtur. (S. Ebediyye)

Snnet zere gusletmek Sual: Snnet zere nasl gusledilir? CEVAP Gusletmek ok kolaydr. Azn ve burnunu suyla ykayp, denize

veya gle girip kan yahut du altnda btn vcudunu slatan gusletmi olur. nce abdest alp, sonra btn vcut ykanrsa snnete uygun olur. Gusletmek iin niyet, Hanefide snnet, dier mezheplerde farzdr. Guslederken niyeti unutann da gusl geerli olur.

Guslederken besmele okunur. Hatta kelime-i ehadet de getirmek iyi olur. Snnet zere gusl abdesti almak iin, nce, temiz olsa bile, iki eli ve avret yerini ykamaldr. Sonra bedeninde necaset varsa ykamal, sonra, gusle niyet ederek tam bir abdest almal. Sonra btn bedene defa su dkmelidir. nce defa baa, sonra defa sa omuza, sonra defa sol omuza dkmeli, her dkte, o taraf tamam slanmal. Birinci dkmede ovmaldr. Guslde, bir organa dklen suyu, baka organlara aktmak caiz olup, oras da temizlenir; nk guslde btn beden, bir organ saylr. Abdest alrken bir organa dklen suyla , baka organ slanrsa, ykanm saylmaz. Gusl tamam olunca, tekrar abdest almak mekruhtur. Gusl ederken abdesti bozulursa, gusle zarar olmaz, fakat namaz klmak iin bir daha almak lazm olur.

Guslederken sabunlanmak, keselenmek uygun olmaz. Kirden ykanma iini ya guslden sonra yapmal veya nce yapmak gerekir. kisinin ayn anda yaplmas uygun olmaz. Guslde fazla su harcanm olur, mekruh olur. Malikideyse muvalata yani aralksz ykamaya mani olursa gusl geerli olmaz.

Banyoya girince nce gusledilir. Sonra kir iin ykanlr. Kir iin ykanrken ihtiya kadar fazla su sarf etmenin mahzuru olmaz.


7

Gusl abdesti alrken, namaz abdesti bozacak haller olursa (mesela kan ksa, yellenilse, idrar ksa vs.) gusle kalnan yerden devam edilir, abdesti bozan ey gusl bozmaz. Sadece bu abdestle namaz klnmaz, sonra namaz abdesti almak gerekir.

Cnpken, kask ve koltuk alt tra olmak, sa, trnak kesmek, mekruh olur. Hayzlyken, bunlar mekruh deildir. Onun iin, cnpken, guslden nce bunlar yapmamal. Ya guslden sonra veya baka zaman yapmal.

Gusl ve israf Sual: Abdestte ve guslde, gereinden fazla su kullanmak israf

mdr? CEVAP Evet. Yalnz, gusletmeden nce veya sonra, kirlerden

temizlenmek iin ykanmann mahzuru yoktur. Vesvese Sual: Vesveseli biriyim. Dikkat etmeme ramen, abdestte

guslde kuru yerim kalmsa yahut secde-i sehv yaplacakken unutmusam, buna benzer baka eyleri unutmusam, orulu iken unutup yiyip imisem, unutarak namaz vaktini karmsam, sonra da hatrlamadm iin kaza etmemisem, ahirette benim halim nice olur?

CEVAP Dinimizde unutmak zrdr. Unutarak yiyip imek orucu

bozmaz, kaza da gerekmez. Unutarak namazn kazaya kalmas da gnah olmaz.

Abdestte, guslde kuru yer kalmsa, bilmediiniz iin hi mahzuru olmaz. Acaba kuru yer kald m diye defalarca ykamak gerekmez. Bunlar vesvesedir, vesvese ise gnahtr.

Guslederken konumak Sual: Guslederken konumak sakncal mdr? CEVAP Guslederken konumamak snnettir. htiya yokken

konumamaldr. Baka yerde almak Sual: S. Ebediyyede, (Guslettikten sonra, tekrar abdest

almak mekruhtur. Abdest bozulmadan, baka yerde almak


8

caizdir) deniyor. Baka yerde almaktan maksat nedir? CEVAP Guslettii yerde deil de, baka yerdeki lavaboda abdest almak

demektir. Byle olursa, mekruh olmaz. Guslden sonra ayaklar ykamak Sual: Guslden sonra ayaklar tekrar ykamak gerekir mi? CEVAP Eer ayaklarn altnda su toplanyorsa, karken ayaklar tekrar

ykamak gerekir. Su toplanmyorsa tekrar ykanmaz. Malikiye gre guslederken Sual: Maliki mezhebini taklit eden erkek, guslederken nce avret

yerlerini ykasa sonra, bir daha n avret yerine hi dokunmasa, abdest alp guslettikten sonra, bu gusl abdestiyle namaz klabilir mi?

CEVAP Klabilir. Guslederken, n avret yerine, abdestten sonra

dokunulmazsa, abdesti bozulmaz. Avret yerine dokunmak, gusle zaten zarar vermez; yani dokunulsa bile, gusle devam edilir. Sonra, namaz klmak iin, sadece namaz abdesti almas yeterli olur. Kadnlarn ise, avret yerlerine dokunsalar da, abdestleri bozulmaz.

Gusl geciktirmek Sual: Yatsy kldktan sonra cnp olan, ne vakte kadar cnp

dursa gnah olmaz? CEVAP Yats namazn kldktan sonra cnp olann sabah namazna

kadar gusln tehir etmesi caizse de hemen ykanmas elbette ok iyi olur. mam- Gazali hazretleri, (Cnp olup gusletmeden bir namaz vaktini geirene, ateten gmlek giydirilecektir) buyuruyor. Namaz klan ve klmayan herkes, bir namaz vaktini cnp geirirse, ok azap grr. Mesela, le ezanndan sonra cnp olann le namazn klmamsa, ikindi vaktine leyi klacak kadar zaman kalnca gusletmesi farz olur. Farz yapmak ok sevap, yapmamak byk bir gnahtr. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Cnp olunca, abuk gusletmeli! nk kiramen ktibin melekleri, cnp gezenden incinir.) [Ey Oul lmihali]


9

(Canl resmi, kpek ve cnp bulunan odaya rahmet melekleri girmez.) [Nesai]

(Cnbe, sarhoa rahmet melei yaklamaz.) [Bezzar] (Gusletmek iin kalkana, zerindeki kl saysnca sevap

verilir, o kadar gnah affolur, Cennetteki derecesi ykselir. Gusl iin ona verilecek sevap, dnyada bulunan her eyden daha hayrl olur. Allah tel meleklerine, "Bakn bu kulum, gece enmeden kalkp emrime uymak iin guslediyor. ahit olun ki, bunun gnahlarn af ve mafiret eyledim" buyurur.) [Gunye]

Gusl terk eden Sual: Gusl terk eden dinden kar m? CEVAP Gusl terk eden dinden kmazsa da byk gnah ilemi olur.

Guslsz gezen, namaz klamaz. Namaz klmamak insan kfre srkleyen byk gnahlardandr. Byle bir kimsenin de imann kaybetmesi ok kolay olur. Onun iin gusl geciktirmemelidir! Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Allah tel buyuruyor ki: u eye devam eden, gerek dostumdur. Bunlar terk eden de, gerek dmanmdr. Bu ey, namaz, oru ve cnplkten gusldr.) [Beyheki]

Allah telnn dmanm dedii ve rahmet meleklerinin uzak durduu bir kimsenin evinde huzur, bereket diye bir ey kalr m?

Genler ve gusl Sual: Sabah ihtilam olarak kalktmda gusl almam gerekiyor.

Fakat okula ge kalmamak iin gusl namaz vakitleri gese dahi okuldan geldikten sonra almam mmkn m?

CEVAP ki dakikada gusletmek mmkndr. Namaz vakitlerini cnp

geirmek haramdr. Namaz klmamak da ayrca haramdr. ifte haram ilemek daha byk gnahtr.

Cnp gezmek Sual: Annemle babam, benim sk sk banyo etmeme mani

oluyorlar. Cnp geziyorum. Cnp len, kfir olarak m lr? CEVAP Cnp gezmek byk gnahsa da, cnp gezerek gnah


10

ileyene kfir denmez. Namaz klmamak ok byk gnahtr. Cnp gezen, namaz da klamaz. Uygun bir ekilde ykanmanzn gerektiini bildirmeniz gerekir.

Hayz biten kadn Sual: Sabah gne dounca hayz biten kadn, le namazna

kadar gusl geciktirebilir mi? CEVAP Hayz biten kadn cnp olur. le namazn vaktinde klacak

kadar gusl geciktirmesi caiz olur; fakat ilk frsatta gusletmesi iyi olur. nk bir hadis-i erif meali yledir:

(Cnp olunca, abuk gusledin; nk kiramen ktibin melekleri, cnp gezen kimseden incinir.) [Ey Oul lmihali]

Cnpken lmek Sual: (Cnpken len kfir olarak lr) deniyor. Byle bir ey var

mdr? CEVAP Hayr, yle bir ey yoktur. Eshab- kiramdan Hanzala hazretleri,

gusletmeye vakit bulamad iin, Uhud savanda cnp olarak ehid olmu, melekler ykamt. Bunun iin (Gasil-l-melaike) ismi ile ereflenmiti. Meleklerin ykad, guslettirdii zat demektir.

Cnp neler yapamaz Sual: Cnp kimse neler yapamaz? CEVAP Cnp kimse, Besmele eker, dua okur, la ilahe illallah diyerek

zikir eker, salevat okur. Hatta Fatiha, Rabbena tina gibi yetleri dua niyetiyle okuyabilir. Mushaf tutamaz, ezbere de olsa Kuran- kerim okuyamaz. Camiye giremez. Kasklar tra etmesi, sa, trnak kesmesi, mekruh olur. Hayzl iken, bunlar mekruh deildir.

Cnpken yiyip imek ve emzirmek Sual: Cnbn bir ey yiyip imesi sokaa kmas, cnp

kadnn ocuunu emzirmesi uygun mudur? CEVAP Azn ykadktan sonra yiyip imesi caizdir. Sokaa kmak da

caizdir. Kadn gsn ykadktan sonra ocuunu emzirebilir. Namaz vakti kmadan nce ykanmaldr. Daha fazla cnp durmak


11

haramdr. Namaz klan ve klmayan herkes, bir namaz vaktini cnp geirirse, ok azap grr.

Cnbn yiyip imesi Sual: Cnp olann, elini ve azn ykamadan yiyip imesi caiz

midir? CEVAP Tenzihen mekruhtur. Ykadktan sonra yiyip imesi mekruh

olmaz, fakat mecbur kalmadka cnpken yiyip imemelidir. Cnbn teri ve meni Sual: htilam olunca veya eiyle beraber olduktan sonra,

stndeki btn elbiseleri karp ykamak gerekir mi? Cnp iken ter bulaan elbiselerle namaz klnr m?

CEVAP Cnbn teri necis deildir. O elbiselerle namaz klnr. Meni, Hanefide necis, dier mezhepte temizdir. Malikide, bir

kavle gre meni necistir. htilam olan kimse, elbiselerin tamamn karmas gerekmez,

sadece meni bulaan yeri ykamas kfi gelir. Meni kurumusa, ufalanrsa temizlenmi olur. O elbiseyle namaz klnabilir.

Cnplk ve vesvese Sual: Cnp olunca, bir eye dokununca onun pis olacan

zannediyor, bu yzden sknt ekiyorum. Bu vesvese mi? CEVAP Evet, vesvesedir. Cnp kimse nereye dokunursa dokunsun pis

olmaz. Mescid olarak kullanlan oda Sual: Evde mescid olarak kullanlan odaya girerken itikfa niyet

edilebilir mi? Buraya cnp girebilir mi? CEVAP Mescid olarak kullanlan odaya girerken itikfa niyet edilebilir.

Buraya cnp de girebilir. Halbuki mescidlere cnp girilmez. Cnbn selam vermesi Sual: Cnp kimse selam verebilir mi ve verilen selam alabilir

mi? CEVAP Elbette, selam verip alabilir. Hi mahzuru olmaz. Selam gzel bir


12

duadr. Cnp kimse, Kuran- kerimden sure ve yet okuyamaz; fakat her eit duay okuyabilir, her eit zikri ekebilir, hatta Fatiha ve Rabben tin gibi dua yetlerini, sadece dua niyetiyle okuyabilir.

Cnp Kur'an okuyamaz Sual: slam Ahlak kitabnda, (Cnbn dmandan korunmak

iin bir iki ksa yet okumas caiz olur) deniyor. Bu hkme gre Kul E'uzler okunabilir mi?

CEVAP Kul Euzler yet deil sredir. Bunlar cnpken okunmaz. Ksa

yetler okunabilir. Mesela dman errinden ve belalardan kurtulmak iin (La ilahe illa ente sbhaneke inn knt minez-zlimin) yet-i kerimesi okunabilir.

Gusl gerektiren ve gerektirmeyen hller Sual: Gusl gerektiren haller nelerdir? CEVAP Gusl gerektiren haller unlardr: 1- Hayz veya lohusalk hali bitince yahut cnp olunca

gusletmek farzdr. Hayz bitince, cnp de olursa, ikisi iin bir gusl yetiir. Kadn cnp iken hayz grrse, isterse hemen gusleder, isterse hayz bitene kadar bekler, sonra ikisi iin bir defa gusleder.

2- Zekerin [penisin] ucu, snnet derisi altndaki yuvarlak ksm, ferce [hazneye] girince, meni gelmese de, erkek de, kadn da cnp olur. Yuvarlak ksm girmezse, cnp olmaz.

3- Erkekte koyu beyaz ve kadnda akc sar meni, yerinden ehvetle kopup karsa cnp olunur.

4- htilamla yani ryada ehvetlenip uyand zaman, meni akm olduunu gren erkek ve kadn cnp olur. Ryada ilikide bulunduunu grr, fakat uyannca meni akmamsa, meni yoksa gusletmez. Baz limler kadnn menisi ieri akar, ihtiyaten ykanmas iyi olur demilerdir.

5- ehvetle yerinden ayrlan meni, idrar yolunda kalp, daha sonra buradan, ehvetsiz de ksa, gusletmek gerekir. drar yaptktan veya bir mddet uyuduktan sonra karsa gusl gerekmez.

6- stimna [mastrbasyon] gusl gerektirir.


13

7- Cnp olup, idrar yapmadan guslettikten sonra meninin geri kalan ksm, ehvetsiz aksa, tekrar gusletmek gerekir. Bunun iin, guslden nce idrara kp, idrar yolunda kalm olan meni parasn kardktan sonra gusletmek lazmdr.

8- Zekerin ucu, kadnn veya erkein dbrne girince, meni aksa da, akmasa da, her ikisine gusletmek farz olur. Hayz halinde de, temiz iken de kadna dbrnden yaklamak haramdr. Byk gnahtr. Livata veya cinsi sapklk denilen olan kirletmek daha byk gnahtr. Hayvana tecavz edene de gusl gerekir. ok irkin ve byk gnahtr.

9- htilam olduunu hatrlamadan, meni grenin, gusletmesi lazmdr. Uyanp, amarnda meni gren, ihtilam olduunu hatrlamasa da gusleder. Mezi sansa ihtiyaten gusleder.

10- Kadn, kocasn dnrken, ehvetle titremeden sonra sarmtrak bir aknt gelirse, gusl gerekir.

Gusl gerektirmeyen hller Sual: Gusl gerektirmeyen haller nelerdir? CEVAP Halk arasnda gusl gerektirdii sanlan baz hller, gusl

gerektirmez. Gusl gerektirmeyen haller: 1- Bir erkek, bir kadn yahut bir erkei plak grse, gusl

gerekmez. Bakarken ehvetlenip meni gelirse gusl gerekir, mezi gelirse, yine gusl gerekmez.

2- Bir kadn, kendi kocasn veya bir kadn plak grse gusl gerekmez.

3- Kar-koca oynarken, plak resme bakarken veya dnrken mezi gelse, fakat meni gelmese gusl gerekmez.

4- drar yaptktan sonra veya byk abdestten sonra gelen yapkan prostat svs ve vedi gusl gerektirmez.

5- Ar bir ey kaldrmak veya bir yerden dmek gibi bir sebeple meni knca, afiide gusl lazm olur, dier mezhepte lazm olmaz.

6- htilm olduunu hatrlayan, uyannca amarnda meni grmezse gusletmesi gerekmez. htilam olan, uyannca, yatakta, elbise veya bacanda yalk grrse, bunun mezi denilen beyaz akc sv olduunu anlarsa veya uyank iken mezi akarsa, gusl


14

gerekmez. 7- Cnp olup guslettikten sonra, kadndan kocasnn menisi

ksa gusl gerekmez. 8- Kadn veya erkek, etek [kask] tra olsa gusl gerekmez. 9 - Kadnlarn srnd kokuyu erkekler koklarsa, koku

srnene de, koklayana da gusl gerekmez. Abdesti bile bozmaz. Ancak bayanlarn kocalarndan baka kimseler iin koku srnmesi caiz deildir.

10- Cnpken giyilen kyafeti, stnde necaset yoksa, tekrar giymekte ve o elbiseyle namaz klmakta mahzur yoktur.

Meni, vedi, mezi nedir? Sual: Meni, vedi, mezi, prostat salgs nedir? Gusl gerektirir

mi? CEVAP Meni, cinsel iliki veya mastrbasyon sonunda haz ve heyecanla

gelen yapkan svdr. Erkek menisine sperm denir. Kadndan gelen meni sarmtraktr.

Vedi, idrardan sonra kan beyaz, bulank, koyu, yapkan bir svdr.

Mezi, zevk zamannda kar. ehvetlenince, ak resimlere baknca veya ehvetle pnce ve srtnnce veya byle eyler dnnce gelen birka damla renksiz yapkan svdr.

Prostat salgs, genelde idrardan sonra gelen, koyu, yapkan bir svdr.

ehvetle gelen meni hari, hibirisi gusl gerektirmez. Kadnlarda meni gelmesi daha zor olur. Meni gelmez de, mezi denen akc sv gelirse gusl gerekmez. Meni, titreyerek gelir, kaslmalar olur. Gelenin mezi mi, yoksa meni mi olduu bu ekilde de, anlalabilir.

Meni gelmezse Sual: Prostat ameliyat oldum. Sperm torbacklarm aldklar iin

testislerde sperm birikemiyor. Eimle beraber olduum zaman sperm gelmiyor. Ryada ihtilam oluyorum; ama dar bir aknt kmyor. Bazen herhangi bir sebep olmadan idrarda koyu bir aknt gryorum, acaba sperm mi diye merak ediyorum. Cnp oluyor muyum, gusletmem gerekiyor mu?


15

CEVAP Ele beraber olunca sperm gelmese de, yine gusl gerekir.

Ryada ihtilam olunca dar bir aknt kmamsa, gusl gerekmez. Gusl iin meninin ehvetle dar kmas gerekir. Meni herhangi bir sebeple ehvetsiz ksa Hanefide gusl gerekmez. drarda grlen prostat svs olabilir. Tahlil ettirmek iyi olur. Meni bile olsa, ehvetsiz gelince gusl gerektirmez. Eer ehvetle yerinden kopup, daha sonra ehvetsiz olarak ksa, gusl gerekir.

Meni grlmezse Sual: Ameliyatla meni kanal idrar torbasna baland. htilamda

meni idrar torbasna akarm. drarda meni gremiyorum. Gusl lazm m?

CEVAP Meni grlmezse gusl gerekmez. Muayene olunca Sual: Kadn, kadn hastalklarndan dolay, erkek doktora,

rahminden muayene olsa, gusletmesi gerekir mi? ltrasonla muayene olunca gusl gerekir mi? Kadn n veya arkasna parmak sokunca gusletmesi gerekir diyenler var, gerekmez diyenler var. Hangisi dorudur?

CEVAP kisi de doru saylmaz, aklamaya ihtiya vardr. eri parmak

girince, lezzet duymazsa gusl gerekmez. Lezzet duyarsa gusl gerekir. Lezzet almak, ehvet duymak demektir. Seadet-i Ebediyyede Redd-l-muhtardan alarak diyor ki:

ocuk zekeri, hayvan zekeri, l zekeri, zeker gibi her ey veya parmak kullannca ieri girdii zaman, lezzet duyarsa, gusletmesi lazm olur. Lezzet duymazsa, gusletmesi iyi olur.

Cnbn det grmesi Sual: Cnp kadn, hayz olursa ykanmas gerekir mi? CEVAP Ykanmas art deildir. Cnp iken trnak ve sa kesmesi

mekruh, hayzl iken mekruh deildir. Bunun iin ykanmas iyidir. Doum yaptrmak Sual: Erkek veya bayan kadn doktoru veya ebe, Ramazanda,

abdestli iken bir kadna doum yaptrsa, doktorun orucu, gusl veya


16

abdesti bozulur mu? CEVAP Hanefi mezhebindeki kadn doktorunun veya ebenin, Ramazan-

erifte doum yaptrmakla orucu, abdesti ve gusl bozulmu olmaz. Zaruretsiz erkek doktora doum yaptrmak caiz olmaz.

Bir kere gusledilir Sual: Hayz bittii halde, gusletmeden beyiyle beraber olup

yatan, sonra ryada ihtilam olan, yani gusletmeden nce, iki kere daha cnp olan, imdi, ka kere gusletmesi gerekir?

CEVAP Ka kere cnp olunursa olsun, bir kere gusletmek yeterli olur.

Namaz vakti kmadan, hemen gusledilmesi gerekir. Namaz klmadan vakit karsa, namazn kazaya brakt iin de, ayrca byk gnah olur.

Tula eriyinceye kadar Sual: Livata yapnca veya ingeneyle zina edince, tula

eriyinceye kadar ykanmak m gerekir? CEVAP Hayr, yle bir ey yok, hurafedir. Livata ve zina, byk gnahsa

da, bir kere gusleden temiz olur. Livata, erkein erkekle ilikiye girmesi; Zina, erkekle kadnn nikhsz olarak cinsel ilikide bulunmas

demektir. Mslman olunca Sual: Bir gayrimslim, Mslman olunca, gusletmesine gerek

var m? CEVAP Cnp olduktan sonra ykanmsa, Mslman olunca gusletmesi

mstehabdr. Cnp kfir, kir iin ykanmsa cnpl de kalmaz; nk Hanefide guslde niyet farz deildir. Ykanmakla gusletmi olur. Cnp olduktan sonra ykanmamsa, Mslman olunca gusletmesi farzdr. (. Ahlak)

Hastann gusl Sual: Trafik kazas geirmi, bacaklar krk ve kalkamayan biri

nasl gusleder?


17

CEVAP Abdest uzuvlarndan [organlarndan] hepsinin yardan ou veya

drt abdest uzvundan ikisi salamsa, abdest alp, yaral yerleri mesh eder. Mesh zarar verirse, sarg zerine mesh eder.

Abdest uzuvlarnn yardan ou yaralysa teyemmm eder. Teyemmm edenin, baz yerleri ykamas caiz deildir.

Namaz abdestiyle gusl abdesti iin teyemmm ayndr. Teyemmm kendi yapamazsa bakasna da yaptrabilir. All kol Sual: Kolu alda olan nasl abdest alr, nasl gusleder? CEVAP All koluna su gemesi gerekmez. Alnn zeri veya sargnn

zeri mesh edilir. Nezleyken Sual: Nezleyken burun delikleri kapal oluyor. Gusle mani olur

mu? CEVAP Meakkat olmayan miktar temizlemek kfidir. Ykanamayan Sual: Salih bir tabibin ykanmasn yasaklad hasta, gusl iin

teyemmm eder mi? CEVAP Evet. Gusl iin teyemmm Sual: Yurtta belli saatlerde scak su veriliyor. Scak su

verilmedii zaman souk suyla da gusletme imkn yok, nk banyolar kilitliyorlar. Gusletmek iin baka imkn da olmadna gre teyemmmle namaz klabilir miyiz?

CEVAP ehirde su bulamamak zr olmaz. Memba suyu alp yine

tuvalette falan ykanlr. Teyemmm iin zr olmaz. Hi su bulunmazsa, o zaman teyemmm caiz olur.

Gusledemeyen Sual: Bulunduum yerde sk disiplin var. Gne doana kadar

banyo almyor, gusledecek baka yer de yoktur. Teyemmm


18

ederek namaz klnabilir mi? CEVAP Tuvalette olsun gusle imkn bulunmazsa, teyemmm ederek

namaz klnr. Gusledince iade edilir. Seferde hayz biten Sual: Seferde hayz biten kadn, gusletmek iin uygun yer

bulamazsa ne yapar? CEVAP nce gusl iin btn imknlar aratrr. Varsa kadnlar

hamamna gider. Uygun birisine durumu anlatr. Yine uygun yer bulamazsa, iki namaz cem etme imkn varsa, gusln tehir eder. Bu da mmkn olmazsa, gusl iin teyemmm eder ve suyla abdest alp namazn klar. Yolda, otobste olup gusledecek yer bulamayan da, cem etme imkn da yoksa mola yerinde teyemmm eder.

Avret yerini amak Sual: (Gusletmek iin, zaruret olunca erkek, erkekler arasnda

ve kadn, kadnlar arasnda avret yerini aabilir) sz doru mudur? CEVAP Bu kavil zayftr. Gusl yerine teyemmm etmek lazm olur.

nk bni Abidin hazretleri buyuruyor ki: Bir emri yapmak, bir haram ilemesine sebep olursa, haram

ilememek iin, o emiri tehir etme imkn yoksa terk edilir, yaplmaz. (S. Ebediyye)

Guslden sonra meni gelirse Sual: Guslettikten sonra, menisi gelen erkein, tekrar gusletmesi

gerekir mi? CEVAP Drt mezhebe gre de bildirelim: Hanefide ve Hanbelide; ehvetle yerinden ayrlan meni,

herhangi bir sebeple ehvetsiz de ksa, yine gusletmek gerekir. Bunun iin gusletmeden nce bir miktar uyumak veya idrar yaparak, meni kalmsa, karmak gerekir.

ehvetle yerinden ayrlan ve ehvetle darya atlan bir meniden dolay gusletmek gerekir. ehvetle yerinden ayrlp, ehvet kesildikten sonra darya atlan meniden dolay da, imam- azamla


19

imam- Muhammed'e gre, gusletmek gerekir. Fetva da byledir. mam- Ebu Yusuf'a gre gusl gerekmez. Bir zaruret veya ihtiya halinde mam- Ebu Yusuf'un kavliyle amel etmek caiz olur. Mesela, misafirlikte veya soukta gusletmesi zor olan kimse, ryada ihtilam olurken uyanp, hemen tenasl uzvunu tutarak meninin kmasn nlese, ehveti getikten sonra, meni dar ksa gusl gerekmez.

afiide; bevletmi yani idrar karm olsa bile, meni gelince tekrar gusletmesi gerekir; nk afiide, ayrlan meni, ehvetsiz de ksa yine gusl lazm olur.

Malikideyse; bevletmemi olsa bile, guslden sonra meni gelirse, tekrar gusletmek gerekmez; nk meni ehvetsiz knca, Malikide gusl gerekmez.

Fakat Malikiyi taklit eden Hanefi cnp olunca, kendi mezhebinden kmam olduu iin, gusletmeden nce, bevlederek idrar yolundaki meniyi karmas gerekir.

Her gelen aknty da meni sanmamal. zellikle, prostat svs meni sanlmaktadr.

Cuma gn gusletmek Sual: Cuma gn gusletmek vacip diyorlar. Bu konuda hadis de

varm. Doru mu? Bir de Cuma gecesi cnplkten gusleden de Cuma gusl sevab alr m?

CEVAP Hadis-i erifleri, mctehid limlerin aklamas olmadan okumak

yanllklara sebep olur. Cuma gn gusletmek mekked snnettir. O hadis-i erifin meali yledir:

(Cuma gn gusletmek vacibdir [yani lzumludur].) [Buhari, Mslim, Ebu Davud, .Ahmed, . Mlik, Taberani, Deylemi, . Hibban, Ebu Nuaym]

Baka bir hadis-i erifin meali de yledir: (Cuma gn gusletmek bana farz, size nafiledir [snnettir].)

[Deylemi] Bu hadis-i erif, nceki hadis-i erifi aklamaktadr. Peygamber

efendimizin farzdan baka yapt amellerin hepsine nafile denir. O iledii iin bize snnet oluyor. Be vakit namazn snnetleri ve dier btn snnetler nafiledir.


20

Cuma gn gusletmek ok nemlidir. Resulullah efendimizin bu konuda birok hadis-i erifleri vardr. Birkann meali yledir:

(Cumaya gelen gusletsin!) [Buhari, Mslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]

(Cuma gn gusletmek, bir haftalk gnahlara kefarettir. gn fazlasyla.) [Taberani]

(Bir Cuma dierine kadar, be vakit namaz da, dier namaza kadar ilenen gnahlara kefarettir. Cuma gusl de yledir. Cumaya gitmek iin atlan her adm, yirmi yllk amele bedeldir. Cumadan knca da, 200 yllk amel mkafat verilir.) [Beyheki]

(Cuma gn gusledenin gnahlar affolur.) [Taberani] (Cuma gn gusledenin gnahlar temizlenir, ona Ameline

yeniden bala denir.) [Deylemi] (Cuma gn ehline yakn olana iki sevap vardr. Biri kendi,

dieri de einin guslnn sevab.) [Beyheki] (Kim Cuma gn gusledip, mescide erken gider, hutbeyi

dinler ve skt ederse, onun att her adm iin kendisine bir yllk [nafile] oru ve bir yllk [nafile] namaz sevab yazlr.) [Taberani]

(Cuma gn gusledip ilk saatlerde giden, bir deve kurban edip sadaka olarak datm gibi sevaba kavuur. Daha sonra gelene bir inek; ondan sonra gelene bir ko, bundan da sonra gelene bir tavuk kesip sadaka olarak datm kadar sevap verilir. En son gelene de yumurta sadaka sevab yazlr. mam hutbeye knca, melekler de, sevap yazmay brakp hutbeyi dinler.) [Buhari, Mslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai]

Cuma gecesi cnplkten gusleden, Cuma gusl sevabna kavuur.

Bir i iin niyet Sual: Cnp olan kimse, Cuma gecesi gusletse, ertesi gn

ayn zamanda bayram olsa, bu kii, hem cnplkten temizlenmeye, hem Cuma ve bayram guslne niyet etse hepsi iin ayr sevaba kavuur mu?

CEVAP Evet, hepsine niyet edince hepsi iin sevaba kavuaca Nimet-i

slam kitabnda yazldr.


21

(Cnplkten ykanana hi sevab olur mu?) diyenler de kyor. Cnplkten gusletmek farzdr. Farz ileyen ok byk sevaba kavuur. Bir hadis-i erif meali:

(Cnplkten gusledene, zerindeki kl saysnca sevab verilir, o kadar gnah affolur, Cennetteki derecesi ykselir. Gusl iin ona verilecek sevab, dnyada bulunan her eyden daha hayrl olur. Allah tel meleklerine, Bakn, bu kulum, gece enmeden kalkp, emrime uymak iin guslediyor. ahit olun ki, bunun gnahlarn af ve mafiret eyledim buyurur.) [Gunye]

Cuma gn iin gusletmek snnettir ve ok sevabdr. Hatta bu gusln nemini bildiren hadis-i eriflerden dolay, farz diyen limler de vardr. ki hadis-i erif meali:

(Cuma gusl her mslmana vacibdir.) [Buhari, Mslim, Ebu Davud, .Malik, .Ahmed, Deylemi, Taberani, Ebu Nuaym]

(Cuma gn gusledenin gnahlar temizlenir, ona, [Haydi, gnahsz olarak] ameline yeniden bala denir.) [Deylemi]

Guslde niyet Sual: Cnp olduunu unutan kimse, Cuma namaz iin

guslederse, temiz olur mu? Bu guslle namaz klabilir mi? CEVAP Evet, temiz olur, nk Hanefde niyet farz deildir, fakat farz

sevabna kavuamaz. (S. Ebediyye) Guslden nce abdest almak Sual: Guslederken nce abdest almann mantn

anlayamadm. Bir arkadamz da cnp kimsenin abdest almas gereksiz dedi. Cnp iken, gusletmeden nce abdest almak lzumsuz deil mi?

CEVAP Nakle itibar etmeden srf aklla din olmaz. Gusletmeden nce

abdest aln diyenler aklsz m oluyor? Nasl gusletmek gerektiini Peygamber efendimiz bildiriyor ve (nce namaz abdesti aln, sonra, vcudun her tarafna su dkmek gerekir) buyuruyor. Aklla bunun hikmetini anlayamasak da, mantmza uygun gelmese de, bildirilen emri aynen uygulamamz gerekir. Hatta hemen


22

gusletmeyen, namaz abdesti alp yle durmas daha uygun olur. Abdest de alamayann, gusledene kadar, elini azn burnunu ykamas iyidir.

ie validemize, yle bir sual soruluyor: (Resulullah efendimiz, cnp iken, uyumak istedii zaman

gusledip de mi uyurdu, yoksa gusletmeden mi yatard?) Hazret-i ie validemiz cevaben buyuruyor ki: (ou zaman gusledip yatard. Bazen de yalnz abdest alp

yatard.) Soruyu soran kii, (Bu hususta bizi sktrmayan Allah

telya hamd senalar olsun) dedi. (Mslim, Tirmizi, Nesai, Ebu Davud)

Yine buyurdu ki: (Resulullah cnp iken, yemek yiyecei veya yataca

zaman abdest alrd.) [Buhari, Mslim, Tirmizi, Nesai] Bir hadis-i erif meali de yledir: ( kiiye rahmet melekleri yaklamaz: Kfire, kadnlara

mahsus bir kokuyu srnen erkee ve yemek veya uyumak istediinde abdest almayan cnbe.) [Taberani]

Demek ki cnp kimseye rahmet melekleri yaklamyor. Abdest alana yaklayor. stelik snnete uymu oluyoruz. Cnpken azmz ykamadan su iersek mstamel suyu imi oluyoruz, mekruh oluyor; ama azmz ykarsak mekruh olmuyor.

Gusl suyundaki necaset Sual: Denize veya gle girip, her taraf slanan, gusletmi olur

diyorlar. hlas Kuzuluk Kaplca Evlerinde, kvetteki suya girip kmakla da gusletmi oluyor muyum?

CEVAP nce genel bir bilgi verelim. Yzeyi 23 metrekareden kk olan

havuza kk havuz denir. Kvetler byledir. 23 metrekareden byk olanlarna byk havuz denir. Gl ve deniz 23 metrekareden byk olduu iin byk havuz hkmndedir.

Necaset, byk havuza derse, pisliin eserinden biri, yani rengi, kokusu veya tad belli olmayan her tarafndan abdest ve gusl caiz olur. Mesela gle idrar yaplmsa, aa tarafnda bir eseri


23

grlmezse caiz olur. Lamlarn akt ksmlar gibi, necis olan yerler hari, denizin

her tarafndan abdest alnr. Temiz olan denize veya gle girip kan, azna ve burnuna su verince, gusletmi olur.

Yamurdan slanan da, azna ve burnuna su verince, gusletmi olur.

Abdestte ve guslde kullanlan suya mstamel su denir. Mstamel su, mam- azama gre kaba necasettir. mam- Ebu Yusufa gre de hafif necasettir. mam- Muhammede gre de temizdir; fakat hadesi temizleyici deil, yani bu suyla tekrar abdest alnmaz, gusledilmez ve iilmez.

Mstamel suyu temiz kabul eden limlere gre, kk havuza, mesela kvete karan mstamel su miktar, sudan ok veya eitse, abdest ve gusl caiz olmaz. ine su akmayan kk havuzdan abdest alann, derisine deen su miktar, yars olduu ve havuza, az da olsa, necaset dt bilinmedike, buradan abdest almak caiz olur.

Her gn suyu deitirilen kk havuzda birok kimse abdest alsa ve mstamel sular havuza tekrar dse, abdest sahih olur; fakat bu havuza, pek az da necaset dse, abdest almak caiz olmaz.

Baz limlere gre, kk havuza, bir uzuv sokulup ykannca, btn havuz, mstamel su olur. Bunun iin, su bol olan yerlerde, uzuvlar havuzda ykamamal, havuzdan avula su alp, darda ykamaldr! Suyu olmayan yerlerde caiz diyen limlere gre, havuzda abdest ve gusl alnabilir.

Btn limlere gre gusln sahih olmas iin, kvetteki suya girip ykanmamal, girilmise, o suyu boaltmaldr! Tasla dknerek veya dula ykanmaldr! Mstamel sular akp gitmeli, bedene dklmemeli. Dklen yer olursa, oray temiz suyla ykamaldr!

Su necis olur mu? Sual: Guslederken, guslettiim suya bazen stmden damla

debiliyor. Bu su necis oluyor mu? Aldm gusl sahih midir? Cnpken elimiz bu temiz suya girse, o suyla gusl caiz olur mu?

CEVAP Abdest veya guslde kullanlan suya mstamel su denir. Temiz

suya karan mstamel su miktar temiz sudan azsa, bu suyla


24

abdest ve gusl caiz olur. Mesela 5 litre suya 2 litre mstamel su karsa bununla abdest veya gusl sahih olur.

Mstamel suyun kk havuza akmas ve abdestsizin elini sokmas da ayndr. Cnp olan kimse veya kfir, necaset bulamam olan avucunu bir yere sokup su alsa veya kolunu sokup, iindeki tas alsa, o yerdeki su drt mezhepte de pis olmaz. Necaset zerinden akan suyun yardan fazlas necasete temas ederse, bu su pis olur. Az deerse ve necasetin sfat suda bulunmazsa, pis olmaz. Mstamel su, Malikide hem temizdir, hem de temizleyicidir. Yani mstamel suyla abdest alnr ve gusledilir. (Menahic-l ibad)

Kvete bevletmek Sual: Ykandmz kvetin iine kk abdestimizi yapmakta

mahzur var mdr? CEVAP drar toplanan yerde gusletmek ve gusledilen yere bevletmek

caiz deildir; fakat idrar toplanmayp akar giderse, gusl caiz olur. Bir hadis-i erif meali yledir:

(Ykandnz yere bevletmeyin!) [Taberani] (Bevletmek, idrar karmak demektir.)

Bir yerini ykamay unutan Sual: Abdest alrken veya guslederken, bir uzvu ykamay

unutan, abdestten, guslden sonra veya birka gn sonra hatrlasa ne yapar?

CEVAP Hatrlaynca, sadece ykanmayan yeri ykamas yeter. Malikiyi

taklit edeninse, ykamay unuttuu yeri hatrlaynca, hemen ykamas gerekir. Kld namazlar iade etmesi gerekmez. Ykadm m, ykamadm m diye phe etse, vesvese olur, ykamas gerekmez.

Guslettikten sonra, bir yerinde zamk gibi su geirmeyen bir madde gren, kaldrp altn ykasa yeterlidir. Yeniden gusletmeye gerek yoktur, Malikide de byledir.

Ykanmadk yer kalrsa Sual: Maliki'yi taklit anlatlrken, (Guslde veya abdestte

ykamadk yer kaldn bir ay sonra bile hatrlaynca, yalnz orasn


25

ykamak kfidir. Hemen ykamazsa, gusl veya abdesti btl olur, fakat bir aydan beri kld namazlar kaza etmesi gerekmez) deniyor. Bu durum, Hanef mezhebinde olan birinin bana gelse, bir aylk, hatta bir vakit namaz klmas harac olaca iin, Maliki'yi taklit ederek namazlarn kaza etmemesi caiz olur mu?

CEVAP Evet, caiz olur. Maliki'de olduu gibi, o ekilde kld namazlar

kaza etmesi gerekmez. rl sa zmeli mi? Sual: Kadnlarn rgl salarn abdestte ve guslde zmeleri

gerekir mi? Malikiyi veya afiiyi taklit edenlerin durumu farkl mdr? CEVAP Hanefi mezhebinde yledir: Abdestte; rglerini zmeden salarn mesh edebilir. Sarkan

salar mesh edilmez. Guslde; salar rgl kadnn, yalnz sa diplerini slatmas

farzdr. rgl san dipleri slatlabilirse, rgy ykamak gerekmez. Sa dipleri slanmazsa, rgy amak gerektir. rlmemi salarnsa, her tarafn da ykamak farzdr. (Redd-l muhtar)

Maliki mezhebinde yledir: Abdestte; rl sa zlmez. Sarkan salar da mesh edilir. Guslde; sa dipleri slanmazsa, rgy amak gerekir.

rlmemi salarn her tarafn da ykamak farzdr. Eer sk rl san diplerine su gitmezse, zlp her tarafn hilallemek farzdr. (El-mukaddemet-l-izziyye)

afii mezhebinde yledir: Abdestte; rgy zmeden mesheder. Guslde; rgl sa zp, arasn slatmas farzdr. (slam

Ahlak) Hanbeli mezhebinde yledir: Abdestte; rgy zmek gerekmez. Guslde; sa rglerini zmek, cnplk iin snnet, hayz iin

farzdr. (Mezahib-i erbea)


26

Gusle ve abdeste mani olanlar Sual: Gusle ve abdeste mani olan ve olmayan durumlar

nelerdir? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- Burundaki kuru kir altna ve dilerin arasnda ve di

ukurunda bulunan yemek artklarnn altna su gemezse, alt ykanmazsa gusl caiz olmaz.

2- Deriye yapm, hamur, mum, sakz, kat ya, balk pulu, inenmi ekmek oje gibi su geirmeyen eylerin altn ykamak farzdr.

3- Guslettikten sonra, bir yerinde zamk gibi su geirmeyen bir madde gren, kaldrp altn ykasa yeterlidir. Yeniden gusletmeye gerek yoktur, Malikide de byledir.

4- Kadnlarn taktklar spiral ve nden veya arkadan kullandklar fitil gusle mani deildir.

5- Baa sa ektirmek gusle mani deildir. Altndaki deriyi ykamak yeterlidir.

6- Dvme yaptrmak gnahtr. Ancak gusle, abdeste mani deildir; nk dvme deri altndan yaplmaktadr. Deri stnden yaplsa ve kmayan bir boya olsa, altna su gemezse, zamanla vcut onu atar. Onun iin zamanla atan boya srlmez. Peki kmayan yal boya yaplsa ne olur? kmad iin zaruret olur ve yine gusle mani olmaz. Yani dvme kesinlikle gusle mani deildir.

7- Kpe deliinde, kpe yoksa ve delik aksa kula slatrken, biraz ovunca delik slanrsa, yetiir, iplik takmak gerekmez. Kpe delii kapanmsa, kapand iin mahzuru olmaz, delii amak gerekmez.

8- Kna, mrekkep gibi boyalar gusle ve abdeste mani olmaz; nk altna su geirir. Fakat yal boya, oje, zamk gibi eyler altna su geirmedii iin gusle ve abdeste manidir.

9- Sa boyalar kna gibidir, altna su geirir ve gusle mani olmaz.

10- Sv yalarn altna su geer. Yan rengi kalsa da mahzuru yoktur. Gusle, abdeste mani deildir. Ancak kat yalarn altna su gemez.


27

Katran Sual: Sigarann dilerde brakt katran gusle mni midir? CEVAP Sigarann di diplerinde meydana getirdii katran, sv yalara

dhildir. Gusle mni deildir. Ykannca boyas kalrsa, kna gibidir, yine gusle mni deildir.

Eldeki zamk Sual: Ele bulaan zamk, abdeste ve gusle mani olur mu? CEVAP Kolayca kan ksm temizlenir. Zaruret olduu iin, kalanlar,

abdeste ve gusle mani olmaz. Snnet derisi Sual: Snnet olmam kimsenin, guslde snnet derisinin altn,

ykamas farz mdr? CEVAP Guslde, snnet derisinin altn ykamak farz deil, mstehabdr.

(S. Ebediyye) Lens Sual: Gze lens takmak abdeste ve gusle mani midir? CEVAP Gzn ii abdestte ve guslde ykanmaz. Bunun iin lens gusle

ve abdeste mani deildir. Yani abdest alrken ve guslederken lensleri karmak gerekmez.

Siil Sual: Ellerimde siil var. Bunun iin ila kullanyorum; fakat ila,

tpk yaptrc 404 gibi. Altna su da geirmiyor. Gusl ve namaz abdesti iin bir mahzuru var m?

CEVAP la temizlenince kmyorsa, 404 gibiyse, yani kmasna imkan

yoksa zarar olmaz, mahzuru yoktur. zrl olmadan abdest alp namaz klarsnz.

apak Sual: Japon yaptrc, oje, dilerdeki tartar, sedef hastalnn

kabuu ve apak, abdeste ve gusle mani olur mu? CEVAP Bunlardan oje mani olur, karp altn ykamak gerekir.


28

Dilerdeki tartar, kendiliinden hsl olup, kolayca karabilecek bir ila da olmad iin, abdeste ve gusle mani olmaz.

Sedef hastalnn kabuu ve apak da, kendiliinden hsl olmaktaysa da, tahri etmeden, bunlar karlabildii kadar karlr. Kalan ksmlar abdeste ve gusle mani olmaz. Japon yaptrc ve yal boya gibi maddelerse, kolayca karlamaz. karmak iin deriyi kazmak da gerekmez. Deriyi tahri etmeden, karlabildii kadar karlr, kalan ksm abdeste ve gusle mani olmaz.

Zeytinya Sual: Saa srlen zeytinya abdeste mani olur mu? CEVAP Sv yalar meshe mani olmaz. Jle Sual: Saa srlen jle abdeste ve gusle mani midir? CEVAP Srlen eyin altna su geirmezse abdest ve gusl olmaz,

geirirse hi mahzuru olmaz. Jlenin su geirdii syleniyor. Trnak arasndaki kir Sual: Trnak arasndaki kir, pislik abdeste, gusle mani olur mu? CEVAP Abdeste de, gusle de mani olmaz, iine su geer. Sa boyas Sual: Srmeler, rimeller, sa boyalar abdeste, gusle mani

midir? CEVAP Hayr, mani deildir. Altna su geirir. Krem Sual: Yze krem srdkten sonra altna su geip gememe

durumu nasl olur, abdeste mani olur mu? CEVAP Eer krem yourt gibi kaln srlrse, altna su geirmez.

Tereya da byle. Fakat iyice deriye yedirilip kat ksm kalmazsa altna su geer, abdeste mani olmaz. Yani zeytinya gibi olursa abdeste mani olmaz.

Seim boyas Sual: Seimlerde oy kullandktan sonra ele srlen boya,


29

abdeste ve gusle mani midir? CEVAP Seim boyas, abdeste ve gusle mani deildir. Mrekkep Sual: Mrekkep abdeste ve namaza mani mi? CEVAP Mani deildir. Kna, mrekkep gibi altna su geiren boyalar

gusle ve abdeste mani deildir. Oje ve yal boyalar, altna su geirmedii iin gusle ve abdeste manidir.

Di talar Sual: Diler arasndaki di talarnn abdeste bir zarar var m? CEVAP Zarar olmaz, nk kendi elimizde deil ve kolayca da karan

bir ila yoktur. Guslde kpeyi karmak Sual: Guslde annem, su ulamaz diye kpesini karyor,

teyzem de kpe takmazken guslde kpe takyor? Hangisinin gusl oluyor?

CEVAP kisinin de gusl olur. nemli olan kulak deliine suyun

ulamasdr. Kpesiz olunca slak elle hafife dokunmakla su girer; kpe takmak gerekmez. Kpeli ise ve kpe ok sk ise hafif oynatmak yeter.

Oje gusle ve abdeste manidir Sual: (Trnaklar, salar ve diler ayr birer uzuv olmad iin,

buralar abdestte ve guslde ykamak gerekmez. Bu bakmdan oje, abdeste ve gusle mani olmaz) diyen reformcuya nasl cevap verilebilir?

CEVAP Trnak uzvun tamam deilse, parmak da uzvun tamam deil,

uzuvdan bir paradr. Eli ykayp parma ykamaynca abdest ve gusl olmaz. Bir uzvun tamamn ykamak arttr. Fkh kitaplarnda deniyor ki:

ne ucu kadar kuru bir yer kalsa veya trnann altna giren amur orada kurusa, abdesti sahih olmaz. (Hindiyye)

Cnbn bedeninde, guslederken ine ucu miktarnda su


30

demedik yer kalsa, cnpl gitmez, nk btn bedene suyu ulatrmak farzdr. (Halebi-yi sagir)

Guslde, aznn ve burnunun iini ve tepeden trnaa kadar btn bedenini, hibir kl dibi kuru kalmamak zere, gzelce ykamak farzdr. (Nimet-i slam)

Gusln farznn ncs, tepeden trnaa kadar, btn bedeni zerinde, mum, hamur, gz apa gibi, altna suyun gemesine mani bir ey brakmamak zere, bir kere ykamaktr. (Nimet-i slam)

Di ukurundaki yemek artklar sert olup, altna su gemezse, gusl sahih olmaz. (Merakl-felah, Tahtavi, Feth-ul-kadir, Halebi-yi kebir, Mecmua-i Zhdiyye)

Gusln farz tr. Bunlar, aza ve buruna su vermek ve vcudun tamamn ykamaktr. Vcutta bir kl dibi kuru kalmamal, kalrsa cnplkten kurtulamaz. (Tergib-s-salat)

Ykamas farz olan yerde, ine ucu kadar slanmam yer kalrsa, abdest sahih olmaz. (. Ahlak)

Grld gibi, vcudun bir yerinde ine ucu kadar slanmadk kuru yer kalsa gusl sahih olmuyor. Elin paras olan trnaklar ve azn paras olan dileri de, guslde ykamak farzdr.

ne ucu kadar kuru yer, kasten braklrsa gusle manidir, fakat farknda olmadan, avu ii kadar da kuru yer kalsa yine gusle mani olmaz. Acaba kuru yer kald m diye vesvese etmek, tekrar tekrar ykamak gnah olur.

Nasr ilac Sual: Nasr iin verilen bir ila, oje gibi tabaka meydana

getiriyor. Abdeste mani olur mu? CEVAP Altna su geirmeyenler abdeste mani olur. Ancak salih ve

uzman bir doktor, (Bu hastala bundan baka etkili bir ila yoktur) derse, o zaman abdest alrken karmak gerekmez. stne mesh edilir.

Kirpik eklemek Sual: Kirpiklere kirpik eklenirse, abdeste, gusle mani olur mu? CEVAP: Mani olmaz.


31

Guslle ilgili eitli bilgiler 1- Cnp iken hanmla beraber olmak gnah deildir, caizdir.

Abdestli olmak iyi olur. 2- Tuvalette gusletmekte mahzur yoktur. Banyoya sa ayakla

girilir. 3- afiide, abdest alrken tertip farzdr. Cnp bir afii, gusle

niyet ederek denize girip ksa, bu haliyle namaz klabilir; nk guslde vcut tek organ saylr.

4- Guslde, avret yerleri kapal iken, kbleye dnmek mekruh deildir.

5- Gusletmeden, namaz vaktini geirmemek artyla uyunabilir. 6- nsan bir gecede iki kere ihtilam olsa, hatta on kere de cnp

olsa, hepsi iin bir kere gusl yeterlidir. 7- Gece cnp olan uyannca, sabah namaznn vaktinin

kmasna ok az bir vakit olduunu grse, gnaha girmemek iin hemen gusletmeye alr, isterse vakit ksn, yetitiremesin. Nasl olsa yetitiremem diye gnein domasn beklemek uygun olmaz.

8- Kadnlar guslederken, n ve arkaya parmak sokarak temizlemeleri gerekmez. Byle uydurma eylerin asl yoktur. Vcudun iinde, zaten necaset vardr. Grnmeyen yerler deil, sadece grnen ksmlar ykanr.

9- Tp bebek suretiyle ocuk sahibi olmak isteyince, rngayla dllenmi yumurta rahme konunca kadn gebe kalrsa gusletmesi gerekir. Fercden baka yerine srtmekle kan erkek menisi, rahme girse, kadn gusletmez. Bu suretle hamile kalsa, gusleder ve o gnden beri kld namazlar kaza eder.

Suda boulmak Sual: Cnpken denize veya gle atlayp boulan kimse, cnp

m lm olur? CEVAP Hayr, abdestli lm olur. Suya girince her yerine su deip,

azna burnuna su girecei iin gusletmi olur. man varsa ehid olarak da lm olur.

Fkh kitaplar ve di dolgusu Sual: Di dolgusu gusle mani midir deil midir? Delilli olarak


32

bildirebilir misiniz? CEVAP Fkh kitaplarndaki ifadeler yledir: Diler arasnda yemek art kalp, alt ykanamazsa, gusl caiz

olur; nk su akc olup, bu artklarn altna szar; fakat bu artklar, katlamsa, gusl caiz olmaz; nk su, bunun altna szmaz. Bunda zaruret ve glk de yoktur. (Halebi-yi kebir)

Dilerin arasnda, di kovuunda katlam yemek art bulunursa, gusl sahih olmaz. (Kadhan)

Di arasndaki yemek krnts katlar da, suyu geirmezse, gusle mani olur. (Mec. Zhdiyye)

Drr-l-muhtarn, (Di ukurundaki ey, gusle zarar vermez diyen olmusa da, bu ey, kat olup, altna su gemezse, gusl caiz olmaz) ifadesini bni Abidin hazretleri yle aklyor:

Zarar vermez denilmesi; su, diteki eyin altna szp, slataca iindir. Hulasat-l-fetavada da, byle yazmaktadr. Bu fetvadan da anlalyor ki, altna su gemezse, gusl caiz olmaz. Hilyede ve Mnyet-l-musalli erhinde de byle yazldr. (Redd-l-muhtar)

Merakl-felah aklayan Tahtavi, (Di ukurundaki yemek artklarnn altna su geerse, gusl caiz olur. Bunlar, sert olup altna su gemezse, gusl caiz olmaz. Feth-ul-kadirde de byle yazldr) diyor.

Yine Tahtavi, (Drr-l-muhtar) haiyesinde buyuruyor ki: Di ukuruna giren yemek paras altna su szaca iin gusle

mani olmaz. Suyun szdnda phe varsa, bunlar karp oray ykamal.

Mecmua-i Cedidenin hicri 1329 tarihli ilaveli basksndaki di dolgusunun gusle mani olmad yazlysa da, bahsedilen ifade, bu kitabn hicri 1299 tarihli ilk basksnda yoktur. O baskya, ittihatlarn eyh-l-islam mason Musa Kazm tarafndan sokulmutur. ttihatlarn adamlarna itibar edilmez.

(Altn, gm veya plastik di yaptrmak caizse, gusl de caiz olur) demek yanltr. mam- Rabbani hazretleri, (Hanefi mezhebinin usul-i fkhnda, artsz bildirilen bir haber, artl olarak anlalr) buyuruyor. Fkh kitaplarnda, (Geyik eti yemek caizdir) buyuruluyor. Hkm artsz olarak bildirilmitir. Geyik eti caiz diye;


33

canl bir geyii tutup, bir ayan kesip yemek caiz olmaz. Ehl-i kitap dndaki gayr mslim keserse veya kendiliinden lrse, le olaca iin yine yenmez. Besmelesiz kesilirse yine yenmez. Grld gibi geyik etinin yenmesi iin bir ok art vardr.

(Harbde len ehit olur) hadis-i erifi artsz bildirildiine gre, baz artlar var demektir. Mesela mmin olmayan, harbde de lse ehit olmaz. (Gm yzk erkeklere de caizdir) hkm de artsz olarak bildirilmitir. Yzn arl 4,8 gramdan fazla olmamaldr. Eer yzk ok sk olursa, altna su geirmedii iin alnan abdest veya gusl sahih olmaz. Byle dar olan yz oynatarak veya kartarak altna su geirmek arttr. (Gm yzk caizdir) diye altn ykamaya lzum yoktur eklinde anlamak yanl olur. Bunun gibi, (Sallanan dii, altn telle balamak caiz) denince, bunun da baz artlarnn olduu anlalr. Altna su geip gemediine baklr. Yzn altna su gemeyince; abdest ve gusl sahih olmad gibi, azn iinde kuru yer kalnca gusl sahih olmaz. Bunun iin di dolgusu olann, (azn iini ykamak guslde farz deil) diyen bir mezhebi, mesela Malikiyi taklit etmesi gerekir.

Di dolgusu ve zaruret Sual: Di r, bir yara, bir hastalk olduuna gre, di

dolgusu zaruret deil midir? CEVAP Di rn tedavi ettirmek elbette zarurettir, nk rk,

baka hastalklara sebep olarak, lme kadar gtrebilir. Di dolgusuyla di rnn tedavisi ayr eydir. Di dolgusu, r tedavi etmiyor. Dolgu, di r tedavi edildikten sonra yaplyor. Tedavi ile dolgu kartrlmamal. rn tedavisi zarurettir, dolgu ise bir ihtiyatr. Bunun iin dolgu yaptrann, gusl, abdest ve namazda Mlik veya fi mezhebini taklit etmesi gerekir.

htiya olunca, zaruret olmasa da baka mezhebi taklit etmek caiz ve lazm olur. (Redd-l-muhtar)

Diler mesh edilmez Sual: Dolgu dileri mesh etmek, ayaktaki mesti mesh etmek gibi

caiz olmaz m? Yahut yarann stn mesh etmek gibi caiz deil


34

midir? CEVAP Dinimizde mesh, yalnz ayaklara giyilen mest zerine yaplr. Bu

mestin mddeti de mukim iin 24 saattir. Abdest aldktan sonra trnaklarna oje sren kadnn, abdesti bozulunca, ojenin stn meshetmesi caiz olmaz. Cahiller, dolguyu yaraya benzeterek, (kaplamann altndaki yara ykanmaz, mesh kfi gelir) diyorlar. Vcuttaki yaralarn stne konan sarglara meshedilir. Yara iyi olduktan sonra, sargya meshetmek caiz olmaz. Eer bu sarglar kaldrmakta bir glk olursa, sarglar karncaya kadar altlarn ykamak sakt olur; nk bunlar zaruretle konulmu idi. Yani yaray tedavi etmek, eski haline getirmek iin konulmutur. Kaplama ve dolguysa, dii tedavi etmiyor, eski haline getirmiyor. Hasta diin, oyuk diin o haliyle bir mddet daha kullanlmasn salyor. Eer dolgu, dii tedavi etseydi, yani diin rn kaldrp eski haline getirseydi, sarg gibi zaruret olurdu. Kaplama stne meshetmek, yara zerine meshetmek gibi deildir. Sarg, yarann iyi olmas, eski haline gelmesi iin konuyor. Dolgu ve kaplamadaysa diin eski haline gelmesi mmkn deildir. Birbirine kyas edilemez.

htiya halinde baka mezhebi taklit caizdir; fakat eli kanayan bir Hanefi, afiide kan abdesti bozmaz diyerek, afiiyi taklit ederek o haliyle namaz klamaz; nk muteber eserlerde buyuruluyor ki:

Baka mezhebi taklitte, o mezhebin artlarna da uymak gerekir. (Hulasat-t tahkik, Hadika)

Glk varsa, farz yapmak iin baka mezhebi taklit caiz olur. (Fetava-i Hayriyye)

Bir Hanefi; kendi mezhebine gre yapamad bir ii yapabilmek iin, baka bir mezhebi mesela afiiyi taklit edebilir. Bahrrrak ve Nehrlfakta da byle yazldr. (Nimet-i slm)

Zaruret olmasa da, glk, sknt olduu zaman, dier mezhepten biri taklit edilir. Bir ibadetin sahih olmas iin drt mezhepten birine uygun olmas gerekir. Eer artlarndan biri, bir mezhebe, baka biri de baka mezhebe uygun olursa, bu ibadet sahih olmaz. (Redd-l-muhtar)

ok eskiden sallanan di, altn telle balanrd. km di veya koyun dii yahut altndan yaplm di, kan diin yerine konur, bir


35

telle dier dilere tutturulurdu. Bu tellerin altna su szard. Gm yzk takmak caizdir; fakat yzk dar olup altna su

geirmezse, gusl sahih olmaz. Gusln veya abdestin sahih olmas iin dar olan yz oynatarak altna suyu ulatrmak gerekir. Di kaplatmak da caizdir. Ancak altna suyu ulatrmak mmkn olmaz. Dileri skmek gerekmez. Dinimizin bildirdii ruhsattan faydalanlr. Guslde azn iini ykamann farz olmadn bildiren Maliki veya afii taklit edilir.

Bir Hanefinin kendi mezhebine gre yapamad bir ii yapabilmesi iin afiiyi taklit etmesinde beis yoktur; fakat bu ii yaparken taklit ettii mezhebin artlarn da yerine getirmesi gerekir. htiya olmadan ve artlarn yapmadan taklit etmesi telfk olur ki caiz deildir. (Merakl-felah haiyesi)

Zaruret olmadan yaplan bir ey sebebiyle ibadet yapmakta glk olunca, bu farz yapmak iin baka mezhebi taklit etmek gerektii (Redd-l-muhtar, Mizan, Hadika, Berika, Fetava-i Hadisiyye, F.Hayriyye ve Mafvat) gibi kymetli kitaplarda yazldr.

Dolgu ve taklit Sual: Biz diin iini deil, stn ykyoruz. Dolguda, ite olan

r temizleyip onun stne dolgu yaplyor. Yani diin d ksm ykand halde niye, baka bir mezhebi taklit gerekiyor?

CEVAP Dolgu kaplama olunca, diin d ykanm olmuyor, diin dna

sakz yapsa, altna su gemese gusln caiz olmad fkh kitaplarnda yazldr. Birka rnek verelim:

1- Guslde sadece kulan d ykanr. Kpe iin delinince, delinen ksm artk vcudun d haline geliyor ve ykanmas gerekiyor.

2- nsann bir parma kkten kesilse, kesilen yer artk vcudun d olur, kesik yer ykanmazsa, abdest de, gusl de sahih olmaz.

3- nsann kolu bilekten kesilse, kesilen yer, artk vcudun d olmu olur. Kesik yer ykanmazsa, abdest de, gusl de sahih olmaz. Vcudun d haline gelen o ksmn ykanmas art olur.

4- Di de bunlar gibidir. Diin yars krlsa, krlan yer, vcudun d saylr. D ksmn da, guslde ykamak farzdr. Yahut diin st bir madenle kaplansa, diin stne su gemeyecei iin gusl sahih


36

olmaz. Bunlar gibi, di rynce veya rk ksm dolgu iin

temizlenince, buras artk diin d oluyor ve guslde orasnn ykanmas gerekiyor. te bunun iin, die sakz gibi bir ey yapsa, ekmek krntlar kuruyup altna su geirmese veya dolgu yaplsa, bu d yzey slanmyor. Islanmaynca da, Hanefi mezhebinde gusl sahih olmuyor. Bunun iin, guslde azn iini ykamak farz deil diyen Maliki veya afii mezhebinden birini taklit gerekiyor.

Di dolgusu yaraya da benzetilemez. (Kaplamann altndaki yara ykanmaz, mesh kfi gelir) demek cahilliktir. Vcuttaki yaralarn stne konan sarglara mesh edilir. Yara iyi olduktan sonra, sargya mesh etmek caiz olmaz. Eer bu sarglar kaldrmakta da bir glk olursa, sarglar karncaya kadar altlarn ykamak gerekmez. nk bunlar zaruretle, yani yaray tedavi etmek, eski haline getirmek iin konulmutur. Kaplama ve dolgu ise, dii tedavi etmiyor, eski haline getirmiyor. Hasta diin, oyuk diin o haliyle bir mddet daha kullanlmasn salyor. Eer dolgu, dii tedavi etseydi, yani diin rn kaldrp eski haline getirseydi, sarg gibi zaruret olurdu. Kaplama stne mesh etmek, yara zerine mesh etmek gibi deildir. Bunun iin sargyla dolgu birbirine kyas edilemez.

(Ayaktaki meste mesh edildii gibi die de mesh edilir) demek daha ok yanl olur. Mesh, yalnz ayaktaki meste yaplr, oje stne veya kaplama di stne yaplmaz. Dinimizi oyuncak haline getirmemeliyiz. Fkh hkmlerin dna karak, reformlar yapmaktan ok saknmalyz.

Modern di hekimlii Sual: Merhum A. Fikri Yavuz, ilmihaline, mam- Serahsi, di

kaplatmaya fetva verdi diye yazmtr. mam- Serahsi, miladi 1090da vefat ettiine gre o devirlerde kaplama var myd?

CEVAP O devirde kaplama yoktu. Sallanan di veya herhangi bir di,

gm veya altn telle birbirine balanrd. Bunu kaplama olarak tercme etmek byk hatadr. Bundan daha byk hataysa, bu byk yanll bilip de susmaktr. Hadis-i erifte buyuruluyor ki:

(Yalanlar yazlr, detler ibadetlere kartrlr ve Eshabma


37

dil uzatlrsa, doruyu bilen herkese bildirsin! Doruyu bilip de, gc yeterken bildirmeyene, Allah lanet etsin!) [Deylemi]

Di yapmnn tarihesi hakknda Prof.Dr. Gazanfer Zembilcinin (Tam Protezler) kitabnn Tarihe ksmnda (Protez yapmnn balangc, 18. yzyla tesadf eder. Bu yzylda ounlukla kuron [kaplama] ve kpr protezlerinin yapld grlmektedir. Modern di hekimliinin kurucusu Fauchard, 1761 ylnda lmtr. 1825te Pariste ilk suni di yaplmtr) deniyor.

Grld gibi, mam- Serahsi hazretleri, modern di hekimliinin kurulmasndan 7 asr kadar nce yaam, tadbib kelimesini kullanmtr. Tadbib etmek, telle eritle balamak demektir. Mesela Bezzziyyede, (Mushafn cildini tadbib etmek caizse de, altn ve gm yerine dokunmamak gerekir) buyuruluyor. Tadbib kelimesi, btn yzeyi kaplama demek olsayd, Mushaf hi ele almak caiz olmazd. Demek ki etrafna metal erit evirmek demektir. Fkh kitaplarndaki, (Sallanan dii altnla tadbib etmek caizdir) demek, sallanan di, altn tel veya eritle balanabilir demektir. Dileri kaplatmak diye bir ifade yoktur.

Nasbur-rayeden alnan iki hadis, yanl tercme edilerek di kaplatmaya caiz deniyor. Sahabeden bir zat, (Uhudda diim krlnca Resulullah, krlan diimin yerine, altn bir di edinmemi emretti) ve (Hazret-i Osman da, sallanan dilerini altnla tadbib ettirdi) diyor. Yanllk, tadbib kelimesinin kaplatma diye tercme edilmesinden ve altn di edinmeyi de kaplama sanlmasndan ileri gelmektedir.

Yanl ve doru yazanlar Sual: Bu vesikalara ramen, (di dolgusu gusle mani olmaz)

diye niin yanl yazyorlar? CEVAP Di dolgusu gusle mani deil diye yanl yazanlar, gruba

ayrlmaktadr: 1- Tadbib kelimesini kaplatmak sanp, (mam- Muhammed ve

mam- Serahsi di kaplatmaya fetva verdi) diyenler, o devirde kaplamann olmadn bilmeyip Siyer-i kebire ve Mebsuta iftira edenler.


38

2- Fkhtan haberi olmayp, di dolgu ve kaplamasn zaruret sanarak yaraya benzetenler. Ki bu ilmi bir benzetme deildir.

3- Dinde reformcular. bni Hazm, evkani, Abduh, Reit Rza gibi mezhepsizleri rnek alp, reformcu smail Hakk zmirliyi, ttihatlarn getirdii eyh-l-islamlar mesela mason Musa Kazm ve ryanizadeyi delil gsterirler. Bir ksm taklidi haram sayarak, bir ksm da telfk savunarak birok kimseyi dalalete srklemilerdir. zmirlinin camileri kiliseye evirmek, namaz kaldrmak iin dier reformistlerle hazrlad rapor, birok kitap ve dergilerde yer almtr. Kadir Msrolu ve Sadk Albayrak da bu raporu tenkit maksadyla kitaplarna almtr.

Necip Fazl Ksakrek, (man ve slm Atlas), Yusuf Kerimolu ise (Emanet ve Ehliyet) isimli ilmihal kitabnda, di dolgusu olanlarn afiiyi taklit etmeleri gerektiini bildirmitir.

Dini konularda bilmeden konumann vebali, fetva vermenin mesuliyeti ok byktr. Hadis-i eriflerde buyuruluyor ki:

(Fetva vermeye en cretli olannz, Atee [girmeye] en cretli olannzdr.) [Darimi]

(Bilmeden fetva verene, yer ve gkteki melekler lanet eder.) [bni Lal, bni Asakir]

(mmetim, kt limler, cahil abidler yznden helak olur. Ktlerin en kts kt limlerdir. yilerin en iyisi de iyi limlerdir.) [Darimi]

(Sizin iin Deccalden daha ok, sapk imamlardan korkuyorum.) [.Ahmed]

(mmetim, kt din grevlilerinden ok zarar grecektir.) [Hkim]

(Ehli olmadan yanl fetva veren, hainlik etmi olur.) [Ebu Davud, Hkim]

(Allah tel, limleri almak suretiyle ilmi ortadan kaldrr. lim kalmaynca da, cahiller bilmeden yanl fetva verir, hem kendilerini, hem de bakalarn saptrlar.) [Buhari]

Doruyu sylememenin, ilmini gizlemenin vebali de ok byktr. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Yalanlar yazlr, detler ibadetlere kartrlr ve Eshabma dil uzatlrsa, doruyu bilen herkese bildirsin! Doruyu bilip de,


39

gc yeterken bildirmeyene, Allah lanet etsin!) [Deylemi] (lmini gizleyene kyamette ateten bir gem vurulur.) [Hakim] Tadbib kelimesinin manas Sual: (Lisan-l Arap lugat) kitabnda tadbib kelimesi kaplamak

demektir diyor. Tadbib kelimesi sadece altn di veya tel edinmeyi deil tamamen kaplamay iine almaktadr.

O halde di dolgusu caiz olmaz m? CEVAP Birincisi, din lgatten renilmez, tefsir ilmi, fkh ilmi lgatten

anlalmaz. Kelimenin szlk manasyla stlah manas farkl olabilir. kincisi, tadbib kelimesi bugn kaplama manasnda kullanlsa

bile, o devirlerde [1200 yl nce] kaplama anlamnda deildi; nk 12 asr nce di kaplatmak diye bir ey yoktu. Olmayan eyden nasl bahsedilir ki? Bu, (mam- azam uakta kitap okurdu) demeye benzer. O zaman uak m vard?

Tadbib, eritle, dadbe yani kap srg demiri gibi, enli, yass bir eyle sarmak demek olduu, Tahtavinin ve bni bidinin Drr-l-muhtar haiyelerinde, tadbib edilmi krsi zerine oturmay bildirirken ve Drr-l-mnteka ve Camiur-rumuzda yazmaktadr. Bezzziye ve Hindiyyede diyor ki:

(Gm ve altn ekillerle sslenmi kaptan yiyip imek caizdir; fakat elini, azn gme, altna dedirmemek lazmdr. mameyn, byle kaplar kullanmak mekruhtur dedi. Tadbib edilmi kap da byledir. Krsiyi ve hayvan semerini tadbib etmek caizse de, altn ve gm bulunan yerlerine oturmamak lazmdr. Mushafn cildini tadbib etmek caizdir; fakat altna, gme dokunmamak lazmdr.)

Grld gibi, tadbib etmek, btn yzeyi kaplamak demek deildir. Etrafna metal erit evirmek demektir. Fkh kitaplarnda, (Sallanan dii altnla tadbib etmek caizdir) diyor. Bu sz, sallanan dii, dmekten korumak iin altn tel veya eritle balamak caizdir demektir; nk bu tellerin altna su szar. Hem de, gusl abdesti alrken, protez dilerin karld gibi, tel ve erit balar da yerlerinden karlmakta, temizlenip, guslden sonra yerlerine konulmaktadr. karlp temizlenmezlerse, aralarnda kalan yemek artklar azda kt koku ve tahribat yapar. (Sallanan dii kaplatmak


40

caiz olur) demek, fkh limlerine iftira olur; nk sallanan di kaplanamaz, balanabilir. Bir de o devirlerde zaten kaplama di diye bir ey yoktu. Bu aka imamlara yani din byklerine iftiradr.

u halde, (di kaplatmak gusle mani olmaz) diye fetva uydurmak, gerek bir din adamnn yapaca ey deildir. Hibir fkh kitabnda, (ryen dileri kaplatmak veya doldurtmak gusle mani olmaz) diye asla bir ifade yoktur.

ncs diyelim ki tadbib tamamen kaplama olsa bile, di kaplamasyla ne ilgisi var? nk, o devirde di kaplatmas yoktu. Olmayan eyin neyi savunulur ki? Di kaplamasnn tarihi bellidir. Di dolgu ve kaplama teknii 150 yl nce balamtr.

Sanki asrlar nce di kaplatlyormu gibi A. Fikri Yavuz, (900 yl nce di kaplatmasna fetva verilmitir) diyordu.

Allahtan korkmak lazm! 9 veya 12 asr nce di kaplatma teknii mi vard? Denize den ylana sarlrsa da, fetvaya bunalan da ittihatlarn adamlarna mason Musa Kazm ve ryanizade ve benzerlerine sarlmamal, kuru bir inad brakmaldr. Mslmanlarn yanl ibadet etmelerine sebep olmamaldr.

Fetva olsa, kim itiraz eder ki? Sual: (Di dolgusu ve di kaplatmasnn caiz olduuna dair

mam- azam ve mameynin [imam- Ebu Yusuf ve imam- Muhammedin] fetvalar var) deniyor. Byle bir fetva var m?

CEVAP Asla yoktur. mam- azam hazretleri zamannda dolgu ve

kaplama yoktu. Birisi kalkp (mam- azam bilgisayarla yaz yazard) dese buna ne denir? Eer deli deilse, yalanc denir; nk mam- azam hazretleri miladi 767 ylnda vefat etti. Yani vefat edeli 1200 yl gemitir. 1237 yl olmutur. O zaman ne kaplama, ne de dolgu ne de bilgisayar vard. Dolgu ve kaplama 1850 ylnda meydana kmtr. imdi, mam- azam dolgu ve kaplamaya fetva verdi demek cehaletten baka ey deildir.

mameyn altn telle, mam- azam da gm telle balamaya izin veriyor. Bu konu gusl bahsinde deil, altn gm kullanma bahsindedir. Bu imamlarn altn veya gme izin vermesi madenlerin kullanlmas iin fetvadr. Guslle hibir ilgisi yoktur.


41

Gm yzk iin de imamlarn fetvas vardr. Gm yzk takmak erkeklere caiz buyuruluyor; ama gm yzk skysa, altna su gemiyorsa, gusl sahih olmaz. Gm yze caiz dendi diye, dar olan gm yzn altn ykamamak m gerekir?

lim ahlakna uymal Sual: Hindiyyedeki: (Diinde kovuk bulunup ierisinde veya

dilerinin arasnda yemek kalrsa yahut burnunda slak kir bulunursa, esah gre gre gusl olur. htiyatl olan, kovuktaki yemei karp suyu oraya ulatrmasdr) ifadesine dayanarak, di kaplatmann gusle mani olmadn sylyorlar. Doru mudur?

CEVAP Yanltr. fadeyi kasten eksik almlar. Hindiyyedeki,

(Burnundaki kuru kir, gusle manidir) ifadesini almamlar. Kovuktaki yemein altna su szaca iin gusle mani deildir; fakat hamurlam yemek parasnn altna su gemezse gusl sahih olmaz. Mlteka tercmesine de, di dolgusu gusle mani deil diye uydurma bir ilave yaplm. Bunlarn maksatlar nedir ki?

Kitaplara yaplan hileler Sual: zahl Mlteka Tercmesinde, (Di dolgusunu karmak

mmkn olmaynca, dolgunun stnden geen suyla iktifa edilirse, gusl sahih olur) deniyor. Mlteka muteber deil mi?

CEVAP Mlteka elbette muteberdir, ama bu kitapta byle bir ifade

yoktur. Tercmesine ilave edilmitir. zahl yerine ilaveli dense, daha isabetli olurdu. Mlteka kitab yazld zaman, dolgu diye bir ey yoktu. Bu bakmdan kitabn orijinalinde, dolgudan hi bahsedilmez, bahsedilmesi de mmkn deildir. Kitabn mellifi brahim Haleb hazretleri, 1549da vefat etmitir. Tercme eden, bunu kendisi ilave etmitir. Dipnota yaplan bu ilave, asla muteber deildir. Bu ilaveli tercmeyi delil sayan, orijinaline ilave eden kadar sua ortak olur.

Bazs da, Mltekada byle bir ey var diyerek delil olarak gsteriyor. Hatta bin yl nceki Mebsuttan bile, di kaplamas hakknda delil gsterenler tremiti. Hlbuki 200 yl nce dolgu ve kaplama diye bir ey yoktu. Byle sylemek, 100 yl nce bilgisayar vard demek gibi yanltr. Bu eit hilelere birka rnek daha


42

verelim: 1- Fetava-y Hindiyyenin, (Diinde kovuk bulunup ierisinde,

dilerinin arasnda yemek kalrsa veya burnunda slak kir bulunursa, gusl sahih olur. Kir, slak deil kuru ise, altna su geirmeyecei iin gusl sahih olmaz) ifadesindeki, (Kir slak deil kuru ise, altna su geirmeyecei iin gusl sahih olmaz) ksmn kasten karp, di dolgusu gusle mani deil diyen ilim sahtekrlar da kmtr.

2- zmirli smail Hakk, camileri kiliseye benzetmek iin, sandalye, koltuk, mzik aletleri konmasn ve Trke namaz klnmasn isteyen reformcu heyetten biriydi. Bu reformcu, Siyer-i kebir erhinde olmayan ifadeyi var gibi gstererek, (Di dolgusu gusle mani olmaz) yalann savurmutur. Merhum hocamz, bu reformcunun yapt bu irkin ii, (limde sahtekrlk) olarak bildirmitir. (slm Ahlak)

3- ttihat mason eyhlislam Musa Kzm, Mecmua-i cedidenin ikinci basksna, birinci baskda bulunmayan, (Di dolgusu gusle mani olmaz) ifadesini ilave etmitir. imdiki cahiller de bunu mehaz gstermektedir.

(Di dolgusu gusle mani olmaz. Dolgusu olann Malikiyi veya afiiyi taklit etmesi gerekmez) diyenler, delil gstermek yerine, ahsi yorum yapyorlar. (Niye olmasn, bana gre bal gibi olur) diyorlar. Yahut yukarda olduu gibi, hile yapyorlar.

lham dinde senet deildir Sual: Evliyadan afii bir zat, (Dileri kaplama lehinde, limler

fetva vermeye cesaret edemiyor. Hlbuki bu di meselesi umum-i belva halini alm, her tarafa yaylm ki, kaldrlmas kabil deil. mmeti bu byk beladan kurtarmak aresini dndm; birden kalbime bu ilham geldi. Haddim ve hakkm deil ki, ehl-i ictihadn vazifesine karaym. Ama, bu umumi belva zaruretine kar, fetvalara taraftar olmadm halde diyorum ki: Eer Mslman bir di hekimi kaplamaya ihtiya var derse, kaplama gusle mani deildir) diyor. Bu afii evliyann ilham senet olmaz m?

CEVAP Evet, hibir evliyann ilham senet deildir. Evliya ilhamndan

sorumlu da olmaz. Hallac- Mansur hazretleri enel hak demi, bni


43

Arabi ve Bayezid-i Bistami hazretleri gibi byk zatlarn da hatal ilhamlar olmutur. lhamlarn doruluu, slamiyet bilgilerine uygun olmalarndan anlalr. mam- Rabbani hazretleri buyurdu ki:

Edille-i eriyyeye yani dindeki drt delile uymaya emrolunduk; ama Evliyann ilhamlarna uymaya emrolunmadk. lham, yalnz sahibi iin delildir, bakalar iin senet deildir. (1/ 272)

Evliyann ilhamnda yanlmas, mctehidin ictihadda yanlmas gibidir; kusur saylmaz. Bundan dolay, Evliyaya dil uzatlmaz. Ancak Evliyann yanl ilhamlarna uymak caiz deildir. Mctehidlerin hata ihtimali olan szlerine uymaksa, vacibdir. (1/31)

Tasavvuf byklerinden birka, kendilerini hl kaplaynca, doru yolun limlerinin bildirdiklerine uymayan bilgiler, marifetler sylemilerse de, kef yoluyla, ilhamla syledikleri iin sulu saylmaz. Bunlar ictihadnda yanlan mctehidler gibidir; hatta bunlarn yanlmalarna da bir sevap verilir. Byle farkl bilgilerde, Ehl-i snnet limlerinin bildirdikleri ancak dorudur; nk bu bilgiler, vahiyle bildirilmitir. Tasavvuf byklerinin marifetleriyse, ilhamladr. lhamda kl ucu kadar uygunsuzluk varsa, yanl demektir. (1/112)

Umumi belva iin are imdi yukarda bildirilen ilham hakknda ihtimalleri sralayalm: 1- afiide guslde azn iini ykamak farz olmad iin, afii

olan veli byle sylemi olabilir. 2- Ulemann di dolgusuna fetva vermekten ekindii bildiriliyor.

Elbette ekinirler. Mslmanlar cnp gezdirmeye hangi lim cret edebilir ki? Musa Kazm gibi ittihatlarn mason eyh-l-islamlar buna fetva verdiyse de salih limler, buna cesaret edemedi.

3- Evet di meselesi umumi belva halini almtr. Mesela ak gezmek, iki, kumar, alg da umumi belva halindedir. imdi bir evliya, (Milleti bu byk gnahlardan kurtarmak iin kalbime yle bir ilham geldi) dese ve bu haramlara izin verse, ilham senet olur mu? Nitekim ayn mantkla kzlarn balarn amaya ve gzle namaz klmaya ruhsat verenler kmtr.

4- (Mslman bir di hekimi, kaplama ihtiyatr derse, kaplama gusle mani olmaz) deniyor. Di hekiminin sz dinde senet midir? Senetse, baka bir di tabibi de, zaruret deil dese, onunla da amel edilir mi? Bu ii di tabibi mi zer, yoksa ulema m?


44

5- (Haddim ve hakkm deil ki) ifadesine ramen aksine hareket edilmesinin hikmetini bilemeyiz. Bilmemiz de gerekmez; nk sonuta bu bir ilhamdr. lhamsa, senet olmaz.

6- are: Dolgu ve kaplamas olanlarn, Maliki veya afii mezhebini taklit etmeleri yeterlidir.

Drt mezhep szde mi hak? Sual: Bazlar mezhep taklidine akl erdiremiyor. Bir gn

bunlardan birisine dedim ki, 4 mezhep hak m? Elbette hak dedi. Peki, szde mi hak dedim. Hayr, gerekte hak dedi. Peki dedim, madem gerekte hak, o zaman Hanefideki bir sknt iin, hak olan Maliki veya afii mezhebini taklit etmekten niye ekiniyorsun? Bir hoca lzum yok demiti de... Ben de ona inandm dedi. Ben de, yle hocaya deil, kitaplara inanmak lazm, bir mezhepte bir k yolu yoksa veya skntlysa baka bir mezhep taklit edilir dedim. Doru demi miyim?

CEVAP Evet, doru. lmi ve insaf olanlar iin szleriniz yeter. Her

hocann szne baklmaz. Bazlar tesettr inkr ediyor, bazlar mzie helal diyor, horozdan kurban edilir diyor, bazlar namaz vakit diyor, bazlar dinin sahibine yani lemlere rahmet olarak gnderilen Peygamber efendimize h, (Postacyd, vazifesi bitti, YALNIZ KURAN) diyor, bunlar oaltmak mmkn. Din yeni gelmedi. Eksik de gelmedi. Onun bunun szne deil, dindeki 4 delile yani edille-i eriyyeye bakmak lazm.

Hi zarar olmaz Sual: Gnmzdeki Mslmanlar olarak fkh bilgimiz yok gibi,

yani ok az. Di dolgusu veya kaplamas olanlarn, Maliki veya afii mezhebini taklit etmeleri gerektiini delilleriyle yazyorsunuz. Bakalar da kendilerine gre delil gsteriyorlar. Siz bunlarn da yanl olduunu ispat ediyorsunuz. Ancak bizim gibi fkh bilgisi olmayanlar, bu delillerden fazla bir ey anlamyoruz. Bizim iin mantki bir izah yapar msnz?

CEVAP Dini hkmlerde dindeki 4 delile baklr. Sizin iin u kadarn

syleyelim: Drt mezhebimiz haktr. Kendi mezhebimizde


45

yapmamzda sknt olan bir ii, bunlardan birisine uyarak yapabiliriz. Dnyalk ilerimizde ihtiyata riayet etmemek ahmaklk olduu gibi, ibadetlerde de ihtiyata riayet etmemek ahmaklk olur.

Hanefi mezhebinde azn iini guslde ykamak farzdr. ne ucu kadar kuru yer kalsa gusl sahih olmaz. Bunun iin di dolgusu olanlarn, guslde azn iini ykamak farz deil diyen Maliki veya afii mezhebine uymalar gerekir. Bizim naklettiimiz yanl bile olsa, bunun hibir zarar olmaz, stelik hak olan baka bir mezhebin artlarna da uyduumuz iin sevap kazanrz. Zaten her Mslman, kendi mezhebinin artlarna uyar, dier mezhebin artlarn da gzetmeye alrsa, mstehap olur. Eer Hanefi mezhebinden naklettiimiz husus doruysa, inanmayanlar bir mr boyu cnp gezer, namaz da sahih olmaz.

eyh-l-slam Musa Kazm Sual: Di dolgusuna fetva veren eyh-l-slam Musa Kazm

kimdir? CEVAP Sultan ikinci Abdlhamid hann tahttan indirilmesiyle din ilerine

de fesat kart. ttihat ve terakki frkasna kaytl olan cahiller, hatta masonlar, din ilerinde yksek mevkilere getirildi. lk i olarak, sultan Abdlhamid hann son eyh-l-slam Muhammed Ziyaddin efendi, vazifesinden alnd. Bu yksek makama 1910da Musa Kazm efendi getirildi. Bu zat, koyu ittihat ve mason idi. Bunun gibi, slamiyet'e uymayan hareketlerinden ve sapk yazlarndan dolay ikinci Abdlhamid han tarafndan Iraka ve Fizan'a srlm olan blc kimseler, stanbula getirilip, kendilerine din ilerinde vazifeler verildi. Bu cahil ve partizan kimseler, bozuk, sapk din kitaplarnn yazlmasna, yaylmasna, nayak oldular. Abdlhamid han zamannda yazlan din kitaplar, bir ilim heyeti tarafndan tetkik edilirdi. Tasdik edilip, izin verilenler bastrld. Bylece, o tarihlerde baslan din kitaplarna gvenilir. 1909dan sonra din kitaplar yetkili limler tarafndan kontrol edilmez oldu. Bu kitaplardan, ancak vesikalar vererek, yazlanlara gvenilir. Ne olduklar belirsiz kimselerin ve bidat frkalarna satlm olan mezhepsiz din adamlarnn yazdklar bozuk kitaplar okuyan Mslman yavrular,


46

temiz genler, dini yanl rendiler. Byle cahil yetitirilen Mslmanlardan bazlar, siyaset cambazlarnn tuzaklarna dtler. Kendi partilerinden olmayanlara kfir diyecek kadar taknlk yapanlar oldu. Mslmanlar arasndaki bu fitne, slam dmanlarnn ilerine yarad. ngilizlerin (slamiyet'i yok etmek) planlarnn gereklemesini kolaylatrd. te bunun iin, Allah tel, Mslmanlarn blnmelerini yasak etti, karde olduklarn bildirip, birbirlerini sevmelerini, vatan dmanlarna kar birleerek kuvvetli olmalarn emretti. (Eshab- Kiram kitab)

Yahudiler, ttihat ve terakki frkasyla ibirlii yapt. Btn er gler, sultana kar birleti. 1909 da tahttan indirilip, btn Mslmanlar ksz brakld. ttihat ve terakkinin banda bulunanlar, din dmanlarn ve masonlar devletin en yksek mevkilerine getirdiler. Hatta eyh-l-slam yaptklar Hasan Hayrullah ve Musa Kazm mason idi. lkeyi kana buladlar. Bu ngiliz uaklarnn sebep olduklar, Balkan, anakkale, Rus ve Filistin cephelerinde, haince hazrlanm ngiliz planlaryla, Abdlhamid hann yetitirdii, dnyann birinci kara ordusu yok edildi. Yz binlerce vatan evlad ehit edildi. ngilizlerin hileleriyle, devletin bana geen masonlar, vatann savunmaya muhta olduu bir zamanda, milleti sahipsiz brakp katlar. Hainliklerini bylece de ispat ettiler. (ngiliz Casusu kitab)

(Di doldurtmaya Musa Kazm efendi de fetva vermi) sz, vesika olamaz. Fetvann fkh kitaplarndan alnm olmas ve alnm olduu kitaptaki mehaz olan yaznn fetva altnda bildirilmesi lazmdr. Musa Kazm efendi, byle yapmam, kendi mant ve dncesiyle birok yanl fetvalar vermitir. Merutiyetin ilanndan sonra, ittihatlarn i bana getirdikleri cahil, hatta mason din adamlar byle bozuk fetvalar vermekten ekinmediler. Mslmann uyank olmas, masonlarn ve mezhepsizlerin, mnafklarn ve bidat sahiplerinin, blclerin gler yzlerine ve tatl szlerine aldanmamas, onlarn yazlarna deil, (Ehl-i snnet) limlerinin kitaplarna uymas ve bu kitaplara uyan hakiki din adamlarna tbi olmas lazmdr. (slam Ahlak kitab)


47

Di dolgusuyla ilgili eitli sorular Sual: Di dolgusu olan Maliki mezhebini nasl taklit eder? CEVAP Malikinin bu husustaki farzlarna uyar, mfsitlerinden yani o

ibadeti bozan durumlardan kaar. Sadece guslde deil, guslle yapt ilerde de bu artlara uymas lazmdr. Yani hem namazda, hem de abdeste Malikinin artlarna uyup mfsitlerinden kamas gerekir. Aksi takdirde telfik yapm, yani mezheplerin kolaylklarn alm olur ki, telfik haramdr.

Baka mezhebi taklit Sual: Di dolgusu iin mezhep deitirmek mi gerekiyor? CEVAP Di dolgusu iin mezhep deitirmek gerekmiyor. Sadece gusl,

abdest ve namazda, yine kendi mezhebine uymaya devam etmekle beraber, Maliki mezhebinin de bu konudaki artlarna, yani farz ve mfsitlerine de uyuyor. Bylece taklit gerekleiyor.

Mezhep taklidi Sual: Bir kimse, di dolgusunun gusle mani olduunu bilmeden

9-10 sene dii dolgulu hlde namaz klsa, fakat Mlik veya fi mezhebini taklit etmek gerektiini yeni rense, kld bu namazlar, kaza etmesi gerekir mi?

CEVAP Elbette kaza etmesi gerekir. Ancak yllarca o ekilde kld

namazlar kaza etmek zor olduu iin, bu namazlar Mlikye veya fi mezhebine gre kldm derse, her ne kadar o namazlar fi veya Mlik mezhebinin artlarna uygun olarak klmam olsa da, sahih olur. nk yllar ncesinde klnan namazlar iin Mlik veya finin artlarna riayet etme imkn yoktur. Bu zaruretten dolay taklit etmek caiz grlmtr. Bununla beraber, hi kazamz olmasa bile, mr boyu kaza namaz klmann ve snnetleri klarken kazaya da niyet etmenin mahzuru olmaz.

Bizim de o namazlardan mekruh kldklarmz olabilir. Snnet veya mstehablardan birini yapmam olabiliriz. Kaza klmakla bunlar da telafi edilmi olur. nk mam- Rabbani hazretleri, (mam- azam Ebu Hanife hazretleri, abdestin edeblerinden birini terk ettii iin krk yllk namaz kaza etmitir) buyuruyor. (1/29)


48

O namazlarda hibir eksiimiz olmasa da, snnetleri klarken kazaya da niyet edince, snnet de klnm olur. (Redd-l muhtar)

Cnpken dolgu yaptrmak Sual: Cnpken veya detliyken di dolgusu yaptrmakla,

abdestli olarak di dolgusu veya kaplama yaptrmak arasnda fark var mdr?

CEVAP Hayr, ikisi arasnda gusl ynyle fark yoktur. Hanefide,

guslde azn iini ykamak farz olduu iin, gusl sahih olmaz. Maliki Mezhebinde azn iini ykamak farz olmad iin, di dolgusu olan, Maliki mezhebini taklit ederse gusl sahih olur.

Harac olunca Sual: S. Ebediyyede, (Bedenin, slatlmasnda harac olmayan

yerlerini ykamak farzdr. Harac yani meakkat, zorluk bulunduu zaman haraca sebep olan ey zaruri var ise, buralar ykamak sakt olur) deniyor. Bu ifadelere gre, dolgulu dii skmek harac olmaz m? Bir de, ikisi de rg olduu halde, kadnn, guslde rgl san zmesi harac oluyor da, erkein rgl san zmesi niye harac olmuyor?

CEVAP Dolgu dii karmak elbette haracdr, hem de ok kuvvetli

zorluktur. Ancak, baka mezhepte bir k yolu olduu iin, o mezhebi taklit edince mesele kalmyor.

Farz yapmakta haraca sebep olan, yani yapmaya mani olan zaruret, ya zorla olur. Kadnlarn salarn uzatmas byledir, nk slamiyet, salarn kesmelerini yasak etmitir. Yahut hasta bir uzvu shhate kavuturmak ve tehlikeden korumak iin olur. Yahut da, baka ey yapmaya imkn olmad iin olur. Harac bulunduu zaman, baka mezhebi taklit mmkn olmazsa, zaruret aranr. Kadnlarn rgl salarn zmelerinde harac vardr. Bu haracdan kurtulmak iin, baka mezhebi taklit etmeye de imkn olmad ve salarn uzatmalarnda zaruret olduu iin, salarnn rglerini amalar affolmutur.

Kadnlarn rgl salarn amamalar, erkeklerin rgsn amas gibi deildir, nk birincisinde zaruret ve harac birlikte vardr. Erkek rgsn zmede harac varsa da, zaruret yoktur.


49

Zaruret olmaynca da, erkeklerin rglerini zmeleri gerekir. lk guslde Sual: Dolgu yaptran, ilk guslde mi mezhep taklidine balar? CEVAP Evet. Dolgu yaptran Sual: Hanefi mezhebinde olan bir kiinin, dolgu yaptrmasnn

hemen ardndan, (Maliki mezhebini taklit ederek) gusl abdesti almasna gerek var mdr?

CEVAP Cnp olana kadar lzum yoktur. Ancak hemen taklit etmesinde

de mahzur olmaz. Cnp olmayan Sual: Di dolgusu olan yal dul kadn ve hadm olan kimselerin

mezhep taklidi gerekir mi? CEVAP Cnp olmadklar iin taklide ihtiya yoktur. Malikiyi taklit Sual: Dolgu sebebiyle afiiyi taklit ederken, daha kolay diye,

afiiyi brakp, Malikiyi taklit uygun mu? CEVAP Evet, uygundur. Vidalanan hazr diler Sual: imdi hazr diler, damaa vidalanmaktadr. Bunlar da di

dolgusu hkmne mi girer? CEVAP karp altn ykamak imkn olmad iin di dolgusu hkmne

girer. Damaa protez yaptrmak Sual: Toz, krem, jel gibi yaptrc olarak kullanlan maddeler,

tkrk kvamn koyulatrp, yapkan hale getirerek protezin damaktan abuk dmemesini, biraz daha uzun dayanmasn salyor. Abdestte ve guslde bu protezi karmak gerekiyor mu?

CEVAP Protezi her abdestte karp, sonra jel gibi bir eyle yaptrmaya

kalkmak, bir meakkat saylr. Bu bakmdan abdestte, protezi


50

karmak gerekmez. Gusldeyse, az ykamak farzdr. Ayrca gusl, abdest gibi sk sk tekerrr etmez. Guslde, karp altn ykamak gerekir.

Maliki mezhebini taklid (Sahife: 272) Bilgi iin tklaynz. (Mezhep ve mezhepsizlik > Mezhep taklidi

rahmettir > Maliki mezhebini taklit)

Hayz ve nifas Hayz ilmi Sual: Hayz ve nifas bilgilerini renmek farz mdr? CEVAP Evet, kadn erkek her Mslmann, ilmihl bilgilerini renmesi

farzdr. Bunun iin kocas kadna retmeli, kendisi bilmiyorsa, bilen kadnlardan renmesi iin izin vermelidir. Kocas izin vermeyen kadnn, ondan izinsiz gidip renmesi gerekir; nk abdest, namaz, Kuran- kerim, oru, hac, bali olmak, evlenmek, boanmak, iddet beklemek gibi hususlar ve ibadetler iin, hayz ilmini renmek arttr.

Bir kz, hayz grmeye balaynca bliga, yani kadn olur. Hayz grmeyen kz, 15 ya tamam olunca, blua ermi [bliga] olur. 8 yan tamamlayan kza, anasnn, anas yoksa ninelerinin, ablalarnn, hala ve teyzelerinin hayz ve nifas ilmini retmeleri farzdr. retmezlerse, kendileri ve kocalar byk gnaha girerler.

Hayz bilgisi o kadar zor deildir. Zor olsayd dinimiz, lim cahil herkesin renmesini emretmezdi. Temel kaideleri renince, anlalmayacak bir ey yoktur.

Buharada Ahmed bin Hafs isminde bir gen evlenmiti. lk gece, kz buna, (Hayz ilmini rendin mi?) dedi. Hayr deyince, kz Allah tel, (Kendinizi ve emrinizde olanlar ateten koruyun) buyurdu. Cahil olan nasl koruyabilir? dedi. Bu sz gence ok tesir etti. Hanmn Allah telya emanet ederek, Mervde yllarca ilim tahsil edip lim olarak evine dnd. Hocas, buna Ebu Hafs-i kebir ismini koydu.

zel gnler defteri tutmak gerekir


51

Bir aydaki kanl ve temiz gnlerin, hangilerinin hayz, hangilerinin istihaza olduunu tespit edebilmek iin, bundan bir nceki ayda, ka gn temiz kalndnn, ka gn hayz olduunun bilinmesi arttr.

Eer bundan nceki ay, 10 gnden fazla kan gelmise, 10 gnden az gelen yani istihazasz olan son aydaki kan durumunu da bilmek gerekir.

Maliki mezhebini taklit edenlerin, imdiye kadar grd en ok hayz miktarn da bilmesi gerekir, nk Malikde, detlerinden en ounun gn fazlas hayz olur. Daha fazlas ve 15 gnden fazlas istihaza olur.

Kendisi tespit edemeyenler, sual sorarken de, kanl ve temiz gnlerin saysn bildirilebilir veya izelgelerini gndererek de sorabilirler. Temiz ve kanl gnleri bildirirken, mesela (23 gn temiz kald, 7 gn hayz olmutu, imdi ise 25 temiz kaldktan sonra 8 gn kan geldi) eklinde bildirmek gerekir. Yani (u kadar gn geldi) diye rakamla yazmal. (3 Ekimden 9 Ekime kadar kan geldi) diye, tarihle yazmamal. yle yaznca bu tarihlerin de dhil olup olmad bilinemeyip, karkla sebep olabilir.

te btn bunlarn tespit edilebilmesi iin, her kadnn (zel gnler defteri) tutmas gerekir. Bunun iin bir izelge hazrlayarak sitemize koyduk. Aadaki linkten indirilebilir. kt alp kat zerinde iaretlenebilecei gibi, bilgisayar zerinde, Excel dosyasnda da iaretlenebilir. rnek olarak, bo ve iaretlenmi bir cetvel de aaya konmutur. Kan gelen gnler byle x ile iaretlenebilir.

Excel formatndaki izelge bu linkten indirilebilir: zel Gnler Defteri Hayzla ilgili baz terimler: Hayz: Ayba veya regl. Fsid kan: Hayz olmayan kan demektir. Bu kana istihaza da

denir. stihaza: Hayz olmayan kanl gnler. Buna zr de denir. Fsid temizlik: Onbe veya daha ziyade temiz gn iinde fsid

kan yani istihaza kan bulunursa, bu gnlerin hepsine fsid temizlik denir. Hayz mddeti iinde kan grlmeyen gnlere de fsid temizlik


52

denir. Nifas: Lohusalk hali. Ayise: Hayzdan kesilmi, yal kadn demektir. Ayise ya,

Hanbelide 50, Hanefide 55, afiide 60, Malikide 70tir. Bu yalardan sonra gelen kan, hayz olmaz, istihaza olur.

ZELGNLERDEFTERAylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk

Hayzn [detin] Deimesi Kaide [kural]: det zaman belli olan, mesela 5 gn olan

kadn, bir kere, baka sayda, mesela 7 gn sahih kan grnce deti 7 gn olarak deimi olur.

Bu deimeler, en fazla on gne kadar olur. 11 veya daha fazla kan devam ederse, nceki detten fazlas zr olur. Temizlik says da, bir kere, baka sayda, mesela 20 gn iken, 25 gne kar veya en az 15 gne inerse, temizlik gn deimi olur. On gnlk hayz sresi iinde, kan grlen gnler arasnda bulunan temizlik gnleri, fsid temizlik olduu iin hayz kabul edilir, on gnden sonraki kanl gnler ise, fsid olduu iin temiz kabul edilir.

Kaide: Yeni hayzdaki kan sresi, 10 gn geerse ve bunun 3 veya daha fazla gn, nceki det zaman gnlerine rastlamazsa, det zaman deiir; fakat gn says deimez.

det zamanna rastlarsa, rastlad gn says hayz, kalan istihaza olur. 3 gnden [72 saatten] 5 dakika bile az sren kan, hayz olmaz. Yeni balayan iin 10 gnden ok srse, 10 gn hayz,


53

fazlas istihaza olur. Yeni olmayanlarda detten ok olup, 10 gn de anca, detten sonraki gnlerde gelmi olan kan hayz olmaz, istihaza olur. Kan, det zamann ap, 10 gnden nce kesilince, sahih temizlik grse, yani kan kesildikten sonra 15 gn iinde hi gelmezse, kan geldii gnler hayzdr, det gn deimi olur. 15 gn iinde bir kere kan gelirse, detini am olanlar hayz olmaz, istihaza olur.

Kaide: Fsid kan ve fsid temizlik, deti deitirmez. Mesela: deti 5 gn olan kadn, 10 gnden fazla, mesela 13

gn kan grse, deti olan 5 gnden fazla olan 8 gn istihaza, yani zr olur, deti deimez, yine 5 gndr. Sahih temizlii 20 gn olan bu kadn, 13 gn kan grnce, sahih temizliinin iine 8 gn fsid kan karmtr. 20 gnlk sahih temizlik, fsid temizlik haline dnmtr, deti yine 5 gn, temizlii de 20 gndr.

Bir kadn, genel olarak 10 gn gememek ve 3 gnden az olmamak art ile, bir nceki detinin saysna uygun kan grmezse deti deiir. Mesela, deti 6 iken, 7ye, 8e 9a veya 10a karsa, yahut 5e, 4e veya 3e inerse det says deiir.

deti 10 gnden az olanlar: Kaide: deti 5 gn iken, sahih temizlikten sonra 6 veya 7

veya 8 veya 9 veya 10 gn kan gelse, sonra tekrar sahih temizlik grse, kan grd gnler yeni hayz olur. Yani nceki deti 5 gn iken, yeni deti kan grd gn kadar olur.

Misaller: 1) 5 kan ve 25 temiz iken, det zamannda 3 gn kan gelse,

det says 5 iken 3 olur. 2) 5 kan ve 25 temiz iken 26 temiz 4 kan grse, deti deierek

4 gn olur. 3) 5 kan ve 25 temiz iken, 6 kan olursa, 6 gnden sonra 15 gn

temizlik olursa, deti 6 gne, 7 kan olursa, deti 7 gne, 8 kan olursa, deti 8 gne, 9 kan olursa, deti 9 gne, 10 kan olursa, deti 10 gne kar. Yani on gne kadar ka kan grlrse deti o kadar gn olur. Temizlik sresi de 25 ten 15e der.

4) 5 kan ve 55 temiz iken, 5 kan, 64 temiz, 7 kan grse, 7si hayzdr.

5) 6 kan, 24 temiz iken, 27 temiz, 9 kan grse ve 15 gn temiz


54

olsa, 9 gnn hepsi hayzdr. deti 10 gnden fazla srenler: Kaide : deti 10 gnden fazla sren kadn, istihazal yani

zrl demektir. nk detin en fazla sresi 10 gndr. Hayznn ka gn olduunu tespit etmek iin, bir nceki aydaki temizlik sresi ve det saysn bilmek arttr.

Misaller: deti 24 gn temiz, 6 gn kan iken, 1) 29 temiz, 12 kan grse, deti yine 6 gndr, son 6s

istihazadr. Temizlik sresi 29 olur. 2) 30 temiz, 11 kan grse, deti yine 6 gndr, son 5i

istihazadr. Temizlik sresi 30 olur. 3) 21 temiz, 13 kan grse, deti yine 6 gndr, batan 3, sondan

4 kanl gn istihazadr. 4) 28 temiz, 12 kan grse, bunun 2 gn nceki det zamanna

rastlar. 3ten az olduu iin, ilk 6 gn

gusul hayz abdest taklid

Documents