haftalik ekonom bÜlten...İhracat aylık İhracat yıllık değişim yıllkdeğişim milyon dolar %...
TRANSCRIPT
Ekim 2018 Haftası
HAFTALIK
EKONOMİ BÜLTENİ
Albaraka Türk
Ekonomik Araştırmalar
Dış Ticaret
DengesiEylül 2020
Dış Ticaret Açığı
Aylık
4,83
İthalat
Aylık
20,84
İhracat
Aylık
16,9
Veriler milyar dolar olarak belirtilmiştir.
4 Cümle Özet
Şekil.1 Dış Ticaret DengesiYıllıklandırılmış – Milyar Dolar
-70
-60
-80
-10
20
-90
-40
0
-30
10
-50
-20
Oca-1
8
Eyl-
16
Tem
-20
-46,28
Eyl-
19
Oca-2
0
Mar-
17
Kas-
18
Oca-1
6
Tem
-19
Mar-
16
Tem
-16
May-1
6
May-1
7
Kas-
16
Eyl-
18
Oca-1
7
Tem
-17
May-1
9
Eyl-
17
0,52
Kas-
17
Mar-
18
May-1
8Tem
-18
Oca-1
9M
ar-
19
Kas-
19
Mar-
20
May-2
0
-20,02
Eyl-
20
Dış Ticaret Dengesi
Enerji Hariç Denge
Çekirdek Denge
Eylül ayında ihracatın hız kazanmasıyla
dış ticaret açığında aylık sınırlı toparlanma
yaşansa da dış ticaret dengesinde bozulma
trendi sürüyor. Geçtiğimiz ay ihracat ile
ithalat arasındaki makasın açılmasıyla dış
ticaret açığı 6,28 milyar dolara ulaşmıştı. Eylül
ayında ise ticaret açığı yıllık %129,6 oranında
artarak 4,83 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Bu dönemde ihracat yıllık bazda %4,8 artışla
16,9 milyar dolar olurken ithalat %23 arttı ve
20,84 milyar dolar olarak kayda geçti.
Şekil.2 İhracat VerileriMilyar Dolar (Sol) – Aylık Veri Yıllık % Değişim (Sağ) Beklentilere paralel olarak ihracat
tarafındaki toparlanma, dış ticaret dengesini
olumlu yönde destekledi. Ekonomideki
hareketliliğin görece artmasıyla ihracattaki
düşüş frenlendi ve 12 aylık kümülatif ihracat
166,4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Eylül’de
«kötünün iyisi» olarak nitelendirebileceğimiz
bu ihracat görünümünde döviz kurunun da
etkisinin olduğunu söylemek mümkün. Buna
paralel olarak gelecek dönemlerde de kur
kaynaklı ihracat büyümesi görülebilir ve bu
sayede ticaret açığı desteklenebilir.
Ekonomideki canlanma ve iç talepteki
artış ile birlikte Eylül’de ithalatta yıllık %23
oranında artış yaşandı. Yıllıklandırılmış ithalat,
yukarı yönlü hareketini sürdürerek 212,6
milyar dolar ile pandemi öncesi seviyesine
ulaştı. Döviz kurundaki hareketliliğin ve kredi
koşullarındaki sıkılaşmaların gelecek aylarda
ithalat kalemini olumsuz etkilemesini
bekliyoruz. Ağustos ayında olduğu gibi Eylül
ayında da altın ithalatı, manşet ithalat
rakamlarına damga vurdu. Eylül’de altın
ithalatı, yıllık %221,2 artış yaşadı.
Şekil.3 İthalat VerileriMilyar Dolar (Sol) – Aylık Veri Yıllık % Değişim (Sağ)
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
70
200
210
245
235
215
250
230
260
255
225
220
205
240
265
Tem
-16
May-2
0
Kas-
16
Kas-
17
Mar-
20
Oca-1
9Kas-
18
May-1
7
Eyl-
19
Tem
-18
Oca-1
6M
ar-
16
May-1
6
Eyl-
16
Eyl-
18
Oca-1
7
Oca-1
8
Mar-
17
Tem
-17
Eyl-
17
Mar-
18
May-1
8
Mar-
19
May-1
9Tem
-19
Kas-
19
Oca-2
0
Tem
-20
212,6
Eyl-
20
23,0
Yıllıklandırılmış İthalat (Sol)
İthalat Yıllık % Değişim (Sağ)
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
50
175
150
180
190
195
145
155
200
170
185
160
165
Mar-
19
Oca-1
8
Eyl-
19
Mar-
16
166,4
Oca-1
6
Oca-1
9
May-1
6Tem
-16
Eyl-
16
Kas-
16
Oca-1
7
May-1
7
Kas-
17
Tem
-17
Eyl-
17
Mar-
18
May-1
8Tem
-18
Eyl-
18
Mar-
17
May-1
9
May-2
0
Tem
-19
Kas-
19
Kas-
18
Eyl-
20
Mar-
20
Tem
-20
4,82
Oca-2
0
Yıllıklandırılmış İhracat (Sol)
İhracat Yıllık % Değişim (Sağ)
Kaynak: TÜİK,
Bloomberg
Dış Ticaret DengesiEylül 2020
Şekil.4 İhracatın İthalatı Karşılama OranıYüzde Oran
Şekil.5 Sektörel İhracat VerileriYıllıklandırılmış - Yıllık % Değişim
Şekil.6 Sektörel İthalat VerileriYıllıklandırılmış – Yıllık % Değişim
55
60
90
65
75
70
80
85
95
100
105
Oca-1
6M
ar-
16
May-1
6Tem
-16
Eyl-
16
Kas-
16
May-1
8
Oca-1
7M
ar-
17
May-1
7Tem
-17
Eyl-
17
Kas-
17
84,03O
ca-1
9
Oca-1
8M
ar-
18
Tem
-18
Tem
-19
Eyl-
18
Kas-
18
Mar-
20
May-1
9
Eyl-
19
Kas-
19
Oca-2
0
Mar-
19
Tem
-20
Eyl-
20
66,43
76,83
May-2
0
Yüzde Oran
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
Kas-
16
May-2
0
Kas-
19
Mar-
16
May-1
6
Oca-1
7
Eyl-
16
11,92
Tem
-16
Tem
-18
Mar-
18
Mar-
17
Tem
-20
May-1
7Tem
-17
Oca-1
6
Kas-
17
Oca-1
8
May-1
8
Eyl-
18
Kas-
18
Oca-1
9M
ar-
19
Eyl-
19
May-1
9Tem
-19
Oca-2
0M
ar-
20
Eyl-
20
14,99
2,04
Eyl-
17
Ham Madde
Yatırım Malları
Tüketim
Kaynak: TÜİK,
Bloomberg
Dış Ticaret DengesiEylül 2020
Döviz kuruyla yakından ilişkili bir ticaret
göstergesi olan ihracatın ithalatı karşılama
oranı, Ağustos’taki düşük seviyesinden 10,4
puan yükselerek %76,8 oldu. Ağustos
verilerinde 4 milyar dolarlık altın ithalatı öne
çıkmıştı. Eylül’de de altın ithalatı 3,4 milyar
dolar olarak gerçekleşse de döviz kurunun
artış hareketi, ihracatın ithalatı karşılama
oranının yükselmesini sağladı. Enerji dışı açık
da aynı dönemde yıllık %32,7 oranında artarak
18,2 milyar dolar oldu.
Eylül’de yatırım malları ihracatı yıllık
%13,4, ham madde ihracatı %8,6 ve tüketim
malları ihracatı yıllık %5,4 oranında daraldı.
İmalat sanayinin Ancak Ağustos ayıyla
kıyaslandığında ihracatın daralmasının önüne
geçildiği görülmektedir. Ticaretin koronavirüs
nedeniyle sekteye uğraması ve sonbaharın
gelişiyle gerçekleşen vaka sayısındaki artış
sebebiyle ihracatın yıllık bazda pozitif bölgeye
geçmesi hızlı bir şekilde gerçekleşmeyebilir.
Kıymetli madendeki talep artışı Eylül
ayında da devam etmiştir. Yatırım malı
ithalatında bu ay yıllıklandırılmış veride %15,0
büyüme kaydedilirken tüketim malı ithalatında
yıllık değişim %11,9 olarak ölçülmüştür. Ham
madde ithalatındaki değişim ise %2,0 olarak
gerçekleşti. Son dönemde dış ticaret açığının
artmasında ihracattan ziyade ithalatın artışı
rol oynamaktadır. İthalatta da kıymetli maden
artışı önemli rol oynamaktadır.
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
Tem
-20
Kas-
16
Tem
-16
Oca-1
9
Oca-1
6
May-1
7M
ar-
17
Eyl-
17
Mar-
16
May-1
6
Tem
-19
Oca-1
8
Oca-1
7
Eyl-
16
May-1
8
Tem
-17
Mar-
18
Tem
-18
Eyl-
18
Eyl-
20
Mar-
20
Kas-
18
May-1
9M
ar-
19
May-2
0
Eyl-
19
Kas-
19
Oca-2
0
-13,40
-8,56
-5,43
Kas-
17
Yatırım Malları
Ham Madde
Tüketim
Tahmin ve Beklentiler
Tüm dünyada COVID-19 salgınının etkileri özellikle dış ticaret tarafında kendini göstermeye
devam etmektedir. Hacim daralırken ikinci bir dalganın gerçekleşmesi halinde tedarik
zincirlerinin çöküşü, bu alandaki geri çekilmeleri de beraberinde getirecektir. Bu yıl dünya
büyümesini de düşüren dış ticaret hacminin 2022’ye kadar tam toparlanması beklenmiyor.
Türkiye’de Ağustos ayındaki 6,2 Milyar $’lık dış ticaret açığı Eylül ayında 4,8 Milyar $’a
gerilemiştir. Bu gerilemede Eylül ayına ait ihracat rekoru önemli rol oynamıştır. Ekim ayında
döviz kurunun yükselişiyle ithalatta bir gerileme beklense de büyük ticaret ortağımız olan
Avrupa’da kısıtlamaların tekrar başlaması ihracatı baskılayan unsurlardan olacaktır.
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı
Dış Ticaret DengesiEylül 2020
İthalatAylık İthalat Yıllık Değişim Yıllık Değişim
Milyon Dolar % Milyon Dolar
Kıymetli Maden 3548 221,2 2443
Mineral Yakıtlar ve Yağlar 2684 -17,7 -578
Kazanlar ve Makineler 2452 43,6 744
Elektrikli Makine ve Cihazlar 1797 38,5 500
Motorlu Kara Taşıtları 1604 94,8 780
Demir ve Çelik 1363 3,8 49
Plastikler ve Mamulleri 962 1,6 15
Eczacılık Ürünleri 498 26,1 103
Oeganik Kimyasal Ürünler 489 10,8 48
Tıbbi Aletler, Hassas Optik ve Saat 425 15,3 56
Bakır ve Ürünleri 342 42,7 102
Hububat 275 -5,9 -17
İhracatAylık İhracat Yıllık Değişim Yıllk Değişim
Milyon Dolar % Milyon Dolar
Motorlu Kara Taşıtları 2249 -1,1 -25
Kazanlar ve Makineler 1588 5,0 76
Örme Giyim Eşyası 922 16,4 130
Elektrikli Makine ve Cihazlar 887 5,2 44
Demir Çelik 731 -8,9 -71
Plastikler ve Mamulleri 644 13,4 76
Örülmemiş Giyim Eşyası 644 13,4 76
Demir - Çelik Ürünleri 591 1,5 9
Kıymetli Maden 493 -19,7 -121
Yenilenebilir ve Sert Kabuklu Meyve 458 0,2 1
Mobilya 366 15,3 49
Mineral Yakıtlar ve Yağlar 363 -46,7 -318
Teşekkürler…
Burada belirtilen bilgiler güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan,
okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere
dayalı yapılan yorumlar ve tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktaysa da bu
bilgiler, hiçbir şekilde yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendirilemeyecektir.
Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bilgilerin kullanılmasından
doğabilecek zararlardan dolayı, Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. hiçbir sorumluluk
kabul etmez. İşbu rapor içerisindeki bilgilere ait telif hakkı Bankamıza ait olup,
üçüncü kişilerce izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz veya kopyalanamaz.
Ömer Emeç
Baş Ekonomist
Mustafa Berk Erdal
Lütfullah Bingöl
Rumeysa Kurtulmuş
Yavuz Selim İşleyen
Ömer Aydemir
Mehmet Sami Boz
Rahime Aybike Çalışkan