φακελοσ οικονομια: μιλουν τρεισ κορυφαιοι οικονομολογοι

σχεσειστηλεοραση

προορισμοιδιατροφη

μόνο το 30% των γυναικών έχει νιώσει οργασμό (σελ. 18)

στελιοσ μαϊνασ“H τέχνη είναι ελπίδα στον κόσμο”(σελ. 14)

πατρινό καρναβάλι για πάντα! (σελ. 17)τροφές που ξανανιώνουν (σελ. 19)

5-11 μαρτιου 2011 - αριθμοσ φυλλου 2 - Free press - www.thehellenicmail.gr

ποιοι διαπλεκόμενοι θέλουν συγκυβέρνηση

Προσπαθούν να “σπρώξουν” το ΠασοΚ σε πρόωρες εκλογές. Όλα θα κριθούν στις 25 μαρτίου μετά τη σύνοδο ΚορυφήςΗ κυβέρνηση βρίσκεται σε δίνη, προσπαθεί να επιτύχει το ακα-τόρθωτο, όμως το βέβαιο είναι ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν επιθυμεί εκλογές. το ίδιο και η αξιωματική αντιπολίτευση. το ίδιο και οι πολίτες. τότε; τότε

ποιος διακινεί συνεχώς τα σενά-ρια εκλογών; Ποιοι επιθυμούν ένα αποδυναμωμένο πολιτικό σύστημα; Και γιατί όσοι απεργά-ζονται σενάρια συγκυβέρνησης είναι βαθιά νυχτωμένοι;(σελ. 3-4)

απ. κακλαμανησ“αναγκαία η πάταξητης διαφθοράς με αληθινή ηθική επανάσταση”

Η διαφθορά έχει οδηγήσει τη χώρα μας σε διεθνή ανυποληψία και κοινωνική αποσύνθεση, για αυτό είναι αναγκαία μία αληθινή ηθική επανάσταση. αυτό τονίζει ο πρ. Πρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής του ΠασοΚ (β’ αθήνας), απόστολος Κακλαμάνης, σε αποκλειστική του συνέντευξη στη «Hellenic Mail».(σελ. 5)

μιχαλησ γκλεΖακοσ

απευκταία η επιστροφή στη δραχμή(σελ. 8)

μιραντα ξαφα

να μειωθείο δημόσιος τομέας(σελ. 9)

πλατων τηνιοσ

ναι στην ήπια ανα-διάρθρωση(σελ. 10)

στο πασοκ

ποιοι ξέρουν και (γιατί) δεν μιλούνγια τσουκάτο -εκατομμύριο(σελ. 6)

απο το δημο κοΖανησ το 2007πληρώθηκαν 4,4 εκατ. ευρώ για έργο που δεν έγινε!

Ένα έργο που είχε αντικεί-μενο την αποναρκοθέτηση του Γράμμου και που δεν έγινε, στοίχισε στο Δήμο 4,4 εκατ. ευρώ.τα χρήματα έχουν εισπρα-χθεί, το έργο δεν έχει γίνει και η έρευνα γίνεται από το σΔοΕ και την εισαγγελία Κοζάνης.(σελ. 7)

2 θ έ σ ε ι ς

H Θεση μασ

τα «γράμματα» των αναγνωστών…αυτή η εφημερίδα θέλει να είναι πραγματικά αδέσμευτη. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με το να γράφει ο κάθε αναγνώστης τη δική του «γωνιά», το δικό του κείμενο… «Mail».

Γι’ αυτό, «αναφορές», απόψεις, έρευνες, καταγγε-λίες, ερωτήσεις, απορίες, πληροφορίες από ανα-γνώστες θα είναι τα κείμενα αυτής της σελίδας.

Και μακάρι κάποια στιγμή και όλη η εφημερίδα.

Έτσι, κανένας δεν μπορεί να μας κατηγορήσει για εξαρτήσεις, για σκοπιμότητες και μισθοφορικό γράψιμο.

Όσα κείμενα δεν γράφετε εσείς, είμαστε, κατόπιν τούτου, υποχρεωμένοι να υπογράφουμε εμείς. με σεβασμό σε σας, τους αναγνώστες μας.

εDITORIAL

ποιος φοβάται τη δημοκρατίαή πρόσκληση σε γεύμαΌταν η Δύση υποδεχόταν και συναλλασσόταν με τους αιμοσταγείς Άραβες ηγέτες, ένιωθε, άραγε,

πόσο περιφρονούσε τον αραβικό κόσμο; Να θυμηθούμε, χαρακτηριστικά, ως τελευταίο και κραυ-γαλέο παράδειγμα, τις περίφημες σκηνές που έστηνε ο Καντάφι στη συνάντηση των G8 στην ιταλία

πριν δύο χρόνια. με επιλεκτική αμνησία προσπέρασε βομβιστικές επιθέσεις (Βερολίνο, 5 απριλίου 1986), δολοφονίες (μεγ. Βρετανία, υβόν φλέτσερ, 17 απριλίου 1984), εκρήξεις βομβών σε αεροπλάνα (λόκερμπυ, 21 Δεκεμβρίου 1988), για να αναφέρουμε μόνο τις επιθέσεις στη Δύση. Κοινό μυστικό ότι, στα 41 χρόνια διακυβέρνησης του Καντάφι, χιλιάδες λίβυοι έχασαν τη ζωή τους στη λιβύη και το εξωτερικό στα πλαίσια των εκκαθαρίσεων των αντιφρονούντων.

οι δικτατορίες χρειάζονται αίμα για να τραφούν, οι δημοκρατίες, όμως, χρειάζονται πετρέλαιο. το πετρέλαιο που χρειαζόταν η Δύση βασίστηκε στην περιφρόνηση του αραβικού κόσμου και την απαξία. θα ήταν απολύτως αφελές να μην παραδεχθεί κανείς αυτή τη διαπίστωση. Κυνισμός της Δύσης; Έλλειψη ηθικής; Ναι, και κυρίως έλλειψη ιστορικής γνώσης, αλλά και απώλεια προοπτικής.

αυτό που δεν τόλμησαν οι κυβερνήσεις, οι ηγέτες, οι εταιρείες, ήρθε με εκκωφαντικά αναπάντεχο τρόπο να ακουστεί από τα στόματα των ανθρώπων που κανείς ποτέ δεν περίμενε να ακούσει.Και μια λαοπλημμύρα στα σουκ, στα παζάρια, στους δρόμους, στις πλατείες να ζητάει Δημοκρατία, ανθρώ-πινα Δικαιώματα, Κοινωνική Δικαιοσύνη και Ηθική στην Πολιτική.

αλήθεια, είναι κανενός αποκλειστικότητα η δημοκρατία;υπήρξε για πολλά χρόνια κοινός τόπος στις συζητήσεις των πολιτικών αναλυτών, δόγμα θα έλεγε κανείς, ότι η Δημοκρατία δεν αφορά όλους τους λαούς.Ότι ο αραβικός κόσμος δεν είναι έτοιμος για τη Δημοκρατία. Ψιθυριστά, χωρίς να διατυπώνεται ευθέως, αλλά, πάντως, ευρέως αποδεκτή ήταν η θέση ότι η Δημοκρατία χρειάζεται εκείνη την ιδιαίτερη (ποια ακριβώς;) κουλτούρα, και πιθανότατα (και πιο επικίνδυνα) και κάποια άλλα προαπαιτούμενα. σαν να λέμε, περίπου, ότι η Δημοκρατία είναι θέμα DNA, ταυτισμένη με την ταυτό-τητα των Δυτικών. θυμάμαι συζητήσεις που κατέληγαν σε ακρότητες του τύπου ότι η Δημοκρατία χρειά-ζεται το κατάλληλο κλίμα, καλό καιρό για παράδειγμα. στους πόσους βαθμούς Κελσίου, άραγε, ανθίζει μια Δημοκρατία και στους πόσους καίγεται;

Άραγε, μήπως η δημοκρατία είναι τόσο… αριστοκρατική υπόθεση που δεν μπορεί να τη δικαι-ούται ο καθένας μας, σε όποιο γεωγραφικό μήκος και πλάτος του κόσμου και αν βρίσκεται και όποια και αν είναι η ιστορία του και ο πολιτισμός του; και αφού είναι έτσι, η δύση ας έχει ήσυχη τη συνείδησή της που συναλλάσσεται με δικτάτορες που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, που κλείνει τα μάτια στην ισοπέδωση των γυναικών, στο φίμωμα της φωνής των νέων, στην κατα-πίεση, την ασυδοσία, τη βία και τις δολοφονίες.

τότε ποιοι είναι όλοι αυτοί οι νέοι, κατά κύριο λόγο, άνθρωποι που ξεχύθηκαν στους δρόμους, από το μπα-χρέιν ως την αίγυπτο, την τυνησία, τη λιβύη… Καθημερινοί άνθρωποι, εργάτες του μόχθου και της επιβίω-σης, σπουδαστές με όνειρα εμπνευσμένα από τη Δύση, μεταφερμένα μέσα από το internet, το facebook, τη δορυφορική τηλεόραση, τα κινητά τηλέφωνα. τι και αν δεν εμπνέονται από πύρινους, δικανικούς λόγους, τι και αν κινούνται από τους ήχους και τους στίχους της ραπ μουσικής; τι και αν ξέσπασε ένα κίνημα χωρίς ηγέτες; το αποτέλεσμα είναι ένα. Ποιος τολμάει να σταθεί απέναντι στα αιμοσταγή αυτά καθεστώτα δίνο-ντας τη ζωή του για τις ιδέες του. τρέφοντας με το αίμα του το όνειρο για τη Δημοκρατία και δείχνοντας θάρρος και τόλμη εκεί που η δημοκρατική Δύση τραύλιζε, ξεχνούσε, λοξοκοιτούσε.

Πολλοί αναζητούν τις αιτίες των επαναστάσεων σε δημογραφικές πιέσεις, στην κρίση στα τρόφιμα, σε εξω-γενείς παράγοντες. μήπως, όμως, είμαστε μπροστά στην παραδοχή ότι είναι οι πρώτες επαναστάσεις που γέννησαν οι νέες τεχνολογίες και η μεγάλη διασπορά των πληροφοριών;

κανένας λαός πλέον δεν είναι μόνος. Και όλοι θεωρητικά έχουν την ίδια πρόσβαση στην πληροφορία, επομένως και στη διεκδίκηση των δικαιω-μάτων τους. αν είναι λοιπόν οι νέοι του αραβικού κόσμου που θα μας παραδώσουν σύγχρονα μαθήματα αγώνα για τη Δημοκρατία ας τους καλωσορίσουμε.ο κόσμος από εδώ και εμπρός δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος. ο δρόμος που ανοίγεται στον αραβικό κόσμο είναι μακρύς, επικίνδυνος και δύσκολος, αλλά και γεμάτος ελπίδα.το σίγουρο είναι πως η δύση δεν θα έχει καμία δικαιολογία πλέον. το δεύτερο σίγουρο είναι πως κά-ποτε το γεύμα των G8 φάνηκε εύπεπτο και ελαφρύ. το επιδόρπιο, όμως, που σερβίρεται με καθυστέ-ρηση δύο χρόνων, κάνει πολλά δυνατά στομάχια να υποφέρουν.

μαρία γ. σιαφάκα

Εβδομαδιαία Αδέσμευτη Εφημερίδα - ΕπιθεώρησηFree Press

Εκδότης: Μαρία Γ. ΣιαφάκαΙδιοκτησία: The Hellenic Mail Επικοινωνία, Εκδόσεις, Επιμέλεια Εντύπων Ε.Π.Ε.Έδρα: Λ. Κηφισίας 125-127, 115 24, Αμπελόκηποιe-mail: hellenicmail.contact@gmail.comwww.thehellenicmail.grΥπεύθυνος κατά Νόμο: Θάνος Σιαφάκας

Διευθύνεται από συντακτική επιτροπή. Διευθυντής Σύνταξης: Θάνος Σιαφάκας

Eβδομαδιαία αδέσμευτη εφημερίδα. Διανέμεται δωρεάν έξω από τους σταθμούς ΜΕΤΡΟ, ΤΡΑΜ, ΗΣΑΠ, σε εκπαιδευτικά ιδρύμα-τα και σε όλα τα κεντρικά σημεία.

Εκτύπωση: Ίρις ΑΕBE

*Ta άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συ-ντακτών τους.

3π ο λ ι τ ι κ ή

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε δίνη. ακο-λουθεί πορεία σχοινοβατική. Προ-σπαθεί να επιτύχει κάτι που, κατ’ αρ-

χήν, φαίνεται ακατόρθωτο. Όμως, ολόκληρη η κοινωνία ελπίζει, αισιοδοξεί και με μεγάλη αγωνία εύχεται η κυβέρνηση να επιτύχει το σχεδόν ακατόρθωτο. Γιατί αυτή η επιτυχία αφορά στο έθνος, στην πατρίδα και στην κοι-νωνία ολόκληρη.Γι’ αυτό εκείνο που προέχει είναι μια εθνι-κή συνεννόηση, μια συναπόφαση όλων των πολιτικών δυνά-μεων της χώρας, αλλά και των παραγωγικών τάξεων και των κοινω-νικών εταίρων.Γιατί μόνο με συνεν-νόηση και συστρά-τευση όλων των δυνάμεων μπορεί η χώρα να επιτύχει την έξοδο από τη βαθιά οικονομική κρίση.Γιατί το πρόβλημα είναι όχι μόνο οι πε-ρικοπές μισθών και συντάξεων, αλλά κυ-ρίως η περιστολή των δαπανών, ο μηδενισμός της λεηλασίας, η πάταξη της διαφθοράς και η ανάπτυξη για να προκύψουν θέσεις εργασίας.Όμως, αυτά τα προβλήματα δεν πρόκειται να τα λύσουν οι εκλογές.

Όχι σε πρόωρες εκλογέςΌμως, αλήθεια, ποιος επιθυμεί τις εκλογές; από την πλευρά του ΠασοΚ, γίνεται σαφές ότι όλα τα συστήματα Παπανδρέου έχουν εντολές να δια-ψεύδουν και να απορρίπτουν με τρόπο κατηγο-ρηματικό ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πρόσωπο που βρίσκεται κοντά στον Πρωθυπουργό εξηγούσε ότι «ο Παπανδρέου δεν έχει κανένα λόγο να επι-θυμεί εκλογές. το σενάριο των εκλογών», συνέ-

χισε ο ίδιος πολιτικός, «γεννήθηκε σε σχέση με τη φύση των ευρωπαϊκών αποφάσεων που θα ακολουθήσουν. Έτσι, κάποιοι είπαν αν οι εξελί-ξεις είναι αρνητικές ή αν οι εξελίξεις είναι θετι-κές ο Πρωθυπουργός θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία και να οδηγήσει τον τόπο σε εκλογές. Όμως, ο Παπανδρέου αρνείται και έχει δώσει οδηγίες σε ό,τι σύστημα επικοινωνίας διαθέτει να μη θέτει ζήτημα πρόωρων εκλογών».

αλλά και η Νέα Δημοκρατία δεν φαίνεται πραγ-ματικά να επιθυμεί την πρόωρη προσφυγή στην κάλπη. το ΠασοΚ εκτιμά ότι το κόμμα της αξιω-ματικής αντιπολίτευσης εκλογολογεί για λόγους αμυντικούς. Για να μη μείνει εκτός πολιτικού κά-δρου και εκτός πολιτικών εξελίξεων. Όμως, στην πραγματικότητα ούτε η Ν.Δ. θα επιθυμούσε αυτή τη στιγμή εκλογές. Άλλωστε, τα δημοσκο-πικά ποσοστά της δεν την ενθαρρύνουν στην ανάληψη μίας σχετικής πρωτοβουλίας.

Τα παλιά σενάρια αποδυνάμωσηςΩστόσο, τα σενάρια των εκλογών συνεχίζουν να έρχονται στην επιφάνεια στην κατεύθυν-ση ότι επιχειρείται μία προσπάθεια αποδυνά-

μωσης και ελέγχου του ΠασοΚ. το σενάριο δεν είναι καινούργιο˙ επιχειρηματίες, συμ-φέροντα, τράπεζες, που θα ήθελαν ένα πιο ελεγχόμενο πολιτικό σύστημα. Και εδώ το πρόσωπο που βρίσκεται δίπλα στον Γιώργο Παπανδρέου είναι κατηγορηματικό: «μπορεί να υπάρχουν τέτοια σενάρια αποδυνάμωσης και πολιτικής αποψίλωσης του ΠασοΚ και της κυβέρνησης, όμως θα πρέπει να καταλά-

βουν οι παραδοσια-κοί διαπλεκόμενοι ότι πλέον δεν υπάρ-χουν χρήματα για να μοιραστούν, δεν υπάρχουν χρήματα για κρατικοδίαιτους, άρα ένας επιχειρη-ματίας, ένας τραπε-ζίτης, σε ένα τέτοιο σενάριο αποδυνά-μωσης της κυβέρνη-σης δεν θα βρει απέ-ναντί του, όπως ίσως πιστεύει, ένα χαλα-ρό, πλαδαρό πολι-τικό σύστημα, αλλά τη Deutsche Bank. Πιστεύετε λοιπόν ότι η Deutsche Bank θα

υποκύψει στα παραδοσιακά αιτήματα των δι-απλεκομένων; μόνο ως ανέκδοτο ακούγεται. αυτά τα σενάρια είναι παλιάς κοπής, ανήκουν σε άλλες εποχές και δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψουμε εκεί», ήταν το σχόλιο του συνομιλητή μας. Κατά συνέπεια, «σε συνθήκες στοιχειώδους ομαλότητας, το αποφασιστικό κέντρο του ΠασοΚ δεν φαίνεται να κινείται στην κατεύ-θυνση των πρόωρων εκλογών, εκτός και αν η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής εξελιχθεί σε τραγωδία, σε αναμέτρηση μέσα στην Ευρώ-πη, αν προκύψουν δεδομένα που αυτήν την ώρα δυσκολευόμαστε να φανταστούμε».Όμως, και σε αυτήν την περίπτωση τα πρό-

ποιοι και γιατί “σπρώχνουν” το πασοκ σε πρόωρες εκλογέςΠοια συμφέροντα-διαπλεκόμενοι θέλουν συγκυβέρνηση «επειδή έτσι τους αρέσει»

4 π ο λ ι τ ι κ ή

σωπα με τα οποία ήρθαμε σε επικοινωνία είχαν καθησυχαστικό ρόλο. «στις παραμονές έρχεται η καταστροφή και στις συνόδους ο συμβιβασμός. αυτό λέει η εμπειρία, αυτό λέει και η λογική», μας έλεγε πρόσωπο που γνωρίζει πολύ καλά τα ευρωπαϊκά θέματα, εκφράζοντας τη βαθιά του πεποίθηση ότι στις 25 μαρτίου θα επιτευχθεί συμβιβασμός.Βουλευτής, πρώην υπουργός, με ρόλο αυ-τήν τη στιγμή στο ΠασοΚ, εξηγούσε ότι θα ήταν αυτοκτονικό, σήμερα, ο Πρωθυ-πουργός να οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες. «σε μία τέτοια περί-πτωση, θα πρέπει να εξηγήσει η κυβέρ-νηση γιατί κάνει τις εκλογές, όταν μάλι-στα κανείς δεν θέτει θέμα. τι θα πει; Ποιο θα είναι το σύνθημα των εκλογών; ο κύριος σα-μαράς, ενδεχομένως, θα υιοθετήσει το σύν-θημα να αναθεωρήσουμε το μνημόνιο, το ΠασοΚ πώς θα πείσει τον απλό πολίτη γιατί δεν εξάντλησε όλες τις δυνατότητες που είχε και προτίμησε τη φυγή προς τις κάλπες, όταν μάλιστα τα πρώτα στοιχεία καταδεικνύουν ότι σε ένα χρόνο από σήμερα θα υπάρχουν εμφανή θετικά αποτελέσματα της πολιτικής που ακολουθείται».από τις δημοσκοπήσεις, άλλωστε, δεν φαί-νεται ότι το ΠασοΚ χάνει την πρώτη θέση. Δεν φαίνεται ότι η Ν.Δ. μπορεί να κερδίσει τις εκλογές. Άρα, θα έχουμε περίπου τις ίδιες δυ-νάμεις στη Βουλή και ίσως μεγαλύτερη αδυ-ναμία περαιτέρω συνεννόησης.Γι’ αυτό και αν πρέπει να γίνει μια συνεργασία κομμάτων, αυτή μπορεί και πρέπει να γίνει τώρα, αμέσως μετά τη σύνοδο του μαρτίου.το ΠασοΚ έχει ολόκληρο το βάρος της ευ-θύνης, όμως και η Ν.Δ. έχει την ευθύνη να συμβάλει στην περαιτέρω πορεία, με πρό-ταση και συγκεκριμένες θέσεις. Δεν μπορεί να αντιπολιτεύεται άκριτα, επιφανειακά και

λαϊκίστικα τα πάντα, με ισχυρισμούς ότι το δημόσιο χρέος μπορεί να εξαφανισθεί ως δια μαγείας.το ΚΚΕ, βέβαια, επιχειρεί να μεγιστοποιήσει την αντίδραση κατά της κυβέρνησης, αδια-φορώντας προφανώς για την τύχη της χώρας και της ανάπτυξης.Ενώ ο λα.ο.σ. προσπαθεί να «προσεγγίσει» τη Ν.Δ., να κρατήσει μια πιο συγκαταβατι-

κή στάση και να λειτουρ-γήσει ως τμή-μα πολιτικού χώρου που μπορεί να έχει προοπτι-κή άσκησης εξουσίας.με τον συ.ριΖ.α. να

επιχειρεί υπονόμευση όλων των προσπα-θειών της κοινωνίας να επιβιώσει, αλλά και να επιχειρεί υποκίνηση όλων των κινητοποι-ήσεων που προκαλούν «ασφυξία» στη «βι-ωσιμότητα της οικονομικής προσπάθειας».Έτσι, έχουμε ένα Κοινοβούλιο που δεν μπο-ρεί να συνεννοηθεί αποτελεσματικά με την κυβέρνηση. αφού και βουλευτές του ΠασοΚ μεμψιμοιρούν, δυστροπούν και τροχοπε-δούν σε κάποιες περιπτώσεις.αναμφισβήτητα, βέβαια, και η κυβέρνηση έχει τις δικές της ευθύνες. αφού κάποια υπουργεία όχι μόνο υστερούν σε επάρκεια και αποτελεσματι-κότητα έργου, αλλά και προκαλούν τριγμούς με την έλλειψη εμπειρίας.Γι’ αυτό ίσως πολύ ορθά η κοινή γνώμη, σε κάποιες περιπτώσεις, απαιτεί κάποιο ανα-σχηματισμό της κυβέρνησης και πρόσω-πα έμπειρα, με γνώση και αδιαφιλονίκητο κύρος ηθικής διαδρομής, που θα σέβονται το περί δικαίου αίσθημα του λαού και θα αφουγκράζονται την κοινωνία, ενώ θα λει-τουργούν σε συνεργασία με τους βουλευ-τές, που εκφράζουν το λαό και μεταφέρουν τις αγωνίες και τα αιτήματά τους.

“Στις παραμονές μιας Συνόδου Κορυφής έρχεται η καταστροφή

και στις Συνόδους ο συμβιβασμός“

Θα είναι πραγματικός διαμεσολαβητής; Βουλευτής-αιώνιος φοιτητής…

από την «αλλοίωση εκλογικού αποτελέσματος» στο ε.σ. του πασοκ!

μια περιφερειακή αυτοδιοίκηση επέλεξε «περιφερειακό συμπαρα-στάτη πολίτη και επιχειρήσεων» έναν συνταξιούχο δικαστικό.ο «Καλλικράτης» προβλέπει την εκλογή πολίτη εγνωσμένου κύ-ρους, με την αυξημένη πλειοψηφία

των δύο τρίτων.

Ποιος είχε αυτήν την ιδέα, αυτής της πρότασης του συγκεκριμένου προσώπου;

αν μάθουμε αυτήν τη λεπτομέρεια,

θα αποκαλύψουμε τι λέει συνταξι-ούχος ανώτατος εισαγγελικός λει-τουργός, έντιμος, αδέκαστος και πολιτικά υπεράνω πάσης υποψίας.Και αυτό που λέει δεν είναι μυστι-κό, αφού συζητείται σε πολλά δη-μοσιογραφικά γραφεία.

Ποιος βουλευτής του ΠασοΚ και ακόμη φοιτητής μετά από 25 χρόνια στο Πανεπιστήμιο δεν έχει πάρει ως τώρα το πτυχίο του; Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, ο εν λόγω βου-λευτής είναι ακόμη εγγεγραμμένος στα μητρώα της πρώην ασοΕΕ.

Είναι υποψήφιος για το Εθνικό συμβούλιο του ΠασοΚ. Είναι βουλευτής. Όπως είναι γνωστό, το Εθνικό συμ-βούλιο είναι το ανώτατο καθοδηγητικό όργανο του ΠασοΚ. αποτελεί την κορυφαία έκφρασή του. Κατά συνέπεια, όσοι έχουν συμμετοχή, οφείλουν και πρέπει να έχουν αδιαμφισβήτητο ηθικό στίγμα, αδιαμφισβή-τητη ηθική έκφραση.Όταν, όμως, το πρόσωπο αυτό, ο βουλευτής αυτός, έχει σε εκκρεμότητα ποινική δίκη για αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος, με πρωταγωνιστή το γιο του, αδίκημα βεβαιωμένο από το δικαστικό αντιπρόσωπο, διερωτάται κανείς πώς του επιτρέπεται να επιθυμεί συμμετοχή και ρόλο σε αυτό το κορυφαίο καθοδηγητικό όργανο, όπως το Εθνικό συμβούλιο.Η πράξη είχε το χαρακτήρα του αυτόφωρου. Όμως, ο συγκεκριμένος διέφυγε του αυτοφώρου και έχει ευθύ-νη το συγκεκριμένο αστυνομικό τμήμα για αυτή την «παράλειψη».στη θεσσαλονίκη, σε άλλες δύο ανάλογες περιπτώσεις, οι υπαίτιοι δικάστηκαν και καταδικάστηκαν. Εκεί λειτούρ-γησε και το αυτόφωρο. στην περίπτωση την οποία περι-γράφουμε, το αυτόφωρο, ως δια μαγείας, μπλόκαρε.τα ερωτήματα είναι απλά: αυτή είναι η ηθική του ΠασοΚ και του κ. Παπανδρέου, που επιτρέπει αυτές τις συμπε-ριφορές; Και μπορεί ένας βουλευτής που βαρύνεται με αυτό το έγκλημα ηθικής πολιτικής σημασίας, να θέλει, ταυτόχρονα, να καθοδηγεί και το ΠασοΚ;Και το έγκλημα είναι συγκεκριμένο: Πρόκειται περί αλ-λοίωσης εκλογικού αποτελέσματος, αποφυγής αυτο-φώρου και, βέβαια, όπως εξηγήσαμε, το έγκλημα αυτό δεν έχει φτάσει στο ακροατήριο.Ποια συμπεράσματα, λοιπόν, προκύπτουν για τον απλό πολίτη, ο οποίος γνωρίζει ότι η κρίση οφείλεται και στη διαφθορά και την αδιαφάνεια;Δεν προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι κάποιοι μπορούν και χρησιμοποιούν την εξουσία τους για να βρίσκονται υπεράνω των νόμων;Δεν προκύπτει αβίαστα το ερώτημα γιατί το ΠασοΚ, μετά από τόσους μήνες, δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει το θέμα;Δεν προκύπτει αβίαστα το ερώτημα γιατί ένα έγκλημα που απαξιώνει την ίδια τη λειτουργία της πολιτικής και της δημοκρατίας δεν έχει φτάσει ακόμα στο ακροατήριο;Και στο τέλος, οι συμπεριφορές αυτές ποια μηνύματα στέλνουν στον απλό πολίτη, ο οποίος υφίσταται τις συ-νέπειες του μνημονίου και ελπίζει σε διέξοδο, αλλά και σε μία πιο καθαρή Ελλάδα;

5π ο λ ι τ ι κ ή

κύριε πρόεδρε, πώς πιστεύετε ότι η ελλάδα μπο-ρεί να απεμπλακεί από φαινόμενα διαφθοράς τα οποία, ουσιαστικά, είναι αυτά που έχουν βυθίσει την ελληνική οικονομία;Χρειάζεται μια αληθινή ηθική επανάσταση, που θα σαρώσει κάθε εστία διαφθοράς από τη δημόσια ζωή. αυτό, άλλωστε, απαιτεί σήμερα από την πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου ο ελληνικός λαός, όχι μόνο επειδή αντιλαμβάνεται το μέγεθος της ζημιάς που έχει γίνει στην οικονομία, αλλά, κυρίως, γιατί συ-νειδητοποιεί ότι αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει την Ελλάδα σε διεθνή ανυποληψία και την οδηγεί σε κοι-νωνική αποσύνθεση.Είναι χρέος μας προς τις γενιές που έφυγαν, έχοντας δώσει μεγάλους αγώνες, και προς τις γενιές που θα έρθουν να μην επιτρέψουμε να συνεχιστεί αυτός ο κα-τήφορος.

η διαφθορά στη χώρα μας οδήγησε σε μια χυδαία συγκέντρωση πλούτου, αλλά και σε μία σημαντική αναδιανομή πλούτου. Θα υπάρξει τιμωρία γι’ αυτό το έγκλημα ώστε να εμπεδωθεί η πεποίθηση στον πολίτη ότι πράγματι στην ελλάδα δημιουργείται ένα νέο ηθικό κοινωνικό κεφάλαιο με προοπτική και ελπίδα;αλίμονο αν οι θεσμοί, και πρωτίστως η Δικαιοσύνη, συνεχίσουν να μην ανταποκρίνονται, όπως για σημα-ντικές υποθέσεις σκανδάλων συνέβαινε ως τώρα, στο καθήκον της διαφάνειας και του κολασμού όσων με τις πράξεις τους μας έφεραν ως εδώ.οι σχετικές διαδικασίες και αποφάσεις θα ανταποκρί-νονται, βέβαια, στο κοινό περί δικαίου αίσθημα, αλλά πρέπει να υπαγορεύονται και από τον πλήρη σεβασμό στο νόμο και στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. συμφωνείτε με την αντίληψη «όλοι μαζί τα φά-γαμε»; υπάρχει η άποψη ότι ευρύτερα κοινωνικά στρώματα σε περιπτώσεις διαφθοράς αναγνωρί-ζουν τον εαυτό τους γι’ αυτό και ανέχονται και τη διαφθορά μεγαλύτερης έκτασης.Διαφωνώ με κάθε ισοπεδωτική, συμψηφιστική ή ενο-χοποιητική για όλους, από την κορυφή της εξουσίας ως τη βάση της κοινωνίας, αντίληψη. ακόμα και στην αυτοκριτική, ατομική ή συλλογική, για ν’ απαντήσω και στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, ισχύει η αρχή της αναλογικότητας. Άλλος ο βαθμός ενοχής του ταγού κι άλλος του πολίτη που οι εξουσιαστικοί μηχα-νισμοί τον αναγκάζουν σε απλό συνεργό τους.αυτό δεν σημαίνει και «άλλοθι» για άτομα ή κοινωνικές

ομάδες που η ανεύθυνη ή η εκβιαστική, συχνά, συντε-χνιακή τακτική τους συνέβαλε όχι μόνο να «μυρίσει το κεφάλι του ψαριού», αλλά να κοντεύει και η «ουρά» του, ακόμη, η ίδια η κοινωνία δηλαδή, να σαπίσει, να αποσυντεθεί. αυτή είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ελληνική κοι-νωνία σήμερα, αν δεν συμβάλουμε όλοι στην αληθινή ηθική επανάσταση, μια «επανάσταση ψυχών».

και η ατομική, αλλά και η συλλογική αντίδραση ενάντια στη διαφθορά συχνά σκοντάφτουν σε εκ-πληκτική οργάνωση, αλλά και σε τεράστιους πό-ρους. υπάρχουν όπλα καταπολέμησης της διαφθο-ράς και ποια είναι αυτά;υπάρχει θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα πρέπει να ενι-σχυθεί στην κατεύθυνση πλήρους διαφάνειας. Για

παράδειγμα, μια δική μου πρόταση είναι η αναμόρ-φωση του «πόθεν έσχες», έτσι που ν’ αποκαλύπτεται ό,τι τυχόν δεν καταγράφεται στη σχετική δήλωση του όποιου υπόχρεου (βουλευτή, υπουργού, δικαστή, δη-μοσιογράφου κ.ο.κ.) και να περιέρχεται αυτό στο Δη-μόσιο. σήμερα, όλοι ρωτάνε μόνο για το «πόθεν» και αδιαφορούν για το «τι έσχες». αλλά για ό,τι καταγρά-φει κάποιος στη δήλωση είναι προφανές πως φροντί-ζει να δικαιολογείται το «πόθεν». Όποιος δεν μπορεί να δικαιολογήσει το «πόθεν» ενός περιουσιακού στοι-χείου, δεν το καταγράφει στη δήλωσή του. αυτό πρέπει να διερευνάται, αν θέλουμε πραγματική διαφάνεια. Έτσι, θα ελαχιστοποιηθούν οι δυνατότητες «διαφυγής» από τον έλεγχο του Κοινοβουλίου και της Δικαιοσύνης και θα θωρακιστούν η τιμή του πολιτικού κόσμου και οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί από τις κακόβου-λες γενικεύσεις ή τις εξατομικευμένες ιδιοτελείς δράσεις επίορκων εκπροσώπων του λαού στο Ναό της Δημοκρα-τίας, λειτουργών της Δικαιοσύνης, κρατικών στελεχών κ.ά. αυτοί εγκληματούν πολλαπλώς, γιατί διευκολύνουν και τους εχθρούς της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας να επικαλούνται εις βάρος του συνόλου των πολιτών, που ασχολούνται με τα κοινά, είτε στην κεντρική πολιτική σκηνή είτε στην αυτοδιοίκηση, το συνδικαλισμό και τις κοινωνικές οργανώσεις και κινήματα, τη φασιστική αρχή της «συλλογικής ευθύνης», γενικεύοντας τα μεμονωμένα κρούσματα ανομίας και διαφθοράς. στην ελλάδα, η οικονομική κρίση συνδέεται άμεσα με τη διαφθορά. ελλοχεύει ο κίνδυνος η κρίση να επιτείνει φαινόμενα διαφθοράς ή το αντίθετο, η αντιμετώπιση της κρίσης θα χτυπήσει παράλληλα και τη διαφθορά; Η κρίση πρέπει να προσγειώσει τους πάντες στα μέ-τρα της κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας. Η προσγείωση αυτή θα είναι για πολλούς, τους ασθε-νέστερους, οδυνηρή, αλλά και αναπόφευκτη. ασφα-λώς, κάποιοι θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την αυξημένη ανάγκη του κράτους για επενδύσεις, επιχει-ρώντας να παρακάμψουν τη νομιμότητα, με σύμμαχό τους τη διαφθορά στην οποία έχουν, ίσως, εθιστεί. Πρέπει να αντιληφθούν, όμως, και αυτό είναι στην ευθύ-νη της κυβέρνησης και κάθε αρμόδιου φορέα ή προσώ-που και φυσικά όλων μας στο Κοινοβούλιο, ότι, σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, το βλέμμα της κοι-νωνίας και των γνήσιων εκπροσώπων της παρακολου-θεί με αυστηρότητα τα πάντα. Και δεν θα συγχωρηθεί καμιά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας και της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος.

αποστολοσ κακλαμανησ

αναγκαία η πάταξη της διαφθοράς με αληθινή ηθική επανάσταση

Η διαφθορά έχει οδηγήσει τη χώρα μας σε διεθνή ανυποληψία και κοινωνική αποσύνθεση, για αυτό είναι αναγκαία μία αληθινή ηθική επανάσταση. αυτό τονίζει ο πρ. Πρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής του ΠασοΚ (β’ αθήνας), απόστολος Κακλαμάνης, σε αποκλειστική του συνέντευξη στο δημοσιογράφο θάνο σιαφάκα για την «Hellenic Mail», και υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι «αυτό είναι απαίτηση του ελληνικού λαού από την πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου». το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. απόστολου Κακλαμάνη έχει ως εξής:

Απ. Κακλαμάνης: Αλίμονο αν η Δικαιοσύνη συνεχίσει να μην ανταποκρίνεται στο

καθήκον της διαφάνειας και του κολασμού όσων με πράξεις τους μας έφεραν ως εδώ…

6 π ο λ ι τ ι κ ή

Γιατί το ΠασοΚ έχει δηλώσει ότι αυτό το ποσό δεν έχει καταχωρισθεί στα βιβλία του, αλλά και ο θόδωρος τσουκάτος δεν έχει επιδείξει κάποιο αποδεικτικό στοιχείο, κάποια απόδειξη, ότι αυτό το ποσό το παρέδωσε στο ταμείο του ΠασοΚ.Έτσι, υπάρχει ένα μετέωρο ερώτημα, για το οποίο θα αποφανθεί η δικαιοσύνη, η απόφαση της οποίας πρέπει το συντομότερο να αποσα-φηνίσει το τοπίο. Γιατί δεν μπορεί να υπάρχουν άλλες σκιές.Γι’ αυτό και για το εκατομμύριο αυτό πρέπει να μιλήσουν όλοι. Και πρώτος ο ίδιος ο σημίτης,

μετά ο υπεύθυνος οικονομικών του ΠασοΚ, στε-νός φίλος του σημίτη, αλλά και ο τσουκάτος, ο σωτήρης σουμάκης, αλλά και ο λάμπρου και ο σπύρος αυγερινός.μόνο αν ακουσθούν όλες οι απόψεις θα προκύ-ψει η αλήθεια.Όμως, οι τελευταίες δηλώσεις και καταγγελίες του «στρατηγού» του σημίτη, θόδωρου τσουκά-του, στο περιοδικό Crash έχουν μιαν ακόμη ιδι-αίτερη σημασία και φέρνουν την υπόθεση στην επικαιρότητα για άλλη μια φορά.«ο σημίτης ήταν ένα φοβικό άτομο. Κρυβόταν

στην άμμο. Εγώ τον ειδοποιούσα, ακόμα και μέσα στη νύχτα. Προσπαθούσα να τον ενεργο-ποιήσω. Επηρεαζόταν πολύ από βαρόνους και καναλάρχες. από ένα τηλεφώνημα. Κοιτούσε κάθε μέρα τι έγραφε η μία εφημερίδα ή η άλλη. τι ήθελε και τι απαιτούσε το τάδε εκδοτικό συ-γκρότημα».Έχει, δε, ιδιαίτερη σημασία και η άλλη αναφορά του ότι «τον είχα προειδοποιήσει για το θεμα του χρηματιστηρίου» και ακόμα «Δεν με είχε καμία ανάγκη ο Κόκκαλης. Ήταν «δικός» του και ο τε-λευταίος, που λέει ο λόγος, υπάλληλος του οτΕ.

στο πασοκ

ποιοι ξέρουν και (γιατί) δεν μιλούνγια τσουκάτο και εκατομμύριο

Για τα πολιτικά χρονικά, η ομολογία του θόδω-ρου τσουκάτου «έλαβα ένα εκατομμύριο μάρ-κα από τη siemens», για να τα παραδώσει στο ταμείο του ΠασοΚ, είναι ένα σκάνδαλο που δεν έχει εξιχνιαστεί απόλυτα.

Αναγκαία η “όποια” παρέμβαση Σημίτη...

Θ. Τσουκάτος: “Ο Σημίτης ήταν ένα φοβικό άτομο”

o Πέτρος Λάμπρου μαζί με τον Σπύρο Αυγερινό ήταν στην επιτροπή και “ξέρουν” κατά τον Θόδωρο Τσουκάτο

φω

τογρ

αφίε

ς: e

urok

inis

si

ο Σ. Σουμάκης ήταν τότε “τοπο-τηρητής” του πρωθυπουργού...

7π ο λ ι τ ι κ ή

Δεν με είχε καμιά ανάγκη. συναντούσε τακτικότατα τον σημίτη. Είχαν ρίζες πολύχρονης φιλίας».Ενώ για τις χρηματοδοτήσεις πριν από τις εκλογές επισημαίνει ότι:«οι υπογραφές των υπουργών στο όλο σύστημα ήταν μια άλλη ιστορία. Εντελώς διαφορετική από τα χρήματα που διακινούνταν στα ταμεία των κομμά-των. τα περισσότερα λεφτά στα κόμματα δεν ήταν από ημεδαπούς επιχειρηματίες.Παραμονές εκλογών και τα δύο κόμματα ήξεραν ότι θα πάρουν συγκεκριμένα λεφτά από μεγαλοτραπε-ζίτες και επιχειρηματίες. στο ΠασοΚ υπήρχε μια επι-τροπή που μοίραζε διευθύνσεις και αναμενόμενες εισπράξεις.ο σημίτης είχε τοποτηρητή τον κολλητό φίλο του, τον σουμάκη.στην επιτροπή ήμουν εγώ, ο διαχρονικός ταμίας του κόμματος, ο Πέτρος λάμπρου, ο αυγερινός, ο σου-μάκης».Και η άλλη λεπτομέρεια, που είναι συγκλονιστι-κά κυνική, είναι η αναφορά του ότι: «ορισμένες

φορές, αποφασίζαμε τη μεταφορά την ώρα των μεγάλων προεκλογικών συγκεντρώσεων για να ελαχιστοποιηθεί το ενδε-χόμενο να πέσουν οι με-ταφορείς στα μάτια γνω-στών στελεχών».Όλα αυτά τα στοιχεία που έρχονται στο φως από τη συνέντευξη του περιο-δικού «Crash» είναι ενδι-αφέροντα μεν, αλλά θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω.Κύκλοι της κοινοβουλευ-τικής ομάδας σχολίαζαν μετά την Κυριακή: «το

ΠασοΚ δεν μπορεί να είναι χρεωμένο με αυτές τις πρακτικές, επειδή κάποιοι στρατηγοί, κάποιοι άλλοι διαμεσολαβητές και μισθοφόροι λειτουργούσαν ασύδοτοι, με τον σημίτη επικεφαλής μιας κυβέρνη-σης των Βαρόνων».Η δικαιοσύνη που έχει τώρα το λόγο, πρέπει να καλέ-σει όλους αυτούς να καταθέσουν, με πρώτο τον σημίτη και μετά τον σουμάκη, τον λάμπρου και τον αυγερινό.Γιατί πρέπει να γίνει καθαρό. το εκατομμύριο πήγε στο κόμμα; Γιατί αν δεν πήγε, πού πήγε; Πόσα άλλα εκατομμύρια πήγαν ή δεν πήγαν και πού κατέληξαν;Γιατί, όπως δήλωσε ένα ιστορικό στέλεχος του Πα-σοΚ, «Όποιοι πλούτισαν στο όνομα του ΠασοΚ, ει-σπράττοντας χορηγίες για το κόμμα, που έπαιρναν στο σπίτι τους, πρέπει να λογοδοτήσουν».ακόμα, πρέπει να κληθεί και η Βάσω Παπανδρέου, η οποία έχει δηλώσει ότι «κάποιοι πλούτισαν» για να διευκρινίσει ποιοι είναι αυτοί οι κάποιοι. Έχουν σχέ-ση με το στενό ή ευρύτερο περιβάλλον της ή άλλοι;Γιατί κάποιοι που είναι μόλις χαμηλόμισθοι υπάλλη-λοι που δεν έχουν τελειώσει ούτε το Πανεπιστήμιο, στο οποίο ήταν φοιτητές τριάντα χρόνια τώρα, μπο-ρούν να δαπανούν κολοσσιαία ποσά στις εκλογές ως υποψήφιοι, χωρίς να μπορούν να δικαιολογή-σουν την προέλευση των ποσών αυτών.

απο το δημο κοΖανησ το 2007

πληρώθηκαν 4,4 εκατ. ευρώ για έργο που δεν έγινε!

από “γκάφα σε γκάφα” η υπουργός περιβάλλοντος

Έρευνα από εισαγγελία και σΔοΕ

Η υπουργός Περιβάλλοντος, τελικά, είναι ένα πρόβλη-μα για την κυβέρνηση και αυτό πρέπει να προβληματί-ζει πολύ τον Γιώργο Παπανδρέου.με θεωρητική γνώση του τομέα, αλλά χωρίς εμπειρία πολιτικών διαδικασιών, αθροίζει τη μια γκάφα μετά την άλλη στο υπουργείο.Η απόσυρση των ιΧ αυτοκινήτων που ανακλήθηκε στην

αρχή της κυβερνητικής θητείας, οι ημιυπαίθριοι χώροι και η νομιμοποίησή τους, οι περιοχές Natura και η οι-κοδόμηση σ’ αυτές, η ανοχή στις λεηλασίες της ΔΕΗ, η απόσυρση των αυτοκινήτων που αποφασίστηκε πρό-σφατα και δεν προχωράει, η αδυναμία να συνεργασθεί με τους βουλευτές και τις επιτροπές της Βουλής, οδη-γούν σε αδιέξοδο τελικά και την κυβέρνηση.

ανησυχεί το μαξίμου “για 25”-μουδιασμένη η κοινή γνώμη...

περι χρεουσ - για να μην ξεχναμε...

Aπό το 3% το 1997 στο 86% πρόπερσι

Περίπου 25 είναι οι βουλευτές του ΠασοΚ που, με βάση τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, «ασκούν κριτική εκ των έσω» στο μαξίμου.Όμως, περίπου 25 είναι και οι βου-λευτές του ΠασοΚ που, κατά την ψη-φοφορία στη Βουλή για την παραπο-μπή των υπαιτίων πρώην υπουργών της Ν.Δ., για το σκάνδαλο της μονής Βατοπαιδίου, δεν ψήφισαν υπέρ της

παραπομπής για «νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική ενέργεια».αποτέλεσμα, το Δικαστικό συμβούλιο να κρίνει ότι τα αδικήματα έχουν πα-ραγραφεί. Και έτσι να μην έχουμε πα-ραπομπή στη δικαιοσύνη πολιτικών, ενώ έχουμε πάνω από δέκα δημόσι-ους υπαλλήλους, νομικούς συμβού-λους του κράτους, αλλά και τον πρώ-ην διευθυντή του πολιτικού γραφείου

του πρώην Πρωθυπουργού.Όμως, καμία εφημερίδα δεν έχει αναφερθεί στο ζήτημα αυτό.Έτσι, η κοινή γνώμη δεν ξέρει γιατί δεν θα δει κάποιον πολιτικό στη φυ-λακή, παρ’ ότι ο Πρωθυπουργός έχει δηλώσει «να ματώσουμε».Έτσι, η κοινή γνώμη δεν ξέρει γιατί «η ηθική στην πολιτική» δεν επι-τυγχάνεται.

Ένα έργο που είχε αντικείμενο την αποναρκοθέτηση του Γράμ-μου και που δεν έγινε, στοίχισε στο Δήμο 4,4 εκατ. ευρώ.τα χρήματα έχουν εισπραχθεί, το έργο δεν έχει γίνει και η έρευνα γίνεται από το σΔοΕ και την ει-σαγγελία Κοζάνης.από τα στοιχεία του φακέλου

προκύπτει ότι το έργο ανέλαβε ένας και μοναδικός ιδιώτης που εμφανίστηκε στο διαγωνισμό. ο ιδιώτης αυτός έχει μία ατομική επιχείρηση και εισέπραξε 700 χιλ. ευρώ τον ιούνιο του 2007, ενώ από 31.8 μέχρι 12.9.2007 εισέ-πραξε από την περιφέρεια άλλο 1,5 εκατ. ευρώ.

το σκάνδαλο έχει καταγγελθεί από το φεβρουάριο του 2007, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει στοιχεία παραπομπής των υπαιτίων στη δικαιοσύνη ούτε κάποια υπηρεσία έχει ζητή-σει την επιστροφή των χρημάτων που καταβλήθηκαν, προφανώς, αναίτια.

Για να μη μας δημιουργούν σύγχυση και συσκότι-ση οι μύθοι και η παραπληροφόρηση.αλλά και για να γνωρίζουμε τους υπεύθυνους της

βαθιάς οικονομικής κρίσης, υπενθυμίζουμε ότι η αναλογία εξωτερικού χρέους στο α.Ε.Π. το 1997 ήταν 3% και το 2009 έφθανε στο 86%.

... Και η Βάσω είχε δηλώσει “Κάποιοι πλούτισαν”

φω

τογρ

αφίε

ς: e

urok

inis

si

8 ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

αυτό τονίζει ο καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πα-νεπιστημίου Πειραιά μιχάλης γκλεζάκος, στο δημο-σιογράφο Θάνο σιαφάκα για τη Hellenic Mail. Mεταξύ άλλων, υπογραμμίζει ότι «μία ήπια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα ήταν ευχής έργον, αφού αυτό θα σήμαινε μείωση των δανείων μας γύρω στα 30 δις ευρώ».αχτίδα ελπίδας για τον Έλληνα πολίτη μπορεί να υπάρ-ξει -υπογραμμίζει- εάν συμβάλλουμε όλοι (κυβέρνη-ση-αντιπολίτευση-πολίτες) για τον περιορισμό της φο-ροδιαφυγής, την ενίσχυση των ελληνικών προϊόντων, την περιστολή των δαπανών. το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

είστε αισιόδοξος σε σχέση με αυτά που περιμένου-με το μάρτιο; περιμένουμε, δηλαδή, μια συνολική ευρωπαϊκή λύση; και αν αυτό δεν συμβεί, τι προ-βλέπετε για την ευρώπη και τη χώρα μας;Δεν είμαι αισιόδοξος, γιατί πιστεύω ότι τα άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν διαπνέονται από ένα πνεύμα αλληλεγγύης, αλλά η κάθε χώρα κοιτάζει τα δικά της συμ-φέροντα. Ήδη έχει διαφανεί ότι η Γερμανία θα προωθήσει το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, το οποίο αποτελεί μία πολύ αρνητική εξέλιξη για εμάς. Και αυτό γιατί, για να εί-μαστε ανταγωνιστικοί, θα πρέπει διαρκώς να μειώνονται οι αμοιβές της εργασίας, δεδομένου ότι δεν έχουμε και-νοτομία, υψηλή τεχνολογία κλπ. Επομένως, το μόνο που περιμένω στις 25 μαρτίου είναι μία επιμήκυνση στην αποπληρωμή του δανείου και ενδεχόμενα κάποια μείωση του επιτοκίου, πιο πολύ γιατί θα πιέζει η ιρλανδία. Δεν εί-μαι αισιόδοξος όχι μόνο για εκείνη την έκβαση, αλλά και γενικότερα, γιατί σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε θα έπρεπε να έχουμε υλοποιήσει πολύ περισσότερα πράγμα-τα όσον αφορά τις διαρθρωτικές αλλαγές, που είναι το κρί-σιμο στοιχείο για την οικονομία μας και για το μέλλον μας. Διακρίνω μία στασιμότητα η οποία φορτίζει την κοινωνία, άρα οι αντιδράσεις αργότερα θα είναι εντονότερες και από την άλλη πλευρά δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα στη μείωση των δαπανών και στην αύξηση των εσόδων.

τι θα πρέπει η ελλάδα, με κάθε θυσία, να αποφύγει στις 25 μαρτίου;Η Ελλάδα θα πρέπει να αποφύγει, με κάθε θυσία, τη διατήρηση του χρονοδιαγράμματος, όσον αφορά την αποπληρωμή των 110 δισεκατομμυρίων, ως έχει σήμερα. Είναι αδύνατον, εκ των πραγμάτων, να αντα-ποκριθούμε σε αυτό το χρονοδιάγραμμα και αυτό θα σημάνει τη de facto χρεοκοπία μας. Δεν νομίζω, όμως, ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αφήσει αυτό το πράγμα ως έχει, διότι βλέπει το πρόδηλο αδιέξοδο.

από την άλλη, θα πρέπει να δούμε και τις δηλώσεις του κ. σόιμπλε, ο οποίος, ουσιαστικά, μίλησε για το εν-δεχόμενο μιας κατάρρευσης του κοινού νομίσματος.αυτό που είπε ο κ. σόιμπλε θα πρέπει να μας τρομάζει λίγο. Είπε ότι, αν έβγαινε η Ελλάδα από το ευρώ σήμερα, θα προκαλούσε μία σημαντική ανατίμηση του ευρώ, γιατί θα έφευγε ο «ασθενής» κρίκος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. αυτό θα οδηγούσε σε ανατίμηση του ευρώ και, επομένως, σε μείωση των γερμανικών εξαγωγών. με άλλα λόγια, ο σόιμπλε είπε ότι η Γερμανία έχει συμ-φέρον από το να είμαστε ο «ασθενής» κρίκος, διότι, όσο ενισχύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύεται το ευρώ και έχουν πρόβλημα οι γερμανικές εξαγωγές. Δεν θέλω με αυτό να πω ότι η Γερμανία επιθυμεί μία ασθενή οικονο-μικά Ευρωπαϊκή Ένωση. Εννοώ ότι δεν έχει λόγους να βιάζεται για να καταφέρουμε εμείς να βγούμε από τα σημερινά μας προβλήματα και να ισχυροποιηθούμε.

εσείς τι πιστεύετε τελικά; είναι ή δεν είναι ταμπού η επιστροφή στη δραχμή;ταμπού δεν είναι. Όμως, θα μας γυρίσει πολλά χρόνια

πίσω. Η επιστροφή στη δραχμή θα σημάνει πρώτα από όλα ότι τα έσοδά μας θα είναι σε δραχμές, ενώ τα δάνειά μας θα εξακολουθήσουν να είναι σε ευρώ. σκε-φτείτε την ισοτιμία ευρώ-δραχμής για να καταλάβετε πόσες δραχμές θα πρέπει να μαζεύουμε για να μπο-ρούμε να εξυπηρετούμε τις υποχρεώσεις μας. Είναι δυσθεώρητο το ύψος των δανείων μας και των τόκων που κάθε χρόνο πρέπει να καταβάλλουμε σε ευρώ. Επομένως, μία επιστροφή στη δραχμή θα σήμαινε ταυτόχρονα μία εκτεταμένη χρεοκοπία.

και με ποια ισοτιμία θα επιστρέψει, αν επιστρέψει; Βεβαίως θα είναι τουλάχιστον η διπλή από την ισοτιμία με την οποία μπήκαμε.

δηλαδή, θα βλέπατε, για παράδειγμα, μία αντι-στοιχία 600 δραχμές-1 ευρώ;αν πούμε ότι έχουμε μία υστέρηση ανταγωνιστικότη-τας κοντά στο 30% και επίσης ότι η όποια υποτίμηση θα έπρεπε να δώσει και ένα περιθώριο ακόμη, αυτό θα σήμαινε 600 τουλάχιστον.

Θα λέγατε το ίδιο για το ενδεχόμενο αναδιάρθρω-σης του ελληνικού χρέους; Όχι. Η ήπια αναδιάρθρωση θα ήταν ευχής έργο να συμ-βεί και μάλιστα να συμβεί με τον πιο ανώδυνο τρόπο, δηλαδή με την αγορά ελληνικών ομολόγων από τη δευ-τερογενή αγορά, που θα μας έδινε ένα περιθώριο, θα οδηγούσε, δηλαδή, σε μείωση των δανείων μας γύρω στα 30 δισεκατομμύρια ευρώ. αυτό δεν θα πείραζε καθό-λου, δεν θα ενοχλούσε καθόλου τις σχέσεις μας με τους δανειστές και γενικότερα τους επενδυτές και δεν θα δη-μιουργούσε, επομένως, κανένα εμπόδιο στην πορεία μας για την εξυγίανση και για την επάνοδό μας στις αγορές.

τελικά, η κρίση της ευρωζώνης είναι κρίση δημοσίου χρέους ή κρίση ανταγωνιστικότητας; και αν είναι κρί-ση ανταγωνιστικότητας, τότε ποιο είναι το φάρμακο; μήπως το φάρμακο είναι η μείωση των μισθών;Η Ευρωζώνη έχει ένα πολιτικό πρόβλημα: αντί να δει μακροπρόθεσμα και με επίκεντρο τον Ευρωπαίο πο-λίτη, βλέπει βραχυπρόθεσμα και με επίκεντρο τον Ευ-ρωπαίο επιχειρηματία. Δηλαδή, προσπαθεί αυτή τη στιγμή, περιορίζοντας με δραστικό τρόπο και με γρή-γορα βήματα το εισόδημα των εργαζομένων, να αντα-γωνιστεί την Κίνα. Δεν γίνεται. ο εργαζόμενος στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοστίζει, αν βάλουμε εισφορές κλπ., πάνω από 60 με 70 ευρώ την ημέρα. ο Κινέζος κοστί-ζει το πολύ 2 ευρώ την ημέρα. θα φτάσουμε τις αμοι-βές εκεί; Όχι. Επομένως, δεν πρέπει να προσπαθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταγωνιστεί την Κίνα σε όρους κόστους εργασίας. υπάρχουν λύσεις οι οποίες θα πρέ-πει να αναζητηθούν σε πολιτικό πεδίο. Δηλαδή, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση πει εγώ θέλω τον Ευρωπαίο πολίτη αξιοπρεπή και πάνω από το όριο της φτώχειας, τότε θα πρέπει να συζητήσει και με την Κίνα άλλους όρους υπό τους οποίους τα κινεζικά προϊόντα θα πωλούνται στις ευρωπαϊκές αγορές. Να πω ότι ακόμα και η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, δεν θα έχει τη ση-μερινή τόσο όμορφη εικόνα αύριο, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Γιατί ακόμα και στη Γερμανία οι μικρομε-

μιχαλησ γκλεΖακοσ

απευκταία η επιστροφή στη δραχμή“Υπάρχει αχτίδα ελπίδας για την Ελλάδα εάν παταχθεί η φοροδιαφυγή και αν ενισχυθούν τα ελληνικά προϊόντα. Κι ακόμα εάν οι ίδιοι οι πολίτες περιστείλουν τις άσκοπες δαπάνες τους... Όλοι οι Έλληνες πρέπει να απευχόμαστε την επιστροφή μας στη δραχμή, αφού αυτό αυτόματα σημαίνει περίπου διπλάσια ισοτιμία από αυτή που μπήκαμε το 2002. Δηλαδή, ένα ευρώ ίσον με 600 δραχμές”...

Mιχ. Γκλεζάκος:“Το μνημόνιο ήταν μονόδρομος.

Εάν δεν είχαμε μπει στο μνημόνιο, τώρα θα ήμασταν χρεοκοπημένη χώρα”

9ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

μιραντα ξαφα

να μειωθεί τώραο δημόσιος τομέας

σαίες επιχειρήσεις, οι οποίες παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα με εκείνα που εισάγονται από την Κίνα, έχουν προβλήματα και σβήνουν λίγο λίγο. αναπληρώνεται το έδαφος από τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, εξοπλι-σμούς κλπ. της Γερμανίας, που όμως, μεθαύριο η Κίνα, επειδή αναπτύσσει υψηλή τεχνολογία, θα τα έχει όλο και λιγότερο ανάγκη. Επομένως, θα βρεθεί και η Γερ-μανία ακόμη μπροστά σε προβλήματα σοβαρά, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δει από τώρα πολιτικά το θέμα.

ασκείται δριμύτατη κριτική και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι το μνημόνιο «δεν βγαίνει», «δεν περπατάει» και ότι κακώς επιλέξαμε αυτό το δρόμο. εσείς τι πιστεύετε; κακώς επιλέξαμε το δρόμο του μνημονίου;το μνημόνιο ήταν μονόδρομος. Εάν δεν μπαίναμε στο μνημόνιο, θα έπρεπε να χρεοκοπήσουμε και σήμερα δεν θα μιλούσαμε από τη θέση που είμαστε, γιατί η χώρα δεν θα μπορούσε να έχει συνάλλαγμα, άρα θα είχε προ-βλήματα στην προμήθεια φαρμάκων, καυσίμων, στην πληρωμή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των υποχρεώσεων του δημοσίου. ακόμα και οι υγιείς παραγωγικές μονάδες δεν θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους, γιατί δεν θα είχαν το απαραίτητο συνάλ-λαγμα για να προμηθευτούν πρώτες ύλες και καύσιμα. Επομένως, ήταν μονόδρομος. από εκεί και πέρα το πρό-βλημα γεννήθηκε στην προσπάθεια να νοικοκυρέψουμε τη χώρα. Έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ, οι ομάδες πί-εσης που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία, τα οργανω-μένα συμφέροντα και τα κλειστά επαγγέλματα, όλα αυτά, δυσκολεύουν και καθυστερούν τις μεταρρυθμίσεις. Η κυ-βέρνηση δεν δείχνει την τόλμη, την ταχύτητα, καθώς και το συντονισμό που θα έπρεπε για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της στον τομέα αυτό. Έτσι, έχουμε μείνει πίσω. Και τι γίνεται στις περιπτώσεις αυτές; Επειδή η τρό-ικα έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και με συγκεκρι-μένους οικονομικούς στόχους, η εύκολη λύση είναι να γίνεται μία επιδρομή στις αμοιβές των μισθωτών, στις συντάξεις, γενικότερα εκεί που η κυβέρνηση έχει την κά-νουλα και την κλείνει όποτε θέλει και σε όποιο βαθμό θέ-λει. αυτό είναι καταστροφικό για την ελληνική οικονομία και θα πρέπει επιτέλους αυτά που έχουν σχεδιαστεί και που έχουν απεικονιστεί στον προϋπολογισμό του 2011 να υλοποιηθούν. Δηλαδή, οι όποιοι πόροι να προέλθουν από μείωση της σπατάλης και της φοροδιαφυγής.

υπάρχει αχτίδα ελπίδας για τον απλό πολίτη; Έχε-τε να του μεταφέρετε ένα αισιόδοξο μήνυμα ότι, εν πάση περιπτώσει, μετά από αυτές τις θυσίες, τις προσπάθειες, τα πράγματα θα αποκτήσουν έναν πιο θετικό και αισιόδοξο βηματισμό;Δεν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. ούτε αρνητικά να τοπο-θετηθώ ούτε θετικά. Είναι μία κατάσταση πραγματικά αβέβαιη και το τι θα γίνει αύριο εξαρτάται και από τη δική μας συμμετοχή ως πολιτών. Δεν είναι μόνο η κυ-βέρνηση. Εξαρτάται βεβαίως και από τη στάση του ευ-ρύτερου πολιτικού φάσματος. Δηλαδή, εκείνο που θα θέλαμε αύριο να δούμε θα ήταν μία συναίνεση πλατιά στα σοβαρά θέματα. Και εμείς ως πολίτες, όμως, μπο-ρούμε να συμβάλλουμε, μπορούμε να βοηθήσουμε στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, μπορούμε να βοηθήσουμε στην ενίσχυση των ελληνικών προϊό-ντων που με τη σειρά τους βοηθούν στο να κρατιού-νται κάποιες θέσεις εργασίας ή να δημιουργούνται καινούργιες. Όλα αυτά θα παίξουν το ρόλο τους και το αποτέλεσμα θα βγει ως συνισταμένη όλων των προ-σπαθειών όλων αυτών των παραμέτρων. Δηλαδή, της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και των πολιτών.

Πώς θα έρθουν ξένοι όμιλοι να χτίσουν ξενοδοχεία ή σπί-τια, εάν δεν έχουν την ιδιοκτησία της γης, ρωτάει. Η συ-νέντευξη της κ. Ξαφά (οικονομολόγος, πρώην μέλος του ΔΝΤ) έχει ως εξής:

πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση στο μέ-τωπο της ελληνικής οικονομίας;υπάρχει μία προφανής υστέρηση στα έσοδα, η οποία, πέρυσι, οδήγησε σε μία αρκετά σημαντική μείωση στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. τώρα, το μνημό-νιο προβλέπει και κάποια πρόσθετα μέσα για να επι-τευχθούν οι στόχοι για τη φετινή χρονιά και, επίσης, θα πρέπει να προσδιοριστούν και οι στόχοι μέχρι το 2014, δηλαδή με ποια μέτρα θα μπορέσει να μειωθεί το έλ-λειμμα κάτω του 3% του αΕΠ που είναι η υποχρέωση που έχουμε προς την ευρωζώνη μέχρι το 2014. φυσι-κά, δεν θα είναι εύκολη η έξοδος από την ύφεση, γιατί μιλάμε για μία γιγαντιαία δημοσιονομική προσαρμο-γή, δηλαδή πρέπει να πάμε από έλλειμμα 36 δις, που είχαμε το 2009, τελικά σε πλεόνασμα μετά το 2014.

ο βηματισμός που έχει αναπτύξει η χώρα μας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση; απαιτούνται και άλλες κινήσεις;Πιστεύω ότι το κυριότερο βήμα που πρέπει να γίνει για την ανάπτυξη και για την έξοδο από την κρίση είναι η μείωση του δημόσιου τομέα. Χωρίς αυτή, το κράτος θα συνεχίσει να απορροφά πολύτιμους πόρους και θα εκτο-πίζει τον ιδιωτικό τομέα και από τον τραπεζικό δανεισμό και από άλλους πολύτιμους πόρους και θα είναι πολύ δύσκολο να ξεκινήσει η ανάπτυξη με αυτά τα δεδομένα. αυτό που, επίσης, διαπιστώνεται στην έκθεση είναι ότι έχουν καθυστερήσει οι αλλαγές που θα μειώσουν τη γρα-φειοκρατία και θα τονώσουν την επιχειρηματικότητα. Και αυτό, επίσης, είναι ζητούμενο για την ανάπτυξη.

διαβάζουμε, για παράδειγμα, ότι τα μέτρα που απαι-τούνται θα πρέπει να έχουν διάρκεια μέχρι το 2015. αυτό σημαίνει ότι οι δυσκολίες θα είναι μέχρι το 2015; Ότι θα συνεχιστούν και μετά; ποια είναι η γνώμη σας;μέχρι το 2014, αν εφαρμοστεί πλήρως το μνημόνιο, θα έχουμε απλώς καταφέρει να μειώσουμε το έλλειμμα του δημοσίου κάτω από το 3%. αλλά θα συνεχίσουμε να έχουμε έλλειμμα. Για να αρχίσει να μειώνεται το χρέ-ος σταθερά και μόνιμα, πρέπει, τελικά, να πάμε σε πλε-ονάσματα. Δηλαδή, μιλάμε για μία προσαρμογή που θα συνεχιστεί πολύ πέρα από το παρόν μνημόνιο που είναι τριετούς διάρκειας. Πιστεύω ότι θα υπάρξει άλλο ένα τριετές μνημόνιο μετά από αυτό.

δηλαδή, θα φτάσουμε μέχρι το 2017 λέτε εσείς.Έτσι πιστεύω.

σε τι συνίσταται η μείωση του δημοσίου τομέα που είπατε; μιλάμε συνέχεια είτε για κλείσιμο των δημοσίων οργανι-σμών που είναι άχρηστοι είτε για μία συγχώνευση αυτών των οργανισμών, αλλά πιστεύω ότι θα πρέπει να πάμε και σε κλείσιμο κάποιων ΔΕΚο, κάποιων δημοσίων επιχειρή-σεων που δεν είναι βιώσιμες. Και θα πρέπει, κατά κύριο λόγο, να μειωθεί το προσωπικό στο δημόσιο τομέα.

ο στόχος των 50 δις από τις αποκρατικοποιήσεις ως το 2015 ή και παρά πέρα, όπως είπε χθες ο υπουργός, είναι εφικτός; Όταν ταυτόχρονα, όμως, δηλώνει ο Πρωθυπουργός ότι θα απαγορεύσει με νόμο την πώληση δημόσιας γης, αυτή η δήλωση αντιβαίνει ευθέως τους στόχους για είσπραξη σημαντικών εσόδων.

κατά συνέπεια;Εάν θέλουμε πράγματι να έχουμε έσοδα αυτής της τάξης μεγέθους, θα πρέπει να πουλήσουμε δημόσια γη. Δεν μπορεί να γίνει η ανάπτυξη αλλιώς. Πώς θα έρθουν ξένοι όμιλοι να χτίσουν ξενοδοχεία ή σπίτια για καλοκαιρινές κατοικίες, εάν δεν έχουν την ιδιοκτησία της γης πάνω στην οποία θα χτίσουν; θα πρέπει, επίσης, το δημόσιο, η κυβέρνηση, να προωθήσει τις διαδικασίες για να αποφα-σιστεί πού θα χτιστεί τι στην Ελλάδα. τώρα δεν θα μπο-ρέσουμε να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις, όταν δεν έχουμε προσδιορίσει τι επιτρέπεται να χτιστεί και πού και τι είναι δασικό και τι δεν είναι δασικό.

Τη μείωση του δημόσιου τομέα προτείνει η κ. Μιράντα Ξαφά, ως το κυ-ριότερο βήμα για την ανάπτυξη και την έξοδο από την κρίση.Σε συνέντευξή της στην Hellenic Mail, μεταξύ άλλων, τονίζει ότι θα πρέπει να πουλήσουμε γη για να έρθουν ξένες επενδύσεις.

Μιράντα Ξαφά:“Πρέπει να πουλήσουμε δημόσια γη,

αλλιώς η ανάπτυξη δε θα’ρθει”

10 ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

τα παραπάνω τονίζει ο καθηγητής στο τμήμα στατιστι-κής και ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά, πλάτων τήνιος, στο δημοσιογράφο Θάνο σι-αφάκα για τη Hellenic Mail. Η συνέντευξη έχει ως εξής:

υπάρχουν προσδοκίες για το μάρτιο; πιστεύετε ότι θα υπάρξει μία λύση πακέτο που θα ευνοεί και τη χώρα μας; γιατί η γερμανία διαμηνύει ότι αυτή είναι που έχει τα χρήματα.οπωσδήποτε θα υπάρξει. Η παγκόσμια οικονομία βρί-σκεται μπροστά σε μία σειρά μεγάλων ανακατατάξε-ων. αυτές οι ανακατατάξεις επιβάλλεται να γίνουν και θα γίνουν. το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ποια θέση θα διεκδικήσει στη νέα κατάσταση πραγμάτων που θα επικρατήσει, όχι μόνο μετά το μάρτιο, αλλά μετά από μία σειρά αποφάσεων που θα χρωματίσουν την εξέλι-ξη των επομένων ετών.

ποιο θα ήταν το καλύτερο σενάριο για τα ελληνικά δεδομένα σε σχέση με το μάρτιο και με ποιο σενά-ριο θα μπορούσαν να συμβιβαστούν η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική οικονομία;το μάρτιο, οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα δημιουρ-γήσουν ένα πλαίσιο στο οποίο θα πρέπει να προσαρμο-στούμε. το σημαντικό για την ελληνική οικονομία είναι να ξεκαθαρίσει τα εσωτερικά της προβλήματα, να θέσει σαφείς προτεραιότητες και στόχους, αλλά και να μπει σε μία πορεία επίλυσής τους προκειμένου να μπορεί, με αυτόν τον τρόπο, να διαπραγματεύεται και να διαμορ-φώνει και τη διεθνή της θέση. Χωρίς ξεκαθάρισμα του τοπίου των ελληνικών στόχων και προτεραιοτήτων δεν θα έχουμε την αναγκαία αξιοπιστία να συμμετάσχουμε στη συλλογική λύση, όποια κι αν είναι αυτή.

το λέω αυτό γιατί υπάρχει μία φιλολογία, μία φη-μολογία και μία περιρρέουσα ατμόσφαιρα περί λή-ψης νέων μέτρων. αυτό πώς αντιμετωπίζεται;Η ανάγκη εξεύρεσης νέων μέτρων είναι σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα υποχωρητικότητας και ατολμίας στη λήψη διαρθρωτικών μέτρων στο διάστημα που πέ-ρασε. αυτό που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι μία γνώριμη πρακτική την οποία έχουμε διαπιστώσει και σε πολλούς άλλους χώρους. Ένας τέτοιος χώρος είναι το ασφαλι-στικό, όπου, εξαιτίας αυτής της ατολμίας, εκεί επανει-λημμένα έχουμε δει, αντί να λαμβάνονται τα μέτρα που πρέπει, να λαμβάνονται τα μέτρα που αντέχουμε. αυτό γίνεται εξαιτίας μιας αδυναμίας να εξηγηθούν στην κοι-νή γνώμη τα απαραίτητα μέτρα, γίνεται εξαιτίας μίας έλ-λειψης προετοιμασίας και υποτίμησης της νοημοσύνης των πολιτών. μια τέτοια πρακτική δεν «γλυτώνει» την προσαρμογή. απλώς, η προσαρμογή που επιχειρείται

με μικρά και άτολμα βήματα παρατείνει το χρόνο της δοκιμασίας και ανεβάζει συνέχεια το κόστος: οικονομι-κό, αλλά και υπομονής, αντοχής και αξιοπιστίας. Έτσι, τα μεγάλα διαρθρωτικά μέτρα δεν αποδίδουν και αναγκα-ζόμαστε να αναπληρώσουμε το έλλειμμα τόλμης που έχουμε, επιβάλλοντας μέτρα στους ίδιους «συνήθεις υπόπτους». οι συνήθεις ύποπτοι, στη συγκεκριμένη πε-ρίπτωση, είναι η φορολογία, καθώς και οι γενικευμένες μισθολογικές περικοπές. αυτόν το φαύλο κύκλο τον εί-δαμε στο ασφαλιστικό. τώρα τον βλέπουμε στη μακρο-οικονομική πολιτική. Όσο περιορίζουμε την εμβέλεια των διαρθρωτικών μέτρων, τόσο πρέπει να βρίσκουμε νέα εισπρακτικά μέτρα να γεμίσουμε το κενό.

τι είναι εκείνο που απαιτείται αυτήν τη στιγμή για την ελληνική οικονομία, ώστε να αποκτήσει ένα νέο, ενδεχομένως και αναπτυξιακό βηματισμό; το άμεσο πρόβλημα είναι ότι αυτήν την εποχή λήγουν μία σειρά από δάνεια τα οποία ελήφθησαν σε εποχή ευφορί-ας, δηλαδή γύρω στην είσοδο στην οΝΕ. Δεκαετή δάνεια με πολύ χαμηλό επιτόκιο. αυτά τα δάνεια με χαμηλό επιτό-κιο λήγουν. αναχρηματοδοτούνται τώρα με πολύ υψηλό-τερο επιτόκιο. τα επιτόκια αυτά είναι υψηλά, αφού οι αγο-ρές θεωρούν ότι υπάρχει υψηλή πιθανότητα χρεοκοπίας της Ελλάδας. Και ο κίνδυνος χρεοκοπίας εξακολουθεί να

υφίσταται, γιατί δεν έχουμε πείσει ούτε τους εαυτούς μας ούτε τους δανειστές μας ότι έχουμε κάνει αυτό που πρέ-πει ούτως ώστε να αποκλείσουμε το θέμα της χρεοκοπίας οριστικά. αν στο μυαλό των δανειστών μας (αλλά και στο δικό μας) το ζητούμενο της αποτροπής χρεοκοπίας έχει προσλάβει μια πειστική απάντηση, δηλαδή αν δείξουμε αποφασισμένοι να κάνουμε αυτό που πρέπει, τότε και τα επιτόκια αυτά θα μειωθούν. τότε η κάλυψη που ζητούν όλοι για τον κίνδυνο χρεοκοπίας θα περιοριστεί. Η απο-φασιστικότητα και η πειθώ, επομένως, μπορούν να οδη-γήσουν σε έναν ενάρετο κύκλο σαν αυτόν προ δεκαετίας: πτώση των επιτοκίων και δυνατότητα αναχρηματοδότη-σης του χρέους με ευνοϊκότερους όρους. Όσο, όμως, δεν έχουμε πεισθεί εμείς οι ίδιοι, δεν θα είναι δυνατόν να πεί-σουμε κανέναν, όσο καλοπροαίρετος και αν είναι.

υπάρχει, όμως, ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. το στοιχείο της κοινωνικής συνοχής και των αντοχών της ελληνικής κοινωνίας. υπάρχει μία λεπτή ισορ-ροπία ανάμεσα στη λήψη οικονομικών μέτρων και στην κοινωνική συνοχή.Είναι πρωτίστως ένα θέμα πειθούς της κυβέρνησης προς τον ελληνικό λαό. τα διαρθρωτικά μέτρα για τα οποία μι-λάμε, χρονίζουν. τα ξέρουμε όλα. Είναι η φοροδιαφυγή, το αγροτικό, το περιβάλλον, η περίθαλψη, το ασφαλιστι-κό, το εργασιακό. Κανένα από αυτά δεν είναι καινούργιο θέμα. απλώς είναι θέματα τα οποία επί σειρά ετών τα πα-ραπέμπαμε στις καλένδες. Παίρναμε μέτρα διστακτικά και άτολμα και παραπέμπαμε τη μεγαλύτερη προσαρμογή στο μέλλον. Επομένως, το να ληφθούν πραγματικά ρη-ξικέλευθες λύσεις και αποφάσεις σε αυτά τα θέματα θα διευκολύνει και την τρέχουσα διαχείριση των μακροοι-κονομικών. Επιπλέον, η λήψη διαρθρωτικών μέτρων δεν συνεπάγεται απώλειες -αυτόματα και απαραίτητα- για τα πλέον ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας. Η αυτόματη ταύ-τιση διαρθρωτικών αλλαγών με κοινωνικά προβλήματα υποκρύπτει συχνά κοινωνική μυθοπλασία που επικαλείται τους φτωχότερους για να διατηρήσει προνόμια. αντίθετα, κάποιες διαρθρωτικές αλλαγές μπορούν να δημιουργή-σουν νέες ευκαιρίες εργασίας και εισοδημάτων σε περισ-σότερους ανθρώπους. στο σημείο αυτό πρέπει να ανα-φερθεί και ο ρόλος της κοινωνικής πολιτικής: Η κοινωνική πολιτική υπάρχει για να διευκολύνει τέτοιου είδους προ-σαρμογές, στηρίζοντας τους χαμένους και επιτρέποντας την ανάληψη ρίσκου. Δυστυχώς, όμως, στην Ελλάδα η «κοινωνική πολιτική» (εντός εισαγωγικών, δυστυχώς) είναι ταγμένη στην οικοδόμηση και συντήρηση προνομίων.

μία κοινωνία δεν μπορεί να είναι και να αναλύεται μόνο σε αριθμούς. οι αριθμοί, ίσα ίσα, θα διευκολυνθούν, αν ορισμένα πράγματα, τα οποία όλοι συμφωνούν ότι χρονίζουν και ότι χρειάζεται να επιλυθούν (μεταξύ αυτών και μια πραγ-ματική κοινωνική πολιτική), τελικά μπουν σε μία τροχιά επίλυσης. Δεν λέμε ότι πρέπει να λυθούν όλα τα προβλή-ματα ως δια μαγείας, αυθωρεί και παραχρήμα. αυτό που χρειάζεται είναι ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο συνολικής επίλυσης, που θα μπορούσε να είναι κάτι σαν το μνημό-νιο. θα πρέπει να μπορούμε να πούμε ότι συμφωνήσαμε σε μία σειρά μέτρων, τα παίρνουμε, και ότι γυρνάμε σελί-δα. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η πορεία που οδήγησε

πλατων τηνιοσ

αναγκαίες οι διαρθρωτικές αλλαγές“Οι διαρθρωτικές αλλαγές -απαραίτητες όσο ποτέ- δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη και απώλειες για τα πλέον ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας. Αντίθετα, πολλές από αυτές μπορούν να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες εργασίας και εισοδημάτων σε περισσότερα άτομα”.

Πλάτων Τήνιος:«Η πορεία μας μετά το 2000

μας οδήγησε σε αδιέξοδο, οπότε κάτι σαν το μνημόνιο ήταν μονόδρομος»

11ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

απο μη κυΒερνητικεσ οργανωσεισ

Άγρια λεηλασία δημόσιου χρήματος

Μόνο το 2010 οι ΜΚΟ επιχορηγήθηκαν με 5,7 εκ. ευρώ, ενώ και κατά τα προηγούμενα χρόνια τα ποσά ανέρχονται σε ύψη «δυσανάβατα»

την ελληνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία στο σημερινό σημείο είναι αδιέξοδη. τα άμεσα διορθωτικά μέτρα που απαιτούνται είναι, λίγο ως πολύ, «τα μέτρα του μνημονίου». Είναι τα μέτρα πυροσβεστικής ανάταξης της σημερινής κατάστασης. Πιο σημαντικό θέμα είναι να γυ-ρίσει η Ελλάδα σελίδα και να σχεδιάσει το τι θα γίνει την επόμενη μέρα -«μετά το μνημόνιο». Και αυτή η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική από το 2009. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στο 2009. αυτό πρέπει να κάνουμε, αν πραγματικά μας ενδιαφέρει η κοινωνική συνοχή και η τύχη των φτωχότερων. αλλιώς, θα είναι εκείνοι που θα πληρώσουν (ξανά) το λογαριασμό, σε πείσμα της περί του αντιθέτου ρητορείας…

Θεωρείτε ότι το μνημόνιο ήταν μονόδρομος;θεωρώ ότι κάτι σαν το μνημόνιο ήταν μονόδρομος. Δηλα-δή, ότι η πορεία μας από το 2000 και μετά μας οδήγησε σε αδιέξοδο και αυτό θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να αλλάξει. τώρα, στην περίοδο των επόμενων δύο-τριών ετών θα έπρεπε να υπάρχουν κάποιου είδους διορθωτικά μέτρα πυ-ροσβεστικού χαρακτήρα, για να μπορέσουμε να βρεθούμε στη θέση να μπορούμε να σχεδιάζουμε το μέλλον μας.

τι θα σήμαινε το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους για την ελληνική οικονομία; εσείς εκτιμάτε ότι είναι πιθανό ένα τέτοιο σενάριο;την παλιά εποχή, η αναδιάρθρωση του χρέους γινόταν μέσω του πληθωρισμού. τόσο στην περίπτωση της Ελ-λάδας, αλλά και σε μία σειρά άλλες περιπτώσεις, το βά-ρος του εθνικού χρέους μειωνόταν δια της δημιουργίας πληθωρισμού που μείωνε, πιο βίαια από το οποιοδήπο-τε κούρεμα, την πραγματική αξία του χρέους. αυτό, ευ-τυχώς, δεν είναι διαθέσιμο τώρα, αφού αυτή η μέθοδος μείωσης του χρέους είναι ιδιαίτερα άδικη. τώρα, εάν η αναδιάρθρωση του χρέους, η ελάφρυνση του χρέους, μπορεί να γίνει με συναινετικό τρόπο (και με αρωγή τρί-των), το εύχομαι. το να γίνει με βίαιο τρόπο και μονομε-ρώς, θα οδηγούσε σε ιδιαίτερα δύσκολους δρόμους και θα έχει εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα, τα οποία αυτοί που μιλούν ελαφρά για αυτού του είδους τις ανα-διαρθρώσεις τα υποεκτιμούν πολύ σοβαρά.

ποιο θα ήταν το πιο δυσάρεστο αποτέλεσμα από μία βίαιη αναδιάρθρωση του χρέους;Νομίζω ότι θα είναι η αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να το διαχειριστεί. Δεν θα μπορούν να πληρώνονται μι-σθοί, συντάξεις. Έχουμε το παράδειγμα της αργεντινής τη δεκαετία που πέρασε, όπου αυτοί που επλήγησαν ήταν πρωτίστως όσοι ανήκαν στη μεσαία τάξη. Γιατί οι πολύ πλούσιοι είχαν φροντίσει και είχαν λάβει τα μέτρα τους. Πολλοί εξ αυτών είχαν τα χρήματά τους έξω από την οι-κονομία. οι πολύ φτωχοί της αργεντινής, από την άλλη, που ήταν συνηθισμένοι σε αναποδιές, είχαν και αυτοί με-θόδους αντίδρασης. αυτή που εισέπραξε το μεγαλύτερο σοκ στην προσαρμογή ήταν η μεσαία τάξη, δηλαδή αυτοί οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι οι οποίοι δεν είχαν μέθοδο αντίδρασης. αυτοί που θα χάσουν και εδώ στην Ελλάδα, είναι αυτοί που πίστεψαν στην ομαλότητα της οικονο-μικής εξέλιξης και στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας. αυτών οι προσδοκίες θα διαψευστούν βίαια, αν υπάρξει μία βίαιη αναδιάρθρωση του χρέους. το κοινωνικό κόστος θα το πληρώσουν αυτοί. Όμως, θα υπάρχει και μια μόνιμη αναπτυξιακή ζημιά που δύσκολα θα διορθωθεί.

μιλήσατε για την αργεντινή. αναφερθήκατε σε ένα σκληρό παράδειγμα. εκεί υπήρξε αναδιάρθρωση.Ναι, βέβαια. αναγκάστηκαν οικογένειες της μέσης τά-ξης να πουλήσουν τα υπάρχοντά τους, φορτώνοντας

Αναντίρρητα, λειτουργούν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με υψηλής ποιότητας αποτελέ-σματα και έργο ιδιαίτερα σοβαρό.Όμως εκατοντάδες άλλες, που κατά μία απο-γραφή ξεπερνούν τις 600, λειτουργούν ψευδε-πίγραφα, λεηλατούν το δημόσιο χρήμα, χωρίς να υποβάλλουν εκθέσεις προόδου των προ-γραμμάτων και χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανένα.

Πολύ ορθά, η Επιτροπή θε-σμών και Διαφάνειας «άνοιξε» αυτό το θέμα και ασχολήθηκε διεξοδικά με το πρόβλημα.από τη διαδικασία ακρόασης που έγινε στη συνεδρίαση της Επιτροπής θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής και με τις καταθέσεις των εκπροσώ-πων των μΚο, καταδείχθηκαν τόσα προβλήματα που οι βου-λευτές αισθάνθηκαν αμηχανία.με βάση το υλικό αυτό, θα υπάρξει μια έκθεση και θα προωθηθεί μια εισήγηση στην κυβέρνηση για ένα νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των μΚο με απόλυτη διαφάνεια.Γιατί η σημερινή πραγματικότητα είναι τραγική: το ποσό με το οποίο έχουν επιχορηγηθεί οι μΚο το 2010 ξεπερνά τα 5,7 εκατ. ευρώ, ενώ και κατά τα προηγούμενα έτη τα ποσά είναι δυσθεώρητα.

ιδιαίτερα μάλιστα σήμερα, την περίοδο της οικονομικής κρίσης, τα ποσά που έχουν δαπανηθεί από το δημόσιο ταμείο είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Γι’ αυτό και χρειάζεται έλεγχος και απόλυτη διαφάνεια. Ίσως, δε, θα μπορούσε να νομοθετηθεί και η υποχρέωση της δημοσιοποίησης της διαχείρισης, μέσω του διαδικτύου.Γιατί ενώ στις άλλες χώρες φαίνεται ότι γίνεται έλεγ-χος έργου και απόδοση λογαριασμού, στη χώρα μας δεν υπάρχει καμία τέτοια υποχρέωση.Έτσι, έχουν διαμορφωθεί όλα τα συμπτώματα δι-

απλοκής και σήψης στο χώρο που χρειάζεται, αναμφίβολα, εξυγίανση.Πάντως, όπως προκύπτει και από τις συζητήσεις όλων των βουλευ-τών της Επιτροπής θεσμών και Διαφάνειας, η επιτροπή είναι απο-φασισμένη να θέσει τέρμα σ’ αυτή την απαράδεκτη κατάσταση.μάλιστα, έκανε αλγεινή εντύ-πωση στα μέλη της Επιτροπής, όταν ένας εκπρόσωπος μΚο και δημοτικός σύμβουλος δήμου

της περιφέρειας θέλησε να καταγγείλει ότι υπάρχει μΚο με πρώην βουλευτές και αδιαφανή διαχείριση. Γιατί όταν επίμονα κλήθηκε να παραθέσει τα στοιχεία αρνήθηκε και μόνο όταν απειλήθηκε με παραπομπή του θέματος στον εισαγγελέα, «θυμήθηκε» ότι δεν θυ-μόταν σωστά και η μΚο αφορούσε τον πρώην γενικό γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού κ. Ζαχόπουλο.Πάντως, η Επιτροπή θεσμών αποφάσισε να διαβιβάσει τα πρακτικά στον αρμόδιο εισαγγελέα για τα περαιτέρω.

καρότσια του σουπερμάρκετ με οικιακά τους είδη και πουλώντας τα σε αυτοσχέδια παζάρια στα πάρκα της πόλης, ώστε να μπορούν να βρουν λεφτά ακόμη και για πληρώσουν την τροφή της οικογένειάς τους.

τελικά είναι ταμπού η επιστροφή στη δραχμή;τίποτα δεν είναι ταμπού. αυτοί που εισηγούνται την επιστροφή στη δραχμή, όμως, ξεχνούν ποια προβλή-ματα υπήρχαν, όταν είχαμε τη δραχμή. την εποχή εκείνη είχαμε μία σειρά από αδιέξοδες και αλλεπάλ-ληλες υποτιμήσεις. Κάθε υποτίμηση διαμόρφωνε τις προϋποθέσεις για μία άλλη υποτίμηση μετά από με-ρικά χρόνια. μια μετάβαση στη δραχμή θα δημιουρ-γούσε τρομερά μεταβατικά κόστη, που είναι πολύ δύσκολο να αποτιμηθούν. ακόμη και αν τα αγνοή-σουμε αυτά, όμως, και εξετάσουμε μία κατάσταση όπου έχουμε ένα σύστημα με δικό μας νόμισμα, το

σύστημα αυτό θα βρίσκεται ενώπιον των παλαιών προβλημάτων της εποχής της δραχμής -τα οποία δεν είχαμε επιλύσει τότε. Εξαιτίας αυτών των προβλημά-των εγκαταλείψαμε τη δραχμή και πήγαμε στο ευρώ. τα προβλήματα αυτά θα χαρακτηρίζουν τη «νέα δραχμή», όπως και την παλιά. αν δεν λυθούν αυτά τα προβλήματα, μια αλλαγή νομίσματος αλλάζει απλώς τη βιτρίνα χωρίς να αλλάζει την ουσία.

εσείς βλέπετε ένα τέτοιο σενάριο να έρχεται;Δεν είμαι μάγος, ούτε μέντιουμ. Είναι στο χέρι μας να αποτρέψουμε αυτά τα πολύ δυσμενή σενάρια -να πεί-σουμε, δηλαδή, όλους ότι η παραμονή της Ελλάδας στην οΝΕ δεν είναι πρόβλημα, αλλά λύση. υπάρχει σχέδιο και πορεία για να αποφύγουμε το δυσμενές σενάριο. υπάρχει, όμως, και η πορεία εξόδου και αυ-τοκαταστροφής.

12 ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

ποια είναι η ανάγνωση των όσων συμβαίνουν σήμερα στον αραβικό κόσμο; Έχουμε ένα επανα-στατικό ντόμινο. πολλοί θα ήθελαν να το χαρα-κτηρίσουν ένα αραβικό 1989. Ότι πνέει ένας και-νούργιος άνεμος αλλαγής. δημοκρατικός άνεμος αλλαγής. Θα ήθελα το δικό σας σχόλιο.Προφανώς υπάρχουν και ομοιότητες και διαφο-ρές. το 1989 στην Ευρώπη ήταν αποτέλεσμα της κατάρρευσης, της αποδυνάμωσης του μέχρι πρό-τινος ηγεμόνα και η δυνατότητα των λαών να επι-λέξουν την τύχη τους. στον αραβικό κόσμο έχουμε μεμονωμένες περιπτώσεις, διαφορετικές μεταξύ τους, αλλά με αρκετά κοινά στοιχεία. Δηλαδή, έχου-με οικονομικές ανισότητες, έλλειψη δημοκρατίας, εξαιρετικά αργούς ρυθμούς μεταρρυθμίσεων και αλλαγών. Βεβαίως, συνδέονται και νομίζω ότι η τυ-νησία και η αίγυπτος πυροδότησαν, ουσιαστικά, ένα ντόμινο εξεγέρσεων το οποίο κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αυτήν τη στιγμή μέχρι που θα φτάσει. Η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι τα αιτήματα δεν εί-ναι πάντοτε τα ίδια. σε κάποιες χώρες η αντίδραση επικεντρώνεται στο πρόσωπο του ηγέτη, ο οποίος, συνήθως, βρίσκεται στην εξουσία για πάρα πολλά χρόνια, και οι πολίτες ζητούν την απομάκρυνσή του από την εξουσία και γενικότερη αλλαγή. σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στην ιορδανία ή και στο μπαχρέιν, σε ένα βαθμό έχουμε πιο περιο-ρισμένα αιτήματα τα οποία, ενδεχομένως, μπορούν να ικανοποιηθούν από τις σημερινές ηγεσίες με την παραχώρηση κάποιων προνομίων, δικαιωμάτων ή κάποια αλλαγή πολιτικής.

τι έμπνευση έχουν αυτές οι εξεγέρσεις; Έχουν έναν αυθόρμητο χαρακτήρα, είναι κινήματα πολιτών ή υπάρχει εμπλοκή και άλλων παραγόντων;σε μεγάλο βαθμό είναι αυθόρμητα. Βεβαίως, και πάλι όλες οι περιπτώσεις δεν είναι οι ίδιες. Δηλαδή, στην αίγυπτο ήταν θέμα χρόνου το πότε ακριβώς θα συνέ-βαινε. Είχαμε αντιδράσεις ήδη από τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές για τον τρόπο που έγιναν και για το γεγονός ότι ο μουμπάρακ παρέμεινε για μία ακόμα πενταετία στην εξουσία και για το ότι κρατούσε, ου-σιαστικά, την αντιπολίτευση εκτός πολιτικού παιχνι-

διού, οπότε εκεί υπήρχε μία κλιμακούμενη αντίδραση από την κοινωνία των πολιτών, από πολιτικά κόμματα εκτός νόμου μεν, αλλά στην πράξη λειτουργώντας. σε άλλες περιπτώσεις ήταν πιο αυθόρμητο. Και νομίζω ότι ουσιαστικά η τυνησία και η αίγυπτος πέρασαν το μήνυμα στους λαούς των αραβικών χωρών ότι μπο-ρούν, ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία τους, να πά-ρουν την τύχη στα χέρια τους.

αυτό που λέτε είναι σημαντικό. για παράδειγμα, η δύση είχε συνηθίσει και ήθελε κάποια καθεστώτα να ενισχύονται, στη λογική ότι μας εξυπηρετούν και μας προστατεύουν, ενδεχομένως, και από το «κακό» ισλάμ. προφανώς, από ό,τι φαίνεται και με την κατάρρευση αυτών των καθεστώτων, αυτό δεν ισχύει.Είναι γεγονός ότι η Δύση, για μία ακόμα φορά, έπεσε στην παγίδα στήριξης αυτών των καθεστώτων για να αποφύγει μια ακόμα χειρότερη εναλλακτική λύση. Πα-λαιότερα, στήριζε αυτά τα καθεστώτα για να αποφύ-γει την άνοδο φιλοκομμουνιστικών καθεστώτων στην εξουσία. στη μέση ανατολή ήθελε να αποφύγει τα φι-λοϊσλαμικά. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα συμβεί, ότι με

τις αλλαγές αυξάνεται η πιθανότητα να έρθουν στην εξουσία φιλοϊσλαμικά καθεστώτα. μπορεί να συμβεί σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί και όχι, αλλά δεν θα πρέπει να θεωρείται και δεδομένο ότι ένα μετριοπα-θές ισλαμικό καθεστώς είναι, εκ προοιμίου, εχθρικό προς τη Δύση και άρα δεν μπορεί να συνεργαστεί με αυτό και να συνυπάρξει.

πριν από κάποια χρόνια ήταν στη μόδα, και το πι-στέψαμε σχεδόν, ότι οδηγούμεθα σε μία σύγκρου-ση πολιτισμών. Νομίζω ότι οι εκτιμήσεις του κ. Χάντινγκτον ήταν σε λανθασμένη κατεύθυνση. Πολύ περισσότερα προ-βλήματα υπάρχουν εντός πολιτισμών, παρά μεταξύ πολιτισμών, και παρά τις προσπάθειες κάποιων και από τις δύο πλευρές. Και σε αυτή την κατηγορία θα έβαζα και την αλ Κάιντα που προσπάθησε με διάφο-ρους τρόπους να υποδαυλίσει μία τέτοια σύγκρου-ση αλλά και άστοχες ενέργειες, όπως η αμερικανική επίθεση εναντίον του ιράκ. τέτοιες προβλέψεις δεν έχουν υλοποιηθεί και ελπίζει κανείς ότι δεν θα υλο-ποιηθούν στο μέλλον.

είστε πεπεισμένος ότι η νέα τάξη πραγμάτων, κυ-ρίως στη Βόρεια αφρική, θα έχει ως βάση της στοι-χεία δημοκρατίας, δηλαδή όντως ότι θα πνέει ένα άνεμος ελευθερίας και δημοκρατικών αξιών;Καταρχήν, η οποιαδήποτε αλλαγή δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε υποχρεωτικά γρήγορη. Βλέπουμε στην τυνησία ότι ο προσωρινός πρωθυπουργός παραιτή-θηκε, βλέποντας τις τεράστιες δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει. στην αίγυπτο δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο ότι οι εκλογές του φθινοπώρου θα γίνουν με απόλυτα δημοκρατικό τρόπο ή ότι θα εκλεγεί ένας πρόεδρος ο οποίος θα θελήσει να παίξει με τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Πιθα-νότατα θα γίνει αυτό, αλλά τίποτα δεν είναι βέβαιο. Είναι, όμως, και δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι χώρες οι οποίες δεν έχουν παράδοση στη δημοκρα-τία, δεν είχαν ποτέ στην ιστορία τους δημοκρατικό καθεστώς, θα μπορέσουν, σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, να περάσουν σε μία δημοκρατία η οποία θα είναι «δυτικού τύπου». Και υπάρχουν και πολλοί που θεωρούν ότι η δημοκρατία δυτικού τύ-που δεν είναι κατάλληλη για όλες τις περιοχές του πλανήτη και για όλες τις κουλτούρες και χώρες. Εν-δεχομένως, η κάθε περιοχή θα αναπτύξει το δικό της μοντέλο δημοκρατίας με ορισμένα κοινά βασι-κά χαρακτηριστικά, αλλά και ιδιαιτερότητες στην κάθε περίπτωση.

Θα βλέπατε διάχυση αυτής της επαναστατικότη-τας και των συγκρούσεων και σε άλλες χώρες, για παράδειγμα ακόμα και στην σαουδική αραβία; τι θα σήμαινε πρακτικά αυτό;Προφανώς η πρόβλεψη είναι εξαιρετικά δύσκολη,

λογω των εξεγερσεων στισ αραΒικεσ χωρεσ

πιθανή η παρεμπόδιση της ομαλής ροής πετρελαίου προς τη δύσηΑυθόρμητες ως επί το πλείστον είναι οι εξεγέρσεις των λαών στις αραβικές χώρες και προκλήθηκαν κυρίως από την έλλειψη δημοκρατίας και των μεγάλων οικονομικών ανισοτήτων. Τη βασική αυτή επισήμανση κάνει ο Γενικός Διευθυντής ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος, σε συνέντευξή του στην Hellenic Mail, υπογραμμίζοντας ότι οι επιπτώσεις στη δύση, ιδιαίτερα όσον αφορά την ομαλή ροή πετρελαίου, μπορεί να είναι δυσάρεστες.

UNHCr/A.DUCLOs

13ο ι κ ο ν ο μ ί α κ α ι α γ ο ρ ά

αλλά νομίζω ότι εδώ η περίπτωση κλειδί είναι αυτή του μπαχρέιν, όπου έχουμε σε εξέλιξη μία αντίδραση, που βεβαίως έχει στη βάση της θρησκευτικά χαρακτη-ριστικά, η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι σιίτες, ενώ η βασιλική οικογένεια είναι σουνίτες, και υπάρχουν αντιδράσεις, διότι ο λαός ζητά περισσότερα προνόμια και διάχυση πλούτου και εξουσίας. Είναι δύσκολο να υπάρξει καθεστωτική αλλαγή στη χώρα αυτή. Νομίζω ότι υπάρχουν περιθώρια κάποιας συνεννόησης, αλλά, εάν υπάρξει, τότε προφανώς το μήνυμα για ολόκληρη την περιοχή είναι ότι ακόμα και οι μοναρχίες του Κόλ-που μπορούν να ανατραπούν. Και προφανώς αυτό το μήνυμα θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα και στην ίδια τη σαουδική αραβία.

πρακτικά, τι σημαίνει αυτό για τη δύση και τις σχέ-σεις της με τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώ-νεται σιγά σιγά στον αραβικό κόσμο;Νομίζω ότι εδώ κανείς μπορεί να κάνει τρεις παρατη-ρήσεις. Πρώτον, αυτό που φοβόμαστε είναι η περί-οδος αστάθειας. Δηλαδή, να υπάρξουν εσωτερικές συγκρούσεις και να παρεμποδιστεί για ένα χρονικό διάστημα η ομαλή ροή πετρελαίου. Δεύτερον, όποιο καθεστώς και αν έρθει στην εξουσία προφανώς έχει κάθε συμφέρον να συνεχιστεί η ομαλή παραγωγή και πώληση πετρελαίου, διότι αυτό, στις περισσότε-ρες περιπτώσεις, είναι ο βασικός οικονομικός πόρος για τις χώρες της περιοχής. Άρα, είτε είναι φιλικό προς τη Δύση είτε όχι, το συμφέρον του θα είναι να συνεχίσει να συναλλάσσεται, τουλάχιστον στον τομέα της ενέργειας, με τη Δύση. το τρίτο ακραίο σενάριο είναι ότι μπορεί μελλοντικά να έχουμε τη δημιουργία ενός αντιδυτικού πόλου, ενδεχομένως με κεντρικό παίχτη το ιράν ή κάποια άλλη χώρα της περιοχής, και να αποφασίσουν να δημιουργήσουν ένα καρτέλ το οποίο δεν θα ρυθμίζει μόνο τις τιμές του πετρελαίου, όπως ο σημερινός οΠΕΚ, αλλά, εν-δεχομένως, να αποφασίσει να το χρησιμοποιήσει σαν όπλο για να επιτύχει διάφορους στόχους, όσον αφορά, για παράδειγμα, στο παλαιστινιακό ή κάποια άλλα ζητήματα. Προφανώς, υπάρχει σαν σενάριο, αλλά νομίζω ότι δεν είναι το πιο πιθανό και, προφα-νώς, υπάρχουν και πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν για να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη.

σε σχέση με την ελλάδα και την εμπλοκή της, σε πρώτη φάση, για τη μεταφορά εγκλωβισμένων και σε σχέση με τις προσπάθειες που αναπτύχθηκαν για τον απεγκλωβισμό κινέζων, γερμανών, ελλή-νων, τι θα λέγατε; τι φοβάται η ελλάδα; ποιο είναι το πιο δύσκολο σενάριο για την ελληνική πραγμα-τικότητα;Νομίζω ότι για τον απεγκλωβισμό, επειδή τα πράγμα-τα πήγαν καλά, μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία και, μάλιστα, οι εντυπώσεις είναι θετικές, γιατί η Ελλάδα κατάφερε να διευκολύνει και άλλες φιλικές χώρες στον απεγκλωβισμό δικών τους. Προφανώς, αυτό που ανησυχεί την Ελλάδα, και όχι μόνο, είναι μία διάχυση της αστάθειας στην περιοχή και η δημιουργία κύματος προσφύγων, όχι υπηκόων ξένων χωρών πλέον, αλλά ανθρώπων από την περιοχή οι οποίοι θα θελήσουν να ξεφύγουν, για παράδειγμα, από έναν εμφύλιο πόλεμο και να βρουν καταφύγιο σε ευρωπαϊκές χώρες. αυτή, αν έχουμε μεγάλους αριθ-μούς, προφανώς για μια χώρα σαν την Ελλάδα που ήδη δοκιμάζεται από κύματα λαθρομεταναστών, είναι μία ανησυχία πολύ σημαντική.

Η γλυπτική του Βασίλη Παπασάικα -πανελληνίως γνω-στή- παρελαύνει τώρα μεγαλοπρεπώς μέσα από τις 160 σελίδες του λευκώματος που εκδόθηκε πρόσφατα με τα σημαντικότερα και διασημότερα έργα του.Πρόκειται για «μνημειακή δουλειά», όντως εντυπωσια-κή, που περιλαμβάνει τα προσωπικά έργα του γλύπτη από τα προσπουδαστικά του χρόνια έως και σήμερα.το λεύκωμα επιτέμνει απολογιστικά το έργο του γλύ-πτη με κείμενα και λεζάντες του ίδιου.σε όλο το έργο του 54χρονου αγρινιώτη γλύπτη περιδια-βαίνει μία κλασική αντίληψη με εξόχως ρεαλιστική στά-ση, όπου κυρίαρχο στοιχείο παραμένει το δραματικό.«μακριά από μένα το σκανδαλιστικό στοιχείο που θα μπορούσε -πρόσκαιρα βέβαια- να προσδώσει στα έργα μου μία κάποια ελκυστικότητα» τονίζει ο ίδιος.«τα βάσανα του ανθρώπου είναι το μόνο αίτιο για την ύπαρξη της τέχνης» επιμένει και συνεχίζει: «συχνά ακούω ως κύρια δικαιολογία των υποστηρικτών του μοντερνισμού ότι όλα αυτά που κάνουν οι παραδοσι-ακοί, όπως τους λένε, καλλιτέχνες έγιναν κατά το πα-ρελθόν. τώρα κάνουμε άλλα. ο κόσμος προοδεύει (λες και η τέχνη και οι σταθερές της υπηρετούνται από την παράνοια της τεχνολογίας)… Ευτυχώς που αυτό δεν το έλαβε υπόψη του ο φειδίας, γιατί σίγουρα πριν από το δικό του Δία προηγούμενοι γλύπτες είχαν δημιουρ-γήσει πολλούς και σημαντικούς Δίες. το ίδιο βέβαια μπορούμε να πούμε για τον μιχαήλ Άγγελο στην ανα-γέννηση, για τον τσαρούχη, τον Βαμβακάρη»…ο Βασίλης Παπασάικας γεννήθηκε το 1956 στο χωριό Καινούργιο αγρινίου από γονείς αγρότες (τον Γιώργο

και τη θεοφανώ Παπασάικα). σπούδασε σχέδιο στο προπαρασκευαστικό εργαστήριο του Βρασίδα Βλαχό-πουλου και γλυπτική στο α’ Εργαστήριο της ανωτάτης σχολής Καλών τεχνών αθηνών. Έχει κάνει οκτώ ατομι-κές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές.

εργα του γλυπτη Βασιλη παπασαϊκατα περισσότερα έργα του, προσωπικά και μνημειακά, βρίσκονται σε πολλούς δημόσιους χώρους και ιδιωτι-κές συλλογές. τα σημαντικότερα από αυτά είναι τα εξής:ανδριαντεσ: του αγίου Κοσμά του αιτωλού (στο Καινούργιο τριχωνίδας), του ήρωα Κατσαντώνη στο Καρπενήσι, του Χαρίλαου τρικούπη στο μεσολόγγι (χορηγός η Βουλή των Ελλήνων), του Παύλου μπακο-γιάννη στο Καρπενήσι κ.λπ.προτομεσ: του Γεωργίου Καραϊσκάκη (κολοσσιαία προτομή) στον Ελληνόπυργο αγράφων, του ήρωα ραζή-Κότσικα στο μεσολόγγι, του Γιάννη ρίτσου στο Καρλόβασι σάμου, του ποιητή Κώστα Χατζόπουλου στο αγρίνιο, του Βασιλείου τατάκη στην Άνδρο, του μιχαήλ Δερτούζου στην Άνδρο κ.λπ.ταφοι: του μάνου Χατζιδάκι στην Παιανία και του Γιάννη ρίτσου στη μονεμβασιά. τέλος, ένα από τα σημαντικό-τερα έργα του γλύπτη Παπασάικα είναι το άγαλμα «σκε-πτόμενης Γυναίκας» στο αγρίνιο. Έργο αφιερωμένο στη γυναίκα του σήμερα, με τις πολλές έγνοιες, τις πολλές σκο-τούρες, τα πολλά προβλήματα. στη γυναίκα της δουλειάς στο γραφείο ή στο χωράφι, αλλά και της δουλειάς στο σπί-τι. Ένα έργο-ύμνος στη γυναίκα που σκέπτεται και δρα…

κ. τσιάκαλος

Βασιλησ παπασαϊκασ

ο αγρινιώτης γλύπτης με την κλασική αντίληψη και τη ρεαλιστική στάση

ε ι κ α σ τ ι κ ά

14 π ο λ ι τ ι σ μ ό ς

“H τέχνη είναι ελπίδα στον κόσμο”O στελιοσ μαϊνασ mIλA στH μαρινα μπεκιαρη για την πολυσyΖητημενη σειρα “το νησι”

πρωταγωνιστείτε στο σίριαλ που έχει κερδίσει τις εντυπώσεις, αλλά και τα νούμερα τηλεθέασης. Ήταν αναμενόμενη αυτή η μεγάλη απήχηση; Είναι πέρα από κάθε φαντασία και τα νούμερα που κά-νει το «Νησί» και η αποδοχή που έχει από τον κόσμο. Δεν μπορούσε να το φανταστεί κανείς. είχατε διαβάσει το βιβλίο της Βικτόρια χίσλοπ;Δεν το είχα διαβάσει. το διάβασα αφού μου έγινε η πρόταση. περάσατε απο οντισιόν για να πάρετε το ρόλο;φυσικά. ο σκηνοθέτης δοκιμάζει διάφορους ηθοποι-ούς για να δει ποιος ρόλος ταιριάζει σε ποιον. η εμπειρία σας από την κρήτη τον ένα χρόνο που μένετε εκεί;Έχω την καλύτερη εμπειρία από την Κρήτη. οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι, έχουν μια ανοιχτή αγκαλιά όχι μόνο για εμάς τους ηθοποιούς της σειράς που διαφημίζει τον τόπο τους, αλλά για όλους όσοι πηγαίνουν εκεί. Είναι μέσα στην κουλτούρα τους να σε φιλοξενήσουν, να σε προ-σκαλέσουν σπίτι τους για φαγητό, για ύπνο. Είναι μέρος της κουλτούρας τους και είχαμε την καλύτερη δυνατή υποδοχή στην Κρήτη και συνεχίζουμε να έχουμε. για τις ανάγκες του ρόλου διαβάσατε για τη νόσο του χάνσεν; Ήρθατε σε επαφή με ανθρώπους που είχαν νοσήσει;υπήρχε μια προεργασία για αυτή τη δουλειά έξι μηνών. Κάναμε ταξίδια στην Πλάκα και στη σπιναλόγκα και ήρθα-με σε επαφή και με το μέρος και με ανθρώπους που έζη-σαν την εποχή εκείνη και τα γεγονότα. μας αφηγήθηκαν ιστορίες. Είχαμε ένα τεχνικό επιτελείο συμβούλων, προκει-μένου να είμαστε συνεπείς με την αλήθεια και την πραγμα-τικότητα. αυτή η βοήθεια απο τους ντόπιους συνεχίζεται έως σήμερα. ο σκηνοθέτης θοδωρής Παπαδουλάκης και το συνεργείο εγκαταστάθηκαν στην περιοχή 7 με 8 μήνες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, προετοιμάζοντας το υλικό και τις συνθήκες που έπρεπε πριν ξεκινήσουμε να κάνου-με το πρώτο πλάνο. το «νησί» είναι μια ακριβή παραγωγή σε μια δύ-σκολη οικονομικά χρονιά που χαρακτηρίζεται τηλεοπτικά φτωχή. η αποδοχή που έχει απο τον κόσμο μπορεί να πείσει τα κανάλια να κάνουν και πάλι καλές παραγωγές;αυτό είναι ελπίδα και ευχή. μακάρι να υπάρξει μια ευ-γενής άμιλλα και από τα άλλα κανάλια ώστε να τονω-θεί η παραγωγή των ποιοτικών προγραμμάτων. αυτό περιμένουμε όλοι. Να ξυπνήσουν οι άνθρωποι των καναλιών και να κάνουν καινούργιες παραγωγές και όχι reality. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί η ποι-ότητα αυτών των προγραμμάτων δεν αντιπροσωπεύει την ποιότητα του ελληνικού λαού.

τηλεόραση παρακολουθείτε;Εγώ είμαι ειδησεομανής. Παρακολουθώ τα δελτία ει-δήσεων σε όλα τα κανάλια.

φέτος βλέπουμε πολλά reality και talent shows στα οποία συμμετέχουν κυρίως νέοι άνθρωποι. πού το αποδίδετε; είναι η μόνη τους διέξοδος για να πετύχουν;αυτό που βλέπω στους νέους ανθρώπους είναι μια απόγνωση που δεν τη γνωρίσαμε εμείς, όταν ήμασταν σε αυτή την ηλικία. Η απόγνωση της ανεργίας και της απραξίας, και αυτή είναι ο χειρότερος σύμβουλος και ο χειρότερος εχθρός για τους νέους ανθρώπους. Επει-δή γενικότερα στην Ελλάδα υπάρχει η έλλειψη προ-οπτικής, τα παιδιά, όπου δουν χαραμάδα, όπου δουν φως, μπερδεύουν το από πού προέρχεται αυτό το φως. οποιαδήποτε ρανίδα ελπίδας τη χρησιμοποιούν. Και έτσι καταφεύγουν σε αυτά τα προγράμματα. Δεν θέλω να ηθικολογήσω -και άλλωστε δεν ταιριάζει στην τέχνη- αλλά αυτο το επίπεδο αυτών των εκπομπών δεν βοηθά τα παιδιά να προχωρήσουν. πολλοί υποστηρίζουν ότι εκτός απο την οικονομι-κή κρίση, υπάρχει και πνευματική κρίση και μάλι-στα ότι η πνευματική κρίση προηγείται της οικονο-μικής κρίσης. εσείς βλέπετε αχτίδα φωτός;Εμείς, οι άνθρωποι της τέχνης, είμαστε από τη φύση μας αισιόδοξοι άνθρωποι. Διότι η τέχνη είναι ελπίδα στον κόσμο. Είναι ελπίδα ότι δεν είναι όλα μαύρα, ότι δεν είναι όλα σκατά, ότι δεν είναι όλα διαβρωμένα. αυτή είναι η δουλειά της τέχνης ανά τους αιώνες και γι’ αυτό το λόγο κυνηγήθηκε πολλές φορές, γιατί λέει την αλήθεια. Εγώ είμαι αισιόδοξος ότι υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. θα ξεπεράσουμε τον κάβο, θα-λασσοδαρμένοι και με απώλειες. αλλά θα τον ξεπερά-

σουμε. απλώς έχω την αίσθηση ότι υπάρχει μια κρίση αξιών και μια πολιτισμική κρίση. αυτή μας οδήγησε στην οικονομική κρίση. Έχουμε χάσει τον άξονα, έχου-με χάσει έναν προορισμό, πού πηγαίνουμε. Και όταν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις, καταναλώσεις ενέργεια στο βρόντο. Πρέπει να επαναξιολογήσουμε τις αξίες μας ώστε να μας δίνεται ήδη η δυνατότητα να διαλέξουμε πού να πάμε. η κρίση μπορεί να δώσει ώθηση στην τέχνη;Η κρίση αποτελεί τροφή για την τέχνη. Δεν κάνουμε τέχνη, όταν είμαστε χορτάτοι, όταν τα έχουμε όλα. Η τέχνη γίνεται, όταν κάτι μας λείπει, όταν υπάρχουν κενά στη ζωή μας. Η εποχή αυτή που έχει μεγάλα κενά, πιστεύω, θα δημιουργήσει καινούργιες προσδοκίες για την τέχνη, θα γεννηθούν καινούργια πράγματα. απλώς, σε ένα μεγάλο σοκ προηγείται η παύση του ξαφνιάσματος. αυτή τη στιγμή, η κοινωνία είναι σε μια κακή έκπληξη, στο σοκ της κακής έκπληξης, και χρει-άζεται χρόνο για να συνέλθει, να επαναπροσδιοριστεί και να πάρει δυνάμεις. αυτό το χρόνο χρειαζόμαστε και θα προχωρήσουμε. φέτος απέχετε από το θεατρικό σανίδι. ετοιμάζετε κάτι άλλο;συνειδητά απέχω από το θέατρο. το «Νησί» με έχει απορ-ροφήσει πλήρως. μετά το τέλος των γυρισμάτων, θα ξε-κινήσω μέσα στο χειμώνα τα γυρίσματα της καινούργιας ταινίας του Γιώργου τσεμπερόπουλου «ο εχθρός μου». η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τους ηθοποιούς;Είμαστε το επάγγελμα με το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας, σχεδόν στο 90%. Ως ανεργία ορίζεται η πα-ροδική εργασία. Εμείς είμαστε στη φύση μας εποχιακά απασχολούμενοι εργάτες. το να δουλέψεις 3 μήνες το χρόνο, δεν είναι εργασία.

«Εμείς, οι άνθρωποι της τέχνης, είμαστε από τη φύση μας αισιόδοξοι άνθρωποι. Διότι η τέχνη είναι ελπίδα στον κόσμο. Είναι ελπίδα ότι δεν είναι όλα μαύρα, ότι δεν είναι όλα σκατά, ότι δεν είναι όλα διαβρωμένα. αυτή είναι η δουλειά της τέχνης ανά τους αιώνες και γι’ αυτό το λόγο κυνηγήθηκε πολλές φορές, γιατί λέει την αλήθεια».

15π ο λ ι τ ι σ μ ό ς

ο “κυνόδοντας”στο κόκκινο χαλίο γιωργοσ λανΘιμοσ απαντα σε ερωτησεισ για την υποψηφιοτητα του στα οσκαρ

Στο παραδοσιακό κόκκινο χαλί που είχε στρωθεί για τους προσερχόμενους στην τελετή της απονομής των βραβεί-ων, στην είσοδο του θεάτρου «Kodak», ο Γιώργος Λάνθι-μος απάντησε σε μερικές ερωτήσεις που του υπέβαλε η δημοσιογράφος Zorianna Kit του Πρακτορείου Reuters εκ μέρους της Ελληνικής Υπηρεσίας της VOA.

ο δημιουργός του «Κυνόδοντα» μας είπε για το έργο του: «Είναι μία ταινία για μια οικογένεια η οποία μεγαλώνει τα παιδιά της μακριά από τον

υπόλοιπο κόσμο. τα παιδιά αυτά δεν ξέρουν τι υπάρχει πέρα από το φράχτη του σπιτιού τους και έχουν με-γαλώσει με την ιδέα ότι είναι οι μόνοι που υπάρχουν στον κόσμο». τι σημαίνει για τον Γιώργο λάνθιμο η υποψηφιότητα του «Κυνόδοντα» για βραβείο Όσκαρ; Να τι μας απά-ντησε ο ίδιος: «Η υποψηφιότητα αυτή είναι κάτι που δεν περιμέναμε καθόλου γι’ αυτήν την ταινία, αλλά φυσικά μας έδωσε πολλή χαρά, και σε εμένα και σε όλους τους συνεργάτες μου. Ελπίζω ότι δίνει μια ελπίδα γενικά στο ελληνικό σινεμά, και για μένα προσωπικά μπορεί να βο-ηθήσει σε πολλά πράγματα πρακτικά, αλλά αυτό θα το δούμε στο μέλλον».Πώς είδε την αναμέτρηση στην κατηγορία στην οποία διαγωνιζόταν η ταινία του, λίγες ώρες πριν την απο-νομή των βραβείων; «Δεν έχω δει τις άλλες ταινίες των συνυποψηφίων μου, οπότε δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς. Τους έχω γνωρίσει, όμως, και όλοι τους είναι πάρα πολύ συμπαθητικοί και ενδιαφέροντες άνθρωποι».τι θα σήμαινε για την Ελλάδα η βράβευση του «Κυνό-δοντα» με Όσκαρ; το ερώτημα δεν τον είχε απασχολή-σει ιδιαίτερα. Κατά την άποψή του: «Δεν έχω ιδέα. Είναι κάτι πολύ πέρα από εμένα το ότι βρίσκομαι εδώ. Ήδη το ότι είμαστε εδώ είναι μια πολύ μεγάλη τιμή για μας και επι-τυχία. Το να νικήσουμε δεν έχω καν κάτσει να το σκεφτώ».ο «Κυνόδοντας» τελικά δεν πήρε το βραβείο καλύτε-ρης ξενόγλωσσης παραγωγής, το οποίο η αμερικανι-κή ακαδημία Κινηματογράφου απένειμε στη δανέζικη ταινία «σε έναν καλύτερο κόσμο», που πριν λίγες εβδο-μάδες είχε τιμηθεί και με τη Χρυσή σφαίρα για την ίδια ακριβώς κατηγορία. Η ελληνική ταινία εθεωρείτο από ορισμένους ειδικούς σαν ένας από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές της δανέζικης, δεδομένου ότι και αυτή είχε τιμηθεί με άλλο μεγάλο βραβείο στο φεστιβάλ των Καννών.Ωστόσο, ο «Κυνόδοντας» δημιούργησε μεγάλο εν-θουσιασμό και υπερηφάνεια στον ελληνισμό και στις δύο πλευρές του ατλαντικού, συμβάλλοντας και στη θετική προβολή της Ελλάδας στην αμερική. αυτά είναι δύο σημαντικά επιτεύγματα. ας ευχηθούμε, τώρα που ο «Κυνόδοντας» άνοιξε και πάλι στην Ελλάδα την πόρ-τα των Όσκαρ, μια άλλη ελληνική ταινία να έχει ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία του χρόνου.

voanews.com/greek

Για πρώτη φορά μετά από 33 χρόνια ελληνική ταινία έφτασε στον τελικό γύρο για ένα από τα βραβεία Όσκαρ που απονεμήθηκαν το βράδυ της τελευταίας Κυριακής του φεβρουαρίου στο Χόλυγουντ.Η ταινία του σκηνοθέτη Γιώργου λάνθιμου, «Κυνόδοντας», ήταν, φέτος, μια από τις πέντε τελικές υποψηφιότητες για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής.

16 π ρ ο ο ρ ι σ μ ο ί

Aπόκριες στο ρίο ντε τζανέιροΗ Layla Ornelas, από τη Βραζιλία, μας ξεναγεί στο βραζιλιάνικο καρναβάλι

το φαντασμαγορικό καρ-ναβάλι του ρίο ντε τζανέ-ιρο, για άλλη μια χρονιά, είναι γεγονός. Είναι το μεγαλύτερο καρναβάλι του κόσμου, με πάνω από 500.000 τουρίστες το χρό-νο να συρρέουν για να συμμετάσχουν στη μεγά-λη γιορτή, ενώ για να βρει κανείς ξενοδοχείο πρέπει να έχει προνοήσει και να το έχει κλείσει ακόμα και 3-4 μήνες πριν. οι σχολές σάμπα, γεμάτες κέφι και ασυγκράτητο ενθουσια-σμό, κατακλύζουν τους δρόμους, με τις υπέροχες

στολές και τα επιβλητικά άρματα, διαγωνιζόμενες για το ποια είναι η καλύτερη. Ένα είναι σίγουρο, ότι ο επι-σκέπτης θα ζήσει μια αξέχαστη εμπειρία.

ποια είναι η αίσθηση όταν συμμετέχεις σε μια τέ-τοια παγκόσμια γιορτή;αισθάνεσαι συγκίνηση, γιατί είναι μια στιγμή πολύ δυνα-τή. ο κόσμος, το τραγούδι. Είναι καταπληκτικό όταν τρα-γουδάει μια bateria. Όταν περνούν από μπροστά σου.

τι είναι ακριβώς η bateria;H κάθε σχολή έχει διάφορα τμήματα. Bateria είναι το συγκρότημα της σχολής, δηλαδή είναι η καρδιά της σχολής. από εκεί βγαίνει το τραγούδι. Κάθε σχολή δια-λέγει ένα θέμα φετινό, π.χ. τη μπύρα, και όλα τα τμήματα ντύνονται με βάση αυτό το θέμα. Kάθε bateria, ανάλογα με το θέμα που έχει διαλέξει, βγάζει και ένα τραγούδι. Ξεκινούν σεπτέμβριο με οκτώβριο και ψηφίζουν. Κάθε σχολή βγάζει 3 τραγούδια και από αυτά ψηφίζουν όλοι μαζί το καλύτερο. ο κόσμος που συμμετέχει στη σχολή βοηθάει να αναδειχθεί το τραγούδι της χρονιάς. Κάθε χρόνο βγαίνουν καινούργια τραγούδια.

οι Έλληνες διασκεδάζουν όπως οι Βραζιλιάνοι; Ναι, οι Έλληνες διασκεδάζουν. υπάρχει, μάλιστα, μεγά-λη ελληνική κοινότητα στη Βραζιλία, όπου διασκεδά-ζουν όλοι μαζί.

και στην ελλάδα; υπάρχουν κοινά σημεία; υπάρ-χουν διαφορές;Ναι, διασκεδάζουν, γιατί και στους Έλληνες και στους Βραζιλιάνους αρέσει πάρα πολύ να διασκεδάζουν. Να περνούν καλά. Να γλεντούν.Διαφορές, για μένα, δεν υπάρχουν, γιατί, όπως είπα, και στους Έλληνες αρέσει να βγαίνουν έξω, να είναι με την παρέα τους. σας αρέσει να περνάτε καλά.

17π ρ ο ο ρ ι σ μ ο ί

πατρινό καρναβάλι για πάντα!απόκριες. Καιρός να το ρίξουμε έξω. Καιρός για πατρινό καρναβάλι, κέφι, ζωντάνια και ατελείωτη διασκέδαση

Καρναβάλι! αυτό είναι το πρώτο που σκέφτεται κανείς, όταν μιλάει για την Πάτρα. Η Πάτρα είναι η πρωτεύουσα του καρναβαλιού, όπου

κάθε χρόνο συγκεντρώνονται δεκάδες χιλιάδες επι-σκέπτες από όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας, κα-θώς και από το εξωτερικό. Για 40, περίπου, ημέρες στην πόλη, που προετοιμάζεται πυρετωδώς καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, κυριαρχούν τα χρώμα-τα, η μουσική και ο ατελείωτος χορός, που ενώνουν γνωστούς και αγνώστους και συμπαρασύρουν όλον τον κόσμο, γυναίκες και άντρες, μικρούς και μεγά-λους, σε ένα ασταμάτητο ξεφάντωμα.

σήμερα, οι συμμετέχοντες συγκροτούν ομάδες από 50 έως 300 άτομα και έχουν ένα όνομα και ένα θέμα όσον αφορά στη μεταμφίεσή τους. Χαρακτη-ριστικό είναι ότι το πατρινό καρναβάλι χρηματο-δοτείται και συντηρείται από τους ίδιους τους συμ-μετέχοντες, οι οποίοι και καταβάλουν το κόστος της στολής τους, αλλά και τα έξοδα για την κατα-σκευή των αρμάτων τους και των εκδηλώσεων που πραγματοποιούν, ενώ έχει και διεθνή παρουσία και συνεχή εκπροσώπηση.

οι εκδηλώσεις ξεκινούν την 17η ιανουαρίου και κορυφώνονται την Καθαρά Δευτέρα, ενώ μεταδί-δονται και τηλεοπτικά από τον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό. Διεξάγεται πλήθος εκδηλώσεων, με κυριό-τερες την τελετή έναρξης, τις εκδηλώσεις της τσι-κνοπέμπτης, τις εικαστικές εκθέσεις και θεατρικές παραστάσεις, το καρναβάλι των παιδιών, το κυνήγι του χαμένου θησαυρού, τα μπουρμπούλια (απο-γευματινοί χοροί όπου οι γυναίκες δεν συνοδεύ-ονται και φορούν υποχρεωτικά μάσκα και μαύρο ντόμινο), τη νυχτερινή παρέλαση του σαββάτου, τη μεγάλη παρέλαση της τελευταίας Κυριακής, όπου προηγούνται τα άρματα και ακολουθούν οι μεταμφιεσμένοι, και την τελετή λήξης, όπου γίνεται και η απονομή των βραβείων στους νικητές.

το καρναβάλι ολοκληρώνεται κάθε χρόνο με το κά-ψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο του αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας.

φέτος, αναμένεται να συμμετάσχουν 222 πληρώ-ματα, ενώ θα παρελάσουν πάνω από 40.000 άτομα.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.carnivalpatras.gr. eπίσης, για πρώτη χρο-νιά, το καρναβάλι μεταδίδεται συνεχώς μέσω του διαδικτύου στο www.carnivalpatras.tv.

διασκέδαση-αγορέςαμέτρητες ποιοτικές επιλογές διασκέδασης και φαγητού σας περιμένουν. μην ξεχνάτε ότι η Πάτρα είναι μία ζωντανή σύγχρονη πόλη που φιλοξενεί και χιλιάδες φοιτητές που δίνουν τη δική τους νεανική και ανέμελη νότα στην πόλη. Επίσης, δεν θα δυσκολευτείτε καθόλου να κάνε-τε τις αγορές σας, καθώς λειτουργεί πλήθος μα-γαζιών για να αγοράσετε κάτι που θα σας θυμίζει τις όμορφες στιγμές σας από το πατρινό καρνα-βάλι. Η Πάτρα προσφέρει όλες τις ανέσεις μίας μεγαλούπολης που διατηρεί ακόμα το ανθρώπι-νο στοιχείο.

πώς θα φτάσετεΗ Πάτρα είναι ένας από τους μεγαλύτερους συγκοινωνιακούς κόμβους της Ελλάδας. απέ-χει 210 χλμ. από την αθήνα. μπορεί να φτάσει κανείς οδικώς, μέσω ΚτΕλ, καθώς συνδέεται με το εθνικό οδικό δίκτυο, σιδηροδρομικώς, μέσω οσΕ, ενώ διαθέτει και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, το οποίο επικοινωνεί με την ιταλία, αλλά και τα νησιά του ιονίου.

διαμονήΞενοδοχεία όλων των κατηγοριών, πανσιόν και ενοικιαζόμενα δωμάτια είναι στη διάθεση των επισκεπτών. υπάρχουν περίπου 4.300 ξενοδο-χειακές κλίνες και 700 δωμάτια. Για περισσότε-ρες πληροφορίες: www.achaiahotels.gr.

18 σ χ έ σ ε ι ς

οι γυναίκες έχουν δυσκολία να πουν αυτό που πραγ-ματικά τις ευχαριστεί, με αποτέλεσμα να μην είναι πά-ντοτε εύκολο να τις ικανοποιήσεις. Γι’ αυτό το λόγο: - Να κάνεις φιλοφρονήσεις στη σύντροφό σου (π.χ. κολάκεψε τις καμπύλες του σώματός της, την τρυφε-ρότητα του δέρματός της, πες της αυτό που αγαπάς σε αυτήν). ο εγκέφαλος είναι μια σπουδαιότατη ερω-τογόνος ζώνη για τη γυναίκα.- Εξερεύνησε όλες τις ζώνες του σώματός της!

Η πλειοψηφία των ανδρών έχει ένα στόχο: διείσδυση και εκσπερμάτωση. Ελάχιστοι είναι αυτοί που παίρνουν το χρόνο τους, με αποτέλεσμα συχνά η σύντροφός τους να ανακαλύπτει αισθήσεις που δεν γνώριζε μέχρι εκείνη τη στιγμή. Για να γίνεις ένας αξέχαστος σύντρο-φος, πρέπει να γνωρίζεις αυτό που επιθυμεί πραγμα-τικά η σύντροφός σου και να προσδιορίσεις ακριβώς ποια είναι τα γούστα της σε σεξουαλικό επίπεδο. οι περισσότερες γυναίκες έχουν νιώσει την ηδονή. αλλά πολλές δεν έχουν νιώσει οργασμό. μόνον το 30% των γυναικών δηλώνει ότι έχει φτάσει σε οργασμό.Για να διευκολύνεις τον οργασμό πρέπει να ξυπνή-σεις την επιθυμία της συντρόφου σου με τα χάδια και τα φιλιά. Να διαθέσεις περισσότερο χρόνο και να μη βιάζεσαι. Να είσαι περισσότερο παρορμητικός ή πιο τρυφερός, να οργανώνεις μυστικά ένα week-end ερω-τευμένων σε ένα ρομαντικό τόπο. Η γυναίκα για να φτάσει στο pic της επιθυμίας της έχει ανάγκη από περισσότερο χρόνο, μεταξύ 8 έως 40 λεπτά.

οργασμός στη γυναίκαΌλες οι γυναίκες μπορούν να φτάσουν στον οργασμό, χωρίς να παίζει ρόλο η ηλικία τους. φτάνουν συχνότε-ρα σ’ αυτόν και τον απολαμβάνουν για περισσότερη ώρα από τα 30 έως τα 35 τους χρόνια. Πολλές, όμως, γυναίκες ανακαλύπτουν τον οργασμό μετά τα 50, με την έλευση της εμμηνόπαυσης. Εξηγείται από την αύ-ξηση της έκκρισης της τεστοστερόνης, απ’ ό,τι πριν από την εμμηνόπαυση. Παρά το ότι η γυναίκα καθυ-στερεί πολύ περισσότερο από τον άνδρα να φτάσει σε οργασμό, έχει το πλεονέκτημα να τον επαναλάβει πολλές φορές, αν έχει την τύχη ο σύντροφός της να δώσει χρόνο στην επαφή τους. Εάν ο άνδρας δώσει περισσότερο χρόνο για τα προ-καταρτικά, τότε όλες οι γυναίκες φτάνουν στον οργα-σμό. Όλες οι γυναίκες έχουν τις ίδιες νευροορμόνες, τις ίδιες ερωτογόνες ζώνες, τα ίδια ευαίσθητα σημεία και επομένως ανήκει στους άνδρες να τις οδηγήσουν στον οργασμό. αν ο άνδρας δεν δώσει χρόνο για να αναδείξει τις ερω-τογόνες ζώνες της συντρόφου του και αν η τελευταία δεν έχει ξεπεράσει τις ψυχολογικές της αναστολές (θρησκευτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις κλπ.), ποτέ δεν πρόκειται να νιώσει οργασμό. το μέγεθος του πέους δεν παίζει κανένα ρόλο στο εάν η γυναίκα θα φτάσει ή όχι στον οργασμό, παρά το ότι ο

οργασμός του κόλπου επέρχεται μετά από ερεθισμό του πυθμένα του κόλπου, δηλαδή του τραχήλου της μήτρας, που βρίσκεται 6 εκατοστά από την είσοδο του κόλπου. ακόμη και αν προσθέσουμε την επιμήκυνση του κόλπου κατά 2 εκατοστά, που οφείλεται στη διέγερση, το πέος σε στύση ξεπερνά τα 10 εκατοστά (13-15 cm).

Για να διευκολύνεις τον οργασμό είναι απαραίτητο να βγάλεις από το μυαλό σου όλα τα καθημερινά προ-βλήματα και ό,τι άλλο μπορεί να διαταράξει την ηρε-μία σου. Για να φτάσεις στον οργασμό πρέπει να έχεις μια πραγματική διέγερση. οι κραυγές διευκολύνουν τον οργασμό. αν δεν θέλεις να ενοχλήσεις το διπλα-νό σου, κλείσε την πόρτα του δωματίου σου και βάλε μουσική. αν δεν το κάνεις, η ησυχία μπλοκάρει την ενέργεια και την ικανοποίησή σου. σιγά-σιγά ο εγκέ-φαλος και ο οργανισμός συνδυάζουν τη συνουσία με την ικανοποίηση. συμβουλή: Ζήσε την παρούσα στιγμή, προσπαθώντας να συνειδητοποιήσεις ό,τι συμβαίνει μέσα σου και να συγκεντρωθείς στις αισθήσεις σου. Να διαμορφώσεις ένα ερωτικό κλίμα, αφήνοντας να βγουν προς τα έξω οι φαντασιώσεις σου. ο εγκέφαλος παίζει σπουδαίο ρόλο στην εμφάνιση του οργασμού. Η φαντασία πλα-τειάζει αρκετά την επιθυμία. Να ανταλλάξεις με τη σύ-ντροφό σου τις επιθυμίες σου και τις προτιμήσεις σου. O οργασμός του κόλπου δεν είναι εύκολο να πραγμα-τοποιηθεί. Για να φτάσεις σε οργασμό πρέπει να ερε-θίζεται η κλειτορίδα κατά τη συνουσία. με τον έλεγχο των κινήσεων της λεκάνης, κάνοντας κύκλους, κάνο-ντας οχτάρια, είναι δυνατόν να διεγείρεις τις ευαίσθη-τες ζώνες του κόλπου. με αυτό τον τρόπο, ελέγχοντας τις κινήσεις της λεκάνης, αυξάνεται η ηδονή. Η θέση

της ανδρομάχης (η γυναίκα καθισμένη πάνω στον άν-δρα) είναι η πλέον κατάλληλη. το περίνεο είναι ένας ισχυρός μυς της λεκάνης, που με την ισχύ του συγκρα-τεί τα όργανα της κοιλιάς και προκαλεί τον οργασμό του κόλπου, αρκεί να είναι καλά γυμνασμένο. Η βαθιά αναπνοή οδηγεί σε καλύτερη διάχυση της ικανοποί-ησης, ενώ η κακή αναπνοή μπλοκάρει τον οργασμό. Πρακτικά ο χορός της κοιλιάς ή η hula-hoop βελτιώ-νουν την ευλυγισία της λεκάνης και με ρυθμικές κινή-σεις φτάνει στην πηγή της ικανοποίησης. μπορείς να αυξήσεις το σεξουαλικό σου ένστικτο και τη σεξουαλική σου επιθυμία χάρη στο σπορ που κάνεις. Η συστηματική άσκηση αυξάνει την κυκλοφο-ρία του αίματος και κυρίως των γεννητικών οργάνων. αυξάνει, επίσης, την παραγωγή ενδορφινών από τον εγκέφαλο, των οποίων η δράση είναι άμεσα συνδεδε-μένη με την επιθυμία και την ικανοποίηση. Εάν κατηγορείς τη σύντροφό σου ότι δεν φτάνει στον οργασμό, η ευθύνη μοιράζεται και στους δύο. Η εκπαί-δευση, η θρησκεία, η κουλτούρα υψώνουν εμπόδια στη σεξουαλική άνθηση της γυναίκας. Πρέπει να απελευθε-ρωθεί. αν η γυναίκα έχει την τάση, έχει τη συνήθεια, να αφήνει να περνά η ικανοποίηση του συντρόφου της μπροστά από τη δική της, βάζει εμπόδια στην εκδήλω-ση του οργασμού της. Η γυναίκα μπορεί να φτάσει στον οργασμό από οποιαδήποτε ερωτική της ζώνη. μετά από τον οργασμό της κλειτορίδας, ακολουθεί σε συχνό-τητα αυτός του στήθους και των θηλών του, αυτός της ουρήθρας και της περιπρωκτικής ζώνης. ο οργασμός του στόματος δεν είναι σπάνιος. ο οργασμός που προέρχεται από ερεθισμό του κόλπου, χαρακτηρίζεται από συσπάσεις ευχάριστες που ξεκι-νούν από τον κόλπο και ανεβαίνουν προς τη μήτρα, δι-

μόνο το 30% των γυναικών έχει νιώσει οργασμό

Dr χαράλαμπος χριστόπουλος

απόσπασμα από το βιβλίο «Ποιότητα ζωής πριν & μετά τα πενήντα χρόνια»

19υ γ ε ί α

τροφές που ξανανιώνουνDr χαράλαμπος χριστόπουλος

απόσπασμα από το βιβλίο «Ποιότητα ζωής πριν & μετά τα πενήντα χρόνια»

ασχίζουν την κοιλιά και απλώνουν στην πλάτη και στις γάμπες. Η επιθυμία, η συγκίνηση και οι μύες που εργά-ζονται, κατά τη διάρκεια του οργασμού, προκαλούν: - επιτάχυνση των αναπνοών από 20 σε 30 στο λεπτό- ταχυκαρδία που μπορεί να φτάσει και στους 185 στο λεπτό κατά τη στιγμή της αποθέωσης- αύξηση της αρτηριακής πίεσης κατά 4-5 εκατοστά το αίμα συγκεντρώνεται στα γεννητικά όργανα, προκα-λώντας στύση της κλειτορίδας, πρήξιμο των χειλιών του αιδοίου, επιμήκυνση του κόλπου και αύξηση του όγκου του στήθους μέχρι και 20% του αρχικού του μεγέθους, ενώ οι θηλές σκληραίνουν και γίνονται αιχμηρές.ο οργασμός μπορεί είτε να εκδηλωθεί με μια γλυκιά αίσθηση λίγο μεγαλύτερη από την ικανοποίηση της διέγερσης ή, αντίθετα, με ένα κατακλυσμικό ξέσπασμα που εκδηλώνεται με κραυγές και λόγια φλογερά, με κι-νήσεις (μερικές γυναίκες δίνουν κλωτσιές, «σκίζουν τα σεντόνια») μερικές φορές έντονες, σε μορφή σπασμών. λίγο πριν από τον οργασμό, οι μύες των χεριών, των ποδιών και των δακτύλων, οι μύες των γλουτών συσπώ-νται, αλλά όσο η ικανοποίηση μεγαλώνει τόσο οι παρα-πάνω συσπάσεις γίνονται αυτόματες. ακολουθούν αυ-τόματοι ακούσιοι σπασμοί στον κόλπο, στη μήτρα και στους γύρω μυς. οι πρώτοι σπασμοί είναι πιο δυνατοί, απέχουν μεταξύ τους 0,8 δευτερόλεπτα και το φαινόμε-νο διαρκεί 3 έως 12 δευτερόλεπτα. Όσο πιο δυνατός εί-ναι ο οργασμός τόσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των σπασμών. αν η γυναίκα μάθει να ελέγχει τους συγκεκρι-μένους μυς, αυξάνει την ικανοποίησή της.

το σημείο G αντιστοιχεί σε ένα μέρος αυτού του γυ-ναικείου προστάτη, 7 εκατοστά από την είσοδο του κόλπου στο πρόσθιο τοίχωμά του. Κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτωσης συχνά προκαλείται έκκριση του υγρού από τη σεξουαλική επιθυμία. το εκκρινόμενο υγρό αποβάλλεται χάρις στις συσπάσεις των ηβοκοκ-κυγικών μυών. οι περισσότερες γυναίκες δεν εκσπερματώνουν, είτε διότι δεν φτάνουν στον οργασμό είτε διότι οι ηβοκοκ-κυγικοί μύες είναι πολύ αδύνατοι είτε διότι κόπηκαν ή από μια τοπική χειρουργική επέμβαση ή από μια μαι-ευτική πράξη, όπως η επεισιοτομία. Για τις περισσότε-ρες γυναίκες η γυναικεία εκσπερμάτωση συνοδεύεται από έντονο οργασμό.ακόμη και σήμερα πολλοί άνδρες, και γιατροί, συνεχί-ζουν να αγνοούν το φαινόμενο. Η γυναικεία εκσπερ-μάτωση δεν έχει βιολογικό ρόλο. Δεν αυξάνει τις πιθα-νότητες γονιμοποίησης. οι γυναίκες, όμως, οι οποίες εκσπερματώνουν συστη-ματικά, θα έχουν λιγότερες ουρολοιμώξεις.

η γυναίκα που δεν μπορεί να φτάσει σε οργασμόΓια τη γυναίκα, η σεξουαλική πράξη διαρκεί περισσότε-ρο, διότι μπορεί να φτάσει στον οργασμό πολλές φορές, συνήθως 4 φορές, αλλά και πολύ περισσότερες, ανάλογα με την ποιότητα της ικανοποίησης. Πολλές είναι οι γυναί-κες που δεν φτάνουν εύκολα στον οργασμό.1. Για να είναι ικανή να φτάσει στον οργασμό με ηδονή, πρέπει να απελευθερωθεί συγκινησιακά (προβλήματα οικογενειακά, κοινωνικά, οικονομικά κλπ.), προβάλλοντας στη σκέψη της το συναίσθημά της με τον σύντροφό της. 2. αν περιμένει πάρα πολλά από το σύντροφό της, δημι-ουργεί μέσα της μια αγχώδη κατάσταση, η οποία εμπο-δίζει την ολοκλήρωση, δηλαδή τον οργασμό. Πρέπει να διώξει την πίεση αυτή και, κατά τη διάρκεια της επαφής, η σκέψη της να επικεντρωθεί αποκλειστικά στην ικανο-ποίηση που παίρνει από το σύντροφό της.

το ακτινίδιο βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρμα-τος και φρενάρει το γήρας του, διότι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Χάρη στην αντιοξειδωτική δράση της βι-ταμίνης C, εξουδετερώνονται οι ελεύθερες ρίζες που επιταχύνουν το γήρας του δέρματος. Άλλα φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C είναι το πορτοκάλι, το γκρέιπ-φρουτ, η φράουλα, το πεπόνι.η σοκολάτα έχει δράση αντιυπερτασική, ενισχύει το ηθικό και την ενεργητικότητα. το κακάο που περιέ-χει, ενυδατώνει το δέρμα και επιβραδύνει το φυσικό γήρας αυτού. Περιέχει πολυφαινόλες και βιταμίνη Ε, οι οποίες εμποδίζουν την παραγωγή των ελεύθερων ριζών. Επειδή, όμως, συμβάλλει στην αύξηση του σω-ματικού βάρους, δεν πρέπει η ημερήσια κατανάλωση να είναι μεγαλύτερη από δύο τετράγωνα σοκολάτας.το αυγό, κυρίως ο κρόκος, χάρη στη βιταμίνη α που πε-ριέχει, βελτιώνει την ελαστικότητα, την ενυδάτωση του δέρματος και το διατηρεί σε καλή κατάσταση. Πρέπει να καταναλώνεις τρία έως πέντε αυγά την εβδομάδα. Η βιταμίνη α προστατεύει, επίσης, το δέρμα (το μέσο χιτώ-να του) από τις υπεριώδεις ακτινοβολίες και με αυτό τον τρόπο προλαμβάνει την εμφάνιση των ρυτίδων. οι πολύ γλυκές τροφές δεν πρέπει να καταναλώνο-νται για να διατηρήσεις ένα ωραίο και υγιές δέρμα. μιλάμε για τη βιομηχανική ζάχαρη και όχι αυτή των φρούτων. οι υπερβολικές ποσότητες ζάχαρης εμπο-δίζουν το κολλαγόνο του δέρματος να ανανεωθεί σω-στά, με αποτέλεσμα να χάνει την ελαστικότητά του και την αντίστασή του.το λάχανο (πράσινο, κόκκινο ή άσπρο), τα λαχανάκια των Βρυξελλών και το μπρόκολο προστατεύουν από τις ρυτίδες, διότι περιέχουν βιταμίνες α, C, e και αντι-οξειδωτικά, που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, υπεύθυνες για το γήρας. Όλες οι τροφές με πράσινα φύλλα (σπανάκι, μαϊντανός, μαρούλι) περιέχουν βιτα-μίνη Β9, απαραίτητη για τη σωστή ανανέωση του δέρ-ματος, και σελήνιο, που επεμβαίνει στην κατασκευή του κολλαγόνου. Πρέπει να τρώγονται ωμά για να μη χάνονται οι βιταμίνες. Εάν τα προτιμάς οπωσδήποτε μαγειρεμένα, πρέπει να τα βράζεις στον ατμό και να τα τρως πιο συχνά. το κρασί καθυστερεί τη γήρανση του δέρματος, διότι περιέχει πολυφαινόλες (κυρίως το κόκκινο). Δεν πρέ-πει, όμως, να καταναλώνονται ποσότητες μεγαλύτερες από δύο ποτήρια κρασί από τις γυναίκες και τρία από τους άνδρες την ημέρα. το καρώτο, χάρη στις πολλές β-καρωτίνες που περιέ-χει, προλαμβάνει την αφυδάτωση της επιδερμίδας, η οποία είναι η πρώτη αιτία εμφάνισης των ρυτίδων. οι β-καρωτίνες μετατρέπονται σε βιταμίνη α μέσα στον οργανισμό. Πρέπει να τρώγονται συστηματικά.

τα θαλασσινά, όπως τα κοχύλια και τα φύκια, φρε-νάρουν το γήρας, διότι είναι πλούσια σε σελήνιο, που προστατεύει τα επιδερμικά κύτταρα από την οξείδω-σή τους και προλαμβάνει το γήρας. τα μύδια είναι πιο πλούσια σε σελήνιο από όλα τα άλλα θαλασσινά (40-60mg ανά 100g), ακολουθούν τα στρείδια (30-40mg ανά 100g). Πρέπει να τρώγονται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.το καρυδέλαιο προλαμβάνει τη γήρανση και την αφυδάτωση του δέρματος, διότι είναι πλούσιο σε Ωμέγα-3, τα οποία παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο στην κατασκευή της επιδερμίδας. μεταξύ των ελαίων, τα λι-γότερο ενδιαφέροντα για το δέρμα είναι το ηλιέλαιο, το αραβοσιτέλαιο και το φιστικέλαιο. ο σολομός είναι, επίσης, πλούσιος σε Ωμέγα-3, που είναι ένα όπλο κατά των ρυτίδων και των μικρών ρυ-τίδων. ο οργανισμός δεν παράγει Ωμέγα-3 και γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να τα προμηθεύεται από τροφές πλούσιες σε αυτά τα λιπαρά οξέα. Πλούσια σε Ωμέγα-3 είναι η ρέγκα, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, ο κο-λιός και ο τόνος. Είναι απαραίτητο να αντικαταστήσεις το κρέας με ψάρια. το καλύτερο θα ήταν να τρως ψά-ρια τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. τα αποξεραμένα φρούτα είναι πλούσια σε Ωμέγα-3, ασβέστιο και βιταμίνη Ε, των οποίων η δράση είναι ανα-γνωρισμένη κατά του γήρατος του δέρματος. ο ξηρός καρπός που είναι ο πιο αποτελεσματικός κατά της γή-ρανσης του δέρματος είναι το καρύδι. Nα τρως περίπου μια χούφτα καρύδια δύο φορές την εβδομάδα.το σταφύλι προσφέρεται παραδοσιακά στους ασθε-νείς. Περιέχει πολύ νερό, ίνες, πολλές βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες, τις anthocyanes, ιδιαίτερα πολλές στα κόκκινα σταφύλια. Προσοχή, είναι ένα φρούτο που προσφέρει ιδιαίτερα πολλές θερμίδες. τα μήλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, αλλά, επίσης, και σε μηλικό οξύ (αγωνίζεται κατά των ρευματικών πα-θήσεων). τα πορτοκάλια είναι, επίσης, πλούσια σε βιταμίνη C και σε hespéridine, αντιοξειδωτική ουσία ιδιαίτερα ωφέλιμη για την καλή κατάσταση των αιμοφόρων αγγείων. η κολοκύθα περιέχει καρωτινοειδή που της δίνουν το πορτοκαλί χρώμα. αυτά τα αντιοξειδωτικά είναι από τα πλέον αποτελεσματικά για την προστασία του ανο-σοποιητικού συστήματος. Επίσης, είναι πρόδρομος της βιταμίνης α, με σπουδαίο ρόλο στην ενυδάτωση του δέρματος.το κοκκινογούλι (παντζάρι) είναι ένα από τα λαχανικά που χαρακτηρίζεται από την ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση. Είναι ένα από τα σπάνια λαχανικά που περιέχει τη betacyanin, η οποία έχει την ικανότητα να αγωνίζεται εναντίον του καρκίνου. τρώγεται σαν σαλάτα.

μείνετε νέοι για πάντα. το μυστικό της αιώνιας νεότητας κρύβεται στη σωστή διατροφή. αρκεί να γνωρίζουμε τι τρώμε και η επιλογή είναι δική μας.

20 υ γ ε ί α

μην ξεχνάτε το αντιγριπικό εμβόλιο • το ΚΕΕλΠΝο συστήνει τον ετήσιο εμβολιασμό κατά της γρίπης ως το πιο σημαντικό βήμα για την προστα-σία από τους ιούς της γρίπης. • Ενώ υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ιοί γρίπης, το αντιγριπικό εμβόλιο προστατεύει κάθε χρονιά εναντί-ον των τριών ιών, που η έρευνα έχει προβλέψει ότι θα κυκλοφορήσουν.• το αντιγριπικό εμβόλιο 2010-2011 προστεύει από τους ιούς της γρίπης α(Η1Ν1)2009, α(Η3Ν2) και τον ιό τύπου Β. • τα άτομα με χρόνια νοσήματα των πνευμόνων όπως άσθμα, της καρδιάς όπως η στεφανιαία νόσος και των νεφρών, άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβή-τη και άλλα μεταβολικά νοσήματα ή που εμφανίζουν ανοσοκαταστολή λόγω ασθένειας ή θεραπείας θα πρέπει να εμβολιάζονται κάθε χρόνο μόλις τα αντιγρι-πικά εμβόλια είναι διαθέσιμα. • Εξάλλου οι έγκυες γυναίκες και άτομα >60 ετών βρί-σκονται επίσης σε κίνδυνο για την εμφάνιση επιπλο-κών από την γρίπη. • ο εμβολιασμός των ομάδων αυτών του πληθυσμού είναι ειδικής σημασίας για τον περιορισμό του κινδύ-νου που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά από τη σοβα-ρή γρίπη. • ο εμβολιασμός είναι εξαιρετικά σημαντικός για τους επαγγελματίες υγείας αλλά και για τα άτομα που φρο-ντίζουν ή ζουν με άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την περαιτέρω προστασία τους. • Βρέφη <6μηνών, ενώ ανήκουν σε ομάδα υψηλού κιν-δύνου, δεν μπορούν να εμβολιαστούν με το εμβόλιο που κυκλοφορεί. Για την προστασία τους θα πρέπει να εμβολιαστούν τα άτομα που τα φροντίζουν. • Ειδικά για το χειμώνα του 2011, ο εμβολιασμός είναι σκόπιμο να συνεχίσει καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα.

απλές συνήθειες για την αποτροπή της μετάδοσης των μικροβίων• Καλύψτε τη μύτη και το στόμα σας με χαρτομάντηλο όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Πετάξτε τα χαρτομάντηλα στα σκουπίδια μετά τη χρήση. • Πλένετε τα χέρια σας συχνά με νερό και σαπούνι. αν

δεν έχετε σαπούνι και νερό, χρησιμοποιήστε αλκοο-λούχο διάλυμα για τα χέρια. • αποφεύγετε να πιάνετε τα μάτια, τη μύτη και το στό-μα. Είναι ο καλύτερος τρόπος να μεταδοθούν τα μι-κρόβια. • Προσπαθείστε να αποφύγετε την επαφή με αρρώστους. • αν αρρωστήσετε με συμπτώματα γρίπης (πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, μπούκωμα, πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις, αίσθημα κούρασης) το ΚΕΕλΠΝο συ-στήνει να παραμείνετε σπίτι μέχρι να είστε απύρετοι τουλάχιστον για 24 ώρες, εκτός αν χρειαστεί να πάτε στο γιατρό σας. • Όσο είστε άρρωστοι αποφύγετε, όσο το δυνατόν, την επαφή με άλλους ώστε να μην τους μεταδόσετε τη γρίπη.

πάρτε εγκαίρως τα αντι-ιικά, αν σας τα χορηγήσει ο ιατρός σας • αν αρρωστήσετε με γρίπη, υπάρχουν ειδικά αντι-ιικά φάρμακα για τη θεραπεία της. • τα αντι-ιικά φάρμακα δεν είναι αντιβιοτικά και χορη-γούνται με απλή ιατρική συνταγή. σε περίπτωση που δεν μπορείτε να τα βρείτε στο φαρμακείο, μπορείτε να τα προμηθευτείτε δωρεάν από φαρμακεία των δημό-σιων νοσοκομείων. • τα αντι-ιικά φάρμακα βοηθούν να γίνει ηπιότερη και συντομότερη η περίοδος που είστε άρρωστοι. Επίσης βοηθούν ώστε να μην εμφανιστούν επιπλοκές από τη γρίπη. • Είναι εξαιρετικά σημαντικό, η αντι-ιική θεραπεία να ξεκινήσει σύντομα (μέσα στις 2 πρώτες ημέρες των συ-μπτωμάτων) και ειδικά στα άτομα που έχουν σοβαρά συμπτώματα, ή στα άτομα που βρίσκονται σε αυξημέ-νο κίνδυνο για επιπλοκές (όπως αναφέρεται πιο πάνω). • τα συμπτώματα της γρίπης περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, μπούκωμα στη μύτη, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, πονοκέφαλο, ρίγη και κόπωση. μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν επίσης εμε-τούς και διάρροια, ενώ τέλος μπορεί κάποιος να έχει γρίπη και να εμφανίζει αναπνευστικά συμπτώματα χωρίς πυρετό. Κείμενο μεταφρασμένο και προσαρμοσμένο από το http://www.cdc.gov/flu/protect/preventing.htm.

H1n1

3 Βήματα για την προστασία από τη γρίπη

Η γρίπη είναι σοβαρή αρρώστια που μπορεί να οδηγήσει στο νοσοκομεία ακόμη και στο θάνατο. Κατά τη διάρκεια του 2009-2010 εμφανίστηκε ένας νέος ιός γρίπης ο (Η1Ν1)2009, ο οποίος μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο και προκάλεσε την πρώτη πανδημία μετά από περισσότερα από 40 χρόνια. Η γρίπη είναι απρόβλεπτη και σύμφωνα με τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του το ΚΕΕλΠΝο ο ιός α(Η1Ν1)2009 κυριαρχεί κατά τη διάρκεια της περιόδου της εποχικής γρίπης 2010-2011. . το ΚΕΕλΠΝο σας συμβουλεύει να ακολουθήσετε τα παρακάτω τρία απλά βήματα για να προστετευθείτε εσείς και η οικογένειά σας από τη γρίπη:

10 συχνα ερωτηματα για το εποχικο εμΒολιο

αντιγριπικοσ εμΒολιασμοσ προσωπικου 2010-2011προστατέψτε τον εαυτό σας και τους ασθενείς σας

1. πόσο σοβαρή είναι η εποχική γρίπη;H εποχική γρίπη αποτελεί μια ιογενή λοίμωξη που μπορεί να προ-σβάλλει οποιονδήποτε. τα συμπτώματα διαρκούν λίγες ημέρες, όμως άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα και ηλικιωμένοι (ομά-δες υψηλού κινδύνου) μπορεί να νοσήσουν σοβαρά και να εμφανί-σουν επιπλοκές.

2. πώς μεταδίδεται η γρίπη;H γρίπη μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω στα-γονιδίων του αναπνευστικού (βήχας, φτέρνισμα) ή με την άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα ή μολυσμένες επιφάνειες.

3. πώς μπορεί κάποιος να προφυλαχθεί από την εποχική γρίπη;O καλύτερος τρόπος προφύλαξης είναι ο εμβολιασμός. H αυστηρή τήρηση των κανόνων υγιεινής, όπως η εφαρμογή της υγιεινής των χεριών και των άλλων μέτρων προφύλαξης για τις αναπνευστικές λοιμώξεις μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης της γρίπης.

4. γιατί ο εμβολιασμός των επαγγελματιών υγείας αποτελεί άμεση προτεραιότητα;O εμβολιασμός αποτελεί άμεση προτεραιότητα για την προστασία:• του εργαζόμενου• της οικογένειάς του• των ασθενών και την αποφυγή νοσοκομειακής μετάδοσης και επι-δημιών

5. το εμβόλιο για την εποχική γρίπη προφυλάσσει από τη γρίπη A (H1n1)ν;Ναι, προφυλάσσει. σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου ορ-γανισμού υγείας, το τριδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο της επο-χικής γρίπης για την εμβολιαστική περίοδο 2010/2011 περιέχει τα εξής στελέχη:• A/California/7/2009 (H1N1)• A/perth/16/2009 (H3N2)• B/Brisbane/60/2008

6. εάν κάποιος έκανε πέρυσι το εμβόλιο για την πανδημική γρί-πη, χρειάζεται φέτος να κάνει το εμβόλιο της εποχικής γρίπης;Ναι, πρέπει να εμβολιαστεί και φέτος με το εμβόλιο της εποχικής γρίπης.

7. πότε πρέπει να γίνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός;H καλύτερη περίοδος για τον εμβολιασμό είναι οκτώβριος-Νοέμβριος κάθε έτους. σε περίπτωση που δεν γίνει κατά την πε-ρίοδο αυτή, μπορεί να γίνει καθ’ όλο το διάστημα που υπάρχουν κρούσματα γρίπης στην κοινότητα.

8. πόσο αποτελεσματικό είναι το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο;H αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 70%-90%. H προστασία που παρέχει εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του ατόμου που εμβολιάζεται, καθώς και από την ταύτιση των στελεχών του εμ-βολίου με αυτά που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο στην κοινότητα.

9. πόσο ασφαλές είναι το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο;το εποχικό εμβόλιο είναι καλά ανεκτό και ασφαλές.οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν είναι: τοπικός ερεθισμός στο σημείο της ένεσης, κεφαλαλγία, αίσθη-μα κόπωσης και κακουχίας, μυαλγίες, αρθραλγίες και πυρετός. μετά τον εμβολιασμό ενδέχεται να εμφανιστεί αλλεργική αντίδραση, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ σοβαρή. από τα μέχρι τώρα δεδομένα των διεθνών συστημάτων φαρμακοεπαγρύ-πνησης δεν προκύπτει συσχέτιση με την εμφάνιση του συνδρόμου Guillain-Barré.

10. ποιοί δεν πρέπει να κάνουν το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο;οι αντενδείξεις αφορούν τις εξής κατηγορίες:• άτομα με ιστορικό σοβαρής αλλεργίας σε αυγά ή σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου (για άτομα υψηλού κινδύνου πρέπει να προηγείται επικοινωνία με αλλεργιολογικό τμήμα).• άτομα με ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο της επο-χικής γρίπης.• άτομα με ιστορικό συνδρόμου Guillain-Barré.• άτομα με πυρετό πρέπει να περιμένουν να υποχωρήσει ο πυρετός πριν κάνουν το εμβόλιο.

22 υ γ ε ί α

O σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (DB) είναι μία κοινή διαταραχή του μεταβολισμού που επηρεάζει περίπου 250 εκατομμύρια αν-

θρώπους σε όλο τον κόσμο και συνδέεται με σημα-ντικές επιπλοκές που σχετίζονται με το διαβήτη, συ-μπεριλαμβανομένης της αμφιβληστροειδοπάθειας, νεφρικής και καρδιαγγειακής νόσου. Η αντίσταση στην ινσουλίνη στους μύες, το ήπαρ και το λιπώδη ιστό είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των πε-ρισσότερων ασθενών σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η κληρονομικό-τητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αντί-σταση στην ινσουλίνη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με τις πληροφορίες του συγκε-κριμένου άρθρου. «Ωστόσο, παρά τις εκτεταμένες έρευνες, συμπεριλαμβανομένων των μελετών των υποψηφίων γονιδίων και τις πρόσφατες μελέτες που σχετίζονται με ευρέα γονιδιώματα, οι κοινές γενετικές αιτίες αντίστασης στην ινσουλίνη παρα-μένουν γνωστές» γράφουν οι συντάκτες. οι ερευ-νητές στο παρελθόν διαπίστωσαν ότι η πρωτεΐνη HMGA1 αποτελεί βασικό ρυθμιστή της έκφρασης των γονιδίων των υποδοχέων της ινσουλίνης. ο αντώνιο μπρουνέτι, από το πανεπιστήμιο του Κα-ταντζάρο της ιταλίας, και οι συνεργάτες του πραγ-ματοποίησαν μία μελέτη για να εξετασθεί η σύνδε-ση των παραλλαγών των HMGA1 γονιδίων με τον τύπο 2 του σακχαρώδη διαβήτη και συμπεριέλαβε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και έκανε ελέγχους σε τρεις πληθυσμούς με λευκή ευρωπαϊ-κή καταγωγή. «Πιστεύουμε, σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέ-της, ότι σχεδόν το 10% των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν αρνητικές μεταβολές στο γονίδιο που κωδικοποιεί το HMGA1 και έχει σημα-ντικές κλινικές επιπτώσεις. Πρώτον, η παρουσία αυ-τών των παραλλαγών θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένας πρώιμος δείκτης στην αντίσταση στην ιν-σουλίνη και στον τύπο 2 του σακχαρώδη διαβήτη, ιδιαίτερα σε εκείνα τα άτομα που έχουν ιστορικό στον τύπο 2 του σακχαρώδη διαβήτη και στις συ-ναφείς συνθήκες. Δεύτερον, η παρουσία αυτών των παραλλαγών μπορεί να προβλέψει την αντα-

πόκριση στη θεραπεία. τρίτον, άτομα που έχουν λειτουργικές παραλλαγές HMGA1 και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να έχουν διαφορετική κλι-νική πορεία από άλλους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, συμπεριλαμβανομένων των δι-αφορών στην ανάπτυξη των μακροαγγειακών και μικροαγγειακών επιπλοκών. τέταρτον, η αναζήτη-ση νέων θεραπειών για το σακχαρώδη διαβήτη τύ-που 2 θα μπορούσε να περιλαμβάνει παράγοντες που κανονίζουν την έκφραση του HMGA1» γρά-φουν οι συντάκτες. «συμπερασματικά, τα αποτελέ-σματά μας δείχνουν ότι οι παραλλαγές στο γονίδιο HMGA1 σχετίζονται με το σακχαρώδη διαβήτη τύ-που 2 στα άτομα της λευκής ευρωπαϊκής καταγω-γής. Περαιτέρω μελέτες του HMGA1 γονιδίου και των παραλλαγών του, συμπεριλαμβανομένων των μελετών και σε άλλες φυλετικές κατηγορίες, χρει-άζονται για την κατανόηση του ρόλου του HMGA1 στην αντίσταση προς την ινσουλίνη και στο σακχα-ρώδη διαβήτη τύπου 2». σε άρθρο του εκδότη, ο αμπιμάνιου Γκαργκ, του πανεπιστημίου του τέξας, στο νοτιοδυτικό ιατρι-κό κέντρο, στο Ντάλας, σχολιάζει πάνω στα ευρή-ματα αυτής της μελέτης. «με την ανακάλυψη των νέων γονιδίων για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και την ανάπτυξη της καλύτερης κατανόησης των μοριακών μηχανισμών με τους οποίους αυτές οι παραλλαγές επηρεάζουν την ευαισθησία του δια-βήτη, σε συνδυασμό με την εκλεπτυσμένη, μετα-βολική, φαινοτυπική και συσχετιζόμενη κυτταρική δυσλειτουργία, την αντίσταση στην ινσουλίνη, τις ενδοκρινείς ορμόνες, την ηπατική γλυκόζη και το μεταβολισμό των λιπιδίων, ξεχωριστοί τύποι του τύπου 2 του σακχαρώδη διαβήτη θα αναγνωρίζο-νται με μεγαλύτερη σαφήνεια. αυτές οι πληροφο-ρίες μπορεί να οδηγήσουν σε στοχευμένες θερα-πείες για διάφορες υποκατηγορίες του τύπου 2 του σακχαρώδη διαβήτη… αναμένεται τα ευρήματα των καινούργιων τύπων, όπως το HMGA1, να μετα-φραστούν σύντομα στη λήψη θεραπευτικών απο-φάσεων και συνεπώς στη βελτίωση της υγείας των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2».

Πηγή: Επιθεώρηση Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου

σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην αμερικανική Επιδημιολογική Επιθε-ώρηση, η αποτελεσματικότητα των συ-

μπληρωμάτων πολυβιταμινών και ανόργανων (μεταλλικών) στοιχείων που χρησιμοποιούνται συνήθως στις Ηνωμένες Πολιτείες στην πρόλη-ψη των χρόνιων ασθενειών ή των πρόωρων θα-νάτων είναι ασαφής. Για να αξιολογηθεί η σχέση της χρήσης πολυβιταμινών με τη θνησιμότητα και τον καρκίνο, οι συγγραφείς εξέτασαν στα-διακά αυτές τις ενώσεις μεταξύ 182.099 συμμε-τεχόντων στην πολυεθνική μελέτη μεταξύ του 1993 και του 1996 στη Χαβάη και στην Καλιφόρ-νια. Κατά μέσο όρο 11 χρόνια παρακολούθη-σης, έγινε διερεύνηση 28.851 θανάτων. στα Cox αναλογικά μοντέλα κινδύνου που ελέγχουν τη χρήση καπνού και άλλων πιθανών παραγόντων δεν βρέθηκαν σχέσεις μεταξύ της χρήσης των πολυβιταμινών και της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες (για χρήστες σε σχέση με μη χρήστες: ποσοστό θανάτου 1.07, 95% διάστημα εμπι-στοσύνης: 0.96, 1.19 για τους άνδρες, ποσοστό θανάτου = 0.96, 95% διάστημα εμπιστοσύνης: 0.85, 1.09 για τις γυναίκες), καρδιαγγειακές νό-σοι ή καρκίνος.τα ευρήματα δεν διαφέρουν μεταξύ των υπο-ομάδων από την εθνικότητα, την ηλικία, το δείκτη μάζας σώματος, την προϋπάρχουσα ασθένεια, την απλή χρήση συμπληρωμάτων βι-ταμίνης και ανόργανων στοιχείων, τη χρήση θε-ραπείας ορμονικής αποκατάστασης καθώς και το κάπνισμα. Επίσης, δεν υπήρχε τεκμήριο που να αποδεικνύει ότι η χρήση των πολυβιταμινών σχετιζόταν με τον κίνδυνο του καρκίνου, συνολικά ή στις πιο σημα-ντικές περιπτώσεις, όπως του πνεύμονα, του παχέ-ος εντέρου, του προστάτη και του μαστού. συμπερασματικά, δεν υπήρχε σαφής μείωση ή αύξηση της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, την καρδιαγγειακή νόσο ή τον καρκίνο και νο-σηρότητα γενικά, ή από βαρύνουσας σημασίας τύπους καρκίνου μεταξύ των χρηστών πολυβι-ταμινούχων συμπληρωμάτων.

οι παραλλαγές των γονιδίων που σχετίζονται με τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου 2

η χρήση των πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων διατροφής και ο κίνδυνος θνησιμότητας και καρκίνου πολυεθνική μελέτη σε ανθρώπους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά

Για τα άτομα με λευκή ευρωπαϊκή καταγωγή, ορισμένες παραλλαγές του γονιδίου HMGA1 σχετίζονται με το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με μία μελέτη της 2ας μαρτίου που διεξήχθη από την Επιθεώρηση του αμερικανικού ιατρικού συλλόγου.