her sağlam birey, bir engelli adayıdır…

1BOZÜYÜK REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

Her Sağlam Birey,Her Sağlam Birey,

Bir Engelli Bir Engelli Adayıdır…Adayıdır…


TARİHÇETARİHÇE

1992 yılında Birleşmiş Milletler aldığı bir 1992 yılında Birleşmiş Milletler aldığı bir kararla, 3 Aralık gününü “Uluslararası kararla, 3 Aralık gününü “Uluslararası Engelliler Günü” olarak ilan etti. Bu Engelliler Günü” olarak ilan etti. Bu kararın ardından BM İnsan Hakları kararın ardından BM İnsan Hakları Komisyonu 5 Mart 1993 tarihli ve 1993/29 Komisyonu 5 Mart 1993 tarihli ve 1993/29 sayılı bildirisi ile üye ülkelerce 3 Aralık sayılı bildirisi ile üye ülkelerce 3 Aralık gününün “engellilerin topluma gününün “engellilerin topluma kazandırılması ve insan haklarının tam ve kazandırılması ve insan haklarının tam ve eşit ölçüde sağlanması” amacıyla eşit ölçüde sağlanması” amacıyla tanınmasını istedi. Ve o günden beri, 3 tanınmasını istedi. Ve o günden beri, 3 Aralık “engelliler günü” olarak Aralık “engelliler günü” olarak bilinmektedir bilinmektedir


ENGELLİ BİREY ENGELLİ BİREY KİMDİR?KİMDİR?

Bedensel, zihinsel ve ruhsal Bedensel, zihinsel ve ruhsal özelliklerinden belirli oranda özelliklerinden belirli oranda fonksiyon kaybına(%40 ve üzeri) fonksiyon kaybına(%40 ve üzeri) neden olan organ yokluğu ve neden olan organ yokluğu ve bozukluğu sonucu toplumsal rolünü bozukluğu sonucu toplumsal rolünü gerçekleştirebilmesi için bakım, gerçekleştirebilmesi için bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişidir.kişidir.

BOZÜYÜK REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

4

ENGELLİLİĞİENGELLİLİĞİN OLUŞMA N OLUŞMA

NEDENLERİNEDENLERİ


DOĞUM ÖNCESİ NEDENLERDOĞUM ÖNCESİ NEDENLER Aile soyunda var olan kalıtımsal Aile soyunda var olan kalıtımsal

hastalıklar.hastalıklar. Özellikle kalıtımsal hastalığı olan Özellikle kalıtımsal hastalığı olan

akrabalar arasındaki evlilikler.akrabalar arasındaki evlilikler. Anne ve baba arasındaki kan uyuşmazlığı.Anne ve baba arasındaki kan uyuşmazlığı. Annenin doğum yaşının altında yada Annenin doğum yaşının altında yada

üstünde bir yaşta hamile kalması sonucu üstünde bir yaşta hamile kalması sonucu doğumlar.doğumlar.

Hamilelik sırasında doktor tavsiyesi Hamilelik sırasında doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanımı.dışında ilaç kullanımı.

Hamilelik sırasında annenin Hamilelik sırasında annenin sigara,alkol,uyuşturucu kullanması.sigara,alkol,uyuşturucu kullanması.


DOĞUM ÖNCESİ DOĞUM ÖNCESİ NEDENLER(DevamıNEDENLER(Devamı))

Hamilelik sırasında iyonize röntgen Hamilelik sırasında iyonize röntgen ışınlarına maruz kalma.ışınlarına maruz kalma.

Hamilelik sırasında yetersiz beslenme.Hamilelik sırasında yetersiz beslenme. Hamilelik sırasında ateşli,bulaşıcı hastalık Hamilelik sırasında ateşli,bulaşıcı hastalık

geçirme.geçirme. Hamilelik sırasında kaza,aşırı Hamilelik sırasında kaza,aşırı

stres,zehirlenme ve travmaya maruz kalma stres,zehirlenme ve travmaya maruz kalma Çok sayıda ve sık hamile kalınması veya Çok sayıda ve sık hamile kalınması veya

doğum yapılması.doğum yapılması. Annede yüksek tansiyon,kalp Annede yüksek tansiyon,kalp

hastalığı,şeker hastalığı gibi hastalıkların hastalığı,şeker hastalığı gibi hastalıkların bulunması.bulunması.

Hamilelik sırasında sağlık kontrollerinin ve Hamilelik sırasında sağlık kontrollerinin ve yapılması gereken testlerin yaptırılmaması.yapılması gereken testlerin yaptırılmaması.


DOĞUM ANI NEDENLERİDOĞUM ANI NEDENLERİ Doğumun sağlık kuruluşunda, Doğumun sağlık kuruluşunda,

sağlık elemanlarınca sağlık elemanlarınca gerçekleştirilmemesi,gerçekleştirilmemesi,

Doğumun beklenen süreden önce Doğumun beklenen süreden önce ve güç olması,ve güç olması,

Bebeğin düşük doğum ağırlığı ile Bebeğin düşük doğum ağırlığı ile doğması,doğması,

Doğum esnasında bebeğin Doğum esnasında bebeğin travmaya maruz kalması,travmaya maruz kalması,

Doğum esnasında bebeğin Doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması,oksijensiz kalması,


DOĞUM SONRASI NEDENLERDOĞUM SONRASI NEDENLER Doğum sonrası bebeğin ağır ve Doğum sonrası bebeğin ağır ve

ateşli hastalık geçirmesi,ateşli hastalık geçirmesi, Yeni doğan bebeğin sağlık Yeni doğan bebeğin sağlık

kontrolünden geçirilmemesi ve kontrolünden geçirilmemesi ve gerekli testlerin yaptırılmaması,gerekli testlerin yaptırılmaması,

Bebeğin aşılarının düzenli olarak Bebeğin aşılarının düzenli olarak yaptırılmaması,yaptırılmaması,

Ağır doğum sarılığı,Ağır doğum sarılığı, Bebeğin yetersiz beslenmesi,Bebeğin yetersiz beslenmesi, Ev,iş,trafik kazaları,Ev,iş,trafik kazaları, Zehirlenmeler, Doğal afetler ,Zehirlenmeler, Doğal afetler , Bireylerin ihmal ve istismar Bireylerin ihmal ve istismar

edilmesi edilmesi


Ülkemizdeki Engelli Kesime Ülkemizdeki Engelli Kesime Şöyle Bir Bakalım:Şöyle Bir Bakalım:

Engelli bireylerimiz ülke nüfusumuzun Engelli bireylerimiz ülke nüfusumuzun %12,29’unu%12,29’unu oluşturmaktadır. oluşturmaktadır.

Bu da Bu da 8.5 milyon8.5 milyon insana tekabül insana tekabül etmektedir. etmektedir.

Erkeklerde engellilik oranı %11.10 iken, Erkeklerde engellilik oranı %11.10 iken, bu oran kadınlarda %13.45 olarak tespit bu oran kadınlarda %13.45 olarak tespit edilmiştir.edilmiştir.

Türkiye'deki engellilerin dağılımına Türkiye'deki engellilerin dağılımına bakıldığında yüzde 12.29'luk oranının bakıldığında yüzde 12.29'luk oranının içinde, ortopedik, görme işitme, zihinsel içinde, ortopedik, görme işitme, zihinsel ve diğer engelliler (Alzheimer, şizofreni ve diğer engelliler (Alzheimer, şizofreni gibi ruhsal ve kronik hastalığı olanlar…) gibi ruhsal ve kronik hastalığı olanlar…) bulunmaktadır.bulunmaktadır.


12,9812,169,9

11,812,5211,8613,13

5Bölgelere Göre Dağılımı

Marmara Böl. Ege Böl.İç Anadolu Böl. Doğu And. Böl.Güneydoğu And. Böl. Akdeniz Böl.Karadeniz Böl.


Dünya Geneline Dünya Geneline Baktığımızda İse…Baktığımızda İse…

Dünyadaki engelli sayısı yaklaşık Dünyadaki engelli sayısı yaklaşık 500 milyon. Türkiye 70 milyon ile 500 milyon. Türkiye 70 milyon ile bu oranın %1.7’sini, ABD 300 bu oranın %1.7’sini, ABD 300 milyon ile %9’unu, Norveç ise milyon ile %9’unu, Norveç ise 4.283.000 kişi ile binde 14.5’ini 4.283.000 kişi ile binde 14.5’ini oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.


SavaşlarSavaşlar 2020 yılı-2020 yılı-savaşlar en fazla öldüren ve en fazla savaşlar en fazla öldüren ve en fazla

sakat bırakan ilk 10 neden arasında yer alacaksakat bırakan ilk 10 neden arasında yer alacak


Mayınlar uzun yıllar boyunca büyük bir Mayınlar uzun yıllar boyunca büyük bir tehlike olarak kalıyorlartehlike olarak kalıyorlar

108 ülkede yaklaşık 250 milyon kara mayını 108 ülkede yaklaşık 250 milyon kara mayını Her yıl 26.000 sivili etkiliyor (üçte biri çocuk)Her yıl 26.000 sivili etkiliyor (üçte biri çocuk) Milyonlarca hektar tarım alanı kullanılmaz haldeMilyonlarca hektar tarım alanı kullanılmaz halde Ülkemizde 1987’den beri 946 kişinin ölümüne, Ülkemizde 1987’den beri 946 kişinin ölümüne,

2712 kişinin yaralanmasına yol açtığı bildirildi2712 kişinin yaralanmasına yol açtığı bildirildi


Mayınların temizlenmesi çok pahalıdır ve çok Mayınların temizlenmesi çok pahalıdır ve çok uzun yıllar alıyor. uzun yıllar alıyor.

(Afganistan’da BM, 112 mayın temizleme ekibi (Afganistan’da BM, 112 mayın temizleme ekibi oluşturdu ve öncelikli bölgeleri temizlemek için oluşturdu ve öncelikli bölgeleri temizlemek için 15 yıllık bir kestirim yaptı. Afganistan 15 yıllık bir kestirim yaptı. Afganistan topraklarının %20’sini temizlemek için ön topraklarının %20’sini temizlemek için ön görülen süre ise 4.285 yıldır!)görülen süre ise 4.285 yıldır!)


Ülkemizde Engellilerin Ülkemizde Engellilerin Yaşadığı SorunlarYaşadığı Sorunlar

Engellilerin kullanabileceği yeterli sayıda Engellilerin kullanabileceği yeterli sayıda toplu ulaşım araçlarının olmaması,toplu ulaşım araçlarının olmaması,

Sorun yaşayan engellinin başvurabileceği Sorun yaşayan engellinin başvurabileceği özel merci ve mekanların bulunmaması,özel merci ve mekanların bulunmaması,

Kaldırımların engellilerin de Kaldırımların engellilerin de kullanabileceği şekilde yapılmaması, kullanabileceği şekilde yapılmaması, yüksek olmasıyüksek olması

Engellilere uygun TV programlarının Engellilere uygun TV programlarının olmaması,olmaması,

Trafik işaret ve levhalarında sesli uyarı Trafik işaret ve levhalarında sesli uyarı sistemlerinin olmaması,sistemlerinin olmaması,

Engellilere uygun telefon ve telefon Engellilere uygun telefon ve telefon kabinlerinin olmaması,kabinlerinin olmaması,


Binalardaki merdiven sistemi, koridorların Binalardaki merdiven sistemi, koridorların ve merdivenlerin dar olması, birkaç istisna ve merdivenlerin dar olması, birkaç istisna dışında engellilerin kullanabileceği dışında engellilerin kullanabileceği tuvaletlerin olmaması,tuvaletlerin olmaması,

Sosyal, kültürel ve ticari yapıların Sosyal, kültürel ve ticari yapıların engellilerin kullanabileceği şekilde engellilerin kullanabileceği şekilde düzenlenmemesi,düzenlenmemesi,

Yeşil alanların ve spor alanlarının Yeşil alanların ve spor alanlarının engellilerin kullanabileceği bir şekilde engellilerin kullanabileceği bir şekilde düzenlenmemesidüzenlenmemesi

Ders araç-gereçlerinin ve sınıfların fiziki Ders araç-gereçlerinin ve sınıfların fiziki yapısının engelli bireylere göre yapısının engelli bireylere göre uyarlanmaması,uyarlanmaması,

Müfredatın engellileri de içine alacak Müfredatın engellileri de içine alacak şekilde esnek bir yapıda hazırlanmaması.şekilde esnek bir yapıda hazırlanmaması.


ÜLKEMİZDEKİ ENGELLİLERİN YASAL

HAKLARI


YASAL DÜZENLEMELERİN YASAL DÜZENLEMELERİN HEDEFİ NEDİR?HEDEFİ NEDİR?

Engelli bireylere yönelik yasal Engelli bireylere yönelik yasal düzenlemelerde ulaşılması planlanan hedef, düzenlemelerde ulaşılması planlanan hedef, BAĞIMSIZ YAŞAMI SAĞLAMAK olarak ele BAĞIMSIZ YAŞAMI SAĞLAMAK olarak ele alınmaktadır. alınmaktadır.

Bu bireylerin bağımsız olarak Bu bireylerin bağımsız olarak yaşayabilmeleri de büyük ölçüde sosyal yaşayabilmeleri de büyük ölçüde sosyal becerilere sahip olmalarına bağlanmaktadır. becerilere sahip olmalarına bağlanmaktadır.

Ancak eğitim programlarının hazırlanması Ancak eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasında sosyal becerilerin ve uygulanmasında sosyal becerilerin genellikle akademik ve iş becerilerinden genellikle akademik ve iş becerilerinden daha sonra ele alındığı ve bu becerilerin daha sonra ele alındığı ve bu becerilerin öğretimine önem verilmediği görülmektedir. öğretimine önem verilmediği görülmektedir.


ENGELLİLER YASASI NE ENGELLİLER YASASI NE ZAMAN KABUL EDİLDİ?ZAMAN KABUL EDİLDİ?(5378 SAYILI KANUN)(5378 SAYILI KANUN)

1991 yılından beri sürdürüle gelen 1991 yılından beri sürdürüle gelen kapsamlı ve bütünlüklü Engelliler kapsamlı ve bütünlüklü Engelliler Yasası Mücadelesi, nihayet 1 Temmuz Yasası Mücadelesi, nihayet 1 Temmuz 2005 tarihinde sonuçlanmış; TBMM 2005 tarihinde sonuçlanmış; TBMM tarafından oy birliği ile kabul edilen tarafından oy birliği ile kabul edilen Engelliler Yasası, Cumhurbaşkanın Engelliler Yasası, Cumhurbaşkanın onayından geçtikten sonra 7 Temmuz onayından geçtikten sonra 7 Temmuz 2005 tarihinde Resmi Gazete’de 2005 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.


Kanunun AmacıKanunun Amacı

Bu Kanunun amacı; engelliliğin Bu Kanunun amacı; engelliliğin önlenmesi,önlenmesi,

Engellilerin sağlık, eğitim, rehabilitasyon, Engellilerin sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakım ve sosyal güvenliğine istihdam, bakım ve sosyal güvenliğine ilişkin sorunlarının çözümü ile,ilişkin sorunlarının çözümü ile,

Her bakımdan gelişmelerini ve Her bakımdan gelişmelerini ve önlerindeki engelleri kaldırmayı önlerindeki engelleri kaldırmayı sağlayacak tedbirleri alarak topluma sağlayacak tedbirleri alarak topluma katılımlarını sağlamak ve katılımlarını sağlamak ve

Bu hizmetlerin koordinasyonu için gerekli Bu hizmetlerin koordinasyonu için gerekli düzenlemeleri yapmaktır. düzenlemeleri yapmaktır.

BOZÜYÜK REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ

21

4 Geçici 52 Kalıcı 4 Geçici 52 Kalıcı Maddeden Oluşan Maddeden Oluşan Yasada Engellilerin Yasada Engellilerin

Lehine Neler Lehine Neler Bulunmaktadır?Bulunmaktadır?


Bakım HizmetleriBakım Hizmetleri

Yeni Yasayla, sosyal güvenlik Yeni Yasayla, sosyal güvenlik kurumlarına tabi olmayan, bakıma kurumlarına tabi olmayan, bakıma muhtaç engellilerden ailesini muhtaç engellilerden ailesini kaybetmiş olanlar ile ailesi ekonomik kaybetmiş olanlar ile ailesi ekonomik veya sosyal yoksunluk içerisinde veya sosyal yoksunluk içerisinde bulunanlara bakım hizmetinin resmi bulunanlara bakım hizmetinin resmi veya özel bakım kurumlarında yada veya özel bakım kurumlarında yada ikametlerinde verilmesi ikametlerinde verilmesi sağlanmaktadır. (Madde 30).sağlanmaktadır. (Madde 30).


Bakım ÜcretiBakım Ücreti

Bakıma muhtaç engellilere sunulacak Bakıma muhtaç engellilere sunulacak bakım hizmetinin karşılığı olarak her ay bakım hizmetinin karşılığı olarak her ay için kişi başına belirlenecek tutar, iki için kişi başına belirlenecek tutar, iki aylık net asgari ücretten fazla aylık net asgari ücretten fazla olamayacak; Kurumca bakılamayanların olamayacak; Kurumca bakılamayanların bakım ücreti, bu amaçla Kurum bakım ücreti, bu amaçla Kurum bütçesine konulacak ödenekten bütçesine konulacak ödenekten karşılanacaktır. karşılanacaktır.

Bugünkü asgari ücret düşünüldüğünde, Bugünkü asgari ücret düşünüldüğünde, bakıma muhtaç engelli için kişi başına bakıma muhtaç engelli için kişi başına aylık olarak en fazla 800 YTL aylık olarak en fazla 800 YTL harcanabilecektir.harcanabilecektir.


İstihdamİstihdam

İstihdamİstihdam Madde 14- İşe alımda; iş seçiminden, Madde 14- İşe alımda; iş seçiminden,

başvuru formları, seçim süreci, teknik başvuru formları, seçim süreci, teknik değerlendirme, önerilen çalışma süreleri değerlendirme, önerilen çalışma süreleri ve şartlarına kadar olan safhaların ve şartlarına kadar olan safhaların hiçbirinde engellilerin aleyhine ayrımcı hiçbirinde engellilerin aleyhine ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz. uygulamalarda bulunulamaz.

Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engeliyle ilgili olarak doğuracak şekilde, engeliyle ilgili olarak diğer kişilerden farklı muamelede diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz. bulunulamaz.


Engelli Çalıştırma Engelli Çalıştırma ZorunluluğuZorunluluğu(Özel İşyerleri)(Özel İşyerleri)

İşverenler 50 veya daha fazla işçi İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 3 çalıştırdıkları işyerlerinde % 3 oranında engelli işçiyi meslek, beden oranında engelli işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.çalıştırmakla yükümlüdürler.

İşverenler, çalıştırmakla yükümlü İşverenler, çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığıyla sağlayacaklardır. aracılığıyla sağlayacaklardır.


Kamu İşyerleriKamu İşyerleri

Kamu kurum ve kuruluşları, Kamu kurum ve kuruluşları, çalıştırdıkları personele ait kadrolarda çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında engelli çalıştırmak %3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır.zorundadır.

%3’ün hesaplanmasında ilgili kurum ve %3’ün hesaplanmasında ilgili kurum ve kuruluşların (taşra teşkilatı dahil) kuruluşların (taşra teşkilatı dahil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.

Bu haktan yararlanabilmek için bu Bu haktan yararlanabilmek için bu kurum ve kuruluşların açtıkları kurum ve kuruluşların açtıkları sınavlara girmek gerekir.sınavlara girmek gerekir.


Engelli Maaşları: (madde Engelli Maaşları: (madde 25)25)

2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’da Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’da önemli sayılabilecek değişiklikler önemli sayılabilecek değişiklikler gerçekleştirilmiştir.gerçekleştirilmiştir.

Buna göre, bakmakla yükümlü kimsesi Buna göre, bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan ağır derecedeki engelliler, bulunmayan ağır derecedeki engelliler, 65 yaşını doldurmuş vatandaşlarımızın 65 yaşını doldurmuş vatandaşlarımızın almakta olduğu aylığın % 300’ünü; işe almakta olduğu aylığın % 300’ünü; işe yerleştirilememiş olan, bakmakla yerleştirilememiş olan, bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan engelliler yükümlü kimsesi bulunmayan engelliler ile 18 yaşın altındaki engellilerin bu ile 18 yaşın altındaki engellilerin bu engelliye bakmakla yükümlü olan engelliye bakmakla yükümlü olan yakınları ise % 200’ünü alacaklardır.yakınları ise % 200’ünü alacaklardır.


Sakatlık OranıSakatlık Oranı

Emekli Sandığı Mevzuatına göre Emekli Sandığı Mevzuatına göre sakatlar sakatlık oranı %70 ve sakatlar sakatlık oranı %70 ve üzeri, sakatlık oranı %40 ve %70 üzeri, sakatlık oranı %40 ve %70 arasında olmak üzere iki arasında olmak üzere iki kategoriye ayırmaktadır.kategoriye ayırmaktadır.

Birinci grup ağır sakatlıkları, Birinci grup ağır sakatlıkları, ikinci grup ise hafif derecedeki ikinci grup ise hafif derecedeki sakatlıkları oluşturmaktadırsakatlıkları oluşturmaktadır..


Engel DerecesiEngel Derecesi

HAFİF ENGELLİLER % 40 - % 70

AĞIR ENGELLİLER% 70 +


Maaş Hesabı KriterleriMaaş Hesabı Kriterleri

Bu durumda uygulamada Bu durumda uygulamada engellinin tam teşekküllü engellinin tam teşekküllü hastaneden almış olduğu sakatlık hastaneden almış olduğu sakatlık raporuna bakılacak; sakatlık raporuna bakılacak; sakatlık oranı %70’in üzerinde olanlar oranı %70’in üzerinde olanlar ağır derecede sakat sayılarak ağır derecede sakat sayılarak alınmakta olan aylığın %300’üne alınmakta olan aylığın %300’üne hak kazanacaktır.hak kazanacaktır.

Geriye kalan tüm sakatlara bu Geriye kalan tüm sakatlara bu oran %200 olarak ödenecektir.oran %200 olarak ödenecektir.


Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Hizmeti’nden Kimler Hizmeti’nden Kimler

Yararlanabilecek?Yararlanabilecek? Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Özel Eğitim ve Rehabilitasyon

Merkezleri’nde destek eğitimi gören Merkezleri’nde destek eğitimi gören engelli çocuklara aylık ortalama 350 engelli çocuklara aylık ortalama 350 YTL olarak yapılan eğitim ve gelişim YTL olarak yapılan eğitim ve gelişim yardımı, yardımı,

1 Haziran 2006 tarihinden itibaren 1 Haziran 2006 tarihinden itibaren Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tüm Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tüm Türk vatandaşlarının engelli Türk vatandaşlarının engelli çocukları için yapılmaya başlanmıştır. çocukları için yapılmaya başlanmıştır. (Madde 35)(Madde 35)


KDV İndirimi…KDV İndirimi… Engellilerin eğitimleri, meslekleri, Engellilerin eğitimleri, meslekleri,

günlük yaşamları için özel olarak günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları KDV’den muaf bilgisayar programları KDV’den muaf tutulmuştur. (Madde 32)tutulmuştur. (Madde 32)

Böylece engellilerin eğitimlerinde, Böylece engellilerin eğitimlerinde, mesleklerinde ve günlük yaşamlarında mesleklerinde ve günlük yaşamlarında kullandıkları ve kendileri için özel kullandıkları ve kendileri için özel olarak üretilmiş olan kabartma ve sesli olarak üretilmiş olan kabartma ve sesli kitap, beyaz baston, saat gibi araç kitap, beyaz baston, saat gibi araç gereçler engelli açısından bir miktar gereçler engelli açısından bir miktar ucuzlatılmış olmaktadır.ucuzlatılmış olmaktadır.


Emlak Vergisi İndirimiEmlak Vergisi İndirimi

Engellilerin 200 mEngellilerin 200 m²²’ye kadar ’ye kadar sahip oldukları konutlarından sahip oldukları konutlarından alınmakta olan emlak vergisinin alınmakta olan emlak vergisinin sıfıra kadar düşürülmesi için sıfıra kadar düşürülmesi için Bakanlar Kurulu’na yetki Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiştir. (Madde 22)verilmiştir. (Madde 22)


Ayrımcılık Yapana CEZA!Ayrımcılık Yapana CEZA! Yasada Türk Ceza Kanunu’nun Yasada Türk Ceza Kanunu’nun

“Ayrımcılık” başlıklı 122. maddesiyle “Ayrımcılık” başlıklı 122. maddesiyle getirilen “dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi getirilen “dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep vb.” düşünce, felsefi inanç, din, mezhep vb.” nedenlerle ayrımcılık yapılması halinde 6 nedenlerle ayrımcılık yapılması halinde 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası öngörülmesine ilişkin para cezası öngörülmesine ilişkin düzenleme, “engellilik” nedeniyle düzenleme, “engellilik” nedeniyle ayrımcılık yapılmasını da kapsayacak ayrımcılık yapılmasını da kapsayacak şekilde genişletilmiş olmaktadır.şekilde genişletilmiş olmaktadır.

Yani bundan böyle engellilere herhangi Yani bundan böyle engellilere herhangi bir alanda ayrımcılık uygulayan kişi ve bir alanda ayrımcılık uygulayan kişi ve kuruluşlar (bu kuruluşların yöneticileri) kuruluşlar (bu kuruluşların yöneticileri) ceza tehdidi altında olacaklardır.ceza tehdidi altında olacaklardır.


Velayetin ReddiVelayetin Reddi

Yine Türk Medeni Kanunu’nun Yine Türk Medeni Kanunu’nun 348. maddesinde velayetin reddi 348. maddesinde velayetin reddi nedenleri arasında sayılan nedenleri arasında sayılan “engellilik” velayetin reddi “engellilik” velayetin reddi nedenleri arasından nedenleri arasından çıkartılmaktadır.çıkartılmaktadır.


ErişilebilirlikErişilebilirlik Geçici Madde 2- Kamu kurum ve Geçici Madde 2- Kamu kurum ve

kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde engellilerin itibaren yedi yıl içinde engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir. erişebilirliğine uygun duruma getirilir.


Ulaşım SorunuUlaşım Sorunu

Geçici Madde 3- Büyükşehir Geçici Madde 3- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin engellilerin hizmetlerinin engellilerin erişilebilirliğine uygun olması için erişilebilirliğine uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde engelliler için itibaren yedi yıl içinde engelliler için erişilebilir duruma getirilir. erişilebilir duruma getirilir.


Engellilerin Devlet Memuru Engellilerin Devlet Memuru Olması Halinde…Olması Halinde…

657 sayılı yasada değişiklik yapılarak 657 sayılı yasada değişiklik yapılarak engellilerin meslekleri ile ilgili engellilerin meslekleri ile ilgili görevlere atanmaları yasa hükmü görevlere atanmaları yasa hükmü haline getirilmiş olmakta; haline getirilmiş olmakta;

Engelli çocuklarının yada Engelli çocuklarının yada yakınlarının eğitim ve rehabilitasyon yakınlarının eğitim ve rehabilitasyon olanaklarını sağlama amacına olanaklarını sağlama amacına yönelik olarak tayin kolaylıkları yönelik olarak tayin kolaylıkları getirilmektedir.getirilmektedir.


Engelli Hizmet BirimleriEngelli Hizmet Birimleri

Büyükşehir Belediyesi Kanununa ek Büyükşehir Belediyesi Kanununa ek madde yapılarak; Büyükşehir madde yapılarak; Büyükşehir Belediyeleri’nde engellilerle ilgili Belediyeleri’nde engellilerle ilgili bilgilendirme, bilinçlendirme, bilgilendirme, bilinçlendirme, yönlendirme, danışmanlık, sosyal ve yönlendirme, danışmanlık, sosyal ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri mesleki rehabilitasyon hizmetleri vermek üzere engelli hizmet vermek üzere engelli hizmet birimleri oluşturulması birimleri oluşturulması öngörülmüştür. öngörülmüştür.


DİĞER HAKLARDİĞER HAKLAR Yerel yönetimlerin alacağı kararlar Yerel yönetimlerin alacağı kararlar

doğrultusunda toplu taşıma hizmetlerinden doğrultusunda toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz ya da indirimli yararlanabilmeücretsiz ya da indirimli yararlanabilme

Bazı GSM hatlarında indirimli konuşma,Bazı GSM hatlarında indirimli konuşma, Yerel yönetimlerin alacağı kararlar ile su Yerel yönetimlerin alacağı kararlar ile su

faturalarında indirim,faturalarında indirim, Yurtiçi seyahatlerde(DDY) %20 indirim,Yurtiçi seyahatlerde(DDY) %20 indirim, Devlet tiyatroları, Çevre Orman Devlet tiyatroları, Çevre Orman

Bakanlığı’na bağlı orman içi dinlenme Bakanlığı’na bağlı orman içi dinlenme yerleri milli parkında ücretsiz girebilme,yerleri milli parkında ücretsiz girebilme,

Türkiye Denizcilik İşletmelerine ait Türkiye Denizcilik İşletmelerine ait kruvaziye seferler ve iç hatlardan %20 kruvaziye seferler ve iç hatlardan %20 indirim.indirim.


Çadır ve karavan ücretlerinde Çadır ve karavan ücretlerinde %20, THY seferlerinde %40 indirim %20, THY seferlerinde %40 indirim uygulanmaktadır.uygulanmaktadır.

Engelli çocuk annelerine 5 yıl Engelli çocuk annelerine 5 yıl erken emeklilik olanağı,erken emeklilik olanağı,


Ülkemizde Engellilerin Ülkemizde Engellilerin Eğitimi Konusunda Eğitimi Konusunda

YapılanlarYapılanlar


ENGELLİLERİN KURDUĞU ENGELLİLERİN KURDUĞU STK’LARSTK’LAR

Türkiye’de engelli haklarını koruyan, Türkiye’de engelli haklarını koruyan, yardımda bulunanyardımda bulunan

356 dernek,356 dernek, 43 vakıf,43 vakıf, 8 tane de federasyon faaliyet 8 tane de federasyon faaliyet

göstermektedir.göstermektedir.


ENGELLİLER İÇİN SPOR ENGELLİLER İÇİN SPOR KLÜPLERİKLÜPLERİ

Ülkemizde 46 bedensel,Ülkemizde 46 bedensel, 87 işitme, 87 işitme, 36 görme olmak üzere 36 görme olmak üzere Toplam 165 tane spor kulübü Toplam 165 tane spor kulübü

bulunmaktadırbulunmaktadır


Engelli Bireylerin Eğitim Engelli Bireylerin Eğitim DurumuDurumu

Anayasamızın 42. maddesinde ve İnsan Anayasamızın 42. maddesinde ve İnsan Hakları Beyannamesi’nin 26. Hakları Beyannamesi’nin 26. maddesinde “Herkesin eğitim hakkı maddesinde “Herkesin eğitim hakkı vardır” ibaresi geçmektedir. Türkiye’de vardır” ibaresi geçmektedir. Türkiye’de toplam 495 özel okul bulunmaktadır.toplam 495 özel okul bulunmaktadır.(engellilere yönelik). 8.5 milyon da (engellilere yönelik). 8.5 milyon da engellinin olduğu düşünülürse özel okul engellinin olduğu düşünülürse özel okul sayısı çok yetersiz kalmaktadır. Bakanlık sayısı çok yetersiz kalmaktadır. Bakanlık verilerine göre 8.5 milyon engelli verilerine göre 8.5 milyon engelli nüfusun 1 milyon 158 bini 18 yaşın nüfusun 1 milyon 158 bini 18 yaşın altında bulunurken, bu genç engelli altında bulunurken, bu genç engelli nüfusun sadece yüzde 4.18'i eğitim nüfusun sadece yüzde 4.18'i eğitim olanağı bulabilmektedir.olanağı bulabilmektedir.


Öğrencilerin Ücretsiz Öğrencilerin Ücretsiz TaşınmalarıTaşınmaları

Özel eğitim gerektiren öğrencilerin Özel eğitim gerektiren öğrencilerin okullara erişiminin sağlanarak okullara okullara erişiminin sağlanarak okullara gelmesini teşvik etmek ve eğitime gelmesini teşvik etmek ve eğitime devamlarını sağlamak amacıyla devamlarını sağlamak amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile “Özel Eğitime Gereksinim Duyan ile “Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin Öğrencilerin Okullara Erişiminin Sağlanması İçin Ücretsiz Taşınması Sağlanması İçin Ücretsiz Taşınması Projesi” hazırlanarak Başbakanlık Sosyal Projesi” hazırlanarak Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünden kaynak temin edilmiştir. Müdürlüğünden kaynak temin edilmiştir.


Yetişkin Görme, İşitme ve Yetişkin Görme, İşitme ve Ortopedik Engelliler Okuma Ortopedik Engelliler Okuma

Yazma Eğitimi KurslarıYazma Eğitimi Kursları Yaygın Eğitim Kapsamında Yaygın Eğitim Kapsamında

İlköğretim çağını geçmiş, İlköğretim çağını geçmiş, okuma-yazma bilmeyen veya çok okuma-yazma bilmeyen veya çok az bilen görme, ortopedik ve az bilen görme, ortopedik ve işitme engelli vatandaşlar için işitme engelli vatandaşlar için Milli Eğitim Bakanlığınca kurslar Milli Eğitim Bakanlığınca kurslar açılmaktadır.açılmaktadır.


Özel Eğitim Gerektiren Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Bireyler İçin

Evde Eğitim Hizmetleri Evde Eğitim Hizmetleri

Herhangi bir eğitim öğretim Herhangi bir eğitim öğretim kurumundan doğrudan kurumundan doğrudan yararlanamayacak durumda olan yararlanamayacak durumda olan okul öncesi ve ilköğretim okul öncesi ve ilköğretim çağındaki özel eğitim gerektiren çağındaki özel eğitim gerektiren bireylere evde eğitim ve bakım bireylere evde eğitim ve bakım hizmeti verilmektedir.hizmeti verilmektedir.


Eğitim ve Rehabilitasyon Eğitim ve Rehabilitasyon DesteğiDesteği

İl ve ilçelerde Özel Eğitim Hizmetleri İl ve ilçelerde Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu ve Değerlendirme kurulları Kurulu ve Değerlendirme kurulları oluşturulmuş bu kurulların oluşturulmuş bu kurulların yönlendirmeleriyle 3-18 yaş arası yönlendirmeleriyle 3-18 yaş arası zihinsel ve/veya bedensel yetersizliğe zihinsel ve/veya bedensel yetersizliğe yönelik eğitim ve rehabilitasyon yönelik eğitim ve rehabilitasyon desteği; 18 yaş üstü bedensel ve desteği; 18 yaş üstü bedensel ve zihinsel yetersizliği olan bireyler için zihinsel yetersizliği olan bireyler için rehabilitasyon desteği rehabilitasyon desteği sağlanmaktadır.sağlanmaktadır.


Örgün Eğitim Örgün Eğitim Kurumlarında Alınan Kurumlarında Alınan

TedbirlerTedbirler Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunca Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunca

tedbir kararı alınan öğrencilerin tedbir kararı alınan öğrencilerin öğrenimlerine devam ettikleri öğrenimlerine devam ettikleri örgün eğitim kurumlarında örgün eğitim kurumlarında BEP(Bireyselleştirilmiş Eğitim BEP(Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı) kurulları oluşturulup bu Planı) kurulları oluşturulup bu kurullarca öğrencinin var olan kurullarca öğrencinin var olan potansiyellerini geliştirmeye potansiyellerini geliştirmeye yönelik eğitim planları hazırlanır ve yönelik eğitim planları hazırlanır ve uygulanır.uygulanır.


Ülkemizdeki Özel Eğitime Ülkemizdeki Özel Eğitime Yönelik Kurum Tipleri ve Yönelik Kurum Tipleri ve

SayılarıSayıları(Kırmızı İşaretliler İl (Kırmızı İşaretliler İl

ve/veya İlçemizde Bulunan ve/veya İlçemizde Bulunan Kurum Tipleri)Kurum Tipleri)


Görme Engelliler Görme Engelliler İ.Ö.O.İ.Ö.O.

1616 Öğretilebir Zihinsel Öğretilebir Zihinsel Engelliler İçin Eğitim Engelliler İçin Eğitim Uygulama Okul ve İş Uygulama Okul ve İş Eğitim MerkeziEğitim Merkezi

121211

İşitme Engelliler İ.Ö.O.İşitme Engelliler İ.Ö.O. 4848 Yetişkinler İçin Zihinsel Yetişkinler İçin Zihinsel Engelliler İş Eğitim Engelliler İş Eğitim MerkeziMerkezi

55

Ortapedik Engelliler Ortapedik Engelliler İ.Ö.O.İ.Ö.O.

33 Otistik Çocuklar Eğitim Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi (OÇEM) Merkezi (OÇEM)

2323

Ortapedik Engelliler Ortapedik Engelliler Meslek LisesiMeslek Lisesi

22 Sosyal Rehabilitasyon Sosyal Rehabilitasyon Merkezi(YİBO)Merkezi(YİBO)

11

Eğitilebilir Zihinsel Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İ.Ö.O.Engelliler İ.Ö.O.

22 Hastane İ.Ö.O. Hastane İ.Ö.O. 4747

Eğitilebilir Zihinsel Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İ.Ö.O. Ve İş Engelliler İ.Ö.O. Ve İş OkulıOkulı

4848 İşitme Engelliler İşitme Engelliler Meslek LisesiMeslek Lisesi

1515

Eğitilebilir Zihinsel Eğitilebilir Zihinsel Engelliler İş OkuluEngelliler İş Okulu

1717 TOPLAMTOPLAM 343488


ENGELLİ BİREYLERE KARŞI ENGELLİ BİREYLERE KARŞI SORUMLULUKLARIMIZSORUMLULUKLARIMIZ

Özellikle engelli insanlara nasıl davranılması gerektiğini insanlarımızın bilmesi gerekmektedir.

Engelli bir kişiye karşı, ne yapacağımız bilmemekten dolayı şaşkınlığa düşmeden, soğukkanlı olunmalıdır,

Engelli insanlara karşı acıma hissi veren ses tonu ve davranışlardan kaçınılmalıdır,

Özellikle görme engellilere karşı ses tonu yükseltilmemelidir,

Bir şey istenecek ya da sorulacaksa dolaylı yollar yerine doğrudan kendisine sorulmalıdır.


Tekerlekli sandalyede hayatını geçiren ya da bastonu ile yolunu bulma çabasında ki engellilere karşı yardım etmek gayretiyle ortaya atılınmamalıdır. Yardım istemesi beklenilmelidir,

Özellikle engellilerin bulunduğu yerdeki diğer kişileri, ona tanıştırılmalıdır,

Engelli yakınlarına karşı acıma merhamet duygularıyla yaklaşmak yerine, hayatın onlarla paylaşabileceği düşünülerek davranılmalıdır,

İnsan sevgiye muhtaçtır. Özellikle hassasiyet zirveye çıkmış ve hayatın gerçeklerini kabullenmiş olan engellilere sevgi ve saygı gösterilmeli ve normal bir insan gibi tutum izlemek unutulmamalıdır,

Misafir edilen bir engelliye, evde ve işyerinde banyo, lavabo, pencere hatta elektrik düğmesinin yeri gösterilmelidir, görme engelliye ise söylenilmelidir,


Onlar bizim çocuklarımız Onlar bizim çocuklarımız olabilirdi!olabilirdi!

her sağlam birey, bir engelli adayıdır…

Documents