hipertermia powierzchniowa

HipertermiaHipertermia

Dr hab. n. med. Janusz SkowronekDr hab. n. med. Janusz Skowronek

Zakład Brachyterapii, Wi lk l ki C t O k l ii P ń Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań

1. Hipertermia (HT), czyli przegrzanie guza nowotworowego, staje się jedną z cenionych metod walki z rakiem.

2 J t t i j i j ( i i i f ) 2. Jest to nie – jonizujący (non-ionizing form) rodzaj radioterapii mogący istotnie zwiększyć skuteczność leczenia rakaskuteczność leczenia raka.

3 Jest to planowa kontrolowana technika 3. Jest to planowa, kontrolowana technika nagrzewania guzów nowotworowych w celu bądź zniszczenia ich komórek, bądź zahamowania zniszczenia ich komórek, bądź zahamowania ich wzrostu.

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 2

4 HT j t t t 4. HT jest często uznawana za czwartą podstawową metodę leczenia raka, ł i hi i di t i łącznie z chirurgią, radioterapią, chemioterapią (USA).

5. FDA (The U. S. Food and Drug Ad i i t ti ) k t ł t Administration) zaakceptowała tę metodę leczenia, Medicare rekompensuje k tkoszty.

6 T k d ż i 6. Typowy zakres podwyższania temperatury mieści się od 41 st.C do 45 t C i g i t i 1 g d i

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 3st.C w ciągu przeciętnie 1 godziny.

Historia1. Starożytność – Egipcjanie, Grecy – obserwacje niekorzystnego wpływu gorączki na wzrost guzów,

2. 1866 - remisja guza po podwyższeniu temperatury (róża) – W. Busch,

3 W B C l i b kt j (C l ’ t i )3. W. B. Coley – pirogeny bakteryjne (Coley’s toxin),

4. 1910 – Muller – opis korzystnego wpływu hipertermii (HT) jako dodatku do radioterapiidodatku do radioterapii,

5. lata 70 – te XX wieku – badania nad biologicznym uzasadnieniem hipertermiihipertermii,

6. 1975 – I Międzynarodowy Kongres „Hipertermia w Onkologii”, Waszyngton,Waszyngton,

7. obecnie - badania nad kojarzeniem HT i radioterapii, chemioterapii, terapii genowej.


te ap ge o ej.

Metodyy1. leczenie miejscowe:

1.1. hipertermia powierzchniowa (leczenie płytko umiejscowionych nacieków):1.1.1. leczenie zewnętrzne, polegające na stosowaniu

aplikatorów umiejscawianych na powierzchni ciała, 1.1.2. leczenie dojamowe,

1 2 hipertermia głęboka (leczenie zmian nowotworowych 1.2. hipertermia głęboka (leczenie zmian nowotworowych położonych w głębi ciała):1.2.1. śródtkankowa, 1.2.2. regionalna,g ,1.2.3. miejscowa perfuzyjna,1.2.4. ciągła wewnątrzotrzewnowa,

ól j ( h l b d2. ogólnoustrojowe (whole body hyperthermia,WBH).


MetodyMetody

1 1 i h i1.1. powierzchniowaPolega na podwyższeniu temperatury na niewielkiej powierzchni, stosowane są różne techniki, różne rodzaje energii, w tym mikrofale, prądy, lt dź i ki ultradźwięki.

Z l ż i d i j i i óż iZależnie od umiejscowienia guza wyróżniamy:1.1.1. HT zewnętrzna – guzy na skórze lub na niewielkiej głębokości pod skórą. Stosuje się najczęściej elektrody zewnętrzne lub typu MA.


Metodyy1.1.2. dojamowa - HT guzów wewnątrzjamowych lubumiejscowionych w pobliżu naturalnych jam ciała, np. przełyku j y p y j , p p ylub odbytnicy. Elektrody są umieszczane wewnątrz jam ciała i bezpośrednio nagrzewają guz.

1.2. głęboka1 2 1 śródtkankowa t d t l i 1.2.1. śródtkankowa – metoda stosowana w leczeniu guzów śródtkankowych, np. guzów piersi, głowy i szyi, prostaty, mózgu, pęcherza moczowego. Ta metoda umożliwia lepsze nagrzewanie guza niż przy użyciu technik Ta metoda umożliwia lepsze nagrzewanie guza niż przy użyciu technik zewnętrznych. Elektrody są umieszczane w aplikatorach stosowanych w brachyterapii, do weryfikacji ich ułożenia stosuje się podobne techniki obrazowania jak w brachyterapii.

1.2.2. regionalna – metoda stosowana w leczeniu nowotworów miednicy mniejszej stosowane są specjalne nagrzewające


nowotworów miednicy mniejszej, stosowane są specjalne nagrzewające tunele.

MetodyMetody1.2.3. miejscowa perfuzyjna - metoda używana w leczeniu guzów położonych na kończynach, np. w leczeniu czerniaka oraz w leczeniu zmian w takich narządach jak wątroba lub płuco. W tej technice część ą j ą p j ękrwi jest pobierana, nagrzewana a następnie z powrotem przetaczana do kończyny lub narządu. Często dodatkowo podaje się wtedy np cytostatyki podaje się wtedy np. cytostatyki.

1.2.4. ciągła wewnątrzotrzewnowa –ąg ącontinuous hyperthermic peritoneal perfusion (CHPP) –metoda stosowana w leczeniu zmian umiejscowionych wewnątrz jamy otrzewnowej, w tym mesothelioma i raku wewnątrz jamy otrzewnowej, w tym mesothelioma i raku żołądka. W trakcie zabiegu chirurgicznego podgrzane leki (cytostatyki) są wpompowywane do jamy otrzewnowej


(cytostatyki) są wpompowywane do jamy otrzewnowej.

ó2. Ogólnoustrojowa (Whole-body hyperthermia)(Whole-body hyperthermia)

Metoda używana do leczenia przerzutów raka. Stosowane są różne techniki, w tym specjalne komory termiczne lub materace z gorącą wodą.


Metody inny podziałMetody – inny podział

1. HT miejscowa, (local, site-specific j , ( , p fhyperthermia),

2. HT regionalna (regional hyperthermia),hyperthermia),

3. HT całego ciała (whole-body systemic hyperthermia).


TechnikiTechniki


Hipertermia śródtkankowaHipertermia śródtkankowaTechniki:

1. mikrofale 915 MHz,1. mikrofale 915 MHz,2. fale radiowe

a. LCF b. RCF c. RF – implant,a. C b. C c. p a t,3. ziarna ferromagnetyczne,4. spirale z gorącą wodą,p g ą ą ą,5. druty oporowe (resistance wires implant),6. laser,,7. ultradźwięki.


Hipertermia śródtkankowaHipertermia śródtkankowa

Hipertermia śródtkankowa śródtkankowa wykorzystuje techniki aplikacji aplikacji brachyterapii ś ódtk k jśródtkankowej


Hipertermia śródtkankowa - wyposażenie

BSD-500– MW 915 MHz

LABTHERMICSSONOTHERM 1000– SONOTHERM 1000

– RF 0.5 MHz


BSD 500


BSD 500BSD 5001. Aplikatory śródtkankowe,2. Aplikatory wewnątrzprzełykowe, p y p y3. Aplikatory (radiatory) powierzchniowe:

3.1. okrągły aplikator MA 125, średnica 8 cm, 3.2. większy, prostokątny aplikator (MA 100), powierzchnia 161 cm2,

3.3. największy, o kształcie prostokątnym (MA 120), powierzchnia 463 cm2 .


Aplikator śródtkankowyp y


Aplikator wewnatrzprzełykowyp p y y


Rozmieszczenie aparatury BSDRozmieszczenie aparatury BSD


Mechanizmy terapeutyczne hipertermii


PODSTAWY BIOLOGICZNE ZASTOSOWANIA HIPERTERMII

1. Ciepło zabija komórki w przewidywalny i powtarzalny sposób, tak jak RT i Chth (bezpośrednie niszczenie błony komórkowej, cytoszkieletu i jądra komórkowego),

2. Względnie radiooporne komórki w fazie S są selektywnie niszczone i uwrażliwiane na napromienianieselektywnie niszczone i uwrażliwiane na napromienianie,

3. Wyższe temperatury działają cytotoksycznie y p y j y yw pierwszej kolejności na komórki niedotlenionei zakwaszone (wpływ mikrośrodowiska).



4. Ciepło hamuje reperację popromiennych uszkodzeń nici DNA i aberracji chromosomowych uszkodzeń nici DNA i aberracji chromosomowych. To się przekłada na hamowanie naprawy uszkodzeń subletalnych lub potencjalnie letalnychsubletalnych lub potencjalnie letalnych.

Tkanka zdrowa

GGuz



5. Wyższe temperatury preferencyjnie niszczą mikro unaczynienie guza prowadząc do dalszej mikro-unaczynienie guza prowadząc do dalszej redukcji pH w guzie, obniżenia utlenowania i martwicy.y

6. Pod wpływem stale aplikowanej energii i l j i j ż iżcieplnej guzy osiągają temperatury wyższe niż

zdrowe tkanki otaczające ze względu na zaburzoną zdolność do termoregulacji poprzez zaburzoną zdolność do termoregulacji poprzez patologiczne naczynia krwionośne.



CHEMIOTERAPIA1 lepsza dystrybucja leków1. lepsza dystrybucja leków2. ↑ przepuszczalności błon komórkowych3. termicznie aktywowane kompleksy lek - receptory p y p

IMMUNOTERAPIA1. ↑ dystrybucji szczepionek p/nowotworowych 2. inhibitor angiogenezy3 ↑ i ł 3. ↑ syntezy materiału genetycznego



CHIRURGIA1. ↓ masy guza przed zabiegiem2. umożliwienie operacyjności guza

RADIOTERAPIA 1. reoksygenacja2. nasilenie apoptozy3 ś i ć k ó k f i S kl k ó k3. śmierć komórek w fazie S cyklu komórkowego4. spowolnienie procesów naprawczych DNA


HIPERTERMIA + RADIOTERAPIASynergizm terapeutyczny

hipoksjaniskie pH

dobre utlenowanienormalne pH niskie pH

złe odżywianiebrak proliferacji

normalne pHdobre odżywianiewzrost komórek

naczynie krwionośne

TERMOOPORNOŚĆRADIOWRAŻLIWOŚĆ

TERMOWRAŻLIWOŚĆRADIOOPORNOŚĆ


HIPERTERMIA + RADIOTERAPIASynergizm terapeutyczny

Rozgrzana tkanka w obrębie guza

antena MW

EFEKT CYTOTOKSYCZNYRADIOUCZULENIE


RADIOUCZULENIE

HIPERTERMIA RADIOTERAPIAHIPERTERMIA + RADIOTERAPIA

TER = 1.4(Th l

TER(Thermal Enhancement R i )Ratio)

Dawka RTk T TDawka RT + HT


Mechanizmy terapeutyczney p y1. Większa od komórek normalnych

żli ść k ó k t h wrażliwość komórek nowotworowych na podwyższenie temperatury,

2. Niemożność odprowadzania nadmiaru ciepła z guza nowotworowego, związana z p g gbrakiem mechanizmów termoregulacji w guzie z powodu braku możliwości rozszerzenia łożyska naczyniowego co jest sprawnym łożyska naczyniowego, co jest sprawnym mechanizmem w tkankach zdrowych,

3. Efekty synergiczne, w szczególności uwrażliwienie komórek na radioterapię,


4 zjawiska związane z bezpośrednim 4. zjawiska związane z bezpośrednim efektem cytotoksycznym wysokich temperatur: p

4.1. z tzw. efektem komórkowym powodowanym przez ekspresję białek powodowanym przez ekspresję białek szoku cieplnego, 4 2 indukcją i regulacją apoptozy 4.2. indukcją i regulacją apoptozy, 4.3. wpływem na przesyłanie sygnału ś ódk ó k śródkomórkowego 4.4. modulacją odporności na leki.


Mechanizm zatrzymywania ciepła w guzieMechanizm zatrzymywania ciepła w guzie

TKANKA

unaczynienienormalne

TKANKA NORMALNA

CIEPŁO

unaczynienienowe GUZ LITY

CIEPŁO


1. Wszystkie wymienione uprzednio rodzaje hipertermii można stosować bądź jako leczenie hipertermii można stosować bądź jako leczenie samodzielne (rzadko), bądź jako skojarzonez radioterapią lub/i coraz częściej z leczeniem p ą / ę jsystemowym – najczęściej z chemioterapią.

ś ń2. Pomimo mnogości rozwiązań technicznych i dużych możliwości prowadzenia leczenia skojarzonego hipertermia pozostaje nadal skojarzonego, hipertermia pozostaje nadal metodą leczenia stosunkowo rzadkowykorzystywaną w onkologii. wykorzystywaną w onkologii.


3. Wpływa na to zarówno stopień skomplikowania planowania i p pprowadzenia leczenia, jak i ograniczona skuteczność potwierdzona ograniczona skuteczność potwierdzona w stosunkowo niewielkiej grupie

t ji kli i hsytuacji klinicznych.

4. Skojarzenie z radioterapią –dd t f kt i j addytywny efekt poprawiający

wyniki leczenia.12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 35

y

5. Współczynnik wzmocnienia cieplnego (TER – termal enhancement ratio) dla poszczególnych nowotworów ) p g yi umiejscowień, np. dla radioterapii węzłów przerzutowych regionu głowy i węzłów przerzutowych regionu głowy i szyi skojarzonej z hipertermią = 1.4.

6. Najczęściej TER wynosi od 1.4 do 6. Najczęściej TER wynosi od 1.4 do 3.0.


7 HT może zwiększyć wrażliwość 7. HT może zwiększyć wrażliwość niektórych komórek nowotworowych lub uszkodzić te niewrażliwe na inne formy terapii. formy terapii.

8 HT i di t i ł 8. HT i radioterapia łączone w leczeniu skojarzonym są stosowane j y ąbezpośrednio jedno po drugim (z przerwą nie przekraczającą jednej (z przerwą nie przekraczającą jednej do dwóch godzin).


9 Przeprowadzono wiele badań dotyczących 9. Przeprowadzono wiele badań dotyczących skojarzonego zastosowania HT i radioterapii lub chemioterapii.p

10. Najwięcej badań przeprowadzono nad hi t i i i h h (d kilk hipertermią zmian powierzchownych (do kilku cm pod powierzchnią skóry).

11. Zastosowanie hypertermii zwiększa yp ęszanse na wyleczenie średnio o 20-30

procent (większość badań) procent (większość badań).


Wpływ HT na regresję guzaWpływ HT na regresję guza


Zastosowanie kliniczne


Najczęstsze leczone nowotwory:1. Pierwotny rak piersi,2. Wznowa raka piersi w bliźnie po mastektomii, 2. Wznowa raka piersi w bliźnie po mastektomii, 3. Nowotwory głowy i szyi, 4. Rak skóry,y,5. Rak prostaty,6. Nowotwory miednicy mniejszej, w tym raka y y j j y

szyjki macicy, odbytnicy, odbyty, pęcherza moczowego,

7. Rak przełyku,8. Czerniak złośliwy, 9. Guzy mózgu,10. Mięsaki, chłoniaki.


HIPERTERMIA SRÓDTKANKOWAKryteria kwalifikacji

1 możliwość znieczulenia ogólnego 1. możliwość znieczulenia ogólnego (głębokie)

2. lokalizacja i wymiary pozwalające na adekwatne zastosowanie brachyterapiiy p

3. brak przerzutów odległych

4. brak głębokiego owrzodzenia lub odsłoniętych naczyń, nerwów, martwicy odsłoniętych naczyń, nerwów, martwicy kości

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 445. spodziewane przeżycie > 6 miesięcy

HIPERTERMIA SRÓDTKANKOWA

Brachyterapia HDR + HipertermiaBrachyterapia HDR + Hipertermia

1 odstęp między seansami min 48 godzin1. odstęp między seansami min. 48 godzindo 2 x w tygodniu (termotolerancja) !

2. 30 – 120 minut przed HDR

3. czas terapeutyczny 60 minut

4. minimalna średnia temperatura 41-42°Cutrzymana przez 45 minut


utrzymana przez 45 minut


Brachyterapia HDR + Hipertermia

1. guzy pierwotne: 21 – 44 Gy3 – 4 Gy / frakcję

2 x dziennie co 6 godzin

2. wznowy: 15 – 24 Gy3 – 4 Gy / frakcję

2 x dziennie co 6 godzinAJMEL PUTHAWALA, MD (Long Beach, California, USA)



Brachyterapia PDR + Hipertermiay p p

1. PDR: 1 – 2 frakcje po 2000 cGyj p y80 cGy / puls25 pulsów co 50 – 60 minutp

2. HT: temp. referencyjna 43,0 – 43,5°Cp yj , ,czas terapeutyczny 60 minut30 – 60 minut przed PDRp


HIPERTERMIA SRÓDTKANKOWAPrzykładowa aplikacja głęboka

aplikatory

37°C37°C

min. 6 cm

guz

6 cm

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 48szyja


aplikatory

37°C37°C

min. 6 cm6 cm

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 49szyja anteny MW


aplikatory

37°C37°C

min. 6 cm6 cm

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 50szyja termometr


37°C

39°C

37°C

Szyja -pr ekrój

44°C

43°C41°Cprzekrój poprzeczny


HIPERTERMIA POWIERZCHNIOWAHIPERTERMIA POWIERZCHNIOWAAJMEL PUTHAWALA, MD (Long Beach, California, USA)

Jednopłaszczyznowa lik j aplikacja –

możliwa HT powierzchniowa


powierzchniowa

HIPERTERMIA SRÓDTKANKOWAAplikacja powierzchniowa

aplikator MW

37°C

guzMW

37°C

bolus chłodzący


chłodzący


37°C

guz37°C

sondy Bowmana



37°C

guz37°C

43 0°C

43,5°C

37,0°C41,0°C42,0°C

43,0 C

,


Rak piersi, „boost” po RT, lik t l taplikatory elastyczne


W aplikatorach do brachyterapii raka piersi i l t l kt d 2 t timplantowane są elektrody oraz 2 termometry


Czerniak skóry głowy, wznowa po zabiegach, hipertermia powierzchniowa i BT – HDR (6 x 6 Gy)hipertermia powierzchniowa i BT HDR (6 x 6 Gy)


Czerniak skóry głowy, wznowa po zabiegach, hipertermia powierzchniowa i BT HDR (6 x 6 Gy)hipertermia powierzchniowa i BT – HDR (6 x 6 Gy)


Przerzuty do węzłów chłonnych, hipertermia powierzchniowahipertermia powierzchniowa


Guz na szyi, wznowa, hipertermia powierzchniowa


Rak ślinianki, BT i HT śródtkankowa


Rak dna jamy ustnej, przerzuty do węzłów chłonnych szyi – skojarzona brachyterapia i hipertermia



Stan po leczeniu

Przerzut do węzłów 12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 712

4

Przerzut do węzłów chłonnych szyi


Stan po leczeniu

Guz przerzutowy na szyi – aplikatory elastyczne


Plan leczenia 3D z lokalizacją aplikatorów na szyi


Rak narządów rodnych – skojarzona brachyterapia i hipertermia


Rak prostaty – skojarzona brachyterapia i hipertermia


Plan leczenia 3D – aplikatory w prostacie


WynikiWyniki


Hyperthermia in combined treatment of cancerP Wust B Hildebrandt G Sreenivasa B Rau J Gellermann H Riess R Felix and PM Schlag P Wust, B Hildebrandt, G Sreenivasa, B Rau, J Gellermann, H Riess, R Felix, and PM Schlag,

THE LANCET Oncology Vol 3 August 2002


Hyperthermia in combined treatment of cancerP Wust, B Hildebrandt, G Sreenivasa, B Rau, J Gellermann, H Riess, R Felix, and PM Schlag,



Zebrane wyniki triali porównujących skojarzenie radioterapii (RT), chemioterapii (ChT), chirurgii (S) z hipertermią (HT) oraz

l i b HT i t t i l ikileczenia bez HT – istotnie lepsze wyniki

Guz Leczenie N chorych (N zmian)

Cel Efekt z HT [%]

Efekt bez HT [%]

HAN, węzły chłonne RT 41 (44) CR LC – 5 lat SV – 5 lat

83 69 53

41 24 0

Czerniak RT 70 (138) CR LC – 2 lata

62 46

35 28LC – 2 lata 46 28

Pierś RT 306 CR 59 41 Glioblastoma multiforme

S, RT 68 SV – median SV – 2 lata

85 tyg. 31

76 tyg. 15

Pęcherz, szyjka i RT 298 CR 55 39 odbytnica SV – 3 lata 30 24Odbytnica RT, S 115 SV – 5 lat 36 7

Pecherz ChT 52 CR 66 22 Szyjka RT 64 CR 55 31 Różne RT 92 Response 82 63Różne RT 92 Response 82 63Płuco ChT 44 Response 68 36 Szyjka RT 40 CR 85 50

Odbytnica RT 14 Response 100 20 Przełyk RT, ChT 66 CR 25 6

Srom, pochwa ChT 65 Response 59 19Pecherz RT, S 102 SV – 3 lata 94 67 Przełyk RT, ChT,

S 53 Paliacja 70 8

Przełyk RT 125 SV – 3 lata 42 24


Przełyk RT 125 SV 3 lata 42 24Odbytnica RT, S 122 CR 23 5

Zebrane wyniki triali porównujących skojarzenie radioterapii (RT), chemioterapii (ChT), chirurgii (S) z hipertermią (HT) oraz

l i b HT b k óż i ik hleczenia bez HT – brak różnic w wynikach

Guz Leczenie N chorych Cel Efekt z HT [%] Efekt bez HT [%] G N y(N zmian)

C [%] [%]

Różne RT 145 CR 32 30Różne RT 145 CR 32 30Różne RT 173 SV-2 lata 36 29 HAN RT 65 CR 74 58HAN RT 65 CR 74 58Różne RT 15 (30) Response 47 7 Pierś RT S 507 SV 5 lat 73 67Pierś RT, S 507 SV – 5 lat 73 67

Szyjka RT 50 LC – 1.5 roku 70 50 Ż ł d k RT S 193 SV 5 l t 51 45Żołądek RT, S 193 SV – 5 lat 51 45Przełyk ChT 40 CR 41 19 12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 84

HT w NOWOTWORACH H&N

75 j tó 35 BT 40 BT IHT75 pacjentów: 35 BT vs. 40 BT + IHT

BT BT IHTBT BT + IHTCR 52% 62% (ns)PR 37% 10%PR 37% 10%Dla guzów < 4 cmCR 58% 74% ( 0 05)CR 58% 74% (p<0,05)

T lk 1 j t ł ił t d

E i B t l IJROBP (34) 5 1097 1104 1996

Tylko 1 pacjent spełnił wytyczne co do jakości przeprowadzonego leczenia IHT.


Emami B et al., IJROBP (34);5:1097-1104, 1996.

WynikiWyniki

CLINICAL EXPERIENCE AT LONG BEACH MEMORIAL MEDICAL CENTER

Long Beach, California, USA

AJMEL PUTHAWALA, M.D., FACR



G t ł i Guzy przetrwałe i wznowy:

O ół Ogółem LC 93 / 125 - 74,4 %ż j LC 62 / 114 54 0 % żyjący z LC 62 / 114 - 54,0 %

Ś d i k b ji 28 ( 75 )Średni okres obserwacji 28 m-cy (max. 75 m-cy)

AJMEL PUTHAWALA, MD (Long Beach, California, USA), ESHO Meeting Berlin 2006.



AJMEL PUTHAWALA, MD (Long Beach, California, USA)

Kontrola miejscowa (%) LC żyjący (%)szyja 45 / 61 74 23 / 50 46yj / /język ruchomy 5 / 8 62,5 3 / 8 38język podstawa 10 / 12 83 8 / 12 67d j j / 75 / 75dno j. ustnej 3 / 4 75 3 / 4 75policzek 3 / 3 100 2 / 3 66przedsionek 2 / 2 100 1 / 2 50pprzyusznica 1 / 3 33 1 / 3 33migdałek 15 / 18 83 13 / 18 72g dł d l 4 / 8 50 3 / 8 37 5gardło dolne 4 / 8 50 3 / 8 37,5nosogardło 5 / 6 83 5 / 6 83



AJMEL PUTHAWALA, MD (Long Beach, California, USA)


Działania uboczne (wg BSD Medical)

OparzeniaU 9 7% l h h h t i d i h i U 9.7% leczonych chorych stwierdzono powierzchniowe oparzenia nawet z obecnością pęcherzy (po zastosowaniu aplikatorów powierzchniowych, BSD-400/500 Hyperthermia System). Dokładne umiejscowienie aplikatorów na skórze zmniejsza ryzyko oparzeń.

BólU 8.4% leczonych chorych wystąpił ból umiejscowiony, przejściowy i ograniczony do nagrzewanego pola.

Martwica tkanki podskórnej”„Martwica tkanki podskórnejU około 5% chorych dochodzi do stwardnienia tkanki podskórnej w postaci wyczuwalnych

ń12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 93

zgrubień.

Działania uboczneDziałania uboczneOwrzodzeniaOwrzodzenia

U 3.6% leczonych chorych stwierdzono różnego stopnia owrzodzenia z powodu szybko postępującej p p y p ęp ją jmartwicy guza. Owrzodzenia mogą być przyczyną zakażenia i wzrostu ogólnoustrojowej temperatury oraz pogarszają komfort ogólnoustrojowej temperatury oraz pogarszają komfort chorego ze względu na sączenia i krwawienia.

Z k ż iZakażeniaU 1.8% leczonych chorych stwierdzono miejscowe i ogólnoustrojowe zakażenia na tle wystąpienia owrzodzeń ogólnoustrojowe zakażenia na tle wystąpienia owrzodzeń i martwicy. Najczęściej są to zakażenia miejscowe.


PrzeciwwskazaniaPrzeciwwskazania1. Wrażliwość na ból jest indywidualnym sygnałem bezpieczeństwa, z tego powodu hipertermia jest przeciwwskazana u chorych ze zwiększoną wrażliwością na ból np u chorych po zabiegach wrażliwością na ból, np. u chorych po zabiegach chirurgicznych czy radioterapii, po wcześniejszych znieczuleniach lub z innych powodów. znieczuleniach lub z innych powodów.

2. Zwiększone nagrzewanie zdrowych tkanek jest kontrolowane systemem bezpieczeństwa jakim jest prawidłowy przepływ krwi. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe ukrwienie Należy zwrócić uwagę na prawidłowe ukrwienie wszystkich tkanek w obrębie nagrzewanego pola.


3. Leczenie hipertermią jest przeciwwskazane h h i d k i i i t j i u chorych z niedokrwieniami, stosującymi

leki naczyniowe, z DIC, itp.

4. Promieniowanie elektromagnetyczne po g y pzastosowaniu hipertermii mikrofalowej może interferować z innymi urządzeniami y ąelektronicznymi, dlatego też jest przeciwwskazane u chorych ze stymulatorami p y yserca


Termotolerancjaj1. Czas nagrzewania oraz czas między kolejnymi

i i t t i ik i h ć d t d i seansami są istotnymi czynnikami, choć dotąd nie do końca poznanymi. Jeśli nagrzewamy tkanki zbyt często lub zbyt długo to komórki guza mogą zbyt często lub zbyt długo, to komórki guza mogą rozwinąć oporność – termotolerancję.

2. Mechanizm – zmiany enzymatyczne?

3 P i d i j i j 48 3. Przerwa między seansami – co najmniej 48 godzin.

4. Typowe leczenie – 2 do 8 frakcji w trakcie radioterapii.


Hipertermia i Quality of LifeHipertermia i Quality of Life1. Ostatnie badania Narodowej Akademii Nauk (USA) j ( )podkreślają niepowodzenia preferowania pojedynczych metod leczenia raka przy ignorowaniu potrzeb chorych wymagających leczenia p-bólowego i innych dolegliwości związanych z rakiem.

2. Istotną poprawę w uzyskaniu efektu paliatywnego oraz jego wydłużeniu zaobserwowano po skojarzeniu HT z radioterapią.

3. Niektórzy naukowcy uważają, że HT stymuluje system immunologiczny, pomaga choremu odzyskać siły po innych

i h j k h i ii l b di ii terapiach jak np. po chemioterapii lub po radioterapii.

4. Nawet w sytuacjach bez nadziei na wyleczenie pozytywny f kt HT ż l g ć ł g d i t ki h d l gli ś i j k efekt HT może polegać na złagodzeniu takich dolegliwości jak

ból, krwawienia, zakażenia, itp.


Na podstawie zebranych wniosków z licznych badań można wymienić następujące pozytywne efekty HT:y ęp ją p y y y

1. poprawa przeżyćl l ś i i j j i dł ś i k li2. poprawa wyleczalności miejscowej i długości kontroli

miejscowej 3. wzrost odsetka remisji 4. spadek śmiertelności 5. bezpośrednie niszczenie komórek guza 6. poprawa efektu paliatywnego i długości jego trwaniap p p y g g j g7. poprawa jakości życia 8. poprawa efektywności innych metod leczenia bez wzrostu

toksycznościtoksyczności9. poprawa utlenowania guza zwiększająca wrażliwość na

napromienianie 10 niszczenie wrażliwych na ciepło i promienioopornych 10. niszczenie wrażliwych na ciepło i promienioopornych

komórek guza 11. poprawa chemiowrażliwości komórek


12. wzrost zakresu wielkości guza mogącego być kwalifikowanym do leczenia

13. wzrost dostępności cytostatyków dla komórek guza guza

14. addytywne interakcje z cytostatykami15. niszczenie chemioopornych komórek guza 5. s c e e c e oopo yc o ó e gu a 16. aktywator dla terapii genowych 17. zmniejszanie wielkości guza umożliwiające

resekcję guza 18. zmniejszenie defektu kosmetycznego po

resekcji guza resekcji guza 19. poprawa funkcjonalności po chirurgii20. wzrost efektywności po powtórnym y p p y

napromienianiu 21. poprawa wyników leczenia po skojarzeniu z

12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 100radiochemioterapią.

Przyszłość hipertermiiy p1. HT – nadal nie jest standardową metodą

l i leczenia.

2 Prace nad prospektywnymi trialami z 2. Prace nad prospektywnymi trialami z licznymi grupami badanymi i długim okresem obserwacjiokresem obserwacji.

3. Triale porównujące wartość HT w 3. Triale porównujące wartość HT w skojarzeniu z różnymi metodami leczenia.

4. Badania nad udoskonaleniem technik HT.


Brachyterapia śródtkankowa wnioski (dr Puthawala)- wnioski (dr Puthawala)

1. Kojarzenie śródtkankowej hipertermii oraz brachyterapii jest skuteczną metodą leczenia różnych ą ą ypierwotnych nowotworów złośliwych oraz wznów miejscowych złośliwych oraz wznów miejscowych i przerzutów,


2. Kojarzenie tych metod zwiększa odsetek miejscowych kontroli, spowalnia progresję guza, daje dobry p p g ję g , j yefekt paliatywny,

3. Skojarzony schemat leczenia jest j y jdobrze tolerowany, bezpieczny i nie jest związany ze wzrostem częstości jest związany ze wzrostem częstości powikłań.


ESHO 2007ESHO 200724th Annual Meeting

of the EUROPEAN SOCIETYf HYPERTHERMIC for HYPERTHERMIC

ONCOLOGYONCOLOGYPraga Czechy Praga, Czechy

31 maja – 3 czerwca 2007r.12.03.2007 Kurs CMKP Gliwice 104

31 maja 3 czerwca 2007r.

PodziękowaniaPodziękowaniaW wystąpieniu wykorzystałem materiał

przygotowany przez:p yg y p

1 Dr Adama Chicheła z Wielkopolskiego 1. Dr Adama Chicheła z Wielkopolskiego Centrum Onkologii,

2 Dr Ajmael P tha ala M D FACR 2. Dr Ajmael Puthawala, M.D., FACR, z Long Beach Memorial Medical Center,

Long Beach California USALong Beach, California, USA,3. Materiały ze Zjazdu ESHO w Berlinie


Dziękuję za uwagę


hipertermia powierzchniowa

Documents