ibc may 2012

14th Year, No.2 May, 2012سال چهاردهم، شماره دو، اردیبهشت 1391

irst class university education.

14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

2

ماهنامه داخلی شورای بازرگانی ایرانیان - دبی

مطالب این ماهنامه بیانگر نظرات نویسندگان آنها است و ماهنامه داخلی شورای بازرگانی مسوولیتی در قبال مطالب ندارد. خواهشمندیم مطالب خود را بصورت تایپ ش��ده در اختیار شورا قراردهید تا در شماره های آینده از آن استفاده شود. ماهنامه در ویرایش مطالب و مقاالت آزاد است.

IBC News has based this document on information obtained from sources it believes to be reliable but which it has not independently verified; IBC & IBC News makes no guarantee, representation or warranty and accepts no responsibility or liability as to its accuracy or completeness; hence expressions of opinion are those of the authors only.

آدرس: خیابان عود میثاء، ساختمان گلف تاور، طبقه اول، شماره 105 +97143359022 فاک��س: +97143359220 تلف��ن: صن��دوق پس��تی: 28447 دب��ی- ام��ارات متح��ده عرب��ی

105, B1, Gulf Towers,Oud Metha Road,Tel: +971 4 335 92 20 Fax: +971 4 335 90 22P.O. Box: 28447, Dubai, UAE

Secretariat OfficeNarges Dadras, Anwar Mohammad

دبیرخانه: نرگس دادرس، انور محمد

Art Director & Printing SupervisorAli Farahani

مدیر هنری و ناظر چاپ: علی فراهانی

Editorial BoardHamid Reza Hamidi, Esfandiar Rashidzadeh, Jamal Niknejad, Elham Arjmani and Iman ArjmandiMahmoud Bashash

هیات تحریریه:حمید رضا حمیدی، اسفندیار رشیدزاده، جمال نیک نژاد،

الهام ارجمندی، ایمان ارجمندی، محمود بشاش

Executive ManagerAmir Hossein Mosadeghi

مدیر اجرایی: امیرحسین مصدقی

Chief EditorHamid R Hamidi

سردبیر: حمید رضا حمیدی

Manager in ChargeDara Boushehri

مدیرمسوول: دارا بوشهری

PublisherIranian Business Council - Dubai

صاحب امتیاز: شورای بازرگانی ایرانیان- دبی

www.ibc.ae [email protected]

فهرست

سخن سردبیر

با سالم و احترام

خردورزي و انديشه مداري گام نخست حركت بسوي تعالي مي باشد كه همواره قابل تقدير است. ايجاد فضاي گفتمان متقابل و برشمردن كاستي ها و حركت در جهت رفع ابهامات، معضالت و دشواريها در سايه اين نگاه تعقل گرا عملي مي باشد.

تصويب طرح بهبود مس��تمر محيط كسب و كار و تشكيل شوراي گفتگوي دولت و بخش خصوصي و تعاوني كه با تالش مستمر مديريت عالي اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران و پشتيباني مجلس شوراي اسالمي به ثمر رسيد، از مجموعه اقدامات خردورزانه اي است كه در سال ١٣٩٠ به انجام

رسيده و در سال ١٣٩١ ادامه فعاليت داده است. اميد است تشكل های اقتصادی و فعاالن بخش خصوصی با درک صحيح از ظرفيت های اين طرح در تعامل كامل با بخش اجرايی، زمينه ساز تجديد ساختار اقتصادی را فراهم نموده و بخش اجرايی نيز در راستای سياست های اصل ٤٤ با هدف افزايش تصدی بخش خصوصی و كاهش تصدی گری دولت در اقتصاد كشور به اين تعامل

سازنده ورود نمايند.بي شك ثمرات افزون تر اين اقدام كه گامي اساسي در هر چه رقابتي تر شدن فضاي اقتصاد ايران بشمار مي رود،

در آينده اي نه چندان دور به ظهور خواهد رسيد.تعالي يك كشور، دگرگوني يك ملت و شكوفايي يك سرزمين در گرو همت واالي بزرگ زنان و مرداني است كه با درک صحيح از موقعيت و گذر از مناسبات فردي و شخصي، گام در ورطه اجتماع گذارده و روز و شب خود را وقف

آباداني و ترويج عقالنيت، خرد، صلح و ثبات مي نمايند. اينان همواره اليق سپاس و احترامند.

اعضاء محترم ش��ورا و خوانندگان گرامی

حمیدرضا حمیدیسردبیر

4 / اخبار شورا

6 / اخبار اقتصادی

8 / مصاحبه اقتصادی

9 / معرفی کتاب

10 / تولید ملی و اقتصاد ایران

1 1 / هدفمندی یارانه ها و چالش تامین منابع

2 1 / ما خوبیم اما رقبا بسیار بهترند

6 1 / شاخص های تکنولوژیک، کارآیی بازار کار و بازارهای مالی برای ایران مناسب نیست

8 1 / علم و هنر تجارت در بازارهای مالی

20 / نظرات یک مشتری قدیمی

22 / طرح بهبود مستمر محیط کسب و کار

26 / اقتصاد و خوشبختی

)Inbound Marketing( 30 / بازاریابی جذبی

32 / دنیس ریچی، الیق احترام

34 / 25 اردیبهشت؛ روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

IRAN MARKET / 39

[email protected] THE MOST COMPREHENSIVE DIRECTORY OF IBC MEMBERS IN UAE IBC DIRECTORY COMING SOON

14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

3

[email protected] MOST COMPREHENSIVE DIRECTORY OF IBC MEMBERS IN UAE IBC DIRECTORY COMING SOON

14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

4

گردهمایی اردیبهشت ماه شورا

منبع: الهام ارجمندی

جلس��ه ماه ارديبهشت، در محل اتاق بازرگانی و صنايع دبی برگزار شد. اتاق بازرگانی دبی كه متولی ارائه مجوز فعاليت به شوراهای بازرگانی و گروههای كس��ب و كار است، فضای بس��يار زيبا و مناسبی در طبقه س��يزدهم و با چش��م انداز كم نظيری از خور دبی در اختيار اعضاء اتاق قرار ميدهد تا برای برگزاری

جلسات اختصاصی خود از آن استفاده كنند.در جلسه روز شنبه ١6 ارديبهشت، آخرين اخبار و برنام��ه های در حال اجرا و پيگيری به اس��تحضار اعضاء شورا رسيد. يكی از اتفاقات ماه گذشته آنست كه پروفايل شورا جهت عضويت در بخش سازمانهای غيردولتی شورای اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متح��د )Economic and Social Council( ثب��ت

شده است. ش��ورای ECOSOC ب��ا تمرك��ز بر چالش��های اقتصادی، اجتماعی و زيس��ت محيط��ی، در ژانويۀ ١٩٤6 تش��كيل ش��د. اين ش��ورا در جلسات ساالنه خود كه ب��ا حضور اعض��اء ثابت از حوزه دانش��گاه، نماين��دگان صاحبان كس��ب و كار و بيش از ٣2٠٠ س��ازمان غيردولتی از سراس��ر دنيا تشكيل ميشود، نظرات مشورتی به سياستگزاران اقتصادی، اجتماعی و دولتمردان ارائه ميدهد تا سالمت روند توسعه را به چالش كشد. عضويت در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای شورای بازرگانی ايرانيان دبی امتيازاتی خواهد داش��ت كه در مجال ديگری بطور

مفصل مطرح خواهد شد.همچنين، ب��ا توجه به اينكه كت��اب دايركتوری

دوس��االنۀ شورا در دست تهيه است، جزييات اجرای اين پروژه به اطالع اعضاء رس��يده و از ايشان دعوت شد برای به روز كردن اطالعات شركت خود و يا ارائه آگهی تبليغاتی برای چاپ در كتاب دايركتوری شورا هرچه زودتر اقدام نمايند. مطابق برنامه ريزی، كتاب دايركتوری شورا تابستان امس��ال، در 5٠٠٠ نسخه

چاپ و توزيع خواهد شد.

در معم��ول روال مطاب��ق جلس��ه، اي��ن در گردهماييهای ش��ورا، ابتدا اعضاء جديد شورا معرفی شدند و لوح عضويت خود را از رياست شورا دريافت كردند. از طرف دبيرخانه و تمام اعضاء شورا به ايشان

خير مقدم ميگوييم.

آقای مهندس محمود بشاش، سخنران اول جلسه اين ماه بودند. ايش��ان مفهوم مدرن »برون س��پاری جمع��ی« )Crowd Sourcing( را كه موضوع يكی از كارگاههای آموزش��ی در دفتر شورا در ماه گذشته بوده و بسيار مورد توجه قرار گرفته بود، معرفی كردند. با توجه ب��ه اينكه ١٤ ماه از آغاز فعاليت دهمين دوره هيئت مديره شورا، منتخب مجمع عمومی ماه مارس س��ال 2٠١١ ميگ��ذرد، مهمترين فعاليتهای شورا در اين دوره توسط آقای حميدی، رييس شورا و پس از آن توس��ط مس��ئولين كميته ها ارائه شد. آق��ای حميدی، رابط كميته حقوقی و كميته روابط بين الملل، آقای دكتر رشيدزاده، رييس كميته برنامه ريزی، آقای ارش��اديفر، رابط كميته اجتماعی، آقای

ارجمن��دی، عضو كارگروه جوانان، آقای صمدی پور، عضو كميته عضويت و خانم ارجمندی، عضو كميته روابط عمومی، هريك به اختصار گزارشی از اقدامات و خدمات انجام شده ارائه و برنامه های آتی كميته های

ذيربط را تشريح نمودند.ميزگرد گفت و گو در مورد چالش��های بازرگانی برای ايرانيان در شرايط امروز، آخرين برنامه نشست ماه می ش��ورا بود. رياس��ت ميزگ��رد را آقای دكتر رشيدزاده متقبل شدند و آقايان حميدی، مؤتمنی، اسرارحقيقی از شورا و آقای دكتر ارزاقی استاد اقتصاد

دانشگاه AUS ديگر اعضاء پانل بودند.از آنجا كه بحث در خصوص مش��كالت و مسائل بازرگانی و يافتن راههای برون رفت از محدوديتهای مبتالبه، بس��يار مورد توجه اعضاء ش��ورا و حاضران در جلس��ه بود، گفت و گوی گرمی آغاز شد و بيش از يك س��اعت ادامه يافت. ب��ا توجه به حضور رايزن اقتصادی، آقای فراهت و رايزن بازرگانی، آقای رضايی از كنس��ولگری اي��ران، آنچه ديدگاه سياس��تگزاران اقتصادی و بازرگانی در ايران اس��ت مورد بحث قرار گرف��ت و ايش��ان نيز فعاالنه در گفت و گو ش��ركت

نمودند.در طول جلس��ه، از حاضران دعوت بعمل آمد تا فرم پرسش��نامه ای را در مورد ماهنامه شورا تكميل كنن��د. در اين فرم، ضمن بررس��ی دريافت به موقع ماهنامه، سؤالهايی در مورد محتوای ماهنامه مطرح شد. بررسی نتايج اين نظرسنجی، بطور يقين به ارتقاء

كيفيت IBC News كمك شايانی خواهد كرد.

اخبار شورا


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

5

25 ارديبهشت ماه س��الروز بزرگداشت حكيم ابوالقاسم فردوسی، شاعر بلندآوازه ايرانی است. او كه با اثر شكوهمند خود شاهنامه، نقش جوان مردی، اخالق و ايمان را در بلندای زمان بر تاريخ نش��اند و با حكمت و بينش گسترده، فرهنگ غنی ايران را تا فراسوی مرزهای خاكی به دل عاشقان فرهنگ

و هنر نمايان ساخت.به اين بهانه جمعي از ايرانيان فرهنگ دوست در محفلي صميمان��ه گرد هم آمدند تا س��اعاتي را فارغ از دغدغه هاي روزمره ميهمان س��فره اي باشند كه اين حكيم گرانقدر در

سي سال عمر گرانمايه خويش بر همگان گسترانيد، مجموعه اي بي بديل از كران تا كران هستي كه فخر هنر و حكمت بشري است.

محفلي كه با تاريخچه زندگاني حكيم ابوالقاسم فردوسي توسط آقاي هادي موتمني آغاز، با بياناتي از خانم سيلوانا سلمان پور ادامه يافت و با تذكره اي از آقاي مهران ارشادي فر در عظمت فردوسي و بلنداي قامت حكيمانه اين أديب در زمان س��عدي و پس از آن تكميل گرديد. حضور پارس��ا الليان پور، نوجوان عالقمند به

أدب پارسي و ارائه برشي از زندگي و داستانهاي شاهنامه به زبان انگليسي از نكات قابل ذكر بود.

در طول جلس��ه استاد ممتاز انجمن خوشنويس��ان ايران، آقاي اميد رباني، به نگارش ابياتي از شاهنامه گرانسنگ حكيم ابوالقاسم فردوسي پرداخت و در پايان جلسه حاضرين را از اين نقش هاي جاودان خلق شده با قلم و دوات بر گستره كاغذ

بعنوان هداياي خاطره انگيز اين نشست بهره مند ساخت.

تفاهم نامه همکاری کنفدراسیون صادرات ایرانو شورای بازرگانی ایرانیان دبی

منبع: دبیرخانه

در راس��تاي آسيب شناسی مس��ائل و مشكالت اعضاء، ارايه خدمات مناس��ب به خدمت گيرندگان و ذينفعان، توانمندسازی تشكل های اقتصادی و توسعه همگرايی و همكاری با تش��كل های اقتصادی فعال در خارج از كش��ور،می تواند اثر بخش و كارساز باشد برهمين اساس و به منظور كمك به تحقق استراتژی جهش صادراتی، بستر س��ازی برای صادرات جامعه صادركنندگان و صيانت از منافع ملی، كنفدراسيون صادرات ايران به عنوان تشكل تشكل های صادراتی در داخل كشور جمهوری اسالمی ايران تفاهم نامه با محوريت زير را با شوراي بازرگاني ايرانيان دبي به امضا

خواهد رساند.١- همكاری در زمينه شناخت قابليت ها، امكانات و توانمنديهای اعضای تحت پوشش و اطالع رسانی

به يكديگر.2- معرفی محصوالت، توليدات و خدمات اعضای

تحت پوشش به يكديگر.

٣-استفاده مشترک از بانكهای اطالعاتی علمی و تجاری طرفين.

٤- زمينه سازی برای ايجاد بانك های اطالعاتی تخصصی و مديريت جريان اطالعات تخصصی.

5- ايجاد فرصت دستيابی به بازارهای جديد برای اعضای تحت پوشش.

6- طراحی و تدوين گ��زارش های تخصصی در خصوص محصوالت توليدی و صادراتی اعضای تحت

پوشش و اطالع رسانی به يكديگر.

7-ارائ��ه خدمات مش��اوره ای و اطالعاتی به روز در م��ورد قوانين، مقررات، رقب��ا، بازارهای صادراتی،

مناقصات و ... به اعضای تحت پوشش.

8- زمينه سازی برای حضور اعضای تحت پوشش در رويدادهای تخصصی داخلی و خارجی )نمايشگاه ها،

سمينارها، همايش ها و ...(.

٩- زمينه سازی جهت استفاده از خدمات فناوری اطالع��ات و ارتباط��ات )ICT( و فعالي��ت در فضای مج��ازی و تجارت الكترونيك توس��ط اعضای تحت

پوشش.١٠- همكاری و مش��اركت در برگزاری نمايشگاه های تخصصی، همايش ها، نشست های تخصصی و

... در سطح ملی و بين المللی.١١- معرفی اعضاء تحت پوشش و مشخصات آنها

به يكديگر.١2- لينك كردن وب سايت و پورتال خبری دو

سازمان به يكديگر.

در راس��تای اجرای اين تفاه��م نامه، كارگروهی متش��كل از نمايندگان طرفين نس��بت به چگونگی اجرای تفاهم نامه همكاری و عنداللزوم تهيه دستور العمل های اجرايی جهت انجام تعهدات توافق شده

اقدام خواهند نمود.

بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

نویسنده: دارا بوشهری


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

6

اخبار اقتصادی

فضای کسب وکار،مهم ترین چالش تولید ملیتحريم های اقتصادی فقط زحمت ما را يك مقدار افزايش داد و گرنه تاثيری درتامين نيازهای ما نداشته است.

مهم ترين چالش��ی كه دربخش توليد داخلی با آن مواجه هس��تيم بحث عدم ش��فافيت ها وعدم ثبات در قوانين و مقررات ماست كه در نهايت همه اين ها منتج به اين می شود كه فضای كسب وكار ما يك فضای مناسب و آن طور

كه بايد وشايد برای توليد نباشد.

درمان اقتصاد دولتیطرح بهبود فضای كس��ب و كار يكی از طرح هايی بود كه س��ال گذشته مناقشات بسياری را بين دولتمرادان و نمايندگان مجلس ايجاد كرد . بس��ياری معتقد بودند اين طرح محدودكننده دولت درحوزه اقتصاد اس��ت كه از جهاتی می توان گفت اقتصاد دولتی و بيمار كشور را تا حدودی سامان خواهد داد ولی عده ای نيز معتقد بودند در صورت تصويب اين طرح تاحدود زي��ادی بخش خصوصی در جايگاه سياس��ت گذاری در حوزه اقتص��اد قرارخواهد گرفت كه ديگر قدرت بخش خصوصی قابل

كنترل نخواهد بود.

سیاست های کالن دولت پایدار نیستبايد بگوييم متاس��فانه توليد درس��اليان گذش��ته مورد حمايت جدی قرارنگرفته وهمين كه غرب به ما لبخند زد دولت ها خيلی بحث خودكفايی را جدی نگرفتند و تئوريسين ها درمورد خودكفايی تعابيری را ارائه می دادند كه مردم را منزجر كنند.

لطمه به تولید ملیحجم عظيم واردات درسالهای گذشته كه از طريق درآمدهای نفتی تامين مالی می شده . يكی از بزرگ ترين چالش های توليد است كه می توان از طريق كاهش آن وبها دادن به توليد ملی تا حدود زيادی از كاروسرمايه ايرانی حمايت كرد، نكته ای كه دردولت های گذشته به دليل شيوه فكری برنامه ريزان اقتصادی تاحدود زيادی مورد غفلت واقع شده است. در سال های اخير با افزايش درآمدها به نوع ديگری به توليد ملی لطمه وارد شده است.

دربحث حمايت از سياست های داخلی مشكل اساسی اين است كه سياست های كالن دولت اوال پايدار نيست و بعد مشخص نيست يعنی نه توليد كننده و نه سرمايه گذار داخلی امنيت اقتصادی را احساس نمی كنند.

مقدمه چینی برای بازگشایی مجدد پرونده پیمان سپاری ارزیپيمان ارزی، تعهدی اس��ت كه صادركننده كاال به بانك می دهد تا پس از صادرات كاالی خود و در مهلت مقرر، مبلغ ارزی تعهد

شده را به بانك برگرداند.مكانيسم نسنجيده،نامعقول وغير اصولی قيمت گذاری كاالهای صادراتی از سوی موسسات دولتی مربوطه، تشريفات طوالنی ووقت گي��راداری، هزين��ه های گزاف پيمان س��پاری ارزی اعم از ريالی، وثيقه ملكی ضمانتنامه های بانكی از جمله مواردی اس��ت كه برخی

كارشناسان و فعاالن اقتصادی بر ضرورت عدم وضع پيمان سپاری ارزی تاكيد می كنند.

احزاب و مسئولیت های اقتصادیوجود 26٠ مثال حزب در ايران، آن هم بدون داشتن پايگاه فراگير مردمی، باعث شده تا تحزب به هيچ روی در ايران نهادينه نشود.

درحالی كه نام گذاری سال های اخير همه اش اقتصادی بوده ،اما كسانی كه برای انتخابات ها فهرست داده اند، نه به برنامه های اقتصادی وقعی نهاده اند و نه تالش كرده اند تا اقتصاددان هارا وارد فهرست های خود كنند. آن ها به حدی شيفته رسيدن به قدرتند

كه از قراردادن فهرستت هنرپيشگان ،ورزشكاران و ... برای رای آوردن ابايی ندارند.

اهمیت سوئیفت به رغم اين كه هم اكنون فقط ٤٠ بانك و موسسه مالی ايران سوئيفت كد دارند. ولی در عين حال بيش از ٩2 درصد تجارت خارجی ايران

توسط همين ٤٠ نهاد مالی انجام می شود كه نشانگر اهميت خدماتی است كه از سوئيفت دريافت می شود.

بریده نشریات اقتصادی

تهیه کننده: دارا بوشهری


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

7

اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها تبعات دارد

دولت فاز اول اجرای طرح هدفمندی يارانه ها را اگر چه در بعضی ازقس��مت ها خوب اجرا كردوقابل تقدير اس��ت اما دربعضی ازقسمت ها هم اشتباهات بزرگی داشت كه االن بر اقتصاد ايران سايه انداخته است.

اگر هدف فازدوم هدفمندی يارانه ها اين است كه عدم تعادل ها رابيشتر كند، خب معلوم است كه بايد با اجرای فازدوم مخالفت كرد، يعنی بحث ها هم هميشه به صورت غير رسمی وغير جدی گفته می شود و معلوم هم نمی شود منظور دولت از اجرای فازدوم چيست.

توصیه سیاستی برای جدایی نفت از بودجه طی پنج سال گذشته همواره دولت ناتوان از ارائه بودجه سال آينده در موعد مقرر به مجلس بوده است . به عبارت ديگر، با وجود تاكيد قوانين برنامه ها و آيين نامه مجلس مبنی برارائه لوايح بودجه سنواتی تا ١5 آذر به مجلس ، دولت های نهم و دهم همه ساله با تاخيرهای چند ماهه ، اين اليحه را به مجلس ارائه داده اند.

با توجه به تاخير هدفمند دولت درارائه اليحه بودجه ١٣٩١ به مجلس عمال برای ماه های ابتدايی سال ١٣٩١ قانون بودجه ای وجود نخواهد داشت و اين يعنی درماه های ابتدايی سال جديد ، بايد كشور بر اساس بودجه چند دوازدهم اداره شود.

مجلس برای نخستين باردرتاريخ جمهوری اسالمی )در شرايط عادی ( ، دو دوازدهم بودجه را برای دوماه اول سال ٩٠ تعيين كرد.در اج��زای مناب��ع عمومی دولت منابع حاصل از هدفمندی يارانه حامل های انرژی با رقم ٤٠ هزارميليارد ريال ومنابع حاصل از واگذاری س��هام به صورت جمعی – خرجی معادل ١٩5 هزارميليارد ريال حذف شد اما منابع حاصل از مابه التفاوت فروش ارز حدود ٩٣٠ درصد در سال ١٣٩١ افزايش

يافته است.اگرچه "استراتژی جابه جايی " بخش عمده ای از بودجه عمرانی برای جبران كسری بودجه جاری تحت عنوان اصالحيه های بودجه يك استراتژی شناخته شده ای است ولی تجربه نشان می دهد همواره تا پايان سال بودجه ای نه تنها هزينه های پيش بينی شده در اليحه تحقق می يابد بلكه بين

پنج تا ١2 هزارميليارد تومان امكان تصويب متمم های بودجه وجود دارد كه به مبلغ پيشنهادی دربودجه عمومی اليحه افزوده می شوددرقانون برنامه پنجم توسعه به طورصريح به تشكيل صندوق توسعه ملی برای برون رقت از مشكالت ناعادالنه بودن نحوه توزيع منابع نفتی توسط

دولت اشاره شده است اما صرف تبديل حساب ذخيره ارزی دربرنامه چهارم توسعه به صندوق توسعه ملی در برنامه پنجم توسعه كافی نيست.

مشاغل پولی لحظه ای !طبق گزارش سازمان بازرسی كل كشور 5٠ درصد بنگاه های زود بازده اقتصادی به انحراف رفته اند كه البته اين آماراز سوی

بانك مركزی ٤٣ درصد عنوان شده است.احمدی نژاد درحالی ازايجاد يك ميليون و 6٠٠ هزار شغل طی سال 8٩ سخن گفته كه نرخ بيكاری كشور از ١١.٩ درصد در

سال 88 به ١٣.7 درصد در سال ٩٠ افزايش پيدا كرده است.جدا از اينكه طرح بنگاه های زودبازده نتوانست به نياز اشتغال كشور طی سال 8٤ تا 88 پاسخ دهد،موضوع ديگر سود بردن برخی

از افراد سود جو از اين طرح چند ميلياردی بود كه صدای پليس آگاهی ناجا را هم درآورد.

این28 هزار تومان را به بخش تولید بدهیددولت بايد در مرحله دوم باشناس��ايی كم وكاس��تی های موجود، با فراغ خاطر بيش��تر و دس��ت پرتربه حمايت از بنگاه های

توليدی بپردازد وبداند كه تنها راه محبوب شدن در ميان آحاد مردم ، توزيع يارانه نقدی نيست

دولت شکست های خود را به مردم تحمیل می کند!سياست گذاری اقتصادی به عهده دولت است به همين دليل فرافكنی شكست ها از سوی دولت يك اقدام ناپسند است، ضمن اين كه طی چند مدت اخير، دراقتصاد ايران وقايعی رخ داد كه بايد ازسوی دولت مديريت می شد،ازجمله اجرای فازاول قانون هدفمندسازی

يارانه ها ، نوسانات قيمت ارزوتالطم در بازار دالر كه منجر به ايجاد تحوالت جدی دراقتصاد ايران شد.تغيير قيمت ارز نياز به س��ازو كار خاص اين كار دارد در حالی كه رئيس جمهور يك روز صبح به بهمنی دس��تور می دهد كه ١7٠ تومان به قيمت ارز اضافه شود،اين در شرايطی است كه تغيير قيمت ارز نياز به بررسی های كارشناسانه دارد و اين اقدام بايد از سوی

شورای عالی پول واعتبار صورت گيرد.

قدکشیدن اقتصاد ایران، دست و پازدن غربانجام اين گونه عمليات به صورت سنتی و دستی با چند ماه تاخير استخراج می شود.از طرفی درسوئيفت پيام های بانكی استانداردهستند وبرای هرنوع اموربانكی يك پيام مشخص و تعريف شده است وتمامی بانك های عضو سوئيفت ملزم هس��تند برای مخابره پيام از فرمت خاص اس��تفاده كنند. همچنين تمامی ارزها در سيستم سوئيفت استاندارد

وبين المللی هستند.


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

8

تصويب ش��ورای گف��ت و گوی دولت و بخش خصوص��ی و ال��زام اتاق ها به تهي��ه پيش نويس قان��ون بهبود مس��تمر محي��ط كس��ب و كار از مهمترين دس��تاورد های تعام��ل دولت و بخش خصوصی در قانون برنامه پنجم بود كه در س��ال

١٣٩٠هر دوی اين مواد عملياتی ش��د.شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی، ك��ه بيش از يك س��ال پيش اولين جلس��ه خود را تش��كيل داد، با شور و اش��تياق و اميد زيادی كه در فعاالن اقتص��ادی ايجاد كرده بود، پس از مدت��ی و در زمان ن��ه چندان طوالن��ی، به دوره فترت رسيد. مجادله مجلس و دولت بر سر طرح بهبود مس��تمر محيط كس��ب و كار باعث شد تا وزرا، ب��ر خالف ن��ص صريح قانون، در جلس��ات ش��ورا، ش��ركت نكنند و در واقع ات��اق ايران، به عن��وان مح��ل دبيرخان��ه اين ش��ورا و هماهنگ كننده اصلی جلس��ات، در تشكيل جلسات، دچار

مش��كل ش��ود.

با توجه به تصويب قانون بهبود محيط كس��ب و كار ك��ه بخش خصوص��ی را هدف حمايت قرار می دهد، انتظار می رفت در سال جديد، جلسات ش��ورا به صورت منظم تشكيل شود؛ اما همچنان

دوره فت��رت ادام��ه دارد.در خصوص اين موضوعات ، با جواد مصدقی، رئي��س دبيرخانه ش��ورای گفت و گ��و به گفت و گو نشس��ته ايم. مصدقی، عالوه ب��ر اين كه خود در جري��ان كام��ل تصويب قانون بهبود مس��تمر محيط كس��ب و كار قرار داشته، به دليل حضور در مناصب باالی اتاق ايران با ساختار اتاق ايران

آش��نايی كامل دارد.

در اي��ن مصاحبه ج��واد مصدقی ه��م مانند مديران ارش��د پارلمان بخش خصوصی از مطرح كردن مشكالت بصورت چالشی پرهيز كرده و در تالش اس��ت تا اتاق و بخش خصوصی اقتصاد را

وارد چال��ش ه��ای جناح��ی نكن��د.

به نظر می رس��د اي��ن روش و مالحظات در رفتار های اتاق ايران، توانس��ته ، ارتباط و تعامل فعاالن بخش خصوصی با قوای س��ه گانه را حفظ كن��د و با پاي��ان يافت��ن انتخاب��ات نهمين دوره مجلس ش��ورای اسالمی ، ش��رايط را برای جلب همكاری بيش��تر دولت با فعاالن س��الم اقتصادی

در آين��ده نزدي��ك فراه��م آورد.

قانون بهبود مس�تمر محیط کسب و کار ابالغ شد، اما همچنان جلس�ات شورا تشکیل نمی

شود. چرا؟دبيرخانه شورا آمادگی برگزاری جلسات را دارد. كميته راهبری اين دبيرخان��ه نيز بدون وقفه فعال بوده، ورودی های الزم برای جلس��ات شورا را آماده كرده است. اما به هر حال برای تشكيل جلسات بايد اعضا در س��طحی كه در قانون مشخص شده است، ش��ركت كنند. گرچه در چند جلس��ه آخر، از نظر كاری، در س��طح معاونان نيز پيشرفت خوبی داشته

و راهكارهای خوبی توصيه شده بود.

ام�ا به هر حال، در قانون، س�طح اعضا – برای دولت – در سطح وزیر پیش بینی شده است؟

بله، اما می توانند برای جلس��اتی در طول سال، نماينده داشته باشند. گرچه اين موضوع محدود شده اس��ت و نمی توان بيش از س��ه جلسه از اين حالت

استفاده كرد.

پس یعنی جلسات شورا – به جز حالت استفاده از غیبت مجاز - بدون وزرا قانونی نیست؟

اينجا بحث قانونی بودن و نبودن نيس��ت، بحث رس��ميت اس��ت. طبيعی اس��ت كه در صورت عدم

حضور، رسميت ندارد.

آیا در اس�تان ها هم این ش�ورا تشکیل شده است؟

بله. در بيش��تر استان ها، اين شورا تشكيل شده

است. دستورالعمل نحوه تشكيل و اداره جلسات هم آماده شده و به زودی به استان ها ابالغ می شود.

باالخره چرا ش�ورا در اواخر س�ال گذش�ته و امسال تشکیل نشد؟

به هر حال هر كاری مش��كالتی دارد. آن هم در كاری كه هم نو است و هم اين كه بخش خصوصی و تعاونی نقش مهمی، ش��ايد هم طراز حاكميت در اقتصاد، بر عهده می گيرند. بديهی است تا دستيابی به فهم و ادبيات مش��ترک، راه طوالنی ای در پيش خواهد بود. ضمن آن كه از ياد نبريم، زمان زيادی از سال گذشته، در كوران انتخابات مجلس سپری شد.

یعنی مجادالت سیاس�ی و جناحی باعث عدم تشکیل بود؟

تصميم برای حضور و يا عدم حضور در يك نهاد ملی، با توجه به ابعاد آن، قطعا تك عاملی نيس��ت. می تواند بس��ياری از متغيرهای اقتصادی، فرهنگی،

اجتماعی، حقوقی و سياسی را در بر داشته باشد.

یعنی مسئله سیاسی بود؟بنده چني��ن تعبيری ندارم. به هر ح��ال بايد در اين خصوص، اول تعريف ما از سياس��ت روشن شود. ب��ه هر حال هر رفتار معطوف به قدرتی، يك حركت سياسی است. وقتی بخش خصوصی در نقش مشاور س��ه قوه، در شورا در كنار نمايندگان سه قوه قرار می گيرد، كاری سياس��ی انجام ش��ده است؛ هر چند در حوزه اقتصاد باشد. اما اتاق به عنوان بخش خصوصی و نهادی كه وظايف روش��ن دارد، در پی كسب قدرت سياسی نيست. لذا از اين جهت نمی توان آن را سياسی

تعبير كرد.به هر حال، انتخابات مجلس، آن هم در آخر سال، هم نمايندگان را درگير انتخابات كرده بود، هم فشار كاری را بر اعضای دولت كه معموال در پايان سال كار زيادی دارند، بيش��تر. اميدواريم امسال حضور جدی تری را در جلس��ات شورا شاهد باش��يم. به هر حال، ش��ورای گفت و گو، نهادی قانونی اس��ت و بر اساس آن وظايفی برای اعضای آن متصور اس��ت و طبعا در هر زمانی همه بايد به آن توجه كنيم. خوشبختانه اين نهاد كه برای اقتصاد كشور بسيار مفيد و سازنده است،

دائمی است و منحصر به زمان حال نيست.

پس نگران انحالل شورا نباشیم؟شورا يك نهاد قانونی است و انحالل آن به واسطه

حضور و يا عدم حضور اعضا اتفاق نمی افتد.

پشت پرده عدم تشکیل نشست های دولت و بخش خصوصیگفت و گو با جواد مصدقی رییس دبیر خانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی

مصاحبه اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

9

كتاب "نگرش من و چالش هاي برتري" كه توسط عاليجناب شيخ محمد بن راش��د آل مكتوم، نائب رئيس و نخست وزير دولت امارات عربي متحده و حاكم دبي به رش��ته تحرير درآمده، بررسي چشم اندازهايي از تجربه توسعه مبتني بر تحقق برتري و نيز تبديل امارات عربي متحده از يك مركز اقتصادي منطقه اي به مركزي جهاني و افزايش تكيه بر خدمات برتر، گردش��گري، اقتصاد انديش��ه،

شناخت نيروي انساني نوآور و تحقق اهداف مورد نظر دولت است.

بدينوس��يله از جناب آقاي دكتر محمد ابراهيم انصاري الري كه به ابتكار و همت خود اين كتاب را به زبان شيواي فارسي ترجمه نموده تا ايرانيان اين ملت بزرگ و با فرهنگ و همسايگان ديرآشناي امارات عربي متحده نيز آن را بخوانند

و بهره ببرند، قدرداني و سپاسگزاري مي نماييم.

در ه�ر بامداد، در س�رزمین آفریقا، آهو آن گاه که از اس�تراحت ش�بانه برمیخیزد، میداند که باید از عهده مسابقه با قوي ترین شیر دونده برآید وگرنه هالك خواهد ش�د. شیر نیز میداند که باید تندتر از کندترین آهو بدود واگر نه، گرس�نگي او را از پاي در خواهد آورد. مهم نیست که شیر باشي یا آهو! با سر زدن خورشید، ناگزیر هستي که تندتر از دیگران بدوي

تا پیروزي را به چنگ آوري.

در این کتاب می خوانیم ...

نگرش من و چالش های برتریترجمه: دکتر مسلم زمانی

بی تردید یکی از فعال ترین اتاق های بازرگانی در کشور، اتاق بازرگانی تهران است، حتی گفته می شود اتاق تهران همکاری بهتری ب�ا دولت در زمینه قانون بهبود مس�تمر محیط کسب و کار داشته و توانسته است از این نظر رابطه بهتری با دولت داشته باشد. نظر شما در این رابطه چیست؟

برای مقايس��ه بين عملكرد دو نه��اد در خصوص يك پديده، بايد به شاخص های مش��ترک و قابل اندازه گيری توجه كرد. اين شاخص ها بايد شفاف بيان شوند. لذا مقايسه به اين راحتی امكان پذير نيست. در عين حال از ياد نبريم كه طبق قانون، اتاق ايران موظف به ارائه پيش نويس طرح بهبود مستمر محيط كسب و كار بوده اس��ت. لذا طبيعی است كه بسياری از نقدها و مجادالت به ات��اق ايران باز گ��ردد. در واقع، اتاق ايران در خط مقدم قرار دارد؛ ضمن آن كه بايد از ياد نبرد كه اتاق، در جنگ نيس��ت، بلكه در تعامل اس��ت. اتاق ابزاری جز تعامل ندارد. مه��م ترين ابزار اتاق، گفت و گو اس��ت. اساسا جنس اتاق، جنس ارتباط است. تفاهم و سوءتفاهم، جزء جدانشدنی گفت و گو است و در يك دوره كوتاه می تواند مش��كالتی هم به وجود آورد اما اصل، حفظ گفت و گو برای دستيابی به برآيند مطلوب است. ضمنا از ياد نبريم كه قانون برای مدت ها می ماند و بسياری از مشكالت را بايد از منظر حقوقی

حل كرد. اين كار هم كه كاری ماندنی است، هزينه دارد.

شما مدت ها دبیرکل اتاق ایران بوده اید، فکر می کنید بدنه اتاق ایران، توانایی مسئولیت های جدید را داشته باشد؟

طی 5 سال گذشته، وظايف زيادی بر عهده اتاق ايران گذاشته ش��ده است؛ بخشی از اين وظايف به واسطه رويكردهای متفاوت اتاق ايران نس��بت به گذشته بوده و بخش��ی از آن نيز به واسطه ابالغ سياس��ت های اصل ٤٤ كه هدف آن، افزايش تصدی بخش خصوصی در اقتصاد كش��ور است، بر عهده اتاق گذاشته شد. اين تحوالت، به س��رعت اتفاق افتاد در حالی كه برای ايجاد تناس��ب بين وظايف جديد و بدنه اجرايی اتاق ايران، زمان بيش��تری الزم است. در 5 سال گذشته، اقدامات موثری در بخش زيرساخت ها، اعم از مكانيزاسيون اداری، به كارگيری نيروهای پر انرژی، جوان و تحصي��ل كرده در بخش كارشناس��ی، برنامه محوری در اتاق و تدوين استراتژی صورت گرفت. همچنين مطالعات تطبيقی خوبی

انجام شد و ساختار جديدی برای اتاق طراحی گرديد.

اما چرا این ساختار تغییر نیافت؟تجرب��ه اتاق از هر تجربه س��ازمان های دولتی و خصوصی ديگری متفاوت اس��ت. ش��ما با س��ازمانی طرف هس��تيد كه بخش��ی از آن انتخابی اس��ت، بخش��ی انتصابی و بخشی هم كاركنان ثابت آن هس��تند. ايجاد توازن، بين اين س��ه بخش و ايجاد درک جديد مش��ترک س��ازمانی به اين راحتی امكان پذير نيس��ت. باالخره هر راه جدي��د، موانع جدی ای دارد كه بخش��ی را بايد ضربتی و بخش��ی را بايد ب��ه مرور و در طول زمان از ميان برداش��ت. ضمن آن كه هر كسی درک متفاوتی از آن راه می تواند داش��ته باشد و طبعا كنش ها و واكنش های متفاوت��ی را ب��روز می دهد. در عين حال از ي��اد نبايد برد كه ع��الوه بر بدنه اجرايی ات��اق، ذی نفعان بس��ياری در محيط بيرون��ی وجود دارند كه در همه امور بس��يار موثر هس��تند و نم��ی توان آن ها را ناديده گرفت؛ ما در خالء كار نمی كنيم. ات��اق يك نهاد اجتماعی - ملی اس��ت و از ميزان تاثير و تاثر

زيادی با محيط پيرامونی برخوردار اس��ت.

معرفی کتاب


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

10

از وظاي��ف ذاتی و اساس��ی هر دول��ت، حمايت وكمك به توليد واشتغال است. برهمين اساس يكی از اهداف پايه ای ومبنايی اقتصاد درحوزه كالن، رشد پايدار اقتصادی است به طوری كه با ايجاد تعادل در سه بازار" مالی، محصول وكار"مسير اقتصادی دريك فرآيند بلند مدت به س��مت رشد وتوسعه سوق می

يابد.چن��ان چه دولت ه��ا با ابزارهای اقتصادی س��ه بازارذكر ش��ده را به س��مت تعادل هدايت كنند بی ترديد حكومت به وظيفه ذاتی خود يعنی حمايت و كمك به توليد واشتغال پرداخته است. البته می توان فهرس��ت بلند بااليی ازاقداماتی كه دولت بايد انجام ده��د تا زمينه حمايت و كمك به توليد، اش��تغال و س��رمايه فراهم شود ، نوش��ت اما قبل از نوشتن اين فهرس��ت بايد دانس��ت كه چرا مقام معظم رهبری تاكيد موكد نموده اس��ت كه درس��ال جاری اولويت اول مملكت صيانت از توليد ، كار و س��رمايه باشد با وجود اين كه درسطورفوق عنوان شد درحوزه اقتصاد كالن، وظيفه ذاتی دولت حمايت از سه بازار محصول، كارومالی است با اين حال توجه ويژه به اين سه مقوله داللت بر نقصانی دارد ك��ه درعملكرد اقتصادی ٣٠

سال گذشته نمايان بوده است.

چن��ان چه وضعيت موجود بازار مالی، محصول و كار را ارزياب��ی و به نوعی چالش های اساس��ی آن را استخراج كنيم، بی شك به ضرورت تاكيد مقام معظم رهبری درخصوص توجه ويژه به توليد ، كاروسرمايه پ��ی خواهيم برد. دربازار مالی كه از مجموع بازارپول و سرمايه ش��كل می گيرد متاسفانه كاستی اساسی مش��اهده می ش��ود . ازآن جا كه بخش پولی كشور بانك محور است و بخش عمده ای از نيازمالی از بانك ها تامين می شود بنابر اين اساسی ترين معضل، بی توجهی به بازار سرمايه است. به اين معنا كه به دليل عدم توسعه بازار سرمايه و فشار سنگين بخش توليد به بازار پول عمال كارايی بانك ها از بين رفته و بخش عمده ای از اعطای تس��هيالت بانكی برمبنای منافع غير اقتصادی توزيع می ش��ود واز س��وی ديگر عدم نظارت و بی توجهی به نحوه توزيع تسهيالت از سوی نهادهای ناظ��ر) بانك مرك��زی ( برناكارآمدی نظام بانكی افزوده و عمال" سيستم بانكی را از وظايف اصلی

خود دور كرده اس��ت . بنابر اين توسعه بازار سرمايه وتقويت نظارت بر عملكرد بانك ها راه عالج حمايت از سرمايه ملی است ، زيرا دراين صورت هم توزيع منابع به درس��تی انجام می شود و هم شاهد

مفاسد بانكی نخواهيم بود.

بازارمحصوالت، موضوع اما درحوزه به گونه ای ديگراس��ت. ش��واهد نشان می دهد كه بازار محصوالت از وضعيت خوبی برخوردار نيس��ت. از يك سو آمار س��رمايه گذاری ها در اين بخش بيانگر كاه��ش رغبت س��رمايه گ��ذاران برای حضور در بازارمحصوالت است واز سوی ديگر كمبود تقاض��ای موثر برای توليد داخل��ی داللت بر ركود حاكم بر اقتصاد اي��ران دارد. چنان چه توزيع گس��ترده كاالهای قاچاق در بازارهای داخلی را به اين دو موض��وع اضافه كنيم بی ترديد قبول خواهيم كرد كه تاكيد مقام معظم رهبری ب��ر ضرورت توجه ويژه به توليد ملی عالمان��ه بوده اس��ت. توليد داخل درحال حاضر ش��رايط س��ختی را می گذراند، تحريم های بين المللی، كمبود تقاضای موث��ر در داخل، رش��د عرضه كاالهای قاچاق و كاهش سرمايه گذاری عواملی هستند كه بازار محصوالت را با مشكل حاد روبه رو كرده است. بنابراين راه حل آن افزايش انگيزه برای استفاده از كااله��ای توليد داخ��ل وجهت دهی سرمايه های كشور به اين بخش است.

البته الزم اس��ت يادآوری شود افزايش انگيزه ب��رای مصرف محصوالت داخلی درصورت��ی محقق می ش��ود كه بخش تولي��د افزايش كيفي��ت وكميت توليد خ��ود رادراولوي��ت قرارده��د واينمهم درادبي��ات اقتصادی ب��ا افزايش رقابت وحذف رفتارهای انحصارگرايانه صورت

می گيرد.اما س��ومين بازاری ك��ه از نظر نگاه

كالن ب��ه اقتصاد مورد اهميت اس��ت و س��هم عم��ده ای در روند پايدار رش��د وتوسعه دارد بازاركار است. اين بازارازآن جايی كه از يك طرف تامين كننده اصلی نه��اده توليد يعنی نيروی كار و از طرف ديگر تقاضا كننده محصوالت عرضه شده در بازار كاال وخدمات اس��ت مورد توجه است. اقتصادی ازتحليلگران بس��ياری بازاركار ايران حدود يك دهه اس��ت كه از يك ب��ی ثباتی وعدم تعادل برخوردار است به گونه ای كه درحال حاضر بافشار مضاعف عرضه نيروی كار وكاهش قابل توجه تقاضای نيروی انسانی روبه روست. اين مه��م هرچن��د به سياس��ت های جمعيتی دهه 6٠ برمی گرددبا اين وجود تبع��ات آن دامن مقامات اقتصادی دهه ٩٠ را گرفته اس��ت . بنابراين توجه ويژه به ايجاد اش��تغال و ثب��ات و پايداری در اين بازار از اولويت های مهم هر حكومت اس��ت . با اين حال بازاركار در حقيقت متاثر از دوبازار محصول و بازار مالی است وچنان چه اين دوبازار در يك فرآيند رو به رشد در حركت باشند به تبع آن بازار نيروی كارنيز درهمان مسير حركت می كند . بازاركار از آن جايی كه درحقيقت موتور حركت اقتصادی و اجتماعی است

بی ترديدمورد توجه ويژه قراردارد.

هم��ان طور ك��ه عنوان ش��د تاكيد برحمايت و كمك به توليد، كاروسرمايه ملی بر گرفته از وظايف ذاتی دولت است كه متاسفانه مورد توجه واقع نشده است واين مهم باعث شد تا مقام معظم رهبری امسال را به اين نام بخوانند. مع الوصف تحقق اين شعار نيازمند تدوين استراتژی است كه خوشبختانه مقدمات آن آماده است و به نظر می رسد چنان چه دولت بخواهد به آس��انی می توان��د برنامه ای

مدون و عملياتی طراحی و اجرا كند.

تولید ملی و اقتصاد ایران

نویسنده: سید علی امامی)کارشناس اقتصادی( منبع: همشهری اقتصاد

مقاله اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

11

هدفمن��دی يارانه ها، سياس��تی اس��ت كه می توانس��ت ب��ا اص��الح قيم��ت، برنده��ای ايرانی را جايگزين برنده��ای خارجی كند اما تجربه فاز اول آن يك عالمت سوال بزرگ پيش روی ما قرارداده اس��ت. آيا درش��رايط كنونی فازهای بع��دی بايد ب��ه اجرا درآيد ؟ قبل از پاس��خ به اين س��وال بايد اين نكته رامطرح كردكه اگ��ر دولت نتواند جامعه ه��دف خود رامش��خص كند،مجبوراس��ت به همه ياران��ه بده��د ودر نتيجه با كس��ری بودجه مواجه می شود. تامين كسری دولت يكی از چالش هايی اس��ت كه با توجه به روش تامين آن می تواند آثار متفاوتی داشته باش��د. يكی از ابتدايی ترين روش های به��ره گيری ازمنابع بانكی، گرفتن وام ازبانك مرك��زی برای دولت اس��ت كه س��هل ترين روش برا ی تامين كس��ری بودجه دولت به حس��اب می آي��د، در اي��ن روش به محض وص��ول وجه معادل رقم دريافتی از بانك مرك��زی به پايه پولی افزوده می ش��ود واين افزايش به نوبه خود منجر به رشد نقدينگی معادل پايه پولی ضربدر" ضريب فزاينده " می ش��ود اگرعطش دولت برای هزينه باال باش��د ومناب��ع بانك مرك��زی هم تكاپوی خواس��ته های

نامحدود او را ندهد، قدم دوم برداش��ته می ش��ود. دراين ق��دم، دولت ها برای تامي��ن منابع خود رو به اتخاذ سياس��ت های تكليفی برای بانك ها می آورن��د. در اين روش دولت ازمجلس مجوز دريافت می كند تا برای سياس��تی مش��خص، بانك ها را ملزم به پرداخت تسهيالت كند و تضمين بازگشت تس��هيالت پرداختی را نيز خود برعهده می گيرد. چنين سياستی دو پيامد مشخص دارد، پيامد اول به مطالعه نكردن درخواست ها از سوی نظام بانكی ب��ه دليل الزام آور بودن آن و تضمين دولت باز می گردد. در واقع به واس��طه آن كه روی اثر اقتصادی ط��رح وبازدهی آن مطالعه جدی نمی ش��ود آينده اقتصادی آن نيز با ابهام جدی همراه اس��ت. پيامد دوم را می توان دررفتار تسهيالت گيرندگان بررسی كرد. به دليل تكليفی بودن تسهيالت، اكثر افراد با رتبه های اعتباری متفاوت، اقدام به اخذ تسهيالت م��ی كنند وبه دلي��ل آن كه دولت بازگش��ت اين تس��هيالت را تضمين كرده است خود را متعهد به بازپرداخت آن نمی داند. تجربه تسهيالت تكليفی درايران شاهد مثالی برای اين موضوع است. حجم زيادی از مطالبات معوق نظام بانكی راتس��هيالتی

تش��كيل می دهد كه ازماهي��ت تكليفی يا اجباری برخورداربوده اس��ت. به دليل تكليف��ی بودن، بانك ها بررس��ی الزم روی موضوع وام موردنظر نداش��ته اند در نتيج��ه دربرخی موارد اعتب��ارات اعطايی به بسياری از طرح ها از مسير اصلی منحرف شده وبه بخش ديگری رفته ودربرخی ديگر، نداشتن توجيه اقتصادی موجب عدم توفيق طرح ش��ده است . قدم ديگ��ری كه دولت ها برای تامين منابع بر می دارند اجبار بانك ها به پرداخت تس��هيالت است . تفاوت اين نوع تسهيالت با تسهيالت تكليفی درشكل آن است. در اين نوع تس��هيالت، دولت مجوز قانونی از مجلس برای تضمين ندارد. دولت ها براس��اس يك قانون نانوش��ته به بانك ه��ا حكم می كنند به طرح ها يا اشخاص حقيقی با حقوق مشخصی، تسهيالت پرداخت كنند بدون آن كه بازگش��ت آن را از سوی خود تضمين كنند. در تس��هيالت اجباری بانك ها با مشتريانی روبه رو می شوند كه به دليل سفارش های دولتی می توانند با اعمال فش��ار بر بانك ها بدون ارائه طرح های توجيهی، تسهيالت دريافت كنن��د چنين روش��ی نيز م��ی توان��د پيامدهای

نامطلوب خود را در اقتصاد نمايان كند.

هدفمندی یارانه ها و چالش تامین منابع

نویسنده: طهماسب مظاهری ) رییس کل سابق بانک مرکزی ( منبع: همشهری اقتصاد

مقاله اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

12

س��ال ها تالش كرديم تا ميزان سرمايه خارجي واردشده به كشور را افزايش دهيم. حاالبعد از سال ها تازه به عدد ٣/6 ميليارد دالر در س��ال رسيده ايم كه در مقايسه با كشور تركيه كه فاقد هرگونه منابع استراتژيك نفت و گاز است بسيار ناچيز به نظر مي رس��د. اين كشور در همان س��الي كه ما مفتخر به جذب ٣/6 ميليارد دالر ش��ديم، توانست حدود 27 ميليارد دالر س��رمايه خارجي جذب كند. آن سوتر نيز اتفاقي مشابه اين در حال وقوع است. اول خبر آمد كه همسايه غربي ما عراق دومين توليدكننده نفت در دنيا ش��د و حاالمي ش��نويم اين كش��ور با وجودي كه هنوز ناآرام اس��ت غ��ول هاي نفتي را فراخوانده و تا سال 2٠١٤ بنا دارد توليد نفت خود را از 2/7 به هفت ميليون بش��كه در روز برساند. در اين وانفسا ما نيز به رشدهاي بيش از صد درصدي در جذب س��رمايه خارجي دل خوش كرده ايم در حالي كه حجم سرمايه هاي جذب شده در مقايسه با ساير كشورهاي نفت خيز منطقه در سطح بسيار نازلي قرار دارد. در كنار تحريم كه به شنيدن نام آن به عنوان اولين دليل تمامي ناكامي ها عادت كرده ايم، بحران مالي جهاني هم موثر واقع شد؛ هرچند اين عامل دليل افت اين ش��اخص در تمام كشورها بود. با وجود اين حسين سليمي، رييس كميسيون س��رمايه گذاري خارجي اتاق بازرگاني ايران تغيير و تحوالت ناگهان��ي در عرصه اقتصاد را مهم ترين دليل كاهش جذب سرمايه گذاري خارجي مي داند چراكه ثب��ات اقتصادي در اي��ران را به چالش مي كشد؛ چيزي كه بيش از هر چيز ديگري براي يك سرمايه گذار مطرح است. وي معتقد است: وضع ما بد نيست اما رقبا از ما بسيار بهتر و جلوتر هستند.

مشروح اين گفت وگو در پي مي آيد.

ایران در س�ال 89 چقدر توانس�ت س�رمایه خارجي جذب کند؟

در اين س��ال حدود ٣/6 ميليارد دالر سرمايه جذب ش��د كه نسبت به رقم س��ال قبل از آن از

رشد قابل مالحظه اي برخوردار بود.

حجم این میزان سرمایه در مقایسه با سایر کشورهاي نفت خیز منطقه چگونه است؟

ميزان آن بس��يار ناچيز اس��ت. در حال حاضر كمترين س��رمايه گذاري در كشورهاي نفت خيز مانن��د عربس��تان، قطر و دوبي ح��دود ١٠ تا ١5 ميلي��ارد دالر اس��ت. بنابراين كافي اس��ت تا اين كشورها چهار، پنج پروژه را به سرانجام برسانند تا به 5٠ تا 7٠ ميليارد دالر س��رمايه خارجي دست

پيدا كنند.

بنابراين نبايد رتبه مناس��بي نه در منطقه و نه در جهان داشته باشيم.

واقعيت اين است كه از نظر رشد جذب سرمايه نسبت به سال قبل رشد مناسبي داشتيم اما حجم س��رمايه جذب شده چندان زياد نبود. براي نمونه كش��ور تركيه كه فاقد نفت و گاز اس��ت به راحتي توانس��ت در س��ال 8٩ ح��دود 27 ميلي��ارد دالر س��رمايه خارجي جذب كند كه در مقايسه با 6/٣ ميليارد دالر جذب شده ما بسيار قابل توجه است.

بنابراي��ن چن��دان نبايد انتظار داش��ت تا رتبه خوبي در منطقه و جهان داشته باشيم.

تحريم تا حدود زي��ادي موجب كاهش جذب س��رمايه خارجي در ايران ش��د به ويژه در بخش ه��اي نف��ت و گاز ك��ه به ش��دت براي س��رمايه گذاران خارجي جذاب هس��تند. متاسفانه در سال هاي اخير ش��ركت ه��اي خارجي به دليل ترس و وحشتي كه از تحريم شدن داشتند، روند سرمايه

گذاري را متوقف كردند و از كشور خارج شدند.

این شرکت ها زماني که از ایران خارج شدند چقدر سرمایه از ایران خارج کردند؟

البته ميزان آن زياد نبود زيرا اين شركت ها در مراحل اوليه س��رمايه گذاري بودند. روند سرمايه گذاري به اين شكل است كه ابتدا مجوزهاي مورد

نياز صادر مي ش��ود آنگاه سرمايه گذاران شش تا هفت ماه فرصت دارند س��رمايه هاي خود را وارد كشور كنند. اين شركت ها تنها مجوز گرفته بودند و تحريم هم مصادف با ورود سرمايه آنها به كشور شد كه ديگر ادامه ندادند و كار را متوقف كردند.

ش�رکت هایي ک�ه در ایران بودن�د و کار مي

کردند چه شدند؟ يكي، دو ش��ركت در كشور حضور داشتند كه آنه��ا نيز كار خ��ود را متوقف كردن��د و رفتند. در صورتي كه فعاليت ش��ان را ادامه مي دادند ٣٠ تا

٤٠ ميليارد دالر سرمايه وارد كشور مي شد.

پ�س پروژه هاي نفتي تماما توس�ط ش�رکت هاي داخلي تامین مالي مي شوند؟

هن��وز دو ش��ركت در پروژه ه��اي نفتي فعال هستند كه يكي از آنها متعلق به كره جنوبي است. اما براي ادامه كار، پروژه ها كوچك شده اند تا حد

تحريم را رعايت كنند.

سقف تحریم در پروژه ها چقدر است؟ سرمايه گذاري بيش از 2٠ ميليون دالر در هر پروژه شامل تحريم مي شود. در پروژه هاي نفتي هم اين ارقام به درد نمي خورد. اما خوش��بختانه دو، س��ه پروژه پتروش��يمي ما به طور صد درصد توسط خارجي ها سرمايه گذاري شد كه االن هم

در اختيار آنهاست.

مگر این شرکت ها شامل تحریم نمي شوند؟ بله. اما ما از اصل ٤٤ استفاده و پروژه را واگذار كرديم. يك شركت ترک آن را خريد و سه ميليارد

دالر در آن سرمايه گذاري كرد.

االن چه شرکت هایي با ما کار مي کنند؟ بيشترين شركت ها متعلق به ترک ها هستند.

رقم سرمایه گذاري شان چقدر است؟

منبع: روزنامه شرق

ما خوبیم اما رقبا بسیار بهترندتحلیل ورود سرمایه هاي خارجي به ایران در گفت و گو با رییس کمیسیون سرمایه گذاري خارجي اتاق ایران

گزارش اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

13

حجم س��رمايه گذاري ترک ه��ا چندان قابل توجه نيس��ت. ش��ركت هاي آلماني و انگليس��ي بيش��ترين ميزان س��رمايه گذاري در كش��ور را

داشته اند.

این شرکت ها چگونه با ما کار مي کنند؟ برخي از آنها قبل از انقالب نيز در ايران بودند.

پس زمان ورود آنها مربوط به االن نیست؟ زمان ورود آنها بيش��تر به قبل از انقالب بازمي گردد. فرانس��وي ها دو، سه پروژه دارند كه حدود صد ميليون دالر اس��ت. دو تا س��ه شركت بزرگ هم س��ه، چهار سال پيش وارد كش��ور شدند كه از جمله آنها مي توان به نس��تله اشاره كرد. اينها بيش��تر در صنايع غذايي فعال هستند. در صنعت ساختمان نيز يكي، دو تا شركت وجود دارد كه با

ما شريك هستند.

در پروژه هاي نفتي و گازي چطور؟ نه، متاس��فانه در اين بخش ها س��رمايه گذار خارج��ي نداريم. فقط يك مورد كه آن هم متعلق به آفريقاي جنوبي اس��ت. اين ش��ركت بزرگ به

صورت 5٠ �5٠ با ايران شريك است.

بزرگ ترین پروژه اي که در س�ال هاي اخیر سرمایه گذاري شد کدام پروژه است؟

بزرگ ترين پروژه كه ظرف س��ه تا چهار سال اخير س��رمايه گذاري ش��ده مربوط ب��ه مخابرات اس��ت. شركت تركسل س��رمايه گذار خارجي بود كه به تدريج دو تا س��ه ميليارد دالر را وارد كشور كرد ب��ه طوري كه ه��م در هم��راه اول و هم در ايرانسل شريك اس��ت. ما بايد تالش كنيم پروژه هاي��ي از اين دس��ت را با جذب س��رمايه گذاري خارج��ي تامين مالي كنيم. ب��ه عقيده من، منابع حاص��ل از ف��روش نف��ت بايد صرف پ��روژه هاي زيربنايي شود زيرا اين منابع متعلق به همه مردم اس��ت و همه بايد از منافع آن بهره مند شوند. مي ماند پ��روژه هاي بخش خصوصي كه بايد از محل جذب س��رمايه هاي خارجي تامين اعتبار ش��ود تا بتوانيم به رش��د هش��ت درصدي كه در برنامه پنجم هم پيش بيني ش��ده، دست يابيم. با جذب سرمايه هاي خارجي، ارز كه به مثابه خون جديد اس��ت وارد كشور مي ش��ود. عالوه بر اين سرمايه گذار ماش��ين آالت مورد نياز خ��ود را كه مطابق ب��ا آخرين تكنولوژي روز دنياس��ت، وارد مي كند زيرا به دنبال كسب بيشترين سود است. بنابراين م��ا از اين طريق عالوه بر مناب��ع مالي مي توانيم از تكنول��وژي هاي روز دنيا نيز بهره مند ش��ويم. كش��وري كه به دنبال رش��د صنعتي است نياز به تكنولوژي دارد. از آن س��و، حتي سرمايه گذاران خارج��ي مي توانند بخش��ي از تولي��دات خود در ايران را راهي كشورهاي خود كنند و با اين روش به صادركننده ما تبديل ش��وند زيرا آنان به شبكه توزي��ع و بازار كش��ور خود آگاهن��د و موفق تر از صادركنندگان ايراني مي توانند عمل كنند. حتي


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

14

برخي از اين سرمايه گذاران چندين شركت مشابه در س��اير نقاط جهان دارند. آنها ارتباطات ويژه و بازاري��اب ويژه خود را دارن��د. اينها همه از مزاياي جذب س��رمايه خارجي اس��ت. ما براي ايجاد 2/5 ميليون ش��غل در سال چاره اي جز افزايش ميزان جذب س��رمايه خارجي نداريم. طبق س��ند چشم انداز صادرات نفتي ما در سال ١٤٠٤ بايد به ١75 ميليارد دالر برسد. كشور تركيه بدون داشتن نفت و گاز ه��م اكنون به ١٤٠ ميلي��ارد دالر صادرات دست يافته اس��ت. عاقالنه نيست كه صد ميليارد دالر منابع صادرات نفتي را صرف سرمايه گذاري داخلي كنيم. جذب سرمايه خارجي در جهان يك اصل پذيرفته شده اس��ت. اقتصاد آمريكا در سال ١٩2٩ ميالدي نزديك به ورشكستگي بود و فقط س��رمايه گذاري خارجي نجات��ش داد. آلمان هم پس از جنگ جهاني دوم از همين طريق توانست ظرف ١٠ سال اقتصاد خود را از بحران خارج كند. در آن س��ال ها تورم آلمان چنان افسارگس��يخته باالمي رفت كه ظرف چند دقيقه قيمت ها تغيير مي كرد. زماني كه مردم آلمان قهوه س��فارش مي دادن��د مثالقيمت آن هزار مارک ب��ود اما پس از نوش��يدن قيمت آن به پنج هزار مارک مي رسيد چراك��ه قيمت ها لحظه به لحظ��ه در حال تغيير بود. طوري شده بود كه مردم آلمان با چمداني پر از پول براي خريد مي رفتند. اين كش��ور با جذب س��رمايه خارجي توانست خود را به سومين كشور

صنعتي دنيا تبديل كند.

اما آمارها نش��ان مي دهد ايران پس از جنگ هشت ساله خود چندان از اين ابزار براي شكوفايي اقتصاد اس��تفاده نكرد. تنها منابع خارجي كه وارد ايران ش��د از س��وي بانك جهان��ي، صندوق بين

المللي يا استقراض از ساير كشورها بود؟

تا ١٠ س��ال پس از انقالب هيچ گونه س��رمايه گذاري خارجي در ايران انجام نش��د زيرا بسياري مي گفتند، ما خودمان هستيم و نيازي به خارجيان نداريم. در س��ال هاي ١٣68 تا ١٣6٩ نيز مجلس كشش اين قضيه را نداشت و سياست گذاران هم اعتقادي به جذب س��رمايه خارجي نداش��تند. به همي��ن دلي��ل از پيش از انقالب تا س��ال ها پس از آن، س��قف مشاركت س��رمايه گذاران خارجي در پ��روژه ها ٤٩ درصد مان��د و تغييري نكرد. اما حاالاي��ن تفكر ك��ه بايد از س��رمايه هاي خارجي براي رونق اقتصادي اس��تفاده كرد، تقويت ش��ده و ب��ه همين دليل مجلس امكان س��رمايه گذاري خارج��ي ها در پ��روژه ها را به مي��زان صددرصد فراهم كرد. كش��ور چين آخرين نمونه اي اس��ت كه با تدوين برنامه اي، روند جذب س��رمايه هاي خارجي را تس��هيل كرد به ط��وري كه ظرف دو، سه سال توانست 6٠٠ ميليارد دالر سرمايه جذب كند. حتي چيني هايي كه بيش از 5٠ س��ال بود، كشورش��ان را ترک كرده بودند بازگشتند و منابع خود را در كش��ور خود س��رمايه گ��ذاري كردند.

حاالاين كش��ور ب��ه دومين اقتصاد ب��زرگ جهان تبديل ش��ده و در اقتصاد ما هم حرف اول و آخر را م��ي زند. ما نيز بايد عقالي��ي فكر كنيم. اگر به جاي اصالح قانون سرمايه گذاري در سال 86، در سال هاي بعد از جنگ اين كار را انجام مي داديم، االن وضعيت اقتصادي بهتري داشتيم زيرا اصالح اين قانون با تحريم همزمان ش��د. ش��ركت هايي كه تمايل به سرمايه گذاري با ايران داشتند مورد تحري��م قرار گرفتند. آمري��كا از صادرات محصول اين شركت ها به كشورش جلوگيري مي كند. يك اصلي در اقتصاد وجود دارد كه مي گويد؛ سرمايه بسيار ترسو است؛ به جايي مي رود كه امن باشد. س��رمايه گذاران ترجيح مي دهند پيرو اين اصل، س��رمايه خود را به ايران نياورند. براي نمونه آنها به تركيه مي روند. نتيجه آن مي ش��ود كه جذب سرمايه خارجي در اين كشور به 27 ميليارد دالر

مي رسد كه پنج برابر GDP آن است.

بح�ران مال�ي جهاني نی�ز بر روند س�رمایه گذاري تاثیر گذاشت؟

دو، سه سالي مي شود كه بحران مالي جهاني همه كش��ورها را در بر گرفته است، در اين شرايط كش��ورها سعي مي كنند، به مش��كالت اقتصادي داخل��ي خ��ود بپردازند ت��ا اينكه هوس س��رمايه گذاري در ساير كشورها را در سر بپرورانند. از اين رو ايران نيز مانند س��اير كش��ورها كاهش سرمايه

گذاري خارجي را تجربه كرد.

شاخص هاي مرتبط با جذب سرمایه خارجي در چه وضعیتي قرار دارند؟

در س��ال 2٠١٠ رتبه ما در بسياري از شاخص ه��ا از جمله بهبود فضاي كس��ب و كار، س��رمايه گ��ذاري و... بهبود يافته بود. اما در س��ال 2٠١١

همه آنها دچار سقوط شدند.

این سقوط به چه دلیل اتفاق افتاد؟ در س��ال 2٠١١ فش��ارهاي سياس��ي بر ايران بيشتر شد و سريعا تاثير خود را بر اقتصاد گذاشت.

رتبه کسب و کار ایران چقدر شده؟

در سال 2٠١٠ رتبه ما به ١2٩ بهبود يافته بود اما آمار 2٠١١ هنوز منتش��ر نشده است تا بتوانيم

در اين باره قضاوت كنيم. در ه��ر ص��ورت وضعي��ت اقتصادي اي��ران تا حدودي مشخص مي كند كه در وضعيت مطلوب قرار داريم يا خير. شما تحليل خود را در اين باره

بگوييد.

به نظر من اين رتبه در س��ال 2٠١١ س��قوط ك��رده زيرا مي بينم اين روند، روندي نيس��ت كه

بهبود يافته باشد.

برآوردي شده از اینکه، جذب سرمایه چقدر اشتغال ایجاد کرده؟

نه، تاكنون چنين ارزيابي نش��ده است، اما مي توان اشتغالزايي آن را برآورد كرد. اگر براي ايجاد يك شغل نياز به 2٠هزار دالر سرمايه باشد، جذب سرمايه ٣/6 ميليارد دالري چيزي حدود ١8٠هزار شغل ايجاد مي كند كه چندان قابل توجه نيست.

زماني که ش�رکت هاي خارجي از پروژه هاي نفتي خارج ش�دند، گفته شد، تعداد افرادي که آنجا کار مي کردن�د کاهش یافت. آماري از تعداد کس�اني که آنجا مش�غول به کارند،

دارید؟ آم��اري ندارم اما در عس��لويه پروژه ها متوقف نشده كه تعداد كارگران كاهش يافته باشد. تمامي پروژه ها با مش��اركت بخش داخلي كه اغلب آنها دولتي هس��تند، كليد خوردن��د و ادامه كار دادند. فق��ط ش��ريك خارجي س��هم خود را ني��اورد كه بخش��ي از آن از طريق انتش��ار اوراق مشاركت در

حال تامين است.

میزان جذب س�رمایه خارج�ي در هر یك از بخش ها چقدر است؟

من آمار تفكيكي ندارم اما قس��مت اعظم 6/٣ ميليارد دالر س��رمايه جذب شده مربوط به پروژه

هاي نفتي است.

برآوردي از سرمایه جذب شده در سال 2011 دارید؟

براساس آخرين آمار، س��رمايه جذب شده در سال 2٠١١ به ٣/8 ميليارد دالر رسيده كه نسبت

به سال 2٠١٠ حدود پنج درصد رشد دارد.

آیا براي افزایش میزان جذب سرمایه خارجي اقداماتي خاصي انجام شده؟

ما س��عي كرده ايم، پروژه ها را كوچك تعريف كنيم تا شامل تحريم نشوند.

در چه بخشي؟

مس��كن يكي از آنهاست، پروژه ساخت مسكن ارزان قيمت در پرند به همين دليل شكل گرفت. چهار، پنج شركت خارجي وارد اين پروژه شدند و

در آن سرمايه گذاري كردند.

آیا براي آنها صرف مي کند با این قیمت خانه بسازند؟

بل��ه، اين پ��روژه آغاز ب��ه كار كرده اس��ت. به ه��ر حال رك��ود در تركيه ه��م رخ داده به همين دليل اغلب اين ش��ركت ها با تمام ماشين آالت و تجهيزات خود براي سرمايه گذاري به ايران آمده

اند.

وجوه سرمایه گذاران چگونه وارد کشور مي شود؟ البته با توجه به تحریم شبکه بانکي و

دشواري نقل و انتقال پول؟ يكي از مشكالت موجود همين است اما سرمايه

گزارش اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

15

ها همه از طريق ش��بكه بانكي به ايران منتقل مي شوند زيرا بايد سرمايه وارد بانك مركزي و سپس

ثبت شود.

ح�اال اگر بان�ك مرک�زي تحریم ش�ود، چه خواهد شد؟

كار س��خت تر از اينكه هس��ت، خواهد شد اما مطمئنا مي توان راه حل هايي براي آن يافت.

کش�ورهاي چی�ن و روس�یه که هم�واره در عرص�ه بین المللي حامي ای�ران بوده اند آیا حضور پر رنگي در س�رمایه گذاري در ایران

دارند؟

در سرمايه گذاري به هيچ وجه، اما اخيرا كشور چين وارد شده و يكي، دو پروژه را در دست گرفته است.

این پروژه ها مربوط به کدام بخش مي شوند؟ ه��ر دوي اين پروژه ها معدني هس��تند. البته اي��ن را اضافه كنم چون قانون، اخذ مجوز را براي سرمايه گذاران خارج اجبار نكرده به همين دليل م��ا از برخي س��رمايه گذاري ها مطلع نيس��تيم. س��رمايه گذاران خارجي به آساني مي آيند و مي روند و با ش��ركاي ايراني خود در پروژه ها س��هيم مي ش��وند بي آنكه كس��ي بداند. البته اين راهكار

خوبي براي مقابله با تحريم است.

به نظر ش�ما چرا روس ها با رابطه خوبي که با ما دارند وارد س�رمایه گ�ذاري در ایران نمي

شوند؟ من نمي دانم چرا، اما اصوالمن نديدم كه روس ها در كش��ورهاي ديگر هم سرمايه گذاري كنند. اگر هم به كش��وري رفته باشند بيشتر براي ارايه كمك هاي فني بوده است. در ايران نيز اين اتفاق افت��اده آنها در راه اندازي ني��روگاه اتمي به ايران

كمك كردند اما در آن مشاركت نكردند.

مش�کل اصلي م�ا در ج�ذب س�رمایه گذار خارجي چیست؟ بسیاري از تورم، رتبه باالي ش�اخص هایي چون ریسك و کسب و کار در ایران مي گویند. ش�ما چ�ه عاملي را در این

زمینه موثر مي دانید؟ بيش از هر چيزي، تغييرات و تحوالت ناگهاني اس��ت كه بر روند جذب س��رمايه تاثيرگذار است. مثالناگه��ان تصميم گرفته ش��د هدفمندي يارانه ها اجرا ش��ود. اگر اين قان��ون در يك دوره زماني بلندمدت اجرا مي ش��د تغيير قيم��ت ها چندان ملموس نمي ش��د. گازوييلي كه هر ليتر آن قبل از هدفمن��دي يارانه ها ١5تومان بود با اجراي فاز اول، ناگهان به ١5٠تومان جهش پيدا كرد. س��اير س��وخت ها نيز به همين ش��كل. از آن سو، دولت مان��ع افزايش قيمت ها ش��د در حالي كه در همه جاي دنيا زماني كه قيمت س��وخت افزايش يابد،

قيمت كاالنيز متناس��ب با آن افزايش مي يابد اما به دليل اينكه مي خواستند تورم را كنترل كنند، مانع افزايش قيمت ها ش��دند. نوسان هاي ارز در ماه هاي گذشته نيز ش��ديد بود. براي خارجي ها اين مس��ايل جزو چالش هاي اساسي به شمار مي رود؛ چالش هايي كه نش��انگر عدم ثبات اقتصادي در ايران است. ثبات اقتصادي در پنج، شش سال گذشته خوب بود. تورم نزديك به تك رقمي شده بود و دس��تمزدها نيز مطابق ب��ا تورم افزايش مي ياف��ت. با اين حال تك رقمي ك��ردن تورم كه در برنام��ه چهارم مطرح بود به داليلي حاصل نش��د. اگ��ر دولت مي خواه��د تورم را ت��ك رقمي كند، تصميم ايده آلي اس��ت اما اين هدف با بخش��نامه عملي نمي ش��ود. راهكار آن رونق توليد است. در صورتي ك��ه توليد افزايش يابد آمار اش��تغال نيز باالمي رود. در نتيجه ت��ورم كاهش مي يابد. اين فرمولي است كه در تمام دنيا اجرا مي شود اما در ايران براي كاهش تورم تنها بر كاهش سود بانكي تاكيد ش��د. در آن زمان گفته شد، اگر سود بانكي پايين بيايد قيمت تمام شده كاالها نيز كاهش مي يابد. در حالي كه پول ها به بازارهاي ديگر سرازير ش��د. به نظر مي رس��د در حال حاضر تورم باالتر از ارقام اعالمي باش��د. زيرا ما در چند ماه گذشته نوس��ان هاي ش��ديدي را در بخش ارز پشت سر گذاش��تيم كه قس��مت اعظم تورم ناشي از آن در

ماه هاي آتي خود را نمايان خواهد كرد.

در نوسان هاي اخیر ارزي آیا سرمایه گذاران ترجی�ح ندادند وجوه خ�ود را از ایران خارج

کنند؟ نه اما با مورد جالبي برخوردم. يكي از سرمايه گذاران ١٠ س��ال ب��ود كه پول خ��ود را در ايران گذاش��ته بود و نمي برد. اما با اولين جرقه افزايش قيمت دالر، هوس كرد پول هاي خود را از كش��ور خارج كند، پرس��يدم چرا؟ گفت: »با اين نوس��ان ها اگر دالر به دو تا س��ه هزار تومان برس��د ش��ما اصالنمي توانيد پول مرا بدهيد، چه رس��د به سود

آن.«

افزای�ش قیم�ت دالر چ�ه تاثی�ري در روند سرمایه گذاري دارد؟

هيچ تاثي��ري ندارد. زيرا آنه��ا ارز مي آورند و زم��ان خروج باز هم ارز خ��ود را مي برند. افزايش قيم��ت دالر ب��راي صادركنندگان خ��وب و براي

واردكنندگان اتفاق بدي است. اخيرا خبرهايي منتش��ر ش��د مبن��ي بر اينكه ع��راق به رتبه دوم در توليد نفت رس��يده اس��ت. اين نش��ان مي دهد عراق ميزان جذب سرمايه در

بخش نفت را تقويت كرده است. عراق جزو كشورهايي است كه در اين بخش به شدت رشد كرده و پيش بيني مي شود اين كشور در سال 2٠١2 باالترين سرمايه خارجي در بخش نف��ت را جذب كن��د. تمامي ش��ركت هاي بزرگ

نفتي مانند شل، اني، توتال و... هم اكنون در عراق هس��تند. برآوردها نش��ان مي دهد اين كشور در سال 2٠١2 بتواند صد ميليارد دالر سرمايه جذب كند. عراق مي خواهد توليد نفت خود را تا س��ال 2٠١٤ به هفت ميليون بشكه در روز افزايش دهد. در حال حاضر اين كش��ور 2/7 ميليون بشكه نفت

در روز توليد مي كند.

يعن��ي كار ما تا يكي، دو س��ال آينده س��خت خواهد شد.

در ح��ال حاض��ر ص��ادرات نفت اين كش��ور باالنيست اما با شيب تندي رو به صعود است. اگر هرچه زودتر جذب س��رمايه خود را در بخش نفت

افزايش ندهيم، دچار مشكل مي شويم.

خبرها نش�ان م�ي دهد که ه�ر از گاهي، در گوش�ه و کنار این کش�ور بمب�ي منفجر مي ش�ود. این کش�ور مگر ناامن نیس�ت که این

همه سرمایه گذار وارد آن شده است؟

من كه به اين كشور نرفته ام. اما يكي كه تازه از بص��ره آمده بود مي گفت م��ردم عراق كارهاي روزمره خود را انجام مي دهند و هرچند وقت يك بار بمبي منفجر مي ش��ود و چند نفر كش��ته مي ش��وند. با اين حال همه مشغول كار خود هستند. حاالهم كه مي بينيد ش��ركت ه��اي بزرگ نفتي به ع��راق رفته ان��د. حضور اين ش��ركت ها خود موجب امنيت مي ش��ود. پرس��ش من اين است، اگر كش��ورهايي مانند انگليس، آلمان و... ٣٠٠ تا ٤٠٠ ميليارد دالر در كش��ور ما س��رمايه گذاري كرده بودند آيا مي گذاش��تند ايران وارد جنگ با رژيم صدام شود؟ به نظر من چون منافع شان در خطر نبود چراغ س��بز را به صدام نش��ان دادند و حتي او را از نظر س��الح جنگي تامين كردند. پس سرمايه گذاري خارجي يك نوع بيمه سياسي هم محس��وب مي ش��ود. اين مقوله را كس��ي به زبان نمي آورد ولي واقعيت دارد. چرا روسيه، اين همه مدافع س��وريه اس��ت؟ چون منافعش آنجاس��ت. پس زماني كه كش��وري در كشور ديگري سرمايه گذاري مي كند، مدافع آن كشور در سازمان ملل

هم مي شود.

آی�ا در این چند س�ال، از وام ه�اي خارجي استفاده کرده ایم؟

بله، اما رقم آن چندان زياد نيست.

بانك جهاني یا بانك توسعه اسالمي؟ در دو، سه س��ال گذشته بانك جهاني به چند پ��روژه دولتي وام داد اما همان طور كه گفتم رقم آن زياد نبود. بانك توسعه اسالمي هم حدود ٤٠٠ ت��ا 5٠٠ ميليون دالر به ما وام داد كه رقم آن هم

قابل توجه نيست.


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

16

محم��د نهاوندي��ان ريي��س ات��اق بازرگان��ی، صنايع، معادن و كش��اورزی در نشس��ت با جمعی از فع��االن اقتصادی با بي��ان اينكه بايد كمك كنيم س��رمايه گذاری در كشور ش��كل بگيرد، اظهار كرد: اگر برخی مش��كالت موجود در فضای كسب و كار كشور رفع ش��ود، مطمئنا شاهد خروج سرمايه ها از كش��ور نخواهيم بود و سرمايه گذاران ايرانی به جای

كشورهای ديگر در ايران سرمايه گذاری می كنند.

نهاونديان تصويب قانون بهبود مس��تمر محيط كسب و كار را حركتی مناسب عنوان كرد و گفت: در اين قانون چند گام اساسی برای رقابتی تر ش��دن اقتصاد ايران برداش��ته ش��ده كه از آن جمله می توان به پاسخگو شدن دستگاه های اجرايی به تشكل های اقتصادی

اشاره كرد.

وی ب��ا بي��ان اينك��ه برای ايجاد شغل در كش��ور بايد از همه امكان��ات و ت��وان توليد ملی اس��تفاده كني��م، گفت: اش��تغال با حرف و شعار ايجاد نمی شود. غيرممكن هم هست با اتكا به پول نفت بتوان برای

تمام جمعيت كشور شغل ايجاد كرد. ايجاد فرصت ش��غلی مورد ني��از تنها با تكيه بر هم��ه توان توليد ملی امكان پذير است و به اين منظور بايد ساختارها و محي��ط كس��ب و كار مناس��بی ش��كل بگيرد تا

سرمايه گذاران تشويق به سرمايه گذاری شوند.

نهاونديان افزود: ايجاد هر فرصت ش��غلی به طور ميانگين 2٠ ميليون تومان سرمايه گذاری می خواهد، يعن��ی برای ايجاد يك ميليون ش��غل بايد 2٠ هزار

ميليارد تومان سرمايه گذاری شود.

وی همچنين با اشاره به گزارش اخير منتشر شده در خصوص وضعيت رقابت پذيری در كشورها، گفت:

در اين گ��زارش مولفه ه��ای ١2 گانه برای محاسبه و مقايسه رقابت پذيری جهانی مورد استفاده قرار گرفته كه بر اساس آن ايران در شاخص هايی نظير اندازه بازار و سرمايه گذاری در آموزش و بهداش��ت عمومی رتبه خوبی دارد، اما در ديگر ش��اخص ها نظير آمادگی تكنولوژيك، كارآيی بازار كار و بازارهای

مالی رتبه مناسبی ندارد.

ب��ه موضوع او تجارت خارجی نيز اشاره كرد و با بيان بتوانيم بايد اينكه با ت��وان رقابتی در صادراتی بازارهای مشابه كاالهای با خارج��ی رقابت��ی كنيم، گفت: يكی از مسائلی كه طی اي��ن س��الها برای و صادركنن��دگان ما توليدكنندگان مشكل ايجاد كرده بود ثب��ات نرخ ارز ب��ود. دراين هفت، هشت س��ال اخير با ثبات نرخ ارز هم ب��ازار داخلی و هم بازارهای خارجی ما به نفع توليدكننده خارجی سوق پيدا ميكرد، زيرا ما در داخل تورم دو رقمی داش��تيم و در ديگر كشورها تورم دو تا سه درصد بود و اين فاصله اگر در نرخ ارز اعمال نمی شد عمال به توليد كننده خارجی يارانه می داديم و در مقابل توان

رقابتی توليدكننده ما از بين می رفت.

رييس اتاق ايران افزود: خوشبختانه اي��ن منطق مورد قبول ق��رار گرفت و در مجلس تصويب ش��د كه ن��رخ ارز

باي��د با توجه به تفاضل نرخ تورم داخلی و خارج��ی و با مالحظ��ه رقابت پذيری كاالهای صادراتی تعديل شود و اگر اين سياست به موقع اعمال می شد مطمئنا شاهد اين جهش در نرخ ارز نبوديم. اگر نرخ ارز به طور درس��ت مديريت شود نه به تعرفه ه��ای باال برای حمايت از توليد داخلی نياز است و نه به جوايز صادراتی

برای حمايت از صادرات نياز داريم.

نهاوندي��ان گفت: بايد مش��كالت و مسائل در جای خودش حل شود تا نياز به مرهم های موضعی نباشد. راه پيشرفت اقتصاد كش��ور اين اس��ت كه شجاعانه خودمان را در مقايسه با ديگر اقتصادها ببينيم و توانمنديها و چالشهای خودمان را طبيبانه شناسايی كنيم و با عزم جدی ايران را به آن جايگاه بايس��ته اقتصادی

برسانيم.

نهاونديان به محدوديت های جهانی ني��ز اش��اره ای داش��ت و گفت: ت��وان و شايستگی فعاالن اقتصادی ايران در يك دسترس��ی عادالنه به بازارهای جهانی و فناوريهای جهان��ی بهتر می تواند تجلی پيدا كند، اما اگر اين ش��رايط فش��ار باز هم ادامه يابد مردان و زنان عرصه اقتصاد ايران عزم دارند كارآمدی اقتصاد كشور

را باال ببرند.

وی ب��ا بيان اينكه بايد تالش ش��ود اين محدوديت های ناجوانمردانه برداشته شود، گفت: توفيق ما در مذاكرات جهانی زمان��ی حاصل می ش��ود ك��ه از اقتصاد كش��ورمان پيام ضعفی منعكس نشود. بخش زيادی از مشكالت امروز اقتصاد ما درونی است و می توانيم با اصالح قوانين و مق��ررات خيلی از تنگناهای موجود را

برداريم.

شاخص های تکنولوژیک، کارآیی بازار کار و بازارهای مالی برای ایران مناسب نیست

مصاحبه اقتصادی


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

17


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

18

عل��م و هنر تج��ارت در بازاره��ای مالی در بين ايرانيان بسيار جوان است. يكی از علل اصلی آن در س��ه دهه اخير تحريمات عليه ما بوده كه بخصوص در زمينه مالی با ش��دت هر چه بيشتر اعمال شده اس��ت و اين باعث ايجاد يك خأل اطالعاتی شد كه مورد استفاده های سوء نيز قرار گرفت. اغلب در بين هموطنان عزيز كلمه بورس با كلمه س��هام به يك معنی اس��ت در حالی كه سهام شركتها تنها يكی از اقالمی اس��ت كه در بورس های جهان قابل معامله می باشند. به درخواست شورای محترم، اينجانب بر آن ش��دم تا با ارايه يك سلسله مقاالت، تجربيات و دانس��ته های خود را در اختيار خوانندگان عزيز اين ماهنامه قرار دهم كه اميدوارم مورد توجه و استفاده

هموطنان عزيزم قرار گيرد.

چرا تج�ارت مالی هر روز جذابتر می ش�ود و طرفداران بیشتری پیدا می کند؟

در اين مقاله به طور مختصر و مفيد به مقايس��ه بين معامله كاالها به صورت فيزيكی و معامله كاالها

در بازار مالی می پردازيم.

چه تفاوت های اساسی بين اين دو نوع معامالت وجود دارند؟ دو هر دو حالت شما يك كاال )يا مقدار مش��خصی از يك ارز خارجی يا ...( را خريد و فروش می كنيد با اين تفاوت كه در تجارت سنتی فورا آنرا به طور فيزيكی تحويل گرفته و يا تحويل می دهيد ولی در تجارت آن كاال در بازار مالی آنرا به فرم يك قرارداد قابل انتقال به غير كه ضمانت تحويل آن كاال را ايجاد می كند )همانند يك سفته( اين كار را می كنيد. تجارت مالی برتری های مس��لمی بر تجارت

سنتی دارد از جمله:

کمتر بودن سرمایه مورد نیاز برای کار:در تجارت سنتی معموال كل مبلغ ارزش قرارداد بايد توس��ط خريدار فورا )يا در طی يك مدت زمان محدود( به فروش��نده پرداخت شود در صورتی كه به هنگام معامله هم��ان كاال در يك بازار مالی تنها با س��پردن يك وديعه )از طريق كارگ��زار نزد بازار( جهت تضمين الزام طرفي��ن به انجام تعهدات خود اي��ن معامله انجام پذير اس��ت. چنين وديعه ای گاه حت��ی تا يك درصد )يا كمت��ر( از ارزش قرارداد می

رسد. به سادگی قابل مالحظه است كه سرمايه مورد ني��از برای تجارت مالی از تجارت س��نتی به مراتب

كمتر می باشد.

کنترل بسیار قویتر بر احتمال و میزان ریسك و ضرر

ابتدا بايد توجه كامل داش��ته باشيم كه تجارت مالی نيز مثل هر كار ديگر شما را در مقابل ريسك و امكان ضرر قرار می دهد. آنچه در اين ارتباط بسيار جالب توجه اس��ت اين مطلب اس��ت كه در تجارت مالی شما می توانيد نوع و ميزان ريسكی را حاضر به قبول آن هستيد محاسبه و تعيين كنيد. اين امر به واسطه مكانيزم های مدرن و قوانين محكم بازار های مالی تضمين شده است كه ما در صورت تمايل شما به تجارت مالی با كمال ميل همراه و راهنمای شما در اين ارتباط خواهيم بود. اين در حالی است كه در تجارت سنتی شما امكان مواجه شدن با انواع ريسك ها و ضرر های احتملی هس��تيد كه قابل محاسبه و حتی پيش بينی نمی باشند. هرگز هيچكس نديده و نشنيده است كه يك قراردادفيوچرز )مورد معامله در

مقاله مدیریتی

علم و هنر تجارت در بازارهای مالی

نویسنده: مهدی دریس زاده

مهدي دريس زاده مديريت شركت پرسپوليس كپيتال-دبي در منطقه آزاد Dubai Multi Commodities Centre با مجوز كارگزاري از بازار ماليSecurities & Commodities Authority و تحت نظارت سازمان فدرال نظارت بر بورس ها و كارگزاران كشور امارات Dubai Gold & Commodities Exchange


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

19

بازار مالی( يا يك پوزيش��ن باز )قراردادی كه خريده و هنوز نفروخته ايد يا برعكس( در يك بازار بشكند، فاس��د ش��ود، دزديده يا مفقود ش��ده، در اثر عوامل طبيعی و آتش س��وزی نابود ش��ده و ي��ا مثال از مد افتاده باش��د! اينها همه ريسك ها و امكانات متضرر ش��دن در تجارت سنتی هستند كه در تجارت مالی

وجود ندارند.نقد شوندگی بس�یار باالتر و سریعتر سرمایه درگیر در تجارت مالی نسبت یه تجارت سنتی

در تجارت سنتی از زمانی كه خريدار كاالی مورد نظر را خريداری می كند تا زمانی كه اين كاال حمل و نگهداری ش��ده و س��رانجام به فروش رفته و پول شما را به شما )حال با سود يا زيان( بر گرداند روزها، هفته ها و گاهی ماهها زمان مورد نياز اس��ت كه در طول اين مدت اين پول در معرض انواع ريس��ك ها و مخاطرات قرار دارد. همچنين شما محكوم هستيد ك��ه در صورت پي��ش آمدن موقعيت های بس��يار سودآور در طی اين مدت تنها يك مشاهده گر باقی مانده و آنها را از دس��ت بدهيد زيرا نقدينگيتان در اختيارتان نمی باش��د. در تجارت مالی شما قادريد قسمتی يا تمام سرمايه گزاری خود را با فشار دادن يك دكمه و يا با يك تلفن در چند ثانيه به پول نقد

تبديل نمائيد.

فرصت های گرفتن س�ود در بازار مالی معادل دو برابر تجارت سنتی

در تجارت س��نتی )همچنين در خريد و فروش س��هام( معموال شما مقيد هستيد ابتدا كاالی مورد نظ��ر را خري��ده و تنها پ��س از آن م��ی توانيد آنرا

بفروش��يد. اين طبيعتا بدان معناست كه در فاصله خري��د و فروش قيمت آن حتما بايد افزايش يابد تا شما س��ود كنيد. )البته پس از كسر هزينه ها كه از هزينه های تجارت مالی بس��يار باالترند( پس شما فقط در حالت قيمتهای صعودی در بازار می توانيد س��ود كنيد و در حالتی كه قيمتها سير نزولی پيش بگيرن��د ضرر خواهيد كرد و يا اجبارا بايد دس��ت از تجارت بكش��يد تا قيمتها مجددا صعودی شوند. در تج��ارت مالی به دليل مكانيزم ها و قوانين تس��ويه

حساب كه عمال به خريدار يا فروشنده اين امكان را می دهد تا با پرداخت هزينه نا چيزی مهلت قرارداد را تمديد نمايد، ش��ما اين امكان را داريد كه كاالی مورد نظر را ابتدا فروخته و س��پس با خريد قرارداد تحويل با همان كميت به تعهد خود در بازار خاتمه دهيد. طبيعتا شما چنين تصميمی را در حالت نزول قيمته��ا خواهيد گرفت تا با فروش به قيمت باالتر و خريد به قيمت پائين تر از اين معامله متنفع شويد. پ��س در تجارت مالی فرصت های گرفتن س��ود در

معامالت عمال دو برابر بازار سنتی می باشد.

باالتر بودن کنترل کمیت و کیفیت کاالی مورد معامله در بازار مالی

در تجارت سنتی اين مطلب حائز كمال اهميت است و نياز به احتياط و توجه بسيار دارد. به همين دليل اس��ت كه كه يك وارد كننده كاال هزينه های گزاف س��فر به كشوری ديگر را متحمل ش��ده و يا مبالغ بزرگی به ش��ركت های بازرسی می پردازد تا هنگام بارگي��ری كاالی خ��ود از صحت كمي��ت و كيفيت كاالئی كه فروشنده ارسال می كند مطمئن شود كه

با وجود اين گاه تضمين كافی محس��وب نمی شود. در بازار مالی آنچه می خريد و يا می فروشيد دارای كميت و كيفيت اس��تانداردی است كه توسط بازار تضمين شده و آماده تحويل نگهداری می شود تا در

صورت تمايل تحويل گردد.

پائین تر بودن امکان غش در معامالت نس�بت به بازار سنتی

در بازار س��نتی خريدار و فروشنده می توانند به دالئل مختلف )به عنوان مثال تغيير شديد قيمت( در شرائط توافقی قرارداد خود به طور يكطرفه تغيير نظ��ر دهند كه می تواند منجر ب��ه ضرر بدون علت طرف مقابل گردد. )در اصطالح عاميانه بازار سنتی به دبه ك��ردن معروف می باش��د!( در تجارت مالی چنين امری امكان پذير نيست زيرا هر دو طرف قبل از صدور دس��تور خريد يا ف��روش خود قطعی بودن معامل��ه را با وديعه از طريق كارگ��زار خود نزد بازار تضمين نموده اند و در صورت خروج از قرارداد سود طرف مقابل ازمحل وديعه ايشان پرداخت می شود. نا گفته نماند كه بايد از اش��خاص و ش��ركتهائی كه معموال با س��وء اس��تفاده از علم رايانه و اينترنت به شبيه س��ازی بازار مالی اشتغال دارند اجتناب نمود كه اين امر با بررس��ی دقيق مجوز ها و مراجع صادر

كننده اين مجوز ها قابل تشخيص است.

تف�اوت فاحش در هزینه ه�ای تجارت مالی با تجارت سنتی

برای شروع يك كار تجاری به شكل سنتی معموال مبالغ قابل توجهی نقدينگی بايد صرف شود تا اين كار به سود دهی برس��د. از سوی ديگر هزينه های غير قابل اجتنابی وجود دارند )اجاره، حقوق، هزينه های ش��هرداری و ساير ارگانهی دولتی ...( كه حتی در صورتی كه معامله ای انجام ندهيد بايد پرداخت شوند. برای شروع كار تجارت مالی هيچگونه هزينه ای برای شروع كار خود الزم نداريد )احتماال به جز هزينه آموزش( و در حالتی كه معامله ای انجام نمی دهيد نيز متحمل هيچگونه هزينه ای نمی ش��ويد. تنها هزينه تجارت مالی حق كارگزاری ناچيزی است كه فقط در صورت انجام معامله پرداخت می كنيد.

تج��ارت مالی برتری های متعدد ديگری بر بازار سنتی دارد از جمله اينكه می توانيد از منزلتان يا هر جای ديگر در جهان كه دسترسی به اينترنت يا يك خط تلفن داشته باشيد انجام دهيد، امكانات بی شمار تجاری پنج و نيم روز در هفته به طور بيست و چهار ساعته برايتان موجود است و می توانيد هر وقت كه ميل داريد كار كنيد، می توانيد آنرا به عنوان ش��غل دومتان انتخاب كنيد و يا اينكه با سپردن سرمايه به يك كارگزار دارای تجربه و مجوز مديريت س��رمايه

بدون كار روی آن از سود آن لذت ببريد.

اميدوارم اين مقاله كوت��اه به عنوان يك مقدمه روش��نگر و اثبات اين حقيقت كه تج��ارت مالی بر تجارت س��نتی برتری های بی چ��ون و چرائی دارد


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

20

مورد توجه واقع شده باشد و بخشی از دليل اين مطلب كه چرا تج��ارت مالی روز به روز عالقمندان بيشتری را به خود جذب می كند

را تا حدودی توضيح داده باشد.

س��عی می كنم در هر مقاله چند مفهوم و كلم��ه كليدی مربوط به تج��ارت مالی را توضيح دهم تا در ص��ورت وجود ابهام، رفع

شود.

بورس یا بازار مالیش��ركتی اس��ت دارای نام و آدرس مشخص فيزيكی كه محلی قابل اعتماد برای معامله )تب��ادل چيزی ب��ا چيز ديگ��ر( مثل كاالها )كاماديتی ها(، ارزها و يا سهام بوده و توسط دولته��ا و س��ازمانهای مالی قدرتمن��د اداره و نظارت می ش��ود. بورس در س��ود و زيان معامالت انجام ش��ده س��همی ندارد و فقط برای به وجود آوردن و حفظ نظم اين مكان قابل اعتماد برای معامالت، از كارگزاران خود به ازای هر معامله انجام شده يك كميسيون و همچنين حق عضويت ساالنه اخذ ميكند. كارگ��زاران ب��ورس در واق��ع بازارياب��ان آن

محسوب می شوند.

کارگزار یا بروکرشركتی اس��ت كه با سهيم شدن در سرمايه گزاری انجام شده برای بوجود آمدن يك بازار مال��ی )خريد مجوز كارگزاری بازار، س��پردن وديع��ه ثابت به عنوان قس��متی از نقدينگی صندوق تضمين تسويه حس��اب شبانه بازار و ...( عض��و آن بازار ش��ده و در ازای خدمات دسترسی دادن معامله گران به بازار و استفاده آنان از اين سيس��تم قابل اعتماد برای معامله ب��ه ازای هر معامله از آنان يك حق كارگزاری )كميس��يون( دريافت ميكن��د. كارگزار تابع قوانين ب��ازار و تحت نظارت اس��ت و يكی از وظائف آن حس��ابداری مش��تريان بوده و در مقابل اتاق پاياپای ب��ورس هر لحظه جوابگو می باشد. كارگزار در س��ود و زيان مشتريان سهيم نيست و چون تنها منبع درآمد بروكر كميسيونی است كه به ازای هر معامله انجام ش��ده )درصد بسيار كوچكی از ارزش معامله انجام ش��ده( از معامله گران دريافت ميكند. طبيعتا ضرر مش��تری برای آن به هيچوجه دلخواه نبوده و تمام س��عی وتالش خود را به كار می برد تا مشتری در معامالت بيشتر سود كند. تنها راه رش��د تجاری يك كارگزار بازار مالی رضايت و سوددهی بيشتر مشتريان است كه می تواند منجر به افزايش ارزش معامالت آنها و نتيجتا افزايش كميسيون بروكرشود. اين مطلب كه بروكر بازار مالی س��ودش در سود كردن مشتريان بازار است يكی از مهمترين

دالئل محبوبيت تجارت مالی می باشد.

مقاله مدیریتی

هميشه فكر ميكردم نگه داشتن و ادامه دادن با مشتريانمان سخت باشد. فكر ميكردم چطور مي توانيم از تهران به دوستان مشتاق شهرستاني خدمت رساني كنيم. اما مالقاتي كه هفته قبل با يكي از مشتريان تبريزي داشتم،

خيلي از اين پرسشها را پاسخ داد.يك شركت ساخت و تامين تجهيزات در تبريز، نزديك يك و نيم سال است كه به ما اعتماد كرده اند. تا به حال تقريبا تمام كاركنانشان را تحت آزمون قرار داده اند، يكي از تيمهايشان را تجزيه و تحليل كرده ايم، در استخدام

يك مدير پروژه و يك نفر سرپرست كارگاه با ايشان همكاري داشته ايم. گهگاه مديرعامل اين شركت با من تلفني صحبت ميكنند و با هم همفكري ميكنيم. اين شركت كه اخيراً برنده جايزه ملي كنترل پروژه هم شده است، يكي از نمونه هاي واقعي شركتها و مديران پوياست. آنها كه واقعاً خوب به

عالي را درک كرده و ميخواهند.اين شركت براي برنامه هاي آتي اش، آناليز ريسك دارد، سناريوهاي مختلف را بررسي ميكند و براي هر كدام راهكار دارد. نه آنكه مدير عامل روي گوشه كاغذي با دست ذهنياتش را بنويسد، خير، گزارشهايي است كه كاماًل

تميز و مرتب تايپ شده و بدون حتي غلط امالئي است. واقعاً ديدني است.

با ایشان گپ میزدیم. گفتم چرا این کارها )از جمله کار ما ( را انجام میدهي؟

جمله خيلي جالبي گفت. گفت من بيخودي براي چيزي پول نميدهم! من از تمام اين اطالعات استفاده ميكنم. اين تحليلها )هم تحليلهاي ما، هم تحليلهاي ريسك و ...( تا به حال خيلي ما را جلو انداخته است. من به اينها باور

دارم.ايشان اكنون مسئله منابع انساني يك پروژه بزرگش را به ما واگذار كرده، از استخدام، تشكيل تيم، انگيزش، مديريت تنشها و ... و اين برايم واقعا جالب است كه توانسته ايم به يك شركتي كه ساختار پيمانكاري دارد، خدمت

بدهيم و خوشحال تر شدم كه اين همكاري رو به توسعه است. در مقابل اين دسته مديران، دسته ديگري از مديران داريم كه استداللهاي به ظاهر قوي و سنجيده اي دارند. اين دوستان با هزار دليل و استدالل ميخواهند اثبات كنند كه : يا اين روشها از بيخ و بن فقط ظاهر سازي است.

یا این روشها به درد ایران نمي خورد!

من شخصاً با كمال فروتني با اين دوستان نميتوانم موافق باشم، اما تحليلم اين است كه اينها از وضعي كه دارند راضي اند و نميخواهند آرامش خود را به هم بزنند. فقط ميتوانم توصيه كنم كه يادشان باشد كه اگر ساير سازمانها

مثل آنها فكر نكنند، روزي ميرسد كه ديگر وضع موجود چندان جالب نخواهد بود.

نظرات یک مشتری قدیمی

نویسنده: نادر قادسی، وفا کمالیان


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

21


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

22

ماده1- تعاریف: در اي��ن قانون اصطالحات زير بجاي عبارات مشروح تعريف شده بكار مي روند:

اتاقها: اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزی ايران و اتاق تعاون مركزي جمهوري اسالمي ايران

تش�کل اقتصادي: هريك از تش��كلهايي كه به منظور حفظ حقوق و منافع مشروع و قانونی اعضا و س��اماندهی فعاليت و بهبود وضعيت اقتصادی اعضاء اعم از حقيقی و حقوقی، به موجب قانون و يا بصورت داوطلبانه توس��ط مديران صنايع ومعادن، كشاورزي، بازرگانی، خدمات و نيز دارندگان كس��ب يا پيشه يا حرفه و تجارت نزد اتاق ها يا ساير مراجع قانونی ثبت

شده يا مي شوند.

تش�کل اقتصادي سراس�ری: آن دسته از تشكل هاي اقتصادي كه در چندين اس��تان كشور شعبه و عضو داشته باشند؛ تشخيص سراسري بودن تشكلهاي

اقتصادي به عهده اتاق ها است.

قانون اصل44: قانون اجراي سياس��تهاي كلي اصل چهل و چهارم )٤٤( قانون اساسي.

کس�ب و کار: هر ن��وع فعاليت تكرار ش��ونده و مش��روع اقتصادي از قبيل توليد، خريد و فروش كاال

و خدمات به قصد كسب منافع اقتصادي.

محیط کس�ب و کار: مجموع��ه عوامل موثر در اداره يا عملكرد بنگاه¬هاي توليدي كه تقريبا خارج

از كنترل مديران آنها هستند.

شوراي گفتگو: شوراي گفتگوي دولت و بخش خصوصي و تعاونی موضوع ماده 75 قانون برنامه پنجم

توسعه جمهوری اسالمی ايران )١٣٩٤-١٣٩٠(

دستگاه هاي اجرایي: كليه دستگاه هاي موضوع ماده )5( قانون مديريت خدمات كشوري

معامالت متوس�ط و بزرگ: موض��وع ماده٣ قانون برگزاري مناقصات

ماده2- ش��وراي گفتگو با تركيب و تبصره هاي مصرح در ماده 75 قانون برنامه پنجم توسعه، پس از پايان مدت آن قانون استمرار خواهد يافت. وظايف و

اختيارات شوراي گفتگو به اين شرح است:١- پيشنهاد اصالح، حذف يا وضع مقررات اعم از آئين نامه، بخشنامه، دستورالعمل، شيوه نامه يا رويه اجرايي در جهت بهبود محيط كسب و كار در ايران به مسئوالن مربوطه بر اساس گزارش تهيه شده از سوي

دبيرخانه اين شورا.

2- نظارت ب��ر اجراي كامل و صحي��ح قوانين و مقررات و نيز تهيه پي��ش نويس طرح و اليحه براي اصالح و يا وضع قوانين، با هدف بهبود محيط كسب و كار در ايران و پيشنهاد آنها به هيات وزيران يا مجلس

شوراي اسالمي.

٣- ارائه خواسته ها، پيشنهادها و تذكرات متقابل مسئوالن دستگاه هاي اجرايي و نمايندگان تشكلهاي بخش خصوصي و تعاوني و بحث و بررس��ي و اقناع و

تفاهم درباره اين خواسته ها.

٤- ارائه پيشنهاد، براي ارتقاي فرهنگ اقتصادي، اخالق كسب وكار و مهارتهاي شغلي و كارآفريني در

كشور.

5- بررسي گزارشهاي كميته ماده 76 قانون برنامه پنجم توسعه و زمينه سازي براي تصميم گيري درباره

آنها.6- پيگيري گزارش اتاقها درباره امتيازات موجود در قواني��ن و مق��ررات و رويه ها ب��راي بنگاه هاي با مالكيت غير از بخشهاي خصوصي و تعاوني و زمينه س��ازي براي حذف يا تعميم اين امتيازات در جهت

اجراي كامل و موثر ماده 8 قانون اصل ٤٤

7- نظارت بر قراردادهاي دستگاه هاي اجرايي با فعاالن اقتصادي بخش ه��اي خصوصي و تعاوني به منظور ايجاد تراضي و منع تحميل شرايط ناعادالنه به

طرف مقابل در اين قراردادها.

8- زمينه سازي براي شناسايي واحدهاي توليدي مش��مول پرداخت، مالي��ات باهمكاری تش��كلهاي اقتص��ادي به منظور دريافت مالي��ات از همه فعاالن

اقتصادي گسترش پايه مالياتي.

٩- تعيين اطالعات آماري مورد نياز براي فعاالن اقتصادي كه بايد به طور مس��تمر در پايگاه اطالعات آماري كشور منتشر و روزآمد شوند )موضوع ماده١١

اين قانون(١٠- تعيين مصاديق امتيازات تخصيص يافته به بخش هاي تعاوني و خصوصي )موضوع ماده٣٠ اين

قانون(

تبصره- وزير يا باالترين مقام دستگاه هاي اجرايي كه موضوع مربوط به آن دس��تگاه در دستور شوراي گفتگو قرار مي-گيرد، موظف است با دعوت دبيرخانه اين شورا شخصا در جلسه مربوطه در شوراي گفتگو شركت كند و حس��ب مورد نمايندگان تام االختيار خود را به كميس��يونهاي زير مجموعه دبيرخانه اين

شورا بفرستد.

ماده3 - تشكلهاي اقتصادي سراسري مي توانند درخواس��تهاي خود را براي اص��الح قوانين، مقررات، بخشنامه ها، دستورالعمل ها و رويه هاي اجرايي مخل كسب وكار، به همراه استدالل فني و حقوقي مربوطه به دبيرخانه شوراي گفتگو ارسال و درخواست خود را پيگيري كنند. در صورت مخالفت ش��وراي گفتگو با درخواست ارس��ال شده، دبيرخانه شورا موظف است داليل مخالفت با درخواست مربوطه را كتبا به تشكل

ذيربط اطالع دهد.

تبصره – دبير شوراي گفتگو، سخنگوي اين شورا نيز خواهد بود و موظف است دستور جلسه آتي و مصوبات

هر جلسه اين شورا را در اختيار رسانه ها قرار دهد.

ماده4- در هريك از استانها، استاندار موظف است با همكاري روساي اتاقها در استان، شوراي گفتگوي دولت و بخش خصوصي در استان را با تركيبي متناسب با شوراي گفتگو و به رياست خود تشكيل دهد و فرايند دريافت و بررسي درخواست تشكلها و فعاالن اقتصادي و اتخاذ تصميم در جهت بهبود محيط كسب و كار در استان را سازماندهي كند. شوراهاي گفتگو در استانها موظفند آن دسته از گزارش ها و درخواستهاي رسيده كه ابعاد ملي و فراگير داشته باشند را جهت بررسي و تصميم گيري به دبيرخانه شوراي گفتگو ارسال كنند .

تبصره - دستورالعمل نحوه اداره جلسات شوراهای اس��تانی گفتگو و فرم های درخواس��ت از اين ش��ورا توسط دبيرخانه شورای گفتگو در اتاق ايران تهيه و به

شوراهای استانی گفتگو ارسال می شود.

ماده5- كليه دس��تگاه هاي اجراي��ي و ادارات اصلی

طرح بهبود مستمر محیط کسب و کار

قانون


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

23

آنها در مراكز اس��تانها و نيز تشكيالت ذيربط در قوه قضائيه به تشخيص رياست اين قوه موظفند با استفاده از امكانات و نيروي انس��اني موجود خود، واحد بهبود محيط كس��ب و كار را زير نظر باالترين مقام اجرايي

خود با وظايف زير تاسيس كنند:١- تعامل مس��تمر با فع��االن اقتصادي مرتبط و تالش براي حل مش��كالت آنها در چارچوب مقررات

و اختيارات دستگاه مربوط.

2- ارايه پيش��نهاد ب��راي اصالح قواني��ن، مقررات، بخش��نامه ها، دس��تورالعمل ها و رويه هاي اجرايي به شوراهای استانی گفتگو يا دفاتر بهبود محيط كسب و كار در دستگاه و سازمان باالدستي و پيگيري آن تا ترتيب اثر

يا ارجاع موضوع به دبيرخانه شوراي گفت و گو.

ماده6- كليه دستگاه های اجرايی و نيز نمايندگيها، س��ازمانها و ادارات كل آنها در مراكز استانها موظفند ضم��ن معرفي يك نفر به عنوان س��خنگو، هر هفته جلس��ه ای با حضور نمايندگان تشكلهاي اقتصادي ذيربط، س��خنگو و نيز نماينده تام االختيار باالترين مقام آن دستگاه تشكيل داده و به سواالت نمايندگان تشكلها و فعاالن اقتصادی درباره عملكرد آن دستگاه پاس��خ دهند و پيگي��ر مطالبات و ش��كايات آنها در

چارچوب ضوابط قانوني باشند.اين جلس��ات هفتگی در پايتخت توس��ط ستاد وزارتخانه ها يا دفاتر مركزی دس��تگاه ها برگزار می شود و ادارات كل و ستادهای دستگاه های يادشده در مراكز استانها بايد در اين جلسات عالوه بر تشكلهای اقتصادی، فعاالن اقتصادی محل خدمت را نيز شركت

دهند.

م�اده7- در كليه مراح��ل اص��الح و تدوين قانون و مق��ررات مرتبط با كس��ب وكار، اتاقه��ا به عنوان نمايندگان بخشهای تعاونی و خصوصی به شكل ناظر در كميسيونهاي مربوطه در دولت و مجلس شوراي

اسالمي دعوت مي شوند.

ماده8- دس��تگاه های اجراي��ی مكلف اند به هنگام تدوين يا اصالح مقررات، بخش��نامه ه��ا و رويه های اجرايی، نظر اتاقها و تش��كلهای اقتصادی ذي ربط را

استعالم و مورد توجه قرار دهند.

م�اده9- به منظور اطالع سياس��تگزاران از وضعيت محيط كسب وكار در كشور، اتاقها موظفند شاخصهاي ملی محيط كس��ب و كار در ايران را تدوين و به طور ساالنه و فصلی حسب مورد به تفكيك استانها، بخش

ها و فعاليتهاي اقتصادي، سنجش و اعالم نمايند.

تبص�ره: وزارت امور اقتص��ادي و دارايي موظف است با همكاري دستگاه هاي اجرايي و نهادهاي بي��ن الملل��ي، جايگاه ايران در رتب��ه بندي هاي جهان��ي كس��ب وكار را بهبود بخش��د و وضعيت اقتصادي مناس��ب كش��ور را به س��رمايه گذاران

خارج��ي معرف��ي كن��د.

م�اده10- اتاقها ب��ه عنوان نماين��دگان بخش های خصوصی و تعاونی مكلفند فهرس��ت ملي تشكلهاي اقتص��ادي را تهيه و تغييرات آنرا اعالم نمايند. در آن دس��ته از فعاليتهاي اقتصادي كه فاقد تش��كل فعال هس��تند، اتاقها موظفند ب��راي س��اماندهی و ايجاد تش��كلهاي اقتصادی فعال زمينهه��اي الزم را ايجاد كنند و در فعاليتهايي كه تشكلهاي موازي وجود دارد، زمينه ادغام، شبكه سازی، يكپارچه سازی و انسجام

تشكلهاي موازي را فراهم نمايند.

تبص�ره1- در فعاليتهاي ص��ادرات غيرنفتی اتاقها موظفند با ايجاد انسجام، هماهنگی و تقسيم كار، از فعاليت موازی تشكلها جلوگيری كنند. همه تشكلهای اقتص��ادی موظفند در اجرای احكام اين ماده با اتاقها

همكاری كنند.

تبصره2- موسسان و مديران تشكلهاي اقتصادي نبايد مانع عضويت داوطلبان جديد واجد شرايط و استفاده آنها از منافع حضور در اين تش��كلها شوند. نظارت بر فعاليت تشكلهاي اقتصادي و بررسي شكايات واصله به

عهده اتاقها خواهد بود.

تبصره3- اتاق بازرگانی، صنايع و معادن ايران از زمان تصوي��ب اين قانون به اتاق بازرگانی، صنايع، معادن و

كشاورزی ايران تغيير نام می يابد.

م�اده11- مركز آمار ايران موظف اس��ت برنامه ملي آماري كش��ور موضوع ماده 5٤ قان��ون برنامه پنجم توس��عه را چنان تهيه كند كه اطالعات آماري مورد نياز براي فعاالن اقتصادي و سرمايهگذاران در ايران در پايگاه اطالعات آماري كشور به شكل مستمر و روزآمد

ارايه گردد.

اقالم و اطالعات آماري مورد نياز سرمايه گذاران و فعاالن اقتصادي كه بايد به شكل مستمر در اين پايگاه

منتشر شوند، توسط شوراي گفتگو تعيين مي شود.

م�اده12� به منظور س��اماندهی و كاهش مراجعات نمايندگان دستگاه های اجرايی به واحدهای توليدی، افزاي��ش اعتماد متقابل ميان دولت و كارآفرينان و در راس��تای تحقق دول��ت الكترونيك، معاونت توس��عه مديريت و سرمايه انسانی رئيسجمهور موظف است با تشكيل »كميته ساماندهی مراجعه نمايندگان دستگاه های اجرايی به واحدهای تولي��دی« ضمن دعوت از نمايندگان دستگاه های ذيربط و اتاقها، ضوابط هرگونه سركشی و مراجعه نمايندگان دستگاه های اجرايی به واحدهای توليدی را س��اماندهی و ضابطه مند نمايد. كليه دستگاه های اجرايی موظف به همكاری با كميته يادشده و اجرای مصوبات و دستورالعملهای آن خواهند بود. همچنين ماده 7٠ قانون برنامه پنجم توسعه درباره صدور مجوزهای فعاليت اقتصادی به شكل پنجره واحد،

پس از پايان مدت آن قانون استمرار خواهد يافت.

ماده13- وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است

با همكاري اتاق ه��ا، وزارت امور اقتصادي و دارايي و ديگر دس��تگاه هاي ذي ربط، ظرف ش��ش ماه پس از تصويب اين قانون، فرايند تج��ارت خارجي اعم از واردات و ص��ادرات كاال و خدم��ات و صدور اس��ناد و مدارک مربوط را از قبيل گواهي مبدا، فرم هاي تجاري، گواهي هاي بهداشت و استاندارد، اعتبار اسنادي، ثبت س��فارش، پروانه گمركي و بيمه نام��ه، بدون نياز به مراجعه حضوري ذي نفع، بصورت الكترونيكي درآورد.مناب��ع مالي مورد ني��از براي اجراي اي��ن ماده از سرفصل هاي دولت الكترونيك در بودجه هاي سنواتي و ني��ز صرفه جويي هاي حاص��ل از بهبود فرايندها و

كاهش ديوانساالري، تامين خواهد شد.

ماده14- وزارت امور خارجه موظف اس��ت ظرفيت هاي روابط خارجي و نمايندگي هاي سياسي كشور در خارج را در خدمت توليد كنندگان داخلي و سرمايه گ��ذاران در ايران و به ويژه صادركنن��دگان كاالها و

خدمات قرار دهد.دستورالعمل اجرايي اين ماده با همكاري اتاق ها و دستگاه هاي اجرايي ذي ربط توسط وزارت امورخارجه

تهيه خواهد شد.وزارت امور خارجه موظف اس��ت گزارش اقدامات خ��ود در اجراي اين ماده و دس��تاوردهاي آن را هر 6 ماه يكبار به مجلس شوراي اسالمي و شوراي گفتگو

ارايه دهد.

م�اده15- وزارت امورخارجه موظف اس��ت با انجام اقداماتي از قبيل لغو رواديد تجاري با كشورهاي طرف تجاري، تنظيم توافقات صدور رواديد تجاري بلندمدت و پرتردد و نظاير آن، ترتيبي اتخاذ نمايد تا اخذ رواديد تج��اري براي صادركنندگان كااله��ا و خدمات فني مهندسي از ايران و نيز تردد و اقامت داوطلبان سرمايه گذاري خارجي و مرتبطين آنها در كش��ور، به سهل

ترين و سريع ترين شكل ممكن محقق شود.

ماده16- مالكان واحدهای مسكونی موجود در پهنه های كار و فعاليت و مختلط در طرح تفصيلی شهرها، می توانند از واحد خود برای انجام امور دفتري استفاده كنند. ش��هرداريها و شوراهاي اسالمي و ساير مراجع ذيربط موظفند عوارض تبديل كاربري مس��كوني به اداري يا تجاري يا صنعتي در اين پهنه ها را متناسب با كاهش عوارض صدور پروانه ساختماني در كاربري اداري، تجاري، ياصنعتي مذكور در بند الف ماده ١7٤

قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه، كاهش دهند.

تبص�ره1- نصب تابلو و تبليغات در اين واحدها تابع مقررات ش��هرداريها خواهد بود و شهرداريها موظفند با واجدان ش��رايط اين ماده از نظر نصب تابلو و ديگر

شرايط كاري مانند پزشكان و وكال رفتار كنند.ماده17- به منظور باالبردن امكان دسترسی مستقيم توليدكنن��دگان كوچك و متوس��ط ايراني ب��ه بازار مصرف، ايجاد امنيت برای فروش��ندگان كم سرمايه و كاهش قيمت تمام ش��ده كاالهای عرضه ش��ده به عموم، ش��هرداريهاي سراسر كش��ور موظفند اماكن


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

24

مناس��ب با وسعت و امكانات كافي براي تشكيل بازار روز را مشخص و تجهيز كنند و قطعات آنرا به قيمت تمام شده بصورت روزانه، هفتگی يا ماهانه به داوطلبان عرض��ه كاالهاي تولي��د داخل اجاره دهن��د. تعداد و وسعت اين بازارها بايد به گونه اي باشد كه اجاره قطعه يا غرفه و عرضه كاال در اين بازارها با ش��رايط سهل و بدون تبعيض برای همه داوطلبان ايراني عرضه كاال در

اين بازارها مقدور باشد.

تبصره1: ش��هرداری ها موظفند ضمن احراز هويت عرضه كنندگان مستقيم كاال در اين بازارها، تمهيدات الزم را برای اعمال نظارت بر بهداش��ت و اس��تاندارد

كاالهای عرضه شده، پيش بينی كنند.

تبصره2: وزارت راه و ش��هر سازي موظف است براي دسترس��ي ش��هرداري ها به زمين الزم براي اجرايي

شدن اين ماده، با شهرداري ها همكاري نمايد.آئين نامه اجرايي اين ماده ظرف مدت سه ماه پس از تصويب اين قانون توسط شورای عالی استانها تهيه و

به شهرداريهاي سراسر كشور ابالغ خواهد شد.

م�اده18- به منظور توانمندس��ازي، ارزيابي و ارتقاء شايس��تگي مديريت بخش��ها و بنگاههاي اقتصادي كشور اعم از دولتي، تعاوني و خصوصي و نيز همافزايي و توسعه ظرفيتهاي مشاوره مديريت در كشور، »نظام مشاوره مديريت« در قالب شخصيت حقوقي مستقل

غيردولتي و غير انتفاعي تشكيل ميشود.اساسنامه اين نهاد با همكاري تشكلهاي اقتصادي ذيربط از سوي اتاقها تهيه و ظرف سه ماه از تاريخ ابالغ اين قانون به تصويب معاونت توسعه مديريت و سرمايه

انساني رياست جمهوري ميرسد.

م�اده19- بمنظور ارتقاي كيفيت خدمات، ش��فاف سازي و شكل گيري بازار كار در زير بخشهاي مختلف بخش س��اختمان و ايج��اد س��هولت و امنيت براي متقاضي��ان نيروي كار در اين بخ��ش، وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي مكلف اس��ت زمينه ش��كلگيري تشكلهاي صنفي شاغالن در بخش ساختمان را فراهم كند. شهرداريها مكلفاند فضاهاي ساختماني مورد نياز

براي اين تشكل ها را تامين نمايند.

اين تشكل ها مسئوليت تعيين هويت، طبقه بندي مهارت��ي، كاريابي، معرفي كارجوي��ان به كارفرمايان، معرفي كارگران و استادكاران به مراكز فني و حرفهاي و پيگيري امور بيمه درمان و بازنشستگي و امور رفاهي شاغالن در بخش ساختمان را به عهده خواهند داشت.اين تش��كلها همچنين در قب��ال رفتار و عملكرد حرفه ای ش��اغالن در بخش س��اختمان، مسئول و پاسخگو خواهند بود و موظفند به شكايات رسيده در

اين باره رسيدگي كنند.

ماده20- به منظور ايجاد شفافيت و امكان رقابت همه ذينفعان در معامله با دس��تگاه های اجرايی، معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور موظف

اس��ت با اس��تفاده از امكانات و نيروی انسانی موجود خود، پايگاه ملي اطالعرساني مناقصات موضوع ماده 2٣ قانون برگزاري مناقصات را به پايگاه اطالع رساني جام��ع معامالت بخش عمومي توس��عه و ارتقا دهد. اين پايگاه اطالع رساني بايد اطالعات كليه معامالت متوسط و بزرگ بخش عمومي شامل خريد، فروش، اجاره و غيره را - اعم از اينكه از طريق برگزاري مزايده يا مناقصه يا م��وارد عدم الزام به تش��ريفات يا ترک تشريفات يا ديگر روشها تشكيل و منعقد شدهباشد- ب��ه تفكيك دس��تگاه و موض��وع و نيز ب��ه تفكيك شهرستان، استان، ملي و بين المللي در زماني كه براي همه واجدان شرايط، فرصت برابر فراهم كند، به اطالع عموم برساند. همچنين پس از انعقاد قرارداد، نام طرف قرارداد و مشخصات، كيفيت و كميت مورد معامله و مدت و مبلغ قرارداد و حس��ب مورد تغييرات بعدي حجم و مبلغ اصل قرارداد يا الحاقيههاي آن را اعالن نمايد. كليه دستگاه هاي اجرايي موظف به همكاري با اين پايگاه اطالع رساني و ارائه اطالعات يادشده در

زمانهاي تعيين شده توسط اين پايگاه خواهند بود.

تبصره1: معامالت نيروهاي مس��لح، تابع مقررات و ضوابط خاص خود بوده و از شمول اين ماده مستثنی

هستند..

تبص�ره2: كليه معامالت بخش عمومی موضوع اين ماده ب��دون رعايت حكم اين ماده، مصداق اخالل در رقابت موض��وع ماده ٤5 قانون اص��ل٤٤ خواهد بود و ش��وراي رقابت موظف اس��ت راس��ا و يا به شكايت ذينفع��ان، به موارد رعايت نش��دن حك��م اين ماده رسيدگي و براساس ماده6١ قانون اصل٤٤ درباره آنها

تصميم بگيرد.

م�اده21- موسسات و نهادهای عمومي غيردولتي از جمله شهرداريها و شركتها و موسسات وابسته و متعلق به اين نهادها و موسس��ات، در تمامي معامالت خود صرف نظر از نحوه و منشا تحصيل منابع آن، مشمول قانون برگزاري مناقصات يا آئين نامه هاي معامالتي اختصاصي متعلق به خود و مصوب مجلس ش��وراي

اسالمي خواهند بود.

ماده22- در مواردي كه بر اساس مواد )27( و )28( قانون برگ��زاري مناقصات، ترک تش��ريفات مناقصه ص��ورت مي گي��رد، باالترين مقام دس��تگاه اجرايي مناقصه گزار موظف اس��ت مصوبه جلس��ه و داليل ترک تش��ريفات مناقصه را ظرف سه روز كاري پس از برگزاری جلس��ه و نيز هويت ط��رف قرارداد در هر مناقصه ترک تشريفات ش��ده را ظرف سه روز كاري پس از انتخاب طرف قرارداد، به دفاتر مركزي و حسب مورد، اس��تاني س��ازمان بازرسي كل كش��ور، ديوان محاسبات كشور، شوراي گفتگو، شوراي رقابت، پايگاه اطالع رس��اني معامالت بخش عمومی و حداقل پنج

خبرگزاري رسمي كشور ارسال كند.تبصره- ترک تشريفات مناقصه بدون رعايت مفاد اين م��اده و نيز مقررات مواد )27( و )28( قانون برگزاري

مناقص��ات، در حكم »اخالل در رقابت« خواهد بود و ش��وراي رقابت موظف است راسا يا بر اساس شكايت واصله، به موضوع رسيدگي و بر اساس اختيارت خود،

حكم مقتضي را صادر كند.

ماده23- كليه دستگاههاي اجرايي مكلفند در انتخاب طرف قرارداد در معامالت خود از جمله پيمانكاري ها و امثال آنها، چنانچه اشخاص حقوقي بخش عمومي )اعم از دولتي و غير دولتي( و اش��خاص حقيقي و حقوقي بخش هاي تعاوني و خصوصي از لحاظ شايستگي و ضوابط عمومي انتخاب طرف قرارداد در شرايط برابري باشند، اشخاص حقيقي و حقوقي بخشهاي تعاوني و

خصوصي را در اولويت قرار دهند.

م�اده24- به منظ��ور ايجاد تراض��ی در قراردادها و اجتناب از تحميل قراردادهای الحاقی ناعادالنه توسط دس��تگاه هاي اجرايي به شركتهاي بخش خصوصي و تعاوني، كليه دستگاه هاي اجرايي مكلفند درانعقاد قرارداد با شركتهاي بخش خصوصي و تعاوني و تشكل های اقتص��ادی برای خريد كاال ي��ا خدمت، اعطای تس��هيالت و نيز اخذ وثائق و تضامي��ن، از فرم های همسانی )اس��تانداردی( استفاده نموده و يك نسخه از اي��ن فرم ها را براي هركدام از اتاقها ارس��ال دارند. در صورتيك��ه هركدام از اتاقها هريك از اين فرم ها را غير عادالنه بداند، تقاضاي رفع اشكال مي نمايد و در صورتيكه اين تقاضا م��ورد توجه قرار نگيرد، موضوع براي تعيين تكليف به شوراي گفتگو ارجاع مي¬شود.

ماده25- به منظور قابل پيشبيني كردن سياستها و برنامه هاي اقتصادي دولت و دس��تگاه های اجرايی و پيشگيري از ناامني اقتصادي، دولت و دستگاههاي اجرايي مكلفاند هرگونه تغيير در سياستها، مقررات و رويهه��اي اقتصادي را در زمان مقتضی قبل از اجرا از

طريق رسانههاي گروهي به اطالع عموم برسانند.تبصره: موارد مقتضي در هر مورد، نظير تعرفهها، نرخهاي تضميني و امثال آن، به پيش��نهاد ش��وراي

گفتگو به تصويب هيات وزيران ميرسد.

ماده26- در زمان كمبود برق، گاز طبيعي يا خدمات مخاب��رات، واحدهاي توليدي صنعتي و كش��اورزي نبايد در اولويت قط��ع برق يا گاز طبيعي يا خدمات مخابرات قرار داشته باشند و شركتهای عرضه كننده برق، گاز طبيعی و خدمات مخابرات موظفند هنگام عق��د قرارداد ب��ا واحدهای توليدی اع��م از صنعتی، كش��اورزی و خدماتی، وجه التزام قطع برق يا گاز يا خدمات مخابرات را در متن قرارداد پيش بينی كنند. هرگاه دولت به دليل كمبودهاي مقطعي به شركتهاي عرضهكننده برق يا گاز طبيعي يا مخابرات دستور دهد موقتاً جريان برق يا گاز طبيعي يا خدمات مخابراتي واحده��اي توليدي متعلق به ش��ركتهاي خصوصي و تعاون��ي را قطع كنند، موظف اس��ت نحوه جبران خس��ارتهاي وارده به اين ش��ركتها ناشي از تصميم

فوقالذكر را نيز تعيين و اعالم كند.آيي��ن نام��ه اجرايي اين ماده مش��تركا توس��ط

قانون


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

25

وزارتخانههاي صنايع و معادن، جهادكش��اورزي، نفت و نيرو تهيه و ظ��رف ٣ماه پس از ابالغ اين قانون به تصويب هيئت وزيران خواهد

رسيد.

تبص�ره1- در زمانه��اي اضط��راري كه قطع برق ي��ا گاز طبيعي واحدهاي مسكوني، جان شهروندان را به خطر اندازد، شوراي تامين اس��تان محل ايجاد اضطرار مي تواند براي حداكثر 2روز )با قابليت تمدي��د( حكم اين ماده را نقض و دس��تور دهد بدون تعيين نحوه جبران خسارتهاي وارده، برق يا گاز واحدهاي توليدي قطع شود. در جلسه تصميم گيری دراين باره، بايد نمايندگان اتاقهای مركز استان

دعوت و نظراتشان استماع شود.

تبصره 2- ش��ركتهاي عرضه كننده ب��رق و گاز طبيعي موظفند ضمن هماهنگي با شركتهاي بيمه، امكان خريد بيمه نامه پوشش دهنده خسارات ناشي از قطع برق يا گاز را براي واحدهای توليدی

مشترک خود فراهم آورند.

ماده27- اعالم تعطيلی روزهای كاری سال توسط دولت، فقط در شرايط وقوع حوادث غير مترقبه يا بروز خطری كه جان شهروندان را به خطر اندازد مج��از خواهد بود ودر غير اين موارد، دولت مجاز نيست روزهای كاری سال را تعطيل اعالم كند. مرجع تعيين شرايط غير مترقبه سازمانهای تخصصی نظير هواشناسی و محيط زيست، و مرجع تشخيص شرايطی كه جان شهروندان را به خطر می اندازد، شوراي تامين استان محل ايجاد اضطرار خواهد بود. در غير از اين ش��رايط، چنانچه دولت به هر دليلي يكي از روزهاي كاري س��ال را تعطي��ل عمومي اعالم نمايد، اين تعطيلی برای برای بخش��های خصوصی، تعاونی و عمومی غير دولتی الزام آور نيست و اين بخشها

به تشخيص خود عمل خواهند كرد.

ماده28- آن دس��ته از اشخاص حقوقي كه دولت و دستگاههاي اجراي��ي و مديران و كاركنان آنها منفرداً يا مش��تركاً، مس��تقيم يا غيرمستقيم در آنها سهام مديريتي )سهم الشركه و دارايي( دارند، نميتوانند از امتيازات و منافع تخصيص يافته به بخش های تعاونی و خصوصي استفاده كنند. مصاديق اين امتيازات و منافع، به پيشنهاد

هر يك از اتاق ها، توسط شوراي گفتگو تعيين خواهد شد.

ماده29- دولت با همكاري اتاقها ظرف ش��ش ماه پس از تصويب اين قانون اقدامات قانوني الزم را برای تهيه اليحه »نحوه رسيدگي به اعتراض موديان مالياتي« و اليحه »نحوه رس��يدگي به اعتراض پرداخت كنندگان حق بيمه تامين اجتماعي« به عمل خواهد آورد.

م�اده30- قوه قضائيه و دولت اقدامات قانون��ي الزم را براي تهيه لوايح آيين دادرس��ي تجاري و تشكيل دادگاه هاي تجاري به عمل

خواهند آورد.

پرونده هاي قضايي مربوط به فعاليت هاي اقتصادي براس��اس قانون آيين دادرسي تجاري در دادگاه هاي تجاري رسيدگي خواهند

شد.

تبص�ره: تا زمان تأس��يس دادگاههاي تج��اري، جرائم مرتبط با فعاليتهاي تجاري و اختالفات بين بخش خصوصي و دستگاههاي اجرايي در حسب مورد، شوراهاي حل اختالف يا شعب خاصي كه روساي دادگستري استانها با رعايت صالحيت محلي در حوزههاي

قضايي تعيين مي نمايند رسيدگي مي شود.

To view IBC luncheon photos please visit us at www.youtube.com/ibcbusinesscouncil

www.ibc.ae

IBC News Magazine

Dimension:21.5x29 cm (40+4 Pages)Cover: 250 GSM with Glossy LaminationInside Paper: 135 GSM ART MatBinding: Perfect BindingQuantity: 1200 Copies Time of Publish: First of each month

Distribution Area:o IBC luncheons and other eventso IBC memberso IBC non-memberso Dubai Chambero UAE based Business Councilso Others

[email protected]: +971 4 33 59 220 F: +971 4 33 59 022 P.O.Box: 28447, Dubai-UAE

IRANIAN BUSINESS COUNCIL - DUBAI


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

26

همه چيز را نمی توان با پول س��نجيد. اما سال هاست كه پول تقريبا تنها ميزان سنجش موفقيت مل��ت ها )البته جز در ورزش( بش��مار می رود. از زم��ان جنگ دوم جهانی به طور مش��خص ارزش دالری بازده اقتصادی هر كشور تعيين كنندۀ رتبه جهانی آن بوده اس��ت. اين معي��ار در ابتدا توليد ناخالص ملی و بعد ها توليد ناخالص داخلی ناميده

شد. اين ش��يوه رتبه بندی البته پيش��رفته تر از معيار ديرينه س��نجش كشور ها بر مبنای پيروزی

های نظامی است. از زم��ان اس��تفاده از معيارتولي��د ناخالص در اقتصاد، س��طح زندگی و ثروت در جهان افزايشی عظيم يافته اس��ت. اما امروز اين معيار آماج انتقاد های بس��يار است. اقتصاد دانان و رهبران كشورها بطور فزاينده ای از تعيين معيارهای ديگری برای سنجش جايگاه كش��ورها و حتی جايگزين كردن آن با مفهومی بظاهر احساسی مانند "خوشبختی" س��خن به مي��ان آورده اند. تحقيقی كه در س��ال 2٠٠٩ زير نظر س��ه اقتصاددان به نام های آمارتيا س��ن، جوزف اس��تيگليتس و ژان پل فيتوسی به سفارش ساركوزی رييس جمهور فرانسه ، پيرامون اين جايگزينی انجام ش��د هيج��ان زيادی در بين دانش پژوهان جهان برانگيخت. سازمان همكاری های اقتصادی و توس��عه نيز كه باشگاه كشورهای ثروتمند است گزارشی از "سعادت " در كشورهای عضو ارائه داد. كش��ور ها يك به يك وارد اين بازی می ش��وند و در اين ميان ديويد كامرون نخس��ت وزير انگلس��تان با پرده برداشتن از طرح سنجش مل��ی جنجال زيادی به راه انداخت. س��ازمان ملل نيز س��ال هاس��ت كه، توليد ناخالص داخلی را به عنوان ش��اخص توسعه انس��انی به چالش كشيده است. كش��ور پادش��اهی بوتان نيز مصرانه مدعی است كه هدف اش به جای توليد ناخالص ، افزايش

"خوشبختی ناخالص ملی" است.

همان طور كه همه دس��ت اندر كاران كسب و كار می دانند، چيزی را می توان افزايش يا كاهش داد ك��ه قابل اندازه گيری باش��د. ه��ر چند بحث

جايگزين��ی توليد ناخالص داخلی با "خوش��بختی ناخالص" كمی تخيلی به نظر می رسد ولی اعتبار فزاينده آن در محافل مهم ممكن است باعث تاثير گذاری واقعی آن بر سياست های اقتصادی شود. و اين به موازات كوش��ش هايی است كه در برخی از ش��ركت ها برای به كار بستن معيار جديدی برای اندازه گيری همه جانبۀ موفقيت به عمل می آيد. در نتيجه ارزشش را دارد كه ببينيم اين حركت از

كجا شروع شده و به كجا می رود.از محاسبه خوشبختی تا توليد ناخالص داخلی داس��تان از مردی انگليسی به نام ِجِرمی بنتام شروع می شود كه در سال ١78١ ميالدی فلسفه س��ودمندی را مطرح كرد ك��ه مزيت يك عمل را با مقدار خوش��بختی ای كه بوج��ود می آورد می س��نجيد. او در دوره روشنگری می زيست، در آن دوران متفكران در پ��ی آن بودند كه رهنمودهای منطقی و علم��ی را در تصميم گي��ری و زندگی، جايگزي��ن قوانينی كنند كه پايه دينی داش��تند. بنتام پيش��نهاد می كرد كه با تعيين ميزان درد و لذت در هر عمل ، ميزان خوش��بختی ايجاد شده را می توان محاس��به كنند. گرچ��ه ايده ی اصلی س��ودمندی جای خود را باز كرد اما رويكرد بنتام به آن مورد توجه واقع نش��د. زيرا كه محاس��به ی درد و لذت به گونه ای كه بين دو نفر قابل مقايسه باشد، بيش از حد دشوار و پيچيده است. در عوض اقتصاددانان هوادار اين انديش��ه توجه ش��ان را به نم��ود عينی نياز ها و خواس��ته های مردم ، يعنی آنچه كه حاضرند برايش پول خرج كنند ، معطوف

كردند.

در دهه ی س��ی مي��الدی "پل سامويلس��ون " اقتصاد دان برجس��ته كوش��يد ك��ه اقتصاد رفاه اجتماعی را با اصطالحات خالص رياضی بيان كند و تقريب��ا در همان زم��ان اقتصاددانان ديگری در امريكا و انگليس مش��غول ايجاد نظام حسابداری ملی بودند و توليد ناخالص ملی و داخلی محصول تالش های آنان است. البته آنها در فكر سودمندی نبود. هدف اصل��ی آنها اين بود كه در بحران های مالی وجنگ هدايت اقتصاد ملی را برای سياست

گذاران آسانتر كنند. اما نفوذ توليد ناخالص به چند دليل گسترده تر شد، از جمله اين داليل يكی سر راس��ت بودن آن است و ديگری اعتقاد اقتصاددان ها به اينكه الگوی خرج كردن بيان كننده ی همه چيز اس��ت. به اي��ن ترتيب بود ك��ه صندوق بين المللی پول و بانك جهانی آن را به عنوان شاخص اصلی رش��د اقتصادی تعيين كردند و ظرف چند سال مفهوم عميق تری پيدا كرد و به معيار اصلی

موفقيت و سعادت ملت ها بدل شد. به نظر نمی رس��د كه تولي��د ناخالص داخلی كاربرد اصلی اش يعنی اندازه گيری نوس��ان های كوتاه مدت اقتصادی را از دست بدهد. حتی ممكن است جايگاه آن مستحكمتر شود . اكنون بحث در مورد اين است كه بانك خزانه داری امريكا و بانك های مركزی بايس��تی در زمان های بحران رش��د ناخال��ص داخلی را بيش از ت��ورم در كانون توجه

قرار دهند. ليك��ن زمانی كه از افت و خيزهای كوتاه مدت فراتر برويم وضعيت پيچيده تر می ش��ود. رابرت كندی در يكی از سخنرانی های انتخاباتی اش در س��ال ١٩68 گفت: " آلودگی ه��وا ، هزينه تبليغ س��يگار و آمبوالن��س هايی كه ب��رای پاک كردن صحنه های كش��تار در بزرگراه هايمان نياز داريم، قفل های مخصوص برای در خانه هايمان و زندان برای كسانی كه آن قفل ها را می شكنند، نابودی درختان سكويا و از بين رفتن شگفتی های طبيعی مان به دليل رش��د بی رويه ، همه اينها در توليد ناخال��ص مل��ی ما به حس��اب می آين��د... ولی ، س��المت كودكان مان ، كيفيت آم��وزش آنها و يا شادی آنها در هنگام بازی، در توليد ناخالص ملی

به حساب آورده نمی شود."

اي��ن س��خنان مش��هور رابرت كن��دی به نحو موج��زی تقريبا بيان كننده همه كمبود های مهم توليد ناخالص داخلی اس��ت. او به سه نكته اشاره

می كند:

١( اينكه توليد ناخالص داخلی حتی بر اساس مالک های خود نيز معياری معيوب است.

مقاله اجتماعی

نویسنده: جاستین فاکس مترجم: جمال نیک نژاد منبع: مجلۀ هاروارد بیزنس ریویو شمارۀ ژانویه – فوریه 2012

اقتصاد وخوشبختیآیا برای سنجش موفقیت روش تازه ای کشف کرده ایم؟


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

27

2( پايداری و ماندگاری را به حساب نمی آورد.٣( پيشرفت و توسعه را با معيار های ديگر بهتر می توان سنجيد. اكنون نگاهی به جزييات اين سه

نكته بيندازيم.

خطای ان��دازه گيری. برای برآورد كردن توليد ناخالص داخلی بايستی گزينش های زيادی انجام ش��ود . اين گزينش ها، معقول هم كه باش��ند، باز ممكن اس��ت به نتايج نادرستی منجر شوند. آمار دان��ان همان طور كه انتظار م��ی رود به كاال ها و خدمات كه قابل خريد و فروش اند و در نتيجه به آسانی از روی قيمت بازار ارزش گذاری می شوند، نظر مساعدتری دارند تا فعاليت های اقتصادی كه بايستی ارزيابی ش��وند. مواردی مانند خانه داری بدون مزد ، هرچند كه آش��كارا از لحاظ اقتصادی اهميت زيادی دارد، ولی در محاسبات منظور نمی ش��ود. ارزش برنامه ه��ای دولتی از جمله خدمات درمانی و نيز ارزش اوقات فراغت، كمتر از واقعيت نشان داده می ش��ود. در عوض مثال اجاره فرضی صاحب خانه ها ) يعنی اگر بابت منزل خود اجاره می پرداختند( در امريكا نزديك به ده درصد توليد ناخالص داخلی برآورد می ش��ود كه جانبدارانه و

ناهماهنگ است.

يكی ديگر از نش��انه های دلبخواهی بودن اين

معيار ،هنگام روی آوردن از توليد ناخالص ملی به داخلی در دهه های هش��تاد و نود ميالدی آشكار ش��د.درآمد هر شهروند يك كش��ور، هر جای دنيا كه باش��د در توليد ناخالص ملی به حساب آورده می ش��ود. با رشد تجارت و سرمايه گذاری جهانی س��ازگاركردن اين معيار با شاخص های داخلی از قبيل اشتغال و توليد صنعتی دشوارتر می شد. به همي��ن دليل روی آوردن به توليد ناخالص داخلی كه فقط توليد داخلی را می س��نجد، منطقی می نم��ود. هر چند ك��ه اين جايگزينی نمودار رش��د بسياری از كشور ها را دستخوش تغيير كرد. كشور ه��ای در حال توس��عه ای كه از س��رمايه گذاری خارجی زيادی برخوردار بودند ش��اهد رشد توليد ناخال��ص داخلی خود ش��دند درحاليكه از ثمرات آن الزاما بهره ای نمی بردند زيرا كه س��ود سرمايه گذاری ها اغلب به جيب شركت های چند مليتی

سرازير می شد.

پايداری. همانطور كه رابرت كندی به روشنی بي��ان می كند، برای تولي��د ناخالص داخلی فرقی نمی كند كه كوشش های اقتصادی بر ثروت يك ملت بيافزايد يا به نابودی طبيعت بيانجامد )قطع درختان س��كويا(، ي��ا بيماری وهزين��ه های پاک سازی در آينده را باعث شود )آلودگی محيطی(، و يا فقط التيام دهنده ی فاجعه هايی باشد كه هزينه

هايشان هيچگاه شمرده نمی شود )آمبوالنس ها( . البته تعيين ميزان پايداری رشد اقتصادی از نظر محيط زيستی و غيره، نياز به برآورد دارد. جوزف استيگليتس كه خود يكی از طرفداران عمده ی به اصطالح توليد ناخالص داخلی سبز است، می گويد كه حس��اب كردن كاهش منابع و برخی از جنبه

های پايداری محيطی نسبتا آسان است.

درس��ت اس��ت ك��ه رد يابی مص��رف انرژی و آلودگی چالش بزرگی نيس��ت. ولی منافع سياسی مانع از به ثمر رسيدن اين گونه تالش ها می شود.

مقي��اس های ديگ��ر. بس��ياری از جنبه های ارزشمند زندگی، امكان سنجش با توليد ناخالص داخل��ی را ندارن��د. در حاليكه آنه��ا را با مقياس بهداش��ت، آم��وزش و پ��رورش، آزادی سياس��ی و مش��ابه آن می توان س��نجيد. در دهه هش��تاد ميالدی آماريتا سن به تدريج به تفاوت بين "كاال ها"، كه در توليد ناخالص نش��ان داده می شوند، و " توانايی ها"، كه نشان داده نمی شوند، پی برد. او بعد از چند س��ال موفق ش��د كه اين ايده را در عمل پياده كند و نتيجه كارش موفقيت آميز ترين كوشش برای جايگزينی توليد ناخالص است. او با همكاری چند اقتصاددان برجسته ديگر با افزودن داده های انتظار زندگی و دستاورد های آموزشی،


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

28


كه اطالعات آن در همه جهان در دس��ترس بود، تولي��د ناخالص را تكميل تر ك��رد. و آنها با ادغام اين ارقام به يك ش��اخص س��اده دست يافتند كه بر مبنای آن می توانس��تند كشورها را رتبه بندی

كنند. آن را شاخص توسعه انسانی ناميدند. اولين شاخص توسعه انسانی كه در سال ١٩٩٠ منتشر ش��د، امريكا را - كه زمانی از لحاظ توليد ناخالص س��رانه ب��ا فاصله زي��ادی از ديگران مقام اول را داش��ت - بع��د از ژاپن، كانادا، اس��تراليا و چند كش��ور كوچك اروپايی، در رده ی دهم قرار داد. همچنين چند كش��ور را كه از نظر استاندارد زندگی نس��بت به توان اقتصادی ش��ان پيشرفت زيادی كرده بودند، شناسايی كرد كه برترين شان سريالنكا،ويتنام و چين بودند. استفاده از شاخص توس��عه انس��انی اكنون در محافل توس��عه رواج زيادی دارد و گرچه ش��اخص اصلی تغيير زيادی نكرده است ولی گزارش ساالنه توسعه انسانی چند مقياس ديگر را از قبيل پايداری و توزيع درآمد را

نيز در كانون توجه قرار می دهد.

شاخص توس��عه انس��انی مقلدان زيادی پيدا كرده اس��ت، از رتبه بندی بر اس��اس يك موضوع واحد مثال آزادی و ش��فافيت اقتص��ادی گرفته تا مقياس های گسترده ای چون سعادت و بهروزی. امروز هركس با داش��تن وق��ت و مهارت كافی در زمينه آمار می تواند يك رتبه بندی ملی بسازد كه

با اولويت های خود او همساز باشد.

سنجش خوشبختی در ده��ه های پنجاه و ش��صت مي��الدی روان

شناسان و جامعه شناس��ان بار ديگر اين سوال را مطرح كردند كه آيا می توان ميزان خوش��بختی را اندازه گيری كرد. بهترين وسيله برای انجام آن، نظرسنجی بود كه در آن زمان به عنوان ابزار اندازه گيری )يا حتی تصمي��م گيری ( دوران اوج خود

را می گذراند.

اقتص��اد دان��ی به ن��ام "ريچارد ايس��ترلين" با مقاله ای كه در س��ال ١٩7٤ نوش��ت مبحث خوشبختی را وارد اين رش��ته كرد. او اين نكته را مطرح كرد كه نتايج نظرس��نجی ملی در باره خوش��بختی با در آمد س��رانه رابطه مستقيم و سر راست ندارد. در يك كشور، ثروتمندان بطور كل��ی از فقيران هم��ان كشورخوش��بخت ترند. ليكن كش��ورهای ثروتمند الزاما از كش��ورهای فقيرتر خوش��بخت تر نيس��تند و افزايش درآمد از سطح معينی به باال باعث افزايش خوشبختی

نمی ش��ود.

مدت زمانی طول كشيد تا ديگر اقتصاددانان توجهشان به اين به اصطالح پارادكس ايسترلين جلب ش��ود.اما بتازگی ظهور اقتصاد رفتاری كه پژوهش های روان شناس��انه را جدی تلقی می كن��د باع��ث ايج��اد انفج��اری از نظرخواهی ها درباره خوش��بختی و س��عادت ش��ده است. اين روند با پيدايش يك نمونه، يعنی كش��ور بوتان، سرعت گرفته است. پادشاه سابق بوتان در دهه هفتاد مي��الدی كمی بعد از رس��يدن به قدرت ، ش��روع به س��خن گفتن از خوشبختی ناخالص

مل��ی ك��رد.

در س��ال ١٩87 با انتش��ار مصاحبه ای از او در فايننش��ل تايمز جهان از نظرات او آگاه ش��د و ص��ف بلن��دی از زايران خوش��بختی به بوتان سرازير شد و پادشاه را ترغيب كرد كه در نهايت خوش��بختی ناخالص را به چي��زی عينی تبديل كند كه با ش��اخص های توسعه و داده های نظر

س��نجی قابل اندازه گيری باش��د.

عالق��ه ب��ه نظرس��نجی درباره خوش��بختی همچني��ن به كند و كاو انتق��ادی در پاراد.كس اس��ترلين منجر ش��ده اس��ت. دو اقتصاددان به نامهای بتس��ی استيونسون و جاستين ولفرز بعد از ارزيابی دوباره داده های چند دهه نظرسنجی، بخش��ی از پارادك��س را ك��ه می گف��ت مردم كشورهای ثروتمند از ملت های فقير خوشبخت تر نيس��تند، را رد كردند. آن دو نتوانس��تند اين اس��تدالل را كه افزايش درآم��د در واحد زمان باعث افزايش خوش��بختی نمی ش��ود، رد كنند. ولی قطعا با ش��واهدی كه ارايه دادند آب را گل آل��ود كردند. در همين حال پژوهش��گران ديگر پ��ی می بردن��د كه بي��ن نظرس��نجی هايی كه از م��ردم می پرس��يدند كه تا چ��ه اندازه راضی هستند و آنهايی كه بر حالت های عاطفی تاكيد می كردند، تفاوت وج��ود دارد. مورد اول كامال با درآمد ش��خص مرتبط است. اما دومی چنين

نيس��ت. .

برای كّم��ی كردن پژوهش��گران همچن��ان خوش��بختی در تالشند. پول خوش��بختی نمی

آورد اما ش��ايد توانايی س��نجيدن آن را بياورد.


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

29


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

30

امروزه وقتی من با اكثر بازاريابها صحبت می كنم، در پاسخ به اين س��وال كه روش آنه��ا در جذب مخاطب )Lead( جديد چيست، می گويند از طريق شركت در نمايشگاه های تجاری، اجرای س��مينارهای آموزش��ی، ارس��ال ايميله��ای تبليغاتی،

بازاريابی تلفنی و تبليغات.

Outbound Marketing اين روشها را "بازاريابی هجومی" یام��ی ناميم به اين معن��ی كه بازارياب، پيام خود را به س��مت مخاطبين پرتاب كرده و اميدوار اس��ت كه اين پيام به دس��ت فرد مناسب برسد و نتيجه دهد. در اكثر اين روش ها، بازارياب مجب��ور اس��ت تا در رون��د ع��ادی كاری يا زندگی ش��خصی مخاطبين خود، وقفه ايجاد كند تا آنها پيام مورد نظر بازارياب

را، دريافت كنند.

ش��ما چندبار در زم��ان ديدن فيلم محب��وب خود، با قطع ش��دن فيلم و نمايش تبليغات، احس��اس ك��رده ايد كه حريم خصوصی ش��ما مورد هجوم قرار گرفته؟ يا چند بار پيش آمده كه در يك جلس��ه كاری، تعداد زي��ادی پيامك های تبليغاتی بر روی گوشی موبايل خود دريافت كرده ايد و هميشه هم در ذهنتان در حال طراحی نقش��ه هايی هستيد كه هرطور شده

بتوانيد در برابر اين پيامهای ناخواسته، از خود دفاع كنيد.

تاثير گذاری روش��های بازاريابی هجومی، به مرور زمان در حال كم تر و كم تر ش��دن اس��ت و برای اين موضوع دو دليل

مهم وجود دارد.اول اينك��ه، اف��راد مورد هدف ش��ما با ح��دود 2٠٠٠ پيام تبليغاتی هجومی در هر روز مواجه می ش��وند و از هر فرصتی ب��رای ابداع روش��های جديد جهت مس��دود ك��ردن اين پيام ها،اس��تفاده ميكنند. به عنوان مثال، فيلترهای قوی اسپم كه جلوی ايميلهای تبليغاتی ناخواسته را می گيرند يا استفاده از Caller ID كه با نمايش شماره تلفن طرف مقابل، امكان عدم پاسخگويی به تماس های تبليغاتی را ميدهد و روشهای متنوع

و متع��دد ديگر. حتی بس��ياری از مخاطبين شما، حاضر هستند پول بدهن��د و از كانالهای تلويزيونی كه

اصال تبليغات در زمان نمايش فيلمها پخش نمی كنند، استفاده كنند. تعداد

رو به افزايش اين افراد به معنی كم ش��دن مخاطبين تبليغات تلويزيونی شما است.

دليل دوم اين اس��ت كه يادگيری و دريافت اطالعات كامل و دقيق در مورد يك محصول از طريق اينترنت، مثل جستجو توس��ط موتورهای جستجو يا خواندن وبالگ ها يا شبكه های اجتماعی، بس��يار ارزان تر از س��فر به يك كش��ور ديگر برای ش��ركت در يك نمايش��گاه تجاری و يا حضور در يك سمينار،

هزينه خواهد داشت.

ام��روز، زمان انجام تحول در روش��های بازاريابی ش��ما، فرا رس��يده اس��ت به جای آنكه با هزينه های زياد و صرف انرژی تيمهای بازاريابی برای اجرای روش��های بازرايابی هجومی، كه اكث��ر مخاطبين ما در مقابل آنه��ا، ابزارهای مختلفی دارند كه جلوی پيام های مارا می گيرند، اصرار كنيم، بهتر است از روش های بازرايابی جذبی اس��تفاده كني��م و محصوالت و خدمات خود را در معرض "پيدا ش��دن" توسط مخاطبينی كه به طور طبيعی، در اينترنت و باش��يوههای مختلف در جستجوی آنها

هستند، قرار دهيم.

برای دس��تيابی به اين هدف، ش��ما بايد وب سايت شركت خ��ود را به گونه ای پياده س��ازی كنيد ك��ه مانند يك درگاه )Hub( ب��رای ج��ذب مخاطبين��ی عم��ل كند ك��ه از طريق موتورهای جس��تجو، فضای وبالگ ها و شبكه های اجتماعی،

به طور طبيعی و خودجوش، به دنبال شما خواهند گشت.

من بر اين باور هستم كه بازاريابهای امروزی، بيش از ٩٠% از زمان و انرژی خود را صرف پياده س��ازی روشهای بازاريابی هجومی و تنها ١٠% را به بازاريابی جذبی اختصاص می دهند

)Inbound Marketing( بازاریابی جذبی

نویسنده: محمود بشاش

تنها راهکار برون رفت از روشهای سنتی و ناکارآمد

مقاله بازرگانی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

31

و اين درصدها بايد كامال جابجا شوند.

بازارياب هايی كه هنوز به روش های بازاريابی هجومی اعتقاد دارند و اين روش ها را به كار می برند، مانند شيرهايی هستند كه در "جنگل" به دنبال شكار فيل هستند. ولی اين شيرها بايد به خاطر داشته باشند ك��ه فيلها در دهههای 8٠ و ٩٠ در جنگلها زندگی ميكردند ولی حاال، آنه��ا در اطراف بركه های كوچك آب تجمع م��ی كنند. پس به جای ادامه ش��كار در جنگل، يا بايد اين بركه های آب را برای شكار انتخاب كنيد )اينترنت( يا اينكه خودتانيك بركه آب بسازيد كه فيلها را به طور

خودكار، به طرف خود جذب كند.

ش��ما به عن��وان بازاريابی كه تصميم گرفته ايد روش��های بازاريابی جذبی را جايگزين بازارايابی هجومی كنيد، در نظر داش��ته باش��يد كه هميش��ه همه فيل ها به يك بركه آب مراجعه نمی كنند و اگر ش��ما بتوانيد يك بركه هرچند كوچك هم بس��ازيد، حتما فيلهايی خواهند ب��ود كه به آن مراجعه كنند. اين فيلها بهترين ش��كار برای

شما هستند.اگر سوال شما اين است كه ساختن

يك بركه آب تا چه حد عملی است و آيا شما هم می توانيد اين كار را انجام دهيد، بايد پاس��خ دهم كه بله، اين كار، هم عملی است و هم هر

بازاريابی می تواند روش ساخت آن را فراگرفته و اجرا كند.

اگر ش��ما به عنوان يك بازارياب، قادر هستيد كه يك وبالگ ايجاد كنيد، در ش��بكه های اجتماعی فعاليت كنيد و در مورد كسب و كار و محصوالت خود، مطالب آموزنده بنويسيد، در اين موضوع كه از همين ام��روز بايد روش ه��ای بازاريابی جذب��ی )Inbound Marketing( را جايگزين بازاريابی هجومی)Outbound Marketing( كنيد، كم ترين

ترديدی به خود راه ندهيد.توج��ه به اين نكته ضروری اس��ت ك��ه فضای بازارياب��ی جذبی، با بازاريابی هجومی، تفاوت های چش��م گيری دارد و شما به عنوان يك بازارياب پيش��رو، بايد برای يك تغيير نگرش )Mind Set( و رويكردی )Organic( جديد به بازار هدف، شناخت مخاطب و روش های طبيعیج��ذب مخاطب، خ��ود را آماده كنيد. نگرش ه��ای قديمی، در فضای جديد، كارآيی نداش��ته و تاثيرات مخربی بر كس��ب و كار شما خواهد

داشت.


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

32

نویسنده: دارا بوشهری

مرگ هردو دریك سال و یك ماه بود.ولي اس��تيو جابز بعنوان يك قهرمان دالور معرفي شد ، درحاليكه دنيس ريچي مورد توجه هيچك��س قرارنگرفت. تنها يك مش��ت برنامه نويس��ي كه ارزش دنيس ريچي را مي دانستند

متوجه مرگ او شدند.....ب��دون اس��تيو جاب��ز هيچوق��ت آي فوني وجودنداش��ت. همينطور هي��چ آي پدي، هيچ مكي و هيچ كامپيوتري ازش��ركت اپل. ولي آيا مشكل بزرگي است؟ يعني اگر ازمحصوالت اپل

استفاده نكنيم كمبودي احساس مي كنيم؟

اما فقط تصور کنیمبدون دنيس ريچي، زبان برنامه نويسيC وجود نداشت. اين يعني ++ C هم وجود نداشت. يعني نه Unix بود، نه Windowsبود، نه Linux. بازي Crysis و GTA وهزارتا بازي ديگر هم نبودند. VLC بود، نه Firefox بود ، نه Photoshop نهPlayStation بود، چيزي به نام FL Studio،بودو XBOX وجود نداش��ت و همينطور الي آخر. ٩٠% از نرم افزارها و اپليكشن هاي دنيا با C و

++ Cنوشته شده اند .دني��س ريچ��ی – Dennis Ritchie – كه بيشتر به خاطر ساخت زبان C و همكارياش در ساخت سيستم عامل يونيكس شناخته ميشد، پ��س از يك دوره طوالن��ی تحمل يك بيماری ناش��ناس در سن 7٠ س��الگی درگذشت. خبر فوت او توس��ط دوس��ت و همكار گذشته ی او، راب پايك– Rob Pike – در پيامی در گوگل+ اعالم ش��د: »من ايمان دارم كه هستند كسانی

كه از عظمت مش��اركتهای او قدردانی و بطور شايس��ته ای برای فوت او سوگواری می كنند. او مردی ساكت و مرموز بود، اما همچنين يك دوس��ت، همكار و هميار برای من بود و مسلما

دنيا يك ذهن برتر را از دست داد.«

Ken – كارهای ريچ��ی با ِكن تامپس��ونThompson – در س��اخت سيس��تم عام��ل Turing يونيكس، آنها را ب��ه دريافت جايزهیدر س��ال ١٩٩٣، مدال IEEE Hamming در سال ١٩٩٠، مدال ملی فناوری در سال ١٩٩٩، و جديدترين آنها، جايزهی ژاپن برای اطالعات و

ارتباطات در سال 2٠١١، رهنمود كرد. يونيكس از تالش��های ريچی و همكارانش برای ساخت يك سيستم عامل ساده تر، تميزتر ساخته ش��د و بعنوان يك واكنش به »سندرم »big system syndrome – سيستم بزرگچي��زی كه آنها در سيس��تم عامله��ای معاصر Bell ميديدند، بود. از روزهای اول در آزمايشگاهدر س��الهای ١٩7٠، يونيكس باورهای مردم را دربارهی آنچه كه به عنوان سيستم عامل تعريف ش��ده بود را تغيير داد. يونيكس تنها كد نبود،

بلكه يك فرهنگ ح��ول ايدههايی مثل اتصال برنامه ه��ای كوچك از طريق

pipeها ب��ود. اين همان فرهنگ يونيك��س بود كه باعث ش��د

لين��وس ترووالدز لينوكس، سيس��تم عام��ل مش��ابه يونيكس را بسازد. زبان برنامهنويس��ی C، كه يونيكس به وسيله ی

آن نوش��ته شده بود، تبديل به يك زبان بالفعل برای سيستم ها، برنامه ها و برنامه نويسی توكار ش��د و هنوز هم يكی از پرطرفدارترين زبانها در دنيا است؛ ريچی يكبار درباره ساخت اين زبان گفت »C دمدمی، ناقص و يك موفقيت بزرگ

است.«

همانطور كه توس��ط Tim Bray اشاره شده اس��ت )ويرايش��گر خصوصيات XML(، ريچی همچنين ايدهی معرفی زبانهای جديد بوسيله برنام��ه »Hello World«، رش��ته های بايتی null-terminating، س��اخت پروسه ها بوسله ايجاد دوباره ی پروس��ه های موجود، و نوشتن سيستم عاملها در يك زبان برنامه نويسی كامپايل شدهی مستقل از ماش��ين بود. Bray ميگويد »غير ممكن اس��ت – كامال غير ممكن است – كه در مورد بدهی ای كه حرفه ی من به دنيس ريچی دارد اغراق كرد، من در دنيايی زندگی می كنم كه او برای خلقش بيش از سی سال تالش

كرد.«


دنیس ریچیC خالق زبان برنامه نویسی


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

33


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

34

چون فردوسی زاده شد، پدرش در خواب ديد كه پسرش بر بامی ش��ده و رو به قبله نعره می زند و صدايی در پاس��خ ميشنود. سپس روز ب��ه جهت ديگر ميكند و نعره ميزند و از نو صدايی می ش��نود. خوابگزاری خواب را چنين تعبير ميكند: »پسر توسخن گويی شود كه آوازۀ او به چهار ركن عالم برس��دو در همه اطراف سخن او را به قبول تلقی و استقبال كنند و او نادرۀ عصر و اعجوبۀ دهر بود. )مقدمه

شاهنامه بايُسنقری و مجمل فصيحی(

فردوس��ی چه كسی بوده است؟ از زندگی او جز آگاهی كمی در دست نيستآگاهی كمی در دست نيست، مقدرای افسانه است و چند اطالع پراكنده كه از آنها آنچه را كه بشود با اطمينان پذيرفت، همان است كه با حسب و حالهای خود شاهنامه تطابق دارد. سال تولد او

را ٣2٩ه� گرفته اند، زادگاهش طابراِن طوِس خراسان بوده است.

خانواده اش از نجيب زادگان خرده مالك شهر بودند كه »دهقان« خوانده ميشدند. بيش از دو ثلث از عمر خود را در رفاه نسبی گذرانده ولی از شصت به بعد، در بيست و چندسال آخر عمر گرفتار پيری و بيماری و نداری ميش��ود. پسری داشته كه آنگاه كه او شصت و پنج ساله بوده در ٣7 سالگی مرده است. ا زنی كه گويا همسر اوست، در ديباچه "بيژن و منيژه" با مهربانی ياد ميكند. در تذكره ها از دختری

از او نيز نام برده شده است.

شروع كار ش��اهنامه بايد پيش از سال ٣7٠ه� بوده باشد، يعنی اندكی پس از مرگ دقيقی. فردوس��ی در اين زمان ٤٠ س��اله بوده. سرودن كتاب نزديك سی سال از عمر او را گرفته است، كه چه بسا چند س��الی از آن صرف حك و اصالح ش��ده است. گرچه شاهنامه حدود سال ٣٩5 ه� به اتمام ميرسد، نسخه تكميل شده آن در سال

٤٠١ه� به محمود تقديم گرديده است.چون س��ال انقراض حكومت سامانی ٣8٩ه� است، پس قسمت

اعظم ش��اهنامه در دوره سامانيان سروده شده است. بطور كلی اين كتاب را بايد متعلق به تمدن س��امانی دانس��ت. تنها نظم يك ربع شاهنامه با سالهای نخستين پادشاهی محمود مقارن ميگردد. مرگ فردوس��ی را در حدود٤١١ه� نوشته اند كه در آن زمان هشتاد سال

داشته است.در نيمه های قرن چهارم، يعنی زمانی كه فردوس��ی هنوز خيلی جوان بود، شخصی به نام ابومنصور بن عبدالرزاق، كه چندی حاكم طوس و نيشابور بود، فرمان به گردآوری داستانهای شاهنامه ميدهد. اين كتاب كه معروف به "ش��اهنامه ابومنصوری" است، به نثر بوده و همان است كه مأخذ اصلی فردوسی در سرودن كتابش قرار ميگيرد. اين كتاب كه به نثر بوده اس��ت، با همۀ ارجمندی نميتوانس��ته است پاسخگوی نياز مردم زمان باشد كه سخنی موزون و دل انگيز ميخواس��تند. دقيقی آن را به آزمايش شعر ميگذارد ولی در جوانی كش��ته ميشود و آنگاه نوبت به فردوسی ميرسد. خود او در اين باره

می گويد:

یکی نامه بود از َگِه باستانسخنهای آن بر منش راستان

چو جامی گهر بود و منثور بودطبایع ز پیوند او دور بود

پس اش�اره با ناتمام ماندن کار دقیقی میکند و روی بردن خود به آن:

من این نامه ف�ّرخ گرفتم به فالبسی رنج بردم به بسیار سال

داس��تان مُذّكر طوس كه نگذاشت جنازه فردوسی در گورستان مسلمانان دفن شود به احتمال زياد درست است. زيرا نظامی عروضی صد س��ال پس از مرگ فردوسی آن را از زبان همشهريانش شنيده و خ��ود آرامگاه ش��اعر را كه دور از مزار عمومی ش��هر بوده، زيارت

25 اردیبهشت؛ روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

منبع: )برگزیده از مقدمه شاهنامه بقلم دکتر محمدعلی اسالمی ندوشن(



14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

35

كرده است. ... ولی تاريخ هزارسالۀ ايران - از بعد از فردوسی- نشان داده است كه تا چه اندازه دينداری با دستهای حنابسته و تسبيح و انگش��تری عقيق بی ارتباط بوده است. عجيب است: همۀ گورهايی كه در زمان »مذّكر طوس« در اين ش��هر وجود داش��ته، و )از جمله گور خود او( از صفحه روزگار محو گرديده اند و تنها يك گور – كه نميخواس��تند برجای باش��د- برقرار مانده و نام اين مذّكر هم – در ميان هزاران گمنام مثل او- اگر هنوز برجای است، آن هم به بركت

فردوسی است؛ و اين نيروی برتريِن فرهنگ را ميرساند.

حماس��ه های مع��روف جهان، اغلب يك دوران ي��ا يك ماجرا را س��روده اند، ولی شاهنامه سرگذش��ت دراِز قوم ايرانی را در بر دارد كه ش��امل اس��طوره، افس��انه و تاريخ، هرسه ميش��ود. دوره تكوين جامعه بش��ری را در آن ميبينيم كه با رشتن و دوختن و رام كردن جان��وران آغاز ميگردد تا برس��د به انتهای كار ساس��انيان. اين يك دوران ناپيداكران است، ولی چون به سلسله "ِكی"ها ميرسد كه نيمه

داستانی نيمه تاريخی هستند، كريسنينسن، ايرانشناس دانماركی، زمان آنها را بين 755 تا ٩٠٠ قبل از ميالد مسيح حدس زده است. خداينامه مأخذ ش��اهنامه است، چنانكه ميدانيم بعنوان تاريخ كهن ايراِن اواخر ساسانی تدوين گشت ... از تاريخ داستانی ايران دو روايت به دس��ت داده شده است، يكی دينی و ديگری ملی، روايت دينی را در اوستا و كتب پهلوی باز می يابيم و روايت ملی كه سينه به سينه

گشته بود در خداينامه جای گرفته است.نيمه اول ش��اهنامه، تا پيش از ساسانی بصورت داستان حكايت شده است كه تنها يك ته بنای تاريخی دارد، از اينرو توانسته است از مكان محدود و زمان گذار فراتر رود و بُعد سرنوشت بشر را شامل

گردد كه جهانی و جاودانی است.ش��اهنامه در اين بخش گرچه سرگذشت يك قوم بيش نيست، ليكن از طريق ش��خصيت هايی كه در آن جای دارند، چون فريدون و ضحاک و كاوه و كاووس و افراسياب و سياوش و كيخسرو و رستم و سهراب و گشتاسب و اسفنديار ... و زنانی چون رودابه و تهمينه و


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

36

فرنگيس و سودابه و كتايون ... در واقع تمام ابعاد و سايه روشنهای وجود بشری را در خود گنجانده است و هيچ خصلت و رويدادی در حيطه حيات انسان روی نمی نمايد، از نوع مهر و كين و جوانمردی و عش��ق دلبران��ه و عاطفه مادرانه و نابكاری و ج��اه طلبی و ايثار و نيرن��گ و گذش��ت و خطا و دالوری ... ك��ه در اين بخش راه نيافته باش��د. دو رويه زندگی كه هم معنی دارد و هم بی پايه اس��ت، هم ارزنده و هم "خواب كردار"، هم دل بستنی و هم رها كردنی، در آن،

در باالترين درجۀ حّدت خود نمود شده است.

هسته مركزی شاهنامه كشاكش ميان خوبی و بدی است. همه چيز بر گرد اين محور ميگردد، انس��انها بر دو دسته اند: آنان كه در جبه��ه خوبی اند و آنان كه در جبهه بدی. با اين حال هيچكس به تنهايی نه خوب خالص اس��ت و نه بد خالص، آنگونه كه در واقعيت سرشت انسان است، هر خوب اندكی از استعداد بدی، و هر بد اندكی از استعداد خوبی را در خود دارد، تنها استثناء در اين ميان ضحاک

است كه وجودی افسانه ای و تجسم ش��ّر مطلق است.ورق ش��اهنامه از هم��ان آغاز رو به آبادانی گش��وده ميش��ود و كيومرث و هوشنگ و طهمورث و جمشيد كه شاهان نخستين اند، راه و رسم زندگی همراه با تمدن و رفاه را به جلو ميرانند، تا بدانجا كه مردم در آسايش بی غش به سر ميبرند و نيروی گزند را در زير

سلطه خود می گيرند:

ز رنج و ز بدشان نبود آگهیمیان بسته دیوان بسان رهی

به فرمان مردم نهاده دو گوشز رامش جهان پر ز آوای نوش

دوران جمشيد دوران آرمانی زندگی است كه حتی مرگ در آن ناپديده ش��ده است، ولی چون جمشيد از آن همه دستاورد، ناگهان دستخوش غرور ميشود و با پروردگار ادعای همچشمی ميكند، فّره اي��زدی از او گسس��ته ميگردد و خود و مردم��ش هردو در نكبت و

مصيبت عصر ضحاک می افتند.

سلطه ضحاک بر ايران، كه تباری بيگانه دارد و دو مار بر دوشش رس��ته اند كه بايد از مغز س��ر جوانان خوراک كنند، س��راپا جنبه كنايی و نمادی دارد. نخس��ت آنك��ه در اعتقاد كهن مزدايی تناوب دوره ه��ا تصور ميش��ده: يك روزگار خ��وش در معرض آن بوده كه روزگاری ناخوش بدنبال بياورد و برعكس. ديگر آنكه نيمه اهريمنی ذات زندگی هرگز نبايد فراموش ش��ود، زيرا تضمين كننده تالش و

كوشش در آدمی است، به منظور درآويختن با بدی.

ايرانيان در رنج و بال آبديده ميگردند و سرانجام ضحاک و نظام او را از ميان بر ميدارند. شخص ماردوش در دماوند زنده به بند كشيده ميش��ود. زنده گذاردن او به زبان س��روش از جانب پروردگار توصيه ميگردد زيرا بدی در بند كردنی است، ليكن از زندگی بشر زدودنی

نيست و اين دستور نيز جنبه كنايی دارد.پس از سقوط ضحاک دنيا آرام ميگيرد، اما اندكی بعد كشاكش ميان خوبی و بدی كه موجد جنگ و ستيز است بصورتی ديگر روی مينمايد و آن در خانواده فريدون، نزاع ميان برادران اس��ت. َس��لم و تور، پس��ران فريدون، كه بر برادر خود ايرج رش��ك ميبرند )مانند يوس��ف و برادران( او را ميكشند و بدنبال آن جنگ ويرانگری ميان ايران و توران در ميگيرد. ايرانی و تورانی، دو ش��اخه از يك خانواده اند، اگرچه تورانيان ترک خوانده ميش��وند ولی با ايرانيان هم نژادند

و تنها جاه طلبی و آِز سرانش��ان آن��ان را به جنگ با ايرانيان ناگزير ميكند. اين جنگ زمانی اوج ميگيرد كه س��ياوش، شاهزاده ايرانی، بفرمان افراسياب، شاه توران، به قتل ميرسد و نبرد كين خواهی به

شديدترين نحو ميان دو كشور در ميگيرد.

بدنه اصلی بخش داستانی شاهنامه را جنگ ايران و توران بر سر خون س��ياوش تشكيل ميدهدو برای ايرانيان، موضوع بسيار مهم و حياتی اس��ت: بايد حق بر كرس��ی بنشيند و اين مستلزم آنست كه گناهكار به مجازات برسد. در اين نبردهای پياپی، رستم، پهلوان بر همال است و در طی همين گير و دارهاست كه وی به عنوان كسی كه »خدای تعالی خويشتن را هيچ بنده چون رستم، ديگر نيافريد«

نمودار ميگردد.آخرين داس��تان دوره داستانی، ماجرای رستم و اسفنديار را می ُس��رايدكه همه جهان بينی و شكوه ش��اهنامه در آن خالصه شده اس��ت. هردو رويۀ زندگی انسانی، كه يكی معنی دار بودن و ديگری بی سر و پای بودن باشد، در آن به نمود می آيد. دو پهلوان كه هردو در صف خوبی شمشير زده اند و نگاهبان يك اصل و يك كشور بوده اند، پايان كارشان بجايی ميرسد كه به قصد كشت با يكديگر روبرو گردند. بی سر و پای است از جهت آنكه دوستی، بر اثر بازی روزگار بس��ی آسان به دشمنی بدل ميگردد. معنی دار است از جهت آنكه چون پای نام و ش��رف در ميان آيد هيچ مهمی در برابرش پايداری

نميتواند كرد.دوره داس��تانی، با مرگ رستم و ويرانی سيستان پايان ميپذيرد. بس��يار تأمل انگيز و عبرت آموز است كه خانواده رستم )بزرگترين پهلوان ايران و بزرگترين نگاهبان خانواده كيان( بدست يك شاهزاده كيان��ی نابود گ��ردد. در حالی كه تا آنروز هيچ يك از دش��منان بی امان ايران نتوانس��ته بودند بر او دست يابند. ورق شاهنامۀ داستانی

همينجا بسته ميشود.

دورۀ تاريخی حدود يك سوم شاهنامه )هژده هزار بيت( را در بر ميگيرد، از حمله اسكندر آغاز ميشود تا برسد به پايان كار ساسانيان. همای دختر بهمن است و داراب پسر اوست. از داراب پسری به نام دارا پديد می آيد كه خانواده ساسانی از او نشأت ميكند و بدينگونه داستان كوش��يده است تا هخامنشی و كيانی و ساسانی و اسكندر، همگ��ی را به هم اتصال دهد... در دوره تايخی ش��اهنامه نيز اعتقاِد مزداي��ی نبرد نيكی و بدی حضور خ��ود را دارد ولی آن نَفس قوی و جالی دوران داس��تانی از آن غايب است. دفتر شاهنامه با كشتن و س��وزاندن ماهوی سوری بسته ميشود و آخرين بيت فردوسی در

كتابش اين است:

هرآنکس که دارد ُهش و رای و دینپس از مرگ بر من کند آفرین

و بر س��ر هم ميتوان گفت كه مردم ايران در برابر فردوسی خود را عاری از ُهش و رای و دين نشان نداده اند.

چهار كتاب در زبان فارسی نوشته شده است و چهار مرد آن را بر قلم آورده اند. ما ايرانيان و فارسی زبانان چون می انديشيم كه اين مردان در اين آب و خاک پديد آمده و زندگی كرده اند، باِر زندگی را آسانتر تحمل ميكنيم و چون آنان نيز مردند، به پشتگرمی مرگ آنان، مرگ را آرامتر و بی دغدغه تر پذيرا ميش��ويم. نخستين آنان فردوس��ی است. آيا اين افتخار كمی اس��ت كه ما كتابی در اختيار

داريم كه بقول تئودور نولِدكه »هيچ ملتی نظير آنرا ندارد«؟



14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

37


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

38

4 Iran Market Reporter No. 12 Apr 2012 ( Issue 4, Vol. 2) en.emofid.com

Credit and Monetary Council (CMC) said that they may revise policies after receiving updates from the Central Bank. Traders also bought shares of banks as the daily RSI of the index fell below 30 level on April 8; a signal that the sector may be oversold.

Cement Producers Rose as Prospect Improves The index of cement producers rose for the second month, pushing the index above the 100 days moving average. Cement industry is a challenge as the costs of production are expected to rise as a result of subsidies reforms while the sales prices and volume are highly related to developments in housing sector and infrastructure projects.

However, the recent trend in parliament that aimed to control any increase in energy prices is good news for investors in energy-intensive sectors like the Cement. In addition, the industry highly relies on imported parts for repair and mainte-nance so the stability in foreign exchange market and improvements in transaction mechanism are very positive factors in reducing uncertainty in

earnings estimates.

Other SectorsMetal ores miners and basic metals producers also advanced as they are still among low-risk options in portfolio constructions. Their business models are simple, they have upper hand in FX market, and most of them have little costs in dollar terms except for development.

Auto makers declined 7.5 percent to be a major drag on TEDPIX. Financial report from a main auto maker came short of expectations. Produc-ers are under pressure to raise quality. At the same time, the increase in wages is just another chal-lenge for this labor-intensive sector.

Pharmaceuticals advanced 1.2 percent this month, the first monthly increase this year. The sector relies on imported materials so the recent develop-ments could reduce uncertainty in costs estimates. Investors also took advantages of lower prices after months of declines in this sector.

Overview

Index of Cement Producers, Daily Chart from MofidTrader5. The index rose well above 100 day moving averge in April.

Index of Banking Sector, Daily Chart from MofidTrader5.

31 Dec 2011 10 Jan 2012 25 Jan 2012 6 Feb 2012 19 Feb 2012 29 Feb 2012 12 Mar 2012 27 Mar 2012 10 Apr 2012 22 Apr 2012 5 May 2012

287.75

292.90

298.05

303.20

308.35

313.50

318.65

323.80

328.95

334.10

339.25

2012.03.30 00:00

ShamsiDate 0.5 Copyright 1999 - 2011, Tadbir Pardaz 1390.05.09 1390.05.19| 1390.06.01| 1390.06.14| 1390.06.26| 1390.07.06| 1390.07.18| 1390.07.30| 1390.08.10| 1390.08.23| 1390.09.06| |

30.00

70.00

100.00

0.00

RSI(14) 66.26

MofidTrader 557-6 ,Daily 2011.12.31 00:00 - 2012.05.14 00:00 (2012.05.14 14:29)


214.75

217.50

220.25

223.00

225.75

228.50

231.25

234.00

236.75

239.50

242.25

2012.03.30 00:00

30.00

70.00

100.00

0.00

RSI(14) 73.86


Iran Market Reporter

ADDRESSING THE NEEDS OF INVESTORS

Mofid Securities Co.Member of TSE(Tehran Stock Exchange)Member of IME(Iran Mercantile Exchange)Member of Farabourse

Contact Person: Mr. Seifollahit 009821 8190 1165f 009821 8190 1022e [email protected] www.emofid.comw www.mofidkala.com

IRAN MARKET REPORTER Is produced by Mofid Securities Co.Distributed electronically via email.

Top Ranked2010

The First Ranked Broker in 2007, 2008, 2009, 2010

Top Mutual Fund Manager in 2009

VOluME 2ISSuE 4APRIl 201212


14th

Year

I

ssue

02

A

pril

2

012

1391

ت ش

بهدی

اردو،

ره شما

م، ده

هارل چ

سا

39

4 Iran Market Reporter No. 12 Apr 2012 ( Issue 4, Vol. 2) en.emofid.com

Credit and Monetary Council (CMC) said that they may revise policies after receiving updates from the Central Bank. Traders also bought shares of banks as the daily RSI of the index fell below 30 level on April 8; a signal that the sector may be oversold.

Cement Producers Rose as Prospect Improves The index of cement producers rose for the second month, pushing the index above the 100 days moving average. Cement industry is a challenge as the costs of production are expected to rise as a result of subsidies reforms while the sales prices and volume are highly related to developments in housing sector and infrastructure projects.

However, the recent trend in parliament that aimed to control any increase in energy prices is good news for investors in energy-intensive sectors like the Cement. In addition, the industry highly relies on imported parts for repair and mainte-nance so the stability in foreign exchange market and improvements in transaction mechanism are very positive factors in reducing uncertainty in

earnings estimates.

Other SectorsMetal ores miners and basic metals producers also advanced as they are still among low-risk options in portfolio constructions. Their business models are simple, they have upper hand in FX market, and most of them have little costs in dollar terms except for development.

Auto makers declined 7.5 percent to be a major drag on TEDPIX. Financial report from a main auto maker came short of expectations. Produc-ers are under pressure to raise quality. At the same time, the increase in wages is just another chal-lenge for this labor-intensive sector.

Pharmaceuticals advanced 1.2 percent this month, the first monthly increase this year. The sector relies on imported materials so the recent develop-ments could reduce uncertainty in costs estimates. Investors also took advantages of lower prices after months of declines in this sector.

Overview

Index of Cement Producers, Daily Chart from MofidTrader5. The index rose well above 100 day moving averge in April.

Index of Banking Sector, Daily Chart from MofidTrader5.


287.75

292.90

298.05

303.20

308.35

313.50

318.65

323.80

328.95

334.10

339.25

2012.03.30 00:00

ShamsiDate 0.5 Copyright 1999 - 2011, Tadbir Pardaz 1390.05.09 1390.05.19| 1390.06.01| 1390.06.14| 1390.06.26| 1390.07.06| 1390.07.18| 1390.07.30| 1390.08.10| 1390.08.23| 1390.09.06| |

30.00

70.00

100.00

0.00

RSI(14) 66.26



214.75

217.50

220.25

223.00

225.75

228.50

231.25

234.00

236.75

239.50

242.25

2012.03.30 00:00

30.00

70.00

100.00

0.00

RSI(14) 73.86


2 Iran Market Reporter No. 12 Apr 2012 ( Issue 4, Vol. 2) en.emofid.com 3en.emofid.com Iran Market Reporter No. 12 Apr 2012 ( Issue 4, Vol. 2)

OverviewThe TSE All Share Index (TEDPIX) rose 1.4 percent in April, capping the third monthly increase in four months. There are positive developments in some critical issues specifically in foreign exchange mar-ket and management of subsidies reform.

The volatility in gold and FX markets continued to fall. First, an ongoing improvement in foreign rela-tions considerably reduced the systematic risks. Second, the supply of gold coins by the Central Bank of Iran (CBI) successfully reduced specula-tions not only in gold but in FX market.

The second phase of subsidies reform is another source of uncertainty for investors. Now the hori-zon becomes clearer as the parliament steps in to define some limits and frameworks for the possible outcomes.

Another development is again in FX market as the exports working group announced that exporters can sell their foreign currencies directly to import-ers based on market mechanism. The decision could further reduce uncertainty regarding the effective exchange rates in companies’ financial reports.

TEDPIX Climbed to an All Time HighTEDPIX ended this month at 26960 after climbing to an all time high of 27412 on April 16. The index returned investors 10.5 percent through the first four months of 2012. Some sectors like the Chemi-cals, Metallic Ores, and the Basic Metals helped pushing the TEDPIX higher while the auto makers were a drag on the index. Finally, many companies are going to hold annual meetings and make deci-sion on dividends, so their symbols were halted from trading.

Chemicals Continue to Outperform the Main SectorsThe performance of the Chemicals again stood ahead of other main sectors. With 9.2 percent in-crease in April, the index returned investors as much as 38.7 percent in the first four months of this year.

The parliament is working on an act that for 10 years limits the price of feedstock for domestic re-fineries to 65 percent of prices of FOB Persian Gulf.

Furthermore, the prospect for higher revenue still works in favor of the chemicals producers. The companies with domestic market benefit from ris-ing prices. Export oriented companies are also ex-pected to return their revenue back home comfort-ably as the transparency and flexibility probably improves with new mechanism of FX transactions.

Banking Sector ReboundsThe index of Banks rose 0.5 percent in April as of-ficials signaled that they may revise and ease mon-etary policy. After the increase in interest rates, the banks were allowed to compete on rates between 1 to 5 years; so any easing could reduce the pres-sure from competition. On April 18, a member of

Iran Market Reporter

ADDRESSING THE NEEDS OF INVESTORS

Mofid Securities Co.Member of TSE(Tehran Stock Exchange)Member of IME(Iran Mercantile Exchange)Member of Farabourse

Contact Person: Mr. Seifollahit 009821 8190 1165f 009821 8190 1022e [email protected] www.emofid.comw www.mofidkala.com

IRAN MARKET REPORTER Is produced by Mofid Securities Co.Distributed electronically via email.

Top Ranked2010

The First Ranked Broker in 2007, 2008, 2009, 2010

Top Mutual Fund Manager in 2009

VOluME 2ISSuE 4APRIl 201212


14th

Year

I

ssue

02

M

ay

201

213

91ت

شبه

دی ار

دو،ره

شمام،

دههار

ل چسا

40

ibc may 2012

Documents