ic5.akn rexma bver - arvind gupta karishma...daona saarkai paustako ekxa paustakxacao maagacao kxvhr...
TRANSCRIPT
INDIA
ic5.akn reXma bveR:
ArivaMd gauptaa
roSmaa bavao_
yaaMnaI maQyao Aaya.Aaya.TI. kxanapaUr yaoqaUna ivaÒuta
AiBayaaMi~akxI SaaKaotaUna padvaI pa`apta koxlaI. kRxitaSaIla iva&aanaavar tyaaMnaI
paustako ilahIlaI Aahota, paustakxaMcaa ihMdImaQao Anauvaad koxlaa Aaho, va
dUrdSa_nasaazI iva&aana pa`yaaogaaMvarIla ifxlmsa\ banaivalyaa Aahota.
yaa tyaaMcyaa paihlyaa
paustakxacaa baara BaartaIya BaaYaaMmaQao Anauvaad Jaalaa Aaho va tyaacyaa laaKa pa`taI
ivakxlyaa gaolyaa Aahota. tao Anaokx sanmaananaIya paurskxaraMcao maanakxrI Aahota. jasao
caa iva&aana pa`saaracaa pa`qama raYT^Iya paurskxar, Aaya.Aaya.TI. kxanapaUr
cao
caa caa iva&aana pa`saaracaa paurskxar.
saQyaa tao pauNyaata Aayaukxa saMsqaocyaa mauWtaMagaNa iva&aana SaaoiQakoxta kxaya_rta Aahota.
yaa tyaaMcyaa AitaSaya laaokxipa`ya vaobasaa[Tvar
Anaokx djao_dar paustakox va iva&aana KaoLNaI banaivaNyaacyaa kRxtaIMcao hjaarao fxaoTao va
SaokxDao CaoT\Ëa ifxlmasa\ zovalyaa Aahota.
yaaMnaI pauNyaacyaa AiBanava kxlaa mahaivaÒalayaataUna vyaavasaaiyakx kxlaa
SaaKaocao iSaXaNa Gaotalao. tyaa ekx svataM~a ica~akxar va iDJaa[_nar Aahota. tyaaMnaI
Anaokx maulaaMcyaa paustakxaMsaazI ica~aaMkxna koxlao Aaho.
1975
15
140
125
5
1988
2000 ,
2010
www.arvindguptatoys.com
Matchstick Models and other Science Experiments
Distinguished Alumnus Award Third World Academy of
Sciences
pa`kxaSakx: ArivaMd gauptaa,AakxaSagaMgaa,
Aayaukxa, pauNao ivaVapaIz,pauNao
[maola :
vaobasaa[T :
maud`kx: “maud`a” naarayaNa paoz,pauNao
15,
411007
www.arvindguptatoys.com
383,
411030-
-
yaa paustakxataIla Anaokx KaoLNaI jyaaMnaI AamhalaaAanaMdanao iSakxvalaI, tao Aamacao ima~a va maaga_dSa_kx
. kxmalaakxr paaotadar yaaMnaa ho paustakx samaipa_ta Aaho.Ea`I
ho paustakx navaajaIbaa[_ rtana TaTa T^sT yaaMcyaaAaiqa_kx saaOjanyaanao ivakxisata Jaalao Aaho.
vaYa_: foxba`uvaarI
sava_ hWkx sauriXata
2012
ArivaMd gauptaa
ica~aaMkxna roSmaa bavao_
Anauvaad ivadulaa mhOsakxr
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
i~akxaoNaacao Xao~afxL
itarkxa taaola
naaNao AaiNa saIDI caa Baaovara
saaopao TosaolaoSana
ivalaga na haoNaarI paustako
sqaOtaIk Qaagao
kxagad
paaNyaataIla maasao
bahugauNaI caaMdNaI
kxagadI fuxlaJaDI
pa×Icaa catauYfxlak
paakxITacaI fuxlao
kxagadacaa AakxaSakMxdIla
banaao_laIcaa SaMkU
gargarNaa%yaa ipanaa
{DËa maarNaaro maakxD
{DËa maarNaarI kxaDopaoTI
kxaolaaMTI maarNaarI kxaDopaoTI
Aa[_ AaiNa baaL
jaoT kxar
SaMkU caI foxrarI
T^Vifxk hvaaladar
jaaoSaIlaa nata_k
sqaOtaIk
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
............................
............................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
1
2
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22-23
24
3
4
5
.......
.......
Anauk`xmaiNakxa
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
..............................
.............
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
...................................
............................
...................................
...................................
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38-39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
.....
......................
.......
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
paMKa fxDfxDvaNaaro fuxlapaaKar}
sT^aVmaQao iDJaa[_na
saaoMD hlavaNaara httaI
saaopao raVkoxT
fuxgyaacao raVkoxT
fuxgyaacao Tobala
fuxgyaacaI SaWtaI
Gasartaa kxaoLI
raMgatao naaNao
daora CoDa, ifxrvaa
madr taorosaMacaa AaOYaQaaMcaa baTvaa
fuxgaa ekx, caohro Anaokx
baaV[lacaa fuxgaa
baaTlaIcao Tbaa_[_na
baaTlaIcaa dabamaapaI
baaTlaIcao jaDtva
baaTlaIcyaa JaakxNaacao iBariBaro
gaaoTËaMcaa Baaovara
gaaolaapaasaUna laMbagaaola
baVga jaVk
saMpaUNa_ AaMtairkx paravata_na
ToT^apaVkx KaaoWyaacao maaojapaa~a
pa`aNyaaMcao kxaoDo
iBaMgarI
1
a b a b
a b
1
23
c
c
4
5
jaaD pauÛa( saoM.maI.x saoM.maI.)10- 20-x
1-saoM.maI. var KauNaaAsalaolaa AalaoKa kxagad
i~akxaoNaacaoXao~afxL
iKaLa
[laVsTIkx daora
AalaoKa kxagad pauÛËavar icakxTvaUna varcyaa roYaocyaa CodibaMdUMvar Baaokox paaDa.
A BAaiNa var Baaokox paaDa.yaataUna [laVsTIkx daora AaovaUna
TaokxaMnaa gaazI maara.t
[laVsTIkx daora paya_Mta taaNaa.C
C
ABC
cyaa iCd`avar iKaLa zovaUnai~akxaoNa tayaar kxra.
i~akxaoNaataIla caaOrsa maaojaUnaXao~afxLacaa AMdaja baaMQaa.AQyaa_paoXaa kxmaI Aakxaracaoo caaOrsamaaojaU nakxa AaiNa AQyaa_paoXaajaasta Aakxaracaoo caaOrsa ekx maaojaa.
tayaar haoNaa%yaa sava_ i~akxaoNaMacaapaayaa AaiNa {McaI samaana AsalyaanaotyaaMcao Xao~afxLhI samaana Asaola.
C caI jaagaa badlaUna navaIna i~akxaoNabanavaa. tyaacao Xao~afxL kxaZa.
2
1
2
3
4
itark
xataa
ola
maIz
AMDo
caaOkxaonaI paayaa AsalaolaaDbaa / glaasa
ASaaca paÔtaInao QaataUcaa Gana ikMxvaacaaOkxaonaI Dbaa tyaacyaa ekxa kxDovarmaIzacyaa kxNaaMvar taaolaUna {Baa kxra.
baVTrIhI itarkxI maIzacyaakxNaaMvar taaolaUna {BaI kxr}na paha!
baVTrI QaataUcaa GanaTobalaavar icamaUTBar maIz Takxa.
tyaataIla kxahI kxNaaMvar AMDo taaolaUna{Bao kxra! saur}vaataIlaa AvaGaD jaa[_la,paNa qaaoDËa pa`yatnaaMnaI naWkxI jamaola.
maIzacao kxNa saMtaulanaasaazITokUxcao kxama kxrtaata.
3
1
1
1
1
2
3
4
65
jaunaI saIDI
naaNao
kx agadacaI rMgaIta tabakxDI
icamaTyaata naaNaoQar}na tao gaVsacyaajyaaotaIvargarma kxra.
naaNao garma Asataanaaca tao saIDIcyaamaQalyaa Baaokxata Gausavaa.
garma naaNyaamauLo saIDIcao plaVisTkivataLola. aNao saIDIta AQao_ca
.na
Aata jaa{] Òa
lagaocaca naaNyaavar qaMDpaaNaI Aaotaa. tyaamauLo naaNaosaIDIta Ga× basaola.
naaNao vyaasaavar QaraAaiNa saIDI ifxrvaa!maQao Baaokx AsalaolaI rMgaIta
tabakxDI saIDIvar icakxTvaa.
naaNao AaiNasaIDI caa Baaovara
7
saIDIBaaova%yaasaarKaI
gargarifxrola!
maaozËaMcaI
madta Gyaa
4
1 2
3 4 5
7
6
8
kxa~aI
rMgaIta jaaD kxagad paoinsala
jaaD kxagadapaasaUna ekxsaoM.maI. caa caaOrsa kxapaa.10-
Kaalacyaa kxDopaasaUna daonai~akxaoNa kxaZa...
...va kxapaa. i~akxaoNa sarkxvaUna.. ...icakxTpa×Inao tyaacaisqataIta icakxTvaa.
ha Aakxar
vaapar}naAnaokxrMgaIta paXaIbanavaa.
(Template)
Davyaa kxDolaa paXaacao taaoMD kxapaUna {javyaa kxDovar icakxTvaa.
DaoLo rMgavaa.
ho paXaI kuxzohI jaagaa na saaoDtaa ekxmaokxaMmaQaocapaKala basataata. ha ekx TosaolaoSanacaa pa`kxar Aaho.
saaopao TosaolaoSana
icakxTpa×I
paXaaMcaa qavaa tay
aar!
5
THE
BOOK
part1
THEBOOK
part 2
1
2
THEBOOK
part 2
end
3
4
ivalaga na haoNaarI paustako
daona saarKaI paustako
ekxa paustakxacaomaagacao kxvhr(malapaRYz) dusa%yaapaustakxacyaa pauZcyaakxvhrvarzovaa.
(mauKapaRYz)
Aataa daonhI paustakxaMcaIpaanao ekx AaD ekxekxmaokxaMvar zovata jaa.
daonhIM paustakxaMcaI paanaoekxmaokxaMta ADkxtaIla.
gauMtalaolaI paustakoxASaI idsataIla.
daona saarKaI paustakox Gyaa.
daonhIM paustakox iSavaNaIlaaQar}na vaogaLI kxrayacaa pa`yatnakxra. Aaho naa ASaWya?
5
6
1
2
3
4
sqaOitakQaagao
plaVisTkxcyaa QaagyaaMnaIivaNalaolyaa paaotyaacaa taukxDa
rbar baVMD
45-saoM.maI. laaMbaIcyaa dha caIrbarbaMVNDnao jauDI baaMQaa.
QaagyaaM
gaazIvar Qara.Qaagao
dusa%yaa kxaorDËa hataanao Qaagao var}naKaalapaya_Mta jaaorata Gaasata AaoZa.
sava_ var saarKaaivaÒuta pa`Baar jamaahao[_la AaiNa tyaaMcyaatapa`itakxYa_Na hao[_la.
QaagyaaM
gho daoro taumacyaa hataavarpa`Baar AsalyaanaotyaaMcyaakxD o maa~aAakxiYa_ta h aotaIla.
ivar}Ô
7
1
3
2
4
5
sqaOitakkxagad
Taokx koxlaolaI paoinsala
iTSyaU paopar
paoparkxpa
10- 5-saoM.maI. saoM.maI. caakxagad
x
plaVisTkxcaa sT^Va
kxpacyaa taLataUna paoinsala TaocaUna varkxaZUna kxpaacaa sTVD banavaa.
kxagad AQyaa_ta dumaDUna maQyaibaMdU kxaZa.
paoinsalaIcyaa Taokxavar kxagadmaQyaibaMdUvar saMtauilata kxra.
plaVisTkxcaa sT^VaiTSyaU paoparnao Gaasaa.
yaanao sT^Va iva tapa`BaarIta hao[_la.
Òu
sT^Va javaLAaNaa.
kxagada
sT^Vacaa laaspaSa_ hao{] do{]nakxa.
kxagada
ha ivaÒutapa`BaarIta sT^Va
vaapar}na kxagadgargar ifxrvaa.
6
8
1
2
3
4
3
paaNyaatalao maasao
kxa~aI
inaLa pauÛa
iDMk
kxagadacaomaasaorMgaIta
GaDIcyaa baajaUnao qaaoDyaa vaLNadar roYaa kxapaa.
ekx saaoDUna ekx pa×I Aata vaLvaa AaiNa dumaDa.Aataa kxapalaolaa pauÛa paaNyaacyaa laaTMasaarKaa idsaola.
pauÛa AQyaa_ta dumaDa.
kxkx
DaMpaasaUna saoM.maI. paya_Mtacakxapaa. apalaolyaa roYaaMcyaa
cyaa laaTa banataIla.
1-
paaNyaa
pauÛyaacyaa varcyaa va Aatalyaa pa×yaaMvarrMgaIta maasao icakxTvaa.asao paaNyaata paaohta Aahota Asao idsaola.ma
9
1
2
3
4
56
7
8
A-4
1.5- 30-
kxagadacaI pa×I( saoM.maI. saMo.maI.)x
kx a~aI
pa×Icyaa ekxa baajaUlaa gaaz maara.
gaaz Ga× kxr}na taI dabaUna capaTI kxra.az paMcakxaonaasaarKaI idsaola.ga
pa×I {laTI kxra.
pa×Icaa CaoTa Baaga gaazIta Kaaocaa.
bahugauNaIcaaMdNaI
p
p
a×I {laTI kxra AaiNapaMcakxaonaacyaa ekxa kxDopaasaUnadumaDa. a×I saMpaopaya_Mta AsaodumaDta rha.
TaokxKaaocalyaavarGaDI ASaIidsaola.pa×Icaa {rlaolaa Baaga
Aata KaaocaUna Takxa.ekx jaaDa paMcakxaonatayaar hao[_la.
paMcakxaonaacao pa`tyaok TaokxicamaTIta dabaUna ekxfuxgalaolaI caaMdNaI banavaa.
10
1
2 3
4
5
6
kxagad
Ifuxl
aJaD
IrMgaIta kxagadacyaa pa×Ëa
baarIkx sT^Va
icakxTpa×IekoxrI paMca
kxagadacyaa pa×Ilaa paMKyaacyaa GaDËa Gaalaa.
GaDËa capaTËa kxra. p AaMca vaapar}na sagawËa GaDËataUna arpaarBaaokx paaDa.
GaDËa {GaDa.
BaaokxataUna sT^Va Aaovaa.
pa×I sT^Vavar vyavaisqatapasara. rcao TaokxsT^Valaa icakxTvaa.
vaASaa
Anaokx rMgaItafuxlaJaDËa banavaUna
fuxladaNaItazovaa.
11
1
2
3
4
5
6
pa×IcaacatauYfxlakx
kxagadacaI pa×IsaoM.maI.x saoM.maI.)28- 4-x(
icakxTpa×I
kxagadacaI pa×I AQyaa_ta dumaDa.itacaI daonhI Taokox maQyaavar AaNaa...
...AaiNa icakxTpa×Inao jaaoDa.
icakxTpa×I laavalaolaI baajaU ekxIkxDo AaNaa.
pa×I paunha AQyaa_ta dumaDa.kxNaa_var GaDI Gaalaa.GaDI Aata-baahor vaLvaUna paWkxI kxraAaiNa {GaDa.
GaDI baaoTIsaarKaI {GaDa AaiNa vaLvaUnadaonhI kxDa javaL AaNaa mhNajao... ...cat
auYfxlak x
tayaar hao[_la!
12
1
2
3
5
paakxIT acaI
fuxl ao
pa×IiDMkx
paoinsala
rMgaItaicakxTpa×Ëa
vaaparlaolao pa~aacao paakxIT
paakxITacaa taLAaiNa varcaI FlaVpakxapaUna Takxa.
paakxIT naLkxaMDIsaarKao Alagad {GaDa AaiNa gaaolaakxarvaLvaUna icakxTvaa. sauMdr rMgaIta fUxla tayaar hao[_la.
kxa~aI
paakxITavar ekxa baajaUnao saoM.maI.saaoDUna {Byaa samaaMtar roYaa kxaZa.
1-
SaaoBaosaazI paakxITavar rMgaItaicakxTpa×Ëa icakxTvaa.
AaKalaolyaa roYaaMvarkxapaa.
4
13
1
2
3
4
5
kxagadacaa
AakxaS akMxid la
A-4 AakxaracaarMgaIta kxagad
kxagadacyaa maaokxwËa baajaUkxDUnasaoM.maI. var roYa AaKaa.1-
naMtar saoM.maI cyaa AMtaravar {ByaasamaMatar roYaa AaKaa AaiNa kxapaa.
1-
daora
tayaar AakxaSakMxidla dao%yaanao laTkxvaa.vaa%yaanao taao Cana ifxrola.
kxa~aI
paoinsala
iDMkx
pa×I
A-4 kxagad laaMbaIkxDUnaAQyaa_ta dumaDa.
kxagad Alagad {lagaDa.ivar}Ô kxNaa_McaI TaokoxekxmaokxaMvar iDMkxanaoicakxTvaa.
14
1
2
3
4
5
banaao_laIcaa
SaMkU
icakxTpa×I dao%yaacao rIL
A-4 Aakxaracaavata_maanapa~aacaa kxagad
SaMkUxcaa TaokxakxDcaa Baaga rILxAata jaa[_la [takxa kxapaa.
banaao_laIc
yaa
inayamaana
usaar jaas
ta
gataIcaI h
vaa SaMkUxcyaa
Aata
kxmaI daba i
namaa_Na k
xrtao tyaam
auLo
baahorIla
jaasta d
abaacyaa h
vaokxDUna
dabalaa jaa
{]na SaMkUx
capaTa haotaao.
rIL taaoMData Qar}najaaorata fuMxkxa.
kxa~aI
A-4 Aakxaracyaa vata_maanapa~aacyaakxagadacaa SaMkUx banavaa. cakxTpa×InaoicakxTvaa.
i
rIL Aata GausavaUna icakxTpa×Inao naIT basavaa.
kxaonaacyaa ivar}Ô baajaUAata AaoZlyaa jaataIla.
15
1
2
3
4
5
6
gargarNaa%yaa ipanaa
paoinsala
QaataUcaI kxDkx taar
amaNaI
saoFTI ipanaa
60-saoM.maI. laaMbaIcaI vaayar paoinsalaIvargauMDaLUna itacaI ispa`Mga banavaa.
ispa`Mga paoinsalamaQaUna baahor kxaZa.
ispa`MgacaI Taokox baahor AaoZUnaspaayarla banavaa.itacaI
daonhI TaokxaMvar maNaIsTVaparsaarKao basavaa.
DJanaBar saoFTIipanaaspaayarlamaQao Aaovaa.
KaoLNao {Bao Qartaaca ipanaa kxSaa gargarta KaalaI yaotaata paha!
16
1
2
3
4
5
6
pauÛyaacao maakxD
Aa[_isk`xmacaI kxaDI
CaoTa rbar baVMDmaaoza rbar baVMD
kxDkx sT^Vacaa taukxDa( saoM.maI.)2-
kxa~aI
CaoTa rbarbaVMD vaapar}na sT^Vacaa taukxDa Aa[_isk`xmacyaa kxaDIvar Ga× basavaa.
maaoza rbarbaVMD kxapaa.
taao sT^Va maQaUna Aaovaa.
daonhI baajaUMnaa gaazI maara.
pauÛyaavar kxaZlaolao maakxDAa[_isk`xmacyaa kxaDIvar basavaa.
rbarbaVMD taaNaUna maakxDvar}na saaoDlyaasa tao{Dyaa maarta-maartaKaalaI yao[_la!
{Dyaa
maarNaaro
maakxD
17
1 2
3
4
kxaDopaoTI{DËa maarNaarI
kxaDopaoTIcaa D^Vavar qaaoDa baahorkxaZUna daona paoparipanaa Aata Gausavaa.
daona paopar ipanaa irkxamaI kxaDopaoTI
daoradaona maNaI
ipanaaMtaUna daora Aaovaa.
TaokxaMnaa daona maNaI baaMQaa.
daora taaNaUna kxaDopaoTIvar}na saaoDa. taI ihMdkxaLoGaota KaalaI yao[_la.jar taI taSaI AalaI naahI,tar D^Vavar qaaoDaAata-baahor kxra AaiNapaopar ipanaahI qaaoDËamaagao-pauZo sarkxvaa.
kxaDopaoTI KaalaI Aalyaavar daora{laT kxr}na paunha KaoLa.
18
1 2
3
4
5
6
7
kxaol aaMTI maarNaarI
kxaD opaoTI
kxaDopaoTIcaa baahorcaaKaaokxa
icakxTpa×I
iDMkgaaoTyaa
jaaD kxagadacaI pa×I
daona maakxDaMcaI ica~ao
kxaDopaoTIcyaa KaaoWyaavarjaaD kxagadacaI pa×IsaOlasar gauMDaLa.
Kaaokxa AataUna kxaZUna Gyaa.
icakxTpa×Inao kxagadacaIgauMDaLI icakxTvaa.
kxaDopaoTIcaa KaaokxagauMDaLIta sarkxvaa.
Kaaokxa gauuMDaLIta paUNa_ sarkxvaaAaiNa {tarNaIvar}na saaoDa.
gaaoTËaMcya
a GarMgaL
NyaamauL
o
maakxD o kxaol aaMT
yaa Gaota
gaDgaD
ta Kaala
I
yaotaIla.
daonhI baajaUMnaa maakxDacaIica~ao icakxTvaa.
tyaata daona gaaoTyaa Gaalaa.
19
1
2
3
4
5
6
8-saoM.maI.5-saoM.maI.
Aa[_ AaiNa
baaLx
jaaD kxagad
paoinsalaiDMkx
kxa~aI
ica~ao kxapaa.
Aa[_cao hata baaLaBaaovataI icakxTvaa.
hI i~aimaitaya f`oxma iBaMtaIvar laTkxvaa.
kxagadavar Aa[_AaiNa baaLacaoica~a kxaZa.
Aa[_cyaa hataaMnaa iDMkx laavaa.
ekxa gaDd rMgaacyaa kxaDa_varAa[_ AaiNa baaL icakxTvaa.
10-s
aoM.maI.
6-s
aoM.maI.
20
1
2
3 4
5 6
jaoT kxar
vaLNaara sT^Va
CaoTI plaVisTkxcaIbaaTlaI
fux gaa
caar baaTlaIcaIJaakxNao
QaataUcyaa taarocao taukxDo
rbarcao taukxDo
rbar baVMD
baaTlaIlaa baajaUkxDUna caar Baaokox paaDa.tyaataUna taara GausavaUna AVWsaola banavaa.
JaakxNaaMmaQao Baaokox paaDUna caakox tayaar kxra.
JaakxNa rbar
taar
baaTlaIlaa AjaUna daona Baaokox paaDa,ekx taLata AaiNa ekx var.
fuxgaa sT^Valaa rbarbaVMDnao jaaoDa.
fuxgaa fuxgavaa va sT^Vacao taaoMDbaaoTanao baMd kxra.
sapaaT paRYzBaagaavar gaaDI zo{]nasT^VavarIla baaoT kxaZa. hvaasTV^amaQaUna jaaorata maagao yao[_la vagaaDI vaogaata pauZo jaa[_la.
21
1
2
3
4
5
vata_maanapa~aacaa kxagad
saayakxlaspaaokx
rbaracao taukxDo JaakxNaata icakxTvaa.
caako spaaokxnaabaaMQaUna gaaDIcaIf`oxma banavaa.
SaMkUxta
f`oxmalaa icakxTvaa.ao caakxaMnaa laagataa kxamaa nayao.
gaaDI sapaaT paRYzBaagaavar zovaa va SaMkUxta jaaorata fuMxkxa. gaaDI JaUmakxna\ pauZo jaa[_la!
daora
caar baaTlyaaMcaIJaakxNao
icakxTpa×I
kxDk sT^Va
rbaracao taukxDo
saayakxla spaaokxcao AVWsaola JaakxNaatabasavaa. maQao kxDkx sT^aVcao baoAirMga Gaalaa.
maagaIla caako
pauZIla caako
vata_maanapa~aacyaakxagadacaa SaMkUx banavaa.
SaMkUxcaI foxrarI
22
1
2
3
4
hvaaladar
taIna baarIkx pl aVisTkxcao sT^^Va
ekx jaaDa plaVisTkxcaa sT^^Va
kxa~aI
hvaaladaracao ica~a
icakxTpa×I
maNaI
daona baairkx sT^VamaQao saMo.maI. cyaa AtaMravar Aakxaracyaa caar Kaacaa paaDa.3- 'V'
daora
sT^VamaQaUna daora Aaovaa.
baahor Aalaolaa daora icakxTpa×Inao sT^Valaa icakxTvaa.daonhI sT^Vacao Asao hata tayaar kxra.
daonhI baarIkx sT^Va dao%yaMasakxT jaaDyaa sT^VamaQao Gaalaa.
T^V
ifxk
23
6
5
7
Kaalacyaa baajaUnao baahor Aalaolyaa dao%yaaMnaa maNaI baaMQaa.
dusa%yaa ekxa baarIkx sT^Vacyaa taukxDyaalaa hvaaladaracao taaoMD icakxTvaa.
hahI sT^Va jaaDyaa sT^Vata Gausavaa.
ekxa hataanao jaaDa sT^Va Qar}n
a
dusa%yaa hataanao m
aNaI KaalaI
AaoZa. hvaaladar lagaoca hata
hlavaayalaa laa
gaola!
iDMk
24
1
2
3
4
5
6
daora
icakxTpa×I
p
Ta
a`tyaokx dao%yaata daona-daona sT^Vacao taukxDoAaovaa va baahor Aalaolaa daora sTV^alaaicakxTvaUna kxa. sT^Vacyaa varcyaabaajaUlaa Daokox icakxTvaa.
jaaoSaIlaanata_kx
plaVisTkxcao sTV^a
kxa~aI
pauÛyaacaonata_kxacao Daoko
sT^Vavar saoM.maI. va saoM.maI.var kxa~aInao daona Aarpaaraaokox paaDa.
3- 8-
B
6-saoM.maI. laaMbaIcao dha sTV^acao taukxDo kxapaa.
daona laaMba daoro tyaataUna Aaovaa.
maQalaa sT^Va icamaTIta Qar}na ifxrvaa.ata_kx masta naaca kxrayalaa laagaola.n
tyaatalao daona taukxDo laaMbasT^VamaQao Gausavaa.
25
1
2
3
4
5
6
7
8
9
paMKa fxDfxDvaNaaro fuxlapaaKar}daona jaaD kxagad( saoM.maI. saoM.maI.)9- 7-x
icakxTpa×I
daora
rMgaIta KaDU
paoinsala
kxa~aI
daonhI pauÛo maQaaomaQaAQyaa_paya_Mta kxapaa.
daonhI kxaDo_ cyaaAakxarataKaacaota ADkxvaa.
‘X’
kxaDo_ icakxTpa×Inao icakxTvaa.
AQyaa_ fuxlapaaKaracaoica~a kxaZa. daona kxaDa_MmaQaUna tao kxapaUna
paUNa_ fuxlapaaKar} banavaa.
fux lapaaKar} rMgavaa.
kxaDa_ta caar-caar BaaokoxpaaDa. yaataUna daKaivalyaapa`maaNaodaona daoro Aaovaa.
tdao%yaaMnaa gaazI maara.
daoro Qar}na Kaocaa AaiNa saaoDa. mhNajaofuxlapaaKar} Aapalao paMKa fxDfDvaola.
26
1
2
3
4
sT^VamaQao iDJaa[_na
kxa~aI vaLNaaro sT^Va
sT^Vacyaa varcyaa Baagaacyaa{Byaa paataL pa×yaa kxapaa.
sTV^a dumaDUna GaDIcaI daonhI Taokox kxapaUnapataMgaacyaa AakxaracaI Baaokox paaDa.
pauZcao Baaokx paaDNyaasaazI sTV^a AMSaata vaLvaUnaGao{]na varIla kRxtaI paunha kxra.Asao sTV^a saMpaopaya_Mta kxrta rha.
90
Asao Anaokx rMgaIta sTV^a banavaaAaiNa CanaSaa kxpamaQao zovaa.
sT^VamaQao iDJaa[_na
27
1 2
GaDI
3
4
5
6
7
8
saaoMD hlavaNaara h$aI
kxa~aI
sT^Va
icakxTpa×I
daora
jaaD kxagad
iDMkx
paoinsalamaNaI
sTV^a AaQaI daKavalyaapa`maaNaokxapaUna Gyaa.
jaaD kxagadacaI GaDI kxr}nah$aIcao ica~a kxaZa.
tauTkx roYaaMvar kxapaa.
taumhalaa DaokoxAaiNa QaD imaLola.
paaya ekxa kxaDa_varicakxTvaa.
kxagad dumaDUna kxanaAaiNa Kaur banavaa.
duhorI kxagadamaQaUna sTV^a Gaalaa.aataUna daora Aaovaa.ty
sTV^acyaa pauZcyaa BaagaataUna baahor Aalaolaa daoraicakxTpa×Inao icakxTvaa. dao%yaacyaa dusa%yaaTaokxalaa maNaI baaMQaa. Daokox icakxTvaa.
maNaI AaoZlyaavarh$aI AapalaI saaoMD{calaUnasalaamaI do[_la!
saaoMD hlavaNaara h$aI
28
1
INDIA
2
GaDI
3
INDIA4 5
INDIA
6
saaopao rVakoxT
jaaD kxagad
daora
iDMk
icakxTpa×I
kxa~aI
vaLNaaro sTV^a
rMgaIta KaDU
kxagadacyaa GaDItaUnaekx raVkoxT kxapaa.
tao {GaDUna maQalyaaGaDIvar icakxTpa×Inaoekx sTV^a icakxTvaa.
iDMkxanao raVkoxTicakxTvaUna baMd kxra.
sTV^a maQaUna laaMbadaora Aaovaa.
dao%yaacao Taokx iKaLyaalaa baaMQaa,daora taaNaUna Qara.
rVakoxTcaI SaopaTI {GaDUnaitacyaavar jaaorata fuMxkxr maara.raVkoxT JaUmakxna\ pauZo jaa[_la!
fux gaa
rbar baVMD
16-saoM.maI.
8-saoM.maI.
29
INDIA
1
2
INDIA
3
INDIA
4
5
6
INDIA
fuxgyaacao rVakoxT
AaQaI saaMigatalyaapa`maaNao kxagadAaiNa sT^Va vaapar}na raVkoxT banavaa.
Aataa ekx vaLNaara sTV^a icakxTpa×Inao icakxTvaa.
iDMkxanao raVkoxT icakxTvaUna baMd kxra.
sTV^alaa rbarbaVMDnao fuxgaa baaMQaa.
daora varcyaa sTV^amaQao Aaovaa vayaacao ekx Taokx iKaLyaalaa baaMQaa.daora taaNaUna Qara.
fuxgaa fuxgavaa. baaoTanao sTV^acao Taokx baMd kxra. sTV^avarcao baaoT kxaZtaaca hvaasT^VamaQaUna jaaorata maagao yao[_la va raVkoxT JaUmakxna pauZo jaa[_la.
30
1
2
3
Tobalacaar fuxgao
laakxDacaI fxLI
daoracaar fuxgao saarKyaapa`maaNaata fuxgavaa.
dao%yaanao ekxmaokxaMnaa baaMQaa.
caarhI fuxgao svacC sapaaTpaRYzBaagaavar zovaa. yaaMcyaavarlaakxDacaI fxLI zovaa.
t
fuxgyaacao
40 ikxlaao vajana ho fuxgaosahja Gao{] Sakxtaata.
fuxgyaacyaa Tobalaavar ekxa maulaalaaAlagad maQaaomaQa basavaa.
4
31
20 30 10 20
5 10
0 50 5
ijatakox Xao~afxL kxmaI, itatakxatyaaMnaI dotaa yaoNaara daba kxmaI.
fuxgyaacaI
SaWtaIekx fuxgaa vajanaacyaa kxaTËavar zo{]na daonhI hataaMnaI dabaa.fuxTNyaaAaQaI taao ikxtaI daba Gao{] Sakxtaao yaacaI naaoMd kxra.
Aataa ekxa hataanaofxugaa dabaUna paha.daona hataaMpaoXaaekxa hataanaokxmaI balalaavataa yaotao.
mauzIcao Xao~afxLAjaUnaca kxmaI Asalyaanao,mauzInao AaNaKaI kxmaIdaba dotaa yaotaao.
baaoTanao AaNaKaIkxmaI daba dotaa yaotaao.
TaokoxrI vastaUnao Aijabaatadaba dotaa yaoNaar naahI.
gaa lagaoca fuxTola.fux
32
1 2
3
4
5
1
kxaoLI
Gasartaa
pauÛyaacaa kxaoLI
kxaDopaoTIcaaAatalaa D^Vavar
naaNao ikMxvaaQaataUcaa vaVaSar
sau[_Tuqaipak
daora iDMk
naaNao ikMxvaa vaVaSar D^VavarcyaaAata icakxTvaa.
Tuqaipakx D^VavarmaQao basavaa.
daora Aaovaa. dao%yaanao Tuqaipakxvar GaYa_Na inamaa_Nakoxlao paaihjao. naMtar daonhIM TaokxaMvar laUpa baaMQaa.
D^Vavarcyaa sapaaT baajaUvar kxaowyaacao ica~a icakxTvaa.
daora baaoTata {Baa Qar}nakxaoLI saaoDa. vaarMvaardaora taaNaa va saaoDa.daora taaNaUna Qarlaatar kxaoLI qaaMbaola,AaiNa saOla saaoDlaa tarKaalaI yao[_la.
33
1
1 2
3
1
1
4
5
1
1
1
1
naaNao
kxagad AaiNa T^ansparinsacyaamaQao naaNao sarkxvaa.
kxaDopaoTIvar baaoTanao hlakoxca maara....
rMagat
aonaa
Nao
maaozI kxaDopaoTI paaMZra kxagad
T^ansaparnsaIaardiSa_kxa)(p
icakxTpa×I
kxaDopaoTIvar paaMZra kxagadicakxTvaa.
T^ansaparinsacaa taukxDa paaMZ%yaakxagadavar icakxTpa×Inao basavaa.
naaNyaalaa baaoTacaaAaQaar do{]nakxaDopaoTI {BaI Qara.
...maartaca rha.
hLUhLU naaNao kxaDopaoTItavar sarkoxla.
SaovaTI tao varcyaa baajaUnao baahor yao[_la.
34
1
2
3
4
ifxrvaaiBaMgarIdaora CoDa
maQao maaozo Baaokx AsalaolyaapauÛyaaMcyaa rMgaIta iBaMga%yaa
baairk daora
jaaD daora
iBaMgarI gaaola-gaaolaifxrayalaa laagaola.
jaaD daora rMgaIta iBaMgarImaQyao Aaovaa. daonhI baajaUMnaa gaazI maara.
daora taaNaUna Qara.
AMgazyaanao daora CoDa.
baarIkx daora Gao{]na Anaokxyaa ifxrvaUna paha.iBaMga%
35
madr taorosaaMcaaAaOYaQaaMcaa
baTvaa
vaaparlaolaaAakxaracaa kxagad
A-4
vaaparlaolaa kxagad Gyaa.A-41
laaMbaIkxDUna saoM.maI. Aata dumaDa.3-2
kxagad {laTvaa.3
taIna samaana BaagaaMmaQao GaDËa Gaalaa.4
varcaI FlaVpa Aatalyaa GaDIta ADkxvaa.5
GaDI {laTvaa.6
varcyaa baajaUnao daona CaoTo i~akxaoNa Aata dumaDa.7
laaMbaIkxDUna AQyaa_ta dumaDUna varcyaaGaDIta ADkxvaUna Takxa.paakxITalaa daora baaMQaUnagawyaata ADkxvaa.
8
madr taorosaaAsao kxagadI baTvao banavaUnaiKasaaca nasalaolyaa AapalyaagarIba r}gNaaMnaa AaOYaQao dota Asata.
daora
36
1
2
3
4
5
fuxgaa ekx
caohro Anaok
fuxgaa gavhacao paIz
rMgaIta paona
kxapalaolyaabaaTlaIcaonarsaaLo
fuxgyaamaQao gavhacao paIz Bara.
plaVisTkxcyaa
baaTlaIcaa
taaoMDakxD caa Baaga
kxapaUna
narsaaLyaasaarKaa
vaapara.
paonanao dabaUna jaastaIta jaastapaIz fuxgyaata Bara.fuxgyaalaa gaaz maara.
fuxgyaavar taaoMD rMgavaa.fuxgaa dabaUna tyaacao vaogavaogaLyaaAakxaraMcao, havaBaavaaMcao caohrobanavaa. AgadI icaKalaacyaagaaoLyaaSaI KaoLlyaasaarKao vaaTola.
37
2
3
5
4
fuxgaabaVa[lacaa
fuxgaa
50-ima.laI. caI navaI[MjaoWSana isarIMja
isarIMjamaQao sahja jaa[_la Asaaekx CaoTa fuxgaa fuxgavaa.
1 jaastaIcao rbar kxapaUna Takxa.
kxa~aI
ha fuxgaa isarIMjamaQao Takxa. hvaocyaa saaQaarNadabaamaQao fuxgyaacyaa Aakxaracao inarIXaNa kxra.
Aataa d×yaa Aata dabaUna isarIMjacao taaoMD baaoTanao baMd kxra. ×yaa baahor AaoZa.jasajasaa daba kxmaI haota jaa[_la, tasatasaa fuxgyaacaa Aakxarmaaoza haota jaa[_la. yaa pa`yaaogaataUna yaabaaV[lacyaa inayamaacaa paDtaaLa haotaao.
P V = Constant
d
d×Ëa baahor AaoZa AaiNa isarIMjacao taaoMD baaoTanao baMd kxra. Aataa d×Ëa Aatadabaa. jasajasaa Aatalaa daba vaaZta jaa[_la, tasatasaa fuxgyaacaa Aakxarlahana haota jaa[_la.
38
baaTlaIc
ao
Tbaa_[_na
plaVisTkxcaIbaaTlaI
kxDkxx sT^aV ( saoM.maI.)2-
sau[_
pa×Ilaa paMKyaacyaa GaDËa GaalaUna vaicakxTvaUna Aakxaracao Tbaa_[_na banavaa.‘X’
1
jaaD kxgadacaIpa×I
baaTlaIcyaa JaakxNaataqaaoDo kxDolaa Baaokx paaDUnatyaata kxDkx sT^aV Gausavaa.
2
Tbaa_[_namaQao sau[_ icakxTvaa. JaakxNaavarbaajaUlaa daona saoFTI ipanaa basavaa.sau[_cao AVWsaola ipanaaMcyaa laUpamaQao ADkxvaa.
3
JaakxNa baaTlaIlaa laavaa. baaTlaI vaarMvaardabaUna saaoDlaI Asataa, hvaocaa JaaotaTbaa_[_nacyaa paatyaaMvar paDUna tao gargar ifxrola.
4
icakxTpa×I
daona saoFTIipanaa
daona SaiWtaSaalaIinaAaoDayaimayama cauMbakx
35-gaojacaI vaaVina_SaAsalaolaI taaMbyaacaI taar
ela.[_.DI.
39
Aataa baaTlaIcaa taL kxapaUna Takxa AaiNa taI paaNyaanao Barlaolyaa BaaMDËataKaalaI-var kxra. paaNyaamauLo ZkxlalaI gaolaolaI hvaa Tbaa_[_na ifxrvaola.
5
ekx CaoTo jaina~aacao maaVDola vaaVina_Sa AsalaolaI taaMbyaacaI taar vaSaiWtaSaalaI inaAaoDayaimayama cauMbakx vaapar}na banavaa.
6
pauÛËacao Tbaa_[_najaina~aalaa jaaoDava hI jaaoDNaImajabaUta kxaDËaMnaIbaaTlaIcyaaJaakxNaavar basavaa.
7
Aataa taL kxapalaolaI baaTlaI paaNyaataKaalaI-var koxlaI Asataa hvaomauLoTbaa_[_na ifxrola. tyaamauLo cauMbakx taarocyaavaoTaowyaata ifxrtaIla.yaa badlaNaa%yaa cauMbakxIya Xao~aamauLotaaMbyaacyaa taarota ivaÒuta inaima_taI hao{]naela.[_.DI. pa`kxaiSata hao[_la.
35-
700
gaojacyaavaaVina_Sa Asalaolyaa
taaMbyaacyaa taarocao vaoZo
rbar
daona SaiWtaSaalaIinaAaoDayaimayama
cauMbakx
fxaoTao ifxlmacaIDbaI
saayakxlacaaspaaok
ela.[_.DI.
8
kxDkxxsT^aV
40
1
2
3
4
baaTl
aIcaa
dabam
aapaI
plaVisTkxcaIbaaTlaI
kxTrbaaTlaIcyaa taLajavaLkxTrnao AQa_gaaola kxapaa.
baaTlaI {BaI kxr}napaaNyaacaI paataLI paha.
{GaDËa BaagaataIlapaaNyaacaI paataLI
varcyaa capaTËa BaagataIlapaaNyaacaI paataLI.
baaTlaIcaa kxapalaolaa Baaga Aata dabaUnabaaTlaI AMta_vak`x kxra.
baaTlaI paaNyaata bauDvaUna Bara.
baajaUnaopaaihlyaavar
capaTËa BaagaataIla paaNyaacaIpaataLI varcyaa inavaa_ta Baagaavarcaadaba badlaUna badlataa yaotao.
baaTlaI kxapal aolaI
AsataanaahI capaT
Ëa Baagaata
paaNaI var kxa caZ tao?
baaTlaIcao
JaakxN a Ga×
baMd kxr a
5
41
1
2
3
4
JaakxNa nasalaolyaa daonaplaVisTkxcyaa baaTlyaa
baaTlaIcao jaDtva
kxagadacaIpa×I
cakxcakxItadaonhI baaTlyaaMmaQao
paaNaI Bara.¾
kxagadacaI pa×I ekxabaaTlaIcyaa taaoMDavar zovaa.
dusarI paaNaI BarlaolaIbaaTlaI paihlyaa baaTlaIvar{paDI kxra. Asao kxrtaanaaqaaoDo paaNaI saaMDlao tarIkxaLjaI kxr} nakxa.
pa×Ilaa ekxa baajaUnao jaaoratafxTkxa maara.baaoTanao
pa×I baahor paDola, paNa baaTlyaaapalyaa jaagaI taSaaca rahtaIla.
varcyaa baaTlaItalao paaNaIKaalacyaa baaTlaIta Barola.
A
42
1
2
3
4
5
baaTlaIcaoJaakxNa
sT^Vacao taukxDo
taar
baaTlaIcyaa JaakxNaata paataI kxapaa.
kxTr
JaakxNaacyaa maQaaomaQa BaaokxpaaDUna sT^Vacyaa taukxDËacaobaoAirMga basavaa.
sT^VamaQaUna taar Gaalaa. daonhIbaajaUMnaa laUpsa kxra mhNajaoJaakxNa paDNaar naahI.
icakxTpa×I
baaTlaIcyaaJaakxNaacaoiBariBaro
taarocao dusaro Taokx ekxa laaMba sT^ValaaicakxTvaUna Takxa.
sT^VamaQao fuMxkxa.
hvaa
JaakxNaacyaa
paatyaaMnaa AapaTola
AaiNa JaakxNa
gargar ifxrola.
43
1
2
3
taIna gaaoTyaa ekxmaokxaMnaa icakxTvaa.
caar gaaoTyaa
caaOqaI gaaoTI var icakxTvaa.ekx catauYfxlakxacaa Aakxar tayaar hao[_la.
varcaI baajaU
gaaoTyaMac
aa
Baaovara
rbarcaa iDMk (foxvaIbaVMaD)
KaalacaI baajaU
varcyaa gaaoTIlaa Qar}naBaaova%yaasaarKao ifxrvaa.
qaaoDyaa vaoLanao Baaovara {laTahao{]na ifxrayalaa laagaola!
4
44
1
7-saoM.maI.
2
3 4
5
c x
c x
c x
gaaolaapaas
aUna
laMbagaaola
paoinsala
T^oisaMga paopar
kxa~aI
kxMpaasapa×I
T^oisaMga paoparvar saoM.maI.i~ajyaocao vata_uL kxaZa.
7-
vatau_L kxapaUna Gyaa.
Aataa vata_uLacyaa ASaaGaDyaa Gaalaa, kxI pa`tyaokxvaoLI vata_uLacaa parIGa
laa spaSa_ kxrola.‘X’
laMbagaaola ikxtaIlaMaba Asaola tao yaaibaMdUcyaa koMxd`apaasaUnacyaa
AMtaravar AvalaMbaUnaAsatao. ijatakxa taao
javaL itatakoxlaMbagaaola gaaolaakxar
va ijatakxa laaMbataovaZo laMbagaaola
laMbaakxar.
'X’ha vata_uLacaa koMxd`ibaMdU
Aaho. koMxd`apaasaUna saoM.maI.taravar ha ibaMdU kxaZa.
2-
‘X’
‘C’
AM
ASaaca GaDyaa qaaoDËa-qaaoDËaAMtaravar Gaalata rha. lavakxrca taumhalaaGaDËaMmaQao nasaa laMbagaaola idsaU laagaola.
va ho yaa laMbagaaolaacyaa naaBaI Aahota.Ca
‘C’ ‘X’
45
1
2
3
THE
BOO
K
part1
THE
BOO
K
part1
THE
BOO
K
part1
THE
BOO
K
part1
THE
BOO
K
part1
10 kg
4
baVga jaVk
rbarI nawyaaY Aakxaracaa
jaaoD
daora
ekxa majabaUta dao%yaanao rbarI nawyaa daona plaVisTkxcyaa ipaSavyaaMnaa baaMQaa.
ica~aata daKaivalyaapa`maaNaojaaoD basavaa.Y
daona duQaacyaa irkxamyaaplaVisTkxcyaa ipaSavyaa
naLIta jaaorata fuMxkxa. ikxlaaocao vajanataumhI sahja {calaU Sakxala.
10
naLIcyaa kxaTCodacyaa Xao~afxLapaoXaa ipaSavaIcaoXao~afxL jaasta Asalyaanao BaarI paustakxaMcao
vajana sahja {calataa yaotao.
46
irkxamaIkxacaocaI baaTlaI
DoTaVla
aaNaIp
{d\battaI
laoJar paaV[MTr
kxAQyaa_
t
acaocyaa baaTlaItapaya_Mta paaNaI
Bara. yaata qaoMbaDoTaVla Gaalaa.
2-3
1
3
Jaaota vaogavaogaLyaakxaonaaMmaQao baaTlaIta saaoDa.ekxa zravaIk kxaonaamaQaopa`kxaSaacao saMpaUNa_ AaMtairkxparavata_na Jaalaolao idsaola.
4
3
Aataa baaTlaIcyaavarcyaa Baagaata{d\battaIcaa QaUr saazvaa.baaTlaIcao JaakxNa laavaa.
5
2
Kaalacyaa baajaUnao laoJarsaaoDa. Gana maaQyamaataUna ivarla
maaQyamaata jaataanaa pa`kxaSa laMbaapaasaUnadUr jaataao yaa Apavata_naacyaainayamaacaa paDtaaLa yao[_la.
paaNyaacyaa paataLIlaasamaaMtar laoJarcaa JaaotaTakxa. pa`kxaSa sarLroYaota gaolaolaa idsaola.
saMpaUNa_ AaMtairkx paravata_nasaMpaUNa_ AaMtairkx paravata_na
Dettol
47
Kaaokxa capaTa kxr}na tyaavar daona kMxsaakxar kxaZa va kxapaa. kxapalaolaa Baaga{GaDUna tyaalaa narsaaLyaacaa Aakxar Òa. o narsaaLohI GaDI kxr}na kuxzohInaotaa yaotao.
h
ima.laI. caa irkxamaaSaItapaoyaacaa ToT^apaVkx Kaaokxa200-
TETRA
PAK
TETRA
PAK
TETRA
PAK
51
2
TETRA
PAK
ToT^apaVkx KaaoWyaacaomaaojapaa~a
kxa~aI
yaa KaaoWyaata ima.laI. paoya Asatao. KaaoWyaacaa varcaa Baaga kxapaUna Takxlyaavarima.laI. cao maaojapaa~a imaLola. AQyaa_ta kxapalyaavar ima.laI. cao va catauqaa_MSa
kxapalyaavar ima.laI. cao maapa imaLola. hI maaojapaa~ao jalaraoQakx Asataata AaiNacapaTI kxr}na iKaSaatahI zovataa yaotaata.
200-
200- 100-
50-
3.7- saoM.maI. 4.6 - saoM.maI.
11.8
-saoM.maI.
200-ima.laI.
100-ima.laI.
50-ima.laI.
48
ica~aata daKaivalyaapa`maaNao pa`aNaI ekxa jaaD pauÛyaavar ikMxvaa plaayavaUDvarkxaZUna Gyaa. naMtar kxTrnao ikMxvaa f`oxT kxrvata vaapar}na kxapaUna Gyaa. aumhI hopa`aNaI {Bao kxr}na Cana pa`aNaI saMga`halaya banavaU Sakxtaa, ikMxvaa tao ekxmaokxaMjavaLzovaUna tyaacao jauLNaIcao kxaoDo kxr} Sakxtaa.
17
t
pa`aNyaaMcaokxaoDo
1
kxTr
jaaDa pauÛa
maUlya : r}payao 60/-
iva&aana iSaXaNaasaazI maaozI pa`yaaogaSaaLa mahagaDo saaihtya,paaMZro kxaoT, yaaMcaIca AavaSyakxtaa Asatao Asaa ekx gaOrsamajaAaho. AanaMddayaI iva&aana iSaXaNaasaazI AitaSaya kxmaIikxmataIcao va BaaovataalaI sahja {palabQa haoNaaro saaihtyavaapar}na Garcyaa GarI iva&aana pa`yaaoga kxrtaa yao{] Sakxtaata.
yaa paustakxata Aapalyaa parIsarata sahja imaLNaa%yaavastaUMpaasaUna gamataIdar iva&aana pa`yaaoga AaiNa KaoLNaI kxSaIkxravaIta yaaMcyaa Anaokx kRxtaI idlyaa Aahota. ho paustakx maulaaMnaataasana\ taasa kRxtaISaIla iva&aanaacyaa ivaSvaata gauMtavaUna zovaola.