ii - ebible.org - read and download the holy bible · genesis1:26 2 genesis2:14...

1084

Upload: phamhanh

Post on 30-Nov-2018

239 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • iiIs Lalag te Megbevay

    Old Testament only in Manobo, Western Bukidnoncopyright 2013 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Manobo, Western BukidnonTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

    Copyright Information 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/ licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, provided that you include the abovecopyright information:

    You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

    Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The Old Testament onlyin Manobo, Western Bukidnon

    2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivativeslicense 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

    You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

    Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures and documents.For other uses, please contact the respective copyright owners.2014-12-09UpdateseBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 17 Nov 2018 from source files dated 2 Sep 2018c675b304-11fc-57a1-addc-5753dc22388c

    http://www.wycliffe.orghttp://www.ethnologue.org/language/mbbhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/https://eBible.org/find/details.php?id=mbbOThttps://eBible.org

  • Contents

    Genesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Exodus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Leviticus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Menge Numero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161Deuteronomio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211Josue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257Menge Zat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287Ruth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3181 Samuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3232 Samuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3621 Menge Had . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3962 Menge Had . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4371 Cronica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4772 Cronica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516Ezra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563Nehemias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577Ester . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597Job . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607Menge Salmo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637Menge Erubasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753Is Megwewali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 787Solomon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797Isaias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803Jeremias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865Menge Penhulhul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 933Ezekiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 939Daniel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 999Hoseas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1019Joel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1030Amos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1034Obadias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1043Jonas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1045Micas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048Nahum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1055Habakuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1058Zefanias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1061Haggai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1065Zacarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1067Malakias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1078

    iii

  • Genesis 1:1 1 Genesis 1:25

    GenesisIs Kedlimbaa

    1 Diy te puun midlimbag te Megbevay is langit wey is kelibutan. 2Ne zutun, kenpa hustu is kegkeveeli te kelibutan newaz din ta. Ne ziy te zivavew te utewmezalemhe wahig ne utew merusirem, diy medriuriu is Mulin-ulin te Megbevay.

    3 Ne migkai zutun is Megbevay te, Mehimu is kerayag! Ne nehimu en dutunis kerayag. 4 Ne naah te Megbevay he meupiya haaz is kerayag, ne impedsiveyzin is kerayag wey is kerusireman. 5 Ne haaz is kerayag, migngezanan te Megbevayte maandew, ne haaz is kerusireman, ne migngezanan din te mezukilem. Nemibmezukilem dutun, ne hein nepaw en, ne nehimu is nehuna he andew.

    6 Ne migkai zutun is Megbevay te, Mehimu is elang dutun te wahig su weymezezuwa he vahin. 7Ne zutun nehimu is elang ne pinaai kayi impedsivey zin is wahighe ziy te zizalem wey is wahig he ziy te zivavew. 8Ne haaz is elang, migngezanan teMegbevay he hewhewanan. Nemibmezukilem dutun, ne hein nepaw en, ne nehimuis ikezuwa he andew.

    9Nemigkai zutun isMegbevay te, Mesevaha ziy te sevaha he lugar is wahig kayi tekelibutan paramedlepew ismemaza he lugar. Ne nehimuhaaz. 10Ne haaz ismemaza,migngezanan teMegbevay he tan ne haaz is insivey zin hewahig, migngezanan dinhe zaat. Ne naah teMegbevay hemeupiya haaz. 11Ne zutunmigkai isMegbevayte, Medtuv diy te tan is migkelingulingu hemenge pinemula: is menge pinemula hezuenmenge lisu wey is minsan hengkey he kayu he ebpemeas sumal te kelasi zan. Nenehimu haaz. 12Midtuv dutun te tan is langun he kelasi te menge sagbet he zuen danlisu wey is minsan hengkey he kayu he ebpemeas he zuen lisu ziy te menge veas dan.Ne naah te Megbevay he meupiya zaan haaz. 13 Ne mibmezukilem dutun, ne heinnepaw en, ne nehimu is iketelu he andew.

    14Ne migkai zutun is Megbevay te, Mehimu ziy te langit is menge mesia su weyzuen tuus temaandewweymezukilem. Egkehimu zaan haaz he tuus temenge timpu temenge tuigweymenge andew. 15Egkehimuhaaz hemenge idtayew ziy te langit suweymeteyawi is kelibutan. Ne nehimu haaz. 16 Su midlimbag dutun te Megbevay sikanis dezuwa he utew mesia: ne haaz is dekel, ibpetayew zin te tan emun maandew,ne haaz daan is sevaha, ne ibpetayew zin te tan emun mezukilem. Ne midlimbag dindaan is menge vituen. 17Ne heini is langun, insavuk din diy te langit wey meteyawi iskelibutan, 18ne wey pinaai zutunmetapid is maandewweymezukilem, wey is merayagwey merusirem. Ne naah te Megbevay he meupiya zaan haaz. 19Ne mibmezukilemdutun, ne hein nepaw en, ne nehimu is ikeepat he andew.

    20 Ne migkai zutun is Megbevay te, Mehimu ziy te menge wahig is utewmedmezakel he linimbag he egeehinawa wey ebpezumdumah ne mehimu zaan isutew mezakel he menge tagbis he ebpemenlayang diy te hewhewanan he zivavew tetan. 21 Umbe midlimbag te Megbevay is utew zekel he menge isd wey is langunhe menge linimbag he egeehinawa wey ebpenlayewlayew wey ebpezumdumah heutew medmezakel ziy te wahig. Ne midlimbag din daan is minsan hengkey he kelasite menge tagbis. Ne naah te Megbevay he meupiya zaan haaz. 22 Ne midtuvazanheini te Megbevay ne ke sikandin te, Mengevuwad kew ne mebmahabet kew utew suwey mepen is daat te menge linimbag ku. Ne mebmahabet kew zaan is menge tagbisdiyan te tan. 23Ne mibmezukilem dutun, ne hein nepaw en, ne nehimu is ikelima heandew.

    24Nemigkai en maan is Megbevay te, Melimbag he ebpuun diy te tan is mezakelhe kelasi te menge linimbag he egeehinawa. Melimbag is menge langgam he mengeayamweymenge leew wey is menge keranapranap. Ne nehimu haaz. 25 Sumidlimbag

  • Genesis 1:26 2 Genesis 2:14

    dutun te Megbevay is menge langgam he leew wey ayam wey is menge keranapranaphe ebpenanap wey edula zini te tan, ne naah dutun te Megbevay he meupiya zaanhaaz.

    26Ne zutunmigkai isMegbevay te, Edhimuwen tew ismenusiy he iring kenitew suwey zanmeveyveyai ismenge isd diy te zaatwey ismenge tagbis diy te hewhewananwey is menge langgam he ayam wey leew wey is menge keranapranap he ebpenanapwey edula ziy te tan. Ebeyveyaan dan is tivuuk he tan. 27 Ne midlimbag dutun teMegbevay is menusiy he iring kandin. Midhimu zin sikandan he mekeiring kandinte Megbevay. Maama wey vahi is midlimbag din. 28 Ne midtuvazan sikandan teMegbevay ne migkeiyan din sikandan te, Mevuwad kew ne mebmehabet kew su weyniw meeneb is kelibutan. Iyan kew mebaybay dini te tan. Iyan kew mebaybay temenge isd diy te zaat wey te menge tagbis he ebpemenlayang diy te hewhewananwey temenge linimbag he egeehinawa he edhipanew zini te tan. 29Nemigkai zutunis Megbevay te, Idtuut ku keniyu he egkeenen niw is minsan hengkey he sagbet hezuen din beas wey is minsan hengkey he veas te kayu he ebpemeas he zuen lisu ziytemenge veas din. 30Nehaaz ismenge langgamhe ziy te tan, wey ismenge tagbis heebpemenlayang diy te hewhewanan, wey is menge keranapranap he ebpenanap, wey isminsanhengkeyhe egeehinawa, idtuut ku kandanhe egkeenendan isminsanhengkeyhe menge meilem he sagbet. Ne nehimu haaz. 31Ne zutun mid-ah te Megbevay islangun he nelimbag din, ne utew iyan haaz meupiya. Ne mibmezukilem dutun, ne heinnepaw en, ne nehimu is ikeenem he andew.

    21Ne zutun nepasad te Megbevay is kedlimbaa te langit, te kelibutan, wey te langun

    he ta dutun. 2Ne zutun te ikepitu he andew, geina te nepasad en teMegbevay haaz islangun hemenge vaal zin, midhimeley sikandin he ebaal. 3Nemidtuvazan teMegbevayis ikepitu he andewnemigkai zin daan he segradu haaz sumidhimeley sikandin dutunte kedlimbaa zin te langun. 4 Iyanheini sikan is keguuza te kedlimbaa zengan te langitwey kelibutan.

    Si Adan wey si EvaDengan hein midlimbag te Nenga en he Megbevay is langit wey kelibutan, 5waz

    pa pinemula kayi te kelibutan wey waz pa zaan ben he nenuv, su waz din pa ipeuzansu waz etew he ebpekaatur te tan. 6Dutun he timpu zuen gapun he ebpuun te tan nepinaai zutun egkahames is tivuuk he tan.

    7 Ne zutun midlimbag te Nenga en he Megbevay is etew, ne iyan inlimbag dindutun is eliyavuk he ebpuun dini te tan. Ne inhiyup din dutun te izung duen te etewis kandin en he ehinawa he ebpekeuyag, ne zutun nehimu is etew he linimbag heebpekeeehinawa.

    8Ne zutun mibeelan te Nenga en he Megbevay is pemuleey ziy te Eden he ziy tezapit te edsilaan, ne insavuk din dutun haaz is etew hemidlimbag din. 9Ne zuenmengekayu he impetuv dutun te Nenga en heMegbevay. Utewmeupiya he ed-ahaan haazis menge kayu ne meupiya zaan he egkeenen is menge veas dan. Ne zutun te teliwazduen te pemuleey impetuv din daan is kayu he ebpekeveey te untung wey is kayu heebpekeveey te kegketau te meupiya wey mezaat.

    10Ne zuen wahig diy te Eden he ziy ebay te pemuleey su wey mevinyai is mengepinemula zutun. Ne zutun nehimuhaaz iswahig he ebpuunan duen te heepat hemengewahig. 11 Is ngazan te nehuna he wahig ne Pishon. Iyan haaz sikan is wahig he ziyedtud te tivuuk he tan he Havila he zutun duen egkaah he vulawan. 12 Lunsey hevulawan is ebpuun dutun, ne zuen daan dutun sikan ismahalen he pehemut he bidilyumwey zuen daan dutun menge mahalen he vatu he uniks. 13 Is ngazan dutun te ikezuwahe wahig ne Gihon. Diy heini edtud te tivuuk he tan he Cush. 14 Is ngazan dutun te

  • Genesis 2:15 3 Genesis 3:9iketelu he wahig ne Tigris. Diy heini edtud te edsilaan te Asiria. Ne is ikeepat he wahigiyan is Eufrates.

    15 Ne haaz is etew he midlimbag te Nenga en he Megbevay, diy din isavuk tepemuleey he Eden su wey zin maatur wey meventayi haaz is pemuleey. 16Ne haaz isetew, mibpeketelteleenan te Megbevay he egkai te, Idtuut ku kenikew he megkaanka te veas temenge kayu zini te pemuleey, 17 iyan, sikan is beas te kayuhe ebpekeveeyte kegketau te meupiya wey mezaat, utew kinahanglan he ken nu heeyan keena. Suzutun d te kegkaan nu keniyan te veas din ken duwazuwa he ebpatey ka.

    18Nemigkai zutun is Nenga enheMegbevay te, Kenmeupiya zuen te etew emunsebsevaha z sikandin. Umbe ebeelan ku sikandin te zuma zin he zait he ebpeketavangkandin. 19 Ne zutun, puun dutun te tan, midlimbag te Nenga en he Megbevayis langun he menge leew he menge langgam wey is langun he menge tagbis he ziyebpemenlayang te hewhewanan. Ne impeetuvang din haaz is langun dutun te etew sued-ahaan din ke hengkey ismenge igngazan kandan duen te etew. Ne sumal is igngazante etew te uman sevaha zutun te linimbag he egeehinawa ne iyan en ngazan din. 20Nemigngezanan dutun te etew is langun he menge ayam he langgam dutun, wey is mengetagbis he ziy ebpemenlayang te hewhewananwey is langunhemenge leewhe langgam.Neminsan pa zutunwaz pa hustu he zuma zutun te etew he ebpeketavang kandin. 21Netenged dutun impelipezeng te Nenga en he Megbevay haaz is etew ne hein utew ennehurep, migkuwa zin is sevaha zuen te menge usuk kayi ne midlimeng din haaz isebpuunan duen te usuk. 22 Ne puun dutun te usuk he migkuwa zin puun dutun temaama, midhimu te Nenga en he Megbevay is bahi. Ne impeeh din haaz is bahizutun te maama. 23Ne zutun migkai kes maama te,Duen ku en human duma! Is menge tulan din, ne zini ebpuun te tulan ku wey is sap

    din daan, ne zini ebpuun te sap ku. Egngezanan ku sikandin he vahi su zinisikandin ebpuun te ked te maama, ke sikandin.

    24 Iyan heini hinungdan ke maan is ed-ewaan te maama is amey zin wey iney zin neebpengesawa te vahi, ne zutun egkehimu haaz is maama wey vahi he sevaha z.

    25 Ne lelevas haaz is dezuwa, sikan is maama wey esawa zin, iyan, ken dan haazigkeeled.

    31 Sikan is uled, ne utew metau he ed-akal te langun he menge langgam he linimbag

    te Nenga en he Megbevay. Migkeiyan din kes bahi te, Ken buwa iyan migkai teMegbevay is ken din idtuut keniyu is kegkaan te veas te minsan hengkey he kayuzini te pemuleey? 2 Ne midtavak haaz is bahi te, Intuut din kenami is kegkaan telangun he menge veas te zuma he kayu kayi te pemuleey, 3 iyan, haaz is beas te kayuhe ziy te teliwaz te pemuleey. Indawey kenami te Megbevay su ke sikandin te, Kenniw heeyan keena etawaminsan is kedsenggira z duen. Su emun egkeenen niw heini neebpatey kew. 4Ne migkai kes uled diy te vahi te, Ken kew ebpatey, 5 su netuenanen te Megbevay he zutun d te kegkeena niw zuen, egkehimu kew he utew metau neebpekeiring kew te Megbevay su egketuenan niw is meupiya wey mezaat.

    6 Ne hein nesavut te vahi he metaam bes he egkeenen haaz is beas te kayu, weymeupiya zaan he ed-ahaan wey nesavut din daan he utew haaz egkinehenglana su weyzanmehimu he utewmetau, nemidrup sikandin dutun nemigkaan din. Nemibeayandin daan is esawa zin he zuma zin daan dutun ne migkaan daan sikandin. 7Ne zutun tenekepasad danhe egkaan, netuenan dan ke hengkey ismeupiyaweymezaat, ne neseipdan human he lelevas dan bes. Umbe mibpenah dan is menge zahun te kayu he higussu wey zan duen igketambun te lawa zan.

    8 Ne hein mahapun en dutun he ebpengpengeramag, nezineg dan is Nenga en heMegbevay he edhiphipanew zutun te pemuleey. Ne haaz ismaamawey esawa zin,mid-elesan dan is Megbevay dutun te menge kayu he ziy te pemuleey. 9Ne mid-umew te

  • Genesis 3:10 4 Genesis 4:6Nenga en heMegbevay sikan ismaamahe ke sikandin te, Hendei ka? 10Nemidtavakis maama te, Nezineg ku sikew is edhiphipanew zini te pemuleey, ne nahandek a, sulelevas a, umbe mid-eles a. 11 Ne migkai is Nenga en he Megbevay te, Hentei ismigkai kenikew he lelevas ka? Migkaan ke ve zuen te veas te kayu he indawey kukeniyu? 12Nemidtavak is maama te, Haaz is bahi he impezuma nu kediey, mibeayane zin ne migkaan a.

    13Nemid-insaan te Nenga en heMegbevay kes vahi, ke sikandin te, Hengkey heiniis mid-ulaula nu? Ne midtavak dutun is bahi te, Mid-ekalan a te uled, umbe migkaana.

    14 Ne zutun migkeiyan te Nenga en he Megbevay kes uled, ke sikandin te, Telangun hemenge langgamhe ayamwey ke leew ve, iyan ka edrewakan ku tenged temid-ulaula nu heini. Ebpekelangkeb ke z ne ebpekezula ka taman te ken ke pa ebpatey.15 Edhimuwen ku he kuntada nu haaz is bahi, ne ebpekigkuntada zaan is kevuwazandin te kevuwazan nu. Edrupeten din is ulu nu ne edkeaten nu is palu zin. 16Ne zutunmigkeiyan din daan is bahi, ke sikandin te, Tenged te mid-ulaula nu, edhimuwen kuhe utew mesakit is kebelilita kenikew ke ed-anak ka. Merasey is ked-enaka nu te mengevat, ne minsan pa zutun egkeerian ke zed te esawa nu ne iyan sikandin ebaybaykenikew.

    17 Ne zutun migkeiyan te Megbevay is maama te, Tenged te mibpemineg ka teesawa nu ne migkaan ka zuen te veas te kayu he indawey ku he ke siak te, Ken niwheeyan keena, ne edrewakan ku is tan tenged keniyu. Ne taman te ken ke pa ebpateywey ke z ebpekekaan te veas te edtuv dutun te tan ke egkerasey ka he edha. 18 Sumenge mearang wey menge zuiyen is edtuv dutun te kebasuk nu. Ne ebpekekaan kate veas te menge pinemula nu. 19Ne taman te ken ke pa idleveng dini te tan, wey kez ebpekekaan ke edrimusengan ka. Is eliyavuk te tan iyan puun te lawa nu ne ziydaan heini keuzem te eliyavuk ebpekeul.

    20 Sikan is maama, migngezanan din is esawa zin he Eva su egkehimu sikandin heiney te tivuuk he menusiy. 21Ne zutun mibaal is Nenga en he Megbevay te visti helundis te menge langgam ne insun-ud din haaz dutun te ki Adan wey te esawa zin.

    22Ne migkai zutun is Nenga en he Megbevay te, Nehimu en is menusiy he iringkenitew su egketuusan din en is meupiya wey mezaat. Umbe utew kinahanglan kensikandin edtuutan he mekekaan dutun te veas te kayu he ebpekeveey te untung, suemunebpekekaan sikandinne ken en ebpatey tewaz pidtemanan. 23Ne tengeddutunmidsegseg te Nenga en he Megbevay sikan is menusiy puun dutun te pemuleey heEden, ne impevasuk din sikandin duen te tan he zutun sikandin ebpuun.

    24Ne hein midsegseg din en haaz is etew, impevantey zin dutun te zapit te pemuleeyhe Eden sikan is menge velinsuuen din he kirubin wey zuen daan egkeregreg he ispadahe ebiyuviyu su wey waz minsan hentei he ebpekehendiy te kayu he ebpekeveey teuntung.

    41Ne zutunmid-uvayan ni Adan haaz is esawa zin he si Eva, nemibmeingey sikandin

    ne mid-anak sikandin te maama, ne ke si Eva te, Midtevangan a te Nenga en hemekeanak a, umbe egngezanan ku sikandin te Cain. 2Ne mibmeingey en maan si Evane mid-anak sikandin te maama, ne mid-ngezanan din te Abel.

    Ne hein midekel en si Abel, perevantey sikandin te menge kerehidu, ne si Cain, nemibasuk mul. 3 Ne neuma is andew he nemuhat si Cain diy te Nenga en. Ne iyanimpemuhat din is menge veas te menge pinemula zin. 4 Ne si Abel mul migkuwasikandin te kinekekayan duen te menge uyaen din ne midlap din, ne impemuhat dinis kineupiyahan he vahin diy te Megbevay. Nelipey is Nenga en ki Abel wey zuen tepemuhat din, 5piruwaz dinmul dewata si Cainwey is kandin he impemuhat. Ne zutunutew nepauk si Cain nemibmerembunut is dagwey zin. 6Nemigkai zutun is Nenga endiy te ki Cain te, Maan is utew ka egkepauk wey maan is mibmerembunut is dagwey

  • Genesis 4:7 5 Genesis 4:26nu? 7 Su emun hustu is ed-ul-ulahan nu edewaten ku sikew; ne emun ken, melemuka ebpekesal, su is sal ne iring te kumekaid he langgam he ed-ayan kenikew keniyante emawan. Utew zin egkesuati he mezaag ke zin, iyan, kinahanglan he iyan ka edaagkandin.

    8 Sevaha zutun he andew, migkai si Cain diy te hazi zin he si Abel te, Edhendiy kite vevesuk. Ne hein diy dan en, midhimetayan ni Cain si Abel.

    9Ne mid-insaan te Nenga en si Cain te, Hendei is hazi nu he si Abel? Ne midtavaksi Cain te, Hanew ta. Bantey e ve te hazi ku? 10Nemigkeiyan te Megbevay si Cain te,Utew mezaat is mid-ulaula nu! Is lengesa te hazi nu ne henduen be te ebpehizuhizuhe edsilutan ku is etew he midhimatey kandin. 11 Ne untaan tenged te mid-ulaulanu, edrewakan ku sikew ne edhimuwen ku he ken ke en ebpekevasuk kayi te tan sunetiisan is tan te lengesa te hazi nu he mibun nu. 12 Minsan duen ibpemula nukayi te tan ne ebpengelinteuwan ku he ken en ebeasan heini. Waz en egketendhe egkeubpaan nu umbe ebpekeriuriu ke z te minsan hendei zini te lumpad.

    13 Ne zutun migkai si Cain diy te Nenga en te, Utew meveat is silut nu kediey.Ken ku egkaantus. 14Midsegseg a kenikew kayi he tan wey nekepekeziy ad kenikew.Ne waz en egketend he egkeubpaan ku, umbe ebpekeriuriu a zini te lumpad.Ne egkehimu he edhimetayan a te minsan hentei he egkeuma ku. 15 Ne midtavakkandin dutun is Nenga en te, Ken egkehimu su ebpengelinteuwan ku he ke zuenedhimatey kenikew, Cain, ne kepipitu ku edtekepa is keveat te silut ku kandin. Nezutun midtuusan si Cain te Nenga en ne zutun ke egkeuma sikandin te minsan henteine egkeeh dan haaz is tuus ne ken dan edhimetayan. 16 Ne mibpekeziy si Cain teNenga en, ne ziy med-ubp te tan he Nod he ziy te zapit te edsilaan te Eden.

    Is menge Kevuwazan ni Cain17Nemid-uvayanni Cain is esawa zinnemibmeingeyne in-anakdin is bat hemaama

    ne migngezanan dan te Enoc. Ne midtukud dutun si Cain te inged ne migngezanan dinte Enoc su in-iring din te ngazan te anak din. 18Ne hein neuet nevuwad daan si Enocne nehimu sikandin he amey ni Irad. Ne si Irad, amey ni Mehuel; ne si Mehuel amey niMetushael; ne si Metushael, ne amey ni Lamec. 19 Dezuwa is esawa ni Lamec, is sevaha,ne iyan si Ada, ne is sevaha, ne iyan si Zila. 20 In-anak ni Ada si Jabal he iyan nehuna telangun he ed-elima te menge ayam wey ed-ubp te menge tulda. 21 Duen hazi ni Jabalhe maama ne iyan ngazan din si Jubal, he nehuna te langun hemetau he ebpen alpa weyebpemulal. 22 Si Zila mid-anak daan te maama ne iyan ngazan din si Tubal Cain he iyandengan utew metau he pandey te alang wey putew. Ne is etevey ni Tubal Cain ne iyansi Naama.

    23Ne zutun he andew migkai si Lamec diy te menge esawa zin te,He Ada wey Zila, pemineg kew te egkeiyen ku.Midhimetayan ku is kengkenakan he midrasey wey mibpal ked.24Ne emun kepipitu egketakep is silut te edhimatey ki Cain,ne 77 is kegketakep is silut te edhimatey kediey.

    Is menge Kevuwazan ni Set25 Ne mid-umanan ni Adan uvayi is esawa zin he si Eva, ne mid-anak te maama, ne

    migngezanan din ki Set, he ke v d egkeiya, imbeey, su ke sikandin te, Mibeayan a teMegbevay te anak he ilis ki Abel. Umbe iyan heinimid-ulaula teMegbevay sumibunni Cain si Abel. 26Ne hein neuet, nevuwad daan si Set te maama ne migngezanan dinki Enosh. Iyan haaz timpu zengan he ebpuunan te menge etew is paai te ked-azap heegemiten is ngazan te Nenga en dutun te kebpengumew-umew zan.

    5Is menge Kevuwazan ni Adan(1 Cronica 1:1-4)

  • Genesis 5:1 6 Genesis 6:3

    1 Iyan heini keguuza te menge kevuwazan ni Adan. Dutun te kedlimbaa teMegbevay te menusiy, midhimu zin is etew iring te kandin he zagwey. 2Maama weyvahi is midlimbag din. Ne hein nepasad din, midtuvazan din sikandan, ne migngezanandin sikandan he menusiy.

    3 Hein 130 en is penuien ni Adan nevuwad sikandin te maama he utew midsempkandin nemigngezanan din ki Set. 4Ne puun dutun te ked-enaka ki Set, 800 pa he tuig iskeluayad te untung ni Adan, ne zuen duma pa he menge anak din he maama wey vahi.5Ne hein 930 en he tuig is penuien din, minatey sikandin.

    6Hein 105 en is penuien ni Set nevuwad sikandin ki Enosh. 7Ne puun dutun te ked-enaka ki Enosh, 807 pa he tuig is keluayad te untung ni Set, ne zuen duma pa he mengeanak din hemaamawey vahi. 8Ne hein 912 en he tuig is penuien din, minatey sikandin.

    9 Hein 90 en is penuien ni Enosh nevuwad sikandin ki Kenan. 10 Ne puun dutun teked-enaka ki Kenan, 815 pa he tuig is keluayad te untung ni Enosh, ne zuen duma pa hemenge anak din he maama wey vahi. 11Ne hein 905 en he tuig is penuien din, minateysikandin.

    12Hein 70 en is penuien ni Kenan nevuwad sikandin ki Mahalalel. 13Ne puun dutunte ked-enaka ki Mahalalel, 840 pa he tuig is keluayad te untung ni Kenan, ne zuen dumapa he menge anak din he maama wey vahi. 14 Ne hein 910 en he tuig is penuien din,minatey sikandin.

    15Hein 65 en is penuien ni Mahalalel nevuwad sikandin ki Jared. 16Ne puun dutunte ked-enaka ki Jared, 830 pa he tuig is keluayad te untung ni Mahalalel, ne zuen dumapa he menge anak din he maama wey vahi. 17 Ne hein 895 en he tuig is penuien din,minatey sikandin.

    18Hein 162 en is penuien ni Jared nevuwad sikandin ki Enoc. 19Ne puun dutun te ked-enaka ki Enoc, 800 pa he tuig is keluayad te untung ni Jared, ne zuen duma pa zaan hemenge anak din he maama wey vahi. 20Ne hein 962 en he tuig is penuien din, minateysikandin.

    21Hein 65 en is penuien ni Enoc nevuwad sikandin ki Metusela. 22-24Ne puun dutunte ked-enaka kiMetusela, 300 pa he tuig is keluayad te untung ni Enoc, ne zuen duma pazaan he menge anak din he vahi wey maama. Dutun he timpu utewmeupiya is kedepitni Enoc wey Megbevay, umbe nekeuma te 365 is keluayad te untung din ne nahanewsikandin, su midtulus sikandin te Megbevay.

    25Hein 187 en is penuien ni Metusela nevuwad sikandin ki Lamec. 26Ne puun dutunte ked-enaka ki Lamec, 782 pa he tuig is keluayad te untung ni Metusela, ne zuen dumapa zaan he menge anak din he maama wey vahi. 27 Ne hein 969 en he tuig is penuiendin, minatey sikandin.

    28Hein 182 en is penuien ni Lamec nevuwad sikandin te maama. 29Ne migngezanandin ki Noe su ke sikandin te, Pinaai kayi te vat mal ebmahagkap is meveathe terebahu tew te kebasuk he imbeey kenitew tenged te midrewakan dengan teNenga en is tan. 30Ne puun dutun te ked-enaka ki Noe, 595 pa he tuig is keluayad teuntung ni Lamec, ne zuen duma pa zaan he menge anak din he vahi wey maama. 31Nehein 777 en he tuig is penuien din, minatey sikandin.

    32Hein 500 en is penuien ni Noe nevuwad sikandin ki Shem, ki Ham, wey ki Jafet.

    6Is Mezaat he Ulaula te Etew

    1Neheinmibmezakel enutew ismenge etewzini te kelibutanwey zuen enmenge anakdan he vahi. 2Naah duen te menge anak te Megbevay he memekempet is menge vahihe anak te menge etew, ne mid-esawa zan dutun is menge vahi sumal is egkesuatandan. 3 Ne migkai zutun is Nenga en te, Haaza is gehinawa ku he imbeey ku ziyte menusiy, ken ku idtuut he waz pidtemanan te kedtuvey zin diy te kandan, su

  • Genesis 6:4 7 Genesis 7:5menge etew z duen sikandan. Ne tenged dutun, edhimuwen ku he puun guntaan, iyankelugayad te untung din is 120 d he tuig.

    4Ne zutun he timpu hein neked-esawa ismenge anak teMegbevaywey ismenge vahihe anak te etew, pinaai zutun duen in-anak dini te tan he menge etew he egngezanante Nefilim. Ne haaz is menge Nefilim, ne utew menge emhanan he etew ne utew zannengevantug dengan. 5 Ne naah te Nenga en he utew mezakel is menge kelelalunghe ebeelan te menge etew wey iyan d layun ed-isipen wey ed-ul-ulahan dan is mezaat.6Ne neisip din he zeyzey pezemkewaz din limbaa ismenusiy ne utew sikandin dutunneseeng. 7Umbe ke sikandin te, Edlumpiyuwan ku is kelibutan su edlimasen ku zutunis menge etew he linimbag ku. Edhimetayan ku is menge etew, menge langgam, mengekeranapranap wey is menge tagbis he ziy te hewhewanan, su deyzey pa pezem ke wazku sikandan limbaa. 8 Iyan, si Noe mul, nekepenunuat sikandin te Nenga en.

    Si Noe9 Iyan heini guud mehitenged te pemilya ni Noe.Metazeng he etew si Noe. Dutun he timpu iyan d sikandin etew he waz igkesawey

    zuen; utew sikandin mibpekid-emiu te Megbevay. 10 Tetelu is anak din he maama: siShem, si Ham, wey si Jafet.

    11 Naah te Megbevay he utew meremerik is menge ulaula te tivuuk he menusiywey utew ken memetazeng is menge vaal zan. 12 Neeh din he utew lalung iyan ismenge etew su nehimu en is menge ulaula te minsan hentei zini te kelibutan he utewen meremerik, 13ne migkai sikandin diy te ki Noe te, Neisip ku en he edlimasen ku istivuuk he menusiy. Su tenged kandan, nekeeneb te kelibutan is kelelalung, ne tengeddutun id-aw ku sikandan dini te tan. 14Baal ka te arka he kayu he sipru. Beeli nu zutunte arka is menge ruu ne pezeketi nu te merumiket he sul is seled din wey is gawas din.15 Is paai te kebeeli nu zuen, ne iyan heini: 450 he giek is belavag din, 75 he giek iskeluaan din, ne 45 he giek is ketikang din. 16 Beeli nu is sulaw te arka he senge sikuis elang din puun dutun te atep ne ziy te kilid te arka beeli niw is gemawan. Tetelu heendana is dutun te arka; duen diy te zivavew, duen diy te zizalem, wey zuen daan diyte teliwaz. 17 Su ibpelapey ku is langun he menge wahig dini te tan su wey melimasis minsan hengkey he egeehinawa zini te kelibutan. Ne egkeer is minsan hengkeyzini te tan. 18 Iyan, sikew mul, edhimuwen ku is utew melig-en he kebpekid-uyun kukenikew. Ne ibpeseled ku sikew zuen te arka zuma is menge anak nu wey is esawa nuwey is menge ambey nu. 19Ne ibpeseled nu zaan duma keniyu zutun te arka is langun hekelasi te menge linimbag he egeehinawa su wey ken dan daanmelimas. Tig-dezuwa tekada kelasi is ibpedparis niw hemeemahanwey vehiyan. 20 Is menge tagbis daan sumalis kelasi zanwey ismenge langgam sumal daan is kelasi zanwey ismenge keranapranapdaan sumal is kelasi zan, tig-dezuwa te langun dutun is edhendiyan te kenikew su weyken dan melimas. 21 Ne sikew, kinahanglan he idseled nu zaan is minsan hengkey hekelasi te egkeenen suwey zuen egkeenenniw, wey egkeenendaan temenge langgamweymenge keranapranap. 22NemidtumanniNoe is langunhe insu kandin teMegbevay.

    71 Ne zutun migkai is Nenga en diy te ki Noe te, Sikew, wey is tivuuk he pemilya

    nu, seled kew en diy te arka, su iyan ke z neeh ku he metazeng he etew te langun hemenge etew untaan. 2 Ipeseled nu zaan dutun is pitu he perisan te langun he mengelanggam he lumpiyu. Ne haaz is menge langgam he ken lumpiyu senge paris d mulis ibpeseled nu. 3 Ne kuwa ka zaan te ebpemenlayang diy te hewhewanan, he pitu heperisan ne ipeseled nu ziyan su wey zuen egkesam he egkevuwad diyan te kelibutan.4 Su egkepasad is pitu he andew puun guntaan, ibpeuzanan ku is tivuuk he kelibutan,taman te 40 he andew wey 40 he kezukileman, su wey melimas is minsan hengkey heegeehinawa he linimbag ku. 5 Ne sumal is insu ki Noe te Nenga en iyan daanmibeelan din.

  • Genesis 7:6 8 Genesis 8:126Mibpenuien dutun si Noe te 600 he tuig hein kedlapey te wahig dini te kelibutan.

    7Ne si Noe, is menge anak din, wey is esawa zin, wey menge ambey zin, ne midseled dandutun te arka suwey zanmelibri zutun te kedlapey temengewahig. 8-9Sumal te insute Megbevay ki Noe, impeseled din diy te arka is tigsenge perisan te langun he mengelanggam he lumpiyu wey ken lumpiyu he midhendiy te kandin. 10Ne hein netumanen haaz is pitu he andew, midlapey is menge wahig diy te kelibutan.

    11Mibpenuien dutun si Noe te 600 he tuig. Ne hein ike-17 he andew te ikezuwa hevulan,mid-uzan te utewmereesweymidlepew zutun is utew zekel hewahig he edtudhe ebpuun diy te utewmezalem he zaat, ne ingkevusbus daan is utew zekel he wahighe ziy ebpuun te hewhewanan. 12 Ne mid-uzanan is kelibutan taman te 40 he andewwey 40 he kezukileman. 13Ne zutun te andew hemibpuun en is uzan, si Noewey is esawazin, duma te menge anak din he si Shem, si Ham, wey si Jafet wey is menge esawa zan,midseled dan dutun te arka. 14 Elin daan impeseled dutun is langun he kelasi te mengelanggam: he edhipanew, ebpemenanap, wey is ebpemenlayang. 15-16 Sumal te insute Megbevay ki Noe, impeseled din diy te arka is tigsenge paris he kelasi te langgamhe mid-uvey ziy te kandin. Ne midlekevan te Nenga en haaz is arka.

    17-18 Midsigudu med-uzan kayi te kelibutan seled te 40 he andew. Mibmezalem iswahig taman te midletew sikan is arka. 19 Ne mid-iseg pa utew mebmezalem haazis wahig ne nesapal is langun he memetikang he menge vuntud. 20 Ne mid-iseg pazaan memezalem taman te menge 20 he iek is kezalem din diy te puntur te utewmetikang he vuntud. 21 Ne nelimas dutun is minsan hengkey he menge linimbag heegeehinawa zini te lumpad. Is menge tagbis, menge ayam, menge leew he langgam,menge keranapranap, wey is tivuuk he menusiy, nelimas dutun is langun. 22Mibpateyzutun is minsan hengkey he egeehinawa he ed-ubp dini te tan. 23 Midlimas teMegbevay is minsan hengkey he egeehinawa he ed-ubp dini te kelibutan: etew,langgam, keranapranap, wey is menge tagbis. Iyan d nelibri si Noe wey is menge zumazin diy te seled te arka. 24Ne taman te 150 he andew zutun, waz tan he nekelepew sunelapew haaz te wahig.

    8Is Ked-engked te Zalem

    1 Waz melipati te Megbevay si Noe wey is duma zin he menge langgam he zutunte seled te arka. Umbe impepengeramag din kayi te kelibutan ne midnaneynaneymebmevavew is wahig. 2 Mid-engked haaz is kedtud te wahig he ebpuun te utewmezalem he zaat ne mid-engked daan is kegkevusbus te utew zekel he wahig he ziyebpuun te hewhewanan, ne midtikdew haaz is utew merees he uzan. 3Ne zutun mid-iseg is kebmevavew te wahig taman te neuma is 150 he andew puun te kedlapey. 4 Nehein ike-17 he andew te ikepitu he vulan, diy mekesavuk is arka te Buntud he Ararat.5 Mid-iseg mebmevavew is wahig taman te ike-10 he vulan. Ne zutun te egkehuna heandew te ikesepul he vulan, egkeeh en is menge puntur te menge vuntud.

    6Kedlavey te 40 he andew, mibpuwasan ni Noe is sulaw duen te arka 7 ne zuen uwakhe impelayang din. Ne haaz is uwak waz medlik su midtulung d medlayanglayangtaman te waz pa memezahi is tan. 8 Ne impelayang en daan ni Noe is limuken sued-ahaan din ke waz en wahig diy te tan, 9 piru waz naah duen te limuken heegkeletunan din su kemulu pa is wahig nekeeneb te tivuuk he kelibutan. Umbe midlikhaaz is limuken diy te ki Noe ziy te arka. Ne impelatun ni Noe haaz is limuken diy tevelad din. 10Nemidtaad pa si Noe te pitu he andew ne impelayang din enmaan haaz islimuken he ebpuun te arka. 11Ne hein mahapun en dutun, midlik haaz is limuken heebang te mehilew he zahun te kayu he ulibu. Ne netuenan dutun ni Noe he midtighaken is wahig. 12Ne midtaad pa maan si Noe te pitu pa he andew zutun, ne impelayangdin en maan haaz is limuken, piru waz en medlik diy te kandin.

  • Genesis 8:13 9 Genesis 9:1613Ne 601 en is penuien ni Noe. Ne zutun te egkehuna he andew te nehuna he vulan,

    waz en wahig diy te tan. Ne in-aw dutun ni Noe is atep duen te arka ne neeh din henemezahan en iyan is tan. 14Hein iyan en ike-27 he andew zutun te ikezuwa he vulan,nemezahan en is tivuuk he kelibutan.

    15 Ne zutun migkai is Megbevay diy te ki Noe, ke sikandin te, 16 Liawang kewen keniyan te arka. Dumaha nu is esawa nu, is menge anak nu, wey is menge ambeynu. 17 Ipeliawang nu zaan haaz is langun he menge linimbag he menge langgamwey menge keranapranap, su wey mengevuwad sikandan wey zan meeneb is tivuuk hekelibutan. 18 Ne zutun migawas si Noe duma is menge anak din, wey esawa zin, weymenge ambey zin. 19 Ne migawas daan dutun is kada paris te langun he menge kelasite egeehinawa sumal is kelasi zan: menge langgam, menge keranapranap, wey mengetagbis.

    20Ne mibaal si Noe te pemuhat para te Nenga en. Ne migkuwa zin dutun te mengelanggam is lumpiyu ragkes daan is kada kelasi temenge lumpiyu he tagbis, nemidtutungdin heini zutun te pemuhat he iyan pemuhat para te Nenga en. 21 Ne nahazek teNenga en is kehemut te evel zutun, ne ke sikandin diy te ehinawa zin te, Ken kuen maan edezeetan is menusiy, minsan netuenan ku en he mekesesal sikandan puunpa te ked-enaka kandan. Ken ku en maan ed-umanan edlimasa iring te mibeelan ku.22Taman en te ken pa egkehanew is kelibutan, ken egkehimuhe edhelinen ku ismengetimpu, keken, ibpaai ku zed is timpu te kebpemula wey tiraun, is timpu te meenewwey meinit, is timpu te ulavung wey tipenguzan, is maandew wey mezukilem.

    91 Ne zutun midtuvazan te Megbevay si Noe wey is menge anak din, ne ke sikandin

    te, Mevuwad kew ne mebmahabet kew utew su wey meeneb is kelibutan te mengeetew. 2 Utew egkehandek keniyu is langun he menge langgam: is ebpemenhipanew, isebpemenlayang, is ebpemenanap, wey is diy ebpen-ubp te wahig. Iyan kew ebaybaykandan te langun. 3 Is minsan hengkey he linimbag he ebpekewaleng he egeehinawa,ne idtuut ku he egkeenen niw su ibeey ku en keniyu, iring te kebeaya ku zengankeniyu te menge sagbet. 4 Piru ken niw keena is langgam he waz pa maaw dutunis lengesa zin, he iyan igkeuyag din. 5 Ke zuen etew wey minsan langgam he ibpetiisdin is lengesa niw te menusiy wey kew mebpatey, ebelesan ku. Ebelesan ku is minsanhentei he ebun te zuma zin he etew. 6Ke zuen etew he edhimatey te zuma zin he etewedhimetayan daan sikandin te zuma zin he etew. Su midlimbag te Megbevay is etewhe iring te zagwey zin. 7Ne mesigudu kew mevuwad wey kew mebmezakel ne wey kewmekeeneb te tivuuk he kelibutan.

    8 Ne migkai pa is Megbevay diy te ki Noe wey ziy te menge anak din te,9 Edtukuzen ku en guntaan is kebpekid-uyun ku keniyu wey te menge kevuwazan niw,10wey is minsan hengkey he linimbag ku he egeehinawa he zuma niw keniyan te arka,is menge tagbis, is menge ayam, is menge leew he menge langgam, wey is minsanhengkey zaanhe linimbag ku zini te kelibutan. 11Ne iyanheini kebpekid-uyun ku keniyu:Ken ku en maan edlimasen is langun he egeehinawa pinaai te wahig. Ken ku enmaan eddeetan is kelibutan pinaai te wahig. 12 Ne migkai zaan is Megbevay te,Duen ibpeeh ku keniyu he egkehimuhe tuus tewaz pidtemanan he kebpekid-uyun kukeniyuwey te langun hemenge linimbag ku he egeehinawa he zuma niw hemidlawangkeniyan te arka. Ne iyan is: 13 Idsavuk ku en is belugtu ziy te menge apun he iyan tuuste kebpekid-uyun ku keniyu. 14 Emun edhimuwen ku he ebpenggapun ne egkeeh niwzutun is belugtu, 15 ne ken ku edlipatan is kebpekid-uyun ku keniyu wey te langun hemenge linimbag ku he egeehinawa, Ken ku en maan ibpelapey is menge wahig parate kedlimasa te langun he menge linimbag he egeehinawa. 16 Emun egkeeh niw isbelugtu ziy temenge apun, ed-ahaan ku zaan, ne edtenuzan ku is waz pidtemanan hekebpekid-uyun ku keniyu te langun he linimbag ku ziyan te kelibutan he egeehinawa.

  • Genesis 9:17 10 Genesis 10:1417Ne migkai zaan is Megbevay diy te ki Noe te, Is belugtu, ne iyan tuus te kebpekid-uyun ku keniyu te langun he egeehinawa zini te kelibutan.

    18 Ismenge anak ni Noe hemigawas dutun te arka ne iyan si Shem, si Ham, wey si Jafet.(Nehimu si Ham he amey ni Canaan.) 19 Iyan heini sikan is tetelu he anak ni Noe ne iyansikandan menge kepuun te langun he menge etew he nekeeneb te tivuuk he kelibutan.

    20 Si Noe sevaha te menge te perevasuk, ne iyan sikandin nehuna he nekepemula teparas. 21 Sevaha zutun he andew, mid-inum sikandin te vinu he zutun ebpuun te mengepinemula zin he paras, ne nelangut sikandin nemidhize he nelevasan diy te tulda zin.22SiHam (is ameyni Canaan),mid-ehdin is amey zinhenelevasannemidtudtulandin ismenge kakey zin he ziy pa te awas te valey. 23 Iyan, si Shemwey si Jafet mul, migkuwazan te malung ne insinabley zan ne midseled dan dutun is ed-endud ne midtembunandan is amey zan he nelevasan. Waz dan tengtengi sikandin su wey ken dan maahhaaz is amey zan he nelevasan. 24Ne hein nepukew si Noe zutun te kegkelangut din, nenetuenan din ke hengkey is mibeelan kandin te anak din he hazi, 25 ke sikandin te,Berakat he rewaki ka te Megbevay, Canaan. Mehimu ka he uripen te menge suled nu,

    ne mehimu he utew minus is pid-etawan nu.26Nemigkai zaan sikandin te, Berakat daan he zelia is Nenga en he iyanMegbevayni Shem!Ne verakat he mehimu he uripen ni Shem si Canaan.27 Berakat daan he utew meluag is tan he ebpeubpaan te Megbevay te menge

    kevuwazan ni Jafet,ne berakat he ikealew sikandan te menge kevuwazan ni Shem, iyan, uripen dan mul

    si Canaan, ke si Noe.28Ne puun dutun te kedlapey te zaat, 350 pa he tuig is keluayad te untung ni Noe.

    29Ne hein 777 en is penuien din, minatey sikandin.

    10Is menge Kevuwazan ni Noe(1 Cronica 1:5-23)

    1 Si Shem, si Ham, wey si Jafet, iyan heini guud te menge kevuwazan dan heimpenganak dutun te timpu hein neipus en is kedlapey te zaat.

    2 Iyan heini menge anak ni Jafet he menge maama: si Gomer, Magog, Madai, Javan,Tubal, Meshec, wey si Tiras. 3 Is menge kevuwazan ni Gomer ne iyan si Ashkenaz, Rifat,wey Togarma. 4 Ismenge anak ni Javan ne iyan si Elisha, Tarshish, Kitim, wey si Dodanim.5 Iyan heini kevuwazan ni Jafet. Iyan sikandan mibpuunan te menge tribu he ziy med-ubp te veyvey te zaat. Is kada pemilya zan ne ziy med-ubp te keugelingen dan heinged he sakup te nasyun dan, wey zuen dan keugelingen he kineiyan.

    6 Is menge anak ni Ham he menge maama: si Cush, Mizraim, Put, wey si Canaan.7 Si Cush ne zuen din menge anak he iyan heini si Sheba, Havila, Sabta, Raama, wey siSabteca. Ne iyan heini menge anak ni Raama, si Sheba wey si Dedan. 8Duen pa sevaha heanak ni Cush he iyanngazan din si Nimrod. Si Nimrodnehimuhe gemhananhe etewkayite kelibutan. 9Nevantug si Nimrod he mengenganup tenged te intuut haaz kandin teNenga en. Ne tenged dutun, duen layun dan egkekai zengan he ke sikandan te, Iringki Nimrod is utew nevantug he mengenganup su iyan intuut kandin te Nenga en.10 Iyan menge zekel he inged diy te inhedian din is Babilonia, is Erec, wey is Acad, hemenge inged diy te tan he sakup te Shinar. 11Mid-aw si Nimrod dutun nemidhendiyte Asiria ne zutunmidtukud din is menge inged he Nineve, Rehobot Ir, Cala 12wey Resenhe ziy te pid-elangan te Nineve wey Cala, he iyan nevantug he inged.

    13SiMizraim, ne iyan kepuun temenge Ludhanen,mengeAnamnen,menge Lihabnen,menge Naftanen, 14menge Patrusnen, menge Caslunen, wey is menge Caftornen he iyanmenge kepuun te menge Filistihanen.

  • Genesis 10:15 11 Genesis 11:1015 Si Canaan iyan amey ni Sidon wey ni Het. Ne iyan kakey si Sidon. 16 Kepuun

    daan si Canaan te menge Jebusihanen, menge Amorihanen, menge Girgasihanen,17 menge Hivihanen, menge Erekihanen, menge Sinihanen, 18 menge Arbedihanen,menge Simarihanen, wey menge Hamatihanen.

    Hein neuet, nekedsisivey is menge kepuun he menge kevuwazan ni Canaan. 19 Isdulun te menge tan dan diy te zivav, puun te Sidon pehendiy te Gerar ne nekeumaheini ziy te Gasa. Is dulun diy te edsilaan nekeuma ziy te Sodom, Gomora, Adma,wey Zeboyim taman te Lasha.

    20 Iyan heini menge kevuwazan ni Ham. Is kada pemilya zan ne ziy med-ubpte keugelingen dan he inged he sakup te nasyun dan, wey zuen dan keugelingen hekineiyan.

    21 Si Shem ne kakey ni Jafet he iyan kepuun te langun he menge kevuwazan ni Eber.22 Is menge anak ni Shem he menge maama iyan si Elam, si Ashur, si Arfaxad, si Lud,wey si Aram. 23 Is menge anak ni Aram iyan si Uz, si Hul, si Geter, wey si Meshec.24 Ne si Arfaxad ne iyan amey ni Shela, ne si Shela ne iyan amey ni Eber. 25 Dezuwais menge anak ni Eber. Is sevaha, ne migngezanan ki Peleg, he ke v d egkeiya,kebpekedsusuwey, su zutun he timpu nekedsusuwey is menge etew zini te lumpad.Is hazi zin ne migngezanan ki Joktan. 26 Si Joktan ne iyan amey ni Almodad, Shelef,Hazarmavet, Jera, 27 Hadoram, Uzal, Dikla, 28 Obal, Abimael, Sheba, 29 Ofir, Havila, weyJobab. Heini is langun, ne menge anak ni Joktan. 30 Is netemanan te tan hemid-ubpaandan ne puun diy te inged he Mesha pehendiy te inged he Sefar he ziy te mengevuvungan te zapit te edsilaan. 31 Iyan heini menge kevuwazan ni Shem. Is kada pemilyazan ne ziy med-ubp te keugelingen dan he inged he sakup te nasyun dan, wey zuendan keugelingen he kineiyan.

    32 Iyan heini menge kevuwazan temenge anak ni Noe. Heini sikandan ne nekedsisiveyzan te neubpaan he menge nasyun. Tenged kandan, netukud is menge nasyun kayi tetivuuk he kelibutan hein neiwas is kedlapey te zaat.

    11Is Turi te Babilonia

    1 Ne zutun he timpu, sebsevaha pa is kineiyan te langun he menge etew te tivuukhe kelibutan. 2Ne zutun te kedhalinhalin te menge etew pehendiy te zapit te edsilaan,neeh dan is meluag he menge suud diy te Shinar, ne zutun dan med-ubp. 3-4 Nezutun, pesikai zan te, Ebaal kiw te sevaha he inged he zuen turi he ebpekeuma ziyte langit, para mehimu kiw he bentuan wey para zaan ken kiw mekedsusuwey kayite tivuuk he kelibutan. Umbe mibaal sikandan te brik, ne mid-init dan heini paramebmezesen utew. Brik is migamit dan batu man pezem. Ispaltu is migamit dan weymekedezeket haaz.

    5 Ne zutun, mibulus is Nenga en su ed-ahaan din is mibeelan te etew he ingedwey turi. 6 Migkai sikandin te, Heini he menge etew, nesevaha zan wey sevaha zis kineiyan dan. Ne heini is mibeelan dan ne puun pa heini. Ken egkeuet neebeelan dan is minsan hengkey he egkesuatan dan. 7 Kuwa kew en, edhendiy kiw,ne ibpedseselekaw tew is kineiyan dan su wey zuen mezakel he menge kineiyansu wey ken dan mekedsesevut. 8 Umbe mibpedsusuwey te sikandan te Nenga enkayi te tivuuk he kelibutan, ne neengkezan dan is kedtukud dan te inged. 9 Umbe,migngezanan haaz is inged he Babel, he ke v d egkeiya, Kegkengelivei, su zutunimpedseselekaw te Nenga en is kineiyan te tivuuk he menusiy. Ne puun dutunmidhimu te Megbevay he mekedsusuwey sikandan pehendiy te minsan hendei zinite kelibutan.

    Is menge Kevuwazan ni Shem(1 Cronica 1:24-27)

    10 Iyan heini guud mehitenged te pemilya ni Shem.

  • Genesis 11:11 12 Genesis 12:3Hein menge dezuwe en he tuig puun dutun te timpu te kegkeiwas en te kedlapey te

    zaat, 100 en is penuien ni Shem, ne zutun nevuwad sikandin ki Arfaxad. 11 Ne puundutun te ked-enaka ki Arfaxad, 500 pa he tuig is keluayad te untung ni Shem, ne zuenduma pa he menge anak din he maama wey vahi.

    12Hein 105 en is penuien ni Arfaxad nevuwad sikandin ki Shela. 13Ne puun dutun teked-enaka ki Shela, 403 pa he tuig is keluayad te untung ni Arfaxad, ne zuen duma pahe menge anak din he maama wey vahi.

    14Hein 30 en is penuien Shela ne nevuwad sikandin ki Eber. 15Ne puun dutun te ked-enaka ki Eber, 403 pa he tuig is keluayad te untung ni Shela, ne zuen duma pa hemengeanak din he maama wey vahi.

    16Hein 34 en is penuien ni Eber ne nevuwad sikandin ki Peleg. 17Ne puun dutun teked-enaka ki Peleg, 403 pa is keluayad te untung ni Eber, ne zuen duma pa he mengeanak din he maama wey vahi.

    18Hein 30 en is penuien ni Peleg ne nevuwad sikandin ki Reu. 19 Ne puun dutun teked-enaka ki Reu, 209 pa he tuig is keluayad te untung ni Peleg, ne zuen duma pa hemenge anak din he maama wey vahi.

    20Hein 32 en is penuien ni Reu ne nevuwad sikandin ki Serug. 21Ne puun dutun teked-enaka ki Serug, 207 pa he tuig is keluayad te untung ni Reu, ne zuen duma pa zaanhe menge anak din he maama wey vahi.

    22Hein 30 en is penuien ni Serug ne nevuwad sikandin ki Nahor. 23 Ne puun dutunte ked-enaka ki Nahor, 200 pa he tuig is keluayad te untung ni Serug, ne zuen duma pazaan he menge anak din he maama wey vahi.

    24 Hein 29 en is penuien Nahor ne nevuwad sikandin ki Tera. 25 Ne puun dutun teked-enaka ki Tera, 119 pa he tuig is keluayad te untung ni Nahor, ne zuen duma pa zaanhe menge anak din he maama wey vahi.

    26Hein 70 is penuien ni Tera ne nevuwad sikandin ki Abram, Nahor, wey si Haran.Is menge Kevuwazan ni Tera

    27 Iyan heini guud mehitenged te pemilya ni Tera.Si Tera, iyan amey eni Abram, si Nahor, wey si Haran. Ne si Haran, ne nevuwad

    sikandin ki Lot. 28Nehein kemulu pa uuyag si Teraminatey is anak din he si Haran diy teUr he iyan inged dan temenge Kildiyanhenhe zutun si Haran ianak. 29Nemibpengesawasi Abram wey si Nahor. Iyan esawa ni Abram si Sarai, ne iyan esawa ni Nahor si Milca.Anak si Milca ni Haran te amey zaan ni Isca. 30Ne si Sarai, ken ed-anak umbe waz dinmenge anak.

    31Ne midumahan ni Tera is anak din he si Abram, is ambey zin he si Sarai, wey is apdin he si Lot he anak ni Haran, ne mid-aw dan diy te Ur he sakup te inged te mengeKildiyanhen su edhendiy dan pezem te Canaan. Piru hein nekeuma zan diy te inged heHaran, diy dan dmed-ubp. 32Ne ziy enmebpatey si Tera te Haran heinmibpenuiensikandin te 205 he tuig.

    12Is Ked-umawa te Nenga en ki Abram

    1 Ne migkai is Nenga en diy te ki Abram te, Ewai nu is inged nu, wey is mengekezuzumahi nu, wey is menge pemilya te amey nu, ne hendiy ka te inged he ibpeehku kenikew.

    2 Edhimuwen ku is menge kevuwazan nu he utew zekel he nasyun. Ne edtuvazanku sikew ne edhimuwen ku he utew mevantug is ngazan nu. Ne pinaai zaan kenikew,edtuvazan ku is mezakel he menge etew.3 Is menge etew he edtavang kenikew, edtuvazan ku.Is menge etew he ebpesipala kenikew, edrewakan ku.Ne pinaai kenikew edtuvazan ku te meupiya is langun he menge etew ziyan te

    kelibutan.

  • Genesis 12:4-5 13 Genesis 13:74-5Ne zutun, migenat si Abram sumal is insu kandin te Nenga en nemiduma zaan

    si Lot. Menge 75 is penuien ni Abram dutun te timpu te ked-aw din dutun te Haran.Miduma zin is esawa zin he si Sarai wey is enaken din he si Lot. Elin daan miduma zin islangun he menge etew he nengesakup dan hein diy dan pa te Haran. Ne mid-uwit dandaan is langun hemenge azen dan. Midhipanew sikandan pehendiy te tan he Canaan.

    6 Ne hein nekeuma zan diy te Canaan midlaus pa ensi Abram taman te zekel hekayu he More he ziy te inged he Shekem. (Ne zutun he timpu iyan meinged dutunis menge kevuwazan ni Canaan.) 7Ne mibpaah is Nenga en ki Abram ne ke sikandinte, Heini is tan, ne ibeey ku ziy te menge kevuwazan nu. Ne zutun mibaal si Abramte pemuhat su ebpemuhaten din is Nenga en he iyan mibpaah kandin. 8Ne midlauspa ensi Abram pehendiy te vuvungan he ziy te zapit te edsilaan te inged he Betel nezutun din ipehitindeg is tulda zin. Diy te zapit din te edsenlepan is inged he Betel weyziy te zapit te edsilaan is inged he Ai. Ne zutunmid-uman si Abrammebaal te pemuhatne mibpengumew-umew zin is Nenga en. 9Ne zutun migenat en maan ensi Abram nemidlaus dan pa pehendiy te tan he egngezanan te Negev.

    Midhendiy si Abram te Ehipto10Ne mid-ai is bitil zutun te tan ne tenged dutun midhipanew si Abram pehendiy

    te tan he Ehipto su wey zan mekeubp diy. 11 Ne hein meaan dan en ebpekeumaziy te Ehipto, migkeiyan din is esawa zin te, Sikew, utew ka mekempet he vahi. 12Neemun egkeeh ka temenge Ehiptohanen siguradu egkai zan te, Esawa zin bes heini! Nezutun, edhimetayan e zan, iyan, ken ke zan mul edhimetayan. 13 Keiya nu he eteveyku sikew su wey e zan mepurungi tenged kenikew ne ken e zan edhimetayan tenged teetevey ku sikew.

    14Ne hein nekeuma ensi Abram diy te Ehipto, naah iyan te menge Ehiptohanen heutewmekempet he vahi si Sarai. 15Ne ismenge upisyal te had te Ehipto, hein neeh dansi Sarai, midtudtulan dan is had te utewmekempet sikandin he vahi nemid-uwit si Saraiziy te turuan. 16 Tenged ki Sarai mibpurungan dutun te had si Abram, ne mibeayandin si Abram te menge vaka, kerehidu, menge asnu he vehiyan wey meemahan, weymenge kemilyu, wey menge uripen he vahi wey maama.

    17 Piru tenged ki Sarai, he esawa ni Abram, duen utew gerabi wey egkein-inuwan hezaru he imbeey te Nenga en diy te had te Ehipto wey te langun he menge etew ziyte turuan din. 18Ne netuenan duen te had te Ehipto, is hinungdan dutun te neulaulakandan, mid-umew zin si Abram ne ke sikandin te, Utew mezaat is mid-ulaula nu ked!Maan is waz nu keiya he esawa nu si Sarai? 19Migkai nu he etevey nu, ne migkuwaku sikandin, su mid-esawa ku. Heini zed is esawa nu. Kuwaa nu ne aw kew kayi! 20Nemidsu din is menge sundaru zin ne inhated dan si Abram wey esawa zin wey langunte menge azen dan pehendiy te awas dutun te inhedian.

    13Mibpesuway si Abram wey si Lot

    1 Ne mid-aw ensi Abram dutun te Ehipto ne midlik diy te tan he egngezanan teNegev, duma is esawa zin. Ne mid-uwit dan is langun he ketieyunan dan. Ne midumazaan kandan si Lot. 2 Utew en sepian si Abram su utew mezakel is menge ayam dinwey mezakel is menge azen din he pelata wey vulawan. 3 Ne puun dutun te Negevmidhalinhalin sikandin taman te nekeuma en maan diy te uvey te Betel he iyan sikanis daan he nesevukan te tulda zin he ziy te pid-elangan te Betel wey Ai. 4 Ne iyandaan haaz inged he zuen pemuhat he mibeelan din dutun. Ne mid-umanan din dutunpengum-umawa is Nenga en.

    5 Ne si Lot daan he edumazuma ki Abram, duen daan menge uyaen din wey mengetulda. 6Ne tenged kayi ken ereg is tan he egkepenebtavan te langun he menge ayamdankiAbram. Ne tenged te utewmezakel ismenge sakupdanweymenge ayamdan, kenen egkehimu he ebpeemur dan dutun te tan he ed-ubpaan dan. 7 Ne tenged dutun,

  • Genesis 13:8 14 Genesis 14:10mibpetebtebek en is menge bekidu ni Abram wey is menge bekidu ni Lot. (Ne kenduen d taman su zuen daanmenge tribu he Canaanhen weymenge Pirisihanen he zaanhe menge meinged dutun.)

    8Ne migkai zutun si Abram diy te ki Lot te, Ken ki edtebek ne ken kinahanglanhe ebpekedtebek is menge bekidu ta su enaken ku sikew. 9Meupiya pa ke ebpesuwayki, su mezakel pa is lugar he egkehelinan, ne pil ka, ke hendei is egkesuatan nu, emuniyan ebpilien nu is dapit te egkeivang ne ziy a edhalin te zapit te egkekewanan. Piruke iyan ebpilien nu is dapit he egkekewanan, ne ziy a te zapit te egkeivang.

    10 Ne zutun mibpememantew si Lot ne neeh din he utew meupiya haaz is tan heuvey te Suud he Jordan su mezakel is menge wahig dutun te zapit te inged he Zoar.Iring haaz te pemuleey te Eden sikan is pemuleey zengan te Nenga en wey iringdaan te tan he Ehipto. (Ne zutun he timpu waz pa ddeeti te Nenga en is mengeinged he Sodom wey Gomora.) 11 Ne zutun mibpil ni Lot haaz is tivuuk he Suud teJordan ne midhipanew en sikandin dutun pehendiy te zapit te edsilaan. Ne iyan haazkebpesuway dan ki Abram. 12Ne si Abram, diy sikandin med-ubp te tan he Canaan;ne si Lot mul, diy sikandin med-ubp te menge inged diy te menge suud he uveyte Sodom ne zutun ne ziy din benguna is menge tulda zin. 13 Ne is menge meingeddutun te Sodom, utew menge mekesesal. Utew mezaat is menge sal dan he supak teNenga en.

    14Ne si Abram, heinmid-ewaan en sikandin ni Lot, migkeiyan sikandin te Nenga ente, Pememantew ka puun diyan te edhitindean nu ne ahaa nu is tan he ziy te zapitte edsilaan, wey ziy te zapit te edsenlepan. 15 Is taman te egkeeh nu he tan, ibeeyku kenikew wey ziy te menge kevuwazan nu, ne egkaangken dan te taman te taman.16Ne is menge kevuwazan nu, edhimuwen ku sikandan he iring te eliyavuk. Emun kenegkevilang is eliyavuk, ken egkevilang daan is menge kevuwazan nu. 17 Ne hipanewka ne susiya nu is tivuuk he tan su ibeey ku en heini kenikew. 18 Ne zutun inhalinni Abram is tulda zin, ne ziy sikandin med-ubp te uvey te menge kayu he ulayan niMamre he ziy te Hebron, ne mibaal sikandin te pemuhat para te Nenga en.

    14Midlibri ni Abram si Lot

    1Ne iyan haaz timpu he iyan si Had Amrafel he had te Shinar, si Had Arioc he hadte Elasar, si Had Kedorlaomer he had te Elam, wey si Had Tidal he had te Goyim. 2Heiniis menge had, ne midtebek dan ki Had Bera he had te Sodom, ki Had Birsha he hadte Gomora, ki Had Shinab he had te Adma, ki Had Shemeber he had te Zeboyim, weyte had te Bela he iyan daan inged he Zoar. 3Heini is lelima he had, ne midsevaha zan ismenge sundaru zan diy te Suud he Sidim he iyan guntaan sikan is Daat he Minatey.4 Su heini is lelima he had, dutun he timpu, 12 he tuig, ne menge sakup sikandan niKedorlaomer, iyan, dutun te ike-13 he tuig nemidsukul sikandan. 5Ne zutun te ike-14 hetuig, mibpengayew si Kedorlaomerwey ismenge zuma zin he had, nemidtebek danweynengezaag dan is menge Ripanhen diy te Ashterot Karnaim, is menge Zuzhanen diyte Ham, is menge Emhanen diy te menge suud te Kiryataim, 6wey is menge Hurhanendiy te menge vuvungan he Seir taman te inged he El Paran he ziy te uvey te tanhe sibsivayan. 7 Ne zutun midlik dan ne midhendiy dan te inged he En Mishpat (heiyan Kadesh), ne nengezaag dan is menge meinged diy te tivuuk he tan te mengeAmalikanhen ne nengezaag dan daan is menge Amorihanen diy te inged he HazazonTamar.

    8 Ne zutun is menge had te Sodom, Gomora, Adma, Zeboyim, wey is had te Bela,midtium dan is menge sundaru zan diy te Suud he Sidim 9ne nekidtebek dan ki HadKedorlaomer he had te Elam, ki Had Tidal he had te Goyim, ki Had Amrafel he hadte Shinar, wey ki Had Arioc he had te Elasar. Heepat he had is edtebeken te lelima.10Ne haaz is Suud he Sidim, mezakel is menge vudsi zutun he nepen te merumiket

  • Genesis 14:11 15 Genesis 15:4he espaltu. Ne nengezaag is menge sundaru te had te Sodom wey Gomora, ne heinmibpelauy zan, nengeulug is dumakandandiy temenge vudsi, is duma, nemibpelauyzan diy te menge vuvungan. 11 Ne zutun mibpenavan te heepat he had is langun hemenge azen wey egkeenen te menge meinged te Sodom wey Gomora, ne midhipanewzan. 12 Nevihag dan daan sikan is enaken ni Abram he si Lot ne mid-aew zan daan islangun he menge azen din, su ziy sikandin med-ubp te Sodom.

    13Duen sevaha he tig-Sodom he nekepelauy, ne midhendiy sikandin te Hebriyuha-nen he si Abram ne impenudtul zin haaz is langun he neulaula. Dutun he timpu, ziysi Abram med-ubp te uvey te menge kayu he ulayan ni Mamre te Amorihanen. Heinisi Mamre wey is menge suled din he si Iskul wey si Aner ne neupakat sikandan engkiAbram. 14Ne hein nezineg ni Abram he nevihag is enaken din, midtium din is 318 hesakup din he egkeserian din. Heini sikandan, menge sakup din puun pa te ked-enakakandan, nemiduma zin sikandan, nemidal-as dan sikan is heepat he had taman te ingedhe Dan. 15Ne hein mezukilem, mibahin ni Abram te dezuwa he grupu is menge sundaruzin. Ne zutun midsurung dan is menge kuntada zan, ne nezaag dan heini. Ne haazis menge kuntada zan ne mibpemelauy midal-as eni Abram taman te inged he Hoba,he ziy te zapit te egkezizaya te inged he Damascus. 16Midhaw ni Abram is langun hemenge azen he nengaaew te menge kuntada. Nemidhaw din daan si Lot wey is langunhe menge azen ni Lot. Elin daan midlibri zin is nengevihag he vahi wey is duma pa hemenge etew.

    Mibpenubtuvazan ni Melkizedek si Abram17 Ne zutun te ed-ul en si Abram he ebpuun te kedeea zin ki Kedorlaomer wey

    is menge zuma he had, midsinuung sikandin te had te inged he Sodom. Diy dinsinuunga te Suud he Shave he egngezanan daan te Suud te Had. 18 Ne zuen hadte inged he Salem he si Melkizedek he midsinuung daan kandan. Mid-uwit sikandin tesupas wey vinu su ibpekaan din wey ibpeinum din ki Abram. Memumuhat si Melkizedekte Utew Lavew he Megbevay. 19Mibpenubtuvazan din si Abram te egkai te,Berakat, Abram, he tuvazi ka te Utew Lavew he Megbevayhe nenlimbag te langit wey tan.20Delia is Utew Lavew he Megbevay,su midhimu zin he mekezaag ka te menge kuntada nu.Ne zutun, imbeey kandin ni Abram is ikepul he vahin te langun he netavan din.

    21Ne zutun migkeiyan si Abram duen te had te Sodom te, Is langun he menge azendey he nahaw nu ne kenikew en, piru egkuwaan ku zed is langun he menge sakup ku.22 Ne midtavak si Abram te, Ebpenangd a kayi te etuvangan te Nenga en, te UtewLavew he Megbevay he iyan nenlimbag te langit wey tan. 23 Minsan tanur z etawahiket te sandalyas, ne ken ku edewaten. Ne ken ku egkuwaan is minsan hengkey heazen nu su kela ke mekekai ka he iyan ka insepian ku. 24 Ken ku edewaten is minsanhengkey he para z ked. Iyan d edewaten ku is nekaan en te menge sakup ku, ken kuen id-ul kenikew, ne iveey nu zaan is bahin te menge midtavang kediey he si Eshcol, siAner, wey si Mamre.

    15Is Kebpekid-uyun te Megbevay ki Abram

    1Ne hein neiwas haaz, mibpekidlalag ki Abram is Nenga en , ke sikandin te, Abram,ken ka mahandek, su edlevanan ku sikew wey ebeayan ku sikew te utew zekel hesuhul. 2 Ne midtavak dutun si Abram te, Sikew is Nenga en he Megbevay, wazigkeveey nu kediey he ibmeupiya te ehinawa ku su ken bes egkehimu he egkevuwada, ne iyan ebpekepengevilin temenge azen ku si Eliezer he tig-Damascus. 3Ne impelauspa ni Abram is egkeiyen din, ne ke sikandin te, Geina te waz nu himuwa he mevuwada, iyan ebpekepengevilin te menge azen ku is suluuen ku z. 4 Ne zutun midtavakkandin is Nenga en , ke sikandin te, Ken iyan heini si Eliezer ebpekepengevilin su iyan

  • Genesis 15:5 16 Genesis 16:6

    d ebpekepengevilin te menge azen nu is hustu en he anak nu. 5Ne zutun impeawasdin si Abram ne ke sikandin te, Lingeh ka ziy te langit ne vilanga nu is menge vituenemun egkevilang nu. Ne ke sikandin daan te, Iring keniyan is menge kevuwazan nukeuzem su ken sikandan egkengevilang. 6 Ne zutun, tenged te midtuu si Abram teNenga en , mid-isip sikandin te Nenga en he metazeng.

    7Ne zutun migkai is Nenga en te, Iyan a sikan is Nenga en . Umbe impehendiniku sikew he ebpuun te inged he Ur te menge Kildiyanhen su wey ku ikeveey kenikewheini is tan wey nu maangken. 8 Ne zutun migkai si Abram te, He Nenga en heMegbevay, hengkey is tuus wey ku metueni he egkaangken ku heini? 9 Ne midtavakdutun is Nenga en te, Uwita nu zini is dumeraa he vaka, sevaha he vehiyan hekambing, wey sevaha he meemahan he kerehidu, tigtetelu he tuig is penuien te umansevaha kandan. Uwit ka zaan dini te sevaha he limuken wey sevaha he merepatik.10 Ne mid-uwit ni Abram haaz diy te Nenga en , ne mibpemaas heini ni Abram neimped-atbang din is kedsevuka zin dutun te kada vaas. Iyan d waz din baasa sikan ismerepatik wey limuken. 11Ne zutun duenmenge dezekel he zumezaas hemenge tagbishe midlatun dutun te mibaas, piru mibuew sikandan ni Abram.

    12Nehein edsanlep en is andew, Nekelipezeng si Abramhe utewnehurep. Ne neezamdin dutun is utew subra he kegkahandek. 13Nemigkeiyan sikandin dutun te Nenga ente, Tentenuzi nu he is menge kevuwazan nu, ne egkehimu zan keuzem he mengelumelengyaw ziy te zuma he nasyun. Egkengeuripen sikandan wey ebpesipelahansikandan seled te 400 he tuig. 14 Piru haaz is nasyun he ed-uripen kandan, edsilutanku ne zutun ebpekaaw dan, ne utew mezakel is menge azen dan. 15 Sikew mul,ebpekelueyazen ku is untung nu; ebpatey ka tenged te keuurangi nu he melinawen.16 Ke heepat egkelapis is menge kevuwazan nu ziy te senge nenasyun, ne human daned-ul dini su waz pa metuman is timpu te kedsiluti ku te menge Amorihanen tengedte menge sal dan.

    17 Ne midsanlep en is andew ne mibmerusirem en, ne zuen migkivelat he naah niAbram he iring te kuzen he ed-evel wey egkeregreg he ziy mebay te pid-elangandutun te mibaas he imped-aatbang. 18 Ne zutun he andew, midtukud is Nenga ente kebpekid-uyun din ki Abram. Ke sikandin te, Ibeey ku te menge kevuwazan nuheini he tan. Puun diy te wahig te Ehipto pehendiy te zekel he Wahig he Eufrates.19Heini he tan iyan guntaan ed-ubpaan temengeKinhanen,mengeKinisihanen,mengeKidmunihanen, 20 menge Hitihanen, menge Pirisihanen, menge Ripanhen, 21 mengeAmorihanen, menge tig-Canaan, menge Girgasihanen, wey menge Jebusihanen.

    16Si Hagar wey si Ishmael

    1Ne si Sarai, sikan is esawa ni Abram, ken ed-anak. Duen uripen din he Ehiptohanenhe egngezanan ki Hagar. 2Nemigkai si Sarai ziy te ki Abram te, Tenged te waz ituutte Nenga en he mekaanak a, deyzey pa vuwa ke edhulizan nu is uripen ku, su kela keegkehimu he pinaai kandin duen ku zed menge anak. Ne mid-uyun dutun si Abramte sambag ni Sarai. 3 (Sepul en he tuig dutun is ked-ubp eni Abram diy te tan heCanaan.) Ne mibeyaan dutun ni Sarai haaz is uripen din he tig-Ehipto he si Hagar neimbeey zin diy te esawa zin wey zin meesawa. 4Ne midhulizan ni Abram si Hagar nemibmeingey si Hagar.

    Ne si Hagar, hein nesavut din he meingey sikandin, mibpelevawan din is egalen dinhe si Sarai. 5 Ne migkai zutun si Sarai ziy te ki Abram te, Kenikew he sal heini iskebpelevawi kediey ni Hagar. Minsan pa te iyan a mibeey kandin diyan te kenikew,ebpelevawan e zin gihapun hein netuenan din he meingey en su ken nu edewayen.Nesayud is Nenga en ke hentei kenita is ebpekevenar! 6Ne midtavak dutun si Abramdiy te ki Sarai te, Emun iyan heeyan, idlik ku sikandin diyan te kenikew ne baybay

  • Genesis 16:7 17 Genesis 17:12-13ka ke hengkey is ed-ul-ulahan nu kandin. Ne puun dutun, ken meupiya is ebelan niSarai ki Hagar, umbe hein neuet ne mibpelauy sikandin.

    7 Ne zutun naah si Hagar te velinsuuen te Nenga en diy te uvey te serebseb heziy te sibsivayan. Iyan haaz sikan is serebseb he ziy te zalan pehendiy te inged heShur. 8 Ne mid-insaan dutun te velinsuuen sikandin te, Hagar he suluuen ni Sarai,hendei ka ebpuun wey hendei ka ebpevay? Ne midtavak si Hagar te, Ebpeleuyan kuis egalen ku he si Sarai. 9Ne zutun migkai ziy te kandin is belinsuuen te Nenga en,ke sikandin te, Ul ka ziy te egalen nu ne pevaybay ka kandin. 10Ne migkai zaanis belinsuuen te,Edhimuwen ku he utew medmezakel keuzem is menge kevuwazan nu, ne ken dan

    egkengevilang.11 Ne impelaus din is egkeiyen din kandin te, Meingey ka, ne maama is id-anak nu.

    Ishmael is igngazan nu kandin, su nezineg te Nenga en ismenge pengemuy nukandin tenged te merasey is egkeulaula nu.

    12 Ne heini is anak nu, iring sikandin keuzem te asnu he leew su ken ebpevaybayte minsan hentei. Ebpekigkuntada sikandin te minsan hentei ne egkuntedahandaan sikandin te langun. Minsan is langunhemenge kezuzumahi zin, egkunteda-han din pa.

    13 Umbe migngezanan ni Hagar is Nenga en te, El-roi, su ke sikandin te, Neehku ve is Megbevay, ne kemulu e pa he uuyag guntaan? 14 Tenged dutun migngezananhaaz is kalut te Beer Lahai Roi, he ke v d egkeiya, Kalut te uuyag he Megbevay henekaah kediey. Kemulu pa haaz is kalut diy te pid-elangan te inged he Kadesh weyinged he Bered.

    15 Ne mid-anak si Hagar te maama pinaai ki Abram. Ne haaz is anak din,migngezanan ni Abram ki Ishmael. 16 Is penuien ni Abram ne 86 he tuig hein ked-enakani Hagar ki Ishmael.

    17Is Kedsirkunsidar Tuus te Kebpekid-uyun

    1 Ne hein 99 en is penuien ni Abram, mibpaah kandin is Nenga en ne migkaikandin te, Siak, iyan a Megbevay he Mekeeehem. Sunuza nu is menge penur ku nekinahanglan he waz igkesewayi kenikew. 2 Edtukuzen ku is kebpekid-uyun ku kenikew:ne edhimuwen kuhe utewmedmezakel ismenge kevuwazan nu. 3Ne zutunmidlangkebsi Abram diy te tan ne migkai en maan kandin is Megbevay te, 4 Iyan kebpekid-uyun ku kenikew is: Egkehimu ka he amey te langun he menge nasyun. 5 Ken ke enegngezanan ki Abram, keken, egngezanan ku en sikew ki Abraham, su edhimuwenku sikew he kepuun te medmezakel he menge nasyun. 6 Edhimuwen ku he mepurungmevuwad is menge kevuwazan nu, ne egkehimu sikandan he zekel he nasyun, ne isdumakandanne egkehimuhemengehad. 7Edtumanenku is kebpekid-uyunku kenikewwey te menge kevuwazan nu te peleebuten he lapis te kevuwazan, ne pedayun a heMegbevay niw. Heini he kebpekid-uyun ku ne taman te taman. 8Ne is tivuuk kayi hetan te Canaan he mid-ubpaan nu untaan te lumelengyaw, ibeey ku heini kenikewwey ziy te menge kevuwazan nu. Egkeangken niw heini te taman te taman, ne pedayunhe iyan a Megbevay niw.

    9Nemigkai enmaan isMegbevay diy te ki Abraham te, Ken nu lipati is kebpekid-uyun ku kenikew. Iyan daan heini meupiya he ed-ul-ulahan te menge kevuwazannu te peleebuten he lapis te kevuwazan nu. 10 Ne mehitenged keniyan he kebpekid-uyun, kinahanglan he ebpesirkunsidar is langun he menge maama ziyan te keniyu.11 Kinahanglan he edsirkunsidaren is langun he menge maama, ne iyan haaz tuuste kebpekid-uyun ku keniyu. 12-13 Puun guntaan taman te peleebuten he lapis tekevuwazan, kinahanglan he sirkunsidara niw is menge vat he menge maama zutun teikewalu he andew puun te ked-enaka kandin. Sirkunsidara niw zaan is menge uripen

  • Genesis 17:14 18 Genesis 18:7

    niw he maama he neetew ziy te valey niw ragkes is nengepemasa niw he ziy ebpuunte zuma hemenge inged. Heeyan he tuus te lawa niw, iyan tistius he tutuu is kebpekid-uyun ku keniyu, ne ken heini egkahanew taman te taman. 14 Ne ke zuen minsanhentei he maama he zuma niw he ken ebpesirkunsidar, ken niw en isipa he zuma niwsikandin, su waz din ilelenged is kebpekid-uyun ku.

    15Ne elin daan migkai te Megbevay diy te ki Abraham is: Ne haaz is esawa nu hesi Sarai, ken nu en ngezani ki Sarai, keken, iyan nu en ingazan kandin si Sara, he ke vd egkeiya, Bai. 16 Edtuvazan ku sikandin ne ebmeingey ne pinaai kandin ibeey kukenikew is anak hemaama. Egkehimu sikandin he kepuun te mezakel hemenge nasyun,ne is duma he menge kevuwazan din ne egkehimu he had.

    17Ne zutunmidlangkeb enmaan si Abraham diy te tan, ne mid-engit su ke sikandindiy te ehinawa zin te, Egkehimu ves he egkevuwad a, is maama he 100 en is penuiendin? Ne egkehimuves daanhe ed-anak si Sara is 90 en is penuien din? 18Ne ke sikandindiy te Megbevay te, Emun iyan heeyan egkehitav, edhengyuen ku he ikeaew nuzaan is anak ku he si Ishmael. 19 Ne midtavak is Megbevay te, Iyan heini tutuu: SiSara is esawa nu, ed-anak te maama, ne iyan ingazan nu kandin si Isaac, he ke v degkeiya, Ked-engit. Ibpelaus ku ziy te kandin wey ziy te menge kevuwazan din tewaz pidtemanan sikan is kebpekid-uyun ku kenikew taman te taman. 20Ne si Ishmaelzaan, ebpemineen ku is hangy numehitenged kandin. Edtuvazan ku zaan sikandin needhimuwen ku he mezakel is menge kevuwazan din. Egkehimu sikandin he amey te 12hemenge pengulu, ne ismenge kevuwazan din egkehimu he utew egkevantug hemengeetew. 21 Piru haaz is kebpekid-uyun ku kenikew, ibpelaus ku zaan diy te anak nu he siIsaac he id-anak ni Sara seled te senge tuig pa untaan. 22Ne hein nekeipus he edlalagis Megbevay diy te ki Abraham, nahanew sikandin dutun te ked-ah ni Abraham.

    23 Ne zutun d he andew, midtuman ni Abraham is insu kandin te Megbevay.Midsirkunsidar zin is anak din he si Ishmael wey is langun hemaama he ziy te valey zin:is menge uripen he ziy ianak te valey zin wey is menge uripen he mibpemasa zin. 24Ne99 he tuig is penuien ni Abraham dutun te andew he mibpesirkunsidar sikandin. 25Ne13 he tuig is penuien ni Ishmael zutun te kedsirkunsidara kandin. 26 Dutun he andewnesirkunsidar si Abraham, is anak din he si Ishmael, 27wey is langun he menge uripendin he maama he ziy ianak te valey zin, wey menge uripen he maama he mibpemasazin diy te menge lumelengyaw.

    18Is Tetelu he Meeliyug ni Abraham

    1 Ne mid-uman mebpaah is Nenga en ki Abraham diy te uvey te menge kayu heulayan ni Mamre. Hein ebmeudtu zutun is andew, ebpimpinuu si Abraham diy teemawan te tulda zin. 2Mibpememantew si Abraham ne neeh din is tetelu he maamaziy te uvey. Ne zutun te kegkaahaa zin, migaanggaanmedsinuung nemidlangkeb diyte tan su edtahud. 3Ke sikandin te, Dat, emun meupiya z te ehinawa niw, ne tuluykew zpa kayi te kenami. 4 Ituut niw he ed-uwit key te wahig wey kew mekepenllte menge paa niw. Himeley kew zpa kayi te sihung te kayu. 5 Ne ituut niw zaan heibpekaan dey pa sikiyu te zeisek su wey kew meulii te zesen te ken kew pa edlaus tehipenawanniw su iyan buwaheini ketezengan kemaan is imbanglis kediey is kedhendininiw te kediey te suluuen niw. Ne zutun midtavak dan te, Uya, meupiya iyan keegkeulaula haaz is migkai nu.

    6Ne zutun migaanggaan si Abraham ne midhendiy te ki Sara he ziy te tulda ne kesikandin te, Ganggaang ka, kuwa ka te menge pitu he antang he herina wey vaal ka tesupas. 7Ne mibpelelauy sikandin pehendiy te uyaen din ne mibpil te nati he vakahe utew meupiya ne impelap din duen te betan-en he suluuen din ne impehilut din.

  • Genesis 18:8 19 Genesis 18:298Ne hein naandam en is langun, midtangel en ni Abraham haaz is usa wey zuen daan

    gatas wey kisu. Ne migkaan dan diy te sihung te kayu ne zutun daan si Abraham isebpenilbi kandan.

    9 Ne zutun mid-insaan dan si Abraham te, Hendei is esawa nu he si Sara? Nemidtavak sikandin te, Diy ded te seled te tulda. 10 Ne zutun migkai is Nenga ente, Senge tuig pa untaan, edlikuan ku sikiyu ne zutun he timpu, si Sara, is esawa nu,id-anak din is maama.

    Ne ziy si Sara te emawan te valey he egkeiniyuan dan is ebpemineg te vitiyara zan.11 (Si Abraham wey si Sara, utew zan en meurang ne waz bahi he ebpekaanak emunis penuien din, iring te penuien ni Sara.) 12Ne tenged dutun nekeengit si Sara ziy teehinawa zin, ne neisip din is, Egkehimu ve he egkeulaula heini is meupiya kediey tenemezahan e en wey utew en meurang is esawa ku?

    13Ne zutunmigkai is Nenga en diy te ki Abraham te, Maan is mid-engit si Sara heegkai te, Egkehimu ve he ed-anak a is utew en meurang? 14Ne mid-uman megkaiis Nenga en te, Duen be minsan hengkey he ken egkehimu te Nenga en? Sumalis migkai ku, edlikuan ku sikiyu seled te senge tuig ne ed-anak iyan dutun si Sara temaama.

    15Nemibarewzutun si Sara tenged kegkahandekdinhe egkai te, Waz amed-engit!Ne midtavak is Nenga en te, Mid-engit ka iyan.

    Mibpehizuhizu si Abraham para te Inged he Sodom16Nemigenat endutunhaaz is teteluhemaama. Inhated sikandanniAbrahamtaman

    te nepantew zan is inged he Sodom. 17Ne migkai is Nenga en diy te ehinawa zin te,Ken ku id-eles ki Abraham is ebeelan ku. 18 Su kepuun si Abraham te utew zekelwey mekeeehem he nasyun wey is kevuwazan din te peleebuten. Pinaai kandinedtuvazan ku is langun he menge nasyun dini te kelibutan. 19Mibpil ku si Abraham suwey zin ikepenur diy te menge anak din wey menge kevuwazan din he med-ikul zante ibay ku te Nenga en pinaai te ked-ul-ulaha zan te metazeng wey hustu. Pinaaikayi, egketuman is menge pesarig ku kandin.

    20Ne migkai zutun is Nenga en diy te ki Abraham te, Utew kun mezaat is mengeulaula te menge tig-Sodomweymenge tig-Gomora wey utew kunmeveat is menge saldan. 21Umbe edhendiy a su ed-ahaan ku is menge ulaula zan ke utew subra he mezaathe iring te nezineg ku, su kinahanglan he egketuenan ku.

    22 Ne zutun migenat is dezuwa he menge maama su edhendiy dan te Sodom, pirusi Abraham, diy ded edhithitindeg te etuvangan te Nenga en. 23 Ne mid-uvayan niAbraham is Nenga en ne nengingins te, Tutuu ve he idragkes nu is menge metazengdutun te kedlimasa nu te utew menge mekesesal he etew? 24 Penenglitan ke zuen 50he menge metazeng he etew ziy te inged, tutuu ve he edlimasen nu? Ne ken nuegkehizuwanhaaz ismengemeingedminsanpa te zuen 50hemengemetazeng dutun?25Ken haaz dait he edsilutan nu is menge metazeng duma te menge mekesesal. Kenegkehimu he id-iring nu is menge lalung kandan. Iyan ka ebaybay te tivuuk kelibutan,ken be kinahanglan he ebeelan nu ke hengkey is hustu? 26 Ne midtavak dutun isNenga en te, Emun duen egkeeh ku he 50 hemengemetazeng he etew zutun te inged,ken ku eddeetan is tivuuk he inged tenged dutun te 50.

    27Nemid-umandutun si Abrahammegkai te, Peseyluwa a, su eina temibpekevuruta he egkai ziyan te kenikew te Nengazen, ibpelaus ku pa is egkeiyen ku, minsan pa tekayi te etuvangan nu iring a te eliyavuk d wey igmuk su utew minus is pid-etawan ku.28 Penenglitan, ke waz 50 he menge metazeng dutun te inged su 45, edlimasen nu zedbe haaz is inged su egkurang te lelima he menge metazeng? Ne midtavak is Nengazente, Emun duen egkeeh ku he 45, ne ken ku en edlimasen.

    29 Ne mid-ins pa maan si Abraham te, Ne emun iyan nu z egkaah dutun is 40 hemenge metazeng? Ne midtavak is Nengazen te, Emun duen egkeeh ku he 40 ne kenku edlimasen.

  • Genesis 18:30 20 Genesis 19:13

    30Nemigkai enmaan si Abraham te, Pekelalaglalag ka, Nengazen, ne ken a kenikewmepeuki su ebpengingins e pa. Penenglitan ke zuen egkeeh nu he 30 he mengemetazeng? Ne midtavak is Nengazen te, Emun duen egkeeh ku he 30 ne ken kuzaan edlimasen.

    31Ne migkai en maan si Abraham te, Nengazen, eina te mibpekevurut e pa maanhe egkai ziyan te kenikew te, ibpelaus ku pa is egkeiyen ku. Ne penenglitan, emunduen 20 he metazeng he egkeeh nu, edlimasen nu zed be? Ne midtavak is Nengazente, Ke zuen minsan 20, ken ku en edlimasen is inged.

    32Nemigkai pamaan si Abraham te, Nengazen, Ken a kenikewmepeuki, ketepusanen heini he id-ins ku. Penenglitan ke zuen 10 he menge metazeng he egkeeh nuzutun? Ne midtavak is Nengazen te, Ke zuen egkeeh ku ziy he minsan 10 d hemenge metazeng, ne ken kud edlimasen.

    33Ne zutun nepasad is kebitiyara zan, nahanew is Nenga en, ne mid-ul si Abrahamdiy te kandan.

    19Is Kegkemekesesal te menge Etew ziy te Sodoma

    1 Ne haaz is dezuwa he menge velinsuuen te Nenga en, hein nekeuma zan diyte inged he Sodom ne mahapun en, diy si Lot ebpimpinuu te uvey te pultahan dutunte inged. Ne hein neeh din sikandan, midhitindeg sikandin ne midsinuung din nemidlangkeb sikandin diy te tan te kedtahud, he egkai te, 2 Edhengyuan ku sikiyu,menge zat, tuluy kew pa ziy te valey ku te suluuen niw. Penllui niw is menge paaniw wey hulavung kew pa. Keeselem kew en laus te hipenawan niw. Ne midtavaksikandan te, Maambe en su zini key z edhulavung te pelasa. 3Piru midteel sikandanni Lot, umbe miduma zan diy te valey zin. Ne mid-andam si Lot te menge inumen weyegkeenen dan, ne mibpevaal zaan sikandin te supas he waz din tapey, ne midlavungsikandan.

    4Ne zutun te waz dan pamekehize, nemekeuma is langun hemengemaama zutunte tivuuk he inged he Sodom, menge kengkenakan wey menge meurang he maama, nemidlingutan dan is baley ni Lot. 5Mid-umew zan si Lot, ne mid-insaan dan te, Hendeisikan is mengemaama hemeeliyug nu he nekeuma eina te mahapun? Ipeawas nu suegkesuat key he ebpekidhilavet kandan.

    6Ne migawas dutun si Lot te valey su edlelaan din sikandan. Ne hein nekeawas ensikandin, ne midlekevan din is gemawan. 7Migkeiyan din sikandan te, Menge geli ku,ken haaz egkehimu. Edhangy a he ken niw ul-ulaha heeyan is utew mezaat. 8Heinized is menge anak ku he raa. Waz pa sikandan meuvayi te maama. Ibpeawas ku ensikandan ne egkehimu he ziy niw ul-ulaha te kandan is egkesuatan niw, iyan, ken niwpesipelahi heini is dezuwa hemaama sumengemeeliyug kumanne kinahanglan he ed-elimahan ku sikandan. 9 Piru nas dan medtavak te, Lumelengyaw ke z dini, henteika is uvag en ebpelavetlavet kenami. Aw ka keniyan! Kela ke tuwas pa he mezaat ised-ul-ulahan dey kenikew ken kandan. Ne zutun insinumag dan si Lot, ne ed-uvey zanen pezem duen te emawan su egkebrahan dan is lekeb kayi. 10 Piru haaz is dezuwahe maama he ziy te seled, mibpuwasan dan is gemawan ne midsengguyud dan si Lotne inseled dan dutun te valey ne midlelekeb dan. 11 Ne haaz is menge etew he ziyte awas, mibpengelinteuwan kayi te zezuwa he melakap sikandan para ken sikandanmeketuredu te emawan.

    Impepelauy si Lot puun diy te Sodom12Ne migkai haaz is dezuwa ziy te ki Lot te, Emun duen nu pa menge zuma kayi,

    iring te menge anak nu he maama wey vahi, wey menge mekaamung nu, wey is minsanhentei pa he menge sakup nu kayi te inged, kinahanglan he zumaha nu en ne pelauykew pehendiy te awas te inged, 13 su eddeetan dey en heini is inged. Nezineg en

  • Genesis 19:14 21 Genesis 19:35te Nenga en is menge riklamu kandan tenged te menge ulaula zan he mezaat. Umbemidsu key zin dini su ibpelimas din kenami heini he inged.

    14 Ne zutun mibeyaan ni Lot is menge maama he nekekaun te menge anak din, kesikandin te, Kuwa kew en su ebpelauy kiw kayi su edlimasen en te Nenga en heini isinged tew. Piru waz dan mebpemineg su kunaan dan ke suyat d haaz ni Lot.

    15Ne hein egkeriwaswas en, impeaangaan en si Lot dutun te zezuwa he velinsuuenhemed-aw dan en dutun te inged, ke sikandan te, Gaanggaan ka! Genat ke en, dumahanu is esawa nu wey is menge anak nu he raa, su kela ke mekeragkes kew kayi tekedlimasa kayi te inged, tenged te utew meremerik he ulaula te menge etew kayi.16 Ne minsan pa zutun midlanganlangan pa si Lot. Ne tenged te nehizuwan sikandante Nenga en, migewezan sikandan duen te menge velinsuuen diy te zezuwa he veladdan, su wey zan mekeawas dutun te inged.

    17 Ne hein diy dan en te awas, migkai is sevaha he velinsuuen diy te ki Lot te,Pelauy kew en! Ken kew lilingey wey ken kew teren kayi te menge suud. Diy kewpetandang te menge vuvungan para ken kew meragkes mepatey. 18 Piru midtavak siLot te, Egalen ku, ken ad kenikew epepelauy diy te vuntud. 19Utew zekel is tavangniw kediey te suluuen niw ne utew zekel is gaew niw kediey su midlibri a keniyu weya ken mebpatey. Utew z meziy haaz is buntud; ken a ebpekepelauy pehendiyte vuvungan su egkesaut e zed kayi te kedlimas ne ebpatey a ihapun. 20 Neeh nu veheeyan is deisey he inged keniyan te egkehunaan? Egkesiguru ku he egkeuma ku heeyansu uvey z. Egkehimu ve he keniyan e z ebpevay te zeisey he inged suwey ameluwas?

    21 Ne midtavak dutun is belinsuuen te, Uya, egkehimu; idtuut ku heini is hangynu. Ken ku en eddeetan haaz is inged he egkeiyen nu. 22Sigi, pelauy kew. Hendiyankew en, su waz egkehimu ku taman te ken kew pa ebpekeuma zutun.

    Ne tenged dutun, egngezanan haaz is inged te Zoar, he ke v d egkeiya, Deisek.23 Ne hein midsil en is andew nekeume en ensi Lot diy te Zoar. 24 Segugun

    mibpeuzan is Nenga en te egkeregreg he esupri ziy te inged he Sodom wey Gomora.25 Pinaai zutun midlimas te Nenga en haaz is dezuwa he inged wey sikan is tivuuk

    he suud. Neer is langunhemengemeinged dutunwey nezeetan is langunhe edtuvdutun. 26 Piru midlilingey sikan is esawa ni Lot su ed-ahaan din is neewaan dan, nemibaluy sikandin he timus he iring te tukud.

    27 Ne zutun te sunud he andew, midselem med-enew si Abraham, ne midlikdiy te zaan he midhitindean din hein mibpekidlaglag kandin is Nenga en. 28 Nemibpememantew sikandin diy te Sodom wey Gomora wey ziy te tivuuk he suud. Neneeh din is dekel he evel he ebpuun dutun te tan he iring te evel te selsalan.

    29Waz melipati te Nenga en is kebpekid-uyun din diy te ki Abraham, su zutun tekeddeeti zin te menge inged diy te suud he zutun med-ubp si Lot, impepelauy zinsi Lot su wey ken meragkes.

    30 Ne mid-aw dutun si Lot wey is menge anak din he raa te inged he Zoar suegkahandek sikandin dutun he ed-ubp, ne ziy dan medhalin te vuntud, ne ziy danmed-ubp te surung. 31Dutun he timpu, migkai is kakey he anak din diy te hazi zin te,Utew en meurang is amey ta ne waz kayi zuma pa he maama he ebpekeesawa kenitawey edhulid kenita sumal is betasan te tivuuk he menusiy. 32 Edlenguten ta nas isamey ta te vinu, ne edhulizen ta sikandin su wey zuen te zed kevuwazan pinaai te ameyta. 33Ne zutun he kezukileman, midlangut dan is amey zan, ne mibpekidhulid haaz iskakey te amey zan. Tenged te utew nelangut si Lot, waz din metueni haaz is neulaula.

    34 Ne hein nepaw, migkai haaz is kakey ziy te hazi zin te, Geina te mezukilem,iyan a midhulid ki am. Kengkuwan te mezukilem edlenguten te en maan sikandin,ne iyan kad maan hulid kandin su wey zuen te zed kevuwazan pinaai te amey ta.35Umbe, zutun he kezukileman,midlangut dan enmaan is amey zan, ne iyanmaanhaazis hazi mibpekidhulid te amey zan. Tenged te utew nelangut si Lot, waz din metueni isneulaula.

  • Genesis 19:36 22 Genesis 20:17-1836Nepinaai zutunneingeyni Lot haaz ismenge anakdinhe vahi. 37Mid-anakhaaz

    is kakey, ne maama is anak din, ne migngezanan din ki Moab. Iyan sikandin kepuunte menge Moabitanhen guntaan. 38 Mid-anak daan haaz is hazi, ne maama zaan isanak din, ne migngezanan din ki Ben Ami. Iyan sikandin kepuun te menge Amunihanenguntaan.

    20Si Abraham wey si Abimelec

    1Ne zutun midlaus medhipanew ensi Abraham ne midhendiy dan te tan he Negev.Ne ziy dan med-ubp te pid-elangan te inged he Kadesh wey Shur. Ne hein neuetmidhalin si Abraham diy te inged he Gerar. 2Hein dutun dan en, ne migkeiyan din ismenge etew he etevey zin si Sara. Umbe impaangey ni Had Abimelec he had te Gerarsi Sara su ed-esewaan din.

    3 Sevaha zutun he mezukilem, mibpeteeinep is Nenga en ki Abimelec he egkai te,Ebpengelinteuwan ku he mebpatey ka, su haaz is bahi he migkuwa nu, duen din enesawa. 4 Piru waz pa uvayi ni Abimelec si Sara, ne tenged dutun migkai sikandin te,Nengazen, maan is edhimetayan nu is menge etew ku? Waz a mekesal? 5Migkeiyana ni Abraham he etevey zin si Sara, ne si Sara zaan migkeiyan e zin he meemahan din siAbraham. Angin kenetuenan kuhe esawa zin suwaz kupezemkuwaa si Sara, iyan, wazku metueni. 6 Midtavak is Nenga en te, Uya, netuenan ku he waz mezaat he tuynu kandin, umbe mibpengelinteuwan ku he ken ka mekeuvey kandin, su wey ka kenmekesal ked. 7 Kinahanglan he ilik nu sikandin diy te ki Abraham, su ebpeneuvensikandin, ne id-amp ke zin su wey ka ken mebpatey. Piru emun ken nu id-ul,ebpetizeenan ku sikew he ken en ebperis ne ebpatey ke en iyan ragkes is langun hemenge sakup nu.

    8 Ne hein nepaw dutun te sunud he andew, mid-umew ni Abimelec is langun hemenge upisyal zin, ne midtudtulan din sikandan mehitenged te teeinep din. Ne utewsikandan nahandek. 9 Ne zutun mid-umew ni Abimelec si Abraham ne mid-insaan dinte, Hengkey ves heini is mid-ulaula nu kenami? Hengkey is sal ku kenikew he iyaninhimuwa nu he mekesal a wey is tivuuk he ginhedian ku? Ken hustu heini is mid-ulaula nu. 10Ne ke sikandin enmaan diy te ki Abraham te, Hengkey is tuy nu kayi temid-ulaula nu? 11Midtavak si Abraham te, Mid-ulaula ku heini, su neisip ku is kela kewaz minsan sevaha kayi he edtahud te Megbevay, umbe neisip ku is iring kayi su kelake himetayi a keniyu ne egkuwaan niw is esawa ku. 12 Tutuu iyan he etevey ku si Sara,su anak te amey ku, piru selakew is iney zin, ne mid-esawa ku. 13Hein migkeiyan a teNenga en hemed-aw a ziy te inged te amey ku, migkeiyan ku si Sara he ipekilala zinhe telesuled key minsan hendei key mekepevay. Pinaai kayi igkepeeh din is dekelhe gaew zin ked.

    14Ne zutun in-ul ni Abimelec si Sara ziy te ki Abraham, nemibeayan din si Abrahamte menge kerehidu, baka, wey menge uripen he maama wey vahi. 15 Ne migkeiyan niAbimelec si Abraham te, Andam a te kebpeubp keniyu kayi te tan ku, ne iyan ka pil kehendei ka egkesuat he ed-ubp. 16Nemigkeiyan din si Sara te, 1,000 he vuuk he pelatais ibeey ku ziy te meemahan nu. Iyan heini ibpaypay ku keniyu su wey metueni telangun he menge zuma niw he waz a mekesal wey waz ka mekepehilavet ked.

    17-18 Tenged te kegkuwaa ni Abimelec ki Sara, mibpengelinteuwan te Megbevay hekenmekaanak is langun hemenge vahi zutun te valey zin. Umbemid-amp si Abrahamdiy te Megbevay, ne mibpengelinteuwan te Megbevay he meulii si Abimelec te zaruzin wey is esawa zin wey is menge uripen din he vahi su wey zan mekeuman mekaanak.

    21Is Ked-enaka ki Isaac

  • Genesis 21:1 23 Genesis 21:291Midtentenuzan te Nenga en ismigkai zin he edhimuwen din diy te ki Sara sumal

    is insaad din. 2Mibmeingey si Sara ne in-anak din is maamaminsan pa te meurang ensi Abraham. Is timpu te ked-enaka zuen te vat, ne iyan en kes timpu he midtelaan hezaan te Megbevay. 3Ne haaz is bat, migngezanan ni Abraham ki Isaac.

    4Nehein ikewalu he andewpuundutun te ked-enaka ki Isaac,midsirkunsidar sikandinni Abraham sumal is insu kandin te Nenga en. 5Ne 100 en is penuien ni Abrahamdutun te ked-enaka te anak din he si Isaac. 6Ne migkai si Sara te, Midhimu human teMegbevay he mekeengit a te kegkelipey ne ebpekeengit daan te kegkelipey is minsanhentei he egketudtulan mehitenged kayi. 7 Hentei vuwa is ebpekekai ki Abraham heebpekepesusu e pa te vat? Piru nekaanak e pa minsan meurang en sikandin.

    8Ne hein mal en dekel si Isaac, wey hein nelutas en sikandin, midtukud si Abrahamte zekel he keemuran.

    Midsegseg si Hagar wey si Ishmael9 Ne sevaha he andew, naah ni Sara si Ishmael (haaz is anak ni Abraham diy te

    ki Hagar te Ehiptohanen) is edsud te anak din he si Isaac. 10 Umbe migkai si Saraziy te ki Abraham te, Segsea nu heeyan is uripen he vahi wey is anak din, su kenegkehimu he ebpekaambit is anak te uripen te egkepenunud te anak ku he si Isaac.11 Utew heini ingkeseeng ni Abraham tenged te anak din man daan si Ishmael. 12 Pirumigkai is Megbevay diy te ki Abraham te, Ken nu ikeseeng si Ishmael wey si Hagar.Tumana nu is egkeiyen ni Sara, su pinaai ki Isaac is ebpuunan temenge kevuwazan nuhe insaad ku. 13Piru edhimuwen ku zaan he utew zekel he nasyun is menge kevuwazanni Ishmael, su anak nu man daan sikandin.

    14 Meselem pa utew zutun te sunud he andew, migkuwa si Abraham te egkeenenwey lundis he teleuey te wahig, ne imbeey zin ki Hagar. Ne impevava zin haaz neimpeenat din haaz is bahi wey is bat. Ne migenat en dutun si Hagar ne midriuriuziy te sibsivayan te Beersheba. 15Hein naamin en is wahig dutun te teleuey, intaak niHagar is anak din diy te sihung te dezeisey he kayu. 16Ne mid-aw sikandin, he menge100 he mitrus is keziy puun dutun te vat. Dutun sikandin mebpinuu he edsineew, neegkeisip din is, Ken ku egkaantus te ed-ah is anak ku he ebpatey.

    17 Piru nezineg te Megbevay is ked-erang te vat. Umbe migkai is belinsuuen teMegbevay diy te langit te, Hagar, hengkey is idsineew nu? Ken ka mahandek!Nezineg te Megbevay is ked-erang keniyan te anak nu. 18 Hitindeg ka ne enawa nuheeyan is bat, su edhimuwen ku he utew zekel he nasyun is menge kevuwazan din.19 Ne zutun impeturedu te Megbevay si Hagar te kalut, ne midhendiy sikandin nemidsekezu ne impeinum din is anak din.

    20-21 Ne midtuvazan te Megbevay haaz is bat ne midekel, ne ziy med-ubp tesibsivayan te Paran. Nehimu sikandin he mememan. Ne zutun impeesawa sikandin teiney zin te vahi he Ehiptohanen.

    22Ne zutun he timpu, midhendiy si Abimelec te ki Abrahamwey is pengulu temengesundaru zin he si Ficol. Migkeiyan ni Abimelec si Abraham te, Netuenan dey iyan heedtevangan ka te Megbevay te langun he ed-ul-ulahan nu. 23Umbe penangd ka kayite etuvangan teMegbevay he ken a kenikew ed-ekalan ragkes is menge kevuwazan ku.Ipeeh nu kediey is gaew nu wey te menge meinged kayi te tan he ed ubpaan nu telumelengyaw, iring te impeeh ku kenikew is gaew ku kenikew.

    24Ne midtavak si Abraham te, Ebpenangd a kenikew.25 Piru zuen riklamu ni Abraham diy te ki Abimelec mehitenged te kalut he mid-

    aew te menge sakup din. 26Ne migkai si Abimelec te, Waz ku metueni ke hentei kivaal heini. Waz nu keiya kediey ne sikan ku pa mezineg. 27 Ne zutun mid-uwit niAbraham is menge kerehidu wey vaka ne imbeey zin ki Abimelec nemidhimu sikandanis dezuwa te kesebutan. 28 Ne zutun migkuwa ni Abraham is pitu he vehiyan he natihe kerehidu zutun te menge kerehidu ne insivey zin heini. 29 Mid-insaan sikandin niAbimelec te, Ebmenuwen heini is pitu he vehiyan he nati he kerehidu he insivey nu?

  • Gen