ﻲﺳﺎﺷﺎﻨﺷ ﻞﮕﻧا هﺎﮕﺸﺎ...
TRANSCRIPT
ا ش انگل شگا ا اآ ش انگل شگا ا آزمايشگاه انگل شناسيآزمايشگاه انگل شناسيآپ افضل پزشك پدانشكده افضل پزشك دانشكده پزشكي افضلي پوردانشكده پزشكي افضلي پوردانشكده
گروه انگل شناسي و قارچ شناسي پزشكيگروه انگل شناسي و قارچ شناسي پزشكي
H
Medical
P t l
• Class Lobosea• Class Zoomastigophorea
Cl S
Hum
an
Protozoology
Cl N t d
• Class Sporozoa• Class Ciliophora
n Para
Medical
Helminthology
• Class Nematoda• Class Trematoda• Class Cestodaasitolog
Helminthology Class Cestoda• Class Metacanthocephala
• Class Insecta gy Medical
Entomology
Class Insecta • Class Arachnida• Class Crustacea• Class Chilopoda• Class Chilopoda
WormsWorms(Helminths)(Helminths)(Helminths)(Helminths)
Flat Worms(Platyhelminths)
Round Worms(Nematodes)( y ) ( )
Flukes Tapeworms(C d )(Trematodes) (Cestodes)
ترماتودهاترماتودهاك ا ات كت ا ات ترماتودهاي كبد و ريهترماتودهاي كبد و ريهت
فاسيولا هپاتيكاFasciola hepatica دندريتيكوم Dicrocoelium dendriticumديكروسليوم ديكروسليوم دندريتيكومDicrocoelium dendriticum اپيستوركيس فلينئوسOpisthorchis felineus پاراكونيموس وسترمانيParagonimus westermani كلونوركيس سينن سيسClonorchis sinensis يس ن ي يس ور وترماتودهاي روده ايترماتودهاي روده اي فاسيولوپسيس بوسكيFasciolopsis buski هتروفيس هتروفيسHeterophyes heterophyes متاگونيموس يوكوگاواييMetagonimus yokagawai اكينوستوما ايلوكانومEchinostoma ilocanum
ن ه د ئ ك د ت Gastrodiscoidesگا hominis گاستروديسكوئيدس هومي نيسGastrodiscoides hominis
ترماتودهاي خونيترماتودهاي خوني هماتوبيوم Schistosoma haematobiumشيستوزوما هماتوبيومSchistosoma haematobium شيستوزوما شيستوزوما مانسونيSchistosoma mansoni شيستوزوما ژاپونيكومSchistosoma japonicum
فاسيولا هپاتيكافاسيولا هپاتيكاFasciola hepaticaFasciola hepaticaFasciola hepaticaFasciola hepatica
فاسيولا هپاتيكافاسيولا هپاتيكاFasciola hepaticaFasciola hepaticaFasciola hepaticaFasciola hepatica
توضيحات مورفولوژي كرم بالغتوضيحات مورفولوژي كرم بالغ تا 8ميلي متر در 30تا 20اندازه ي كرم بزرگ به ابعاد
ت13 ل ميلي متر13شكل كرم برگ مانند وتخت با نماي مخروط رأسي بادكشهاي دهاني و شكمي تقريباً مساوي در مخروط
ند دا ا ق رأسي قرار دارندأسروده با انشعابات متعدد، تا انتهاي بدن ادامه دارد. دو بيضه به صورت منشعب وتمام قسمت خلفي را پر كرده
.است.است رحم كوچك وپيچ خورده، در قسمت قدامي بادكش
.شكمي و اغلب حاوي تعدادي تخم است،وسط قسمتچپخط در كه دارد قدامي يكتخمدان ،يك تخمدان قدامي دارد كه در قسمت چپ خط وسط
.منشعب و جلوي بيضه ها قرار داردبسيار بزرگتر از ديكروسليوم دندريتيكوم مي باشدوژنكناره ها وقسمت خلفي بدن بوسيله ي غدد ويتلوژن وي ي ي بو ن ب ي و ر
احاطه شده است
كليدهاي تشخيص ميراسيديومكليدهاي تشخيص ميراسيديوم است شكل استدوكي شكل ..دوكي دوكي شكل استدوكي شكل است . .داراي بادكش دهاني و شكمي مي باشدداراي بادكش دهاني و شكمي مي باشد..پوشيده از مژه استپوشيده از مژه است..
تخ تشخ ا تخكل تشخ ا كليدهاي تشخيص تخمكليدهاي تشخيص تخمكلميكرون ميكرون 6363--9090ميكرون، عرض ميكرون، عرض 120120- - 150150طول طول : : اندازهاندازهباشد مي شكل مرغي تخم يا بيضي باشدبزرگ، مي شكل مرغي تخم يا بيضي ..بزرگ، بزرگ، بيضي يا تخم مرغي شكل مي باشدبزرگ، بيضي يا تخم مرغي شكل مي باشد..به رنگ زرد مايل به قهوه اي مي باشدبه رنگ زرد مايل به قهوه اي مي باشد..داراي دريچه ي نا واضح مي باشدداراي دريچه ي نا واضح مي باشد..
ا افاق ن((فاق ا نن ا ان))ن ل ل ت ا انا ل ل ت ا ا و داراي توده ي سلولي دانه و داراي توده ي سلولي دانه ))جنين دار نبودهجنين دار نبوده((فاقد ميراسيد يومفاقد ميراسيد يوم..دانه مي باشددانه مي باشد
بزرگترين تخم انگل قابل دفع از مدفوع ميباشدبزرگترين تخم انگل قابل دفع از مدفوع ميباشد
50 m
ديكروسليوم دندريتيكومديكروسليوم دندريتيكومDicrocoelium dendriticumDicrocoelium dendriticum Dicrocoelium dendriticumDicrocoelium dendriticum
ديكروسليوم دندريتيكومديكروسليوم دندريتيكومDi li d d itiDi li d d iti Dicrocoelium dendriticumDicrocoelium dendriticum
بالغ كرم مورفولوژي بالغتوضيحات كرم مورفولوژي توضيحاتكليدهاي تشخيص تخمكليدهاي تشخيص تخم است تيره اي قهوه توضيحات مورفولوژي كرم بالغتوضيحات مورفولوژي كرم بالغ
5/1در 15تا 5اندازه ي كرم كوچك به ابعاد ميليمتر 5/2تا
شكل باريك،لانستي مانند و نوك تيز داردك شك ك ك ان كش ا ا ا
قهوه اي تيره است ميكرون مي باشد 45تا 38در 30تا 22به ابعاددريچه ي تخم واضح استداخل صاف و زلال دارد
داراي بادكش دهاني كوچك وشكمي كمييك چهارم (بزرگتر در قسمت مخروط رأسي
مي باشد) قدامي بدندو بيضه عريض در قدام و عقب بادكش شكمي
د دا
غشا دو جداره مي باشد كه غشا خارجي چند لايه است شبيه لوبيا، يك طرف صاف مثلD مي باشد داراي جنين ميراسيديوم هلالي شكل در يك طرف
است دارد رحم پيچ خورده پر از تخم و در دو سوم خلفي
بدن قرار دارديك تخمدان در خلف بيضه ها در طرف راست
د دا ا ق ط خط وسط قرار داردخطبسيار كوچكتر از فاسيولا هپاتيكا است
كلونوركيس سي نن سيسكلونوركيس سي نن سيسClonorchis sinensisClonorchis sinensis Clonorchis sinensisClonorchis sinensis
كليدهاي تشخيص تخمتخمها زرد مايل به قهوه اي هستند17-35طول (ميكرون مي باشد16در29ابعاد تخم
توضيحات مورفولوژي كرم بالغ ميلي متر است 20تا 12در 5تا 3كرم كوچك و در ابعادپهن وكشيده و بدون خار و به رنگ خاكستري تيره است
مق ب16ر29ب ي رون 3517ول(ي)12-20و عرض
در انتهاي خلفي تخم دريچه اي كاملاً مشخص وجوددارد
جنين داخل تخم كاملاً رسيده است..
طويل و(انتهاي قدامي باريك و انتهاي خلفي گرد است)سر نيزه اي
بادكش شكمي كوچكتر از بادكش دهاني و در ربعقدامي كرم قرار دارد
باشد م كرم خلف طرف به شده وكشيده طويل تسكوم ي ر لا م ل ين ج سكوم طويل وكشيده شده به طرف خلف كرم مي باشدبيضه ها قطعه قطعه در انتهاي خلفي كرم قرار دارند تخمدان كوچك در قدام بيضه ها ودر خط وسط قرار
داردشود مي ختم مشتركجنسي سوراخ به خورده پيچ رحم رحم پيچ خورده به سوراخ مشترك جنسي ختم مي شود
50 m
20 m
فاسيولوپسيس بوسكي فاسيولوپسيس بوسكي Facisolopsis buskiFacisolopsis buskiFacisolopsis buskiFacisolopsis buski
فاسيولوپسيس بوسكي فاسيولوپسيس بوسكي Facisolopsis buskiFacisolopsis buskiFacisolopsis buskiFacisolopsis buski
كليدهاي تشخيص تخمكليدهاي تشخيص تخم تخم زرد رنگ استداراي پوسته شفاف و نازك مي باشد
تخ ا اش85تا148تا13ا ك
توضيحات مورفولوژي كرم بالغتوضيحات مورفولوژي كرم بالغبزرگترين ترماتود انگل انسان استسانتي متر مي باشد2تا8/0وعرض5/7تا2به طول
ميكرون مي باشد 85تا 80در 140تا130ابعاد تخم داراي يك دريچه ي كوچك در يكي از انتهاها مي
باشد در هنگام دفع رشد نيافته استصنم تشخ قابل آسان به و بوده ولا فاس تخ ه ش
ول رضب بو ي ر يكلفت، گوشتي و بيضوي شكل است كوتيكول را خارهاي ريز پوشانده اند كه اطراف بادكش
.شكمي فراوانتر استبادكش دهاني و شكمي در فاصله كوتاهي از هم و بادكش
اش ان ادكشد ا ا شبيه تخم فاسيولا بوده و به آساني قابل تشخيص نمي شك)در ايران گزارش نشده است(باشد شكمي چهار برابر بادكش دهاني مي باشد
مجراي روده اي شامل پيش حلق، حلق، مري كوتاه ويكزوج سكوم با دو شاخه ي جانبي است
دو بيضه ي منشعب پشت سر هم در نيمه ي خلفي كرمدارد قرار داردقرار
تخمدان منفرد و منشعب در ميانه بدن كرم و در طرفراست خط مياني واقع شده است
غده ي زرده در طرفين جانبي سكوم از بادكش شكمي تاانتهاي خلفي بدن وسعت يافته است
ق رحم بارور در قدام بادكش شكمي به بيرون باز مي شود
پاراگونيموس وسترمانيپاراگونيموس وسترمانيParagonimus westermaniParagonimus westermani Paragonimus westermaniParagonimus westermani
پاراگونيموس وسترمانيپاراگونيموس وسترمانيParagonimus westermaniParagonimus westermani Paragonimus westermaniParagonimus westermani
كليدهاي تشخيص تخمكليدهاي تشخيص تخم ا ق ل ا ا تخ
توضيحات مورفولوژي كرم بالغتوضيحات مورفولوژي كرم بالغتخمها زرد مايل به قهوه اي هستندتخمها بيضي شكل، داراي دريچه مي باشند ميكرون مي باشد 55در 85ابعاد تخمضخيم و دريچه مي باشد داراي پوسته
16تا 8در 8تا4كرم كوچك ودر ابعادميلي متر است
به رنگ قرمز مايل به قهوه اي و تخم مرغيبشكل ديده مي شود ي ريچ و يم پو ي ر
هنگام دفع فاقد جنين مي باشد كوتيكول كرم خاردار است بادكشها هم اندازه هستند و بادكش شكمي
درست در قدام خط مياني بدن قرار داردربيضه ها به صورت قطعات متعدد ونامنظم در م و ور ب بي
قسمت خلفي بدن قرار دارند تخمدان در قدام بيضه ها در طرف راست و
روبروي رحم پيچ خورده قرار داردوغده ي زرده در جانبي ترين قسمت بدن و ن ب رين بي ج ر زر ي
در تمام طول بدن كشيده شده است
50 m
هتروفيس هتروفيسهتروفيس هتروفيسHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyes
هتروفيس هتروفيسهتروفيس هتروفيسHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyesHeterophyes heterophyes
كليدهاي تشخيص تخمكليدهاي تشخيص تخم تخم به رنگ قهوه اي روشن است
اش ا ضخ غشا ا اتوضيحات مورفولوژي كرم بالغتوضيحات مورفولوژي كرم بالغابعاد كوچكودر ميلي0.5در1.3كرم
داراي غشاء ضخيم ودريچه دار مي باشد طول (ميكرون مي باشد 16در 29ابعاد تخم
)15- 17و عرض 30-20ًكاملا ميراسيديوم كرم بدن از خروج هنگام در
ميلي 0.5در1.3كرم كوچك ودر ابعادمتر است
گلابي شكل وخاكستري رنگ استكوتيكول آن پوشيده از خارهاي پولك
ا در هنگام خروج از بدن كرم ميراسيديوم كاملا انرشد كرده است
گاهي يك تكمه در قطب خلفي دارد
پ پمانند است
داراي بادكش شكمي بزرگ مركزي درباشدقدام ثلث مياني بدن مي
بادكشتناسلي داراي داراي بادكش تناسليGenital sucker) ( در خلف مي باشد بادكش شكميدو بيضه ي تخم مرغي شكل در يك پنجم
ا خلفي داردخلف
Eggs are similar to Clonorchis.
متاگونيموس يوكوگاواييمتاگونيموس يوكوگاوايي Metagonimus yokogawaiMetagonimus yokogawai
متاگونيموس يوكوگاواييمتاگونيموس يوكوگاوايي Metagonimus yokogawaiMetagonimus yokogawai
6/0-4/1بسيار كوچك ميليمتر
:وجه افتراق انحراف بادكش شكمي از خط
ا ف ط ط وسط به طرف راست بدنگلابي شكل و شبيه هتروفيسعدم وجود بادكش تناسلي
اوپيستوركيس فلينئوساوپيستوركيس فلينئوس Opisthorchis felineusOpisthorchis felineus
اوپيستوركيس فلينئوساوپيستوركيس فلينئوس Opisthorchis felineusOpisthorchis felineus
يسشكل خارجي شبيه كلونوركيس ور و بي رجي لبيضه ها كوچكترند ، انشعابات كمتري دارند و در يك چهارم قسمت خلفي بدن قرار دارند.تخم اين كرم عرض كمتري دارند و دريچه تخم چندان واضح نيست.
گاستروديسكوئيدس هومي نيس گاستروديسكوئيدس هومي نيس Gastrodiscoides Gastrodiscoides
hominishominisك شكلدي به نگ ز ق ت ا ك
اكينوستما ايلوكانوماكينوستما ايلوكانوم Echinostoma ilocanumEchinostoma ilocanum
ميلي متر است 1/1و عرض آن 5/6تا 3طول كرم .شكل بادكشبه ف ط و خلف ه ناح د بدن از كرمي است قرمز رنگ به شكلديسك بخش
ميلي متر 5تا 3و عرض 8تا 5طول داراي يك برجستگي مخروطي قدامي
. كه باكش دهاني روي آن قرار داردو66تا146تخمها شكل لوزي ميكرون
بخشي از بدن در ناحيه خلفي و طرفي بادكش به شكل. نعل اسب از خارهاي ريز پوشيده شده است
ميكرون طول و داراي دريچه است 95تخم ها .رحم قدام ، بيضه ها خلف و تخمدان بين رحم و تخمدان
ميكرون لوزي شكل و 66تا 146تخمهاداراي يك سرپوش مشخص مشخص
وچند نكته در تشخيص ترماتودها ر ص ر چتخم فاسيولوپسيس بوسكي ، اكينوستوما
ايلوكانوم و فاسيولا هپاتيكا از نظر شكل و اندازه شبيه هم هستند و به آساني نمي توان
تفكيكداد هم از را اين.آنها دفع پساز پس از دفع اين.آنها را از هم تفكيك داد. تخمها حاوي جنين رشد نيافته مي باشد
تخم هتروفيس ، متاگونيموس و اوپيستوركيساز نظر شكل و اندازه شبيه هم هستند و در
يافته رشد كاملاً ميراسيديوم حاوي دفع مواقع دفع حاوي ميراسيديوم كاملا رشد يافتهمواقع. مي باشند
تخم هاي كلونوركيس و اوپيستوركيس از نظرشكل و اندازه شبيه هتروفيس و متاگونيموس
تند . هستنده تخم هاي پاراگونيموس ممكن است با تخم
تخم پاراگونيموس . ديفيلوبوتريوم اشتباه شودشانه دريچه اي داشته و يك ضخيم شدگي
كا ا خال ا اني م و ي چ ر
در انتهاي مخالف دريچه دارد كهواضح پوسته. در تخم ديفيلوبوتريوم ديده نمي شود
شيستوزوماهاداراي دو جنس نر وماده هستند
كش ك ا باريك وكشيده هستندوخاكستري رنگ ) چاق تر(كرم نر بزرگتر
وانتهاي قدامي استوانه اي داردف شيارهاي بدن كرم نر تشكيل كانال ژنيكوفر
(Gynecophoral canal) را مي دهد كه محل قرارگيري كرم مادهت ا گ جفت هنگام جفت گيري استهنگام
كرم ماده باريك تر و تيره تر است ودرهنگام جفت گيري در كانال ژنيكوفر قرار
د گ مي گيردم ،پوشش خارجي، تعداد بيضه ها، طول رحم
موقعيت تخمدان و تعداد تخمها بر حسب است متفاوت گونه متفاوت استگونه
روده به دو سكوم تقسيم مي شود كه درانتهاي خلفي كرم به هم پيوسته وتشكيل لوله
دهند مي را كروي منفرد ي منفرد كروي را مي دهندي
شيستوزوما هماتوبيومSchistosoma haematobium
است مثانه سياهرگهاي ساكن ساكن سياهرگهاي مثانه استكرم نر داراي خار كوچك است عدد بيضه بزرگ بهم چسبيده مي باشد 5تا 3دارايشيستوزوما هماتوبيوم مادهاست تناسل ادراري سيستم سياهرگهاي ساكن ساكن سياهرگهاي سيستم ادراري تناسلي استتخمدان در ثلث خلفي بدن قرار داردوجود دارد) عدد 50تخم بطور متوسط 100تا 20( داخل رحم تعداد زيادي تخم
شيستوزوما مانسونيSchistosoma mansoni
نر و مادهكليدهاي تشخيصيساكن سياهرگهاي روده ي بزرگ استبر روي بدن كرم نر تعداد زيادي خار بزرگ وجود داردا ط(عدد11تا7دا ت ك)عدد98ط ك ضه بيضه كوچك)عدد 8-9بطور متوسط(عدد11تا7داراي
بهم چسبيده است تخمدان در ثلث قدامي كرم ماده قرار دارددر آن)تخم 10حداكثر (رحم كوتاه و فقط تعدادي تخم
د دا .وجود دارددطول ماده بيشتر از نر است
شيستوزوما ژاپونيكم Schistosoma japonicumSchistosoma japonicum
ساكن سياهرگهاي روده ي كوچك استبدن كرم نر فاقد خار استاست شكل مرغ تخم بيضه عدد هفت داراي داراي هفت عدد بيضه تخم مرغي شكل استشيستوزوما ژاپونيكم مادهساكن سياهرگهاي روده ي كوچك استد دا ا ق م ك بدن سط د تخمدان تخمدان در وسط بدن كرم قرار دارد عدد تخم وجود دارد 50در داخل رحم بيش از
تخم شيستوزوما هماتوبيوماست شكل بيضي تخم بيضي شكل استتخم
ميكرون 40-70و عرض 120-150طول داراي خار انتهايي مي باشد
تخم شيستوزوما هماتوبيوم در مثانه هم ديده مي شود
تخم شيستوزوما مانسونيتخم بيضي شكل است
4 ميكرون40- 70و عرض125-155طولداراي خار جانبي مي باشد
تخم شيستوزوما ژاپونيكميگرد مايل به بيضي است بي ب يل ر
ميكرون50-65و عرض70-100طولبرجستگي تكمه مانندي را دارا مي باشد
Main intermediate snail hostsMain intermediate snail hostsS M i S h t bi S j iS. Mansoni S. hematobium S. japonicum
(Biomphalaria) (Bulinus) (Oncomelania)
AfricaB. truncatus B. glabosusB. forskaliiB africanus
B. PfeifferiB. AlexandrinaB. Sudanica
O. hupensis
B. africanus
A iAmericasB. glabrataB. stramineaB. tenagophila
Biomphalaria glabrata
Biomphalaria glabrata, intermediate host ofSchistosoma mansoni
Bulinus truncatus, the intermediate host of
S. haematobium
Oncomelania hupensis,the intermediate host of
S. japonicumj p
Cercaria in the waterCercaria in the waterIt is composed of a It is composed of a body 125 m long by 25 m in diameter to which a 200 m long tail is attached tail is attached.
First escape into the hemolynph and then through the snail’s i t tintegument
Swim into the surrounding water to find their definitive host
Swims by alternating side-to-side rhythmic contractionscontractions