INTEGRACJA SENSORYCZNAINTEGRACJA SENSORYCZNA

OPRACOWAŁA: ANNA DAROWSKA

INTEGRACJA SENSORYCZNAINTEGRACJA SENSORYCZNA (wg A. Jean Ayres) (wg A. Jean Ayres) -to proces dzięki, któremu mózg otrzymując -to proces dzięki, któremu mózg otrzymując

informacje ze wszystkich zmysłów segregując, informacje ze wszystkich zmysłów segregując, rozpoznając interpretując i integrując ze sobą i rozpoznając interpretując i integrując ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami odpowiada wcześniejszymi doświadczeniami odpowiada adekwatną reakcją. adekwatną reakcją.

Inaczej mówiąc integracja sensoryczna jest taką Inaczej mówiąc integracja sensoryczna jest taką organizacją wrażeń by mogły być użyte w organizacją wrażeń by mogły być użyte w celowym działaniu.celowym działaniu.

Teoria integracji sensorycznej opiera się na kilku Teoria integracji sensorycznej opiera się na kilku

podstawowych założeniach odwołując się do podstawowych założeniach odwołując się do neurologii, psychologii i pedagogiki.neurologii, psychologii i pedagogiki.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA INTEGRACJII SENSORYCZNEJ:GŁÓWNE ZAŁOŻENIA INTEGRACJII SENSORYCZNEJ:

--PLASTYCZNOŚĆ NEURONAPLASTYCZNOŚĆ NEURONA- zdolność mózgu do modyfikacji i zamian, możliwość zmian w obrębie systemu nerwowego pod wpływem kontrolowanej stymulacji systemów sensorycznych w szczególności dotykowego, przedsionkowego i prioproceptywnego

-SEKWENCYJNY ROZWÓJ PROCESÓW INTEGRACJI SENSORYCZNEJ- złożone kompleksowe zachowania rozwijają się w oparciu o bardziej podstawowe wcześniej wykształcone

-INTEGRALNOŚĆ SYSTEMU NEWOWEGO- integralność i hierarchizacja- mózgu polega na kontroli ośrodków podkorowych - przez ośrodki korowe i odwrotnie

-REAKCJE ADAPTACYJNE- wymagają organizacji wrażeń, porównania ich- z wcześniejszymi doświadczeniami, dokładnego osądu- wymagań płynących z otoczenia i udzielenia adekwatnej

odpowiedzi

-WEWNĘTRZNY POPĘD SENSORYCZNY- każdy człowiek, a szczególnie dzieci mają wbudowany

popęd dostarczania sobie właściwych wrażeń sensorycznych

-

CEL terapii SICEL terapii SI

► Cel terapii – poprawienie jakości przesyłania i organizacji Cel terapii – poprawienie jakości przesyłania i organizacji informacji sensorycznej. Następnie wytworzenie informacji sensorycznej. Następnie wytworzenie odpowiedniej reakcji adaptacyjnejodpowiedniej reakcji adaptacyjnej

► Terapia może obejmować: rozwijanie podstawowych Terapia może obejmować: rozwijanie podstawowych reakcji posturalnych, integracji obu stron ciała; reakcji posturalnych, integracji obu stron ciała; stymuluje rozwój reakcji równoważnych, praksji, stymuluje rozwój reakcji równoważnych, praksji, orientacji wzrokowo-przestrzennej, somatognozji, orientacji wzrokowo-przestrzennej, somatognozji, lateralizacji, czucia głębokiego i powierzchownego ( w lateralizacji, czucia głębokiego i powierzchownego ( w zależności od potrzeb dziecka)zależności od potrzeb dziecka)

► W konsekwencji wpływa na sprawność w zakresie dużej i W konsekwencji wpływa na sprawność w zakresie dużej i małej motoryki, percepcję wzrokowo – przestrzenną, małej motoryki, percepcję wzrokowo – przestrzenną, koncentrację uwagi i samoocenę – co z kolei pozwala koncentrację uwagi i samoocenę – co z kolei pozwala dziecku na zdobywanie nowych umiejętności w zakresie dziecku na zdobywanie nowych umiejętności w zakresie samoobsługi, w zabawie, w uczeniu sięsamoobsługi, w zabawie, w uczeniu się

BAZOWE SYSTEMY BAZOWE SYSTEMY

SENSORYCZNE I ZWIĄZANE SENSORYCZNE I ZWIĄZANE

Z NIMI ZABURZENIAZ NIMI ZABURZENIA

Wg Ayres podstawowe znaczenie dla rozwoju Wg Ayres podstawowe znaczenie dla rozwoju

integracjiintegracji

zmysłowej ma funkcjonowanie układów zmysłowej ma funkcjonowanie układów odbierających iodbierających i

analizujących informacje związane z ciałem.analizujących informacje związane z ciałem.

Są to: - układ przedsionkowySą to: - układ przedsionkowy

- układ prioproceptywny - układ prioproceptywny

- układ dotykowy- układ dotykowy

UKŁAD PRZEDSIONKOWYUKŁAD PRZEDSIONKOWY

System przedsionkowy wspólnie z systemem System przedsionkowy wspólnie z systemem proprioceptywnymproprioceptywnym

ma wpływ na subiektywną świadomość pozycji i ruchów ciała w ma wpływ na subiektywną świadomość pozycji i ruchów ciała w

przestrzeni, napięcie posturalne, równowagę, oraz stabilizację przestrzeni, napięcie posturalne, równowagę, oraz stabilizację oczuoczu

podczas ruchów głowypodczas ruchów głowy

Podstawowe funkcje układu przedsionkowego:Podstawowe funkcje układu przedsionkowego:

► Kontrolowanie ruchów związanych z przyspieszeniami liniowymi i Kontrolowanie ruchów związanych z przyspieszeniami liniowymi i kątowymi działającymi na organizm człowiekakątowymi działającymi na organizm człowieka

► Odbieranie informacji związanych z działaniem siły grawitacji i Odbieranie informacji związanych z działaniem siły grawitacji i poczuciem bezpieczeństwa grawitacyjnegopoczuciem bezpieczeństwa grawitacyjnego

► Orientacja w położeniu ciała w stosunku do powierzchni ziemi. Orientacja w położeniu ciała w stosunku do powierzchni ziemi. Informowanie OUN o położeniu głowy w relacji do szyi i reszty ciała Informowanie OUN o położeniu głowy w relacji do szyi i reszty ciała oraz otaczającej przestrzenioraz otaczającej przestrzeni

► Podtrzymywanie prawidłowego napięcia mięśniowegoPodtrzymywanie prawidłowego napięcia mięśniowego ► Wyzwalanie odruchów niezbędnych do utrzymania pozycji ciała w Wyzwalanie odruchów niezbędnych do utrzymania pozycji ciała w

spoczynku spoczynku

► Wpływ na odruch błędnikowo – oczny, koordynację pracy obu oczu, Wpływ na odruch błędnikowo – oczny, koordynację pracy obu oczu, płynne ruchy gałek ocznychpłynne ruchy gałek ocznych

► Zabezpieczanie prawidłowej organizacji wokół środkowej linii ciała Zabezpieczanie prawidłowej organizacji wokół środkowej linii ciała (rozwój koordynacji obustronnej)(rozwój koordynacji obustronnej)

► Wpływ na przetwarzanie słuchowo – językowe (bliskie powiązania Wpływ na przetwarzanie słuchowo – językowe (bliskie powiązania anatomiczne z układem słuchowym) anatomiczne z układem słuchowym)

► Wpływa na autonomiczny układ nerwowyWpływa na autonomiczny układ nerwowy

►Funkcjonowanie systemu Funkcjonowanie systemu przedsionkowego ma więc wpływ na przedsionkowego ma więc wpływ na utrzymywanie równowagi, utrzymywanie równowagi, koordynacji oraz płynności ruchów koordynacji oraz płynności ruchów ciała i gałek ocznych. Ma to swoje ciała i gałek ocznych. Ma to swoje odzwierciedlenie w możliwościach odzwierciedlenie w możliwościach ruchowych dziecka (w zakresie dużej ruchowych dziecka (w zakresie dużej i małej motoryki), zachowaniu i małej motoryki), zachowaniu prawidłowej postawy podczas ruchu prawidłowej postawy podczas ruchu ale i zabaw przy stole, także w ale i zabaw przy stole, także w lepszej koncentracji i mniejszej lepszej koncentracji i mniejszej męczliwościmęczliwości

UKŁAD PROPRIOCEPTYWNYUKŁAD PROPRIOCEPTYWNY

Słowo propriocepcja odnosi się do informacji Słowo propriocepcja odnosi się do informacji sensorycznych sensorycznych

powodowanych przez ucisk, kurczenie się i powodowanych przez ucisk, kurczenie się i rozciąganie mięśni, ścięgienrozciąganie mięśni, ścięgien

i stawów. Dzięki informacjom z propreceptorów mózg i stawów. Dzięki informacjom z propreceptorów mózg może może

kształtować właściwą postawę, może kierować kształtować właściwą postawę, może kierować naszymi ruchami naszymi ruchami

szczególnie gdy odbywają się poza kontrolą wzroku.szczególnie gdy odbywają się poza kontrolą wzroku.

czucieczucie

►Pod względem budowy i czynności Pod względem budowy i czynności czucie powierzchowne i proprioceptywne czucie powierzchowne i proprioceptywne nie dają się ostro odgraniczyćnie dają się ostro odgraniczyć

►Narządy czucia głębokiego przewodzą Narządy czucia głębokiego przewodzą ucisk, ból, ruch, czucie zmiany ułożenia, ucisk, ból, ruch, czucie zmiany ułożenia, skurcze mięśni i inne.skurcze mięśni i inne.

►Pełne ,, normalne ‘’ czucie powstaje przy Pełne ,, normalne ‘’ czucie powstaje przy współdziałaniu czucia skórnego i współdziałaniu czucia skórnego i głębokiego.głębokiego.

Podstawowe funkcje układu propproceptywnegoPodstawowe funkcje układu propproceptywnego::

► Poczucie cielesnej obecności ciała, odczuwanie ciężaru Poczucie cielesnej obecności ciała, odczuwanie ciężaru ciała i poszczególnych jego części w przestrzeni. ciała i poszczególnych jego części w przestrzeni.

► Wytwarzanie odruchów prostowania i równowagi, Wytwarzanie odruchów prostowania i równowagi, które służą prawidłowej motoryce i przyczyniają się do które służą prawidłowej motoryce i przyczyniają się do przeciwdziałania sile grawitacji.przeciwdziałania sile grawitacji.

► Poruszenie poszczególnymi częściami ciała bez Poruszenie poszczególnymi częściami ciała bez kontroli wzrokukontroli wzroku

► Swobodne wykonywanie ruchów precyzyjnych.Swobodne wykonywanie ruchów precyzyjnych.

► Percepcję kształtów drobnych przedmiotów.Percepcję kształtów drobnych przedmiotów.

► Percepcję położenia narządów jamy ustnej podczas Percepcję położenia narządów jamy ustnej podczas mówienia.mówienia.

► Tworzenie somatognozji.Tworzenie somatognozji.

► Tworzenie lateralizacji. Tworzenie lateralizacji.

UKŁAD PROPRIOCEPTYWY C.D.UKŁAD PROPRIOCEPTYWY C.D.

Aktywność ruchowa dziecka z Aktywność ruchowa dziecka z zaburzeniami propriocepcji staje się zaburzeniami propriocepcji staje się chaotyczna gdy dziecko nie może chaotyczna gdy dziecko nie może

kontrolować wzrokiem, ruchów kontrolować wzrokiem, ruchów swojego ciała.swojego ciała.

UKŁADUKŁAD DOTYKOWYDOTYKOWY

DWA RODZAJE DOZNAŃ CZUCIOWYCH

DOTYK PROTOPATYCZNY(pierwotny)

OBRONNOŚĆ DOTYKOWADaje świadomość bycia dotykanym bez informacji jaki to rodzaj dotyku

DOTYK EPIKRYTYCZNY(różnicujący)

ROZPOZNAWANIE WŁAŚCIWOŚCI PRZEDMIOTÓW BEZ UDZIAŁU WZROKU

(waga, faktura, kształt)

UKŁAD DOTYKOWYUKŁAD DOTYKOWY

Zmysł dotyku ma wpływ na:Zmysł dotyku ma wpływ na:

►rozwój percepcji schematu ciała rozwój percepcji schematu ciała ►wczesne poznawanie przedmiotów wczesne poznawanie przedmiotów ►rozpoznawanie przedmiotów bez rozpoznawanie przedmiotów bez

pomocy wzrokupomocy wzroku►różnicowanie bodźców dotykowychróżnicowanie bodźców dotykowych►rozwój emocjonalnyrozwój emocjonalny

ZABURZENIA WYNIKAJĄCE Z ZABURZENIA WYNIKAJĄCE Z NADWRAŻLIOWŚCINADWRAŻLIOWŚCI

LUB NIEDOWRAŻLIWOŚCI POSZCZEGÓLNYCH LUB NIEDOWRAŻLIWOŚCI POSZCZEGÓLNYCH

UKŁADÓW ZMYSŁOWYCH:UKŁADÓW ZMYSŁOWYCH:

UKŁAD PRZEDSIONKOWYUKŁAD PRZEDSIONKOWY

nadwrażliwość- nadwrażliwość- objawy wegetatywneobjawy wegetatywne - brak tolerancji ruchów obrotowych - brak tolerancji ruchów obrotowych

głowy głowy lub całego ciałalub całego ciała - niepewność grawitacyjna- niepewność grawitacyjna - lęk przed huśtaniem- lęk przed huśtaniem - może wystepować nadwrażliwość - może wystepować nadwrażliwość

emocjonalna, emocjonalna, dotykowa i słuchowadotykowa i słuchowaniedowrażliwość- niedowrażliwość- wzmożona aktywność ruchowa wzmożona aktywność ruchowa

( potrzeba ( potrzeba biegania, skakania, hustania się)biegania, skakania, hustania się) - problemy z koncentracją uwagi- problemy z koncentracją uwagi

UKŁAD PRIOPROCEPTYWNYUKŁAD PRIOPROCEPTYWNY

nadwrażliwość-nadwrażliwość- nie odnotowano nie odnotowano

niedowrażliwość-niedowrażliwość- niekontrolowane chaotyczne ruchy niekontrolowane chaotyczne ruchy

- duża ilość ruchów mimowolnych- duża ilość ruchów mimowolnych

- ściskanie ołówka podczas rysowania, oraz - ściskanie ołówka podczas rysowania, oraz innychinnych

narzędzi podczas czynności manipulacyjnychnarzędzi podczas czynności manipulacyjnych

- nieumiejętne podskakiwanie- nieumiejętne podskakiwanie

UKŁAD DOTYKOWYUKŁAD DOTYKOWY

nadwrażliwość-nadwrażliwość- dziecko nie lubi bliskości, może unikać kontaktu dziecko nie lubi bliskości, może unikać kontaktu dotykowegodotykowego - drażni je ubieranie, mycie włosów- drażni je ubieranie, mycie włosów - nie lubi bawić się w piasku- nie lubi bawić się w piasku - nie lubi malowania farbami, lepienia- nie lubi malowania farbami, lepienia - ma trudności z koncentracją uwagi- ma trudności z koncentracją uwagi

niedowrażliwość-niedowrażliwość- dziecko samo dostarcza sobie bodźców dotykowych dziecko samo dostarcza sobie bodźców dotykowych np. obijając się o sprzęty, uderzając się po twarzynp. obijając się o sprzęty, uderzając się po twarzy - nie potrafi różnicować miejsc w które jest dotykane- nie potrafi różnicować miejsc w które jest dotykane - może mieć trudności z odczuwaniem, iż ma na sobie - może mieć trudności z odczuwaniem, iż ma na sobie ubranieubranie

Rozwój integracji czynności zmysłowo – ruchowych od Rozwój integracji czynności zmysłowo – ruchowych od urodzenia(poziom I) do 6 – 7 roku życia (poziom IV)urodzenia(poziom I) do 6 – 7 roku życia (poziom IV)

PoziomI

Ewolucja czynności odruchowych (odruchy postawy, prostowania i równowagi). Dalszy rozwój (doskonalenie się) narządów zmysłów (dotyku, czucia głębokiego, równowagi i innych)

PoziomII

Rozwój schematu ciała (wyobrażenia i świadomości posiadania ciała.

Rozwój dużej motoryki i planowania czynności ruchowych.

Integracja ruchów obu stron ciała (obustronność)

PoziomIII

Rozwój zdolności do wykonywania bardziej złożonych i skomplikowanych ruchów (koordynacja „dotykowo – wzrokowo – kinestetyczna”), zwiększona celowość czynności.

Rozwój „małej motoryki”, planowanie czynności ruchowych i dominacji storn

PoziomIV

Zdolność do: -Koncentracji uwagi, organizacji i porządkowania wrażeń oraz odpowiedniego reagowania na nie. -Nauki (czytanie, pisanie, liczenie).-Wykonywania skomplikowanych czynności ruchowych. -Samokontroli, szacunku do samego siebie, myślenia abstrakcyjnego i rozumowania.-Ustalenie dominacji półkul mózgowych i stron ciała.

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA POWSTAŁE NA NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA POWSTAŁE NA POZIOMIĘ PIERWSZYM:POZIOMIĘ PIERWSZYM:

NIEZINTEGROWANY ODRUCH TONICZNY BŁĘDNIKOWYNIEZINTEGROWANY ODRUCH TONICZNY BŁĘDNIKOWY - dziecko, u którego nie nastąpiło wygaszenie tego odruchu porusza się - dziecko, u którego nie nastąpiło wygaszenie tego odruchu porusza się niepewnie, garbi się, ma obniżone napięcie mięśniowe, niechętnie ćwiczy,niepewnie, garbi się, ma obniżone napięcie mięśniowe, niechętnie ćwiczy, ma problemy z poczuciem czasu i przestrzeni, może mieć zaburzenia ma problemy z poczuciem czasu i przestrzeni, może mieć zaburzenia wokalizacji i mowy, trudności z poruszaniem się po nierównym terenie, wokalizacji i mowy, trudności z poruszaniem się po nierównym terenie, szybko się męczyszybko się męczyNIEPEWNOŚĆ GRAWITACYJNANIEPEWNOŚĆ GRAWITACYJNA - porusza się na lekko ugiętych nogach, jest przygarbione, stopy stara się- porusza się na lekko ugiętych nogach, jest przygarbione, stopy stara się mieć cały czas blisko ziemi, nie lubi wspinania, skakania, chodzenia po mieć cały czas blisko ziemi, nie lubi wspinania, skakania, chodzenia po nierównym terenie, ma trudności z pokonywaniem przeszkód, niechętnienierównym terenie, ma trudności z pokonywaniem przeszkód, niechętnie uczestniczy w zabawachuczestniczy w zabawachNIETOLERANCJA RUCHU I WIĄŻĄCA SIĘ Z NIĄ CHOROBA LOKOMOCYJNANIETOLERANCJA RUCHU I WIĄŻĄCA SIĘ Z NIĄ CHOROBA LOKOMOCYJNA - powstaje z powodu nieprawidłowego odczuwania ruchu liniowego- powstaje z powodu nieprawidłowego odczuwania ruchu liniowegoZMNIEJSZONA WRAŻLIWOŚĆ UKŁADU PRZEDSIONKOWEGOZMNIEJSZONA WRAŻLIWOŚĆ UKŁADU PRZEDSIONKOWEGO - dziecko lubi się huśtać, kręcić, skakać, poszukuje wrażeń. Jednak tych, które sobie - dziecko lubi się huśtać, kręcić, skakać, poszukuje wrażeń. Jednak tych, które sobie dostarcza nie zaspokajają jego potrzebdostarcza nie zaspokajają jego potrzebOBRONNOŚC DOTYKOWAOBRONNOŚC DOTYKOWA - nasilone reakcje na dotyk, reaguje tak, jakby dotknięcie było bolesne, nawet głaskanie może- nasilone reakcje na dotyk, reaguje tak, jakby dotknięcie było bolesne, nawet głaskanie może wywołać gwałtowną reakcjęwywołać gwałtowną reakcjęZMNIEJSZONA WRAŻLIWOŚĆ NA BODŹCE DOTYKOWEZMNIEJSZONA WRAŻLIWOŚĆ NA BODŹCE DOTYKOWE - dziecko jest mniej wrażliwe na dotyk i często ulega urazom, bardzo się brudzi, zaczepia inne - dziecko jest mniej wrażliwe na dotyk i często ulega urazom, bardzo się brudzi, zaczepia inne

dziecidzieciZWIĘKSZONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWEZWIĘKSZONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE - porusza się sztywno, ma problemy z ruchami precyzyjnymi- porusza się sztywno, ma problemy z ruchami precyzyjnymi

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA DRUGIEGO POZIOMUNIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA DRUGIEGO POZIOMU

DYSPRAKSJADYSPRAKSJA

- dotyczy planowania ruchowego, trudności - dotyczy planowania ruchowego, trudności

z opanowaniem nowych zadań ruchowych, niezręczność, z opanowaniem nowych zadań ruchowych, niezręczność,

psucie zabawekpsucie zabawek

ZABURZENIA INTEGRACJI OBUSTRONNEJZABURZENIA INTEGRACJI OBUSTRONNEJ

- dysfunkcje w obrębie kontroli nad własnym ciałem, jak - dysfunkcje w obrębie kontroli nad własnym ciałem, jak

i zaburzeniami czucia proprioceptywnego, informującegoi zaburzeniami czucia proprioceptywnego, informującego

o położeniu poszczególnych części własnego ciałao położeniu poszczególnych części własnego ciała

SŁABA PERCEPCJA PRZESTRZENI I FORMYSŁABA PERCEPCJA PRZESTRZENI I FORMY

- trudności z zabawami konstrukcyjnymi, łatwa utrata - trudności z zabawami konstrukcyjnymi, łatwa utrata

orientacji w terenie, brzydkie pismo, malowanie iorientacji w terenie, brzydkie pismo, malowanie i

wycinaniewycinanie

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA TRZECIEGO NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA TRZECIEGO POZIOMUPOZIOMU

NIEPRAWIDŁOWA KOORDYNACJA WZROKOWO- RUCHOWANIEPRAWIDŁOWA KOORDYNACJA WZROKOWO- RUCHOWA - występuje u dzieci u których przetrwał odruch - występuje u dzieci u których przetrwał odruch asymetryczny toniczny szyjny, kłopot z asymetryczny toniczny szyjny, kłopot z podrzucaniem i odbijaniem piłki, zawiązywaniem podrzucaniem i odbijaniem piłki, zawiązywaniem butówbutówTRUDNOŚCI Z CHWYTEM I CELNYM RZYTEMTRUDNOŚCI Z CHWYTEM I CELNYM RZYTEM - problemy z planowaniem motorycznym, rzutem - problemy z planowaniem motorycznym, rzutem do celu, wycofanie podczas zabaw sportowychdo celu, wycofanie podczas zabaw sportowychNIEUMIEJĘTNOŚĆ PRZEKRACZANIA LINII ŚRODKA CIAŁANIEUMIEJĘTNOŚĆ PRZEKRACZANIA LINII ŚRODKA CIAŁA - trudności z czytaniem, rysowaniem, pracami- trudności z czytaniem, rysowaniem, pracami ręcznymiręcznymiZACHWIANIA RÓWNOWAGI PRZY RUCHACH GŁOWY ZACHWIANIA RÓWNOWAGI PRZY RUCHACH GŁOWY - trudności z jazda na rowerze i wrotkach, dyskomfort- trudności z jazda na rowerze i wrotkach, dyskomfort podczas przebywania na statkach podczas przebywania na statkach RUCHY JEDNOSTRONNE ZAMIAST NAPRZEMIENNYCH, NIEUSTALONA LATERALIZACJARUCHY JEDNOSTRONNE ZAMIAST NAPRZEMIENNYCH, NIEUSTALONA LATERALIZACJA - brak obustronnej koordynacji ruchowej, nieefektywne poruszanie się- brak obustronnej koordynacji ruchowej, nieefektywne poruszanie się brak płynności ruchów w sporciebrak płynności ruchów w sporcieTRUDNOŚCI W WODZENIU WZROKIEMTRUDNOŚCI W WODZENIU WZROKIEM - przetrwały odruch toniczny szyjny, zbyt wolne czytanie- przetrwały odruch toniczny szyjny, zbyt wolne czytanie

NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA CZWARTEGO NIEPRAWIDŁOWOŚCI I ZABURZENIA CZWARTEGO POZIOMUPOZIOMU

- zaburzenia koncentracji uwagi- zaburzenia koncentracji uwagi

- problemy z samooceną i samokontrolą - problemy z samooceną i samokontrolą

- brak dominacji półkul mózgowych- brak dominacji półkul mózgowych

Rezultat prawidłowej integracji wrażeń Rezultat prawidłowej integracji wrażeń zmysłowych:zmysłowych:

orientacja w schemacie ciałaorientacja w schemacie ciała koordynacja obu stron ciałakoordynacja obu stron ciała właściwe planowanie motoryczne ( praksja)właściwe planowanie motoryczne ( praksja) odpowiedni poziom aktywnościodpowiedni poziom aktywności prawidłowa koordynacja wzrokowo – ruchowaprawidłowa koordynacja wzrokowo – ruchowa prawidłowe wzorce ruchoweprawidłowe wzorce ruchowe prawidłowy rozwój orientacji wzrokowo – przestrzennejprawidłowy rozwój orientacji wzrokowo – przestrzennej rozwój mowyrozwój mowy prawidłowe skupienie uwagiprawidłowe skupienie uwagi stabilność emocjonalnastabilność emocjonalna

Zaburzenia SI Zaburzenia SI

problemy zauważane przez rodziców lub nauczycieli:problemy zauważane przez rodziców lub nauczycieli:

• hiperaktywnośćhiperaktywność• hipoaktywnośćhipoaktywność• problemy z koncentrację uwagiproblemy z koncentrację uwagi• nadpobudliwość emocjonalnanadpobudliwość emocjonalna• obniżony poziom koordynacji ruchowej ( niezdarność obniżony poziom koordynacji ruchowej ( niezdarność

ruchowa) lubruchowa) lub wzrokowo – ruchowejwzrokowo – ruchowej• zaburzenia mowyzaburzenia mowy• słaba organizacja zachowaniasłaba organizacja zachowania• problemy z funkcjonowaniemw grupieproblemy z funkcjonowaniemw grupie• problemy z nauką rysowania, czytania i pisaniaproblemy z nauką rysowania, czytania i pisania• problemy z rozwojem samodzielności w zakresie problemy z rozwojem samodzielności w zakresie

samoobsługisamoobsługi• niska samoocenaniska samoocena• słaba równowagasłaba równowaga• wrażliwość na bodźcewrażliwość na bodźce

Zaburzenia SI – Zaburzenia SI – objawy widoczne w objawy widoczne w badaniu klinicznymbadaniu klinicznym

Narzędzia badawcze:Narzędzia badawcze:• Kwestionariusz rozwoju sensomotorycznegoKwestionariusz rozwoju sensomotorycznego• Obserwacja kliniczna funkcji neurofizjologicznychObserwacja kliniczna funkcji neurofizjologicznych• Bateria PołudniowokalifornijskichBateria Południowokalifornijskich Testów Sensorycznej IntegracjiTestów Sensorycznej Integracji

Objawy:Objawy: Obniżone napięcie mięśniObniżone napięcie mięśni Obecność tonicznych odruchów we wzorcach postawyObecność tonicznych odruchów we wzorcach postawy Brak poczucia środkowej linii ciała i trudności z jej Brak poczucia środkowej linii ciała i trudności z jej

przekraczaniemprzekraczaniem Trudności w utrzymaniu równowagiTrudności w utrzymaniu równowagi Zaburzenia koordynacji ruchowej i wzrokowo - ruchowejZaburzenia koordynacji ruchowej i wzrokowo - ruchowej Zaburzenia praksjiZaburzenia praksji Zaburzenia somatognozjiZaburzenia somatognozji Zaburzenia lateralizacjiZaburzenia lateralizacji Zaburzenia percepcji dotykowejZaburzenia percepcji dotykowej Zaburzenia percepcji bodźców przedsionkowych i Zaburzenia percepcji bodźców przedsionkowych i

propriceptywnych propriceptywnych

SPRZĘT WYKORZYSTYWANY W SALI NTEGRACJII SPRZĘT WYKORZYSTYWANY W SALI NTEGRACJII SENSORYCZNEJ:SENSORYCZNEJ:

► hamakhamak► huśtawkahuśtawka► deskorolkadeskorolka► deska rotacyjnadeska rotacyjna► beczkabeczka► kołyskakołyska► helikopterhelikopter► podwieszany wałekpodwieszany wałek► materacematerace► matymaty► piłki do skakaniapiłki do skakania► piłka Bobathpiłka Bobath► drabinkidrabinki► zjeżdżalniazjeżdżalnia► stolikstolik► pomoce do stymulacji dotykowej, węchowej, wzrokowejpomoce do stymulacji dotykowej, węchowej, wzrokowej

W JAKI SPOSÓB TERAPIA MOŻE POMÓC DZIECKU?W JAKI SPOSÓB TERAPIA MOŻE POMÓC DZIECKU?

► Podczas terapii dziecko będzie zachęcane i kierowane do Podczas terapii dziecko będzie zachęcane i kierowane do wykonywania aktywności, które będą wyzwalać i prowokować wykonywania aktywności, które będą wyzwalać i prowokować odpowiednie, skuteczne reakcje na bodźce sensoryczne. odpowiednie, skuteczne reakcje na bodźce sensoryczne. Preferowane są ukierunkowane zabawy i swobodne aktywnościPreferowane są ukierunkowane zabawy i swobodne aktywności

► Ćwiczenie konkretnych umiejętności nie jest celem terapii lecz Ćwiczenie konkretnych umiejętności nie jest celem terapii lecz stosowanie aktywności rozwijających podstawowe stosowanie aktywności rozwijających podstawowe umiejętności, które umożliwią nauczenie się efektywne umiejętności, które umożliwią nauczenie się efektywne czynności wyższychczynności wyższych

► Ważnym aspektem jest motywacja dzieckaWażnym aspektem jest motywacja dziecka► Terapia Integracji Sensorycznej jest zazwyczaj dla dziecka Terapia Integracji Sensorycznej jest zazwyczaj dla dziecka

przyjemnością, zabawą- ale jednocześnie ciężką pracą pod przyjemnością, zabawą- ale jednocześnie ciężką pracą pod okiem terapeutyokiem terapeuty

► Jeżeli efekty terapii są pozytywne, dziecko jest w stanie w Jeżeli efekty terapii są pozytywne, dziecko jest w stanie w sposób bardziej efektywny automatycznie przetwarzać i sposób bardziej efektywny automatycznie przetwarzać i wykorzystywać skomplikowane informacje sensorycznewykorzystywać skomplikowane informacje sensoryczne