interdisciplinary research book · 2018. 4. 25. · interdisciplinary research book [8] vidyamrut...

ISBN 978-93-84659-37-0

Interdisciplinary Research Book

×¾ÖªÖ´ÖéŸÖ [Vidyamrut]

Chief Editor

Dr. Yashwant Patne Principal,

Arts & Commerce College, satara (M.S.)

Executive Editor

Dr. Shivaji Zanzurne

Asst. Professor, Dept. of Economics,


Co-editor

Mr. Jamir Momin Asst. professor, Dept. of Education,


S.M.V.P. SAMAJ’S

ARTS AND COMMERCE COLLEGE, SATARA – 415002.

Interdisciplinary Research Book [3] Vidyamrut (ISBN978-93-84659-37-0)

ISBN 978-93-84659-37-0

Interdisciplinary Research Book ‘Vidyamrut’

Chief Editor: Dr. Yashwant Patne

Executive Editor: Dr. Shivaji Zanzurne

Co-editor: Mr. Jamir Momin

ADVISARY BOARD

Shri. Sharadrao Chavan: (Chairman, S.M.V.P.Samaj’s, Satara)

Adv. Sambhajirao Nalawade: (Vice-Chairman, S.M.V.P.S., Satara)

Mr. Jayendra chawan: (Organiser, S.M.V.P.Samaj’s, Satara)

EDITORIAL BOARD

Mr. P.V. Satpute: (Head, Dept. of English)

Mr. R. M. Ghadge: (Asst. Professor, Dept. of Economics)

Dr. R. K. chawan: (Head, Dept. of Geography)

Mr. R.P. Chetiwal: (Head, Dept. of Commerce)


ISBN 978-93-84659-37-0

Interdisciplinary Research Book ‘Vidyamrut’

Edited by Dr. Yashwant Patne, Dr. Shivaji Zanzurne & Mr. Jamir Momin

Published by: Principal, Arts & Commerce College, Satara (M.S.)

Year of Publication: August, 2016

Copyright © Principal, Arts & Commerce College, Satara (M.S.)

D.T.P.

Vitthal Dhondiram Kurale

Pal Computer, 279, Yadogopal Peth,

Satara – 415002 (M.S.)

Cover Designing:

Mrs. Shubhangi Dhumal

Asst. Professor, Arts & Commerce College,

Satara – 415002 (M.S.)

Printed by:

Dr. Kalyan Gangarde,

New Man Publication,

108, Brahma Apartment,Parbhani - 431401 (M.S.) India

[email protected] Mob. 9730721393

Price: Rs. 295/-

Note: The views expressed by the author in their research papers in this book

are their own. The editor/Publisher is not responsible for item.


†−Öã�Îú´Ö×Ö�úÖ [Content] ´Ö¸üÖšüß ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü »Öê�Ö

• ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ“µÖÖ −ÖÖ™ü¶»Öê�Ö−ÖÖŸÖß»Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ - ›üÖò. µÖ¿Ö¾ÖÓŸÖ ¯ÖÖ™ü�Öê |8| • ´Ö¸üÖšüß "ÖÏÖ´Öß�Ö ú×¾ÖŸÖÖ †Ö×�Ö •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ¿−Ö

- ›üÖò. ×¤ü»Öß¯Ö "ÖÖµÖú¾ÖÖ›ü |11| • ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê »ÖÖêúÃÖÖ×ÆüŸµÖÖŸÖß»Ö Ã£ÖÖ−Ö ›üÖò. ³Ö¸üŸÖ •ÖÖ¬Ö¾Ö |18| • ×¿Ö¾ÖÖ•Öß ´ÖÆüÖ¸üÖ•ÖÖÓ“Öê ¬ÖÖÙ´Öú ¬ÖÖȩ̂ ü�Ö - ¸üÖ•Öë¦ü ÃÖÖŸÖ¯ÖãŸÖê |23| • ×ú»»Öê †Ø•ÖŒµÖŸÖÖ¸üÖ ´ÖÆüÖ¤ü¸ü¾ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ ×¿Ö»¯ÖÖŸÖæ−Ö ×¤üÃÖ�ÖÖ ȩ̂ü ¯ÖÏÖ�Öß-¯Ö5Öß •Öß¾Ö−Ö

- "ÖÖîŸÖ´Ö úÖ™üú¸ ü |30| • ÃÖÖê−Ö¾Ö›üß“µÖÖ ³Öî̧ ü¾Ö−ÖÖ£Ö ´ÖÓ×¤ü¸üÖŸÖß»Ö ¾Öß¸ü"ÖôûÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ

- "ÖÖîŸÖ´Ö úÖ™üú¸, −Ö´ÖÏŸÖÖ Ø¯Ö¯Öôêû |35| • ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖß»Ö −ÖÖ"Ö¸üß ÃÖÆüúÖ¸üß ²ÖÑúÖÓ“Öß ÃÖªÛÃ£ÖŸÖß †Ö×�Ö ˆ¯ÖÖµÖ

- ›üÖò. ×¾Ö•ÖµÖ ¯Ö¾ÖÖ¸ |38| • ÃÖÆüúÖ¸üß “Öôû¾Öôûß“Öß ¿ÖŸÖÖ²¤üß : ´ÖÖ"ÖÖê¾ÖÖ ¾Ö ³Ö×¾ÖŸÖ¾µÖ - ¸üÖ•Öë¦ü ‘ÖÖ›ü"Öê |44| • "ÖÏÖ´Öß�Ö ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖß»Ö ¤üÖ×¸ü¦ü¶ : ‹ú "ÖÓ³Öß¸ü ÃÖ´ÖÃµÖÖ - ›üÖò. ×¿Ö¾ÖÖ•Öß —ÖÖÓ—Öã̧ ü�Öê |51| • ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖß»Ö úÖóµÖÖ ¯Öî¿ÖÖ“Öß ¾ÖÖœüŸÖß ¾µÖÖ¯ŸÖß : ¿ÖÖê¬Ö †Ö×�Ö ²ÖÖê¬Ö

- ›üÖò. ˆ¤üµÖ »ÖÖê�ÖÓ›êü |61| • †ÓŸÖ"ÖÔŸÖ "Öã�Ö¾Ö¢ÖÖ Æü´Öß ú5Ö : †¯Öê5ÖÖ †Ö×�Ö •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß -›üÖò. ¸üØ¾Ö¦ü “Ö¾ÆüÖ�Ö |67| • ÃÖãÃÖÓ‘Ö×™üŸÖ ¾µÖÛŒŸÖ´ÖŸ¾Ö †Ö×�Ö ´ÖÖ−Ö×ÃÖú ÃÖÓ̧ ü5Ö�Ö µÖÓ¡Ö�ÖÖ - •Ö´Öß¸ü ´ÖÖế Öß−Ö |72|

ØÆü¤üß ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü »Öê�Ö

• ˆ¯Ö−µÖÖÃÖúÖ¸ü †–ÖêµÖ•Öß êú '†¯Ö−Öê-†¯Ö−Öê †•Ö−Ö²Öß' ˆ¯Ö−µÖÖÃÖ ´Öë †×³Ö¾µÖŒŸÖ •Öß¾Ö−Ö¤ü¿ÖÔ−Ö - ÃÖã¾Ö�ÖÖÔ úÖÓ²Öôêû |77|

• ØÆü¤üß êú ¯ÖÏ“ÖÖ¸ü - ¯ÖÏÃÖÖ¸ü ´Öë ³ÖÖ¸üŸÖ êú ¾µÖÛŒŸÖ ‹¾ÖÓ ÃÖÓÃ£ÖÖ†ÖëúÖ µÖÖê"Ö¤üÖ−Ö - ›üÖò. ´Ö×−ÖÂÖÖ •ÖÖ¬Ö¾Ö |82|

ENGLISH ARTICALS

• Man-Woman Relationship In The Novels of Shashi Deshpande - Mr. Pandurang Satpute |88|

• A Critical Study Of Baburao Bagul’s Maran Swast Hot Aahe (Death Is Getting Cheaper) - Mr. Prakash Kamble |92|

• Per Student Receipts And Recurring And Non-Recurring Cost of Education of Aided Colleges In Shivaji University Jurisdiction -

Mr.Rajeshkumar Chetiwal |97|

• The Effect of Yoga on Self Esteem And The Level of Stress of Inter-Collegiate Players - Mr. Sandip Patil |103|

• Educational Disparity In India - Dr.Shivaji Zanzurne, Mr. Sachin Sonawane |109|


ÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü�úßµÖ

†Ö´Ö“µÖÖ ÃÖÖŸÖÖ¸üÖ ´Ö¸üÖšüÖ ×¾ÖªÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸üú ÃÖ´ÖÖ•Ö ÃÖÓ“Ö×»ÖŸÖ ú»ÖÖ ¾Ö ¾ÖÖ×�Ö•µÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ×¾Ö³ÖÖ"ÖÖ“µÖÖ ¾ÖŸÖß−Öê '×¾ÖªÖ´ÖéŸÖ' ÆüÖ †ÖÓŸÖ¸ü×¾ÖªÖ¿ÖÖ�ÖßµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ÃÖÓ¤ü³ÖÔ"ÖÏÓ£Ö †Ö¯Ö»µÖÖ ÆüÖŸÖß ¤êüŸÖÖ−ÖÖ †Ö´ÆüÖ»ÖÖ ´Ö−ÖÃ¾Öß †Ö−ÖÓ¤ü ÆüÖêŸÖ †ÖÆêü. ÃÖ−Ö 1991 −ÖÓŸÖ¸ü ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ †£ÖÔ¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“ÖÖ ³ÖÖ"Ö ²Ö−Ö»Öß †ÃÖæ−Ö •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû ¤êü¿ÖÖŸÖß»Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö 5Öê¡ÖÖŸÖ •ÖÃÖê •Ö»Ö¤ü ²Ö¤ü»Ö ‘Ö›æü−Ö µÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ ŸÖÃÖê“Ö †−Öêú ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú, †ÖÙ£Öú, ¬ÖÖÙ´Öú ¾Ö ÃÖÖÓÃéú×ŸÖú ÃÖ´ÖÃµÖÖÆüß ×−Ö´ÖÖÔ�Ö ÆüÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ ÃÖ´ÖÃµÖÖ ÃÖÖê›ü×¾Ö�µÖÖ“µÖÖ ¥üÂ™üßúÖê−ÖÖŸÖæ−Ö †Ö•Ö †ÖÓŸÖ¸ü×¾ÖªÖ¿ÖÖ�ÖßµÖ †³µÖÖÃÖÖ“Öß "Ö¸ü•Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öß †ÖÆêü. ŸµÖÖ“ÖÖ“Ö ‹ú ³ÖÖ"Ö ´Æü�Öæ−Ö 'ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ²ÖÖÓ×¬Ö»Öúß' Æêü ¾Öî“ÖÖ×¸üú ÃÖæ¡Ö †ÃÖ�ÖÖ·µÖÖ †Ö´Ö“µÖÖ ú»ÖÖ ¾Ö ¾ÖÖ×�Ö•µÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖŸÖß»Ö ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯ÖúÖÓ−Öß '×¾ÖªÖ´ÖéŸÖ' µÖÖ †ÖÓŸÖ¸ü×¾ÖªÖ¿ÖÖ�ÖßµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ÃÖÓ¤ü³ÖÔ"ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖß»Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÃÖ´ÖÃµÖÖÓ¾Ö¸ü ¯ÖÏúÖ¿Ö ™üÖú�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏµÖŸ−Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü ¾Ö ŸÖÖê ú¸ü�ÖêÆüß "Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. úÖ¸ü�Ö †Ö´Ö“Öê ×¿Ö5Ö�Ö, †Ö´Ö“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü, †Ö´Ö“ÖÖ †³µÖÖÃÖ, †Ö´Ö“Öê Ø“ÖŸÖ−Ö †Ö×�Ö †Ö´Ö“Öê ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ¾Ö ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ“Öê ¯ÖÏÖ´ÖÖ×�Öú ¯ÖÏµÖŸ−Ö µÖÖ«üÖ ȩ̂ü“Ö †Ö´Ö“µÖÖ ÃÖ´ÖÖ•Ö ²ÖÖÓ¬Ö¾ÖÖÓ“µÖÖ ÃÖ´ÖÃµÖÖ ú´Öß ÆüÖêŸÖß»Ö µÖÖ“Öß †Ö´ÆüÖ»ÖÖ �ÖÖ¡Öß ¾ÖÖ™üŸÖêü.

ÃÖ¤ü¸üß»Ö '×¾ÖªÖ´ÖéŸÖ' µÖÖ †ÖÓŸÖ¸ü×¾ÖªÖ¿ÖÖ�ÖßµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ÃÖÓ¤ü³ÖÔ"ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê ‹æú�Ö ‹úÖê×�ÖÃÖ ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬Ö †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖ¯Öîúß ÃÖŸÖ¸üÖ ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬Ö Æêü ÃÖÆüúÖ¸üß ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯ÖúÖÓ−Öß ×»ÖÆü»Öê †ÖÆêüŸÖ ŸÖ¸ü ¤üÖê−Ö ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬ÖÖ“Öß ´ÖÖÓ›ü�Öß Æüß −Ö´ÖÏŸÖÖ Ø¯Ö¯Öôêû ¾Ö ÃÖ×“Ö−Ö ÃÖÖê−ÖÖ¾Ö�Öê µÖÖ †Ö´Ö“µÖÖ ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ−Öß êú»Öß †ÖÆêü. "ÖÏÓ£Ö †³µÖÖÃÖ�µÖÖÃÖÖšüß ÃÖÖê‡ÔÃú¸ü ¾ÆüÖ¾Öê ´Æü�Öæ−Ö "ÖÏÓ£ÖÖŸÖß»Ö ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬ÖÖ“Öß ×¾Ö³ÖÖ"Ö�Öß Æüß ´Ö¸üÖšüß, ØÆü¤üß ¾Ö ‡Ó"ÖÏ•Öß ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬Ö †¿Öß êú»Öß †ÖÆêü.

‹æú�Ö“Ö, ÃÖ¤ü¸üß»Ö ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö †Ö´Ö“µÖÖ ÃÖÆüúÖ¸üß ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯Öú ²ÖÓ¬ÖæÓ−Öß ¾Ö ×¾ÖªÖ£µÖÖÕ−Öß ¤êü¿ÖÖ“µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö 5Öê¡ÖÖŸÖß»Ö ¾ÖŸÖỐ ÖÖ−Ö ÛÃ£ÖŸÖß Ã¯ÖÂ™ü ú¸ü�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏÖ´ÖÖ×�Öú ¯ÖÏµÖŸ−Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü ŸµÖÖ²Ö§ü»Ö ŸµÖÖÓ“Öê ´Ö−Ö:¯Öæ¾ÖÔú †Ö³ÖÖ¸ü! �Ö·µÖÖ †£ÖÖÔ−Öê †Ö´Æüß •ÖÖê †ÖÓŸÖ¸ü×¾ÖªÖ¿ÖÖ�ÖßµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ÃÖÓ¤ü³ÖÔ"ÖÏÓ£Ö úÖœü�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏµÖŸ−Ö êú»ÖÖ ¾Ö ŸµÖÖŸÖæ−Ö '×¾ÖªÖ´ÖéŸÖ' ÆüÖ "ÖÏÓ£Ö †ÖúÖ¸üÖÃÖ †Ö»ÖÖ µÖÖ ´ÖÖ"Ö“Öê ¯ÖÏê¸ü�ÖÖÃ¡ÖÖêŸÖ ´Æü�Ö•Öê †Ö´Ö“µÖÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏÖ“ÖÖµÖÔ †Ö¤ü¸ü�ÖßµÖ ›üÖò. µÖ¿Ö¾ÖÓŸÖ ¯ÖÖ™ü�Öê ÃÖ¸ü ŸµÖÖÓ−Öß ×¤ü»Öê»µÖÖ ´ÖÖ−Ö×ÃÖú ²ÖôûÖ´Öãôêû“Ö †Ö´Æüß Æêü úÖµÖÔ úºþ ¿Öú»ÖÖê. ŸÖÃÖê“Ö †Ö´Ö“µÖÖ ÃÖÖŸÖÖ¸üÖ ´Ö¸üÖšüÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÏÃÖÖ¸üú ÃÖ´ÖÖ•Ö ÃÖÓÃ£Öê“Öê †Ö¬ÖÖ¸üÃŸÖÓ³Ö ¾Ö †Ö´Ö“Öê ¯ÖÏȩ̂ ü�ÖÖÃ£ÖÖ−Ö †Ö¤ü¸ü×�ÖµÖ ÁÖß. ¿Ö¸ü¤ü¸üÖ¾Ö “Ö¾ÆüÖ�Ö


(úÖúÖ) ¾Ö ÃÖÓÃ£Öê“Öê ÃÖ¾ÖÔ ¯Ö¤üÖ×¬ÖúÖ¸üß µÖÖÓ“ÖêÆüß †Ö´Ö“µÖÖ −ÖÖ×¾Ö−µÖ¯Öæ�ÖÔ ˆ¯ÖÎú´ÖÖ»ÖÖ −ÖêÆü´Öß“Ö ´ÖÖ"ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖŸÖê. ŸµÖÖÓ“ÖêÆüß ´Ö−Ö¯Öæ¾ÖÔú †Ö³ÖÖ¸ü!

¯ÖÏÃŸÖãŸÖ ÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü−ÖÖŸÖ ÃÖ»»ÖÖ"ÖÖ¸ü ´ÖÓ›üôûÖ“µÖÖ ÃÖæ“Ö−ÖÖ, ÃÖÓ̄ ÖÖ¤üú ´ÖÓ›üôû, ´Öã¦üú, ™Óüú»Öê�Öú µÖÖÓ−Öß êú»Öê»µÖÖ ÃÖÆüúÖµÖÖỐ Öãôêû“Ö ÆüÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ÃÖÓ¤ü³ÖÔ"ÖÏÓ£Ö †ÛÃŸÖŸ¾ÖÖŸÖ †Ö»ÖÖ. ŸµÖÖ´Öãôêû †Ö´Æüß ŸµÖÖÓ“Öê Šú�Ö ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖÖê. ¿Öê¾Ö™üß ¯ÖÏŸµÖ5Ö †¯ÖÏŸµÖ5Ö ÃÖÆüúÖµÖÔ ú¸ü�ÖÖ·µÖÖ ÃÖ¾ÖÖÕ“Öê ´Ö−Ö:¯Öæ¾ÖÔú †Ö³ÖÖ¸ü ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖÖê ¾Ö †Ö´Ö“µÖÖ µÖÖ −ÖÖ×¾Ö−µÖ¯Öæ�ÖÔ ˆ¯ÖÎú´ÖÖ“Öê Ã¾ÖÖ"ÖŸÖ ÃÖÓÃ£Öê“Öê ÃÖ¾ÖÔ ¯Ö¤üÖ×¬ÖúÖ¸üß, ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯Öú, ×ÆüŸÖØ“ÖŸÖú, †³µÖÖÃÖúú ú¸üŸÖß»Ö †¿Öß †¯Öê5ÖÖ ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖÖê.

¬Ö−µÖ¾ÖÖ¤ü!

ÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü�ú ›üÖò. ×¿Ö¾ÖÖ•Öß —ÖÖÓ—Öã̧ ü�Öê

¯ÖÏÖ. •Ö´Öß¸ü ´ÖÖế Öß−Ö


»Ö×»ÖŸÖ ¾ÖÖ›ü:´ÖµÖ ¯ÖÏúÖ¸üÖ´Ö¬µÖê '−ÖÖ™üú' µÖÖ ¾ÖÖ›ü:´ÖµÖ ¯ÖÏúÖ¸üÖ“Öê ‹ú ¾Öê"Öôêû ¾Öî×¿ÖÂ™ü¶ê †ÖÆêü, ŸÖê ´Æü�Ö•Öê −ÖÖ™üúÖ“ÖÖ ¸Óü"Ö³Öæ´Öß¾Ö¸ü ¯ÖÏµÖÖê"Ö —ÖÖ»µÖÖ¾Ö¸ü“Ö ŸµÖÖ»ÖÖ ¯Öæ�ÖÔŸ¾Ö µÖêŸÖê. ‡ŸÖ¸ü ¾ÖÖ›ü:´ÖµÖ ¯ÖÏúÖ¸üÖ¯ÖḮ ÖÖ�Öê −ÖÖ™üúúÖ¸üÖ»ÖÖ ÃÖã̈ üÖ Ã£Ö»ÖúÖ»Ö¯Ö¸üŸ¾Öê µÖê�ÖÖ·µÖÖ úÖÆüß “ÖÖîú™üß Ã¾ÖßúÖºþ−Ö −ÖÖ™ü¶»Öê�Ö−Ö ú¸üÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê. •ÖêÓ¾ÆüÖ µÖÖ “ÖÖîú™üß ŸµÖÖ»ÖÖ •ÖÖ“ÖÖµÖ»ÖÖ »ÖÖ"ÖŸÖÖŸÖ ŸÖë¾ÆüÖ ŸÖÖê −ÖÖ™üúúÖ¸ü Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö µÖÖê•Öæ−Ö −Ö¾Ö¯ÖÏµÖÖê"Ö ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸üŸÖÖê. µÖÖÃÖÖšüß −ÖÖ™ü¶¸ü“Ö−ÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ¾Ö¸ü ŸµÖÖ“Öê ¯ÖÏ³ÖãŸ¾Ö †ÃÖÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê, ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ úÖôûÖ“Öê ³ÖÖ−Ö †Ö×�Ö −ÖÖ™ü¶´ÖÖ¬µÖ´ÖÖ“Öß •ÖÖ�Ö †ÃÖÖ¾Öß »ÖÖ"ÖŸÖê. −ÖÖ™ü¶éúŸÖß †Ö™üÖê̄ Ö¿Öß¸ü ¾ÖÖ›ü:´ÖµÖÖ×¾ÖÂúÖ¸üÖ“µÖÖ«üÖ ȩ̂ü ¯ÖÏ"Ö™ü ÆüÖê‰ »ÖÖ"Ö»µÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö †−Öêú •Öã−µÖÖ −Ö¾µÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö ÆüÖê¾Öæ »ÖÖ"Ö»ÖÖ. ×¾Ö•ÖµÖ ŸÖë›ãü»Öú¸ü µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ¯ÖÏµÖÖê"Ö¿Öß»Ö −ÖÖ™üúúÖ¸ü ´Æü�Öæ−Ö �µÖÖŸÖúßŸÖÔ †ÖÆêüŸÖ. '−ÖÖ×¾Ö−µÖÖ“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö' Æêü ŸµÖÖÓ“µÖÖ ‹æú�Ö“Ö −ÖÖ™ü¶¯ÖÏ¾ÖÖÃÖÖ“Öê ¯ÖÏÖ�ÖŸÖŸ¾Ö ÆüÖêŸÖê. »ÖÖêúú»ÖÖ †Ö×�Ö ¯ÖÖ¸Óü¯ÖÖ×¸üú Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß µÖÖÓ“µÖÖ ×´ÖÁÖ�ÖÖŸÖæ−Ö ÃÖÖúÖ¸ü ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ ŸµÖÖÓ−Öß †Ö¯Ö»µÖÖ −ÖÖ™ü¶»Öê�Ö�ÖÖŸÖ ÃÖã“ÖúŸÖê−Öê †¾Ö»ÖÓ²Ö êú»ÖÖ.

¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ ÆüÖ ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú, ¿Öî5Ö×�Öú, ¸üÖ•ÖúßµÖ, ÃÖÖÓÃéú×ŸÖú ¯ÖÏ¿−Ö ´ÖÖÓ›æü−Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ´Ö¬µÖê ×¾Ö“ÖÖ¸ü •ÖÖ"ÖéŸÖß ú¸ü�ÖÖ¸üÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß −ÖÖ™ü¶¯ÖÏúÖ¸ü †ÖÆêü. ÊÖ −ÖÖ™ü¶¯ÖÏúÖ¸üÖ»ÖÖ »ÖÖêúú»ÖÖ †Ö×�Ö †×³Ö•ÖÖŸÖ Ó̧ü"Ö³Öæ´Öß µÖÖÓ“µÖÖú›æü−Ö ¸üÃÖ¸ü¿ÖßŸÖ −ÖÖ™ü¶ÖŸ´ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¸üÃÖÖ ×´ÖôûÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ÆüÖ ¯ÖÏúÖ¸ü ÃÖªÛÃ£ÖŸÖß´Ö¬µÖê •Ö−Ö•ÖÖ"Ö¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¥üÂ™üß−Öê µÖÖê"µÖ šü¸ü�ÖÖ¸üÖ †ÖÆêü. ŸµÖÖ ¥üÂ™üß−Öê '´ÖÖ−µÖ¾Ö¸ü ÃÖÖ×ÆüÛŸµÖúÖÓ−Öß µÖÖ ¯ÖÏúÖ¸üÖú›êü »Ö5Ö ¯Öã¸ü×¾Ö»Öê ŸÖ¸ü ´Ö¸üÖšüß ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ¾Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ ¥üÂ™üß−Öê ŸÖê ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ šü¸êü»Ö'1 †ÃÖê †Ö¾ÖÖÆü−Ö ÁÖß. ¾ÖÃÖÓŸÖ ãú²Öȩ̂ ü ú¸üŸÖÖŸÖ. †Ö•Ö ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖ ¸üÖ•ÖúßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖæ−Ö •ÖÖȩ̂ ü¤üÖ¸ü¯Ö�Öê ¾Ö ´ÖÖêÆüß´Ö ÆüÖŸÖß ‘Öê‰ú−Ö ´ÖÖÓ›üŸÖÖ−ÖÖ ÃÖÆüÃÖÖ úÖê�Öß ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ ú¸ü�ÖÖ¸üß ÃÖÓ‘Ö™ü−ÖÖ †ÖœüôûŸÖ −ÖÖÆüß 2 †¿Öß �ÖÓŸÖ ÁÖß. ÃÖã̧ êü¿Ö“ÖÓ¦ü ¯ÖÖ¬µÖê ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖÖŸÖ. µÖÖ ¯ÖÖÀ¾ÖÔ³Öæ´Öß¾Ö¸ü ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ−Öß ´ÖÖ¡Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖú›êü »Ö5Ö ¯Öã̧ ü×¾Ö»µÖÖ“Öê †ÖœüôûŸÖê.

ŸÖë›ãü»Öú¸ü ¸ü“Ö−Öê“µÖÖ −Ö¾µÖÖ ¾ÖÖ™üÖ ¿ÖÖê¬ÖŸÖ †ÃÖŸÖÖ−ÖÖ“Ö, ¯Ö×¸ü×“ÖŸÖ ¯Ö¸ÓüŸÖã †¯Ö×¸ü×“ÖŸÖ ÆüÖêŸÖ “ÖÖ»Ö»Öê»µÖÖ ‹�ÖÖªÖ ¾ÖÖ™êüŸÖ −Ö¾ÖÖ •Öß¾Ö úÃÖÖ ³Ö¸üŸÖÖŸÖ µÖÖ“Öê ˆ¢Ö´Ö ˆ¤üÖÆü¸ü�Ö ´Æü�Ö•Öê 29 ¯ÖéÂšüÖÓ“Öß '×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ' (1992) Æüß −ÖÖ™ü¶éúŸÖß ÆüÖêµÖ. µÖÖ −ÖÖ™ü¶éúŸÖßÃÖÖšüß ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ−Öß ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö êú»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ ºþœü ú£ÖÖ−Öú −ÖÃÖŸÖê. −ÖÖµÖú-−ÖÖ×µÖúÖ ¾ÖÖ �Ö»Ö−ÖÖµÖú †¿Öß Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ¯ÖÖ¡Ö¸ü“Ö−ÖÖ −ÖÃÖŸÖê. ŸµÖÖŸÖß»Ö ¯ÖÖ¡ÖÓÖ−ÖÖ ¾ÖîµÖÛŒŸÖú ¾µÖÛŒŸÖ´ÖŸ¾Ö −ÖÃÖŸÖê ¾Ö ´ÖÆüŸ¾ÖÆüß −ÖÃÖŸÖê. ŸµÖÖÓ−ÖÖ ÃÖ´ÖÃµÖê“Öß •ÖÖ�Ö-³ÖÖ−Ö †Ö×�Ö

ŸÖë›ãü»Ö�ú¸üÖÓ“µÖÖ −ÖÖ™ü¶»Öê�Ö−ÖÖŸÖß»Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ›üÖò. µÖ¿Ö¾ÖÓŸÖ ¯ÖÖ™üÖê

¯ÖÏÖ“ÖÖµÖÔ, �ú»ÖÖ ¾Ö ¾ÖÖ×Ö•µÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ, ÃÖÖŸÖÖ¸üÖ.


ÃÖ´ÖµÖÃÖæ“ÖúŸÖÖ "Ö¸ü•Öê“Öß †ÃÖŸÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖ ˆ³Öß êú»Öê»Öß ÃÖ´ÖÃµÖÖ Æüß“Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö“Öê −ÖÖµÖúŸ¾Ö Ã¾ÖßúÖ¸üŸÖÖ−ÖÖ ×¤üÃÖŸÖê. Æüß ÃÖ´ÖÃµÖÖ ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÖÓ“µÖÖ •Ö"Ö�µÖÖ¿Öß, †×−ÖÂ™ü ºþœüß¿Öß, †×−ÖÂ™ü ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú, ¸üÖ•ÖúßµÖ, ¬ÖÖÙ´Öú ¯ÖÏ¾ÖéŸÖà¿Öß ×−Ö"Ö›üßŸÖ †ÃÖŸÖê. ×−Ö¾Ö›ü»Öê»Öß ÃÖ´ÖÃµÖÖ †»¯ÖúÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß´Ö¬µÖê ¸üÃŸµÖÖ¾Ö¸ü ´ÖÖÓ›üÖ¾ÖµÖÖ“Öß †ÃÖ»µÖÖ−Öê úÖê�ÖŸÖêÆüß ¯ÖÖ»ÆüÖôû −Ö »ÖÖ¾ÖŸÖÖ ŸÖß ÃÖæ¡Ö²Ö¨üü¸üßŸÖß−Öê ´ÖÖÓ›ü»Öê»Öß †ÃÖÖ¾Öß »ÖÖ"ÖŸÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖß»Ö ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ´Ö´ÖÔ³Öê¤üß, −Öế Öêú ¾Ö ŸµÖÖŸÖß»Ö ¯Öª Æêü †£ÖÔ"Ö³ÖÔ ¾Ö »ÖµÖ²Ö¬¤ü †ÃÖÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê. úÖ¸ü�Ö †−µÖ úÖê�ÖŸµÖÖÆüß −ÖÖ™üúßµÖ ÃÖÖ¬Ö−ÖÖ�Öȩ̂ üß•Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ †ÓŸÖ Ó̧ü"ÖÖ»ÖÖ ×³Ö›ü�µÖÖ“Öß, ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö ÃÖÖ¬Ö�µÖÖ“Öß ¾Ö ¯ÖÏê5ÖúÖÓ−ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü¯ÖÏ¾Öé¢Ö ú¸ü�µÖÖ“Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß ŸµÖÖÓ“µÖÖ¾Ö¸ü †ÃÖŸÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ Æêü ¸üÃŸµÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÖúÖ¸ü ÆüÖêŸÖ †ÃÖ»µÖÖ−Öê −Öê̄ Ö£µÖ, ¯ÖÏúÖ¿Ö, ¬¾Ö×−ÖµÖÖê•Ö−ÖÖ ‡. ŸÖÖÓ×¡Öú ÃÖÖ¬Ö−ÖÖÓ“ÖÖ ŸÖê£Öê ¯ÖÏ¿−Ö“Ö ˆ¤Ëü³Ö¾ÖŸÖ −ÖÖÆüß.

¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö“Öß ¾Ö¸üß»Ö ²ÖÆãüŸÖÖÓ¿Öß −ÖÖ™ü¶¾Öî×¿Ö™ü¶ê '×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ' ÊÖ −ÖÖ™ü¶éúŸÖß´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖÖŸÖ. µÖÖ −ÖÖ™üúÖ“Öê Ã£Öôû '¸üÃŸÖÖ' Æêü“Ö †ÖÆêü. “ÖÖúÖȩ̂ üß²Ö¨üü •Öß¾Ö−Ö •Ö"Ö�ÖÖ¸üÖ ´Ö¬µÖ´Ö¾Ö"ÖáµÖ úÖ¸üãú−Öß ¯Öê¿ÖÖ“ÖÖ ´ÖÖ�ÖæÃÖ (†) †Ö×�Ö ˆ¯Ö¤êü¿ÖÖ“Öê ›üÖêÃÖ ¯ÖÖ•Öæ−Ö, ÎúÖÓŸÖß“Öê ŸÖŸ¾Ö–ÖÖ−Ö ÃÖÖÓ"Ö�ÖÖ ȩ̂ü, ÃÖ´ÖÖ•ÖÃÖê¾Öê“Öß ³ÖÖÂÖÖ ú¸ü�ÖÖ¸êü †×−ÖŸÖß´ÖÖ−Ö, Ã¾ÖÖ£Öá, ÃÖÓ×¬ÖÃÖÖ¬Öæ ¯ÖãœüÖ¸üß (²Ö) µÖÖÓ“Öê ×¾Ö¤üÖ¸üú †Ö×�Ö ˆ¯ÖÆüÖÃÖ"Ö³ÖÔ ×“Ö¡Ö�Ö ×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ ´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖê. ¯ÖÖ¡Ö¸ü“Ö−Öê“Öß Ã¾Ö³ÖÖ¾Ö¾Öî×¿ÖÂ™ü¶ê, ×−Ö¾Ö›ü»Öê»Öß ÃÖ´ÖÃµÖÖ, ÃÖÖ¤ü¸ü ú¸ü�µÖÖ“ÖÖ †»¯Ö úÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß, ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü-³ÖÖÂÖÖ¿Öî»Öß ‡. ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ −ÖÖ™ü¶éúŸÖß ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶-ŸÖÓ¡ÖÖ¿Öß ÃÖÖ´µÖ ¤ü¿ÖÔ×¾ÖŸÖê. †ÃÖê †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß, ×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ Æüß −ÖÖ™ü¶éúŸÖß ¯Öæ�ÖÔŸÖ: ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ †ÖÆêü †ÃÖê ´Æü�ÖŸÖÖ µÖê�ÖÖ¸ü −ÖÖÆüß. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö´Ö¬µÖê †ÓúÖ“Öê ™ü¯¯Öê −ÖÃÖŸÖÖŸÖ. ŸÖÃÖê“Ö ŸÖê£Öê ÃÖ´ÖæÆüÖ“ÖÖ ¯Öæ�ÖÔ ÃÖÆü³ÖÖ"Ö †ÃÖŸÖÖê. ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ“µÖÖ ×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ ´Ö¬µÖê ³ÖÖ"Ö 1 ¾Ö ³ÖÖ"Ö 2 †ÃÖê ¤üÖê−Ö ™ü¯¯Öê ¾Ö ¤üÖê−Ö ¯ÖÖ¡Öê †, ²Ö ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ³ÖÖ"Ö 1 ¾Ö ³ÖÖ"Ö 2 “µÖÖ †�Öȩ̂ üßÃÖ −Ö¾µÖÖ ´Öã�µÖ´ÖÓ¡µÖÖ“Öê Ã¾ÖÖ"ÖŸÖ/"ÖÖî̧ ü¾Ö ú¸ü�ÖÖ¸üß '"Ö¤üá' ×¤üÃÖŸÖê, ¯Ö�Ö ŸÖßÆüß †»¯ÖúÖôû, ×¿Ö¾ÖÖµÖ ¯ÖÏŸµÖ5Ö ÃÖÓ³ÖÖÂÖ�ÖÖŸÖ ×ŸÖ“ÖÖ ±úÖ¸ü“Ö £ÖÖê›üÖ-¿Öê¾Ö™üß¿Öê¾Ö™üß ÃÖÆü³ÖÖ"Ö ×¤üÃÖŸÖÖê. •Ö−ÖÃÖ´ÖæÆüÖ“Öê '¯ÖÏŸÖßú' ´Æü�Öæ−Ö Æüß "Ö¤üá †Ö»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶/−ÖÖ×™üêú´Ö¬µÖê ¯ÖªÖ“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö úºþ−Ö −ÖÖ™ü¶¯Ö×¸ü�ÖÖ´ÖúÖ¸üúŸÖÖ ¾ÖÖœü×¾Ö»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê. ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ−Öß µÖê£Öê ¯ÖªÖ»ÖÖ ±úÖ™üÖ ×¤ü»Öê»ÖÖ †ÖœüôûŸÖÖê. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ Ó̧ü"Ö´ÖÓ“Ö ¾ÖÖ ÃÖê™ü“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ −ÖÃÖŸÖê. ×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ ´Ö¬µÖê ¯ÖÏÖ¸Óü³Öß“Ö ³Ö»Öß ÃÖúÖôû, ˆ•ÖÖ›ü»Öê †ÖÆêü, ‹ú ²ÖÖú›êü, ¯Ö»Ößú›êü ‹ú —ÖÖ›ü †¿Öß Ó̧ü"ÖÃÖæ“Ö−ÖÖ †ÖœüôûŸÖê.3 ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ ¸Óü"ÖÃÖæ“Ö−Öế Ö¬µÖê ¯ÖÏúÖ¿ÖµÖÖê•Ö−ÖÖ ¾Ö ÃÖê™ü †ÓŸÖ³ÖæÔŸÖ ×¤üÃÖŸÖÖê.

†£ÖÖÔŸÖ Æüß ŸÖÖÓ×¡Öú ÃÖÖ¬Ö−Öê ×¾Ö−ÖÖÃÖÖµÖÖÃÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü�µÖÖÃÖÖ¸ü�Öß, ÆüÖ»Ö×¾Ö�µÖÖÃÖÖ¸ü�Öß ¾Ö †»¯Ö�ÖÙ“Öú †ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÏµÖÖê"Ö ¯ÖÏ“ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ¥üÂ™üß−Öê ¯ÖÏ¾ÖÖÃÖÖÃÖ ŸÖß ÃÖÖê̄ Öß ¾Ö ÃÖÖêµÖß“Öß †ÖÆêüŸÖ. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖÃÖÖšüßÆüß †¿Öß †»¯Ö�ÖÙ“Öú ÃÖÖ¬Ö−Öê ¾ÖÖ¯Ö¸ü»Öß •ÖÖŸÖÖŸÖ. ´Öã�Ö¾Ö™êü, ¾µÖÓ"Ö×“Ö¡Öê, ±ú»Öú, ²ÖÖÆãü»µÖÖ, úôûÃÖæ¡Öß ²ÖÖÆãü»µÖÖ, ×“Ö¡Öê µÖÓÖ“µÖÖ ÃÖÖÆÖµüµÖÖ−Öê −ÖÖ™ü¶´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú, ¬ÖÖÙ´Öú †Ö×�Ö ´Öã�µÖŸ¾Öêúºþ−Ö ¸üÖ•ÖúßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö ²ÖÎê›ü †ò�›ü ¯Ö¯Öê™ü ×£Ö‹™ü¸ü−Öß −µÖæµÖÖòÔú“µÖÖ ¸üÃŸµÖÖ¾Ö¸ †Ö¯Ö»Öê −ÖÖ™ü¶¯ÖÏµÖÖê"Ö úºþ−Ö ´ÖÖÓ›ü»Öê 4 †¿Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ÁÖß. ¯ÖÖ¬µÖê †Ö¯Ö»µÖÖ '¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶' µÖÖ »Öê�ÖÖŸÖ ¤êüŸÖÖŸÖ. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖ ´Öã�Ö¾Ö™êü, ¾µÖÓ"Ö×“Ö¡Ö µÖÖÓ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê.


'×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ' ´Ö¬µÖê ´Öã�Ö¾Ö™ü¶ÖÓ“ÖÖ ¯ÖÏŸµÖ5Ö ¾ÖÖ¯Ö¸ü −ÖÖÆüß. ¯Ö�Ö ´Öã�Ö¾Ö™ü¶ÖÓ“µÖÖ −ÖÖ™ü¶ÖŸ´Ö ¿ÖŒŸÖß“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö êú»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. ŸÖë›ãü»Öú¸ü µÖÖÓ“µÖÖ 'ÃÖ±ú¸ü' −ÖÖ™üúÖ´Ö¬µÖê ØÃÖÆü, ´ÖÆüÖ¯ÖÏ“ÖÓ›ü úÖë²Ö›üÖ, ³ÖæŸÖ µÖÖÓ“µÖÖ¾Ö¸ü ×¾Ö×¿ÖÂ™ü ´ÖÖ−Ö¾Öß ¾Öé¢Öß“Öê †Ö¸üÖê¯Ö�Ö êú»Öê †ÖÆêü. µÖê£Öê ´Öã�Ö¾Ö™ü¶ÖÓ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ¿ÖŒµÖ †ÖÆêü; ¯Ö�Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö“Öê ¯ÖÏê5Öú Æêü ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ¾Ö"ÖÖÔŸÖß»Ö †ÃÖ»µÖÖ−Öê ŸµÖÖÓ−ÖÖ µÖÖ †¿ÖÖ ´Öã�Ö¾Ö™ü¶Ö´ÖÖ"Öê »Ö¯Ö»Öê»Öê †£ÖÔ “Ö™üú−Ö •ÖÖ�Öæ−Ö ‘ÖêŸÖÖ µÖê�Öê ¿ÖŒµÖ −ÖÖÆüß. ŸµÖÖŸÖß»Ö ¯ÖÏŸÖßêú ÛŒ»ÖÂ™ü †ÖÆêüŸÖ. ×¿Ö¾ÖÖµÖ ŸÖß ‹úÖ“Ö ÃÖ´ÖÃµÖêÃÖÖšüß ¾ÖÖ¯Ö¸ü»Öê»Öß −ÖÖÆüßŸÖ. ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ •ÖÃÖê †ÓúÖ“Öê ™ü¯¯Öê −ÖÃÖŸÖÖŸÖ, ŸÖÃÖê ÃÖ±ú¸ ´Ö¬µÖêÆüß −ÖÖÆüßŸÖ. ŸÖê †Óú×¾Ö¸ü×ÆüŸÖ“Ö −ÖÖ™üú †ÖÆêü. ¯Ö¸ÓüŸÖã ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ •µÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ ³ÖÖÃÖŸÖ −ÖÖÆüß, †¿ÖÖ ¬¾Ö×−ÖµÖÖê•Ö−Öê“ÖÖ, ¯ÖÏúÖ¿ÖµÖÖê•Ö−ÖÖ ¯ÖãÂúôû ¯ÖḮ ÖÖ�ÖÖŸÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ´ÖÖ¡Ö 'ÃÖ±ú¸ü' ´Ö¬µÖêÆüß †ÖœüôûŸÖÖê. ŸÖÓê›ãü»Öú¸üÖÓ“µÖÖ ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú, ¸üÖ•ÖúßµÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖÓ“µÖÖ ³ÖḮ ÖÓŸÖß“ÖÓ ‹ú ŸÖß5�Ö, †Öȩ̂ ü²ÖÖ›ü�ÖÖ Ó̧ü, ¸üŒŸÖ²ÖÓ²ÖÖôû ú¸ü�ÖÖ Ó̧ü, ‹úÖ ÃÖ¸üôû ÃÖÖ¬µÖÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÖÓ“µÖÖ ×²Ö−Ö“ÖÖúß ÃÖÖµÖú»Ö¾Öºþ−Ö êú»Öê»µÖÖ ÃÖ±ú¸üß“Öê Æêü ×“Ö¡Ö�Ö †Ö¿ÖµÖ¥üÂ™ü¶Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö¿Öß •Ö¾Öôûßú ÃÖÖ¬ÖŸÖ †ÃÖ»Öê, ŸÖ¸üß ¯ÖÏµÖÖê"Ö¥üÂ™ü¶Ö ŸÖê ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖ ²ÖÃÖæ ¿Öú�ÖÖ¸ü −ÖÖÆüß. 5 ¯ÖÏÃŸÖãŸÖ −ÖÖ™üúÖŸÖß»Ö '³ÖæŸÖ' Æêü ³ÖÏÂ™üÃÖ¢ÖÖ¬ÖÖ¸üß ¿ÖÖÃÖ−ÖúŸÖì, ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÖ“Öê ¿ÖÖêÂÖ�Ö ú¸ü�ÖÖ¸üÖ ¬Ö−ÖÖœü¶ ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß¾Ö"ÖÔ, −µÖÖµÖ¾µÖ¾ÖÃ£ÖêŸÖß»Ö "ÖÖë¬Öôû ¾Ö "Öã−Æêü"ÖÖ¸üÖÓ−ÖÖ ×¿Ö5ÖÖ ¤êü�µÖÖŸÖß»Ö ×¤ü Ó̧ü"ÖÖ‡Ô ‡. "ÖÖêÂ™üà¾Ö¸ü ´ÖÖ´Öáú¯Ö�Öê ¯ÖÏÆüÖ¸ü ú¸üŸÖê. µÖÖŸÖß»Ö '×ÃÖÓÆü' ´Æü�Ö•Öê ŸÖ£ÖÖú×£ÖŸÖ ¸üÖ•ÖúßµÖ ÃÖÓ‘Ö™ü−Öê“µÖÖ ‹úÖ −ÖêŸµÖÖ“Öê ¾µÖÓ"µÖ×“Ö¡Ö�Ö †ÃÖ»µÖÖ“Öê ×¤üÃÖŸÖê. ¯Ö¸ÓüŸÖã Æêü †ÃÖê †£ÖÔ ŸÖÔú¿ÖÛŒŸÖ−Öê“Ö •ÖÖ�Öæ−Ö ‘µÖÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖÖŸÖ.

ŸµÖÖ´Öãôêû ×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ ´Ö¬µÖê ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ †¾Ö»ÖÓ²Ö •Öê¾Öœü¶Ö Ã¯ÖÂ™ü¯Ö�Öê •ÖÖ�Ö¾ÖŸÖÖê, ×ŸÖŸÖúÖ 'ÃÖ±ú¸ü' ´Ö¬µÖê •ÖÖ�Ö¾ÖŸÖ −ÖÖÆüß. ×¿Ö¾ÖÖµÖ '×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ' ´Ö¬Öß»Ö '†' “Öê ˆ¤Ëü"ÖÖ¸ü Æêü ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÖ“µÖÖ ˆŸÃ±æúŸÖÔ ¯ÖÏ×ŸÖ×ÎúµÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖÖŸÖ. 'ÃÖ±ú¸ü' ´Ö¬µÖê ŸµÖÖ ¥üÂ™üß−Öê ‘Ö™ü−ÖÖ Ã¾ÖÖ³ÖÖ×¾Öú ¾Ö ˆŸÃ±æúŸÖÔ ¾ÖÖ™üŸÖ −ÖÖÆüßŸÖ. ¯Ö Ó̧üŸÖã Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß¾Ö¸üß»Ö ¯ÖÏµÖÖê"ÖÖ“µÖÖ ¥üÂ™üß−Öê †»¯Ö ¾ÖêôûÖŸÖ, ×¾Ö“ÖÖ¸ü•ÖÖ"ÖéŸÖß ú¸ü�µÖÖ“Öê ÃÖÖ´Ö£µÖÔ ´ÖÖ¡Ö ¤üÖê−Æüß −ÖÖ™ü¶éúŸÖß´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖê. ×¿Ö¾ÖÖµÖ ¤üÖê−Æüß −ÖÖ™ü¶éúŸÖßÃÖÖšüß µÖÖê•Ö»Öê»Öß Ã£Öôêû '¸üÃŸµÖÖ' ¿Öß ×−Ö"Ö›üßŸÖ †ÖÆêüŸÖ.

‹æú�Ö“Ö, »ÖÖêúú»ÖÖ ¾Ö ¯ÖÖ Ó̧ü¯ÖÖ×¸üú −ÖÖ™üúÖú›æü−Ö −ÖÖ™ü¶ÖŸ´ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ¸üÃÖÖ ‘Öê‰ú−Ö †Ö»Öê»µÖÖ ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶Ö−Öê Ó̧ü"Ö´ÖÓ“ÖÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü −ÖÖô ŸÖÖê›ü»Öê»Öß †ÃÖ»Öß ŸÖ¸üß, ŸµÖÖ ¯Ö£Ö−ÖÖ™ü¶ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ '×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ' ´Ö¬µÖê ÃÖæ“ÖúŸÖê−Öê ¾Ö ú»¯ÖúŸÖê−Öê ¾ÖÖ¯Ö¸ü úºþ−Ö ŸÖë›ãü»Öú¸üÖÓ−Öß ŸÖß −ÖÖôû −Ö¾µÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖŸÖ †×³Ö•ÖÖŸÖ Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß¿Öß •ÖÖê›ü»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖê.

ÃÖÓ¤ü³ÖÔ 1. ãú²Öȩ̂ ü ¾ÖÃÖÓŸÖ (1981) 'ŸÖß−Ö ¯Ö£Ö−ÖÖ×™ü�úÖ', ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ¯Ö×¡ÖúÖ, •Öã»Öî-†Öò"ÖÃ™ü - ÃÖ¯™ëü²Ö¸,

¯ÖéÂšü Î . 51. 2. ¤êü¿Ö¯ÖÖÓ›êü ×¾Ö. ³ÖÖ. (ÃÖÓ̄ ÖÖ.) (1988) ' Ó̧ü�ÖµÖÖ¡ÖÖ', −ÖÖ™ü¶ÃÖÓ̄ Ö¤üÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖãÓ²Ö‡Ô, ¯ÖéÂšü Î . 243 3. ŸÖë›ãü»Öú¸ü ×¾Ö•ÖµÖ (1992) '×−ÖµÖŸÖß“µÖÖ ²Öî»ÖÖ»ÖÖ', ¯ÖÖò̄ µÖã»Ö¸ü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖãÓ²Ö‡Ô, ¯ÖéÂšü Î . 1 4. ¤êü¿Ö¯ÖÖÓ›êü ×¾Ö. ³ÖÖ. (ÃÖÓ̄ ÖÖ.) (1988) ' Ó̧ü�ÖµÖÖ¡ÖÖ', −ÖÖ™ü¶ÃÖÓ̄ Ö¤üÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖãÓ²Ö‡Ô, ¯ÖéÂšü Î . 237 5. ´Öãôê, −ÖÖ‡Ôú, ŸÖÖ¯ÖÃÖ (ÃÖÓ̄ ÖÖ.) (1992) 'ŸÖê †Ö×�Ö †Ö´Æüß ŸÖë›ãü»Ö�ú¸üß −ÖÖ™ü�ú †Ö×�Ö −ÖÖ™ü�ú¾ÖÖ»Öê',

†×¾ÖÂúÖ¸ü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖãÓ²Ö‡Ô, ¯ÖéÂšü Îú. 164.


¯ÖÏÃŸÖÖ¾Ö−ÖÖ

•ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû •Ö"Ö Æêü ‹ú �Öê›êü ÆüÖê¾Öæ ¯ÖÖÆüŸÖ †ÖÆêü, ²ÖÆãü¸üÖÂ™ÒüßµÖ Óú¯Ö−µÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ •Ö×´Ö−Öß ×¾ÖúŸÖ ‘Öê‰ú−Ö †Ö¯Ö»µÖÖ †ÖîªÖê×"Öú ¾ÖÃÖÖÆüŸÖß Ã£ÖÖ¯Ö−Ö úºþ ¯ÖÖÆüŸÖ †ÖÆêüŸÖ. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖŸÖß»Ö †™üß−ÖãÃÖÖ¸ü ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ ×´Öôû�ÖÖ¸üß �ÖŸÖê, †ÖîÂÖ¬Öê, ²Öß-×²ÖµÖÖ�Öê, ¿ÖêŸÖß×¾ÖÂÖµÖú †¾Ö•ÖÖ ȩ̂ü µÖÖÓ“µÖÖ¾Ö¸üß»Ö ÃÖ²Ö×ÃÖ›üß ú´Öß —ÖÖ»µÖÖ †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖ»ÖÖ ¿ÖêŸÖß ú¸ü�Öê †×¬Öú �Ö“Öáú ÆüÖêŸÖ “ÖÖ»Ö»Öê †ÖÆêü. ¿ÖêŸÖß ˆŸ¯ÖÖ¤ü−ÖÖ»ÖÖ µÖÖê"µÖ¯ÖÏúÖ ȩ̂ü ¤ü¸ü −ÖÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ¿ÖêŸÖú¸üß ¿ÖêŸÖßŸÖæ−Ö ²ÖÖÆêü¸ü ¯Ö›ü�µÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ−Ö×ÃÖúŸÖêŸÖ †ÖÆêü. µÖÖ“ÖÖ ±úÖµÖ¤üÖ ‘Öê¾Öæ−Ö ³Ö×¾ÖÂµÖÖŸÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ •Ö×´Ö−Öß ²ÖÆãü¸üÖÂ™ÒüßµÖ ÁÖß´ÖÓŸÖ Óú¯Ö−µÖÖ †×¬ÖŒµÖÖ−Öê Æü›ü¯Ö ú¸üÖµÖ»ÖÖ ÃÖãºþ¾ÖÖŸÖ ú¸üŸÖß»Ö. µÖÖ×¿Ö¾ÖÖµÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ •Ö×´Ö−Öß ³ÖÖÓ›ü¾Ö»Ö¤üÖ¸ü, ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß, ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�Öß, ÁÖß´ÖÓŸÖ ¾Ö"ÖÖÔ“µÖÖ ‘Ö¿ÖÖŸÖ •ÖÖ�µÖÖ“Öß ¿ÖŒµÖŸÖÖ ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öß †ÖÆêü. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû ²ÖÆãü¸üÖÂ™ÒüßµÖ éú×ÂÖ×¾ÖÂÖµÖú Óú¯Ö−µÖÖÓ“ÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖ ¾Ö ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖ´Ö¬µÖê ×¿Ö¸üúÖ¾Ö ÆüÖê‰ú−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ ŸµÖÖÓ“µÖÖ ‡Ô¿ÖÖ·µÖÖ¾Ö¸ü −ÖÖ“ÖÖµÖ»ÖÖ ŸµÖÖ ³ÖÖ"Ö ¯ÖÖ›üŸÖ †ÖÆêüŸÖ. ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ •Ö×´Ö−Öß ¾Ö ¿ÖêŸÖßÃÖÖšüß ¾ÖÖ¯Ö¸ü»µÖÖ •ÖÖ�ÖÖ·µÖÖ ¯ÖÖ�µÖÖ¾Ö¸ü ²ÖÆãü¸üÖÂ™ÒüßµÖ Óú¯Ö−µÖÖÓ“Öß ´ÖŒŸÖê¤üÖ¸üß ×−Ö´ÖÖÔ�Ö ÆüÖêŸÖ "Öê»µÖÖÃÖ ´Öãôû“µÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ ˆ¯ÖÖ¿Öß ¸üÖÆü�µÖÖ“Öß ¾Öêôû µÖê‡Ô»Ö.

´Ö¸üÖšüß .ÖÏÖ´ÖßÖ �ú×¾ÖŸÖÖ †Ö×Ö ¿ÖêŸÖß ¾Ö ¿ÖêŸÖ�ú·µÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ¿−Ö

ÃÖ−Ö 1990 −ÖÓŸÖ¸ü“µÖÖ •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖ ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖß»Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓÃÖ´ÖÖȩ̂ ü ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öê»µÖÖ ¯ÖÏ¿−ÖÖÓ“Öê Ã¾Öºþ¯Ö ¾µÖÖ¯Öú †ÖÆêü. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû “ÖÓ"Öôû¾ÖÖ¤ü ¾ÖÖœü»ÖÖ †ÃÖæ−Ö ¯ÖÏÃÖÖ¸ü´ÖÖ¬µÖ´Öê, ¤üôû�Ö¾Öôû�ÖÖ“Öß ÃÖÖ¬Ö−Öê, ×¿Ö5Ö�ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸ü, †Ö¾Ö›üß ×−Ö¾Ö›üß, ¸üÖÆü�Öß´ÖÖ−Ö, ×−ÖŸÖß´Ö¢ÖÖ ‡. ²Ö¤ü»Ö —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû "ÖÏÖ´Ö•Öß¾Ö−ÖÖ»ÖÖ "Ö×ŸÖ¿Öß»ÖŸÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖê‰ú−Ö ´ÖÖ�ÖæÃÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¤ãü¸Ö¾ÖŸÖ †ÖÆêü. µÖÖŸÖ“Ö †×»Öú›ü“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ¿ÖêŸÖß“Öê ŸÖãú›êü ÆüÖê‰ú−Ö ¯Öæ¾Öá“ÖÖ ÃÖ¬Ö−Ö ¿ÖêŸÖú¸üß †»¯Ö³Öã¬ÖÖ¸üú šü¸üŸÖ †ÖÆêü. ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ •Öß¾Ö−ÖÖŸÖ ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öê»µÖÖ üÃÖ´ÖÃµÖÖÓ“Öß ¤ü�Ö»Ö ÃÖ−Ö 1990 −ÖÓŸÖ¸ü“µÖÖ "ÖÏÖ´Öß�Ö ú¾Öà−Öß ‘ÖêŸÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖæ−Ö µÖêŸÖê. µÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÏÖ´Öã�µÖÖ−Öê êú¿Ö¾Ö ¤êü¿Ö´Öã�Ö, ¯ÖÏúÖ¿Ö ÆüÖêôûú¸ü, ¸ü´Öê¿Ö ×“Ö»»Öê, ´ÖÖêÆü−Ö ¯ÖÖ™üß»Ö, ´ÖÆêü¿Ö ´ÖÖȩ̂ êü, •ÖµÖ¸üÖ´Ö �Öê›êüú¸ü, »Ö5´Ö�Ö ´ÖÆüÖ×›üú, ÃÖÓŸÖÖêÂÖ ¯Ö¾ÖÖ¸ü, ÃÖ¤üÖ−ÖÓ¤ü ¤êü¿Ö´Öã�Ö, ¿Ö×¿ÖúÖÓŸÖ Ø¿Ö¤êü, ³Ö"Ö¾ÖÖ−Ö šü"Ö, ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö ¬ÖÖÓ›êü, †¿ÖÖêú úÖî×ŸÖú úÖêôûß, ‹ú−ÖÖ£Ö ¯ÖÖ™üß»Ö, “ÖÓ¦ü¿Öê�Ö¸ü ´Ö»Öú´Ö¯Ö¼êüü, ‡. ú¾Öß ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖÓ“Öß

´Ö¸üÖšüß .ÖÏÖ´ÖßÖ �ú×¾ÖŸÖÖ †Ö×Ö •ÖÖ.Ö×ŸÖ�úß�ú¸üÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖ ¿ÖêŸÖ�ú·µÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ¿−Ö ›üÖò. ×¤ü»Öß¯Ö .ÖÖµÖ�ú¾ÖÖ›ü

ÃÖÆüÖ. ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯Ö�ú, ´Ö¸üÖšüß ×¾Ö³ÖÖ.Ö, �ú»ÖÖ ¾Ö ¾ÖÖ×Ö•µÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ, ÃÖÖŸÖÖ¸üÖ.


ú×¾ÖŸÖÖ »Öê�Ö−Ö ú¸üŸÖÖ−ÖÖ ×¤üÃÖæ−Ö µÖêŸÖÖŸÖ. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�Ö ´Æü�Ö•Öê úÖµÖ? Æêü ´ÖÖ×ÆüŸÖ −ÖÃÖ�ÖÖ·µÖÖ ´ÆüÖŸÖÖ·µÖÖ ÃÖÖê−Ö²ÖÖ−Öê, "ÖÖ‡Ô›ü ±úÖ›æü−Ö ¯Ö¸üß5ÖêŸÖ ¯ÖÖÃÖ ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ¸üÖ•ÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ´Öã»ÖÖ»ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü»Öê»ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“ÖÖ šü¸üŸÖÖê.

"ÆüÖ "Öò™ü ú¸üÖ¸ü ´Æü�Ö•Öê úÖµÖ †ÃÖŸÖê ²ÖÖ²ÖÖ?" †−Ö •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“ÖÓ ¾ÖÖ Ó̧ü úÃÖÓ †ÖÃŸÖê?

úÃÖÖ ¾ÖÖÃÖ µÖêŸÖê ŸµÖÖ ¾ÖÖ·µÖÖ»ÖÖ?... ("ÖÖ¾ÖúôûÖ, ¯Öé.Îú. 14) ŸµÖÖŸÖÆüß "ÖÖ¾ÖÖ“Öê ¤ãü¤îü¾Ö †ÃÖê úß, Û¿Ö5Ö�ÖÖ“µÖÖ †"ÖÖê¤ü¸ü ŸÖê£Öê ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�Ö

¯ÖÖêÆü“Ö»Öê, µÖÖŸÖæ−Ö −ÖêŸÖéŸ¾ÖÖ“Öß ÃÖÓ¬Öß ×´Öôû¾Öæ ¯ÖÖÆü�ÖÖ·µÖÖ ²ÖÖ¯ÖÖ»ÖÖ ˆ¨ü¾ÖÃŸÖ ¾ÆüÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê µÖÖ“Öê ×“Ö¡Ö ´Ö¸üÖšüßŸÖß»Ö "ÖÏÖ´Öß�Ö ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö †Ö»Öê»Öê †ÖÆêü. ¿ÖêŸÖß¾ÖÖ›üß úºþ−Ö ÃÖ´Öé¬¤üßŸÖ •Öß¾Ö−Ö •Ö"Ö�ÖÖ¸üÖ ²ÖÖ¯Ö ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�ÖÖŸÖ ˆ›üß ‘ÖêŸÖÖê. †Ö´Ö¤üÖ¸ü, �ÖÖÃÖ¤üÖ¸ü, úÖµÖÔúŸÖì µÖÖÓ−ÖÖ �ÖæÂÖ šêü¾Ö�µÖÖŸÖ, ÃÖ¢ÖÖ ÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü−ÖÖ“µÖÖ »ÖÖ»Ö“ÖêŸÖ, •Ö´Öß−Ö •Öã́ Ö»ÖÖ ×¾ÖúŸÖÖê, ×´Ö¸ü¾Ö�ÖæúÖ, ¯ÖÖ™ü¶ÖÔ, ´ÖÖêšêü¯Ö�ÖÖ µÖÖŸÖ“Ö ²Ö¸ü²ÖÖ¤ü —ÖÖ»Öê»ÖÖ ²ÖÖ¯ÖÖ»ÖÖ ¯Ö¤ü ŸÖ¸ü ×´ÖôûŸÖ −ÖÖÆüß“Ö, ¯Ö Ó̧üŸÖã µÖÖ ™üÖê»Ö¾ÖÖ™üÖê»Ö¾Öß“µÖÖ ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�ÖÖŸÖ ŸÖÖê ¯Öæ�ÖÔ¯Ö�Öê ²Ö¸ü²ÖÖ¤ü úÃÖÖ ÆüÖêŸÖÖê Æêü '¸üÖ•ÖúÖ¸ü�ÖÖŸÖ ´ÖÆüÖ²ÖÖ¯Ö' µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ÃÖÖÓ"ÖŸÖÖ−ÖÖ ú¾Öß ´Æü�ÖŸÖÖê,

"³Ö¸üß ‘ÖÖ»ÖŸÖ ÃÖ´¤êü-»ÖÖêú, ×»Ö›ü¸ü ×»Ö›ü¸ü ´Æü�ÖŸÖ ŸµÖÖ»Öê, ×¿ÖŸÖÖ³Ö¾ÖŸÖß ³ÖæŸÖÓ •Ö´ÖŸÖ, ×´Öôû»Ö ŸÖê¾ÖœÓü »Öã“ÖÖµÖ»Öê ‹êúú ³Öê"Ö ×“Öºþ−Ö "Öê»Öß,

ˆ³Öß ´ÖÖ›üß ¯Ö›æü−Ö "Öê»Öß, ˆ»Ö"Ö¾ÖÖ›üß šêü¾Öæ−Ö ´ÖÖ"ÖÓ; ÃÖ¸ü�ÖÖ¾Ö¸ü“ÖÖ ×Æü¸üÖê —ÖÖ»ÖÖ ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�ÖÖŸÖ ´ÖÆüÖ ²ÖÖ¯Ö ¯Öæ¸üÖ ¯Öæ̧ üÖ »ÖÓ²ÖÖ —ÖÖ»ÖÖ ...

ˆ›æü−Ö "Öê»ÖÖ »ÖÖ‡Ô™ü †ÖŸÖÖ ˆ³ÖÖ �ÖÓ²ÖÖ —ÖÖ»ÖÖ "("ÖÖ¾ÖúôûÖ, ¯Öé.Îú. 49)

•ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ȩ̂ü™ü¶ÖŸÖ ú�ÖÖ ´ÖÖê›ü»Öê»µÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öê ¤ãü:�Ö ³Ö"Ö¾ÖÖ−Ö šü"Ö µÖÖÓ−Öß "†®Ö¤üÖŸµÖÖ“Öß ¬ÖãôûÖ5Ö¸êü" (ÃÖ−Ö 2006) µÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖæ−Ö †³ÖÓ"Ö ¿Öî»ÖßŸÖ Ã¯ÖÂ™ü êú»Öê»Öê †ÖÆêü. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ Ã¯Ö¬ÖìŸÖ ãú�ÖÖ»ÖÖ“Ö ãú�ÖÖ“Öß ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖß ¤êüŸÖÖ µÖêŸÖ −ÖÖÆüß. µÖÖ×¿Ö¾ÖÖµÖ ÃÖã�ÖÖ¯Öê5ÖÖ, ¤ãü:�Ö“Ö ¾ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ µÖêŸÖê. µÖÖ“Öß ÃÖÖ5Ö ¤êüŸÖÖ−ÖÖ ú¾Öß ‹úÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖ ´Æü�ÖŸÖÖê.

¤ãü:�ÖÖ“Öê µÖã̈ üü, ×úŸÖß �Öêôû�ÖÖ¸ü? ¸üŒŸÖ ×¾Ö—Ö�ÖÖ¸ü, †Ö´Ö“Öê“Ö †ÛÃŸÖŸ¾Ö,

−ÖÖÆüß“Ö ¸üÖ×Æü»Öê, ¤êüšüÖŸÖ ×¿Ö¸ü»Öê ×¾ÖÀ¾Ö“ÖÎú (†®Ö¤üÖŸµÖÖ“Öß ¬ÖãôûÖ5Ö ȩ̂ü, ¯Öé. Îú. 34)

µÖÖ ×¾ÖÀ¾Ö“ÖÎúÖ´Öãôêû ´Æü�Ö•Öê •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“µÖÖ •Öß¾Ö−ÖÖŸÖ ³ÖŒú´Ö¯Ö�Öê ˆ³Öê ¸üÖÆüŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö úÖ? ÆüÖ �Ö¸üÖ ú¾Öß“ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö †ÖÆêü. ¯ÖÖµÖÖ“Öê“Ö †ÛÃŸÖŸ¾Ö −ÖÖÆüßÃÖê ÆüÖê�Öê Æüß †ŸµÖÓŸÖ "ÖÓ³Öß¸ü ²ÖÖ²Ö ú¾Öß−Öê ÆüÖŸÖÖôû»Öß †ÖÆêü. ²ÖÖê"ÖÃÖ ×²ÖµÖÖ�Öê, ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öê ú•ÖÔ²ÖÖ•ÖÖ¸üß¯Ö�Ö ¾ÖÖœüŸÖ •ÖÖŸÖê, ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Öß ³Öǽ Öß“ÖÖ Ã¾ÖÖ´Öß †ÃÖ�ÖÖ·µÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ †ÖŸ´ÖÆüŸµÖÖ ú¸üÖµÖ»ÖÖ »ÖÖ"ÖŸÖê Æêü ÃÖÖ ȩ̂ü“Ö ¯ÖÏ¿−Ö ³Ö"Ö¾ÖÖ−Ö šü"Ö ¾ÖÖÃŸÖ¾Öºþ¯ÖÖŸÖ ¯Ö�Ö ÃÖ´ÖÓ•ÖÃÖ¯Ö�Öê ´ÖÖÓ›üŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖÓ“Öß ú×¾ÖŸÖÖ ¾ÖÖ“ÖŸÖÖ−ÖÖ ¾ÖÖ“Öú †ÓŸÖ´ÖãÔ�Ö ÆüÖêŸÖÖê Æêü“Ö ŸµÖÖ ú×¾ÖŸÖê“Öê ²Ö»ÖÃ£ÖÖ−Ö šü¸üŸÖê. †¿Öß“Ö Ø“ÖŸÖÖ ¾ÖÖÆü�ÖÖ ȩ̂ü ¾Ö �Öê›ü¶ÖŸÖß»Ö ¬Ö"Ö¬Ö"ÖŸÖÓ ¤ãü:�Ö


'ãú�Ö²µÖÖ“Öß ú×¾ÖŸÖÖ' (2003) µÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖæ−Ö ¿Ö²¤ü²Ö¨ü ú¸ü�ÖÖ ȩ̂ü »Ö5´Ö�Ö ´ÖÆüÖ×›üú Æêü ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öê ú¾Öß †ÖÆêüŸÖ. ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ ¾ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ ×¯Öœüß•ÖÖŸÖ ¸üÖ²Öæ−ÖÆüß †Ö»Öê»Öê ¤ãü:�Ö, ³ÖÖê"Ö, ãúÓ›ü×»ÖŸÖ»Öê �Ö›üŸÖ¸ü µÖÖê"Ö, ãú�Ö²µÖÖ“µÖÖ Ã¾Ö¯−ÖÖ¾Ö¸ü ‘ÖÖ»ÖÖ ‘ÖÖ»ÖŸÖÖŸÖ, ŸµÖÖ“Ö •µÖÖ †Ö³ÖÖôûÖ¿Öß ‘Ö¼ü −ÖÖŸÖÓ †ÖÆêü ŸÖê †Ö³ÖÖôû“Ö ŸµÖÖ“µÖÖ¿Öß ±ú™üæú−Ö ¾ÖÖ"ÖŸÖÓ ÆüÖ ãú�Ö²µÖÖ»ÖÖ ÃÖŸÖÖ¾Ö�ÖÖ¸üÖ ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ ´ÖÖêšüÖ ¯ÖÏ¿−Ö †ÖÆêü. ú¾Öß ŸµÖÖÓ“µÖÖ '³ÖÖê"Ö¾Ö™üÖ' µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖ ´Æü�ÖŸÖÖê

"Æêü úÖÆüßÃÖÓ ±ú™üæú−Ö ¾ÖÖ"Ö�ÖÖ Ó̧ü †Ö³ÖÖôû, ¯Ö¸üŒµÖÖÃÖÖ¸ü�Öß −Ö5Ö¡ÖÓ −ÖêÆü´Öß“ÖÓ ˆ›ü¾Öæ−Ö •ÖÖŸÖÖŸÖ, ´ÖÖŸÖß�ÖÖ»Ö“Öß †Öê»Ö,

´Ö"Ö ºþ•Öæ−Ö úÃÖê ¾Ö¸üŸÖß µÖÖ¾Öê, ´ÖÖŸÖß ´Ö¬Ö»Öê ×Æü¸ü¾Öê ²ÖÖê»Ö" (ãú�Ö²µÖÖ“Öß ú×¾ÖŸÖÖ, ¯Öé. Îú. 19)

´ÖÖŸÖß�ÖÖ»Ö“µÖÖ †Öê»Öß †³ÖÖ¾Öß ×²ÖµÖÖ�Öê ºþ•ÖŸÖ −ÖÖÆüß. ŸÖê ×²ÖµÖÖ�Öê ¾ÖÖµÖÖ •ÖÖ�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ ÃÖŸÖÖ¾ÖŸÖÖê †ÖÆêü. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖ �Öê›ü¶Ö“Öê úÖµÖ —ÖÖ»Öê Æêü ÃÖÖÓ"ÖŸÖÖ−ÖÖ ú¾Öß "‘ÖÖêÂÖ�ÖÖÓ“µÖÖ ²Öế ÖÖêÃÖ´Öß ¯ÖÖ¾ÖÃÖÖŸÖ" µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖ ´Æü�ÖŸÖÖê,

"†Ö•Ö ¯Ö¸üÖ"ÖÓ¤üÖ —ÖÖ»ÖßŸÖ ´ÖÖ�ÖÃÖÓ, ¾ÖÖÓ—Ö —ÖÖ»ÖßŸÖ �Öê›üß, †−Ö ¿ÖÆü¸üÖÓ−ÖÖ ŸÖ¸ü ×¤ü¾ÖÃÖ "Öê»Öê,

�Öê›ü¶ÖÓú›êü “Ö»ÖÖ ´Æü�Ö�ÖÖ ȩ̂ü "ÖÖÓ¬Öß•Öß †Ö•Ö ãúšêü "Öê»Öê" (ãú�Ö²µÖÖ“Öß ú×¾ÖŸÖÖ, ¯Öé. Îú. 37)

¯ÖÏúÖ¿Ö ÆüÖêôêûú¸ü µÖÖÓ“ÖÖ "úÖȩ̂ ü›êü −Ö5Ö¡Ö" ÆüÖ éú×ÂÖ×−ÖÂšü "ÖÏÖ´Ö•Öß¾Ö−ÖÖ“Öê úÖȩ̂ ü›êü¯Ö�Ö †×³Ö¾µÖŒŸÖ ú¸ü�ÖÖ¸üÖ ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“ÖÖ ú×¾ÖŸÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆü †ÖÆêü. ÃÖ−Ö 1997 −ÖÓŸÖ¸ü •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖ •ÖÓ"Ö»ÖŸÖÖê›ü, ¾ÖÖœüŸÖê ¿ÖÆü¸üßú¸ü�Ö, †ÖîªÖê×"Öúßú¸ü�Ö, ¯ÖÏ¤ãüÂÖ�Ö µÖÖ´Öãôêû ×−ÖÃÖÔ"ÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖŸÖÖê»Ö œüôû»ÖÖ ¾Ö ¯ÖÖ¾ÖÃÖÖ“Öê ¯ÖÏ´ÖÖ�Ö ú´Öß —ÖÖ»Öê. úÖÆüß ¯ÖÏÖÓŸÖ-¯ÖÏ¤êü¿ÖÖÓ“ÖÖ †¯Ö¾ÖÖ¤ü ¾Ö"ÖôûŸÖÖ ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖ ×ŸÖ−ÆüßÆüß ŠúŸÖãŸÖ ˆ−ÆüÖóµÖÖÃÖÖ¸ü�Öß ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖß ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öß. ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖß“ÖÖ ¿ÖÆü¸üÖÓ¾Ö¸ü ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö —ÖÖ»Öê»ÖÖ •ÖÖ�Ö¾ÖŸÖ −ÖÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß "ÖÏÖ´Öß�Ö •Öß¾Ö−Ö ´ÖÖ¡Ö ÆüÖȩ̂ ü¯Öôæû−Ö ×−Ö‘ÖŸÖ †ÖÆêü.

"†Ö»ÖÖ ×¤üÃÖ "Öê»ÖÖ ×¤üÃÖ, ˆ−ÆüÖôûÖ ˆ−ÆüÖôûÖ ´ÖãúÖ™ü¶Ö−ÖÓ ÃÖÖêÃÖÖµÖ“µÖÖ, ´Ö¸ü�ÖÖ“µÖÖ —ÖôûÖ ...

(úÖȩ̂ ü›êü −Ö5Ö¡Ö, ¯Öé. Îú. 1) úÖȩ̂ ü›êü¯Ö�ÖÖ´Öãôêû ¿ÖêŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ¸üÖ“µÖÖ ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ ¤îü−µÖÖ¾ÖÃ£Öê“Öê ú¾Öß−Öê ˆ³Öê êú»Öê»Öê

×“Ö¡Ö ¾ÖÖ“ÖúÖÓ“µÖÖ †ÓŸÖ:ú¸ü�ÖÖ»ÖÖ úÖȩ̂ ü›ü ¯ÖÖ›üŸÖ •ÖÖŸÖê. µÖÖ ×¿Ö¾ÖÖµÖ ×²Ö"Ö¸ü ´ÖÖêÃÖ´Öß ¯ÖÖ¾ÖÃÖÖ−Öê ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“µÖÖ •Öß¾Ö−ÖÖŸÖ ×−Ö´ÖÖÔ�Ö êú»Öê»Öê ¯ÖÏ¿−Ö Æüß ×−Ö¸üÖôêû †ÖÆêüŸÖ. ‹úßú›êü †¾Öêôûß µÖê�ÖÖ¸üÖ ¯ÖÖ‰úÃÖ ŸÖ¸ü ¤ãüÃÖ¸üßú›êü ¯ÖÖ¾ÖÃÖÖ“Öß −Ö5Ö¡Ö úÖȩ̂ ü›üß •ÖÖ�Öê, ¯Öê¸ü�Öß ¯Öæ¾Öá †Öê»ÖÆüß ×¿Ö»»Öú −Ö ¸üÖÆü�Öê, ¤ãüÂúÖôûÖ“µÖÖ −ÖÖ"ÖÖ−Öê ±ú�ÖÖ úÖœæü−Ö ÃÖŸÖŸÖ ˆ³Öê ¸üÆüÖ�Öê †¿ÖÖÆüß ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖßŸÖ ú´Ö ȩ̂ü»ÖÖ ´ÖÖŸÖß »ÖÖ"Öê ¯ÖµÖÕŸÖ ¿ÖêŸÖú¸üß ¸üÖ²ÖŸÖÖê. ŸÖ¸üßÆüß ŸµÖÖÓ“µÖÖ ÆüÖŸÖÖŸÖ úÖÆüß »ÖÖ"ÖŸÖ −ÖÖÆüß ŸµÖÖ“Öê ÃÖ¾ÖÔ ¯ÖÏµÖŸ−Ö †Ö×�Ö ¯Ö×¸üÁÖ´Ö ´ÖÖŸÖß´ÖÖê»Ö ÆüÖêŸÖÖŸÖ. µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖß ú¾Öß ´Æü�ÖŸÖÖê. "¯Öȩ̂ ü»ÖÓ ŸÖê ˆ"Ö¾Öê»Ö úÖ? †−Ö ×¯Öú»ÖÓ ŸÖê ×¾Öêú»Ö úÖ? ÃÖÖÓ"ÖŸÖÖ µÖêŸÖ −ÖÖÆüß" (úÖȩ̂ ü›êü −Ö5Ö¡Ö, ¯Öé. Îú. 9)


×¤ü¾ÖÃÖÖœü¾ÖóµÖÖ ÆüÖê�ÖÖ¸üß ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“Öß »Öã™ü ŸµÖÖ“µÖÖ ¯Ö¤ü¸üÖŸÖ úÖÆüß“Ö ¯Ö›æü ¤êüŸÖ −ÖÖÆüß µÖÖ×¿Ö¾ÖÖµÖ ú¾Öß−Öê µÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖ ÆüÖŸÖôû»Öê»ÖÖ †×ŸÖ×¸üŒŸÖ ˆÃÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö "³Ö›üúÖ" µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö †Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü.

"ÃÖÖ�Ö ȩ̂ü“µÖÖ ¯Ö™üßŸÖ»ÖÖ, ‰úÃÖ ¿ÖêŸÖß ¾ÖÖôû»Öê»ÖÖ úÖ¸ü�ÖÖ−ÖÖ —ÖÖ»ÖÖ ²ÖÓ¤ü, ´Ö−Öß ³Ö›üúÖ ˆ›üÖ»Öê»ÖÖ"

(¯ÖÖ‰úÃÖúôûÖ, ¯Öé. Îú. 19)

†Öê»µÖÖ ¤ãüÂúÖôûÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü úÖȩ̂ ü›üÖ ¤ãüÂúÖôûÆüß "ÖÏÖ´Ö•Öß¾Ö−ÖÖ“Öß ÃÖ´Ö"ÖÏ ‘Ö›üß ×¾ÖÃú™æü−Ö ™üÖúŸÖÖê. †¿ÖÖ ¤ãüÂúÖôûß ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖßŸÖ ´Öã»Öß“Öê »Ö"−Ö Æêü ¿ÖêŸÖú¸üß ²ÖÖ¯ÖÖÃÖÖšüß ×¤ü¾µÖ šü¸üŸÖê. †"ÖÖê¤ü¸ü“ÖÖ ú•ÖÔ²ÖÖ•ÖÖ¸üß¯Ö�ÖÖ, ŸµÖÖŸÖ ±úÃÖ»Öê»Öß ¿ÖêŸÖß ¾Ö ¯Öãœêü ˆ³Öê ¸üÖ×Æü»Öê»Öê »Ö"−Ö µÖÖ ÃÖ"ÖóµÖÖ“ÖÖ ÃÖÖ´Ö−ÖÖ ú¸ü�µÖÖ“Öß ¿ÖŒŸÖß ŸµÖÖ“µÖÖú›êü −ÖÃÖ»µÖÖ´Öãôêû −ÆüÖŸÖß ¬ÖãŸÖß »Öêú, ‘Ö¸ü ÃÖÓÃÖÖ¸ü ÃÖÖê›æü−Ö ŸÖÖê ¿ÖêŸÖú¸üß †ÖŸ´ÖÆüŸµÖê“ÖÖ ´ÖÖ"ÖÔ ÛÃ¾ÖúÖ¸üŸÖÖê. ŸµÖÖ“µÖÖ ±úÖ™ü»Öê»µÖÖ ¾Ö ˆ¨ü¾ÖÃŸÖ —ÖÖ»Öê»µÖÖ ÃÖÓÃÖÖ¸üÖ“Öê ¤ãü:�Ö ú¾Öß †Ö¯Ö»µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ´ÖÖÓ›üŸÖÖê

"ŸµÖÖ“Öê ±úÖ™üêú ¬ÖÖêŸÖ¸ü ŸÖã™üúß ¾ÖÖÆü�Ö, ú•ÖÔ¾ÖÖÆüß ÃÖÖŸÖ²ÖÖ·µÖÖŸÖ ¿ÖêŸÖß ¯Ö›ü»Öß "ÖÆüÖ�Ö, —ÖÖ»ÖÖ ú•ÖÖÔŸÖæ−Ö ´ÖãŒŸÖ "ÖôûÖ ±úÖÓ¤üß»ÖÖ ¤êüˆ−Ö

−ÆüÖŸÖß ¬ÖãŸÖß »Öêú ¸ü›êü ×¤ü¾ÖÖ ˆ¿ÖÖ¿Öß šêü¾Öæ−Ö" (³Öæ‡Ô, ¯Öé. Îú. 30)

¯ÖÏ¿−Ö, †ÖêÃÖ ¯Ö›üŸÖ •ÖÖ�ÖÖ ȩ̂ü "ÖÖ¾Ö, ¸üÖ•ÖúÖ¸ü�ÖÖ´Öãôêû "Ö™üÖŸÖ™üÖŸÖ ×¾Ö³ÖÖ"Ö»Öê»Öê "ÖÖ¾Ö, ¾Ö×›ü»Ö¬ÖÖ·µÖÖÓ“Öê ´ÆüÖŸÖÖ¸ü¯Ö�ÖÖŸÖß»Ö ¯ÖÏ¿−Ö, ×−Ö¾Ö›ü�Öãúß´Öãôêû ¾µÖÃÖ−ÖÖ¬Öß−Ö —ÖÖ»Öê»Öß ŸÖºþ�Ö ×¯Öœüß ¾Ö ŸµÖÖŸÖ ˆ¤Ëü¬¾ÖÃŸÖ —ÖÖ»Öê»Öê "ÖÖ¾ÖÖ“Öê "ÖÖ¾Ö¯Ö�Ö Æêü Æüß ú¾Öß“µÖÖ ´Ö−ÖÖŸÖß»Ö ÃÖ»Ö�ÖÖ ȩ̂ü ¯ÖÏ¿−Ö ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ×¤üÃÖæ−Ö µÖêŸÖÖŸÖ. �Ö¸üß¯Ö †Ö×�Ö ¸ü²²Öß ¤Öê−ÆüßÆüß ÆÓü"ÖÖ´ÖÖŸÖ úÖê�ÖŸÖê −ÖÖ úÖê�ÖŸÖê ¯ÖÏ¿−Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö ÆüÖê̂ −Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ Æîü¸üÖ�Ö úºþ−Ö ÃÖÖê›üŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖŸÖ ÃÖÓ‘Ö×™üŸÖ †ÃÖ�ÖÖ¸üÖ ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß ¾Ö"ÖÔ éúÂÖß ´ÖÖ»ÖÖ»ÖÖ ³ÖÖ¾Ö ×´Öôæû ¤êüŸÖ −ÖÖÆüß. ¿ÖÖÃÖ−ÖÆüß Æü´Öß ³ÖÖ¾Ö ¤êü�µÖÖÃÖÖšüß ˆ¤üÖÃÖß−Ö †ÖÆêü. ŸµÖÖ´Öãôêû ×úŸÖßÆüß ˆŸ¯Ö®Ö —ÖÖ»Öê ŸÖ¸üß ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ úÖÆüß“Ö ˆ¸üŸÖ −ÖÃÖ»µÖÖ“Öß �ÖÓŸÖ ¸üÖÆüŸÖê. •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¾ÖÖÆüÖŸÖß»Ö ´ÖãŒŸÖ †£ÖÔ¾µÖ¾ÖÃ£Öế Öãôêû −Ö¾Ö-−Ö¾Öß−Ö ²Öß-²ÖßµÖÖ�Öê, �ÖŸÖê, †ÖîÂÖ¬Öß, †¾Ö•ÖÖ¸êü ²ÖÖ•ÖÖ¸üÖŸÖ †Ö»Öß. ¿ÖêŸÖú·µÖÖ»ÖÖ ²ÖÖÆêüºþ−Ö †¾Ö•ÖÖ ȩ̂ü, †ÖîÂÖ¬Öß, �ÖŸÖê †ÖµÖÖŸÖ ú¸üÖ¾Öß »ÖÖ"Ö»Öß. ¯ÖîÃÖÖ ³Ö¸ü´ÖÃÖÖšü ×¯ÖúÖ †"ÖÖê¤ü¸ü“Ö �Ö“ÖÔ —ÖÖ»ÖÖ, ¯Ö¸ÓüŸÖã ¯Ößú †Ö»µÖÖ¾Ö¸ü ´ÖÖ¡Ö ×¯ÖúÖ»ÖÖ ¯ÖÖ×Æü•Öê ŸÖÃÖÖ ³ÖÖ¾Ö ×´ÖôûÖ»ÖÖ −ÖÖÆüß. ´Æü�Öæ−Ö ú¾Öß ´Æü�ÖŸÖÖê,

"×¯Öú»Öê»ÖÖ ‘ÖÖ´Ö, ´ÖÖŸÖßŸÖ ´Öã̧ üŸÖÖê, ×¯Ö“Ö»Öê»µÖÖ ÆüÖŸÖß, ¬ÖŸÖã-µÖÖ ˆ¸üŸÖÖê"

("ÖÖ¾ÖÖú›ü“µÖÖ ú×¾ÖŸÖÖ, ¯Öé. Îú. 23) •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ´Öãôêû "ÖÖ¾Ö †ÖêÃÖ ¯Ö›æ−Ö ¿ÖÆü ȩ̂ü ¾ÖÖœü»Öß. †ÃÖê †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß "ÖÖ¾Ö

Æêü ×−Ö�Öôû "ÖÖ¾Ö ¸üÖ×Æü»Öê −ÖÖÆüß ¾Ö ¿ÖÆü¸ü Æêü ×−Ö�Öôû ¿ÖÆü¸ü ¸üÖ×Æü»Öê −ÖÖÆüß. "ÖÖ¾ÖÖŸÖ ¿ÖÆü¸üÖŸÖß»Ö ×“Ö¡Ö ×¾Ö×“Ö¡Ö ú»¯Ö−ÖÖ ×¿Ö¸ü»µÖÖ, ´Æü�Öæ−Ö ¯Öæ¾Öá“Öê Ã¾ÖµÖÓ³Öæ, ¿ÖÖÓŸÖŸÖÖ ×¯ÖÏµÖ, Ã¾ÖÖµÖ¢Ö,


¾µÖÛŒŸÖ×¯ÖÏµÖ "ÖÖ¾Ö “ÖÖÓ"Ö»µÖÖ "ÖÖêÂ™üß Æü¸ü¾Öæ−Ö ˆ¤Ëü¬¾ÖÃŸÖ ¾Ö ˆ•ÖÖ›ü —ÖÖ»Öê. ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Öß "ÖÖ¾ÖÖŸÖ †−Öêú ¯ÖÏ¿−Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öê. Æêü ¯ÖÏ¿−Ö •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“Öê ªÖêŸÖú †ÃÖ»µÖÖ−Öê ú¾Öß ´Æü�ÖŸÖÖê,

"†ÖŸÖÖ "ÖÖ¾Ö †−Öêú —ÖêÓ›êü, ¸üÖ•ÖúßµÖ ¯Ö5Ö, "Ö™üÖ "Ö™üÖŸÖ ×¾Ö³ÖÖ"Ö»Öê»ÖÖ ´ÖÖ�ÖæÃÖ ´ÖÖ�ÖæÃÖúßÃÖÆü

Ã¾ÖŸÖ:¯ÖÖÃÖæ−Ö ŸÖã™ü»Öê»ÖÖ ÃÖÖ“ÖŸÖÖÆêüŸÖ "ÖÖ¾ÖÖ¾Ö¸ü •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ“Öê −Ö¾Öê œü"Ö

†Ö×�Ö ¿ÖÆü¸üÖŸÖæ−Ö µÖê�ÖÖ·µÖÖ ¾ÖÖ·µÖÖ“Öß "ÖÖ¾ÖÖ»ÖÖ ÃÖÖêÃÖŸÖ −ÖÖÆüß ¬Ö"Ö" (�ÖãÓ™ü¶Ö¾Ö¸ü ™üÖÓ"Ö»Öê»Öê ¤ãü:�Ö, ¯Öé. Îú. 52)

‹ú−ÖÖ£Ö ¯ÖÖ™üß»Ö µÖÖÓ“µÖÖ "�ÖãÓ™ü¶Ö¾Ö¸ü ™üÖÓ"Ö»Öê»Öê ¤ãü:�Ö" (2005) µÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖß»Ö ²ÖÆãüŸÖÖÓ¿Ö ú×¾ÖŸÖÖ ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ ¤ãü:�ÖÖ»ÖÖ ¾ÖÖ“ÖÖ ±úÖê›ü�ÖÖ·µÖÖ †ÖÆêüŸÖ. ×−ÖÃÖ"ÖÔ, ¯ÖÖ‰ ÃÖ, ¯ÖÖ�Öß µÖÖÓ“µÖÖ »ÖÆü¸üß¯Ö�ÖÖ´Öãôêû ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öê»Öê ¯ÖÏ¿−Ö, ú•ÖÔ²ÖÖ•ÖÖ¸üß¯Ö�ÖÖŸÖæ−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“µÖÖ ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ †ÖŸ´ÖÆüŸµÖÖ, ÃÖŸÖŸÖ“Öß −ÖÖ×¯Öúß, †Ö¯Ö»µÖÖ ÃÖÖ¸ü�Öê œüÖȩ̂ ü úÂ™ü ´Öã»ÖÖÓ“µÖÖ ¾ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ µÖê‰ú −ÖµÖêŸÖ ´Æü�Öæ−Ö ú•ÖÔ úÖœæü−Ö ×¿Öú¾Ö�ÖÖ·µÖÖ ²ÖÖ¯ÖÖ“µÖÖ ÃÖ´ÖÖê¸ü“ÖÖ ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö ú¾Öß ú×¾ÖŸÖêŸÖ ´ÖÖÓ›üŸÖÖê

"ÃÖÖêÃÖÖµÖ™üß“ÖÓ ú•ÖÔ ›üÖê‡Ô —ÖÖ»ÖÖ ³ÖÖ¸ü −Ö¸ü›ü¶Ö»ÖÖ ¤üÖȩ̂ ü "Ö×¸ü²ÖÖÓ“µÖÖ

×¿Öú»Öê»ÖÖ ¯ÖÖȩ̂ ü ²ÖÖ¯Ö×•ÖµÖÖ ¬ÖÖȩ̂ ü †Ó¬ÖÖ¸ü“Ö ´ÆüÖȩ̂ ü ³Ö×¾ÖÂµÖÖ“ÖÖ"

(�ÖãÓ™ü¶Ö¾Ö¸ü ™üÖÓ"Ö»Öê»Öê ¤ãü:�Ö, ¯Öé. Îú. 12)

²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ úÖôûÖŸÖ ×¾Ö•Ö, ¯ÖÖ�Öß ™Óü“ÖÖ‡Ô µÖÖÃÖÖ¸ü�µÖÖ −Ö×¾Ö−Ö ¯ÖÏ¿−ÖÖÓ−Öß ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öß —ÖÖê̄ Ö ˆ›üÖ»Öß †ÖÆêü. ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö ÆüÖÓ›êü µÖÖÓ−Öß '¾Öôûß¾Ö' (2007) µÖÖ ÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖæ−Ö †Ö×¤ü¾ÖÖÃÖß ›üÖë"Ö¸üÖôû ³ÖÖ"ÖÖŸÖß»Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÓÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¿−ÖÖÓ−ÖÖ ¾ÖÖ“ÖÖ ±úÖê›ü»Öê»Öß †ÖÆêü. µÖÖê•Ö−ÖêŸÖß»Ö ³ÖÏÂ™üÖ“ÖÖ¸ü, ×−ÖéúÂ™ü úÖ´Öê ¾Ö −Öú»ÖÖ‡Ô ÃÖã¬ÖÖ¸ü�ÖÖ¾ÖÖ¤üß µÖÖê•Ö−Öế Öãôêû "ÖÏÖ´Ö×¾ÖúÖÃÖ �Öã™ü»ÖÖ. ŸµÖÖÓ“µÖÖ 'ÃÖÖÆêü²Ö' µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖ»ÖÖ ×−Ö¾Öê¤üú ÆüÖ �Öê›ü¶ÖŸÖ»ÖÖ †ÃÖæ−Ö ¯ÖÖ�µÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ¿−ÖÖú›êü »Ö5Ö ¾Öê¬ÖŸÖÖ−ÖÖ ú×¾Ö−Öê ŸµÖÖ“µÖÖ ŸÖÖë›æü−Ö ×¤ü»Öê»Öê ×−Ö¾Öê¤ü−Ö ¯ÖÖ�Öß ¯ÖÏ¿−ÖÖ“µÖÖ "ÖÖÓ×³ÖµÖÖÔ“Öß •ÖÖ�Öß¾Ö úºþ−Ö ¤êüŸÖêê.

'ÃÖÖÆêü²Ö, †Ö¾Ö, ‡šü úÊÖ“ÖÖ ¤êüÃÖ ¬Ö¸ü´Ö †−Ö •ÖÖŸÖ-¯ÖÖŸÖ ‡šü ´Ö¸ü�ÖÖÃÖß †Ö™ü¶Ö ¯ÖÖ™ü¶Ö ‘ÖêôûŸÖ

¯ÖÖ�Öß "Ö¾ÖÃÖßŸÖ ×±ú¸ü�ÖÓ †−ÖË ¯ÖÖ�µÖÖ¾ÖÖ“Öæ−Ö ´Ö¸ü�ÖÓ Æüß“Ö ‡šü»Öß ×¸üŸÖ³ÖÖŸÖ.

(¾Öôûß¾Ö, ¯Öé. Îú. 17) †Ö¤üß¾ÖÖÃÖß •Ö´ÖÖŸÖßŸÖß»Ö »ÖÖêú•Öß¾Ö−Ö Æêü ¾Ö−µÖ ¯ÖµÖÖÔ¾Ö¸ü�ÖÖ¿Öß ¿ÖêŸÖß ×−ÖÂšüŸÖê“Öê ¾Ö

†Ö×ŸÖ¾Ö úÖ²ÖÖ›ü úÂ™üÖ“Öê †ÃÖŸÖê. ×−ÖÃÖ"ÖÖÔ¾Ö»ÖÓ²Öß úÂ™ü´ÖµÖ •Öß¾Ö−Ö µÖÖ´Öãôêû ŸµÖÖ“µÖÖ •Öß¾Ö−ÖÖ»ÖÖ úºþ�ÖÖ †ÃÖŸÖê. ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ−Ö µÖÖ ÃÖÓ¾Öê¤ü−ÖÖ †×¬Öú ×“Öú™ü»Öê»µÖÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ.


†–ÖÖ−Ö, ¤üÖ×¸ü¦ü¶, ºþœüß"ÖÏÃŸÖŸÖÖ ‡. ×“Ö¡Ö ŸµÖÖ“µÖÖ ¾ÖÖ™ü¶Ö»ÖÖ †Ö»Öê»Öê. ú×¾Ö »ÖÆæü úÖ−Ö›êü µÖÖÓ−Öß ŸµÖÖÓ“µÖÖ úÖ¾µÖÃÖÓ"ÖÏÆüÖŸÖæ−Ö †¿ÖÖ ¯ÖÏúÖ ȩ̂ü ¸êü�ÖÖ™ü»Öê»Öê †ÖÆêü

"¸üÖ²Ö ¸üÖ²Ö ¸üÖ²Öã−ÖÆüß •Ö"ÖŸÖÖ µÖêŸÖ −ÖÖÆüß ´Æü�Öæ−Ö ú¸üŸÖÖêµÖ †®Ö¤üÖŸÖÖ †ÖŸ´Ö‘ÖÖŸÖ

†−Ö ×¾ÖúÖµÖ»ÖÖ úÖœü»Öß“Ö úÖôûß ´ÖÖµÖ ŸÖ¸ü ¯ÖîÃÖê¾ÖÖ»Öß ×"Ö¬ÖÖ›Óü ˆŸÖ¸üŸÖÖŸÖ ‹úÃÖÖ£Ö

×¿Öú¾Ö»Öß •ÖÖ×ŸÖµÖ −ÖÖ´Öß ŸÖ·ÆÖ ²ÖÖê•ÖÖ ¿ÖêŸÖß¾Ö¸üß»Ö ú´Öß —ÖÖ»Öê»ÖÖ ²Ö¸üÖ"

(ŸÖôû œü¾ÖôûŸÖÖ−ÖÖ, ¯Öé. Îú. 88)

×¾Ö–ÖÖ−Ö -ŸÖÓ¡Ö–ÖÖ−ÖÖ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ ȩ̂ü ˆ³ÖÖ¸ü»Öê»Öê ˆªÖê"Ö †Ö×�Ö ÃÖÓ"Ö�Öú µÖã"ÖÖ−Öê ¯Öî¤üÖ êú»Öê»Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ˆªÖê"Ö ŸÖÃÖê“Ö ¯ÖîÃÖê ¾ÖÖ»µÖÖ“Öê “ÖÖê“Ö»Öê †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖŸÖæ−Ö ×²Ö"Ö¸ü éúÂÖßú¸ü�Ö, ¯ÖÏú»¯ÖÖÃÖÖšüß ³ÖãÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü−Ö, −ÖÖ"Ö¸üß ÃÖã×¾Ö¬ÖÖÓÃÖÖšüß •Ö×´Ö−Öß“Öê ÆüÃŸÖÖÓŸÖ¸ü�Ö †Ö×�Ö '‹ÃÖ‡Ô—Öê›ü' ÃÖÖšüß ¿ÖêŸÖ•Ö×´Ö−Öß¾Ö¸ü †Ö�Ö»Öß •ÖÖ�ÖÖ¸üß ™üÖ“Ö Æüß ¿ÖêŸÖß ÃÖÓÃéúŸÖß¾Ö¸üß»Ö †×¸üÂ™êü †ÖŸÖÖ ¾ÖÖœüŸÖ “ÖÖ»Ö»Öß †ÖÆêüŸÖ.

ÃÖÖ¸üÖÓ¿Ö

´ÖÆüÖ¸üÖÂ™Òü ¸üÖ•µÖÖ“µÖÖ Ã£ÖÖ¯Ö−Öê̄ ÖÖÃÖæ−Ö •ÖÖ"Ö×ŸÖúßú¸ü�ÖÖ¯ÖµÖÕŸÖ“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ´Ö¸üÖšüß ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“ÖÖ •Öß¾Ö−Ö ÃÖÓ‘ÖÂÖÔ úÃÖÖ ¯ÖÏú™ü —ÖÖ»ÖÖ µÖÖ“Öß †³µÖÖÃÖ¯Öæ¾ÖÔú ¯ÖÖÆüÖ�Öß ÃÖÖšüÖê¢Ö¸üß "ÖÏÖ´Öß�Ö ú×¾ÖŸÖêŸÖ †×ŸÖ¿ÖµÖ ´ÖÆüŸ¾ÖÖ“Öß šüºþ ¿ÖúŸÖê. ÃÖ−Ö 1990 −ÖÓŸÖ¸ü“Öß ¸üÖ•ÖúßµÖ, †ÖÙ£Öú †Ö×�Ö ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖß ú¿Öß ²Ö¤ü»ÖŸÖ "Öê»Öß, ×ŸÖ“Öê úÖê�ÖŸÖê ³ÖßÂÖ�Ö ¯Ö×¸ü�ÖÖ´Ö —ÖÖ»Öê, ŸÖÃÖê“Ö ŸµÖÖ ¯Ö×¸ü�ÖÖ´ÖÖ“Öê ¯ÖÏ×ŸÖØ²Ö²Ö ´Ö¸üÖšüß ú×¾ÖŸÖêŸÖ úÃÖê ˆ´Ö™ü»Öê ŸÖê ×¤üÃÖæ−Ö µÖêŸÖê. ¿ÖêŸÖßŸÖ ×úŸÖß ×¯ÖúŸÖê †Ö×�Ö ×úŸÖß ×¾ÖúŸÖê Æêü ¯ÖÏ¿−Ö "ÖÓ³Öß¸ü †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ²ÖÆãüŸÖÖÓ¿Ö "ÖÏÖ´Öß�Ö ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ˆ¯Ö•Öß×¾Öêú“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö ¿ÖêŸÖß Æêü“Ö †ÖÆêü. µÖÖ ¿ÖêŸÖßŸÖ ¸üÖ²Ö�ÖÖ¸êü ¿ÖêŸÖú¸üß, ¿ÖêŸÖ´Ö•Öæ̧ ü "Ö×¸ü²Öß, ¤üÖ×¸ü¦ü¶, ÆüÖ»Ö†¯ÖêÂ™üÖ ³ÖÖê"ÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ. úÖ²ÖÖ›üúÂ™ü, ¯ÖÖ¾ÖÃÖÖ“ÖÖ »ÖÆü¸üß¯Ö�ÖÖ, ¤ãüÂúÖôû, −ÖÖ×¯Öúß, ú•ÖÔ²ÖÖ•ÖÖ¸üß¯Ö�ÖÖ, "ÖÖ¾Öúß ³ÖÖ¾Öúß, ‘ÖÖŸÖ ¯ÖÖŸÖ, †¯Ö‘ÖÖŸÖ, “ÖÖȩ̂ üß, »Öã™ü´ÖÖ¸ü, ¯ÖÏ×ŸÖæ »Ö Æü¾ÖÖ´ÖÖ−Ö ‡ŸµÖÖ¤üß †−Öêú úÖ¸ü�ÖÖÓ−Öß ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“ÖÖ •Öß¾Ö−Öú»ÖÆü ˆ"ÖÏ, ¤üÖÆüú †Ö×�Ö ‘ÖÖŸÖú ÆüÖêŸÖ †ÖÆêü. µÖÖ ¾ÖŸÖỐ ÖÖ−ÖúÖ»Öß−Ö éúÂÖß •Öß¾Ö−ÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ‘ÖÂÖÔ ÃÖ´ÖúÖ»Öß−Ö ú¾Öà−Öß “ÖÖÓ"Ö»ÖÖ ¾Öê¬Ö ‘ÖêŸÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ŸµÖÖŸÖæ−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ−ÖÖ ×úŸÖß ×¾Ö×¾Ö¬Ö †Ö‘ÖÖ›ü¶ÖÓ¾Ö¸ü ÃÖÓ‘ÖÂÖÔ ú¸üÖ¾ÖÖ »ÖÖ"ÖŸÖÖê, ¯ÖÏ×ŸÖæú»Ö ¯Ö×¸üÛÃ£ÖŸÖß»ÖÖ ŸÖÖë›ü ªÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê µÖÖ“Öß •ÖÖ�Öß¾Ö ÆüÖêŸÖê.

¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öê ²Öê³Ö¸ü¾Ö¿ÖÖ“Öê ¯Ö¸üÖ¾Ö»ÖÓ²Öß •Öß¾Ö−Ö, œüÖë"Öß ³ÖÏÂ™ü ´Öæ»µÖÆüß−Ö ÃÖ´ÖÖ•Ö¾µÖ¾ÖÃ£ÖÖ, ¾µÖÖ¯ÖÖ¸üß ¤ü»ÖÖ»Ö µÖÖÓ“Öß −Ö±êú�ÖÖȩ̂ üß ‡. úÖ¸ü�ÖÖÓ́ Öãôêû ¿ÖêŸÖú·µÖÖÓ“Öß †ÖÙ£Öú ÛÃ£ÖŸÖß ×¤ü¾ÖÃÖë×¤ü¾ÖÃÖ �ÖÖ»ÖÖ¾ÖŸÖ “ÖÖ»Ö»Öß †ÖÆêü. "ÖóµÖÖ³ÖÖê¾ÖŸÖß ¤ãü¤Ôü¿Öê“ÖÖ ±úÖÃÖ †Ö¾Öôû»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÖÆêü. Æüß ‘ÖãÃÖ´Ö™ü 1990 −ÖÓŸÖ¸ü“µÖÖ ú¾Öà−Öß “ÖÖÓ"Ö»µÖÖ ¯ÖÏúÖ ȩ̂ü ȩ̂ü�ÖÖ™ü»Öß †ÖÆêü. ŸµÖÖÓ−Öß †Ö¯Ö»µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ÃÖÖúÖ¸ü êú»Öê»ÖÖ ¿ÖêŸÖú¸üß ¿ÖêŸÖÖŸÖ ¸üÖ²Ö ¸üÖ²Ö ¸üÖ²ÖŸÖÖê, ú•ÖÔ úÖœæü−Ö ¿ÖêŸÖß


ú¸üŸÖÖê, ´Öã»Öß“Öê »Ö"−Ö †Ö×�Ö ´Öã»ÖÖÓ“Öß −ÖÖêú¸üß µÖÖÃÖÖšüß ×•Ö¾ÖÖ“ÖÖ †Ö™üÖ×¯Ö™üÖ ú¸üŸÖÖê. ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öê Æêü ¿ÖÖêÂÖ�Ö, ¤ãü:�Ö, ŸµÖÖ“Öß ±úÃÖ¾Ö�Öæú, ¾Öê¤ü−ÖÖ 1990 −ÖÓŸÖ¸ü“µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖæ−Ö ÃÖ´Ö£ÖÔ̄ Ö�Öê †×³Ö¾µÖŒŸÖ —ÖÖ»Öê †ÖÆêü. Æêü "ÖÏÖ´Öß�Ö ú×¾ÖŸÖê“Öê ²Ö»ÖÃ£ÖÖ−Ö †ÃÖæ−Ö ¿ÖêŸÖú·µÖÖ“Öê •Öß¾Ö−Ö ÃÖÓ‘ÖÂÖÖÔ“Öê Æêü ×−Ö�ÖÖÔµÖú †Ö×¾ÖÂú¸ü�Ö †ÖÆêü.

ÃÖÓ¤ü³ÖÔ 1. úÖ−Ö›êü »ÖÆæü (2004) 'ŸÖôû œü¾ÖôûŸÖÖ−ÖÖ', »ÖÖêú¾ÖÖ›ü:´ÖµÖ "ÖéÆ, ü´ÖãÓ²Ö‡Ô (×ŸÖÃÖ¸üß †Ö¾Öé¢Öß)ü. 2. šü"Ö ³Ö"Ö¾ÖÖ−Ö (2006) '†®Ö¤üÖŸµÖÖ“Öß ¬ÖãôûÖ&Ö¸êü', ŸÖãúÖ ´Æü�Öê ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ²Öã»ÖœüÖ�ÖÖ,

¯ÖÏ£Ö´Ö¾Öé¢Öß, •Öã»Öî 2006. 3. ¤êü¿Ö´Öã�Ö ÃÖ¤üÖ−ÖÓ¤ü (2005) '�ÖÖ¾Ö�úôûÖ', ÃÖã×¾Ö¬ÖÖü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯Öã�Öê, (¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß) 2005. 4. úÖêôûß †¿ÖÖêú úÖî×ŸÖú (2008) '�ÖÖ¾ÖÖ�ú›ü“µÖÖ �ú×¾ÖŸÖÖ', ÃÖÖ5ÖÖŸÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, †Öî̧ Óü"ÖÖ²ÖÖ¤ü

(¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß) 5. ¬ÖÖÓ›êü ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö (2007) '¾Öôûß¾Ö', ¸üÖ•ÖÆÓüÃÖü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯Öã�Öê, (¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß). 6. �Öê›êüú¸ü •ÖµÖ¸üÖ´Ö (2009) '³Öã‡Ô', ˆ´Öáü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, •ÖÖ»Ö−ÖÖ, (¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß).

��


¯ÖÏÃŸÖÖ¾Ö−ÖÖ ÃÖÓ"ÖßŸÖ, −ÖéŸµÖ †Ö×�Ö "ÖÖµÖ−Ö µÖÖ ú»ÖÖŸ´Öú †×¾ÖÂúÖ¸üÖÓ−Öß ¯Ö×¸ü¯Öæ�ÖÔ −ÖÖ™ü¶ÖŸ´Ö

†×¾ÖÂúÖ¸üÖ“Öß ¯Ö Ó̧ü¯Ö¸üÖ ¿ÖÖê¬Ö�µÖÖÃÖÖšüß †Ö×¤ü´ÖúÖôûÖ¯ÖµÖÔÓŸÖ •ÖÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê. ¯Öã̧ üÖŸÖ−Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¸êü�ÖÖ, ¸Óü"Ö µÖÖÓ“µÖÖ ÃÖÆüÖµµÖÖ−Öê ×“Ö¡Öê úÖœü�Öê ÆüÖ ×“Ö¡Öú»Öê“ÖÖ †×¾ÖÂúÖ¸ü †Ö¯Ö�ÖÖÃÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. †Ö×¤ü´Ö ÃÖÓÃéúŸÖß −ÖéŸµÖÖŸ´Öú †ÃÖ»µÖÖ−Öê Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß“Öß −ÖéŸµÖ Æüß •Ö−Ö−Öß †ÃÖ»µÖÖ“Öê ×¤üÃÖŸÖê. ³Ö¸üŸÖ´Öã−Öà“µÖÖ −ÖÖ™ü¶¿ÖÖÃ¡ÖÖŸÖ ²ÖÎ́ ÆüÖ−Öê ×¾ÖÀ¾Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö êú»Öê ¾Ö ŸµÖÖ−Öê“Ö −ÖÖ™üµÖ¿ÖÖÃ¡Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö êú»Öê †ÖÆêü †ÃÖê ¾Ö�ÖÔ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ ´Ö−ÖÖê Ó̧ü•Ö−ÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖÃÖ ¯ÖÖ“Ö¾ÖÖ ¾Öê¤ü †ÃÖê ÃÖÓ²ÖÖê¬Ö»Öê •ÖÖŸÖê. ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ, "ÖÖµÖ−Ö, †×³Ö−ÖµÖ ¾Ö ³ÖÖ¾Ö µÖÖÓ−ÖÖ ‹ú¡Ö ú¸ü�ÖÖ¸üÖ −ÖÖ™ü¶¾Öê¤ü ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»ÖÖ. ¾Öî×¤üú ú´ÖÔúÖÓ›üÖ´Ö¬µÖêÆüß −ÖÖ™ü¶Ö“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ "Öê»ÖÖ. µÖÖŸÖã×ÎúµÖÖ, ×¾Ö¬Öß−ÖÖ™ü¶ µÖÖ´Ö¬Öæ−Ö ¤êü¾Ö¤êü¾ÖŸÖÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏÃÖ®Ö ú¸ü�µÖÖÃÖÖšüß −ÖÖ™ü¶ÖÓ“ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ "Öê»ÖÖ. ¯ÖÏÖ“Öß−Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö “ÖÖ»ÖŸÖ †Ö»Öê»µÖÖ µÖÖ −ÖÖ™ü¶ÖÓ“Öê Ã¾Öºþ¯ÖÆüß ¯Ö Ó̧ü¯Ö¸êü¯ÖḮ ÖÖ�Öê ²Ö¤ü»ÖŸÖ "Öê»µÖÖ“Öê ×¤üÃÖŸÖê.

²ÖÖî̈ üüúÖ»Öß−Ö ¸Óü"Ö³Öæ´Öß“Öê Ã¾Öºþ¯Ö ¯ÖÆüÖŸÖ †ÃÖŸÖÖ †Ö¯Ö�ÖÖÃÖ †ÃÖê ×¤üÃÖŸÖê úß, µÖ–Ö ¾Ö ŸÖŸÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ú´ÖÔúÖÓ›ü †Ö×�Ö µÖÖ µÖ–Ö×¾Ö¬Öß¿Öß, ú´ÖÔúÖÓ›üÖ¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †ÃÖ»Öê»Öê −ÖÖ™üú †¿ÖÖ ¤üÖê−Ö šüôûú ¯Ö Ó̧ü¯Ö¸üÖ Ã¯ÖÂ™ü ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ‡.ÃÖ. ¯Öæ¾ÖÔ ×ŸÖÃÖ·µÖÖ ¿ÖŸÖúÖÓ́ Ö¬µÖê •ÖÖŸÖú ú£ÖÖ ÃÖÖÓ×"ÖŸÖ»µÖÖ "Öê»µÖÖ. ŸµÖÖ´Ö¬µÖêÆüß '−Ö™ü, −ÖÖ™üú, ÃÖ´ÖÖ•Ö, ÃÖ´ÖÖ•Ö´ÖÓ›üôû' †ÃÖê †−Öêú ¿Ö²¤ü ×šüú×šüúÖ�Öß ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ²ÖÖî̈ ü ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖŸÖ 'ÃÖ´ÖÖ•Ö' ÆüÖ ¿Ö²¤ü −ÖÖ™ü¶¯ÖÏµÖÖê"ÖÖ“µÖÖ †£ÖÖÔ−Öê ¾ÖÖ¯Ö¸ü»ÖÖ †ÖÆêü. ¸üÖ´ÖÖµÖ�Ö-´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖ µÖÖ ´ÖÆüÖúÖ¾µÖÖ´Ö¬µÖêÆüß −ÖÖ™üúÖ“Öê ˆ»»Öê�Ö †ÖœüôûŸÖÖŸÖ. ³Ö¸üŸÖÖ−Öê ´Ö−ÖÖȩ̂ Óü•Ö−ÖÖÃÖÖšüß −ÖÖ™üúÖ“Öê †ÖµÖÖê•Ö−Ö êú»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö †ÖœüôûŸÖÖê. úÖ´Ö¿ÖÖÃ¡ÖÖ´Ö¬µÖêÆüß −Ö™ü, −ÖŸÖÔú ¾Ö ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓÃÖ"ÖÔ ™üÖôû�µÖÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü. úÖî×™ü»µÖÖ“µÖÖ †£ÖÔ¿ÖÖÃ¡ÖÖ´Ö¬µÖêÆüß †×³Ö−ÖµÖ ¾Ö −ÖÖ™üúÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü. ŸµÖÖ´Öãôêû ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ −ÖÖ™üúÖ“ÖÖ ˆ"Ö´Ö "ÖÏßú −ÖÖ™ü¶ÖŸÖæ−Ö −Ö¾Æêü ŸÖ¸ü †Ö×¤ü´Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö “ÖÖ»ÖŸÖ †Ö»Öê»µÖÖ −ÖÖ™ü¶Ö×¾ÖÂúÖ¸üÖŸÖæ−Ö —ÖÖ»µÖÖ“ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆüÖ ú»ÖÖ ¯ÖÏúÖ¸üÆüß ²ÖÆãü•Ö−ÖÖÓ“ÖÖ ´Ö−ÖÖê Ó̧ü•Ö−ÖÖ“ÖÖ ú»ÖÖ ¯ÖÏúÖ¸ü ´Æü�Öæ−Ö −ÖÖ¾ÖÖºþ¯ÖÖÃÖ †Ö»ÖÖ †ÖÆêü. †³µÖÖÃÖ ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê ´ÖÆü¢¾Ö

´Ö¸üÖšüß »ÖÖêú Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß¾Ö¸üß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸ü�Öê ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê šü¸üŸÖê. ¤êü¾ÖÖ×¤üúÖÓ−ÖÖ †Ö¾Ö›ü�ÖÖ ȩ̂ü −ÖÖ™üú ÆüôæûÆüôæû †×³Ö•Ö−Ö ¾Ö"ÖÖÔ̄ ÖÖÃÖæ−Ö ¤æü¸ü "Öê»Öê ¾Ö ŸµÖÖÓ−ÖÖ †Ö¾Ö›ü�µÖÖ“Öê ²ÖÓ¤ü —ÖÖ»Öê. −Ö™ü, −ÖŸÖÔú, †×³Ö−ÖµÖ ŸµÖÖ•µÖ ´ÖÖ−Ö»Öê •ÖÖ‰ú »ÖÖ"Ö»Öê. ŸµÖÖ¯ÖÖšüß´ÖÖ"Öê †ÃÖ»Öê»Öß úÖ¸ü�Öê ¾Ö ÃÖªÛÃ£ÖŸÖßŸÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öß ¯Ö Ó̧ü¯Ö¸üÖ ¯Öãœêü −Öê�ÖÖ¸üê †−Öêú

ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê »ÖÖê�úÃÖÖ×ÆüŸµÖÖŸÖß»Ö Ã£ÖÖ−Ö ›üÖò. ³Ö¸üŸÖ •ÖÖ¬Ö¾Ö

ÃÖÆüÖ. ¯ÖÏÖ¬µÖÖ¯Ö�ú, ´Ö¸üÖšüß ×¾Ö³ÖÖ.Ö, �ú»ÖÖ ¾Ö ¾ÖÖ×Ö•µÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ, ÃÖÖŸÖÖ¸üÖ.


ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ †ÃÖÆüÖµµÖ •Öß¾Ö−Ö •Ö"ÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖÓ“Öß †Öêôû�Ö úºþ−Ö ‘Öê�Öê "Ö¸ü•Öê“Öê šü¸üŸÖê. †×³Ö•Ö−Ö ¾Ö"ÖÖÔŸÖß»Ö úÖÆüß »ÖÖêúÖÓ−Öß ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏ×ŸÖÂšüÖ ×´Öôû¾Öæ−Ö ¤êü�µÖÖÃÖÖšüß †Ö¯Ö»Öê †ÖµÖãÂµÖ �Ö“ÖÔ êú»Öê ŸµÖÖÓ“ÖßÆüß †Öêôû�Ö µÖÖ ¿ÖÖê¬Ö×−Ö²ÖÓ¬ÖÖŸÖæ−Ö ú¸ü�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏµÖŸ−Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü. ¿ÖÖê¬Ö ×−Ö²ÖÓ¬ÖÖ“Öê ˆ§êü¿Ö

1. ´Ö¸üÖšüß »ÖÖêú Ó̧ü"Ö³Öæ´ÖßŸÖß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸ü�Öê. 2. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖŸÖß»Ö −ÖÖ™ü¶ ¾Ö »ÖÖêúÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“µÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬ÖÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ

ú¸ü�Öê. 3. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“µÖÖ ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸ü�Öê. 4. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ †×¾ÖÂúÖ¸ü ¾Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖÖ“Öß †Öêôû�Ö úºþ−Ö ‘Öê�Öê.

†³µÖÖÃÖ ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê 5Öê¡Ö ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖ“µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ³ÖÖ"ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ú»ÖÖ×¾ÖÂËúÖ¸üÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸üŸÖÖ

µÖê‡Ô»Ö. ¾Öê"Ö¾Öê"ÖóµÖÖ ¯ÖÏ¤êü¿ÖÖ´Ö¬µÖê ÆüÖê‰ú−Ö "Öê»Öê»Öê ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ, ŸµÖÖÓ−Öß ÃÖÖ¤ü¸ü êú»Öê»Öß ¾Ö"Ö−ÖÖ™ü¶ê, »ÖÖ¾Ö�µÖÖ µÖÖÓ“Öê ÃÖÓú»Ö−Ö ¾Ö ÃÖÓ̄ ÖÖ¤ü−Ö ÆüÖê�Öê "Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖÖ“Öê •Öß¾Ö−Ö“Ö×¸ü¡Ö ×»Ö×ÆüŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö ¾Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ ˆŸ£ÖÖ¯Ö−ÖÖÃÖÖšüß ´ÖÆü¢¾Ö¯Öæ�ÖÔ úÖµÖÔ ú¸üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ

´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖ ¯ÖÏ“Ö×»ÖŸÖ †ÃÖ»Öê»µÖÖ »ÖÖêú Ó̧ü"ÖÖ×¾ÖÂúÖ¸üÖŸÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆüÖ †ŸµÖÓŸÖ »ÖÖêú×¯ÖÏµÖ †ÃÖ»Öê»ÖÖ »ÖÖêú Ó̧ü"Ö³Öæ´Öß¾Ö¸üß»Ö ú»ÖÖŸ´Öú †×¾ÖÂúÖ¸ü †ÖÆêü. ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ×−Ö¸ü×−Ö¸üÖóµÖÖ ³ÖÖ"ÖÖ´Ö¬µÖê ×−Ö¸ü×−Ö¸üÖôêû »ÖÖêúÖ×¾ÖÂúÖ¸ü ÃÖÖ¤ü¸ü êú»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ. ¯Ö Ó̧üŸÖã ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê Ã¾Öºþ¯Ö ‡ŸÖ¸ü ú»ÖÖ×¾ÖÂúÖ¸üÖ¯Öê5ÖÖ ¾Öê"Öôêû †ÖÆêü. ²ÖÎ´Æü¤êü¾ÖÖ−Öê ŸÖµÖÖ¸ü êú»Öê»Öê −ÖÖ™üú −ÖÖ™ü¶, †×³Ö−ÖµÖ, −ÖéŸµÖ ¾Ö ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ µÖÖÓ−Öß ²Ö−Ö»Öê»Öê ÆüÖêŸÖê. −ÖÖ™ü¶¾Öê¤üÖŸÖß»Ö −ÖÖ™üúÖÃÖ †Ö•Ö •Öß ¯ÖÏ×ŸÖÂšüÖ ×´ÖôûŸÖê ŸÖß ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖÃÖ ×´ÖôûŸÖ −ÖÖÆüß. ¯ÖÏÖ“Öß−Ö úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö −ÖÖ™üúÖ»ÖÖ •Öß ¯ÖÏ×ŸÖÂšüÖ ×´ÖôûÖ»Öß ŸÖß ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖ»ÖÖ ×´ÖôûÖ»Öß −ÖÖÆüß. ¸üÖ´ÖÖµÖ�ÖÖ´Ö¬µÖê ³Ö¸üŸÖÖ“µÖÖ ´Ö−ÖÖê Ó̧ü•Ö−ÖÖÃÖÖšüß −ÖÖ™üú êú»Öê "Öê»Öê ÆüÖêŸÖê. ¯Ö Ó̧üŸÖã ÆüôæûÆüôæû −ÖÖ™üú, −Ö™ü, ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ µÖÖÓ−ÖÖ Æüß−Ö ¤ü•ÖÖÔ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»ÖÖ. ÃÖÓÃéúŸÖß ¸ü5Ö�ÖÖÃÖÖšüß ŸµÖÖÓ“µÖÖ¾Ö¸ü †×³Ö•Ö−ÖÖÓ−Öß ¯ÖÏ×ŸÖ²ÖÓ¬Ö ‘ÖÖŸÖ»Öê. ±ú¢ÖêØÃÖ"Ö µÖÖÓ“µÖÖ ´ÖŸÖê ²ÖÖÆêü¸üß»Ö ¤êü¿ÖÖŸÖæ−Ö †Ö»Öê»µÖÖ ¾Öê¿µÖÖ¾Öé¢Öß ¾Ö ¯Ö¿Öã²Ö»Öß µÖÖÓ“ÖÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö −ÖÖ™üúÖÓ¾Ö¸ü ¯Ö›ü»ÖÖ ŸµÖÖ´Öãôêû −ÖÖ™ü¶¯ÖÏµÖÖê"Ö ¾Ö −ÖÖ™ü¶ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ µÖÖÓ“µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß †−Öêú ÃÖ´Ö•Ö-†¯ÖÃÖ´Ö•Ö ×−Ö´ÖÖÔ�Ö —ÖÖ»Öê. úÖ´Ö¿ÖÖÃ¡ÖÖ´Ö¬µÖê −Ö™ü, −ÖŸÖÔú ¾Ö ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ µÖÖÓ“µÖÖ¿Öß ÃÖãÃÖÓÃéúŸÖÖÓ−Öß ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ™üÖôûÖ¾ÖêŸÖ †ÃÖê ˆ»»Öê�Ö µÖêŸÖÖŸÖ. úÖî×™ü»µÖÖ“µÖÖ †£ÖÔ¿ÖÖÃ¡ÖÖŸÖ ²ÖÎÖ´Æü�ÖÖÓ−ÖÖ †Û³Ö−ÖµÖ †Ö×�Ö −ÖÖ™ü¶ µÖÖÓ−ÖÖ ŸµÖÖ•µÖ ´ÖÖ−Ö»Öê "Öê»Öê. ×"Ö¸ü−ÖÖ¸ü ×¿Ö»ÖÖ»Öê�ÖÖŸÖ '−Ö™ü ÃÖ´ÖÖ•ÖÖê úŸÖÔ¾µÖÖê ²ÖÆãüúÆüß ¤üÖêÂÖ´Ö' †ÃÖê ×»Ö×Æü»Öê †ÖÆêü. ŸÖ¸ü ²ÖÖî̈ üúÖôûÖ´Ö¬µÖê úÖÆüß ²ÖÖî̈ ü×³Ö5Öæ 'ãú¾Ö»µÖÖ' −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ÃÖÓã¤ü¸ü −Ö™üß´Öãôêû ¯Ö£Ö³ÖÏÂ™ü —ÖÖ»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö †ÖœüôûŸÖÖê. •ÖÖŸÖú ú£ÖÖŸÖß»Ö ¿ÖÖ´ÖÖ "Ö×�ÖúÖ´Öãôêû ¾Ö×�Öêú“ÖÖ ¾Ö¬Ö ÆüÖê�µÖÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö †ÖœüôûŸÖÖê. µÖÖ¾Öºþ−Ö −ÖÖ™üúÖŸÖß»Ö ²Ö¤ü»ÖŸµÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖ“Öß ú»¯Ö−ÖÖ µÖêŸÖê.

†Ö¯Ö�Ö •µÖÖ»ÖÖ »ÖÖêú−ÖÖ™ü¶ ´Æü�Öæ−Ö ÃÖÓ²ÖÖê¬ÖŸÖÖê ŸµÖÖ»ÖÖ“Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ †ÃÖêÆüß ´Æ™ü»Öê •ÖÖŸÖê. −ÖÖ£ÖÖÓ“µÖÖ ³ÖÖºþ›üÖŸÖß»Ö −ÖÖ™ü¶, ²ÖŸÖÖ¾Ö�Öß ¾Ö úÖê»ÆüÖ™ü�Öà“ÖÖ −ÖÖ“Ö ‘Öê‰ú−Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“ÖÖ •Ö−´Ö —ÖÖ»ÖÖ. ˆ¤æÔü ³ÖÖÂÖêŸÖß»Ö ²ÖŸÖÖ−ÖÖ µÖÖ ¿Ö²¤üÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö '²ÖŸÖÖ¾Ö�Öß' ÆüÖ ¿Ö²¤ü ºþœü —ÖÖ»ÖÖ.


ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆÖ ¿Ö²¤ü ´Öæôû ¯ÖÙ¿ÖµÖ−Ö ³ÖÖÂÖêŸÖß»Ö †ÃÖæ−Ö ŸÖÖê ˆ¤æÔüŸÖæ−Ö ´Ö¸üÖšüßŸÖ †Ö»ÖÖ. ˆ¤æÔü ¾Ö ¯ÖÙ¿ÖµÖ−Ö ³ÖÖÂÖêŸÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ´Æü�Ö•Öê ´ÖÖî•Ö Øú¾ÖÖ †Ö−ÖÓ¤ü ¤êü�ÖÖ¸êü ¥ü¿µÖ †ÃÖÖ ˆ»»Öê�Ö †ÖœüôûŸÖÖê. ´Ö¸üÖšüß´Ö¬µÖê ×Æü�ÖúÃÖ ×Æü›üßÃÖ ¤êü�ÖÖ¾ÖÖ †ÃÖê ŸµÖÖ“Öê Ã¾Öºþ¯Ö †ÖÆêü. ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ †"Ö¤üß ¿Öê¾Ö™ü“µÖÖ £Ö¸üÖŸÖß»Ö ²ÖÆãü¬ÖÖ †Ã¯Öé¿µÖ ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ ÆüÖ �Öêôû úºþ−Ö ¤üÖ�Ö¾ÖŸÖ †ÃÖŸÖ. ´ÖãôûÖŸÖ Æüß ´ÖÖ�ÖÃÖê †×¿Ö×5ÖŸÖ, †›üÖ�Öß, "ÖÖ¾ÖÓœüôû, ŸµÖÖ´Öãôêû "ÖÏÖ´Öß�Ö "ÖÖ¾Ö¸üÖ−Ö ²ÖÖê»Öß³ÖÖÂÖêŸÖ ŸµÖÖÓ“Öê †ÃÖ�ÖÖ ȩ̂ü ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü †×³Ö•Ö−Ö ¾Ö"ÖÖÔ»ÖÖ ¯Ö™ü�ÖÖ ȩ̂ü −Ö¾ÆüŸÖê. ×¯Öœüß•ÖÖŸÖ ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ −ÖÃÖ�ÖÖ·µÖÖ »ÖÖêúÖÓú›æü−Ö µÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸üÖ“Öß •ÖÖê̄ ÖÖÃÖ−ÖÖ —ÖÖ»Öß ¾Ö ŸµÖÖÓ“Öê •Ö"Ö�µÖÖ“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö —ÖÖ»Öê. ´ÖãôûÖŸÖ Æüß ´ÖÖ�ÖÃÖÓ †Ã¯Öé¿µÖ ŸµÖÖ´Öãôêû ŸµÖÖÓ−ÖÖ ×¿Ö¾Ö�Öê Æêü ×¾Ö™üÖôûÖ“Öê »Ö5Ö�Ö ´ÖÖ−Ö»Öê "Öê»Öê. ŸµÖÖ´Öãôêû Æêü »ÖÖêú−ÖÖ™ü¶ †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß "ÖÖ¾ÖÓœüôû ¾Ö †ÃÖÓÃéúŸÖ »ÖÖêú µÖÖ −ÖÖ™ü¶Ö¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ †ÃÖÖ †¯ÖÃÖ´Ö•Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß •Ö−Ö´ÖÖ−ÖÃÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÃÖ¸ü»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ²Ö¤ü−ÖÖ´Ö ÆüÖê�µÖÖ“Öê Æüê ‹ú úÖ¸ü�Ö †ÖÆêü. ¯Ö Ó̧üŸÖã ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ´Ö¬µÖêÃÖã̈ üÖ úÖÆüß “ÖÖÓ"Ö»Öê †ÃÖŸÖê µÖÖ“Öß •ÖÖ�Öß¾Ö ²Ö·µÖÖ“Ö•Ö�ÖÖÓ−ÖÖ −ÖÖÆüß. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖ ¿Ö²¤üÖÓ“Öß ±úÖê›ü úÖÆüß•Ö�Ö 'ŸÖ´Ö + †Ö¿ÖÖ' †¿Öß ú¸üŸÖÖŸÖ µÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ ŸÖ´ÖÖê"Öã�ÖÖ“Öß †Ö¿ÖÖ »ÖÖ"ÖŸÖê ŸÖÖê ´Æü�Ö•Öê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ †ÃÖÖ †£ÖÔ ºþœü —ÖÖ»µÖÖ−Öê ¯ÖÖÓœü¸ü¯Öê¿ÖÖ ¾Ö"ÖÔ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê −ÖÖ¾Ö ‘ÖêŸÖÖ“Ö −ÖÖêú ´Öã̧ ü›üŸÖÖê.

ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆüÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸ü 16 ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖ¯ÖµÖÕŸÖ ºþœü −Ö¾ÆüŸÖÖ. −ÖÖ™üúÖ“Öê ×¾Ö›Óü²Ö−Ö ÆüÖê‰ú−Ö ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ−µÖ •Ö�ÖÖÓ−ÖÖ úôêû»Ö ¾Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ ²ÖÖê»Öß³ÖÖÂÖêŸÖ †ÃÖê»Ö †ÃÖÖ ú»ÖÖ¯ÖÏúÖ¸ü 17 ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ºþœü —ÖÖ»ÖÖ †ÃÖê ´Æü�ÖÖ¾Öê »ÖÖ"ÖŸÖê. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖŸÖ −ÖÖ“Öß −ÖÖ“Ö¾Öæ−Ö ¿ÖéÓ"ÖÖ¸ü úºþ−Ö ¤üÖ�Ö×¾Ö�µÖÖ“Öß ¯Ö¨üüŸÖ ˆ¢Ö¸ü ØÆü¤ãüÃ£ÖÖ−ÖÖŸÖß»Ö †ÖÆêü. ´ÖÆüÖ¸üÖÂ™ÒüÖŸÖß»Ö ¾ÖÖ‘µÖÖ´Öã̧ üôûß, ú−ÖÖÔ™üúÖŸÖß»Ö •ÖÖê"ÖŸÖß�Öß ¾Ö "ÖÖê¾µÖÖú›üß»Ö ¤êü¾Ö¤üÖÃÖß µÖÖÓ“µÖÖ −ÖÖ“Ö"ÖÖ�µÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ¾Ö¸ü ¯Ö›ü»ÖÖ. »ÖœüÖµÖÖ ú¸ü�ÖÖ¸êü ¿Öæ¸ü¾Öß¸ü ´Ö×Æü−ÖÖế Ö×Æü−Öê ²ÖÖÆêü¸ü"ÖÖ¾Öß †ÃÖŸÖ. ŸµÖÖ´Öãôêû ¿ÖéÓ"ÖÖ¸üÖ»ÖÖ “ÖÖ»Ö−ÖÖ ¤êü�ÖÖ¸üß ×¾Ö¬ÖÖ−Öê úºþ−Ö ´Ö−ÖÖê Ó̧ü•Ö−Ö ú¸ü�Öê Æêü ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê †Ó"Ö ²Ö−Ö»Öê. œüÖê»Öúß, ŸÖã�ÖŸÖã�Öê, Æü»Ö"Öß, ú›êü, —ÖÖÓ•Ö ¾Ö −ÖÖ“Öß“µÖÖ ¯ÖÖµÖÖŸÖß»Ö “ÖÖôû µÖÖÓ“µÖÖ ŸÖÖ»ÖÖ¾Ö¸ü ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“ÖÖ ±ú›ü Ó̧ü"ÖŸÖ •ÖÖŸÖÖê. "Ö�Ö"ÖÖîôû�Ö, ²ÖŸÖÖ¾Ö�Öß, »ÖÖ¾Ö�Öß, Ó̧ü"Ö²ÖÖ•Öß, ¾Ö"Ö−ÖÖ™ü¶ µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ †Ó"ÖÖ−Öê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ±ãú»ÖŸÖ •ÖÖŸÖÖê. ÃÖÖÓ.Ö»Öß ×•Ö»ÊÖŸÖß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ¯ÖÓ̧ ü¯Ö¸üÖ

´Ö¸üÖšüß »ÖÖêúú»ÖÖ ¯Ö Ó̧ü¯Ö¸êüŸÖß»Ö »ÖÖêú−ÖÖ™ü¶, ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“ÖÖ ¯Ö×Æü»ÖÖ ¾Ö"Ö ÃÖÖÓ"Ö»Öß ×•Ö»ÊÖ´Ö¬µÖê“Ö •Ö−´ÖÖ»ÖÖ †Ö»ÖÖ. ÃÖ−Ö 1843 ÃÖÖ»Öß ×¾ÖÂ�Öã¤üÖÃÖ †´ÖéŸÖ ³ÖÖ¾Öê µÖÖÓ−Öß ´Ö¸üÖšüßŸÖ»Öê ¯Ö×Æü»Öê −ÖÖ™üú êú»Öê. ŸµÖÖÓ“µÖÖ µÖÖ úŸÖéÔŸ¾ÖÖ´Öãôêû ÃÖÖÓ"Ö»Öß»ÖÖ −ÖÖ™ü¶¯ÖÓœü¸üß ´Æü�Öæ−Ö −ÖÖ¾Ö»ÖÖî×úú ¯ÖÏÖ¯ŸÖ —ÖÖ»ÖÖ. ´Ö¸üÖšüß »ÖÖêúÃÖÖ×ÆüŸµÖÖŸÖß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ¯ÖÓœü¸üß ´Æü�Öæ−Ö ÃÖÖÓ"Ö»Öß ×•Ö»ÊÖ“ÖÖ ˆ»»Öê�Ö ¾ÆüÖ¾ÖµÖÖÃÖ Æü¾ÖÖ. Æüß −ÖÖ™ü¶¯ÖÓœü¸üß ŸÖÖÃÖ"ÖÖ¾Ö ŸÖÖ»ÖãŒµÖÖŸÖß»Ö ÃÖÖ¾Öôû•Ö ´Æü�Öæ−Ö †Öêôû�Ö»Öß •ÖÖ¾Öß †ÃÖê ´Ö»ÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖê. µÖÖ "ÖÖ¾Ö“µÖÖ ²ÖÖ²ÖÖ•Öß ´ÖÖÓ"ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖê™üß •Ö−´ÖÖÃÖ †Ö»Öê»ÖÖ ˆ´ÖÖ µÖÖ−Öê '´ÖÖêÆü−ÖÖ ²Ö™üÖ¾Ö' Æêü ´Ö¸üÖšüßŸÖ»Öê ¯Ö×Æü»Öê ¾Ö"Ö−ÖÖ™ü¶ ¸ü“Ö»Öê. ŸµÖÖ−ÖÓŸÖ¸ü ŸµÖÖÓ“ÖÖ ´Öã»Ö"ÖÖ ŸÖÖŸµÖÖ ÃÖÖ¾Öôû•Öú¸ü ÆüÖ ¯Ö¼üß“ÖÖ ŸÖ´ÖÖÃÖ"Öß¸ü ÆüÖê‰ú−Ö "Öê»ÖÖ. »Ö¾Ö †Óãú¿Ö ´Æü�Ö•Öê“Ö úÖôæû²ÖÖôæû µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ−Öê "ÖÖ•Ö»Öê»Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ ú¾Ö»ÖÖ¯Öæ¸ü ŸÖÖ. ×´Ö¸ü•Ö µÖÖ "ÖÖ¾Ö“Öê.


ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ»ÖÖ »ÖÖ¾Ö�Öß ¾Ö "Ö�Ö"ÖÖîôûü�Öß“Öß ¸ü“Ö−ÖÖ úºþ−Ö ¤êü�ÖÖ¸Ö †×³Ö•Ö−Ö ¾Ö"ÖÖÔŸÖß»Ö ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖ ´Æü�Ö•Öê ¾ÖÖôû¾ÖÖ ŸÖÖ»ÖãŒµÖÖŸÖß»Ö ȩ̂üšü¸êü Æü¸ü�ÖÖ5Ö µÖÖ "ÖÖ¾Ö“ÖÖ ÃÖã̄ Öã¡Ö ¯Ö÷êüü ²ÖÖ¯Öæ̧ üÖ¾Ö ÆüÖêµÖ. ÁÖß¬Ö¸ü éúÂ�Ö ãú»Öú�Öá ÆüÖ ²ÖÎÖ´Æü�Ö ãú™Óüã²ÖÖŸÖß»Ö ´Öã»Ö"ÖÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“µÖÖ ±ú›üÖŸÖ ¤îü×¤ü¯µÖ´ÖÖ−Ö ŸÖÖ·µÖÖÃÖÖ¸ü�ÖÖ —Öôûæú−Ö "Öê»ÖÖ. ¯Ö÷êü ²ÖÖ¯Öã̧ üÖ¾ÖÖÓ“Öê †Ö•ÖÖêôû ú›êü"ÖÖ¾Ö ŸÖÖ»ÖãŒµÖÖŸÖß»Ö †ÖÃÖ¤ü. ²ÖÖ»Ö¯Ö�ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ú×¾ÖŸÖÖ ú¸ü�µÖÖ“ÖÖ ”Óû¤ü †ÃÖ�ÖÖ¸üÖ ÁÖß¬Ö¸ü −ÖÖêú¸üß¬ÖÓ¤üÖ ÃÖÖê›æü−Ö ´ÆüÖ¸üÖ¯ÖÖê¸üÖŸÖ ¸ü´Öæ »ÖÖ"Ö»µÖÖ−Öê ‘Ö¸üÖŸÖæ−Ö »Ö"−ÖÖ“ÖÖ ŸÖ"ÖÖ¤üÖ »ÖÖ¾Ö»ÖÖ ¯Ö�Ö »Ö"−Ö úºþ−ÖÆüß ŸµÖÖÓ−Öß »ÖÖ¾Ö�µÖÖ ú¸ü�µÖÖ“ÖÖ ”Óû¤ü ÃÖÖê›ü»ÖÖ −ÖÖÆüß. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ú¸ü�µÖÖÃÖÖšüß ŸµÖÓÖ−ÖÖ ‘Ö¸ü ÃÖÖê›üÖ¾Öê »ÖÖ"Ö»Öê. ´ÖÖ´ÖÖ−ÖêÆüß ŸµÖÖÓ−ÖÖ •Ö¾Öôû êú»Öê −ÖÖÆüß. ´ÖÖê×ÆüŸµÖÖÓ“Öê ¾Ö›ü"ÖÖ¾Ö ŸÖÖ. ú›êü"ÖÖ¾Ö µÖê£Öß»Ö ´ÖÆüüÖ¸ü¾ÖÖ›ü¶ÖŸÖ ²ÖÖ¯Öæ̧ üÖ¾ÖÖÓ“Öß ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÃÖÖ¤ü¸üßú¸ü�Öê ÃÖãºþ —ÖÖ»Öß. ŸµÖÖ¾Öêôûß ŸµÖÖÓ“µÖÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö úÖôêû ¾Ö"Öî̧ êü »ÖÖêú ŸµÖÖÓ−ÖÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üŸÖ †ÃÖŸÖ. ŸµÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö×Æü»ÖÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖÆüß ×ŸÖ£Öê“Ö ¸Óü"Ö»ÖÖ. ¯Ö›üŸµÖÖ úÖôûÖŸÖ ¯Ö¾ÖôûÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü ŸµÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÃŸÖ¾µÖÆüß úÖÆüß úÖôû ×ŸÖ£Öê ÆüÖêŸÖê. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ»ÖÖ ¾Öî³Ö¾ÖÖ“µÖÖ ×¿Ö�Ö¸üÖ¾Ö¸ü ‘Öê‰ú−Ö •ÖÖ�ÖÖ·µÖÖ ú»ÖÖ¾ÖÓŸÖÖ“Öß †�Öȩ̂ ü ´ÖÖ¡Ö ×¾Ö¯Ö®ÖÖ¾ÖÃ£ÖêŸÖ“Ö —ÖÖ»Öß. −ÖÖ™üúÖ»ÖÖ ¾Öî³Ö¾ÖÖ“Öê úÖë¤ü�Ö “Öœü×¾Ö�ÖÖ¸üÖ ´ÖÆüÖ−Ö −Ö™ü ´Æü�Ö•Öê ²ÖÖ»Ö"ÖÓ¬Ö¾ÖÔ ÃÖÖÓ"Ö»Öß ×•Ö»ÊÖŸÖß»Ö −ÖÖ"ÖšüÖ�Öê "ÖÖ¾Ö“ÖÖ úÖê×Æü−Öæ¸ü ×Æü¸üÖ ÆüÖêµÖ. µÖÖ ÃÖ¾ÖÖÕ−Öß ÃÖÖÓ"Ö»Öß ×•Ö»ÊÖ“Öê −ÖÖ¾Ö ¯ÖÏúÖ¿Ö´ÖÖ−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ´ÖãÓ²Ö‡Ô“Öß »ÖÖ¾Ö�Öß ×»Ö×Æü�ÖÖ ȩ̂ü »ÖÖêú¿ÖÖÆüß¸ü '†Ö��ÖÖ³ÖÖ‰ú ÃÖÖšê'ü µÖÖÓ“Öß »ÖÖ¾Ö�Öß †Ö•ÖÆüß ´Ö¸üÖšüß ¸ü×ÃÖúÖÓ“µÖÖ ×•Ö³Öê¾Ö¸ü ‘ÖÖêôûŸÖê †ÖÆêü. ´Ö¸üÖšüß »ÖÖê�úÃÖÖ×ÆüŸµÖ ¾Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÆüÃÖÓ²ÖÓ¬Ö / Ã£ÖÖ−Ö

´Ö¸üÖšüß »ÖÖêúÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“ÖÖ ¾Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö †"Ö¤üß •Ö¾Öôû“ÖÖ †ÖÆêü. ±úÖêú + »ÖÖê†¸ü »ÖÖêú"ÖßŸÖ, »ÖÖêú"ÖßŸÖÖ“ÖÖ ¾Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖŸÖß»Ö »ÖÖ¾Ö�µÖÖÓ“ÖÖ †"Ö¤üß •Ö¾Öôû“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö †ÖÆêü. ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆüÖ ¿Öã̈ ü Ó̧ü•Ö−Ö¯ÖÏ¬ÖÖ−Ö Ó̧ü"Ö³Öǽ Öß“ÖÖ ¯ÖÏúÖ¸ü †ÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß ×¾Ö×¬Ö−ÖÖ™ü¶Öú›êü ¯ÖÖÆü�µÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ ¥üÛÂ™üúÖê�ÖÖ“ÖÖ †Ö¤ü¸ü ¿ÖÖ×Æü¸üÖÓ−Öß êú»ÖÖ †ÖÆêü. '†ÖŸÖã−Ö ßŸÖÔ−Ö ¾Öºþ−Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ' †ÃÖê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê Ã¾Öºþ¯Ö ×¤üÃÖŸÖê. ×¾Ö×¬Ö−ÖÖ™ü¶ÖÓ¿Öß ¯Öæ�ÖÔ¯Ö�Öê ±úÖ¸üúŸÖ −Ö ‘ÖêŸÖÖ »ÖÖêú Ó̧ü•Ö−ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏµÖŸ−Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖŸÖæ−Ö êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. ¯ÖÖî̧ üÖ×�Öú ¾Ö ¬ÖÖÙ´Öú †Ö¿ÖµÖÖ“Öß ú¾Ö−Öê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖŸÖæ−Ö ÃÖÖ¤ü¸ü êú»Öß •ÖÖŸÖÖŸÖ. "Ö�Ö"ÖÖîôû�ÖßŸÖæ−Ö "Ö�Ö¯ÖŸÖß»ÖÖ −Ö´ÖÃúÖ¸ü ¾Ö −ÖÓŸÖ¸ü ÁÖßéúÂ�ÖÖ“Öß ¯Öæ•ÖÖ êú»Öß •ÖÖŸÖê.

ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ´Öãôêû ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖß»Ö »ÖÖêú"ÖÖµÖúÖÓ−ÖÖ ‹ú Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ¾µÖÖÃÖ¯Ößšü ×´ÖôûÖ»Öê. ŸµÖÖ´Öãôêû »ÖÖêú¯Ö Ó̧ü¯Ö¸êü−Öê “ÖÖ»ÖŸÖ †Ö»Öê»Öß "ÖßŸÖê ´Æü�Ö�µÖÖ²Ö¸üÖê²Ö¸ü“Ö ¿Öß‘ÖÐú×¾ÖŸÖÖÓ“Öß “Ö»ÖŸÖß ¾ÖÖœü»Öß. ³Öê¤üßú, ú»Ö"ÖßŸÖã̧ üÖ µÖÖŸÖæ−Ö ¯ÖÖî̧ üÖ×�Öú †Ö�µÖÖ−Öê •ÖÖ"Ö×¾Ö»Öß •ÖÖ‰ú »ÖÖ"Ö»Öß. ´Öãôû“µÖÖ »ÖÖêúú£ÖÖ ¾Ö »ÖÖêú"ÖßŸÖê ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖŸÖæ−Ö »ÖÖ¾Ö�Öß ¾Ö ¾Ö"Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖæ−Ö ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ºþ¯ÖÖ−Öê ÃÖÖ¤ü¸ü êú»Öê •ÖÖ‰ú »ÖÖ"Ö»Öê. Æüß ¾Ö"Ö−ÖÖ™ü¶ê ×»ÖÆæü−Ö šêü¾Ö�µÖÖ“Öê ¯ÖḮ ÖÖ�Ö ú´Öß ÆüÖêŸÖê. ¯ÖÏŸµÖêú•Ö�Ö †Ö¯Ö†Ö¯Ö»µÖÖ ¯Ö¸üß−Öê ŸµÖÖŸÖ ³Ö¸ü ‘ÖÖ»Öæ−Ö ŸµÖÖ“Öê ÃÖÖ¤ü¸üßú¸ü�Ö ú¸üŸÖ ÆüÖêŸÖÖ. Æü•Ö¸ü•Ö²ÖÖ²Öß¯Ö�ÖÖ, ×¾Ö−ÖÖê¤ü, Û«üü†£Öá ²ÖÖê»Ö�Öê µÖÖŸÖæ−Ö »ÖÖêúÖÓ“µÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ ‹ú¯ÖÏúÖ ȩ̂ü “ÖÖ»Ö−ÖÖ ×´ÖôûŸÖ ÆüÖêŸÖß ¾Ö ´Ö−ÖÖê Ó̧ü•Ö−ÖÆüß ÆüÖêŸÖ ÆüÖêŸÖê. ×¾Ö×¬Ö−ÖÖ™ü¶ÖŸÖß»Ö ¤êü¾ÖŸÖê“Öß Ã£ÖÖ¯Ö−ÖÖ - ¯Öæ•Ö−Ö - "Ö�Ö - "ÖÖîôû�Ö - †Ö¾ÖÖÆü−Ö - −Ö´Ö−Ö - †Ö�µÖÖ−Ö - †Ö¸üŸÖß - ³ÖÖ¸ü ˆŸÖ¸ü�Öê µÖÖŸÖß»Ö úßŸÖÔ−Ö¯Ö¸Óü¯Ö ȩ̂üŸÖß»Ö ¯Öæ¾ÖÔ Ó̧ü"Ö ¾Ö ˆ¢Ö¸ü¸Óü"ÖÖ“Öß ¸ü“Ö−ÖÖ, "Ö�Ö, "ÖÖîôû�Ö, †Ö¾ÖÖÆü−Ö, −Ö´Ö−Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ−Öê ÆüÖ ¸ü“Ö−ÖÖ²ÖÓ¬Ö ÛÃ¾ÖúÖ¸ü»ÖÖ. ŸµÖÖ´Öãôêû ±ú›üÖ¾Ö¸ü Ó̧ü"Ö�ÖÖ¸üÖ ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÆüÖ »Ö"−ÖÃÖ¸üÖ‡Ố Ö¬µÖê, ŸÖ�ÖŸÖ¸üÖ¾ÖÖ¾Ö¸üß»Ö


ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ, úÖ−Ö²ÖÖ‡Ô“Öê •ÖÖ"Ö¸ü�Ö µÖÖ´Ö¬µÖêÆüß ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ ÃÖÖ¤ü¸ü êú»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. ŸµÖÖ´Öãôêû »ÖÖêúÃÖÖ×ÆüŸµÖÖŸÖß»Ö ŸÖ´ÖÖ¿ÖÖ“Öê Ã£ÖÖ−Ö †œüôû †ÃÖ»Öê»Öê ×¤üÃÖŸÖê. †Ö•Ö †−Öêú »ÖÖêúú»ÖÖ −ÖÖ´Ö¿ÖêÂÖ ÆüÖê�µÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ"ÖÖÔ¾Ö¸ü †ÖÆêüŸÖ. »ÖÖêúú»ÖÖ −ÖÖ™ü¶"ÖéÆüÖŸÖ ¿ÖÆü¸üÖŸÖ "Öê»µÖÖ úß ŸµÖÖÓ“µÖÖŸÖß»Ö †»»Ö›ü ÃÖÖï¤üµÖÔ ÃÖÓ̄ ÖŸÖê †Ö×�Ö ¸êü�Öß¾Ö¯Ö�ÖÖ µÖêŸÖÖê. ¾µÖÓú™êü¿Ö ´ÖÖ›ü"Öæôûú¸ü ´Æü�ÖŸÖÖŸÖ, "»ÖÖêúú»Öê“ÖÓ ÃÖÖï¤üµÖÔ ŸÖß †−Ö‘Ö›ü †ÃÖ�µÖÖŸÖ“Ö †ÖÆêü. ŸµÖÖÓ“Öê ¾ÖêÂÖ, ŸµÖÖÓ“Öß ³ÖÖÂÖÖ, ŸµÖÖÓ“Öê ×¾ÖÂÖµÖ, ŸµÖÖÓ“Öê †Ö¯Ö»ÖÓ ¾ÖÖŸÖÖ¾Ö¸ü�Ö, ŸµÖÖÓ“Öê ÁÖÖêŸÖê †Ö×�Ö ¯ÖÏê5Öú ÊÖŸÖ“Ö ŸÖß ±ãú»Ö�ÖÖ¸ü ¾Ö ±úôû�ÖÖ¸ü" 1 ŸÖ¸ü ¤ãüÃÖ·µÖÖ ×šüúÖ�Öß ŸÖê ´Æü�ÖŸÖÖŸÖ. "»ÖÖêúú»ÖÖ úÖµÖ Øú¾ÖÖ ‡ŸÖ¸ü ãúšü»ÖßÆüß ú»ÖÖ úÖµÖ, ŸµÖÖ ŸµÖÖ úÖôûÖ“Öß, ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“Öß "Ö¸ü•Ö •Ö¿Öß †ÃÖŸÖê ŸÖ¿Öß ŸÖ¿Öß ŸÖß ŸÖ¸üÖ¸üŸÖê, ±ãú»ÖŸÖê, ±úôûŸÖê, "Ö¸ü•Ö ÃÖÓ̄ Ö»�

interdisciplinary research book · 2018. 4. 25. · interdisciplinary research book [8] vidyamrut...

Documents