is hukuku okumalari 6

Birlikte

Ġnsan Kaynakları Yöneticileri Derneği- Mart 2011

Hoşgeldiniz

ĠĢ Hukuku Okumaları - 6

05 Mart 2011

Birlikte


Ġstanbul Ticaret ÜniversitesiEv Sahipliğinde

Birlikte İnsan Kaynakları Yöneticileri Derneği

Birlikte


Sunum Planı

Kısa Tanıtım

Önceki etkinliklerin hatırlatması

4857 Sayılı İş Kanunu-3.Bölüm

Örnek İçtihat Kararları

Birlikte


Birlikte Ġnsan Kaynakları Yöneticileri Derneği;

Ġnsan Kaynakları Uzmanları ve Yöneticilerinin bilgi birikimlerini, tecrübelerini ve iletiĢim ağlarını

birbirleri ile paylaĢmalarına zemin hazırlamak amacıyla oluĢturulmuĢtur.

Birlikte


Moderatörler

Ali Doğan

Mali MüĢavir

Albayrak Grubu

Ġnsan Kaynakları Grup Müdürü

Hüseyin Yavuztürk

Türkiye Hastanesi

Ġnsan Kaynakları ve Kalite Müdürü

Turgay Çavdar

LCW

Grup Personel Müdürü

Birlikte


Genel Etkinlik Takvimi

Genel Hükümler/ 1-7. Md.Birinci Bölüm

İş Sözleşmesi, Türleri ve Feshi/ 8-31.Md.İkinci Bölüm

Ücret/ 32-62.Md.Üçüncü Bölüm

İşin Düzenlenmesi/ 63-76.Md.Dördüncü Bölüm

İş Sağlığı ve Güvenliği/ 77-89.Md.Beşinci Bölüm

İş ve İşçi Bulma/ 90.Md.Altıncı Bölüm

Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi/ 91-97.Md.Yedinci Bölüm

İdari Ceza Hükümleri/ 98-108.Md.Sekizinci Bölüm

Çeşitli ve Geçici Son Hükümler/ 109-122.MdDokuzuncu Bölüm

Birlikte


4857 Sayılı İş Kanunu

Üçüncü Bölüm

“Ücret”(45-62. maddeler)

Birlikte


4857 Sayılı İş Kanunu-Unutmayalım

ĠĢ Hukuku “siyasi etkilere” açıktır.

ĠĢ Hukukunun amacı “işçinin korunmasıdır”

ĠĢ Hukukunda “İşçi Yararına Yorum” yapılır.

05 Mart 2011

Birlikte


İş Hukuku Uygulamaları-İş Kanunu-Md.45

Ücret

Madde-45-Saklı haklar

Toplu iĢ sözleĢmesi veya iĢ sözleĢmelerine; haftatatili, ulusal bayram ve genel tatillerde iĢçilere tanınanhaklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalıĢan iĢçilerinbu Kanunla tanınan haklarına aykırı hükümlerkonulamaz.

Bu hususlarda iĢçilere daha elveriĢli hak ve menfaatlersağlayan kanun, toplu iĢ sözleĢmesi, iĢ sözleĢmesi veyagelenekten doğan kazanılmıĢ haklar saklıdır.

Birlikte



Ücret

Madde-45-Gerekçe

Saklı haklara iliĢkin

475 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde

bir değiĢiklik yapılmamıĢtır.

Birlikte


T.C. YARGITAY 9.HUKUK DAİRESİ

E.1998/6630 - K.1998/6708 - T.16.04.1998

SENDĠKANIN AÇTIĞI TESBĠT DAVASI ( Yönetmelik DeğiĢikliğinin

ĠĢçilerin KazanılmıĢ Haklarına Aykırı Olduğu Ġddiasıyla )

Karar

Somut olay yönünden bir değerlendirme yapılacak olursa

Ģayet kazanılmıĢ hakların iĢçiler yönünden bir ihlali söz

konusu ise hakları ihlal edilen iĢçiler 1475 sayılı ĠĢ Kanunu

hükümlerine göre bizzat kendileri ya da yetki vermek

suretiyle iĢçi sendikası ihlal sonucu zedelenen haklarının

hüküm altına alınması için dava açabilir.

05 Mart 2011

Birlikte



Ücret

Madde-46-Hafta tatili ücreti

Bu Kanun kapsamına giren iĢyerlerinde, iĢçilere tatilgününden önce, 63 üncü maddeye göre belirlenen iĢgünlerinde çalıĢmıĢ olmaları koĢulu ile yedi günlük bir zamandilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (haftatatili) verilir.

ÇalıĢılmayan hafta tatili günü için iĢveren tarafından bir iĢkarĢılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.

Birlikte



Ücret


ġu kadar ki;

a. ÇalıĢmadığı halde kanunen çalıĢma süresinden sayılan

zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya

sözleĢmeden doğan tatil günleri,

b. Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya

babanın, eĢin, kardeĢ veya çocukların ölümünde üç güne kadar

verilmesi gereken izin süreleri,

c. Bir haftalık süre içinde kalmak üzere iĢveren tarafından

verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme

izinleri,

ÇalıĢılmıĢ günler gibi hesaba katılır.

Birlikte



Ücret


Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan iĢyerindeki çalıĢmanın

haftanın bir veya birkaç gününde iĢveren tarafından tatil edilmesi

halinde haftanın çalıĢılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak

kazanmak için çalıĢılmıĢ sayılır.

Bir iĢyerinde iĢin bir haftadan fazla bir süre ile tatil edilmesini gerektiren

zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III)

numaralı bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebeplerden ötürü

çalıĢılmayan günler için iĢçilere ödenen yarım ücret hafta tatili günü

için de ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerlerinde hafta tatili ücreti iĢverence

iĢçiye ödenir.

Birlikte



Ücret

Madde-46-Gerekçe-1

Bu Kanunun 63 üncü maddesi ile sözleĢmelerle iĢ

sürelerinde esneklik yolu açıldığından,

hafta tatilinin mutlaka

6 işgünü çalışılmış olmasına bağlı olmaksızın

7 günlük bir zaman dilimi içinde en az 24 saat

dinlenme (hafta tatili) verilmesi esası kabul

edilmiĢtir.

Birlikte



Ücret

Madde-46-Gerekçe-2

Madde metninden, çalıĢılmadığı halde iĢ sürelerinden sayılan hallerle ilgili üçüncü fıkranın (a)

bendinde yeni getirilen iĢ süreleri sistemine göre

cumartesi günleri çalışılıp çalışılmadığına bakılmaksızın işgünü sayıldığından ve cumartesi günü yarım gün çalıĢılmasının da artık bir anlamı

olmadığından, cumartesi gününe iliĢkin cümle

metinden çıkarılmıĢtır.

Birlikte



Ücret

Madde-46-Gerekçe-3

Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerlerinde hafta tatili

ücretinin nasıl hesaplanacağı 49 uncu maddede

gösterildiğinden bu maddenin son fıkrasından

tekrardan kaçınmak için çıkarılmıĢtır.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010

HAFTA TATİLİ ÜCRETLERİ

( ÇalıĢılan Dönem Ücretlerine Göre Hesaplanması Gerektiği - Son Ücrete Göre

Hesaplama Yapılamayacağı/Fazla ÇalıĢma Ücretlerinin Hesabı Ġçin ĠĢçinin

Son Ücretinin Bilinmesinin Yeterli Olmadığı )

FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ

( Hafta Tatili Ücretleri ÇalıĢılan Dönem Ücreti Üzerinden Hesaplanması

Gerektiği - Son Ücrete Göre Hesaplama Yapılamayacağı/Fazla ÇalıĢma

Ücretlerinin Hesabı Ġçin ĠĢçinin Son Ücretinin Bilinmesinin Yeterli Olmadığı )

ÜCRET ARAŞTIRMASI

( Ġlgili Meslek KuruluĢundan Bilinmeyen Dönemler Ücretleri Sorulmalı ve

Dosyadaki Diğer Deliller Bir Değerlendirmeye Tabi Tutularak Bir Karar

Verilmesi Gerektiği )

PARÇA BAŞI İŞİ

( Parça BaĢına veya Yapılan ĠĢ Tutarına Göre Ücret Ödenen ĠĢlerde Bir Ödeme

Dönemi Ġçinde Kazanılan Ücretler Toplamı ÇalıĢılan Gün Sayısına Bölünerek

Tatil Ücreti Tutarının Belirlenmesi Gerektiği )

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

ÖZET

Hafta tatili ücretleri çalıĢılan dönem ücreti üzerinden hesaplanır. Son ücrete göre hesaplama yapılması doğru olmaz. Bu durumda fazla çalıĢma ücretlerinin hesabı için iĢçinin son ücretinin bilinmesi yeterli

değildir. Ġstek konusu dönem içinde iĢçi ücretlerinin miktarı da belirlenmelidir. ĠĢçinin geçmiĢ dönemlere ait ücretinin

belirlenememesi halinde bilinen ücretin asgari ücrete oranı yapılarak bilinmeyen ücretin buna göre tespiti de Dairemiz

tarafından kabul görmektedir. Ancak iĢçinin iĢyerinde çalıĢtığı süre içinde terfi ederek çeĢitli unvanlar alması veya son dönemlerde

toplu iĢ sözleĢmesinden yararlanması gibi durumlarda, bilinen son ücretin asgari ücrete oranının geçmiĢ dönemler yönünden dikkate alınmasının doğru olması doğru olmaz. Bu gibi hallerde ilgili meslek kuruluĢundan bilinmeyen dönemler ücretleri sorulmalı ve dosyadaki

diğer deliller bir değerlendirmeye tabi tutularak bir karar verilmelidir.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

ÖZET

Parça baĢına veya yapılan iĢ tutarına göre ücret ödenen

iĢlerde ise, bir ödeme dönemi içinde kazanılan ücretler

toplamı çalıĢılan gün sayısına bölünerek tatil ücreti tutarı

belirlenmelidir. Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerleri

bakımından da iĢçinin o hafta elde ettiği ücretlerin

toplamı 6' ya bölünerek tatil ücreti elde edilir. Yüzde

usulü ya da parça baĢı ücret ödemesinin öngörüldüğü

çalıĢma biçiminde hafta tatili ücreti, belirlenen günlük

ücretin zamlı kısmına göre hesaplanmalıdır.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

Karar

Hafta tatili ücretlerinin hesabı yönünden taraflar arasında uyuĢmazlık konusudur.

ÇalıĢılmayan hafta tatili günü için bir iĢ karĢılığı olmaksızın iĢçinin ücreti tam olarak ödenir ( ĠĢ K. m.46/2 ).

ĠĢ Kanununda hafta tatilinde çalıĢan iĢçinin ücretinin nasıl hesaplanacağının düzenlenmemiĢ ise de, hafta tatilinde yapılan çalıĢmanın fazla çalıĢma sayılacağı ve buna göre

ücretin yüzde elli zamlı ödenmesi gerektiği görüĢü Dairemizce benimsenmiĢtir (Yargıtay 9.H.D. 23.5.1996 gün 1995/37960

E, 1996/11745 K). Buna göre hafta tatilinde çalıĢılmıĢsa, çalıĢma karĢılığı olmaksızın ödenmesi gereken bir yevmiye yanında çalıĢmanın karĢılığı da bir buçuk yevmiye

olarak ödenmelidir. ġu hale göre çalıĢılan hafta tatilinin ücreti 2.5 yevmiye olmalıdır.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

Karar

Hafta tatili ücretleri çalıĢılan dönem ücreti üzerinden

hesaplanır. Son ücrete göre hesaplama yapılması

doğru olmaz. Bu durumda fazla çalıĢma ücretlerinin

hesabı için iĢçinin son ücretinin bilinmesi yeterli değildir.

Ġstek konusu dönem içinde iĢçi ücretlerinin miktarı da

belirlenmelidir. ĠĢçinin geçmiĢ dönemlere ait ücretinin

belirlenememesi halinde bilinen ücretin asgari ücrete

oranı yapılarak bilinmeyen ücretin buna göre tespiti de

Dairemiz tarafından kabul görmektedir.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

Karar

Ancak iĢçinin iĢyerinde çalıĢtığı süre içinde terfi ederek

çeĢitli unvanlar alması veya son dönemlerde toplu iĢ

sözleĢmesinden yararlanması gibi durumlarda, bilinen

son ücretin asgari ücrete oranının geçmiĢ dönemler

yönünden dikkate alınmasının doğru olması doğru

olmaz. Bu gibi hallerde ilgili meslek kuruluĢundan

bilinmeyen dönemler ücretleri sorulmalı ve dosyadaki

diğer deliller bir değerlendirmeye tabi tutularak bir karar

verilmelidir.

Birlikte



2008/26831 E., 2010/7253 K.- T.18.03.2010-Devam

Karar

Parça baĢına veya yapılan iĢ tutarına göre ücret ödenen iĢlerde

ise, bir ödeme dönemi içinde kazanılan ücretler toplamı

çalıĢılan gün sayısına bölünerek tatil ücreti tutarı

belirlenmelidir. Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerleri

bakımından da iĢçinin o hafta elde ettiği ücretlerin toplamı 6'

ya bölünerek tatil ücreti elde edilir. Yüzde usulü ya da parça

baĢı ücret ödemesinin öngörüldüğü çalıĢma biçiminde hafta

tatili ücreti, belirlenen günlük ücretin zamlı kısmına göre

hesaplanmalıdır.

Somut olayda davacının hafta içinde 48 saat dinlenme yaptığı

göz önünde bulundurulduğunda hafta tatili ücreti isteğinin

reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne hüküm kurulması

da hatalı olup bozmayı gerektirmiĢtir.

Birlikte



Ücret

Madde-47-Genel tatil ücreti

Bu Kanun kapsamına giren iĢyerlerinde çalıĢaniĢçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günüolarak kabul edilen günlerde çalıĢmazlarsa, bir iĢ karĢılığıolmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatilyapmayarak çalıĢırlarsa ayrıca çalıĢılan her gün için birgünlük ücreti ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerlerinde iĢçilerin ulusalbayram ve genel tatil ücretleri iĢverence iĢçiye ödenir.

Birlikte



Ücret

Madde-47-Gerekçe

ÇalıĢılmayan genel tatil ücretinin iĢ karĢılığı olmaksızın

ödeneceği, ancak çalıĢılan genel tatil günleri için

ayrıca bir günlük ücreti ifadesi uygulamada çalıĢılan

birden fazla tatil günü için sanki bir günlük ücretin

ödeneceği anlamı çıkarılabileceğinden;

maddeye çalışılan her bir tatil günü için ayrıca çalıĢılan

her gün için olmak üzere ücretinin ödeneceği

düzenlenmiĢtir.

Birlikte



2009/ 6809 E., 2009/22897 KKarar

Ġncelediğimiz Yargıtay kararına konu uyuĢmazlıkta,

Davacının imzasını taĢıyan ücret bordrolarında tatil ücreti adı altında her ay değiĢen rakamlarda ödeme yapılmıĢ, davacı

hakların tam olarak ödenmediğine dair itirazda bulunmamıĢtır. Davacı iĢçi tarafından bordrolarda

görünenden daha fazla çalıĢıldığı da kanıtlanamamıĢtır. Bu konuda davacı tanıkları bazı hafta tatilleri ile bayram ve

genel tatil günlerinin bazılarında çalıĢıldığını açıklamıĢlar, davalı tanığı ise yapılan çalıĢmaların bordrolara yansıtıldığı yönünde anlatımda bulunmuĢlardır. Böyle olunca

da,Yargıtay davacı iĢçinin hafta tatili ücreti ile bayram ve genel tatil ücretlerinin ödendiği kabul etmiĢtir.

Birlikte



Ücret

Madde-48-Geçici iş göremezlik

ĠĢçilere geçici iĢ göremezlik ödeneği verilmesi gerektiğizamanlarda, geçici iĢ göremezlik süresine rastlayanulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödemeyapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iĢgöremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.

Hastalık nedeni ile çalıĢılmayan günlerde SosyalSigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iĢgöremezlik ödeneği aylık ücretli iĢçilerin ücretlerindenmahsup edilir.

Birlikte



Ücret

Madde-48-Gerekçe

Geçici iĢ göremezlik ile ilgili

1475 sayılı Kanunun

44 üncü maddesi

aynen korunmuĢtur.

Birlikte



Ücret

Madde-48-Açıklama-1

ĠĢ kazası veya meslek hastalığı geçirmiĢlerse baĢkaca bir

Ģart olmaksızın bu sebeple istirahatlı (raporlu) kaldıkları

her bir gün için,

Hastalık sebebiyle istirahat (rapor) alınması halinde ise

raporun baĢladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az

doksan gün prim ödenmiĢ olması Ģartıyla geçici iĢ

göremezliğin üçüncü gününden baĢlamak üzere her

gün için,

Birlikte



Ücret


Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir

yıl içinde en az doksan gün prim ödenmiĢ olması ön

Ģartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık

sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki

sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek

çalıĢmadığı her gün için, geçici iĢ göremezlik ödeneği

verilir.

Birlikte



Ücret


Ödeneğin Hesaplanması yatarak ve ayaktan farklıdır

ĠĢ kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının

analığı halinde verilecek geçici iĢ göremezlik

ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının

yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.

Birlikte



Ücret


ĠĢ kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek

hastalığı veya hastalık halinde ise, iĢ göremezliğin

baĢladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde

hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu

kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi

suretiyle hesaplanır.

Birlikte



Ücret


On iki aylık dönemde çalıĢmamıĢ ve ücret almamıĢ olan sigortalı, çalıĢmaya baĢladığı ay içinde iĢ kazası veya meslek

hastalığı nedeniyle iĢ göremezliğe uğrarsa verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas

günlük kazanç; çalıĢmaya baĢladığı tarih ile iĢ göremezliğinin baĢladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas

günlük kazanç toplamının, çalıĢtığı gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.

Birlikte



ÜcretMadde-48-Açıklama-6

ÇalıĢmaya baĢladığı ilk gün iĢ kazasına uğraması halinde ise, aynı veya emsal iĢte çalıĢan benzeri bir

sigortalının günlük kazancı esas tutulur.

Ayrıca, rapora konu olan kiĢinin normal ücretlerinin yanında bir de prim, ikramiye gibi sürekliliği olmayan ödemelerde

almıĢsa bu ödemelerin de dikkate alınması halinde, ödeneğe esas alınacak günlük kazanç, ücret

toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, yüzde 50 oranında bir

ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.

Birlikte


T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU

2005/10-577 E., 2005/0630 K.- T.16.11.2005

Özet

Dava, iĢ kazası nedeniyle oluĢan meslekte kazanma gücü kaybı

nedeniyle sigortalıya bağlanan sürekli iĢ göremezlik geliri peĢin

değerinin davalı iĢverenden rücuan tahsili istemine iliĢkindir.

Sürekli iĢ göremezlik hali, koĢulları oluĢmuĢ ise geçici iĢ göremezlik

halinden sonraki devreyi oluĢturur. Geçici iĢ göremezlik dönemi

sonunda, iĢ göremezlik durumu ortadan kalkmıĢsa, sürekli iĢ

göremezlik halinden söz edilemez. ( SSK.md.19 ). BaĢlangıçta iĢ

göremezlik derecesi % 10’un altında kaldığı için kendisine gelir

bağlanmayan sigortalıya, aynı olaya bağlı olarak, illiyet bağı da

oluĢmak suretiyle ortaya çıkan veya nükseden arıza dolayısıyla iĢ

göremezlik derecesi % 10’un üzerine çıktığında sürekli iĢ

göremezlik geliri bağlanacaktır.

Birlikte


Örnek İş göremezlik Hesaplama

a Brüt Kazanç-Ekim 796,5 TL

b Brüt Kazanç-Kasım 796,5 TL

c Brüt Kazanç-Aralık 796,5 TL

d Brüt Kazanç-Toplam (a+b+c) 2.389,5 TL

e 3 ay karşılığı gün sayısı 90 Gün

f İş göremezliğe esas brüt kazanç (d/e) 26,6 TL

g İş göremezliğe esas brüt kazancın 2/3 tutarı (f/3*2) 17,7 TL

h Rapor alınan günden 2 gün düşülür 8 Gün

ı Net iş göremezlik ödeneği (g x h) 141,6 TL

Birlikte



Ücret

Madde-49-Ücret şekillerine göre tatil ücreti

ĠĢçinin tatil günü ücreti çalıĢtığı günlere göre bir güne düĢen ücretidir.

Parça baĢına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalıĢan iĢçilerin tatil

günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde

çalıĢtığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.

Saat ücreti ile çalıĢan iĢçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin

yedibuçuk katıdır.

Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı

tam olarak ödenen aylık ücretli iĢçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin

birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram

ve genel tatil günlerinde çalıĢanlara ayrıca çalıĢtığı her gün için bir

günlük ücreti ödenir.

Birlikte



Ücret

Madde-49-Gerekçe

Bu maddede, 1475 sayılı Kanunun

45 inci maddesinde yer alan, iĢçinin tatil ücreti

çalıĢtığı günlere göre

bir güne düĢen “yevmiye” ifadesi yerine

“günlük ücreti” Ģeklinde bir değiĢiklik yapılmıĢtır.

Birlikte



Ücret

Madde-50-Tatil ücretine girmeyen kısımlar

Fazla çalıĢma karĢılığı olarak alınan

ücretler, primler, iĢyerinin temelli iĢçisi olarak normal

çalıĢma saatleri dıĢında

hazırlama, tamamlama, temizleme iĢlerinde çalıĢan

iĢçilerin bu iĢler için aldıkları ücretler ve sosyal

yardımlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil

günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba

katılmaz.

Birlikte



Ücret

Madde-50-Gerekçe

Tatil ücretine girmeyen kısımlara iliĢkin

1475 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi

aynen korunmuĢtur.

Birlikte



Ücret

Madde-51-Yüzdelerin ödenmesi

Otel, lokanta, eğlence yerleri ve benzeri yerler ile içki verilen ve hemen oradayenilip içilmesi için çeĢitli yiyecek satan yerlerden "yüzde" usulünün uygulandığımüesseselerde iĢveren tarafından servis karĢılığı veya baĢka isimlerlemüĢterilerin hesap pusulalarına "yüzde" eklenerek veya ayrı Ģekillerde alınanparalarla kendi isteği ile müĢteri tarafından iĢverene bırakılan yahut da onunkontrolü altında bir araya toplanan paraları iĢveren iĢyerinde çalıĢan tümiĢçilere eksiksiz olarak ödemek zorundadır.

ĠĢveren veya iĢveren vekili yukarıdaki fıkrada sözü edilen paraların kendisitarafından alındığında eksiksiz olarak iĢçilere dağıtıldığını belgelemekleyükümlüdür.

Yüzdelerden toplanan paraların o iĢyerinde çalıĢan iĢçiler arasında yapılaniĢlerin niteliğine göre, hangi esaslar ve oranlar çerçevesinde dağıtılacağıÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmeliklegösterilir.

Birlikte



Ücret

Madde-51-Gerekçe

Yüzdelerin ödenmesine iliĢkin

1475 sayılı Kanunun

47 nci maddesi

aynen korunmuĢtur.

Birlikte



Ücret

Madde-52-Yüzdelerin belgelenmesi

Yüzde usulünün uygulandığı iĢyerlerinde iĢveren, her

hesap pusulasının genel toplamını gösteren bir belgeyi

iĢçilerin kendi aralarından seçecekleri bir temsilciye

vermekle yükümlüdür. Bu belgelerin Ģekli ve uygulama

usulleri iĢ sözleĢmelerinde veya toplu iĢ sözleĢmelerinde

gösterilir.

Birlikte



Ücret

Madde-52-Gerekçe

Yüzdelerin belgelenmesine iliĢkin bu madde

metninden, bürokratik ve bugün için anlamını yitirmiĢ

olan, 1475 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin

bir, iki, üç, dört, beĢ ve yedinci fıkraları çıkarılmıĢtır. Maddenin

altıncı fıkrası, asıl madde metni haline getirilmiĢ ve yüzde

usulünün uygulandığı iĢyerlerinde, iĢverene bir yükümlülük

getirilerek “her hesap pusulasının genel toplamına ilişkin

müşterilerden alınan paraları gösteren bir belgeyi” iĢçi

temsilcisine, yoksa iĢçilerin kendi aralarından seçtikleri bir

temsilciye verme zorunluluğu getirilmiĢtir.

Birlikte



Ücret

Madde-53-Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri

ĠĢyerinde iĢe baĢladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak

üzere, en az bir yıl çalıĢmıĢ olan iĢçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya iĢlerinde

çalıĢanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere iliĢkin hükümleri uygulanmaz.

ĠĢçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a. Bir yıldan beĢ yıla kadar (beĢ yıl dahil) olanlara ondört günden,

b. BeĢ yıldan fazla onbeĢ yıldan az olanlara yirmi günden,

c. OnbeĢ yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

Az olamaz.

Birlikte



Ücret

Madde-53-Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri

Ancak onsekiz ve daha küçük yaĢtaki iĢçilerle elli ve daha yukarı

yaĢtaki iĢçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az

olamaz.

Yıllık izin süreleri iĢ sözleĢmeleri ve toplu iĢ sözleĢmeleri ile artırılabilir.

Birlikte



Ücret

Madde-53-Gerekçe

Madde ile, izin hakkından vazgeçilemeyeceğine iliĢkin hüküm,

yıllık izin hakkını ilgilendiren temel bir kural niteliğinde olduğu

göz önüne alınarak ikinci fıkra olarak düzenlenmiĢtir.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya

iĢlerinde çalıĢan iĢçilerin yasanın yıllık izin haklarından

yararlanamayacaklarına iliĢkin mevcut 1475 sayılı Kanunun 50 nci

maddesinin beĢinci fıkra hükmü ise 53 üncü madde içine alınmıĢtır.

Böylece yıllık izin hakkını düzenleyen 53 üncü madde içinde bu

hükmün yer almasının daha isabetli olacağı düĢünülmüĢtür.

Birlikte



Ücret

Madde-53-Gerekçe

Avrupa Birliği normlarına Türk mevzuatını yaklaĢtırabilmek için

yıllık izin sürelerine ikişer gün eklenmiĢ, ayrıca 50 ve daha

yukarı yaĢlardaki iĢçilere verilecek yıllık ücretli izninin de 20

günden az olamayacağı kabul edilmiĢtir.

Birlikte



Ücret

Madde-54-Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi

Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında

iĢçilerin, aynı iĢverenin bir veya çeĢitli iĢyerlerinde çalıĢtıkları süreler

birleĢtirilerek göz önüne alınır. ġu kadar ki, bir iĢverenin bu Kanun

kapsamına giren iĢyerinde çalıĢmakta olan iĢçilerin aynı iĢverenin

iĢyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiĢ bulundukları

süreler de hesaba katılır.

Bir yıllık süre içinde 55 inci maddede sayılan haller dıĢındaki sebeplerle

iĢçinin devamının kesilmesi halinde bu boĢlukları karĢılayacak kadar

hizmet süresi eklenir ve bu suretle iĢçinin izin hakkını elde etmesi için

gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiĢ tarihi gelecek hizmet yılına

aktarılır.

Birlikte



Ücret

Madde-54-Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi

ĠĢçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, birönceki izin hakkının doğduğu günden baĢlayarak gelecek hizmet yılına doğruve yukarıdaki fıkra ve 55 inci madde hükümleri gereğince hesaplanır.

ĠĢçi yukarıdaki fıkralar ve 55 inci madde hükümlerine göre hesaplanacak her

hizmet yılına karĢılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.

Aynı bakanlığa bağlı iĢyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kiĢilerin iĢyerlerindegeçen süreler ve kamu iktisadi teĢebbüsleri yahut özel kanuna veya özelkanunla verilmiĢ yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluĢlar veya bunlarabağlı iĢyerlerinde geçen süreler, iĢçinin yıllık ücretli izin hakkının

hesaplanmasında göz önünde bulundurulur.

Birlikte



Ücret

Madde-54-Gerekçe

Mevsimlik veya kampanya iĢlerinde çalıĢanlarla ilgili

1475 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin beĢinci fıkra

hükmü 53 üncü maddeye alınmıĢ, diğer hükümlerin uygulamada bir sorun oluĢturmadığı dikkate

alınarak aynen muhafaza edilmiĢtir.

Birlikte


T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU

E.2007/11498 - K.2008/8313 - T.14.04.2008

Özet

Mevsimlik iĢlerde yıllık ücretli izinlere iliĢkin

hükümler uygulanmaz. Ancak, yapılan iĢ mevsimlik

olmadığı halde, iĢçi belli aralıklarla çalıĢtırılmıĢ

ise mevsimlik iĢten söz edilemeyeceğinden,

bu sürenin izin hesabında dikkate alınması gerekir.

Birlikte


02.10.2003 İşe Başlama

02.10.2003 ile 02.10.2004 arası bir yıl dolmuştur

İzin Günü Yılı

02.10.2004 ile 02.10.2005 arası 1. yılın iznini kullanır 14 gün 1.yıl izni















02.10.2019 ile 02.10.2020 arası 16. yılın iznini kullanır 26 gün 16.yıl izni54

Birlikte


YILLIK ÜCRETLİ İZİN FORMU

Çalışanın ; Adı: Soyadı: TC Kimlik No : İşe Giriş Tarihi :

YIL

Bir yıl önceki izin hakkını

kazandığ ı

tarih

Bir yıllık çalışma süresi içerisinde çalışılmayan süreler

Hastalık

Gün Askerlik

Gün

Mücbir Sebep Gün

Devamsızlık Hizmet

Kesilmesi

Diğer Sebeplerle kesilen Gün

İzine Hak kazandığı tarih

İşyerindeki kıdemi

İzin Süresi

Yol İzni

İzin başlangıç

tarihi

İzinden dönüş tarihi

Toplam Kullanılan İzin Günü

Çalışanın İmzası

NOT: İlk kez yıllık ücretli izin hakkından faydalandırılanlar için (Bir yıl önceki izin hakkını iktisap ettiği tarih) sütunu boş bırakılac aktır.

Birlikte



Ücret

Madde-55-Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller

AĢağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalıĢılmıĢ gibi sayılır:

a. ĠĢçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü iĢine gidemediğigünler (Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendindeöngörülen süreden fazlası sayılmaz.).

b. Kadın iĢçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonraçalıĢtırılmadıkları günler.

c. ĠĢçinin muvazzaf askerlik hizmeti dıĢında manevra veya herhangi birkanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında iĢine gidemediği günler (Busürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).

d. ÇalıĢmakta olduğu iĢyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden iĢin aralıksız birhaftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak iĢçinin çalıĢmadan geçirdiği

zamanın onbeĢ günü (iĢçinin yeniden iĢe baĢlaması Ģartıyla).

Birlikte



Ücret


e. 66 ncı maddede sözü geçen zamanlar.

f. Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.

g. 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgenmuayenehanelerinde çalıĢanlara pazardan baĢka verilmesigereken yarım günlük izinler.

h. ĠĢçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarındabulunmaları, bu kurullarda iĢçi temsilciliği görevleriniyapmaları, çalıĢma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulanmeclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut iĢçilik konuları ile ilgiliuluslararası kuruluĢların konferans, kongre veya kurullarına iĢçi veyasendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle iĢlerine devamedemedikleri günler.

Birlikte



Ücret


i. ĠĢçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya

babalarının, eĢlerinin, kardeĢ veya çocuklarının

ölümünde üç güne kadar verilecek izinler.

j. ĠĢveren tarafından verilen diğer izinler ile 65 inci

maddedeki kısa çalıĢma süreleri.

k. Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak iĢçiye

verilmiĢ bulunan yıllık ücretli izin süresi.

Birlikte



Ücret

Madde-55-Gerekçe

1475 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin sadece yıllık

ücretli izinle ilgili olduğu dikkate alınarak madde

baĢlığına açıklık getirilmiĢ, ayrıca iĢçinin uğradığı kaza

veya tutulduğu hastalıktan ötürü iĢine gidemediği

süreye bir sınırlama getirilmiĢtir. Bu sınır 25 inci maddenin

(I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen

süreler olarak belirtilmiĢtir.

Maddenin diğer bentleri aynen korunmuĢtur.

Birlikte



Ücret


4857 sayılı ĠĢ Kanunu'nun 55. maddesinde yıllık izin

hakkının hesabında çalıĢılmıĢ gibi sayılabilecek süreler

sayılmıĢ ve (a) bendinde, iĢçinin uğradığı kaza veya

tutulduğu hastalıktan ötürü iĢine gidemediği günlerin

aynı Yasa'nın 25. maddesinin (1) numaralı bendinin

(b) alt bendinde öngörülen süreden fazlasının, yıllık

izne hak kazanma bakımından dikkate

alınamayacağı açıklanmıĢtır.

Birlikte



Ücret


Buna göre, iĢçinin tutulduğu hastalık sebebiyle

iĢe devam edemediği günlerin;

Ġhbar önelini altı hafta aĢan kısmı, yıllık izin hesabında çalıĢılmıĢ gibi değerlendirilemez.

Birlikte



Ücret


Dolayısıyla;

1- KiĢinin iĢe giriĢ tarihine göre kaç günlük bir ihbarı

olduğu hesap edilir.

2- Bu ihbar süresine 6 hafta daha eklenir.

3- Bu süreleri aĢan kısım yıllık izin hesabında dikkate

alınmaz.

Birlikte



Ücret

Madde-55-Örnek

Ġhbar süresi 8 hafta olan aynı kıdemli iki kiĢi,

2010 yılı Ocak ayında rapor alırlar.

Ahmet 3 ay.

Mehmet ise 12 ay.

Bu kiĢilerin 2011 yılında kullanacakları

izinler nasıl hesaplanır?

Birlikte



ÜcretMadde-55-Örnek

Ġhbar süresi 8 hafta ve bu süreye kanuna göre 6 hafta da biz ekliyoruz. Toplam 14 hafta yani 3,5 ay. Bu süreden sonrası

yıllık izin hesabında dikkate alınmaz.

Örnekte aynı kıdemi olan Ahmet’in 3 aylık raporlu olduğu tüm süre çalıĢmıĢ gibi kabul edilerek

2011’e ait yıllık iznini kullanır.

1 yıl rapor alan Mehmet’in ise 3,5 ay dan sonraki günleri hesaba dahil edilmez. Yani yıllık izin hak edebilmesi için

raporun bitmesinden sonra 8,5 ay daha çalıĢması gerekecektir.

Birlikte



2007/ 29103 E., 2007/26743 K- T.17.09.2007

ÖZET

Davacı iĢçinin 23.7.2004 tarihinde dava konusu iĢyerinde

iĢe baĢladığı, 10.12.2004 - 21.3.2005 tarihleri arasında

doğum iznine ayrıldığı, iĢ sözleĢmesinin 22.3.2005

tarihinde iĢ sözleĢmesinin 2 haftalık ücreti tutarında

ihbar tazminatı ödenmek suretiyle davalı iĢverence

sona erdirildiği dosyadaki bilgi ve belgelerden

anlaĢılmaktadır. Davacı hizmet süresine göre 4 haftalık

ücret tutarında ihbar tazminatının ödenmesi gerektiğini

ileri sürerek fark ihbar ve kötü niyet tazminatı istemiĢtir.

Birlikte



2007/ 29103 E., 2007/26743 K- T.17.09.2007-Devam

ÖZET

Davacı iĢçi iĢ sözleĢmesinin hamile olduğu ve ardından doğum yaptığı için feshedildiğini ileri sürerek kötü niyet tazminatı da

talep etmiĢtir. Mahkemece kötü niyetin kanıtlanmadığı gerekçesi ile isteğin reddine karar verilmiĢ ise de, dinlenen

tanıklar davacının hamileliği nedeni ile istifasının istendiğini, davacının istifa etmediğini, doğumdan sonra da iĢ sözleĢmesinin feshedildiğini açık bir Ģekilde belirtmiĢlerdir. Her ne kadar iĢ güvencesi kapsamında bulunmayan iĢçinin

iĢ sözleĢmesinin bildirimli feshinde her hangi bir neden gösterme zorunluluğu bulunmamakta ise de, somut olayda davacının kötü niyet iddiası ve tanıkların belirtilen anlatımları karĢısında iĢverence makul ve meĢru bir nedene dayanıldığı

da iddia ve ispat edilmemiĢtir. Buna göre davacının kötü niyet tazminatı isteği de kabul edilmelidir.

Birlikte



2007/ 29103 E., 2007/26743 K- T.17.09.2007

KARAR

…..Diğer yandan, aynı Kanunu'nun "Yıllık Ġzin Bakımından ÇalıĢılmıĢ Gibi Sayılan Ġzinler" baĢlığını taĢıyan

55.maddenin ( b ) bendinde kadın iĢçilerin 74.madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıĢtırılmadıkları

günlerin yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalıĢılmıĢ sayılacağı düzenlenmiĢtir.

Belirtilen maddi ve hukuki olgulara göre davacının doğum nedeniyle kullandığı izin süresinin ihbar

tazminatına esas hizmet süresinin hesaplanmasında dikkate alınması gerektiğinden 4 haftalık önele göre fark ihbar tazminatı isteğinin hüküm altına alınması

gerekirken yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.

Birlikte


Gerekçeli ve İçtihatlı İş Kanunu Yorumu

Prof. Dr. Müjdat ġakar

YaklaĢım Yayınları

----------------------

İş Hukukunda Çalışma Süreleri

Tahsin Sınav-Arif Temir-Murat Kala

YaklaĢım Yayınları

----------------------

İş Kanunu Uygulama Rehberi

Bekir Geçer / SGK MüfettiĢi

Dr. Cahit Evcil / SGK MüfettiĢi

Datassist Yayınları

Yararlanılan Kaynaklar

Birlikte


TeĢekkür ederiz…

Birlikte


www.birlikteik.com

[email protected]

[email protected]

[email protected]

is hukuku okumalari 6

Business