isolatiemagazine-nr.49-mrt2011

ISOLATIEMagazineMagazineVAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 13 - MAART 2011

49

Isolatie prominent op Gastech – Amsterdam

Edze Hiemstra: "Trots op mijn voetafdruk, het Systeemgarantieplan"

Asbest: scherpe norm vraagt vakmanschap en integriteit

21 t/m 24 maartAmsterdamGastech 2011

Cover:- 28-02-2011 15:54 Pagina 1

Luchtkanalen brandveiligisoleren?Til er niet te zwaar aan!Isover U Protect: brandveilige én lichteisolatie van luchtkanalenIsover U Protect is een compleet brandwerend isolatiesysteem voorluchtkanalen en doorvoeringen en is gemaakt van de hoogwaardigeULTIMATE minerale wol. Het complete U Protect isolatiesysteem isgetest voor brandwerendheden tot wel 120 minuten! Daarnaast isU Protect tot 65% lichter in gewicht dan traditionele oplossingen. Eenoptimale combinatie.

Uitgebreide informatie over al onze technische isolatie kunt u vinden oponze nieuwe website www.isover-technical-insulation.com.

Gratis gidsVraag de gratis Installatie- enspecificatiegids aan opwww.isover.nl/uprotect

Meer informatie en adviesSaint-Gobain IsoverTelefoon 0347 35 84 [email protected]

www.isover.nl

OOK DAT IS

Adv. Isolatiemagazine 02.11_Isover 21-02-11 16:02 Pagina 1

COMMENTAAR INHOUD

Dringen op GastechJe zult als projectleider maar op de Gastech geweest zijn en niets veranderen aan het isolatiebe-stek. Dan moet je wel een heel goede rechtsbijstandverzekering hebben om een paar jaar laterweg te komen met de enorme energieverliezen en CO2-uitstoot die je zomaar hebt laten lopen.Van 21 tot en met 24 maart 2011 wordt in de RAI in Amsterdam de internationale beursGastech gehouden. Dit evenement richt zich op de complete gasindustrie, een groot internatio-naal aandachtsveld voor technische isolatie. Alle aspecten van de isolatietechniek, in de meestbrede zin van het woord, zijn direct verbonden aan de wereldwijde gasproductie, verwerking endistributie. Zonder cryogene, thermische, akoestische en brandveilige isolatie geen gas. Niet in deprocesindustrie, niet in de keuken en niet in de auto. Geen wonder dat de isolatiesector goedvertegenwoordigd is op Gastech. En natuurlijk mooi om te zien dat de Nederlandse isolatiesectordirect en indirect veel te bieden heeft en ook al sinds jaar en dag realiseert.Er zit ook een maar aan isolatie in dit verband. Een heel klassiek maar: isolatie lijkt te mooi omwaar te zijn. Zaken die onwaarschijnlijk mooi of goed beloven te zijn, zetten met recht en redenaan tot wantrouwen of minstens nader onderzoek. Isolatie is de grote uitzondering: niet te mooiom waar te zijn, maar nog veel mooier. De gassector is een hoogtechnologische sector diewereldwijd volgens uitgekristalliseerde standaarden werkt. In dat enorme complex van uiterstgedetailleerde specificaties worden ook de isolatiesystemen gefileerd. Op veiligheid, op levens-duur, op procesvariabelen, op systeeminvloeden. Maar nog veel te weinig op het gigantische enspotgoedkope besparingspotentieel. Als de gasengineers zich even realise-ren dat isolatie nog mooier is dan het lijkt, wordt het dringen op de beursbij NCTI en alle isolatie-exposanten. Om enorme winsten in energie enmilieu te realiseren. Al is het maar om te voorkomen dat ze later diegigantische verspillingen moeten uitleggen.

Joop van Wingerden

Afscheid Edze Hiemstra:“25 jaar naast de isoleerder”

Na vijfentwintig jaar isolatiebranche enArmacell stapt Edze Hiemstra het vrijeleven in. Het zal voor de branche,Armacell en hemzelf flink wennen zijn.‘Mijnheer Armacell’ heeft een kwart eeuwlang met hart en ziel isolatie geleefd. Zijnmooiste plek: naast de isoleerder omsamen met de isoleerder de klant te bedienen. “De isoleerderheeft al mijn bewondering en respect.”

Gastech – AmsterdamVan 21 tot en met 24 maart 2011vindt in de Amsterdamse RAI de inter-nationale vakbeurs Gastech plaats. Debeurs richt zich op de complete ketenvan winning, behandeling en conversietot en met distributie. De isolatiesectoris stevig vertegenwoordigd in hetexposantenaanbod en in het lezingen-programma.

Asbestnorm scherperIn 2010 adviseerde deGezondheidsraad op basis vanonderzoek de asbestwaardenmet een factor dertig aan tescherpen. Over het gevaar van asbest is geen discussie, overregelgeving en handhaving des te meer. Professionele verwijde-raars vrezen administratieve lastenverzwaring van een ‘asbest-volgsysteem’ en pleiten voor een vergunningstelsel in combinatiemet strenge handhaving. De bedrijfstak zet in op vakmanschapen integriteit onder onafhankelijk overheidstoezicht, de politiekneigt naar invoering van een asbestvolgsysteem.

15

7

MAART 2011 ISOLATIE Magazine ............... 3

Verder in dit nummer:Isolatie Journaal 4

Internationaal internetplatform Isover 10

M. van de Haterd: multidisciplinaire strategie 12

Isolatie van appendages en flenzen 18

Drieslag CINI op Gastech 20

Klant profiteert van ERP-systeem SIG 24

Rockwool belicht verborgen potentieel 26

OOI verzorgt assessments isolatie-medewerkers 28

Isolatiebranche op Gastech 31

Verlijming Armaflex op kunststof leiding 33

Elastomeerisolatie voor cryogene toepassingen 34

NCTI: kennisgat bij klanten opvullen 36

Voorpagina: Het belang van LNG in de gasdistributie neemt toe. Het iseen belangrijk toepassingsgebied voor isolatie. Op de voorpagina eenLNG-terminal in Algerije in aanbouw, geïsoleerd met ArmacellCryogenic Systems.

39

ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesectoren tevens het officieel orgaan van de NederlandseVereniging van Ondernemers in het ThermischIsolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- enOntwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI),Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en deStichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI).

ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Ledenvan de VIB en buitengewone leden ontvangen ISOLATIEMagazine uit hoofde van hun lidmaatschap. Het magazi-ne wordt ook gratis toegezonden aan belanghebbenden.U kunt het abonnement aanvragen/opzeggen [email protected]

Uitgave:Print RendementTituslaan 13, 6642 AP BeuningenT (024) 677 69 30E [email protected]

Redactie:Ewald LohmannAlinea-StokvischWingerdstraat 63, 6641 BM BeuningenT (024) 675 18 93E [email protected]

Redactieraad:Jan Zanen (VIB) Urbi van der Velden (NCTI en CINI)Willy Marks (Stichting OOI)Joop van Wingerden (Wiko isolatietechniek en steigerbouw)Remco Hiemstra (Armacell International)Nol van Remmerden (Van der Hoek Isolatie Midden Nederland BV)Frank Geukemeijer (Rockwool Technical Insulation BV)

Advertentieverkoop:Henk van der BendAdvertentietarieven op aanvraagT (024) 677 69 30E [email protected]

Uitgever: Henk van der Bend

Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIBPostbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E [email protected]

Voor meer informatie over de Stichting OOI: Mevrouw Willy Marks, Manager OOIPostbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E [email protected]

Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Urbi van der Velden, Directeur NCTI T (0181) 69 80 30

Fotografie:PhotolAlinea-Stokvisch

Vormgeving:Pinta, Benschop

Druk: Drukkerij Damen, Werkendam

© 2011, Print Rendement

inhoud:- 02-03-2011 13:50 Pagina 1

ISOLATIE JOURNAAL

Jubileumsymposium 1 november 2011

VIB tachtig jaarOp 1 november 2011 organiseert de VIB een jubi-leumsymposium voor leden, partners in de bran-cheketen en beleidsmakers. De tachtigjarigeondernemersorganisatie kijkt met het symposiumnaar de gestaag groeiende bijdrage die de isolatie-branche levert aan een duurzame toekomst. Deledenvergadering bespreekt deze dag koers enstrategie van de jubilerende vereniging.Vooruitkijkend naar 2015 zet de VIB in op duur-zaam succes voor de isolatiebranche, de leden envereniging.

Op 17 februari 2011 bestond de VIB tachtig jaar.“Een mijlpaal om bij stil te staan en de zegeningente tellen. Ook vooral een moment om manifest temaken wat de branchevereniging heeft bereiktvoor leden, isolatievak en maatschappij”, stelt hetbestuur vast.Het jubileum wordt gevierd in het kader van dealgemene ledenvergadering op 1 november 2011.Op deze vergadering zet de VIB de koers en strate-gie voor de komende jaren uit, op weg naar 2015.Doelstelling is op lange termijn duurzaam succesvoor de isolatiebranche, de vereniging en de indi-viduele leden.De VIB organiseert aansluitend op deze ledenver-gadering een aantrekkelijk symposium waar veelmensen uit de sector en daarbuiten, geïnteresseerdop af zullen komen.

Beleidsplan 2015Strategie en koers richting 2015 sluiten aan op hetvoorgaande beleidsplan ‘Visie 2010´. Deze strategiewerd ingezet op verbetering van het imago vanisolatie en de isolatiebedrijven: ‘be good and tellit’. In de laatste jaren aangescherpt tot ‘be good

and proof it’, met name om de energiebesparendevoordelen van isolatie te bewijzen. De VIB zette de afgelopen jaren vooral in op bou-wen aan de gouden vierhoek in de branche:ondersteuning van de wereldwijde isolatienorme-ring door CINI, partnership met opleidingsinstituutOOI en het oprichting en ontwikkeling van kennis-instituut NCTI. De drie onafhankelijk instituten vor-men samen met de VIB een uniek verband, datelders in de industrie of in andere landen zijnweerga niet kent. De komende jaren staat de VIB voor de taak dekracht van de gouden vierhoek te verzilveren, tenbate van VIB-leden, de vakmensen in de brancheen de branche als geheel.

De jubileum-ledenvergadering en het symposiumstaan voor 1 november 2011 op de agenda. Tijdensde voorjaars-ledenvergadering, op 7 juni 2011, pre-senteert het VIB-bestuur een nadere vooruitblik.

Donderdag 14 april is het Girlsday 2011. Tijdens ditevenement - waar in 2010 ruim 2600 meisjes en100 bedrijven aan hebben deelgenomen - bezoe-ken meisjes van 10-15 jaar technische bedrijven inde regio. Ze maken op Girlsday kennis met dedagelijkse beroepspraktijk en ervaren dat werkenin de techniek interessant, leuk en uitdagend is!Een belangrijke activiteit om meer meisjes te latenkiezen voor techniek.TechniekTalent.nu, waarin OOI de isolatiebranchevertegenwoordigt, onderschrijft Girlsday van harteen ziet graag dat dit jaar weer bedrijven hun deu-

ren openen voor nog meer meisjes. Om meisjes teinteresseren voor techniek is het directe contactmet technische vakvrouwen onmisbaar. Juist tech-nische bedrijven met vrouwelijke vakspecialistenzijn ideaal om op Girlsday meisjes enthousiast voortechniek te maken en te laten zien welke mooieberoepen er zijn. Isolatiebedrijven die zich graaginzetten voor vrouwen in de techniek zijn welkomop www.girlsday.nl voor hun aanmelding en nade-re informatie.

4 ............... ISOLATIE Magazine MAART 2011

Girlsday 14 april 2011

Impressie van het 75-jarig bestaan van de VIB, gevierd meteen drukbezocht vakcongres in Alphen aan den Rijn.

Journaal:- 02-03-2011 13:35 Pagina 1


Chris van Bokkum directeurTechniekTalent.nuChris van Bokkum is benoemdtot directeur TechniekTalent.nu,het samenwerkingsverband vanacht technische bedrijfstakken.Van Bokkum was hiervoor divi-siemanager Collectief van FNVBondgenoten, in de sectorMetaal, Handel, Diensten,Uitkeringsgerechtigden enOuderen. De TechniekTalent.nu-branches hebbenals gezamenlijke missie ‘Meer instroom en behoudvan mensen in de techniek’. Werknemers- enwerkgeversorganisaties en O&O-fondsen waaron-der Stichting OOI geven gezamenlijk invulling aandit doel middels drie samenhangende program-ma’s: Talentbehoud in de techniek, Beeldvormingtechniek en Samenwerking bedrijfsleven-Onderwijs. De doelen van TechniekTalent.nu zijnvastgelegd in een strategisch vijfjarenplan.Hiervoor is ruim 30 miljoen euro vrijgemaakt.Concreet doel is een reductie van twintig procentvan de te verwachten personeelstekorten in detechnische beroepen. Meer informatie: www.techniektalent.nu.

SH/Armaflex met Microban en garantie

A D V E R T E N T I E

Na de succesvolle introductie van AF/Armaflexmet antimicrobieel Microban voorziet Armacell nuook het sanitair- en verwarmingsproductSH/Armaflex van deze extra bescherming tegenschadelijke bacteriën en schimmels. Daarmee kun-nen nu zowel leidingen voor koel- en klimaatin-stallaties als sanitair- en verwarmingsleidingen ineen systeem met Armaflex Microban-isolatiema-teriaal worden opgenomen.

Verontreiniging met micro-organismen kan dekwaliteit van het binnenklimaat beïnvloeden engevolgen hebben voor de gezondheid.Vochtigheid in combinatie met stof- en vuildeel-tjes vormt een ideale voedingsbodem voor micro-biële groei. De microben zetten sporen, cellen,deeltjes en vluchtige organische verbindingen(VOC) af en dragen zo mogelijk bij aan het ‘sickbuilding syndroom’. De Microban-technologiebeschermt de Armaflex isolatie gedurende degehele levensduur tegen de afzet van bacteriënen schimmels.Armacell combineert deze Microban-introductiemet een assortimentsuitbreiding en garantiever-lenging. Vanaf april 2011 is SH/Armaflex-slang ookvoor kunststofleidingen verkrijgbaar in de gebrui-kelijke leidingdiameters voor sanitair en verwar-ming. Door nu ook SH/Armaflex met een garantievan vijf jaar aan te bieden onderstreept Armacellde bedrijfszekerheid van de isolatiematerialen opde lange termijn, aansluitend op het in 2005 geïn-troduceerde Systeem-garantplan.

SH/Armaflex met Microban biedt ook sanitair- en ver-warmingsinstallaties bescherming tegenmicrobiële ver-ontreiniging.

Journaal:- 02-03-2011 13:35 Pagina 2


THERMISCHE

AKOESTISCHE

BRANDWERENDE

ISOLATIE

Grote Wade 40 Tel. 030-2148049 [email protected]

Coenhavenweg 30Tel. 020-6846805 [email protected]

3439 NS Nieuwegein

Fax 030-2148143

K.v.K. 34357804

1013 BL Amsterdam

Fax 020-6845826

K.v.K. A’dam 33229481

AMSTERDAM B.V.

MONTAGE kopie:- 01-03-2011 13:45 Pagina 1

ISOLATIE INTERVIEW

Twee jaar geleden heeft Armacell-vertegenwoordigerEdze Hiemstra de versnelling een tandje lager gezet.Niemand heeft er iets van gemerkt: de drie dagen wer-den er meestal weer vijf, iedereen wist hem te vinden enwelgemoed als altijd stond hij klaar voor branche enwerkgever. Begin februari 2011 heeft Edze Hiemstra een

officiële punt gezet met een drukbezochte receptie inHouten. Het beste bewijs dat hij hart en ziel in de isola-tiebranche heeft gelegd, is de opvolging: zoon RemcoHiemstra heeft de uitdaging opgepakt en is sinds tweejaar de nieuwe man in de branche, met nieuwe en ver-trouwde inzichten en met eigen accenten.

Hart in de markt“Mijn hart ligt in de isolatiebranche, die veel verschillen-de aspecten kent”, blikt Edze Hiemstra ontspannen terug.“In gesprekken met adviseurs gaat het vooral om diep-gravende techniek en zekerheid op de lange termijn, inde relatie met isoleerders zijn commerciële facetten entechnische ondersteuning heel belangrijk. Het mooiste isom samen met een isoleerder een probleem op te lossen,samen met de isoleerder de klant tevreden te stellen. Ikheb altijd naast de isoleerder willen staan. Mijn hart ligtbij de totale markt. Praten met adviseurs is bijzonderinteressant. Het is ook mooi en inspirerend om met isola-tie-ondernemers te praten over de markt, over specifieketoepassingen, over mogelijkheden om de verwerking teverbeteren, over mogelijke technische alternatieven. Nee,ik ben geen man van de ‘prijs’. Veel meer van de technieken wat daaromheen hangt. Natuurlijk moest ik resultaatboeken. Dat is een onderdeel van de marketing, waar-mee je bevordert dat het materiaal in bestekken komt,dat het overal verkrijgbaar is en dat het goed wordt ver-werkt. Met die mix heeft Armacell in die vijfentwintigjaar een enorme groei doorgemaakt en een stempel opde markt gedrukt.”

Professionele basisIn 1987 attendeerde een oud-collega, in dienst vanArmstrong-België, Edze Hiemstra op de vacature inNederland. Het bleek dé uitdaging voor het commerciëlenatuurtalent: de Nederlandse markt op, met een Duitsproduct omgeven door Amerikaanse marketing. “Ik hebin dat eerste jaar meer geleerd dan de veertig jaar daar-voor. Zes weken opleiding, met alle disciplines meedraai-en, toepassingtechnieken onder de knie krijgen, de tech-niek achter de slang doorgronden. En dan met een aan-hanger vol bochten en afsluiters het land in om met drieman trainingen te verzorgen, met praktische ondersteu-ning door een Duitse leermeester. Armaflex had nog nietde marktpositie van nu. Met deze trainingen van één,twee of soms drie dagen, meestal in restaurants, bouw-den we een professionele basis. Van meet af aan is denadruk gelegd op de combinatie van theorie en eenserieuze omgang met het materiaal. Ook het kostenas-pect stipten we aan: de isoleerder beseft wat hij weg-

Edze Hiemstra 25 jaar Mijnheer Armacell

”Bewondering en respect voor de isoleerder”


Na bijna vijfentwintig jaar isolatiebranche en Armacellstapt Edze Hiemstra met echtgenote Marion over opzijn nieuwe Volvo V70. Achterin twee golden retrievers,nog verder achterin de golfuitrusting. “Tweemaal breedlachend richting Zuid Frankrijk”, zegt hij. Het zal voorde branche, Armacell en hemzelf flink wennen zijn.‘Mijnheer Armacell’ heeft een kwart eeuw lang methart en ziel isolatie geleefd. Zijn mooiste plek: naast deisoleerder om samen met de isoleerder de klant tebedienen. “De isoleerder heeft al mijn bewondering enrespect.”

Edze Hiemstra: “Het zou een zegen zijn als de installa-teur in een vroeger stadium de isolatiespecialist inscha-kelt. Dan is isolatie medebepalend voor technische keu-zes en worden het vak en de kennis automatisch hogergewaardeerd”.

4910:- 01-03-2011 13:24 Pagina 2


gooit en verwerkt daarom reststukken in de werkplaats.Er zijn nog isolatiespecialisten met certificaten en diplo-ma’s uit die tijd. Daar is de basis gelegd voor kwaliteits-isoleren met elastomeren. Het gebruik nam meer en meertoe, omdat het er zo goed uitzag. Het begon met hetfunctionele zwart – in koude-isolatie voorkomt dit con-densvorming omdat het snel de omgevinstemperatuuraanneemt – en later de grijze varianten voor cv- en sani-taire isolatie.”

KoffieWie Edze Hiemstra heeft leren kennen – en dat is de heleisolatiebranche in al zijn geledingen – kent hem als eenaimabel en attent mens, een vlotte prater die serieuzezaken in een ontspannen sfeer plaatst en in een ontspan-nen sfeer toch wel weer wat marketing kan verpakken.Altijd constructief en zelden echt uit zijn humeur. Altijdwelkom bij zijn vele relaties. En een klein beetje gestimu-leerd door een lichte eenzaamheid op de achtergrond.“Als fabrieksvertegenwoordiger reis je min of meer‘alleen op de wereld’, zonder kantoor of collega’s. Eenrondreizende eenling die niet wordt opgebeurd doorkantoorcollega’s, maar een teleurstelling zelf weg moetknarsen. Geweldig dat ik altijd zo welkom was bij dat fan-tastische netwerk van isolatiematerialen-groothandelaren,bij isolatiebedrijven, installateurs en adviseurs.Vijfentwintig jaar lang mijn thuisbasis, hun koffie werdmaatstaf voor mijn dagelijkse productiviteit. Nooit is eenafspraak geweigerd”, aldus Edze Hiemstra. Hij signaleertdat het sterke distributienetwerk een sleutelrol spelt in dekwaliteitsstandaard: “Optimale distributie van isolatiema-terialen in combinatie met service, achtergrondinformatieen directe beschikbaarheid uit voorraad houdt het niveauhoog.”

Bewondering en respectDe isoleerder heeft de onvoorwaardelijke sympathie vanEdze Hiemstra. Zelfs de kleurrijke anekdotes vertelt hij,wars van slechte omgangsvormen, met respect in zorgvul-dige bewoordingen. “In al die jaren groeit een vriend-schappelijke relatie, een band van sympathie met de iso-leerder en zijn bedrijf. De isoleerder verdient je sympa-thie. Je weet dat velen op de steiger zijn begonnen meteen wolschaal of een slang en zo hun bedrijf hebbenopgebouwd. Alle respect voor deze vakmensen, die altijdonder druk werken en een mooi resultaat bereiken. Ikweet hoe het gaat op de projecten: de isoleerder kan alslaatste aan de slag, maar moet als eerste klaar zijn. Weweten dat niet iedereen evenveel respect voor zzp’ersopbrengt. Het gaat doorgaans om afsplitsingen van gro-tere bedrijven en dat kan pijn doen. Mijns inziens bereikje juist in een harmonieuze omgang met elkaar demooiste resultaten. Realiteit is dat de meeste isolatiebe-drijven ooit zo zijn begonnen en geleidelijk hun bedrijfhebben opgebouwd. Het is voor zzp’ers een hele stap omzekerheden en voorzieningen achter zich te laten omvoor zichzelf te beginnen. Meestal verstaan zij hun vakheel goed.”

Op de plank“Het is een afscheid met een goed gevoel” zegt EdzeHiemstra. “We kunnen met voldoening terugkijken opwat tot stand is gebracht. Het is mooi te zien datArmaflex zo breed wordt gebruikt. Ik laat in die zin eenbijna ideale markt achter: iedereen kent het product enwerkt ermee, iedereen weet dat je er bent en problemenhelpt op te lossen. Bij relaties, en bij mijzelf, rijst de vraag‘weg, wat nu?’, omdat ik me hiervoor 24 jaar volledig hebingezet. Maar nu wijkt Armacell voor de familie, voor kin-

”Gemakkelijke, efficiënte systemen zijn geen inbreuk op vakmanschap, maar innovatie. Omdat arbeidskostenmet zeventig procent de grootste kostenpost vormen, zijn snel en gemakkelijk te verwerken isolatiesystemennodig en - waar mogelijk - prefab-systemen. Een beter rendement ligt naar mijn overtuiging in goede samen-werking tussen isolatieondernemers en producenten.”

4910:- 01-03-2011 13:24 Pagina 3

deren en kleinkinderen. Daar ligt een nieuwe wereld. Ikneem met smart afscheid, maar besef dat de markt veran-dert, versnelt, verzakelijkt met nieuwe verhoudingen enkortere communicatielijnen. Ik kijk met een glimlach naarwat ik achterlaat. De weemoed is ook functioneel vanaard: er liggen bij Armacell nog zoveel producten en initi-atieven op de plank. Die had ik heel graag in de marktwillen zetten. Omdat ze het nodige teweegbrengen in demarkt, van betekenis zullen blijken voor de isolatiebran-che. Een mooie wending is dat Remco dat mag gaandoen, nu hij uit de vele kandidaten voor de opvolging isgeselecteerd. Zo blijf ik bovendien nog wel wat uit demarkt horen. Voor alle duidelijkheid: Remco komt zekerniet in een gespreid bedje. Integendeel, zie het maar alseen klotsend waterbed tengevolge van de economischecrisis en de afnemende bouw. Dat creëert voor Remcowel de gelegenheid zich te profileren zoals hij is: eenman van de lange relaties die de klant op de eerste plaatszet.”

GarantplanEen hoogtepunt in de loopbaan van Edze Hiemstra is hetArmacell Garantplan, in 2010 op de Duitse isolatiebeursbekroond met de ISO-Award. Je hoeft het woord maar tenoemen en hij brandt los: “Die footprint laat ik achter,die zul je nog jaren in de markt zien. Lang op zittenbroeden, want je moet de juiste productcombinatie inhuis hebben om het hele systeem te kunnen garanderen.Met de introductie van de Armafix-leidingdrager was hetzover, maar de voorbereiding zou nog vijf jaar vergen.We moesten immers zorgen voor onafhankelijk bewaaktekwaliteit, gemakkelijk aan te brengen dampdichte ther-mische ontkoppeling en niet in de laatste plaats de verze-kering, want garantie heeft pas inhoud als een onver-hoopte claim verzekerd is”, aldus Edze Hiemstra, met

trots op zijn bijdrage aan de marketing die hem eenkwart eeuw eerder al zo aantrok bij Armacell.

BrancheIn de loop der jaren heeft Edze Hiemstra een veelzijdigebijdrage aan de bedrijfstak geleverd. Aan congressen enevenementen leverde hij met zichtbaar plezier namensArmacell en met veel eigen inbreng zijn bijdrage, vaakwas hij te vinden op alle plaatsen waar het draait omvakmanschap. Bij de stichting OOI bijvoorbeeld, waarArmacell het fundament voor de cursussen elastomereisolatie heeft gelegd en waar hij als examinator kritisch,betrokken en stimulerend nieuw vaktalent stimuleerde.“Een branche zonder weerga in de wereld”, noemt EdzeHiemstra de bedrijfstak: VIB, OOI, CINI en NCTI vormenals geheel een unieke structuur. Collega’s uit de helewereld kijken altijd vol bewondering naar de mooieNederlandse isolatiebranche. Wel ben ik van mening datde utiliteit een steviger plaats verdient, bijvoorbeeld meteen eigen NCTI-specialist die de utiliteit ondersteunt enspecifieke problemen kan aanpakken. Vanuit de branche-organisatie en –instituten moet de sector blijven werkenaan opschaling van het imago. Het zou een zegen zijn alsde installateur in een vroeger stadium de isolatiespecialistinschakelt. Dan draait de isolatie-expertise in de totaleorganisatie mee en is isolatie medebepalend voor techni-sche keuzes. Als we dat bereiken, worden het vak en dekennis automatisch hoger ingeschat en gewaardeerd. Ikdenk dat hier meer te verdienen valt aan het voorkomenvan faalkosten dan dat er achterin de keten kan wordenuitgeknepen. Faalkosten liggen boven de tien procent.Structureel vooroverleg bespaart hier vijftien tot twintigprocent van. Inzet van de kennis van isolatiebedrijvenlevert dus veel profijt op. Nauwer contact met de organi-saties in de installatiebranche kan meehelpen isolatie dejuiste plaats in de keten te geven.”

VernieuwingBij zijn afscheid pleit Edze Hiemstra er ook binnen debranche voor het wiel van de vernieuwing aan te zwen-gelen. “OOI en VIB organiseren geregeld bijeenkomstenin de regio. Het lijkt mij een goed idee om vaker regiona-le bijeenkomsten te houden waarin zowel branche-insti-tuten, isolatie-ondernemers en fabrikanten elkaar infor-meren. Ik denk dat producenten van isolatiematerialenmeerwaarde aan deze bijeenkomsten kunnen leveren.Dat is tweerichtingverkeer: als ondernemers gezamenlijkhun ideeën bij een fabrikant op tafel leggen, is dat eensteviger basis voor productontwikkeling. In gezamenlijk-heid kan de branche werken aan verbetering enopwaardering van de bedrijfstak en evenzeer van isola-tiesystemen. Gemakkelijke, efficiënte systemen zie ik nietals inbreuk op vakmanschap, maar als noodzakelijkeinnovatie. Juist omdat arbeidskosten met zeventig pro-cent de grootste kostenpost vormen, is het zaak snel engemakkelijk te verwerken isolatiesystemen te ontwikke-len en waar mogelijk prefab-systemen toe te passen. Eenbeter rendement ligt naar mijn overtuiging in goedesamenwerking tussen isolatieondernemers en producen-ten”, aldus ‘Mijnheer Armacell’ Edze Hiemstra. Met eenbrede glimlach en vol goede herinneringen zwaait hij denieuwe golftas in de auto …


Het zal nog afkicken worden voor Edze Hiemstra. ZijnArmacell-functie heeft hij al overgedragen, maar metalle plezier geeft hij nog tekst en uitleg over de onge-kende mogelijkheden van elastomere isolatie.Bijvoorbeeld in tapinstallaties.

4910:- 01-03-2011 13:24 Pagina 4

ISOLATIE PRODUCT

Grensoverschrijdende industriële activiteit zorgt voorvervagende en wegvallende grenzen, voor uitwisselingvan mensen, projecten en producten. Deze wisselwer-king uit zich onder meer in geleidelijke harmonisatievan producten toepassingsspecificaties, en waar datniet vanzelf snel genoeg gebeurt zet de overheid – deEuropese Unie bijvoorbeeld – druk op de ketel. Ook demarkt voor technische isolatie is meer en meer Europeesen globaal georiënteerd, vaak met behoud van specifie-ke lokale eisen en prestaties.Als wereldmarktleider in isolatie weerspiegelt Isover demarktontwikkeling. Het bedrijf is de afgelopen jarenmeer en meer internationaal gaan werken en heeft debedrijfsstructuur daarop aangepast. Een spilfunctie isweggelegd voor de divisie Isover Technical Insulation,die in tweerichtingverkeer lokale en internationale lij-nen verbindt. De nieuwe internationale site voor techni-sche isolatie vormt de afrondende schakel en toontfunctioneel en veelzijdig de mogelijkheden van Isoveren de specifieke toegevoegde waarde van het product-pakket.

Lokaal en internationaalEen uitgebreide internationale website is een prachtiginstrument, mits gemakkelijk te hanteren. Dat heeftIsover zowel in de digitale structuur als in de organisatiemarktgericht verankerd, zelfs nog verbeterd. Naast hetinternationale en daarom Engelstalige Isover-technical-Insulation.com is alle lokale productinformatie beschik-baar op Isover.nl, zoals ook de vertrouwde Nederlandseorganisatie klaarstaat. De winst zit in de verbinding: ookal is een product of applicatie in de lokale markt nietingeburgerd, toch is via de internationale site direct alleactuele informatie beschikbaar. Alle betrokken partijenprofiteren daarvan. De isolatiespecialist die in bestek ofaanvraag een voor zijn markt nog minder gebruikelijke

Isover-applicatie tegenkomt, heeft exact en rechtstreeksdezelfde technische informatie als zijn partners. Hiermeeverloopt communicatie en projectrealisatie zonder mis-verstanden.Volgens dezelfde structuur is ook alle specifieke experti-se vanuit de internationale divisie beschikbaar voor deNederlandse organisatie. Waar nodig zit ‘internationaal’samen met ‘Nederland’ in een vroeg stadium in het pro-jectteam aan tafel om efficiënt de beste oplossingen teformuleren. Kortom: informatie die waar dan ook in deinternationale groep aanwezig is, ligt voor alle betrok-kenen ‘op de plank’.

ActueelIsolatiesystemen verbeteren voortdurend.Productontwikkeling genereert innovatie in producten,systemen en toepassingen, in een wisselwerking met deuitvoeringspraktijk. Tegelijkertijd evolueren voorschrif-ten en certificatie-eisen. Dit is niet alleen het gevolg vanhogere eisen qua isolatie-prestaties en veiligheid, maarnatuurlijk ook van onderzoek en ontwikkeling. Zo voertIsover waar wenselijk aanvullende producten systeem-testen uit, waarvan de resultaten direct worden ver-werkt op www.isover-technical-insulation.com.Opdrachtgever en verwerker hoeven dus niet meer tewachten op nieuwe productbladen, maar hebben direc-te toegang tot de meest actuele gegevens en berekenin-

Internationaal platform Isover Technical Insulation:

Grenzeloze info voor alle projectdisciplineswww.isover-technical-insulation.com. Daar vindt u denieuwe, internationale Isover-site voor technische iso-latie. Sinds begin 2011 in de lucht met technische enpraktisch-commerciële informatie, nieuws en achter-gronden. Toenemende uitwisseling van mensen, pro-jecten en producten kenmerkt de internationaliseren-de markt voor technische isolatie. Als professionele,internationaal gestructureerde producent is Isovermet de nieuwe site voortaan wereldwijd in de luchtmet complete en eenduidige informatie voor alle pro-jectpartners.


Entree tot de internationale website van IsoverTechnical Insulation, gestructureerd naar de sectorenHVAC, Industrie, OEM en scheepsbouw.

4907:- 01-03-2011 13:46 Pagina 1

gen. Zo kunnen verbeterde productspecificaties wordenvertaald in verbeterde prestaties of gereduceerde isola-tiedikte.

HarmonisatieProducenten van isolatiematerialen bereiden zichmomenteel voor op de invoering van de CE-markering,die in 2012 gerealiseerd moet zijn. Vanzelfsprekendbevordert dit de Europese productharmonisatie. Isover isin internationaal verband druk doende het omvangrijkeassortiment in een logische CE-structuur te integreren.Uitgangspunt is dat voor iedere toepassing de meestadequate oplossing wordt gekozen. Met dien verstandedat de isolatie-specialist zijn opdrachtgever alternatievenkan bieden: bijvoorbeeld een ‘goed-genoeg’-systeem datop de korte termijn kostenvoordeel biedt, of een beterpresterend systeem dat na een korte terugverdientijdaanmerkelijke besparingen oplevert in geld en milieube-lasting.Het spreekt voor zich dat het internetplatform de CE-harmonisatie vergemakkelijkt, met uitstekende mogelijk-heden om op basis van argumenten de weg te wijzennaar de beste oplossing voor een gegeven toepassing.Isover kan deze adviesfunctie technisch onafhankelijkuitoefenen: het concern produceert zowel glas- alssteenwolproducten en verenigt het beste van beide inhet Ultimate-programma. Ultimate is de basis voor ondermeer het industriële U-Tech-programma, dat in vergelij-king tot conventionele steenwolsystemen tot 45 procentbetere isolatiewaarden laat zien of navenant lichter endunner uitvalt. Op de internationale site kunnen project-partners kennisnemen van actuele referentieprojecten,die inzicht geven in de uitgebreide mogelijkheden.

MarktenIsovers internationale site voor technische isolatie volgtde lijnen van de vier hoofdmarkten HVAC, industriëleisolatie, scheepsbouw en OEM. De vier segmenten ope-nen steeds met een heldere grafische weergave van deapplicatiegebieden binnen deze segmenten. Binnentwee, drie klikken navigeert de bezoeker naar degezochte detailinformatie. Gezegd mag worden datopbouw en weergave ook nieuwsgierigheid wekken en

dus aanzetten tot nader professioneel grasduinen.Inspirerend zijn de diverse praktijkvoorbeelden, waarbijde afdeling scheepsbouw c.q. marine een mooie expo-nent voor de algehele betekenis van technische isolatievormt. In de scheepsbouw corresponderen de Ultimate-producten uiteraard met alle internationale certificatenen beantwoorden ze aan strenge veiligheidsvoorschrif-ten en isolatietechnische specificaties. De gewichtsbespa-ring levert spectaculaire cijfers op, illustreert Isover aande hand van een grote ‘roll-on-roll-off’-veerboot van 210meter met parkeerdek en ruimte voor 2800 passagiersen 900 hutten. Ten opzichte van conventionele systemenbespaart Ultimate hier 280 ton isolatiegewicht, goedvoor $ 380.000 brandstofbesparing per jaar subsidiairextra lading van zes trailers à 45 ton of zelfs een extradek. De gewichtsbesparing laat zich ook uitdrukken inde CO2-afdruk, die met 750 ton per jaar daalt. De rederkan de winst desgewenst al in het bouwontwerp verzil-veren: gereduceerd isolatiegewicht geeft hem de moge-lijkheid licht maar duur aluminium te vervangen doorgoedkoper staal. Dan houdt hij altijd nog 180 van de 280ton beschikbaar om te verdelen tussen laadvermogen,brandstofbesparing en stabiliteit.

Beter isolerenBovenstaand voorbeeld doet vermoeden dat isolatiezichzelf verkoopt, maar zover is het nog niet. Nog niet,althans. Isover is medeoprichter van EiiF (Europeanindustrial insulation Foundation), in het leven geroepenom op Europees niveau de omvangrijke voordelen vanindustriële isolatie onder de aandacht te brengen bijpolitieke en industriële beslissers. In samenwerking metcollega-producenten van isolatiematerialen wil Isovervoorschrijvende instanties doordringen van het grotebesparingspotentieel. De inzet van veel betere isolatiesy-stemen bespaart veel energie, ontziet het milieu, bijkorte tot zeer korte terugverdientijden. Het bespaart deindustrie aanzienlijke kosten en leidt veelal tot verbeter-de procesbeheersing.Op de nieuwe internationale site schenkt Isover zoweldirect als indirect veel aandacht aan het grote potentieelvan hoogwaardige isolatiesystemen. Op www.isover-technical-insulation.com is er bijna allesover te vinden.

Toepassing van Ultimate bespaart een grote veerboot280 ton isolatiegewicht, goed voor $ 380.000 brand-stofbesparing per jaar.


Isover op GastechVan 21 tot en met 24 maart 2011 wordt in deAmsterdamse RAI de internationale beurs Gastechgehouden. Isover is te vinden in Hal E op stand-nummer E-085. Het Nederlandse team is hier ver-tegenwoordigd door Eddie Oprel en KlaasDijkstra.Isover concentreert de beursdeelname op de bredereeks oplossingen voor thermische isolatie, geluid-isolatie en brandveiligheid. De nadruk ligt op hetlichtgewicht minerale-wolprogramma Ultimate. Deprogramma is dankzij de combinatie van thermi-sche en akoestische isolatieprestaties met eengroot temperatuurbereik uitstekende geschiktvoor gastechnische isolatieprojecten. Ultimate isgeschikt voor een breed temperatuurbereik, vancryogene toepassingen tot + 700 °C.

4907:- 01-03-2011 13:46 Pagina 2

ISOLATIE IN BEDRIJF

Onlangs introduceerde M. van de Haterd ook de nieuwehuisstijl. Het logo symboliseert de nieuwe koers binnenhet bedrijf, en bundelt in een compacte, frisse uitstralingde geïntegreerde elementen koude- en warmte-isolatie,geluidisolatie en de verbindende gestileerde letter h. Deh vertegenwoordigt behalve de naam ook de vaktrots:hart voor isolatie. Binnen enkele maanden is de nieuwehuisstijl compleet uitgerold en dragen ook de bussen denieuwe identiteit van ‘M. van de Haterd, partner in isola-tie en brandpreventie’.Een compleet nieuwe website www.haterd.nl comple-teert de brede vernieuwing en toont toegankelijk enaantrekkelijk de troeven en referenties.

Kwaliteit en volumeM. van de Haterd is de afgelopen jaren stevig gegroeid,enerzijds door autonome groei, anderzijds door diverseovernames waaronder Isolatiebedrijf Telle & Haarmans in

Rijswijk. Tevens is er een ruim nieuw bedrijfspand in Ossin gebruik genomen. Dankzij de geografische spreidingmet vestigingen in Oss, Tholen, Rijswijk en Lelystadbestrijkt Van de Haterd heel Nederland, met korte reistij-den en de noodzakelijke kantoor- en magazijnvoorzienin-gen in de buurt. In de interne organisatie was deRijswijkse vestiging al geïntegreerd. Met de invoering vande nieuwe huisstijl treedt ook Rijswijk onder de gezamen-lijke vlag naar buiten.

Met de expansie is tevens de gewenste schaalgrootteopgebouwd om gestructureerd en met een goede conti-nuïteitsbasis zowel kleinschalige als grote en langlopendeprojecten te realiseren. Vanzelfsprekend is de basis hier-voor de overeenkomstige kennis, vaardigheid en erva-ring. Zowel door de acquisities als gerichte uitbreidingvan het team heeft Van de Haterd de know how opbreed allround-peil gebracht. “Een omvang en organisa-tie die het moet hebben van kwaliteit en een zeker volu-me. Kwaliteit hebben we in huis, en we rekenen op onscommerciële talent om daar volume tegenover te plaat-sen”, zegt financieel directeur Wim Smulders.Samen met Steward Privoo (bedrijfsleider) en PeterGijsbers (inkoop en logistiek) is hij verantwoordelijk voorde dagelijkse gang van zaken van de organisatie.

M. van de Haterd zet actuele strategie in

Allround isolatiebedrijf met multidisciplinaire visieM. van de Haterd Isolatiebedrijf zet een brede strate-gie in, als logisch vervolg op de uitbreidingen en over-names van de afgelopen jaren Het bedrijf kent zijnoorsprong in de isolatie van luchtkanalen. Dit onder-deel blijft, echter meer als onderdeel van een totaal-pakket aan isolatiediensten dat het bedrijf vooropdrachtgevers verzorgt. M. van de Haterd is metruim 130 medewerkers landelijk aanwezig en bewijstzich dagelijks als allround isolatiebedrijf in diverseomvangrijke, complexe projecten.


De nieuwe huisstijl is gebaseerd op de geïntegreerdeelementen koude- en warmte-isolatie, geluidisolatieen de verbindende gestileerde letter h. De h ver-tegenwoordigt behalve de naam ook de vaktrots:hart voor isolatie.

Het managementteam: v.l.n.r. Peter Gijsbers (inkoopen logistiek),Steward Privoo (bedrijfsleider), WimSmulders (financieel directeur) en Rien van de Haterd(oprichter-eigenaar). Op de achtergrond het nieuwebedrijfspand in Oss.

4912:- 01-03-2011 13:48 Pagina 1

Oprichter en eigenaar Rinus van de Haterd laat het jongeteam de vrije hand om de nieuwe moderne strategiegestalte te geven en houdt op de achtergrond zijn erva-ring en advies beschikbaar.

PartnerVan de Haterd kent zijn oorsprong in de isolatie vanluchtkanalen en daarmee samenhangend plaatwerk.Tengevolge van de verbreding is dit accent enigszins afge-vlakt, maar het blijft belangrijk. Nu meer als onlosmake-lijke component van een totaalpakket, opgebouwd uit deisolatie van luchtkanalen, brandpreventie, bouwkundigeisolatie, thermischeen akoestische isolatie, industriëleisolatie, en bijbehorend plaatwerk. Van huis uit was de utiliteit een ‘thuis’, terwijl de vesti-ging in Rijswijk zijn sporen in industriële isolatie heeft ver-diend. Deze veelzijdigheid draagt de klantenbenadering,waarin advies op maat, ondersteuning en onderhoud detroeven zijn. In samenwerking met leveranciers en onder-bouwd met de benodigde certificaten verbindt Van deHaterd bovendien garanties aan de uitgevoerde isolatiesy-stemen.“We zijn partner van de opdrachtgever, en niet zozeeronderaannemer”, benadrukt Steward Privoo. “Dat makenwe waar in advies en in onze eigen projectbegeleidingdie het de opdrachtgever een stuk gemakkelijker maakt.Klanten reageren heel positief op onze vernieuwde enverbrede aanpak. Ze zien dat we klaar zijn voor de toe-komst en de body en continuïteit hebben om ook langdu-rige projecten goed op te pakken. Men waardeert onzeoffertes op maat, altijd met een duidelijke uitleg die deklant het wat, hoe en waarom laat zien. De opdrachtge-ver weet precies waar hij aan toe is en kan in het hele tra-ject altijd rekenen op begeleiding door onze vakkundigeprojectleiders. Ook intern staat het team stevig in zijnschoenen. Iedereen beseft dat we een solide organisatiezijn welke wordt gedragen door gemotiveerde, enthousi-aste medewerkers die met hun vakmanschap de basis zijnvan M. van de Haterd. De certificering voor ISO 9001 enVCA** staat hiervoor voor.”

Brandpreventieve- en bouwkundige isolatieIn samenhang met het reguliere isolatiewerk verzorgt M.van de Haterd tevens brandpreventieve werkzaamheden,waaronder doorvoeringen, bekleding van kolommen en

constructiedelen en brandwerend schilderwerk. Daarnaastis het bedrijf eveneens gespecialiseerd in alle voorkomen-de bouwkundige isolatie zoals spouw-, dak- en na-isolatie.“Onze opdrachtgevers laten deze speciale voorzieningengraag aan ons over, het is voor hen een zorg minder”,legt Wim Smulders uit. “Wij kunnen dit zowel in kleinereals in heel grote projecten prima plannen en naadloos devoortgang van de bouw volgen. Deze bouwkundige isola-tie kan daarom heel efficiënt meelopen in ons werk, ter-wijl het voor de aannemer juist lastig in de grote stroomin te passen is.” Dankzij beheersing van deze diverse disci-plines kan M. van de Haterd een totaalpakket bieden ophet gebied van isolatie en is daardoor een volwaardigeprofessionele partner.”

WoninginstallatiesM. van de Haterd kan bogen op een lange reeks mooiereferentieprojecten, uiteenlopend van Grolsche Veste inEnschede, het complex ‘Beeld en Geluid’ in Hilversum, hetnieuwe Rabobank hoofdkantoor in Utrecht of het presti-gieuze Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch.Toevallig – of niet toevallig – stuk voor stuk architectoni-sche blikvangers die de specialisten van Van de Haterd ophet dak, boven de plafonds en in de technische ruimtesrecht doen met oogstrelend isolatiewerk. Recentelijk ismen gestart met een nieuw grootschalig project: ErasmusMedisch Centrum Rotterdam, dat een doorlooptijd vanzeven jaar zal hebben. Aan de andere kant van het spec-trum manifesteert Van de Haterd zich even opmerkelijk:in de woningbouw. Nu woninginstallaties in de klimaat-beheersing de trekken van de kleine utiliteit beginnen tekrijgen met warmtepompen, balansventilatie en warmte-wisselaars, manifesteert Van de Haterd zich hier met doel-matige isolatie. Allround dus.

Dakkanalen met aluminium beplating op projectLeids Universitair Medisch Centrum.

Brandwerende doorvoe-ring met registratie.

Strak plaatwerk in MedischCentrum Rijnmond Zuid.

Diverse isolatiespecialismes bij elkaar: leidingwerkgeïsoleerd met Isogenopak en Armaflex, luchtbehan-delingskasten met woldekens met alu-folie.


4912:- 01-03-2011 13:48 Pagina 2

Cryo Systems AdA4_2011_b_NL.indd 1 25/02/2011 11:21:03

ISOLATIE BEURZEN

De gasketen is een wereldomvattende hoog-technologi-sche en innovatieve sector, die een sleutelrol speelt in dehuidige en toekomstige energievoorziening. Aanvullendop energievoorziening op basis van olie speelt aardgaseen snelgroeiende rol. Nu al is de helft van de activiteitenvan Shell gebaseerd op gas. De Nederlands organisatievan toeleveranciers in de gasen oliesector IRO is even-

eens bij de organisatie betrokken. De beurs kent een aan-tal dominante groepen exposanten en aandachtsvelden:voorop uiteraard de energiesector met gasen oliemaat-schappijen en bouwers van installaties, terminals, trans-port en opslag en hun toeleveranciers. Hierin zitten talvan specialismen besloten, waaronder scheepsbouw,industriële dienstverlening en natuurlijk ook dwars dooralle sectoren heen het isolatiegebonden aanbod. Het isvoor de vierde maal in de 36-jarige geschiedenis van debeurs dat Gastech Amsterdam aandoet, hetgeen mede tedanken is aan de leidende positie van ‘Nederland-Gasland’: Nederland produceert jaarlijks 80 miljard m3 gasen heeft inmiddels ruim de helft van de bewezen reservesvan 4.500 miljard m3 geëxploiteerd. Nederland genietwereldwijd naam en faam met zijn hooggekwalificeerdetoeleveringsindustrie voor de gasen oliesector, met inbe-grip van het isolatiespecialisme.

Technische presentatiesParallel aan de beurs organiseert Gastech een congresmet circa 120 lezingen en inleidingen alsmede ongeveer75 technische presentaties. Voor de meeste bezoekers zijnde technische presentaties het meest interessant. De technische presentaties zijn ondergebracht in zogehe-ten Centres of Technical Excellence (CoTes). Verdeeld overde vier beursdagen biedt het programma ca. 75 vaktech-nisch gerichte lezingen en presentaties. In dit programmais ook de isolatiesector aanwezig, onder meer met voor-drachten van Rockwool en Pittsburgh Corning.Duurzaamheid is een kernbegrip in de bijdrage van de

Gastech, 21 tot en met 24 maart 2011, RAI – Amsterdam

Isolatie prominent in de gasketen


Van 21 tot en met 24 maart 2011 biedt de RAI inAmsterdam onderdak aan de 25ste Gastech met meerdan 400 exposanten. Deze internationale beurs beslaatde gehele gasketen, van winning en behandeling tot enmet aflevering aan de eindverbruiker. Shell is gastheer,vice-premier en minister van Economische ZakenVerhagen opent de Gastech. Het evenement is behalvebeurs en congres ook een internationaal ontmoetings-platform.

Nederland staat te boek als gasland, dankzij de enor-me aardgasbellen. Nederland is ook meer en meer eenbelangrijke Europese landingsplaats voor importgas.Op de Tweede Maasvlakte verrijst de Gate-terminal,waarvan hier een impressie. Deze terminal krijgt eenaanvankelijke doorzetcapaciteit van 12 miljard m3

(bcm) per jaar en zal bestaan uit drie opslagtanks van180.000 m3 en twee aanlegsteigers. De jaarlijkse door-voercapaciteit kan in de toekomst uitgebreid wordennaar 16 bcm. De terminal past binnen het Nederlandseen Europese energiebeleid, dat strategische diversifica-tie van de aanvoer van LNG, duurzaamheid, veiligheiden milieuvriendelijkheid als belangrijke uitgangspun-ten hanteert. Nederlandse Gasunie en KoninklijkeVopak zijn de initiatiefnemers en partners in Gate ter-minal.

Openingstijden GastechGastech is samengesteld uit een beursgedeelte eneen congresprogramma.De beursvloer is van maandag 21 maart tot en metdonderdag 24 maart dagelijks toegankelijk van10.00 tot 18.00 uur.Het congresgedeelte opent dagelijks om 09.00 uuren sluit om 18.00 uur, met uitzondering van don-derdag 24 maart. De slotdag sluit na het ochtend-programma af om 12.50 uur.De beurs is kosteloos toegankelijk na voorregistra-tie op www.gastech.co.uk/exhibition. Veel informatie over Gastech is te vinden opwww.gastech.co.uk. Onderdeel van de site is eenexposantenlijst, met de mogelijkheid een persoon-lijke planning samen te stellen en zich nader teinformeren over het aanbod.

4915:- 02-03-2011 14:14 Pagina 2


SonoCool®Combinatie van thermischeen akoestische isolatie.

Coolag Hamar levert nu SonoCool een brandveilige, loodvrije geluidsisolatie. SonoCool is milieuvriendelijk en technisch een 100% alternatief voor loodhoudende geluidsisolatie-materialen. SonoCool wordt gebruikt voor het verminderen van geluids-afstraling van bij-voorbeeld transportleidingen, hemelwaterafvoeren en rioleringen.

SonoCool is eenvoudig te bewerken en aan te brengen.SonoCool... nieuw en innovatief!

Coolag Hamar BV • Zijlweg 1, 5145 NR Waalwijk • T. 0416 - 565 111 • www.coolaghamar.nl

VCA *** Lauwersmeer 1 Postbus 386 tel. 0412 642523 [email protected] JR Oss 5340 AJ Oss fax 0412 643735 www.haterd.nl

Uw specialist voor:leiding isolatie

koude warmte isolatie

isolatie-plaatwerk

brandwerende doorvoeringen

isolatie luchtkanalen

brandwerende betimmeringen

MONTAGE kopie 3:- 01-03-2011 13:53 Pagina 1

isolatiedeskundigen. De CoTes-sessies zijn kosteloos toe-gankelijk. Gedetailleerde programma-informatie is te vin-den op www.gastech.co.uk/programme. Dit is tevens hetadres voor vooraanmelding.Aandachtsvelden zijn ‘Veiligheid & Duurzaamheid’,‘Aanleg en onderhoud van pijpleidingen’, ‘Cryogenics’,‘Gasopslag’, ‘LNG-installaties’, ‘Efficiënte procesvoering’en ‘Gasbehandeling’. Vanzelfsprekend komen aandachts-gebieden als CO2-reductie, veiligheid en kostenbeheer-sing in verschillende bijdragen aan de orde.

CongresHet congres is vooral bedoeld voor topfunctionarissen uithandel en industrie, waaronder de nationale en interna-tionale gasmaatschappijen. Het actuele programma is tevinden op www.gastech.co.uk/conference-programme.Congresdeelname kost € 2.499,- ex BTW, mits uiterlijk 20maart 2011 aangemeld. Behalve toegang tot het volledi-ge lezingenprogramma is de deelnemer ook welkom opnetwerkbijeenkomsten, ondersteund met een online-net-werkpakket.Vice-premier en minister van Economische ZakenVerhagen opent beurs en congres op congres 21 maartom 9.00 uur. De laatste sessie, een samenvatting van de

belangrijkste resultaten, staat voor donderdag 24 maartom 12.00 uur op de agenda.Het congresprogramma is onderverdeeld in commercieelen technisch georiënteerde sessies, naast een speciaalEfet- en GTI-programma op respectievelijk dinsdag enwoensdag. Efet (European Federation of Energy Traders)verwelkomt de wereld van handel, regulering en beleids-beïnvloeders. GTI (Gas Technology Institute haalt specia-listen op het gebied van ‘onconventioneel gas’ naarAmsterdam. Dit betreft exploitatie van gasvoorraden bui-ten klassieke aardgasvelden, zoals in klei- en steenlagen.

OrientatieVoor isolatiespecialisten is de Gastech een aantrekkelijkevenement om zich efficiënt te informeren over de gehe-le gasketen, van upstream (winning en bewerking), mid-stream (verwerking en transport) tot en met downstream(distributie tot aan eindafnemers). Zeker in combinatiemet de isolatiegerelateerde stands en technische presen-taties is het voor isolatiespecialisten en ideaal gelegen-heid zich te oriënteren. En wellicht voor de eerste zet totnieuwe activiteiten en klanten. Het is een unieke kans,want het kan wel tien jaar duren voordat Gastechopnieuw Nederland aandoet.


Maintenance Next is vanoudsher gericht op het groteindustriële gebied rond Rotterdam. Energie, chemie,petrochemie en scheepsbouw vormen het dagelijks werk-terrein van veel isolatiebedrijven. Uiteenlopende isolatie-bedrijven zijn multidisciplinair actief. Naast isolatie sechouden zij zich bezig met brandwerende voorzieningen,steigerbouw, tracing en verdere technische dienstverle-ning. De isolatiesector is dan ook goed vertegenwoordigdin de exposantenlijst van Maintenance Next. Daarnaastzullen veel isolatie-ondernemers de beurs bezoeken omeen actuele indruk van industrieel onderhoud op te doenen in contact te komen met partners en opdrachtgevers.Een belangrijke trend in onderhoud is de opwaarderingvan de doelstellingen, waarbij onderhoud zich ontwikkeltin de richting van modificatie en opwaardering: de instal-laties worden niet hersteld, maar verbeterd. Dit geldtsterk voor isolatiesystemen, die sterk bijdragen aan verbe-

terde procesbeheersing, milieuprestaties en energiebe-heer. Maintenance Next is 12 en 13 april geopend van10.00 tot 18.00 uur, op 14 april sluit de beurs om 22.00uur. Nadere info op www.maintenancenext.nl.

Ahoy, 12 t/m 14 april 2011

Maintenance Next RotterdamHet is niet alleen Gastech wat de klok slaat. OokMaintenance Next is een klassieker in de beursagendavan veel isolatiebedrijven. Van 12 tot en met 14 april2011 laat de industriële beurs Maintenance Next inAhoy Rotterdam zien hoe heden en toekomst vanonderhoud eruit ziet. Maintenance Next is eengevestigde vakbeurs voor onderhoudsprofessionals,voorheen bekend als Industrial Maintenance. De onder-houdsbranche laat van 12 t/m 14 april 2011 zien hoe detoekomst van onderhoud eruit ziet.

Wiko Isolatietechniek en Steigerbouw is een van deisolatiebedrijven op Maintenance Next. Wiko presen-teert zich op Maintenance Next met isolatie, steiger-bouw, tracing, rope access en brandwerende voorzie-ningen.

4915:- 02-03-2011 14:15 Pagina 4

ISOLATIE VAKTECHNIEK

De warmteverliezen van ongeïsoleerde installatieonder-delen zoals appendages en flenzen zijn zelfs bij lage tem-peraturen aanzienlijk. Volgens normberekeningen vanhet Duitse ingenieursinstituut VDI veroorzaakt bijvoor-beeld een ongeïsoleerde appendage DN 100 bij 100 °C ineen buitenomgeving ongeveer even hoge warmteverlie-zen als 36 meter van een bijbehorende niet-geïsoleerdeleiding. Warmteverliezen rond en flenzen appendagesleveren ook functionele risico’s op. De mediumtempera-tuur kan daar zover dalen, dat proceskritische tempera-tuurgrenzen worden bereikt of overschreden. Mogelijkmet kristallisatie van het medium als gevolg. Flenzen enappendages dienen daarom indien mogelijk met dezelfdeisolatiedikte als de betreffende leiding te worden geïso-leerd.Gewoonlijk wordt de isolatie van appendages met eengeïsoleerde kap of isolatiematras uitgevoerd om deze inhet geval van onderhoudswerkzaamheden snel te kun-nen demonteren. Kappen worden doorgaans aan debinnenzijde met gaasdekens geïsoleerd. De kappen wor-den met beugelsluitingen - direct op de kap of met span-banden gemonteerd - aan het object bevestigd. Bij de

isolatie van appendages en flenzen met geïsoleerde kap-pen gelden de volgende randvoorwaarden: • Kapisolatie en leidingisolatie dienen elkaar tenminste

50 mm te overlappen.• De afstand tussen flenzen en leidingisolatie dient

‘schroeflengte + 30 mm’ te bedragen. De leidingisola-tie wordt - indien mogelijk - bij voorkeur met eenrozet afgesloten, om de flenzen zonder beschadigingvan de isolatie te kunnen losmaken.

• Afsluiters met verlengde spindel verdienen de voor-keur. De spindel wordt horizontaal dan wel onder deleiding gemonteerd, om te voorkomen dat water viade spindelschacht het isolatiessysteem binnendringt.

Hoge energieverliezen in ongeïsoleerde appendages:

Isolatie van appendages en flenzenDit nummer van Isolatie Magazine staat in het tekenvan de internationale industriebeurs Gastech, die van21 tot en met 24 maart 2011 plaatsvindt inAmsterdam. De vaktechnische specialisten vanRockwool Technical Insulation richten de focus in dezetechnische bijdrage daarom op de isolatie van appen-dages en flenzen, die zeer frequent in de gasketen enandere industriële installaties voor de bril komen enspecifiek vakmanschap vergen.


Uitvoeringsvariant voor appendages en flenzen: 1.leiding - 2. isolatiemateriaal Rockwool - 3. ommante-ling van plaatwerk - 4. plaatschroef of klinknagel - 5.naad 6. afvoeropening - 7. spanband; B ≥ 50 mm, A= schroeflengte + 30 mm.

1. leiding - 2. isolatiemateriaal Rockwool - 3. omman-teling van plaatwerk - 4. plaatschroef of klinknagel -5. regenkering 6. kopschijf - 7. spanbanden - 8.regenkering; B ≥ 50 mm, A = schroeflengte + 30 mm.

Voorbeeld van de thermische lengteverandering van staal

Δl(mm)/m Δt 0,55 50 1,10 100 1,65 150 2,20 200

4913:- 01-03-2011 13:54 Pagina 1

• De ommanteling wordt dusdanig aangebracht, datgeen vocht kan binnendringen. Zo worden aan vertica-le of schuinlopende leidingen regenranden van ca. 20mm aangebracht boven afsluiterkappen.

Bij leidingen waarvan de vloeibare inhoud in het gevalvan een lekkage de isolatie of het coatingsysteem kanbeschadigen, is het raadzaam flenstape met een lekpijpjerondom de flenzen aan te brengen. Bovendien kan flen-stape voorkomen dat brandbare producten het isolatie-materiaal binnendringen en brandgevaar ontstaat.

Leidingbochten en T-stukken Bij isolatie van leidingbochten met pijpschalen wordendeze in segmenten gesneden en met naar benedengerichte langsnaad goed passend op de leidingbochtgeplaatst. De straal (radius) van de bocht bepaalt dehoekverdeling van de verschillende segmenten. De pijp-schaalsegmenten worden met spanbanden of met bind-draad op de leidingbocht bevestigd.

Leidingbochten met pijpschalen Bij isolatie van leidingbochten met pijpschalen wordendeze in segmenten gesneden en met naar benedengerichte langsnaad goed passend op de leidingbochtgeplaatst. De hoekverdeling van de verschillende segmen-ten wordt bepaald door de straal van de leidingbocht. Depijpschaalsegmenten worden met spanbanden of metbinddraad bevestigd op de leidingbocht.

Leidingbochten met isolatiedekens Als de leiding is geïsoleerd met gaasdekens of drukvastedekens, worden vormstukken zoals leidingbochten en T-stukken over het algemeen met dezelfde dekens geïso-leerd. De dekens worden dan in segmenten in de vormvan ‘vissen’ op maat gesneden. Deze worden met denaden strak tegen elkaar op de leidingbocht aangebracht.Bij gaasdekens worden alle naden (rond- en langsnaden)met binddraad of dekenhaken goed dichtgenaaid.Steunconstructies dienen in ieder geval aan het begin enhet einde van de bocht gemonteerd te worden (voornadere details zie pagina 31). Drukvaste dekens wordenmet spanbanden op de leidingbocht gefixeerd. Naden

tussen de segmenten worden met losse steenwol goeddichtgestopt. De naden worden tot slot met zelfklevendaluminiumtape gefixeerd.

Uitzettingsvoegen Bij warmte-isolatie kunnen tussen leiding en ommantelinggrote temperatuurverschillen heersen. Bovendien verschiltde uitzettingscoëfficiënt van de leidingen en het isolatie-systeem. Dit heeft tot gevolg dat er voor de verschillendecomponenten van het isolatiesysteem ook verschillendethermische lengteveranderingen gelden, waarvoor con-structieve maatregelen getroffen dienen te worden. Delengteverandering Δl wordt als volgt bepaald: Δl = l ·Δt ·α

Hier staat l voor de lengte van de leiding, Δt voor hettemperatuurverschil tussen de koude en de warme leiding(c.q. ommanteling) en α voor de lineaire warmte-uitzet-tingscoëfficiënt (zie voorbeeldtabel1).Wanneer in leidingen compensatoren ter nivellering vande thermische lengte-uitzetting worden gemonteerd,dient het isolatiesysteem zodanig te worden uitgevoerd,dat geen isolatiemateriaal tussen het harmonicadeel kankomen en de compenserende werking kan beïnvloeden.De compensator wordt daarom afgedekt met een plaatafgedekt, die vervolgens kan worden geïsoleerd. Bij temperaturen boven 300 °C mag vanwege het gevaarvoor spanningscorrosie geen verzinkte plaat wordengebruikt.

Variant met gebruik van isolatiematrassen. 1. leiding- 2. isolatiemateriaal Rockwool - 3. ommanteling vanplaatwerk - 4. plaatschroef of klinknagel - 5. naad - 6.isolatiematras.

Reduceerstuk. 1. leiding - 2. isolatiemateriaal - 3.ommanteling van plaatwerk - 4. plaatschroef ofklinknagel - 5. naad - 6. reduceerstuk.


T-stuk met plaatwerk. 1. leiding - 2. isolatiemateriaal- 3. ommanteling van plaatwerk - 4. afvoeropening -5. kraag met kit.

4913:- 01-03-2011 13:54 Pagina 2

Demo CINICAL + nieuw zakboekje + hoofdstuk cryogene isolatie:

Drieslag CINI op Gastech

De drieslag van CINI op Gastech levert alle redenom langs te gaan bij de gezamenlijke stand vanCINI, NCTI, VIB en OOI. Elke geïnteresseerde bezoe-ker krijgt niet alleen een USB-stick cadeau met dedemo van het rekenprogramma. Ook is tijdensGasTech het nieuwe het CINI-zakboekje te koop meteen beurskorting van 20 procent.

Geheel vernieuwd zakboekje Het nieuwe zakboekje is dikker dan ooit, maar pastnog steeds in de binnenzak. De inhoud vaninmiddels alweer derde druk is volledig geactuali-seerd en aanzienlijk uitgebreid. Alle jaarlijkse upda-tes van CINI-Handboek van de afgelopen vijf jaarzijn erin verwerkt. Daarmee is de techniek in hetzakboekje geheel up-to-date aan de kennis 2011.

Het CINI-zakboekje kan worden gezien als het han-dige uittreksel uit het grote, dikke Handboek. Dedunne versie bevat de meest relevante zaken diemen qua isolatie het vaakst in het veld tegenkomt.

Dat betekent kiezen tussen de hoofdstukken enonderdelen uit het Handboek: wel de isolatie vanleidingen voor warme en voor koude isolatie, maarniet voor apparaten, vaten, opslagtanks of gehelekolommen. Wel de opmeetspecificaties, maar nietde isolatieberekeningen. Wel een samenvatting uithet nieuwe hoofdstuk in het Handboek over het´kwaliteitsplan´, maar niet het hoofdstuk over cryo-gene isolatie, want dat is voor het zakboekje te spe-cifiek. Nieuw in de derde druk is een selectie uit hetgrote Handboek van tekeningen van apparaten.

Het zakboekje is al jaren heel populair bij zowel iso-latiebedrijven als bij opdrachtgevers. Het wordt veelgebruikt door eigenaars van installaties en hunmensen die op de site werken, onder meer vooronderhoud en inspectie. Veel isolatiebedrijvengeven het hun medewerkers mee voor gebruik oplocatie. Wie het vernieuwde zakboekje tijdens deGasTech op de CINI-stand koopt, ontvangt een kor-ting van 20 procent op de normale aankoopprijsvan 95 euro.

Demo CiniCalWie wil kennismaken met het nieuwe rekenpro-gramma CINICAL, moet zeker bij de CINI-standlangs.Iedere geïnteresseerde bezoeker krijgt een USB-stick met een demo van CINICAL cadeau. Het reken-programma is vrijwel gereed, maar net niet gereedgenoeg om nu al in de praktijk feilloos te gebrui-ken. De demo is een interimversie van het vol-waardige programma dat binnenkort op de marktkomt. Het is tevens een laatste test voor het defini-tieve programma.

De basis van CINICAL blijft de snelle berekening opeconomische gronden van isolatiedikten voor leidin-gen en vlakke wanden. Een absoluut nieuwe enunieke dimensie aan het rekenprogramma is deecologische module. Die maakt zichtbaar wat bijwelke isolatiedikte de CO2-equivalente uitstoot zalzijn. Plus wat daarvan de invloed is op de isolatie-dikte in het geval (fossiele) CO2-productie geld gaatkosten. Het calculatieprogramma sluit aan bij deopbouw en uitgangspunten van het Handboek en isgebaseerd op internationale normen.

CINI is actief aanwezig op de GasTech in Amsterdam.

Naadloos aansluitend op het thema van de beurs -

alles rond LNG - presenteert CINI het tiende hoofd-

stuk van het Handboek over cryogene isolatie. Ook

verschijnt tijdens de GasTech de derde, geheel herzie-

ne versie van het populaire CINI-zakboekje. En ten-

slotte wordt op de beurs de demoversie van CINICAL

gelanceerd: de eerste kennismaking met het nieuwe,

ingenieuze rekenprogramma voor de thermische iso-

latie. Een unieke CINI-drieslag.


CINI:- 01-03-2011 13:56 Pagina 1


De gratis demo, CiniBench,zit al zo dicht op de uitein-delijke versie, dat - wie ermee aan de slag gaat -meteen de mogelijkhedenvan CiniCal als bijna echtervaart. Het is een soortsimulatiemodule. Je kuntallerlei schuifjes bewegen enzien wat het effect is.Bijvoorbeeld, de eenvoudigevraag: welke isolatiedikte isnodig bij welke tempera-tuur? Maar ook complexer:wat is het effect op CO2-uit-stoot bij dikker isoleren enwat betekent dat uiteindelijkvoor de kosten? Of anders-om de CO2-uitstoot als uit-gangspunt nemen en dan bekijken wat verminde-ring met bijvoorbeeld een ton uitstoot betekentvoor de totale isolatie-investering. De CiniBench-demo kan ook worden gebruikt voor educatievedoeleinden.

De USB-sticks met de demo worden gedurende allebeursdagen weggegeven, zolang de voorraad strektuiteraard. Op woensdag 23 maart is er, vanaf 16.30uur, in de stand van CINI een speciale publieksde-monstratie van CINICAL door de ontwerper van hetprogramma, Ger Kupers.

Presentatie Cryogene-hoofdstuk CINI-HandboekGeen beter decor denkbaar voor de presentatie vanhet hoofdstuk over cryogene isolatietechniek, dande GasTech. Het nieuwste, tiende hoofdstuk van hetCINI-Handboek gaat over isoleren in het cryogenetemperatuursgebied van 100 tot 200 graden ondernul. Dat is het gebied waarbinnen de conversietem-peratuur van min 163 graden van vluchtig aardgasnaar vloeibaar LNG valt.

CINI maakte het hoofdstuk Cryogene Isolatie medeop aandringen van de grote internationale spelersop het gebied van vloeibaar aardgas. Het isolerenvan LNG-installaties blijkt een dermate precies isola-tiewerk, dat hier standaardisatie in kwaliteit onmis-baar is. Tot op heden werken de LNG-concerns meteigen standaards en hanteren veel isolatiebedrijvenhun expertise met vergelijkbare systemen. Maar depraktijk leert dat specialisatie en standaardisatievoor cryogeen-isolatie hard nodig is. Zeker nu vaststaat dat LNG een steeds belangrijker energiemid-del wordt. Het CINI-Handboek kent al een hoofd-stuk over ´Koude isolatie. Maar de wereldwijd ope-

rerende contractors, ingenieursbureaus en materi-aalleveranciers vroegen om verdere doorvertalingvan koude naar LNG-isolatie. Diezelfde bedrijvenwerkten, naast de plant owners, actief mee aan depraktische invulling van het hoofdstuk. Dit zijn:ExxonMobil, Shell, Woodside Energy, Technip,Chiyoda, Kaefer, Cape, Temati, Pittsburgh Corningen KingspanTarec.

Het hoofdstuk Cryogene Isolatie gaat over de isola-tie van de installaties op land (en behandelt niethet scheepstransport). Er is veel aandacht voor hetfenomeen van ´contraction-expansion´ (uitzettingen krimp). Het temperatuursgebied tot min 200 gra-den kent veel ‘beweging’ en de krachten van uitzet-ting en krimp zijn in verhouding groter. Dit vereistdat de leidingen en isolatie grote bewegingsruimtemoeten hebben. Het nieuwe hoofdstuk besteedtdaarom aandacht aan zeer specifieke details hier-omtrent. En uiteraard geldt nog sterker dan bij‘normale’ koude isolatie: is de isolatie niet damp-dicht, dan vormt zich direct ijs.

Het Handboekdeel laat in tekst en tekeningen zienop welke wijze cryogene isolatie met meerderemateriaallagen en ´vapour barriers´ wordt opge-bouwd. Ook hoe de pijpen optimaal bevestigd kun-nen worden op de ondersteuning, de ´pipe sup-ports´. Die moeten immers ook kunnen bewegenmet de expansie/contractie. Juist dit laatste onder-deel blijkt een detail waarbij niet alle isolatiebedrij-ven over voldoende kennis en expertise beschikken.Gezien het internationale karakter van LNG, is hetnieuwe hoofdstuk uitsluitend in het Engels verkrijg-baar.

Detail van expansion joint voor verticale pijp, uit hetnieuwe hoofdstuk 10 over cryogene isolatie.

CINI:- 01-03-2011 13:56 Pagina 2

ISOLATIE LOGISTIEK

Als de isolatiespecialist ergens op kan terugvallen, dan ishet wel zijn man bij de groothandel. De SIG-groothan-delsbedrijven Coolag Hamar in Waalwijk, Bracol inZoeterwoude en Rotterdam en Isolatec in het BelgischeHasselt vervullen primair een logistieke functie. Maar zeweten de klant ook te informeren over producten entoepassingen. Tegenwoordig beter dan ooit. Met deinvoering van een nieuw en uitgebreid ERP-systeem(enterprise resource planning) hebben deze groothan-delsbedrijven een complete technische database paraat.Deze beperkt zich niet tot de technische informatie vanhet eigen assortiment, maar strekt zich uit tot alle op demarkt beschikbare isolatieproducten. De database wordtcontinu door een externe partij up-to-date gehouden endoor de eigen IT-afdeling van SIG ingevoerd in CentraalGegevensbeheer. Van daaruit is het voor SIG en de klanteen waardevolle bron met specificaties, productvormen,leveringseenheden en toepassingsbijzonderheden.

Uniforme automatiseringSIG Benelux is de afgelopen jaren door expansie enovernames uitgegroeid tot tien bedrijven met veertienvestigingen, waaronder de technische isolatiegroep metCoolag Hamar, Bracol en Isolatec. Tien bedrijven methun eigen specialismen in afbouwsystemen en isolatie-producten, en met hun eigen automatiseringsystemen.Een deel was aan vervanging toe. Bovendien groeide debehoefte aan een uniform automatiseringssysteem,gezien de intensieve logistieke en commerciële samen-werking. Tijd voor integratie in een gemeenschappelijkERP-systeem voor alle divisies.Insulation Benelux-divisiedirecteur Joël Neves nam eind2008 de handschoen op om het ERP-traject voor degehele Benelux onder zijn hoede te nemen, van voorbe-reiding en selectie tot en met implementatie.Niets is zo saai als de invoering van een ERP-systeemoftewel Enterprise Resource Planning. En bijna niets is

zo spannend. De spanning ligt geheel aan de zijde vandegenen die het project realiseren, de saaiheid is hetprivilege van de klant. Die merkt er niet direct iets van.Als het goed gaat, tenminste. Een ERP-systeem, in ditgeval Microsoft Dynamics AX, integreert alle bedrijfspro-cessen in één gestroomlijnd platform. Het verbindtinkoop, productie, boekhouding, verkoop en planningtot in detail. Elke discipline beschikt real time over juisteen doelgerichte informatie.Een niet goed samengesteld of voorbereid ERP-systeemlaat het bedrijf gestroomlijnd en efficiënt in het hon-derd lopen, waarbij de klant per definitie met de gebak-ken peren zit. Als het wel goed in elkaar steekt, komenna een korte en soepele gewenning de voordelenbovendrijven. Uiteindelijk ook voor de klant.

Technische databaseEerdergenoemde technische database laat concreet zienwaar het nieuwe ERP-systeem de klant dient. Joël Neves:“Centraal Gegevensbeheer met onder meer allebestaande artikelen zit als een schil om al onze bedrij-ven heen. Als het artikel bestaat, waar dan ook, is hetvoor ons toegankelijk. Het is als het ware ons niet-bestaande assortiment, dat altijd up to date is en detotale markt dekt. Dat is een uniek gegeven in onze

Klant profiteert van ERP-systeem SIG

”Als het bestaat, weten we erbijna alles van””Alles weten van wat we nog niet hebben en nog veelmeer van wat we wel hebben”. Dat wilde het SIG-con-cern bereiken met de invoering van een nieuw ERP-systeem voor de veertien Benelux-vestigingen, waar-onder de isolatiegroothandels Coolag Hamar, Bracolen Isolatec. Tijdens ontwikkeling en implementatievan het project heeft de klant er volgens plan nietsvan gemerkt, daarna profiteert diezelfde klant van uit-eenlopende verbeteringen. Een daarvan is een uitge-breide actuele technische database van alle isolatie-producten.


Joël Neves: “We kunnen meer in kortere tijd: infor-matiestromen, rapportages en het verkeer tussenonze bedrijven verloopt sneller, de productie-efficiën-tie is verbeterd en de klantinformatie is sneller eninhoudelijk beter ... Nu de economie weer aantrektzijn we klaar voor nieuwe kansen.”

4908:- 01-03-2011 13:57 Pagina 1

bedrijfstak. Vooraanstaande producenten – ik noem bij-voorbeeld Rockwool, Armacell, Isover – hebben altijdmeer mogelijkheden dan we standaard toepassen. Als deklant een specifiek product vraagt, kunnen wij direct detechnische informatie ophalen. Met alle informatie overproducent, leverancier, technische data en prijzen is deweg naar daadwerkelijke levering aanzienlijk sneller.Natuurlijk kiest de klant samen met onze specialisten demeest efficiënte oplossing, maar het voordeel is mini-maal een sneller en effectief samenspel met de klant.”

KlantvriendelijkJoël Neves stelt vast dat de tijdsinvestering van het pro-jectteam zijn vruchten heeft afgeworpen: zorgvuldigeprojectplanning en -bewaking heeft geleid tot soepeleinvoering en tot verbeteringen voor zowel bedrijf alsklant. “We hebben gewaakt voor de klassieke valkuilvan het nabouwen van je oude systeem omdat dit zovertrouwd in elkaar zit. Het is beter processen te analy-seren om duidelijk te krijgen dat veel informatie wellichtefficiënter uit standaardelementen voortvloeit. Niet voorniets adviseert men vaak kostbaar en minder uitge-kristalliseerd maatwerk te vermijden oftewel: ‘weessterk, geen maatwerk’. SIG heeft veruit het grootste deelvan het eisen- en wensenprogramma in standaardmodu-les kunnen realiseren en het maatwerk voor ‘Insulation’heeft zich voornamelijk beperkt tot enkele aanpassingenin de intercompany-functionaliteit en de bouw van eenproductiemodule om onder andere PIR/PUR te verwer-ken.”Beide modules pakken klantvriendelijk uit. De intercom-pany-functionaliteit levert logistieke winst. Een van desterke troeven van de samenwerkende SIG-groothandelsis de directe toegang tot elkaars assortiment en voorra-den. Als het gevraagde materiaal beschikbaar is, onge-acht of het in Waalwijk, Hasselt, Rotterdam ofZoeterwoude ligt, loopt het zonder haperen in hetlogistieke traject mee en arriveert het op tijd bij deklant. “Alleen de intercompany-module scheelt SIG iede-re maand al een halve boom aan papier”, verwoordtJoël Neves de milieucomponent van de efficiëntiewinst.Een andere verbetering is de klantinformatie, in een

meer inzichtelijke vorm gegoten en sneller beschikbaar.Dit is zeker goed zichtbaar vanuit de productiemodule.Per onderdeel zijn specificaties als langsponning, kop-sponning, facers, prijzen en hoeveelheden zichtbaar. Ditis bereikt dankzij de ingebouwde ‘product-builder’, diealle producten en materialen in onder andere dePIR/PUR-productie doorvertaalt in offerte-gegevens.

Integrale verbeteringDe eerste SIG-bedrijven zijn sinds mei 2010 ‘over’ op hetnieuwe ERP-systeem, binnen enkele maanden is de ope-ratie voltooid en beschikt de gehele groep over hetstate-of-the-art systeem. Een nieuw SIG-bedrijf kan in detoekomst vrij eenvoudig ‘als een wagon’ aanhaken bij derijdende trein. De overgang is soepel verlopen. Zonderschaduwdraaien, want dat zou dubbel werk betekenen.Joëel Neves: “We hebben ons gericht op goede voorbe-reiding, training en testen. Intern hebben we zwaaringezet om het extern geruisloos te laten verlopen. Allegeledingen en aandachtsgebieden waren vertegenwoor-digd in het projectteam, bijgestaan door externe specia-listen voor selectie en juridische ondersteuning (Mitopics,Gouda) en implementatie (HSO Veenendaal). De over-gang verliep net als een test, met dit verschil dat het nuom echte klanten ging.”Joël Neves verwacht dat de vernieuwde automatiseringverbeteringen in het gehele proces teweegbrengt endaarmee integraal bijdraagt aan besparingen die deinvestering rechtvaardigt. “We kunnen meer in korteretijd: informatiestromen, rapportages en het verkeer tus-sen onze bedrijven verloopt sneller, de productie-effici-ëntie is verbeterd en de klantinformatie is sneller eninhoudelijk beter. Voor beide partijen is het plezierig alsbestelgegevens en historie op elk gewenst niveau voor-handen zijn. Intern boeken we extra winst omdat webepaalde administratieve zaken heel gebruiksvriendelijkdiep in de organisatie kunnen leggen. We hebben metdit project op het goede moment wat meer naar binnengekeken om een forse professionalisering te realiseren:nu de economie weer aantrekt zijn we klaar voor nieu-we kansen.”

Een troef van de samenwerkende SIG-groothandels:als het materiaal beschikbaar is in Waalwijk, Hasselt,Rotterdam of Zoeterwoude, loopt het zonder hape-ren in het logistieke traject mee en arriveert het optijd bij de klant. Het ERP-systeem heeft de admi-nistratief-logistieke kant gestroomlijnd. Dat scheeltiedere maand een halve boom, schat SIG.

Als de klant een specifiek product vraagt, hebbenCoolag-Hamar, Bracol en Isolatec direct alle informa-tie beschikbaar over producent, leverancier, techni-sche data en prijzen.


4908:- 01-03-2011 13:57 Pagina 2

ISOLATIE DUURZAAM & RENDABEL

De focus van Rockwool Technical Insulation ligt dit jaarop duurzaamheid, in zijn drie industriële dimensies:energiegebruik, milieubelasting en economisch rende-ment. Isolatiesystemen kunnen een aanzienlijke groterebijdrage leveren aan de duurzaamheidprestaties van deindustrie dan nu het geval is. Onbekendheid, ontwerp-praktijk en kostentoerekening belemmeren het zicht opoptimale isolatiesystemen en de daarmee te behalenwinsten. Soms bekijkt men zelfs uitsluitend de investe-ringskosten. De European industrial insulationFoundation (EiiF) spant zich in om technische isolatie opinternationaal niveau bij industrie en overheden in hetjuiste daglicht te zetten. Bewustwording van de zeerpositieve effecten op duurzaamheid en economie moetleiden tot sterke verbetering van de industriële isolatie-praktijk. Als medeoprichter steunt RTI dit initiatief vanafhet eerste uur. In het eigen beleid schakelt dezeRockwool-divisie zelfs nog een versnelling hoger. In deeerste plaats wil RTI de voorschrijvende instanties infor-meren, en daarnaast ook de industriële isolatiebedrij-ven.

Dikker isolerenOnder invloed van de milieuproblematiek is isolatie inde woningbouw al behoorlijk in de regelgeving veran-kerd, zeker in de Scandinavische landen alsDenemarken, en ook Duitsland en Nederland. In deindustrie hebben overheden nog maar weinig geregeld.Het ligt minder duidelijk in de publieke opinie en is lasti-ger in algemeen overheidsbeleid te vangen. Naarmateechter energie schaarser en duurder wordt, emissierech-ten veel geld gaan kosten en ondernemingen hun groe-ne imago reële inhoud moeten geven, ondervindt deindustrie de noodzaak om de problematiek aan te pak-ken. Rockwool Technical Insulation zet daarom in op de

energiebesparing, reductie van CO2-emissie en rende-mentsverbetering die verbeterde industriële isolatie kanrealiseren. Verbeterde isolatie betekent in de meestegevallen dikker. Met de nog bescheiden opwaarderingvan 50 tot 100 mm isolatiedikte, valt op één kilometer150 mm-leiding met een mediumtemperatuur van 250 °C in tien jaar tijd twee ton in geld en 2.200 tonCO2-emissie te besparen. Dit bij een terugverdientijd vanminder dan twee jaar. Aangezien de economischelevensduur van technische installatie tot zo’n 25 jaaroploopt, is het werkelijke rendement van een verbeterdisolatiesysteem nog aanzienlijk hoger. Online rekenpro-gramma RockAssist laat voor elke specifieke toepassingdirect zien hoe de energie- en milieuwinst uitvalt.Daarbij zij opgemerkt dat de CO2-afdruk van het isola-tiesysteem zelf in het niet valt bij de besparing geduren-

Rockwool Technical Insulation belicht verborgen potentieel

Twee ton per kilometer leiding te verdienenRockwool Technical Insulation (RTI) zet een extra tandje bij in duurzaamheid, boven het niveau waaropde Europese EiiF de internationale industrie en beleidsmakers al overtuigt van het maatschappelijkeen economische belang van betere isolatiesystemen.In een krachtige campagne doordringt RTI de voor-schrijvende instanties en uitvoerende isolatiespecia-listen van het ‘verborgen potentieel’. Een verbeterdethermische isolatie van één kilometer leiding, met eendiameter van 150 mm, en een mediumtemperatuurvan 250 °C. bespaart in tien jaar 200.000 euro energie-kosten en 2.200 ton CO2. Terugverdientijd: maximaaltwee jaar.


Opwaardering van de isolatiedikte van 50 tot 100mm, kan op één kilometer 150 mm-leiding met eenmediumtemperatuur van 250 °C in tien jaar tijd tweeton in geld en 2.200 ton CO2-emissie te besparen. Eengoed geïsoleerde procesinstallatie houdt bovendienprocesvariabelen beter en gemakkelijker onder con-trole.

4911:- 01-03-2011 13:58 Pagina 1

de de levenscyclus. Anders gezegd: steenwolisolatieheeft een negatieve CO2-‘footprint’. Met andere woor-den: zeer gunstig, het compenseert in forse mate de uit-stoot elders.

OmbuigingDikker isoleren is niet van vandaag op morgen omgezetin gangbare praktijk. Bewustmaking is de eerste stap.Aansluitend streeft Rockwool Technical Insulation ernaardat in de engineering van nieuwe projecten en bij reno-vatie en revisie van bestaande installaties de toenemen-de isolatiedikte wordt meegenomen. Leidingsystemen,kanalen, ketels en apparaten moeten worden ontwor-pen volgens energie- en emissiezuinige toekomst-

scenario’s. Zo’n duurzaam ontwerp vereist bijvoorbeeldmeer afstand tussen leidingen en installatiedelen onder-ling en ten opzichte van constructie-elementen. Voorhogetemperatuurinstallaties spreken we dan over isolatie-diktes tot 300 mm of meer. De beloning is dat zo’n aan-pak nu en in de toekomst geen energie en geld verkwist,maar juist zijn milieubelasting tot het minimum terug-brengt. In sommige gevallen moet de bewustwording eentreetje lager beginnen: dat betreft de industriële installa-ties die zijn ontworpen volgens de zogenaamde ‘safety-engineering’. Dit houdt in dat de thermische isolatie stoptop het niveau van minimale persoonlijke veiligheid. Ditbespaart initiële investeringen, die echter binnen enkelemaanden in de operationele kosten zijn weggelekt en dat25 jaar blijven doen. Berekeningen tonen aan dat duurza-me isolatie niet alleen gegarandeerd snel wordt terugver-diend, maar zelfs een jaarlijks rendement op geïnvesteerdvermogen van honderd procent kan halen.

Vier miljard ton bespaardDe winst van isolatie is nu al indrukwekkend. In het‘Duurzaamheidverslag 2010’ van Rockwool Internationalbecijfert RTI dat het ‘in één jaar geïnstalleerdeRockwool-volume aan technische isolatie’ vier miljardton CO2-uitstoot voorkomt. Dit neutraliseert de jaarlijkseuitstoot van Rusland, India en Duitsland bij elkaar. Als aldeze installaties duurzaam en dus dikker zouden wordengeïsoleerd, nemen de getallen astronomische vormenaan. Dat neemt niet weg dat milieu- en energietechnischgezien ook klein isolatieleed de moeite waard is: investe-ren in adequate isolatie van een heetwaterleiding in deutiliteit rendeert honderdvoudig.

ProcesbeheersingOp de Gastech en andere platforms benadrukt RockwoolTechnical Insulation de komende tijd de samenhangendeduurzaamheidprestaties van industriële isolatie en depositieve economische effecten. Verbeterde isolatieheeft eveneens een positieve invloed op de procesbe-heersing. Een goed geïsoleerde procesinstallatie houdtprocesvariabelen beter en gemakkelijker onder controle.Weliswaar is dit minder eenvoudig in mooie cijfers uit tedrukken, maar wel mag worden aangenomen dat hetbijdraagt aan een betere productie-efficiëntie en meerconstante productspecificaties. Kortom: verbeter dewereld, begin bij isolatie.

”het in één jaar geïnstalleerde Rockwool-volume aan technische isolatie voorkomt vier miljard ton CO2-uitstoot.Dit neutraliseert de jaarlijkse uitstoot van Rusland, India en Duitsland bij elkaar”, becijfert‘Duurzaamheidverslag 2010’ van Rockwool International.


Rockwool TechnicalInsulation op Gastech inAmsterdamAls vooraanstaand leverancier van steenwolpro-ducten voor de isolatie en bescherming van techni-sche installaties voor de procesindustrie en descheepsbouw concentreert Rockwool TechnicalInsulation (RTI) zich op de internationale beursGastech op de duurzaamheid van effectieve isola-tiesystemen. RTI is te vinden in RAI-hal 1, standA032.

Duurzame bedrijfsvoering stelt eigenaren, ontwer-pers en gebruikers van industriële installaties voorde uitdaging het energiegebruik drastisch terug tedringen. Met concrete voorbeelden zet RTI deschijnwerpers op het enorme verborgen potentieelvan effectieve isolatiesystemen. Ook in het lezin-genprogramma laat RTI de internationale gaswe-reld zien dat verbeterde isolatie primair onmisbaaris om energie- en CO2-eisen te halen, maar uitein-delijk veel hoger presteert: het bespaart miljoenenen levert een drastische reductie van de milieube-lasting op. Blikvanger op de stand is een duur-zaam geïsoleerd leidingsegment op ware grootte,dat laat zien hoe gemakkelijk en efficiënt eeninstallatie duurzaam kan worden gemaakt.

4911:- 01-03-2011 13:58 Pagina 2

OOI- NIEUWS

”Wij zetten redelijk veel inleenkrachten in, waaronder iso-latiemonteurs en sterigerbouwers” zegt Hertel-projectlei-der Sjoerd de Jong. Dit bedrijf schakelt OOI in om de kwa-liteiten van nieuwe krachten objectief in beeld te brengen,“Natuurlijk betalen we goed voor onze inleenkrachten,maar tot nu toe werden we pas op de plant geconfron-teerd met de werkelijke kwaliteiten. Feit is, dat we nogaleens verschillen tegenkomen tussen gewenste en gebodenkwaliteit. Er zijn nu eenmaal goede en minder goede vak-mensen, maar er zijn ook onderlinge verschillen in inzet-baarheid: niet iedere plaatopzetter is per definitie ook eengoede isolatiemonteur, en omgekeerd. De assessments dieOOI nu sinds een jaar verzorgt, geven het gewenste inzichtin kwaliteit en inzetbaarheid.”

Theorie en praktijkBelangrijke doelstelling van Stichting OOI is de continuebijdrage aan de instroom van vakbekwame medewerkers inde isolatiebranche. Daarvoor biedt OOI vakopleidingen eneen breed pakket cursussen aan en de instroomtoetsenvoor nieuwe werknemers. Gemiddeld eenmaal per weekorganiseert OOI zo’n assessment voor kandidaten die ophet punt staan voor Hertel aan de slag gaan of al actiefzijn. Het assessment vindt afwisselend plaats in de oplei-dingscentra in Spijkenisse, Sittard en Groningen.Gedurende een halve dag toetsen de OOI-leermeesters dekandidaten op theoretische kennis, praktisch vakmanschapen taalvaardigheid.“Een spannende aangelegenheid voor de kandidaten”,ervaart Martin Witter. Hij coördineert de assessments en isverantwoordelijk voor de eindrapportage aan Hertel. “Hetis de bedoeling dat de mensen ontspannen kunnen werken

in een enthousiasmerende sfeer. Vooraf proberen we despanning al enigszins te dempen met een goede uitnodi-ging, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. We begin-nen het assessment dan ook met een kopje koffie. Maartoch: de mensen staan onder druk want het gaat om kwa-liteit én om de tijd. Ook de mensen die al langere tijd in deisolatiebranche werken staan er hier alleen voor, ze kunnenniet op een collega leunen. Het is dus een serieuze confron-tatie. En spannend, want mensen die goed voor de dagkomen en in de praktijk goed presteren, hebben in principezicht op een vaste baan. Kandidaten trekken soms zelf deconclusie dat ze hun vaardigheden kunnen verbeteren –bijvoorbeeld met een OOI-cursus - en koppelen dat terugnaar hun werkgever.” Het assessment begint met een halfuur introductie en Hertel-veiligheidsfilm. Daarna volgt eenuurtje theorietoets, met lastige en minder lastige vragendie direct verband houden met de functionele praktijk.Daarna geven de kandidaten gedurende anderhalf uur eenpraktische proeve van hun kunnen door de dummy te isole-ren en te beplaten. Het plaatwerk is prefab beschikbaar.OOI rapporteert aan de opdrachtgever, in dit geval dusHertel. Op grond van de resultaten kan de kandidaat wor-den gekwalificeerd als bijvoorbeeld aankomend monteurof allrounder en kan eventueel een opleidingstraject inbeeld worden gebracht.

KwaliteitsverbeteringSjoerd de Jong benadrukt dat het assessment geen recht-toe-recht-aan ‘selectie aan de poort’ is, maar deel uitmaaktvan structureel kwaliteitsbeleid. “Het effect is tweeledig:het resultaat van een assessment geeft Hertel inzicht in deinzetbaarheid van de mensen, dus in de prestatie die onzeorganisatie in het veld levert. Wij stellen kwaliteitseisenaan de uitzendbureau’s, en betalen daar ook goed voor. Opbasis van de testresultaten is voor een minder bedrevenkandidaat bijscholing wellicht een optie. Ja, als dat nietlukt, is die kandidaat niet geschikt voor Hertel. Ik ervaarhet als een goede wisselwerking. De uitzendbureau’s wer-ken met alle plezier mee aan de assessments, vanuit hetbesef dat kwaliteit en veiligheid vooropstaan. Het betekentdat Hertel een beter team op de projecten kan inzetten, enhet draagt bij aan de kwalitatieve uitstraling van het uit-zendbureau.” Sjoerd de Jong kan zich wel voorstellen datde assessments een spannende aangelegenheid zijn:“Sommige mensen zijn al jaren aan het werk, bij verschil-lende opdrachtgevers, en beroepen zich op hun ervaring.Toch zien wij dat dit nog geen garantie is voor eengeslaagd assessment. Het kan echt tegenvallen. Als iemandwel slaagt, geeft dat de vakman status. De jongens realise-ren zich dus dat een assessment toch een kwaliteitsschifting

OOI-assessments inleenkrachten

Objectieve toetsing vakmanschap en inzetbaarheidOm objectief inzicht te verkrijgen in kwaliteit en inzet-baarheid verzorgt OOI wekelijks assessments, ondermeer voor de toetsing van Hertels inleenkrachten. Hierkomen theorie en praktijk aan de orde. De resultatenvormen een gefundeerd instrument voor selectie, opti-male inzet van vaardigheden en bijscholingsprogram-ma’s. Op deze wijze draagt OOI bij aan de kwalitatieveinstroom van werknemers in de isolatiebranche, eenvan kerntaken van het opleidingsinstituut. Het messnijdt aan twee kanten. De medewerkers weten hunkwaliteiten op waarde gewaardeerd en het isolatiebe-drijf is verzekerd van vakmanschap op het niveau datkritische opdrachtgevers verlangen. Goede kandidatenzijn na het assessment een stap dichter bij een vastebaan in de isolatiebranche.


OOI:- 01-03-2011 14:02 Pagina 1

De Nederlandse beroepsbevolking vergrijst. Deinstroom van jonge mensen in de isolatiebranche blijftachter op het landelijk gemiddelde. Dit heeft ookgevolgen voor uw organisatie.

Hoeveel 45+-werknemers telt uw bedrijf? Hoe kunnen zijzo lang mogelijk productief blijven in uw bedrijf? En hoebehoudt u kennis voor uw bedrijf als ervaren werknemersuitstromen? OOI wijdt een zeer praktische workshop aandeze problematiek.

OOI organiseert in april in verschillende regio’s workshopsLeeftijdbewust Personeelsbeleid. Deze zijn speciaal ont-

wikkeld voor werkgevers, leidinggevenden en P&O-func-tionarissen in de isolatiebranche. De workshop biedt upraktische handreikingen voor personeelsbeleid waarmeeu het beste haalt uit uw werknemers van 45 jaar enouder.De kosteloze workshop is een kleine investering die zichabsoluut terugverdient. Houdt uw bedrijf vitaal en komnaar de workshop in uw regio.

Binnenkort ontvangt u per post meer informatie over dedata en de plaatsen van de workshops, en hoe u zichhiervoor kunt opgeven.

Workshop Leeftijdbewust Personeelsbeleid

inhoudt. Terecht, want wij verbinden het begrip TOP aanHertel: ‘heel goed’ dus, en het is de afkorting van ‘TeamOperational Professionals’. Dit omvat de totale kwaliteits-beheersing van vakmanschap in isolatiemontage, beplatingen steigerbouw tot en met elektronische planning waar-mee we onze medewerkers trefzeker moeten inzetten.Omdat de assessments inzicht in persoonlijke vaardighedenen inzetbaarheid geven, kunnen we koppels beter opelkaar afstemmen. Bijvoorbeeld door naast een uitstekendeisolatiemonteur bij voorkeur een prima plaatopzetter teplaatsen.”

Veiligheid en taalTaalvaardigheid is een voorwaarde om met succes hetassessment te doorlopen. Martin Witter: “Soms constaterenwe een taalbarrière. We ondervangen dat deels door detoetsen aan te bieden in Duits, Engels en Nederlands.Anderstalige kandidaten beseffen wel dat ze hier iets aanmoeten doen, want bij calamiteiten moet je je wel ver-staanbaar kunnen maken.” Juist veiligheid benoemt Sjoerdde Jong als prioriteit: “Veiligheid staat voorop. Het is onlos-makelijk verbonden met kwaliteit. Daarom is taalvaardig-heid onderdeel van ons assessment. Een medewerker dieuitsluitend een andere taal spreekt, kan natuurlijk een heelgoede isolatiemonteur zijn. Bij een onveilige situatie ofongeval is dat toch een risicofactor. Daarom zorgen weervoor dat er in die gevallen altijd een Engelssprekendecollega in het team zit. Hertel is constant met opdrachtge-vers in overleg over eisen en wensen op het gebied van vei-ligheid. Dat vertalen wij door aan onze medewerkers,zowel onze eigen mensen als de inleenkrachten. Onzemensen worden ook voortdurend bijgeschoold.”

Lat hoogDe afgelopen tijd zijn veertig tot vijftig in de OOI-assess-ments voor een isolatiefunctie aan de vaktechnische tandgevoeld, meestal in groepen van ongeveer zes kandidaten.Parallel hieraan is een assessment voor steigerbouwers ont-wikkeld. Sjoerd de Jong en Frank van Rhee, binnen Hertelverantwoordelijk voor kwaliteitsborging, tonen zich tevre-den over de resultaten: “We hebben elk jaar honderdeninleenkrachten nodig, in isolatie en steigerbouw. Een uit-zendkracht is per definitie flexibel. We proberen goedekrachten langer vast te houden, maar uitzendkrachtenkomen en gaan nu eenmaal. Met de assessments hebben

we de kwaliteit voor een groot deel onder controle, vol-gens onze eigen kwaliteitsnormen. De Hertel-kwaliteitsnor-men zijn gebaseerd op de OOI-standaard, met dien verstan-de dat wij de lat nog hoger leggen. Als industrieel dienst-verlener hebben wij de ervaring in het veld, bijvoorbeeldop locaties van grote opdrachtgevers in de petrochemie.Daar liggen de eisen hoger dan in de meer beschermde ofbegeleide omgeving van het OOI-opleidingscentrum. Opbasis van die praktijkervaring leggen we de lat in deze OOI-assessments hoog. We zij heel tevreden over het geheel.Hertel en OOI hebben de assessments gezamenlijk opgezet.Wij weten welke kwaliteiten we in het veld nodig hebben,het OOI-team heeft de kennis en de know-how om deassessments in isolatie en steigerbouw kundig en neutraaluit te voeren.”


ScholingsplanInzetbaarheid (employability) is van groot belangvoor vakmensen en de onderneming waar zij wer-ken. In een internationale markt met toenemendearbeidsmobiliteit willen ondernemingen en hunmedewerkers hun vakcompetenties goed beheer-sen, ontwikkelen en ook vastgelegd zien.De Stichting OOI zet zich in om de bedrijfstak teverzekeren van kwalitatief hoogwaardige instroomvan nieuwe werknemers en bijscholing van dereeds actieve vakspecialisten. Vanuit deze verant-woordelijkheid biedt OOI bedrijven de mogelijk-heid de vakcompetenties van de medewerkersonafhankelijk te toetsen. De assessments in dereportage op deze pagina’s zijn daarvan een voor-beeld. De resultaten van een screening geven nietalleen een gefundeerd beeld van de kwaliteitendie het isolatiebedrijf in beeld heeft. Het is ook denoodzakelijke basis voor een goed onderbouwdscholingsplan. Een groeiend aantal isolatiebedrij-ven schakelt de Stichting OOI in voor toetsing enbijscholing van nieuwe en bestaande medewerkers,als onderdeel van hun langetermijn-kwaliteitsbe-leid. Uiteraard is structurele scholing en bewezenvakmanschap een voor opdrachtgevers herkenbarekwaliteitsfactor voor isolatiebedrijven.

OOI:- 01-03-2011 14:02 Pagina 2

In 1962 begon Temati met de productie, verkoop en promotie van Foster® producten in de Benelux. Met inmiddels 5 vestigingen in diverse landen, is Temati Europa’s enige producent en distributeur van Foster®- en Childers®producten.Daarnaast leveren wij vele andere gespecialiseerde materialen voor industriële isolatie binnen en buiten Europa via ons internationale dealernetwerk.Ons productenpakket blijft zich uitbreiden, zodat u zelf in de toekomst ook kunt blijven profiteren van onze specialistische kennis en verzekerd bent van steeds de beste oplossingen.

Industriële processen kennen vele uitdagingen, die om betrouwbare

en vernieuwende producten vragen. Temati heeft tientallen jaren ervaring

en is uw ideale partner wanneer het om oplos singen gaat, die echt een

verschil maken.

Unieke oplossingen voor industriële processen

Temati B.V. Tel: (+31) (0)251-229 172 Fax: (+31) (0)251-212 380 E-mail: [email protected] www.temati.com

Member of Sig

Producent & Distributeur van Isolatiematerialen met een uniek “one-stop-shopping” concept

Coolag Hamar b.v. is Nederlands grootste en

meest toonaangevende producent, leverancier

en distributeur van thermische, brandwerende

en akoestische isolatiematerialen. Coolag

Hamar maakt deel uit van de SIG groep met

o.a. zusterbedrijven in België, Duitsland,

Engeland, Frankrijk, Ierland, Nederland en Polen.

Productie en distributie van thermische, brand-

werende en akoestische isolatiematerialen is

één van de kernactiviteiten van SIG. De door

Coolag Hamar geleverde isolatiematerialen

worden o.a. toegepast bij de isolatie van tech-

nische installaties in gebouwen, de industriële

koeltechniek, de chemische-, petrochemische-

en procesindustrie, scheepvaart, off-shore

olie- en gaswinning en OEM.

Coolag Hamar BV • Zijlweg 1, 5145 NR Waalwijk • T. 0416 - 565 111 • www.coolaghamar.nl

MONTAGE kopie 2:- 01-03-2011 14:05 Pagina 1

ISOLATIE GASTECH-EXPO

De gassector is een wereldomspannende sector, nauwverweven met olie en energie. Nederland speelt vanoudsher een belangrijke rol. Tal van isolatiespecialistenzijn in alle hoeken van de wereld aan het werk. Als kleinespecialistenteams of zelfs individueel, namens meestalmultidisciplinaire ondernemingen van uiteenlopendeomvang met eigen posities of in samenwerking metinternationale installateurs die voor de isolatie graagbeproefd Nederlands vakmanschap inzetten.

KostenbeheersingOp de vakbeurs Gastech die met Shell als gastheer van 21tot en met 24 maart in de Rai te Amsterdam wordtgehouden, is de isolatiesector goed vertegenwoordigdtemidden van grootschalig industrieel geweld. De beursmoet nog beginnen, maar wel mag worden gesteld datde isolatiesector goed voor de dag komt. In de gasketenvervult isolatie procestechnisch een volstrekt onmisbarerol, in combinatie met milieubeheer en kostenbewaking.Laatstgenoemde bijdragen worden steeds belangrijker.De isolatie-exposanten op de beurs zetten sterk in opdeze facetten.

BranchevierhoekOp stand A445 geeft de inmiddels wereldberoemdeNederlandse branchevierhoek acte de présence. Naastinformatie over de inzet van de VIB als Nederlandsebelangenbehartiger voor isolatieondernemingen, is bijOOI alle informatie over vakopleiding en vakcursussen tevinden. Veel isolatiebedrijven en industriële dienstverle-ners maken gebruik van OOI-gekwalificeerde dienstverle-ners. Een belangrijke rol in de gasketen is weggelegdvoor de samenwerkende instituten CINI en NCTI. Alsonafhankelijk kennisinstituut op het gebied van isolatie-technologie kan NCTI adviseren, specificaties opstellen eninspecties uitvoeren. CINI geniet als norminstituut inter-nationaal aanzien. Dit zal op de Gastech alleen nog maarbevestigd worden, onder meer de introductie van hetnieuwe Handboekhoofstuk ‘Cryogene isolatie’, het reken-programma Cinical en de nieuwe versie van het veelge-bruikte zakboekje.

Industriële dienstverlenersOp de beursvloer zijn meer industriële dienstverleners tevinden met veelal belangrijke wortels in de isolatiesector.Op E140 presenteert Kaefer zich als internationaal voor-

aanstaand isolatiespecialist. Kaefer benoemt isolatie alsverreweg de meest efficiënte energiebespaarder en stelzich ten doel in samenwerking met opdrachtgevers isola-tie in te zetten om energieverspilling te stoppen.Ook Hertel is op Gastech te vinden, op stand D055. Hertelfocust op Gastech op het eigen LNG-kenniscentrum(Competence Centre for LNG). Hier bundelt deze industri-ële dienstverlener de wereldwijde kennis. Doel is ontwik-keling van technieken en technologie voor verdere verbe-tering van efficiënte cryogene isolatie.Op stand A233 presenteert industrieel dienstverlener BISzich. Isolatie is een van de kernactiviteiten van BIS, ondermeer in cryogene isolatie van LNG- en LPG-installataties,thermische isolatie, brandveiligheid en complete isolatievan reactorvaten.

IsolatiesystemenEvenals voorgaande jaren neemt de Temati Group deelaan Gastech 2011. Temati is te vinden op stand E050.Temati presenteert een brede range producten, oplossin-gen en toepassingen, uiteenlopende voor beschermendesystemen voor (leidingisolatie) tot oplossingen voor corro-sie onder isolatie (CUI).Op stand C101 figureert Insu-W-Rapid met een uitgebreidprogramma hulpmaterialen, afwerkings- en bevestigings-materiaal, gespecialiseerd in onder meer dampdichte foli-ën en afdichtingsmaterialen.

IsolatiematerialenMicrotherm presenteert zich op stand E160 met micropo-reuze isolatie. Deze Belgische exposant belooft eenaardverschuiving met het nieuwe SlimFlex, als eerstemicroporeuze isolatie op rol. Microporeuze isolatiebestaat uit een gesloten silica-celstructuur. De 5 tot 25

Isolatie-exposanten op Gastech

Duurzaamheid en expertise


De isolatiebranche is goed vertegenwoordigd op deinternationale vakbeurs Gastech. Producenten en instel-lingen bieden samen een actueel beeld van dit specia-lisme. De isolatie-exposanten zetten sterk in op duur-zaamheid en expertise. Op deze pagina’s een greep uitde isolatie-aanwezigheid op Gastech – Amsterdam.

LNG-terminal in het Zuidfranse Fos, een project vanindustrieel dienstverlener BIS. De drie tanks hebben elkeen inhoud van 100.000 m3 LNG.

4916:- 02-03-2011 14:14 Pagina 2


Tel: 010 - 462 38 77 | E-mail: [email protected]

Internet: www.wiko.nl

Voor een zelfstandige multidisciplinaire aanpak

* Thermische isolatie * Akoestische isolatie * Brandwerende doorvoeringen * Steigerbouw * Rope access * Tracing

known for knowledge, built by people

Voordelen: • géén loodtoepassing

• makkelijk verwerkbaar

• eventueel op maat geleverd

• hoogste geluidreductie (Peutz getest) - direct 23dB

• getest in combinatie met leiding van pvc, geruisarm pvc en gietijzer

• getest in combinatie met de meeste plafondtoepassingen

Sonorex Easy Tube 23Ook een product van Insulation Solutions

Download het productblad van de Sonorex Easy Tube 23 op onze website voor meer specifi caties.

Meer weten of heeft u vragen? Bel 013 571 18 11, IS = wat het is: Insulation Solutions!

Minosstraat 40 1722

P.O. Box 5003

5004 EA Tilburg

The Netherlands

T +31 (0)13 571 18 11

F +31 (0)13 571 10 00

www.insulationsolutions.nl

MONTAGE 2:- 01-03-2011 14:15 Pagina 1

DECEMBER 2010 ISOLATIE Magazine ............... 7

MONTAGE 2:- 01-03-2011 14:15 Pagina 2

nanometer metende cellen zijn met lucht gevuld. Hetmateriaal kenmerkt zich door de combinatie van een lagewarmtegeleidingscoëfficiënt bij lage densiteit en dikte eneen temperatuurbestendigheid tot 1000 °C.Op stand E122 presenteert Aspen Aerogels de tegenhan-ger van deze wereldschok met Aerogel-isolatiemateriaal.Dit is eveneens een dun, microporeus isolatiemateriaalbestemd voor HT-toepassingen. Aerogel is, zoals de naamweergeeft, gebaseerd op een gel-structuur waaraan hetvocht is onttrokken en vervangen door minuscule luchtin-sluitingen. Op E120 presenteert Armacell onder meer hetnieuwe cryogene isolatiesysteem gebaseerd op elastome-ren. Op pagina 35 en 35 is dit systeem nader uit de doe-ken gedaan.

Voor Rockwool Technical Insulation is de Gastech bij uit-stek het podium om een internationale lans te brekenvoor dikke isolatie. Op A032 laat de steenwolproducentzien dat het milieu enorm wint bij verbeterde isolatiedi-mensionering, terwijl het ook de exploitatie aanmerkelijkverbetert. Op pagina 18 en 19 van deze uitgave leggende Rockwool-specialisten tonnen aan Euro’s in de isolatie-etalage.De collega’s van Isover staan op stand E085 klaar om deindustrie warm te maken voor het lichtgewicht minerale-wolprogramma Ultimate, dat karakteristieke isolatie-waarden van steen- en glaswol verenigt. Het tempera-tuurbereik vanf het cryogene bereikt tot 700 °C. in deplus maakt dit programma geschikt voor toepassingen inde gasketen.

Op stand D165 loopt de beursbezoeker in de armen vanhet Foamglas-team van Pittsburgh Corning, groot in cel-lulaire glasisolatie. Het geslotencellige en hoogbelastbareisolatiemateriaal wordt onder meer toegepast voor cryo-gene isolatieomstandigheden, zoals die zich in de gaske-

ten geregeld voordoen. Foamglas wordt breed in dezesector gebruikt, voor bijvoorbeeld leidingsisolatie, onder-grondse leidingsystemen en tankbodemisolatie.

Tot slot van dit niet uitputtende rondje exposanten noe-men we stand E059, waar World Insulation huis houdt.Deze Amerikaanse producent van cellulaire glasisolatievoor industriële toepassingen neemt dit jaar voor de eer-ste maal deel aan de Gastech.

PlanningBezoekers die hun tijd zo handig mogelijk willen indelen,kunnen via de Gastech-beurssite de exposantenlijst raad-plegen en zich via de links op de eigen sites van de deel-nemers nader informeren. Vervolgens kan men via deexposantenlijst handig beursafspraken inplannen. Dan isalleen nog een handige routeplanner nodig, de platte-grond is op de beurs te vinden.

Een vaktechnische vraag? Even een mailtje naar de redac-tie van Isolatie Magazine en de specialist antwoordt. Indeze uitgave een vraag naar aanleiding van de sterkgroeiende toepassing van kunstof leidingen. Hoe reage-ren deze op lijm en Armaflex?

Waarmee moet ik rekening houden als ik kunstofleidingen isoleer met Armaflex?

Antwoord: Armaflex isolatiematerialen en de Armaflexlijmen 520 en HT625 zijn compatibel met de meestekunstof leidingen die worden toegepast in industrie enutiliteit. Op PVC-C-, PE-Xa- en PE-HD-leidingen kanArmaflex zonder problemen worden toegepast.

Als Armaflex op PP-leidingen wordt toegepast hecht delijm niet optimaal op de leiding. Om dit te verbeteren ishet raadzaam om het oppervlak van de kunstofleidingruw te maken ter plaatse van de verlijming.Verlijming van Armaflex op ABS-leidingen kan onderbepaalde voorwaarden. Gedurende het verouderingspro-ces kunnen haarscheurtjes ontstaan in het kunststof.Daarom wordt directe verlijming op ABS-leidingen afge-raden. Om toch Armaflex te verwerken om ABS-leidingenkan op de te verlijmen plaatsen eerst zelfklevend tapeworden aangebracht. Op de tape kan vervolgens het iso-latiemateriaal worden verlijmd. Voor de lengtenaden isdit niet nodig. Omdat de lengtenaad eerst wordt inge-smeerd, vervliegt het oplosmiddel in de lijm voordat hetop de leiding wordt aangebracht.


ISOLATIE SPECIALISTENHOEK

Vraag & Antwoord

LNG-plant Woodside in Australië, een project vanKaefer.

4916:- 02-03-2011 14:14 Pagina 4

ISOLATIE VAKTECHNIEK

Processen die gebruik maken van gassen met extreemlage temperaturen worden tegenwoordig in heel veel ver-schillende takken van industrie gebruikt: in de staalin-dustrie worden met behulp van vloeibare stikstof specialemetaallegeringen gemaakt, vriesdrogen is een gangbaarproces voor conservering van levensmiddelen en in de far-maceutische en chemische industrie zijn veel toepassingenalleen mogelijk met extreem koude media. Zonder petro-chemicaliën als ethyleen, het uit propaan en butaanbestaande LPG of het anorganische ammoniak, is vandaagde dag geen economische groei mogelijk.

Vloeibaar gasWereldwijd transport is economisch alleen haalbaar doorde gassen vloeibaar maken. Het met cryogene temperatu-ren vloeibaar gemaakte aardgas (LNG) wordt steedsbelangrijker in de energieverzorging. Een kwart van dewereldgashandel verloopt in vloeibare vorm. LNG wordtook in Europa belangrijker voor een betrouwbare ener-gievoorziening. Voordeel van LNG is de flexibiliteit: hetaardgas kan, onafhankelijk van pijpleidingen, met tank-schepen over grote afstand worden vervoerd. Zo zijn gas-vindplaatsen, of er nu wel of geen pijpleidingen zijn,exploitabel voor de Europese gasvoorziening.

In Noordwest Europa dient de door Fluxys geëxploiteerdeLNG terminal in Zeebrugge als een centrale poort voor deaardgasvoorziening. In februari heeft de Belgische exploi-tant van het aardgasnet plannen bekend gemaakt om deLNG-capaciteit tot 2016 aanzienlijk uit te breiden. Fluxysopent in 2014 een tweede steiger voor LNG-tankers meteen capaciteit tot 217.000 m³. Bovendien is er een nieuweLNG opslagtank met een extra capaciteit van 160.000 m³gepland.

In Rotterdam komt eind dit jaar de eerste NederlandseLNG-terminal in bedrijf. Gate Terminal, een joint venture

van de Nederlandse Gasunie en Koninklijke Vopak, is nuin de Rotterdamse haven in aanbouw. Deze LNG-terminalkrijgt een omloopcapaciteit van 12 miljard m³ aardgas perjaar, die nog eens met 16 miljard m³ zal worden uitge-breid. De installatie heeft twee steigers voor LNG-tankersen drie opslagtanks van 180.000 m³ elk. Als de bouw vol-tooid is kunnen er jaarlijks tot 180 LNG-tankers wordenafgehandeld.

Procesleidingen en tanksIsolatie van cryogene installaties stelt hoge eisen aan hetmateriaal. Belangrijke criteria zijn lage verdampingsverlie-zen, zo weinig mogelijk energieverlies bij het weer ver-dampen en natuurlijk een betrouwbare opslag van dekoelmedia. Een van de belangrijkste eisen is het voorko-men van condens en het minimaliseren van gevaar vancorrosie onder isolatie. Bovendien moet de isolatie de

Flexibel isolatiesysteem voor cryogene toepassingen

Cryogene installaties vereisenzeer efficiënte isolatiesystemenOpslag en transport van cryogene media zoals LNG,methanol of ethyleen vereisen een zeer efficiënte isolatie. Met Armaflex Cryogenic Systems presenteertArmacell op Gastech 2011 als eerste aanbieder speci-aal voor cryogene toepassingen ontwikkelde flexibeleisolatiesystemen. Armacell isolatiemateriaal wordt aljarenlang met veel succes toegepast in multilayercon-structies voor de isolatie van onderdelen van LNG-installaties. Bijvoorbeeld in het Sonatrach SkikdaLNG-Project in Algerije.


Kostenefficiëntie en grote betrouwbaarheid: speciaalvoor cryogene toepassingen ontwikkelde flexibeleisolatiesystemen leveren bij de installatie aanzienlijkevoordelen op.

Feiten en cijfersSoort project: installatie voor het vloeibaar maken van aardgasInvesteringsbedrag: 2,8 miljard US dollarOpdrachtgever: Sonatrach (Algiers, Algerije)Hoofdaannemer: KBR International (Houston, Texas)Isolatiewerkzaamheden: Prezioso Technilor (SaintClair du Rhône, Frankrijk)Isolatiemateriaal: ArmaSound Industrial System D

4914:- 01-03-2011 14:17 Pagina 1

enorme schommelingen en schoksgewijze veranderingentijdens de extreme temperatuurcycli kunnen absorberen.Behalve het gebruikte materiaal speelt ook de technischeuitvoering van het isolatiesysteem een doorslaggevenderol.

Met Armaflex Cryogenic Systems biedt Arma¬cell als eer-ste fabrikant van isolatiemateriaal speciaal voor extreemkoude toepassingen ontwikkelde isolatiesystemen aan. Deuit verschillende lagen opgebouwde systemen garandereneen uitstekende thermische isolatie, verminderen het risicovan corrosie onder isolatie (CUI) en maken grote kostenbe-sparingen bij de installatie mogelijk. Als de installatie-onderdelen tegelijkertijd ook akoestisch moeten wordengeïsoleerd, verdient een combinatie met Armacellsakoestische isolatie ArmaSound Industrial Systems aanbe-veling. Deze systemen zijn op elkaar afgestemd en vol-doen aan de thermisch-akoestische eisen met aanzienlijkdunnere isolatiedikten en geringer gewicht dan de gebrui-kelijke isolatiesystemen.Ook vóór de invoering van dit speciale cryogene isolatie-systeem werd Armaflex isolatiemateriaal al met succes toe-gepast in multilayerconstructies voor isolatie van onderde-len van LNG-installaties. Net als de Snøhvit LNG-terminal(2005) op het Noorse eiland Melkoya is ook in hetSonatrach Skikda LNG-project in Algerije een van de ther-misch-akoestische systemen toegepast.

ArmaSound Industrial Systems in SkikdaHet Algerijnse staatsbedrijf Sonatrach wil in de toekomstin de havenstad Skikda 4,5 miljoen ton aardgas vloeibaarmaken. Nu al is deze Maghreb-staat de derde aardgasle-verancier van Europa. Sonatrach heeft al sinds het middenvan de jaren zeventig een LNG-installatie en raffinaderijenin Skikda. In 2004 vond daar echter een tragisch ongelukplaats, dat aan 27 mensen het leven kostte en waarbijmeer dan 70 personen gewond raakten. Grote delen vande installatie zijn toen verwoest. Drie van de in totaal zesLNG-trains (straten waar het aardgas vloeibaar gemaaktwordt) werden door het vuur verwoest. In 2007 kreeg KBR International de opdracht voor dewederopbouw van de installatie. De drie LNG-trains moe-ten worden vervangen door een enkele, efficiëntere instal-latie. Dit wordt tevens de grootste van Algerije.

Thermisch-akoestische isolatieVoor de thermisch-akoestische isolatie van de leidingen ende andere onderdelen van de installatie schreef KBR hetArmaSound Industrial System D voor, ontwikkeld op basisvan klasse D van Shell-specificatie DEP Nr. 31.46.00.31. Desandwichconstructie voor de strengste geluidsisolatie-eisenbestaat uit een meerlaagse opbouw van de isolatie: hetisolatiemateriaal Armaflex met de gesloten celstructuurbeschermt de geïsoleerde installaties betrouwbaar tegenvochtdoorslag en energieverliezen. Het akoestische schuimArmaSound RD 240 heeft uitstekende geluidsabsorberen-de eigenschappen en zorgt voor een aanzienlijke vermin-dering van het geruis van de installatie. De geluidisolatiewordt verder nog geoptimaliseerd door een laagArmaSound Barrier E, een geluidisolerende barrière vanvinyl. Het ommantelingssysteem op basis van kunststofrub-ber, Arma-Chek R, beschermt de installatie effectief tegencorrosie onder isolatie (CUI) en mechanische belasting. ArmaSound Industrial Systems voldoet aan de eisen voorgeluidsisolatie met, in vergelijking met de traditionele iso-latieconstructies, een geringere opbouwhoogte van de iso-latie en een lager gewicht. Bovendien bieden de vezelvrijesystemen voordelen bij de installatie en zijn ze gemakkelij-ker in het onderhoud.Het isolatiewerk is in opdracht van KBR uitgevoerd doorhet Franse isolatiebedrijf Prezioso Technilor. Om te zorgenvoor een glad verloop van de werkzaamheden op debouwplaats nodigde Armacell de projectleiding in oktoberin Münster uit voor een coördinatievergadering. In januari2010 begon Prezioso met een ca. 300 man sterk team methet isolatiewerk. Als het project volgens plan begin 2012wordt afgerond, zal er ca. 25.000 m² ArmaSound IndustrialSystems geïnstalleerd zijn.

KostenbeheersingVooral bij energie-intensieve industrieën als het vloeibaarmaken van aardgas moet hoe dan ook worden voorko-men dat onvoldoende isolatie leidt tot energieverliezen endus onnodige kosten. Zeer efficiënte isolatiesystemengaranderen niet alleen ongestoord functioneren van deinstallaties, maar verminderen tegelijkertijd de proces- enonderhoudskosten en sparen het milieu, dankzij vermin-derde uitstoot van CO2. Armacell presenteert de thermi-sche en akoestische isolatiesystemen voor cryogene tempe-raturen en andere industriële toepassingen tijdens deGastech 2011 (Amsterdam RAI, 21-24 maart 2011, stand:E120).

Met Armaflex Cryogenic Systems biedt Armacell nuook isolatiemateriaal met elastomeren aan voor hettemperatuurbereik tot -200 °C.

Ook ingewikkelde installatieonderdelen kunnen methet zeer flexibele meerlaagse isolatiesysteem zonderprobleem worden geïsoleerd.


4914:- 01-03-2011 14:17 Pagina 2

NCTI- NIEUWS

Het initiatief van enkele - vooral wat grotere - isolatie-bedrijven komt er op neer dat zij hun klanten aanra-den bij grote isolatiewerken een derde, onafhankelijke

kennispartij in te huren. Zij helpen daarmee hun klanthet gat op te vullen dat is ontstaan doordat bij veelplant-owners de kennis van thermische procesisolatie isverdampt. Door dit gebrek aan kennis heeft de klantniet alleen moeite een specificatie voor de isolatieop-dracht te schrijven, er is ook niemand meer die kancontroleren of het werk volgens specificatie wordt uit-gevoerd.

Optimaal in ordeBijvoorbeeld in geval van het plannen van regulieronderhoud of bij plotseling optredende gebreken haaltde projectleider van de plant-owner zijn isolatiebedrijfer bij. De kennis van de plant-owner gaat niet verderdan zijn waarneming: de isolatie werkt steeds minder

NCTI als onafhankelijke kennispartij

Kennisgat bij klanten opvullenDe meningen binnen de isolatiebranche lopen er nogover uiteen: moet je een klant nou wijzer maken danie al is? Het geeft isolatiebedrijven toch een voor-sprong, nu bij klanten de kennis over isolatie nage-noeg is verdwenen? Kennis is macht, dus gebrek aankennis bij de klant maakt het isolatiebedrijf juist ster-ker. Toch bewijst een nieuw initiatief van een aantalisolatiebedrijven het tegendeel. Zij hebben juist voor-deel bij het knapper maken van hun klanten met iso-latiekennis. Dit vraagt om uitleg.


10-stappenplanNCTI hanteert een 10-stappenplan bij het uitvoeren van opdrachten als onafhan-kelijke derde-deskundige. Uitgangspunt in het stappenplan is dat het isolatiebe-drijf dat zijn klant adviseert een derde kennispartij in te schakelen, later ook deuitvoerder is van de isolatiewerken.

1. AanleidingPlant-owner/opdrachtgever heeft aanleiding om naar isolatie te kijken: pre-ventieve controle, planmatig onderhoud of reactief onderhoud bij problemen.

2. Isolatiebedrijf Plant-owner/opdrachtgever haalt contractor/isolatiebedrijf erbij (vaste leverancier of aanbesteden).

3. Derde kennispartij Op advies van isolatiebedrijf huurt opdrachtgever een onafhankelijke derde kennispartij in (bijv. NCTI).

4. Strippen installatieInstallatie wordt ontdaan van isolatie. NCTI inventariseert welke maatregelen nodig zijn om de installatieweer optimaal in orde te krijgen.

5. InspectieDe kennispartij inspecteert de gestripte installatie.

6. ExpertsNCTI laat zich waar nodig informeren door experts op het gebied van materialen en isolatie (inclusief hetisolatiebedrijf).

7. isolatie-specificaties NCTI stelt specificaties op (al of niet volgens CINI).

8. Uitvoeringsplan NCTI maakt uitvoeringsplan, inclusief inspectieplan.

9. UitvoeringDe isoleerder voert het plan uit, planmatig gecontroleerd door NCTI.

10. Oplevering De isoleerder levert het plan op. NCTI geeft kwaliteitsverklaringen over het werk af.

4906:- 01-03-2011 14:18 Pagina 1

Roger Arends nieuwe NCTI-er


naar behoren: lekkages, thermische verstoring van pro-ces, ijsvorming etc. De isoleerder krijgt de opdracht deinstallatie weer optimaal in orde brengen. En daarvooreen mooi prijsje te maken, want het mag niet te veelkosten …

Normaliter gaat het isolatiebedrijf aan het calculerenen doet een ´concurrerende aanbieding´, gericht op deonwetende projectleider. Maar kijk je naar het geza-menlijk belang van klant en isoleerder, of in geval vantwijfel, dan is er ook een andere aanpak mogelijk. Deaanpak, die voortkomt uit het initiatief om de klant tewijzen op de mogelijkheid een derde deskundige partijin te schakelen. Bijvoorbeeld een kennisinstituut alsNCTI. Dus betaald door de klant van de isoleerder, ishet dan NCTI dat de specificatie maakt en de inspectievan de uitvoering doet.

Teken van kwaliteitHoe nu dat gezamenlijk belang werkt door een derdepartij erbij te halen, doet de wenkbrauwen van menigisoleerder diep fronsen. Dat specificeren en controlerenvan het isolatiewerk kunnen we zelf toch ook? Lijkt hetnaar voren schuiven van een derde partij niet een tekenvan zwakte? Uit de ervaring van de initiatiefnemersblijkt het tegendeel. De klant ervaart het feit dat hijaan deskundigheid wordt geholpen eerder als tekenvan kwaliteit van het isolatiebedrijf. Dat zorgt ervoordat zij beiden op eenzelfde kennisniveau komen endaardoor als gelijken over de benodigde kwaliteit vande isolatie voor de installatie kunnen overleggen.

En mocht de klus wat duurder uitvallen dan deopdrachtgever verwacht - omdat de kwaliteit dat ver-eist - dan kan niet de isoleerder worden verweten dathij te veel naar zichzelf heeft toegerekend. De kwali-teitseisen komen immers van de derde, onafhankelijkekennispartij. Niemand kan beloven dat het zo altijd zalgaan, maar grote kans dat daardoor de omzet op debestreffende klus voor de isoleerder groter is dan dathij zelf met dat scherpe prijsje met smalle marge haduitgerekend.

Gebakken perenHet centrale probleem is steeds vaker: als bij de klantde isolatiekennis ontbreekt, wie beoordeelt dan deaanbiedingen van de isolatiebedrijven? Vaak is het daneen inkoper die uitsluitend kijkt naar de laagste prijs.Hij heeft geen inzicht in kostenniveaus en zonder hette weten kiest de inkoper een isoleerder die benedende kostprijs is gaan zitten. Er zijn nu eenmaal isoleer-ders die - wanneer ze zien dat de klant er niets vansnapt - er van uitgaan dat zij hun winst wel uit hetmeerwerk gaan halen. Uiteindelijk zit de projectleidermet de gebakken peren, als gevolg van de keuze opprijs door zijn inkoper. Eigen schuld, dikke bult, je krijgtwaarvoor je betaalt. En de isoleerder die handig mis-bruik maakt van de onwetendheid bij de klant helptondertussen wel mee het imago van de isolatiebranchete verslechteren.

Behalve als die klant zich bewust is van de eigen onwe-tendheid op isolatiegebied en zich daarom laat onder-steunen. Natuurlijk kan hij zich ook door de isoleerderlaten adviseren en de meeste bedrijven zullen dat ookeerlijk doen. Dat het isolatiebedrijf aan een klus wilverdienen, snapt elke klant maar al te goed. Wil hetisolatiebedrijf echt alle schijn van partijdigheid vermij-den, dan is het aanbevelen van een derde onafhanke-lijke kennispartij een uitkomst.

´Klantverbetertraject´Het initiatief om klanten onafhankelijk advies door eenderde kennispartij aan te bieden, komt voort uit eenzogenoemd ´klantverbetertraject´ dat NCTI samen metenkele isolatiebedrijven ontwikkelt. De kennisachter-stand bij plant-owners wordt dermate groot, dat zijgeen gelijkwaardige gesprekspartner meer kunnen zijnvoor de isoleerder die een kwaliteitsproduct wil leverenen niet alleen wenst te worden gekozen op de laagsteprijs. De bedrijven en NCTI ervaren steeds vaker datveel plant-owners geen idee meer hebben wat de con-ditie van hun installatie is, specificaties van de bestaan-de isolatie ontbreken en het onderhoud onvoldoendein programma´s is geborgd. Voor isolatiebedrijven eenkans om te werken aan de goede relatie met hun klant,door deze juist wél wijzer te maken dan ze zijn.

Het team van kennisinstituutNCTI is uitgebreid met RogerArends. Hij gaat zich vooralbezighouden met het opstellenvan kwaliteitsprogramma´s voorindustriële isolatie en het uit-voeren van inspecties. RogerArends is gepokt en gemazeldin kwaliteitsmanagement. Hijkomt van Afvalverwerking

Rotterdam, AVR, waar hij Lean Six Sigma Black Belt pro-cestechnoloog en SHEQ-coördinator was. Six Sigma iseen kwaliteitmanagementmethode om operationeleprestaties van een organisatie te verbeteren doormiddel van het identificeren van tekortkomingen in, enverbeteren van, werkprocessen binnen een organisatie.Daarvoor werkte Roger Arends als projectleider ´luchtRotterdam´ bij Tauw BV, een milieutechnisch bureau ophet gebied van bodem, lucht en water. Roger is 37 jaaren woont in Spijkenisse.

4906:- 01-03-2011 14:18 Pagina 2


�� !�"��#��$��!�!� �%%��&&�!!��#��$�'�!�!� �%��&%�(!��)�*��+��,��-��+�� ...��+��

Iso lat ie a l s tweede natuur

� INDUSTRIËLE ISOLATIE

� CONSTRUCTIEWERK

� ASBESTVERWIJDERING

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

Print Rendement

Henk van der Bend

Tituslaan 13

6642 AP Beuningen

The Netherlands

t. 024 6776930

m. 06 43 573 405

[email protected]

www.printrendement.nl

Print Rendement

Specialist in GrafiMediaProducties

Voor al uw drukwerk, online communicatie enrelatie magazines

MONTAGE:- 01-03-2011 14:23 Pagina 1

ISOLATIE WET EN REGELGEVING

Nu het asbestgevaar ernstiger blijkt dan tot nu toe is aan-genomen en de normen een factor dertig scherperkomen te liggen, kent overheid hoge prioriteit toe aannieuwe weten regelgeving. Binnenkort ontvangt hetparlement de ‘Asbestbrief’ van het kabinet.“Creëer in de regelgeving geen papieren tijger, maar zetin op vakmanschap” pleit zelfstandig proces- en project-manager ir. David van den Burg (Ambient, Utrecht).“Probeer het asbestgevaar niet te vangen in eindelozetechnische discussies, maar kies voor helderheid en een-voud, met reële normen. Vermijd continue wijzigingen,en houdt deze – als het toch moet – begrijpelijk, eendui-dig en handhaafbaar”, aldus Van den Burg, die bena-drukt dat het al veertig jaar bekende probleem jaarlijks1300 tot 1400 slachtoffers eist. “Er moet dus iets gebeu-ren.”

Pakkans en sanc-ties opvoerenDavid van den Burg(Ambient, Utrecht) isgespecialiseerd inwater- en milieube-heer. In het recenteverleden was hij bij

het ministerie van Infrastructuur & Milieu, het vroegereVROM, beleidsverantwoordelijk voor het asbestdossier.Als zelfstandig consultant wordt hij geregeld ingescha-keld als onafhankelijk adviseur op dit terrein. In decem-ber 2010 trad hij op als voorzitter van de nationaleasbestconferentie in Rotterdam. We vragen David vanden Burg op het ministerie van I&M naar zijn visie op deasbestproblematiek.Van den Burg vindt in de eerste plaats dat asbestsaneringper definitie het domein van erkende ondernemingenmoet zijn: “Nu kennen we nog categorie 1, 2 en 3, waar-bij categorie 1 iedereen de mogelijkheid biedt bepaaldeasbesttypes zelf te verwijderen. Maar wie weet er nuhelemaal hoe dit in elkaar zit en welke voorwaarden ergelden? Het is beter voor inventarisatie en verwijderingper definitie een erkend bedrijf in te schakelen. In hethuidige systeem is fraude lonend. Het is gemakkelijkasbestprojecten in een lage gevaarcategorie te plaatsen,terwijl het risico in pakkans en in sancties gering is. Een

Asbestnorm factor dertig scherper

Lastenverzwaring tegenover vakmanschap


Binnenkort stuurt het kabinet de ‘Asbestbrief’ naar deTweede Kamer, de aanzet tot nieuw, aanzienlijk aange-scherpt beleid. In 2010 adviseerde de Gezondheidsraadop basis van onderzoek de asbestwaarden met een fac-tor dertig aan te scherpen. Over het gevaar van asbestis geen discussie, over regelgeving en handhaving deste meer. Professionele verwijderaars vrezen administra-tieve lastenverzwaring van een ‘asbestvolgsysteem’ enpleiten voor een vergunningstelsel in combinatie metstrenge handhaving. De bedrijfstak zet in op vakman-schap en integriteit onder onafhankelijk overheidstoe-zicht, de politiek neigt naar invoering van een asbest-volgsysteem.

David van den Burg:“Asbestfraude isspelen met mensen-levens en moet kei-hard worden aange-pakt.”

Handhaving en ontduikingAsbest is gevaarlijk en blijft gevaarlijk. In 1977 isblauwasbest verboden, in 1993 volgde een alge-heel toepassingsverbod voor alle asbestvarianten.De vezels kunnen al in geringe concentraties‘asbestkanker’ (mesothelioom) veroorzaken. Dedodelijke ziekte openbaart zich lange tijd – ronddertig jaar - na de besmetting en kent een pijnlijkverloop. De meeste slachtoffers zijn beroepsmatigin aanraking gekomen met asbest, maar ook deaanwezigheid in het milieu wreekt zich. Per jaareist asbest 1300 tot 1400 doden, tweemaal zoveelals het verkeer. Na 2025 zal het aantal slachtoffersin ons land afnemen.Uit technisch en medisch onderzoek is vast komente staan dat asbest gevaarlijker is dan reeds werdaangenomen. Dit heeft geleid tot het advies vande Gezondheidsraad van juni 2010, dat voorsteltmaximale vezelconcentraties in de lucht met eenfactor dertig te beperken. Dit leidt tot aanpassin-gen in regelgeving, controle en handhaving.Gezien het gezondheidsrisico acht de overheidaanscherping van de regelgeving noodzakelijk. Depraktische uitwerking is lastig door het grote aan-tal spelers in de keten, complexe en kostbare ana-lyse, controle en handhaving en daarmee samen-hangend de grote economische voordelen die inillegale asbestverwijdering te behalen zijn.

4909:- 02-03-2011 11:00 Pagina 2

Geluidsisolatie voor professionals!

Absorptie, voor het minder weerkaatsen van geluid op ’harde’ oppervlakken, zoals bij omkastingen, luchtkanalen, vaar- en voertuigen en in technische ruimtes, bedieningscabines en leslokalen.

Isolatie, voor het tegenhouden van geluid dat door een wand wil dringen, zoals bij vloeren en wanden in vaar- en voertuigen, omkastingen, metalen wanden, luchtkanalen en transport-leidingen.

Ontdreuning, voor het dempen van resonan-ties van plaatvlakken, zoals bij waterslagen, omkastingen, gevelbe plating, luchtkanalen, stalen wanden en deuren.

Speciaal voor het verminderen van de geluids-afstraling van bijvoorbeeld transportleidingen, hemelwaterafvoeren en rioleringen is er Merfisol. Dit is een brandveilige, loodvrije geluidsisolatie.

Alle geluidsisolerende producten van Merford zijn eenvoudig te bewerken en aan te brengen.

Bel voor advies en documentatie naar één van de onderstaande nummers.

Met een compleet assortiment akoestische materialen heeft Merford voor ieder geluidsprobleem een sterke en doeltreffende oplossing.

Onze dealers in de isolatiebranche:

loodvrije, brandveilige geluidsisolatie voor leidingen

Merford Noise Control Franklinweg 8, 4207 HZ GorinchemTel. 0183 67 50 00, www.merford.nl ISO/VCA** en VMRG gecertificeerd

Coolag HamarTel. 0416 565 110www.coolaghamar.nl Lid van Sig

Bracol Nederland B.V.Tel. 071 541 55 03www.bracol.nl Lid van Sig

Project5:Opmaak 1 01-03-2011 14:26 Pagina 1

malafide ‘saneerder’ kan zo misschien wel een ton in zijnzak steken, en lacht dus om een boete van tienduizendeuro. Mijn inziens moeten zowel de pakkans als de sanc-ties drastisch omhoog. Asbestfraude is spelen met men-senlevens en moet kei- en keihard worden aangepakt.”

Vergunning of certificaatErkenning van asbestverwijderende bedrijven vindt plaatsop basis van certificatie, maar er gaan stemmen op vooreen beter te beheersen vergunningenstelsel. Van denBurg: “Nadeel van certificatie is het belang van de certifi-cerende instanties die een eigen commercieel belanghebben en niet geneigd zijn de voedende hand te bijten.Vergunningen zijn gemakkelijker te sturen: er kunnenactuele voorwaarden en sancties aan worden verbondenen een vergunning kan ook worden ingetrokken. Het iseen objectief middel, waarbij de overheid de eindverant-woordelijkheid neemt. Een vergunning is strenger, objec-tiever en praktijkgericht. Het betekent wel een verzwa-ring van de lasten, tengevolge van procedures rond ver-gunningaanvraag en –verlening. Wat je aan de voorzijdevan de keten met een vergunningstelsel kunt bereiken,moet je waarmaken met strengere handhaving. Uit rap-porten van Gezondheidsraad en Arbeidsinspectie blijktdat controle nu niet effectief gebeurt. Strengere handha-ving – of de overheid dit nu zelf doet of uitbesteedt –vraagt forse investeringen.”“Een derde manier is een asbestvolgsysteem, met eenmeer transparante ketensystematiek, dat de basis voorhandhaving vormt. In het huidige politieke klimaat heeftzo’n systeem de meeste kans van slagen. Waar ook devoorkeur naar uitgaat, realiteit is dat strenge handhavingop korte termijn niet wordt gerealiseerd. Dan kun jebeter een volgsysteem ontwikkelen en inzetten.Tegelijkertijd moet de overheid heel goed kijken naar demogelijkheden van een vergunningstelsel tegenover eensysteem van certificaten. In alle gevallen is een veel strin-genter systeem van handhaving en beboeting noodzake-lijk. Aan de voorkant van het systeem is goede regelge-ving geboden, aan de achterkant is een harde aanpaknodig. Tegelijkertijd moet een asbestvolgsysteem deketensystematiek vereenvoudigen.”

Bewezen technologieHet bedrijfsleven vreest dat een asbestvolgsysteem totkostbare administratieve lastenverzwaring leidt, die uit-eindelijk over de asbestverwijderaars heen zal moetenworden terugverdiend in de uiteindelijke vergunnings-kosten of certificatiekosten. Er is berekend dat de admi-nistratieve kosten voor deze sector nu al oplopen tot 20miljoen euro per jaar. Een generieke vergunning in com-binatie met controle en sancties is in hun optiek effectie-ver. David van den Burg: “Er is zeker iets te zeggen voorgenerieke vergunningen, maar daar zou men toch goedover moeten nadenken. Ik kan me voorstellen dat bedrij-ven die werken met bewezen technologie en adequateprocedures respecteren, de mogelijkheid moeten hebbenlopende asbestzaken op te lossen zodra ze die tegenko-men. Het gaat niet zozeer om allesomvattende regels,maar we moeten het zoeken in vakmanschap. We zijngeneigd door te slaan in protocollen en beoordelings-

richtlijnen, maar alles staat of valt met de kennis enkunde van de personen die het uitvoeren. Ik kan mevoorstellen dat serieuze asbestverwijderaars, waaronderook isolatiebedrijven, door de bomen van alle regels envoorschriften het bos niet meer zien. Deze bedrijven zienhet liefst één postbus, met de naam ‘Overheid’, die hetgeheel regelt. We moeten naar een systeem dat eengoed werkbare situatie creëert voor serieuze bedrijvendie werken op basis van vakmanschap en competentie.”

Effectief systeemEen ingewikkelde keten met zeer veel spelers. Zobenoemt ir. David van den Burg wat het bedrijfslevenaanduidt als ‘kerstboom die verder uitgroeit naarmate deoverheid regelgeving aan de markt overlaat’. Van denBurg: “Er zijn heel veel spelers in de asbestketen:opdrachtgevers, inventariseerders, verschillende overhe-den, verwijderaars, certificeerders, handhavers. In princi-pe is naar mijn mening een effectieve asbestregelinghaalbaar. In Nederland zijn we gewend naar concensus testreven. Het grote aantal partijen bevordert de effecti-viteit natuurlijk niet: dat kan alleen als de wetgever som-mige partijen voor het hoofd stoot. Dat moet dan maar,duidelijkheid is in het belang van het maatschappelijkbelang van een effectief systeem. Professionele bedrijvenkomen in hun dagelijkse praktijk onverwacht voor asbest-sanering te staan. Dan moeten ze hun taak goed uit kun-nen voeren, met bijvoorbeeld een meldingsplicht. Zonderstillegging, maar op basis van veilige procedures voorwerknemers en volksgezondheid. Goede professionalskennen de risico’s. Mijns inziens vergroot een te complexeregeling met stillegging de verleiding om buiten deregels om te opereren. Rotte appels heb je altijd, demeerderheid van de bedrijven die het goed wil doenhouden zich vanzelf en met overtuiging wel aan deregels”, vindt asbestspecialist ir. David van den Burg.Binnenkort buigt het parlement zich over de asbestpro-blematiek. Wordt vervolgd dus.


Isolatie en asbestVeel isolatiebedrijven hebben in het verledengewerkt met asbesthoudende materialen in ver-schillende isolatiesystemen in industrie, scheep-vaart en in mindere mate in de utiliteit. Daar is welstructureel asbesthoudende bouwisolatie toege-past, bijvoorbeeld als spuitisolatie in parkeergara-ges. In de huidige praktijk komen isolatiebedrijvenbij renovatie en reparatie van isolatiesystemengeregeld asbest tegen. Een aantal isolatiebedrijvenis zelf gekwalificeerd in asbestverwijdering, ande-ren schakelen in voorkomende gevallen een gespe-cialiseerde collega voor veilige demontage en ver-wijdering. Meerdere isolatiebedrijven zijn zowelaangesloten bij de VIB als bij de Vereniging vanAstbestverwijderende Bedrijven (VAVB).In Nederland zijn ca. 1500 mensen actief voor ruim350 ondernemingen in de asbestketen. Ongeveertien procent van de bedrijven is aangesloten bijeen branchevereniging.

4909:- 02-03-2011 11:00 Pagina 4

w w w. g o e b e l - s c h r o e v e n . n l / w w w. b l i n d k l i n k n a g e l s . e ui n f o @ g o e b e l - s c h r o e v e n . n l / i n f o @ b l i n d k l i n k n a g e l s . e u

Aresstraat 13-02/04 * NL-5048CD Tilburg Tel: 013 - 57 20 229Fax: 013 - 57 20 239

G O E B E L B V A eesstraaat 13r 3-02/2/0/04 * NL-5048C CD Tilburgg

Projec6:Opmaak 1 01-03-2011 14:31 Pagina 1

Met verlies je nooit

Vraag 1 : Neem jij ook geen genoegen meer met het absolute minimum?

Vraag 2 : Vind jij de energierekening ook steeds weer te hoog?

Vraag 3 : Is de toekomst van ons milieu ook voor jou van belang?

Vraag 4 : Waarom zou je nog gokken met slechtere isolatiewaarden?

Antwoord : Kies voor

Thermische geleidbaarheid bij 10°C gemiddelde temperatuur® Kingspan en Kooltherm zijn geregistreerde merknamen van de Kingspan Group plc® Tarec is een geregistreerde merknaam van Recticel NV

Kingspan Tarec Industrial Insulation NVVisbeekstraat 24, Turnhout, B–2300, België

Tel: +32 (0) 14 44 25 25email: [email protected]

www.KingspanTarec.com

110/43 Tarec Dutch Dice Ad:09 5/8/09 14:03 Page 1

Bij brandpreventie moet iemand de leiding nemen.

De Conlit-pijpschalen van RTI beschermen uw leidingen door dik en dun.

Met een smeltpunt van boven de 1000°C garanderen zij een absolute brand-

veiligheid op de gevoeligste plaatsen in wand en plafond. Ze bieden bovendien

een uitstekende thermische en akoestische isolatie. Kwaliteiten waarin álle

steenwolproducten van RTI uitblinken. RTI behoort dan ook tot Rockwool,

de groep die al 50 jaar lang het voortouw neemt in het ontwikkelen van

innovatieve isolatieoplossingen voor nieuwbouw en renovatie. Het bewijs vindt

u op www.rockwool-rti.com

060779 ROCKWOOL ADV NL (7).indd 1 30-05-2006 11:33:35

Bij brandpreventie moet iemand de leiding nemen.

De Conlit-pijpschalen van Rockwool Technical Insulation (RTI) beschermen

uw leidingen door dik en dun. Met een smeltpunt van boven de 1000°C garan-

deren zij een absolute brandveiligheid op de gevoeligste plaatsen in wand en

plafond. Ze bieden bovendien een uitstekende thermische en akoestische

isolatie. Kwaliteiten waarin ál onze steenwolproducten uitblinken. RTI behoort

dan ook tot Rockwool, de groep die al 50 jaar lang het voortouw neemt in het

ontwikkelen van innovatieve isolatieoplossingen voor nieuwbouw en renovatie.

Het bewijs vindt u op de volledig vernieuwde website www.rockwool-rti.com

091572 RTI ADV ISOLATIEMAG A4 NED.indd 1 30-11-2009 11:54:08

isolatiemagazine-nr.49-mrt2011

Documents