ix smarts - kasetsart university

12
- การจัดการโลจิสติกส์/การตลาด/การบริหารทรัพยากรมนุษย์ - 446 IX รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ SMARTS ครั้งที9 การศึกษาการจัดการขนส่งของธุรกิจขนส่งขนาดกลางและขนาดเล็กในจังหวัดชลบุรี The Study of Transport Management of Small and Medium Enterprises in Chonburi Province ธนัตถ์ภัทร ถิรธนัชดิลก 1 บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการดาเนินงาน ปัญหาในการดาเนินงานและแนวทางการแก้ปัญหาของ ธุรกิจขนส่งขนาดกลางและขนาดเล็กในจังหวัดชลบุรี งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยการรวบรวมข้อมูลจากการ สัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการขนส่ง ได้แก่ เจ้าของกิจการ ผู้จัดการขนส่ง และพนักงานขับรถขนส่งของธุรกิจขนส่งขนาด กลางและขนาดเล็กอย่างละ 6 แห่งในจังหวัดชลบุรี ตั้งแต่เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2561 - ธันวาคม พ.ศ. 2561 และใช้วิธีเทคนิค การวิเคราะห์เนื้อหาในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า ธุรกิจการขนส่งทั้งขนาดกลางและขนาดเล็กมีการแข่งขันกันสูง มีข้อจากัดในการเพิ่มอัตรา ค่าบริการ ลูกค้าที่ใช้บริการมีทั้งลูกประจาและลูกค้าจร การใช้เทคโนโลยียังมีไม่มาก จานวนบุคลากรในองค์กรไม่มาก และการ ดาเนินธุรกิจเป็นแบบครอบครัว ปัญหาการดาเนินการมีท้งหมด 8 ประการ ได้แก่ การแข่งขันตัดราคากันอย่างสูง ด้านต้นทุน น้ามันเชื้อเพลิงสูง การลักลอบขโมยน้ามันและยางรถบรรทุก ขาดการนาเทคโนโลยีเข้ามาจัดการการขนส่ง การขนส่งสินค้า ล่าช้า ปัญหาสื่อสารของพนักงานขับรถ พฤติกรรมของพนักงานขับรถ การขาดแคลนพนักงานขับรถ พร้อมทั้งเสนอแนวทางใน การแก้ปัญหาท้ง 7 ประการ ได้แก่ 1) ทาสัญญาการขนส่งระยะยาวและสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้าแบบคู่ค้าทางธุรกิจ 2) ติดตั้งแท็งก์และตู้จ่ายนามันเป็นของตนเอง หรือการเหมาจ่ายค่าน้ามันในแต่ละรอบการขนส่ง หรือเปลี่ยนไปใช้บัตรเติม น้ามัน 3) นาเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการดาเนินการขนส่ง 4) เตรียมความพร้อมกับหน่วยประสานงานที่เกี่ยวข้อง และแก้ไข ปัญหาอย่างเป็นระบบ 5) เน้นการสื่อสารสองทาง 6) อบรมพนักงานขับรถอย่างต่อเนื่องและสม่าเสมอ และ 7) ใช้โปรแกรม ระบบบริหารยางรถบรรทุกและระบบการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับต้นทุน คำสำคัญ: การจัดการขนส่ง ธุรกิจขนส่งขนาดกลางและขนาดเล็ก Abstract The purpose of this research is to study operational condition, problems of SMEs transport management and how to solve them in Chonburi province. The research is qualitative research by collecting data ( August 2018 - December 2018) from transport participants such as business owners, transport managers and transport drivers. All 12 companies are analyzed by content analysis technique. The study indicates that nowadays transport SMEs are highly competitive industry . They cannot increase their service price in both one- time customers and regular customers. There are low adoption of technology and members of family business. There are 8 problems in SMEs transport management in terms of high competition, high fuel cost, stealing fuel and truck wheels, lack of technology management, delayed service, driver communication, driver behavior, and lack of driver. All 7 techniques are presented to solve 1 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจาภาควิชาการจัดการธุรกิจ สาขาการจัดการโลจิสติกส์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตศรีราชา

Upload: others

Post on 23-Oct-2021

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 446

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

การศกษาการจดการขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร The Study of Transport Management of Small and Medium Enterprises

in Chonburi Province

ธนตถภทร ถรธนชดลก1

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพการด าเนนงาน ปญหาในการด าเนนงานและแนวทางการแกปญหาของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร งานวจยนเปนงานวจยเชงคณภาพโดยการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณผทเกยวของกบการจดการขนสง ไดแก เจาของกจการ ผจดการขนสง และพนกงานขบรถขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกอยางละ 6 แหงในจงหวดชลบร ตงแตเดอนสงหาคม พ.ศ. 2561 - ธนวาคม พ.ศ. 2561 และใชวธเทคนคการวเคราะหเนอหาในการวเคราะหขอมล ผลการศกษาพบวา ธรกจการขนสงทงขนาดกลางและขนาดเลกมการแขงขนกนสง มขอจ ากดในการเพมอตราคาบรการ ลกคาทใชบรการมทงลกประจ าและลกคาจร การใชเทคโนโลยยงมไมมาก จ านวนบคลากรในองคกรไมมาก และการด าเนนธรกจเปนแบบครอบครว ปญหาการด าเนนการมทงหมด 8 ประการ ไดแก การแขงขนตดราคากนอยางสง ดานตนทนน ามนเชอเพลงสง การลกลอบขโมยน ามนและยางรถบรรทก ขาดการน าเทคโนโลยเขามาจดการการขนสง การขนสงสนคาลาชา ปญหาสอสารของพนกงานขบรถ พฤตกรรมของพนกงานขบรถ การขาดแคลนพนกงานขบรถ พรอมทงเสนอแนวทางในการแกปญหาทง 7 ประการ ไดแก 1) ท าสญญาการขนสงระยะยาวและสรางความสมพนธกบลกคาแบบคคาทางธรกจ 2) ตดตงแทงกและตจายน ามนเปนของตนเอง หรอการเหมาจายคาน ามนในแตละรอบการขนสง หรอเปลยนไปใชบตรเตมน ามน 3) น าเทคโนโลยเขามาชวยในการด าเนนการขนสง 4) เตรยมความพรอมกบหนวยประสานงานทเกยวของ และแกไขปญหาอยางเปนระบบ 5) เนนการสอสารสองทาง 6) อบรมพนกงานขบรถอยางตอเนองและสม าเสมอ และ 7) ใชโปรแกรมระบบบรหารยางรถบรรทกและระบบการบนทกบญชเกยวกบตนทน ค ำส ำคญ: การจดการขนสง ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก Abstract The purpose of this research is to study operational condition, problems of SMEs transport management and how to solve them in Chonburi province. The research is qualitative research by collecting data ( August 2018 - December 2018) from transport participants such as business owners, transport managers and transport drivers. All 12 companies are analyzed by content analysis technique. The study indicates that nowadays transport SMEs are highly competitive industry. They cannot increase their service price in both one- time customers and regular customers. There are low adoption of technology and members of family business. There are 8 problems in SMEs transport management in terms of high competition, high fuel cost, stealing fuel and truck wheels, lack of technology management, delayed service, driver communication, driver behavior, and lack of driver. All 7 techniques are presented to solve

1 ผชวยศาสตราจารยประจ าภาควชาการจดการธรกจ สาขาการจดการโลจสตกส คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา

Page 2: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 447

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

these problems namely 1) long-term contracts and building partner relationship, 2) investing own fuel tank at workplace or using fixed amount payments for each transport or using fleet card, 3) increasing technology utilization, 4) getting ready to preparation for solving all problems, 5) increasing two-way communication 6) continual truck driver training and truck tire management and finally, 7) using cost accounting program. Keywords: Transport Management, Small and Medium Enterprises บทน า ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก (Small and Medium Enterprise: SMEs) จดเปนธรกจ SMEs ภาคบรการทมบทบาทส าคญตอการสรางเศรษฐกจทงในระดบทองถนและระดบประเทศของประเทศไทย (ศรพร เลศยงยศ และพรชย เทพปญญา, 2557) ปจจบนในหลายประเทศทวโลก ธรกจ SMEs มบทบาทส าคญตอการพฒนาความมนคงและความยงยนทางเศรษฐกจเปนอยางมาก เชน ในประเทศอนเดย ธรกจ SMEs กอใหเกดการจางแรงงาน สรางรายไดจากการลงทนของนกลงทนตางชาตและมการหมนเวยนเศรษฐกจทด (Dixit & Pandey, 2009) ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (2561) กลาววา ในป พ.ศ. 2560 ประเทศไทยมจ านวนธรกจ SMEs ทวประเทศทงสน 3,046,798 ราย แบงประเภทโดยเรยงล าดบจากจ านวนมากทสดไปยงจ านวนนอยทสด ไดเปน 4 ประเภท ไดแก 1) กลมธรกจการคา จ านวน 1,268,202 ราย คดเปนรอยละ 41.62 2) กลมธรกจบรการ จ านวน 1,206,763 ราย คดเปนรอยละ 39.61 3) กลมธรกจการผลต จ านวน 525,975 ราย คดเปนรอยละ 17.26 และ 4) กลมธรกจเกษตร จ านวน 45,853 ราย คดเปนรอยละ 1.50 จากสดสวนดงกลาวพบวา ธรกจบรการมสดสวนมากถงรอยละ 39.61 คดเปนหนงในสามของธรกจ SMEs ของประเทศไทย ดงนน การศกษาการจดการธรกจขนสงของธรกจ SMEs จงเปนเรองนาสนใจเปนอยางยง เนองจากสวนใหญธรกจขนสงและโลจสตกสทเจาของกจการเปนของคนไทยเปนธรกจ SMEs มากกวารอยละ 80 อกทง ยงเปนธรกจขนสงทมสวนสนบสนนและสงเสรมเศรษฐกจของประเทศไทย นอกจากน รฐบาลภายใตการบรหารของพล.อ.ประยทธ จนทรโอชา มนโยบายสงเสรมการพฒนาประเทศเขตภาคตะวนออกในโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ไดแก จงหวดระยอง จงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดชลบร (ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก , 2561) โดยเฉพาะอยางยง จงหวดชลบรซงเปนจงหวดศนยกลางในการลงทนดานอตสาหกรรมหลกทส าคญของประเทศและภมภาคอาเซยน เนองจากเปนทตงของโครงสรางพนฐานทส าคญของประเทศไทย เชน ทาเรอแหลมฉบง นคมอตสาหกรรมขนาดใหญหลายแหง เปนตน ท าใหเปนโอกาสทดของธรกจขนสงทเขามามบทบาทสนบสนนความส าเรจในเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออกดงกลาว ดงนน การศกษาการจดการขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร จงเปนงานวจยทนาสนใจอยางยง ทงน การศกษาวจยฉบบนเพอศกษาสภาพการด าเนนงาน ปญหาการด าเนนงานและแนวทางการแกปญหาของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในปจจบน เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาธรกจการขนสงของประเทศไทยใหมประสทธภาพภายใตตนทนทเหมาะสมตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพการด าเนนงานของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร 2. เพอศกษาปญหาการด าเนนการของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร 3. เพอเสนอแนะแนวทางการแกปญหาการขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก

Page 3: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 448

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอใหทราบถงสภาพการด าเนนงานจรงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร 2. เพอใหทราบถงปญหาการด าเนนการของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบร 3. เพอใหผประกอบการธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกรายอน ๆ น าแนวทางในงานวจยฉบบนไปประยกตใช

กบธรกจของตนไดอยางเหมาะสม วธด าเนนการวจย การศกษาวจยครงนไดคนควาและรวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของเพอน ามาก าหนดเปนค าถามการวจย จากนนลงพนทในการเกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณเชงลก (In-depth Interview Questions) ซงค าถามสมภาษณดงกลาวมสาระตรงตามวตถประสงคการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผใหขอมลส าคญ (Key Informants) ไดแก เจาของกจการ ผจดการขนสง และพนกงานขบรถขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกจ านวนทงหมด 12 รายในจงหวดชลบร ระยะเวลาในการเกบขอมลใชเวลา 5 เดอน (สงหาคม พ.ศ. 2561 – ธนวาคม พ.ศ. 2561) และใชการเลอกกลมตวอยางดวยวธการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) เกณฑในการแบงประเภทธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก ไดแก ธรกจขนสงขนาดกลาง หมายถง ธรกจบรการรบจางขนสงทจดทะเบยนเปนบรษท จ านวน 6 ราย และ ธรกจขนสงขนาดเลก หมายถง ธรกจบรการรบจ างขนสงทจดทะเบยนเปนหางหนสวน จ านวน 6 ราย (ศรพร เลศยงยศ และพรชย เทพปญญา, 2557) จากนน น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) เขยนสรปผล และน าเสนอขอมลเชงพรรณนาในแตละประเดนตามวตถประสงคการวจยทตงไว ผลการวจย 1. สภาพการด าเนนงานของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก ผวจยสามารถสรปสภาพแวดลอมการด าเนนงานของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบรไดเปน 2 ประเดนหลก ดงน

1. สภาพแวดลอมภายนอก ในปจจบน ธรกจขนสงขนาดกลางหลายรายในจงหวดชลบรมการขยายตวของกจการอยางตอเนอง เชน ธรกจ

ขนสงบางรายสามารถขยายกจการโดยแบงพนทการบรการขนสงออกเปนหลายพนท ไดแก ระยอง พทยา ศรราชา ชลบร กรงเทพฯและฉะเชงเทรา จากเดมทมการขนสงในอดตเพยง 4-5 จดเทานน ในอนาคตกจการหลายรายคาดวาจะเพมพนทการขนสงภายในภาคตะวนออกมากขน ในขณะทธรกจขนสงขนาดเลกมทงรบงานขนสงเอง และบางรายปรบตวโดยรบงานชวงตอ (Outsourcing) จากธรกจขนสงรายใหญอกทอด เพอความอยรอดของธรกจและลดความเสยงจากการไมไดงานขนสง ธรกจขนสงขนาดเลกดงกลาวตางตองปรบตวตอกฎระเบยบและขอสญญาทผประกอบการขนสงรายใหญก าหนดตามมาตรฐานมากกวาการรบบรการขนสงเอง

อยางไรกตาม ทงผประกอบการธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกสวนใหญตางลงความเหนวา ธรกจการขนสงในปจจบนมการแขงขนกนคอนขางสง ในรปแบบการเสนอการขนสงแบบตดราคาคาขนสงอยางรนแรง ในรายทไมสามารถแขงขนไดจ าเปนตองปดกจการลงไป ดงนน ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกตางตองปรบตวเปนอยางมาก ในขณะเดยวกน ผประกอบการเองตองจดสงสนคาใหทนเวลา สนคาอยในสภาพสมบรณเพอใหลกค าเกดความพงพอใจสงสดสงสด เพอรกษาฐานลกคาเกาใหใชบรการขนสงเหมอนเดม จากการสมภาษณผประกอบการขนสงขนาดกลางและขนาดเลกบางราย พบวา กจการอาจตองปรบตวโดยการเพมรอบการวงรถใหมากขนและพฒนาระบบการด าเนนการใหดยงขน

Page 4: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 449

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

สภาพการแขงขนดานราคา ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกมขอจ ากดในการเพมอตราคาบรการ เมอเปรยบเทยบกบธรกจขนสงขนาดใหญแลว เนองจากธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกหลายรายยงขาดความพรอมในหลาย ๆ ดาน เชน คณภาพการใหบรการ ความยดหยนในการใหบรการ เครองมออปกรณ และไมมการประกนภยสนคา เปนตน จงท าใหธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกเองไมสามารถเพมอตราคาบรการได นอกจากน ในปจจบน ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกยงประสบกบตนทนทเกยวของกบการด าเนนงาน เชน คาเชอเพลง คาอะไหล และคายางรถบรรทกทมราคาเพมสงขนอยางตอเนองอกดวย

สภาพแวดลอมดานลกคา พบวา หากเปนธรกจขนสงขนาดเลกทมรถขนสงจ านวนไมเกน 10 คน ลกคาแตละรายสวนมากเปนลกคาคนไทยทแวะเวยนเขามาใชบรการกบบรษทเปนครงคราวและเปนกลมลกคาขนาดเลก อยางไรกตาม ธรกจขนสงขนาดกลางมประเภทลกคาประจ ามากกวา เปนลกคารายใหญและมชอเสยง สวนใหญลกคาของทงธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกเลอกใชบรการโดยค านงถงการตอบสนองอยางตรงเวลา มความเปนกนเองและมความยดหยน หากธรกจขนสงขนาดกลางมปรมาณการขนสงของบรษทเพมขนเกนกวาบรษทจะตอบสนองได ทางบรษทจะจดจางบรษทขนสงรายอนทรจกและอยในเครอขายท าการชวยขนสงแทน ในขณะท ธรกจขนสงขนาดเลกมขอจ ากดเรองการบรการลกคา หากเกนความสามารถอาจตองสญเสยโอกาสการรบงาน

2. สภาพแวดลอมภายใน ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกมจ านวนบคลากรในองคกรไมมาก มโครงสรางของกจการไมซบซอน ผประกอบการขนสงขนาดกลางและขนาดเลกบรหารองคกรแบบครอบครว ความสมพนธระหวางพนกงานขบรถมความสมพนธแบบสมาชกในครอบครว พงพาอาศยซงกนละกน โดยเฉพาะธรกจขนสงขนาดเลกมกฎระเบยบในบรษทนอย เมอพนกงานไมปฏบตตามกฎหรอท างานผดพลาด เชน ขบรถเกนความเรวจะมเพยงการตกเตอน ไมมบทลงโทษทรนแรงอยางชดเจน นอกจากน แนวคดการท างานยงคงใชระบบเกา โดยเฉพาะอยางยงธรกจขนสงขนาดเลก เชน การจดบนทกบนกระดาษ และขาดทกษะความรการใชซอฟตแวร รวมถงการใชโปรแกรม EXCEL สงผลใหเกดความลาชาในการจดท าเอกสาร มปญหาการจดเกบและการคนหาเอกสาร ประเภทธรกจขนสงมความแตกตางกน กลาวคอ ธรกจขนสงขนาดกลางใหบรการขนสงหลากหลาย เชน ตคอนเทนเนอร หมอแปลงไฟฟา สนคาหนก เครองจกร เปนตน ในบางรายอาจมใหบรการพนทวางตคอนเทนเนอรรวมดวย สวนประเภทธรกจขนสงขนาดเลกเปนบรการขนสงและขนถายสนคา นโยบายการประกนภยสนคาของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก แตละกจการใหความส าคญตอนโยบายการประกนภยสนคาแตกตางกน ทงนขนอยกบเจาของกจการขนสงและแนวทางบรหารกจการขนสง สามารถแบงเปน 2 ประเภทดงน

1. กจการท าประกนภยสนคากบบรษทประกน ทงนเพอสรางความเชอมนใหกบลกคา ในกรณเกดความเสยหายหรอสญหายตอสนคาระหวางการขนสง ทางบรษทจะมการรบผดชอบตามเงอนไขในการขนสงสนคา สวนมากจะพบในธรกจขนสงขนาดกลางเทานน จากการสมภาษณผประกอบการหลายราย กลาวตรงกนวา การท าประกนภยสนคาท าใหลกคาไววางใจ มนใจมากกวาและกลบมาใชบรการไดมากกวา และบรษทสามารถคดคาบรการขนสงสงกวาผประกอบการขนสงรายอนในอตสาหกรรมเดยวกนได

2. กจการไมไดท าประกนภยสนคาใหกบลกคา มกพบในธรกจขนสงขนาดเลกและธรกจขนสงขนาดกลางบางประเภท เชน บรการขนสงสนคาดวยตคอนเทนเนอร เนองจากทางบรษทมหนาทเพยงดแลตคอนเทนเนอร และจดสงสนคาใหกบลกคาเทานน วธการคดเลอกพนกงาน หากเปนธรกจขนสงขนาดเลก พนกงานขบรถสวนใหญมาจากคนรจกทเคยขบรถมากอน หากเปนธรกจขนาดกลางมระบบการเลอกบคลากรทดกวา โดยก าหนดคณสมบตอยางชดเจน เชน มประสบการณการ

Page 5: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 450

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

ขบรถขนสง มใบอนญาตขบขรถยนตประเภท 3 หรอ 42 แลวแตกจการขนสง ตรวจสอบประวตอาชญากรรม อายพนกงาน โดยไมสนใจวฒการศกษา สวนการรบสมครงานใชการบอกตอ กระจายขาวใหพนกงานในบรษทโดยบอกญาตหรอเพอนทราบขาวการรบสมคร มการประเมนการท างานเปนแบบไมเปนทางการ โดยใชการพจารณาจากพนกงานกบหวหนางาน เชน หากพนกงานขบรถสามารถขบรถโดยไมมอบตเหต ไมมสนคาเสยหาย หรอไมมการรองเรยนจากลกคา ถอวาพนกงานผานการประเมนการท างาน อยางไรกตาม ในบางกจการทเปนกจการบรการขนสงตสนคาคอนเทนเนอร ทางบรษทจะท าการทดสอบการขบรถของผสมครเปนระยะเวลา 3 เดอน จงจะบรรจเปนพนกงานประจ า ระบบคาตอบแทนและเงนรางวลแกพนกงานขบรถ สวนใหญธรกจจางพนกงานแบบรายเดอนและตามจ านวนรอบการขนสง โดยจะมการใหเงนเดอนพนกงานขบรถประจ าประมาณ 8,000-10,000 บาท และบวกคาจางสวนทเพมขนตามจ านวนงานทท า ทเรยกวา คาเทยว ในขณะท หากท างานเตมเดอนจะมรายไดเฉลยตอเดอนประมาณ 25,000 บาท แตโดยโครงสรางดงกลาวท าใหพนกงานมกเลอกการขบรถมากขน เพอตองการรายไดเพม แตไมค านงความออนลาและการพกผอน ท าใหเสยงตอการเกดอบตเหตไดมากขน ผประกอบการธรกจขนสงขนาดกลางบางรายใหเงนพเศษนอกเหนอจากเงนเดอนในสดสวนรอยละ 5-10 ของก าไรตอเดอน เชน พนกงานขบรถสามารถท าก าไรใหบรษท 200 ,000 บาท พนกงานขบรถจะไดรบโบนสเพม 20,000 บาทรวมเงนเดอนปกต 9,000 บาท รวมเปน 29,000 บาท เปนตน อาจมการใหรางวลในโอกาสพเศษ เชน การเลยงขอบคณพนกงานจากหวหนางานเปนครงคราว หรอการเลยงฉลองพนกงานในวนเทศกาลตาง ๆ นอกจากน เพอจงใจการท างานและลดการลาออกของพนกงานอนเนองจากฐานเงนเดอนต า ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกจงมสวสดการตาง ๆ ใหกบพนกงานขบรถ กลาวคอ ทางบรษทจะมบานพกอาศยใหเชาราคาถกเดอนละ 500 บาท แตพนกงานขบรถตองเสยคาสาธารณปโภคเอง มประกนสงคม การใหโบนสประจ าปใหกบพนกงานตามยอดการขนสงทสามารถท าได เปนตน

2. ปญหาและอปสรรคในการด าเนนการของธรกจขนาดกลางและขนาดเลก จากการสมภาษณผมสวนเกยวของในการจดการการขนสงของผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลกจ านวน 12 รายในจงหวดชลบร ผวจยสามารถสรปปญหาและอปสรรคทผประกอบการไดประสบตงแตอดตจนถงปจจบน ไดดงน

1. ปญหาการแขงขนตดราคากนสง ณ ปจจบน ธรกจการขนสงขนาดกลางและขนาดเลกตองแขงขนกบธรกจขนสงรายใหญทงในและตางประเทศ กจการหลายรายยอมปรบราคาคาขนสงลงเพอใหตนสามารถแขงขนกบผประกอบการรายอน ๆ ได ท าใหรายไดของทางบรษทลดลงแตอยในระดบทบรษทยงไมขาดทนเพอใหสามารถด าเนนธรกจตอไปได

2. ปญหาดานตนทนน ามนเชอเพลงสง ซงถอเปนตนทนทมสดสวนสงมาก บางกจการมตนทนเชอเพลงสงถงรอยละ 30-35 เมอเทยบกบรายไดตอเดอน เนองจากขาดการวางแผนการเดนรถทด และการจดการพนกงานขบรถไมเตมประสทธภาพ เชน บางกจการใชพนกงานขบรถเพยง 6 ชวโมงในการขนสงและหยดพก ซงกฎหมายไดก าหนดชวโมงการท างานพนกงานไมเกน 11 ชวโมง ท าใหใชน ามนในการเดนทางเพมมากขน นอกจากน กจการหลายแหงยงประสบปญหาการใชน ามนในการขนสงตอเดอนสง เชน การตรวจสอบพบการโกงน ามนของพนกงานขบรถขนสง

3. ปญหาการลกลอบขโมยน ามนและยางรถบรรทก ณ ปจจบนปญหาดงกลาวยงคงมปรากฏใหเหนเปนระยะ ๆ หากกจการมชองวางของการบรหารและจายเงนเดอนพนกงานขบรถนอย อกทง กจการไมมระบบการตรวจสอบทรดกม ปญหาในขอนสงผลใหเกดปญหาดานตนทนน ามนเชอเพลงสง (ขอ 2) ตามมาเชนกน

2 ใบอนญาตขบขรถยนตประเภท 3 เปนใบอนญาตใชส าหรบลากจงรถอน หรอลอเลอนทบรรทกสงใด ๆ บนลอเลอนนน โดยผขอรบใบอนญาตประเภทสวนบคคล ตองมอายไมต ากวา 20 ป ซงผไดรบใบอนญาตขบรถชนดท 3 สามารถน าไปใชขบรถประเภทท 1 และประเภทท 2 ได สวน ใบขบขประเภทท 4 เปนใบอนญาตขบขส าหรบรถบรรทกทใชในการขนสงวตถอนตราย ซงการแบงประเภทหรอลกษณะการบรรทกวตถอนตรายไดก าหนดไวโดยประกาศ ในราชกจจานเบกษา และผทไดรบใบขบขประเภทท 4 สามารถน าไปใชในการขบขรถประเภทท 1 ประเภทท 2 และประเภทท 3 ได

Page 6: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 451

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

4. ปญหาขาดการน าเทคโนโลยเขามาจดการการขนสง กจการขนสงขนาดเลกบางรายยงไมมการใชเทคโนโลย เชน ระบบโปรแกรมตดตามรถ (Global Positioning System: GPS) หรอบางกจการลงทนการตดตงระบบตดตามรถ GPS เนองจากลกคาตองการ แตไมไดเกดจากความตองการของกจการเอง ท าใหกจการใชประโยชนจากระบบ GPS นอยมาก เพยงแคใชตดตามเพยงสถานะจดเรมตนและจดสนสดเทานน ไมไดมพนกงานคอยตรวจสอบสถานะขนสง การวางแผนเสนทางการขนสง และตดตามสถานการณขนสงตลอดเวลาโดยเฉพาะ บางกจการในอดต มกประสบปญหาไมทราบต าแหนงและสถานะของรถขนสง จงไมสามารถตดตามสถานะขนสงสนคาได ท าใหลกคาตองโทรตรวจสอบเชคสถานะของสนคากบทางบรษทอยบอยครง อกทง พนกงานขบรถบางคนไมพดความจรงกบเจาของกจการวา ณ ขณะนรถขนสงสนคาอยทต าแหนงใดในเสนทางการขนสง

5. ปญหาการขนสงสนคาลาชา เชน ความลาชาเกดจากการจราจรตดขด หรอเกดอบตเหตของความประมาทของพนกงานขบรถ หรออบตเหตบนทองถนน เชน เกดจากยางรว ยางแตก จ าเปนตองท าการปะยางและเปลยนยาง นอกจากน อาจเกดจากสภาพรถไมพรอมขนสง เนองจากการขาดการตรวจสอบสภาพรถกอนการขนสง หรอขาดการบ ารงรกษารถอยางตอเนอง

6. ปญหาการสอสารของพนกงานขบรถ แบงเปน 2 แบบ คอ ปญหาการสอสารของพนกงานขบรถกบเจาหนาทแผนกขนสง และปญหาการสอสารของพนกงานขบรถกบลกคา ในหลายกจการ บรษทใชโทรศพทเคลอนทในการตดตอสอสารกบลกคาหรอเจาหนาทแผนกขนสงทางเดยว ท าใหปจจบนยงคงมความผดพลาดในการขนสงสนคา เชน สนคาไมครบถวนหรอเลขทในใบเอกสารไมตรงกน และขาดการแลกเปลยนขอมลกบลกคาอยางเปนระบบ บางรายมเพยงการแลกเปลยนขอมลการจองรถขนสง (Booking) จากลกคาผานอเมล ขาดการเกบรวบรวมขอมลการใหบรการของบรษทอยางเปนระบบ

7. ปญหาพฤตกรรมของพนกงานขบรถ ปญหานกลายเปนปญหาหลกทธรกจขนาดกลางและขนาดเลกแระสบ กลาวคอ การท างานของพนกงานขบรถขาดประสทธภาพ ขาดทกษะความรเรองการบรหารตนทน เชน การสตารทรถท งไวขณะรอการขนถายสนคาททาเรอ การขบรถเกนความเรวเกนกฎหมายก าหนด การท าผดกฎจราจรบอยครง การขบรถประมาทท าใหเกดอบตเหตสรางความเสยหายแกกจการ

8. ปญหาการขาดแคลนพนกงานขบรถ ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกหลายแหงเกดปญหาการขาดแคลนพนกงานขบรถ ผประกอบการหลายรายกลาววา ปญหาดงกลาวเกดขนเปนชวง ๆ และมกเกดปญหาบอยครงกบธรกจขนสงขนาดเลกทใหผลตอบแทนต า สงผลใหการลาออกของพนกงานขบรถสง สาเหตของพนกงานขบรถลาออกคอ พนกงานไดงานขบรถทดกวา หรอโดนโทษจากการทจรตของบรษท เชน โกงน ามนของบรษท เปนตน สวนธรกจขนาดกลางมปญหาการขาดแคลนพนกงานขบรถทมคณภาพ มความรในการปฏบตงาน บรษทจงมการสงพนกงานขบรถไปอบรมเพอใหพนกงานมความรในการปฏบตงานทถกตองและมความกาวหนาในอาชพ อยางไรกตาม พนกงานขบรถบางคนไมเหนดวยทตองไปรบการอบรมกจะลาออกจากบรษท พนกงานขบรถบางคนทเหนดวยและไปรบการอบรมและไดรบใบรบรองเมอกลบมาทบรษท กจะลาออกเชนกน ท าใหบรษทสญเสยคาใชจายในการอบรมใหแกพนกงานขบรถ 3. แนวทางการแกปญหาการขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก จากปญหาทไดจากการส ารวจ ผวจยไดรวบรวมและน าเสนอแนวทางจดการการขนสงของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลก ดงน

1. ปญหาการแขงขนตดราคากนอยางสง ผลจากการสมภาษณเชงลก ธรกจขนสงขนาดกลางหลายรายใชวธการท าสญญาการขนสงระยะยาว และการรกษาคณภาพบรการขนสงใหมประสทธภาพอยางสม าเสมอ สวนธรกจขนสงขนาดเลกหลายรายยอมวงรถขนสงทไดก าไรนอยลง เพอรกษาลกคารายใหญทท ารายไดใหกบกจการ และจ าเปนตองหามาตรการในการควบคมตนทนการขนสงวธอนเขามาชวยลดตนทนควบคกน ดงนน เจาของกจการ

Page 7: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 452

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

ควรเปลยนมมมองและสรางความสมพนธกบลกคาไปเปนคคาทางธรกจ (Partnership relation) เชน ชวยเหลอและแกไขปญหาใหลกคาภายใตเงอนไขของลกคา เนองจาก การท าสญญาระยะยาวชวยลดคาใชจายทเกดจากการสญเสยโอกาสในการขนสง กจการจ าเปนตองมการวางแผน การแลกเปลยนขอมล และการท าสญญาความรวมมอของลกคาและผขนสง

2. ปญหาดานตนทนน ามนเชอเพลงสง ผประกอบการแตละแหงอาจมวธการปองกนตนทนน ามน

เชอเพลงสงแตกตางกน เชน ก าหนดปรมาณน ามนทพนกงานขบรถตองเตมในแตละรอบของการขนสง หากพนกงานขบรถสามารถประหยดน ามนได โดยขบรถใชน ามนไดนอยกวาทก าหนด บรษทจะท าการซอน ามนคนดวยราคาทสงกวาตลาดมด ในขณะท กจการขนสงขนาดเลกใชการก าหนดปรมาณน ามนในการขนสงตอเทยว เชน เสนทางระยอง ไป-กลบ ทางบรษทก าหนดปรมาณน ามนให 60 ลตร หากวงรถเกนก าหนดพนกงานขบตองเสยคาน ามนดวยตนเอง หรอ การลงทนตดตงแทงกและตจายน ามนเปนของตนเอง เนองจากบรษทสามารถซอน ามนไดถกวาเตมทสถานน ามนเฉลยลตรละ 1-2 บาท เพอใหพนกงานขบรถเตมน ามนภายในสถานทประกอบการกอนท าการขนสง เพอลดการทจรตน ามนของพนกงานและลดตนทนคาน ามนของกจการ

ผวจยเสนอแนวทางการลดตนทนน ามนเชอเพลงสงทมประสทธภาพ คอ การท าบตรเตมน ามนใหกบพนกงานขบรถ (Fleet card) เปนบตรทใชแทนเงนสดเพอใหพนกงานขบรถใชเตมน ามนกบสถานบรการน ามนทไดก าหนดไวและเตมน ามนไดตามจ านวนทระบไวในบตรเทานน และมการระบหมายเลขทะเบยนไวในบตรซงรถหนงคนจะมแคเพยง 1 บตรและไมสามารถใชรวมกบรถคนอนได ซงทางบรษทด าเนนการท าสญญาไวกบบรษทน ามน เชน บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) เมอครบรอบเดอนธนาคารเจาของบตรจะแจงยอดคาใชจายทงหมดและบรษทจะช าระคาใชจายน ามนทเกดขนใหตามแจง

นอกจากน ในธรกจขนสงขนาดกลางบางราย ทางบรษทปองกนปญหาดานตนทนน ามนเชอเพลงสง ดวยแนวคดการลดตนทนแบบใหพนกงานไดมสวนรวม โดยพจารณาพฤตกรรมดานบวกของพนกงานขบรถทชวยลดตนทนดานเชอเพลง เชน อตราสนเปลองน ามน อตราการเกดอบตเหต ขอรองเรยนจากการสงมอบและบรการ ควบคมความเรวในการขบรถขอพนกงานขบรถ การบ ารงรกษารถเบองตน ความถกตองของเอกสาร เปนตน โดยบรษทมการสรางแรงจงใจใหกบพนกงานขบรถในการลดตนทน หากพนกงานขบรถคนไหนสะสมคะแนนไดถงเกณฑตามทบรษทก าหนด พนกงานขบรถคนนนจะไดเงนตอบแทนจ านวน 1,000 บาท ทงน กจการสามารถปรบเปลยนหวขอและคาน าหนกคะแนนตามความตองการวดผล พนกงานขบรถของตน เชน

ตารางท 1 : แสดงตวอยางเกณฑทบรษทก าหนดในการประเมนพฤตกรรมดานบวก ทมา: ผวจย

พฤตกรรมดานบวก คะแนน อตราสนเปลองน ามน (ตามทก าหนด)

- การออกรถอยางนมนวลไมเกดแถบเขยว

- การปลอยเกยรตามจงหวะของรถ ไมลากเกยร

- การไมเปลยนความเรวขนลง รกษาความเรวแตกตางกนไมเกน 5 ก.ม./ช.ม.

- การไมตดเครองทงไวเปนเวลานาน เวลาจอดรถตองดบเครองทกครง

40

อตราการเกดอบตเหต 20

ขอรองเรยนจากการสงมอบและบรการ 15

ควบคมความเรวในการขบรถของพนกงานขบรถ (รกษาความเรวคงทไมเกน 70 ก.ม./ช.ม. นาน 2 นาท) 5

Page 8: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 453

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

3. การน าเทคโนโลยเขามาชวยในการด าเนนการขนสง ในบางรายลงทนตดตงระบบโปรแกรม GPS กบรถบรรทกขนสงทกคน เชน คาตดตง GPS ในตวรถแตละคน 8,000 บาท คาบรการ 2,000 บาทตอปตอคน และคาระบบออนไลน 1,200 บาทตอปตอคน ซงอาจเปนภาระตนทนคงททบางกจการตองแบกรบ แตปจจบน กจการสามารถเชาระบบโปรแกรม GPS แบบรายเดอน เพอลดตนทนการลงทนระบบได แนวทางในการบรหารจดการการขนสงในประเดนน ยงสามารถลดตนทนคาน ามนเชอเพลงทสญเสยไปกบการจอด

รถโดยไมดบเครองยนตทงไวทงทไมจ าเปน โดยผประกอบการประกาศเปนนโยบายบรษทในการลดตนทนอยางชดเจนควบคกบการใชเทคโนโลย เชน การประชมและอบรมพนกงานขบรถในทก ๆ รอบ 6 เดอน ซงในแตละครงจะแสดงกราฟขอมลการใชน ามนจากฐานขอมลของ GPS Tracking ทตดตงภายในรถมาใหพนกงานขบรถรบทราบ ถงการสนเปลองเชอเพลงโดยไมจ าเปน หรอมปรมาณน ามนเชอเพลงทสญเสยไปเทาใด และขอความรวมมอใหพนกงานขบรถปฏบตตามขอก าหนดของบรษทอยางเครงครด อยางไรกตาม การน าเทคโนโลยเขามาใชในกจการ เจาของกจการและผจดการการขนสงควรชแจงและท าความเขาใจกบพนกงานขบรถวา การตดตงระบบไมใชการจบผดพนกงาน แตระบบชวยใหการท างานของพนกงานขบรถดขน เจาของกจการตองเปดใจยอมรบการตอตานจากพนกงานขบรถในชวงเรมตน เจาของกจการและผจดการขนสงจ าเปนตองสรางความเขาใจตอการน าเทคโนโลยมาใชและกจการสามารถลดตนทนเชอเพลง สามารถการตดตามสถานะขนสงของรถบรรทกแตละคนและสามารถตดตามสถานะของรถขนสงไดแบบ Real time ทงในคอมพวเตอรและแอปพลเคชนในโทรศพท เชน การตรวจสอบเวลาทรถหยดเคลอนท การสตารท – ดบรถ การลดการขบรถเกนกฎหมายก าหนด เปนตน นอกจากน ยงสามารถลดพฤตกรรมของพนกงานขบรถใหขบรถอยางปลอดภยและมประสทธภาพเพมขนได

ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกควรเพมการสอสาร 2 ทาง โดยใชแอปพลเคชน LINE มาประยกตใชในการท างาน เนองจากไมตองเสยคาใชจายมากยงขน เชน การใช LINE ในการตดตอกบพนกงานขบรถ เพอใชบอกพนกงานขบรถเมอเสนทางการขนสงนนเกดอบตเหต และบรษทจะตรวจสอบสถานะขนสงสนคาผาน LINE เมอสนคาถงจดหมายปลายทาง พนกงานขบรถจะถายรปเปนหลกฐานในการสงมอบสนคาสงกลบมาใหเจาของบรษท เพอใหเจาของรายงานผลกบลกคาตอไป เปนตน

4. ปญหาการขนสงสนคาลาชา เชน ความลาชาจากการจราจรตดขด โดยเฉพาะผประกอบการขนสง

สนคาจากทาเรอ เปนปญหาทปจจบนยงประสบอย เนองจากกระบวนการท างานของทาเรอลาชา ท าใหการจราจรตดขดบรเวณหนาทา สงผลใหสงสนคาแกลกคาไมทนเวลาตามทตกลงไว ดงนน กจการแกปญหาโดยใชการเดนรถกอนเวลา เพอเผอเวลาจราจรตดขดบรเวณภายในทาเรอ สวนบรเวณนอกทาเรอ ผประกอบการอาจใชการสอสารผานแอปพลเคชน LINE โดยการจดตงกลมเพอสอบถามขอมลการจราจร เปนตน

พฤตกรรมดานบวก คะแนน การบ ารงรกษารถเบองตน

- เปากรอง น ากลน น ามนเครอง น ามนเบรก

- ลมยางหวลาก 130 ปอนด ลมยางหาง 120 ปอนด

- ระบบไฟสองสวางของรถไมช ารดแตกเสยหาย

- การท าความสะอาดหว และหางหวงใหสะอาดอยเสมอ

15

ความถกตองของเอกสาร 5

Page 9: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 454

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

ความลาชาจากอบตเหต แกปญหาโดยประสานงานหนวยงานทเกยวของ และแจงกบลกคาวา มเหตฉกเฉนไปสงสนคาชา และสงรถไปเปลยนถายสนคาแทนรถคนเดมทประสบอบตเหต หรอ ในกรณทเกดเหตฉกเฉนพนกงานขบรถคนใดปวยกะทนหน บรษทจะใหพนกงานขบรถอกคนหนงไปสงสนคาแทนโดยใชรถประจ าของตนเอง

ความลาชาจากสภาพรถขนสงไมพรอมกอนการปฏบตงาน ใหมการตรวจสอบสภาพรถใหพรอมกอนการออกรถทกครง โดยทางกจการอาจออกแบบเปนใบตรวจสอบ (Check List) เบองตน และดแลรถ ซอมบ ารงสภาพรถเปนรายสปดาห โดยมอบหมายใหพนกงานขบรถเปนคนตรวจสอบรถเอง หากพบความเสยหาย ทางบรษทจะจางชางภายนอกมาซอมเปนรายครง ในบางครง หากรถเกดความเสยหายมาก ยอมสงใหกจการสญเสยรายไดในสวนทรบงานมาแลว เนองจากกจการจ าเปนตองยกเลกงานนน แลวใหทางผขนสงอนด าเนนการแทน บางรายทพอมเงนลงทนอาจลงทนสรางอซอมรถของบรษทเอง เพอตรวจเชคสภาพรถกอนการขนสง หรอรบยางมาเปลยนเอง แตตองเปรยบเทยบความคมคาทไดรบอยางรอบคอบเชนกน

5. ปญหาการสอสารของพนกงานขบรถ ในหลายกจการ แกไขการสอสารกบลกคาทางเดยวซงมโอกาสท าใหเกดขอผดพลาด โดยการเพมการสอสารทางแอปพลเคชน LINE กลมหรอใชอเมลในการยนยนรายการการขนสง เปนการเพมการสอสารทงสองทางและสามารถแกปญหาทเกดขนไดอยางทนทวงท

6. ปญหาพฤตกรรมของพนกงาน ผประกอบการใชการตกเตอนพนกงานโดยตรง บางแหงเมอพนกงานกระท าความผด ตกเตอน 2-3 ครง เมอพนกงานยงคงปฏบตพฤตกรรมทไมดอย กจะใชมาตรการพนสภาพการท างานของพนกงาน กจการควรตองเพมการจดโปรแกรมในการอบรมพนกงานขบรถอยางตอเนองและสม าเสมอ และมการทบทวนการอบรม เชน ความรใหม ๆ กฎระเบยบการจราจร เทคนคการขบรถอยางปลอดภย เทคนคการมปฏสมพนธกบลกคา เปนตน อยางไรกตาม การฝกอบรมพนกงาน ผประกอบการควรใหความส าคญตอการฝกอบรมพนกงานอยางยง มวตถประสงคของการอบรมคอ ยกระดบความสามารถของพนกงานขบรถของบรษท เพอเพมระดบความพงพอใจของลกคาในการใชบรการขนสงกบบรษท โดยจดการอบรมอยางนอย 2 ครง ในระยะเวลา 6 เดอน เนอหาของหลกสตรการฝกอบรม เชน ระบบคณภาพการขนสง (Quality Control) วธการท างาน การขนสงสนคา (Transportation Work Instructions) ความรขนพนฐานในการปฏบตงาน (Basic Knowledge Driver ) แผนฉกเฉนกรณเกดอบตเหต (Emergency Plan) การขบรถแบบประหยดน ามน (Eco Driving) เปนตน หลกสตรพนฐานในการปฏบตงาน ความปลอดภยและกฎจราจรในการขบรถขนสง เปนตน โดยผอบรม คอ ผเชยวชาญดานการขนสงหรอพนกงานจากภาครฐ หรออาจสงพนกงานขบรถไปยงหนวยงานราชการ เชน ส านกงานขนสงจงหวด หรอองคกรเอกชนทจดการอบรมกได

7. ปญหาตนทนด าเนนการสง เ ชน ปญหาการขโมยยางรถบรรทกไปจ าหนาย ผวจยแนะน าผประกอบการใชโปรแกรมระบบบรหารยางรถบรรทก (Truck Tire Management) ดวยการบนทกขอมลตางๆของยางรถบรรทก เมอมการซอ หรอเปลยนยางรถบรรทกใหม ท าทะเบยนประวตของยางรถบรรทกแตละเสนเชน ประเภทของยาง วนทเปลยนยาง หมายเลขยาง การวดดอกยาง ยหอของยาง ยางมการเรมใชงานเมอใด ตดตงไวทรถบรรทกคนไหน มการซอมบ ารงรกษายาง มการวดสภาพการใชงาน ท าใหบรษททราบอายการใชงานของยางรถบรรทกแตละเสนเปนอยางดโดยไมตองใชการสงเกตเหมอนในอดต และไมเกดปญหาการขโมยยางรถบรรทกภายในบรษทขนอก นอกจากน บางกจการจะท าการสงยางรถบรรทกจากประเทศจนเปนจ านวนมากเมอถงรอบของการบ ารงรกษา เพอใชส าหรบเปลยนยางรถบรรทกเอง โดยมการจางชางทมความเชยวชาญในการซอมบ ารง เพอควบคมตนทนการด าเนนการ

ส าหรบธรกจขนสงขนาดเลก ผประกอบการควรมแนวทางในการพฒนาระบบการบนทกบญชเกยวกบตนทนขน เพอควบคมการใชจายตางๆเกยวกบ การเบกจายคาซอมบ ารง และคาใชจายทเกยวของกบตนทนคาขนสง เพอใหการด าเนนงานมประสทธภาพทสงขน และควบคมคาใชจายใหอยภายในขอบเขตของการใชจาย นอกจากน ผวจยแนะน าการ

Page 10: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 455

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

จดท าระบบฐานขอมล (Database system) แกปญหาเรองความซ าซอนของขอมล การเชอมโยงกน ระบบจะเขามาชวยในเรองการรวบรวม และการประสานงานของขอมล เพราะถามการบนทกขอมลลงระบบขอมลจะอปเดตทนท

สรปและอภปรายผล

ธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกในจงหวดชลบรมการขยายกจการมากขน เนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจตามนโยบายโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ของรฐบาล อยางไรกตามการแขงขนตลาดขนสงสงขนเชนกน อกทงธรกจตางตองตอบสนองความตองการของลกคาเพอรกษาฐานของลกคาไว ดงนน ทงธรกจขนสงขนาดเลกและขนาดกลางตองปรบตวอยางมากตอการขยายตวดงกลาว นอกจากน โครงสรางการบรหารของธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดเลกเปนลกษณะแบบครอบครว ความสมพนธระหวางพนกงานขบรถแบบสมาชกในครอบครว ขาดการท างานเปนระบบ เมอพนกงานไมปฏบตตามกฎหรอท างานผดพลาด ไมมบทลงโทษอยางชดเจน ระบบการคดเลอกพนกงานในธรกจขนสงขนาดกลางมขนตอนทมากกวาธรกจขนสงขนาดเลก สวนคาตอบแทนพนกงานคดแบบรายเดอนประมาณ 8,000-10,000 บาท และคาเทยวขนสงแตละรอบทพนกงานขบรถรบผดชอบ และผประกอบการจดสวสดการตาง ๆ ใหตามสมควร สอดคลองกบศรพร เลศยงยศ และพรชย เทพปญญา (2557) ทกลาววา ผประกอบการของธรกจขนาดกลางและขนาดเลกของไทยจะอยในรปแบบของบรษท หางหนสวน หรอเจาของคนเดยว คณภาพแรงงานไมสม าเสมอและไมไดรบการพฒนาอยางตอเนอง การบรหารกจการแบบเถาแกดวยประสบการณเปนหลก มขอจ ากดเรองขอมลและพนกงานยงขาดความรดานเทคโนโลย และสอดคลองกบพณณกร ทองหลม (2555) ทกลาววา บรษทขนาดใหญมระบบคดเลอกพนกงานทมประสทธภาพมากกวาบรษทขนาดเลก กลาวคอ ก าหนดกฎเกณฑในการรบสมครทชดเจนท าใหบรษทไดพนกงานขบรถทมคณภาพ ในขณะทบรษทขนาดเลกทมเกณฑการรบสมครไมแนนอน สวนมากรบสมครพนกงานจากการแนะน าของบคคลภายในบรษท ซงคณภาพของพนกงานสงผลตอประสทธภาพการท างานและรายไดของบรษทโดยตรง

ปญหาและอปสรรคการด าเนนการมทงหมด 8 ประการ ไดแก 1) การแขงขนตดราคากนอยางสง 2) ดานตนทนน ามนเชอเพลงสง 3) การลกลอบขโมยน ามนและยางรถบรรทก 4) ขาดการน าเทคโนโลยเขามาจดการการขนสง 5) การขนสงสนคาลาชา 6) ปญหาสอสารของพนกงานขบรถ 7) พฤตกรรมของพนกงานขบรถ และ 8) การขาดแคลนพนกงานขบรถ

ผวจยเสนอแนวทางในการแกปญหาทง 7 ประการเพอความยงยนของธรกจ ไดแก 1) ท าสญญาการขนสงระยะยาวและสรางความสมพนธกบลกคาไปเปนคคาทางธรกจเพอแกปญหาการแขงขนตดราคาคาขนสง ซงสอดคลองกบ Ramasamy S. (2005) ทกลาววา การสรางความสมพนธในรปแบบคคาทางธรกจและการท าสญญาในระยะยาวชวยสงเสรมและท าใหความส าเรจขององคกรเกดขนไดอยางตอเนองมากยงขน 2) การแกปญหาตนทนน ามนเชอเพลงสง ผประกอบการอาจใชหลากหลายวธ เชน บางรายเลอกการตดตงแทงกและตจายน ามนเปนของตนเอง หรอการเหมาจายคาน ามนในแตละรอบการขนสง หรอเปลยนไปใชบตรเตมน ามนใหกบพนกงานขบรถแทนการจายเงนสด และอาจใชแนวทางอนเสรม เชน การประเมนพฤตกรรมพนกงานดวยคาตอบแทนเพอกระตนใหลดการใชน ามนอยางสนเปลอง เปนตน 3) ควรน าเทคโนโลยเขามาชวยในการด าเนนการขนสง เชน การตดตงโปรแกรมตดตามรถ GPS เนองจากจะชวยประหยดน ามนเชอเพลงแกปญหาการทจรตน ามน ตรวจสอบการหยดของเครองยนตและความเรวทใช ซงปจจบนกจการสามารถเชาแทนการตดตงได หากไมตองการลงทนมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของพนธนา นองมณ และรชฏ ข าบญ (2560) ไดท าการวจยเรอง การเพมประสทธภาพการใชรถขนสงสนคากรณศกษา บรษท ไดนามค แซทคอม จ ากด โดยการวจยทดลองเปรยบเทยบการขนสงดวยรถบรรทก 6 ลอ กอนและหลงการใชเทคโนโลย GPS ทงหมด 4 เสนทาง พบวา การน าใชเทคโนโลย GPS มาชวยในการขนสงสามารถเพมประสทธภาพการใชรถขนสงสนคาใหเหมาะกบรถขนสงเพมมากขน และสามารถลดตนทนทไมจ าเปนในการขนสงไดถงรอยละ 11.52 หรอการใชแอปพลเคชน LINE มาประยกตใชในการท างาน เพอเพมการสอสารสองทาง 4) ปญหาการขนสงสนคาลาชา ซงมาจากหลายสาเหต เชน การจราจรตดขด อบตเหตทเกดขน หรอความไมพรอมของสภาพรถกอนการ

Page 11: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 456

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

ปฏบตงานจรง โดยกจการตองเตรยมความพรอมกบหนวยประสานงานทเกยวของ และแกไขปญหาอยางเปนระบบ 5) ปญหาการสอสารของพนกงานขบรถ ซงควรเพมการสอสารสองทาง ซงสอดคลองกบงานวจยของอภชญา อยในธรรม (2557) ทท าการวจยเรอง การสอสาร กระบวนการท างาน ปญหาและอปสรรคของฝายบรหารงานลกคาบรษทตวแทนโฆษณา พบวา ในการปฏบตงานพนกงานตอลกคาควรใชการสอสารทเปนการผสมผสานระหวางความเปนทางการและไมเปนทางการ และเนนการสอสารสองทางทงภายในองคกรและภาคนอกองคกรเพอเพมประสทธภาพการสอสารใหดยงขน 6) ปญหาพฤตกรรมของพนกงาน แกไขดวยการอบรมพนกงานขบรถอยางตอเนองและสม าเสมอ ซงสอดคลองกบ ฐสงห โงวเจรญไพศาลสน และวชรว จนทรประกายกล (ม.ป.ป.) ทกลาววา พนกงานขบรถขนสงทขาดความร เชน ดานความปลอดภยในการท างานมสวนสงผลใหตนทนสงการขนสงเพมขน ซงสามารถแกปญหาดวยการอบรมพนกงานขบรถอยางถกตอง และเพมแรงจงใจดวยคาตอบแทน หลงการทดลองพบวา คาใชจายการขนสงสนคา เชน เงนเดอนพนกงาน คาบ ารงรกษายานพาหนะและคาน ามนเชอเพลงลดลง 7) ปญหาตนทนด าเนนการสง เชน การขโมยยางรถยนต ผประกอบการใชโปรแกรมระบบบรหารยางรถบรรทกดวยการจดบนทกเพอตรวจสอบและตดตามสถานะของยาง สวนการควบคมตนทนด าเนนการในธรกจขนสงขนาดเลก ผวจยแนะน าพฒนาระบบการบนทกบญชเกยวกบตนทน และจดท าฐานขอมลขององคกรเพอควบคมการใชจายตาง ๆ อยางไรกตาม แนวทางในการแกปญหาการจดการขนสงของธรกจขนาดกลางและขนาดเลกทง 7 ประการขางตนสามารถน าไปสการจดการและนโยบายทมประสทธภาพในอนาคตตอไป ขอเสนอแนะ

1. ในการวจยครงตอไป ผวจยเสนอแนะพนทการวจยเพมเตม คอพนทเขตเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก ไดแก จงหวดระยอง และจงหวดฉะเชงเทรา เพอใหทราบถงสภาพแวดลอมและการปรบตวของธรกจขนสงขนาดเลกภายใตบรบทดงกลาว

2. อาจเพมการวจยเชงปรมาณเพอใหทราบถงสภาพแวดลอมของธรกจการขนสงในการพฒนาใหผประกอบการขนสงขนาดกลางและขนาดเลกใหมศกยภาพเพมมากขน

เอกสารอางอง กรมทางหลวง. (2559). ขอก าหนดการบรรทกน าหนก กฎหมายและระเบยบทางหลวง. สบคนจาก

http://www.doh.go.th/doh/th/law/law-doh/weight.html. ฐสงห โงวเจรญไพศาลสน และวชรว จนทรประกายกล. (ม.ป.ป.) การลดตนทนและเพมประสทธภาพการขนสงสนคา กรณศกษา บรษทจนดาขนสงจ ากด. สบคนจากhttps://engineer.utcc.ac.th/upload/Personel/Publication/ watcharavee_cha/289_1516937907_48981574.pdf. พณณกร ทองหลม. (2555). การประเมนผลการบงคบใชมาตรการดานความปลอดภยในการขนสงในกลมคนขบรถบรรทก. วทยานพนธระดบปรญญาโท. สาขาวชาการจดการการขนสงและโลจสตกส, คณะโลจสตกส, มหาวทยาลยบรพา. พนธนา นองมณ และรชฏ ข าบญ. (2560). การเพมประสทธภาพการใชรถขนสงสนคากรณศกษา บรษทไดนามค แซทคอม จ ากด. วารสารบณฑตวทยาลย, 5(3), 246-254. ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. (2561). รายงานสถานการณวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ป 2561. สบคนจาก https://www.sme.go.th/upload/mod_download/download20180912113436.pdf.

Page 12: IX SMARTS - Kasetsart University

- การจดการโลจสตกส/การตลาด/การบรหารทรพยากรมนษย - 457

IX รายงานสบเนองจากการประชมวชาการระดบชาต SMARTS ครงท 9

เอกสารอางอง ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก. (2561). รายงานสรปผบรหารแผนภาพรวมเพอการพฒนาเขต พฒนาพเศษภาคตะวนออก พ.ศ. 2560-2565. สบคนจาก https://www.eeco.or.th/sites/default/files/ 0%20-%20EX%20SUM%20-%20%E0%B9%81%E0 %B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0% B8%A7%E0%B8%A1.pdf. ศรพร เลศยงยศ และพรชย เทพปญญา. (2557). บทบาทภาครฐและภาคเอกชนตอการพฒนาระบบโลจสตกสของผ ประกอบการขนสงดวยรถบรรทกกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในประเทศไทย. Veridian E-Journal, 7(1), 506-524. อภชญา อยในธรรม. (2557). การสอสาร กระบวนการท างาน ปญหาและอปสรรคของฝายบรหารงานลกคาบรษทตวแทน โฆษณา. นเทศศาสตรธรกจบณฑตย, 8(2), 119-148. Dexit, A. , Pandey, A. K. ( 2009) . Small- scale industries in Indian Economy: a Quantitative Appraisal. Journal of Financial Economics, 7(2), 91-108. Ramasamy, S. (2005). Total Quality Management. New Delhi : McGraw-Hill Education.