Jacek KucińskiKrajowy Punkt KontaktowyProgramów Badawczych UE

Warszawa, 20 września 2004

Foresight na świecieForesight na świecie wnioski dla Polskiwnioski dla Polski

Zmiana charakteru badańZmiana charakteru badań XX wiek XXI wiekProblemy są stawiane i Problemy są stawiane i Podejmowanie badań Podejmowanie badań rozwiązywane przez naukowców rozwiązywane przez naukowców wynika z potrzeb gosp.wynika z potrzeb gosp.

Podejście: dyscyplinarnePodejście: dyscyplinarne Multidyscyplinarne Multidyscyplinarne

Hierarchia, ciągłość Hierarchia, ciągłość Globalna współpraca Globalna współpraca regionalna współpraca regionalna współpraca i konkurencyjność i konkurencyjność

Efekty: naukowo-techniczne Efekty: naukowo-techniczne Socjo-ekonomiczne Socjo-ekonomiczne

Twórczość indywidualna Twórczość zespołowaTwórczość indywidualna Twórczość zespołowa

Prymat nauk technicznychPrymat nauk technicznych Prymat „life science”Prymat „life science”J. Kuciński

Przemysł w okresie transformacjiPrzemysł w okresie transformacji

XX wiek XXI wiekOparcie o bazę surowcową Oparcie o bazę surowcową Oparcie wiedzyOparcie wiedzy

Łańcuch produkcyjny Łańcuch produkcyjny Sieć dostawcówSieć dostawców

Firmy zwarte Firmy zwarte Firmy rozproszoneFirmy rozproszone

Produkcja masowa Produkcja masowa Wartość dodana Wartość dodana

Nastawienie na ilośćNastawienie na ilość Nastawienie na jakość Nastawienie na jakość

Duże produkty Duże produkty Małe produkty Małe produkty

Decyduje podażDecyduje podaż Decyduje popyt Decyduje popyt

Podejście liniowePodejście liniowe Podejście kompleksowePodejście kompleksowe

J. Kuciński

Foresight Technologiczny na świecieForesight Technologiczny na świecie

1960 1970 1980 1990 1994 1996 2002

USA

1,2,3,4,5 projekt w Japonii

Niemcy 1993

ProjektNiemiecko-Japoński

Francja

Rep. Korei

UK

Niemcy„Mini-Delphi”

6-ty proj. w Japonii

1998

Niemcy

Holandia

Hiszpania

AustriaIndonezja

Połud.Afryka Tajlandia

BrazyliaPeru

Węgry

Rep. Czeska

2004

Polska

RAND Corporation, 1969 Delphi MethodDelphi Method

O. Helmer, 1977Cross-Impact AnalysisCross-Impact Analysis

J. Kuciński

Przykłady Foresight w UEPrzykłady Foresight w UE

Portugalia przemysłowe Stowarzysz.przemysłowe

Publiczno -prywatne

Niemcy socjalne BMBF publiczneGrecja socjo-technol. GSRT publiczneUK technologiczne PREST publiczneFrancja przemysłowe CM Int. publiczneWłochy

Hiszpania

przemysłowe

technologiczne

Fund. Rosseli

OPTI

prywatne

publiczne

KrajKraj AspektyAspekty Wykonawca FinansowanieWykonawca Finansowanie

J. Kuciński

Sieci Foresight w UESieci Foresight w UE

DALSZE INFORMACJE...IPTS

ESTO

TNO IFTR PAS !

GOPAAS

PREST

TNO

ETEPS?

ERAWATCH?

EC

www.cordis.lu/rtd2002/foresight/www.cordis.lu/rtd2002/foresight/http://esto.jrc.es/

Członkowie stowarzyszeni

PBF (Pl.)

J. Kuciński

DG RTD(DG XII)

DG JRC

Współpraca z UEWspółpraca z UE

Ministerstwo Naukii Informatyzacji

Komisja Europejska

Krajowy Punkt KontaktowyProgramów Badawczych UE Sieć 200

punktówlokalnych

Ś R O D O W I S K O N A U K O W O- B A D A W C Z E J. Kuciński

Foresight w PolsceForesight w PolsceMinisterstwo Nauki

i InformatyzacjiWCTT Wrocław

UAM Poznań

UŁ Łódź

UM Katowice

Foresight Regionalny

Narodowy Program Foresight

1. Zdrowie i życie

2. Zrównoważony rozwój

KE

KPKWarszawa

J. Kuciński

Ważniejsze konferencje w UEWażniejsze konferencje w UE

DALSZE INFORMACJE...

Enlargement Futures ProjectEnlargement Futures Project, Forum , Forum Bled, 4Bled, 4.XII.01.XII.01

S&TS&T Entry Points for the Integration Entry Points for the Integration....,, W-wa, W-wa, 2727.XI..XI.0202

European Co-Operation in ForesighEuropean Co-Operation in Foresight,t, Bruss Bruss.. 18.III. 18.III.0303

Foresight in the Enlarged EuropeanForesight in the Enlarged European,, Ioannina, Ioannina, 5.V. 035.V. 03

European Co-operation in ForesightEuropean Co-operation in Foresight, , BrussBruss.. 28.VI.0428.VI.04

Converging Technologies for Converging Technologies for a a Diverse Europe, 14.IX.04Diverse Europe, 14.IX.04

DG JRC, DG JRC, InstInst.. for Prospective Technological Studies, for Prospective Technological Studies, SevillaSevilla ( (www.jrc.es) DG RTD, K-2 Technology Foresihgt Unit, DG RTD, K-2 Technology Foresihgt Unit, BrusselsBrussels,, ((www.cordis.lu)

J. Kuciński

European Co-operation in European Co-operation in ForesightForesight

Cykliczne spotkania tzw. High Level Expert Group (HLEG) Cykliczne spotkania tzw. High Level Expert Group (HLEG) koordynowane przez DG RTD Unit K-2 „Science and koordynowane przez DG RTD Unit K-2 „Science and Technology Foresight; links with the IPTS”, kierowanego Technology Foresight; links with the IPTS”, kierowanego przez Paraskevas Caracostasprzez Paraskevas Caracostas

Cele:Cele: - Wymiana doświadczeń, - Wymiana doświadczeń, - Popularyzacja najlepszych praktyk,- Popularyzacja najlepszych praktyk, - Ujednolicenie wskaźników,- Ujednolicenie wskaźników, - Zestawienie i analiza działań Krajów Członkowskich UE- Zestawienie i analiza działań Krajów Członkowskich UE - Opracowanie podręcznika z metodologii Foresight- Opracowanie podręcznika z metodologii Foresight - - Opracowanie Raportu: Opracowanie Raportu: Research for 2020 Europe Research for 2020 Europe PR7PR7

J. Kuciński

Entry Points for the IntegrationEntry Points for the Integration• Konferencja zorganizowana przez DG JRC, MNiI i KPK, pod patronatem Ministra Nauki

Robocze posiedzenie „Enlargement Futures Steering Group” z przedstawicielami Krajów Członkowskich UE i Krajów Kandydackich (przede

wszystkim Polski)

Konferencja obejmowała posiedzenie plenarne i trzy panele: - The Economic Transition - Sustainable Development - Agriculture in Transition

J. Kuciński

Converging TechnologiesConverging Technologies Converging TechnologiesConverging Technologies

Research for 2020 EuropeResearch for 2020 Europe

J. Kuciński

Technologie informatyczneGlobalizacja

Biotechnologia - medycyna -hodowla zwierząt -rolnictwo

Nanotechnologia - medycyna - przemysł

czasprzestrzeń

Converging Converging TechnologiesTechnologies

(przenikanie(przenikanietechnologii)technologii)

Wyzwania XXI wieku (PR7)Wyzwania XXI wieku (PR7)(problemy etyczno-socjalne)(problemy etyczno-socjalne)

PR6 PR7

Wizja i strategia - włączenie CT do PR6 i PR7 - promocja CT w narodowych programach foresight !! Wzmocnienie konwergencji Utworzenie sieci CT Aspekty etyczno-socjalne - utworzenie Europejskiej Grupy Etyki - zapewnienie „transparentości” - przeprowadzenie narodowych dyskusji - wprowadzenie odpowiednich programów nauczania wyższego

Converging TechnologiesConverging Technologies Rekomendacje KERekomendacje KE

European Quality of Life European Quality of Life scenariuszescenariusze

„Alternative Lifestiles” rozwój przemysłu odpowiadającego zmianom strukturalnym, wykorzystujący badania w celu wprowadzenia nowego totalnego modelu zrównoważonej gospodarki

„Regional Calm” skoncentrowanie się na promocji rozwoju zróżnicowanego społeczeństwa i kohezji socjalnej

„Global Capitalism” wykorzystanie badań w celu rozwoju eksportu, innowacyjności i wytwarzania specjalistycznych produktów

„Dragon” – zgodny ze Strategią Lizbońską wykorzystanie nauki i technologii dla modyfikacji „starego” przemysłu i utworzenia nowego (np. ogniwa paliwowe,…)

• „Alter” = „Alternative Lifestiles” ……wykorzystanie badań w celu wprowadzenia nowego totalnego modelu zrównoważonej gospodarki

• „Mc Donalds = „Global Capitalism” wykorzystanie badań w celu rozwoju eksportu, innowacyjności i wytwarzania specjalistycznych produktów

• „Hubbard & Cupboard” = „Regional Calm” promocja rozwoju zróżnicowanego społeczeństwa i kohezji społecznej (bio/-geno-technologies, raczej prewencja niż leczenie)

New Technology WaveNew Technology Wavescenariuszescenariusze

Ewaluacja scenariuszy - kryteriaEwaluacja scenariuszy - kryteria

SCENARIUSZ pozytywny mniej negatywny pozytywny Wpływ na: - zdrowie - edukację - infrastrukturę - zatrudnienie - bezpieczeństwo - zużycie energii - środowisko - dochody - prawa człowieka

Ważniejsze konferencje w Polsce Ważniejsze konferencje w Polsce

DALSZE INFORMACJE...

• Technology Foresight, Info-day, Warszawa, 2001Technology Foresight, Info-day, Warszawa, 2001• Science and Technology Entry Points for the Integration Science and Technology Entry Points for the Integration

into a Knowledge-Based EU,into a Knowledge-Based EU, Int. Conference, Warszawa,Int. Conference, Warszawa, 2002 2002• Regional Foresight, Regional Foresight, InfoInfo-d-day,ay, Wrocław, 2003 Wrocław, 2003• Regional Foresight, Regional Foresight, InfoInfo-d-day,ay, PoznańPoznań, 2003, 2003• Foresight Program in JRC, Int. Conference, Warszawa, 2003Foresight Program in JRC, Int. Conference, Warszawa, 2003

• Technology Foresight, Info-day, Kraków, 2004Technology Foresight, Info-day, Kraków, 2004

Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (www.kpk.gov.pl)Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE (www.kpk.gov.pl) Wrocławskie CentrumWrocławskie Centrum T Transferu Technologii ransferu Technologii (www.wctt.wroc.pl)(www.wctt.wroc.pl) Poznański Park Naukowo-TechnologicznyPoznański Park Naukowo-Technologiczny (www. (www. www.ppnt.poznan.plwww.ppnt.poznan.pl))

. . J. Kuciński

Charakter Charakter ProcesuProcesu Foresight Foresight

FORESIGHT jest kombinacją:• Intuicji• Metod• Analiz• Trendów rozwoju• Wielokrotnych powtórzeń

J. Kuciński

Techniki opracowania ForesightTechniki opracowania Foresight

GrupaGrupa RodzajRodzajTechniki oparte na Techniki oparte na wydobywaniu wiedzy wydobywaniu wiedzy specjalistycznej/eksperckiejspecjalistycznej/eksperckiej

- - DelphiDelphi, panel ekspercki,, panel ekspercki,- analiza SWOT, - analiza SWOT, - konsultacje środowiskowe- konsultacje środowiskowe

Techniki ilościoweTechniki ilościowe - ekstrapolacja- ekstrapolacja- modelowanie- modelowanie- krzyżowa analiza wpływu - krzyżowa analiza wpływu

Techniki określające punkty Techniki określające punkty kluczowe działania w celu kluczowe działania w celu zbudowania strategiizbudowania strategii

- technologie kluczowe - technologie kluczowe - drzewo odniesień- drzewo odniesień

J. Kuciński

Przykład metodologii Foresight w RPAPrzykład metodologii Foresight w RPA

Warunki brzegowe

Studium między-

narodowe

Studium lokalne

Analiza sytuacji

Wybór sektorów

Analiza sytuacji

SWOT

Budowascenariuszy

Wybór kluczowych technologii

Maj 97 Sierpień 97 Czerwiec 98

Analiza sytuacji

Rozpoczęcie wdrażania wyników

J. Kuciński

Ogólny scenariusz projektuOgólny scenariusz projektu Gromadzenie danych i ocena sytuacji (SWOT, ...) Metody heurystyczne (burza mózgów..) Metoda Delphi Identyfikacja trendów i kluczowych czynników Wyznaczenie priorytetów Analiza jawnych i ukrytych powiązań Budowa scenariuszy Oceny ilościowe Konsultacje środowiskowe Raport końcowy

J. Kuciński

Proponowane fazy projektuProponowane fazy projektu

Kontekst Polityczno-EkonomicznyKontekst Polityczno-Ekonomiczny

Aspekty demograficzno-społeczneAspekty demograficzno-społeczne

Zasoby ludzkieZasoby ludzkie

KonkurencyjnośćKonkurencyjność

ZatrudnienieZatrudnienie

TechnologTechnologieie

AnalizyAnalizy Panel Konsultacje Raport Panel Konsultacje Raport ekspertów społeczne Końcowyekspertów społeczne Końcowy

Faza 1 Faza 2 Faza 3

Trendy rozwoju technologiiTrendy rozwoju technologii

Oddziaływania wzajemneOddziaływania wzajemne

analizy

J. Kuciński

Proponowany HarmonogramProponowany Harmonogram

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Wrzesień 2004

Październik Listopad Grudzień Styczeń 2005

1 Faza: Analizy i panele ekspertów, 23 sierpień 2004

2 Faza: Konsultacje 3 Faza: Opracowanie raportu końcowego 30 stycznia 2005

J. Kuciński

InformacjeInformacjehttp://europa.eu.int/comm/research/index_en.cfm

http://www.cordis.lu/era/home.html (European Research Area)http://www.cordis.lu/foresight/home.html (DG RTD K-2 Unite)http://www.cordis.lu/foresight/reports.htm

http://www.innovating-regions.org/ (Innovating Regions in Europe)http:// www.regional-foresight.de

http://les.man.ac.uk/eurofore/http://www.foresight.cz/ http:// www.futur.de