j.kornas, fundusze własne banków po wejściu w życie rozporządzenia crr i implementacji...

Fundusze własne banków po wejściu w życie rozporządzenia CRR i implementacji dyrektywy CRD IV

Joanna Kornas radca prawny

30 listopada 2015 r., Olsztyn

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

Zmiany na rynku finansowym w dobie kryzysu

– II Ogólnopolska Konferencja Naukowa dot. rynków finansowych

Joanna Kornas, Fundusze własne banków po wejściu w życie rozporządzenia CRR i implementacji dyrektywy CRD IV, Olsztyn,

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 30.11.2015 | [email protected]

Bazylea III w Europie

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 – tzw. Capital Requirements Regulation (CRR)

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE* oraz 2006/49/WE* – tzw. Capital Requirements Directive (CRD IV)

• * pakiet CRD I, zmieniany dyrektywami CRD II i CRD III

2

fundusze własne banków - spółek akcyjnych

dotychczasowy stan prawny i zmiany wywołane prawem unijnym



Fundusze własne banków (S.A.)

• Dotychczasowy art. 127 ust. 1 Prawa bankowego:

• Fundusze własne banku obejmują:

• 1) fundusze podstawowe banku*;

• 2) fundusze uzupełniające banku w kwocie nieprzewyższającej funduszy podstawowych banku.

• * dzielą się na fundusze zasadnicze i pozycje dodatkowe funduszy podstawowych

4




• Art. 127 PrBank

• Fundusze podstawowe to przede wszystkim:

• kapitały akcyjne (bez akcji uprzywilejowanych)

• zyski niepodzielone

• Fundusze uzupełniające to przede wszystkim:

• pożyczki podporządkowane (podlegają zwrotowi w ostatniej kolejności w przypadku upadłości banku lub jego likwidacji)

5




• art. 72 i 25 CRR: fundusze własne =

• kapitał Tier I

a) kapitał podstawowy Tier I (common equity Tier I – tzw. CET1)

b) kapitał dodatkowy Tier I (additional Tier I – tzw. AT1)

• kapitał Tier II

6



Prawo bankowe a CRR

7

dotychczasowe brzmienie art. 127 PrBank

30 października 2015 r.

1 stycznia 2014 r.

rozporządzenie CRR

stosowanie rozporządzenia CRR do 30 października 2015 r.

wejście w życie CRR: 1 stycznia 2014 r.

stosowanie przepisów implementujących CRD IV: od 1 stycznia 2014 r.



Rozporządzenie CRR a CRD IV

• art. 92 ust. 1 CRR:

• instytucje zawsze spełniają następujące wymogi w zakresie funduszy własnych:

• a) współczynnik kapitału CET1 na poziomie 4,5%;

• b) współczynnik kapitału Tier I na poziomie 6%;

• c) łączny współczynnik kapitałowy na poziomie 8%.

9




• Instrumenty wyemitowane po dniu 28 czerwca 2013 r. mogą zostać zaliczone do CET1 po uzyskaniu uprzedniej zgody „właściwego organu” (art. 26 ust. 3 CRR)

• „właściwy organ” powinien zostać wyznaczony przez państwo członkowskie jako właściwy do pełnienia funkcji przewidzianych CRD IV i CRR (art. 4 ust. 1 CRD IV + art. 4 ust. 1 pkt 40 CRR + mot. 5 CRR)

• = konieczność implementacji CRD IV

10




• Polska spóźniła się z implementacją CRD IV • Implementacja dokonana ustawą z dnia

5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym zmieniającą niektóre ustawy (wejście w życie co do zasady od 1 listopada 2015 r.)

• KNF jako właściwy organ – art. 1 ust. 2 pkt 1 oraz art. 3a Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (od 1.11.2015 r.)

11




• Praktyka: KNF wydawała decyzje na podstawie CRR (CET1) przed 1.11.2015 r.

• Nieważność decyzji, czy możliwość prounijnej wykładni?

• Bezpośrednie stosowanie dyrektywy po upływie terminu implementacji?

• Emisja akcji podwyższenie kapitału zakładowego zgoda KNF (decyzja) akt nadzoru potwierdzający wymogi dot. CET1?

12

implementacja CRD IV i wdrożenie CRR

przekroczenie granic harmonizacji



Zmiany w art. 127 PrBank od 1.11.15

• Art. 127. 1. Instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane kwalifikuje się jako instrumenty dodatkowe w Tier I [AT1], o których mowa w art. 52 [CRR], oraz instrumenty w Tier II, o których mowa w art. 63 [CRR], po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego.

• 2. Komisja Nadzoru Finansowego udziela zgody, o której mowa w ust. 1, jeżeli są spełnione warunki, o których mowa w:

• 1) art. 52 rozporządzenia nr 575/2013 - w odniesieniu do instrumentów dodatkowych w Tier I;

• 2) art. 63 rozporządzenia nr 575/2013 - w odniesieniu do instrumentów w Tier II.

14



Harmonizacja

• Mot. 5 i 9 CRR: harmonizacja maksymalna!

• CRR: brak wymogu uzyskania zgody organu na zaliczenie instrumentów do AT1 lub Tier II

• Nowe brzmienie art. 127 PrBank jest niezgodne z prawem unijnym

15



Harmonizacja – mot. 75 CRR

• (75) Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpływać na zdolność właściwych organów do podtrzymywania procesów poprzedzających zatwierdzenie w odniesieniu do umów regulujących instrumenty kapitału dodatkowego Tier I i kapitału Tier II. W takich przypadkach tego rodzaju instrumenty kapitałowe powinny być obliczane jedynie na podstawie kapitału dodatkowego Tier I lub kapitału Tier II instytucji, pod warunkiem że pomyślnie przeszły wspomniane procesy zatwierdzenia

16



Harmonizacja – mot. 75 CRR

• Mot. 75 CRR dopuszcza zatwierdzanie umów, które kreują instrumenty AT1 i Tier II

• CRR nie zezwala natomiast na uzależnianie samego aktu zaliczenia instrumentów do AT1 lub Tier II

17

zobowiązania podporządkowane w polskim prawie

– niepełna implementacja?

czy możliwe jest zaliczenie jakichkolwiek instrumentów do Tier II?



Tier II: zobowiązania podporządkowane

• Jeden z wymogów zaliczenia instrumentów do Tier II (art. 63 lit. d CRR):

• należność z tytułu kwoty głównej pożyczek podporządkowanych na mocy przepisów regulujących pożyczki podporządkowane są w pełni podporządkowane należnościom wszystkich wierzycieli niepodporządkowanych

• skuteczność na potrzeby upadłości lub likwidacji

19




• Poprzednie brzmienie art. 127 ust. 3 pkt 2 lit. b PrBank: • zobowiązania podporządkowane = zobowiązania z tytułu

przyjęcia przez bank środków pieniężnych spełniających zgodnie z umową łącznie następujące warunki:

• - środki pieniężne przyjęto na okres co najmniej 5 lat (okres umowy),

• - środki pieniężne nie mogą być wycofane z banku przed upływem okresu umowy,

• - środki pieniężne podlegają zwrotowi w ostatniej kolejności w przypadku upadłości banku lub jego likwidacji,

• - zwrot środków pieniężnych nie jest zabezpieczony przez bank bezpośrednio lub pośrednio

20




• Brak przepisów prawa polskiego regulujących skuteczność podporządkowania na wypadek upadłości wprost

• Doktryna nt. dawnego art. 127 PrBank: skuteczność podporządkowania na wypadek upadłości

• Nowa ustawa o obligacjach – art. 22

21

Dziękuję! Joanna Kornas

j.kornas, fundusze własne banków po wejściu w życie rozporządzenia crr i implementacji...

Law