kam e-bülten 3

7/31/2019 KAM E-Blten 3

1/37

7/31/2019 KAM E-Blten 3

2/37

http://bisav.org.tr/register.aspx?module=kayit&men

Merhaba,

Bilim ve Sanat Vak Kresel Aratrmalar Merkezinin Ocakubat 2012de dzenledii

aaliyetleri kapsayan KAM e-Bltenin nc says ile karnzdayz. 2012 ylnn ilk iki

aynda KAMn gndemi olduka youndu. Ortadouda yaanan deiim ve bu deiimi

anlamaya ynelik aaliyetler, bu dnemde de KAMn gndemine damgasn vurdu.

Kresele Kuramsal Baklar toplant dizisinin ubat ay konuu, stanbul ehir ni

versitesi retim yesi Michael Dillon idi. Dillon Kresel siyaseti nasl dnebiliriz?

balkl sunumu ile deien kresel ortam anlamaya ynelik yeni kuramsal yaklamlarn

imknlarn tartt. Ortadou Konumalar toplant dizisinin bu dnemdeki iki konuu

Mehmet Aki Ersoy ve Sleyman Beli oldu. 2011 ylnda R rkn nce Libya ve Ye

men muhabirliini ve ardndan Suriye ve Irak temsilciliini yapan Ersoy, Arap Baharna

dair blgeden izlenimlerini aktard. Sleyman Beli ise rkiyeOrtadou ilikilerinin ikti

sadi boyutunu saysal verilere reeransla deerlendirdi. oplantda Ortadouda yaanmak

ta olan siyasi ve sosyal dnmlerin iktisadi sonularna dair projeksiyonlarda bulunuldu.

Nurcan zkaplan Yurdakul, irmalar aras stratejik ortaklklarda renme zerinde kl

trn etkisine dair incelemesini RenaultNissan birlemesi rneinden hareketle sundu.

Kadir Fazl Danman Etkin Ynetim Syleilerinde etkin takm almas ve liderlik ze

rine konutu. Salih Pulcu ve Ahmet Kerim Pulcu ise mimar gz ile Viyanann mimari ve

toplumsal dokusuna dair izlenimlerini grsel sunum eliinde aktardlar. Mustaa enin

GENAR Anketleri Inda rkiyenin Siyasi, ktisadi ve Sosyal Grnm balkl su

numu ise KAMn ilgi eken dier bir aaliyeti idi.

Bilim ve Sanat Vaknn sekiz haa srecek 45. dnem bahar seminerleri 910 Mart tarih

lerinde balad. KAM, bu dnemin seminer programna on seminerle katkda bulundu.

Yeni dnemin verimli gemesini diliyoruz.

nc saymza deerlendirmeleriyle katkda bulunan Bilal Yldrm, Cneyt Bahadr,

Melike Akku, Mcahid Eker, Kadir emiz, Zeynep Gkgz ve zgr Dikmene teekkr

ederiz. Ayrca grsel tasarm yapan Ayenur Gnene, yuvarlak masa toplantlarmz o

toraayan Cemil Akgle ve ebltene verdii teknik katklardan dolay Uur opala m

teekkiriz.

alha Kse

Kresel Aratrmalar Merkezi Koordinatr

Vefa Cad. No 41

34134 Vefa stanbul

0212 528 22 22 / 801-802

www.bisav.org.tr

[email protected]

KoordinatrTalha Kse

Koordinatr Yardmclar

Z. Tuba Kor

Kadir Temiz

Kresel Aratrmalar Merkezininfaaliyetlerinden haberdar olmak iin

web sitemizde yer alanyelik formunu

doldurabilirsiniz.

7/31/2019 KAM E-Blten 3

3/37

http://bsav.org.tr/merkez.aspx?module=panelayrnt&menuID=6_6&merkezd=6&paneld=43Oturum Bakan

Talha Kse(stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve

Uluslararas likiler Blm retim yesi)

Konumaclar

Mete ubuku(GazeteciYazar, NV Program Yapmcs)

galden Arap Baharna Irakn

Ortadou Denklemindeki Deien

Konumu

Furkan Torlak(SEA D Politika Direktrl Aratrma

Asistan)

ABDnin ekilmesi Sonrasnda

Irakta Dzen Araylar ve Gelecek

Projeksiyonlar

Mesut zcan(Dileri Bakanl Stratejik Aratrmalar

Merkezi Bakan Yardmcs)

rk D Politikasnda Irak

GALN 9. YILDNMNDE

IRAK

MART 2012 PROGRAM

9 Mart 2012 Cuma

19.00-20.30

Zeyrek Salonu

PANEL

http://bisav.org.tr/merkez.aspx?module=panelayrinti&menuID=6_6&merkezid=6&panelid=49

7/31/2019 KAM E-Blten 3

4/374 KAM E-BLTEN 3

Bir Gazetecinin GzndenArap Bahar: Suriye, Libya ve

Yemen zlenimleri

Mehmet Akif Ersoy

7 Ocak 2012

2009da 6 Newste editr olarak gazetecilie balayan Mehmet Aki Ersoy, 2010un MaysAralk dneminde

R rkn Addis Ababa (Etiyopya) temsilciliini yrtt; Kenya ve Somalide grev yapt. 2011 ylnda R

rkn rablus (Libya) ve Sana (Yemen) muhabirliini, ardndan am (Suriye) ve Badat (Irak) temsilciliini

yapt. Hlihazrda Rnin Kahire (Msr) temsilciliini yrtyor.

ORADOU KONUMALARI - 5

Deerlendirme: Bilal Yldrm

7/31/2019 KAM E-Blten 3

5/375OCAK-UBAT 2012

KAM Ortadou Konuma

larnn beincisinde, Arap Dnyasndaki halk ayaklanmalar srasnda Libya, Yemen ve Suriyede R

rkn muhabirliini ve temsilciliini yaparak blge

de yaanan gelimeleri yerinde takip eden ve getii

miz gnlerde Rnin Kahire temsilciliine getirilen

Mehmet Aki Ersoyu arladk. Ersoy, Arap Bahar

srecinin olduka sancl getii Arap lkesindeki

muhabirlii srasnda ahit olduu olaylar anlatt ve

yaanan gelimelerin zelde Libya, Yemen ve Suriyeyi,

genelde ise Ortadounun geleceini nasl etkiyebile

ceine dair tespit ve ngrlerini bizimle paylat.

Eer Fransa 16 Marttaasker mdahaleyegirimeseydi, Libyadakiisyan o gn sona erdirilebilirve bir katliam yaanabilirdi

zlenimlerini aktarmaya Libyadan balayan Er-

soy, televizyon kanallarnda Kaddai rejiminin uak-

lar tarandan bombaland sylenen Trablusa

youn abalardan sonra girebildiklerini; ancak

bakentin -uluslararas medyada sunulann aksine-

gayet sessiz ve sakin olduunu, bombardman yapan

herhangi bir uak grmedikleri gibi otuz be gn

boyunca kaldklar lkede hibir gvenlik sorunuyla

da karlamadklarn iade etti. Ardndan Kaddai

ynetiminin isyanclara kar tutumuna dair zetleunlar anlatt: Aslnda 17 ubatta Bingazide bala-

yan gsterilerde birok insan ldrlmt. Ancak

daha sonra Libya lideri Muammer Kaddai, cephe-

lerdeki atmalar hari, hibir yerde hi kimsenin

ldrlmemesini emretti. 26 ubattan 10 Marta

kadar uaklar dahi kullanlmad ve isyanclara kar

herhangi bir operasyon geekletirilmedi. Zira isya-

nn ilk gnlerinde mensuplar ldrlen airetlerin

ynetime kar cephe almasyla birlikte Kaddai o-

tora iyi okudu. Diyalog toplantlar yaparak airetreislerini kendi tarana ekti. Ardndan isyanclara

ynelik asker operasyonlara yeniden balad. s-

yanclar hi beklemedikleri bir anda askerleri kar-

larnda buldular ve her eyi arkalarnda brakarak

Bingaziye geri ekildiler. Kaddaiye ait tanklar drt

gn sonra ehre dayand. Eer Fransa 16 Mart tari-

hinde BMde uua yasak blge kararn aldrp Bin-

gazideki tanklar vurmasayd, Libyadaki isyan ha-

reketi o gn sona erdirilebilir ve ehirde isyanclara

kar bir katliam gerekletirilebilirdi.

Zalm dktatrler devrmek

bzath y sonulara yol aardnces yanltr

7/31/2019 KAM E-Blten 3

6/376 KAM E-BLTEN 3

am da bu noktada Ersoy, Libyal isyanclarn

her kontrol noktasnda yeni Libya bayra yannda

Fransz bayran da dalgalandrmalarnn ardndaki

psikolojiye dikkat ekti. Buna gre Bingazililer EerFransa olmasayd lecektik zaten ve hayatta hibir

eyimiz olmayacakt; dolaysyla petrol alrlarsa al

snlar, nemli deil hissiyatndaydlar, t ki rkiye

d politikasn netletirip blgede varlk gsterebilen

nemli bir aktr olana kadar.

Libyadaki isyan,Tunustaki devrim ile

Msrdaki asker darbedenok arkl

9 Mart gn Ersoya verdii rportajnda Lib

ya lideri Muammer Kaddai, olu Seylislamn

istei zerine Libyaya girmesine msaade ettii

Amerikann bu olaylara neden olduunu, bundan

sonra Amerika, ngiltere ve Fransann hibir ekilde

lkesinde varlk gsteremeyeceini belirtmi. Ersoya

gre ise Bingazide balayan isyan hareketi i kaynaklve unustaki devrim ya da Msrdaki asker darbeden

ok arkl. lkenin sosyal dokusunu ve ynetim ekli

ni bilmeden yaplan birtakm analizlerde olduu gibi

bunun yoksullukla herhangi bir ilgisi yok; nk Lib

ya halk zaten zengin ve iyi artlarda yayor. syanntemel nedeni zgrlk gibi hakl talepler; ayrca lke

deki slam hareketi bastrmak zere periyodik olarak

yaplan operasyonlar da Libyallar rahatsz eden bir

dier unsur.

Salih sonras Yemende veKadda sonras Libyadaatma potansiyeli yksek

Yemene gelince, Cumhuriyet Muhazlar Ko-

mutan Ali Muhsin Ahmarn muhaliferin sana

gemesinin ardndan Cumhurbakan Ali Abdullah

Salihin ok ksa srede devrilecei beklentisi zeri-

ne 2011 Martnda apar topar Yemene giden Ersoy,

lkede on be gn kaldktan sonra Bu adam yakn-

da devrilmez diye haber geerek lkeden ayrlm.

Nitekim bakent Sanann iilen ikiye blnd

lkede, rejimi destekleyenlerin topland TahrirMeydannn muhaliferin topland Tayir (Dei-

7/31/2019 KAM E-Blten 3

7/377OCAK-UBAT 2012

im) Meydanndan ok daha kalabalk olduunu

bizzat mahede etmi.

Ersoy, Amerikan Dileri Bakan Hillary Clintonn

2011 ylnn ocak aynda Yemene urayp Amerikan

Bykeliliinde muhalierle gizli bir grme gerek-

letirdiine dair iddialar, rportaj yapt muhalierin

nde gelen liderlerinden Hamid Ahmara da dorulat-

m. Bu grmede Clinton, muhalierin Salihi devir-

me ynndeki taleplerine ABD, Yemen halknn hakl

taleplerinin yanndadr eklinde karlk vermi ki bu,

Ersoya gre, blgede Amerika ve Suudi Arabistann

bir numaral adam olan Salihin devrilmesine ynelik

bir nevi icazet anlamna geliyor.

Muhalierin aylarca sren protestolarnn ardndan Ali Abdullah Salih aralk aynda yarglanmama

artyla anlaarak grevi brakt. Ancak Ersoya gre,

birbirlerine tahamml olmayan ve iktidar mcade

lesine girien eitli gruplar dolaysyla gerek Salih

sonras Yemende gerekse Kaddai sonras Libyada a

tma potansiyeli olduka yksek. Silahlarn toplana

mad bu iki lkede kaos sryor. Bu noktada zalim

diktatr dokuz sene evvel bir Amerikan mdaha

lesiyle devrilen Irak ile bir kyaslamaya giden Ersoy,

Irak halknn genel kanaatini aktard: Saddam dneminde en azndan can gvenliimiz vard ve kimin

ldrleceini biliyorduk. Oysa imdi bamza ne

gelecek, nerede bomba patlayacak, bilmiyoruz. Bu

gn Irakta bir deil, be diktatr olduunu hatrlatan

Ersoy, nemli bir noktaya parmak bast: Zalim dik

tatrleri devirmek bizatihi iyi sonulara yol aacaktr

dncesi yanl.

Arap Bahar ile birlikte Ortadou belli bir istika-

mete doru eviriliyor dncesinin yanltc olduunu,

talepler her lkede ortak olsa da (zgrlk talebi) her

birini sosyal dokusunu ve i dinamiklerini gz nnde

bulundurarak deerlendirmek gerektiini vurgulayan

Ersoy, sz konusu eksikliin bu lkeler analiz edilirken

ve politika retilirken hatalara yol atna dikkat ek-

ti. Mesela lke ierisinde en kalabalk nusu ba-

rndran Suriye, sahip olduu etnik, din, mezheb ve

ideolojik eitlilik dolaysyla bir Irak olma potansiyeli

tayor ve buradaki sre, alt milyonluk nusu ok

geni corayasnn sadece belirli blgelerinde toplan-

m bulunan Libyadaki gibi ilemeyecektir.

Muhaliferin ok dankolduu Suriyede Esedrejiminin d mdahalesiz

devrilmesi imknszBuradan Suriye izlenimlerine geen Ersoy, bu l-

kedeki durumla alakal u tespitlerde bulundu: Yaz

mevsimi boyunca amdan Halepe kadar olan blgede

tanklar namlularn ehirlere yneltmi vaziyette bek-

lerken ve operasyonlar srerken beklenti, isyan hareke-

tinin byyecei, krizin trmanaca ve asker kontrol

noktalarnn artaca ynndeydi. Ancak beklenen ol-

mad. Hataydan Deradaki rdn snr kapsna kadar

olan blgede asker kontrol noktalar ve tanklar kald-

rld ki bu, Suriye devletinin olaylar denetimi altnda

tuttuunun bir gstergesiydi. Zaten Esed rejiminin d

mdahalesiz devrilmesi hlihazrda imknsz; nk

muhalier ok dank durumda. Dahas, muhalierin

yurtdnda kurduu Ulusal Konseyin yelerinin o-

unu Suriyeliler tanmyorlar bile ve onlarn talepleri

ile sokakta bedel deyen halkn talep ve beklentileri

birbirinden ok arkl.

Ersoy Suriyedeki isyan srecinde ok azla insann

hayatn kaybettiini ve bu nedenle Bear Esede des

tein giderek azaldn anlatt. lm vakalar balan

gta gsteriler srasnda meydana gelirken, daha son

ra onon be dakikalk yrysz gsterilerin serbest

braklmasyla birlikte, bu dea Muhaberat tarandan

gsterilerde tespit edilenler daha sonra operasyonlar

da ldrlmeye veya gzaltna alnmaya balanm.

u anda ise muhalier de silahlanm durumda ve

karlkl bir i atma sz konusu.

Suriye iinde gayrimslim unsurlarla Nusayrilerin

bir ksm Esedin yannda yer alrken dier kesimlermevcut rejime karlar. Aslnda burada din, mezheb

ve etnik izgilerle net bir ayrma sz konusu deil

Ersoya gre. Zira tpk Libyada muhalierin Sirteyi

ele geirir geirmez Kaddai yanllarna ynelik bir

katliam gerekletirmesi gibi, Suriyede de rejimi des

tekleyenlerin bir ksm, rejim derse kendilerine za

rar verilecei endiesiyle Esede tutunuyorlar. Ersoyun

bizzat muhalierin elinde grdn syledii idam

listeleri, bu endienin ok da aak olmadn ortaya

koyuyor.

7/31/2019 KAM E-Blten 3

8/378 KAM E-BLTEN 3

Seleiler bata olmak zere eitli silahl gruplarn

Suriyede rejim kart silahl eylemlere katldn ia

de eden Ersoy, elKaidenin yaptndan phelenilen

saldrlarn devam edeceini, ama te yandan Esedynetiminin de lkede kaosun srmesi iin bir yerler

de bombalar patlatabileceini iade etti.

rana ynelik tehditler veBM kararnn vetosu, Esedynetiminin elini rahatlatt

Suriye zerinde etkili baz aktrlerin pozisyonla-

rn da deerlendiren Ersoy, Rusya konusunda unlar

syledi: srailin rana ynelik tehditleri ve Suriyeden

sonra srann rana gelmesi ihtimali Rusyay kayg-

landryor. Zaten Suriye Rusyann Ortadoudaki tek

Arap mtteiki. Dolaysyla ilk bata Esed ynetimi-

nin halkna kar yaptklarna tepki gsteren Rusya,

daha sonra NATO ve ABDye Suriyenin Libyaya ben-

zemesine msaade etmeyecei uyarsnda bulundu.

Uak gemisini yollad, Tartus limann hareketlendir-

di ve i baka bir noktaya evirildi. Srann rana gele-

cei endiesinin dnyada temel tartma konularn-

dan biri haline gelmesi ve BM Gvenlik Konseyinde

Suriyeye ilikin kararn vetosu, Esed ynetiminin

elini rahatlatt.

Mteakip srete Suriye ynetiminin Arap Ligi

gzlemcilerini lkesine kabul etmesine gelince,

Ersoya gre bu, zaman kazanmaya dnk bir oyalama

taktiinden ibaret. Bu srete gzlemciler aldatlarak

onlara rejime ynelik daha mutedil aklamalar yap

trmaya ve bylece rejim zerindeki basky azaltmaya

ynelik eitli hileler hazrlanp uyguland.

Ersoy, Suriye rejimi asndan nemli olan iki

devlet d aktrn tutumuna da deindi. Buna gre

Hizbullah, Suriye ynetiminin yannda yer alarakok ciddi bir prestij kaybna urad tarihinde ilk kez.

Hamasa gelince, rgtn amda yaayan siyasi lide

ri Halid Meal, Esedin kendisinden istedii rejimi

destek aklamasn, bulunduklar lkenin iilerine

karmama prensibi gerei hibir zaman yapmad.

rgtn st dzey yetkilileri rportajlarnda, kay

da alnmamak artyla, lkede misair olduklarn ve

amdaki siyasi brolarn tamay dnmediklerini

syleseler de u anda Hamas rdnle birtakm gr

meler yrtyor.

7/31/2019 KAM E-Blten 3

9/379OCAK-UBAT 2012

Esed muhakkak devrilecek,ama Trkiye aleyhindenemli birtakm admlar

atarakrkiyeSuriye ilikilerine gelince, Yksek D

zeyli Stratejik birlii Anlamalarnn aralk aynda

yrrlkten kaldrldn ve ikili ilikilerin kopma

noktasna geldiini hatrlatan Ersoy, Suriyenin ku

zeyindeki gelimelerin rkiye asndan ok nemli

olduunu belirtti ve son dnemde yaananlar anlatt:

19 Ekimde ukurcada dzenlenen terrist saldrnn

ardndan Kazan Vadisine dzenlenen operasyonlarda

ldrlen PKKnn Suriye kolu PYDye mensup terristler iin kuzey snrnda taziye adrlar kuruldu.

Suriye devlet televizyonu rkiyenin PKKya ynelik

operasyonlarn muhaliere kar operasyon olarak

duyurdu. am ynetimi Krt yerel meclis seimle

rinin yaplmasna izin verdi. Bu srete PYD men

suplar Krtlerin rejim kart gsterilere katlmasn

nledi. Ayrca PKK 3.000 kiiye silah datt, bir te

levizyon kurdu ve amda temsilcilik at. Ersoyun

Esedin muhakkak devrilecei, ancak rkiye aley

hinde nemli birtakm admlar atmadan da grevi

brakmayaca ngrs bu noktada nemliydi. te

yandan Ersoy, Suriyeli muhalierin rkiyeden ok

eyler beklediklerini, ancak son dnemde hayal krk

lna uradklarn da aktard.

Ortadounun tmhalklar arasnda bir vahdetproblemi var

Soru-cevap aslnda yneltilen bir soruya

Ersoyun verdii cevap, Arap Bahar ile birlikte

blgede yaanan dnmn geleceine de adeta

k tutuyordu. Ktmser de olsa Ersoyun bu nem-

li tespitini paylaalm: Ortadouda unu grdm,blge halklar o kadar birbirinden ayrm, o kadar

blnp paralanm ki ok rahat birbirlerini ld-

recek noktaya gelebiliyorlar. O yzden de Allah en

byk nimetleri ve en gzel tarihi onlara bahetmi

olsa da hibir zaman yzleri glmedi, glmyor. Irak

dnyaya petrol satyor; ama Kerkk, Badat peri-

an durumda, Ortadounun btn ehirleri gibi.

Bunun en temel nedeni halklarn btnleememe-

si. Ortadounun tm halklar arasnda bir vahdet

problemi var.

GR SEMNERLER

ktisadn emel Kavramlar Halil unal

Uluslararas likilerin emel Kavramlar Mesut zcanMuzaer enel

TEMEL SEMNERLER

Finansal Krizler Lokman Gndz

letiim Psikolojisi II brahim Zeyd Gerik

rk D Politikas: eori ve Pratik Hasan Ksebalaban

Uluslararas Hukukun emelleri II Berdal Aral

ZEL SEMNERLER

Arap Bahar ve Ortadouda Siyasi Dnm Burhanettin DuranMesut zcan

Muzaer enelalha Kse

Blgesel Analizler (ABDinHint Alt KtasBalkanlar) Helin Sar ErtemKadir emiz

Mahmut OsmanoluSevin Alkan zcan

Demokrasi anda Otoriter Rejimler ve Uluslararas Politika Ali Resul Usul

Enerji ve Jeopolitik Sleyman BeliKariyer Planlama ve Gelitirme Nihat Erdomu

Parann Dn, Bugn ve Yarn Celali Ylmaz

Stratejik Ynetim ve Planlama II Haluk Dortluolu

2012 BAHAR DNEMI KAM SEMINERLERI LISTESI

7/31/2019 KAM E-Blten 3

10/3710 KAM E-BLTEN 3

Etkin akm almasve Liderlik

Kadir Fazl Danman

14 Ocak 2012

Kariyerine 1989da antiye mhendisliiyle balayan Kadir Fazl Danman, 1990da ynetici aday prog

ramyla Emlak Bankasna girdi. 1995te mdr vekili olarak ayrld Emlak Bankasndan sonra, bata

havaclk ve turizm sektr olmak zere yurtiinde ve yurtdnda eitli irketlerde (Air Ala, Sentim Biliim,

SFA Soutma) srasyla mdrlk, mali iler mdrl ve genel mdr yardmcl pozisyonlarnda grev

yapt. 2004te rk Hava Yollarnda mali ilerden sorumlu genel mdr yardmcs olarak greve balayan

Danman, daha sonra ayn kurumda ticaretten sorumlu genel mdr yardmcs oldu. Ekim 2005ten itibaren

Hayat Holding Aa Grubu mali iler bakanln yrtt.

Boazii niversitesi naat Mhendislii Blmnden lisans, stanbul niversitesi letme Fakltesinden

Ynetim Muhasebesi ve Finansal Kontrol yksek lisans derecelerine sahip olan Danman, emmuz 2011dekatld Universal Hastaneler Grubunun hem mali iler genel mdr yardmcs hem de icra kurulu yesidir.

EKN YNEM SYLELER - 19

Deerlendirme: Cneyt Bahadr

7/31/2019 KAM E-Blten 3

11/3711OCAK-UBAT 2012

Etkin Ynetim Syleileri toplant

dizimizin on dokuzuncusunu Etkin akm almas

ve Liderlik bal altnda, Universal Hastaneler Gru

bu Mali lerden Sorumlu Genel Mdr Yardmcs

Kadir Fazl Danman ile gerekletirdik. 1967 do

umlu Danman, Boazii niversitesi naat M

hendisliinden 1989da mezun oluyor ve ardndan iki

yl boyunca antiye mhendislii yapyor. Akabinde

bir devlet kurumu olan Emlak Bankasnda, i hayat

boyunca sahip olduu mali iler titrine ilk girizgh

yaparak kariyer hayatna devam ediyor.

Herkesin herkestenrenecei bir ey mutlakavardr

Danman, hayat boyunca yaad tecrbelerden

yola karak yapt sunumunun banda yeni mezunken dt temel bir hatadan bahsetti: ecrbeyi

nemsememek ve her eyi ilmelyakn ile anlayabi

leceini zannetmek. Gen yata hayata dair yaad

tecrbelerden unu anlyor Danman: Herkesin her

kesten renecei bir ey mutlaka vardr. Peinden de

unu ekliyor: ecrbenin yaratt marjinal deeri

zamanla anlyor insan.

Yneticiliin birok adan ele alnabileceini ama

temelde iki tipte toplanabileceini iade eden Dan

man, bunlardan birincisini korku salarak ya da sindi

rerek i yaptran ynetici, ikincisini ise ekibini sevgi

ve muhabbet ortak paydasnda buluturan ve ekibi ile

birlikte ayn dorultuda yryen lider ynetici ola

rak tanmlad. Birinci tiplerin ksa vadede baar elde

etseler bile srdrlebilir olmadklarn vurgulad.

Takm ruhu gnn sonundaanlalmasa bile zaman

gelince meyvelerini verir

Ynetici asndan bir eyi sylemekle yaptr-

mak arkldr. Eer kii lider bir ynetici ise inand

eye takmn da inandrmaldr. Zira inanc olan bir

takmla her trl zorluun stesinden gelinebilir.

Ama liderlik yapaca bir takmn olabilmesi iin de

evvela liderin enaniyetini krmas gerekir. Bu ekilde

davranan bir lider, takmn ve takm ruhunun yava

yava olumasn salar. Byle bir takm olutuktan

sonra sadece i hayatnda deil, hayatn her aama-

Ldern nand eye takmn danandrmas, ama her eyden evvelkend enanyetn krmas gerekr

7/31/2019 KAM E-Blten 3


snda takm birbirine destek ve motivasyon kayna-

olur. diyen Danman bunu, eski mesai yeri olan

bankadaki yneticisiyle yllar sonra yaad bir r-

nek zerinden aklad: Bulunduum irkette cumagn mesai bitimine denk gelen ve mutlaka yaplma-

s gereken alm, eski yneticimin kredi kart limitimi

bir milyon dolar seviyesine ekmesiyle gerekletir-

dim; bu, o tarihte oluan takm ruhunun lmedii-

nin gzel bir gstergesiydi. Devamnda Danman

unu syledi: Takm ruhu gnn sonunda anlal-

masa bile zaman gelince meyvelerini verir.

Kendi yneticiliinden verdii bir rnekte ise ha

ta sonu tatiline ramen acilen yetimesi gereken bir

i iin tm ekibiyle beraber i yerinde toplanp krk

sekiz saat boyunca alarak yeri geldiinde otokopi

ekerek ve odasna hi girmeyerek ii bitirdiklerini

anlatt. akm ruhu olmadan bunun gerekleeme

yeceini vurgulayp ek bana bir insann bu kadar

byk projeleri yapabileceine inanmak saktr di

yerek konumasn srdrd. Futboldan verdii bir

rnekte liderin temelde teknik direktr olduunu ama

iin bununla bitmediini belirtti; zira yeri geldiinde

malzemeci ve/veya masr, sakatlk halinde kaleci yada orvet olmas gerekir.

Lider, kararn vermedennce her trl istiareyisonuna kadar yapmal

Danmana gre liderlii yneticilikten ayran

zelliklerden biri de takmn kararszla dt

bir noktada liderin kp Arkadalar, bu yne gidi

yoruz diye karar verebilmesidir. Fakat Danmann

bu noktada zerinde durduu bir husus, liderin belki

de en nemli zelliini ortaya koyuyor: Lider, kara

rn vermeden nce yaplabilecei her trl istiareyi

sonuna kadar yapmal. Bu ekilde davranan bir lider,

Danmana gre %90 muvaak olur ve bu muvaakiyet de esasnda tamamyla takma aittir.

Takm ve lider kendisinihep bir btnn parasolarak grmeli

Danman, takm ve liderin kendilerini hep bir

btnn paras olarak grmeleri gerektiine vurgu

yapt. Bunun salanmas durumunda sinerji etkisininoluacan iade etti. Sinerji etkisinin 2+2yi 4ten b

7/31/2019 KAM E-Blten 3

13/3713OCAK-UBAT 2012

yk hale getirebilecei gibi, tam tersinin de gerekle

ebileceine, yani takm ruhunun olmad bir ekipte

2+2nin 4 bile olamayabileceine dikkat ekti. te bu

sebeple liderin takm olutururken takm iinde har

moniyi de yakalamas gerekir.Fazl Danmann hem kendisinin hem de kat

lmclarn srenin sonuna gelindiini ark edememe

leri, sunumun ok zevkli getiinin en ak gsterge

siydi. Danmann Size hibir ey retemesem bile

halay ekmeyi retirim diyerek halay mantalitesi

zerinden aktard lider ve takm rneklemeleri, b

tn sunumun gzel bir zeti mahiyetinde akllardaunutulmayacak bir rnek olarak kald.

Kitap ve Makale Sunumlar

ncirlik ss: ABDnin s Politikas ve rkiyeletm Yaynlar, 2012

Selin M. BlmeSEA Aratrma Asstan

17 Mart Cumartesi, 18:30 / Zeyrek Salonu

Avrasya Konumalar 4

Rusya Seimleri: Putinli Yllara Devam

lyas Kamalovrk arh Kurumu ve ORSAM Avrasya Danman

Vgar manovstanbul ehr nverstes Syaset Blm ve Uluslararas lklerBlm

Muzafer enelstanbul ehr nverstes Syaset Blm ve Uluslararas lklerBlm

28 Mart aramba, 18:00 / akir Kocaba

MART 2012 PROGRAM

Avrasya Konumalar 5

Arap Bahar Srecinde RusyannOrtadou Politikas

Aleksandr Sotnienkorkolog, Petersburg Devlet nverstes Uluslararas lklerFakltes retm yes

10 Nisan Sal, 18:30 / Zeyrek Salonu

Avrupa Konumalar 4

argeted Sanctions in the 21stCentury:Challenges and Opportunities

Francesco GiumelliPrag Metropoltan nverstes retm yes

11 Nisan aramba, 18:30 / akir Kocaba Salonu

zel Etkinlik

Yetimlere Dnyanzda Yer An

Murat YlmazHH Bakan Yardmcs ve Yetm Brm Bakan

25 Nisan aramba, 18:00 / akir Kocaba Salonu

NISAN 2012 PROGRAM

7/31/2019 KAM E-Blten 3


Stratejik Ortaklklardarenme zerinde KltrnEtkisi: Renault-Nissan rnei

Nurcan zkaplan Yurdakul

18 Ocak 2012

Nurcan zkaplan Yurdakul, 1994te Marmara niversitesi ngilizce Uluslararas likiler Blmnde lisansn,

1995te London City Collegeda tezsiz letme yksek lisansn ve 2001de University o Leicesterde tezli letme

yksek lisansn tamamlad. Yurtii ve yurtdnda birok nemli irmada kurumsal kaynak planlama uzman,

Ortadou blge mettii ve ynetim danman olarak alan Yurdakul, stanbul Bykehir Belediyesi

Kltr Dairesinde uzman olarak da grev yapt. 2008den beri Marmara niversitesi rkiyat Aratrmalar

Enstitsnde Yakna rk arihi doktora programna devam etmektedir.

EZA

Deerlendirme: Melike Akku

7/31/2019 KAM E-Blten 3

15/3715OCAK-UBAT 2012

EZA programnda Marmara niversitesi rkiyat Aratrmalar Enstits doktora rencisi Nurcan zkaplan Yurdakul, Leicesterniversitesi letme Blmnde Learning TroughStrategic Alliances Applied to the Strategic AllianceFormed between Nissan and Renault bal altndahazrlam olduu yksek lisans tezi zerinden stra

tejik ortaklklarda bilgi ve kurum kltr konusunda

bir deerlendirme yapt.

199699 yllar arasnda Sabanc Holdingin ie

risinde olduu yaklak on stratejik ortaklktan biri

olan IBimsa bnyesinde kurumsal kaynak planlama

uzman olarak grev yapan Yurdakul, Uluslararas

ilikiler mezunu biri olarak motor teknolojilerinin

lkelerin gelecekleri zerindeki etkisini bildiim iin

zellikle bu alan tercih ettim diyerek balad sunu

munda Ben bu teze balarken 65 milyon nusun ve

15 milyon aracn olduu, Vehbi Koun Henry Fordu

1955te ziyaret ettii bir lkede 45 yl akn bir srede

araba retimi nasl renilmez sorusunun peine d

mtm dedi.

Kurumlarn cari perormanslarndaki arkllnve rekabet stnlnn sebeplerini kaynak ve en

dstri temelli olmak zere iki temel bak asyla ele

alan Yurdakul Endstri temelli bak asna gre,

normalin zerinde kazanmlar bir kurumun bir en

dstriyle olan ilikisine balyken; kaynak temelli

bak as, bir kurumun baarsn kurumun sahip

olduu ender, ikame edilemeyen, taklit edilemeyen

kaynaklarla ilikilendirir. Ayrcalkl bir kaynaa sa

hip olmayan kurumlar piyasadan satn alnan kay

naklar en zgn biimde ileyerek deer oluturmak

durumundadr. dedi.

Bilgi transeri tarafarnniyetiyle dorudanalakaldr

Yurdakul ki kurum kaynaklarn zgn ekilde

bir araya getirip sinerji dourabilir. Literatrde temel

kan bir ortaklkta kaliteli bir ortak bularak harikulade

bir sonu elde edilebilecei ynndedir; ama ortak

lar rsat olabildii iin teoriyle pratik ou zaman

birbiriyle rtmez diye balad stratejik ortaklk

konusuna yle devam etti: Stratejik ortaklklarn te

mel k noktas olan kaynak, bilgi temelli ve mlk

temelli olmak zere ikiye ayrlr. Mlk temelli kaynak

lar, belirli bir maddi karla istinaden piyasadan te

min edilebilen kaynaklarken; bilgi temelli kaynaklar,

genellikle alnp satlamayan, tanmalar, ikame ve

taklit edilmeleri kolay olmayan ve rekabet stnl

salayan kaynaklardr. rnein insan kaynaklar, be

Stratejik ortaklklarda bilgi

transeri iin ncelikle ortak birkurum kltr tesis etmek gerekir

7/31/2019 KAM E-Blten 3


lirli bedeller karlnda istenilen nitelikte insanlar

istihdam etme imkn olduu iin mlk temelli bir

kaynaktr; ancak kurum kltr, teknolojik ve idari

kaynaklar ile datm a bilgi temelli kaynaklar ola

rak nitelendirilebilir. Bilgi transeri taraarn niyetiyle

dorudan alakal bir durum olduu iin ortaklarnrsatl, hedein sre iinde deiiklik gsterme

si, kltrel atma, evresel artlarda beklenmedik

deiiklikler, bilginin kodlanamazl gibi etkenler

renmenin nndeki engeller arasnda saylabilir.

araarn szleme temelli yaptrmsal mekanizma

lar gelitirmeleri, kiiler aras kurulan balarla gven

tesis edilmesi ve organizasyonun renme tecrbesi

renmenin nndeki engelleri bertara edebilirken;

bilginin mulkl renme srecinin zayamasna

ya da kesilmesine neden olabilir. Bilginin mulkl;kodlanamamas, karmakl, tanmazl ve atale

tinin yan sra kltrel ve organizasyonel arkllklar,

kltrel mesaeler, taraarn renme tecrbesi, ta

raarn muhaazakrl gibi zellikleri ierir. Baarl

stratejik ortaklklarda taraarn bilgi mulklyla

ba edebilme mahareti ortakla sirayet eder. zellik

le bilginin kodlanp transer edilmesi ortak kurumsal

renmenin salanabilmesi iin nemlidir; zira baz

soyut bilgiler ancak yaparak renilebilir. Polanyinin

Biz anlatabildiimizden daha ok biliriz diye zetledii bu durum, taraarda isel olarak var olan bil

gi transerine direnme drtsyle birletiinde bilgi

transerini imknsz hale getirebilir. Bu balamda

kltrel arkllklar; mulkla sebep olmalar, at

lak sesleri oaltmalar, bilginin kodlanmas srecini

zayatmalar ve dil, kltr, siyasi gr, endstriyel

gelimilik gibi alanlar vurgulamalar hasebiyle bilgi

transerini zayatan en nemli aktrler arasndadr.

Ayrca kurumsal kltrde, i yap ekillerinde ve ku

rumsal mirasta grlen organizasyonel mesaenin de

renme sreci zerinde kltrel arkllklarla benzer

etkileri olabilir.

Stratejik ortaklklarnyaklak %60 baarszlkla

sonulanyor

Stratejik ortaklklarda bilgi transerini mmkn

klmann ncelikli yolunun, ortak bir kurum klt

r tesis etmekten getiini vurgulayan Yurdakul bu

konuda unlar syledi: ki kurum ortak bir srece

girdiklerinde kltrler ya birbirlerine entegre olurlar

ya da kltrlerden biri asimile olur; bu iki alternati

ten biri mmkn olmazsa ortaklk sona erer. ttiak

kltrnn iyi ynetilmesi kltrlerin kartrlp

harmonize edilmesiyle salanabilir. Yani hem ortak

7/31/2019 KAM E-Blten 3

17/3717OCAK-UBAT 2012

lktaki taraarn kendi kltrlerini muhaaza ettii bir

yaplanmaya hem de iki kltrn birbirine kart

homojen bir alana ihtiya vardr. Gven, ak iletiim,

organizasyon kltrnn kartrlmas, sosyalleme,

idarecilerin birbirleriyle tandk hale gelmesi gibi yn

temlerle ortak bir kltr gelitirilebilirken taraar

dan birinin rsatl sre ve ilemlerin maliyetini

artrr. Zira stratejik ortaklklarda renme ile sahip

olunanlar paylama arasndaki dengeyi salayabil

mek kritik bir nem tad iin karl alnmadan

verilen her bilgi bir maliyettir. Mterek gvenle ve

yakn temasla kazanlan iliki sermayesi rsatl

azaltp bilgi paylamn artrr. ttiak kltr geliti

rip birbirlerini karlkl bilgiyle beslemede eksik ka

lan stratejik ortaklklar baarsz olur; nitekim kuru

lan stratejik ortaklklarn yaklak %60 baarszlkla

sonulanmaktadr.

Ortaklk kurulurkenrenme dzeyini lmeyeynelik admlar mutlakaatlmal

eorik erevenin akabinde Nissan ve Renault ta

randan kurulan stratejik ortaklk hakknda bilgi ve

ren Yurdakul, Bu ortaklkla Nissan Renaultnun Ku

zey Arikadaki datm kanalna girmeyi hedeerken

ayn ekilde Renault da Nissann Latin Amerikadaki

datm andan istiade etmek niyetindeydi. Ancak

o dnem Nissan yaad inansal kriz sebebiyle zor

gnler geirmekteydi; Renault hisseleri Nissan his

selerine gre olduka deerliydi. Bu sebeple ortaklk

Renault lehine devam ediyordu ve Renault sre bo

yunca daha ok reniyordu. Nissan bu durumu ark

ettiinde 1998de balayan ortakl bozmak yerine

durumu dzeltmeye alt. Bu rnekte temel para

digma, ortaklk kurulurken renme dzeyini lme

ye ynelik bir adm atlmam olmasdr. Bu aslnda

ortaklarn niyetlerinin balangta iyi olmadna ia

rettir; zira saym istemeyen kiinin bir hilesi vardr.

diyerek lme teknikleri gelitirmenin stratejik ortak

llarda renme srecinin bir paras olmas gerekti

ine dikkat ekti. Yurdakulun Ortaklarn bilgi pay

lamna alan aan rutinleri artrarak ilikisel sermaye

oluturup ortak bir kltr ina ettikleri ittiak iklimi

organizasyonel renmeyi mmkn klar diyerek

zetledii sunum sorucevap aslyla son buldu.

7/31/2019 KAM E-Blten 3


GENAR Anketleri Indarkiyenin Siyasi, ktisadi

ve Sosyal GrnmMustafa en

25 Ocak 2012

Mustaa en, Boazii niversitesinde Felsee (bitmedi) ve arih lisansnn ardndan, Sakarya niversitesi

Sosyoloji Blmnde yksek lisans yapt. Hlihazrda Boazii niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas

likiler Blmnde doktorasna devam eden en, genel mdr olduu GENAR Aratrma ve DanmanlkMerkezinde siyasal, sosyal ve pazar aratrmalar alanlarnda bilimsel aratrma projeleri ynetiyor. zellikle

ehirler ve yerel ynetim projeleri zerine alyor. Daha nce Fatih niversitesinde aratrma yntemleri

ve siyasal iletiim dersleri veren en, halen Etiler Polis Meslek Yksek Okulunda ynetim ve liderlik zerine

dersler veriyor.

en, Yerel zerine Aykr Yazlar balkl kitabnn dnda, yazar ve aratrmac arkadalaryla birlikte u

kitaplar kaleme ald: stanbulda iddet ve iddetin Sosyolojik Arkaplan, Trkiyede Konya maj, Kent ve

Su, Suyla Gelen Kltr, 13 Dnya Metropolnde Su Ynetimi Benchmarking almas. Ayrca Parisin Kentsel

Dnm, Mslman sa, stanbul Gecekondu Kltr nsan, Adm Adm stanbul (2 cilt), Kentli Yaam

Klavuzu, Nasl Bir ehirde Yayoruz, stanbulun lkleri ve Enleri, stanbul Kltr Atlas, stanbulun Semtleri

Kitapklar (120 Semt), stanbul: Tarihin Ilts, stanbul: Su Gibi, stanbul Mevlevihaneleri isimli kitaplar

yayna hazrlad. stanbul zerine 20 kadar ksa belgeselden baka, stanbulun ehirleri adnda 14 lkede

ekilen 18 blmlk bir belgeselin de yapmcs olan enin eitli gazete ve dergilerde bilimsel, elsei ve edebi

yazlar ile iirleri yaynland.

ZEL EKINLIK

Deerlendirme: Mcahid Eker

7/31/2019 KAM E-Blten 3

19/3719OCAK-UBAT 2012

KAM zel Etkinlik progra

mnn konuu GENAR Genel Mdr Mustaa en,

ocak aynda yaptklar en son aratrmann bir bl

mn GENAR Anketleri Inda rkiyenin Siyasi,

ktisadi ve Sosyal Grnm bal altnda ilk kez

Bilim ve Sanat Vaknda katlmclarla paylat. en,

aratrma iin 16 il, 60 ile ve 504 mahallede toplam

2168 kii ile grld bilgisini verdikten sonra

aratrmann bulgularna ve analizine geti.Aratrmaya gre rkiye toplumunun %21,9u

Atatrk, %15,7si milliyeti, %12,7si slamc, %9,6s

dindar, %8,6s muhaazakr, %8,3 demokrat ve

%6,4 laik olarak kendini tanmlyor. Bu sralama

sosyal demokrat, muhaazakr demokrat, Kemalist

ve sosyalist eklinde devam ediyor. ene gre, byk

ounluu oluturan ilk blmdeki tanmlamalardan

biri eksen olarak alnp buna dierleri sos olarak ka

tldnda yksek oy alan bir parti haline gelinebilir.

Parti liderlerinin 2011 perormanslarn 100 ze-

rinden puan vererek lmeye ynelik soruda Recep

Tayyip Erdoan 49,11 ortalamayla birinci srada yer

alyor. kinci srada 31,75 puanla Kemal Klda-

rolu bulunuyor ki enin belirttiine gre ilk dea

Kldarolunun ald puan partisi CHPnin ze-

rinde. Parti bakanna verilen puan ile partiye veri-

len puan arasnda ok ciddi arklarn olduuna dik-

kat eken en, Numan Kurtulmuun ahsnn 20,63

puan alrken partisinin 0,7 puan almasn buna rnekgsterdi.

AK Partiye Erdoandandolay oy veren bir kitleolduu gibi, Erdoan ztlzerinden oy vermeyen birkitle de var

Katlmclarn %26,9u Recep ayyip Erdoan,

%19,9u da tekrar Abdullah Gl 2014te cumhurba

kan olarak grmek istiyor. Erdoan babakanl ve

genel bakanl brakrsa AK Partiye oy verir misi

niz? sorusu katlmclar tarandan %41,7 orannda

Evet eklinde cevaplanyor. AK Partililerin %23

Erdoann brakmas halinde partiye oy vermeyebile

cei ynnde gr beyan ederken; MHPlilerin %15i,

bamszlarn %12,5i, BDPlilerin %8i, CHPlilerin

%5,1i ve dier partilere oy verenlerin %12,5i Erdoan ekilirse AK Partiye oy verebileceini sylyor.

en, bu tabloyla ilgili AK Partiye Erdoann varln

dan dolay oy veren bir kitle olduu gibi, Erdoan zt

l zerinden oy vermeyen bir kitle de var yorumun

da bulundu. Aratrmaya gre, rkiye toplumunun

%75,3 CHPnin nmzdeki seimlerde iktidara

gelemeyeceini dnrken, ayn ynde gr beyan

eden CHPlilerin oran %28,1.

Kurumlara kar gven dzeyinin 100 zerinden

bir puanlamayla lld soruda birinci srada 68,8

puanla cumhurbakanl bulunuyor. Cumhurbakan-

lnn birinci olmasnda Abdullah Gln byk bir

etkisi olsa da bu puanlarn bir nceki cumhurbakan

Ahmet Necdet Sezer dneminde trmandn hatrla-

tan en, toplumun iki arkl kesimi tarandan ayr ayr

sempati duyulduu gibi bir algya ramen ikisinin as-

lnda her iki kesimden de sempati toplayabildiini ve

bunu gvene dntrebildiini syledi. Kurumlara

gven kategorisinde ikinci srada 62,3 puanla TBMM

yer alyor. 2002den nceki aratrmalarnda TBMMninbu kategoride son sralarda yer bulabildiini hatrlatan

Trkiyede Amerikan sosyologlarnntabakalar veya Marksistlerin snfardeil, simgesel kltrel snfar var

7/31/2019 KAM E-Blten 3


en, bunun arkasnda siyaseti itibarszlatrmaya al-

an pretoryen organizasyonun olduunu iade etti. S-

ralama emniyet tekilat (62,3), ordu (62,1), hkmet

(59,8), yarg (56,1), muhaleet partileri (46,8) ve medya

(44,1) eklinde devam ediyor. en, medyann her za-

man son sradaki yerini koruduunun altn izdi.

Muhaleet, hkmetinbaarl olduu alanlardoru okuyup dorubir sylem ve stratejigelitiremiyor

Aratrmann sonucuna gre, AK Parti hkmeti

nin baarl olduu alanlar srasyla salk hizmetleri,

sosyal hizmetler, eitim hizmetleri, d politika, eko

nomi, demokratikleme ve terrle mcadele. en, te

rrle mcadelenin bu kategoride uzun zamandr son

srada bulunduunu vurgulad. te yandan bu tablo

yu doru okuyamayan muhaleetin doru bir sylem

ve strateji gelitiremediini syleyen en, buna rnek

olarak CHPnin son seimde vatandan yksek oran

da baarl bulduu sosyal yardmlar zerinden bir

kampanya yrtmesini gsterdi.

AK Parti hkmetinin d politika stratejisi ve uygu-

lamalarnn nasl bulunduu sorusuna verilen cevaplar

lkelere gre arkllk gsteriyor. Buna gre katlmcla-

rn %51i Suriyeye dnk d politikay doru bulurken,

ran sz konusu olduunda politikalar doru bulanla-

rn oran %44,9a dyor. Katlmclarn %92,7si Ame-

rika ve srail rana saldrrsa Trkiyenin tutumunun ta-

rasz olmas gerektiini savunurken, %89,1i Fransann

Ermeni yasa tasars konusunda ald kararn siyasi

olduunu ve Fransay knadn bildiriyor.

Trkiyenin en temelsorunu terr ve ekonomi

Aratrmann sosyal analiz ksmna gelince,

rkiyenin bugn en temel sorunu nedir? sorusun

da terr %35,9luk oranla birinci srada yer alyor. en,

bu sorunun ak ulu sorulduunu, katlmclarn ki

misinin terr kimisinin Gneydou kimisinin de Krt

sorunu eklinde cevaplar verdiini, bu kategori bir

araya toplandnda ise konuyla ilgili orann %50nin

zerine ktn syledi. rkiyenin en temel soru

nu sralamasnda ikinci srada ekonomik sorunlar

(%22,4), nc srada ise isizlik (%21,2) geliyor.

en, bunlarn birbirine bal olduunun ve ayn kate

gori iinde toplandnda nemli bir oran tekil ettii

nin altn izdi. Aratrmann dikkat ekici verilerin

den biri Uludere olayyla ilgili. 35 kaaknn terrist

zannedilerek sava uaklarnca vurulmas konusunda

katlmclarn %58,5i Yanl bir operasyondu akat

bilmeden yapld, %21,7si Yanl bir operasyondu

7/31/2019 KAM E-Blten 3

21/3721OCAK-UBAT 2012

ve bilerek yapld derken, %19,9unun Doru bir

operasyondu ve her zaman byle yaplmal grn

dillendirmesi anketin en artc ayrntsyd.

Vatanda borlarn azaltptasarrua gidiyor

rkiyenin iktisadi grntsne gelince, be yl

sonra ekonomik durumun nasl olaca sorusuna ka

tlmclarn %39,8i ayn kalaca, %32,5i de daha iyi

olaca ynnde gr bildiriyor. Herhangi bir banka

ya kredi borcu olanlarn orannn %20, bir kiiye bor

cu olanlarn orannn ise %14,5 olduu bilgisini veren

ene gre Austos 2011 sonularyla kyaslandndabu oranlarda gzle grlr bir azalma var ve bu da va

tandan kendini toparlamaya baladn gsteriyor.

Ayn ekilde ev ve araba almay dnenlerin ora

nnda da azalma olduunu kaydeden en, vatandan

borlarn azaltp tasarrua gittiini iade etti. 2012de

yeni bir i kumay dnr msnz? sorusuna kat

lmclarn %89,1inin Hayr cevabn vermi olmas

n ise en, Altnborsadviz geninde pozisyonunu

korumak diye tabir edilen durum u an vatanda iin

de geerli szleriyle yorumlad.

Hayatnda hi kitapokumayanlarn oran %45

Trkiyenin kltrel grnmnn aktarld bir

sonraki blmde sanattan utbola ve televizyon dn-

yasna 2011in en beenilenlerine yer verildi. Anketin

en ilgin sonucu ise %45,5 orannda Hayr cevabnn

verildii Hayatnzda hi kitap okudunuz mu? soru-

su oldu. 18-24 ya aralnda hayrlarn oran %34,2

iken, 55 ya ve stnde bu oran %63,1e ykseliyor.

Kendisini Krt olaraktanmlayanlarn sadece%5-6s ayr bir Krt devletiistiyor

en, rkiyenin son siyasi durumuna ilikin ve

rileri de paylat. Yeni anayasa istiyorum diyenlerin

orannn reerandum ncesine kyasla dt bilgisi

ni verdi. Anket sonucuna gre partilerin ocak ay iti

baryla oy oranlar u ekilde: AK Parti (%51,6), CHP

(%26,7) MHP (%14,3), BDP (%4,4). en BDPnin oy

orannn daha kapsayc bir milletvekili yelpazesi kartt 2011 seimlerine oranla dn imdiler

de syleminin sertlemesine balad. Kendisini Krt

olarak tanmlayanlarn sadece %56snn ayr bir Krt

devleti istediini de szlerine ekledi. Ayrca yksek

gelirli ve yksek eitimli grubun CHPye, eitimsiz ve

dar gelirli grubun AK Partiye oy verdii syleminin

yanltc olduunu dile getiren en, niversite me

zunlarnn %32sinin AK Partiye oy verdii ve CHP

ile arasnda bu kategoride 12 puanlk bir ark olduu

bilgisini verdi. Aradaki ark sr gstererek CHPnineitimlilerin partisi olduunun ima edilmesini ele

tiren en, ersten baktmzda da CHPnin akir

dman olduunu mu sylemeliyiz? diye sordu.

AK Partinin oy orannn %50 olsa da baar algsnn

%60larn zerine ktn aktard.

Siyaset biliminin vesosyolojinin ablonlar

Trkiye toplumunuaklamaya yetmiyor

Siyaset biliminde ve sosyolojide kullanlan ab

lonlarn rkiye toplumunu aklamaya yetmediini

dnen en, u deerlendirmede bulundu: oplu

mu rasyonel tercihler ablonu ya da piyasada kullan

dmz sosyoekonomik stat parametreleri zerin

den anlamaya alyoruz; ama bunlar ie yaramyor.

CHPye oy verenler arasnda zengin iadamlar da var

isizler de, yksek eitimlisi de var eitimsizi de. Ayns AK Parti iin de geerli. oplum bizim kitaplar

da okuyageldiimiz gibi hareket etmiyor. Bir kesimin

kltrel kodlar var ve ncelikle bu kodlarla hareket

ediyorlar. Daha sonra bizim o kitaplarda okuduumuz

eyler, ikincil parametreler olarak devreye giriyor. Biz

de ne Amerikan sosyologlarnn dedii tabakalar ne

de Marksistlerin bahsettii snar var. Bizde simgesel

kltrel snar var. Dierleri bunlarn ierisine gir

mi bir ekilde mevcut. Bunu en iyi analiz edenlerden

biri Babakan ki zaten buna ok iyi oynuyor.

7/31/2019 KAM E-Blten 3


How to Tink aboutGlobal Politics?Michael Dillon

11 ubat 2012

1976da Lancaster niversitesinden Siyaset Bilimi doktoras alan Pro. Dr. Michael Dillon, hlihazrda stanbul

ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm retim yesi olarak grev yapmaktadr.

Gvenlik, nkleer silahlanma, biopolitika, kltrel teori ve siyaset ile ilgili konularda birok yayna imzasn

atan Dillonn bugne kadar yaynlanm kitaplar ve monograileri unlardr: Deconstructing International

Politics (Routledge, 2011), Biopolitics of Security in the 21 st Century (Routledge, 2010), Te Liberal Way of

War(Routledge, 2009, Julian Reid ile birlikte), Foucault Politics Security and War(Macmillan, 2007, Andrew

Neal ile birlikte), Politics of Security: owards a Political Philosophy of Continental Tought (Routledge, 1996),

Te Political Subject of Violence (Manchester UP, 1993, David Campbell ile birlikte), Te Falklands, Politics

and War(Macmillan, 1989), Dependence and Deterrence: Success and Civility in the Anglo-American Special

Nuclear Relationship (Aldershot: Gower, 1983), Canadian Naval Policy since World War II: A Decision MakingAnalysis (Haliax, Nova Scotia: Dalhousie, 1971).

KRESELE KURAMSAL BAKILAR-2

Deerlendirme: Kadir emiz

7/31/2019 KAM E-Blten 3

23/3723OCAK-UBAT 2012

Kresele Kuramsal Baklar top

lant dizisinin ikinci konuu stanbul ehir niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler Blm

retim yesi Pro. Dr. Michael Dillon oldu. Dillon,

konumasnda kendisinin anlamlandrd teori

kavramndan yola karak hem uluslararas ilikiler

teorilerinin gelecei hem de 21. yzyln banda yz

letiimiz yeni sorunlara nasl bir teorik bak as ile

yaklamamz gerektii zerine deerlendirmelerde

bulundu.

Teori bir hakikat araydr

Konumasna teorinin tanm ile balayan Dillon,

genel olarak teori korkulan ve ekinilen bir alan olsa

da ona entelektel kaslar gelitiren bir aaliyet ola-

rak bakmay nerdi. Dillona gre bu anlamyla teori

bir hakikat araydr. nsan hem doay hem yzletii

birtakm sorunlar anlamak ve anlamlandrmak iin

bir aray ierisindedir. ster deneysel ister deneysel ol-

mayan bir alma olsun bu teorik temeli btn analiz-

lerde kullanabiliriz. Ancak bu tanm eksik kalrsa, yaniteoriyi bir aray olmaktan karrsak, sadece tanma

dayal bir alma kalr elimizde. Bu sebeple bir mese-

leye teorik bakmak; tam anlamyla bir meseleye iaret

etmek ve onu eletirel bir zemine oturtmaktr.

Hakikatin iadesi/anlats (theory as truth-telling)

aslnda Dillonn Michael Foucaultdan etkilenerek

tanmlad bir kavram. Bu sebeple yine Foucaultya

reeransla yapt tanmlarda onun isim ve iil olarak

ayrtrd teoriden bahseder. Yani bir bakma isim

olarak teori yoktur, iil olarak teoriletirmek vardr.

Bylece daha verimli bir alana kar teori. sim halin

deyken bir nesneye ihtiyacmz vardr; ama iilletir

diimizde artk bir zneye ihtiyacmz olur. Onu i

illetirdiimizde artk bir eyin baka biri tarandan

yaplacan anlarz. Bylece dnyaya ya da kresel

olana baktmzda, sadece bir tanmlama ya da d

nmede bulunmayp bizi eyleme gtrecek olan bir

srece de girmi oluruz.

Uluslararas ilikiler alannda da hakikatler vehakikat anlatclar vardr (theorists as truth-tellers).

Farkl jargonlar ve yntemler kullansalar da bu anla

tclarn neredeyse her biri kadar hakikat sunulur. Bu

rada asl nemli nokta bir hakikat anlatcsndan ark

l, ondan soyut ve bamsz bir hakikatin olamayaca

gereidir. Ayrca onun tarihsel olarak yaad evre

ve sre hakikatini de etkiler.

Eer hakikatin varlna inanyorsak, byle bir

varsaymmz varsa, o halde o hakikatin anlatclar

tarandan koyulan kurallara da inanyoruz demektir.Meselenin ilgin taraarndan biri de bu kadar arkl

hakikat ve hakikat anlatclar iinde arkl ve birbi

rinden tamamen bamsz kurallarn da olabileceini

kabul etmi oluruz. Kim olursa olsun bu, hakikati ku

rallatrr ve dolaysyla her kural da kendi hakikatini

ortaya karmaya alr. te bu, hakikatin siyasetidir

(theory as the politics of truth).

Fearless Speech adl kitapta Foucault, sorunsal-

latrma (problematize) ve sorunsallatrmak (prob-

lematization) kelimelerini inceler. Bu konu kendihakikatimizi ortaya koyarken geeceimiz nemli bir

Uluslararas ilikiler teorilerini artkyeniden sorunsallatrmamz gerekiyor

7/31/2019 KAM E-Blten 3


eiktir. Bir konuyu nasl sorunsallatrdmz nemli-

dir. nk ancak bu ekilde genel bir hakikat sorunu-

muzun iinde bir sorunu paralara ayrp spesiik hale

getirebiliriz. te tam burada sorun sorunsallatrlyor.

Yani isim yine iil haline dnyor. Bu sorunlar iinde

bazlarn nceliyor, bazlarn ikincil plana atyoruz.

Terrizm, gvenlik, iklim deiiklii gibi sorunlar d-

nldnde bu iliki kolaylkla anlalabilir. Mesela

iklim deiiklii daha nce de var olan bir sorundu.

Ancak daha nce sorunsallatrlmamt. Sorunsalla-

trlmad iin de konuulmuyordu. Ama imdi konu-

uluyor (theorizing as problematizing).

Bu sorunsallatrmay kresel dzeyde yapt

mzda ortaya bir bakma uluslararas ilikiler teorisi

kyor. Ancak u anda elimize aldmz bir uluslara

ras ilikiler teorisi bize ne anlatyor diye baktmzdaok arkl sorunsallatrmalar grmyoruz. Klasik re

alistidealist teoriler tartmasndan postyapsalcla

kadar uluslararas ilikiler teorilerinde bir sorunsal

latrma eksiklii var. Bunun en temel nedeni de haki

kat anlatclarnn yeni sorunsallatrmalar ortaya ko

yamamalar. Michael Dillon tam da byle bir eksiklik

zerinden teorinin bizatihi kendisini yeniden sorun

sallatrmamz gerektiinin altn iziyor. Bunu yapar

ken de Foucaultnungenealogykavramndan aydala

narak uluslararas ilikiler teorisinin de jeneolojik birharitasn kararak yeni sorunsallatrmalara gidiyor.

Dillona gre tarihsel olaylarla teorik gelimeler

arasnda ok ilgin rastlantsallklar vardr. Artk te

orilerin kendini tekrar etmeye balad dnemlerde

tarih krlmalar yaanm ve ortaya yeni aktrler k

mtr. 1989 ylnda Avrupann gvenlii konusunda

klasik teorilere bal olarak NAO ve Varova paktlarn anlatt bir dersin ertesi gn Berlin Duvarnn

ykldn belirten Dillon, yaad bu tecrbeyi bir

teori hocas iin utan verici olarak tanmlyor. art

larn deimesi bir bakma sorunsallatrmalar ve

sorunlar da deitiriyor. nsanlar artk Souk Sava

dneminde iki byk gcn karlkl nkleer tehdit

oluturmasn ya da ideolojik kutuplamay deil, k

resel iklim deiiklii, terrizm ve bilgi teknolojileri

gibi sorunlar konuuyor.

Artk uluslararas deil,kresel bir alan var; bualanda ilikiden ziyadekarlkl ballk nemli

Dillona gre artk uluslararas olandan da bahset-

mek mmkn deil; zira ortada kresel bir alan var. Bu

kresel alanda ilikiden daha ok karlkl ballk (in-

terconnectedness) nemli. Tabii ulus-devlete ya da ya-admz toplumsal ilikilere bal olarak deimeyen

7/31/2019 KAM E-Blten 3

25/3725OCAK-UBAT 2012

baz eyler var. rnein hl ulusal kar, devletin be-

kas ve egemenlik gibi kavramlardan bahsediyoruz.

Zaten yeniden sorunsallatrma denen ey gemiin

tmden reddi deildir. Aksine gemiin yeniden yeni

bir dil ile okunarak sorunsallatrlmasndan bahsedi-

yoruz. O halde eski kavramlar yenileriyle mezcederek

yeni okumalar yapmak gerekiyor. te bu da yeni haki-

kat anlatclarn gerekli klyor. Biopolitik ve jeopolitik

gibi yeni dnemin merkez sorunlarn tartmamz

gerekiyor. Devlet hl mevcut; ama artk bilgi toplumu

iinde, teknik ve bilimsel gelimelerin eliinde anla-

mamz gereken bir devlet var. Yani yeni bir hakikat si-

yasetine doru bir yneli sz konusu.

Son olarak savagvenlik ve sermayenin birbir

leri ile balantl olduunu iddia eden Dillona gre

istesek de istemesek de devlet kadim dnemlerden

bugnn ulusdevletine kadar her daim bir gvenlik

salaycs olarak var oldu. Bu zellii bugn de dei

mi deil. Finansal krizlerle savalar arasndaki iliki

incelendiinde bu daha net ortaya kar.

Bu nemli toplanty karp da merak edenler,

aadaki linke yklenen videodan konumay izleye

bilirler:

http://www.bisav.org.tr/merkez.aspx?module=yuvarlakmasaayr

inti&dizi=1&altturid=80&menuID=9_6_80&merkezid=6&yuv

arlakmasaid=901

7/31/2019 KAM E-Blten 3


ki Mimar Viyanay GeziyorSalih Pulcu

Ahmet Kerim Pulcu

25 ubat 2012

Yldz eknik niversitesi Mimarlk Fakltesi mezunu Salih Pulcu, mesleini icra etmek yerine graik

tasarma yneldi. Kendi kurduu zel graiktasarm irketinin yan sra uzun yllardr Bilim ve Sanat Vak

yaynlarnn grsel tasarmn yapyor. 20032010 yllar arasnda yaynlanan Anlay dergisinin grsel

ynetmenliini yrtt. Halen Mardin Artuklu niversitesi Mimarlk Blmnde misair retim yesi

olarak mimari ve estetik zerine dersler veriyor.

stanbul Erkek Lisesi mezunu Ahmet Kerim Pulcu ise Viyana eknik niversitesinde mimarlk eitimine

devam ediyor.

ZEL EKINLIK

Deerlendirme: Zeynep Gkgz

7/31/2019 KAM E-Blten 3

27/3727OCAK-UBAT 2012

Biri renci, biri akademisyen, biride mesleini yapmasa da gnl alannda mimarocak aynda Viyanaya bir gezi gerekletirirler. Bu mimar Viyana eknik niversitesinde mimarlkeitimi gren Ahmet Kerim Pulcu, Mardin Artuklu

niversitesi Mimarlk Fakltesi retim yesi Halil

brahim Dzenli ve u an graikerlikle itigal eden

Salih Pulcudur. lerinden Halil brahim Dzenli ko

numada hazr bulunmasa da ismine sklkla yaplan

atarla o akam aslnda aramzda saylrd.

Sunum Salih Pulcunun uyars ile balad: n

celikle bu sunum, sadece KAMa deil, vakn dier

merkezleri SAM, AM ve MAMa da atarda bulu

narak merkezler st bir nitelik tayacaktr. kincisi,

bu sunum Viyanann tarih meknlarn, saraylarn,

park ve bahelerini, kaelerini, meydanlarn, opera ve

tiyatro binalarn merak edenleri aydnlatc bilgileriermemektedir. ncs, geziye ktmzda byle

bir konuma niyeti tamadmzdan gezdiklerimi

zi, grdklerimizi sizinle paylarken beklentilerinizi

yksek tutmamanz nemle rica olunur!

Dedikleri gibi de yaptlar. Biz ne Belvedereyi ne

Sisi esanesini dinleyebileceimiz Hofurg Sarayn

ve tiyatrosunu ne Devlet Opera Binasn ne Sanat Ta-

rihi Mzesini ne de mehur dnme dolab grebildik.

Schnbrunn Saray, Aziz Stephan Katedrali, Parlamen-

to ve Veba Ant ile 1900lerin banda Viyana Okulunakar kanlarn bir araya geldii Secession Binasnn

ise en azndan otoraarn grebildik, hikyelerini

dinleyemeden... Bize turistik bir turun vaat ettiklerini

deil, kendi izdikleri rota zerinden bir ehrin sokak-

larnda mimari bak, duyu ve dn nasl ilerin,

bir anlamda ehir analizi nasl yaplrn dersini verdiler.

Viyanada yaayan biri olarak Ahmet Kerim

Pulcudan ksaca ehrin zelliklerini dinledik n

celikle: Viyana yzyln banda Avrupada nusu

milyonu geen drt ehirden biri iken Birinci Dn

ya Sava ile nusunun drtte birini kaybeder. u

anda ise nusu 1,8 milyon civarndadr. una Neh

ri kuzeygneydou ekseninde ehri, Budapetenin

aksine, merkeze ve eski ehre ulamadan ikiye bler.

Batda kalan ksm eski kenti de iinde bulunduran,

Viyanann yirmi blgesinin yirmi birini kapsayan

asl ehirdir; douda kalan ksm ise daha ok konut

olarak ina edilmi, ehrin nispeten daha modernyapl ii blgesidir. Yirmi blgeye ayrlan ehrin

her bir blgesi iin bir numara verilir. 1. Blge, yani

Innere Stadt eski ehirdir ve 1850 ylna kadar ehir

sadece bu blgeden olumuken zaman iinde geni

ler. stanbulun aksine Viyanada gkdelenlerin ok az

olmas, mevcutlarn da ehrin merkezinin dnda iki

kk blgede bulunmas seyyahlarmzn panoramik

bir manzara yakalamalarn gletirmi; bunu e

hirlilerin ekonomik durumlarnn bir gstergesi (!)

sayarak manzaray ancak ehrin dnda ve kuzeyindekalan Kahlenberg epesine karak seyre dalmlar.

ehrin tmn grebileceiniz bu tepe, ayn zamanda

Osmanl ordularnn konuland yer olmasyla da

hatralar canlandrc bir etkiye sahip; tabii kimine

iyi, kimine kt...

ehrin ana merkezine vardklarnda (her ne ka

dar turist yaknlarmzdan ve Eki Szlkten edindi

imiz Viyanann dnyann en kasvetli ehirlerinden

olduu eklinde bir yaktrma bilgiye sahipsek de)

Avusturyann bakentinin tm tarihiliine ramencanll ve yaanrl dikkatlerini ekmi. zellikle

Viyana, tm tarihiliine ramen

canll ve yaanrl ile dikkatekiyor

7/31/2019 KAM E-Blten 3


tarih yaplarn hemen yanna yresine kurulan mo

dern mimari rneklerin ok baarl bir ekilde ev

resi ile uyuma sokulduunu ve bu uyumun zellikle

kartlklar zerinden salandn grmek onlar

artm. Hassaten de proporsiyonlara itina edilmi,

tpk Hans Holleinin ve Adol Loosun binalarnda

olduu gibi. Binalarn iine girdiklerinde ise yaant

biimlerindeki arkllklarn mimariyi nasl etkiledi

ini grme imkn bulmular. Gotik, Barok, Neokla

sik, Art Nouveau ve eklektik yaplarn ehrin drt bir

yanndaki younluuna ramen bunlarn hemen yan

balarnda gnmz mimarlarnn en sra d rnek

lerini grmek ilgilerini ekmi.

Eski binalarn ultra modernkatlar: Eskiyi korumakancak meknn yaamasylammkn olabilir

ehrin tarih ksmnn tm skmlna ve ks

trlmlna kar gelitirilen zmleri ayr ayr ett

edilmeye deer buluyor Salih Pulcu. Bunlardan ilki,

yukarda bahsi geen eskinin yanna yenisini yerle

tirme baars. kincisi, eskiyi hibir eyine dokunma

dan koruma tavr yerine, korumann ancak meknn

yaamasyla mmkn olabileceini ark etmi olmala

r ve bunun zerinden zm retmeleri. Eski binala

rn zerine ultra modern katlar kma gibi. Bu katlar

ehrin en yksek iyatl daireleri olup hem eklemlen

dikleri binann restorasyon maliyetine katkda bulu

nuyor hem de binaya prestij katyor. (Sakn bizdeki katkma hadiseleri zihninizde canlanmasn!)

ncs, en kk ya da metruk ya da olmaya

cak gzken yerleri deerlendirme baars. Mesela

bir metro istasyonunun zerine ina edilen ktp

hane rnei: Hauptbcherei Wien. Metronun ne g

rltsn ne de sarsntsn hissettiiniz, ayaklarn

ykseltilmesi ile havada bir alan yaratlarak ve binay

ortadan ikiye ayrarak metronun da gn n alma

s salanan bir yap denenmi. D ksmda genlerin

takld merdivenleriyle buluma noktas ilevini

de stlenmi ki zaten bir istasyon oluunun bunu ko

laylatrc etkisi malum.

Bir baka rnek Gasometreler. 1886-99 yllar

arasnda ehrin gaz ihtiyacn karlamak zere bina

edilen drt tarih yapnn, eperlerine hi dokun-

makszn gaz tanklarnn kaldrlmas suretiyle bo-

alan i ksmlarna drt nl mimarn ina ettii

yaplarla salanan eski-yeni birliktelii hayran kal-

nas. Drt nl mimardan Jean Nouvel konut, Coop

Himmelb(l)au alveri merkezi, Manred Wehdorn

7/31/2019 KAM E-Blten 3

29/3729OCAK-UBAT 2012

renci yurdu ve Wilhelm Holzbauer ois olarak drt

alan ayr ayr deerlendirmi. Bu yuvarlak yaplarn

ilerinde ne tadklarn hissettirmeyen kurulu-

larna karlk Himmelb(l)aunun kendi tasarlad

ksmn dna ekledii ultra modern yap, burada bireyler olduunun altn iddetle izmekte ki gene kar-

tlk vurgusu zerinden.

Belki, alan zmlemelerine deilse de, bir nce

ki rnekteki gibi iinde ne olduunu hissettirmeyen

yaplara en iyi rnek, Fernwrme Wien, yani pten

enerji retim merkezi. D tamamen elence merkezi

iddiasn tayan, iindeki sevimsizlie hibir gnder

mesi bulunmayan bir bina.

Mimari sadece mimarnaait deildir, sanatn dierdallaryla paslamas dadeerine deer katar

Bu yapnn cephesine ok benzer rnekleri ressam

Hundertwasserin Gaudivari cephe dzenlemelerin

de de grmek mmkn. Mimari sadece mimarna

ait deildir, sanatn dier dallaryla paslamas dadeerine deer katar. Bunun bir rneini Werkbund

Yerlekesinde de gryoruz. Bauhaus etkisiyle yap

lan kolekti alma rneklerinden. Sanat toplumsal

latrma, savala dalan insana yeni bir dzen verme

misyonunu stlenen, ayn zamanda sanayi ile kan ba

kurarak sanatn oaltlmasna nem veren bir akm.Avrupada yerleke yapyorlar, biri de Viyanada.

ehrin biraz dnda yer alan yaplarda Adol Loos

ve Clemens Holzmeistern da imzas var. Bolukdo

luluk oranlarnn ressamlarca belirlendii, her trl

ssten arndrlm, ev iinde yaanlan bir yer ol

duu iin pencereleri olabildiince kltlm yap

lar. Sosyal konut projesi olarak tasarlanan ve ilgintir

maliknelerin yanna konulanm bu evlerin tama

mnda ikamet hibir zaman %100 orannda gerekle

memi. Ama giriteki Bu binalarn sakinleri nasl bir

yerlekede ikamet ettiklerinin bilincindedir yazs da

tm ironiklii ile yerinde duruyor.

Kt zerinde geerliprensipler, iliyatadkld andageersizleebilir

Bu rnek bize kt zerinde geerli prensipleriniiliyata dkld anda nasl geersizleebileceini

Kahlenbe

rgTepesi

7/31/2019 KAM E-Blten 3


gsterirken ayn durum bir baka yapda, hem de

bir Zaha Hadid projesinde karmza kyor. Yaa

yan mehur mimarlardan olan Hadidin Spittelauda

2000li yllarda gerekletirdii zengin kesime hitap

etmesi planlanan konut projesi de beklenen ilgiyi gr

memi; renci yurduna evrilmi ve kullanszl

sebebiyle tam doluluk oran yine salanamam. Bir

tren istasyonunun zerine konulanan, ayaklar ze

rinde ykselen tamamen asimetrik bir kurulua sahip

kompleks sadece ilginlii ile ne kyor. Bu tip yaplar, deiik bir mimari dil oluturma iddias tayan,

arkl olmay nceleyen, sermayenin kendini gster

mek istedii cila yaplara birer rnek tekil ediyor; ge

risi yoktur ve de botur

ehre geri dnersek, baarl birka modern mi

mari rnei dendiinde ncelikle anlmas gereken,

MUMOK olarak da bilinen Ludwig Vak Modern Sa

natlar Mzesi. Yap hem ieriden hem de dardan o

kadar dikkat ekici ki ziyaretilerin sergilenen eserler

den ziyade binann otoraarn ektiklerini reni

yoruz. Dier nemli bir mze, MUMOKun tam kar

snda yer alan Leopold Mzesi. Museumsquartier

(Mzeler Semti)de yer alan bu iki mze ve dierlerin

de grdkleri eserler karsnda, iki saat boyunca

ok azla grsele maruz kalmann bir sonucu olarak,

heyecanlarn kanksama ve grdklerinin anlamsz

lamas tehlikesiyle kar kaya kalan seyyahlarmz,

ardndan tek bir resimle, Raaelin bir tablosuyla nasl

canlanp te resim bu, hakikat burada hissini yaa

dklarn da anlattlar.

Trajik olann kaotikolacana inancmz bizidorudan zmszleitiyor

Viyanada sadece ehircilik ve mimari olarak deil,

yaant olarak da getirilen zmlere ve karlkl g

vene dayal ilikiler, planprogram, temizlik gibi ne

kan zelliklere de vurgu yapan Salih Pulcu, buradaki

Hundertwasser

ZahaHadid

CoopHimmelb(l)au

Gasometre/

CoopHimmelb(l)au

HauptbchereiWien

7/31/2019 KAM E-Blten 3

31/3731OCAK-UBAT 2012

handikabmzn iinde yaadmz kurgunun tek ger

eklik olduu ve bundan bakasnn olamayacana

inancmzdan kaynakland tespitinde bulundu. ra

jik olann kaotik olacana inancmz bizi dorudan

zmszle itmekte. Kral plak diyenlerin d

tkleri vahamet de cabas.

Son derece minimaldzenleme ve tasarm

eleriyle Viyanannkiliseleri ibadet edilesimeknlar

Sunumun sonlarnda karmza kan, belki ken

dilerinin karsna da ilah bir ekilde kartlan(!)

(nk listelerinde yer almayan yaplard bunlar)

kiliseye dair tespitleri de nemli veriler ieriyor. Farkl

Hristiyan mezheplerine ait bu yap, son derece mi

nimal dzenleme ve tasarm eleri iermelerine karlk, bir o kadar da amacna hizmet eden bir kurulua

sahipler. Neydi bu ama? nsanda ibadet etme itiyak

uyandrma. Salih Pulcu ibadet edilesi meknlar ba

l altnda toplad bu yaplarn bize vermesi gere

ken ipularnn altn izdi. Bir kere bu yaplar, Biz

buradayz diye barmayan, insanda arnma duygusu

uyandrmay amalayan, yeni bir dil kullanmay da

baarabilmi yaplar. Yaratcs ile iliki kurmay ba

armalarnn sebebi sadece daha iyi meknsal aralara

sahip olmalar olabilir mi? Dnlmesi gereken belki

de en hayati soru bu.

Bana ayrlan snrlar iinde konuklarmzn una

boyu yaptklar geziye dair izlenimlerini, Wachau

Vadisinin doal ve tarih gzelliklerini vs. anlatmaya

rsat bulamadm. pk seyyahlarmzn, ellerindeki

listede yer alan geriye kalan yirmi yapy ziyaret etmek

iin srelerinin yetmedii gibi!

M

UMOK

7/31/2019 KAM E-Blten 3


ktisadi Adanrkiye-Ortadou likileri

Sleyman Beli

29 ubat 2012

Sleyman Beli, 19921997 yllar arasnda Marmara niversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas likiler

Blmnde lisans eitimi ald. 1999da Te New Geopolitics o Energy balkl teziyle Marmara ni

versitesi Uluslararas likilerde yksek lisansn tamamlad. Hlihazrda Marmara niversitesi Ortadou

Aratrmalar Enstitsnde doktora almalarna devam eden Beli, 1998den bu yana proesyonel olarak

d ticaret konusunda, zellikle lojistik, mzakere teknikleri ve szlemeler, d ticarette alternati inansman

teknikleri, pazar potansiyelinin arttrlmas konularnda alyor.

ORADOU KONUMALARI - 6

Deerlendirme: zgr Dikmen

7/31/2019 KAM E-Blten 3

33/3733OCAK-UBAT 2012

rkiyenin balarn giderekglendirdii Ortadou lkeleriyle ilikilerin nemli bir ynn de iktisadi aaliyetler oluturuyor. Sondnemde blge lkeleriyle rkiye arasndaki ticarethacminin hzla art, iktisadi aaliyetleri ilikilerintemel aktrlerinden biri haline getirmi durumda.

ktisadi ilikilerin incelenmesi, gerek rkiyenin

blgede artan siyasi etkisine gerekse Arap Baharnailikin kapsaml bir bak as gelitirilmesinde ol

duka nemli. Bu noktadan hareketle KAM Ortado

u Konumalarnn altncsnda, d ticaret uzman

Sleyman Beliden rkiyenin Ortadou lkeleriyle

iktisadi ilikilerini konu alan bir konuma dinledik.

Msrdan rana kadar uzanan corayay Orta

dou kapsamnda deerlendiren Beli, blgenin ge

mite Osmanl Devletine iktisaden baml olduunu,

19. yzyln sonlarnda eklemlenme sreciyle birlikte

da almaya baladn hatrlatt ve 20. yzyldakiduruma ilikin unlar anlatt: Birinci Dnya Sava

sonrasnda yerel zellikler gzetilmeden izilen suni

snrlarn sadece kltrel ve siyasi deil, kanlmaz

olarak iktisadi sonular da oldu. Bu, blge lkelerinin

birbirlerine yabanclamasna yol at; Fransz manda

sna giren lkelerle ngiliz mandasna girenler arasn

da gerek siyasi gerekse hukuki sebeplerle kopukluk

lar yaand. Yine bu sre blgenin evre lkelerdenkopuuna neden oldu ki hi phesiz bunlardan birisi

de rkiyedir. te btn bunlarn sonucunda iktisadi

ilikilerin siyasi yapdan bamsz dnlemeyecei

bir sistemin ortaya ktna deinen Beli, 1920lerin

balarndan 1940lara kadar olan dnemde Lbnan

Msr ticaretinin 600.000den 200.000 Msr lirasna

dmesi rnei zerinden blge lkelerinin birbirle

rine yabanclamasna iaret etti. Bu lkelerin bam

szlklarn kazanmalarnn, zellikle de Msr lideri

Cemal Abdnnasrn 1956da Svey Kanaln milliletirmesinin ardndan ticari ve iktisadi ilikilerin

gelitirilmesine ynelik eitli almalar yaplsa da

blgenin iktisadi yapsndan dolay bunlarn baarsz

kaldn szlerine ekledi.

2010da Ortadoununkendi iindeki ticaret hacmi189,8 milyar dolarken

dnyann geri kalanylayapt ticaret 1,7 trilyondolard

Beliye gre blgede iktisadi ilikilerin ivme

kazanabilmesi iin her eyden evvel mevcut iktisa-

di yapnn gelitirilmesine ynelik devletlerin ini-

siyati almalar gerekir. Ancak bir yanda Msr ve

Suriye gibi yar diktatrlkle ynetilen pretoryen

devletler, dier yanda krallklar ve te yanda Trki-

ye ve srail gibi demokratik saylan devletler eklin-de blnm l yapda bunun gerekleebilmesi

Trkiyenin iktisadi bymesini

srdrebilmesi iin Ortadouylaticari ilikilerini gelitirmesi gerekir

7/31/2019 KAM E-Blten 3


mmkn deildi. Bu durum, Ortadounun blge

dyla olduu kadar, blge ii ticari ilikilerini ge-

litirmesinin de nnde bir engel olageldi. 2010da

Ortadounun kendi iindeki ticaret hacmi 189,8

milyar dolarken dnyann geri kalanyla yapt ti-caret 1,7 trilyon dolar olarak gerekleti. Bu denge-

sizlik, blgesel siyasi yap ve lkelerin birbirleriyle

olan ilikilerinden kaynaklanyor. Ayrca petroln

1970lerden sonra dnya piyasasnda nemli bir

yer etmeye balamasyla blge lkeleri petrol ihra

eden ve petrol ithal eden lkeler olarak ikiye ay-

rld. Petrol ve doalgaz ihra edenler sermaye ih-

ra eden lkeler, petrol kayna olmayanlar emek/

ii ihra eden lkeler haline geldiler ki bu da cid-

di dengesizlik aktrlerinden birisi. Zira Msr harihibir Arap lkesinin sanayi altyaps yok. Bu ha-

liyle piyasalar petroln iyat hareketliliine baml

durumda. Blgenin bir dier zellii ise istikrarsz-

lk. Bu durum hem blge lkeleriyle ve evre lke-

lerle iktisadi ilikilerin istenen dzeye ulamasnn

hem de yabanc sermaye aknn nnde bir engel

olarak duruyor.

Beli, bu genel giriin ardndan Trkiyenin -gerek

d politika izgisiyle gerekse kresel ekonomi politikle

belirli bir paralellik arz eden- blge lkeleriyle iktisadi

ilikilerine geti. Buna gre, 1970lerde uygulanan it-

hal ikameci politikalarla belirli bir sermaye birikimi veretim kabiliyetine ulaan Trkiye, bu dnemde gerek

Petrol Krizi gibi uluslararas meseleler gerekse Kbrs

Bar Harekt gibi siyasi konularn da zorlamasyla

1980lere gelindiinde neoliberal politikalara yneldi.

1980den sonra Trkiyenin da ak byme modelini

takip etmesiyle beraber bir ihracat patlamas yaand.

Petrol iyatlarnn da yksek seyrettii bu dnemde

Ortadouyla ticaret hacminde ciddi bir art grld.

Ancak 1985e doru petrol iyatlarndaki dle bir-

likte Trkiyenin Ortadouyla ticari ilikileri tekrarzayamaya balad. 1990larda nemli bir hareketlilik

grlmezken, 2002 genel seimlerinin ardndan i ve

d politikada yaanan dnmle birlikte Ortadou

lkeleriyle ilikilerde ciddi bir patlama yaand. 1996da

blgeye ihracatmz 5 milyar dolarn altndayken

2011de 30 milyar dolara yaklat. Ticaret hacmindeki

byme GSMHdeki byme ile de paralellik arz etti.

Trkyenn Yakndou ve Ortadou lkeler le yllk tcaret (1996-2011)

Kaynak:Ekonom Bakanl

7/31/2019 KAM E-Blten 3

35/3735OCAK-UBAT 2012

Trkiye ile blgelkelerinin ekonomileribirbirini tamamlaycmahiyette

Beliye gre rkiyenin blgeyle ticaretini etkile

yen nemli bir etken de petrol iyatlar. Petrol iyatla

rnn d ve ykseliine bal olarak ticaret hac

minde de bir d ve ykseli grlyor. te yandan

rkiye ile blge lkelerinin ekonomileri birbirini

tamamlayc mahiyette. rkiye doal kaynaklar asndan akir bir lke iken, blge lkelerinde temel

gelir kayna olarak petrol ve doalgaz ne kyor.

Bereketli Hilal dnda blge tarmsal aaliyetler iin

pek elverili deil ve sanayi retimi sadece Msrda

nispi olarak sz konusu. Gittike byyen rkiye ise

Ortadounun zengin enerji kaynaklarna ihtiya du

yan, ancak tarm ve sanayisi gl bir iktisadi yapya

sahip. Bu haliyle rkiyenin iktisadi bymesini sr

drebilmesi, Ortadouyla ticari ilikilerin gelitiril

mesiyle yakndan alakal. Bu noktada snr ticareti de

nemli bir boyut olarak ne kyor. Ayrca Suriye ve

Irak, zellikle de Kuzey Iraktaki zerk yap, rkiyeyi

sadece bir iktisadi ortak olarak deil, ayn zamanda

dnyaya alan bir kap olarak da gryor.

OrtadoununistikrarszlatrlmasTrkiye asndan ciddisonular douruyor

Beli, Ortadounun istikrarszlatrlmasnn

rkiye asndan ciddi sonular dourduuna, ticari

aaliyetlerden yatrmlara, imalattan lojistik sektr

ne kadar birok alan dorudan olumsuz etkilediine

dikkat ekti. 1980lerden itibaren Ortadou lkeleri

arasndaki en byk ticaret partnerimiz olan Iraka

ihracatmzn ve KerkkYumurtalk Petrol Boru

Hattndan petrol aknn 1991 Krez Savann ar

dndan neredeyse durma noktasna gelmesini buna

rnek olarak verdi ve bunun bata PKK meselesi ol

7/31/2019 KAM E-Blten 3


mak zere eitli sosyoekonomik sonular dourdu

unun da altn izdi. AK Partinin iktidara gelme

siyle birlikte komularla sr sorun ve maksimum

ibirlii gibi politikalarn devreye girdiini ve bunun

gerek blgeyle gerekse komularla ticari ibirliiniciddi lde gelitirdiini 2010 ve 2011 verileri ze

rinden ortaya koydu. Sadece ticari deil, her alanda

blgesel ibirliinin gelitirilmesine ynelik vizelerin

kaldrlmas ve Lbnan, Suriye ve rdnle serbest

ticaret anlamalarnn imzalanmas gibi almalar

yapldn anlatt. Her ne kadar son dnemde bu ve

benzeri admlar zellikle Suriyede yaanan olaylarla

birlikte akamete urasa da nmzdeki beon ylda

rkiyenin nn aacak bir ortamn olumasna

imkan verecei ngrsnde bulundu. Bu noktada

vizelerin kaldrlmasnn, artan iktisadi etkileimin

ve turizm aaliyetleri ile ticaretin Arap Baharnnbalangcna katk saladna dikkat eken Beli,

rkiyenin iktisadi bymesi ile bireysel zgrlkler

arasndaki balantnn da bu balamda olduka etkili

olduunu belirtti. Ayrca Msrda rkiyenin politi

kalarna pek scak bakmayan Selei gruplarn dahi

iktisadi ilikilerin gelitirilmesine nem verdiklerini

iade etti.

lke Ad

2010 2011

HRACAT THALAT HRACAT THALAT

B.A.E. 3.332.885.430 698.420.581 3.713.367.556 1.649.450.514

BAHREYN 172.023.890 71.682.248 160.436.393 111.453.583

FLSTN(GAZZE) 40.304.822 576.261 49.092.820 271.055

IRAK 6.036.362.316 1.354.580.753 8.315.474.486 2.504.946.001

RAN 3.044.177.151 7.645.007.868 3.590.409.610 12.461.358.613

SRAL 2.080.147.766 1.359.638.700 2.391.745.465 2.057.281.962

KATAR 162.549.395 177.045.995 188.220.302 481.016.778

KUVEYT 395.051.320 214.514.538 297.208.448 404.082.824

LBNAN 618.318.479 228.536.206 718.536.063 282.743.800

MISIR 2.250.576.879 926.476.321 2.758.558.671 1.382.216.481

SURYE 1.844.604.582 662.650.720 1.611.590.607 524.121.924

SUUD ARABSTAN 2.217.645.635 2.437.156.383 2.764.402.150 3.454.506.134

UMMAN 129.310.750 39.464.452 215.174.306 56.557.903

RDN 571.333.516 42.449.934 507.007.925 66.272.562

YEMEN 330.392.436 1.044.386 273.432.533 464.420

TOPLAM 20.975.107.488 14.932.769.025 24.796.098 .664 24.054.528.073

Kaynak: Ekonomi Bakanl

Trkyenn Ortadou lkelerne hracat ve thalat (2010-2011)

7/31/2019 KAM E-Blten 3

37/37

Arap Baharn yaayanlkelerde bymenegatiken, Krez

lkelerinin GSYHlerindeok ciddi bir ykseli gzearpyor

Beli, konumasnn ilerleyen safasnda Arap

Baharnn iktisadi etkisini istatistikler zerinden

bizimle paylat. Krez lkelerinin GSYHlerine ili

kin istatistiklerde 2008 ve 2009da d grlrken

petrol iyatlarndaki ykselie bal olarak 2010 ve

2011 yllarnda ciddi bir ykseli gze arpyor. AncakArap Baharn yaayan lkelerin ounda byme

negatie geiyor; Libya ise tamamen yklm durum

da olduundan istatistiklerde yer almyor bile. 2012

verilerinde de 2011e kyasla ok ciddi bir arkllk

beklenmiyor. Graikler bu dnemin galibinin Katar,

Suudi Arabistan ve Birleik Arap Emirlikleri olduunu ortaya koyuyor. Krez lkeleri petrol gelirlerinden

tr yksek GSYH oranlaryla ne kyor. Bu lke

ler dnyann drt bir yannda yatrm yapmak zere

petrol onlar oluturmu durumda. Sadece Abu Dabi

Emirliinin 1 trilyon dolarlk bir petrol onu mevcut.

Ancak Beliye gre bu lkelerdeki temel sorun, gelir

lerin adil paylalmamas; bu konuda gerekli tedbir

lerin alnmamas halinde dier lkelerde meydana

gelen devrimler Kreze de yansyabilir ve bu mesele

rkiyenin blgeyle iktisadi ilikilerini de derindenetkileyebilir.

Ortadou ve Kuzey Arka lkelernn GSYHlerndek yllk dem oran(2009, 2010 ve 2011)

Kaynak: www.meed.com

kam e-bülten 3

Documents