Learning about calorific value of a fuel

इं�धना�च्या� उष्मां��का�वि�षया� मां�वि�ती� कारूना घे�ऊया�ती

What will be the cost impact If the same recipe is prepared using three different fuels ?

To find this we need to observe or find out following things during our practical –

Time taken for cooking a recipe Quantity of fuel consumed Quantity of food (recipe) cooked. Total Cost of each fuel which is consumed

एकाच पदा�र्थ� जर ��ग��गळया� प्रका�रच� इं�धना� ��परुना शि$ज�ला� तीर शि$ज�ण्या�स ला�गला�ला� ��ळ आणि* प्रत्या�का इं�धना�स�ठी- आला�ला� खच� �� स�रख�च अस�ला का�?

�� $0धण्या�स�ठी- प्रया0ग� दारम्या�ना ख�ला2ला ग0ष्टीं4च� ना5दा घे�*� आ�श्याका आ�� :

पदा�र्थ� शि$ज�ण्या�स ला�गला�ला� ��ळखच� झा�ला�ला� इं�धना शि$ज�ला�ल्या� पदा�र्थ��च� प्रमां�* इं�धना�स�ठी- आला�ला� खच�

Observations found during trial in Mangaon school

Materials used during trial :

Planned recipe – 1 kg of “Khichadi” : Ingredients used : 1 kg of rice with oil & some vegetables like onions, tomatoes, coriander leaves, green chili pest, spices, salt, etc.

Type of fuels used for cooking :Wood –Chula, cooking gas , kerosene - stove

मां�*ग��� $�ळ�ती�ला प्रया0ग� दारम्या�ना का� ला�ला2 विनार�क्ष*�

प्रया0ग�स�ठी- ��परला�ला� स�वि�त्या:ठीर�ला�ला� पदा�र्थ� (खिखचडी�) : 1 विकाला0 खिखचडी� बनावि�ण्या�स�ठी- ��परला�ला�

स�वि�त्या:ती��दुळ, ती�ला, भा�ज्या�- का��दा�, टो0मांAटो0, का0थिंर्थCब�र; मिमांरच� प��डीर, मांस�ला�, मां�ठी...

इंत्या�दा2.

खिखचडी� बनावि�ण्या�स�ठी- ��परला�ला� इं�धना स्त्रो0ती : जळ�ऊ ला�काG डी - चHला, एलाप�ज� गAस - गAस $�गडी� आणि* का� र0स�ना - स्टो0व्�

Observations found during trial in Mangaon school

Below table indicates time taken for cooking 1 Kg of “Khichadi” using three different fuels :

Source Time taken for cooking

Fuel Consumed

Wood 42 min 1.9 Kg

Kerosene 45 min 200 ml

Cooking gas 45 min 200 gm

मां�*ग��� $�ळ�ती�ला प्रया0ग� दारम्या�ना का� ला�ला2 विनार�क्ष*�

इं�धना� नाHस�र प्रत्या�काJ 1 विकाला0 खिखचडी� शि$ज�ण्या�स�ठी- ला�गला�ला� ��ळ � खच� झा�ला�ल्या� इं�धना�च� तीक्ता� :

इं�धन स्त्रो�त खि�चडी� शि�जवण्या�सा�ठी�

ला�गला�ला� व�ळ

खखच� खि�चडी� शि�जवण्या�सा�ठी� �च�

झा�ला�ला� इं�धन

जळ�ऊ ला�काG डी 42 मिमांविनाटो� 1.9 विकाला0

एलाप�ज� गAस 45 मिमांविनाटो� 200 मिमांशिलाशिलाटोर

का� र0स�ना 45 मिमांविनाटो� 200 ग्रॅAमां

Why we need different quantity of fuel to cook same amount of “Khichadi” ?

स�रख्या�च प्रमां�*�ती�ला खिखचडी� शि$ज�ण्या�स�ठी-, �च� झा�ला�ल्या� इं�धन�च� प्रमा�ण मां�त्रो जळ�ऊ ला�काG डी, एलाप�ज� गAस आणि* का� र0स�ना या��ती ��ग��गळ� का� बर� आढळला� ?

CALORIFIC VALUE OF FUEL

Definition of the calorific value : It can be defined as the amount of heat liberated inKcal for the complete combustion of 1 Kg of fuel.

इं�धना�च� उष्मां��का

उष्मां��का�च� व्या�ख्या� : एका विकाला0 इं�धना�च्या� ज्�लाना�मांHळ� विनामां��* झा�ला�ला2 विकाला0 काA लार�जP/विकाला0 उष्*ती�

Calorific values of different fuels.Sr. No.

Name of the Fuel

Approx heating value Kcal/KgNatural State

Dry State

1 Wood 1500 3500

2 Cattle dung 1000 3700

3 Kerosene 10000

4 Bio gas (12 kg of dung produces 1cu. mtr gas.)

4700 - 6000

5 Natural Gas 8600

6 Coal 4000- 7000

इं�धना उष्मां��का�च� का0ष्टींका

क्रमा��क

इं�धन स्त्रो�त अं�दा�ज� उष्मा��क -- किकला� क+ लारी�ज-/किकला�ग्रॅ+मानाQसर्गिगCका अ�स्थे�ती ��ळला�ल्या� अ�स्थे�ती

1 जळ�ऊ ला�काG डी 1500 3500

2 ग0�र� 1000 3700

3 का� र0स�ना ---- 10000

4 ब�या0गAस (12 विकाला0 $�* - 1 कायाH. मिमांटोर गAस विनामां��* कारती�)

---- 4700 - 6000

5 नाAचरला गAस ----- 8600

6 का0ळस� ------ 4000- 7000

Calculation of Calorific values to cook “Khichadi” using different fuels ?

Name of the Fuel Fuel consumed * Calorific values = Calories used for preparing . “Khichadi”

1)Wood 1.9 Kg * 3500 = 6650 Kcal

2)Kerosene 0.200 ml * 10000 = 2000 Kcal

3)Gas 0.200 gm * 8600 = 1720 Kcal

��ग��गळया� प्रका�रच� इं�धना� ��परुना खिखचडी� शि$ज�ण्या�स ला�गला�ल्या� उष्मां��का�च� प्रमां�*

इं�धना स्त्रो0ती खच� झा�ला�ला� इं�धना * उष्मां��का = खिखचडी� शि$ज�ण्या�स ला�गला�ल्या� . उष्मां��का�च� प्रमां�*

1) जळ�ऊ ला�काG डी 1.9 विकाला0 * 3500 = 6650 विकाला0काA लार�जP2) का� र0स�ना 0.200 मिमांशिलाशिलाटोर * 10000 = 2000 विकाला0काA लार�जP3) एलाप�ज� गAस 0.200 ग्रॅAमां * 8600 = 1720 विकाला0काA लार�जP

Calorific value efficiency

Wood - LowCooking gas - High Kerosene – Medium

Learning : It is observed that because of low calorific efficiency wood quantity got highly consumed compared to cooking gas and kerosene

इं�धना��च्या� उष्मां��का�ती�ला असला�ल्या� फरका��मांHळ� खच� झा�ला�ल्या� इं�धना��च� प्रमां�*

जळ�ऊ ला�काG डी : स���ती ज�स्ती एलाप�ज� गAस : स���ती कामां� का� र0स�ना : मांध्यामां

या�त/न क�या शि�कला�त : कामां� उष्मां��का�मांHळ� जळ�ऊ ला�काG डी�च� खिखचडी� शि$ज�ण्या�स�ठी- ला�गला�ला� प्रमां�* (1.9 विकाला0 ) �� इंतीर दा0ना इं�धना स्त्रो0ती�� प�क्ष� बर�च ज�स्ती आ��.

Costing of fuel For this we need to consider the quantity of fuel

consumed for preparation of “Khichadi” and market cost of the fuel

Fuel Source

Fuel Consumed

Market Cost in Rs

Total Cost on fuel in Rs

Wood 1.9 Kg5 Rs/Kg 9.5 Rs

Kerosene 200 ml20 Rs./ ltr 4 Rs

Cooking gas 200 gm38 Rs. / Kg 7.6 Rs

प्रया0ग� दारम्या�ना आला�ला� इं�धना� �र�ला एकाG * खच� �� खच� का�ढण्या�स�ठी- पHढ2ला ग0ष्टीं� वि�च�र�ती घे�ऊ :- खिखचडी� शि$ज�ण्या�स�ठी- खच� झा�ला�ल्या�

इं�धना�च� प्रमां�*, ब�ज�र�ती�ला इं�धना�च� किंकाCमांती

इं�धना� �र�ला एकाG * खच� = खच� झा�ला�ल्या� इं�धना�च� प्रमां�* * इं�धना�च� ब�ज�र मांGल्या

इं�धन स्त्रो�त �च� झा�ला�ल्या� इं�धन�च� प्रमा�ण

इं�धन�च� बा�ज�री मा/ल्या (रूपया�)

इं�धन� वरी�ला एक/ ण �च� (रूपया�)

जळ�ऊ ला�काG डी 1.9 विकाला0 5 रु./Kg 9.5 रु.

का� र0स�ना 0.200 मिमांशिलाशिलाटोर 20 रु./ ltr 4 रु.

एलाप�ज� गAस 0.200 ग्रॅAमां 38 रु. / Kg 7.6 रु.

Which fuel is costly ?

Which is the best option to use ?

What type of fuel are easily available ?

का0*ती� इं�धना ज�स्ती मां��ग आ��?

इं�धना�च� का0*ती� पया��या ज�स्ती स0या�च� आ��?

स���मिधका उपलाब्ध इं�धना का0*ती�?