Leo Tolstoy Ki Lokpriya Kahaniyan (Hindi)
1
? , , 5
20 (100 =1 ) - 3 , ‘ 5 3 ’ - , , ; 20 , , ‘‘ ; , !’’ 20 20 ; , , , ‘‘ , !
! ! ? , , ? ,
, , 3 1.5 , ’’ - , ‘ ? ?’ , , , - , ‘ , ’ , ? , ? ! ! , , ‘‘, ? ? ? , ’’ ¨ , , ‘‘ ? , !’’ -
, , , ‘‘ , ! ?’’ , ‘‘ ? - ’’ , - , , ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ! ’’ ‘‘ ! ; , ?’’ ‘‘ ’’ , , ‘‘ , ’’ - , ‘ ’ , , ¨ , , , , ‘ ,
’ , ‘ ’ ‘ , ; 8 ’ ‘ , ; ’ , , ‘ ’ - , , , ‘‘ , ?’’ -- , , , , ‘‘ , - ’’ ‘‘ ?’’ , ‘‘ , - ,
’’ ‘‘ ! ? !’’ , ‘‘ , ?’’ ‘‘ ’’ , , ‘‘ ’’ ‘‘ , , ’’ ‘‘ ; ’’ 20 , , ‘‘ , !’’ , , , ! ¨ , ‘‘ ?’’ ‘‘ , , - - , , ? , ’’ , - , ‘‘ , ?’’
, ‘‘, ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘, , , , ’’ , , ‘‘, , ’’ , ‘‘!’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , !
?’’ ‘‘ , ’’ ‘‘ ; ?’’ ‘‘ , ’’ ‘‘!’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ ’’ ¨ , , ‘‘ , ?’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘’’ ‘‘ , , ; ’’ ‘‘ ! , ?’’ ‘‘, ’’ , , , , , , ¨
-- -- , - - , - ? - ; , ‘‘ ?’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ?’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ , ?’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ , ! 20 ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ! , ?’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ , , , ; ,
, , 10 ’’
, ‘‘ , ?’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ ’’ 10 , , , , ‘‘, ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ! ’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ ’’ , , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ! ’’ ¨ , ‘‘ ’’
, ,
, , , ‘ ’ , ; , , ‘‘ ?’’ , , -- ? , ‘‘ ? ? , !’’ , , ‘‘ !’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , , ’’ ,
‘‘-, !’’ ¨ - , , , - , ‘‘ , ; ’’ , ; , - , ‘-’ , ‘‘ ?’’ - ‘‘ ’’ ‘‘ , , , ’’ , ; , - , ‘‘
— ’’ , ‘‘ ? ! ?’’ ‘‘ ! - , ? , - , - , ‘, , ’ - ? - , , - ; , ? ? ’’ , ‘‘ , - , ’’ - - , ¨ , ‘‘ ! ’’ , ‘‘, , , , , ,
, , ?’’ , ‘‘ , , ‘‘ , , , , ’’ , ‘‘, ? ’’ , ‘‘ , ‘ ! , - ’ , ‘ , - ’ , ‘ ! — , ? , ’
‘‘ ; ’’ ¨ , , ‘‘
, , , , , ‘‘ —‘ ’ , , ‘‘ , , , , , — ‘ ’ ‘‘ ‘‘
, - , ’’ ¨ , , ‘‘ , ’’
‘‘ , , , , , ‘‘ ; , , - ‘‘ ; , , ’’ , ,
q
2
- ‘ , ’
, - ; - - , , ‘‘ , ’’ , ‘‘ - ?’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ , , - - 26 ( ) , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ?’’ —‘‘ ? ? ?’’ , ‘‘ ?
, ‘‘ , , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ?’’ , ; ...... ............ ’’ , ‘‘ ?’’ 8,000 , - , -
; 20,000 , , , , , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’
, ‘‘ , ’’ , , ‘‘ ? , ’’ , ‘‘ - ?’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ , , , ? , ‘‘ , ’’ , - 20
, ‘’ ‘’ ‘ ’ , , ? 60 - , ‘‘,
, ‘ , ’ , , ? ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ , ‘‘, ? ?’’
‘‘, , , , ?’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ , , ,
, , ‘‘, ! , ’’ ? , ‘‘ ! ’’ , , , ‘‘, ?’’ ‘‘, , ’’ , ‘‘ ?’’ , ‘‘ , ? ? , ?’’ ,
, , , , , 26 , ‘ ’ - - - , , , ‘‘ ! , , ’’ , , ‘‘ ; , , ’’ , , , ‘‘ ?’’ , , , ‘‘
, ; ?’’ , , , ‘ ? , ? , ? , ? ?’ , ‘‘ , ? ?’’ , ‘‘, , ’’ ? , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ ? , ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ! ’’ , ‘‘ , ? ? ’’ , ‘‘ , , ; , ’’ , , ‘‘ ; ’’
, -
q
3
; , - , - , - , , ; , ‘‘ , ?’’ , ‘‘ 100 , - ; , ’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘ ? ’’ ‘‘ ? ’’ ‘‘ ,
’’ ‘‘ ; ’’ ‘‘ , , , , - ; , ’’ , ‘‘ 100 ’’ , ‘‘ ! , ? , ’’ , ‘‘ , ?’’ ‘‘ , ’’ ‘‘ ; ’’ ‘‘? , ’’ ‘‘ , - , ’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘ —, —, ’’ ¨ - , ‘‘ , ! , ’’ 100 200 , 70 30
, , ‘‘
, ’’ , , , , - ; - , , ; , ? , ? - ¨ , - ( ) , , , , , 467 ; , ,
15 , -- 10 - , ‘‘ ?’’ , ‘‘ , ?’’ , , ‘‘ ’’ ‘‘ , , ’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ ’’ - , - , , , , , , ‘‘ !’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘, !’’ , ? , ¨ , , ,
, - , - - , ‘‘ ? ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , !’’ , ‘‘ , ?’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘, !’’ , ‘‘ ... ’’ , , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ? , , ’’
- , ‘‘ ’’ , , ¨ , - , ‘‘ , - , - , , ‘‘ , , ; , ‘‘ , , ’’
, , ,
, ‘-’ - - , , ¨ , ( ) , ? , ‘‘ ’’ , ? , , , , , , , , , , , , , , -
, ‘‘, , ’’ -- , ‘ , ? ’ , , - ! - , , ‘‘ , ’’ , , ‘‘, ?’’ , ‘‘ ’’ , , , , , ¨ 5 , 17 20 ! , ,
, , , , 70 - ? , ‘‘ ’’ , -
, , , - , , ; ¨ - , ; ‘ , , ’ , ’ ‘ ’
, ‘ ’ - , 5 40
- - , - , , , , - , ,
70 ; - - , ; - , -
,
, , , , , ‘‘ 23 , ’’ , ¨ ; ,
, 1 , ‘ , ’ ‘ , ’ , - , , , , , , , , , , , , , , , , , , - -
; , , ¨ , 36 , - , ‘ , ? , ’ , , , , , , ; ? -- , ‘ , ?’ , , ’ , - - - , , , , , , ‘ ’ ,
, , , , , ¨ - - , , ? ? ? ?... - , , , ‘‘! ! !’’ , , ‘‘ ! ’’ , , , - - , ‘‘ - ,
, , ’’ , ‘‘ , ( ) ,
, ; , ’’ , ‘‘ , ’’ , , ; , , ¨ , - , , ‘‘ - , ,
’’ - , ‘‘ ?’’ , ‘‘ , , ’’ , ‘‘ , , ; , ‘ ’ ’’ ‘‘ ! ?’’ ‘‘, , ’’ ‘‘- , ’’ , , , - , , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ! ?’’ ‘‘ , , ?’’
‘‘, , ’’ , , ‘‘ , ...’’ ‘‘ , ! ’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ? , , ’’
,
q
4
: , - ? , ’’ , ‘’ , 23 , ‘’ 17 , 1893 , , , , ‘‘, , ...’’ ‘‘ ! , ’’ ‘‘, , ’’ , , ‘‘ ’’ ‘‘ ’’ , , , , ‘‘ ? ’’
‘‘ , , , ’’ , , , ‘‘ - , , ‘ , ’ 10,000 , 500 ? ’’ , - -- , ‘ , ’ , , - , , - - - - - , - - , ,
, , , , ‘‘ ! ’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ ? , ’’ ‘‘ ? ?’’ ‘‘ , , ?’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ! ?’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ ! ’’ ‘‘ !’’ , ‘‘ ? ? , , ’’
, - , , , , ... ‘‘ ! ’’ , , , , , , , , , ; , , , -- , ‘‘ ! ’’ , ‘ ?’ —, , , , , , , -
- , , , ‘‘ ’’ , ; , , ; , , , - , , , , , , , , , , , - ; - ,
, , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ ; ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ , ; , ’’ ‘‘ ’’ , , , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ , , ‘‘ !’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘! -?’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ , ’’ , 2 , ‘‘ , ! ?’’ ‘‘ - , ’’ ‘‘-, ! , ’’
-- q
5
? , - , - , ‘‘ , , - , , ‘ ’ ; , , ’’ , ‘‘, ? ? ’’ , ‘‘ , , ?’’ , , ‘‘ , , , — ’’ - ,
, ‘ , ’ ¨ 324 -- , , -- - , , , ‘ ’ - , 54 , ‘ ’ , ‘‘ 27 , ’’ 100
40 40 -
, - - - , ¨ - , - , , - - , ; , , - , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ - , ‘ ?’ - -- , , ‘‘ , ’’ -
, ; , ‘‘ ?’’ 27 , ‘ , ?’ ’ 265 , 27 -- 3 , , ¨ 135 , - , - - , , , , - ,
-- 10 - -- ? - - , , ; , , -- 1350 , - - 1500 , , - ( ) 6,600 , 1,000 , ‘‘ 100 20 - ? ;
, ‘ 1350 1,000 ? 1,000 ’ ¨ ,
, , - 330 , ; , - ,
- , , ‘‘ , ?’’ , ‘‘ ; ’’ ,
, ‘‘ , ’’ , ‘‘ ; ’’ ¨ , ‘‘ ’’
5 , , ‘‘ , , ’’ , ‘ , , ’ , ‘‘ , - ; , , ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , - ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ — 1,000 ’’ , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ , 1,000 ’’ , ‘‘ , ?’’ , ‘‘, ; , , ’’ , ‘‘ ? ?’’ ‘‘, , , , , ’’ - ¨ ,
—‘ - - 30 30 , 135 ’’ , ‘‘ ? ?’’ , , ‘‘ ?’’ , , - , , ? , ‘ , ’ , ‘‘ ’’ , , ‘‘ ’’ ¨ , ‘‘ , , ’’ - , -
, ‘‘, , , ’’ , ; - , , , 3,500 , - , 10 , ‘ ’ , ‘ 15 , , ’ , -- , , ‘ , ’ , , ; , , , , ; , ‘
’ , ‘ ’ , ‘ , ’ , 7 -- 45 , ‘ , - - , ’ - ¨ , - , , , - , ‘ ? ? ?’ , , , ; , , ‘! ’ - , ‘ ?’ , , ‘ , , ’
, ‘ , ’ , ; , , ‘ ’ , , , —! , ‘‘ ! ’’ , - 7
q
6
: ‘ ’ ‘ ’ , -, , , , - , , , , 19 , ; , ‘‘
, ? ?’’ ‘‘ , , ’’ , ‘‘ !’’
, - , ,
, ,
- ,
; , , , , , — ‘‘ , ! , !’’ , ? , ! , - , , , , , , , ? — , ! - ; , , 60 2 , , , ; , ,
- , , ; , , ; , , , - , - ? ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ , , ’’ , ‘‘ ?’’
, ‘‘ ? ’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ ? ! , ’’
, ‘‘ ; ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ? , , , ’’ , , , ‘‘ , ’’ ‘‘ ’’ , , ‘‘ ’’ ‘‘ , ’’ , ‘‘ ? , ’’ , , ‘‘ , ?’’ ‘‘, ’’ , ‘‘ , ?’’ ‘‘! ’’ ; , , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘, , ’’ -
‘‘ , , ? ’’
, , ,
q
7
, , , — , - - , - , - , ; , , , , , - - , , - - , - , ‘‘ ? , ’’ -
, ‘‘ ? ? , , ’’ , - , , ‘‘ , , ’’ ? , — - , ‘‘, ! , , , , — , ; , - , - ? ! ? , , — , , ’’
- , - ‘‘ , , ’’ , ‘‘,
, ? , , ’’ - , ‘‘ , ! ; ? , , ’’ , ‘‘ ? ; , , ; , , , , ’’ - , , ‘‘ ’’ - , - - - - , ( ) , ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’
‘‘ ?’’ ‘‘, ’’ ‘‘ , ? , ’’ ‘‘ ’’ ; , ‘‘ ? ? , - ’’ , ‘‘ , ; ’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ ! ’’ , ‘‘ ’’ , , ‘‘ ? ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ ; ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘, ’’ , ‘‘ ? ?’’
, , ‘‘ , - , , ! , ’’ , ‘ , ?’ , ‘‘, ’’ ‘‘ ! ? ’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ! ?’’ , , ‘‘ ’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘ , ’’ ‘‘ ! , , ’’ ‘‘, ’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘, ’’ ‘‘ ? , ’’ ‘‘ ’’ , ‘‘ !’’ ‘‘ ; ’’ ‘‘ , ? , ’’ ‘‘ , ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , , ’’ ‘‘, ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘, ?’’ ‘‘,
’’ ‘‘ !’’ ‘‘ , , 5 - - , , ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , , ’’ ‘‘, ?’’ ‘‘ ; - , , ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , ‘ ; , ’’ , , ‘‘ ’’ , ‘‘, , , !’’ , ‘‘ ’’ - , ‘‘ ’’ , ‘‘ , , ’’ - , ,
- -
, ,
q
8
, ‘‘, ?’’ ‘‘ ! ? , ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ ; ?’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ; ?’’ ‘‘, ’’ - , — ? , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ? ’’ , ‘‘ , ’’ , ; , ‘‘ - ’’ , ‘‘ , ’’
, , ‘‘ ?’’ ‘‘ ? ’’ , , - , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ’’ ; , , ; , , ‘‘ ? ?’’ —‘‘ , , , , , , ’’ ‘‘
, ’’ , ‘‘ , ’’ , , ‘ ’ , ‘‘ -- , ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ ? , ’’ , ‘‘ , ’’ ‘‘ , ?’’ ‘‘ ! , ’’ , ‘‘ , ’’ , , - - , , ‘‘ , ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ ’’
, ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ , ! -- , ’’ , ‘‘ , , ’’ , , , , , ‘ , ?’ - , ‘‘ , ’’ - , ‘‘ , , , , , , ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ’’ , , ‘‘ ! ’’ , ‘‘ , , , , ’’ , ‘‘ , ’’
, , , , ‘‘, , , ?’’ , , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ , , , , ’’ , , , , ‘‘ ?’’ ; ; ; ; , , -- ‘‘ ’’ , ‘‘ ! , ’’ , ‘‘ , - , ’’ ‘‘, ?’’ ‘‘ - , , , , ‘ , ’ ’’ -
, , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ! ’’ , - - - , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ , ‘‘’’ - - , - , ‘‘ , ’’ , , ‘‘ , , ’’ , ‘‘ ?’’ , ‘‘’’ , ‘‘ ?’’ , , ‘‘ ’’
, ‘‘ , ’’ , , , ‘‘ ’’ - , ,
q
9
, , , - ! 35 , 10 , - - , , , , - , , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ’’ , ‘‘, ’’ ; , ‘‘ , ’’ ,
, , - , ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ - , ‘‘ , ’’ , - , , ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ , , ‘‘, ?’’ ‘‘ ’’ ‘‘ ?’’ ‘‘ - ?’’ ‘‘ ? ? ? ? , ?’’ , ‘‘ ! ’’ ‘‘ , ’’ ‘‘ ’’ ‘‘ , ’’ , , 14 , - - , - , 35
20 ; , , - 10 , , , , , ( ) , -
, , , 200 , , , - , ‘ ? ? - , ,
, ; , ‘‘ ?’’
‘‘ ! ’’ , ‘‘ ?’’ ‘‘ 7 ’’ , , 7 , - - , ; , , - , , , , ‘‘ ?’’ ‘‘ , ’’
, , ‘ ? ? ’
;
, , , , ‘ ?’ , ‘ ! ’ , , , --
- , - — , , , , — , , , , , , - - , ; -- -- , , ? ? , ‘ , ?’ , 20 , , ‘‘ ! !...’’ ,
, , , , - , , , , , - - - , , — , - , , , , , , , , , , , , ; , ( ) , , ‘ ’ ,
? , , , , ‘ ! ? ?’ , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ , , ‘‘ . 8 , ’’ - , ‘ ? ?’ ; , ‘ ? ... !’ , - ‘ ’ , , , , , , ; - , - —‘ , , ; , ? ? , , ? , ; ,
? ? ’ , , ? , ‘‘ , ’’ , ; —‘‘ , ? ?’’ , - , ‘ ’ , , , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ’’ ‘‘ ? , , , ; ’’ , ; ‘‘ ’’ , , , - , , ,
; ,
, , , , ; , , - ,
, , - , ? , , , , -- , , - ? ? ? , , , , , , - , , , , ,
‘ ’ , ; , , , , , ; , , ‘’ , , , - - ,
, ; - , , , ,
q
10
, ‘‘ , ? ?’’ , ‘‘ , ’’ ‘ ’ , - , , 20 , , ‘‘ , - , ’’ , ‘‘ ! , ’’ , , 100 , ‘‘ ’’ , ‘‘ , ’’ , , , ‘‘ ! , ? , , , ,
— , XVIII21.35
, ,
, , , - , , ‘‘, ’’ , — , ; , , , ; ? , ‘‘ , ’’ , ‘‘ ’’ ? , ‘‘ ?’’ , ‘‘, , ’’ ‘‘ , ’’ , - -
, , - , —‘‘ , , , , , ’’ - - , ‘‘ ’’ , , ; , ‘‘ ! , , , , , , , - ’’ , , , ‘‘ ’’ , ‘‘ ’’ - , - - - , -
- - - , - - , , -
- - ; —‘‘ , ? , ’’ , , , , - —‘‘ ’’ , ‘‘ , , ’’ , , ‘‘ , ’’ ‘‘ ?’’
‘‘ , ’’ , , ‘‘ ! , ? , ? ’’
, ‘‘ , 117 , ’’ , ‘‘ , , ’’ , , ‘‘ 50 ; , ’’ 10 .. , - , , , , ‘‘ ?’’ , ‘‘, ’’ , ‘‘, , , ?’’ , ‘‘ ?’’ , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ ? ?’’ , ‘‘
, , , , ; ? , ? ? ? , ! ? , , ‘ , ’ , ‘ ’ , ‘ ! ’ , , ? ? ? ? ? , , ; ; , —‘ ’ , , ? ?’’ , ‘‘ ? , ? , , ; , ? , ; - ,
? ? ? , , , ’’ ‘‘ , ! , ( ) , , ’’ , ‘ ’ , , ‘‘ , , ; , ’’ - , , , , ; , , ‘ ’
, ‘‘ , ’’ , , , , , ‘ ’ , , ,
‘ ’ , ‘‘ , ’’ , , ? , - , , ‘ ’ - , ,
-
- -- , ‘ ’ - , , , ‘‘ ’’ , ‘‘ !’’ , , ‘‘, !’’ , ; ; , , , , ‘‘ ! ?’’ , ‘‘ ’’ - , ‘‘ ?’’ , , , , , - ; -
, , , , , , , ‘‘ ? ? ’’ , ; , , ‘‘ ’’ , , ‘‘ ! ’’ - ‘‘ , ’’ ‘‘ ? ?’’ , ‘‘ , ’’ , , , , , , ‘‘ , , ?’’ , ‘‘ ,
¨¨¨

1 ?
2-
3
4 :
5 ?
6 :
10