İlkÖĞretİm okullarindakİ denetİm uygulamalarinin ... · iii “en mühim ve feyizli...
TRANSCRIPT
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
(EARGED)
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM
UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Ankara, 2010
ii
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ................................................................................. 000 KAYNAK KİTAPLAR DİZİSİ ............................................................................... 000 Tüm hakları saklıdır. İçerikle ilgili alıntılar, kaynak gösterilerek kullanılabilir. Kitap, çoğaltma araçları, optik araçlar vb. yöntemlerle çoğaltılamaz. Araştırmacı : Ayşim SEÇEN Grafik Düzenleme : Hüseyin MUTLUCAN Kapak : Hüseyin MUTLUCAN Redakte : İhsan UÇ
ISBN: T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı GMK Bulvarı No: 109 (06570) Maltepe-ANKARA Tel: 0 312 230 36 44-230 39 26-231 69 60 Faks: 0 312 231 62 05 e-posta: [email protected] İnternet adresi: www.meb.gov.tr
iii
“En mühim ve feyizli vazifelerimiz millî eğitim işleridir. Millî
eğitim işlerinde mutlaka muzaffer olmak lazımdır. Bir milletin
hakikî kurtuluşu ancak bu suretle olur. Eğitimdir ki bir milleti ya
özgür, bağımsız, şanlı ve yüce bir toplum halinde yaşatır ya da onu
köleliğe ve yoksulluğa iter.”
Mustafa Kemal ATATÜRK
iv
SUNUŞ
“İlköğretim Okullarındaki Denetim Uygulamalarının Değerlendirilmesi” adlı
araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde araştırmanın problem durumu,
amacı, önemi ortaya konulmuş, ikinci bölümde araştırmaya ilişkin alan yazın taraması
yapılmıştır.
Araştırmanın üçüncü bölümünde araştırmanın modeli, evren, örneklem, veri
toplama araçları ve geliştirilmesi, verilerin toplanması, verilerin analizi ve
sınırlılıklardan bahsedilmiştir. Araştırma, tarama modeline göre yapılandırılmıştır.
Araştırma kapsamına Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun istatistiki bölge
birimi sınıflandırması esas alınarak 12 il alınmıştır. Bu il ve ilçelere bağlı ilköğretim
okullarında görev yapan 626 yönetici, 1321 öğretmen ve 436 denetçinin konuya ilişkin
görüş ve önerileri anketlerle toplanmıştır.
Dördüncü bölüm bulgular ve bulguların yorumlarına ayrılmıştır. Beşinci
bölümde ise araştırma bulgularının yorumlanması ile elde edilen sonuçlara ve bu
sonuçlara dayalı olarak geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
Araştırmada, verilerin toplanmasında emeği geçen il millî eğitim müdürlüğü
yetkililerine, anketleri cevaplandırarak araştırmamıza büyük katkılar sağlayan eğitim
denetçilerine, okul yöneticilerine, öğretmenlere, araştırmayı yapan dairemiz araştırma
uzmanı Ayşim SEÇEN’e, araştırmaya görüşleriyle katkı sağlayan Doç. Dr. Ayhan
URAL’a, araştırmayı koordine eden Araştırma Şubesi Müdür Vekili Dr. Semra Tican
BAŞARAN’a, redakte için İhsan UÇ’a, grafik-tasarım ve kapak çalışmaları için
Hüseyin MUTLUCAN’a, teşekkür ederim.
Araştırmanın Türk millî eğitim sistemine yararlı olmasını temenni ederim.
Murat YALÇIN
Daire Başkanı
v
Öz
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında eğitim denetçileri tarafından gerçekleştirilen denetimin yönetici, öğretmen ve denetçi görüşlerine göre değerlendirmesini yaparak mevcut durumu ortaya koymak ve uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri geliştirmektir.
Araştırmanın amacına yönelik hazırlanan veri toplama araçlarını denetçi, yönetici ve öğretmen anketleri oluşturmaktadır. Hazırlanan anketler dağıtılması ve geri dönüşümün sağlanması için Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından il millî eğitim müdürlüklerine gönderilmiştir. Araştırma kapsamına, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen istatistiki bölge birimi sınıflandırması esas alınarak belirlenen 12 il ve bu il ve ilçeler bağlı resmi ilköğretim okullarında görev yapan 626 yönetici, 1321 öğretmen ve 436 denetçinin görüşleri alınmıştır.
Elde edilen veriler, SPSS/WİNDOWS paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler aritmetik ortalama, yüzde, frekans, standart sapma ve t- testi gibi betimsel istatistiklerle çözümlenmiştir.
Denetçi, yönetici ve öğretmenlerin görüşleri neticesinde ortaya çıkan araştırmanın sonuçları şöyle özetlenebilir:
1- Denetçilerin ders ve kurum denetimine ilişkin yapmış oldukları rehberlik ve denetim uygulamalarının süresinin yöneticiler ve öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı, bu sürenin uzatılması, rehberlik çalışmalarının artırılması gerektiği,
2- Rehberlik ve denetimlerin alanlara göre ve yine alan denetçileri tarafından yapılması,
3- Denetçi sayısının az olduğu ve bu sayının yeterli seviyeye çıkarılması gerektiği,
4- Okullara bütçe ayrılması ve okul yönetimlerinin parasal sorumluluktan kurtarılarak eğitimsel liderlik görevlerinin ön plana çıkarılması,
5- Okulların fiziki koşullarının iyileştirilmesi ve standardın sağlanması, 6- Öğretmen denetim formlarının tek tip olmasının yarattığı sıkıntılar, 7- Öğretmenle ders öncesi görüşmenin yapılmaması ve denetime haberli
gelinmemesi, 8- Kurumlarda yeterli sayıda personel ve yardımcı personelin olmaması.
İlköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum ve ders denetiminin daha etkili ve
verimli olmasına yönelik yapılan öneriler özetle aşağıda sunulmuştur: 1- Denetçi sayısının, özellikle branş denetçisi sayısının artırılması, branş dersi
denetimlerinin branş denetçilerince yapılması, 2- Öğretmen ve kurum denetim formlarının branşlara ve kurumların
özelliklerine göre ayrı ayrı düzenlenmesi ve içeriklerinin yeni koşullara uygun olarak değiştirilmesi,
3- Rehberlik sayısının artırılarak yıl içinde periyodik olarak yapılması, 4- Öğretmenle denetim öncesinde ön görüşme yapılması, denetimlere haberli
gelinmesi, 5- Kurumlarda eğitim öğretimin aksamaması için personel ve yardımcı
personel ihtiyacının giderilmesi.
Anahtar Sözcükler: Denetim, Denetçi, Kurum denetimi, Ders denetimi, İlköğretim okulları
vi
İÇİNDEKİLER Sayfa
SUNUŞ............................................................................................................................ iv ÖZ.................................................................................................................................... v İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... vi TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ ..................................................................................xii
BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ
1.1. Problem Durumu..................................................................................................... 1 1.2. Araştırmanın Amacı................................................................................................ 3 1.3. Araştırmanın Önemi ............................................................................................... 4 1.4. Tanımlamalar.......................................................................................................... 4
İKİNCİ BÖLÜM ALAN YAZIN TARAMASI
2.1. Denetimin Tanımı ................................................................................................... 5 2.2. Denetimin Amacı ve İlkeleri................................................................................... 5 2.3. Denetçi Rolleri........................................................................................................ 10 2.4. Denetim Türleri....................................................................................................... 11
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÖNTEM
3.1. Araştırma Modeli.................................................................................................... 21 3.2. Evren ve Örneklem................................................................................................. 21 3.3. Veri Toplama Araçları ve Geliştirilmesi ........................................................................... 24 3.4. Verilerin Toplanması ......................................................................................................... 24 3.5. Verilerin Analizi ..................................................................................................... 24 3.6. Sınırlılıklar .............................................................................................................. 25
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR VE YORUMLAR
4.1. Araştırmaya Katılan Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerle İlgili Kişisel Bilgiler ............... 27 4.2. Denetçi ve Öğretmenlerin Ders Denetim Süreci İle İlgili Görüşlerine İlişkin Bulgular
ve Yorumlar .......................................................................................................................
30 4.2.1. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereç Seçiminde Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu.................................................................................
30 4.2.2. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereçten Öğretmenin Yararlanmasında
Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ...........................................
31 4.2.3. Ders Planlarının Hazırlanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik
Yapma Durumu .................................................................................................
32 4.2.4. Ders Planlarının Uygulanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik
Yapma Durumu .................................................................................................
32 4.2.5. Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Kullanımı Konusunda Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu..............................................................
33 4.2.6. Derse Hazırlık Çalışmaları Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik
Yapması Durumu...............................................................................................
34 4.2.7. Yazılı Sınavların Hazırlanışı Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik
Yapma Durumu .................................................................................................
35 4.2.8. Yazılı Sınavların Değerlendirilmesi Konusunda Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu.................................................................................
36 4.2.9. Öğrencilere Proje Hazırlattırılması ve Projelerin Değerlendirilmesi
Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ........................
37 4.2.10. Öğrencilerin Hazırladığı Projelerin Değerlendirilmesi Konusunda Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu..............................................................
38
vii
4.2.11. Zümre Kararlarının Alınmasına Yönelik Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu .................................................................................................
39
4.2.12. Zümre Kararlarının Uygulamasına Yönelik Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu .................................................................................................
39
4.2.13. Sosyal Kulüp Çalışmaları İle İlgili Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu .............................................................................................................
40
4.2.14. Öğretmenler Kurulu Kararlarının Uygulanışı İle İlgili Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ................................................................................
41
4.2.15. Öğretmenin Öğrencilerle İletişimi Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ................................................................................
42
4.2.16. Öğretmenin Veli, Öğretmen ve Diğer Personelle İletişimi ve İşbirliği Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu........................
43
4.2.17. Öğretim Programının Uygulanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ................................................................................
44
4.2.18. Sınıfta Özel Eğitimi Gerektiren Çocukların Eğitimleri Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu ...........................................
45
4.2.19. Mevzuattaki Değişiklikler ve Öğretmenlik Mesleği ile İlgili Yeni Gelişmeler Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu........................
45
4.2.20. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Yapacağı Zamanı Denetime Gelmeden Önce Bildirmesi.................................................................................................
46
4.2.21. Denetimden Önce Denetçinin Öğretmenle Ön Görüşme Yapması ................... 474.2.22. Denetçinin Derse Öğretmenle Birlikte Girmesine ............................................ 484.2.23. Denetçinin Ders Gözleminde Dersin İşlenişine Müdahale Etmeme Durumu... 494.2.24. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Öğretmenle Birlikte
Yapması ..................................................................................................................
494.2.25. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Zümre Olarak Yapması .. 504.2.26. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıklarını Ders
Gözleminden Önce Denetçinin İncelemesi Durumu.........................................
514.2.27. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders Gözlemi
Sırasında Denetçinin İncelemesi Durumu.........................................................
524.2.28. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders
Gözleminden Sonra Denetçinin İncelemesi Durumu ........................................
534.2.29. Denetçinin Denetim Esnasında İstenen Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlık
Çalışmalarını Öğretmenle Birlikte Değerlendirmesi.........................................
544.2.30. Denetçinin Denetime Geldiği Okulun ve Çevrenin Şartlarını Dikkate Alarak
Denetim Yapması ..............................................................................................
544.2.31. Denetçinin Denetime Geldiğinde Ders Gözlemi İçin İki Ders Saati Boyunca
Sınıfta Gözlem Yapması Durumu .....................................................................
554.2.32. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim
Uygulamaları Arasında Tutarlık Vardır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri...........................................................................................
564.2.33. Denetçinin Öğretmenle Rahat İletişim Kurmasına İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri...........................................................................................
574.2.34. “Denetçi, Denetim Uygulamaları Sırasında Anlayışlıdır.” İfadesine İlişkin
Denetçi ve Öğretmen Görüşleri.........................................................................
584.2.35. “Denetçi Öğretmenin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansızdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ..............................................
594.2.36. “Denetçi, Denetlediği Alanda Uzmandır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri...........................................................................................
604.2.37. “Denetçi, Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Kırıcı Değildir.” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .............................................................
614.3. Ders Denetim Süreci Beklentisine İlişkin Görüşler ....................................................... 62
4.3.1. “Denetim Uygulamalarında Denetim Zamanını ve Gününü Öğretmen ve Denetçi Birlikte Kararlaştırmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri...............................................................................................................
62
viii
4.3.2. “Ön Görüşmede, Denetçi Öğretmenin Derse İlişkin Hazırlıklarına Bakmalı Gerekli Düzeltme, Geliştirmeyi Yapmalı ve Önerilerde Bulunmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
63 4.3.3. “Öğretmenin Hangi Ölçütlere Göre Değerlendirileceği Ön Görüşme Sırasında
Denetçi Tarafından Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri.
64 4.3.4. “Dersin İşlenişinde Denetçinin Nelere Dikkat Edeceği Ön Görüşme Sırasında
Öğretmene Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri..
65 4.3.5. “Ön Görüşmede Denetçi İle Öğretmen Arasında Karşılıklı Beklentiler ve
İstekler Konuşulmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ......
66 4.3.6. “Ders Denetimi İle İlgili Yapılan Gözlem ve İnceleme Sonunda
Değerlendirmeyi Denetçi ve Öğretmen Birlikte Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ...........................................................................
67
4.3.7. “Her Öğretmen Kendi Alanından Bir Denetçi Tarafından Denetlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
68
4.3.8. “Denetçi Alanla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
69
4.3.9. “Denetçi Eğitim ve Öğretim Metotlarıyla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ...
70
4.3.10. “Dersin İşlenişi İle İlgili Her Türlü Değerlendirme, Denetçi Tarafından Ders Sonrasında Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .....
71
4.3.11. “Denetçi Öğretmenlere Alanlarına Göre Hizmet İçi Eğitim, Seminer vb. Vererek Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerine Yardım Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri................................................................
72 4.3.12 “Denetim Uygulamaları Denetim Süresince Sınırlı Kalmayıp Öğretmen
Denetçi İş Birliği Bütün Yıl Devam Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .............................................................................................
73 4.3.13. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Okul Müdürünün de Görüşlerini
Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .............................
74 4.3.14. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Velinin de Görüşlerini Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
75 4.3.15. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Öğrencinin de Görüşlerini Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
76 4.3.16. “Denetçi Yıl Sonunda Yapılan Öğrenci Sınav Sonuçlarının Analizini
Öğretmen ve Yönetici İle Birlikte Değerlendirerek Öğrenci Başarılarının Artırılmasına Yönelik Rehberlik Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .............................................................................................
77 4.3.17. “ ‘Öğretmen Denetim Formu’ Öğretmenlerin de Görüşleri Alınarak Alanlara
Göre Ayrı Ayrı Yeniden Düzenlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri .............................................................................................
78 4.3.18. “Ders Denetimleri Eğitim Denetçileri Tarafından Yapılmalıdır” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri................................................................
78 4.3.19. “Denetimler Aynı Denetçiler Tarafından Yapılmalıdır” İfadesine İlişkin
Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ...........................................................................
79 4.3.20. “Ders Denetimleri Okul Müdürleri Tarafından Yapılmalıdır” İfadesine ilişkin
Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ...........................................................................
80 4.3.21. “Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?”
Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ................................................
81 4.3.22. “Mevcut Ders Denetimi Uygulamalarının Sizin Ders Veriminizi Artırdığınızı
Düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri ..........
81 4.4. Kurum Denetim Sürecinin Mevcut Durumuna İlişkin İfadeler ....................................... 82
4.4.1. Denetçinin Mevzuat ve Okul Yönetimiyle İlgili Kaynaklar KonusundaYöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ............
82
4.4.2. Denetçinin Büro İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi veMevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi veYönetici Görüşleri ................................................................................................
83
ix
4.4.3. Denetçinin Öğrenci İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi veMevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi veYönetici Görüşleri.................................................................................................
84 4.4.4. Denetçinin Personel İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve
Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi veYönetici Görüşleri.................................................................................................
84 4.4.5. Okulu İlgilendiren Her Türlü Hesap, Taşınır Mal ve Döner Sermaye İşleri İle
İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata UygunluğuKonusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve YöneticiGörüşleri ...............................................................................................................
85
4.4.6. Okulun Demirbaşı (Taşınır Mal) İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli YürütülmesiKonusunda Denetçinin Yöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin Görüşler..........
86
4.4.7. Okulun Demirbaş Eşyasının Korunmasına Konusunda Denetçinin RehberlikYapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ................................................
87
4.4.8. Denetçinin Eğitim Öğretimde Verimin Artırılmasına Yönelik Yönetimle İlgiliRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri................................
88
4.4.9. Denetçinin Okulun Fiziki Durumu, Eksikliklerinin Giderilmesi ve İhtiyaçlarıKonusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri.............
89
4.4.10. Okul-Çevre İlişkisinin Geliştirilmesi Yönünde Denetçinin RehberlikYapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ................................................
90
4.4.11. Denetçinin Kurumla İlgili Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve GenelgelerinUygulanması ve Bununla İlgili Değişiklere İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ...
91
4.4.12. Denetçinin Toplantılarda (Öğretmenler Kurulu, Zümre Öğretmenler Kurulu)Alınan Kararların Uygulanması, Varsa Aksayan Yönlerin Nasıl GiderileceğiKonusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri.............
91 4.4.13. Denetçinin Okulda Toplam Kalite Yönetimi Esaslarının Uygulanması
Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri.............
92 4.4.14. Denetçinin Okul Yönetiminin Misyonu ve Vizyonunun Belirlenmesi ve Bunlara
Ulaşılması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
93 4.4.15. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Zamanını Okula Gelmeden Önce Yöneticiye
Bildirme Durumuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ..................................
94 4.4.16. Denetçinin Okula Geldiği Zaman Hangi Alanlarda Denetim Yapacağı
Konusunda Yöneticiyi Bilgilendirmesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri.
95 4.4.17. Denetçinin Okulun Bulunduğu Bölgenin ve Okulun Şartlarını Göz Önüne
Alarak Denetim Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ..........
96 4.4.18. Denetçinin Denetim Sonunda Yapılan Toplantıda Eğitim, Öğretim ve Yönetim
Çalışmaları Hakkında Değerlendirmelerde Bulunmasına İlişkin Denetçi veYönetici Görüşleri.................................................................................................
97 4.4.19. Denetçinin Denetim İçin İstenen Evrakın Değerlendirmesini Yönetici İle
Birlikte Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ...................................
98 4.4.20. Denetçinin Toplantı ve Kurullarda Alınan Kararların Uygulama Sonuçlarını
Yönetici İle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ...
99 4.4.21. Okulumuza Gelen Denetim Grubunun Bir Önceki Denetim Raporunda
Belirtilen Eksikliklerin Giderilip Giderilmediği Konusunda İncelemelerdeBulunmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ............................................
1004.4.22. Denetçinin Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Yöneticiye Karşı Kırıcı
Olmaması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ................................
1014.4.23. Denetçinin Yönetici İle Rahat İletişim Kurması Görüşüne İlişkin Denetçi ve
Yönetici Görüşleri.................................................................................................
1024.4.24. Denetçi Yöneticiye Karşı Anlayışlı Olması Görüşüne İlişkin Denetçi ve
Yönetici Görüşleri.................................................................................................
1034.4.25. Denetçinin Yöneticinin Görüşlerine İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansız
Davranması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri...............................
1044.4.26. Denetçinin Denetim Yaptığı Alanda Uzman Olması Görüşüne İlişkin Denetçi
ve Yönetici Görüşleri ............................................................................................
105
x
4.5. Kurum Denetim Süreci Beklentisine İlişkin İfadeler ....................................................... 1054.5.1. Denetim Uygulamalarında Kurum Denetimi Zamanını ve Gününü Yönetici ve
Denetçinin Birlikte Kararlaştırması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri .................................................................................................................
1064.5.2. Denetçinin Yönetimle İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Yöneticiyle
Paylaşmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ....................................
1074.5.3. Denetçinin Okulun İhtiyaçlarını Belirlemede ve Gerektiğinde Bu İhtiyaçların
Temini Konusunda Yönetici İle Birlikte Hareket Etmesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ..................................................................................................
1084.5.4. Genel Denetim Sonunda Hazırlanan Raporda Okulun Değerlendirilmesine
Yönelik Kısımlar Okula Gönderilerek, Öğrenci Velilerinin İncelemelerine Açık Tutulmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ................................................
1094.5.5. “Denetçi Okullardaki Başarı Durumunu Önceden Belirlenmiş Ölçütlerle
Değerlendirmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ...................
1104.5.6. “Denetçi Okul Başarısında Aksayan Yönleri ve Nedenlerini Okul Yöneticisi İle
Birlikte Belirleyerek Gereken Önerileri Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri..............................................................................................
1114.5.7. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Veli Görüşlerini de Almalıdır.” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri .....................................................................
1124.5.8. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğrenci Görüşlerini de Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri......................................................
1134.5.9. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğretmen Görüşlerini de Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri......................................................
1144.5.10. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim Uygulamaları
Arasında Tutarlık Olmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri .....
1154.5.11. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Okulun Standartlarını Göz Önünde
Bulundurmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri .......................
1164.5.12. “Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?”
Sorusuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşler ......................................................
1074.6. Açık Uçlu Sorulara İlişkin Bulgular ....................................................................... 119
4.6.1. Denetçilerin Açık Uçlu Sorulara İlişkin Görüşleri ................................................. 1194.6.2. Yöneticilerin Açık Uçlu Sorulara İlişkin Görüşleri ................................................ 1244.6.3. Öğretmenlerin Açık Uçlu Sorulara İlişkin Görüşleri.............................................. 127
BEŞİNCİ BÖLÜM
5.1. Sonuçlar .................................................................................................................. 1335.2. Öneriler ................................................................................................................... 139
KAYNAKÇA ......................................................................................................... 141 EKLER ................................................................................................................... 142
xi
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ
Tablo No Tablo Adı Sayfa Tablo 3.2.1 Türkiye Genelindeki İlköğretim Okulları, İlköğretim Okulu Yöneticileri,
Öğretmen Sayıları ile Denetçi Sayıları Evren ve Örneklem Dağılımı ........... 22
Tablo 3.2.2. İllere Göre Yönetici, Öğretmen, Denetçi ve Okul Sayılarının Evren veÖrneklem Dağılımı ........................................................................................
23
Tablo 4.1.1. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımları........... 27 Tablo 4.1.2. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Görev Yaptıkları İllere Göre Dağılımı. 27 Tablo 4.1.3. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Öğrenim Durumlarına Göre Dağılımı.. 28 Tablo 4.1.4. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Kıdemlerine Göre Dağılımları ............. 28 Tablo 4.1.5. Yönetici ve Öğretmenlerin Denetim Geçirme Durumlarına Göre Dağılımı ....... 29 Tablo 4.1.6. Denetçi ve Öğretmenlerin Görev Yaptığı Alanlara Göre Dağılımı ............... 29 Tablo 4.1.7. Yöneticilerin Görevlerine İlişkin Durumları.................................................. 29 Tablo. 4.2.1. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereç Seçimi Konusunda Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmen GörüşlerineAit İstatistikler ...............................................................................................
30
Tablo 4.2.2. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereçten Yararlanılması KonusundaDenetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve ÖğretmeneAit İstatistikler ...............................................................................................
31
Tablo 4.2.3. Ders Planlarının Hazırlanması Konusunda Denetçinin ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
32
Tablo 4.2.4. Ders Planlarının Uygulanması Konusunda Denetçinin ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
33
Tablo 4.2.5. Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Kullanımı Konusunda DenetçininÖğretmene Rehberlik Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Aitİstatistikler .....................................................................................................
34
Tablo 4.2.6. Derse Hazırlık Çalışmaları Konusunda Denetçinin Öğretmene RehberlikYapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.................
35
Tablo 4.2.7. Yazılı Sınavların Hazırlanışında Denetçinin Öğretmene RehberlikYapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ............................
36
Tablo 4.2.8. Yazılı Sınavların Değerlendirilmesinde Denetçinin Öğretmene RehberlikYapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ...........................
36
Tablo 4.2.9. Denetçinin Öğrencilere Proje Hazırlattırılması Konusunda ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
37
Tablo 4.2.10. Öğrencilerin Hazırladığı Projelerin Değerlendirilmesi İle İlgili DenetçininÖğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Aitİstatistikler .....................................................................................................
38
Tablo 4.2.11. Denetçinin Zümre Kararlarının Alınmasına Yönelik Olarak ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
39
Tablo 4.2.12. Denetçinin Zümre Kararlarının Uygulanmasına Yönelik Olarak ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
40
Tablo 4.2.13. Sosyal Kulüp Çalışmaları İle İlgili Denetçinin Öğretmene RehberlikYapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ............................
41
Tablo 4.2.14. Denetçinin Öğretmenler Kurulu Kararlarının Uygulanışı İle İlgiliÖğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Aitİstatistikler .....................................................................................................
42
Tablo 4.2.15. Öğretmenin, Öğrencilerle İletişimi Konusunda Denetçinin ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
42
Tablo 4.2.16. Öğretmenin, Veli, Öğretmen ve Diğer Personelle İletişimi ve İş Birliği.Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçive Öğretmene Ait İstatistikler ........................................................................
43
Tablo 4.2.17. Öğretim Programının Uygulanması Konusunda Denetçinin ÖğretmeneRehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler............
44
xii
Tablo 4.2.18. Sınıfta Özel Eğitimi Gerektiren Çocukların Eğitimleri KonusundaDenetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve ÖğretmeneAit İstatistikler................................................................................................
45
Tablo 4.2.19. Mevzuattaki Değişiklikler ve Öğretmenlik Mesleği ile İlgili YeniGelişmeler Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasınaİlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler................................................
46
Tablo 4.2.20. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Yapacağı Zamanı Denetime Gelmeden Önce Bildirmesine Denetçi ve Öğretmen Görüşlerine İlişkin İstatistikler.....
47
Tablo 4.2.21 Denetimden Önce Denetçinin Öğretmenle Ön Görüşme Yapmasına İlişkinDenetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler...........................................................
47
Tablo 4.2.22. Denetçinin Derse Öğretmenle Birlikte Girmesine İlişkin Denetçi veÖğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
48
Tablo 4.2.23. Denetçinin Ders Gözleminde Dersin İşlenişine Müdahale EtmemesiDurumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler..............................
49
Tablo 4.2.24. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Öğretmenle Birlikte Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ....
50
Tablo 4.2.25. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Zümre OlarakYapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .................
51
Tablo 4.2.26. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları DersGözleminden Önce Denetçinin İncelemesine İlişkin Denetçi ve ÖğretmeneAit İstatistikler................................................................................................
52
Tablo 4.2.27. Denetçinin Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili HazırlıklarıDers Gözlemi Sırasında İncelemesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Aitİstatistikler......................................................................................................
52
Tablo 4.2.28. Denetçinin Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders Gözleminden Sonra İncelemesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler......................................................................................................
53
Tablo 4.2.29. Denetçinin Denetim Esnasında İstenen Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlık Çalışmalarını Öğretmenle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
54
Tablo 4.2.30. Denetçinin Denetime Geldiği Okulun ve Çevrenin Şartlarını Dikkate Alarak Denetim Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ..
55
Tablo 4.2.31. Denetçinin Denetime Geldiğinde Ders Gözlemi İçin İki Ders Saati Boyunca Sınıfta Gözlem Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler......................................................................................................
56
Tablo 4.2.32. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim Uygulamaları Arasında Tutarlık Vardır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
57
Tablo 4.2.33. Denetçinin Öğretmenle Rahat İletişim Kurmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
58
Tablo 4.2.34. “Denetçinin Denetim Uygulamaları Sırasında Anlayışlıdır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler................................................
59
Tablo 4.2.35. “Denetçi, Öğretmenin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansızdır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ................................
60
Tablo 4.2.36. “Denetçi, Denetlediği Alanda Uzmandır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
61
Tablo 4.2.37. “Denetçi, Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Kırıcı Değildir” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ................................
62
Tablo 4.3.1. “Denetim Uygulamalarında Denetim Zamanını ve Gününü Öğretmen ve Denetçi Birlikte Kararlaştırmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .............................................................................
63
Tablo 4.3.2. “Ön Görüşmede, Denetçi Öğretmenin Derse İlişkin Hazırlıklarına Bakmalı Gerekli Düzeltme, Geliştirmeyi Yapmalı ve Önerilerde Bulunmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .......
64
xiii
Tablo 4.3.3. “Öğretmenin Hangi Ölçütlere Göre Değerlendirileceği Ön Görüşme Sırasında Denetçi Tarafından Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.............................................................................
65
Tablo 4.3.4.. “Dersin İşlenişinde Denetçinin Nelere Dikkat Edeceği Ön Görüşme Sırasında Öğretmene Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.............................................................................
66
Tablo 4.3.5. “Ön Görüşmede Denetçi İle Öğretmen Arasında Karşılıklı Beklentiler ve İstekler Konuşulmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .....................................................................................................
67
Tablo 4.3.6. “Ders Denetimi İle İlgili Yapılan Gözlem ve İnceleme Sonunda Değerlendirmeyi Denetçi ve Öğretmen Birlikte Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ...............................................
68
Tablo 4.3.7 “Her Öğretmen Kendi Alanından Bir Denetçi Tarafından Denetlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ..
69
Tablo 4.3.8. “Denetçi Alanla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ......
70
Tablo 4.3.9. “Denetçi Eğitim ve Öğretim Metotlarıyla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .....................................................................................................
71
Tablo 4.3.10. “Dersin İşlenişi İle İlgili Her Türlü Değerlendirme Denetçi Tarafından Ders Sonrasında Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler .....................................................................................................
72
Tablo 4.3.11. “Denetçi Öğretmenlere Alanlarına Göre Hizmet İçi Eğitim, Seminer vs. Vererek Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerine Yardım Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler................................
73
Tablo .4.3.12. “Denetim Uygulamaları Denetim Süresince Sınırlı Kalmayıp Öğretmen-Denetçi İşbirliği Bütün Yıl Devam Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.............................................................................
74
Tablo .4.3.13. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Okul Müdürünün de Görüşlerini Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.............
75
Tablo 4.3.14. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Velinin de Görüşlerini Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler................................
75
Tablo 4.3.15. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Öğrencinin de Görüşlerini Almalıdır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler..............
76
Tablo 4.3.16. “Denetçi Yıl Sonunda Yapılan Öğrenci Sınav Sonuçlarının Analizini Öğretmen ve Yönetici İle Birlikte Değerlendirerek Öğrenci Başarılarının Artırılmasına Yönelik Rehberlik Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ............................................................................
77
Tablo 4.3.17. “‘Öğretmen Denetim Formu’ öğretmenlerin de görüşleri alınarak alanlara göre ayrı ayrı yeniden düzenlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler.............................................................................
78
Tablo 4.3.18. “Ders Denetimleri eğitim denetçileri Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ...............................................
79
Tablo 4.3.19. “Denetimler Aynı Denetçiler Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler...........................................................
79
Tablo 4.3.20. “Ders Denetimleri Okul Müdürleri Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler ...............................................
80
Tablo 4.3.21. “Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?”Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler................................
81
Tablo 4.3.22. “Mevcut Ders Denetimlerinin Sizin Ders Veriminizi Artırdığınızı Düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Öğretmene Ait İstatistikler ............
81
Tablo 4.4.1. Denetçinin Mevzuat ve Okul Yönetimiyle İlgili Kaynaklar Konusunda Yöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .....................................................................................................
82
xiv
Tablo 4.4.2. Denetçinin Büro İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
83
Tablo 4.4.3. Denetçinin Öğrenci İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
84
Tablo 4.4.4. Denetçinin Personel İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ........................................................................
85
Tablo 4.4.5. Okulu İlgilendiren Her Türlü Hesap, Ayniyat ve Döner Sermaye İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................................................................................................
86
Tablo 4.4.6. Okulun Demirbaşı İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................................................................................................
87
Tablo 4.4.7. Okulun Demirbaş Eşyasının Korunmasına Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ............
88
Tablo 4.4.8. Denetçinin Eğitim-Öğretimde Verimin Artırılmasına Yönelik Yönetimle İlgili Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ...
88
Tablo 4.4.9. Denetçinin Okulun Fiziki Durumu, Eksikliklerinin Giderilmesi ve İhtiyaçları Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................................................................................................
89
Tablo 4.4.10. Okul-Çevre İlişkisinin Geliştirilmesi Yönünde Denetçinin Yöneticiye Rehberlik Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler
90
Tablo 3.4.11. Denetçinin Kurumla İlgili Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve Genelgelerin Uygulanması ve Bununla İlgili Değişiklere İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................................................................................................
91
Tablo 4.4.12. Denetçinin Toplantılarda Alınan Kararların Uygulanması, Varsa Aksayan Yönlerin Nasıl Giderileceği Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ...........................................................
92Tablo 4.4.13. Denetçinin Okulda Toplam Kalite Yönetimi Esaslarının Uygulanması
Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler......................................................................................................
93Tablo 4.4.14. Denetçinin Okul Yönetiminin Misyonu ve Vizyonunun Belirlenmesi ve
Bunlara Ulaşılması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
94Tablo 4.4.15. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Zamanını Okula Gelmeden Önce
Yöneticiye Bildirme Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler......................................................................................................
95Tablo 4.4.16. Denetçinin Okula Geldiği Zaman Hangi Alanlarda Denetim Yapacağı
Konusunda Yöneticiyi Bilgilendirmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler......................................................................................................
96Tablo 4.4.17. Denetçinin Okulun Bulunduğu Bölgenin ve Okulun Şartlarını Göz Önüne
Alarak Denetim Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler......................................................................................................
97Tablo 4.4.18. Denetçinin Denetim Sonunda Yapılan Toplantıda Eğitim, Öğretim ve
Yönetim Çalışmaları Hakkında Değerlendirmelerde Bulunmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ...........................................................
98Tablo 4.4.19. Denetçinin Denetim İçin İstenen Evrakın Değerlendirmesini Yönetici İle
Birlikte Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................
99Tablo 4.4.20. Denetçinin Toplantı ve Kurullarda Alınan Kararların Uygulama
Sonuçlarını Yönetici İle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
100
xv
Tablo 4.4.21. Okulumuza Gelen Denetim Grubunun Bir Önceki Denetim Raporunda Belirtilen Eksikliklerin Giderilip Giderilmediği Konusunda İncelemelerde Bulunmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler..........................
101Tablo 4.4.22. Denetçinin Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Yöneticiye Karşı Kırıcı
Olmaması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler..............
102Tablo 4.4.23. Denetçinin Yönetici İle Rahat İletişim Kurması Görüşüne İlişkin Denetçi
ve Yöneticiye Ait İstatistikler ........................................................................
103Tablo 4.4.24. Denetçi Yöneticiye Karşı Anlayışlı Olması Görüşüne İlişkin Denetçi ve
Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
103Tablo 4.4.25. Denetçinin Yöneticinin Görüşlerine İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansız
Davranması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler...........
104Tablo 4.4.26. Denetçinin Denetim Yaptığı Alanda Uzman Olması Görüşüne İlişkin
Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler...........................................................
105Tablo 4.4.27. “Periyodik Aralıklarla Yapılan Denetim Uygulamaları Arasında
Tutarlık Vardır.” Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri ......
106Tablo 4.5.1. Denetim Uygulamalarında Kurum Denetimi Zamanını ve Gününü Yönetici
ve Denetçinin Birlikte Kararlaştırması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
107Tablo 4.5.2 Denetçinin Yönetimle İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Yöneticiyle
Paylaşmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .........................
108Tablo 4.5.3. Denetçinin Okulun İhtiyaçlarını Belirlemede ve Gerektiğinde Bu
İhtiyaçların Temini Konusunda Yönetici İle Birlikte Hareket Etmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler................................................
109Tablo 4.5.4. Genel Denetim Sonunda Hazırlanan Raporda Okulun Değerlendirilmesine
Yönelik Kısımlar Okula Gönderilerek, Öğrenci Velilerinin İncelemelerine Açık Tutulmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ..................
110Tablo 4.5.5. Denetçi Okullardaki Başarı Durumunu Önceden Belirlenmiş Ölçütlerle
Değerlendirmelidir İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler
111Tablo 4.5.6. “Denetçi Okul Başarısında Aksayan Yönleri ve Nedenlerini Okul
Yöneticisi İle Birlikte Belirleyerek Gereken Önerileri Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ................................
112Tablo 4.5.7. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Veli Görüşlerini de Almalıdır
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ................................
113Tablo 4.5.8. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğrenci Görüşlerini de Almalıdır
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler ................................
114Tablo 4.5.9. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğretmen Görüşlerini de
Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler.............
115Tablo 4.5.10. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim
Uygulamaları Arasında Tutarlık Vardır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler .............................................................................
116Tablo 4.5.11. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Okulun Standartlarını Göz Önünde
Bulundurmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler..
117Tablo 4.5.12. “Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor
musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler.............
117Tablo 4.6.1.1 “Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır” Sorusuna İlişkin Denetçi
Görüşleri ........................................................................................................119
Tablo 4.6.1.2. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır” Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri ........................................................................................................
119
Tablo 4.6.1.3. Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Denetçi Görüşleri 120Tablo 4.6.1.4. Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda
Denetçi Görüşleri ...........................................................................................121
Tablo 4.6.1.5. Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Denetçi Görüşleri ......... 122Tablo 4.6.1.6. Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda
Denetçi Görüşleri ...........................................................................................123
xvi
Tablo 4.6.1.7. Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir? Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri.. 124Tablo 4.6.2.1. “Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır” Sorusuna İlişkin Yönetici
Görüşleri.........................................................................................................124
Tablo 4.6.2.2. Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Yönetici Görüşleri 125Tablo 4.6.2.3. Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda
Yönetici Görüşleri ..........................................................................................126
Tablo 4.6.2.4. Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir? Sorusuna İlişkin Yönetici Görüşleri 127Tablo 4.6.3.1. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır” Sorusuna İlişkin Öğretmen
Görüşleri.........................................................................................................127
Tablo 4.6.3.2. “Mevcut Ders Denetimi Sizin ders Veriminizi Hangi Açılardan Artırıyor?” Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri.............................................................
128
Tablo 4.6.3.3. “Ders Veriminizi Artıracak Denetim Uygulamaları Nasıl Olmalıdır? Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri.............................................................
128
Tablo 4.6.3.4. Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri .......... 129Tablo 4.6.3.5. Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda
Öğretmen Görüşleri........................................................................................130
Tablo 4.6.3.6. Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir? Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri.........................................................................................................
131
1
BİRİNCİ BÖLÜM
GİRİŞ
Bu bölümde problem durumuna, araştırmanın amacı ve önemine yer verilmiştir.
1.1. Problem Durumu
Denetim, yapılan çalışmaları denetlemek ve değerlendirmek, daha verimli hâle
getirilmelerini sağlamak için ilgililere önerilerde bulunmak, kurumlardaki personele
çalışmalarında ve yetişmelerinde rehberlik yolu ile yardımda bulunmak gibi geniş bir
hizmet alanıdır (Taymaz, 2002:4).
Denetim, kurumda çalışan personelin görevlerini yapma biçimlerini gözlemek,
hatalarını ve eksiklerini ortaya koymak, bunları düzeltmeleri için gerekli önlemleri
almak, sorunları çözümlemek, yenilikleri tanıtmak, yöntemleri geliştirmelerini
sağlamaktır. Denetim, denetçinin yönetici, lider, rehber, öğretici ve araştırıcı olarak
görev yapmasını zorunlu kılar (Taymaz, 2002:31).
MEB İlköğretim Denetçileri Başkanlıkları Yönetmeliği’ne göre denetçinin görev
ve yetkileri;
a) Rehberlik ve iş başında yetiştirme,
b) Denetim ve değerlendirme
c) İnceleme
d) Soruşturma
olarak belirtilmektedir.
Türkiye’de eğitim sisteminde denetim hizmetleri, ilköğretim okullarında eğitim
denetçileri, ortaöğretim okullarında ise Bakanlık denetçileri tarafından gerçekleştirilir.
İlköğretim okullarında eğitim denetçileri tarafından grupça yapılan genel denetimlerde
yöneticilerin, öğretmenlerin ve diğer görevlilerin çalışmaları, başarıları ve verimleri,
kurum ve kuruluşun çevre ile ilişkileri ve çevredeki etkileri incelenip değerlendirilir.
MEB İlköğretim Denetçileri Başkanlıkları Rehberlik ve Denetim Yönergesi’ne
göre denetim çeşitleri kurum ile seminer ve kurs olmak üzere ikiye ayrılır. Kurum
2
denetimi de yönetici, öğretmen ve diğer personel olmak üzere üç bölümde ele
alınmıştır.
Kurum denetimi, bir eğitim kurumunun amaçlarını gerçekleştirmede insan ve
madde kaynaklarının sağlanma, yararlanılma durumunun gözlenmesi, kontrol edilmesi
ve ölçütlere göre değerlendirilmesidir. Okullarda yapılan kurum denetimi ise, okulun
eğitim ve yönetim süreçleri ile bunlarla ilgili kayıt ve işlemlerin incelenerek kurumun
genel işleyişi hakkında bir hükme varmak üzere yapılan denetimdir.
Kurum denetimi yapılırken, kurumun tüm etkinlikleri incelenir, karşılaşılan
sorunlar ve bunların çözüm yolları birlikte saptanır, alınabilecek önlemler hakkında
ilgililere gerekli rehberlik yapılır. Böylece kurumun amaçlarına ulaşmasını sağlayacak
şekilde çalışması, sürekli olarak yenilenmesi ve gelişmesine yardımcı olunur (Taymaz
2002:140).
Taymaz (2002:140)’ın Alıntaş’tan aktardığına göre, kurum denetiminde
karşılaşılan sorunlar şu şekilde özetlenebilir:
1- Denetçi sayısının azlığı ve denetim süresinin yetersizliği,
2- Kurum denetiminde görevlendirilen denetçilerin aynı zamanda branş
öğretmenlerini de denetlemeleri,
3- Denetçilerin denetim tekniklerini uygulamaları, davranış ve
değerlendirmelerinin farklı olması,
4- Turne süresi içinde denetim raporu yazmak için yeterli zaman ve ortam
bulunamayışı,
5- İki turne arasındaki sürenin az oluşu ve denetçilerin yeterince
hazırlanamamaları,
6- Kurum denetimi için geliştirilmiş yeterli bir değerlendirme formu ve ölçeği
bulunmaması,
7- Kurumlarda görevli personelin denetimin amacı ve işleyişi hakkında gerekli
bilgiye sahip olamaması,
8- Başkanlığa sunulan kurum denetim raporlarının kısa zamanda
değerlendirilerek gereğinin yapılması.
3
İlköğretim kurumlarında sınıf ve ders denetimi, genel denetimler sırasında veya
bunlardan ayrı olarak öğretmenlerin başarı durumlarını değerlendirmek ve geliştirmek
üzere saptanan ilkelere uygun olarak yapılır.
Ders denetiminin amacı, öğrencilere öğretmen ve denetçinin işbirliği ile yüksek
nitelikli öğrenme ortamları sağlamak için, eğitim ve öğretim sürecinde öğretmene
yardım sağlanmasıdır (Pehlivan İ:36).
Taymaz’a göre (2002:161), ders denetiminde karşılaşılan sorunlar arasında
özetle şunlar yer almaktadır:
1- Öğretmenler ders denetimlerinin hangi ölçütlere göre yapıldığını, değerlendirme
formlarında hangi soruların bulunduğunu bilmemektedir.
2- Öğretmenler, değerlendirmede açıklık ilkesine uyulmadığından, ders denetimi
sonuçlarını öğrenememektedir.
3- Ders denetimi yolu ile yapılan değerlendirmeler, öğretmenlerin geliştirilip
yetiştirilmesinden ve öğretmen başarısını objektif olarak ölçmekten uzaktır.
4- Denetçiler, öğretmenlere gerekli rehberlik ve güdülemekte
bulunamamaktadırlar.
5- Öğretmenler, denetçilerin tutum ve davranışlarından genellikle hoşnut
değillerdir.
Yukarıdaki sorunlar da göz önüne alınarak, bu araştırmanın problemini “
Öğretmen, okul yöneticisi ve eğitim denetçilerinin ilköğretim okullarındaki denetçi
uygulamalarına ilişkin görüşleri nelerdir ve bu grupların görüşleri arasında fark var
mıdır?” sorusu oluşturmaktadır.
İlköğretim okullarında eğitim denetçileri tarafından gerçekleştirilen denetimin;
yönetici, öğretmen ve denetçi görüşlerine göre değerlendirmesini yapmak ve
uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri geliştirmek, bu araştırmanın amacını
oluşturmaktadır.
1.2. Araştırmanın Amacı
İlköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum ve ders denetimi uygulamalarında
var olan durumu ortaya koymak, varsa eksiklik ve yanlışlıkları saptamak ve denetim
hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunmak, bu araştırmanın amacını
oluşturmaktadır. Bu amaç çerçevesinde aşağıdaki alt sorulara cevap aranmıştır:
4
1) İlköğretim okulu yöneticilerinin, öğretmenlerin ve eğitim denetçilerinin
ilköğretim kurumlarının denetimi ile ilgili görüşleri nelerdir?
2) İlköğretim okulu yöneticilerinin, öğretmenlerin ve eğitim denetçilerinin
ilköğretim kurumlarının denetimi ile ilgili önerileri nelerdir?
3) İlköğretim okulu yöneticilerinin, öğretmenlerin ve eğitim denetçilerinin
denetçi yaklaşımlarına ilişkin görüşleri nelerdir?
4) Bu grupların görüşleri arasında fark var mıdır?
1.3. Araştırmanın Önemi
Bu araştırma, ilköğretim okullarında gerçekleştirilen denetim uygulamaları
sırasında karşılaşılan sorunları ortaya çıkarması ve bu sorunların yaşanmaması için
yapılması gereken çalışmaların tespit edilmesi açısından önemlidir.
Ayrıca öğretmen, yönetici ve denetçi görüşlerinden yararlanılarak geliştirilen
önerilerin denetim ve rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesine ve bu hizmetlerin daha
etkili ve verimli yapılmasına katkı sağlayacağı düşünülmüştür.
1.4. Tanımlamalar
“Teftiş” sözcüğü Arapça bir kavram olup inceleme, araştırma, soruşturma,
doğruyu bulmak için arama, tarama, muayene ve kontrol etme anlamına gelir. Eğitim
sisteminde teftiş için; denetim, denetleme, kontrol, inceleme, soruşturma, irşat, tetkik,
tahkik, tahkikat, muayene ve muhakabe, müfettiş için; denetçi, denetmen, denetim
elemanı, kontrolör, muin, muhakkik ve murakıp kavramları kullanılmıştır (Taymaz, H.
2002). Bu araştırmada “teftiş” kelimesi yerine denetim, “”müfettiş” kelimesi yerine de
“denetçi” kullanılmıştır.
5
İKİNCİ BÖLÜM
ALAN YAZIN TARAMASI
2.1. Denetimin Tanımı
Denetim, eğitimin amaçlarına hizmet eden amaçlı bir etkinliktir. Eğitim
sisteminde denetimin tanımını Başar (2000:8), “Düzeltme, geliştirme amaçlı etkinlikler
bütünüdür.” şeklinde tanımlamaktadır.
Denetim, örgütsel eylemlerin kabul edilen amaçlar doğrultusunda saptanan ilke
ve kurallara uygun olup olmadığının anlaşılması süreci olarak düşünülebilir. (Aydın,
2000:11). Başka bir tanımda da Bursalıoğlu (1982); denetimi, kamu ve kurum yararına
insan davranışlarını kontrol etme süreci olarak ifade edilmektedir.
Denetim kavramı, soruşturma işlemlerini de kapsamakla birlikte kurumun
amaçlarına ulaşması için personele yapılan mesleki rehberlik ve yardım olarak
nitelendirilebilir (Taymaz , 2002:8).
Eğitim alanında yapılacak çalışmalarda, en küçük dikkatsizlik, plansızlık veya
noksanlık, yüzyıllara yansıyan yaraların açılması ya da telafisi imkânsız sonuçların
doğmasına neden olabilir. Bu nedenle eğitim alanında yapılan bütün faaliyetlerin
bilimsel esaslara dayandırılması şarttır. Böylesine önemli bir çalışma alanının sürekli
olarak denetimi ve gözetimi de modern yönetim anlayışına göre “olmazsa olmaz” bir
görev olarak ortaya çıkmaktadır (Cengiz, 1992)).
2.2. Denetimin Amacı ve İlkeleri
Denetimin temel amacı, örgütün amaçlarının gerçekleştirilme derecesini
saptamak, daha iyi sonuçlar alabilmek için gerekli önlemleri almak ve süreci
geliştirmektir. Bu amaçla örgütsel işleyiş bir bütün olarak planlı ve programlı bir
biçimde sürekli olarak izlenir, eksik yönler saptanır, düzeltilir; hataların yinelenmesi
engellenmeye ve daha sağlıklı bir işleyiş gerçekleştirilmeye çalışılır (Aydın, 2000:11).
Önceden kararlaştırılmış amaçların gerçekleşme derecesini bulmak üzere her
kurumda denetim yapılır (Bursalıoğlu., 1982:172).
Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Denetçileri Başkanlıkları Rehberlik ve
Denetim Yönergesi’ne göre rehberlik ve denetimin amaçları; genel amaçlar, özel
6
amaçlar olmak üzere iki bakımdan ele alınmıştır. Bunlar yönergede şu şekilde yer
almıştır:
Genel Amaçlar:
1) Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak kurum
amaçlarının gerçekleştirilmesinde yönetici, öğretmen ve diğer personelin çalışmalarını
yönlendirmek,
2) Kurumların program ve düzenleyici kurallara uygun çalışıp çalışmadıklarını
denetlemek, değerlendirmek, düzeltici ve geliştirici önlemler almak,
3) Kurum personelinin görevi başında yetişmelerini sağlamak, çalışmalarını objektif
olarak ölçmek ve değerlendirmek,
4) Kurum personeli arasında birlik ve dayanışmaya, hizmetin yürütülmesinde planlama,
eş güdüm ve uygulamaya katkıda bulunmak,
5) Eğitim-öğretimle ilgili sorunları belirlemek ve çözümüne yardımcı olmak,
6) İnsan gücü, tesis, araç-gereç ve zamanın ekonomik ve verimli kullanılmasını
sağlamak,
7) Kurumun çevreyle bütünleşmesine, yönetici, öğretmen ve veliler arasında uyumlu
ilişkiler kurulmasına katkıda bulunmak,
8) Güdülemeyi ve morali artırmak, iş doyumu sağlamak, üretim ve verimliliği en üst
düzeye çıkarmak.
Yönergeye göre, özel amaçlar, kurum ve yöneticiler ile öğretmenler yönünden
olmak üzere iki şekilde incelenmektedir:
1) Yöneticiler yönünden;
Yasa, yönetmelik, yönerge, genelge, program, emir ve eğitim bilimlerinin
verilerine dayanarak; kurumların amaçlarını gerçekleştirmek üzere yöneticilerin;
a) Kurum binası ve bölümlerinin, okul bahçesi, oyun alanları ve araçları ile diğer
tesislerin temizlik, bakım ve onarımı, hizmete uygun eşya ve araçla donatılması ve
kullanılmasını,
b) Yangından korunma ve sivil savunma önlemlerini alma ve uygulaması,
c) Türk Bayrağı mevzuatını uygulama, Atatürk ve şeref köşelerini hazırlama,
koridorları mevzuata ve hizmetin niteliğine uygun olarak düzenlenmesi,
d) Ders araç gereçlerini sağlama, kullanma ve koruma, okul ve sınıf
kitaplıklarını oluşturma, öğrencilerin etkin olarak yararlanmasını sağlama,
7
e) İş takvimi, yıllık çalışma program ve okutmakta olduğu dersin planlarını
hazırlama ve uygulama, öğrencilerine programların öngördüğü bilgi, beceri ve duyuşsal
davranışları kazanma,
f) Kurumun gereksinim duyduğu sayı ve nitelikte düzenleyici kuralları ve ders
programları ile bunların kullanılmasını sağlama, kendini yetiştirme, yeni öğretim
yaklaşımlarını öğrenme, eğitim teknolojisi alanındaki gelişmelerden yararlanma,
g) Eğitim ve öğretim sorunlarını belirleme, öğretmenler kurulunda görüşme ve
alınan kararları uygulama; şube ve zümre öğretmenlerinin eğitim-öğretimle ilgili
plânlama, uygulama ve öğrenci başarısını ölçme ve değerlendirmelerinde birlikteliğin
sağlanması,
h) Personel arasında iş birliğini sağlama, sevgi ve saygıya dayalı bir çalışma
ortamı oluşturma, müdür yardımcısı, öğretmen ve diğer personeli yetiştirme,
çalışmalarını izleme ve objektif olarak değerlendirmesi,
ı) Törenler, belirli gün ve haftalar, eğitici kol çalışmaları, sosyal, kültürel ve
sportif etkinlikler ile ders dışı etkinlikleri planlama ve yürütmesi,
i) Okul öncesi eğitimi özendirme, okullaşma oranını artırma, dersliklerin
mevzuatı ile öğretim programlarına uygun donatımını sağlama; defter ve dosyaların
tutulması ve personel işlemlerini kuralına uygun yürütmesini sağlama,
j) Rehberlik hizmetlerinin anlam ve önemini bilme, etkinliklerinin planlı bir
biçimde yapılmasını sağlama ve sonuçlarından yararlanma; öğrenci başarısızlığının
nedenlerini araştırma, çözüm yolları önerme, özel eğitimi gerektiren öğrenciler için
gerekli önlemlerin alınmasını sağlama,
k) Kurumlarda tutulması gerekli defter ve dosyaları düzenleme, kurallara ve
mevzuata uygun işleme, arşivleri düzenli tutma; hesap, ayniyat ve döner sermaye iş ve
işlemlerini düzenli yürütmesini sağlama,
l) Öğrencilerin kayıt işleri ile devam ve devamsızlıklarını izleme, başarıyı ölçme
ve değerlendirme, öğrenci kişilik, sağlık ve beslenme hizmetlerini plânlama ve
yürütmesini sağlama,
m) Personelin göreve başlama ve ayrılmaları ile devam ve devamsızlık, nöbet,
izin ve raporlar ile sağlık ve özlük haklarına ilişkin işlemleri mevzuatına uygun
yürütme, gerekli kayıt ve belgeleri düzenli tutmasını sağlama,
n) Millî Eğitim Vakfı ve Okul Aile Birliği ile uyumlu ve etkili çalışması; okul
kooperatifi ve kantinlerinin mevzuatına uygun işlemesini sağlama,
8
o) Okul ile çevre arasında olumlu ilişkiler kurma, kurumu çevreye açma ve
eğitim öğretim için çevre olanaklarından yararlanma,
ö) Verimliliği artırmak üzere araştırmalar yapma, okul gelişim programı ve
projeler hazırlama, uygulama, vizyon ve misyonun geliştirme, yönlerinden
incelenmektedir.
2- Öğretmenler yönünden;
Yasa, yönetmelik, yönerge, genelge, program, emir ve eğitim bilimlerinin
verilerine dayanarak; kurumların amaçlarını geliştirmek üzere öğretmenlerin;
a) Dershaneyi düzenleme, derse hazırlama ders araç ve gereçlerini bulundurma,
kütüphane, kitaplık, laboratuvar, atölye bilgisayar dersliği ve salon gibi bölümleri
kullanması ve öğrencilerine kullandırmasını,
b) Yıllık Çalışma Programı, Yıllık, ünite, günlük ve ders plânlarını hazırlama,
derse hazırlıklı gelme ve plânlı çalışmasını,
c) Derslerin işlenişine uygun çeşitli yöntem ve teknikleri yerinde ve zamanında
etkili kullanarak öğrencilere araştırma ve bilgiye ulaşma yollarını öğretmesini,
d) Öğrencilere düzeylerine uygun olarak, Atatürk İlke ve İnkılâplarını, İstiklâl
Marşı’nı, Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi’ni, öğrenci andını öğretmesini,
e) Öğrencilere okuma zevk ve alışkanlığı kazandırma, Türkçeyi etkili ve doğru
biçimde kullanma ve kullandırmasını,
f) Öğrencilere, programların öngördüğü bilgi, beceri, değer yargıları ve olumlu
alışkanlıklar kazandırmasını, öğrenci başarısını ölçme ve değerlendirmesini,
g) Öğrencilere rehberlik yapma, bireysel farklılıkları dikkate alma, grup ve
bireysel etkinliklere yöneltme, sorumluluk ve grup duygusu kazandırmasını,
h) Öğrencileri, okulu ve eğitimi sevme, mesleğe saygı duyma, öğrencilerine
örnek olma, belirlenen kılık ve kıyafete uymasını,
ı) Kendini yetiştirme, mesleki eserleri ve mevzuatı izleme ve uygulamasını,
i) Yönetici ve öğretmenlerle iş birliği yapma, verilen görevleri yapmaya istekli
olma, tören, mesleki toplantı, eğitici kol ve sınıf rehber öğretmenliği gibi etkinliklerde
örnek davranışlar göstermesini,
j) Öğretmenler Kurulu, şube ve zümre öğretmenler kurulu ile ilgili toplantılara
katılma, görüşlerini açıklama, kararlar alma ve uygulamasını,
k) Çevreyi tanıma, çevre olanaklarından yararlanma, veliler ile uyumlu ilişkiler
kurabilme ve aile eğitimine katkıda bulunmasını,
9
l) Sınıf ve dersi ile ilgili defter, kayıt ve dosyaları düzenleme ve işleme,
yönlerinden incelenmektedir.
MEB İlköğretim Kurumları Rehberlik ve Teftiş yönergesinin 6. maddesine göre
kurumların, rehberlik ve denetiminde aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:
a) Rehberlik ve denetim; kontrol, düzeltme ve geliştirme amaçlı yapılır.
b) Rehberlik ve denetim demokratik bir süreçtir.
c) Yetkiden çok etkiyi, özendirmeyi, ödülü, iş birliğini ve katılımı içerir.
d) Eğitim, öğretim ve yönetim etkinliklerinin bütünü ile ilgilidir.
e) Sorunları paylaşma, belirleme ve çözümlemede birlikte karar verme, plânlama,
uygulama, değerlendirmeyi ve gerekirse bir gelişim plânı yapmayı gerektirir.
f) Sorumlulukların paylaşılmasına ve insani ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunur.
g) Yönetici, öğretmen ve diğer personelin meslekteki yeterliliğini geliştirmesine yardım eder.
h) Bütünlük ve devamlılığı gerektirir.
ı) Bireysel farklılıkları ve çevre koşullarını dikkate alır.
i) Millî eğitim hizmetlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesine hizmet eder.
j) Eğitim öğretim yöntem ve tekniklerinin geliştirilmesini sağlayacak inceleme ve araştırmalara önem verir.
k) Öğretme ve öğrenme sürecinin geliştirilmesini esas alır.
l) Bilimsel ve objektif esaslara dayanır.
m) Denetim etkinliklerini değerlendirir ve denetim sistemlerinin gelişmesini sağlar.
n) Açıklık ve güvenilirliği gerektirir, denetçi öğretmenin gereksinim duyduğu
konuları birlikte belirler, denetim sonrası görüşlerini öğretmenle paylaşır.
o) Ekonomiklik ve verimliliği gerektirir.
10
ö) Sistemi amaçlarına uygun olarak yaşatmayı, madde ve insan kaynaklarının en
verimli bir biçimde kullanılmasını esas alır.
2.3. Denetçi Rolleri
Eğitimde denetim, sistemden dönütler alma ve bunları sistemin
iyileştirilmesinde, geliştirilmesinde kullanma çabaları olarak görülür. Bu çabaların
verimliliği, etkililiği, denetçilerin yeterliğine denetçilerin yeterlikleri de onların seçilme
ve yetiştirilmesine bağlıdır.
Denetim; kurumda çalışan personelin görevlerini yapma şekillerini gözlemek
hataları ve eksikleri ortaya koymak, bunları düzeltmeleri için gerekli önlemleri almak,
sorunları çözümlemek, yenilikleri tanıtmak, yöntemleri geliştirmelerini sağlamaktır.
Denetim, bir denetçinin yönetici, lider, rehber, öğretici ve araştırıcı olarak görev
yapmasını zorunlu kılar (Taymaz, 2002:31).
Feyzi Öz’ün Ziya B. den aktardığına göre; eğitimdeki son gelişmeler, denetçinin
rol ve görevlerini değiştirmiş bulunmaktadır. Klasik denetçi, yerini idealist denetçiye;
tavsiyeci denetçi, yerini yapıcı denetçi bırakmıştır. Özellikle yapıcı denetçinin görevi,
karar, koordinasyon, araştırma eylemlerini kapsayacak kadar geniş tutulmaktadır.
Denetçinin öğretmene rehberlik etme, onun çalışmasını değerlendirmesini
sağlayacak bir statüsü vardır. Denetçi tasvirinde hareket noktası rol teorisi olmalıdır.
Denetçinin rolü, kendisinden beklenilen hareket ile onun etrafındakilerden beklediği
hareketlerin birleşmesiyle tanımlanabilir. Denetçi, kendisinden beklenilen hareketleri
yapmayı başaramazsa denetim fonksiyonlarını da başaramaz. Kendisinden beklenen
rolü yapamayan ve statüsünün gereğini yerine getiremeyen bir denetçinin ise örgüt için
yararı söz konusu olamaz (Öz, 2003:41).
Denetimin ilk adımını denetçi ile öğretmen arasındaki sosyal ilişki teşkil eder.
Bu ilişkinin iyi bir şekilde kurulması, denetimden beklenen sonuçlar bakımından hayati
önem taşır. (Öz, 2003:42)
Feyzi Öz’ün İ. Ethem Başaran’ın yaptığı “Hizmet İçi Eğitim Araştırması”ndan
aktardığına göre; ülkemizde denetim kurumu ile ilgili yapılan bir araştırma sonucuna
göre öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu denetçinin bir “eğitim danışmanı” olmasını
istemektedirler. Denetimin görünüşüne göre değil, eğitim-öğretim amaçlarına göre
yapılması, denetçinin bir sorgu yargıcı veya yeminli muhasip rolünden çıkıp, bir rehber
ve yetiştirici rolüne girmesi, yönetimin, denetimi bir ceza mekanizması, denetçiyi
11
istenmeyen adam durumuna düşüren eğilimlerin frenlenebilmesi, denetçinin hizmet
öncesi ve hizmet içi eğitiminden geçmesini gerektirmektedir. Ayrıca denetçinin seçilme
ölçüsü çok dikkatli konulmalıdır. Bu itibarla memleketimizde denetçilerin seçim
ölçütleri fonksiyonları, rolleri ve statüleri tekrar ele alınarak yeniden tarif ve tespit
edilmeli, mevzuatta da buna göre değişiklik yapılmalıdır.
2.4. Denetim Türleri:
Eğitim sisteminde yapılan denetim ve değerlendirme, alanına göre kurum ve
ders denetimi olmak üzere ikiye ayrılır.
Kurum denetimi, bir eğitim kurumunun amaçlarını gerçekleştirmede insan ve
madde kaynaklarının sağlanma, yararlanılma durumunun gözlenmesi, kontrol edilmesi
ve ölçütlere göre değerlendirilmesidir. Okullarda yapılan kurum denetimi ise, okulun
eğitim ve yönetim süreçleri ile bunlarla ilgili kayıt ve işlemlerin incelenerek kurumun
genel işleyişi hakkında bir hükme varmak üzere yapılan denetimdir.
Kurum denetimi yapılırken kurumun tüm etkinlikleri incelenir, karşılaşılan
sorunlar ve bunların çözüm yolları birlikte saptanır, alınabilecek önlemler hakkında
ilgililere gerekli rehberlik yapılır. Böylece kurumun amaçlarına ulaşmasını sağlayacak
şekilde çalışması, sürekli olarak yenilenmesi ve gelişmesine yardımcı olunur (Taymaz,
2002:140).
MEB İlköğretim Kurumları Rehberlik ve Teftiş Yönergesine göre;
Kurum denetimi, kurumların sistemindeki yeniliklerin ilgili kurumlara iletilmesi,
kurumun çalışmalarını güçleştiren veya zayıflatan nedenlerin belirlenmesi, gerekli
önlemlerin yerinde ve zamanında alınması, kurumun amaçlarını gerçekleştirmede insan
ve madde kaynakları ile bunlardan yararlanılma durumunun gözlenerek yerinde ve etkili
bir biçimde kullanılmasının sağlanması, eğitim-öğretim ve yönetim etkinliklerinin
geliştirilmesi, öğretme-öğrenme ve yönetim sürecinin etkili duruma getirilmesi için
objektif verilere, yasa, tüzük, yönetmelik, genelge emir ve kararlara dayalı olarak
gözlenmesi, kontrol edilmesi ve ölçütlere göre değerlendirilerek geliştirilmesidir.”
şeklinde tanımlanmaktadır.
Aynı yönergeye göre kurumun denetiminde göz önünde bulundurulacak usul ve
esaslar şunlardır:
a) Kurumun denetimi bir denetim grubu ya da bir alt grup tarafından yapılır.
12
b) Yıllık ve aylık çalışma programlarına ve yapılan araştırmalara dayalı olarak
yürütülür.
c) Eğitim-öğretim ve yönetim etkinliklerinin tümünü kapsar.
d) Eğitim-öğretim ve yönetimle ilgili sorunların çözümünde mesleki yardım, iş başında
yetiştirme hizmetleri verilir.
e) Çalışma programlarına uygun olarak kurumlara gidildiğinde; grup başkanı veya grup
sorumlusunun başkanlığında rehberlik ve denetim çalışmaları öncesi grup üyeleri ile
toplantı yapılır. Bu toplantıda tutum, davranış, değerlendirme ve olası gelişmeler
hakkında durum belirlenir.
f) Grubun rehberlik ve denetim çalışmalarını rahat yürütebilmeleri için kurumun uygun
bir odası, kurum yöneticisi tarafından bu çalışmalar için ayrılır ve düzenlenir.
g) Grup başkanı veya sorumlusu, grup üyelerinin yetişme alanları veya katıldıkları
hizmet içi etkinlikleri de dikkate alarak, kurum çalışmalarının rehberlik ve denetimde
dengeli bir görev dağılımı yapar.
h) Kurumların denetim defteri ve geçmiş yıllara ilişkin kurum denetim raporu
incelenerek önceki rehberlik ve denetim çalışmalarında görülen başarı durumlarının
devam edip-etmediği ve belirlenen eksikliklerin tamamlanması için ne gibi çalışmaların
yapıldığı kontrol edilir.
ı) Kurum denetimi ile birlikte yönetici, öğretmen ve diğer personelin denetiminin
yapılması esastır.
Ancak zorunlu hâllerde yönetici ve öğretmenlerin denetimi, kurum denetimi dışında da
yapılabilir.
i) Yönetici denetimi, en az iki denetçi veya bir denetçi ile yetkili kılınan bir denetçi
yardımcısı tarafından yapılır.
j) Kurum rehberlik ve denetimi sonunda kuruma ilişkin iki adet denetim veya rehberlik
tebliği hazırlanarak biri denetim defterine yapıştırılır, diğeri ise başkanlığa sunulur.
k) Kurum denetimi sonunda, eğitim ve öğretim aksatılmadan denetimle ilgili
değerlendirme toplantısı yapılır.
l) Öğretmen sayısı üç ve üçten az olan kurumların denetimi en az iki denetçi tarafından
veya bir denetçi ve yetkili kılınan denetçi yardımcısı tarafından yapılır.
m) Aday öğretmenlerinin denetimi en az bir denetçi veya yetkili kılınan iki denetçi
yardımcısı tarafından yapılır.
13
n) Denetim sırasında üstün başarı veya yetersizliği görülen yönetici ve öğretmenlerin
denetimi, en az iki denetçi tarafından veya bir denetçi ve yetkili kılınan bir denetçi
yardımcısı tarafından yapılır.
o) Grup başkanınca, aylık çalışma programında planlanan rehberlik yapılacak
kurumların rehberlik tarihleri, en az bir hafta önceden ilgili kurumlara bildirilir.
ö) Kurum, yönetici, öğretmen ve diğer personelin her yıl rehberlik veya denetim
amacıyla en az bir defa görülmesi esastır. Hiçbir kurum, yönetici, öğretmen ve diğer
personel iki takvim yılı üst üste denetimsiz bırakılamaz. Ancak açık ilköğretim
okulunda görevli olanlar ile Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı örgütü ve diğer kamu
kurum ve kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilenlere bu fıkra hükmü uygulanmaz.
p) Rehberlik çalışmalarının; aday öğretmenler ile bir önceki yılda yapılan denetime
göre, yetersiz veya orta düzeyde değerlendirilen öğretmenlerden başlanarak yapılması
esastır.
r) Rehberlik çalışmalarına başlamadan önce kurum yöneticisinden kurum ve
çalışanlarının hangi konularda rehberliğe gereksinim duyduğu konusunda bilgi alınır ve
çalışmalarda göz önünde bulundurulur.
Kurum denetiminde MEB İlköğretim Müfettişleri Rehberlik ve Teftiş Yönergesi’ne
göre:
a. Genel ve özel amaçları,
b. Yönetim süreçleri ve yöneticilerin etkinlikleri,
c. Kurumların yapılarındaki sosyal, yönetsel, kültürel, ekonomik, teknolojik ve
eğitim politikalarının geliştirilmeleri,
d. Gelişmeyi engelleyen unsurları,
e. Sorunlara yaklaşımda yararlı yöntemleri,
f. Özel yönetmelik ve yönergelerindeki hükümleri,
g. Eğitim-öğretim ve yönetimdeki değişme ve gelişme sonucu uygulanacak
yöntem ve teknikleri,
h. Personelin mesleki performansını geliştirmeleri,
i. Öğrencilerin sayı ve nitelik düzeyleri,
j. Fiziki durumları,
k. İnsan ve madde kaynaklarının etkili ve verimli kullanmaları,
l. Kurum çalışanlarının kararlara katılma, görev, yetki ve sorumlulukları,
m. Çevre ve toplum gereksinimlerini karşılamaları,
14
göz önünde bulundurulur.
Yönetici denetimi, kurumlarda görevli yöneticilerin gözlenen çalışmalarının
değerlendirilmesidir. Yöneticilerin denetiminde kurumların özelliğine göre "Yönetici
Denetim Formu" kullanılır. “Yönetici Denetim Formu” olmayan kurum yöneticilerinin
durumu, kurum denetim raporu ile birlikte değerlendirilir. Yönetici denetim formu
incelendiğinde yönetici denetiminde, denetçilerin denetim alanları;
a) Kurumun fiziki durumu,
b) Eğitim-öğretim ve değerlendirme,
c) Büro işleri
d) Yönetim ve çevre ilişkileri
e) Kendini yetiştirme
olarak beş grupta toplandığı görülmektedir.
Kurum denetimi yapılırken incelenecek hususlar MEB İlköğretim Rehberlik ve
Teftiş Yönergesi’nin 17. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:
a) Fiziki Durum
1) Yönetim odaları, derslikler, laboratuvarlar, atölye, okul kooperatifi, kantin,
kitaplık, konferans salonu, beden eğitimi salonu veya çok amaçlı salon, eğitici kol
çalışma odaları, oyun sahaları ve spor tesisatı, okul bahçesi ve ayrılan oyun alanı,
lavabo-tuvalet, aydınlatma, ısıtma ve su tesisleri ile yatılı ve pansiyonlu okullarda
bunlarla birlikte yatakhane, revir, yemekhane, mutfak, bulaşık yıkama yeri, banyo-duş
ve lavabolar, çamaşırhane, depo, ambarlar, etüt salonları ve garaj gibi yerlerin
gereksinimi karşılar nitelik ve nicelikte olması,
2) Yangından korunma ve sivil savunma önlemlerinin alınması,
3) Kurumun fiziki yapısında yapılacak değişiklikler için gerekli iznin alınması,
4) Genel temizliğe, mevcut eşya, ders araç ve gereçlerinin bakımına ve düzenine
gereken ilginin gösterilmesi,
5) Okul, sınıf ve bölümlerinin adlarının levhalara yazılıp uygun yerlere asılması,
6) Okul çevre duvarı, bahçesinin ağaçlandırılması, uygulama bahçesi ve sportif
etkinlikler için düzenlenmesi,
15
7) Türk Bayrağı ile ilgili yasal gerekleri uygulama, Atatürk ve şeref köşelerini
hazırlama, derslik ve koridorların mevzuatına ve hizmetin niteliğine göre düzenlenmesi,
8) Varsa motorlu araçların bakım, kullanma ve onarım durumları, gibi fiziki
koşulların eğitim ve öğretimi geliştirecek düzeyde olması.
b) Eğitim ve Öğretim Durumu
1) Sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler,
2) Törenler, anma ve kutlama etkinlikleri,
3) Rehberlik ve eğitici kol çalışmaları,
4) Yıllık, ünite, günlük ve ders plânları ile ders dağıtım çizelgelerinin hazırlanması ve uygulanması,
5) Seçmeli derslerin belirlenmesinde okul ve çevre koşulların dikkate alınması,
6) Ders araç ve gereçlerinin sağlanması, bakımı ve korunması, yatılı ve
pansiyonlu okullarda etüt saatlerinin program ve mevzuat doğrultusunda planlanması,
7) Okul ve sınıf kitaplıklarının oluşturulması,
8) Özel eğitim gerektiren çocukların eğitiminde alınması gereken önlemler ve özel eğitim uygulamalarına yer verilmesi,
9) Öğretmenler, zümre öğretmenler ve şube öğretmenler kurulu çalışmaları,
10) Okul çevre ilişkileri, okul aile birliği, okul, sınıf ve veli toplantılarının yapılması.
c) Büro İşleri
1) Kurumlarda tutulması gerekli defter, dosya ve kayıtların kuralına uygun tutulması,
2) Yazışmalarda desimal dosya sisteminin kullanılması, resmî yazışma kurallarının uygulanması,
3) Duyurular dosyası tutulması.
16
d) Öğrenci İşleri
1) Öğrenci kayıtları, künye defterleri, okullar arası öğrenci yer değiştirmeleri ve
yabancı öğrencilerin kayıtlarının mevzuatına uygunluğu,
2) Öğrenci devam devamsızlık işleri, öğrenci gelişim dosyalarının işlenmesi,
3) Sınıf geçme defteri, yıl sonu ve ağırlıklı yıl sonu notları ile yıl sonu başarı
ortalaması ve ağırlıklı yıl sonu başarı ortalamalarının işlenmesi,
4) Diploma, karne, kurs belgesi, takdirname, teşekkür, yoklama fişleri, sicil,
rapor, kayıt silme, dosya isteme-gönderme ile ilgili işlerin gereğince yürütülmesi,
5) Dönem ve sınav çizelgelerinin temiz ve doğru bir biçimde düzenlenmesi,
6) Sınıfını geçen ve sınıf tekrarına karar verilen öğrencilerle ilgili iş ve işlemlerin
yürütülmesi,
7) Zümre ve şube öğretmenler kurulu tutanaklarının kuralına uygunluğu, sınıf
geçme durumlarının öğrencilere duyurulması,
8) Müzik ve beden eğitimi derslerinden sorumlu olmayan öğrencilere ilişkin
işlemler ve öğrenci istatistiklerinin izlenmesi,
9) Rehberlik hizmetlerinin yürütülme durumu ve rehberlik hizmeti verilen
öğrenci sayısı,
e) Personel işleri
1) Öğretmen, memur ve diğer personel için kuralına uygun devam- devamsızlık
ve sicil defterlerinin, kişisel dosyalarının tutulması,
2) Öğretmen, yönetici ve diğer personelin işe başlayış ve ayrılışlarının ilgili
makamlara bildirilmesi,
3) Ders dağıtım çizelgelerinin kasım ayı başında, öğretim yılı içersinde yönetici
ve öğretmenlerin ders saatlerinde yapılan değişikliklerin ilçe millî eğitim müdürlüğüne
zamanında bildirilmesi,
4) Aday memurların yetiştirilmelerinin ilgili mevzuata uygunluğu,
5) Yönetici, öğretmen ve diğer personel arasında iş bölümü ve görevlerin
değişmesi durumunda devir teslim işlerinin yapılması,
6) Mutfak, yemekhane, çamaşırhane, kantin ve benzeri yerlerde çalışan
personelin kurum özelliğine göre belirlenen aralıklarla kontrollerinin yaptırılması,
7) Yönetici tarafından personelin çalışmalarını izleme defterinin tutulması,
17
8) Öğretmen, yönetici, memur ve hizmetlilerinin özlük ve atama işlerinin
zamanında kuralına uygun olarak yürütülmesi,
9) Görevlilerin haftalık ders saatlerine ve branşlarına uygun biçimde
çalıştırılması,
10) Yabancı uyruklu öğretmen (varsa) görevlendirilmeleriyle ilgili çalışma
izinlerinin olup olmadığının izlenmesi,
11) Rehber öğretmenlerin mevzuatına uygun çalıştırılması,
12) Ders saati karşılığı çalıştırılan öğretmenlerin ders saatlerinin Bakanlar Kurulu
Kararına uygunluğu,
13) Personel nöbet çizelgesinin ve nöbet defterinin hazırlanması,
14) Kuruma gelen Tebliğler Dergisi genelge ve yazıların zamanında duyurulması.
f) Hesap, Ayniyat ve Döner Sermaye İşleri
1) Kurumlarda bütçe önerilerinin yapılmış olması, ödenek defterlerinin tutulması,
2) İhale yolu ile yapılan satın almaların mevzuata uygunluğu,
3)Teslim alma, sayım komisyonlarının çalışmalarının kuralınca yürütülmesi,
4) Ücretli okutulan dersleri gösteren aylık çizelgelerin kuralına uygun
hazırlanması,
5) Aylık ve ücret bordroları ile özel gider indirimlerinin mevzuatı doğrultusunda
düzenlenmesi,
6) Ana sınıfı ücretlerinin kuralına uygun toplanması ve harcanması,
7) Yatılı ve pansiyonlu okullarda ödenek defteri, ambar kontrol defteri, temrinlik
malzeme sarf ve takım dağıtım defterleri, pansiyon taksit defteri, yatılı öğrenci yoklama
defteri, parasız yatılı öğrenci eşya, kitap ve parasız yatılı öğrencilere verilen aylık
harçlık defterlerinin usulüne uygun düzenli bir biçimde tutulması,
8) Kooperatif veya kantin hizmetlerinin yürütülmesi,
9) Revir, hasta kayıt ve ilaç defterlerinin zamanında işlenmesi,
10) Özel eğitim okul ve kurumları, özel yönetmeliğinde belirtilen belge, defter ve
dosyaların kuralına uygun olarak tutulması,
11) Öğrenci taşıma ve beslenme hizmetlerinin mevzuatına uygun yapılması
g) Taşınır İşlemleri
1) A, B, C, demirbaş eşya defterlerinin tutulması,
2) Demirbaş eşya üzerine demirbaş numaralarının yazılması ve bulunduğu
bölüme listenin asılması,
18
3) Demirbaş eşyanın kayıttan düşülmesi ve Millî Emlâk Dairesi'ne gönderilmesi,
4) Kullanılmaya ve yoğaltılmaya özgü araç ve gereçlerin, ilgili defterlere
kaydedilmesi ve depo giriş-çıkış işlemlerinin mevzuat doğrultusunda yapılması,
5) Demirbaş eşya sayım ve dökümünün zamanında yapılarak, görevliler arasında
devir teslim işleminin yapılması,
6) Döner sermaye işlerinin mevzuatına göre yürütülmesi,
değerlendirilir.
Bu değerlendirmelerin sonucunda kurum denetim raporu düzenlenir.
Ders denetimi, bir eğitim kurumunda öğretici olarak görev alan öğretmenlerin
öğretim ve eğitim etkinliklerindeki çalışmalarının gözlenmesi, incelenmesi ve
değerlendirilmesidir (Taymaz, 2002:28).
Daha geniş bir tanımla; okullarda genel denetimler sırasında ya da bunlardan ayrı
olarak yapılan, öğretmenlerin kendi aralarındaki yetişkinliğini, çalışmasını, uyguladığı
yöntemleri, bunların uygulamadaki yeterliliğini, öğrencilerin yetişme düzeylerini
inceleyip değerlendirmeye yönelik bir denetim türüdür (Taymaz, H. 2002:159).
Aydın’a (2000:11) göre; denetimin temel amacı, eğitim-öğretim amaçlarının
gerçekleşme derecesini saptamak, daha iyi sonuçlar alabilmek için gerekli önlemleri
almak ve bu yolla öğretme ve öğrenme sürecini geliştirmektir. Ders denetiminin
amaçları, eğitimin, okulların ve denetimin amaçlarından bağımsız saptanamaz
(Bursalıoğlu, 1993:32). Ders denetiminin amaçlarının gerçekleşmesine yönelik çabalar,
sonuçta eğitimin amaçlarının gerçekleşmesine hizmet etmektir.
Ders veya sınıf denetimi, denetimin genel amaçlarına uygun olarak, “Öğretmenin
öğretimdeki başarı derecesi hakkında bilgi edinmek, öğretmenin özellikle olumlu ve
ümit verici karakteristik davranışlarını tespit etmek, öğretmenin görevini en iyi biçimde
yapmaya özendirmek, kurumlarda eğitim-öğretim birliğini sağlamak üzere rehberlik ve
yardımda bulunmak, kurumda öğretmenlerin uyguladıkları öğretim metot ve
tekniklerini geliştirmek, öğretim araç ve gereçlerinin sağlanmasında ve kullanılmasında
yardımcı olmak, öğrenci başarısının bilimsel metotlar ile ölçülmesi ve
değerlendirilmesine yardım etmek, öğretmenin karşılaştığı problemlerin çözümünde yol
göstermek amacıyla yapılmaktadır (Taymaz, 2002:160).
Kurumlarda görevli öğretmenlerin başarı durumları, denetim yapılarak belirlenir.
Öğretmenlerin denetiminde kurumun özelliğine göre "Öğretmen Denetim Formu"
19
kullanılır. Öğretmen denetimi, Millî eğitimin amaçlarını gerçekleştirmek için
düzenledikleri etkinliklerin süresini ve niteliğini gözlemlemek üzere; dershane, salon,
laboratuvar, atölye ve işliklerde;
a) Eğitim öğretimindeki başarı derecesi hakkında bilgi edinmek,
b ) Olumlu davranışlarını belirlemek,
c) Görevini en iyi biçimde yapmaya özendirmek,
d) Eğitim ve öğretimde birliği sağlamak üzere rehberlik ve yardımda bulunmak,
e) Kurumda uyguladıkları öğretim yöntem ve tekniklerini geliştirmek,
f) Öğretim araç ve gereçlerinin sağlanmasında ve kullanmasında yardımcı olmak,
g) Öğrenci başarısının bilimsel yöntemler ile ölçülmesi ve değerlendirilmesinde
yardım etmek,
h) Karşılaştığı sorunların çözümünde yol göstermek.
ı) Özel eğitim gerektiren öğrenciler için aldığı önlemleri geliştirmek ve
yönlendirmek,
i) Sınıf içi ve çevredeki eğitimsel liderliğini belirlemek,
için yapılır (MEB:1999).
Aynı yönergenin 21. maddesine göre, rehberlik ve denetim yapılırken;
Öğrencilerin Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak
yetiştirilmeleri,
Ana sınıfı öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ve özel eğitim sınıfı öğretmenlerinin
çalışmaları sınıfın genel durumuna bakılarak bütün derslerde öğrencilere
kazandırdığı bilgi, beceri ve davranışlara göre değerlendirilmesi,
Branş öğretmenlerinin rehberlik ve denetiminde, okuttukları derslerde
öğrencilerine kazandırdığı bilgi, beceri ve davranışları değerlendirilmesi,
Birden fazla ders okutan branş öğretmenlerinin ana branşları esas alınmak üzere
okuttukları en az iki dersin rehberlik ve denetimleri yapılarak değerlendirilmesi,
Rehberlik ve denetimden önce ve sonra öğretmenle görüşülmesi,
Öğretmenin rehberlik ve denetiminde gerekli görülürse yöneticiden bilgi
alınması, denetçi veya yetkili kılınmış denetçi yardımcısının sınıfa öğretmenle
birlikte girmesi ve birlikte çıkması,
Rehberlik ve denetimde çevre koşulları ve olanaklarının dikkate alınması,
Denetçi veya yetkili kılınmış denetçi yardımcısının denetim sırasında sınıfın bir
üyesi gibi davranılması,
20
Rehberlik ve denetim sonunda zümre ve şube öğretmenleri ile ayrı ayrı
görüşülerek gerekirse birlikte toplantılar düzenlenmesi, gözlenen davranışlarla
ilgili olarak gerektiğinde öğretmen ve öğrencilere soru sorulması, açıklama
yapılabilmesi, bilgi ve belge istenebilmesi,
Öğretmenler ile aday öğretmenlerin denetiminin en az iki ders saati içinde
yapılması, denetim sonunda yapılan değerlendirmelerin kesin olarak belirlenmesi,
usul ve esasları göz önünde bulundurulur.
21
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÖNTEM
Bu bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklem, veri toplama araçları
ve geliştirilmesi, verilerin toplanması ve verilerin analizine yer verilmektedir.
3.1. Araştırma Modeli
Araştırma tarama modelindedir. “Tarama modelleri geçmişte ya da halen var
olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır
(Karasar, N. 2006:77). Bu araştırma ile Millî Eğitim Bakanlığı ilköğretim okullarında
gerçekleştirilen denetim uygulamalarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
3.2. Evren ve Örneklem
Bu araştırmanın evrenini 2009–2010 öğretim yılında, resmî ilköğretim
okullarında görev yapan yönetici (Müdür, müdür başyardımcısı, müdür yardımcısı,
müdür vekili, müdür yetkili öğretmen), öğretmen ve eğitim denetçileri oluşturmaktadır.
Araştırmanın örnekleminin belirlenmesinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından belirlenen istatistiki bölge çalışmaları kapsamında geliştirilen NUTS Düzey 1
kullanılmıştır. Düzey 1 kapsamında belirlenen 12 il örneklem olarak seçilmiştir.
Farklı büyüklükteki evrenler için kuramsal örneklem büyüklükleri ve % 95
güven düzeyine göre tolerans gösterilebilir % 5’lik hata için örneklem tablosundan
yararlanılarak araştırma için gerekli olan örneklem belirlenmiştir
(http://www.surveysytem.com/sscals.htm). Buna göre ilköğretim okulları, okul
müdürleri, öğretmen sayıları, eğitim denetçileri sayıları ile ulaşılması gereken rakamlar
Tablo 3.2.1.de gösterildiği gibi belirlenmiştir:
22
Tablo 3.2.1. Türkiye Genelindeki İlköğretim Okulları ile İlköğretim Okulu Yönetici, Öğretmen ve Denetçilerin Evren ve Örneklem Dağılımı
SIRA ÇALIŞMA GRUBU Türkiye Geneli Örnekleme Alınan
İllerin Evreni
Örnekleme Alınan
İllerin Örneklemi
1 İlköğretim Okulları 32.233 8.381 380
2 İlköğretim Okulu Yönetici Sayısı
54.485 12.155 760
3 Öğretmen Sayısı 366.506 151.224 1.520
4 Denetçi sayısı 3230 1160 580
Türkiye genelindeki ilköğretim okullarının örneklemi ve örnekleme alınan illerin
evreninin örneklemi (http://www.surveysytem.com/sscals.htm’ne göre) 380’dir. Her
okuldan 1 müdür, 1 müdür yardımcısı olmak üzere 2 yönetici ile 4 öğretmen (2 sınıf
öğretmeni-2 branş öğretmeni) alınarak yönetici sayısı 760, öğretmen sayısı da 1.520
olarak belirlenmiştir. Denetçi sayısı ise, illerin evreni olan 1.160’ın % 50’si alınarak 580
örneklem olarak oluşturulmuştur. Ancak okullara ve il millî eğitim müdürlüklerine
gönderilmiş olan, 760 yönetici anketinden 626’sı, 1.520 öğretmen anketinden 1.321’i,
580 denetçi anketinden de 436’sı geri dönmüştür.
TÜİK’in istatistiki bölge sınıflandırması esas alınarak belirlenen 12 il ve bu
illere göre belirlenen okul sayıları ile öğretmen, yönetici ve denetçi sayıları Tablo
3.2.2.de yer almaktadır.
23
Tablo 3.2.2. İllere Göre Yönetici, Öğretmen, Denetçi ve Okul Sayılarının Evren ve Örneklem Dağılımı
OK
UL
SA
YIS
I
YÖ
NE
TİCİ
SA
YIS
I
ÖĞ
RE
TM
EN
SA
YIS
I
DE
NE
TÇİ
SA
YIS
I
SIR
A
İL
OK
UL
TÜ
RÜ
Evr
en
Örn
ekle
m
Evr
en
Örn
ekle
m
Evr
en
Örn
ekle
m
Evr
en
Örn
ekle
m
1 İSTANBUL İlköğretim
Okulu 1357 62 4058 124 46179 248 338 169
2 TEKİRDAĞ İlköğretim
Okulu 196 9 268 18 3014 36 23 12
3 İZMİR İlköğretim
Okulu 904 41 1331 82 18290 164 133 66
4 BURSA İlköğretim
Okulu 559 25 868 50 11332 100 83 41
5 ANKARA İlköğretim
Okulu 867 39 1604 78 23538 156 177 88
6 ADANA İlköğretim
Okulu 691 31
802 64 11058 128 73 36
7 KAYSERİ İlköğretim
Okulu 526 24 618 48 6740 96 60
30
8 SAMSUN İlköğretim
Okulu 867 39 584 78 7569 156 64 32
9 TRABZON İlköğretim
Okulu 346 16 470 32 4963 64 43 22
10 ERZURUM İlköğretim
Okulu 950 43 305 86 4681 172 59 30
11 MALATYA İlköğretim
Okulu 541 25 434 48 5283 96 49 25
12 G.ANTEP İlköğretim
Okulu 577 26 813 52 8577 104 58 29
TOPLAM 8381 380 12155 760 151224 1520 1160 580
24
3.3. Veri Toplama Araçları ve Geliştirilmesi
Araştırmanın veri toplama araçlarını, araştırmanın amaçlarına uygun olarak
hazırlanan denetçi, yönetici ve öğretmen anketleri oluşturmaktadır. Araştırmada
kullanılmış olan anketler, literatür taranarak hazırlanmıştır. Anket taslakları pilot
uygulama yapılmadan önce alan uzmanlarından (Prof. Dr. İnayet PEHLİVAN AYDIN
ve Doç. Dr. Ayhan URAL) görüşler alınmış ve geçerlik teyidi yapılmıştır. Geliştirilen
anketler belirlenen örneklem gurubuna uygulanarak pilot uygulaması yapılmıştır.
Uygulama sonucunda anket soruları üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Araştırmada uygulanan anketler Denetçi Anketi Ek 1. Yönetici Anketi Ek 2. ve
Öğretmen Anketi Ek 3. olarak Ekler kısmında verilmektedir.
3.4. Verilerin Toplanması
Bu araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır.
Araştırmanın amaçları doğrultusunda hazırlanan veri toplama araçları, araştırma
kapsamına alınan illerde hangi okullarda ve kimlere kaçar tane uygulanacaksa ayrı ayrı
paketlenip kolilere yerleştirilerek araştırma kapsamına alınan illerin millî eğitim
müdürlüklerine, araştırma uygulaması için hazırlanan ilgili makam onayı ile birlikte
gönderilmiştir. İlgili okullarca uygulanan anketler il millî eğitim müdürlüklerince bir
araya toplanarak Başkanlığımıza ulaştırılmıştır.
3.5. Verilerin Analizi
Araştırmadan elde edilen veriler kodlanarak bilgisayara yüklenilmiş ve SPSS
(The Statistical Package Programme For Social Science) istatistik programı kullanılarak
çözümlenmiştir. Anketlerde yer alan sorular likert tipi ölçeğe tabi tutulmuştur. Ölçeğe
verilen cevaplar 1 ile 5 arasında puanlara dönüştürülmüş ve Tablo 3.5.1.de sunulan
aralıklar dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır.
25
Tablo 3.5.1. Aritmetik Ortalama ve Değerlendirme Aralığı
Aralık Seçenek
1,00-1,79 Hiçbir zaman (Hiç)
1,80-2,59 Nadiren (Az)
2,60-3,39 Bazen (Orta)
3,40-4,19 Genellikle (Oldukça)
4,20-5,00 Her zaman (Tamamen)
Araştırma sonucu elde edilen veriler, frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve
standart sapma analizleri yapılarak tablolaştırılmıştır. Ayrıca verilerin
değerlendirilmesinde gruplara ait ortalamaların hesaplamasında t-testi kullanılmıştır. t-
testinde levene testi ile iki grup arasında anlamlı fark olup olmadığı belirlenmiş ve t-
testi yorumlanmıştır.
Anketlerin son kısmında yer alan açık uçlu sorulara katılımcıların belirtmiş
oldukları görüş ve öneriler, tekrarlama frekansına göre listelenerek gruplanmıştır.
3.6. Sınırlılıklar
Araştırmanın amaçlarına ulaşabilmek için bazı sınırlamaları yapılmıştır. Bu
araştırma;
1- 2009-2010 öğretim yılı,
2- 12 il/ilçe ye bağlı ilköğretim okullarında görev yapan eğitim denetçi, yönetici
ve öğretmenleri,
3- MEB eğitim denetçilerinin rehberlik ve iş başında yetiştirme ile denetim ve
değerlendirme görevleri
ile sınırlandırılmıştır. MEB eğitim denetçilerinin inceleme ve soruşturma görevleri bu
araştırma konusunun dışında tutulmuştur.
26
27
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BULGULAR VE YORUMLAR
Bu bölümde denetçi, yönetici ve öğretmen görüşleriyle toplanan verilerin
istatistiksel çözümlemeleri sonucunda elde edilen bulgulara yer verilmiştir.
4.1. Araştırmaya Katılan Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerle İlgili Kişisel Bilgiler
Araştırmada görüşlerine başvurulan denetçi, yönetici ve öğretmenlerin
cinsiyetlerine göre frekans ve yüzde dağılımları aşağıdaki Tablo 4.1.1.de verilmiştir.
Tablo 4.1.1. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımları
Denetçi Yönetici Öğretmen Cinsiyet
f % f % f % Kadın 18 4,3 76 12,4 676 51,4 Erkek 405 95,7 536 87,6 639 48,6 Toplam 436 100 626 100 1321 100
Bu araştırmada, görüşüne başvurulan denetçi ve yöneticilerin büyük
çoğunluğunun erkek katılımcılardan oluştuğu görülmektedir. Öğretmenlerin ise,
cinsiyetlerine göre dağılımlarının homojen olduğu görülmektedir.
Denetçi, yönetici ve öğretmenlerin görev yaptıkları illere göre dağılımları Tablo
4.1.2.de verilmiştir.
Tablo 4.1.2. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Görev Yaptıkları İllere Göre Dağılımları
Denetçi Yönetici Öğretmen İller
f % f % f %
İstanbul 89 20,4 76 12,1 138 10,4
Tekirdağ 12 2,8 16 2,6 38 2,9
İzmir 63 14,4 59 9,4 132 10
Bursa 41 9,4 48 7,7 98 7,4
Ankara 72 16,5 71 11,3 148 11,2
Adana 5 1,1 54 8,6 104 7,9
Kayseri 26 6 40 6,4 88 6,7
Samsun 30 6,9 57 9,1 156 11,8
Trabzon 19 4,4 30 4,8 61 4,6
Erzurum 28 6,4 83 13,3 171 12,9
Malatya 24 5,5 45 7,2 97 7,3
Gaziantep 27 6,2 47 7,5 90 6,8
Toplam 436 100 626 100 1321 100
28
Denetçi, yönetici ve öğretmenlerin öğrenim durumlarına göre dağılımları Tablo
4.21.3.te verilmiştir.
Tablo 4.1.3. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Öğrenim Durumlarına Göre Dağılımları
Denetçi Yönetici Öğretmen Öğrenim Durumları
f % f % f %
Ön Lisans 0 0 91 14,5 124 9,5
Lisans 338 77,5 486 77,6 1108 84,6
Yüksek Lisans 46 10,6 32 5,1 56 4,3
Doktora 3 0,7 2 0,3 5 0,4
Diğer 40 9,2 8 1,3 17 1,3
Toplam 436 100 626 100 1310 100
Bu araştırmada görüşüne başvurulan denetçilerin % 77.5’inin, yöneticilerin %
77.6’sının ve öğretmenlerin % 84.6’sının lisans mezunu olduğu görülmektedir.
Tabloya göre denetçi, yönetici ve öğretmenlerin büyük çoğunluğunun lisans
mezunu oldukları görülmektedir. Yüksek lisans ve doktora yapan yönetici ve
öğretmenlerin oranının denetçilere göre daha düşük olduğu görülmektedir.
Denetçi, yönetici ve öğretmenlerin kıdem durumlarına göre frekans ve yüzde
dağılımları Tablo 4.1.4.te verilmiştir.
Tablo 4.1.4. Denetçi, Yönetici ve Öğretmenlerin Kıdemlerine Göre Dağılımları
Denetçi Yönetici Öğretmen Kıdemleri
f % f % f % 1-5 Yıl 22 5,2 212 33,9 304 23
6-10 Yıl 9 2,1 127 20,3 293 22,2
11-15 Yıl 67 15,7 96 15,3 305 23,1
16-20 Yıl 110 25,8 78 12,5 192 14,5
21 Yıl ve üstü 219 51,3 93 14,9 221 16,7
Toplam 427 100 626 100 1321 100
29
Tabloya göre denetçilerin % 51,3’ü 21 yıl ve üstü, % 25,8’inin kıdemleri 16-20
yıl iken yöneticilerin % 69,5’i ile öğretmenlerin % 68,3’ünün kıdemlerinin 15 yıl ve
altında olduğu görülmektedir.
Tablo 4.1.5.te yönetici ve öğretmenlerin denetim geçirme durumlarına göre
frekans ve yüzde dağılımları verilmiştir.
Tablo 4.1.5. Yönetici ve Öğretmenlerin Denetim Geçirme Durumlarına Göre Dağılımları
Yönetici Öğretmen Kıdemleri
f % f %
1-3 kez 114 18,2 241 18,4
4-6 kez 91 14,5 281 21,4
7-9 kez 81 12,9 223 17
10 kez ve fazlası 332 53 568 43,3
Toplam 626 100 1313 100
Denetçi ve öğretmenlerin görev yaptığı alanlara göre frekans ve yüzde
dağılımları Tablo 4.1.6.da verilmiştir.
Tablo 4.1.6. Denetçi ve Öğretmenlerin Görev Yaptığı Alanlara Göre Dağılımları
Denetçi Öğretmen Alan
f % f %
Sınıf 235 60,4 694 53
Alan 154 39,6 615 47
Toplam 389 100 1309 100
Bu araştırmada görüşüne başvurulan denetçilerin % 60,4’ünün sınıf
öğretmenliği, % 39,6’sının alan öğretmenliği mezunu olduğu, öğretmenlerin ise %
53’ünün sınıf öğretmeni, % 47’sinin da alan öğretmeni olduğu görülmektedir.
Yöneticilerin görev yaptığı alanlara göre frekans ve yüzde dağılımları Tablo
4.1.7.de verilmiştir.
Tablo 4.1.7. Yöneticilerin Görevlerine İlişkin Durumları Yönetici Görev
f %
Müdür 250 41,6
Müdür Yardımcısı 351 58,4
Toplam 601 100
30
Araştırmada görüşleri alınan yöneticilerin % 41,6’sı müdür, % 58,4’ü müdür
yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
4.2. Denetçi ve Öğretmenlerin Ders Denetim Süreci İle İlgili Görüşlerine İlişkin
Bulgular ve Yorumlar
Bu bölümde denetçi ve öğretmenlerin ders denetim süreci ile ilgili görüşlerine
ilişkin bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.
4.2.1. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereç Seçiminde Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Tablo 4.2.1.de dersle ilgili kaynak, kitap, araç-gereç seçimi konusunda
denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin katılımcı görüşleri ile bu görüşlere ait
istatistikler ve grupların karşılaştırılmasına yönelik yapılan t-testi sonuçlarına yer
verilmiştir.
Tablo. 4.2.1. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereç Seçimi Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşlerine Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
Zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
Zam
an
n X SS t p
f 16 19 64 153 182 Denetçi
% 3,7 4,4 14,7 35,3 41,9434 4,07 1,035
f 266 295 352 296 106 Öğretmen
% 20,2 22,4 26,8 22,5 8,1 1315 2,76 1,234
21,861 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.1.de grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında, denetçi
görüşlerinin % 41,9’u “her zaman”, % 35,3’ü “genellikle” düzeyinde, öğretmenlerin
görüşlerinin ise % 8,1’i “her zaman”, % 22,5 i “genellikle”, % 26.8’inin de “bazen”
düzeyinde olduğu görülmektedir.
Dersle ilgili kaynak kitap, araç-gereç seçiminde denetçinin öğretmene rehberlik
yapma durumuna ilişkin katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalaması, denetçilerin
( X =4,07) “genellikle” düzeyinde, öğretmenlerin ise ( X =2,76) “bazen” düzeyindedir.
t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
31
Bu bulgular ışığında, denetçilerin dersle ilgili kaynak kitap, araç-gereç
seçiminde öğretmenlere yaptığı rehberliğin öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı
söylenebilir.
4.2.2. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereçten Öğretmenin
Yararlanmasında Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Dersle ilgili kaynak kitap, araç-gereçten öğretmenin yararlanması konusunda
denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin katılımcı görüşleri ile bu görüşlere ait
istatistikler ve grupların karşılaştırılmasına yönelik yapılan t-testi sonuçları Tablo
4.2.2.de verilmiştir.
Tablo 4.2.2. Dersle İlgili Kaynak Kitap, Araç-Gereçten Yararlanılması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 11 41 176 202 Denetçi
% 0,7 2,5 9,5 40,6 46,7433 4,30 0,798
f 222 296 338 350 110 Öğretmen
% 16,9 22,5 25,7 26,6 8,4 1316 2,87 1,218
28,044 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.2.de grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 46,7’si “her zaman”, % 40,6’sı “genellikle” düzeyinde görüş belirtirken,
öğretmenlerin % 8,4’ü “her zaman” ve % 26,6’ sı “genellikle” düzeyinde görüş
belirtmişlerdir.
Dersle ilgili kaynak kitap, araç-gereçten yararlanılmasında denetçinin öğretmene
rehberlik yapma durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamaları incelendiğinde
denetçi görüşlerinin ( X =4,30) “her zaman” düzeyinde, öğretmen görüşlerinin ise
( X =2,87) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre(p<0,05)
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu veriler doğrultusunda; denetçilerin dersle ilgili kaynak kitap, araç-gereçten
yararlanılmasında öğretmenlere yaptığı rehberliğin bu hizmetten esas yararlanıcı olan
öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
32
4.2.3. Ders Planlarının Hazırlanması Konusunda Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Ders planlarının hazırlanması konusunda denetçinin öğretmene rehberlik
yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.3.te yer verilmiştir.
Tablo 4.2.3. Ders Planlarının Hazırlanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 9 23 73 148 173 Denetçi
% 2,1 5,4 17,1 34,7 40,6426 4,06 0,991
f 166 266 339 394 145 Öğretmen
% 12,7 20,3 25,9 30,1 11,11310 3,07 1,204
17,081 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.3.te ankete cevap veren katılımcıların görüşleri arasındaki frekansları
incelendiğinde, denetçilerin % 40,6’sı “her zaman” ve % 34,7’si “genellikle”
düzeyinde, öğretmenlerin ise % 11,1’inin “her zaman”, % 30,1’ inin “genellikle” ve %
25,9’unun da “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Ders planlarının hazırlanmasında denetçinin öğretmene rehberlik yapma
durumuna ilişkin grupların aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,06) “genellikle”,
öğretmenlerin ise ( X =3,07) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (P<0,05)
denetçi ile öğretmen görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu bulgular doğrultusunda; ders planlarının hazırlanması konusunda denetçilerin
öğretmenlere yaptığı rehberliğin öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı
söylenebilir.
4.2.4. Ders Planlarının Uygulanması Konusunda Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Ders planlarının uygulanması konusunda denetçinin öğretmene rehberlik
yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.4.de yer verilmiştir.
33
Tablo 4.2.4 Ders Planlarının Uygulanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 4 11 47 147 225 Denetçi
% 0,9 2,5 10,8 33,9 51,8434 4,33 0,838
f 96 223 320 503 168 Öğretmen
% 7,3 17,0 24,4 38,4 12,81310 3,32 1,121
19,855 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.4.de yer alan grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 51,8’si “her zaman” ve % 33,9’u “genellikle” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 12,8’si “her zaman” ve % 38,4’ü “genellikle” düzeyinde
görüş bildirmiştir.
Ders planlarının uygulanmasında denetçinin öğretmene rehberlik yapma
durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamaları incelendiğinde, denetçi görüşlerinin
( X =4,33) “her zaman”, öğretmen görüşlerinin ise ( X =3,32) “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (P<0,05) denetçi ile öğretmen görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Tablo 4.2.3. ve Tablo 4.2.4.de elde edilen bulgular ışığında; bu hizmetten esas
yararlanıcı olan öğretmenlerin rehberlik hizmetinden bazen yararlandığı yönünde görüş
belirtmesiyle öğretmenlerin yapılan rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları
söylenebilir.
4.2.5. Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Kullanımı Konusunda Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanımı konusunda denetçinin öğretmene
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.5.te yer verilmiştir.
34
Tablo 4.2.5. Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Kullanımı Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 4 23 168 236 Denetçi
% 0,2 0,9 5,3 38,9 54,6432 4,47 0,663
f 86 224 386 459 160 Öğretmen
% 6,5 17,0 29,4 34,9 12,21315 3,29 1,088
26,859 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.5.te grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 54,6’sı “her zaman”, % 38,9’u “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 12,2’si “her zaman” ve % 34,9’u “genellikle” ve % 29,4’ü de “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Tabloda yer alan görüşlerin aritmetik ortalaması denetçilerin ( X =4,47) “her
zaman”, öğretmenlerin ise ( X =3,29) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre
(P<0,05) denetçi ile öğretmen görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre; öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanımı konusunda
denetçiler öğretmenlere “her zaman” rehberlik yaptıklarını ifade ederken, öğretmenler
yapılan rehberlik hizmetinin “bazen” yapıldığını belirtmişlerdir. Buna göre
öğretmenlerin yapılan rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları söylenebilir.
4.2.6. Derse Hazırlık Çalışmaları Konusunda Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapması Durumu
Derse hazırlık çalışmaları konusunda denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
aşağıdaki Tablo 4.2.6.da yer verilmiştir.
35
Tablo 4.2.6. Derse Hazırlık Çalışmaları Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 18 64 157 193 Denetçi
% 0,7 4,1 14,7 36,1 44,4435 4,19 0,885
f 152 262 420 350 127 Öğretmen
% 11,6 20 32,0 26,7 9,7 1311 3,03 1,148
21,979 0,000
(p<0,05)
Derse hazırlık çalışmalarına ilişkin denetçinin öğretmene rehberlik yapması
sorusuna denetçilerin % 44,4’ü “her zaman”, % 36,1’sı “genellikle” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 9,7’si “her zaman”, % 26,7’si “genellikle” ve % 32’si de
“bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Bu görüşlere ilişkin aritmetik ortalama; denetçilerin ( X =4,19) “genellikle”
düzeyinde, öğretmenlerin ise ( X =3,03) “bazen” düzeyindedir.
Tabloda yer alan t-testi sonuçlarına bakıldığında (P<0,05) denetçi ile öğretmen
görüşleri arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir.
Bu bulgulara göre; derse hazırlık çalışmaları konusunda denetçiler öğretmenlere
yeterli düzeyde rehberlik yaptıklarını ifade ederken, öğretmenler yapılan bu rehberlik
hizmetini yeterli bulmadıklarını belirtmişlerdir.
4.2.7. Denetçinin Yazılı Sınavların Hazırlanışı Konusunda Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Denetçinin yazılı sınavların hazırlanışı konusunda denetçinin öğretmene
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.7.de yer verilmiştir.
36
4.2.7. Yazılı Sınavların Hazırlanışında Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 17 31 107 170 107 Denetçi
% 3,9 7,2 24,8 39,4 24,8432 3,74 1,035
f 297 306 329 277 87 Öğretmen
% 22,9 23,6 25,4 21,4 6,7 1296 2,65 1,231
17,961 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.7.deki katılımcıların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 24,8’i “her zaman”, % 39,4’ü “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 6,78’si “her zaman” ve % 21,4’ü “genellikle” düzeyinde görüş
bildirmişlerdir.
Görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =3,74) “genellikle” düzeyinde,
öğretmenlerin ise ( X =2,65) “bazen” düzeyinde olduğunu göstermektedir.
Yazılı sınavların hazırlanışıyla ilgili olarak denetçinin öğretmene rehberlik
yapmasına ilişkin t-testi sonuçlarına bakıldığında (P<0,05) görüşler arasında anlamlı
fark olduğu görülmektedir.
4.2.8. Denetçinin Yazılı Sınavların Değerlendirilmesi Konusunda
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Denetçinin yazılı sınavların hazırlanışı konusunda denetçinin öğretmene
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 3.2.8.de yer verilmiştir.
Tablo 4.2.8. Yazılı Sınavların Değerlendirilmesinde Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 14 32 101 158 127 Denetçi
% 3,2 7,4 23,4 36,6 29,4432 3,81 1,041
f 314 276 328 286 104 Öğretmen
% 24,0 21,1 25,1 21,9 8 1308 2,69 1,269
18,447 0,000
(p<0,05)
37
Yukarıdaki tabloda yer alan grupların görüşleri arasındaki frekanslarına
bakıldığında, denetçilerin % 29,4’ü “her zaman”, % 36,6’sı “genellikle” düzeyinde
görüş bildirirken, öğretmenlerin % 8’i “her zaman”, % 21,9’u “genellikle” % 25,1’i
“bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Tablo 4.2.8’deki görüşlerin aritmetik ortalamasının denetçilerin ( X =3,81)
“genellikle”, öğretmenlerin ise ( X =2,69) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Yazılı sınavların değerlendirilmesiyle ilgili olarak denetçinin öğretmene
rehberlik yapmasına ilişkin t testi sonuçlarına bakıldığında (P<0,05); görüşler arasında
anlamlı fark olduğu görülmektedir.
Tablo 4.2.7. ve Tablo 4.2.8. ortak değerlendirildiğinde, yazılı sınavların hem
hazırlanışı hem de değerlendirilmesi konusunda denetçinin yaptığı rehberlik hizmetinin
öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.2.9. Öğretmenin Öğrencilere Proje Hazırlattırılması ve Projelerin
Değerlendirilmesi Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Öğrencilere proje hazırlattırılmasında denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
aşağıdaki Tablo 4.2.9.da yer verilmiştir.
Tablo 4.2.9 Öğretmenin Öğrencilere Proje Hazırlattırılması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 7 21 70 180 157 Denetçi
% 1,6 4,8 16,1 41,4 36,1435 4,06 0,927
f 239 261 335 355 127 Öğretmen
% 18,1 19,8 25,4 27,0 9,6 1317 2,90 1,253
20,505 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.9.da yer alan katılımcıların görüşleri arasındaki frekanslarına
bakıldığında, denetçilerin % 36,1’i “her zaman”, % 41,4’ü “genellikle” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 9,6’sı “her zaman” ve % 27’si “genellikle” % 25,4’ü
“bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Öğrencilere proje hazırlattırılması konusunda denetçinin öğretmene rehberlik
yapma durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması incelendiğinde denetçilerin
38
( X =4,06) “genellikle”, öğretmenlerin ise ( X =2,90) “bazen” düzeyinde görüş
bildirdikleri görülmektedir. Tablo 4.2.9.daki t testi sonuçlarına bakıldığında (P<0,05)
görüşler arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir.
4.2.10 Öğrencilerin Hazırladığı Projelerin Değerlendirilmesi Konusunda
Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Öğrencilerin hazırladığı projelerin değerlendirilmesinde denetçinin öğretmene
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.2.10.da yer verilmiştir.
Tablo 4.2.10. Öğrencilerin Hazırladığı Projelerin Değerlendirilmesi İle İlgili Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 9 23 90 169 142 Denetçi
% 2,1 5,3 20,8 39,0 32,8433 3,95 0,967
f 283 277 307 328 120 Öğretmen
% 21,5 21,1 23,3 24,9 9,1 1315 2,79 1,282
19,877 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.10.da yer alan grupların görüşleri arasındaki frekansları incelediğinde,
denetçilerin % 32,8’i “her zaman”, % 39’u “genellikle” düzeyinde, öğretmenlerin ise %
9,6’sı “her zaman” ve % 24,9’u “genellikle”, % 23,3’ü “bazen” düzeyinde görüş
bildirmişlerdir.
Öğrencilerin hazırladığı projelerin değerlendirilmesi konusunda denetçinin
öğretmene rehberlik yapma durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması
incelendiğinde denetçilerin ( X =3,95) “genellikle”, öğretmenlerin ise ( X =2,79)
“bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Yukarıdaki tabloda yer alan t testi sonuçlarına göre (P<0,05) denetçi ve öğrenci
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Eldeki veriler doğrultusunda Tablo 4.2.9. ve Tablo 4.2.10. birlikte
değerlendirildiğinde; proje hazırlattırılması ve değerlendirilmesi konusunda denetçilerin
öğretmenlere yeterli düzeyde rehberlik yaptıkları; buna karşılık, öğretmenlerin yapılan
bu rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları söylenebilir.
39
4.2.11 Zümre Kararlarının Alınmasına Yönelik Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Zümre kararlarının alınması konusunda denetçinin öğretmene rehberlik
yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.11.de yer verilmiştir.
Tablo 4.2.11. Denetçinin Zümre Kararlarının Alınmasına Yönelik Olarak Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 4 12 50 149 215 Denetçi
% 0,9 2,8 11,6 34,7 50,0430 4,30 0,850
f 168 227 332 413 180 Öğretmen
% 12,7 17,2 25,2 31,3 13,61320 3,16 1,231
21,446 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.11.deki katılımcıların görüşleri arasındaki frekanslar incelendiğinde,
denetçilerin % 50’si “her zaman”, % 34,7’si “genellikle” düzeyinde görüş belirtirken,
öğretmenlerin % 13,6’sı “her zaman”, % 31,3’ü “genellikle”, % 25,2’si “bazen”
düzeyinde görüş bildirdikleri görülmektedir.
Zümre kararlarının alınmasına yönelik denetçilerin öğretmene rehberlik yapma
durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında denetçilerin görüşleri
( X =4,30) “her zaman”, öğretmenlerin görüşleri ise ( X =3,16) “bazen” düzeyindedir.
Yukarıdaki tabloda yer alan t testi sonuçlarına göre (P<0,05) denetçi ve öğrenci
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
4.2.12. Zümre Kararlarının Uygulamasına Yönelik Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Zümre kararlarının uygulanması konusunda denetçinin öğretmene rehberlik
yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.2.12.de yer verilmiştir.
40
Tablo 4.2.12. Denetçinin Zümre Kararlarının Uygulanmasına Yönelik Olarak Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 18 51 145 219 Denetçi
% 0,5 4,1 11,7 33,3 50,3435 4,29 0,863
f 152 241 347 385 193 Öğretmen
% 11,5 18,3 26,3 29,2 14,61318 3,17 1,222
20,957 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.12.deki grupların görüşleri arasındaki frekansa bakıldığında;
denetçilerin % 50,3’ü “her zaman”, % 33,3’ü “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 14,6’sı “her zaman” ve % 29,2’si “genellikle”, % 26,3’ü de “bazen”
düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalaması incelendiğinde; denetçi görüşlerinin
( X =4,29) “her zaman”, öğretmen görüşlerinin ise ( X =3,17) “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t testi sonuçlarına göre (P<0,05); grupların görüşleri arasında anlamlı
fark vardır.
Bu bulgular ışığında Tablo 4.2.11. ve Tablo 4.2.12. birlikte değerlendirildiğinde;
denetçiler, öğretmenlere yeterli düzeyde rehberlik yaptıklarını ifade ederken,
öğretmenlerin yapılan bu rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları anlaşılmaktadır.
4.2.13. Sosyal Kulüp Çalışmaları İle İlgili Denetçinin Öğretmene Rehberlik
Yapma Durumu
Sosyal kulüp çalışmaları ile ilgili denetçinin öğretmene rehberlik yapması
konusunda denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.2.13.de yer verilmiştir.
41
Tablo 4.2.13. Sosyal Kulüp Çalışmaları İle İlgili Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 4 14 51 191 174 Denetçi
% 0,9 3,2 11,8 44,0 40,1434 4,19 0,834
f 223 239 339 380 136 Öğretmen
% 16,9 18,1 25,7 28,9 10,31317 2,97 1,249
23,037 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.13.deki grupların frekansları incelendiğinde, denetçilerin % 40,1’i
“her zaman”, % 44,0’ü “genellikle”, öğretmenlerin ise % 10,3’ü “her zaman” ve
% 28,9’i “genellikle” % 25,7’si “bazen” düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Yukarıdaki tabloda yer alan grupların görüşleri arasındaki aritmetik ortalamaya
bakıldığında denetçi görüşlerinin ( X =4,19) “genellikle”, öğretmen görüşlerinin ise
( X =2,97) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına göre (P<0,05);
grupların görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre, denetçiler, sosyal kulüp çalışmalarına yönelik öğretmenlere
yeterli düzeyde rehberlik yaptıklarını belirtirken, öğretmenlerin yapılan bu rehberlik
hizmetini yeterli bulmadıkları söylenebilir.
4.2.14. Öğretmenler Kurulu Kararlarının Uygulanışı İle İlgili Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Denetçinin öğretmenler kurulu kararlarının uygulanışı ile ilgili denetçinin
öğretmene rehberlik yapması konusunda denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.14.de yer verilmiştir.
42
Tablo 4.2.14. Denetçinin Öğretmenler Kurulu Kararlarının Uygulanışı İle İlgili Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 1 13 69 180 168 Denetçi
% 0,2 3 16 41,8 39,0431 4,16 0,816
f 207 252 353 372 128 Öğretmen
% 15,8 19,2 26,9 28,4 9,8 1312 2,97 1,224
22,980 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.14. incelendiğinde, denetçilerin % 39’u “her zaman”, % 41,8’sı
“genellikle” düzeyinde, öğretmenlerin % 9,8’i “her zaman”, % 28,4’ü “genellikle,” %
26,9’u “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Grupların aritmetik ortalaması incelendiğinde, denetçiler ( X =4,16) “genellikle”
düzeyinde, öğretmenler ise ( X =2,97) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre
(P<0,05); her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre, denetçiler, öğretmenler kurulu kararlarının uygulanışına
yönelik öğretmenlere yeterli düzeyde rehberlik yaptıklarını ifade ederken, öğretmenlerin
yapılan bu rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları anlaşılmaktadır.
4.2.15 Öğretmenin Öğrencilerle İletişimi Konusunda Denetçinin Öğretmene
Rehberlik Yapma Durumu
Öğretmenin öğrencilerle iletişimi ile ilgili denetçinin öğretmene rehberlik
yapması konusunda denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.15.de yer verilmiştir.
Tablo 4.2.15. Öğrencilerle İletişimi Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 0 6 41 147 239 Denetçi
% 0 1,4 9,5 33,9 55,2433 4,43 0,720
f 169 240 328 416 163 Öğretmen
% 12,8 18,2 24,9 31,6 12,41316 3,12 1,222
27,019 0,000
(p<0,05)
43
Tablo 4.2.15. de yer alan gruplara ait frekanslar incelendiğinde, denetçilerin
% 55,2’si “her zaman”, % 33,9’u “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 12,4’ünün “her zaman”, % 31,6’sının “genellikle” ve % 24,9’unun
“bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
İki grubun aritmetik ortalamalarına bakıldığında, denetçi görüşlerinin ( X =4,43)
“her zaman”, öğretmen görüşlerinin ise ( X =3,12) “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. Yapılan t testi sonuçlarına göre (P<0,05); her iki grubun görüşleri
arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre, öğretmenlerin öğrencileriyle iletişimi konusunda denetçiler,
öğretmenlere her zaman rehberlik yaptıklarını ifade ederken, öğretmenlerin yapılan bu
rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları anlaşılmaktadır.
4.2.16 Öğretmenin Veli, Öğretmen ve Diğer Personelle İletişimi ve İşbirliği
Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Öğretmenin, veli, öğretmen ve diğer personelle iletişimi ve iş birliği konusunda
denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.16.da yer verilmiştir.
Tablo 4.2.16. Öğretmenin Veli, Öğretmen ve Diğer Personelle İletişimi ve İşbirliği Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 11 38 169 215 Denetçi
% 0,7 2,5 8,7 38,8 49,3436 4,33 0,795
f 250 266 341 352 108 Öğretmen
% 19 20,2 25,9 26,7 8,2 1317 2,88 1,698
24,102 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.16.da görüldüğü üzere, grupların görüşlerine ilişkin frekanslar
incelendiğinde, denetçilerin % 49,3’ünün “her zaman”, % 38,8’inin “genellikle
düzeyinde, öğretmenlerin ise % 8,2’inin “her zaman”, % 26,7’sinin “genellikle” ve
% 25,9’unun “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Katılımcı grupların aritmetik ortalaması, denetçi görüşlerinin ( X =4,33) “her
zaman”, öğretmen görüşlerinin ise ( X =2,88) “bazen” düzeyinde olduğunu
44
göstermektedir. t testi sonuçlarına bakıldığında (P<0,05) grupların görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, öğretmenin veli, öğretmen ve diğer personelle iletişimi ve
işbirliği konusunda denetçiler, öğretmenlere her zaman rehberlik yaptıklarını ifade
ederken, öğretmenler yapılan bu rehberlik hizmetinin bazen yapıldığını ifade
etmektedirler. Buna göre; öğretmenlerin yapılan bu rehberlik hizmetini yeterli
bulmadıkları söylenebilir.
4.2.17. Öğretim Programının Uygulanması Konusunda Denetçinin
Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Tablo 4.2.17.de denetçinin öğretim programının uygulanması konusunda
öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 4.2.17. Öğretim Programının Uygulanması Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 0 4 20 153 259 Denetçi
% 0 0,9 4,6 35,1 59,4436 4,53 0,630
f 91 192 334 488 211 Öğretmen
% 6,9 14,6 25,4 37,1 16,01316 3,41 1,127
25,924 0,000
(p<0,05)
Yukarıdaki Tabloda yer alan grupların görüşlerine ilişkin frekanslarına
bakıldığında, denetçilerin % 59,4’ünün “her zaman”, % 35,1’inin “genellikle”
düzeyinde, öğretmenlerin ise % 16’sının “her zaman”, % 37,1’inin “genellikle” ve
% 24,5’inin de “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Grupların görüşlerine ilişkin aritmetik ortalama, denetçi görüşlerinde ( X =4,53)
“her zaman”, öğretmen görüşlerinde ise ( X =3,41) “genellikle” düzeyindedir. Yapılan t
testi sonuçlarına göre (P<0,05) grupların görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre; öğretmenlerin yapılan bu rehberlik hizmetini yeterli
bulmadıkları söylenebilir.
45
4.2.18. Sınıfta Özel Eğitimi Gerektiren Çocukların Eğitimleri Konusunda
Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Tablo 4.2.18.de; sınıfta özel eğitimi gerektiren çocukların eğitimleri konusunda
denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 4.2.18. Sınıfta Özel Eğitimi Gerektiren Çocukların Eğitimleri Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 0 11 47 151 227 Denetçi
% 0 2,5 10,8 34,6 52,1436 4,36 0,774
f 249 266 351 321 132 Öğretmen
% 18,9 20,2 26,6 24,3 10 1319 2,86 1,258
29,552 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.18.de grupların görüşleri arasındaki frekanslar incelendiğinde,
denetçilerin % 52,1’inin “her zaman”, % 34,6’sının “genellikle” düzeyinde,
öğretmenlerin ise % 10’unun “her zaman”, %24,3’ünün “genellikle”, % 26,6’sının da
“bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Denetçi ve öğretmen görüşlerinin aritmetik ortalamasına bakıldığında, denetçi
görüşleri ( X =4,36) “her zaman” düzeyinde, öğretmen görüşleri ise ( X =2,86) “bazen”
düzeyindedir. Tablo 4.2.19’daki t testi sonuçlarına göre (P<0,05); grupların görüşleri
arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında; denetçilerin sınıfta özel eğitimi gerektiren çocukların
eğitimlerine yönelik rehberliklerini yeterli düzeyde yaptıkları, buna karşılık
öğretmenlerin yapılan bu rehberliği yeterli görmedikleri söylenebilir.
4.2.19. Mevzuattaki Değişiklikler ve Öğretmenlik Mesleği ile İlgili Yeni
Gelişmeler Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapma Durumu
Mevzuattaki değişiklikler ve öğretmenlik mesleği ilgili yeni gelişmeler
konusunda denetçinin öğretmene rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.19.da yer verilmiştir.
46
Tablo 4.2.19. Mevzuattaki Değişiklikler ve Öğretmenlik Mesleği ile İlgili Yeni Gelişmeler Konusunda Denetçinin Öğretmene Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 4 10 39 170 213 Denetçi
% 0,9 2,3 8,9 39 48,9436 4,33 0,805
f 170 269 338 364 178 Öğretmen
% 12,9 20,4 25,6 27,6 13,51319 3,08 1,237
24,140 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.19.da denetçi ve öğretmen görüşlerinin frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 48,9’sinin “her zaman”, % 39’unun “genellikle” düzeyinde
öğretmenlerin % 13,5 inin “her zaman”, % 27,6 sının “genellikle”, % 25,6’sının ise
“bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmüştür.
Mevzuattaki değişiklikler ve öğretmenlik mesleği ilgili yeni gelişmeler
konusunda denetçinin öğretmene rehberlik yapma durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik
ortalaması incelendiğinde, denetçilerin ( X =4,33) “her zaman”, öğretmenlerin ise
( X =3,08) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05);
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, denetçiler mevzuattaki değişiklikler ve öğretmenlik
mesleği ilgili yeni gelişmelere yönelik rehberliklerini yeterli düzeyde yaptıklarını
belirtirken, öğretmenlerin yapılan bu rehberliği yeterli görmedikleri söylenebilir.
4.2.20. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Yapacağı Zamanı Denetime
Gelmeden Önce Bildirmesi
Denetçinin rehberlik ve denetim yapacağı zamanı denetime gelmeden önce
bildirip bildirmemesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve
t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.20.de yer verilmiştir.
47
Tablo 4.2.20. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Yapacağı Zamanı Denetime Gelmeden Önce Bildirmesine Denetçi ve Öğretmen Görüşlerine İlişkin İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 43 38 78 167 90 Denetçi
% 10,3 9,1 18,8 40,1 21,6416 3,54 1,220
f 282 217 264 357 196 Öğretmen
% 21,4 16,5 20,1 27,1 14,91316 2,98 1,375
7,915 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.20.de katılımcı görüşlerinin frekanslarına bakıldığında, denetçilerin
% 21,6’sı “her zaman”, % 40,1’i “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 14,9’u “her zaman”, % 27,1’i “genellikle” ve % 20,1’i de “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Grupların görüşlerine ilişkin aritmetik ortalamasının, denetçilerde ( X =4,33)
“her zaman”, öğretmenler ( X =3,08) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t- testi
sonuçlarına göre (p<0,05); denetçi ve öğretmen görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında; denetçiler rehberlik ve denetim yapacakları zamanı
öğretmene her zaman haber verdiklerini belirtirken, öğretmenler denetçilerin bazen
haber vererek geldiklerini söylemişlerdir.
4.2.21. Denetimden Önce Denetçinin Öğretmenle Ön Görüşme Yapması
Denetimden önce denetçinin öğretmenle ön görüşme yapmasına ilişkin denetçi
ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.21.de yer
verilmiştir.
Tablo 4.2.21. Denetimden Önce Denetçinin Öğretmenle Ön Görüşme Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kl
e H
er
zam
an
n X SS t p
f 4 17 64 192 154 Denetçi
% 0,9 3,9 14,8 44,5 35,7431 4,10 0,859
f 486 255 240 227 110 Öğretmen
% 36,9 19,3 18,2 17,2 8,3 1318 2,41 1,351
30,431 0,000
(p<0,05)
48
Tablo 4.2.21.deki grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında,
denetçilerin % 35,7’si “her zaman”, % 44,5’i “genellikle” düzeyinde, öğretmenlerin ise
% 8,3 ü “her zaman”, % 36,9’u “hiçbir zaman”, % 19,3’ü “nadiren” düzeyinde görüş
bildirmişlerdir.
Denetçinin denetimden önce öğretmenle ön görüşme yapma durumuna ilişkin
görüşlerin aritmetik ortalamasının, denetçilerde ( X =4,10) “genellikle”, öğretmenlerde
ise ( X =2,41) “az” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05);
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, denetçiler denetimden önce öğretmenlerle ön görüşme
yaptıklarını belirtirken, öğretmenlerin çoğunluğu denetçi öğretmen arasında “az”
düzeyinde ön görüşme yapıldığını belirtmişlerdir. Yapılan bu görüşmelerin öğretmenler
tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.2.22. Denetçinin Derse Öğretmenle Birlikte Girmesi Durumu
Denetçinin derse öğretmenle birlikte girmesine ilişkin denetçi ve öğretmen
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.2.22.de yer
verilmiştir.
Tablo 4.2.22. Denetçinin Derse Öğretmenle Birlikte Girmesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 7 39 179 206 Denetçi
% 0,7 1,6 9 41,2 47,5434 4,33 0,763
f 230 191 229 354 295 Öğretmen
% 17,7 14,7 17,6 27,3 22,71299 3,23 1,410
20,643 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.22.de grupların frekansları incelendiğinde denetçilerin % 47,5’i “her
zaman”, % 41,2’si “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken, öğretmenlerin % 22,7’si
“her zaman”, % 27,3’ü “genellikle” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,33) “her zaman”,
öğretmenlerde ise ( X =3,23) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05);
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
49
Elde edilen verilere göre; denetçiler derse “her zaman” öğretmenle birlikte
girdiklerini belirtirken, öğretmenler ise her zaman değil “bazen” derse birlikte
girdiklerini ifade etmişlerdir.
4.2.23. Denetçinin Ders Gözleminde Dersin İşlenişine Müdahale Etmeme
Durumu
Denetçinin ders gözleminde dersin işlenişine müdahale etme durumuna ilişkin
denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.23.te
yer verilmiştir.
Tablo 4.2.23. Denetçinin Ders Gözleminde Dersin İşlenişine Müdahale Etmeme Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 54 27 15 122 214 Denetçi
% 12,5 6,3 3,5 28,5 49,5432 3,96 1,381
f 130 144 226 511 298 Öğretmen
% 9,9 11 17,3 39 22,81309 3,54 1,233
6,004 0,552
(P>0,05)
Tablo 4.2.23.te ankete cevap veren grupların görüşleri arasındaki frekanslar
incelendiğinde, denetçilerin % 49,5’inin “her zaman”, % 28,5’inin “genellikle”
düzeyinde; öğretmenlerin ise % 8,3’ünün “her zaman”, % 36,9’unun “hiçbir zaman”,
% 19,3’ünün “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortaklamasının, denetçilerde ( X =3,96)
“genellikle”, öğretmenlerde ise ( X =3,54) “genellikle” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p>0,05); anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark yoktur.
Buna verilere göre; her iki grubun ortak görüşü, denetçilerin ders gözlemi
sırasında öğretmenlere dersin işlenişine yönelik olarak müdahale etmediği yönündedir.
4.2.24. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Öğretmenle
Birlikte Yapması
Denetçinin ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi öğretmenle birlikte yapma
durumuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.24.te yer verilmiştir.
50
Tablo 4.2.24. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Öğretmenle Birlikte Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 7 11 32 123 259 Denetçi
% 1,6 2,5 7,4 28,5 60 432 4,43 0,861
f 199 196 260 423 235 Öğretmen
% 15,2 14,9 19,8 32,2 17,91313 3,23 1,320
21,717 0,000
(p<0,05)
Grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında denetçilerin % 60’ı
“her zaman”, % 28,5’i “genellikle” cevabını verirken, öğretmenlerin % 17,9’u “her
zaman”, % 32,2’si “hiçbir zaman”, % 19,8’i “bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Grupların görüşlerine ilişkin aritmetik ortalama incelendiğinde, denetçilerin
( X =4,43) “her zaman”, öğretmenlerin de ( X =3,23) “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05); anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında; denetçiler ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi her
zaman öğretmenle birlikte yaptıklarını ifade ederlerken, öğretmenlere göre denetçi ile
birlikte ders sonrasında değerlendirme yapma sıklığının daha düşük olduğu söylenebilir.
4.2.25. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Zümre
Olarak Yapması
Denetçinin ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi zümre olarak yapma
durumuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.25.de yer verilmiştir.
51
Tablo 4.2.25. Denetçinin Ders Gözlemi Sonrasında Değerlendirmeyi Zümre Olarak Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 8 36 153 156 81 Denetçi
% 1,8 8,3 35,3 35,9 18,7434 3,61 0,943
f 322 273 359 252 104 Öğretmen
% 24,6 20,8 27,4 19,2 7,9 1310 2,65 1,257
16,856 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.25.deki grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 18,7’sinin “her zaman”, % 35,9’unun “genellikle”, % 35,3’ünün “bazen”
düzeyinde, öğretmenlerin ise % 7,9’unun “her zaman”, % 27,4’ünün “bazen” ve
%24,6’sının da “hiçbir zaman” düzeyinde görüş bildirdiği görülmüştür..
Denetçinin ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi zümre olarak yapma
durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =3,61) “genellikle”,
öğretmenlerin ( X =2,65) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında; denetçiler, ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi zümre
olarak yeterli düzeyde yaptıklarını belirtirken, öğretmenlerin bunu yeterli bulmadığı
anlaşılmaktadır.
4.2.26. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıklarını Ders
Gözleminden Önce Denetçinin İncelemesi Durumu
Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözleminden önce,
denetçinin incelemesi durumuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.26.da yer verilmiştir.
52
Tablo 4.2.26. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders Gözleminden Önce Denetçinin İncelemesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 37 52 120 153 69 Denetçi
% 8,6 12,1 27,8 35,5 16,0431 3,38 1,147
f 231 230 332 368 149 Öğretmen
% 17,6 17,6 25,3 28,1 11,41310 2,98 1,272
6,149 0,027
(p<0,05)
Tablo 4.2.26.da katılımcıların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında,
denetçilerin % 16’sının “her zaman”, % 35,5’inin “genellikle”, % 27,8’inin “bazen”
düzeyinde, öğretmenlerin ise % 11,4’ünün “her zaman”, % 28,1’inin “genellikle” ve
% 25,3’ünün “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Grupların görüşlerine ilişkin aritmetik ortalamaya bakıldığında her iki grubun da
“bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
4.2.27. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders
Gözlemi Sırasında Denetçinin İncelemesi Durumu
Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözlemi sırasında
denetçinin incelemesi durumuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.27.da yer verilmiştir.
Tablo 4.2.27. Denetçinin Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders Gözlemi Sırasında İncelemesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 80 57 114 113 66 Denetçi
% 18,6 13,3 26,5 26,3 15,3430 3,07 1,324
f 81 194 312 493 229 Öğretmen
% 6,2 14,8 23,8 37,7 17,51309 3,45 1,125
-
5,483 0,000
(p<0,05)
53
Grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında denetçilerin % 26,5’i
“bazen”, % 26,3’ü “genellikle”, % 18,6’sı “hiçbir zaman” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 37,7’si “genellikle”, % 23,8’i “bazen”, % 17,5’i de “her zaman”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalamasının denetçiler ( X =3,07) “bazen”,
öğretmenler ( X =3,45) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına
göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
4.2.28. Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders
Gözleminden Sonra Denetçinin İncelemesi Durumu
Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözleminden sonra
denetçinin incelemesi durumuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.28.da yer verilmiştir.
Tablo 4.2.28. Denetçinin Öğretmenin Hazırladığı Evrakı ve Dersle İlgili Hazırlıkları Ders Gözleminden Sonra İncelemesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 29 66 96 158 84 Denetçi
% 6,7 15,2 22,2 36,5 19,4433 3,47 1,160
f 292 337 315 264 94 Öğretmen
% 22,4 25,9 24,2 20,3 7,2 1302 2,64 1,232
12,642 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.28.deki grupların görüşleri arasındaki frekanslarına bakıldığında
denetçilerin % 19,4’ü “her zaman”, % 36,5’i “genellikle”, % 22,2’si “bazen” düzeyinde,
öğretmenlerin ise % 22,4’ü “hiçbir zaman”, % 25,9’u “nadiren”, % 24,2’si “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçilerin
( X =3,47) “genellikle”, öğretmenlerin ( X =2,64) “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Tablo 4.2.26. Tablo 4.2.27. ve Tablo 4.2.28. birlikte değerlendirildiğinde; elde
edilen bulgulara göre, denetçiler öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili
54
hazırlıkları genellikle ders gözleminden sonra incelediklerini belirtirken, öğretmenler
denetçilerin genellikle ders gözlemi esnasında incelediklerini belirtmişlerdir.
4.2.29. Denetçinin Denetim Esnasında İstenen Evrakı ve Dersle İlgili
Hazırlık Çalışmalarını Öğretmenle Birlikte Değerlendirmesi
Aşağıdaki tabloda denetçinin denetim esnasında istenen evrakı ve dersle ilgili
hazırlık çalışmalarını öğretmenle birlikte değerlendirmesine ilişkin denetçi ve öğretmen
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 4.2.29. Denetçinin Denetim Esnasında İstenen Evrakları ve Dersle İlgili Hazırlık Çalışmalarını Öğretmenle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 9 25 58 200 141 Denetçi
% 2,1 5,8 13,4 46,2 32,6433 4,01 0,938
f 209 256 346 363 137 Öğretmen
% 15,9 19,5 26,4 27,7 10,51311 2,97 1,236
18,431 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.29.daki grupların görüşleri arasındaki frekanslar incelendiğinde
denetçilerin % 32,6’sı “her zaman”, % 46,2’si “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken
öğretmenlerin % 10,5’i “her zaman”, % 27,7’si “genellikle”, %26,4’ü de “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalaması denetçiler de ( X =4,01) “genellikle”,
öğretmenlerde ( X =2,97) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, denetim esnasında istenen evrakı ve dersle ilgili hazırlık
çalışmalarını denetçinin öğretmenle birlikte değerlendirme sıklığı, öğretmenlerin
görüşüne göre daha azdır.
4.2.30. Denetçinin Denetime Geldiği Okulun ve Çevrenin Şartlarını Dikkate
Alarak Denetim Yapması
Denetçinin denetime geldiği okulun ve çevrenin şartlarını dikkate alarak denetim
yapmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.30.da yer verilmiştir.
55
Tablo 4.2.30. Denetçinin Denetime Geldiği Okulun ve Çevrenin Şartlarını Dikkate Alarak Denetim Yapmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 0 2 16 114 302 Denetçi
% 0 0,5 3,7 26,3 69,6434 4,65 0,574
f 182 274 309 416 127 Öğretmen
% 13,9 20,9 23,6 31,8 9,7 1308 3,02 1,214
37,427 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.30.de görüldüğü üzere, denetçi ve öğretmen görüşleri arasındaki
değerlere bakıldığında, denetçilerin % 69,6’sı “her zaman”, % 26,3’ü “genellikle”, %
3,7’si “bazen” düzeyinde görüş belirtirken, öğretmenlerin % 9,7’si “her zaman”, %
31,8’i “genellikle” ve %23,6’sı “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Denetçilerin denetime geldiği okulun ve çevrenin şartlarını dikkate alarak
denetim yapmasına ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerde ( X =4,65) “her
zaman”, öğretmenlerde X =3,02) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgular doğrultusunda; denetçilerin denetime geldiği okulun ve çevrenin
şartlarını “her zaman” dikkate aldıklarını ifade ettiği ancak öğretmenlere göre
denetçilerin okulun ve çevrenin şartlarını daha az dikkate aldığı söylenebilir.
4.2.31. Denetçinin Denetime Geldiğinde Ders Gözlemi İçin İki Ders Saati
Boyunca Sınıfta Kalması Durumu
Aşağıdaki tabloda denetçinin denetime geldiğinde ders gözlemi için iki ders
saati boyunca sınıfta kalmasına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
56
Tablo 4.2.31. Denetçinin Denetime Geldiğinde Ders Gözlemi İçin İki Ders Saati Boyunca Sınıfta Kalması Durumuna İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 0 5 17 178 234 Denetçi
% 0 1,2 3,9 41 53,9434 4,48 0,631
f 164 208 345 415 187 Öğretmen
% 12,4 15,8 26,2 31,5 14,21319 3,19 1,225
28,351 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.31.de yer alan grupların frekans dağılımlarına bakıldığında,
denetçilerin % 53,9’u “her zaman”, % 41’i “genellikle” düzeyinde görüş belirtmesine
karşılık, öğretmenlerin % 26,2’si “bazen”, % 31,5’ “genellikle”, % 15,8’i de “nadiren”
düzeyinde görüş belirtmiştir.
Grupların görüşlerine ilişkin aritmetik ortalama, denetçilerde ( X =4,48) “her
zaman”, öğretmenlerde ise ( X =3,19) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; denetçilerin çoğunluğu denetime geldiğinde ders gözlemi için iki
ders saati boyunca sınıfta kaldıklarını belirtirken, öğretmenlerin çoğunluğunun ise
denetçilerin iki ders saatinden daha az sınıfta kaldıkları görüşünde oldukları
söylenebilir.
4.2.32. Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim
Uygulamaları Arasında Tutarlık Vardır İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen
Görüşleri
“Denetçinin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları
arasında tutarlık vardır” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.32.de yer verilmiştir.
57
Tablo 4.2.32. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim Uygulamaları Arasında Tutarlık Vardır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 5 11 47 275 96 Denetçi
% 1,2 2,5 10,8 63,4 22,1434 4,03 0,731
f 233 266 317 40,0 98 Öğretmen
% 17,7 20,2 24,1 30,4 7,5 1314 2,90 1,227
23,196 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.32.deki denetçi ve öğretmen görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 63,4’ünün “genellikle, % 22,1’inin “her zaman”
görüşünde olduğu görülürken, öğretmenlerin % 7,5’i “her zaman”, % 30,4’ü
“genellikle” ve % 24,1’i “bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
“Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları
arasında tutarlık vardır” ifadesine ilişkin grupların verdiği cevapların aritmetik
ortalamasının, denetçilerde ( X =4,03) “genellikle”, öğretmenlerde ise ( X =2,90)
“bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu bulgulara göre; denetçiler, periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim
uygulamaları arasında tutarlık olduğu görüşünde iken, öğretmenler denetçilerin
periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları arasında tutarlık olmadığı
yönünde görüş bildirmiştir.
4.2.33. Denetçinin Öğretmenle Rahat İletişim Kurmasına İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri
Tablo 4.2.33.de denetçinin öğretmenle rahat iletişim kurmasına ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçları yer almaktadır.
58
Tablo 4.2.33. Denetçinin Öğretmenle Rahat İletişim Kurmasına İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 1 10 108 313 Denetçi
% 0,2 0,2 2,3 24,9 72,3433 4,69 0,550
f 58 168 262 554 264 Öğretmen
% 4,4 12,9 20,1 42,4 20,21306 3,61 1,080
26,988 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.33.de görülen katılımcı görüşlerine ilişkin değerler incelendiğinde,
denetçilerin % 72,3’ü “her zaman, % 24,9’u “genellikle” düzeyinde görüş belirtirken,
öğretmenlerin % 20,2’si “her zaman”, % 42,4’ü “genellikle”, %20,1’i “bazen”
düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
Tablo 4.2.33.deki görüşlerin aritmetik ortalaması incelendiğinde; denetçilerin
( X =4,69) “her zaman”, öğretmenlerin ise ( X =3,61) “genellikle” düzeyinde görüş
bildirdiği görülmektedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki
grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir.
Bu verilere göre; denetçiler öğretmenlerle her zaman rahat iletişim kurduklarını
düşünürken, öğretmenlerin denetçilerle yeterince rahat iletişim kuramadıkları
söylenebilir.
4.2.34 “Denetçi, Denetim Uygulamaları Sırasında Anlayışlıdır.” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi denetim uygulamaları sırasında anlayışlıdır” ifadesine ilişkin denetçi
ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.2.34.de yer
verilmiştir.
59
Tablo 4.2.34. “Denetçi Denetim Uygulamaları Sırasında Anlayışlıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 0 1 5 109 317 Denetçi
% 0 0,2 1,2 25,2 73,4432 4,72 0,490
f 66 207 383 484 173 Öğretmen
% 5,0 15,8 29,2 36,9 13,21313 3,37 10,56
35,838 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.34.deki denetçi ve öğretmen görüşleri arasındaki frekansa
bakıldığında, denetçilerin % 73,4’ü “her zaman”, % 25,2’si “genellikle” düzeyinde
görüş bildirirken, öğretmenlerin %13,2’si “her zaman”, %36,9’u “genellikle” ve
%29,2’si “bazen” düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
Grupların görüşleri arasındaki aritmetik ortalamanın; denetçilerde ( X =4,72)
“her zaman”, öğretmenlerde ise ( X =3,37) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Yapılan t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran denetçi ve öğretmen
görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu bulgular ışığında; ders denetimi sırasında denetçilerin öğretmenlere yeterince
anlayışlı davranmadıkları söylenebilir.
4.2.35 “Denetçi, Öğretmenin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansızdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi, öğretmenin görüşlerine, inançlarına karşı saygılı ve yansızdır.”
yargısına ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.2.35.de yer verilmiştir.
60
Tablo 4.2.35. “Denetçi Öğretmenin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansızdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 0 8 43 383 Denetçi
% 0,2 0 1,8 9,9 88 435 4,86 0,434
f 92 178 314 514 220 Öğretmen
% 7 13,5 23,8 39 16,71318 3,45 1,127
37,602 0,000
(p<0,05)
Yukarıdaki tabloda yer alan görüşlerin frekans dağılımları incelendiğinde
denetçilerin % 88’si “her zaman”, % 9,9’u “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 16,7’si “her zaman”, % 39’u “genellikle” ve % 23,8’i “bazen”
düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
Tablo 4.2.35.deki görüşlerin aritmetik ortalaması; denetçilerde ( X =4,86) “her
zaman”, öğretmenlerde ise ( X =3,45) “genellikle” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu verilere göre; denetçiler, öğretmenin görüşlerine, inançlarına karşı her zaman
saygılı ve yansız davrandıklarını ifade ederlerken, öğretmenler denetçilerin bu konuda
her zaman nesnel olmadıklarını belirtmişlerdir. Bu nedenle öğretmenlerin bu konuda
zaman zaman sıkıntı yaşadıkları söylenebilir.
4.2.36 “Denetçi, Denetlediği Alanda Uzmandır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri
“Denetçi, denetlediği alanda uzmandır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.2.36.de yer
verilmiştir
61
Tablo 4.2.36. “Denetçi, Denetlediği Alanda Uzmandır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 5 4 21 148 245 Denetçi
% 1,2 0,9 5,0 35,0 57,9423 4,48 0,741
f 139 256 321 424 173 Öğretmen
% 10,6 19,5 24,4 32,3 13,21313 3,18 1,199
26,491 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.36.daki denetçi ve öğretmen görüşlerine ilişkin değerlere bakıldığında,
denetçilerin % 57,9’u “her zaman”, % 35’i “genellikle” düzeyinde görüş belirtirken,
öğretmenlerin % 32,3’ü “genellikle”, % 24,4’ü “bazen” ve % 19,5’i “nadiren”
düzeyinde görüş belirtmiştir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında; denetçilerin ( X =4,48)
“her zaman”, öğretmenlerin ise ( X =3,18) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, denetçilerin alanları dışında ders denetimi yaptıkları
söylenebilir.
4.2.37 “Denetçi, Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Kırıcı Değildir.”
İfadesine İlişkin Denetçilerin ve Öğretmenlerin Görüşleri
Aşağıdaki tabloda “Denetçi eleştirilerinde ve değerlendirmelerinde kırıcı
değildir.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına yer verilmiştir.
62
Tablo 4.2.37. “Denetçi, Eleştirilerinde ve Değerlendirmelerinde Kırıcı Değildir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 12 0 9 75 338 Denetçi
% 2,8 0 2,1 17,3 77,9434 4,68 0,771
f 51 174 353 541 201 Öğretmen
% 3,9 13,2 26,7 41,0 15,21320 3,51 1,025
25,143 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.2.37.deki grupların görüşlerine ilişkin frekanslara bakıldığında,
denetçilerin % 77,9’u “her zaman”, % 17,3’ü “genellikle” düzeyinde görüş belirtirken,
öğretmenlerin % 41’i “genellikle”, % 26,7’si “bazen” ve % 13,2’si “nadiren” düzeyinde
görüş belirtmiştir.
Denetçi ve öğretmen görüşlerinin aritmetik ortalaması; denetçilerin ( X =4,68)
“her zaman”, öğretmenlerin ise ( X =3,51) “genellikle” düzeyinde olduğunu
göstermektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Elde edilen verilere göre; denetçilerin öğretmenleri eleştirirken ve değerlendirirken
kırıcı davranmadıkları söylenebilir.
4.3. Ders Denetim Süreci Beklentisine İlişkin Görüşler
Denetçi ve öğretmenlerin; ders denetim sürecindeki beklentilerine ilişkin
istatistikler ve grupların karşılaştırılmasına yönelik yapılan t-testi sonuçları aşağıdaki
tablolarda gösterilmiştir.
4.3.1. “Denetim Uygulamalarında Denetim Zamanını ve Gününü Öğretmen
ve Denetçi Birlikte Kararlaştırmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen
Görüşleri
“Ders denetimini gerçekleştirmek için denetim zamanını ve gününü öğretmen ve
denetçi birlikte kararlaştırmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.1.de yer verilmiştir.
63
Tablo 4.3.1. “Denetim Uygulamalarında Denetim Zamanını ve Gününü Öğretmen ve Denetçi Birlikte Kararlaştırmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 28 31 44 195 134 Denetçi
% 6,5 7,2 10,2 45,1 31,0432 3,87 1,126
f 125 45 134 285 726 Öğretmen
% 9,5 3,4 10,2 21,7 55,21315 4,10 1,280
-
3,498 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.1’deki grupların görüşlerine ilişkin frekanslar incelendiğinde,
denetçilerin % 31’i “tamamen”, % 45,1’i “oldukça” düzeyinde öğretmenlerin ise
% 55,2’i “tamamen”, % 26,7’si “oldukça” düzeyinde görüş belirtmiştir.
Görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında; denetçilerin ( X =3,87)
“oldukça”, öğretmenlerin ( X =4,10) “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Bu bulgular ışığında, denetim zamanını ve gününü öğretmen ve denetçinin
birlikte kararlaştırılmasının olumlu olacağı görüşüne katılımın öğretmenlerde daha
yüksek olmasına karşın her iki grubunda bu görüşe olumlu yaklaştığı söylenebilir.
4.3.2. “Ön Görüşmede, Denetçi, Öğretmenin Derse İlişkin Hazırlıklarına
Bakmalı, Gerekli Düzeltme, Geliştirmeyi Yapmalı ve Önerilerde Bulunmalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçilerin ve Öğretmenlerin Görüşleri
Tablo 4.3.2.de “Ön görüşmede, denetçi, öğretmenin derse ilişkin hazırlıklarına
bakmalı, gerekli düzeltme, geliştirmeyi yapmalı ve önerilerde bulunmalıdır.” ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer
verilmiştir.
64
Tablo 4.3.2. “Ön Görüşmede, Denetçi, Öğretmenin Derse İlişkin Hazırlıklarına Bakmalı Gerekli Düzeltme, Geliştirmeyi Yapmalı ve Önerilerde Bulunmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 23 20 49 179 161 Denetçi
% 5,3 4,6 11,3 41,4 37,3432 4,01 1,074
f 25 27 101 346 815 Öğretmen
% 1,9 2,1 7,7 26,3 62,01314 4,45 0,868
-
8,562 0,118
(p>0,05)
Tablo 4.3.2.deki grupların görüşlerine ilişkin frekanslar incelendiğinde,
denetçilerin % 37,3’ü “tamamen”, % 41,4’ü “oldukça” düzeyinde, öğretmenler de
% 62’si “tamamen”, % 26,3’ü “oldukça” düzeyinde görüş belirtmiştir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalamasının, denetçi görüşlerinde ( X =4,01)
“oldukça” öğretmen görüşlerinin ise ( X =4,45) “tamamen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı fark
olmadığı görülmektedir.
Bu verilere göre; her iki grubunda ön görüşmede, “Denetçi öğretmenin derse
ilişkin hazırlıklarına bakmalı gerekli düzeltme, geliştirmeyi yapmalı ve önerilerde
bulunmalıdır.” ifadesine ilişkin olumlu yönde ortak görüş içinde oldukları
görülmektedir.
4.3.3. “Öğretmenin Hangi Ölçütlere Göre Değerlendirileceği Ön Görüşme
Sırasında Denetçi Tarafından Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri
“Öğretmenin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği, ön görüşme sırasında
denetçi tarafından açıklanmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına i Tablo 4.3.3.de yer verilmiştir.
65
Tablo 4.3.3. “Öğretmenin Hangi Ölçütlere Göre Değerlendirileceği, Ön Görüşme Sırasında Denetçi Tarafından Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmene Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 16 19 37 159 204 Denetçi
% 3,7 4,4 8,5 36,6 46,9435 4,19 1,014
f 27 27 70 269 922 Öğretmen
% 2,1 2,1 5,3 20,5 70,11315 4,55 0,851
-
6,652 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.3.deki grupların görüşleri arasındaki frekanslar incelendiğinde,
denetçilerin % 46,9’u “tamamen”, % 36,6’sı “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin ise
% 70,1’i “tamamen” ve % 20,5’i “oldukça” düzeyinde görüş belirtmişlerdir.
“Öğretmenin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği, ön görüşme sırasında
denetçi tarafından açıklanmalıdır.” ifadesine ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasının
denetçilerde ( X =4,19) “oldukça”, öğretmenlerde ( X =4,55) “tamamen” düzeyinde
olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki
grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; “Öğretmenin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği ön görüşme
sırasında denetçi tarafından açıklanmalıdır.” ifadesine katılımı, her iki grubun da olumlu
olmasının yanı sıra, katılım seviyesinin öğretmenlerde denetçilere göre daha yüksek
olduğu söylenebilir.
4.3.4. “Dersin İşlenişinde Denetçinin Nelere Dikkat Edeceği Ön Görüşme
Sırasında Öğretmene Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen
Görüşleri
“Dersin işlenişinde denetçinin nelere dikkat edeceği, ön görüşme sırasında
öğretmene açıklanmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.4.de yer verilmiştir.
66
Tablo 4.3.4. “Dersin İşlenişinde Denetçinin Nelere Dikkat Edeceği Ön Görüşme Sırasında Öğretmene Açıklanmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 30 23 42 151 189 Denetçi
% 6,9 5,3 9,7 34,7 43,4435 4,03 1,169
f 51 32 105 268 858 Öğretmen
% 3,9 2,4 8,0 20,4 65,31314 4,41 1,007
-
6,591 0,053
(p>0,05)
Tablo 4.3.4.deki denetçi ve öğretmen görüşleri arasındaki frekanslar
incelendiğinde, denetçilerin % 43,4’ü “tamamen”, % 34,7’si “oldukça” düzeyinde görüş
belirtirken, öğretmenlerin % 65,3’ü “tamamen”, % 20,4’ü “oldukça” düzeyinde görüş
belirtmiştir.
Gruplara ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerde ( X =4,03)
“oldukça” öğretmenlerde ( X =4,41) “tamamen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına
bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı fark olmadığı görülmektedir.
Bu verilere göre; her iki grubun da “Dersin işlenişinde denetçinin nelere dikkat
edeceği, ön görüşme sırasında öğretmene açıklanmalıdır.” ifadesi için olumlu yönde
ortak görüş içinde oldukları, bununla beraber öğretmenlerin ilgili ifadeye katılım
düzeyinin denetçilere göre daha yüksek olduğu görülmektedir.
4.3.5. “Ön Görüşmede Denetçi ile Öğretmen Arasında Karşılıklı Beklentiler ve
İstekler Konuşulmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Ön görüşmede denetçi ile öğretmen arasında karşılıklı beklentiler ve istekler
konuşulmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve
t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.5.de yer verilmiştir.
67
Tablo 4.3.5. “Ön Görüşmede Denetçi ile Öğretmen Arasında Karşılıklı Beklentiler ve İstekler Konuşulmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 20 20 44 161 189 Denetçi
% 4,6 4,6 10,1 37,1 43,5434 4,10 1,062
f 20 30 67 274 923 Öğretmen
% 1,5 2,3 5,1 20,9 70,21314 4,56 0,818
-
8,188 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.5.deki katılımcı görüşlerine ilişkin değerler incelendiğinde,
denetçilerin % 43,5’inin “tamamen”, % 37,1’inin “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin
% 70,2’sinin “tamamen”, % 20,9’ünün “oldukça” düzeyinde görüş bildirdiği
görülmüştür.
“Ön görüşmede denetçi ile öğretmen arasında karşılıklı beklentiler ve istekler
konuşulmalıdır.” ifadesine ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında,
denetçilerin ( X =4,10) “oldukça”, öğretmen ( X =4,56) “tamamen” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu verilere göre; “Ön görüşmede denetçi ile öğretmen arasında karşılıklı
beklentiler ve istekler konuşulmalıdır.” ifadesine katılımı her iki grubun da olumlu
olmasının yanı sıra, öğretmen görüşlerinin denetçilere göre daha yüksek olduğu
söylenebilir.
4.3.6. “Ders Denetimi İle İlgili Yapılan Gözlem ve İnceleme Sonunda
Değerlendirmeyi Denetçi ve Öğretmen Birlikte Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin
Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
Tablo 4.3.6.da “Ders denetimi ile ilgili yapılan gözlem ve inceleme sonunda
değerlendirmeyi denetçi ve öğretmen birlikte yapmalıdır” ifadesine ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
68
Tablo 4.3.6. “Ders Denetimi İle İlgili Yapılan Gözlem ve İnceleme Sonunda Değerlendirmeyi Denetçi ve Öğretmen Birlikte Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 5 7 31 120 272 Denetçi
% 1,1 1,6 7,1 27,6 62,5435 4,49 0,793
f 24 21 94 248 927 Öğretmen
% 1,8 1,6 7,2 18,9 70,51314 4,55 0,841
-
1,305 0,940
(p>0,05)
Tablo 4.3.6.daki grupların frekans dağılımlarına bakıldığında, denetçilerin %
62,5’i “tamamen”, % 27,6’sı “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin de % 70,5’i
“tamamen”, % 18,9’u “oldukça” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Aritmetik ortalamaya bakıldığında, denetçilerin ( X =4,49) ve öğretmenlerin
( X =4,55) “tamamen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir. t-testi sonuçlarına
bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı fark olmadığı görülmektedir.
Bu bulgulara göre; her iki grubun da “Ders denetimi ile ilgili yapılan gözlem ve
inceleme sonunda değerlendirmeyi denetçi ve öğretmen birlikte yapmalıdır.” ifadesi
için ortak görüş içinde oldukları görülmektedir.
4.3.7. “Her Öğretmen Kendi Alanından Bir Denetçi Tarafından
Denetlenmelidir” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Her öğretmen kendi alanından bir denetçi tarafından denetlenmelidir.” ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.3.7.da yer verilmiştir.
69
Tablo 4.3.7. “Her Öğretmen Kendi Alanından Bir Denetçi Tarafından Denetlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 10 8 19 109 287 Denetçi
% 2,3 1,8 4,4 25,2 66,3 433 4,51 0,853
f 15 11 40 131 1116Öğretmen
% 1,1 0,8 3 10 85 1313 4,77 0,653
-
5,713 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.7.deki katılımcı görüşlerinin frekans dağılımları incelendiğinde,
denetçilerin % 66,3’ü “tamamen”, % 25,2’i “oldukça” düzeyinde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 85’i “tamamen”, % 10’u “oldukça” düzeyinde görüş bildirmiştir.
“Her öğretmen kendi alanından bir denetçi tarafından denetlenmelidir.” ifadesine
ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,51) “tamamen” öğretmenlerin
de ( X =4,77) “tamamen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir. t testi sonuçlarına
göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu verilere göre; her iki grup da “Her öğretmen kendi alanından bir denetçi
tarafından denetlenmelidir.” ifadesi için ortak görüş içinde olmakla birlikte,
öğretmenlerin ilgili yargıya katılımının, denetçilere göre daha yüksek olduğu
söylenebilir.
4.3.8. “Denetçi Alanla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle
Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçilerin ve Öğretmenlerin Görüşleri
“Denetçi, alanla ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.”
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.3.8.de yer verilmiştir.
70
Tablo 4.3.8. “Denetçi Alanla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 1 3 10 63 356 Denetçi
% 0,2 0,7 2,3 14,5 82,2 433 4,78 0,537
f 4 10 33 138 1131Öğretmen
% 0,3 0,8 2,5 10,5 85,9 1316 4,81 0,535
-
1,070 0,100
(p>0,05)
Tablo 4.3.8.deki katılımcı görüşlerinin frekans dağılımları incelendiğinde,
denetçilerin % 82,2’si “tamamen”, % 14,5’i “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin de
% 85,9’u “tamamen”, % 10,5’i “oldukça” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Grupların aritmetik ortalamasına göre, denetçilerin ( X =4,78) “tamamen”,
öğretmenlerin de ( X =4,81) “tamamen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir. t testi
sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı fark olmadığı
görülmektedir.
Bu bulgulara göre; her iki grubun da “Denetçi alanla ilgili yeni bilgi ve
gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.” ifadesi için aynı düşüncede oldukları
görülmektedir.
4.3.9. “Denetçi Eğitim-Öğretim Metotlarıyla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri
Öğretmenle Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
Tablo 4.3.9.da “Denetçi, eğitim-öğretim metotlarıyla ilgili yeni bilgi ve
gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine
ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
71
Tablo 4.3.9. “Denetçi Eğitim ve Öğretim Metotlarıyla İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Öğretmenle Paylaşmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 1 2 7 71 353 Denetçi
% 0,2 0,5 1,6 16,4 81,3 434 4,78 0,509
f 7 9 30 134 1137Öğretmen
% 0,5 0,7 2,3 10,2 86,3 1317 4,81 0,551
-
0,996 0,209
(p>0,05)
Tablo 4.3.9.daki denetçi ve öğretmen görüşlerinin frekans dağılımlarına
bakıldığında, denetçilerin % 81,3’ü “tamamen”, % 16,4’ü “oldukça” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 86,3’ü “tamamen”, % 10,2’si “oldukça” düzeyinde görüş
bildirmiştir.
Grupların görüşleri arasındaki aritmetik ortalamasının, denetçi görüşlerinde
( X =4,78) “tamamen”, öğretmen görüşlerinde de ( X =4,81) “tamamen” düzeyinde
olduğu görülmüştür. t-testi sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı
fark olmadığı görülmektedir.
Bu bulgulara göre; her iki grubun da “Denetçi eğitim ve öğretim metotlarıyla
ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.”. ifadesi için ortak görüş içinde
oldukları görülmektedir.
4.3.10. “Dersin İşlenişi İle İlgili Her Türlü Değerlendirme, Denetçi
Tarafından Ders Sonrasında Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen
Görüşleri
“Dersin işlenişi ile ilgili her türlü değerlendirme denetçi tarafından ders
sonrasında yapılmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.3.10.da yer verilmiştir.
72
Tablo 4.3.10. “Dersin İşlenişi İle İlgili Her Türlü Değerlendirme Denetçi Tarafından Ders Sonrasında Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 3 4 13 99 312 Denetçi
% 0,7 0,9 3 23 72,4431 4,65 0,653
f 16 20 81 232 965 Öğretmen
% 1,2 1,5 6,2 17,7 73,41314 4,61 0,775
1,275 0,004
(p<0,05)
Tablo 4.3.10.daki denetçi ve öğretmen görüşlerinin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 72,4’ü “tamamen”, % 23’ü “oldukça” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 73,4’ü “tamamen”, % 17,7’si “oldukça” düzeyinde görüş
bildirmiştir.
“Dersin işlenişi ile ilgili her türlü değerlendirme, denetçi tarafından ders
sonrasında yapılmalıdır.” ifadesine ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasına
bakıldığında denetçilerin ( X =4,61) “tamamen”, öğretmenlerin de ( X =4,65) ile
“tamamen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu verilere göre; her iki grubun da “Dersin işlenişi ile ilgili her türlü
değerlendirme, denetçi tarafından ders sonrasında yapılmalıdır.” ifadesi için ortak görüş
içinde olduğu söylenebilir.
4.3.11 “Denetçi, Öğretmenlere Alanlarına Göre Hizmet İçi Eğitim, Seminer
vb. Vererek Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerine Yardım Etmelidir.” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi, öğretmenlere alanlarına göre hizmet içi eğitim, seminer vb vererek
öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yardım etmelidir” ifadesine ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.11.de yer
verilmiştir.
73
Tablo 4.3.11. “Denetçi, Öğretmenlere Alanlarına Göre Hizmet İçi Eğitim, Seminer vb Vererek Öğretmenlerin Mesleki Gelişimlerine Yardım Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 5 9 22 149 250 Denetçi
% 1,1 2,1 5,1 34,3 57,50435 4,45 0,782
f 22 30 83 308 873 Öğretmen
% 1,7 2,3 6,3 23,4 66,31316 4,50 0,845
-
1,226 0,415
(p>0,05)
Tablo 4.3.11.deki grupların frekans dağılımları, denetçilerin % 57,5’i
“tamamen”, % 34,3’ü “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin de % 66,3’ü “tamamen”,
% 23,4’ü “oldukça” düzeyindedir.
Aritmetik ortalamaya bakıldığında denetçilerin ( X =4,45) “tamamen”
öğretmenlerin de ( X =4,50) “tamamen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi
sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında anlamlı fark olmadığı
görülmektedir.
Bu bulgulara göre; öğretmenlerin alanlarında hizmet içi eğitimine ihtiyaç
duyduğu ve bu hizmet içi eğitimlerin denetçiler tarafından verilmesinin her iki grup
tarafından da istendiği söylenebilir.
4.3.12. “Denetim Uygulamaları Denetim Süresince Sınırlı Kalmayıp
Öğretmen Denetçi İşbirliği Bütün Yıl Devam Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi
ve Öğretmen Görüşleri
“Denetim uygulamaları denetim süresince sınırlı kalmayıp öğretmen denetçi
işbirliği yıl boyunca devam etmelidir.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine
ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.12.de yer verilmiştir.
74
Tablo 4.3.12. “Denetim Uygulamaları Denetim Süresince Sınırlı Kalmayıp Öğretmen-Denetçi İşbirliği Bütün Yıl Devam Etmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 5 11 26 142 249 Denetçi
% 1,2 2,5 6 32,8 57,5433 4,43 0,811
f 86 55 141 317 713 Öğretmen
% 6,6 4,2 10,7 24,2 54,31312 4,16 1,177
5,401 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.12.deki katılımcı görüşlerin frekans dağılımları, denetçilerin % 57,5’i
“tamamen”, % 32,8’i “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin de % 54,,3’ü “tamamen”,
% 24,2’i si de “oldukça” düzeyindedir.
“Denetim uygulamaları, denetim süresince sınırlı kalmayıp öğretmen denetçi
işbirliği bütün yıl devam etmelidir.” ifadesine ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasına
bakıldığında, denetçilerin ( X =4,43) “tamamen”, öğretmenlerin ise ( X =4,16)
“oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; her iki grubun da görüşleri olumlu olmakla birlikte denetçilerin
“Denetim uygulamaları, denetim süresince sınırlı kalmayıp öğretmen-denetçi iş birliği
yıl boyunca devam etmelidir.” ifadesine katılımının öğretmenlere göre daha yüksek
olduğu söylenebilir.
4.3.13. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Okul Müdürünün de
Görüşlerini Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi öğretmeni değerlendirirken okul müdürünün de görüşlerini almalıdır.”
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
aşağıdaki Tablo 4.3.13.de yer verilmiştir.
75
Tablo 4.3.13. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Okul Müdürünün de Görüşlerini Almalıdır” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
ame
n n X SS t p
f 6 22 71 163 171 Denetçi
% 1,4 5,1 16,4 37,6 39,5433 4,09 0,939
f 46 27 136 297 805 Öğretmen
% 3,5 2,1 10,4 22,7 61,41311 4,36 0,992
-
5,087 0,072
(p>0,05)
Tablo 4.3.1.deki denetçi ve öğretmenlerin görüşlerine ilişkin frekans dağılımları,
denetçilerin % 39,5’i “tamamen”, % 37,6’sı “oldukça” düzeyinde, öğretmenlerin ise
% 61,4’ü “tamamen”, % 22,7’si de “oldukça” düzeyindedir.
Grupların aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,09) “oldukça”, öğretmenlerin
ise ( X =4,36) “tamamen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında (P>0,05)
görüşler arasında anlamlı fark olmadığı görülmektedir.
Bu bulgulara göre; denetçinin öğretmeni değerlendirirken okul müdürünün
görüşünü almasına her iki grup da olumlu yaklaşmakla birlikte öğretmenlerin
katılımının daha yüksek olduğu söylenebilir.
4.3.14. “Denetçi, Öğretmeni Değerlendirirken Velinin de Görüşlerini
Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi öğretmeni değerlendirirken velinin de görüşlerini almalıdır.” ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.3.14.de yer verilmiştir.
Tablo 4.3.14. “Denetçi, Öğretmeni Değerlendirirken Velinin de Görüşlerini Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 52 83 110 117 72 Denetçi
% 12 19,1 25,3 27 16,6434 3,17 1,256
f 223 113 293 275 403 Öğretmen
% 17,1 8,6 22,4 21 30,81307 3,40 1,433
-
3,171 0,000
(p<0,05)
76
Tablo 4.3.14.deki grupların frekans dağılımları incelendiğinde, denetçilerin
% 16,6’sı “tamamen”, % 27,0’ı “oldukça”, % 25,3’ü “orta” düzeyde, öğretmenlerin ise
% 30,8’i “tamamen”, % 21,0’ı “oldukça” % 22,4’ü “orta” düzeyde görüş bildirmiştir.
“Denetçi, öğretmeni değerlendirirken velinin de görüşlerini almalıdır.” ifadesine
ilişkin görüşlerin aritmetik ortalamasının, denetçilerde ( X =3,17) “orta”, öğretmenlerde
X =3,40) “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05)
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; öğretmenlerin kendilerinin değerlendirilmesinde velilerin
görüşlerinin alınması istedikleri, ancak denetçilerin bu ifadeye olumlu bakmadıkları
söylenebilir.
4.3.15. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Öğrencinin de Görüşlerini
Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Denetçi öğretmeni değerlendirirken öğrencinin de görüşlerini almalıdır.”
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.3.15.de yer verilmiştir.
Tablo 4.3.15. “Denetçi Öğretmeni Değerlendirirken Öğrencinin de Görüşlerini Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 50 81 102 121 80 Denetçi
% 11,5 18,7 23,5 27,9 18,4434 3,23 1,271
f 153 116 282 314 449 Öğretmen
% 11,6 8,8 21,5 23,9 34,21314 3,60 1,342
-
5,057 0,088
(p>0,05)
Tablo 4.3.15.deki katılımcı görüşlerin frekans dağılımları, denetçilerin % 18,4’ü
“tamamen”, % 27,9’u “oldukça” % 23,5’i “orta” düzeyde görüş bildirirken,
öğretmenlerin % 34,2’si “tamamen”, % 23,9’u “oldukça” % 21,5’i “orta” düzeyde görüş
bildirmiştir.
Görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında, denetçilerin ( X =3,23) “orta”
öğretmenlerin ise ( X =3,60) “oldukça” düzeyinde oldukları görülmektedir. t-testi
sonuçlarına bakıldığında (P>0,05); görüşler arasında anlamlı fark olmadığı
görülmektedir.
77
Bu verilere göre; öğretmenlerin kendilerinin değerlendirilmesinde öğrencilerin
görüşlerinin de alınmasını istediği, buna karşılık denetçilerin öğretmen denetiminde
öğrencilerin görüşlerinin alınmasına olumlu yaklaşmadıkları söylenebilir.
4.3.16. “Denetçi Yıl Sonunda Yapılan Öğrenci Sınav Sonuçlarının Analizini
Öğretmen ve Yönetici İle Birlikte Değerlendirerek Öğrenci Başarılarının
Artırılmasına Yönelik Rehberlik Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri
“Denetçi, yıl sonunda yapılan öğrenci sınav sonuçlarının analizini öğretmen ve
yönetici ile birlikte değerlendirerek öğrenci başarılarının artırılmasına yönelik rehberlik
yapmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve
t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.16.da yer verilmiştir.
Tablo 4.3.16. “Denetçi, Yıl Sonunda Yapılan Öğrenci Sınav Sonuçlarının Analizini Öğretmen ve Yönetici İle Birlikte Değerlendirerek Öğrenci Başarılarının Artırılmasına Yönelik Rehberlik Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
ame
n n X SS t p
f 17 15 39 183 181 Denetçi
% 3,9 3,4 9 42,1 41,6435 4,14 0,989
f 37 44 131 371 730 Öğretmen
% 2,8 3,4 10 28,3 55,61313 4,30 0,975
-
3,037 0,091
(p>0,05)
Tablo 4.3.16.daki grupların görüşlerine ilişkin frekans dağılımları, denetçilerin
% 41,6’sı “tamamen”, % 42,2’si “oldukça” düzeyinde görüş bildirirken, öğretmenlerin
% 55,6’sı “tamamen”, % 28,3’ü “oldukça” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Tablo 4.3.16.daki görüşlere ilişkin aritmetik ortalamaya bakıldığında, denetçi
görüşlerinin ( X =4,14) “oldukça”, öğretmen görüşlerinin ise ( X =4,30) “tamamen”
olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler arasında
anlamlı fark olmadığı görülmektedir.
Bu bulgulara göre; “Yıl sonunda yapılan öğrenci sınav sonuçlarının analizini
denetçi, öğretmen ve yönetici ile birlikte değerlendirerek öğrenci başarılarının
artırılmasına yönelik rehberlik yapmalıdır.” ifadesine, her iki grubun katılımın olumlu
olduğu, bununla birlikte öğretmenlerin katılımının denetçilere göre daha yüksek olduğu
söylenebilir.
78
4.3.17. “Öğretmen Denetim Formu” Öğretmenlerin de Görüşleri Alınarak
Alanlara Göre Ayrı Ayrı Yeniden Düzenlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve
Öğretmen Görüşleri
“Öğretmen Denetim Formu” öğretmenlerinde görüşleri alınarak alanlara göre
ayrı ayrı yeniden düzenlenmelidir.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.17.de yer verilmiştir.
Tablo 4.3.17. “Öğretmen Denetim Formu” Öğretmenlerin de Görüşleri Alınarak Alanlara Göre Ayrı Ayrı Yeniden Düzenlenmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
ame
n n X SS t p
f 10 11 33 150 231 Denetçi
% 2,3 2,5 7,6 34,5 53,1435 4,34 0,897
f 25 23 117 360 787 Öğretmen
% 1,9 1,8 8,9 27,4 60 1312 4,42 0,870
-
1,708 0,786
(p>0,05)
Tablo 4.3.17.deki grupların görüşlerine ilişkin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 53,1’i “tamamen”, % 34,5’i “oldukça” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 60’ı “tamamen”, % 27,4’ü “oldukça” düzeyinde görüş
bildirmiştir.
“ ‘Öğretmen Denetim Formu’ öğretmenlerin de görüşleri alınarak alanlara göre
ayrı ayrı yeniden düzenlenmelidir.” ifadesine ilişkin aritmetik ortalamaya bakıldığında,
denetçi görüşlerinin de ( X =4,34) öğretmen görüşlerinin de ( X =4,42) “tamamen”
düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında (P>0,05) görüşler
arasında anlamlı fark olmadığı görülmektedir.
Bu bulgulara göre; öğretmenler ile denetçilerin ortak görüş içinde oldukları, her
iki grubun da öğretmen denetim formunun alanlara göre yeniden düzenlenmesi
gerektiğini düşündükleri söylenebilir.
4.3.18. “Ders Denetimleri Eğitim Denetçileri Tarafından Yapılmalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
“Ders Denetimleri Eğitim Denetçileri Tarafından Yapılmalıdır.” ifadesine ilişkin
denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.18.de
yer verilmiştir.
79
Tablo 4.3.18. Ders Denetimleri Eğitim Denetçileri Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 5 5 25 92 301 Denetçi
% 1,2 1,2 5,8 21,5 70,3428 4,59 0,756
f 165 66 166 266 643 Öğretmen
% 12,6 5,1 12,7 20,4 49,21306 3,89 1,395
13,195 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.18.deki katılımcı görüşlerine ilişkin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 70,3’ü “tamamen”, % 21,5’i “oldukça” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 49,2’si “tamamen”, % 20,4’ü “oldukça” düzeyinde görüş
bildirmiştir.
Grupların aritmetik ortalamasına bakıldığında, denetçilerin ( X =4,59)
“tamamen”, öğretmenlerin ( X =3,89) “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir.
t-testi sonuçlarına göre(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Buna göre; denetçiler ders denetimlerinin eğitim denetçileri tarafından
yapılmasını isterken, öğretmenlerin bu ifadeye katılımı daha düşüktür.
4.3.19. “Denetimler Aynı Denetçiler Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine
İlişkin Denetçilerin ve Öğretmenlerin Görüşleri
“Denetimler aynı denetçiler tarafından yapılmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.19.da yer verilmiştir.
Tablo 4.3.19. “Denetimler Aynı Denetçiler Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 20 13 41 137 211 Denetçi
% 4,7 3,1 9,7 32,5 50 422 4,20 1,054
f 191 90 211 256 558 Öğretmen
% 14,6 6,9 16,2 19,6 42,71306 3,69 1,444
7,843 0,000
(p<0,05)
80
Tablo 4.3.19.deki katılımcı görüşlerine ilişkin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 70,3’ü “tamamen”, % 21,5’i “oldukça” düzeyinde görüş
bildirirken, öğretmenlerin % 49,2’si “tamamen”, % 20,4’ü “oldukça” düzeyinde görüş
bildirmiştir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,20) “tamamen”,
öğretmenlerin ( X =3,69) “oldukça” düzeyinde olduğunu göstermektedir. t-testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Buna göre; denetçilerin “Denetimlerin aynı denetçiler tarafından yapılmalıdır.”
ifadesine katılımının öğretmenlere göre daha yüksek olduğu söylenebilir.
4.3.20. “Ders Denetimleri Okul Müdürleri Tarafından Yapılmalıdır.”
İfadesine ilişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
Tablo 4.3.20.de “Ders denetimleri okul müdürleri tarafından yapılmalıdır.”
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
yer verilmiştir.
Tablo 4.3.20. “Ders Denetimleri Okul Müdürleri Tarafından Yapılmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 126 110 97 57 43 Denetçi
% 29,1 25,4 22,4 13,2 9,9 433 2,49 1,302
f 132 108 255 286 525 Öğretmen
% 10,1 8,3 19,5 21,9 40,21306 3,74 1,331
-
16,948 0,825
(p>0,05)
Tablo 4.3.20.deki katılımcı görüşlerine ilişkin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 29,1’i “hiç”, % 25,4’ü “az”, % 22,4’ü “orta” düzeyde
görüş bildirirken, öğretmenlerin % 40,2’si “tamamen”, % 21,9’u “oldukça” ve % 19,5’i
“orta” düzeyde görüş bildirmiştir.
Aritmetik ortalamaya bakıldığında, denetçi görüşlerinin ( X =2,49) “az”,
öğretmen görüşlerinin ise ( X =3,74) “oldukça” olduğu görülmektedir.
Buna göre, öğretmenler ders denetimlerinin okul müdürleri tarafından yapılması
görüşüne olumlu yaklaşırken denetçilerin buna olumlu yönde katılımı oldukça düşüktür.
81
4.3.21. Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor
musunuz? Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmen Görüşleri
Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olup olmadığı ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.3.21.de yer
verilmiştir.
Tablo 4.3.21. “Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmenlere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Evet Hayır n X SS t p
f 349 80 Denetçi
% 81,4 18,6 429 1,19 0,390
f 626 677 Öğretmen
% 48 52 1303 1,52 0,500
-
14,253 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.3.21.deki Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor
musunuz? sorusuna ilişkin görüşlerin frekanslarına bakıldığında denetçilerin % 81,4’ü
“evet”, % 18,6’sı “hayır” cevabını verirken, öğretmenlerin % 52’si “hayır” % 48’i
“evet” cevabını vermiştir.
Bu bulgulara göre; denetçiler bu süreyi yeterli görürken öğretmenlerin bu süreyi
yeterli bulmadıkları söylenebilir.
4.3.22. “Mevcut Ders Denetimi Uygulamalarının Sizin Ders Veriminizi
Artırdığınızı Düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Öğretmen
Görüşleri
Mevcut ders denetim uygulamalarının öğretmenin ders verimini artırıp
artırmadığına ilişkin öğretmen görüşlerine ait frekans ve yüzde sonuçlarına Tablo
4.3.22.de yer verilmiştir.
Tablo 4.3.22. “Mevcut Ders Denetimlerinin Sizin Ders Veriminizi Artırdığınızı Düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Öğretmenlere Ait İstatistikler Gruplar Evet Hayır
f 328 954 Öğretmen
% 25,6 74,4
(p<0,05)
82
Tablo 4.3.22.deki Mevcut ders denetimi uygulamalarının sizin ders veriminizi
artırdığınızı düşünüyor musunuz? sorusuna öğretmenlerin % 74,4’ü “hayır”, % 25,6’sı
“evet” cevabını vermiştir.
Bu bulgular ışığında, öğretmenlerin çoğunluğuna göre, mevcut ders
denetimlerinin öğretmenlerin ders verimlerini artırmadığını söylenebilir.
4.4. Kurum Denetim Sürecinin Mevcut Durumuna İlişkin Görüşler
Kurum denetim sürecine yönelik denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans ve
yüzde sonuçları aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.
4.4.1. Denetçinin Mevzuat ve Okul Yönetimiyle İlgili Kaynaklar Konusunda
Yöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin mevzuat ve okul yönetimiyle ilgili kaynaklar konusunda yöneticiye
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.1.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.1. Denetçinin Mevzuat ve Okul Yönetimiyle İlgili Kaynaklar Konusunda Yöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 3 20 176 235 Denetçi
% 0,2 0,7 4,6 40,5 54 435 4,47 0,641
f 18 81 175 222 129 Yönetici
% 2,9 13 28 35,5 20,6 625 3,58 1,044
17,216 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.1.de ankete cevap veren grupların frekans dağılımları incelendiğinde
denetçilerin % 54’ü “her zaman”, % 40,5’i “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
yöneticilerin % 35,5’i “genellikle, % 28’i bazen ve % 20,6’sı “her zaman” düzeyinde
görüş bildirmiştir.
Görüşlerin aritmetik ortalaması incelendiğinde, denetçilerin ( X =4,47) “her
zaman”, yöneticilerin ( X =3,58) “genellikle” düzeyinde görüş bildirdikleri
görülmektedir. Yapılan t testi sonuçlarına göre (P<0,05); yönetici ile denetçi görüşleri
arasında anlamlı bir fark bulunmaktadır.
83
Bu bulgulara göre, denetçilerin mevzuat ve okul yönetimiyle ilgili kaynaklar
konusunda yapmış oldukları rehberlik hizmetinin yöneticiler tarafından yeterli
bulunmadığı söylenebilir.
4.4.2. Denetçinin Büro İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi
ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve
Yönetici Görüşleri
Denetçinin büro işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata
uygunluğu konusunda rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.2.de yer verilmiştir
Tablo 4.4.2. Denetçinin Büro İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 2 23 169 240 Denetçi
% 0,2 0,5 5,3 38,9 55,2 435 4,48 0,642
f 16 79 140 246 145 Yönetici
% 2,6 12,6 22,4 39,3 23,2 626 3,68 1,043
15,512 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.2.deki katılımcı görüşlerinin frekans dağılımlarına bakıldığında,
denetçilerin % 55,2’si “her zaman”, % 38,9’u “genellikle” düzeyinde görüş bildirirken,
yöneticilerin % 23,2’si “her zaman”, % 39,3’ü “genellikle”, % 22,4’ü “bazen”
düzeyinde görüş bildirmiştir.
Aritmetik ortalamalara bakıldığında, denetçilerin ( X =4,48) “her zaman”,
yöneticilerin ( X =3,68) “genellikle” düzeyinde görüş bildirdikleri görülmektedir. t-testi
sonuçlarına bakıldığında (P<0,05) yönetici ile denetçi görüşleri arasında anlamlı bir fark
olduğu görülmektedir.
Bu bulgular ışığında denetçilerin büro işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli
yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusundaki rehberlik hizmetinin yöneticiler
tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
84
4.4.3. Denetçinin Öğrenci İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli
Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin öğrenci işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve
mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.3.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.3. Denetçinin Öğrenci İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 1 23 159 249 Denetçi
% 0,5 0,2 5,3 36,6 57,4 434 4,50 0,653
f 17 71 146 238 153 Yönetici
% 2,7 11,4 23,4 38,1 24,5 625 3,70 1,044
15,318 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.3.deki denetçi ve yönetici görüşlerinin frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 57,4’ü “her zaman”, % 36,6’sı “genellikle” düzeyinde
görüş bildirirken, yöneticilerin % 24,5’i “her zaman”, % 38,1’i “genellikle”, % 23,4’ü
“bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Grupların aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,50) “her zaman” yöneticilerin
( X =3,70) “genellikle” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (P<0,05) ankete cevap
veren iki grubun görüşleri arasında anlamlı bir fark vardır.
Eldeki verilere göre, denetçilerin yapmış olduğu öğrenci işleri ile ilgili iş ve
işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusundaki rehberlik
hizmetinin yöneticiler tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.4.4. Denetçinin Personel İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli
Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Tablo 4.4.4.de denetçinin personel işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli
yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve
yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir
85
Tablo 4.4.4. Denetçinin Personel İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 5 22 171 235 Denetçi
% 0,2 1,2 5,1 39,4 54,1 434 4,46 0,669
f 20 84 149 236 137 Yönetici
% 3,2 13,4 23,8 37,7 21,9 626 3,62 1,066
15,824 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.4.deki ankete cevap veren katılımcı görüşleri arasındaki frekans
dağılımlarına bakıldığında, denetçilerin % 54,1’i “her zaman”, % 39,4’ü “genellikle”
düzeyinde görüş bildirirken, yöneticilerin % 21,9’u “her zaman”, % 37,7’si “genellikle”
ve % 23,8’i “bazen” düzeyinde görüş bildirmiştir.
Görüşlerin aritmetik ortalamalarına bakıldığında, personel işleri ile ilgili iş ve
işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu ile ilgili denetçinin yöneticiye
rehberlik yapması konusunda denetçi görüşlerinin ( X =4,46) “her zaman”, yönetici
görüşlerinin ( X =3,62) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonucuna
bakıldığında, her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir
(p<0,05).
Bu bulgulara göre; personel işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi
ve mevzuata uygunluğu konusunda denetçilerin yapmış olduğu rehberlik hizmetinin
yöneticiler tarafından yeterli düzeyde bulunmadığı görülmektedir.
4.4.5. Okulu İlgilendiren Her Türlü Hesap, Taşınır Mal ve Döner Sermaye
İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu
Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin okulu ilgilendiren her türlü hesap, taşınır mal ve döner sermaye işleri
ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda
denetçinin rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde
ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.4.5.de yer verilmiştir
86
Tablo 4.4.5. Okulu İlgilendiren Her Türlü Hesap, Taşınır Mal ve Döner Sermaye İşleri İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi ve Mevzuata Uygunluğu Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 4 25 190 214 Denetçi
% 0,2 0,9 5,8 43,8 49,3 434 4,41 0,664
f 36 89 127 229 144 Yönetici
% 5,8 14,2 20,3 36,6 23 625 3,57 1,157
14,957 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.5.deki katılımcı görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 49,3’ü “her zaman”, % 43,8’i “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 23’ü “her
zaman”, % 36,6’sı “genellikle”, % 20,3’ü “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Gruplar arasındaki aritmetik ortalamaya bakıldığında; denetçilerin ( X =4,41)
“her zaman” yöneticilerin ( X =3,57) “genellikle” düzeyindedir. Tablo 3.4.5’deki t-testi
sonuçlarına göre (P<0,05) yönetici ile denetçi görüşleri arasında anlamlı bir fark
bulunmaktadır.
Bu bulgular doğrultusunda; okulu ilgilendiren her türlü hesap, taşınır mal ve
döner sermaye işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata
uygunluğu konusundaki denetçilerin yapmış olduğu rehberlik hizmetinin yöneticiler
tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.4.6. Okulun Demirbaşı (Taşınır Mal) ile İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli
Yürütülmesi Konusunda Denetçinin Yöneticiye Rehberlik Yapmasına İlişkin
Görüşler
Tablo 4.4.6.da Okulun demirbaşı ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi
konusunda denetçinin rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
87
Tablo 4.4.6. Okulun Demirbaşı İle İlgili İş ve İşlemlerin Düzenli Yürütülmesi Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 6 40 190 196 Denetçi
% 0,2 1,4 9,2 43,9 45,3433 4,33 0,719
f 30 91 153 220 129 Yönetici
% 4,8 14,6 24,6 35,3 20,7623 3,52 1,116
14,170 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.6.daki katılımcı görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 45,3’ü “her zaman”, % 43,9’u “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin % 20,7’si “her zaman”, % 35,3’ü “genellikle”, % 24,6’sı ise “bazen”
düzeyinde görüş bildirmiştir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında, denetçi görüşlerinin
( X =4,33) “her zaman”, yönetici görüşlerinin ise ( X =3,52) “genellikle” düzeyinde
olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre, anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır (p<0,05).
Bu bulgular ışığında okulun demirbaşı ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli
yürütülmesi konusunda denetçilerin yapmış oldukları rehberlik hizmetinin yöneticiler
tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.4.7. Okulun Demirbaş Eşyasının (Taşınır Mallarının) Korunması
Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Okulun demirbaş eşyasının korunması konusunda denetçinin yöneticiye
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.7.de yer verilmiştir
88
Tablo 4.4.7. Okulun Demirbaş Eşyasının Korunması Konusunda Denetçinin Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 5 35 165 228 Denetçi
% 0,2 1,2 8,1 38 52,5434 4,41 0,708
f 33 116 204 123 123 Yönetici
% 5,3 18,7 23,2 32,9 19,8620 3,43 1,157
17,066 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.7.deki katılımcı görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 52,5’i “her zaman”, % 38’i “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 19,8’i “her
zaman”, % 32,9’u “genellikle”, % 23,2’si “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Grupların aritmetik ortalaması, denetçi görüşlerinin ( X =4,41) “her zaman”,
yönetici görüşlerinin ise ( X =3,43) “genellikle” düzeyinde olduğunu göstermektedir.
t-testi sonuçlarına göre, anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı
fark bulunmaktadır (p<0,05).
Bu bulgular ışığında okulun demirbaş eşyasının korunması konusunda denetçilerin
yapmış oldukları rehberlik hizmetinin yöneticiler tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.4.8 Denetçinin Eğitim Öğretimde Verimin Artırılmasına Yönelik
Yönetimle İlgili Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik denetçinin yöneticiye
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.8.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.8. Denetçinin Eğitim Öğretimde Verimin Artırılmasına Yönelik Yönetimle İlgili Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
ellik
le
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 3 10 140 280 Denetçi
% 0,5 0,7 2,3 32,2 64,4 434 4,59 0,620
f 26 93 151 201 153 Yönetici
% 4,2 14,9 24,2 32,2 24,5 624 3,58 1,133
18,675 0,000
(p<0,05)
89
Tablo 4.4.8.deki denetçi ve yöneticilerin görüşleri arasındaki frekans
dağılımlarına bakıldığında, denetçilerin % 64,4’ü “her zaman”, % 32,2’si “genellikle”
düzeyinde, yöneticilerin % 24,5’i “her zaman”, % 32,2’si “genellikle”, % 24,2’si
“bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Tabloya bakıldığında, eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik yönetimle
ilgili denetçinin yöneticiye rehberlik yapma durumuna ilişkin görüşlerin aritmetik
ortalaması, denetçilerde ( X =4,59) “her zaman”, yöneticilerde ( X =3,58) “genellikle”
düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna verilere göre; eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik denetçiler
yeterli düzeyde rehberlik yaptıklarını ifade ederken, yöneticilerin bunu yeterli
bulmadığı söylenebilir.
4.4.9. Denetçinin Okulun Fiziki Durumu, Eksikliklerinin Giderilmesi ve
İhtiyaçları Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Tablo 4.4.9.da denetçinin okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve
ihtiyaçları konusunda rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir.
Tablo 4.4.9. Denetçinin Okulun Fiziki Durumu, Eksikliklerinin Giderilmesi ve İhtiyaçları Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 6 33 185 209 Denetçi
% 0,5 1,4 7,6 42,5 48,0 435 4,36 0,723
f 56 117 157 188 104 Yönetici
% 9 18,8 25,2 30,2 16,7 622 3,27 1,204
18,423 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.10.daki okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve ihtiyaçları
konusunda denetçinin yöneticiye rehberlik yapma durumuna ilişkin grupların görüşleri
arasındaki frekans dağılımlarına bakıldığında, denetçilerin % 48’i “her zaman”, %
42,5’i “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 16,7’si “her zaman”, % 30,2’i
“genellikle”, % 25,2’si “bazen” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
90
Grupların aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,36) “her zaman”
yöneticilerde ( X =3,27) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu görülmektedir.
Bu bulgular ışığında; okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve
ihtiyaçları konusunda denetçilerin yapmış olduğu rehberlik hizmetinin yöneticiler
tarafından yeterli bulunmadığı söylenebilir.
4.4.10. Okul-Çevre İlişkisinin Geliştirilmesi Yönünde Denetçinin Rehberlik
Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin okul-çevre ilişkisinin geliştirilmesi yönünde rehberlik yapmasına
ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
.4.10.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.10. Okul-Çevre İlişkisinin Geliştirilmesi Yönünde Denetçinin Yöneticiye Rehberlik Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 5 25 167 235 Denetçi
% 0,2 1,2 5,8 38,6 54,3 433 4,45 0,679
f 54 134 170 170 92 Yönetici
% 8,7 21,6 27,4 27,4 14,8 620 3,18 1,184
22,093 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.10.daki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımlarına
bakıldığında, denetçilerin % 54,3’ü “her zaman”, % 38,6’sı “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin de % 14,8’inin “her zaman”, % 27,4’ünün “genellikle”, % 27,4’ünün
“bazen”, % 21,6’sının “nadiren” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,45) “her zaman”
yöneticilerin ( X =3,18) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; okul-çevre ilişkisinin geliştirilmesi yönünde denetçilerin yöneticilere
yaptığı rehberliği, yöneticilerin yeterli bulmadığı söylenebilir.
91
4.4.11. Denetçinin Kurumla İlgili Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve
Genelgelerin Uygulanması ve Bununla İlgili Değişiklere İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
Denetçinin kurumla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerin uygulanması
ve bununla ilgili değişiklerle ilgili rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.11.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.11. Denetçinin Kurumla İlgili Kanun, Tüzük, Yönetmelik ve Genelgelerin Uygulanması ve Bununla İlgili Değişiklere İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 3 20 166 245 Denetçi
% 0,2 0,7 4,6 38,2 56,3 435 4,50 0,642
f 24 80 164 213 143 Yönetici
% 3,8 12,8 26,3 34,1 22,9 624 3,59 1,090
16,892 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.11.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 56,3’ü “her zaman”, % 38,2’si “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 22,9’u “her
zaman”, % 34,1’i “genellikle”, % 26,3’ü “bazen” düzeyindedir.
Görüşlerin aritmetik ortalamasına bakıldığında denetçilerin ( X =4,50) “her
zaman” yöneticilerin ( X =3,59) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark vardır.
Elde edilen verilere göre; denetçilerin kurumla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve
genelgelerin uygulanması ve bununla ilgili değişiklere yönelik rehberlik yaptıkları,
ancak yöneticilerin bunu yeterli bulmadığı söylenebilir.
4.4.12. Denetçinin Toplantılarda (Öğretmenler Kurulu, Zümre
Öğretmenler Kurulu) Alınan Kararların Uygulanması, Varsa Aksayan Yönlerin
Nasıl Giderileceği Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
Denetçinin toplantılarda (Öğretmenler Kurulu, Zümre Öğretmenler Kurulu)
alınan kararların uygulanması, varsa aksayan yönlerin nasıl giderileceği konusunda
92
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.12.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.12. Denetçinin Toplantılarda Alınan Kararların Uygulanması, Varsa Aksayan Yönlerin Nasıl Giderileceği Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 3 22 159 249 Denetçi
% 0,5 0,7 5,1 36,6 57,2 435 4,49 0,670
f 20 84 136 226 160 Yönetici
% 3,2 13,4 21,7 36,1 25,6 626 3,67 1,092
15,133 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.12.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 57,2’si “her zaman”, % 36,6’sı “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de
% 25,6’sı “her zaman”, % 36,1’i “genellikle”, %21,7’si “bazen” düzeyindedir.
Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçilerin ( X =4,49) “her
zaman” yöneticilerin ( X =3,67) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre; denetçiler, toplantılarda alınan kararların uygulanması, varsa aksayan
yönlerin nasıl giderileceği konusunda yöneticiye rehberlik yaptıklarını düşündükleri
ancak yöneticilerin yapılan bu rehberlik hizmetini yeterli bulmadıkları söylenebilir.
4.4.13. Denetçinin Okulda Toplam Kalite Yönetimi Esaslarının
Uygulanması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
Denetçinin okulda toplam kalite yönetimi esaslarının uygulanması konusunda
rehberlik yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.13.’de yer verilmiştir.
93
Tablo 4.4.13. Denetçinin Okulda Toplam Kalite Yönetimi Esaslarının Uygulanması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 6 12 64 192 161 Denetçi
% 1,4 2,8 14,7 44,1 37,0 432 3,98 0,840
f 58 122 182 188 76 Yönetici
% 9,3 19,5 29,1 30 12,1 625 3,06 1,158
15,599 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.13.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 37,0’ı “her zaman”, % 44,1’i “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de
% 12,1’i “her zaman”, % 30’u “genellikle”, % 9,1’i “bazen” % 19,5’i “nadiren”
düzeyindedir.
Grupların aritmetik ortalamaları; denetçilerin ( X =3,98) “genellikle”
yöneticilerin ( X =3,06) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu verilere göre; okulda toplam kalite yönetimi esaslarının uygulanması
konusunda yöneticilerin denetçilerden yeterli düzeyde rehberlik hizmeti alamadıkları
söylenebilir.
4.4.14. Denetçinin Okul Yönetiminin Misyonu ve Vizyonunun Belirlenmesi
ve Bunlara Ulaşılması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve
Yönetici Görüşleri
Denetçinin okul yönetiminin misyonu ve vizyonunun belirtilmesi ve bunlara
ulaşılması konusunda rehberlik yapmasına ilişkin grupların görüşlerine ait frekans,
yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.14.de yer verilmiştir.
94
Tablo 4.4.14 Denetçinin Okul Yönetiminin Misyonu ve Vizyonunun Belirlenmesi ve Bunlara Ulaşılması Konusunda Rehberlik Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 6 18 66 230 112 Denetçi
% 1,4 4,2 15,3 53,2 25,9 432 3,98 0,840
f 71 120 200 167 67 Yönetici
% 11,4 19,2 32 26,7 10,7 625 3,06 1,158
14,955 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.14’deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 25,9’u “her zaman”, % 53,2’si “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de
% 10,7’si “her zaman”, % 26,7’si “genellikle”, % 32’si “bazen”, % 19,2’si “nadiren”
düzeyindedir.
Denetçi ve yönetici görüşlerinin aritmetik ortalamasına bakıldığında; denetçi
görüşlerinin ( X =3,98) “genellikle”, yönetici görüşlerinin ( X =3,06) “bazen” düzeyinde
olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki
grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna bulgulara göre; okul yönetiminin misyonu ve vizyonunun belirlenmesi ve
bunlara ulaşılması konusunda denetçinin rehberlik yapması görüşüne katılımının
denetçilerde yöneticilere göre daha yüksek olduğu, yöneticilerin yeterli düzeyde
rehberlik alamadıkları söylenebilir.
4.4.15. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Zamanını Okula Gelmeden Önce
Yöneticiye Bildirme Durumuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin rehberlik ve denetim zamanını okula gelmeden önce yöneticiye
bildirmesine ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.15.de yer verilmiştir.
95
Tablo 4.4.15. Denetçinin Rehberlik ve Denetim Zamanını Okula Gelmeden Önce Yöneticiye Bildirme Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 54 37 71 151 107 Denetçi
% 12,9 8,8 16,9 36 25,5420 3,52 1,308840
f 120 128 118 146 111 Yönetici
% 19,3 20,5 18,9 23,4 17,8623 3,00 1,388
6,117 0,057
(p>0,05)
Tablo 4.4.15.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 25,5’i “her zaman”, % 36’sı “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de
% 17,8’i “her zaman”, % 23,4’ü “genellikle”, % 20,5’i “nadiren”, % 19,3’ü “hiçbir
zaman” düzeyindedir.
Görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =3,52) “genellikle”
yöneticilerin ( X =3,00) “bazen” düzeyindedir. t testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi
cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark yoktur.
Buna göre; denetçilerin okula gelmeden önce rehberlik ve denetim zamanını
yöneticiye her zaman bildirmediği söylenebilir.
4.4.16. Denetçinin Okula Geldiği Zaman Hangi Alanlarda Denetim
Yapacağı Konusunda Yöneticiyi Bilgilendirmesine İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
Denetçinin okula geldiği zaman hangi alanlarda denetim yapacağı konusunda
yöneticiyi bilgilendirmesi ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-
testi sonuçlarına Tablo 4.4.16.de yer verilmiştir.
96
Tablo 4.4.16. Denetçinin Okula Geldiği Zaman Hangi Alanlarda Denetim Yapacağı Konusunda Yöneticiyi Bilgilendirmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticiye Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 17 22 43 200 150 Denetçi
% 3,9 5,1 10,0 46,3 34,7432 4,03 1,003
f 105 121 104 193 101 Yönetici
% 16,8 19,4 16,7 30,9 16,2624 3,10 1,348
12,782 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.16.daki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 34,7’si “her zaman”, % 46,3’ü “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de
% 16,2’si “her zaman”, % 30,9’u “genellikle”, % 19,4’ü “nadiren” % 16,8’i “hiçbir
zaman” düzeyindedir.
Denetçinin okula geldiği zaman hangi alanlarda denetim yapacağı konusunda
yöneticiyi bilgilendirmesine ilişkin görüşlerin aritmetik ortalaması; denetçilerin
( X =4,03) “genellikle”, yöneticilerin ( X =3,10) “bazen” düzeyindedir. t-testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu bulgulara göre; denetçiler okula geldiği zaman hangi alanlarda denetim
yapacakları konusunda yöneticileri bilgilendirdiklerini ancak yöneticilerin
görüşlerinden çıkan sonuçlardan bu konuda yeterli düzeyde bilgilendirilmedikleri
söylenebilir.
4.4.17. Denetçinin Okulun Bulunduğu Bölge ve Okulun Şartlarını Göz
Önüne Alarak Denetim Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin okulun bulunduğu bölgenin ve okulun şartlarını göz önüne alarak
denetim yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.17.de yer verilmiştir.
97
Tablo 4.4.17. Denetçinin Okulun Bulunduğu Bölge ve Okulun Şartlarını Göz Önüne Alarak Denetim Yapma Durumuna İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 1 9 134 289 Denetçi
% 0,7 0,2 2,1 30,7 66,3436 4,62 0,612
f 68 106 149 202 97 Yönetici
% 10,9 17 24,0 32,5 15,6622 3,25 1,224
23,958 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.17.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 66,3’ü “her zaman”, % 30,7’si “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin de % 15,6’sı “her zaman”, % 32,5’i “genellikle”, % 24’ü “bazen” % 17’si
“nadiren” düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Tabloya bakıldığında denetçinin okulun bulunduğu bölgenin ve okulun şartlarını
göz önüne alarak denetim yapmasına ilişkin; denetçi görüşlerinin aritmetik
ortalamasının ( X =4,62) “her zaman”, yönetici görüşlerinin aritmetik ortalamasının ise
( X =3,25) “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05)
anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre; denetçiler okulun bulunduğu bölge ve okulun şartlarını göz önüne
alarak denetim yaptıklarını ifade ederken, yöneticilerin denetimlerinde okul ve okulun
bulunduğu bölgenin şartlarının dikkate alınmadığı düşüncesinde oldukları söylenebilir.
4.4.18. Denetçinin Denetim Sonunda Yapılan Toplantıda Eğitim, Öğretim
ve Yönetim Çalışmaları Hakkında Değerlendirmelerde Bulunmasına İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin denetim sonunda yapılan toplantıda eğitim, öğretim ve yönetim
çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunması ilişkin denetçi ve yönetici
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.18.de yer verilmiştir.
98
Tablo 4.4.18. Denetçinin Denetim Sonunda Yapılan Toplantıda Eğitim, Öğretim ve Yönetim Çalışmaları Hakkında Değerlendirmelerde Bulunmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 3 18 139 275 Denetçi
% 0,2 0,7 4,1 31,9 63,1436 4,57 0,631
f 18 59 114 244 189 Yönetici
% 2,9 9,5 18,3 39,1 30,3624 3,84 1,049
14,000 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.18.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 63,1’i “her zaman”, % 31,9’u “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin de % 30,3’ü “her zaman”, % 39,1’i “genellikle”, % 18,3’ü “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Görüşlerin aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,57) “her zaman”
yöneticilerin ( X =3,84) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına
göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Bu verilere göre; denetçilerin denetim sonunda yapılan toplantıda eğitim,
öğretim ve yönetim çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunduğu, ancak bunun
yöneticiler için yeterli düzeyde olmadığı söylenebilir.
4.4.19. Denetçinin Denetim İçin İstenen Evrakın Değerlendirmesini Yönetici
İle Birlikte Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin denetim için istenen evrakın değerlendirmesini yönetici ile birlikte
yapmasına ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.19.de yer verilmiştir.
99
Tablo 4.4.19. Denetçinin Denetim İçin İstenen Evrakın Değerlendirmesini Yönetici İle Birlikte Yapmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 7 34 185 207 Denetçi
% 0,5 1,6 7,8 42,5 47,6435 4,35 0,733
f 51 77 119 222 152 Yönetici
% 8,2 12,4 19,2 35,7 24,5621 3,56 1,216
13,184 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.19.daki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımlarına
bakıldığında, denetçilerin % 47,6’sı “her zaman”, % 42,5’i “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin % 24,5’i “her zaman”, % 35,7’si “genellikle”, % 19,2’si “bazen”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Katılımcı görüşlerin aritmetik ortalaması; denetçilerin ( X =4,35) “her zaman”,
yöneticilerin ( X =3,56) “genellikle” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu
görülmektedir.
Buna göre; denetim için istenen evrakın değerlendirmesini denetçilerin yönetici
ile birlikte yaptıkları, ancak denetçilerin bu görüşe katılımının yöneticilere göre daha
yüksek olduğu söylenebilir.
4.4.20. Denetçinin Toplantı ve Kurullarda Alınan Kararların Uygulama
Sonuçlarını Yönetici İle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
Denetçinin toplantı ve kurullarda alınan kararların uygulama sonuçlarını yönetici
ile birlikte değerlendirmesine ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde
ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.20’de yer verilmiştir
100
Tablo 4.4.20. Denetçinin Toplantı ve Kurullarda Alınan Kararların Uygulama Sonuçlarını Yönetici İle Birlikte Değerlendirmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 8 45 194 186 Denetçi
% 0,2 1,8 10,4 44,7 42,9434 4,28 0,741
f 53 102, 157 203 107 Yönetici
% 8,5 16,4 25,2 32,6 17,2622 3,34 1,187
15,908 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.20.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımlarına
bakıldığında, denetçilerin % 42,9’u “her zaman”, % 44,7’si “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin de % 17,2’si “her zaman”, % 32,6’sı “genellikle”, % 25,2’si “bazen”, %
16,4’ü “nadiren” düzeyinde görüş bildirdiği görülmektedir.
Grupların aritmetik ortalamaları; denetçi görüşlerinin ( X =4,28) “her zaman”,
yönetici görüşlerinin ise ( X =3,34) “bazen” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark
bulunmaktadır.
Buna göre; denetçilerin toplantı ve kurullarda alınan kararların uygulama
sonuçlarını yönetici ile birlikte değerlendirmesi görüşüne katılımının denetçilerde daha
yüksek olduğu söylenebilir.
“4.4.21 Okulumuza gelen denetim grubunun bir önceki denetim raporunda
belirtilen eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda incelemelerde
bulunmasına denetçi ve yönetici görüşleri
Denetçinin okulumuza gelen denetim grubunun bir önceki denetim raporunda
belirtilen eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda incelemelerde bulunmasına
ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.4.21.de yer verilmiştir
101
Tablo 4.4.21. Okulumuza Gelen Denetim Grubunun Bir Önceki Denetim Raporunda Belirtilen Eksikliklerin Giderilip Giderilmediği Konusunda İncelemelerde Bulunmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 4 7 104 319 Denetçi
% 0,2 0,9 1,6 23,9 73,3435 4,69 0,741
f 23 39 79 253 229 Yönetici
% 3,7 6,3 12,7 40,6 36,8623 4,00 1,187
13,777 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.21.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 73,3’ü “her zaman”, % 23,9’u “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin % 36,8’i “her
zaman”, % 40,6’sı “genellikle”, % 12,7’si “bazen” düzeyindedir.
Aritmetik ortalamaya bakıldığında, denetçilerin ( X =4,69) “her zaman”,
yöneticilerin ( X =4,00) “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi
sonuçlarına göre(p<0,05), her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna bulgulara göre; denetçilerin önceki denetim raporunda belirtilen
eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda yaptığı inceleme ve rehberliği
gerçekleştirme düzeyine, denetçilerin katılımının yöneticilere göre daha yüksek olduğu
söylenebilir.
4.4.22. Denetçinin Eleştiri ve Değerlendirmelerinde Yöneticiye Karşı Kırıcı
Olmaması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin eleştiri ve değerlendirmelerinde yöneticiye karşı kırıcı olmamasına
ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.4.22.de yer verilmiştir
102
Tablo 4.4.22. Denetçinin Eleştiri ve Değerlendirmelerinde Yöneticiye Karşı Kırıcı Olmaması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 12 2 3 82 335 Denetçi
% 2,8 0,5 0,7 18,9 77,2434 4,67 0,741
f 33 57 88 273 173 Yönetici
% 5,3 9,1 14,1 43,8 27,7624 3,79 1,187
15,226 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.22.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 77,2’si “her zaman”, % 18,9’u “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin % 27,7’si “her
zaman”, % 43,8’i “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçilerin
( X =4,67) “her zaman”, yöneticilerin ( X =3,79) “genellikle” düzeyindedir. t testi
sonuçlarına göre(p<0,05), her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Elde edilen verilere göre; denetçilerin eleştiri ve değerlendirmelerinde
yöneticiye karşı kırıcı olmadıklarını ifade ettikleri, yöneticilerin ise bu görüşe
katılımının daha düşük olması nedeniyle zaman zaman sıkıntı yaşadıkları görüşünde
oldukları ortaya çıkmıştır. Bu da iletişimde zaman zaman sorun yaşandığı şeklinde
algılanabilir.
4.4.23. Denetçinin Yönetici İle Rahat İletişim Kurması Görüşüne İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin yönetici ile rahat iletişim kurması görüşüne ilişkin denetçi ve
yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.23.de yer
verilmiştir.
103
Tablo 4.4.23. Denetçinin Yönetici İle Rahat İletişim Kurması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
ellik
le
Her
zam
an
n X SS t p
f 2 0 7 87 338 Denetçi
% 0 0 1,6 20 77,9434 4,75 0,496
f 16 40 84 266 215 Yönetici
% 2,6 6,4 13,5 42,8 34,6621 4,00 0,986
16,208 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.23.deki ankete cevap veren grupların görüşleri arasındaki frekans
dağılımları incelendiğinde, denetçilerin % 77,9’u “her zaman”, % 20’si “genellikle”
düzeyinde, yöneticilerin de % 34,6’sı “her zaman”, % 42,8’i “genellikle” düzeyinde
olduğu görülmektedir.
Grupların aritmetik ortalaması, denetçilerin ( X =4,75) “her zaman”,
yöneticilerin ( X =4,00) “genellikle” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) her
iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre; denetçiler, yöneticilerle rahat iletişim kurduklarını ifade ederken,
yöneticilerin bu görüşe katılımının daha düşük olması, zaman zaman sorun yaşandığı
şeklinde algılanabilir.
4.4.24. Denetçi Yöneticiye Karşı Anlayışlı Olması Görüşüne İlişkin Denetçi
ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin yöneticiye karşı anlayışlı olması görüşüne ilişkin denetçi ve yönetici
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.4.24.de yer verilmiştir
Tablo 4.4.24. Denetçi Yöneticiye Karşı Anlayışlı Olması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
ellik
le
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 4 3 117 310 Denetçi
% 0,2 0,9 0,7 26,9 71,3435 4,68 0,561
f 17 50 106 271 173 Yönetici
% 2,8 8,1 17,2 43,9 28,0617 3,86 1,004
16,823 0,000
(p<0,05)
104
Tablo 4.4.24.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 71,3’ü “her zaman”, % 26,9’u “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 28’inin
“her zaman”, % 43,9’unun “genellikle” %17,2’sinin “bazen” düzeyinde olduğu
görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamaları; denetçi görüşlerinin ( X =4,68)
“her zaman”, yönetici görüşlerinin ise ( X =3,86) “genellikle” düzeyinde olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu bulgulara göre; denetçilerin kurum denetimleri sırasında yöneticilere
yeterince anlayışlı davranmadıkları söylenebilir.
4.4.25. Denetçinin Yöneticinin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve
Yansız Davranması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin yöneticinin görüşlerine inançlarına karşı saygılı ve yansız
davranması görüşüne ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.25.de yer verilmiştir.
Tablo 4.4.25. Denetçinin Yöneticinin Görüşlerine, İnançlarına Karşı Saygılı ve Yansız Davranması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 3 1 5 57 369 Denetçi
% 0,7 0,2 1,1 13,1 84,8435 4,81 0,523
f 22 58 97 264 184 Yönetici
% 3,5 9,3 15,5 42,2 29,4625 3,85 1,057
19,610 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.25.daki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 84,4’ü “her zaman”, % 13,1’i “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin % 29,4’ü “her
zaman”, % 42,2’si “genellikle”, % 15,5’i “bazen” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi
görüşlerinin ( X =4,81) “her zaman”, yönetici görüşlerinin ise ( X =3,85) “genellikle”
düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran
her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
105
Bu verilere göre; denetçiler yöneticinin görüşlerine, inançlarına karşı her zaman
saygılı ve yansız davrandıklarını düşünürken, yöneticilerin zaman zaman bu konuda
sıkıntı yaşadıkları ve denetçilerin her zaman objektif olmadıkları söylenebilir.
4.4.26. Denetçinin Denetim Yaptığı Alanda Uzman Olması Görüşüne İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin denetim yaptığı alanda uzman olması görüşüne ilişkin denetçi ve
yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.4.27’de
yer verilmiştir.
Tablo 4.4.26. Denetçinin Denetim Yaptığı Alanda Uzman Olması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 4 6 8 147 266 Denetçi
% 0,9 1,4 1,9 34,1 61,7431 4,54 0,694
f 21 89 125 258 131 Yönetici
% 3,4 14,3 20 41,3 21 624 3,62 1,057
16,931 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.26.daki ankete cevap veren grupların görüşleri arasındaki frekans
dağılımları incelendiğinde, denetçilerin % 61,7’si “her zaman”, % 34,1’i “genellikle”
düzeyinde, yöneticilerin de % 21’i “her zaman”, % 41,3’ü “genellikle” % 20’si “bazen”
düzeyinde olduğu görülmektedir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalaması; denetçilerin ( X =4,54) “her zaman”
yöneticilerin ( X =3,62) “genellikle” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu
görülmüştür.
Buna göre; denetçilerin denetim yaptığı alanda uzman olması görüşüne
katılımının yöneticilere göre daha yüksek olduğu söylenebilir.
4.4.27. “Periyodik Aralıklarla Yapılan Denetim Uygulamaları Arasında
Tutarlık Vardır.” Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin periyodik aralıklarla yapılan denetim uygulamaları arasında tutarlık
vardır görüşüne ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi
sonuçlarına Tablo 4.4.27.de yer verilmiştir.
106
Tablo 4.4.27. “Periyodik Aralıklarla Yapılan Denetimler Arasında Tutarlık Vardır.” Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 5 11 47 275 96 Denetçi
% 1,2 2,5 10,8 63,4 22,1434 4,03 0,731
f 44 79 145 256 102 Yönetici
% 7 12,6 23,2 40,9 16,3626 3,47 1,118
-
9,845 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.4.27.deki ankete cevap veren grupların görüşleri arasındaki frekans
dağılımları incelendiğinde, denetçilerin % 63,4’ü “genellikle”, % 22,1’i “her zaman”
düzeyinde, yöneticilerin de % 40’ı “genellikle”, % 23,2’si “bazen” düzeyinde görüş
bildirdikleri görülmektedir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalaması; denetçilerin ( X =4,03) “genellikle”,
yöneticilerin ( X =3,47) “genellikle” düzeyindedir. t testi sonuçlarına bakıldığında
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark olduğu
görülmüştür.
Buna göre, denetçilerin periyodik aralıklarla yaptıkları denetimler arasında fark
olduğu söylenebilir.
4.5. Kurum Denetim Süreci Beklentisine İlişkin İfadeler
Denetçi ve yöneticilerin, kurum denetimi sırasındaki beklentilerine ilişkin
istatistikler ve grupların karşılaştırılmasına yönelik yapılan t-testi sonuçları aşağıdaki
tablolarda gösterilmiştir.
4.5.1. Denetim Uygulamalarında Kurum Denetimi Zamanını ve Gününü
Yönetici ve Denetçinin Birlikte Kararlaştırması Görüşüne İlişkin Denetçi ve
Yönetici Görüşleri
Tablo 4.5.1.de “Kurum denetimini gerçekleştirmek için denetim zamanını ve
gününü denetçi ve yönetici birlikte kararlaştırmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına yer verilmiştir
107
Tablo 4.5.1. Denetim Uygulamalarında Kurum Denetimi Zamanını ve Gününü Yönetici ve Denetçinin Birlikte Kararlaştırması Görüşüne İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 43 59 86 146 98 Denetçi
% 10 13,7 19,9 33,8 22,7432 3,46 1,255
f 53 17 45 144 360 Yönetici
% 8,6 2,7 7,3 23,3 58,2619 4,20 1,224
-
9,513 0,004
(p<0,05)
Tablo 4.5.1.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 22,7’si “her zaman”, % 33,8’i “genellikle” % 19,9’u “orta” düzeyde, yöneticilerin
% 58,2’sinin “her zaman”, % 23,3’ünün “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Görüşlerin aritmetik ortalamaları incelendiğinde; denetçi görüşlerinin ( X =3,46)
“oldukça”, yönetici görüşlerinin ( X =4,20) “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir.
t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre; her iki grupta olumlu görüş bildirmekle birlikte “Denetçilerin kurum
denetimini gerçekleştirmek için denetim zamanını ve gününü denetçi ve yönetici
birlikte kararlaştırmalıdır.” görüşüne katılımı yöneticilerde denetçilere göre daha yüksek
olduğu söylenebilir.
4.5.2. Denetçinin Yönetimle İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Yöneticiyle
Paylaşmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin yönetimle ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri yöneticiyle paylaşması
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.5.2.de yer verilmiştir.
108
Tablo 4.5.2. Denetçinin Yönetimle İlgili Yeni Bilgi ve Gelişmeleri Yöneticiyle Paylaşmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 3 11 19 114 281 Denetçi
% 0,7 2,6 4,4 26,6 65,7428 4,54 0,760
f 2 10 12 87 511 Yönetici
% 0,3 1,6 1,9 14,0 82,2622 4,76 0,597
-
5,036 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.5.2.deki ankete cevap veren grupların görüşleri arasındaki frekans
dağılımları, denetçilerin % 65,7’si “her zaman”, % 26,6’sı “genellikle” düzeyinde,
yöneticilerin % 82,2’si “her zaman”, % 14’ü “genellikle” düzeyinde olduğu
görülmektedir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalamaları; denetçilerin ( X =4,54)
“tamamen”, yöneticilerin ( X =4,76) “tamamen” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu verilere göre; her iki grup da olumlu yönde görüş bildirmektedir.
4.5.3. Denetçinin Okulun İhtiyaçlarını Belirlemede ve Gerektiğinde Bu
İhtiyaçların Temini Konusunda Yönetici İle Birlikte Hareket Etmesine İlişkin
Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçinin okulun ihtiyaçlarını belirlemede ve gerektiğinde bu ihtiyaçların
temini konusunda yönetici ile birlikte hareket etmesi ifadesine ilişkin denetçi ve
öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına aşağıdaki Tablo 4.5.3.de
yer verilmiştir
109
Tablo 4.5.3. Denetçinin Okulun İhtiyaçlarını Belirlemede ve Gerektiğinde Bu İhtiyaçların Temini Konusunda Yönetici İle Birlikte Hareket Etmesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 22 31 47 181 154 Denetçi
% 5,1 7,1 10,8 41,6 35,4435 3,95 1,097
f 10 15 36 121 438 Yönetici
% 1,6 2,4 5,8 19,5 70,6620 4,55 0,839
-
9,607 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.5.3.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 35,4’ü “her zaman”, % 41,6’sı “genellikle” % 10,8’i
“orta” düzeyde, yöneticilerin % 70,6’sının “her zaman”, % 19,5’inin “genellikle”
düzeyinde olduğu görülmektedir.
Aritmetik ortalamaya bakıldığında; denetçi görüşlerinin ( X =3,95) “oldukça”,
yönetici görüşlerinin ise ( X =4,55) “tamamen” düzeyin olduğu görülmektedir. t-testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Bu bulgulara göre; her iki grup da olumlu görüş bildirmekle birlikte, denetçilerin
okulun ihtiyaçlarını belirlemede ve gerektiğinde bu ihtiyaçların temini konusunda
yönetici ile birlikte hareket etmesi görüşüne katılımının yöneticilerde denetçilere göre
daha yüksek olduğu söylenebilir.
4.5.4. Genel Denetim Sonunda Hazırlanan Raporda Okulun
Değerlendirilmesine Yönelik Kısımlar Okula Gönderilerek, Öğrenci Velilerinin
İncelemelerine Açık Tutulmasına İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Genel denetim sonunda hazırlanan raporda okulun değerlendirilmesine yönelik
kısımlar okula gönderilerek, öğrenci velilerinin incelemelerine açık tutulması ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.5.4.de yer verilmiştir.
110
Tablo 4.5.4. Genel Denetim Sonunda Hazırlanan Raporda Okulun Değerlendirilmesine Yönelik Kısımlar Okula Gönderilerek, Öğrenci Velilerinin İncelemelerine Açık Tutulmasına İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 30 39 78 154 128 Denetçi
% 7,0 9,1 18,2 35,9 29,8 429 3,72 1,184
f 57 31 101 182 249 Yönetici
% 9,2 5,0 16,3 29,4 40,2 620 3,86 1,255
-
1,791 0,443
(p>0,05)
Tablo 4.5.4.deki denetçi ve yönetici görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 29,8’i “her zaman”, % 35,9’u “genellikle”, % 18,2’si “orta” düzeyde,
yöneticilerin % 40,2’si “her zaman”, % 29,4’ü “genellikle”, %16,3’ü “orta” düzeyde
olduğu görülmektedir.
Katılımcı görüşlerinin aritmetik ortalaması; denetçilerin ( X =3,72) “oldukça”,
yöneticilerin ( X =3,86) “oldukça” düzeyindedir. t-testi sonuçlarına bakıldığında
(p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark
bulunmamaktadır.
Bu veriler doğrultusunda; genel denetim sonunda hazırlanan raporda okulun
değerlendirilmesine yönelik kısımlar okula gönderilerek, öğrenci velilerinin
incelemelerine açık tutulması görüşüne her iki grup da ortak görüş bildirmiştir.
4.5.5. “Denetçi, Okullardaki Başarı Durumunu Önceden Belirlenmiş
Ölçütlerle Değerlendirmelidir.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçi okullardaki başarı durumunu önceden belirlenmiş ölçütlerle
değerlendirmelidir ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde
ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.5.5.de yer verilmiştir.
111
Tablo 4.5.5. Denetçi, Okullardaki Başarı Durumunu Önceden Belirlenmiş Ölçütlerle Değerlendirmelidir İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 5 11 33 174 210 Denetçi
% 1,2 2,5 7,6 40,2 48,5 433 4,32 0,815
f 32 29 88 165 307 Yönetici
% 5,2 4,7 14,2 26,6 49,4 621 4,10 1,130
3,649 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.5.5.deki katılımcıların görüşleri arasındaki frekans dağılımları,
denetçilerin % 48,5’i “her zaman”, % 40,2’si “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin %
49,4’ünün “her zaman”, % 26,6’sının “genellikle”, % 14,2’sinin de “orta” düzeyde
olduğu görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi görüşleri
( X =4,32) “tamamen”, yönetici görüşleri ise ( X =4,10) “oldukça” düzeyindedir. t testi
sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre “Denetçi, okullardaki başarı durumunu önceden belirlenmiş ölçütlerle
değerlendirmelidir.” ifadesine her iki grup da olumlu görüş bildirmiştir.
4.5.6. “Denetçi Okul Başarısında Aksayan Yönleri ve Nedenlerini Okul
Yöneticisi İle Birlikte Belirleyerek Gereken Önerileri Yapmalıdır.” İfadesine
İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
“Denetçi okul başarısında aksayan yönleri ve nedenlerini okul yöneticisi ile
birlikte belirleyerek gereken önerileri yapmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen
görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.5.6.de yer verilmiştir.
112
Tablo 4.5.6. “Denetçi Okul Başarısında Aksayan Yönleri ve Nedenlerini Okul Yöneticisi İle Birlikte Belirleyerek Gereken Önerileri Yapmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
bir
zam
an
Nad
iren
Baz
en
Gen
elli
kle
Her
zam
an
n X SS t p
f 1 8 16 144 265 Denetçi
% 0,2 1,8 3,7 33,2 61,1434 4,53 0,680
f 5 11 29 138 439 Yönetici
% 0,8 1,8 4,7 22,2 70,6622 4,60 0,733
-
1,567 0,738
(p>0,05)
Tablo 4.5.6.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 61,1’i “tamamen”, % 33,2’si “genellikle” düzeyinde, yöneticilerin de % 70,6’sı “her
zaman”, % 22,2’si “genellikle” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Aritmetik ortalamalara bakıldığında; denetçi görüşlerinin ( X =4,53), yönetici
görüşlerinin de ( X =4,60) ortalaması itibariyle her iki grubun görüşlerinin “tamamen”
düzeyinde olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran
her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark yoktur
Buna göre; “Denetçi, okul başarısında aksayan yönleri ve nedenlerini okul
yöneticisi ile birlikte belirleyerek gereken önerileri yapmalıdır.” ifadesine her iki grup
da olumlu yönde katılmıştır.
4.5.7. “Denetçi, Yöneticiyi Değerlendirirken Veli Görüşlerini de Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
“Denetçi yöneticiyi değerlendirirken veli görüşlerini de almalıdır.” ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.5.7.de yer verilmiştir.
113
Tablo 4.5.7. Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Veli Görüşlerini de Almalıdır İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 54 74 118 111 75 Denetçi
% 12,5 17,1 27,3 25,7 17,4 432 3,18 1,262
f 73 62 115 166 206 Yönetici
% 11,7 10 18,5 26,7 33,1 622 3,59 1,345
-
5,014 0,028
(p>0,05)
Tablo 4.5.7.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları, denetçilerin
% 17,4’ü “tamamen”, % 25,7’si “oldukça”, % 27,3’ü “orta” düzeyinde, yöneticilerin
% 33,1’inin “tamamen”, % 26,7’sinin “oldukça”, % 18,5’inin “orta” düzeyde olduğu
görülmektedir.
Grupların aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi görüşlerinin ( X =3,18)
“orta”, yönetici görüşlerinin ise ( X =3,59) “oldukça” düzeyde olduğu görülmektedir.
t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında
anlamlı fark bulunmamaktadır.
Buna göre; yöneticiler, kendilerinin değerlendirilmesinde veli görüşlerinin de
alınması isterken denetçilerin bu görüşe katılımının düşük olduğu söylenebilir.
4.5.8. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğrenci Görüşlerini de Almalıdır.”
İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçi yöneticiyi değerlendirirken öğrenci görüşlerini de almalıdır ifadesine
ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo
4.5.8’de yer verilmiştir.
114
Tablo 4.5.8. Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Öğrenci Görüşlerini de Almalıdır İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 57 83 108 114 72 Denetçi
% 13,1 19,1 24,9 26,3 16,6434 3,14 1,275
f 50 69 117 191 193 Yönetici
% 8,1 11,1 18,9 30,8 31,1620 3,66 1,248
-
6,567 0,603
(p>0,05)
Tablo 4.5.8.deki grupların görüşleri arasındaki frekans dağılımları
incelendiğinde, denetçilerin % 16,6’sı “tamamen”, % 26,3’ü “oldukça”, % 24,9’u “orta”
düzeyde, yöneticilerin % 31,1’inin “tamamen”, % 30,8’inin “oldukça”, % 18,9’unun
“orta” düzeyde olduğu görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi
görüşlerinin ( X =3,14) “orta”, yönetici görüşlerinin ise ( X =3,66) “oldukça” düzeyinde
olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki
grubun görüşleri arasında anlamlı fark vardır.
Buna göre; yöneticiler, kendilerinin değerlendirilmesinde öğrenci görüşlerinin de
alınması isterken, denetçilerin bu görüşe katılımının düşük olduğu söylenebilir.
4.5.9. “Denetçi, Yöneticiyi Değerlendirirken Öğretmen Görüşlerini de
Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
“Denetçi, yöneticiyi değerlendirirken öğretmen görüşlerini de almalıdır.”
ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.5.9.da yer verilmiştir.
115
Tablo 4.5.9. “Denetçi, Yöneticiyi Değerlendirirken Öğretmen Görüşlerini de Almalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 16 36 100 176 104 Denetçi
% 3,7 8,3 23,1 40,7 24,1 432 3,73 1,034
f 21 33 84 187 296 Yönetici
% 3,4 5,3 13,5 30,1 47,7 621 4,13 1,055
-
6,135 0,927
(p>0,05)
Tablo 4.5.9.daki katılımcıların frekans dağılımları incelendiğinde, denetçilerin %
24,1’i “tamamen”, % 40,7’si “oldukça” % 23,1’i “orta” düzeyde, yöneticilerin
% 47,7’sinin “tamamen”, % 30,1’inin “oldukça”, % 13,5’inin “orta” düzeyde olduğu
görülmektedir.
Aritmetik ortalamalara bakıldığında; denetçilerin ( X =3,73) “oldukça”,
yöneticilerin ( X =4,13) “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir. t testi sonuçlarına
göre(p<0,05), anketi cevaplandıran her iki grubun görüşleri arasında anlamlı fark
bulunmamaktadır.
Buna göre; her iki grup da öğretmen görüşlerinin alınması yönünde görüş
bildirmiştir.
4.5.10. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim
Uygulamaları Arasında Tutarlık Olmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici
Görüşleri
“Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları
arasında tutarlık olmalıdır.” ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait
frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına Tablo 4.5.10.de yer verilmiştir.
116
Tablo 4.5.10. “Denetçilerin Periyodik Aralıklarla Gerçekleştirdikleri Denetim Uygulamaları Arasında Tutarlık Olmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 1 10 53 229 141 Denetçi
% 0,2 2,3 12,2 52,8 32,5 434 4,15 0,734
f 37 58 155 220 151 Yönetici
% 6 9,3 25,0 35,4 24,3 621 3,63 1,125
9,110 0,000
(p<0,05)
Tablo 4.5.10.daki katılımcıların frekans dağılımları incelendiğinde, denetçilerin
% 32,5’i “tamamen”, % 52,8’i “oldukça”, % 12,2’si “orta” düzeyde, yöneticilerin
% 24,3’ü “tamamen”, % 35,4’ü “oldukça” % 25’inini “orta” düzeyde olduğu
görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi
görüşlerinin ( X =4.15) “oldukça”, yönetici görüşlerinin ( X =3,63) “oldukça” düzeyinde
olduğu görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki
grubun görüşleri arasında anlamlı fark bulunmaktadır.
Buna göre; her iki grup da periyodik aralıklarla gerçekleştirilen denetim
uygulamaları arasında tutarlık olması yönünde olumlu görüş bildirmekle birlikte, bu
görüşe katılımın her iki grupta da yüksek olmaması, zaman zaman sıkıntı yaşandığı
şeklinde algılanabilir.
4.5.11. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Okulun Standartlarını Göz
Önünde Bulundurmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
Denetçi yöneticiyi değerlendirirken okulun standartlarını göz önünde
bulundurmalıdır ifadesine ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve
t-testi sonuçlarına Tablo 4.5.11.de yer verilmiştir.
117
Tablo 4.5.11. “Denetçi Yöneticiyi Değerlendirirken Okulun Standartlarını Göz Önünde Bulundurmalıdır.” İfadesine İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi
GRUPLAR
Hiç
Az
Ort
a
Old
uk
ça
Tam
amen
n X SS t p
f 3 5 16 146 263 Denetçi
% 0,7 1,2 3,7 33,7 60,7433 4,53 0,690
f 8 9 22 107 474 Yönetici
% 1,3 1,5 3,5 17,3 76,5620 4,66 0,733
-
3,037 0,051
(p>0,05)
Tablo 4.5.11.deki katılımcıların frekans dağılımları incelendiğinde, denetçilerin
% 60,7’si “tamamen”, % 33,7’si “oldukça” düzeyinde, yöneticilerin de % 76,5’i
“tamamen”, % 17,3’ü “oldukça” düzeyinde olduğu görülmektedir.
Grupların görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; denetçi
görüşlerinin ( X =4,53) “tamamen”, yönetici görüşlerinin ( X =4,66) “tamamen” olduğu
görülmektedir. t-testi sonuçlarına göre (p<0,05) anketi cevaplandıran her iki grubun
görüşleri arasında anlamlı fark bulunmamaktadır.
Buna göre; her iki grup da olumlu yönde görüş bildirmiştir.
118
4.5.12. “Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor
musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Yönetici Görüşleri
“Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?”
sorusuna ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine ait frekans, yüzde ve t-testi sonuçlarına
Tablo 4.5.12.de yer verilmiştir.
Tablo 4.5.12. “Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?” Sorusuna İlişkin Denetçi ve Yöneticilere Ait İstatistikler
Katılım Düzeyi t testi GRUPLAR
Evet Hayır n X SS t p
f 222 211 Denetçi
% 51,3 48,7 433 1,49 0,500
f 368 239 Yönetici
% 60,6 39,4 607 1,39 0,489
3,001 0,000
(p<0,05)
Grupların görüşlerinin frekanslarına bakıldığında denetçilerin % 51,3’ü “hayır”,
% 48,7’si “evet” derken, yöneticilerin % 60,6’sı “evet”, % 39,4’ü “hayır” cevabını
verdiği görülmektedir.
Bu bulgulara göre; denetçi ve yöneticilerin yarısından fazlasının kurum denetimi
için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşündüğü, ancak yarıya yakınının bu süreyi
yeterli bulmadığı anlaşılmaktadır.
119
4.6. Açık Uçlu Sorulara İlişkin Bulgular
Denetçi, yönetici ve öğretmenlerin açık uçlu sorulara ilişkin görüşleri ve
frekansları aşağıda tablolaştırılarak verilmiştir.
4.6.1. Denetçilerin Açık Uçlu Sorulara İlişkin Görüşleri
4.6.1.1. “Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri
Tablo 4.6.1.1. “Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Kurumun şartları, büyüklüğü dikkate alınmalı, bu süre ona göre
belirlenmeli 30 2 En az 1 hafta olmalı 21 3 Ders denetimi tamamlandıktan sonra en az 2 gün olmalı 16 4 2 veya 3 gün sürmeli ( Çünkü bazen 1 veya yarım günde yapılma
zorunluluğu doğuyor). 12 5 3 yılda bir yapılmalı 3 6 Şu an ayrılan sürenin 2 katı sürede yapılmalı 2 7 Kurum denetiminin süresi belli değildir. Ders denetimi gibi kurum
denetiminin de süresi belirlenmelidir. Bu süre okullar sınıflandırılarak tespit edilmelidir. 2
8 Süre kısıtlaması olmamalıdır. 2
Kurum denetimi için ayrılması gereken süre konusunda denetçi görüşleri
incelendiğinde; denetçilerin çoğunluğunun görüşü kurum denetimi için ayrılması
gereken süreyi belirlerken kurumun şartları, büyüklüğü dikkate alınması yönündedir.
4.6.1.2. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?”Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.1.2. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?”Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 En az 3 saat olmalı 13 2 Farklı zamanlarda en az 4 saat olmalı 7 3 Öğretmen ve öğrencilerin performanslarına göre belirlenmeli 6 4 Her öğretmen için 1 gün olmalı 5 5 2 saat yeterlidir. 4 6 Okul müdürü tarafından yapılması yeterlidir. Soruşturma veya
öğretmenin isteği hâlinde yapılmalıdır 2 Ders denetimi için ayrılması gereken süre konusunda denetçi görüşleri incelendiğinde; denetçilerin çoğunluğunun görüşü en az 3 saat olması yönündedir.
120
4.6.1.3. İlköğretim Okullarında Gerçekleştirilen Ders Denetimi Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Görüşler Tablo 4.6.1.3. Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Öğretmenlerin ders öncesi hazırlık yapmaması 35 2 Denetim için ayrılan sürenin yetersizliği 28 3 Sınıflardaki öğrenci mevcudunun çokluğu 22 4 Fiziki koşulların yetersizliği 22 5 Öğretmenin programı incelememesi, programa bağlı planlama yapmaması 18 6 Öğretmenin okuldaki mevcut araç-gereçten yararlanmaması 18 7 Branş ders denetimlerinin sınıf denetçilerince yapılması 17 8 Değişik öğretim yöntemlerinin yeterince kullanılmaması 14 9 Öğretmenlerin hazır planları kullanmaları. Bunun çevre şartlarına uygun olup
olmadığının araştırılmaması 14 10 Ders ücretli öğretmen olması 13 11 Öğretmenin aşırı heyecanlanması bu tutumun öğrencileri olumsuz etkilemesi 12 12 Sorun yok. 11 13 Sınıfta öğretmenin bireysel ayrılıklara ve motivasyona özen göstermemesi 10 14 Denetçi sayısının az olması 10 15 Öğretmen sayısının fazlalığı 9 16 Öğretmenlerin pedogojik formasyonlarının yetersizliği 9 17 Zamanın yetersiz olmasından öğretmenle iletişim kurulaması, öğretmeni tanıyamaması 9 18 İnceleme-soruşturma çalışmalarına öncelik verilmesi 7 19 Öğretmenlerin sürekli derste olmaları nedeniyle değerlendirme sonrasında öğretmen
derse girememekte, derse girmesi durumunda da değerlendirme yapacak zaman sorunu yaşanmaktadır. 7
20 Öğretmen denetim formlarının programlara, kurum denetim formlarının kurumların özelliğine uygun olmaması 7
21 Öğretmenlerin yeniliklere karşı direnç göstermesi 7 22 Denetçilerin yetki azlığı, sicil amiri olmayışları 7 23 Kılavuz kitaplarının, öğrenci çalışma kitaplarının etkili kullanılmaması 6 24 Öğretmenlerin ölçme, değerlendirmedeki yetersizlikleri 6 25 Öğretmen öğrenci iletişim yetersizliği 5 26 Dersi işlerken öğrenciyi merkeze almaması 5 27 Denetçilerin ulaşım problemi 5 28 Öğretmenlerin süreyi iyi kullanmamaları 4 29 Branş denetçi sayısının az olması 4 30 Ders kitaplarında yanlış ve eksiklerin olması, basım yanlışlarının bulunması, 4 31 Denetim ile ilgili yasal mevzuatın çizelge defter ve dosyaların günümüz şartlarına ve
teknolojik değişikliklere ayak uyduramaması 4 32 Ders planlarının yapılmaması 4 33 İkili eğitim sorunu 4 34 Denetim sürecinde izin-rapor alınması 4 35 Özel eğitime tabi öğrencilerle ilgilenilmemesi 4 36 Öğretmenlerin denetimin gerekliliğine inanmamaları 4 37 Program ve mevzuatta yapılan değişikliklerin zamanında denetçilere ulaştırılamaması 4 38 Denetçinin öğretmenin kişiliğini tanımaması 4 39 Programlarda sürekli değişiklik yapılması 4 40 Öğrenci seviyelerinin yakın olmayışı 4 41 Denetimin dönem sonlarına denk gelmesi, sınıflarda öğrencilerin olmaması 4 42 Okul müdürünün ders denetimi yapmaması 4 43 Öğretmen kılavuz kitaplarının öğretmenleri hem sınırlandırmaları hem de etkinlik
geliştirmelerine engel olması 4
121
4.6.1.4. “Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler Tablo 4.6.1.4. “Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Sınıf ve branş denetçi sayıları artırılmalı 30 2 Eğitim denetçilerinin görev alanları daraltılmalı, inceleme, soruşturma
ve denetim denetçilerinin ayrılarak denetçiler branşlaştırılmalı 21 3 Denetim kriterleri ve formlarının branşlara, yeni programlara ve
kurumların özelliklerine göre yeniden düzenlenmesi 18 4 Branş derslerin denetimleri branş denetçilerince yapılmalı, denetçiler
uzman oldukları alanlarda denetim yapmalı 17 5 Öğretmen dersine hazırlıklı girmeli 15 6 Ders planları öğretmen tarafından hazırlanmalı, öğretmen ders
programını iyi incelemeli 12 7 Okulların fiziki donanımı sağlanmalı 11 8 Öğretmen konuya uygun araç gereç kullanmalı 8 9 Denetimden ziyade rehberlik yapılmalı 8 10 Öğretmen değişik yöntem ve teknikleri kullanmalı 9 11 Sınıf mevcutları en fazla 30 öğrenci olmalı 8 12 Denetçinin yurt içi ve yurt dışı deneyim kazanmasına ve hizmet içi
eğitimine önem verilmeli 8 13 Her denetçinin bir ana bir yan branşı olması için kurslar açılmalı 6 14 Ders denetimleri öğretmenlere önceden haber verilmeli 6 15 Sicil amirliği yeniden eğitim denetçilerine verilmeli 5 16 Her dönem en az bir kez okul müdürü ders denetimi yapmalı, yapılan
tavsiye ve sonuçlar yazılmalı 5 17 Başka yere görevlendirilen kadrosu ile alınmalı ve yerine öğretmen
verilmeli, okullardaki sınıf ve branş öğretmen sayıları yeterli olmalı 5 18 Denetim sonunda verilen puanın ve değerlendirmenin öğretmen
atamalarında, görevlendirme ve yükselmelerinde bir etkisi olmalı 5 19 Öğretmen sınıf içindeki bireysel farklılıklara yer vermeli 5 20 İşlenmesi gereken konunun öğrencilere önceden verilerek öğrencilerin
konuya hakim olması 5
21 Öğretmen yetiştirilmesinin gözden geçirilmesi 5 22 Öğretmen ve öğrencinin rahat olmasını sağlayacak yaklaşımın tüm
denetçiler tarafından sergilenmesi 5
23 Denetim sonrasında değerlendirmeye zaman ayırabilmek amacıyla ya çocukların okulda bulunmadığı zaman ya da değerlendirme için başka bir gün ayrılmalıdır. Bunun için yönetsel düzenleme yapılmalıdır.
3
24 Veli toplantıları sık sık yapılmalı 3 Öğretmenlerin ders öncesi hazırlık yapmaması, sınıf mevcutlarının çokluğu,
denetim için ayrılan sürenin yetersiz oluşu, okulların fiziki koşullarının yetersizliği,
denetçilerin ders denetimlerinde karşılaştıkları sorunların başında gelmektedir. Ders
denetimlerinde karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri konusunda denetçiler, eğitim
122
denetçilerinin görev alanlarının daraltılarak denetçilerin branşlaştırılmasını, denetim
kriterlerinin ve formlarının alanlara göre yeniden düzenlenmesini, sınıf ve branş denetçi
sayılarının artırılmasını, öğretmenlerin derslerine hazırlıklı ve planlı girmelerini
belirtmişlerdir.
4.6.1.5. Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.1.5. “Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Kurumun maddi imkânsızlığı, okulların mali konularla ilgili sıkıntıları 37 2 Kurum denetimine ayrılan zamanın yetersiz oluşu 19 3 Yeterli hizmet elemanının olmaması 18 4 Fiziki kapasitenin yetersizliği 13 5 Sözleşmeli-vekil-ders ücretli-ve geçici görevlendirme öğretmenlerin
ve vekil görevlendirme yöneticilerin bulunması 12
6 Öğretmen ve yöneticilerin denetçiye karşı ön yargılı olmaları 11 7 Kısa aralıklarla idareci değişiklikleriyle yönetsel devamlılığın
bozulması 11
8 Sorun yok 10 9 Sosyal etkinliklere yönelik çalışmaların yeterli olmaması 9 10 Öğretmenler, zümre öğretmenler ve şube öğretmenler kurulunun ilgili
yönetmeliğe uygun yapılmaması 9
11 Denetim yönerge ve formatlarının yeni koşullara uygun olmaması 8 12 Denetim süresinde kurum yöneticilerinin başka yerlerde görevli olması
(İl/ilçeye toplantılara çağrılmaları) 8
13 Öğretmenle birebir görüşmede uygun bir oda bulamama sıkıntısı 7 14 Okul müdürlerinin öğretmen denetimine yeterince zaman
ayırmamaları 7
15 Öğretmen yönetici arasında iletişim sıkıntısı 6 16 Mevzuat-uygulama çelişkisi 5 17 Yöneticiler arasında görev paylaşımının açık olmaması 4 18 Kurumların sorunları ve çözüm önerileri teklifi Bakanlıkça yeterince
ele alınmaması 4
19 Yönetmeliklerde sürekli değişiklik yapılması (yöneticilerin mevzuatı yeterince bilmemeleri)
4
20 Denetçilerin ulaşım sorunu 4 21 Yönetici ile öğretmen arasındaki işbirliğinin yeterli olmaması 3 22 Tespit edilen olumsuzlukların giderilmesi hususunda takip yetkinsinin
eğitim denetçilerinde olmaması 3
23 Okul idarecilerinin eğitsel liderlik özelliklerini kaybetmeleri( evrak yükü maddi kaygılar nedeniyle)
2
24 Trabzon ilinde görevli denetçilerin her yıl 100 ün üzerinde denetim yapmak zorunda oldukları
1
123
4.6.1.6. “Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler Tablo 4.6.1.6. “Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Okul müdürleri parasal işlere karışmamalı, maddi konularda okullara
destek verilmeli, genel bütçeden okullara pay ayrılmalı, 28 2 Yönetmelik ve genelgeler, alanında yetişmiş uzman kişilerce
hazırlanmalı, uygulamada çalışanların görüşlerine yer verilmeli, sık sık değişiklik yapılmamalı 23
3 Yeterli hizmetli kadrosu verilmeli 15 4 Kurumların personel, donanım ve fiziki şartlarını iyileştirmesine
yönelik önerileri Bakanlıkça yerine getirilmeli 12 5 Yönetici ve öğretmenler uzun süre aynı yerde çalıştırılmamalı 7 6 Sözleşmeli-vekil-ders ücretli-ve geçici görevlendirme öğretmenler
kalkmalı, öğretmenler kadrolu olmalı 6 7 Denetçilerin ulaşım sıkıntısının çözümü 4 8 Kurumla ilgili iş ve işlemlerin müdür dışında “yönetim memuru”
tarafından yürütülmesi ve okul müdürü “ eğitim lideri” olmalı 4 9 Her denetçinin sorumluğuna okullar verilmeli 3 10 Okul yöneticilerinin hesap ayniyat ve döner sermaye uygulamaları
ile ilgili seminere alınmaları 3 Denetçilerin kurum denetiminde belirttikleri en önemli sorun okulların yaşadığı
mali sıkıntılarıdır. Buna ilişkin olarak da okul müdürlerinin parasal işlerden
uzaklaştırılması, genel bütçeden okullara pay ayrılarak okullara maddi destek verilmesi
önerilmektedir.
Okullarda yeterli sayıda hizmetli elemanının olmaması, kısa aralıklarla idareci
değişikliğinden kaynaklanan sorunlar, sözleşmeli, vekil, ücretli ve geçici görevli
öğretmenlerin bulunması, öğretmen ve yöneticinin deneticiye karşı ön yargılı olmaları
denetim esnasında denetçilerin yaşadıkları sorunlar arasında yer aldığı görülmektedir.
124
4.6.1.7. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.1.7. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Denetçi Görüşleri Sıra Görüşler Frekans1 Denetim ve değerlendirme sonuçlarının yaptırım ve bağlayıcılığı
olmalı 12 Öğretmen atamalarının öğretim yılı başlamadan yapılması ders yılı
içinde yer değişikliğine son verilmesi 3 2 Eğitim denetçilerinin hizmet içi eğitimden geçirilmeli 9 3 Yöneticilerin asaleten atanması ve bunun zamanında yapılması 3 4 Okullardaki hizmetli öğretim kadrolarının öğretim başlamadan
tamamlanmalı 2 5 Denetçilerin klinik denetimi, yönetim denetimi özel eğitim denetimi
özel kurum denetimi incele soruşturma alanlarında isteğe bağlı olarak sürekli çalışmalarının sağlayacak düzenlemenin yapılması 2
Denetçiler denetim sonuçlarının kurum ve öğretmen üzerinde bir yaptırımı ve
bağlayıcılığının olmasını istediklerini ayrıca eğitim öğretimin aksamaması için
öğretmen ve yönetici atamalarının öğretim yılı başında yapılması gerektiğini
belirtmişlerdir.
4.6.2. Yöneticilerin Açık Uçlu Sorulara İlişkin Görüşleri
4.6.2.1.“Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna
İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.2.1. “Kurum Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna İlişkin Yönetici Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 En az bir hafta olmalıdır. 32 2 4-5 gün olmalıdır. 15 3 Bir yıllık çalışma 1 güne sığdırılmamalı. Bu süre öğretmen
kadrosuna ve bütün alanlara rehberlik yapacak kadar yeterli olmalıdır.
12
4 15 gün olmalıdır. 12 5 Yılda en az 4 -5 kez periyodik olarak gelinmelidir 13 6 Yıl içinde en az iki kez rehberlik yapılmalı 8 7 En az 30 gün olmalıdır. 6 8 İdari denetim için 2 gün ayrılmalıdır 5 9 En az 3 hafta olmalı 4 10 Daha uzun süreli olmalı 3 Tablo 4.6.2.1. de soruya cevap veren yöneticilerin çoğu kurum denetimi için ayrılması gereken süreyi en az bir hafta olarak belirtmişlerdir.
125
4.6.2.2. “İlköğretim Okullarında Gerçekleştirilen Kurum Denetimi
Uygulamalarında Karşılaşılan En Önemli Sorunlar Nelerdir? Sorusuna İlişkin Görüşler Tablo 4.6.2.2. “Kurum Denetimi Uygulamalarında Karşılaşılan En Önemli Sorunlara İlişkin Yönetici Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Denetçilerin objektif olmamaları, ön yargılı olmaları 45 2 Okulun bulunduğu çevre, ekonomik etkenler, öğrenci profili göz
önüne alınmadan, başka okullarla karşılaştırılması 44
3 Denetici-yönetici arasındaki iletişim sorunu 36 4 Denetim süresinin kısa olması, detaylı inceleme yapılamaması 32 5 Denetçilerin yöneticilere ve öğretmenlere karşı olumsuz tavır ve
tutumları 32
6 Bir denetçinin doğru olarak kabul ettiğini diğerinin yanlışlaması, denetçiler arasında görüş birliğinin olmaması
28
7 Sorun yoktur. 27 8 Öğretmenlere uygulanan rehberlik süresinin kısa oluşu ve yeterli
düzeyde rehberlik yapamamaları 24
9 Denetçilerin eğitimdeki yenilik ve gelişmeleri yakından takip edememeleri, teknoloji konusundaki yetersizlikleri
23
Denetimin formaliteye dayalı biçimsel olarak yapılması 20 10 Malzeme ve temizlik sorunu, okulun maddi ve fiziki
yetersizliklerinin olması 19
11 Denetimlerin haber verilmeden yapılması 18 12 Denetçilerin okul müdürleri ve diğer idarecilerin görüşlerine
başvurmamaları 18
13 Okulun personel sorununun olması 13 14 Denetçilerin rehber değil, denetimci mantığıyla hareket etmesi 10 15 Değerlendirme notlarında denetçiler arasında tutarlık
bulunmaması, 9
16 Öğretmenleri aynı branştan olan denetçilerin denetlememesi 8 17 Okulun yardımcı hizmetler personel sorunu vardır. 6 18 Denetimin eğitim öğretim sırasında yapılması denetimin
verimliliğini olumsuz etkilemektedir 5
19 Denetim zamanlarının kurumlarca belirlenmemesi 4 20 Denetçilerin sayıları az olması 4 21 Denetimin zamanlaması (Eğitim-öğretim yılı sonuna gelmesi) 3 22 Öğrenci başarısı gibi sorunlarla değil mali denetimle ilgilenilmesi,
doküman istenmesi 3
126
4.6.2.3. “Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.2.3. “Kurum Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda Yönetici Görüşleri Sıra Görüşler Frekans Okulun başarısı değerlendirilirken okulun bulunduğu çevre ve
koşullar ile öğrenci ve veli profili dikkate alınmalı 46
1 Denetimin asıl amacı rehberlik olmalı 45 Denetçiler güler yüzlü, anlayışlı ve yeniliğe açık olmalı, 45 2 Denetçi, öğretmen ve yönetici iletişimi iyileştirilmeli, karşılıklı
görüş alış verişinde bulunulmalı ve işbirliği yapılmalı 37
Denetimler eksiklik ve aksaklıkların tespiti ve tedbirlerin alınmasına yönelik yapılmalı, kırıcı ve yargılayıcı olmamalı
36
Denetçiler öğretmen ve idarecilerden beklentilerini açıkça belirtmeli, görülen yetersizliklerle ilgili yapıcı yol gösterici eleştiri yapmalı ve somut öneriler sunmalı
34
3 Denetimin süresi kısa rehberliğinki uzun, kapsamlı ve yapıcı olmalıdır.
30
4 Denetçiler denetimleri sırasında objektif olmalı 23 5 Denetime gelmeden önce haber verilmeli, müdür–denetçi birlikte
zamana karar vermeli, yapılacak kontrolün içeriği, önceden duyu-rulmalı 15
6 Denetimler periyodik olarak yapılmalı 15 7 Maddi yetersizlikten kaynaklanan eksikliklerin giderilmesi,
okulları fiziki açıdan donanımlı hale getirilmeli 12 8 Denetimi okul müdürü yapmalı 11 9 Denetçiler öğretmenleri değerlendirirken okul idaresinden bilgi almalı 10 10 Her denetçi kendi branşında olanları değerlendirmeli 9 11 Denetçiler anlayışlı saygılı yeniliğe açık olmalıdır 9 12 Denetimleri aynı denetçi yapmalı 8 13 Denetim kriterleri olmalı 8 14 Denetim grupları yeterli donanıma sahip olmalı 8 Eğitim öğretim yılı başında eksik ve aksaklıklar birlikte tespit
edilip giderilmeli 6 15 Programa uygun denetim yapmaları, yenilenen program ve
mevzuatla ilgili bilgi vermeleri denetimler yöneticilerin kendilerini geliştirmeleri için bir fırsat olmalı 6
16 Acil ihtiyaçlar denetçilerce bakanlığa bildirilmelidir ve denetim sırasında tutulan raporla ihtiyaçlar karşılanmalı 7
17 Denetimler belli dönemlerde yapılmalı 6 18 Denetçilerin görüşleri arasında tutarlılık olmalı 5 19 Her okula bir rehber denetçi verilmeli, sık sık okula gelip
değerlendirme yapmalıdır 4 20 Öğretmen, öğrenci veli görüşlerinin dikkate alınması 2 Okulların ekonomik çevresel şartlarının ve öğrenci profilinin eğitim öğretim
üzerindeki etkisinin denetim esnasında denetçiler tarafından dikkate alınmaması,
127
denetçilerin nesnel denetim yapmamaları, denetçi yönetici arasındaki iletişim sıkıntısı
yöneticilerin belirttikleri sorunlar arasında yer almaktadır.
Okulun başarısı değerlendirilirken okulun imkanları ile çevresel koşulların ve
öğrenci ve veli profilinin dikkate alınması, denetim yapılırken rehberlik ağırlıklı olması,
denetçi-yönetici ve öğretmen iletişiminin iyileştirilmesi ve işbirliğinin artırılması,
denetçilerin objektif olması ve denetimlerin periyodik bir şekilde yapılması
yöneticilerin denetim sürecinde yaşadıkları sorunlara ilişkin belirttikleri çözüm önerileri
arasındadır.
4.6.2.4. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.2.4. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Yönetici Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Rehberlik ve denetim, donanımlı ve teknolojiyi takip eden denetçilerce
yapılmalı 9
2 Denetçiler hizmet içi eğitim görmeli 5 3 Okul bütçesinin bakanlık tarafından belirlenmesi ve ödenek
çıkarılması 3
4 Yetiştirici kurs ve seminerlerle tüm öğretmenlerin yenilenen eğitim sistemine adapte olmaları sağlanmalı
3
4.6.3.Öğretmenlerin Açık Uçlu Sorularına İlişkin Görüşleri
4.6.3.1. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna
İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.1. “Ders Denetimine Ayrılan Süre Ne Olmalıdır?” Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans1 Belirli zaman aralıklarıyla yıl boyunca olmalı 95 2 En az 3 dersin ya da her dersin ayrı ayrı denetimi yapılmalı 47 3 En az 1 ders günü, 6 saat olmalı 44 4 En az 3 saat olmalı 34 5 Bir denetim sürecinde öğretmenin performansını belirlemek
mümkün değildir. 26
6 En az bir ders saati, 40 dakika olmalı 21 7 1 hafta olmalı 21 8 En az 2 saat olmalı 17 9 Ayda 2 saat olmalı 9 10 Yılda 4 kez olmalı 6 11 2 gün olmalı 4 12 Rehberlik edebilecek ve denetim sonuçlarını paylaşacak kadar olmalı 2 13 Denetimler iki yılda bir olmalıdır. 2
4.6.3.1.deki soruya cevap veren öğretmenlerin çoğunluğunun ders denetim ve rehberlik çalışmalarının yıl boyunca ve sürekli yapılmasını istedikleri anlaşılmaktadır.
128
4.6.3.2. “Mevcut Ders Denetimi Sizin Ders Veriminizi Hangi Açılardan Artırıyor?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.2. “Mevcut Ders Denetimi Sizin Ders Veriminizi Hangi Açılardan Artırıyor?” Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Denetim esnasında eksikliklerimi öğreniyorum. 69 2 Denetçinin yaptığı rehberlik faaliyetleri faydalı olmaktadır. 36 3 Denetçiler bilgi ve gelişmeleri bizimle paylaşarak mesleki
gelişmemize yardımcı oluyorlar. Yeni metotlar edindim. 21 4 Çalışmalarımıza süreklilik ve verimlilik kazandırıyor. Denetimler
hedef ve amaçlarımızı bize hatırlatan itici bir güçtür. 19 5 Denetçi yapıcı biriyse motive ediyor 17 6 Derse hazırlık konusunda daha hassas davranmaktayım. 15 7 Yeni yönetmelik ve uygulamalardan haberdar olurum. 9 8 Olumlu ya da olumsuz görüşlere her zaman ihtiyaç vardır, fikir
alışverişi olmalıdır. 8 9 Denetçilerin denetiminin müdürlere kıyasla daha objektif olduğunu
düşünüyorum. 3 10 Denetimler, öğretmenlerin performanslarını olumlu ya da olumsuz
etkilemez. 3 Denetimlerin öğretmenlerin eksiklerini görmesi, denetçilerin bilgilerini birimlerini aktararak, rehberlik yaparak öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yardımcı olması açısından öğretmenlerin verimlerini artırdığı söylenebilir.
4.6.3.3. “Ders Veriminizi Artıracak Denetim Uygulamaları Nasıl Olmalıdır?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.3. Öğretmenin Ders Verimini Artıracak Denetim Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Rehberliğin içeriği ve süresi artırılmalı, rehberliğe ağırlık verilmeli. 96 2 Eleştiriler yapıcı denetçi yaklaşımları olumlu olmalı 45 3 Denetçi tarafından örnek ders anlatılmalı 35 4 Kendi alanımdan bir denetçi tarafından denetim geçirmeliyim. 25 5 Denetim kaldırılsın. 17 6 Denetimin asıl amacı rehberlik olmalıdır, not ya da diğer değişkenler
daha sonra gelmelidir 14 7 Denetimi okul idaresi belli aralıklarla yapmalı 13 8 Denetim benim bilgimi artırmaya yönelik olmalı, gösterdiğim
performans denetime yönelik değildir 11 9 Denetçi programı iyi bilmeli, alanına hakim olmalı 9 Okul müdürünün ve velinin görüşleri alınmalı 9 10 Denetçi öğretmene başarılı olduğu yönleri de söylemeli 9 11 Çevre, okul, veli problemlerini göz ardı etmeden onları eğitime
katabilecek çözümlerle denetim yapılmalı 4
129
Yukarıdaki tabloya göre, rehberlik ağırlıklı uygulamaların ve denetçiler
tarafından yapılacak çalışmaların öğretmenlerle paylaşılmasının, öğretmen denetçi
arasındaki olumlu iletişimin ve yaklaşımların öğretmenlerin ders verimlerini artırması
açısından yararlı olacağı söylenebilir.
4.6.3.4. “Ders Denetiminde Karşılaşılan En Önemli Sorunlar
Nelerdir? Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.4. Ders Denetiminde Karşılaşılan En Önemli Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans1 Denetim ve rehberliğe ayrılan sürenin yetersiz olması 1292 Denetçilerin alanları dışında farklı alanlarda denetim yapmaları 96 3 Denetim edilen çevrenin göz önüne alınmaması 96 4 Her sene gelen farklı denetçiler arasında görüş birliğinin olmaması
(Denetimle rehberliğin farklı denetçiler tarafından yapılması) 77 5 Öğrencinin heyecanlanması, öğretmenin heyecanlanması, denetim
stresi 69 6 Denetçilerin tek ders izleyerek bir eğitim öğretim yılına ilişkin
değerlendirme yapması 53 7 Denetçilerin bilgilerini yenilememesi 53 8 Evrak denetiminin ön plana çıkması 51 9 Öğretmen denetçi arasındaki iletişim sorunu 51 10 Rehberlikte yeterli olmamaları 7 11 Denetçilerin ön yargılı olmaları 46 12 Denetçilerin habersiz gelmesi 41 13 Denetçilerin objektif olamamaları 31 14 Denetçilerin öğretmenlere karşı olumsuz yaklaşımları 33 15 Eleştirilerin yıkıcı, olumsuz olması 32 16 Sorun yaşamıyorum 31 17 Denetçilerin denetimi eksik bulmak olarak düşünmeleri 24 18 Ön görüşme yapılmaması ya da yetersiz olması 21 19 Denetçilerin öğrencileri tanımaması ve öğrenci seviyesine uygun
soruların sorulmaması 21 20 Denetçilerin öğretmenler hakkında yeterli bilgiye sahip olamamaları 21 21 Öğrenci ve sınıf seviyeleri arasındaki fark 19 22 Öğretmenin takdir edilmemesi, motive edilmemesi 14 23 Denetim zamanı (23 Nisan, yıl sonu vs) öğrenci motivasyonunun
düşük olduğu zamana denk gelmesi, hazır bulunuşluğa dikkat etmemeleri 13 24 Denetçilerin denetime ilişkin görüşlerini öğretmenle paylaşmaması 12 25 Değerlendirmenin notla sınırlı kalması 9 26 Okulun fiziki şartları araç gereç durumu 6 27 Öğrencilerin karşısında küçük düşürülmek 6 28 Denetçi sayısının azlığı 4 29 Denetçilerin idarecilerden öğretmen hakkında bilgi almaları 4
130
Denetim ve rehberlik için ayrılan sürenin azlığı öğretmenlerin ders
denetimlerinde karşılaştıkları en önemli sorun olarak görülmektedir. Denetim sürecinde
alanları dışındaki denetçiler tarafından denetim geçirmek, okulun imkanları, bulunduğu
çevrenin göz önüne alınmaması, denetçiler arasında görüş birliğinin olmamasından
kaynaklanan sıkıntılar, sınıfın doğal ortamının bozulması, öğrenci ve öğretmenin
heyecanlanması öğretmenlerin bu süreçte yaşadıkları diğer sıkıntılar olarak
görülmektedir.
4.6.3.5. “Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm
Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.5.. “Ders Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri Konusunda Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Denetçilerin çevre ve okul şartlarını iyi bilmesi öğrenci seviyelerini
dikkate alması 63 2 Denetçi öğretmene olumlu yaklaşmalı, öğretmeni motive etmeli 58 3 Her denetçi kendi alanı ile ilgili dersin öğretmenini denetlemeli 57 4 Denetim yerine rehberlik yapılmalı, rehberlik faaliyetlerine ağırlık verilmeli, 55 5 Öğretmenin denetimi okul müdürüne bırakılmalı 53 6 Denetçi öğretmen arasındaki iletişim iyi olmalı 41 7 Ön görüşme yapılmalı 30 8 Evrak denetimi ilk ve öncelikli olmamalı, dersin işlenişine önem
verilmeli 26 9 Denetçi denetimden önce hangi kriterlere göre değerlendirme
yapacağını öğretmene söylemeli 25 10 Denetim ve rehberlik süresi artırılmalı 25 11 Denetçi bilgilerini geliştirmeli 23 12 Denetçi ve öğretmen denetim sonunda birlikte değerlendirme yapmalı 23 13 Denetimler geniş zamana yayılmalı, sürekli olmalı 21 14 Denetçi öğretmenden sınıfı hakkında bilgi almalı 17 15 Okul idaresinin görüşleri dikkate alınmalı 16 16 Denetçiler arasında görüş birliği olmalı 14 17 Her denetçi belirli bir eğitim bölgesi içinde yer alan belirli sayıda
okuldaki öğretmenlerin denetiminden sorumlu olmalı. Sene içinde de sık sık ziyaret etmeli 14
18 Denetçi eleştirdiği konuyla ilgili ya da olması gereken uygulamalarla ilgili örnek çalışma yapmalı 14
19 Ön hazırlık ve değerlendirmeler öğrencinin yanında yapılmamalı 12 20 Her okula denetim zamanı önceden bildirilmeli 11 21 Sene başında yapılan seminer çalışmalarını denetçilerle öğretmenler
birlikte yapmalı 9 22 Hizmet içi kurslar artırılmalı 8 23 Denetim kriterleri yeniden düzenlenmeli 7 24 Evrak yükü azaltılmalı 7 25 Öğretmenin sorunları dinlenmeli 6
131
26 Denetçiler önyargılı olmamalı 6 27 Denetimler sadece öğretim yönünden değil, eğitim yönünde de
yapılmalı 5 28 Denetim eğitim öğretim sürecinin son aylarına bırakılmamalıdır. 5 29 Denetimler objektif yapılmalı 5 30 Denetimler bir süreç olarak görülüp değerlendirilmeli 5 31 Denetçi empati kurmayı bilmeli, öğrenciler, öğretmenler
rahatlatılmalı, onlara söz hakkı tanınmalı 8 32 Veli, öğretmen ve öğrencilerin fikirleri alınmalı 4 33 Öğretmenin, öğrencinin heyecanı göz önüne alınmalı 4 34 Denetçi kadrolarının artırılmalı 4 35 Öğretmenlerin bilgileri hizmet içi eğitimlerle güncellenmeli 3 36 Denetçiler sorunlarımızı bakanlığa bildirmeliler ve raporları dikkate
alınmalı 3
Öğretmenler yukarıdaki tabloda; okulun imkanlarının ve okulun bulunduğu
çevresel faktörlerin, öğrenci veli profilinin dikkate alınması, denetçi öğretmen ilişkisi ve
iletişimi, rehberlik faaliyetlerinin artırılmasını, denetçinin öğretmeni, sınıfı tanıması ve
empati kurması öğretmenlerin başarılı bir denetim süreci için sundukları çözüm
önerileri arasında yer almaktadır.
4.6.3.6. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Görüşler
Tablo 4.6.3.6. “Başka Görüş ve Önerileriniz Nelerdir?” Sorusuna İlişkin Öğretmen Görüşleri Sıra Görüşler Frekans 1 Bakanlık denetçileri de ilköğretim okullarında denetime katılmalıdır. 9 2 Denetim günü okullara önceden bildirilmelidir. 3 3 Velilerin eğitimi konusunda programlar yapılsın 3
132
133
BEŞİNCİ BÖLÜM
SONUÇ VE ÖNERİLER
5.1. Sonuç
Bu bölümde katılımcılardan elde edilen bulgulara ilişkin sonuçlara ve sonuçlara
dayalı olarak geliştirilen önerilere yer verilmektedir.
5.1.1. Denetçi ve Öğretmenlerin Ders Denetim Sürecine İlişkin Sonuçlar
Araştırmada denetçilerin öğretmenlere rehberlik yaptığı alanlara ilişkin sorulan
sorular yardımıyla denetçi ve öğretmenlerden elde edilen verilerin analiz sonuçlarına
göre, denetçilerin;
* Dersle ilgili kaynak kitap, araç-gerecin seçimi ve öğretmenin bu araç-gereçten
yararlanması,
* Ders planlarının hazırlanması ve uygulanması,
* Öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanımı,
* Derse hazırlık çalışmaları,
* Yazılı sınavların hazırlanması ve değerlendirilmesi,
* Öğrencilere yaptırılacak proje çalışmaları ve bu çalışmaların değerlendirilmesi,
* Zümre kararlarının alınması ve uygulanması,
* Sosyal kulüp çalışmaları,
* Öğretmenler kurulu kararlarının uygulanması,
* Öğretmenin öğrencilerle iletişimi,
* Öğretmenin veli, öğretmen ve diğer personelle iletişimi,
* Öğretim programının uygulanması,
* Özel eğitimi gerektiren çocukların eğitimleri,
*Mevzuattaki değişiklikler ve öğretmenlik mesleği ile ilgili yeni gelişmeler
konularında yapmış oldukları rehberliğin öğretmenler tarafından yeterli bulunmadığı
görülmüştür. Anketlerde yer alan açık uçlu sorulardan öğretmen görüşleri
incelendiğinde, öğretmenlerin yapılan rehberlik ve denetimi içerik ve süre olarak az
buldukları anlaşılmaktadır.
Buna paralel olarak anketlerde yer alan açık uçlu sorulardan denetçi görüşleri
incelendiğinde, denetçinin istenilen düzeyde rehberliği yapamama nedenleri arasında,
rehberlik ve denetim için ayrılan sürenin yetersiz olması, ders denetimi sonrasında
134
öğretmenin dersinin olması dolayısıyla bu durumun ya öğretmenin dersine
girememesine ya da değerlendirmenin yapılamamasına neden olması, öğretmen
sayısının fazlalığı, denetçi sayısının azlığı denetçi görüşlerinde ortaya çıkan nedenler
arasındadır.
Ders denetimi sürecinde denetçilerin gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları ve
denetim sürecindeki kişisel tutumlarına ilişkin görüşlerini “her zaman” ve “genellikle”
düzeylerinde belirtirken öğretmenlerin bu konudaki görüşleri aşağıdaki şekildedir.
“Genellikle” düzeyinde olanlar;
*Denetçinin derste öğretmene müdahale etmemesi
* Öğretmenlerin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıklarını denetçinin ders
gözlemi esnasında incelemesi ,(Bu konuda öğretmenler “genellikle” düzeyinde görüş
bildirirken denetçiler “bazen” düzeyinde görüş bildirmişlerdir),
* Denetçinin öğretmenle rahat iletişim kurması,
* Denetçi öğretmenin görüşlerine, inançlarına karşı saygılı ve yansız olması
* Denetçinin eleştirilerinde ve değerlendirmelerinde kırıcı olmaması
“Bazen” düzeyinde olanlar;
Denetçinin rehberlik ve denetim yapacağı zamanı öğretmene denetime
gelmeden önce bildirmesi,
Denetçinin derse öğretmenle birlikte girmesi,
Denetçinin ders sonrası değerlendirmeyi öğretmenle birlikte yapması,
Denetçinin ders sonrası değerlendirmeyi zümre olarak yapması,
Denetçinin denetim esnasında istenen evrakı ve dersle ilgili hazırlık
çalışmalarını öğretmenle birlikte değerlendirmesi,
Denetçinin denetime geldiği okulun ve çevrenin şartlarını dikkate alarak
denetim yapması,
Denetçinin denetime geldiğinde ders gözlemi için iki ders saati boyunca
sınıfta kalması,
Periyodik aralıklarla gerçekleştirilen denetimler arasında tutarlık olması
Denetçilerin ders denetimleri sırasında anlayışlıdır
Denetçilerin denetim yaptığı alanda uzman olması
135
“Az” düzeyinde olanlar;
Denetçilerin ders denetiminden önce öğretmenle ön görüşme yapma durumu
Açık uçlu sorulara ilişkin denetçi ve öğretmen görüşlerine bakıldığında,
öğretmenlerin ders denetiminde karşılaştıkları en önemli sorunlar arasında, “rehberlik
ve denetime ayrılan sürenin yetersiz olması, bu nedenle yeterli ölçüde rehberlik
yapılamaması, denetim yapılan çevrenin göz önüne alınmaması, denetçilerin alanları
dışında farklı alanlarda denetim yapmaları, denetçiler arasında görüş birliğinin
olmaması, ders denetimi sırasında öğretmenin heyecanlanması ve sınıfın doğal
ortamının bozulması, öğretmen-denetçi arasındaki iletişim sorunu ve denetçilerin haber
vermeden denetime gelmeleri” yer almaktadır.
Denetçiler açısından bakıldığında ders denetiminde karşılaşılan en önemli
sorunlar ise “öğretmenlerin ders öncesi hazırlık yapmamaları, sınıflardaki öğrenci
mevcudunun çokluğu, fiziki koşulların yetersizliği, öğretmenin programa bağlı
planlama yapmaması, denetçilerin alanı dışında ders denetimi yapmaları” sayılabilir.
5.1.2. Denetçi ve Öğretmenlerin Ders Denetimi Uygulamalarıyla İlgili
Beklentisine İlişkin Sonuçlar
Araştırmada denetçi ve öğretmenlerin ders denetimine yönelik beklentilerine
ilişkin ifadelerin birçoğu olumlu yönde “oldukça” ve “tamamen” düzeyinde ortak görüş
sergilemişlerdir. Denetçi ve öğretmenlerin farklı ve olumsuz yönde görüş bildirdikleri
ifadeler şunlardır;
“Denetçi, öğretmeni değerlendirirken velinin de görüşlerini almalıdır.” ifadesine
denetçiler “orta”, öğretmenler “oldukça”,
“Denetçi, öğretmeni değerlendirirken öğrencinin de görüşlerini almalıdır.”
ifadesine denetçiler “orta”, öğretmenler “oldukça”,
“Ders denetimleri okul müdürleri tarafından yapılmalıdır.” ifadesine denetçiler
“az”, öğretmenler “oldukça” düzeyinde katılırken “Ders denetimleri eğitim denetçileri
tarafından yapılmalıdır.” ifadesine denetçiler “tamamen” öğretmenler “oldukça”
düzeyinde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin her iki soruya da aynı düzeyde cevap
vermeleri bir çelişki gibi görünmektedir.
Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olup olmadığı konusunda denetçilerin
çoğunluğu “Evet, yeterlidir.” cevabını verirken öğretmenlerin yarısından fazlası “Hayır,
yeterli değildir.” cevabını vermişlerdir.
136
Mevcut ders denetimlerinin öğretmenlerin ders verimliliğini artırıp artırmadığı
sorusuna öğretmenler tarafında verilen cevap ise artırmadığı yönündedir.
Denetçi ve Yöneticilerin Kurum Denetim Sürecine İlişkin Sonuçlar
Araştırmada denetçilerin yöneticilere rehberlik yaptığı alanlara ilişkin, kapalı
uçlu sorular yardımıyla denetçi ve yöneticilerden elde edilen verilerin analiz sonuçlarına
göre, denetçiler aşağıdaki maddelerle ilgili olarak “her zaman” ve “genellikle”
düzeyinde rehberlik yaptıklarını ifade ederlerken, öğretmenler “genellikle” ve “bazen”
düzeyinde rehberlik yaptıkları yönünde görüş bildirmişlerdir. Buna göre denetçilerin;
Mevzuat ve okul yönetimi ile ilgili kaynaklar,
Büro işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata
uygunluğu,
Öğrenci işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata
uygunluğu
Personel işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata
uygunluğu,
Okulu ilgilendiren her türlü hesap, taşınır mal ve döner sermaye işleri ile
ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu,
Eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik,
Okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve ihtiyaçları,
Okul-çevre ilişkisinin geliştirilmesi,
Kurumla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerin uygulanması ve
bununla ilgili değişikler,
Denetçinin toplantılarda (öğretmenler kurulu, zümre öğretmenler kurulu)
alınan kararların uygulanması, varsa aksayan yönlerin nasıl giderileceği,
Okulda toplam kalite yönetimi esaslarının uygulanması,
Okul yönetiminin misyonu ve vizyonunun belirlenmesi ve bunlara ulaşılması
konularında yapmış oldukları rehberlik hizmetleri, yöneticiler tarafından yeterli
görülmemektedir. Buna göre yöneticilerin denetime gelen denetçilerden daha fazla
rehberlik hizmeti almak istedikleri söylenebilir.
Kurum denetimi sürecinde denetçiler, gerçekleştirdikleri uygulamalarını “her
zaman” ve “genellikle” düzeylerinde belirtirken, yöneticilerin bu konudaki görüşleri
aşağıdaki şekildedir:
137
“Genellikle” düzeyinde olanlar;
Denetim sonunda yapılan toplantıda eğitim, öğretim ve yönetim çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunması,
Denetim için istenen evrakların değerlendirmesini yönetici ile birlikte yapması,
Okulumuza gelen denetim grubunun bir önceki denetim raporunda belirtilen eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda incelemelerde bulunması,
Denetçinin eleştirilerinde ve değerlendirmelerinde yöneticiye karşı kırıcı olmaması
Denetçinin yönetici ile rahat iletişim kurması,
Denetçinin yöneticiye karşı anlayışlı olması,
Denetçinin yöneticinin görüşlerine inançlarına karşı saygılı ve yansız davranması,
Denetçinin denetim yaptığı alanda uzman olması
“Bazen” düzeyinde olanlar;
Okula geldiği zaman hangi alanlarda denetim yapacağı konusunda yöneticiyi bilgilendirmesi
Okulun bulunduğu bölgenin ve okulun şartlarını göz önüne alarak denetim yapması,
Rehberlik ve denetim zamanını okula gelmeden önce yöneticiye bildirmesi,
Toplantı ve kurullarda alınan kararların uygulama sonuçlarını yönetici ile birlikte değerlendirmesi,
5.1.3. Denetçi ve Yöneticilerin Kurum Denetimi Uygulamaları İle İlgili
Beklentisine İlişkin Sonuçlar
Araştırmada denetçi ve yöneticilerin kurum denetimine yönelik beklentilerine
ilişkin ifadelerin birçoğu olumlu yönde “oldukça” ve “tamamen” düzeyinde ortak görüş
sergilemişlerdir. Denetçi ve öğretmenlerin farklı ve olumsuz yönde görüş bildirdikleri
ifadeler şunlardır:
“Denetçi yöneticiyi değerlendirirken velinin de görüşlerini almalıdır.” ifadesine
denetçiler “orta”, öğretmenler “oldukça”, “Denetçi öğretmeni değerlendirirken
öğrencinin de görüşlerini almalıdır.” ifadesine denetçiler “orta” öğretmenler “oldukça”,
düzeyinde görüş bildirmişlerdir.
Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olup olmadığı konusunda denetçi ve
yöneticilerin yarısından fazlası “evet, yeterlidir.” cevabını vermelerine rağmen yarıya
yakını bu süreyi yeterli bulmamaktadır.
138
Ankette yer alan açık uçlu sorulara ilişkin denetçi ve yönetici görüşlerine
bakıldığında, yöneticilerin kurum denetiminde karşılaştıkları en önemli sorunlar
arasında “denetime ayrılan sürenin kısa olması ve bu nedenle denetçilerin yeterli
düzeyde rehberlik yapamaması, okulun bulunduğu çevreye, ekonomik etkenlere ve
öğrenci profiline bakılmaksızın başka okullarla karşılaştırılması, denetçilerin objektif
olamamaları ve yöneticilerle iletişim sorunu, denetçiler arasında görüş birliğinin
olmaması, okulların personel ve yardımcı hizmetli sorunları, sözleşmeli, ücretli ve
kadrosu okulda olmayan öğretmenlere ilişkin sorunlar” yer almaktadır.
Denetçiler açısından bakıldığında, kurum denetiminde karşılaştıkları en önemli
sorunlar şu şekilde sıralanabilir: “kurumun maddi imkânsızlıkları, kurum denetimine
ayrılan sürenin az olması, yardımcı hizmet elemanının yeterli olmaması, okullardaki
fiziki kapasitenin yetersizliği, kurumlarda vekil, görevlendirme yöneticilerin olması ve
yöneticilerin sık sık değişmesi, sözleşmeli, vekil, ders ücretli ve geçici görevlendirme
öğretmenlerin bulunması, mevzuat-uygulama çelişkisi” yer almaktadır.
Kurum denetiminde yaşadıkları sorunlara ilişkin çözüm önerileri konusunda
yöneticiler “denetimin asıl amacının rehberlik olması gerektiği ve rehberliğin yeterli
düzeyde yapılması, bu amaçla rehberlik sürelerinin uzatılması, rehberlik sayılarının
artırılması, denetçi, yönetici ve öğretmenler arasındaki iletişimin iyileştirilmesi ve
karşılıklı görüş alışverişinde bulunulması ve iş birliğinin yapılması, denetçilerin güler
yüzlü, anlayışlı ve yeniliğe açık olması, denetimlerin eksik bulma ve yargılama şeklinde
yapılmaması, okulların bulundukları çevre ve bölge imkânlarına göre değerlendirmesi,
denetçilerin ve denetimlerin nesnel olması” şeklinde görüş bildirmişlerdir.
Denetçilerin kurum denetiminde karşılaştıkları sorunlara ilişkin çözüm önerileri
arasında şunlar bulunmaktadır: “Genel bütçeden okullara pay ayrılması, yönetmelik ve
genelgelerin alanın içinden yetişmiş uzman kişilerce hazırlanması ve sık sık değişiklik
yapılmaması, okullara yeterli yardımcı hizmetli kadrosunun verilmesi, kurumların
personel, donanım ve fiziki şartlarını iyileştirmesi yönünde yapılan önerilerin
Bakanlıkça dikkate alınması, müdür ve öğretmenlerin aynı yerde uzun süre
çalıştırılmaması, sözleşmeli, vekil, ders ücretli ve geçici görevlendirme öğretmenliklerin
kalkması ve öğretmenlerin kadrolu olması” .yer almaktadır.
139
5.2. Öneriler
Aşağıda, elde edilen sonuçlarla ilgili;
1- Eğitim denetçilerinin cinsiyet dağılımlarına bakıldığında, kadın eğitim denetçi
sayısının az olduğu görülmektedir. Dolayısıyla kadın eğitim denetçisi sayısı artırılarak
kadın erkek oranlarının dengelenmesi,
2- Sınıf denetçi ve branş denetçi sayısının yeterli seviyede artırılması, branş
derslerinin denetimlerinin branş denetçilerince yapılması,
3- Eğitim denetçilerinin görev alanlarının inceleme, soruşturma ders ve kurum
denetçileri olarak ayrılması ve bu alanlarda branşlaşmaya geçilmesi,
4- “Öğretmen Denetim Formu”nun branşlara göre ayrı ayrı düzenlenmesi ve
içeriğinin programlara ve eğitim öğretimdeki değişmelere uygun olarak değiştirilmesi,
5- “Kurum Denetim Form”larının kurumların özelliklerine göre ayrı ayrı
düzenlenmesi ve içeriğinin yeni koşullara uygun olarak değiştirilmesi,
6- Eğitim-öğretimde sürekliliğin sağlanması ve kalitenin artırılması için yönetici
ve öğretmenlerin kadrolu olması, ders ücretli, sözleşmeli ve vekil öğretmen ve yönetici
sayılarının azaltılması,
7- Okul yöneticilerinin eğitim-öğretime daha çok zaman ayırması ve “eğitim
liderliği” görevini istenilen düzeyde yerine getirebilmeleri için okulların maddi
sorunlarının ve fiziki şartlarının iyileştirilmesi ve yöneticilerin parasal sorumluluktan
kurtarılması,
8- Denetçinin, öğretmeni ve kurumu değerlendirirken okulun bulunduğu
çevrenin şartlarını, okulun fiziki koşullarını, veli ve öğrenci profilini dikkate alması,
9- Denetçilerin program ve mevzuatta yapılan değişikliklerden zamanında
haberdar olması ve eğitim öğretim alanında yapılan değişmeleri yakından takip
edebilmesi için, denetçilere hizmet içi eğitimlerin zorunlu kılınması ve bu eğitimlerin
artırılması,
10- Rehberlik ve denetim tarihlerinin okul yönetici ve öğretmenlerine önceden
bildirilmesi,
11- Denetçinin öğretmeni ve sınıfını tanıması, denetim ölçütlerini öğretmene
açıklaması ve daha nesnel bir denetim geçirmek için ön görüşmenin yapılması,
140
12- Rehberlik sayısının artırılarak yıl içinde belli periyotlarda yapılması,
denetçilerin okullarda sene başı ve sonundaki seminerlere katılarak rehberlik
faaliyetinde bulunması,
13- Değerlendirme, denetim sonrasında hem denetçi açısından hem de öğretmen
ve yönetici açısından karşılıklı görüş alışverişinin olacağı ve rehberlik yapma ortamının
sağlanacağı süreçtir. Değerlendirmenin verimli olarak yapılabilmesi için her iki tarafın
da belirli bir zamana ihtiyacı vardır. Öğretmenlerin denetim sonrasında da derslerinin
olduğu düşünülürse eğitim öğretimin aksamaması için denetim sonrası değerlendirme
için uygun bir zaman ayarlanması,
14- Eğitim öğretimin aksamaması için kurumlardaki personel ve yardımcı
personel ihtiyacının yeterli seviyeye ulaştırılması
önerilir.
141
KAYNAKÇA
Aydın, M. (2000). Çağdaş Eğitim Denetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları
Başar, H. (2000). Eğitim Denetçisi, Ankara : Pegem Yayıncılık,
Taymaz, H. (2002). Eğitim Sisteminde Denetim Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Ankara:
Pegem Yayıncılık,
Taymaz, H. (1982). Eğitim Sisteminde Denetim Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Ankara:
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları No:113
Cengiz, C. (1992). Millî Eğitim Bakanlığı Bakanlık Müfettişlerinin Yetiştirilmesi ve
Teftişin Geliştirilmesi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları
Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım
M.E.B. İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. Resmî Gazete. Sayı: 23785,
Tarih: 13.08.1999
M.E.B. İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Rehberlik ve Teftiş Yönergesi. Tebliğler
Dergisi. Şubat 2001. Sayı: 2521
M.E.B, (2003). İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
Öz, F. (2003). Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Sisteminde Denetim. Eskişehir:
Osmangazi üniversitesi yayınları, yayın: 88
PEHLİVAN, İnayet. (2005). Öğretimde Denetim. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
http://www.surveysystem.com/sscals.htm
http://www.tuik.gov.tr/
142
EKLER
143
EK -1
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
(EARGED)
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM
UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
(DENETÇİ ANKETİ)
Ankara, 2010
144
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
DENETÇİ ANKETİ
Sayın Denetçi,
EARGED tarafından yapılan “İlköğretim Okullarındaki Denetim Uygulamalarının
Değerlendirilmesi” ile ilgili araştırmaya veri toplamak amacıyla denetçi görüşlerinin
alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla hazırlanan anket dört bölümden
oluşmaktadır. I.Bölüm’de kişisel bilgilere ait ifadeler, II ve III. Bölüm’de denetim
uygulamalarının mevcut durumuyla ilgili ifadeler, IV. Bölüm’de ise denetim süreci ile
ilgili beklentileri içeren ifadeler yer almaktadır.
Ankete vereceğiniz cevaplar yalnızca bu araştırmada kullanılacaktır. Lütfen
anketteki bütün soruları dikkatle okuyarak hiçbir soruyu boş bırakmadan ve size en
uygun gelen seçeneği (X) işaretleyerek cevaplandırınız.
İlginize şimdiden teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
I. BÖLÜM
KİŞİSEL BİLGİLER 1.1. Cinsiyetiniz
( ) Kadın ( ) Erkek
1.2. Alanınız
( ) Sınıf ( ) Branş
1.3. Bulunduğunuz il:
…………………..…………………………………………………………………………………
1.4. Öğrenim durumunuz:
( ) Lisans
( ) Doktora
( ) Yüksek Lisans
( )
Diğer………………………………………….
1.5. Denetçilikteki kıdeminiz
( ) 1-5 yıl ( ) 6-10 yıl
( ) 11-15 yıl ( ) 16-20 yıl
( ) 21 ve üstü
145
II. BÖLÜM
DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
2. Aşağıda ilköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi ile ilgili ifadeler yer almaktadır. Ders denetimi sürecinde her bir ifadenin gerçekleşme sıklığını size en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMU İLE İLGİLİ İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
1 Dersle ilgili kaynak, kitap, araç gereç seçiminde öğretmene rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Dersle ilgili kaynak, kitap, araç gereçlerden yararlanmasında öğretmene rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Ders planlarının hazırlanması konusunda öğretmene rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Ders planlarının uygulanması konusunda öğretmene rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Öğretim programlarında belirlenen amaç, kazanım ve becerilerin gerçekleşmesine yönelik öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanımı konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Derse hazırlık çalışmaları konusunda rehberlik yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Yazılı sınavların hazırlanışıyla ilgili olarak rehberlik yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Yazılı sınavların değerlendirilmesiyle ilgili olarak rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Öğretmene, öğrencilere proje ödevi hazırlattırılması konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Öğrencilerin hazırladığı projelerin değerlendirilmesinde rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Zümre kararlarının alınmasına yönelik olarak rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Zümre kararlarının uygulanmasına yönelik olarak rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
146
Mad
de
No
DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLGİLİ İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
13 Sosyal kulüp çalışmaları ile ilgili rehberlik yaparım ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14 Öğretmenler kurulu kararlarının uygulanışı ile ilgili öğretmenlere rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
15 Öğrencilerle iletişim konusunda öğretmene rehberlik yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
16 Veli, öğretmen ve diğer personelle iletişimi ve iş birliği konusunda öğretmene rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 Öğretim programının uygulanması konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Sınıfta özel eğitime gereksinimi olan çocukların eğitimleri konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Mevzuattaki değişiklikler ve mesleki gelişmeler konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
20 Rehberlik ve denetim zamanını denetime gelmeden önce bildiririm. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
21 Denetimden önce öğretmenle ön görüşme yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
22 Derse öğretmenle birlikte girerim. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
23 Ders gözleminde dersin işlenişine müdahale etmem. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
24 Ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi öğretmenle birlikte yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
25 Ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi zümre olarak yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
26 Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözleminden önce incelerim.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
27 Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözlemi sırasında incelerim.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
28 Öğretmenin hazırladığı evrakı ve dersle ilgili hazırlıkları ders gözleminden sonra incelerim.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
29 Öğretmenin denetim esnasında istenen evrakı ve dersle ilgili hazırlık çalışmalarını öğretmenle birlikte değerlendiririm.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
30 Denetime gittiğim okulun ve çevrenin şartlarını dikkate alarak denetim yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
31 Ders gözlemi için iki ders saati boyunca sınıfta kalırım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
32 Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları arasında tutarlık vardır (yönetici-öğretmen)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
33 Öğretmenlerle rahat iletişim kurarım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
34 Denetim uygulamalarım sırasında anlayışlı davranırım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
35 Denetlediğim kişinin görüşlerine, inançlarına karşı saygılı ve yansız davranırım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
36 Denetim yaptığım alanda uzmanım. (Alan denetçisiyim) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
37 Eleştirilerimde ve değerlendirmelerimde kırıcı değilimdir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
147
III. BÖLÜM
KURUM DENETİM SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER 3. Aşağıda ilköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum denetimi ile ilgili ifadeler yer almaktadır. Kurum denetimi sürecinde her bir ifadenin gerçekleşme sıklığını size en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini koyarak belirtiniz. .
Mad
de
No
KURUM DENETİM SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
1 Mevzuat ve okul yönetimiyle ilgili kaynaklar konusunda okul yöneticisine rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Büro işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Öğrenci işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Personel işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Okulu ilgilendiren her türlü hesap, ayniyat ve döner sermaye işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Okulun demirbaşı ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Okulun demirbaş eşyasının bakım ve korunması konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik olarak yönetimle ilgili yardım ve gelişim konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve ihtiyaçları konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Okul-çevre ilişkisinin geliştirilmesi yönünde yöneticilere rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Kurumla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerin uygulanması ve bununla ilgili değişiklerle ilgili rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Toplantılarda (öğretmenler kurulu, zümre öğretmenler kurulu) alınan kararların uygulanması, varsa aksayan yönlerin nasıl giderileceği konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
13 Okulda toplam kalite yönetimi esaslarının uygulanması konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14 Okul yönetiminin misyonu ve vizyonunun belirtilmesi ve bunlara ulaşılması konusunda rehberlik yaparım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
148
Mad
de
No
KURUM DENETİM SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
15 Rehberlik ve denetim zamanını denetime gitmeden önce yöneticiye bildiririm. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
16 Okula gittiğim zaman hangi alanlarda denetim yapacağım konusunda yöneticiyi bilgilendiririm.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 Okulun bulunduğu bölgenin ve okulun şartlarını göz önüne alarak denetim yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Denetim sonunda yapılan toplantıda eğitim, öğretim ve yönetim çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunurum.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Okul yöneticisinden istediğim evrakların değerlendirmesini yönetici ile birlikte yaparım. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
20 Toplantı ve kurullarda alınan kararların uygulama sonuçlarını yönetici ile birlikte değerlendiririm.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
21 Bir önceki denetim raporunda belirtilen eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda incelemelerde bulunurum.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
22 Eleştirilerimde ve değerlendirmelerimde yöneticiye karşı kırıcı değilimdir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
23 Yöneticilerle rahat iletişim kurarım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
24 Denetim uygulamaları sırasında yöneticiye karşı anlayışlı davranırım
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
25 Yöneticinin görüşlerine, inançlarına karşı saygılı ve yansız davranırım.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
26 Denetlediğim alanda uzmanım. (Yönetimle ilgili)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
149
IV. BÖLÜM
DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER 4. Aşağıda, ders ve kurum denetimi ile ilgili beklentileri içeren ifadeler yer almaktadır.
Bu ifadelere ne derece katıldığınızı sizin için en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini
koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
DENETİM SÜRECİNDEKİ BEKLENTİYE İLİŞKİN İFADELER
TA
MA
ME
N
OL
DU
KÇ
A
OR
TA
AZ
HİÇ
1 Denetim uygulamalarında ders denetimi zamanını ve gününü öğretmen ve denetçi birlikte kararlaştırmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Ön görüşmede, denetçi öğretmenin derse ilişkin hazırlıklarına bakmalı, gerekli düzeltme, geliştirmeyi yapmalı ve önerilerde bulunmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Öğretmenin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği ön görüşme sırasında denetçi tarafından açıklanmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Dersin işlenişinde denetçinin nelere dikkat edeceği ön görüşme sırasında öğretmene açıklanmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Ön görüşmede denetçi ile öğretmen arasında karşılıklı beklentiler ve istekler konuşulmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Ders denetimi ile ilgili yapılan gözlem ve inceleme sonunda değerlendirmeyi denetçi ve öğretmen birlikte yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Her öğretmen kendi alanından bir denetçi tarafından denetlenmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Denetçi alanla ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Denetçi eğitim ve öğretim metotlarıyla ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Dersin işlenişi ile ilgili her türlü değerlendirme denetçi tarafından ders sonrasında yapılmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Denetçi öğretmenlere alanlarına göre hizmet içi eğitim, seminer vs. vererek öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yardım etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Denetim uygulamaları denetim süresince sınırlı kalmayıp öğretmen denetçi iş birliği bütün yıl devam etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
13 Denetçi öğretmenin değerlendirilmesinde okul müdürünün görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14 Denetçi öğretmenin değerlendirilmesinde veli görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
15 Denetçi öğretmenin değerlendirilmesinde öğrenci görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
150
16 Denetçi yıl sonunda yapılan öğrenci sınav sonuçlarının analizini öğretmen ve yönetici ile birlikte değerlendirerek öğrenci başarılarının artırılmasına yönelik rehberlik yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 “Öğretmen Denetim Formu” öğretmenlerin de görüşleri alınarak alanlara göre ayrı ayrı yeniden düzenlenmelidir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Ders denetimleri eğitim denetçileri tarafından yapılmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Denetimler aynı denetçiler tarafından yapılmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
20 Ders denetimleri okul müdürleri tarafından yapılmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
21 Denetim uygulamalarında kurum denetimi zamanını ve gününü yönetici ve denetçi birlikte kararlaştırmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
22 Denetçi yönetimle ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri yönetici ile paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
23 Denetçi okulun ihtiyaçlarını belirlemede ve gerektiğinde bu ihtiyaçların temini konusunda yönetici ile birlikte hareket etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
24 Genel denetim sonunda hazırlanan raporda okulun değerlendirilmesine yönelik kısımlar okula gönderilerek, öğrenci velilerinin incelemelerine açık tutulmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
25 Denetçi okullardaki başarı durumunu önceden belirlenmiş ölçütlerle değerlendirmelidir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
26 Denetçi okul başarısında aksayan yönleri ve nedenlerini okul yöneticisi ile birlikte belirleyerek gereken önerileri yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
27 Denetçi yöneticinin değerlendirilmesinde velinin görüşlerini de almalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
28 Denetçi yöneticinin değerlendirilmesinde öğrencinin görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
29 Denetçi yöneticinin değerlendirilmesinde öğretmenin görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
30 Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları arasında tutarlık olmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
31 Denetçi yöneticinin değerlendirilmesinde okulun standartlarını göz önünde bulundurmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
Mad
de
No
DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER
TA
MA
ME
N
OL
DU
KÇ
A
OR
TA
AZ
HİÇ
151
5) Kurum denetimi için ayırdığınız sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? ( ) Evet ( ) Hayır Cevabınız “Hayır” ise denetime ayrılan süre ne olmalıdır. Lütfen yazınız. 6) Ders denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? ( ) Evet ( ) Hayır Cevabınız “Hayır” ise denetime ayrılan süre ne olmalıdır. Lütfen yazınız. 7)-İlköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi uygulamalarında karşılaştığınız en önemli sorunlar nelerdir? Lütfen maddeler halinde yazınız. 8) İlköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi uygulamalarında karşılaştığınız sorunlara çözüm önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 9) İlköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum denetimi uygulamalarında karşılaştığınız en önemli sorunlar nelerdir? Lütfen maddeler halinde yazınız. 10) İlköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum denetimi uygulamalarında karşılaştığınız sorunlara çözüm önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 11) Yukarıda belirtilenlerin dışında belirtmek istediğiniz başka görüş ve önerileriniz varsa lütfen belirtiniz.
Anket bitmiştir. Teşekkür ederiz.
152
Ek -2
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
(EARGED)
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM
UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
(YÖNETİCİ ANKETİ)
Ankara, 2010
153
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM UYGULAMALARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ
Sayın Yönetici,
EARGED tarafından yapılan “İlköğretim Okullarındaki Denetim Uygulamalarının
Değerlendirilmesi” ile ilgili araştırmaya veri toplamak amacıyla yönetici görüşlerinin
alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla hazırlanan anket üç bölümden oluşmaktadır.
I.Bölüm’de kişisel bilgilere ait ifadeler, II. Bölüm’de denetim uygulamalarının mevcut
durumuyla ilgili ifadeler, III. Bölüm’de ise denetim süreci ile ilgili beklentileri içeren ifadeler
yer almaktadır.
Ankete vereceğiniz cevaplar yalnızca bu araştırmada kullanılacaktır. Lütfen anketteki
bütün soruları dikkatle okuyarak hiçbir soruyu boş bırakmadan ve size en uygun gelen seçeneği
(X) işaretleyerek cevaplandırınız.
İlginize şimdiden teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Millî Eğitim Bakanlığı
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
II. BÖLÜM
KİŞİSEL BİLGİLER 1.1. Cinsiyetiniz
( ) Kadın ( ) Erkek
1.2. Göreviniz
( ) Müdür ( ) Müdür Yardımcısı
1.3. Okulunuzun bulunduğu:
İl ……………..… İlçe …………………. Belde/Köy …………………………….
1.4. Öğrenim durumunuz:
( ) Ön Lisans
( ) Lisans
( ) Yüksek Lisans
( ) Doktora
( ) Diğer……………………………………………………………………….,
1.5. Yöneticilikteki kıdeminiz
( ) 1-5 yıl ( ) 6-10 yıl
( ) 11-15 yıl ( ) 16-20 yıl
( ) 21 ve üstü
1.6. Kaç kez denetim geçirdiniz
( ) 1 - 3 ( ) 4 - 6 ( ) 7 - 9 ( ) 10 ve fazlası
154
II. BÖLÜM
KURUM DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
2. Aşağıda ilköğretim okullarında gerçekleştirilen kurum denetimi ile ilgili
ifadeler yer almaktadır. Kurum denetimi sürecinde her bir ifadenin gerçekleşme sıklığını size en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
KURUM DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT
DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
1 Denetçi bana mevzuat ve okul yönetimiyle ilgili kaynaklar konusunda rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Denetçi büro işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Denetçi öğrenci işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Denetçi personel işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Denetçi okulu ilgilendiren her türlü hesap, taşınır mal ve döner sermaye işleri ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi ve mevzuata uygunluğu konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Denetçi okulun demirbaşı (taşınır mal) ile ilgili iş ve işlemlerin düzenli yürütülmesi konusunda bana rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Denetçi okulun demirbaş eşyasının bakım ve korunması konusunda bana rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Denetçi eğitim öğretimde verimin artırılmasına yönelik yönetimle ilgili yardım ve gelişim konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Denetçi okulun fiziki durumu, eksikliklerinin giderilmesi ve ihtiyaçları konusunda bana rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Denetçi okul-çevre ilişkisinin geliştirilmesi yönünde bana rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Denetçi, kurumla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerin uygulanması ve bununla ilgili değişiklerle ilgili bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Denetçi, toplantılarda (öğretmenler kurulu, zümre öğretmenler kurulu) alınan kararların uygulanması, varsa aksayan yönlerin nasıl giderileceği konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
13 Denetçi, okulda toplam kalite yönetimi esaslarının uygulanması konusunda bana rehberlik yapar ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
155
Mad
de
No
KURUM DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT
DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
14 Denetçi, okul yönetiminin misyonu ve vizyonunun belirtilmesi ve bunlara ulaşılması konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
15 Denetçi rehberlik ve denetim yapacağı zamanı denetime gelmeden önce bana bildirir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
16 Denetçi, okula geldiği zaman hangi alanlarda denetim yapacağı konusunda beni bilgilendirir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 Denetçi, okulun bulunduğu bölgenin ve okulun şartlarını göz önüne alarak denetim yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Denetçi, denetim sonunda yapılan toplantıda eğitim, öğretim ve yönetim çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunur.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Denetçi, denetim için istenen evrakların değerlendirmesini benimle birlikte yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
20 Denetçi, toplantı ve kurullarda alınan kararların uygulama sonuçlarını benimle birlikte değerlendirir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
21 Okulumuza gelen denetim grubu bir önceki denetim raporunda belirtilen eksikliklerin giderilip giderilmediği konusunda incelemelerde bulunur.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
22 Denetçi, eleştirilerinde ve değerlendirmelerinde bana karşı kırıcı değildir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
23 Denetçi benimle rahat iletişim kurar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
24 Denetçi, denetim sırasında bana karşı anlayışlı davranır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
25 Denetçi, benim görüşlerime, inançlarıma karşı saygılı ve yansız davranır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
26 Denetçi, denetlediği alanda uzmandır.(Yönetimle ilgili) . ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
27 Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları arasında tutarlık vardır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
156
III. BÖLÜM
KURUM DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER
3. Aşağıda, kurum denetimi beklentilerinizle ilgili ifadeler yer almaktadır. Bu ifadelere
ne derece katıldığınızı sizin için en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
KURUM DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER
TA
MA
ME
N
OL
DU
KÇ
A
OR
TA
AZ
HİÇ
1 Denetim uygulamalarında kurum denetimi zamanını ve gününü yönetici ve denetçi birlikte kararlaştırmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Denetçi yönetimle ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri yöneticiyle paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Denetçinin okulun ihtiyaçlarını belirlemede ve gerektiğinde bu ihtiyaçların temini konusunda yönetici ile birlikte hareket etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4
Genel denetim sonunda hazırlanan raporda okulun değerlendirilmesine yönelik kısımlar okula gönderilerek, öğrenci velilerinin incelemelerine açık tutulmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Denetçi okullardaki başarı durumunu önceden belirlenmiş ölçütlerle değerlendirmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Denetçi okul başarısında aksayan yönleri ve nedenlerini okul yöneticisi ile birlikte belirleyerek gereken önerileri yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Denetçi yöneticiyi değerlendirirken veli görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Denetçi yöneticiyi değerlendirirken öğrenci görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Denetçi yöneticiyi değerlendirirken öğretmen görüşlerini de almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetimleri arasında tutarlık vardır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Denetçi yöneticiyi değerlendirirken okulun standartlarını göz önünde bulundurmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
157
4. Kurum denetimi için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?
( ) Evet ( ) Hayır Cevabınız “Hayır” ise denetime ayrılan süre ne olmalıdır. Lütfen yazınız. 5. Okulunuzda gerçekleştirilen kurum denetimi uygulamalarında karşılaşılan en önemli sorunlar nelerdir? Lütfen maddeler halinde yazınız. 6. Okulunuzda gerçekleştirilen kurum denetimi uygulamalarında karşılaşılan sorunlara çözüm önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 7. Yukarıda belirtilenlerin dışında belirtmek istediğiniz başka görüş ve önerileriniz varsa lütfen belirtiniz.
158
EK -3
T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
(EARGED)
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM
UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
(ÖĞRETMEN ANKETİ)
Ankara, 2010
159
İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ DENETİM UYGULAMALARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ
Sayın Öğretmen,
EARGED tarafından yapılan “İlköğretim Okullarındaki Denetim Uygulamalarının
Değerlendirilmesi” ile ilgili araştırmaya veri toplamak amacıyla öğretmen görüşlerinin
alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla hazırlanan anket üç bölümden oluşmaktadır.
I.Bölüm’de kişisel bilgilere ait ifadeler, II. Bölüm’de denetim uygulamalarının mevcut
durumuyla ilgili ifadeler, III. Bölüm’de ise denetim süreci ile ilgili beklentileri içeren ifadeler
yer almaktadır.
Ankete vereceğiniz cevaplar yalnızca bu araştırmada kullanılacaktır. Lütfen anketteki
bütün soruları dikkatle okuyarak hiçbir soruyu boş bırakmadan ve size en uygun gelen seçeneği
(X) işaretleyerek cevaplandırınız.
İlginize şimdiden teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı
III. BÖLÜM
KİŞİSEL BİLGİLER 1.1. Cinsiyetiniz
( ) Kadın ( ) Erkek
1.2. Branşınız
( ) Sınıf öğretmeni ( ) Branş öğretmeni
1.3. Okulunuzun bulunduğu
İl …………………..… İlçe ……………………. Belde/Köy …………………………….
1.4. Öğrenim durumunuz:
( ) Ön Lisans
( ) Lisans
( ) Yüksek Lisans
( ) Doktora
( ) Diğer……………………………………………………………………….,
1.5. Kıdeminiz
( ) 1-5 yıl ( ) 6-10 yıl
( ) 11-15 yıl ( ) 16-20 yıl
( ) 21 ve üstü
1.6. Kaç kez denetim geçirdiniz
( ) 1 - 3 ( ) 4 - 6 ( ) 7 - 9 ( ) 10 ve fazlası
160
II. BÖLÜM DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUNA İLİŞKİN İFADELER
2. Aşağıda ilköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi ile ilgili ifadeler yer almaktadır. Ders denetimi sürecinde her bir ifadenin gerçekleşme sıklığını size en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUYLA İLGİLİ İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
1 Denetçi, dersle ilgili kaynak, kitap, araç gereç seçimimde rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Denetçi, dersle ilgili kaynak, kitap, araç gereçlerden yararlanmamda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Denetçi, ders planlarının hazırlanması konusunda bana rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Denetçi, ders planlarının uygulanması konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Denetçi, öğretim programlarında belirlenen amaç, kazanım ve becerilerin gerçekleşmesine yönelik öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanımı konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Denetçi, derse hazırlık çalışmaları konusunda rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Denetçi, yazılı sınavların hazırlanışıyla ilgili olarak rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Denetçi, yazılı sınavların değerlendirilmesiyle ilgili olarak rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Denetçi, öğrencilere proje ödevi hazırlattırılması konusunda rehberlik bana yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Denetçi öğrencilerin hazırladığı projelerin değerlendirilmesinde rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Denetçi, zümre kararlarının alınmasına yönelik olarak rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Denetçi, zümre kararlarının uygulanmasına yönelik olarak rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
13 Denetçi, eğitsel kulüp çalışmaları ile ilgili rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14 Denetçi, öğretmenler kurulu kararlarının uygulanışı ile ilgili olarak rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
15 Denetçi öğrencilerle iletişimim konusunda rehberlik yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
16 Denetçi veli, öğretmen ve diğer personelle iletişimim ve iş birliğim konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 Denetçi öğretim programının uygulanması konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Denetçi sınıfta özel eğitime gereksinimli çocukların eğitimleri konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Denetçi mevzuattaki değişiklikler ve mesleğimle ilgili yeni gelişmeler konusunda rehberlik yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
161
Mad
de
No
DERS DENETİMİ SÜRECİNİN MEVCUT DURUMUYLA İLGİLİ İFADELER
HE
R Z
AM
AN
GE
NE
LLİK
LE
BA
ZE
N
NA
DİR
EN
HİÇ
BİR
ZA
MA
N
20 Denetçi rehberlik ve denetim yapacağı zamanı denetime gelmeden önce bildirir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
21 Denetçi denetimden önce benimle ön görüşme yapar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 22 Denetçi derse benimle birlikte girer. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 23 Denetçi, ders gözleminde dersin işlenişine müdahale
etmez. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
24 Denetçi, ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi benimle birlikte yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
25 Denetçi, ders gözlemi sonrasında değerlendirmeyi zümre olarak yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
26 Denetçi, hazırladığım evrakları ve dersle ilgili hazırlıklarımı ders gözleminden önce inceler.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
27 Denetçi, hazırladığım evrakları ve dersle ilgili hazırlıklarımı ders gözlemi sırasında inceler.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
28 Denetçi, hazırladığım evrakları ve dersle ilgili hazırlıklarımı ders gözleminden sonra inceler.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
29 Denetçi denetim esnasında istenen evraklarımı ve dersle ilgili hazırlık çalışmalarımı benimle birlikte değerlendirir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
30 Denetçi, denetime geldiği okulun ve çevrenin şartlarını dikkate alarak denetim yapar.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
31 Denetçi, denetime geldiğinde ders gözlemi için iki ders saati boyunca sınıfta kalır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
32 Denetçilerin periyodik aralıklarla gerçekleştirdikleri denetim uygulamaları arasında tutarlık vardır
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
33 Denetçi benimle rahat iletişim kurar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 34 Denetçi, denetim uygulamaları sırasında anlayışlıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
35 Denetçi, benim görüşlerime, inançlarıma karşı saygılı ve yansızdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
36 Denetçi, denetlediği alanda uzmandır. (Alanıyla ilgili denetimler yapar)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
37 Denetçi, eleştirilerinde ve değerlendirmelerinde kırıcı değildir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
162
III. BÖLÜM
DERS DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER 3. Aşağıda, ders denetimi ile ilgili beklentilerinizi içeren ifadeler yer almaktadır. Bu
ifadelere ne derece katıldığınızı sizin için en uygun olan seçeneğe “ X ”işaretini
koyarak belirtiniz.
Mad
de
No
DERS DENETİM SÜRECİ BEKLENTİSİNE İLİŞKİN İFADELER
TA
MA
ME
N
OL
DU
KÇ
A
OR
TA
AZ
HİÇ
1 Denetim uygulamalarında denetim zamanını ve gününü öğretmen ve denetçi birlikte kararlaştırmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2 Ön görüşmede, denetçi öğretmenin derse ilişkin hazırlıklarına bakmalı gerekli düzeltme, geliştirmeyi yapmalı ve önerilerde bulunmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 Öğretmenin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği ön görüşme sırasında denetçi tarafından açıklanmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4 Dersin işlenişinde denetçinin nelere dikkat edeceği ön görüşme sırasında öğretmene açıklanmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 Ön görüşmede denetçi ile öğretmen arasında karşılıklı beklentiler ve istekler konuşulmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 Ders denetimi ile ilgili yapılan gözlem ve inceleme sonunda değerlendirmeyi denetçi ve öğretmen birlikte yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7 Her öğretmen kendi alanından bir denetçi tarafından denetlenmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
8 Denetçi alanla ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
9 Denetçi eğitim ve öğretim metotlarıyla ilgili yeni bilgi ve gelişmeleri öğretmenle paylaşmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
10 Dersin işlenişi ile ilgili her türlü değerlendirme denetçi tarafından ders sonrasında yapılmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11 Denetçi öğretmenlere alanlarına göre hizmet içi eğitim, seminer vs. vererek öğretmenlerin mesleki gelişimlerine yardım etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
12 Denetim uygulamaları denetim süresince sınırlı kalmayıp öğretmen denetçi işbirliği bütün yıl devam etmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
13 Denetçi öğretmeni değerlendirirken okul müdürünün de görüşlerini almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14 Denetçi öğretmeni değerlendirirken velinin de görüşlerini almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
15 Denetçi öğretmeni değerlendirirken öğrencinin de görüşlerini almalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
16 Denetçi yıl sonunda yapılan öğrenci sınav sonuçlarının analizini öğretmen ve yönetici ile birlikte değerlendirerek öğrenci başarılarının artırılmasına yönelik rehberlik yapmalıdır.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
17 Öğretmen Denetim Formu” öğretmenlerin de görüşleri alınarak alanlara göre ayrı ayrı yeniden düzenlenmelidir.
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
18 Ders denetimleri eğitim denetçileri tarafından yapılmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
19 Denetimler aynı denetçiler tarafından yapılmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
163
20 Ders denetimleri okul müdürleri tarafından yapılmalıdır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
4. Ders denetiminiz için ayrılan sürenin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? ( ) Evet ( ) Hayır Cevabınız “Hayır” ise denetime ayrılan süre ne olmalıdır. Lütfen yazınız. 5. Mevcut ders denetimi uygulamalarının sizin ders veriminizi artırdığını düşünüyor musunuz? ( ) Evet ( ) Hayır Cevabınız “Evet” ise hangi açılardan artırmaktadır? Belirtiniz. Cevabınız “Hayır” ise ders veriminizi artıracak denetim uygulamaları nasıl olmalıdır? 6. İlköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi uygulamalarında karşılaşılan en önemli sorunlar nelerdir? Lütfen maddeler halinde yazınız. 7. İlköğretim okullarında gerçekleştirilen ders denetimi uygulamalarında karşılaşılan sorunlara çözüm önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 8. Yukarıda belirtilenlerin dışında belirtmek istediğiniz başka görüş ve önerileriniz varsa lütfen belirtiniz.
164