lloje tË ndryshËm paragrafËsh dhe teknikash mËsimdhenieje byirenakotobelli

DETYRA Nr 6 TEMA paragrafe te zgjedhur nga llojet e paragrafeve

I Paragrafe te analizes

Perberjet organike si nje grup i madh dhe mjaft i rendesishem i perberjeve kimike jane te gjitha ato perberje qe ndodhen kryesisht ne brendesi te se gjalles ,dhe qe sot me zhvillimin e madh te industries dhe teknologjise mund te sintetizohen nga jo e gjalla

Ne perberje te tyre ndodhen disa elemente kimike , ku si me te rendesishmin permendim Carbonin Ky element luan rol kyç ne perberjet organike sepse se pari si element I grupit te IVA ai mund te vere ne dispozicion kater elektrone valentore dhe te formoje kater lidhje kovalente se dyti atomet e carbonit mund te lidhen me njeri tjetrin duke formuar vargje karbonike dhe se treti ndryshe nga te gjithe elementet e tjere ka mundesi te formoje nje pafundesi komponimesh nga me I thjeshti deri tek me I nderlikuari prandaj shpesh keto perberje quhen ndryshe perberje te karbonit

Nje element tjeter shume i rendesishem eshte hidrogjeni i cili ka funksion kryesor plotesimin e valences ce karbonit Hidrogjeni se bashku me elementin karbon formon nje grup te madh dhe te rendesishem te perberjeve organike qe jane pikerisht hidrokarburet

Elementi I trete dhe jo me me pak rendesi eshte oksigjeni Ky element eshte karakteristik vetem per nje grup te caktuar perberjesh organike qe njihen me emrin perberjet organike me oksigjen Keto perberje mund te klasifikohen me tej ne varesi te menyres se si oksigjeni lidhet me elementin karbon ketu mund te permendim alkolet ,fenolet eteret aldehidet ketonet ,acidet karboksilike dhe esteret Ai ka rendesi sepse prania e tij ju jep ketyre perberjeve veti fizike e kimike karakteristike

Elementi i katert por jo i fundit eshte azoti Te gjjitha perberjet organike qe permbajne elementin azot quhen ndryshe peberjet organike me azot ku si me te rendesishmit mund te permendim Aminat , Aminoacidet , Nitrokomponimet etj Te gjithe keta elemente se bashku me elemnte te tjere si S, P Cl etj krijojne se bashku grupin e madh te perberjeve organike

Bota e perberjeve organike eshte e madhe dhe e pafund Ne ditet e sotme gjithnje e me teper , me kalimin e viteve shtohet numri , llojshmeria , larmia e perberjeve organike!

CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI

II Paragrafe te krahasimit

Hidrokarburet jane grupi me i madh dhe me i rendesishem i perberjeve organike Alkanet , alkenet dhe alkinet jane tre klasat me te rendesishme te ketij grupi Keto tre klasa jane te ngjashme ne disa drejtime Perberja kimike e njejte ( C dhe H ) eshte nje fakt shume i rendesishem Gjithashtu ato shfaqin te njejten dukuri te perbashket dukurine e izomerise se struktures apo pozicionit Per me teper secila nga keto perberje

Digjet ne prani te oksigjenit dhe jep dioksid karboni dhe uje

Mund te ndodhen ne disa gjendje agregate Gjenden ne natyre ne perberje te naftes dhe

gazit natyror Perdoren ne sinteza te shumta

Per shkak te ketyre ngjashmerive ne mund te hasim veshtiresi ne vecimin e ketyre perberjeve nga njera tjetra Megjithate alkanet ne krahasim me alkenet apo alkinet kane ndryshime thelbesore nga njera tjetra

Alkanet jane hidrokarbure te ngopur me formule molekulare CnH2n+2 dhe lidhje njefishe karbon –karbon , ndersa alkenet dhe alkinet jane hidrokarbure te pangopur me formule molekulare repektivisht CnH2n dhe CnH2n-2 dhe prani te lidhjes dyfishe tek alkenet dhe trefishe tek alkinet Pervec kesaj nga pikpamja e aktivitetit kimik , mund te themi se alkanet jane me pak active se alkenet apo alkinet per shkak te structures se ngopur te tyre Keshtu ndersa alkanet japin vetem reaksione oksidimi dhe zvendesimi radikalor ,alkenet dhe alkinet shfaqin disa lloj reaksionesh ku mund te permendim

Reaksione adicioni Reaksione oksidimi Reaksione polimerizimi

Jane keto vecori qe na bejne ti shohim me qarte alkanet ,alkenet dhe alkinet

Nqs ne laborator lind nevoja te zbulojme ose hetojme keto perberje atehere gjithçka eshte e mumdur Ç’ngjyrosja e ujit te bromit ,apo ç’ngjyrosja e


permaganatit te kaliumit ne kushte te buta eshte karakteristike vetem per alkenet !

III Paragrafi pershkrues:

Aminoacidet

Jane perberje organike qe permbajne pervec elementeve karbon , hidrogjen dhe oksigjen, edhe elementin azot

Aminoacidet kane ne strukturen e tyre dy grupe funksionore grupin karboksilik COOH dhe grupin aminik NH2 .Aminoacidet lidhen me njeri tjetrin me ane te lidhjeve peptidike ne vargje polipeptidike N,q,s nje polipeptid ka me shume se 10O aminoacide, kjo perfaqson nje proteine Proteinat jane substanca te domosdoshme per organizmin

Pa proteina nuk ka jete !


IV Paragrafi tregues Biografia e Gregor Mendelit

Gregor Mendeli u lind ne 20 korrik 1822. Ai ishte djali i Anton dhe Rozin

Mendel . Ata jetonin dhe punonin ne nje ferme e cila kishte qene prone e familjes Mendel per te pakten 130 –vjet .

Gjate femijerise se tij Mendel punoi si kopshtar , studioi per bletari dhe ndoqi studimet ne institutin e studimeve filozofike. Ne 1840-1843 i rekomanduar nga mesuesi i tij i fizikes Fridrih Franc ai hyri ne manastirin e st- tomas . Me 1851 u dergua per te studiuar ne universitetin e Vienes dhe u kthye ne 1853 si mesues i shkencave egzakte .

Grigor Mendel i quajtur ndryshe si “ babai i gjenetikes moderne “u inspirua nga profesoret e tij dhe nga koleget e manastirit per te studiuar ndryshueshmerine e tipareve tek bimet, gje qe e realizoi me bimet e kopshtit te tij. Ai vendosi te kryqezonte bime me karakteristika te kunderta . Ne 1856 – 1863 Mendel kultivoi dhe testoi 29000 bime bizeleje dhe studimet e tij u permblodhen ne tre ligje shume te rendesishem qe u quajten ligjet e trashegimise ose ligjet mendeliane .

Ne shkurt te vitit 1865 Mendel prezantoi zbulimet e tij ne nje reviste shkencore dhe i botoi ato nen titullin

“eksperimentet ne bimet e hibridizuara” Asnje nuk u interesua , edhe kur ai ia dergoi botimet e tij nje profesori te famshem te “Universitetit te Mynihut” Karl –Von-Nagel dhe zbulimet e tij nuk u vlersuan . Kaluan 15 vjet dhe ne 6 janar 1884 Mendel vdiq ne moshen 62 vjecare .

16 vjet me vone zbulimet e Mendelit u rizbuluan, ne 1900 çudia ndodhi ! Tre botaniste nga tre pjese te ndryshme te Evropes Hugo de Vries ,Carl Cariens dhe Erich Tschermak arriten ne te njejtat konkluzione te arritura prej Mendelit qe para 35 vjetesh.


“Sot ligjet Mendeliane kane hedhur bazat e gjenetikes moderne “

V Paragrafi argumentues Lidhja gjinore ndermjet perberjeve organike

Studimi i perberjeve organike ,duke u nisur nga hidrokarburet tek acidet karboksilike ,tregon se midis ketyre klasave ,pervec karakteristikave dalluese ,ka edhe shume veti te perbashketa ,te cilat vertetojne lidhjen gjinore midis tyre Gjate djegies te te gjitha perberjeve organike perftohet CO2 dhe H2O qe jane perberje inorganike Ky fakt tregon per lidhjen e forte midis perberjeve organike dhe atyre inorganike Sot ne industrine e zhvilluar shume perberje organike perftohen duke pasur baze perberjet inorganike dhe e kunderta

Skematikisht kjo lidhje paraqitet ne figuren e meposhteme

Praktikisht me ane te nje ushtrimi : Si mund te realizojme shnderrimin e propanit → ac propanoik


ALKAN

ACID ALKANOIK

+O2 → CO2 + H2O

ALKANOL

ALKANON

HALOGJENALKAN

ALKOL

drite CH3 –CH2 –CH3 + Cl2 → CH3-CH2-CH2 Cl +HCl Reak zvendesimi SR

CH3-CH2-CH2 Cl + NaOH→ CH3-CH2-CH2 OH + NaCl Reak zvendesimi SN2

CH3-CH2-CH2 OH + CuO → CH3-CH2- C OH + Cu +H2O Reak oksidimi

CH3-CH2-C OH + 2Ag( NH3) 2OH → CH3-CH2-COOH +2↓Ag+ 4NH3 +H2O Reaksioni i pasqyres

VI Paragrafi i empatise Une jam acidi dezoksi ribonukleik shkurt mund te me therrisni ADN jam nje makromolekule , por shume e rendesishme per trashegimine e tipareve ‘’shtepia ime ndodhet ne kromozome ‘’

Aty qendroj se bashku me disa mikeshat e mia proteinat . Nuk mendojme asnjehere te largohemi nga kromozomet sepse ia kalojme shume mire se bashku dhe perfaqsojme me dinjitet ate ç’ka jemi.Familja ime perbehet nga kater anetare Adenina , Guanina, Citozina , Timina . Adenina dhe Timina jane shume te lidhura me njera -tjetren po keshtu edhe Guanina me Citozinen Me pelqen puna qe bej sepse keshtu kryej nje veprim ne dobi te njerzimit ………

Eee ….. dhe diçka tjeter …….Jam e vetmja molekule biologjike qe kam aftesine te riprodhoje veten

Jam thjesht unike !


Detyra Nr 5 Lenda: Biologji Klasa : IX Tema : Faktoret qe shkaktojne stresin dhe llojet e tyre Teknika : Rrjeti i diskutimit

U realizua ne fazen e perforcimit te njohurive

A eshte stresi vrases i heshtur ?

Po Jo


Po eshte vrases Çon ne depersion sidomos tek adoleshentetÇon ne veprime te pakontrolluaraNj stress I vazhdueshem ,shpesh te ben pre te droges ealkolitDemton shendetinBllokon trurin Ben te ndihesh keqBen pessimistVret personalitetinÇon ne vetvrasje Ben te dhunshem Ndan nga shoqeria Te mbyll ne vetvete Humbet besimin dhe nuk je me I ndergjegjshem

Nuk eshte vrases Mund te kontrollohet Nqs e perballon fiton me shume imunitet,tregon qe ke personalitetTe stimulon te ecesh perpara ,te jesh aktiv,te kerkosh Te stimulon te vetvleresosh veten, Lufton per te arritur te pamunduren Te çon ne marren e vendimeve te duhura Pranon ndihmen e te tjereve duke krijuar shoqeriPa stres nuk ka jete

KONKLUZIONI Stresi eshte kuptimi i nje jete te pergjegjeshme, qe mund ta kontrollosh ,ne me te shumten e rasteve me vetvleresimin ne vetvete !!!!!


Detyra Nr 4 Lenda: Biologji Klasa : IX Tema : Jeta ne grup Teknika : Harta e koncepteve U realizua ne fazen e perforcimit te njohurive


Detyra Nr 4 Lenda: Biologji

Klasa : IX

Tema : Levizja tek bimet Teknika : Organizues grafik

U realizua ne fazen e perforcimit te njohurive


Detyra Nr 3

Lenda: Edukate qytetare Klasa : IX

Tema : Ore e lire Teknika : Kundershtia akademike

U realizua ne fazen e parashikimit CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI

Pyetja e hartuar :

A eshte e drejte qe ne funksion te aktiviteteve te cenohet ora e mesimit

Ndahen nxenesit ne dy grupe Nje grup nxenesish do te jene te detyruar te mbrojne mendimin pro dhe grupi tjeter mendimin kunder

Secili grup do te paraqesi perpara shokeve argumentat perkatese

Ju kerkohet nxenesve qe ne fund te dalin me nje konkluzion

Pro Kunder


Po eshte e drejte sepse ne ne raste aktivitetesh duhet te bejme pushim

Kemi nevoje per aktivitete ,te cilave

nuk ju jepet rendesi, ndersa ne bote keto aktivitete jane qendra te mesimit

Aktivitetet zhvillojne aftesite

kmunikuese ,fizike ,sportive Te gjithe nx nuk jane te

prirur vetem per mesime Nxenes te ndryshem kane

aftesi te ndryshme

Aktivitete te kombinuara mire me

mesimin do te thoshin shume per ne

Marrim kulture te prgjithshme Aktivitetet jane ngjyra e jetes qe

mbushin zbrazetine e çdo dite ne shkolle

KonkluzionUne , dua te mesoj por edhe te ………………..argetohem. A mund te me thoni si , pa prekur ate qe eshte me e shtrenjte ,Oren e mesimit !!!!!!!!


Jo , ora e mesimit nuk duhet cenuara

Ora e mesimit nuk zhvillohet si duhet

Ora e mesimit per kedo eshte me e

shtrenjta pas familjes Me oret e mesimit ngelemi

mbrapa Mesuesit paguhen per keto

ore ,nxenesit nuk perfitojne por kane humbje

Ka shume aktivitete te planifikuar

Duhet te jene te planifikuara

Detyra ; Nr 1 Lenda: Edukate qytetare Klasa : IX

Tema : Ore e lire Teknika : Leviz /ndalo / krijo dyshe

U realizua ne fazen e parashikimit Para nxenesve u shtrua pyetja

‘’Ç’fare ju mungon me shume ?’’Nxenesit levizin ne klase dhe me dhenien komandes ‘ngrij ata ne menyre te rastesishme diskutojne ne dyshe me shokun /shoqen qe kane praneJa disa nga opinionet dhe mendimet e tyre !Dyshja e pare :Klaudja-Brisilda Klaudja : Brisildes i mungon nje buzeqeshje dhe aftesia per te qene e afte !Brisilda: Klaudjes i mungon optimizmi dhe aftesia per te

kundershtuar Dyshja e dyte Kristjana –IrisiIrisi : Kristjanes i mungonte gjyshja qe se kishte takuar kurre dhe nje ‘’multipasss’’Kristjana :Irisit i mungonte nje moter e vogel Dyshja e trete


Evi –Sara Evi :Sares i mungon nje makine ‘’WOLSVAGEN’’ dhe nje reviste mode me fotot e saj Sara : Evit i mungon telefoni qe para pak kohesh e humbi Dhe keshtu me rradhe deshirat per te pasur diçka te munguar prej kohesh ishin nga me te ndryshmet


Detyra Nr 2 Klasa : IX

Tema : Gjenetika shkenca e jetes Teknika : Parashikimi me terma paraprake

U realizua ne fazen e parashikimit Fjalet kyce ;

Jeta vazhdon Trashegimi /trashegimtare Aventure Inteligjence /Indiferent

Nxenesit punojne ne menyre te pavarur per afersisht 5-8’Ja disa nga krijimet e tyre :

Ilirian ‘’Jeta vazhdon me inteligjence dhe aventure duke

lene trashegimtare ‘’

Irisi Jeta eshte nje aventure qe nuk te lodh kurre

Jeta eshte nje trashegimi qe nuk ja jep dot kujtJeta i jepet kujdo dhe nuk ka nevoje per inteligjence

per ta luajtur


Nese te ndodh diçka qe te çon posht ,Mos u dorezo ,jeta vazhdon !

Regina :Te jesh inteligjent nuk eshte aventure por eshte nje

trashegimi per te thene se jeta vazhdon

Olsini dhe Brendoni :Inteligjenca te trashegueshme , aventura kudo , jeta

vazhdonte gjitha keto ne ‘’Mos e beso po deshe ‘’ me Olsin

dhe Brendonin pas pak

Jora :

Me vjen keq , semundja eshte e trasheguar nga nena tek femija

Ai ka lindur me AIDS por ju mos qendroni indiferent , jeta vazhdon ,ai do te jetoje si te tjeret

per sa kohe semundja te mbahet stabelIshte gabimi im ! Nisi si nje aventure

dhe perfundoi me nje fatkeqesi!O ZOT!!!


Ese informuese shtjelluese Tema : Adoleshenca,mosha e surprizave

Adoleshentë llogariten fëmijët të moshës nga 12-21 vjet. Në këtë periudhë, ata kalojnë nëpër shumë ndryshime fizike dhe emocionale. Ndryshimet shpesh janë të dhimbshme dhe ndikojnë duke shkaktuar huti te fëmijët dhe te prindërit. Shumica e fëmijëve gjatë kësaj periudhe do ta kalojnë pubertetin. Gjatë pubertetit, trupi i fëmijës rritet dhe zhvillohet, duke u transformuar në një trup burri / gruaje të moshuar. . Në atë moshë, një numër i madh i fëmijëve mendojnë se nuk mund të lëndohen. Ata janë të bindur se çfardo që të bëjnë, asgjë e keqe nuk mund t'u ndodh.Kanë rritje të mëdha të vetvlersimit dhe rritet ndenja e narcizmit.

Adoleshenca mosha në të cilën fillon të menduarit formal i njëindividi.Faktiksht kjo gjë fillon që në periudhën e fëmijërisë,por në këtë pjesë të jetës tendenca për të thithur informacionet e shumta të cilat jepen është shumë herë më e lartë.Në vitet e para të adoleshëncës truri si një sfungjer thith të tërë informacionet që i jepen.I menduari formal karakterizohet si i menduar që përfshin të llogjikuarin didaktiv.Kjo ndodh kur jepen arsye dhe argumenta për të mbështetur mendimin apo kërkesën. Sjellja e tyre ndryshon dhe kalon në fazën e pjekurisë. Ai tani është i aftë të mendojë dhe të gjykojë dhe të shprehi opinione të mbështetura në llogjikë dhe argumente.Që nga ky moment i menduari formal i personit nuk ndryshon më.

Adoleshenca, mosha e surprizave, si surprizën më të madhe ka zgjedhjet

që bëhen në të.Si pjesët e tjera të jetës edhe adolshenca karakterizohet nga zgjedhjet që bëhen në të. Një adoleshent është i detyruar të zgjedhi rrugën e tij që do ë përcaktojnë të ardhmen e tij. çdo monet ata vihen përballë zgjedhjeve të ndryshme.Të mësojnë apo të dalin, të kundërshtojnë apo të bëjnë si thotë prindi, të zgjedhi rrugën e lehtë apo atë të vështirë.Në këtë m oshë një detyrë e vështirë shtë përballimi i rrymës.Ekzistojnë shumë raste në të cilat fëmija devijon nga rruga dhe largohet nga gjërat e tij që i pëlqejnë vetëm sepse shokët e tij i thonë që ajo gjë nuk ia vlen. Shkalla e lartë e kërkëses si për sjellje ashtu edhe për përgatitje të lartë në mësime e vë nën presion dhe ndikojnë shumë në zgjedhjet e panumërta që bëhen në këtë moshë.


Adoleshenca, mosha ku ndërthuren të drejtat dhe detyrat.Një individ i kësaj moshe ka edhe detyrimet si të bërit e mësimeve, sjellje e mirë në shkollë dhe shumë detyra të tjera me të cilat indidvidët hasen në një pjesë të madhe të adoleshencës së tyre.Përkrah tyre shkojnë paralelisht edhe të drejtat e tyre që duhen respektuar.Këto të drejta janë liria e të shperhurit të opinineve dhe mendimeve, mos dhunimi fizik ose psikologjik e drejta për tu arsimuar dhe shkolluar e shumë të tjera. Mos respektimi i të drejtave të adoleshentëve shpesh ndikon në të ardhmen e tyre duke i bërë ata të dhunshëm ose shumë të ndrydhur dhe të mbyllur në botën e tyre.Pra që e ardhmja e një individi të jetë normale në adoleshencën e tyre detyrimet dhe të drejtat duhet të ndërthuren si fijet e ADN.

Adoleshenca mosha e surprizave që kanë ndikim negativ si alkoli duhani

dhe dhuna.Këto zgjedhje me ndihmën e prindërve duhet të paksohen dhe po të jetë e mundur të eleminohen fare.Përdorimi i lëndeve narkotike shkakton dëme të mëdha në shëndet dhe krijon ndjenjën e varësisë tek përdoruesi.Përdorimi i alkoleve sjell probleme të mëdha për një individ në shumicën e rasteve.(Që këto të ndalohen duhet një bashkëpunim i mirë fëmijë-prind .Rezultat i këtij bashkëpunimi fëmijë-prind duihet të jetë një kompromis qe të pranohet nga të dyja palët.Nëse arrihet ky kompromis përdorimi i lendeve narkotike dhe alkolike )Një anë e errët e karakterit të një individi në këtë moshë është edhe dhuna.Individi është i predisposuar tu përgjigjet shumicës së provokimeve që i bëhen nga mësuesit dhe shokët me dhunë duke çuar shpeshherë në rezultate të padëshiruara.Që këto “surpriza”negative të kalohen duhet një bashkëpunim i fortë prind-fëmijë.

Adoleshenca mosha e surprizave me një dukuri shumë negative rënien në mësime.Shumë adoleshentë mund të kenë rezultate të ulta në shkollë. Kjo performancë mund të zgjasë disa javë, muaj ose mund të shpjerë deri në humbje të vitit shkollor. Disa mund ta kapërcejnë më lehtë këtë periudhë me pak ndihmë nga prindërit apo mësuesit, të tjerët mund të kenë nevojë për një trajtim më të specializuar. Disa mund të kenë patur mbarëvajte të dobët që në shkollën fillore, tek të tjerët këto probleme kanë nisur më vonë, veçanërisht në kalimin nga klasa e katërt në të pestën ose nga klasa e tetë në vitin e parë. Rënia në mësime nuk nënkupton vetëm rezultate të ulta por edhe disa ndryshime të tjera. Këto ndryshime mund të jenë ndryshime në sjellje,menyrën e të menduarit e shumë të tjera.Që të kapërcehet ky problem si u tha më lartë duhet përpjekja dhe ndihma e prindërve,familjarëve dhe në disa raste shokëve.

Adoleshenca mosha e surprizave që vendosin të ardhmen. çdo zgjedh që

bëhet ndikon shumë apo pak në jetën e mëvonshme të një individi.Qoftë ato surpriza që janë me ndikim negativ pozitiv edhe ato qe janë me ndikim negativ do e luajnë rolin e tyra në kohët e mëvonshme.Që një individ të arrijë të keë një të ardhme të sukseshme ai duhet të ketë në numër shumë të CDE -2010/ PJESË NGA TEKNIKAT E MËSIMDHËNIES / IRENA KOTOBELLI

vogël surprizat me ndikim negativ .Nëse ai ka zgjedhur edhe surpriza me ndikim negativ, ai duhet të ketë marrë mësime nga këto “supriza negative” dhe të përpiqet të rrijë sa më larg tyre në jetesën që do të ketë më vonë.Pra duan apo s’duan ata e ardhmja është në dorën e tyre sepse e ardhmja varet nga zgjedhjet që bëhen në adoleshencën e çdo individi.


lloje tË ndryshËm paragrafËsh dhe teknikash mËsimdhenieje byirenakotobelli

Education