luaÄn a tyØ ÑaÏt ma taÄp dÒ moÂn tuÙcsachbaoluutru.viengiac.de/botydamluan/bo ty dam tap...

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHTAÄP 89

LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙC

SOÁ 1536(QUYEÅN 1 20)

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

SOÁ 1536


Taùc giaû: Toân giaû Xaù Lôïi Töû.

Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam Taïng Phaùp sö Huyeàn Traùng

QUYEÅN 1

Phaåm 1: DUYEÂN KHÔÛI

Moät thuôû noï, Ñöùc Theá Toân ñeán nguï taïi khu röøng Chieát-loä-ca, gaàn aáp huyeän Ba Ba, nôi sinh soáng cuûa soá ñoâng caùc löïc só.

Baáy giôø, trong aáp huyeän, taïi thoân Ñoâng Taây nôi caùc löïc só thöôøng ñeán tuï hoïp vui chôi goïi laø OÁt-baït-nhaõ-ca-cöïu-cheá-ña, vöøa môùi xaây xong moät ñaøi trang söùc baèng ngoïc quyù. Nôi naày chöa heà coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân, löïc só naøo ñeán ôû vaø söû duïng caùc tieän nghi. Khi bieát ñöôïc Ñöùc Theá Toân cuøng quyù Taêng só Bí-soâ vöøa ñeán nguï nôi khu röøng gaàn ñoù, thì hoï heát söùc vui möøng, hoäi hoïp nhau laïi vaø baøn: “Chuùng ta vöøa môùi söûa sang xaây döïng xong toøa ñaøi ñeïp tuyeät aáy. Vaäy tröôùc heát neân thænh Phaät cuøng caùc thaày Bí-soâ coù phöôùc ñieàn voâ thöôïng ñeán ôû taïi ñaây. Nhaân ñoù ngheà nghieäp cuûa chuùng ta seõ phaùt ñaït, coù bao nhieâu tieàn baïc ñeå chi duïng, do ñoù an oån vui söôùng, suoát ñeâm an giaác chaúng lo toan chi, nhö theá chaúng toát laém sao?”.

Caùc löïc só sau khi baøn luaän xong, ñeàu chieâu taäp baïn beø vaø baø con quyeán thuoäc cuøng ra khoûi aáp Ba Ba ñeán thaúng choã Nhö Lai. Ñeán nôi cuøng leã döôùi chaân Phaät, ñi nhieãu quanh Phaät ba voøng roài cuøng ngoài sang

4 BOÄ TYØ ÑAØM 1

moät phía.Baáy giôø, Ñöùc Baïc-giaø-phaïm duøng lôøi leõ hieàn hoøa dòu daøng thaêm

hoûi an uûi caùc löïc só vaø baø con quyeán thuoäc cuûa hoï, laïi ñem ñuû caùc phaùp moân maàu nhieäm ñeå chæ baøy daïy baûo, vaø khích leä khen ngôïi heát söùc vui veû. Khi noùi xong thì Ñöùc Phaät im laëng ngoài yeân.

Ñaùm ngöôøi löïc só khi nghe Ñöùc Phaät noùi phaùp xong thì vui möøng hôùn hôû, lieàn ñöùng daäy vaø chaáp tay cung kính cuøng baïch Phaät:

- Löïc só chuùng con, trong aáp naày thöôøng ñeán tuï taäp vui chôi ôû thoân Ñoâng Taây nôi OÁt-baït-nhaõ-ca-cöïu-cheá-ña, vöøa môùi xaây döïng moät ñaøi trang söùc baèng ngoïc quyù, nhöng chöa coù vò Sa-moân hay Baø-la-moân vaø caùc löïc só naøo ñeán ôû ñoù caû. Nay mong Theá Toân thöông xoùt chuùng con, Ngaøi haõy cuøng quyù vò ñeä töû ñeán ôû nôi aáy, khieán chuùng con ñöôïc nhieàu lôïi ích, luoân ñöôïc an oån haïnh phuùc.

Khi aáy, Ñöùc Nhö Lai thöông xoùt hoï lieàn ñem chuùng ñeä töû ñeán ôû taïi ñaây. Nhaân ñaáy Ngaøi duøng phaùp aâm vi dieäu vì caùc löïc só giaûng noùi nhöõng söï sai khaùc cuûa quaû baùo boá thí, hoûi qua ñaùp laïi maõi ñeán ñeâm xuoáng ñaõ laâu. Ñaùm ngöôøi löïc só cuøng soá quyeán thuoäc ñöôïc nghe phaùp heát söùc vui möøng ñoàng leã Phaät roài ra veà.

Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo Toân giaû Xaù-lôïi-töû:- Löng Ta khaù ñau, caàn phaûi nghæ ngôi. Vaäy thaày haõy thay Ta giaûng

noùi caùc phaùp thieát yeáu cho chuùng Bí-soâ, chôù neân boû phí thôøi giôø voâ ích.Khi aáy, Toân giaû Xaù-lôïi-töû yeân laëng vaâng lôøi. Baáy giôø, Ñöùc Phaät

lieàn duøng boán lôùp OÁt-ñaùt-la-taêng traûi laøm ngoïa cuï, xeáp y laøm goái roài thaúng mình choàng chaân naèm nghieâng veà hoâng maët, thaâu giöõ taâm ñuùng phaùp nhaäp quang minh töôûng. Trong khi nhaäp ñònh vaãn ñaày ñuû caùc nieäm chaùnh tri nhöng taâm thì yeân laëng vöõng vaøng, baát ñoäng nhö ngoïn nuùi Ñaïi Baûo.

Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo chuùng Bí-soâ:- Vuøng ñaát Ba Ba naày tröôùc ñaây coù moät vò Ñaïo só, giöõa choán ñoâng

ngöôøi ñaõ töï phong mình laø baäc Toân sö. Sau khi ngöôøi aáy qua ñôøi chöa ñaày moät thaùng thì caùc haøng ñeä töû baøy ra vieäc keát baïn thaønh töøng ñoâi moät. Caû hai ngöôøi maõi phaân vaân tranh caõi nhau, coù khi laïi mieät thò cheâ bai döõ doäi. Ai naáy töï baûo chæ mình laø keû thoâng suoát giaùo luaät cuûa thaày maø khoâng phaûi laø ai khaùc. Chæ coù mình hieåu roõ luaät phaùp aáy thì lôøi phaùn quyeát cuûa mình môùi ñuùng lyù hôïp nghi thöùc. Söï vieäc naày ñoái vôùi caùc oâng laø döùt phaàn. Theá laø nhöõng ñieàu thaày, daïy ai naáy töï cho laø cuûa rieâng mình, töï tieän ñoåi tröôùc ra sau, hoaëc theâm hoaëc bôùt, phaân chia chi li vuïn vaët vaø laäp thaønh nhieàu moân phaùi khaùc nhau. Roài tranh giaønh ngoâi vò hôn

SOÁ 1536 - LUAÄN A TYØ ÑAÏT MA TAÄP DÒ MOÂN TUÙC - Quyeån 1 5

thua, neân khích baùc, tranh luaän. Ñeå traùnh loãi laàm, khoù khaên, hoï caøng cheâ bai, baøi xích laãn nhau. Tuy coù tranh luaän, nhöng khoâng baøn veà ñaïo lyù maø chæ phun ra nhöõng dao maùc beùn nhoïn ñeå taøn haïi nhau. Nhöõng keû tín ñoà baïch y tin theo ñaïo ñoù thaáy ñaùm ñeä töû tranh choáng nhau nhö theá lieàn noåi giaän, khinh bæ boû ñi.

Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng:- OÂng Ñaïo só ôû thoân Ba Ba lìa thaân toäc aáy chuû tröông: Noùi aùc laø

phaûi chòu khoå, chaúng theå ra khoûi (giaûi thoaùt), chaúng theå ñaït ñeán chaùnh giaùc. Ñaây laø phaùp hö hoaïi khoâng theå ñaït ñeán, khoâng theå nöông nhôø. Traùi laïi Ñöùc Nhö Lai baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, laø vò Ñaïi sö cuûa chuùng ta, coù giaùo phaùp chuû tröông: Noùi thieän ñöôïc thieän, luoân ñöôïc giaûi thoaùt, xuaát ly, coù theå ñaït ñeán giaùc ngoä hoaøn toaøn (chaùnh giaùc), laø phaùp chaúng hö hoaïi, coù theå ñaït tôùi, coù choã nöông nhôø. Chuùng ta hieän nay ñöôïc nghe nhöõng giaùo phaùp Phaät noùi, hieän Ngaøi ñang coøn soáng ñaây, haõy hoøa hôïp keát taäp laïi thaønh phaùp Tyø-naïi-da. Chôù neân ñeå sau khi Nhö Lai nhaäp Nieát-baøn roài thì coù vieäc ñeä töû ñeä töû tranh caõi choáng ñoái nhau. Traùi laïi ta soáng raát hoøa thuaän, sieâng naêng tuaân giöõ caùc phaùp luaät phaïm haïnh thanh tònh. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thoï höôûng ñöôïc nhieàu phöôùc baùo an laïc thuø thaéng.

------------

Phaåm 2: MOÄT PHAÙPBaáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû laïi baûo ñaïi chuùng: Toaøn theå quyù thaày

neân bieát Phaät laø ngöôøi ñaõ hieåu bieát moät caùch thaáu trieät ñaày ñuû veà phaùp moân duy nhaát, vaø ñaõ aân caàn giaûng noùi, daïy baûo chæ baøy cho toaøn theå ñeä töû, moân ñoà. Chuùng ta hieän nay caàn neân hoøa hôïp thu thaäp, keát taäp laïi ñaày ñuû. Ñeå sau naày khi Ñöùc Phaät dieät ñoä thì khoâng xaûy ra vieäc tranh caõi vaø khieán cho taát caû moïi ngöôøi neân hoøa thuaän tuaân giöõ caùc phaùp luaät vaø phaïm haïnh thanh tònh taïo caùc lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá caùc loaøi höõu tình. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian khieán hoï thoï höôûng ñöôïc nhieàu phöôùc baùo an laïc thuø thaéng.

Theá naøo laø moät phaùp?Coù keä (OÁt-ñaø-nam) noùi:

Moät phaùp laø höõu tìnhNöông aên, nöông nghieäp soángÑoái taát caû phaùp thieänChôù phoùng daät laøm troïng.

Taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo vieäc aên uoáng maø soáng.


Taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo nghieäp baùo (haønh) maø soáng. Ñoái vôùi caùc phaùp thieän chôù neân khinh thöôøng, soáng phoùng daät... ñoù goïi laø “moät phaùp duy nhaát”.

Theá naøo laø taát caû loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo vieäc aên uoáng maø soáng? Coøn aên laø sao, maø noùi loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø vieäc aên uoáng maø soáng coøn.

Naày quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Vieäc aên uoáng coù boán caùch, nhôø ñoù khieán nhieàu chuûng loaïi höõu tình ñöôïc yeân soáng vaø coù theå hoaït ñoäng giuùp ích cho caùc nhu caàu cuûa ñôøi soáng. Boán caùch aên uoáng aáy laø gì? (Söï nuoâi soáng aáy laø gì?)

1. Laø aên moät naém côm duø lôùn hay beù, nhieàu hay ít.2. Laø aên baèng caùch xuùc chaïm.3. Laø aên baèng yù töôûng nghó ñeán.4. Laø aên baèng thöùc bieát.Do boán caùch aên naày neân noùi caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø

aên uoáng maø soáng.Hoûi: Do nguyeân côù gì bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nhôø aên

uoáng maø soáng coøn?Ñaùp: AÁy laø caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân theå hoï do söï tuï hoïp taïo

neân, vaø khi thöùc aên chöa ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính cho loaøi coù töôûng, vaø khi thöùc aên ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính cho loaøi coù töôûng, coù suy nghó laøm vieäc noùi naêng hoaït ñoäng soáng coøn, vaø bao nhieâu bieán chuyeån khaùc nhau... Traùi laïi cuõng ñoái vôùi loaøi höõu tình ñoù maø söï caïn kieät thieáu thoán thöùc aên laø nguyeân nhaân chính khieán caùc suy nghó hoaït ñoäng noùi naêng kia phaûi cheát choùc, tan naùt vaø bieán chuyeån ñoåi khaùc. Do ñoù bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø thöùc aên maø soáng coøn.

Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên uoáng ñoù, neân noùi ñoù laø höõu vi hay voâ vi?

Ñaùp: Neân noùi laø höõu vi.Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên uoáng ñoù, neân goïi laø thöôøng hay voâ

thöôøng?Ñaùp: Neân noùi laø voâ thöôøng.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø coøn maõi laâu daøi hay chaúng laâu

daøi, coøn maõi?Ñaùp: Neân noùi laø chaúng laâu daøi maõi.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø bieán ñoåi hay chaúng bieán

ñoåi?Ñaùp: Neân noùi laø bieán ñoåi.


Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø do duyeân sinh hay noùi chaúng phaûi do duyeân sinh?

Ñaùp: Neân noùi laø do duyeân sinh ra.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi noù thuoäc veà danh hay thuoäc veà

saéc?Ñaùp: Veà ñoaøn thöïc thì noùi thuoäc veà saéc, coøn ba caùch aên kia thì neân

noùi thuoäc veà danh.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø höõu kieán hay baûo laø voâ

kieán?Ñaùp: Neân noùi laø voâ kieán.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø höõu ñoái hay laø voâ ñoái?Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc (aên töøng naém) neân noùi laø höõu ñoái, coøn ba thöù

aên kia thì noùi laø voâ ñoái.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø taâm hay chaúng phaûi taâm, neân

noùi laø taâm sôû hay chaúng phaûi taâm sôû, neân noùi laø taâm töông öng hay noùi taâm chaúng phaûi töông öng?

Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc neân noùi laø chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi taâm sôû, vaø taâm chaúng töông öng. Coøn aên baèng caùch xuùc chaïm vaø baèng yù nghó, neân noùi laø taâm sôû vaø taâm töông öng. Rieâng aên baèng thöùc bieát thì noùi ñoù laø taâm.

Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi laø thieän, baát thieän hay voâ kyù?Ñaùp: Vôùi ñoaøn thöïc neân noùi laø voâ kyù, coøn ba caùch aên kia neân noùi

laø thieän, hoaëc baát thieän, hoaëc laø voâ kyù.Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm thieän?Ñaùp: Neáu xuùc chaïm coù phaùp thieän höõu laäu laøm ñieàu kieän thì coù theå

giuùp muoâi lôùn caùc caên vaø theâm nhieàu ích lôïi ñoái vôùi thaân töù ñaïi. Nôi naøo caàn thaám ñöôïm thì ñöôïm thaám, nôi naøo caàn laøm cho töôi treû thì laøm cho töôi treû, caàn che chôû, chuyeån ñoåi, giöõ gìn thì saün saøng che chôû, chuyeån ñoåi, vaø giöõ gìn. Ñoù goïi laø caùch aên xuùc chaïm thieän.

Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm baát thieän?Ñaùp: Neáu do xuùc chaïm baát thieän laøm ñieàu kieän thì töø ñoù coù theå

nuoâi lôùn caùc caên vaø thaân töù ñaïi ñöôïc nhieàu lôïi ích. Laïi hay thaám nhuaàn nhöõng choã (nhöõng luùc) caàn thaám nhuaàn..., cho ñeán chuyeån ñoåi, giöõ gìn v.v... thì ñoù goïi laø caùch aên xuùc chaïm baát thieän.

Hoûi: Theá naøo laø aên baèng caùch xuùc chaïm voâ kyù?Ñaùp: Neáu nhôø xuùc chaïm voâ kyù laøm ñieàu kieän, töø ñoù coù theå nuoâi

lôùn caùc caên thaân töù ñaïi ñöôïc theâm lôïi ích, laïi hay thaám ñöôïm nhöõng choã, nhöõng choã caàn ñöôïc thaám ñöôïm cho ñeán chuyeån ñoåi, giöõ gìn..., thì goïi


laø caùch aên xuùc chaïm voâ kyù.Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán thieän?Ñaùp: Neáu luùc ñoù coù caùc phaùp thieän höõu laäu töông öng vôùi yù nghó,

nghó caùc vieäc ñang xaûy ra tröôùc maét, nghó nhöõng vieäc, nhöõng yù ñaõ nghó qua, nghó ñeán caùc loaïi yù nghieäp taïo neân taâm yù ñoù. Ñoù goïi laø caùch aên baèng yù töôûng nghó thieän.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán baát thieän?Ñaùp: Neáu chaïm vieäc baát thieän laïi öùng hôïp vôùi caùc yù nghó luùc ñoù,

maø nghó vieäc tröôùc maét v.v... cho ñeán nghó ñeán caùc yù nghieäp taïo ra neân taâm yù ñoù..., thì goïi ñoù laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán baát thieän.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán voâ kyù?Ñaùp: Neáu chaïm vieäc voâ kyù öùng hôïp vôùi caùc yù nghó luùc ñoù..., cho

ñeán nghó ñeán caùc yù nghieäp v.v... thì goïi laø caùch aên baèng yù töôûng nghó ñeán voâ kyù.

Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát thieän?Ñaùp: Neáu coù phaùp thieän höõu laäu töông öng vôùi caùc taâm yù thöùc luùc

ñoù, thì goïi laø caùch aên baèng thöùc bieát thieän.Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát baát thieän?Ñaùp: Neáu yù nghó baát thieän töông öng vôùi caùc taâm yù thöùc luùc ñoù, thì

goïi laø aên baèng thöùc bieát baát thieän.Hoûi: Theá naøo laø caùch aên baèng thöùc bieát voâ kyù?Ñaùp: Neáu yù nghó voâ kyù töông öng vôùi taâm yù thöùc luùc ñoù, thì goïi laø

aên baèng thöùc bieát voâ kyù.Hoûi: Nhö theá, vôùi boán caùch aên ñoù, neân goïi laø hoïc hay voâ hoïc, hay

goïi laø phi hoïc phi voâ hoïc.Ñaùp: Neân noùi phi hoïc phi voâ hoïc.Hoûi: Vôùi boán caùch aên ñoù, neân noùi thuoäc coõi Duïc, coõi Saéc hay coõi

Voâ saéc?Ñaùp: Veà ñoaøn thöïc neân noùi thuoäc coõi Duïc, coøn ba caùch aên kia thì

hoaëc thuoäc coõi Saéc hoaëc coõi Voâ saéc.Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø ñoaøn thöïc chaêng?Ñaùp: Chæ caùc ñoaøn thöïc thì ñeàu laø aên. Coù nhöõng caùi aên nhöng

khoâng caàn phaûi ñoaøn thöïc, töùc ba caùch aên kia vaø theá tuïc (soáng ôû ñôøi).Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng xuùc chaïm chaêng?Ñaùp: Xuùc chaïm ñeàu laø aên, nhöng coù thöùc aên chaúng phaûi laø aên baèng

xuùc chaïm. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc.Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng yù nghó chaêng?Ñaùp: Caùc yù nghó ñeàu laø aên, nhöng coù nhöõng thöùc aên chaúng phaûi aên


baèng yù nghó. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc.Hoûi: Caùc thöùc aên ñeàu laø aên baèng thöùc chaêng?Ñaùp: Caùch aên cuûa thöùc ñeàu laø aên, nhöng coù nhöõng thöùc aên chaúng

phaûi laø aên baèng thöùc. Töùc laø ba caùch aên khaùc kia vaø theá tuïc.Hoûi: Caùc phaàn aên töøng naém ñeàu laø aên chaêng?Ñaùp: Neân quy thaønh boán luaän chöùng:1. Coù nhöõng naém töøng phaàn aên nhöng chaúng phaûi laø aên, laø coù caùc

phaàn aên naày laøm duyeân ñaáy nhöng caùc caên hö hoaïi, oám gaày, thaân theå bieán ñoåi hö hoaïi.

2. Laïi coù caùch aên nhöng chaúng caàn phaàn aên. Töùc laø ba caùch aên kia vaø theá tuïc.

3. Laïi coù phaàn aên maø cuõng laø aên, ñoù laø caùc phaàn aên naày laøm duyeân khieán caùc caên taêng tröôûng, thaân theå ñaày ñuû theâm hôn, vaø coù theå thaám ñöôïm nôi caàn thaám ñöôïm, cho ñeán tuøy söï giöõ gìn v.v...

4. Laïi coøn coù chaúng coù phaàn aên maø cuõng chaúng phaûi aên, töùc laø tröø töôùng tröôùc vöøa keå.

Hoûi: Caùc thöù chaïm xuùc ñeàu goïi laø aên chaêng?Ñaùp: Neân chia ra boán luaän chöùng:1. Laø coù chaïm xuùc maø chaúng coù aên, töùc laø coù chaïm xuùc vôùi phaùp

voâ laäu vaø höõu laäu ñeå laøm duyeân, nhöng caùc caên laïi bò hao gaày, thaân theå bò bieán ñoåi hö hoaïi.

2. Laïi coù caùch aên maø chaúng caàn phaûi chaïm xuùc, laø khaùc vôùi ba caùch aên kia vaø theá tuïc.

3. Laïi coù xuùc chaïm maø cuõng laø aên, laø coù xuùc chaïm vôùi höõu laäu ñeå laøm duyeân, giuùp caùc caên theâm lôùn, thaân theå ñaày ñuû ích lôïi vaø laïi coù theå thaám ñöôïm tuøy nôi caàn thaám ñöôïm, cho ñeán giöõ gìn tuøy nôi caàn giöõ gìn v.v...

4. Laïi coù chaúng caàn xuùc chaïm maø chaúng phaûi laø aên, töùc laø tröø ba töôùng tröôùc vöøa keå.

Nhö caùch aên do xuùc chaïm coù boán thöù ñoù, caùch aên veà yù nghó vaø veà thöùc bieát thì cuõng nhö theá, neân bieát.

Hoûi: Laïi coù khi naøo do aên laøm ñieàu kieän roài sinh ra aên, sinh ra chaúng phaûi aên, hoaëc sinh ra aên nhöng chaúng phaûi aên chaêng?

Ñaùp: Coù sinh ra.Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra aên?Ñaùp: Khi coù phaàn aên laøm duyeân thì sinh ra ba thöù aên kia.Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng phaûi aên?Ñaùp: Do ñoaøn thöïc laøm duyeân maø sinh ra thoï, töôûng, taùc yù v.v...


Hoûi: Theá naøo laø do aên laøm duyeân maø sinh ra aên nhöng chaúng phaûi aên?

Ñaùp: Do ñoaøn thöïc laøm duyeân maø sinh ra ba thöù aên kia vaø thoï, töôûng, taùc yù v.v...

Hoûi: Laïi coù khi naøo chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng phaûi aên, sinh ra aên, sinh ra aên maø chaúng phaûi aên chaêng?

Ñaùp: Coù sinh ra.Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng phaûi

aên?Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân thì sinh ra thoï, töôûng, taùc yù v.v...Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên?Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên veà chaïm

xuùc, yù nghó vaø thöùc bieát.Hoûi: Theá naøo laø chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên nhöng

chaúng phaûi aên?Ñaùp: Nhö maét vaø saéc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên veà chaïm

xuùc, yù nghó vaø thöùc bieát cuøng thoï, töôûng, taùc yù v.v...Hoûi: Laïi coù khi naøo aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng

phaûi aên, sinh ra aên, sinh ra aên chaúng phaûi aên chaêng?Ñaùp: Coù sinh ra.Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra chaúng

phaûi aên?Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên

veà xuùc chaïm, yù nghó vaø thöùc bieát cuøng thoï, töôûng, taùc yù v.v...Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên?Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân maø sinh ra caùc caùch aên

veà xuùc chaïm, yù nghó vaø thöùc bieát.Hoûi: Theá naøo laø aên, chaúng phaûi aên laøm duyeân maø sinh ra aên chaúng

phaûi aên?Ñaùp: Nhö maét, saéc vaø nhaõn thöùc laøm duyeân thì sinh ra thoï, töôûng,

taùc yù v.v...Hoûi: Neáu ñoaøn thöïc (coù phaàn aên thöïc) ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì caùch

aên baèng chaïm xuùc cuõng nhö theá chaêng?Ñaùp: Neáu aên baèng caùch xuùc chaïm ñaõ döùt, ñaõ bieát caùch thì ñoaøn

thöïc cuõng theá. Coù ñoaøn thöïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép maø chaúng phaûi laø thöùc aên xuùc chaïm, töùc laø chæ môùi lìa duïc nhieãm, chöa lìa ñöôïc thöôïng nhieãm. Nhö laáy ñoaøn thöïc ñoái chieáu vôùi aên baèng xuùc chaïm, ñoái chieáu vôùi aên baèng yù nghó vaø thöùc bieát cuõng nhö theá.


Hoûi: Neáu aên baèng chaïm xuùc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì aên baèng yù nghó coù nhö theá chaêng?

Ñaùp: Coù nhö theá. Neáu laáy caùch aên do chaïm xuùc maø ñoái chieáu vôùi caùch aên baèng yù nghó thì ñoái vôùi caùch aên baèng thöùc cuõng nhö vaäy.

Hoûi: Neáu aên baèng yù nghó ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì caùch aên baèng thöùc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Cuõng nhö theá.Hoûi: Neáu ñoái vôùi söï aên uoáng ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì ñoù laø lìa ñöôïc

caùch nhieãm tröôùc coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc chaêng?Ñaùp: Neáu ñoái vôùi ñoaøn thöïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù chæ lìa

nhieãm tröôùc ôû coõi Duïc, chöù khoâng phaûi ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc. Coøn nhö ñoái vôùi caû ba caùch aên kia maø ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù ñaõ lìa ñöôïc caùc nhieãm ôû coõi Duïc, Saéc vaø Voâ saéc. Khi ñoù thì ñoái vôùi taát caû, taát caû söï vieäc, taát caû moïi thöù, taát caû ngoâi vò, taát caû choã, taát caû caùc raøng buoäc keát chaët ñeàu ñaõ lìa nhieãm oâ. Coøn taát caû loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông vaøo haønh maø soáng.

Hoûi: Theá naøo laø haønh maø noùi laø loaøi höõu tình phaûi nöông vaøo haønh maø soáng?

Ñaùp: Naày quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi: Neáu caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân theå mình, do tuï hoïp taïo neân, maø chaúng cheát maát, chaúng hao moøn, chaúng bò phaù vôõ, chaúng loãi laàm, chaúng lui suït..., thì ñeàu laø do ñôøi soáng (thoï) giöõ cho thaân xaùc (maïng caên) luoân lieân tuïc noái tieáp maõi. Cuoäc soáng (thoï) naày goïi laø haønh. Do caùi haønh ñoù maø caû loaøi höõu tình soáng coøn hoaït ñoäng ñöôïc chính haønh naày ñoái vôùi nhöõng vieäc caàn che chôû giöõ gìn hay chuyeån ñoåi thì noù seõ tuøy theo maø che chôû giöõ gìn chuyeån ñoåi. Do ñoù neân noùi taát caû caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông nhôø haønh maø soáng.

Hoûi: Do ñieàu kieän naøo maø bieát ñöôïc caùc loaøi höõu tình ñeàu nöông vaøo haønh maø truï?

Ñaùp: Nghóa laø taát caû loaøi höõu tình ñoái vôùi thaân tuï hoïp naày, khi naøo cuoäc soáng cuûa haønh coøn ñaày ñuû laø nguyeân nhaân chính ñeå coù suy nghó, laøm vieäc, noùi naêng, hoaït ñoäng, soáng coøn vaø caùc söï chuyeån bieán khaùc nhau. Coøn nhö caùc loaøi höõu tình ñoù ñoái vôùi thaân tuï hôïp naày khi naøo cuoäc soáng cuûa haønh ñaõ thieáu vaéng laø nguyeân nhaân chính khieán caùc suy nghó noùi naêng hoaït ñoäng soáng coøn kia ñeàu phaûi cheát choùc tan naùt ruïi taøn vaø chuyeån bieán ñoåi khaùc. Do ñoù neân bieát caùc loaøi höõu tình ñeàu phaûi nöông nhôø vaøo haønh maø soáng coøn.

Hoûi: Nhö theá maïng soáng phaûi noùi laø höõu vi hay voâ vi?


Ñaùp: Neân noùi laø höõu vi.Hoûi: Vôùi maïng soáng neân noùi laø thöôøng hay voâ thöôøng?Ñaùp: Neân noùi laø voâ thöôøng.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø coøn maõi laâu daøi hay chaúng

coøn maõi laâu daøi?Ñaùp: Neân noùi laø chaúng coøn maõi laâu daøi.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø bieán ñoåi hay chaúng bieán

ñoåi?Ñaùp: Neân noùi laø bieán ñoåi.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø do duyeân sinh hay chaúng

phaûi do duyeân sinh ra?Ñaùp: Neân noùi laø do duyeân sinh ra.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi thuoäc veà saéc hay thuoäc veà

danh?Ñaùp: Neân noùi thuoäc veà danh.Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø coù thaáy hay chaúng thaáy?Ñaùp: Neân noùi khoâng thaáy.Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø coù ñoái hay khoâng coù ñoái?Ñaùp: Neân noùi khoâng ñoái.Hoûi: Nhö theá maïng soáng neân noùi laø taâm hay chaúng phaûi taâm, neân

noùi laø taâm sôû hay chaúng phaûi taâm sôû, neân noùi laø taâm töông öng hay taâm chaúng töông öng?

Ñaùp: Neân noùi laø chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi taâm sôû, vaø taâm chaúng töông öng.

Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø thieän, baát thieän hay voâ kyù?

Ñaùp: Neân noùi laø voâ kyù.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø höõu laäu hay voâ laäu?Ñaùp: Neân noùi laø höõu laäu.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi laø hoïc hay voâ hoïc?Ñaùp: Neân noùi laø chaúng phaûi laø hoïc cuõng chaúng phaûi laø voâ hoïc.Hoûi: Nhö theá maïng soáng ñoù neân noùi thuoäc coõi Duïc, coõi Saéc, hay

coõi Voâ saéc?Ñaùp: Neân noùi laø thuoäc coõi Duïc, hoaëc thuoäc coõi Saéc, hoaëc thuoäc

coõi Voâ saéc.Vì sao noùi laø thuoäc coõi Duïc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Duïc.Vì sao noùi laø thuoäc coõi Saéc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Saéc.Vì sao noùi laø thuoäc coõi Voâ saéc? Vì ñoù laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc.


Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Saéc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Duïc cuõng theá. Coù maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Saéc. Nghóa laø ñaõ lìa ñöôïc caùi nhieãm ôû coõi Duïc, nhöng chöa lìa ñöôïc caùi nhieãm cuûa coõi Saéc.

Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Voâ saéc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì maïng soáng ôû coõi Duïc cuõng nhö theá. Coù maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc. Nghóa laø ñaõ lìa nhieãm coõi Duïc, nhöng chöa lìa ñöôïc nhieãm coõi Voâ saéc.

Hoûi: Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép thì maïng soáng coõi Voâ saéc cuõng nhö theá chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép, thì maïng soáng ôû coõi Saéc cuõng nhö theá. Coù maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt ñaõ bieát khaép thì chaúng phaûi laø maïng soáng ôû coõi Voâ saéc. Nghóa laø ñaõ lìa nhieãm coõi Saéc, nhöng chöa lìa ñöôïc nhieãm coõi Voâ saéc.

Hoûi: Neáu ñoái vôùi maïng soáng ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù coù lìa ñöôïc caùc nhieãm cuûa caû ba coõi Duïc, coõi Saéc vaø Voâ saéc chaêng?

Ñaùp: Neáu maïng soáng ôû coõi Duïc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù ñaõ lìa nhieãm ôû coõi Duïc, chaúng phaûi ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc. Neáu maïng soáng ôû coõi Saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép, thì noù chæ môùi lìa nhieãm ôû coõi Duïc, Saéc, chöù khoâng phaûi ôû coõi Voâ saéc. Coøn neáu maïng soáng ôû coõi Voâ saéc ñaõ döùt, ñaõ bieát khaép thì khi aáy noù ñaõ lìa heát caùc nhieãm cuûa caû ba coõi Duïc, Saéc vaø Voâ saéc. Baáy giôø, ñoái vôùi taát caû, taát caû söï vieäc, taát caû moïi thöù, taát caû ngoâi vò, taát caû choã, taát caû söï raøng buoäc, keát chaët ñeàu ñöôïc lìa taát caû oâ nhieãm.

Ñoái vôùi taát caû phaùp thieän khoâng coù buoâng lung. Theá naøo laø buoâng lung?

Ñaùp: Neáu ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän, thöïc hieän ñaày ñuû caùc phaùp thieän, luoân luoân luyeän taäp trau gioài, luùc naøo cuõng tu trì, luoân thöïc hieän caùc vieäc moät caùch beàn bæ, laâu daøi maõi maõi, tu trì nhieàu laàn nhieàu ngaøy khoâng bao giôø ngöng nghæ. Ñoù goïi laø chaúng buoâng lung hay laø baát phoùng daät.

--------------


Phaåm 3: HAI PHAÙP - Phaàn 1Baáy giôø, Toân giaû Xaù-lôïi-töû baûo ñaïi chuùng: Taát caû quyù thaày neân

bieát! Ñöùc Phaät laø ngöôøi ñaõ hieåu bieát thaáu suoát ñaày ñuû veà hai phaùp, ñaõ vì caùc haøng ñeä töû, moân ñoà aân caàn giaûng daïy chæ baøy. Vaäy nay chuùng ta caàn neân hoøa hôïp keát taäp laïi, ñeå sau naày khi Ñöùc Phaät ñaõ dieät ñoä thì khoâng xaûy ra vieäc tranh caõi vaø khieán taát caû moïi ngöôøi caàn hoøa thuaän tuaân giöõ caùc phaùp luaät vaø phaïm haïnh thanh tònh ñeå taïo neân caùc lôïi laïc laâu daøi cho voâ soá caùc loaøi höõu tình. Thöông xoùt haøng trôøi, ngöôøi ôû theá gian, khieán hoï thoï höôûng caùc phöôùc baùo an laïc thuø thaéng. Theá naøo laø hai phaùp? Keä noùi: (OÁt-ñaø-nam)

Hai phaùp laø Danh, Saéc,Cho ñeán heát khoâng sinhGoàm hai möôi baûy thöùSeõ giaûi thích chöông sau.

Coù hai phaùp goïi laø danh vaø saéc.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø voâ minh vaø höõu aùi.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø coù thaáy vaø khoâng thaáy.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø khoâng hoå, khoâng theïn.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø hoå vaø theïn.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø lôøi aùc, baïn aùc.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø lôøi laønh, baïn laønh.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø kheùo leùo gaây toäi vaø kheùo leùo thoaùt toäi.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø kheùo leùo nhaäp ñònh vaø kheùo leùo xuaát ñònh.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø giôùi haïn kheùo leùo vaø taùc yù kheùo leùo.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thaät thaø ngay thaúng vaø hieàn hoøa.Laïi coù hai phaùp, kham nhaãn (nhaãn nhuïc) vaø luoân vui.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø hoøa thuaän vaø cuùng döôøng.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø nieäm ñuû vaø bieát ñuùng.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø söùc suy nghó choïn loïc vaø söùc tu taäp.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø chaúng giöõ gìn caên moân vaø aên chaúng bieát

löôøng ñuû.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø gioûi giöõ gìn caên moân vaø aên bieát löôøng ñuû.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thieáu giôùi, thieáu kieán.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø phaù giôùi, phaù kieán.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø ñuû giôùi, ñuû kieán.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø tònh giôùi, tònh kieán.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø thaáy ñuùng, nhö lyù thuø thaéng.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø chaùn ñuùng, nhö lyù thuø thaéng.


Laïi coù hai phaùp, ñoù laø ñoái vôùi phaùp thieän chaúng möøng ñuû vaø ñoái vôùi söï ñoaïn döùt chaúng ngaên trôû.

Laïi coù hai phaùp, ñoù laø Xa-ma-tha vaø Tyø-baùt-xaù-na.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø saùng suoát vaø giaûi thoaùt.Laïi coù hai phaùp, ñoù laø trí taän vaø trí voâ sinh.Trong ñaây coù hai phaùp: Ñoù goïi laø danh - saéc.Hoûi: Theá naøo laø danh?Ñaùp: Ñoù laø thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån, thöùc uaån cuøng hö khoâng

traïch dieät vaø phi traïch dieät, ñoù goïi laø danh.Hoûi: Theá naøo laø saéc?Ñaùp: Thaân töù ñaïi (ñaát, nöôùc, gioù, löûa) vaø söï taïo ra saéc chaát.Laïi coù hai phaùp: Ñoù goïi laø voâ minh vaø höõu aùi.Hoûi: Voâ minh laø gì?Ñaùp: Nhö trong Luaän Phaùp Uaån noùi.Hoûi: Höõu aùi laø gì?Ñaùp: Caùc söï tham lam ôû coõi Saéc vaø Voâ saéc vì tham lam neân caát

chöùa, giöõ gìn, ñam meâ ñaém vöôùng vaø yeâu thöông chaáp nhieãm, ñoù laø höõu aùi.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø coù thaáy (höõu kieán) vaø khoâng thaáy (voâ kieán).

Hoûi: Coù thaáy laø sao?Ñaùp: Nhö baûo coõi theá gian cuûa ta laø thöôøng coøn. Do ñoù phaùt khôûi

söï nhaän chòu ham thích nhìn thaáy, thì goïi ñoù laø coù thaáy.Hoûi: Khoâng thaáy laø sao?Ñaùp: Nhö baûo coõi theá gian cuûa ta laø ñoaïn dieät do ñoù khôûi leân söï

nhaän chòu ham thích nhìn thaáy, ñoù goïi laø khoâng thaáy.Laïi coù hai phaùp: Goïi laø khoâng hoå, khoâng theïn.Hoûi: Khoâng hoå laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Keû khoâng bieát xaáu hoå laø ñoái vôùi caùc

vieäc ñaùng xaáu hoå maø laïi khoâng bieát xaáu hoå. Caùc vieäc ñaùng xaáu hoå ñoù laø söï xaáu xa ñoäc aùc, chaúng laønh, laïi tuøy thuaän theo caùc thoùi oâ nhieãm xen taïp, tuøy thuaän vaøo kieáp sau bò caùc khoå naõo dò thuïc vaø tuøy thuaän theo cuoäc soáng ôû vò lai vôùi sinh, giaø, cheát, roài sau naày khi caùc vieäc aùc xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra nhöng khoâng bieát xaáu hoå, khoâng coù ñieàu xaáu hoå, khoâng töï xaáu hoå rieâng mình, khoâng treõn (trô treõn), khoâng bò laøm treõn, khoâng coù hoå theïn, khoâng toân suøng kính troïng ai, khoâng ñöôïc toân suøng kính troïng, khoâng tuøy thuoäc ngöôøi khaùc, khoâng coù keû khaùc tuøy thuoäc mình, ñoái vôùi mình luùc naøo cuõng luoân töï taïi khoâng heà bieát sôï seät aùy


naùy... ñoù goïi laø khoâng xaáu hoå”.Hoûi: Khoâng theïn laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Khoâng bieát theïn, ñoái vôùi caùc vieäc

ñaùng hoå theïn maø chaúng sinh loøng hoå theïn. Vieäc ñaùng hoå theïn ñoù laø caùc vieäc xaáu xa aùc ñoäc chaúng thieän cho ñeán tuøy thuaän coù thaân thôøi vò lai vôùi ñuû caû sinh, giaø, cheát, vaø sau naày khi caùc söï xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra thì khoâng bieát hoå theïn, khoâng coù ñieàu kieän hoå theïn, chaúng töï theïn rieâng mình, khoâng bieát hoå theïn, khoâng coù ñieàu hoå theïn, cuõng chaúng bieát töï hoå theïn rieâng. Ñoái vôùi caùc toäi loãi ñaõ laøm maø chaúng heà bieát sôï haõi lo laéng, chaúng thaáy coù ñieàu chi sôï seät boái roái caû. Ñoù goïi laø chaúng bieát theïn”.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø bieát hoå, bieát theïn.Hoûi: Bieát hoå laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù keû bieát hoå laø ñoái vôùi caùc vieäc ñaùng

xaáu hoå thì sinh loøng xaáu hoå. Vieäc ñaùng xaáu hoå ñoù laø nhöõng vieäc xaáu xa chaúng thieän, cho ñeán tuøy thuaän, ñeán cuoäc soáng ôû töông lai coù ñuû sinh, giaø, cheát. Vaø sau naày khi caùc vieäc xaáu xa chaúng toát laønh sinh ra thì coù bieát xaáu hoå, coù ñieàu xaáu hoå, coù töï bieát xaáu hoå rieâng. Coù sai khieán, bò sai khieán, coù sai laàm rieâng. Coù toân suøng kính troïng vaø ñöôïc toân suøng kính troïng, coù tuøy thuoäc vaø ñöôïc ngöôøi khaùc tuøy thuoäc. Ñoái vôùi söï töï taïi thì bieát sôï seät, ñoù goïi laø bieát xaáu hoå”.

Hoûi: Bieát theïn laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Coù nhöõng keû bieát theïn laø ñoái vôùi caùc

vieäc ñaùng hoå theïn thì sinh loøng hoå theïn. Vieäc ñaùng hoå theïn töùc laø caùc vieäc xaáu xa ñoäc aùc chaúng toát laønh, cho ñeán gaây neân kieáp soáng ôû vò lai vôùi sinh, giaø, cheát. Vaø sau naày khi caùc vieäc aùc chaúng laønh ñoù sinh ra thì bieát hoå theïn, coù hoå theïn rieâng mình. Bieát hoå theïn caùc ñieàu ñaõ hoå theïn, coù söï hoå theïn rieâng mình. Ñoái vôùi caùc toäi aùc loãi laàm ñaõ gaây ra thì bieát sôï seät aùy naùy lo laéng, thaáy ñöôïc caùc vieäc ñaùng e deø sôï seät. Ñoù laø bieát theïn”.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø lôøi noùi xaáu aùc vaø baïn xaáu aùc.Hoûi: Theá naøo laø lôøi noùi xaáu aùc?Ñaùp: Nhö Luaän Phaùp Uaån noùi.Hoûi: Theá naøo laø baïn xaáu aùc?Ñaùp: Cuõng trong Luaän Phaùp Uaån ñaõ noùi.Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø lôøi noùi laønh vaø baïn laønh.Hoûi: Lôøi noùi laønh laø sao?Ñaùp: Trong cuøng moät haïng ngöôøi, ngheà nghieäp, khi naøo caàn thaân

thieát chæ baøy daïy baûo nhau thì cuøng thaân thieát giuùp nhau ñeå ñöôïc nhö


nhau. Khi naøo caàn duøng maãu möïc, thì cuõng tuøy thuaän maø thöïc hieän. Ñoái vôùi ngöôøi khaùc coù taøi ñöùc thì moät loøng kính troïng toân quyù, tin töôûng giao teá qua laïi ñeå trôû thaønh nhoùm baïn hieàn, ñuùng nhö phaùp maø khuyeân baûo nhau nhö noùi töø nay trôû ñi chôù laøm xaáu thaân nghieäp, chôù laøm xaáu ngöõ nghieäp, chôù laøm xaáu yù nghieäp, chôù laøm, soáng theo noù. Chôù neân gaàn guõi vôùi caùc baïn xaáu. Chôù neân gaây taïo caùc nghieäp aùc seõ bò ñoïa vaøo ba ñöôøng döõ. Cöù nhö theá maø khuyeân raên daïy baûo nhöõng lôøi hay yù ñeïp ñuùng luùc, ñuùng nôi. Coøn ñoái vôùi caùc vieäc tu haønh ñaïo phaùp thì caàn neân tuøy thuaän maø gia coâng beàn bæ kheùo leùo nhö maøi giuõa ngoïc quyù, ñeå ñaïo ñöùc ngaøy caøng trôû neân toân quyù ñeïp ñeõ hôn. Haõy giuùp ñôõ baïn beø nhöõng taøi saûn quyù baùu lôùn lao baèng nhöõng lôøi khuyeân raên daïy baûo quyù baùu, cuøng nhau meán yeâu, chia ngoït xeû buøi ñoàng caûm, ñoàng sôû thích, cuøng tin töôûng giuùp ñôõ nhau heát loøng. Chaúng laáy troäm, caùi gì cho môùi laáy ñaøng hoaøng. Khoâng neân choáng cöï nghòch thuø cuõng khoâng baét beû, choáng baùng cheâ bai nhau, hay baøi baùc haát huûi nhau taøn teä... Ñoù laø lôøi noùi laønh.

Hoûi: Coøn baïn laønh laø theá naøo?Ñaùp: Nhö Luaän Phaùp Uaån noùi.Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø kheùo leùo gaây toäi vaø kheùo leùo thoaùt toäi.Hoûi: Theá naøo laø kheùo leùo gaây toäi?Ñaùp: Toäi töùc laø coù naêm thöù toäi cuûa thaân nguõ uaån. Naêm thöù toäi ñoù

laø: 1. Laø hôn ngöôøi khaùc. 2. Nhieàu thöù khaùc. 3. Laø ñoïa vaøo ñòa nguïc bò naáu ñoát. 4. Laø ñoái thuù. 5. Laø laøm aùc.Kheùo gaây toäi töùc laø ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ phaïm

toäi hôn ngöôøi laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm nhieàu toäi khaùc laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi chöng naáu laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi ñoái thuù laø nhö theá, thaày Bí-soâ phaïm toäi laøm aùc laø nhö theá.

Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi hôn ngöôøi. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm nhieàu thöù toäi khaùc. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi bò ñoïa vaøo nôi naáu ñoát. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi ñoái thuù. Thaày Bí-soâ ñaõ khôûi leân phaïm toäi laøm aùc.

Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi hôn ngöôøi nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm nhieàu toäi khaùc nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi chöng naáu nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi ñoái thuù nhö theá. Thaày Bí-soâ naày ñaõ phaïm toäi laøm aùc nhö theá.


Laïi caàn phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi hôn ngöôøi. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm nhieàu toäi khaùc. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi chöng naáu. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi ñoái thuù. Thaày Bí-soâ naày ñaõ khôûi leân phaïm toäi laøm aùc.

Laïi phaûi nhö thaät maø thaáy bieát: Caùc thaày Bí-soâ ñaõ phaïm toäi hoaëc naëng hay nheï, hoaëc saâu hay caïn, hoaëc coù dö hay khoâng dö, hoaëc che giaáu hay khoâng che giaáu, hoaëc roõ raøng hay khoâng roõ raøng, hoaëc ñaõ phaùt loà hay chöa phaùt loà, hoaëc ñaõ dieät tröø heát hay chöa dieät tröø heát, hoaëc coù theå noùi hay khoâng noùi ñöôïc, hoaëc laøm ñöôïc hay chaúng theå laøm ñöôïc. Nhö theá maø gaây taïo ra caùc thöù toäi, laø ñaõ hieåu roõ raøng, hieåu taát caû, hieåu moïi vieäc gaàn guõi, hieåu roõ khaép moïi nôi, thaáy mình hieåu bieát löôïng ñònh kyõ, saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù-na... ñoù goïi laø kheùo leùo gaây toäi.

Hoûi: Theá naøo laø kheùo leùo thoaùt toäi?Ñaùp: Toäi laø naêm thöù toäi cuûa thaân nguõ uaån. Nhö tröôùc ñaõ noùi roõ.

Caùc toäi kheùo leùo, nghóa laø ñuùng nhö thaät maø hieåu bieát vôùi boán toäi sau ñaây thì coù theå thoaùt ra, ñoù laø: caùc thöù khaùc, chöng naáu, ñoái thuù, laøm aùc.

Vieäc thoaùt ra nhö theá naøo? Nhö noùi theá naày: Toâi laø... (nhö theá), töø tröôùc nay chöa heà baøy toû cuøng ai. Hoâm nay toân xin noùi lôøi naày ñeå trình baøy vieäc ñoù. Vôùi toäi loãi nhö theá nay xin thöa baøy... Toâi vöøa trình baøy xong, nay xin phaùt loà saùm hoái. Ñoái vôùi toäi nhö theá, nay xin laøm ñuùng theo phaùp ñaõ ñöôïc quy ñònh. Neáu khoâng phaùt loà saùm hoái thì chaúng ñöôïc tieâu tröø. Neân hoâm nay toâi xin trình baøy roõ raøng caùc vieäc nhö theá vaø xin chaân thaønh phaùt loà saùm hoái ñuùng nhö ñieàu quy ñònh vôùi toäi loãi nhö theá... nay phaùt loà saùm hoái nhö theá roài thì toäi loãi kia seõ ñöôïc tieâu tröø. Vaø nhö theá laø bieát ñöôïc raèng mình ñaõ thoaùt ra caùc toäi loãi..., cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø thoaùt toäi moät caùch kheùo leùo.



QUYEÅN 2

Phaåm 3: HAI PHAÙP - Phaàn 2

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø kheùo nhaäp ñònh vaø kheùo xuaát ñònh.Hoûi: Theá naøo laø kheùo nhaäp ñònh?Ñaùp: Ñònh nghóa laø taùm thöù yeân ñònh taùm uaån. Töùc laø boán phaùp

tónh löï thieàn vaø boán thöù ñònh voâ saéc.Kheùo nhaäp ñònh nghóa laø nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá,

nhaäp ñònh sô tónh löï Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán nhaäp ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi ñònh sô thieàn thì coù taùc yù kheùo leùo, Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá cho ñeán ñoái vôùi ñònh phi töôûng phi phi töôûng vaãn coù taùc duïng kheùo leùo.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, nhaäp vaøo ñaïo sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán nhaäp vaøo ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, nhö thaät thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi ñaïo sô thieàn coù taùc yù kheùo leùo vaø Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán ñoái vôùi ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø coù taùc yù kheùo leùo.

Vieäc ñoù nhö theá naøo? Nhö coù ngöôøi noùi lôøi naày, taùc yù nhö theá maø toâi taùc yù nhö vaày: ñoái vôùi ñònh sô thieàn cho ñeán ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù neân kheùo hieåu bieát taát caû, hieåu caùc vieäc ôû gaàn vaø kheùo phaân bieät, kheùo suy nghó vaø kheùo thoâng suoát. Toâi ñaõ nghó nhö theá, vaø quaùn thaáy nhö theá, hieåu bieát (thaéng giaûi) nhö theá, gìn giöõ töø nhö theá, phaân bieät nhö theá. Nhaäp vaøo ñònh sô thieàn cho ñeán nhaäp vaøo ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát. Toâi nay nhö theá maø thaâu giöõ taâm, khuyeân gaéng taâm, ñieàu phuïc taâm, giöõ gìn taâm, khôûi taâm, buoâng boû taâm, cheá ngöï taâm, theo taâm. Khi nhaäp ñònh sô


thieàn, cho ñeán khi nhaäp ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù thì seõ hieåu bieát taát caû cho ñeán kheùo thoâng ñaït. Toâi nay ñuùng theo phaùp nhö theá maø nhaäp ñònh vaø kheùo gioûi nhaäp ñònh, nhöng laïi khoâng taùc duïng vaø khoâng coù lôïi ích, khoâng theå laøm ñöôïc nhieàu vieäc vì bò chöôùng ngaïi. Nay toâi ñoái vôùi phaùp naày maø hieåu bieát taát caû cho ñeán thoâng suoát vaø vôùi caùch nhö theá toâi nhaäp ñònh vaø nhaäp ñònh kheùo gioûi neân coù taùc duïng, coù lôïi ích, vaø laøm ñöôïc nhieàu vieäc maø khoâng bò chöôùng ngaïi.

Ñoái vôùi phaùp naày toâi kheùo hieåu bieát taát caû cho ñeán kheùo thaáy thoâng suoát. Vôùi caùch nhö theá maø nhaäp vaøo caùc thöù ñònh, hieåu bieát roõ raøng, hieåu bieát taát caû, hieåu bieát caùc vieäc gaàn, hieåu bieát khaép nôi. Thaáu trieät moïi suy xeùt thoâng minh, löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng minh, Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø nhaäp ñònh kheùo leùo.

Hoûi: Theá naøo laø xuaát ñònh kheùo leùo?Ñaùp: Ñònh töùc laø taùm thöù yeân ñònh taùm uaån. Töùc laø boán thöù thieàn

(tónh löï) vaø boán thöù ñònh voâ saéc.Xuaát ñònh kheùo leùo, nghóa laø ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-

giaø-la nhö theá, xuaát ñònh sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, phaûi neân nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, ñoái vôùi khi xuaát ñònh sô thieàn maø taùc yù kheùo leùo Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù vaãn coù taùc yù kheùo leùo.

Laïi nöõa, neân ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, khi xuaát ñònh sô thieàn Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù.

Laïi nöõa, neân ñuùng nhö thaät bieát Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, khi xuaát ñaïo sô thieàn maø coù taùc yù kheùo leùo Boå-ñaëc-giaø-la nhö theá, cho ñeán khi xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù, maø kheùo hieåu bieát taát caû, kheùo hieåu vieäc gaàn, kheùo phaân bieät, kheùo suy nghó, kheùo thoâng suoát. Toâi nay nghó nhö theá maø quaùn thaáy nhö theá, hieåu bieát nhö theá, giöõ gìn nhö theá, phaân bieät nhö theá. Khi xuaát ñònh sô thieàn cho ñeán xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát vaø nhö theá maø toâi thaâu giöõ taâm, khuyeân gaéng (saùch taán) taâm, ñieàu phuïc taâm, giöõ gìn taâm, khôûi taâm, theo taâm, cheá ngöï taâm vaø buoâng boû taâm. Trong khi xuaát ñònh sô thieàn cho ñeán khi xuaát ñònh phi töôûng phi phi töôûng xöù maø kheùo hieát bieát taát caû cho ñeán kheùo thoâng suoát. Toâi ñuùng phaùp nhö theá maø xuaát ñònh, cho ñeán xuaát ñònh kheùo leùo maø khoâng coù taùc duïng, khoâng coù lôïi ích, khoâng laøm ñöôïc nhieàu vieäc vì bò chöôùng ngaïi. Nay ñoái vôùi phaùp naày toâi kheùo hieåu bieát taát caû, cho ñeán kheùo thoâng suoát. Cöù nhö


theá maø bieát laø ñuû xuaát ra caùc thöù ñònh, cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø xuaát ñònh kheùo leùo.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø bieát giôùi kheùo leùo vaø taùc yù kheùo leùo.Hoûi: Bieát giôùi kheùo leùo laø sao?Ñaùp: Nhö coù Bí-soâ bieát ñuùng nhö thaät möôøi taùm giôùi. Ñoù laø maét,

maøu saéc vaø nhaõn thöùc. Tai, tieáng vaø nhó thöù. Muõi, muøi höông vaø tyû thöùc. Löôõi, vò vaø thieät thöùc. Thaân, chaïm xuùc vaø thaân thöùc. YÙ, caùc phaùp vaø yù thöùc.

Laïi ñuùng nhö thaät maø thaáy bieát saùu giôùi: Ñaát, nöôùc, gioù, löûa, khoâng vaø thöùc.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà saùu giôùi: Duïc, giaän, haïi, ra khoûi (xuaát ly), khoâng giaän, khoâng haïi.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà saùu giôùi. Ñoù laø vui, khoå, möøng, buoàn raàu buoâng xaû vaø voâ minh.

Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà boán giôùi. Ñoù laø thoï, töôûng, haønh, thöùc.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi

Voâ saéc.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø quaù khöù, vò lai vaø hieän

taïi.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø keùm, trung bình vaø vi

dieäu.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà ba giôùi. Ñoù laø thieän, baát thieän vaø voâ

kyù.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà hai giôùi. Ñoù laø höõu laäu, voâ laäu.Laïi bieát ñuùng nhö thaät veà hai giôùi. Ñoù laø höõu vi, voâ vi.Ñoái vôùi caùc thöù giôùi nhö theá maø bieát roõ, bieát taát caû, bieát gaàn, bieát

khaép, thaáu suoát, xeùt ñoaùn kyõ löôõng thoâng suoát, tueä haïnh hieåu bieát minh trí Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø bieát giôùi kheùo leùo.

Hoûi: Coøn taùc yù kheùo leùo laø sao?Ñaùp: Nhö Bí-soâ hoaëc thoï trì Toá-ñaùt-laõm, hoaëc thoï trì Tyø-naïi-da,

hoaëc thoï trì A-tyø-ñaït-ma, hoaëc nghe Thaân giaùo sö giaûng, hoaëc nghe thaày Luaät sö moâ phaïm daïy baûo, hoaëc nghe kho taøng môû, mang truyeàn thoï baûo, hoaëc nghe ngöôøi theo Lyù nhaát nhö noùi, y chæ nöông nhôø vaøo caùc ñieàu ñaõ keå daãn ñuùng lyù, caùc ñieàu nghe ñöôïc seõ taïo neân trí tueä saùng toû. Ñoái vôùi nhaõn giôùi ñeán yù thöùc giôùi maø kheùo leùo taùc yù (nghó töôûng) suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.


Ñoái vôùi duïc, giaän hôøn, toån haïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi xuaát ly, chaúng giaän hôøn, chaúng toån haïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi vui, khoå, möøng, buoàn raàu, buoâng boû, voâ minh, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi caùc giôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi saéc vaø voâ saéc, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø chaúng thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi dieät giôùi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø chaúng thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi quaù khöù, vò lai, hieän taïi, kheùo leùo taùc yù, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi keùm vaø trung bình, kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi toát (dieäu), taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi thieän, baát thieän vaø voâ kyù, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi hoïc vaø voâ hoïc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi phi hoïc phi voâ hoïc, taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi höõu laäu maø taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi voâ laäu giôùi maø taùc yù kheùo leùo, suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi höõu vi giôùi maø kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Ñoái vôùi voâ vi giôùi maø kheùo leùo taùc yù suy nghó laø voâ thöôøng, laø khoå, laø khoâng, laø voâ ngaõ.

Laïi nöõa, nhö coù Bí-soâ thaáy ñuùng nhö thaät veà quaù khöù, vò lai, hieän taïi maø taùc yù. Thieän, baát thieän vaø voâ kyù maø taùc yù, söï raøng buoäc vaøo coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc maø taùc yù. Vôùi hoïc, voâ hoïc, phi hoïc phi voâ hoïc maø taùc yù. Ñoái vôùi thaáy maø ñoaïn döùt, tu maø ñoaïn döùt vaø chaúng phaûi söï


ñoaïn döùt maø taùc yù. Ñoái vôùi caùc thöù nhö theá maø taùc yù hieåu roõ raøng cho ñeán Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø taùc yù kheùo leùo.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø thaät thaø ngay thaúng vaø nhu hoøa.Hoûi: Thöïc thaø ngay thaúng laø sao?Ñaùp: Taâm chaúng cöùng raén, taâm chaúng maïnh baïo, taâm chaúng öông

ngaïnh, taâm thuaàn chaát, taâm chaùnh tröïc, taâm ñöôïm nhuaàn linh hoaït, taâm dòu daøng hieàn töø, taâm ñieàu hoøa thuaän hôïp. Ñoù goïi laø thöïc thaø ngay thaúng.

Hoûi: Nhu hoøa laø sao?Ñaùp: Thaân chaúng cöùng raén, thaân chaúng maïnh baïo, thaân chaúng

öông ngaïnh cöùng coûi, thaân laïi thuaàn chaát, thaân chaùnh tröïc, thaân ñöôïm nhuaàn linh hoaït, thaân dòu daøng hieàn töø, thaân ñieàu hoøa thuaän hôïp. Ñoù goïi laø hieàn hoøa, nhu hoøa.

Laïi coù hai phaùp: ñoù laø kham nhaãn vaø luoân vui.Hoûi: Kham nhaãn laø sao?Ñaùp: Töùc laø kheùo nhòn chòu, chòu ñöïng caùc thöù laïnh noùng, ñoùi khaùt,

gioù maët trôøi, ruoài muoãi, raén ñoäc, boø caïp v.v... Laïi coù theå nhòn chòu ñöôïc nhöõng lôøi chöûi maéng döõ tôïn, ñoäc aùc cuûa keû khaùc, laïi coù theå vì maõnh löïc cuûa quyeàn lôïi duø nhoû maø saün saøng ñöùng daäy nhaãn taâm chòu khoå keå caû phaûi boû maïng. Ñoù goïi laø kham nhaãn.

Hoûi: Luoân vui (trong moïi hoaøn caûnh) laø sao?Ñaùp: Giaû söû nhö coù vieäc xaûy ra khieán mình khoâng theå chòu ñöïng

noåi, khoâng theå kìm haõm ñöôïc mình, khoâng theå xoay chuyeån ñoåi dôøi, khoâng theå nhòn chòu ñöôïc. Nhöng ñoái vôùi söï vieäc, vôùi ngöôøi gaây söï thì mình chaúng heà döõ daèn baïo ngöôïc, chaúng heà thoâ bæ tuïc taèn vaø taøn baïo. Traùi laïi ñeàu coù theå boû qua maø vui veû. Laïi coù theå deã daøng chaáp nhaän vieäc chung soáng cuøng haïng ngöôøi aùc ñoù maø tìm caùch khaéc phuïc caùc toäi aùc. Nhö theá khi coù vieäc xaûy ñeán moät caùch baát traéc maø vaãn chòu ñöïng ñöôïc, vaãn luoân bình tónh kieàm cheá ñöôïc mình, coù theå xoay sôû chuyeån ñoåi, coù theå nhaãn naïi chòu ñöïng. Laïi nöõa, ñoái vôùi hoï vaãn khoâng heà taâm aùc baïo ngöôïc, cuõng chaúng thoâ tuïc döõ daèn cuûa thuù tính. Traùi laïi coù theå chòu ñöïng, bình tónh, vui veû trong baát cöù hoaøn caûnh tröôøng hôïp naøo. Laïi coù theå deã daøng chung soáng ñeå caûm hoùa ñöôïc hoï töø boû caùc toäi aùc. Ñoù goïi laø luoân vui.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø hoøa thuaän vaø cuùng döôøng.Hoûi: Hoøa thuaän laø sao?Ñaùp: Neáu coù nieàm vui naøo baát chôït xaûy ñeán khieán taát caû ñeàu vui

töôi haïnh phuùc chaúng chæ lôøi aên tieáng noùi dòu daøng eâm aùi deã thöông, maø


coøn maët maøy töôi taén hieàn hoøa, noãi buoàn lo bieán maát. Tröôùc heát noùi lôøi an uûi voã veà thaêm hoûi moïi ngöôøi: Quyù vò hoâm nay ñeán ñaây coâng vieäc coù deã daøng phaùt trieån toát chaêng? Cuoäc soáng coù vui veû thoaûi maùi chaêng? Soáng yeân khoâng beänh hoaïn vaø aên nguû ngon laønh ñaáy chöù? Cöù nhö theá ñem laïi nguoàn vui cho moïi ngöôøi baèng nhöõng lôøi leõ vui veû ñaày nuï cöôøi. Ñoù goïi laø hoøa thuaän.

Hoûi: Cuùng döôøng laø sao?Ñaùp: Cuùng döôøng (boá thí) coù hai loaïi: Moät laø cuùng döôøng tieàn cuûa

(taøi thí). Hai laø cuùng döôøng phaùp.Theá naøo laø cuùng döôøng tieàn cuûa? Laø tuøy yù thích maø duøng ñuû caùc

thöù saéc, thanh, höông, vò, xuùc, vaø vaûi voùc y phuïc, thöùc aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác men, tieàn cuûa vaø moïi thöù vaät duïng caàn thieát haèng ngaøy ñem cung caáp ban thí cho taát caû moïi ngöôøi maëc tình söû duïng, chaúng baän loøng, vì ngöôøi naày coù theå buoâng xaû heát taát caû. Ñoù goïi laø cuùng döôøng tieàn cuûa.

Theá naøo laø cuùng döôøng phaùp? Laø duøng caùc phaùp nhö Toá-ñaùt-laõm, Tyø-naïi-da, hoaëc A-tyø-ñaït-ma, hoaëc caùc lôøi giaûng thuyeát daïy baûo cuûa caùc Thaân giaùo sö, cuûa caùc Luaät sö, thaày Sö phaïm, hoaëc trong caùc Taïng kinh ñieån trao truyeàn daïy doã, hay laø moät ñieàu gì khaùc ñaùng tin caäy..., maø ñem ra cung caáp boá thí ban boá giuùp ñôõ cho taát caû moïi ngöôøi khieán hoï cuõng nhö mình bieát boá thí vaø buoâng boû taát caû... Ñoù goïi laø cuùng döôøng phaùp. Goïi chung hai thöù naày vôùi moät teân laø cuùng döôøng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø nieäm ñuû vaø bieát ñuùng.Hoûi: Theá naøo laø nieäm ñuû?Ñaùp: Nhö y vaøo phaùp thieän laø xuaát ly, xa lìa, nhö nghó caùc thöù, nghó

tuøy theo, nghó chuyeân chuù taäp trung, nghó nhôù..., maø chaúng queân maát, boû soùt, rôi rôùt. Chaúng queân phaùp taùnh, taâm trí luoân saùng suoát ghi nhôù ñaày ñuû. Ñoù goïi laø nieäm ñuû.

Hoûi: Theá naøo laø bieát ñuùng?Ñaùp: Nhö y vaøo phaùp thieän laø xuaát ly, xa lìa. Ñoái vôùi phaùp choïn

löïc thì choïn löïa cuøng cöïc, choïn löïa roát raùo taän cuøng, neân hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép. Thaáu suoát moïi ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù-na. Ñoù goïi laø bieát ñuùng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø söùc suy nghó choïn löïa vaø söùc tu haønh.Hoûi: Theá naøo laø söùc suy nghó choïn löïa?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: “Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, caùc ngöôøi ñeä

töû Phaät nghe nhieàu neân bieát ñoù laø hoïc”.


Caùc vieäc laøm aùc do thaân gaây ra seõ chieâu caûm caùc quaû baùo xaáu dò thuïc cho hieän ñôøi vaø caû ñôøi sau. Cho hay neáu thaân ta gaây ra nhieàu toäi aùc thì hieän ñôøi chính mình töï gheâ tôûm, töï haïi ñôøi mình, maø coøn bò ngöôøi khaùc, trôøi, thaàn, chö Phaät cheâ traùch, cuõng nhö bò ngöôøi trí vaø keû ñoàng tu phaïm haïnh khinh gheùt, vaø tieáng nhô seõ ñoàn khaép theá gian. Sau khi cheát seõ bò ñoïa vaøo caùc ñöôøng döõ ôû trong choán ñòa nguïc khoán khoå. Do bieát ñöôïc khi thaân gaây toäi aùc thì hieän ñôøi vaø caû ñôøi sau seõ bò nhieàu toäi khoå, neân sieâng naêng kìm giöõ khoâng ñeå thaân gaây toäi aùc nöõa. Traùi laïi coøn gia taâm sieâng tu caùc haïnh nghieäp toát cuûa thaân. Coøn ñoái vôùi nghieäp aùc cuûa lôøi noùi vaø nghieäp aùc cuûa yù nghó thì noùi roäng ra cuõng nhö theá. Cho ñeán caàn phaûi sieâng naêng tu taäp caùc haïnh nghieäp toát cuûa lôøi noùi vaø yù nghó. Neáu coù theå thöïc hieän caùi nhaân veà suy nghó choïn löïa nhö theá, thì neân nöông nhôø vaøo suy nghó choïn löïa vaø truï vaøo bieát suy xeùt tuyeån choïn kyõ löôõng. Nhö theá, ñeå luoân luoân ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän. Traùi laïi tu haønh ñaày ñuû caùc phaùp thieän. Noùi ñoù laø bieát suy nghó tuyeån choïn, cuõng goïi ñoù laø söùc, neân goïi laø söùc suy nghó choïn löïa.

Hoûi: Theá naøo laø söùc tu haønh?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát, nhöõng ñeä töû

nghe nhieàu (hoïc nhieàu) cuûa Phaät caøng phaûi tu haønh vaø nghó nhôù caùc giaùc chi (caùc ñieàu tænh giaùc) neân nöông nhôø vaøo söï chaùn sôï, nöông nhôø vaøo söï chia lìa, nöông nhôø vaøo söï dieät heát maø höôùng veà söï buoâng xaû. Haõy tu taäp kyõ löôõng caùc giaùc chi nhö: Söï choïn löïa, sieâng, vui, nheï nhaøng, ñònh vaø buoâng xaû..., neân nöông nhôø vaøo söï chaùn sôï, nöông nhôø vaøo söï chia lìa, nöông nhôø vaøo söï dieät heát maø höôùng veà söï buoâng xaû. Neáu gaây taïo caùi nhaân tu taäp nhö theá, roài nöông nhôø vaøo tu taäp vaø truï vaøo tu taäp ñeå luoân ñoaïn döùt caùc phaùp baát thieän, traùi laïi tu taäp nhieàu caùc phaùp thieän. Noùi ñoù laø tu taäp, cuõng goïi laø söùc. Neân goïi laø söùc tu taäp. Vì sao goïi laø söùc? Neáu vôùi caùi söùc ñoù maø chuùng ta nöông nhôø vaøo noù vaø truï vaøo noù thì coù theå ñoaïn döùt, coù theå nghieàn naùt, coù theå phaù tan caùc söï troùi buoäc chaët cheõ cuûa tuøy mieân vaø söï raøng buoäc cuûa tuøy phieàn naõo cho neân goïi ñoù laø söùc.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø chaúng bieát giöõ gìn caên moân vaø aên chaúng bieát löôïng ñònh.

Hoûi: Theá naøo laø chaúng bieát giöõ gìn caên moân?Ñaùp: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Theá Toân ñaõ noùi: Nhöõng phaøm

phu keùm hieåu bieát khi maét nhìn thaáy saéc, do nhaõn caên neân giöõ laáy caùi töôùng ham thích cuûa mình, chaúng giöõ gìn nhaõn caên, rôi vaøo choã chaúng caûnh giaùc phoøng hoä, neân loøng tham aùi khôûi leân, caùc maàm moáng xaáu aùc


töø taâm phaùt trieån lôùn nhanh. Ñoù laø ñoái vôùi nhaõn caên chaúng bieát phoøng hoä baûo veä, cho neân noùi laø chaúng bieát giöõ gìn nhaõn caên. Vì chaúng giöõ gìn nhaõn caên, neân tham saân si sinh tröôûng maïnh meõ. Noùi veà tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù cuõng gioáng nhö theá.

Vaû laïi, nhö noùi veà yù caên, khi yù hieåu bieát caùc phaùp, do yù caên neân chaáp chaët laáy töôùng tuøy söï ham thích cuûa mình, chaúng giöõ gìn yù caên, rôi vaøo choã chaúng caûnh giaùc phoøng hoä, neân loøng tham aùi khôûi leân baát chôït, theá laø maàm moáng xaáu aùc töø taâm phaùt trieån lôùn nhanh. Ñoù laø ñoái vôùi yù caên chaúng bieát baûo veä phoøng hoä, cho neân noùi laø chaúng bieát giöõ gìn yù caên. Vì chaúng giöõ gìn phoøng hoä yù caên, neân tham saân si sinh tröôûng maïnh meõ.

AÁy laø do phaùt khôûi leân söï suy nghó choïn löïa chaúng ñuùng lyù, neân khi maét nhìn thaáy caùc saéc, tai nghe caùc thöù tieáng, muõi ngöûi caùc muøi, löôõi neám caùc vò, thaân chaïm xuùc vaät, yù hieåu caùc phaùp... Vôùi saùu cöûa cuûa saùu caên (caên moân) nhö theá maø chaúng ñöôïc phoøng hoä baûo veä, chaúng canh chöøng moïi thöù, chaúng canh chöøng khaép moïi luùc moïi nôi, laïi chaúng giaáu kyõ, chaúng che, chaúng ñaäy, chaúng yeân tónh vaéng laëng, chaúng ñieàu phuïc, chaúng giöõ gìn, chaúng laøm chuû ñöôïc noù... Ñoù goïi laø chaúng giöõ gìn caên moân.

Hoûi: AÊn chaúng bieát löôøng laø sao?Ñaùp: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát, nhö Theá Toân ñaõ noùi: Ngöôøi phaøm

phu keùm hieåu bieát chaúng bieát suy nghó choïn löïa maø aên. Vì söï maäp beùo khoûe maïnh, vì taùnh phoùng tuùng, vì dung maïo ñeïp ñeõ, vì daùng veû oai ng-hieâm..., maø aên caùc thöùc aên chaúng heà suy nghó löïa choïn, nghóa laø chaúng bieát suy nghó choïn löïa caùch ñuùng lyù, maø cöù aên caøn nhöõng thöùc aên gì chaúng caàn bieát.

Vì söï khoûe maïnh maäp beùo maø aên, töùc laø moät soá ngöôøi, khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ maäp maïp khieán thaân khoûe maïnh coù theå laøm ñöôïc nhöõng vieäc naëng nhoïc, hoaëc ñaûm traùch nhöõng söï vieäc quan troïng, cuûa caûi seõ coù nhieàu vaø soáng laâu treân ñôøi, coù theå ñaäp naùt moïi keû thuø vaø ngoài xe maø ñi khaép choán, roài laïi coù theå nhaûy xa neùm maïnh, laøm bieát bao troø ñuøa ôû choán theá gian naày...

Vì taùnh phoùng tuùng maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Nay ta aên nhöõng thöùc aên naày taát seõ maäp maïp khieán ta thoûa chí oai veä bieát maáy. Vôùi loøng kieâu kyø, ta ñöùng leân laø taát caû seõ ñöùng theo, ta baøy ra caùi gì ôû ñaâu cuõng coù, cöù theá maø qua maët taát caû, roài maëc tình maø vui thuù, maëc söùc tung hoaønh.

Vì dung maïo ñeïp ñeõ maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Nay


ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng seõ khieán thaân ta dung maïo ñeïp ñeõ töôi taén, da deû mòn maøng trôn laùng...

Vì daùng veû oai nghieâm maø aên, laø moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng, no ñuû, khieán thaân ta trôû thaønh moät hình daùng uy nghieâm ñeïp ñeõ baäc nhaát, khieán taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi meán yeâu kính troïng.

Vì coù nhieàu ngöôøi coi troïng söï aên uoáng nhö vaäy, nhöng caùc thöùc aên ñaâu coù gioáng nhau maø laïi chaúng bieát löôïng ñònh, cuõng chaúng thoâng minh saùng suoát neân chaúng hieåu roõ söï töôùng cuûa noù cho neân khoâng theå töï mình caét giaûm soá löôïng. Neân ta chæ cöù theá maø aên. Ñoù laø aên chaúng bieát löôøng.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø hay giöõ gìn caên moân vaø aên bieát löôïng ñònh.

Hoûi: Hay giöõ gìn caên moân laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Quyù thaày Bí-soâ neân bieát! Coù nhieàu ñeä

töû Phaät nghe nhieàu, hoïc nhieàu, khi maét nhìn thaáy saéc laø do nhaõn caên, nhöng chaúng chaáp giöõ töôùng ñoù, cuõng chaúng chaáp laáy söï ham thích, lieàn coù theå giöõ gìn ñöôïc nhaõn caên. Do coù söï giöõ gìn neân khoâng khôûi leân loøng tham aùi, caùc vieäc xaáu xa chaúng laønh, cuõng khoâng tuøy theo taâm maø sinh tröôûng. Ñoù laø bieát phoøng hoä baûo veä nhaõn caên. Do ñoù neân noùi gioûi giöõ gìn nhaõn caên. Vì hay giöõ gìn nhaõn caên neân tham saân si chaúng khôûi.

Tai, muõi, löôõi, thaân yù ñeàu cuõng nhö theá. Vaû laïi, nhö noùi veà yù caên. Khi yù ñaõ hieåu caùc phaùp laø do yù caên, nhöng chaúng chaáp laáy söï töôùng cuûa noù, cuõng chaúng chaáp laáy söï ham thích neân lieàn coù theå giöõ gìn ñöôïc yù caên. Do coù söï giöõ gìn neân loøng tham aùi khoâng theå khôûi leân ñöôïc, caùc vieäc xaáu xa chaúng laønh, cuõng khoâng tuøy taâm maø sinh tröôûng. Ñoù laø bieát phoøng hoä baûo veä yù caên. Do ñoù neân noùi laø gioûi giöõ gìn yù caên, vì gioûi giöõ gìn yù caên neân tham saân si chaúng khôûi.

AÁy laø do phaùt khôûi ñuùng lyù söï bieát suy xeùt choïn löïa. Khi maét thaáy caùc saéc, tai nghe tieáng, muõi ngöûi muøi, löôõi neám caùc vò, thaân chaïm caùc vaät, yù hieåu caùc phaùp, ñoái vôùi saùu caên moân ñoù maø gioûi giöõ gìn phoøng hoä hay canh chöøng moïi luùc moïi nôi, hay giaáu kín, hay che ñaäy, hay vaéng laëng, hay ñieàu phuïc kieàm cheá, hay phoøng hoä. Ñoù laø gioûi giöõ gìn caên moân.

Hoûi: Coøn aên bieát löôïng ñònh laø sao?Ñaùp: Nhö Theá Toân ñaõ noùi: Caùc thaày Bí-soâ neân bieát! Caùc ñeä töû ña

vaên cuûa Ñöùc Phaät neân bieát suy nghó choïn löïa maø aên. AÊn chaúng vì maïnh khoûe maäp beùo, chaúng vì kieâu ngaïo phoùng tuùng, chaúng vì dung maïo ñeïp


ñeõ, cuõng chaúng vì hình daùng oai nghi, maø aên chæ vì taám hình haøi naày, chæ qua côn ñoùi khaùt taïm soáng nôi ñaây ñeå giöõ gìn phaïm haïnh maø aên thöùc aên naày. Vì muoán döùt boû laõnh thoï cuõ neân khoâng khôûi yù thoï nhaän caùi môùi, soáng cuoäc soáng an laønh voâ toäi, ñeå ñöôïc truï vaøo nôi an laïc maø aên thöùc aên naày. Hay bieát suy xeùt choïn löïa maø aên, laø truï vaøo ñuùng lyù ñaõ keå bieát suy xeùt choïn löïa maø aên thöùc aên naày.

Chaúng vì söï maïnh khoûe beùo maäp maø aên, töùc chaúng phaûi nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ beùo maäp ra khieán thaân ta maïnh khoûe, coù theå laøm caùc vieäc naëng nhoïc vaø ñaûm traùch caùc söï vieäc quan troïng, coù nhieàu tieàn cuûa vaø soáng laâu treân coõi ñôøi naày. Laïi coù theå ñaäp naùt moïi keû thuø vaø dong ngöïa xe ñi khaép nôi, coù theå phoùng xa nhaûy cao vaø laøm bieát bao troø ñuøa ôû theá gian naày.

Chaúng vì kieâu ngaïo phoùng tuùng maø aên, töùc laø chaúng phaûi nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày töùc seõ maäp maïp khieán cho ta phæ chí anh haøo oai veä bieát maáy! Vôùi loøng kieâu kyø heã muoán ñöùng leân thì taát caû ñeàu ñöùng, muoán sinh ra thì taát caû ñeàu sinh, lieân tuïc nhö theá maø vöôït qua taát caû, roài maëc tình vui thuù, maëc söùc tung hoaønh.

Chaúng vì dung maïo ñeïp ñeõ maø aên, töùc laø chaúng nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên thöùc aên naày taát seõ raát boå döôõng khieán cho thaân ta dung maïoñeïp ñeõ töôi taén, da deû mòn maøng trôn laùng.

Chaúng vì daùng veû oai nghieâm maø aên, töùc chaúng nhö moät soá ngöôøi khi aên thì nghó: Ta aên nhöõng thöùc aên naày töùc seõ boå döôõng no ñuû, seõ khieán thaân ta trôû thaønh moät hình daùng uy nghieâm ñeïp ñeõ baäc nhaát, khieán taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi kính troïng meán yeâu.

Chæ vì thaân hình naày taïm soáng choán naày maø aên thöùc aên naày, nghóa laø thaân theå cuõng goïi laø danh saéc, thaân caên cuõng goïi laø thaân, phaàn saéc cuûa naêm caên cuõng goïi laø thaân, boán ñaïi ñaát, nöôùc, gioù, löûa hoïp laïi taïo neân cuõng goïi laø thaân. Vôùi yù nghóa noùi laø do boán ñaïi hoïp laïi taïo thaønh thaân neân caùc ñeä töû cuûa chö Phaät khi aên thì chæ nghó ta aên thöùc aên naày ñeå boán ñaïi hoïp laïi taïo neân thaân naày. Taïm ôû maø ôû vaäy, chöù choã ôû gaàn nhaát, caàn thieát nhaát laø an truï, cho neân goïi laø taïm truù. Caùc ñeä töû Phaät khi aên chæ nghó ta aên thöùc aên naày ñeå khieán cho thaân do töù ñaïi hoïp laïi taïo neân ñöôïc soáng coøn. Tuøy cuoäc soáng neân choã naøo caàn giöõ gìn thì giöõ gìn baûo hoä, choã naøo caàn thay ñoåi chuyeån bieán thì chuyeån bieán, cho neân goïi laø cuoäc soáng.

Chæ vì muoán chaám döùt söï ñoùi khaùt maø aên. Vì söï ñoùi khaùt ôû ñaây gaây neân khoå sôû neân noùi laø ñoùi khaùt. Caùc ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Ta aên thöùc aên naày laø coát ñeå söï ñoùi khaùt gaây khoå taïm thôøi döøng laïi, khoâng


gaây khoå naõo nöõa.Chæ vì vieäc tu trì phaïm haïnh maø aên, töùc laø lìa boû daâm duïc cuõng

goïi laø phaïm haïnh, tu taùm chaùnh ñaïo cuõng goïi laø phaïm haïnh. Nghóa ôû ñaây noùi thì tu taùm chaùnh ñaïo goïi laø phaïm haïnh. Caùc ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Vì muoán tu trì, tuøy thuaän laøm lôïi ích ñoái vôùi taùm chaùnh ñaïo maø thoâi.

Vì ñeå döùt söï laõnh thoï cuõ vaø chaúng daùm khôûi leân laõnh thoï môùi maø aên, töùc laø do ñieàu kieän duyeân khoâng aên maø chòu khoå, neân goïi laø laõnh thoï cuõ, coøn do duyeân aên, maø chòu khoå, neân goïi laø laõnh thoï môùi. Caùc ñeä töû Phaät khi aên chæ nghó ta aên thöùc aên naày laø vì ñoaïn döùt laõnh thoï caùi cuõ, vaø chaúng khôûi leân laõnh thoï caùi môùi, chöù chaúng phaûi laø vì muoán ñöôïc vui söôùng hay vì muoán cuoäc soáng khoâng toäi loãi maø aên thöùc aên naày.

Cuoäc soáng coù hai thöù, ñoù laø cuoäc soáng coù toäi vaø cuoäc soáng khoâng toäi loãi.

Theá naøo laø cuoäc soáng coù toäi? Nhö coù moät soá ngöôøi xaûo traù doái löøa maø laøm ra veû thieát tha caûm ñoäng, toái maét vì lôïi, chæ bieát kieám lôïi caàu ñöôïc aên uoáng. Vôùi phöông caùch hö voïng nhö theá khi ñöôïc aên uoáng roài thì khoaùi chí ta ñaây maëc tình ham aên, meâ muoäi tham aùi, ñaém chaáp maõi chaúng buoâng boû, khoâng thaáy ñöôïc loãi lôùn cuûa mình ñaõ laøm, chaúng bieát tìm caùch thoaùt ra..., nhö theá goïi laø cuoäc soáng coù toäi.

Theá naøo laø cuoäc soáng khoâng toäi loãi? Chaúng phaûi nhö keû doái löøa xaûo traù kia laøm ra veû thaønh thaät tha thieát, chæ bieát coù lôïi vaø chæ caém vaøo kieám lôïi ñeå mong ñöôïc aên uoáng. Duøng phöông tieän nhö thaät khi ñöôïc aên uoáng roài thì ñuùng phaùp maø thoï duïng, chaúng heà tham aùi meâ muoäi, chaúng ñam meâ ñaém tröôùc, thaáy ñöôïc loãi mình ñaõ qua maø coá tìm caùch ra khoûi, giaûi thoaùt. Ñoù goïi laø cuoäc soáng khoâng toäi loãi nhö theá maø aên thöùc aên naày.

Vì mong ñöôïc an vui maø aên, laø caùc haøng ñeä töû Phaät khi aên thì chæ nghó: Vì muoán cho söùc khoûe cuûa thaân khoâng bò giaûm suùt suy nhöôïc vaø taâm thaàn tænh taùo vui veû ñeå laøm moïi vieäc thieän.

Vì muoán ñöôïc an truï maø aên, töùc laø caùc haøng ñeä töû Phaät khi aên chæ bieát nghó aên thöùc aên naày laø ñeå caùc vieäc ñi ñöùng ngoài naèm vaø hoïc taäp ñoïc tuïng hay tu thieàn ñònh ñöôïc thaân taâm an laïc yeân oån. Caùc ngöôøi nhö theá thì khoâng heà quyù chuoäng vieäc aên uoáng. Ñoái vôùi caùc vieäc aên uoáng luoân coi laø bình thöôøng. Vaø coù taùnh bieát löôïng ñònh haïn cheá, coù trí tueä minh maãn saùng suoát, do ñoù maø gioûi hieåu roõ söï töôùng cuûa noù. Khi ñaõ hieåu roõ roài thì töï bieát caét giaûm: ta neân chæ aên nhö theá thoâi. Ñoù laø aên bieát löôïng ñònh.


Laïi coù hai phaùp: Töùc laø maát giôùi vaø maát kieán.Hoûi: Theá naøo laø maát giôùi?Ñaùp: Töùc laø gieát haïi, troäm cöôùp vaø taø daâm, noùi doái, noùi lôøi ly giaùn

chia lìa, noùi lôøi döõ daèn thoâ tuïc, noùi lôøi nhô baån.Laïi nöõa, hoaëc gieát haïi, hoaëc troäm cöôùp, hoaëc taø daâm, chaúng phaïm

haïnh, laïi nhö caùc ngöôøi chaúng coù giôùi thieän (giôùi baát thieän), caùc ngöôøi chaúng coù giôùi ñuùng lyù maø noùi, caùc ngöôøi coù giôùi thieàn ñònh bò chöôùng ngaïi thì ñoù laø maát (thieáu) giôùi.

Taïi sao goïi laø maát giôùi? Vieäc vieäc maát giôùi, töï taùnh cuûa noù chaúng ñaùng öa thích, chaúng ñaùng vui, chaúng ñaùng möøng, chaúng ñaùng ñeå yù, chaúng ñöôïc an oån, chaúng ngay thaúng, chaúng ñaùng möøng vui, chaúng vöøa yù thoûa loøng, vaø traùi chính lyù.

Hôn nöõa vieäc ñoù khieán coù caùc quaû chaúng ñaùng meán thích, quaû chaúng ñaùng vui, quaû chaúng ñaùng möøng, quaû chaúng ñaùng ñeå yù, quaû chaúng ngay thaúng, quaû chaúng ñaùng möøng vui, quaû chaúng vöøa yù thoûa loøng vaø vaø traùi chaùnh lyù.

Laïi nöõa, vieäc ñoù hay chieâu caûm caùc baùo dò thuïc chaúng ñaùng meán thích, baùo dò thuïc chaúng ñaùng vui, baùo dò thuïc chaúng ñaùng möøng, baùo dò thuïc chaúng ñaùng ñeå yù, baùo dò thuïc chaúng an oån, baùo dò thuïc chaúng ngay thaúng, baùo dò thuïc chaúng ñaùng möøng vui, baùo dò thuïc chaúng vöøa yù, baùo dò thuïc traùi chính lyù. Neân goïi laø maát giôùi.

Hoûi: Theá naøo laø maát kieán?Ñaùp: Coù nhöõng ngöôøi coù thaáy maø chaúng boá thí, khoâng coù aùi thaân,

khoâng coù cuùng teá, khoâng coù haïnh kheùo ñeïp, khoâng coù haïnh aùc, khoâng coù nghieäp quaû dò thuïc cuûa haïnh dieäu vaø haïnh aùc, khoâng coù ñôøi naày, khoâng coù kieáp khaùc, khoâng cha, khoâng meï, khoâng coù loaøi sinh hoùa höõu tình, khoâng coù quaû A-la-haùn, chaùnh chí chaùnh haïnh theá gian töùc laø ñôøi naày vaø ñôøi khaùc. Töï thaáu suoát laøm quaû chöùng vaø ñöôïc chöùng quaû hieåu bieát: “Ñôøi soáng ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, chaúng thoï thaân sau”.

Laïi coøn coù nhöõng ngöôøi coù caùi thaáy chaúng laønh, coù nhöõng keû coù caùi thaáy chaúng ñuùng lyù maø noùi, coù nhöõng keû coù caùi thaáy gaây chöôùng ngaïi cho thieàn ñònh. Ñoù laø maát kieán.

Taïi sao goïi laø maát kieán? Töï taùnh cuûa phaùp naày chaúng ñaùng meán thích..., ñeán..., traùi vôùi chaùnh lyù. Laïi vì vieäc ñoù bò quaû chaúng ñaùng meán thích..., cho ñeán..., quaû traùi chaùnh lyù.

Laïi coøn vieäc ñoù hay chieâu caûm caùc baùo dò thuïc chaúng ñaùng meán thích..., ñeán..., baùo dò thuïc traùi chaùnh lyù. Neân goïi laø maát kieán.


Cuõng nhö maát giôùi maát kieán, veà phaù giôùi phaù kieán cuõng nhö theá, neân bieát.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø ñuû giôùi vaø ñuû kieán.Hoûi: Theá naøo laø ñuû giôùi?Ñaùp: Töùc laø lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû taø daâm, lìa boû

noùi doái, noùi ly giaùn, noùi lôøi döõ daèn thoâ tuïc, vaø noùi nhô nhôùp. Laïi coøn lìa boû gieát haïi, lìa boû troäm cöôùp, lìa boû phi phaïm haïnh (taø daâm).

Laïi coøn coù nhöõng keû coù giôùi hoïc, nhöõng keû coù giôùi voâ hoïc, vaø nhöõng keû coù giôùi gioûi veà chaúng phaûi hoïc vaø chaúng phaûi voâ hoïc. Ñoù laø ñuû giôùi.

Vì sao goïi laø ñuû giôùi? Vì töï taùnh cuûa phaùp ñoù laø ñaùng meán thích, ñaùng vui, ñaùng möøng, ñaùng ñeå yù, ñaùng an oån, ngay thaúng, ñaùng vui möøng, yù thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi coøn phaùp ñoù coù theå khieán ñöôïc quaû ñaùng meán thích, quaû ñaùng vui, quaû ñaùng möøng, quaû ñaùng ñeå yù, quaû ñöôïc an oån, quaû ngay thaúng, quaû ñaùng möøng vui, quaû yù vui thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi coøn phaùp naày coù theå chieâu caûm caùc baùo dò thuïc ñaùng meán thích, baùo dò thuïc ñaùng vui, baùo dò thuïc ñaùng möøng, baùo dò thuïc ñaùng ñeå yù, baùo dò thuïc an oån, baùo dò thuïc ngay thaúng, baùo dò thuïc ñaùng möøng vui, baùo dò thuïc thuaän theo chaùnh lyù. Neân goïi laø ñuû giôùi.

Hoûi: Theá naøo laø ñuû kieán?Ñaùp: Caùc caùi thaáy coù boá thí, coù aùi thaân, coù cuùng teá, coù haïnh dieäu,

coù haïnh aùc, coù nghieäp quaû dò thuïc cuûa haïnh dieäu vaø haïnh aùc. Coù ñôøi naày vaø coù ñôøi khaùc, coù meï, coù cha, coù loaøi höõu tình hoùa sinh, coù baäc chöùng chaùnh chí chaùnh haïnh A-la-haùn ôû theá gian. Töùc laø töï thaáu suoát ñöôïc ñôøi naày vaø ñôøi khaùc, ñaõ chöùng quaû ñaày ñuû, ñuùng nhö thaät maø chöùng bieát: “Ñôøi soáng ta ñaõ heát, phaïm haïnh ñaõ laäp, vieäc laøm ñaõ xong, khoâng nhaän thaân ñôøi sau”.

Laïi coøn coù nhöõng keû thaáy coù hoïc, coù nhöõng keû thaáy voâ hoïc, coù nhöõng keû kheùo thaáy chaúng phaûi hoïc chaúng phaûi voâ hoïc. Ñoù laø ñuû kieán.

Vì sao goïi laø ñuû kieán? Vì töï taùnh cuûa phaùp ñoù ñaùng meán thích... cho ñeán quaû traùi vôùi chaùnh lyù. Laïi vì vieäc ñoù bò quaû chaúng ñaùng meán thích..., cho ñeán quaû thuaän theo chaùnh lyù.

Laïi nöõa, vì phaùp naày chieâu caûm ñöôïc baùo dò thuïc ñaùng meán thích... cho ñeán baùo dò thuïc thuaän theo chaùnh lyù cho neân goïi laø ñuû kieán.

Veà tònh giôùi vaø tònh kieán cuõng gioáng nhö ñuû giôùi vaø ñuû kieán, neân bieát.

Laïi coù hai phaùp: Ñoù laø thaáy ñuùng vaø nhö lyù thuø thaéng.


Hoûi: Theá naøo laø thaáy ñuùng?Ñaùp: Töùc laø nöông vaøo phaùp thieän vaø xuaát ly, xa lìa. Ñoái vôùi phaùp

thieän choïn löïa thì phaûi choïn löïa cuøng cöïc, choïn löïa toät baäc. Hieåu roõ, hieåu taát caû, hieåu gaàn, hieåu khaép. Thaáu suoát caùc ñieàu quan yeáu, phaùn xeùt löôïng ñònh kyõ löôõng saùng suoát, tueä haïnh hieåu bieát thoâng toû Tyø-baùt-xaù-na.

Hoûi: Theá naøo laø nhö lyù thuø thaéng?Ñaùp: Nhö baûo coù thaày Bí-soâ ñuùng nhö söï thaáy cuûa oâng ta, nhö do

hình töôùng cuûa caùc haïnh laø nhö theá, neân thaáy roõ ôû theá gian caùc vieäc chöa sinh roài seõ sinh. Roài ñuùng lyù maø suy xeùt caùc töôùng maïo hình daïng cuûa caùc haïnh nhö theá, lieàn khieán cho Thaùnh ñaïo khôûi leân caùc vieäc caàn khôûi, sinh ra caùc ñieàu caàn sinh, chuyeån ñoåi ngay vôùi caùc vieäc caàn chuyeån ñoåi vaø tu taäp cho ñeán khi thaáy roõ ra. Ñoù goïi laø ñaïo nhö lyù thuø thaéng.

Laïi nöõa, neáu coù Bí-soâ nhö söï thaáy cuûa mình: Nhö do caùc hình töôùng cuûa caùc haïnh nhö theá, phaùp thieän laø tuøy theo moät phaùp xuaát ly vaø xa lìa, vieäc chöa sinh roài seõ sinh ra, ngöôøi ñoù ñuùng nhö lyù maø suy nghó xeùt caùc töôùng maïo hình daïng cuûa caùc haïnh nhö theá. Vì do ngöôøi aáy ñuùng lyù maø suy xeùt caùc töôùng maïo hình traïng cuûa

luaÄn a tyØ ÑaÏt ma taÄp dÒ moÂn tuÙcsachbaoluutru.viengiac.de/botydamluan/bo ty dam tap...

Documents