ludoviko lazaro zamenhof · francio! z amenhof konstatas, ke esperantistoj ne plenumas sian celon...

10
LUDOVIKO LAZARO ZAMENHOF Inventinto de Esperanto Manuskripto de John Hornby Desegnita de Colin Andreo LUDOVIKO LAZARO ZAMENHOF NASKIĜIS EN BJALISTOKO, LA 15-AN DE DECEMBRO 1859. LIA PATRO ESTIS INSTRUISTO KAJ EN 1873 LA FAMILIO TRANSLOĜIĜIS AL VARSOVIO KIE LUDOVIKO DAŬRIGIS SIAN INSTRUADON. SED ANTAŬ OL LI FORLASIS SIAN NASKIĜLOKON LI DEVIS VIDI SCENON KIUN LI NENIAM FORGESOS… Babilu en la rusa, ne jidiŝe, vi stultulo! Parolu la polan ni ne vendos al vi Feĉulo, ĉu vi ne povas kompreni la germanan? Se ili komprenus unu la alian, ili ne malamus unu la alian tiel! KIEL STUDENTO EN VARSOVIO, ZAMENHOF PRIPENSIS LA PROBLEMON EBLIGI HOMOJN PAROLANTAJN MALSAMAJN LINGVOJN KOMPRENI UNU LA ALIAN. LA RESPONDO ESTIS, KE ILI DEVUS PAROLI DULINGVOJN: SIAN GEPATRAN LINGVON KAJ UNU KIUN ĈIU POVUS KOMPRENI - MONDLINGVON SED KIU POVUS ESTI ĈIES LINGVO?

Upload: others

Post on 08-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

LUDOVIKO

LAZARO

ZAMENHOF Inventinto de Esperanto

Manuskripto de John Hornby Desegnita de Colin Andreo

LUDOVIKO LAZARO ZAMENHOF NASKIĜIS EN BJALISTOKO, LA

15-AN DE DECEMBRO 1859. LIA PATRO ESTIS INSTRUISTO KAJ EN 1873 LA FAMILIO TRANSLOĜIĜIS AL VARSOVIO KIE

LUDOVIKO DAŬRIGIS SIAN INSTRUADON. SED ANTAŬ OL LI FORLASIS SIAN NASKIĜLOKON LI DEVIS VIDI SCENON KIUN LI

NENIAM FORGESOS…

Babilu en la rusa, ne jidiŝe, vi stultulo!

Parolu la polan aŭ

ni ne vendos al vi

Feĉulo, ĉu vi ne povas kompreni la germanan?

Se ili komprenus unu la alian, ili ne malamus unu la

alian tiel!

KIEL STUDENTO EN

VARSOVIO,

ZAMENHOF PRIPENSIS LA

PROBLEMON EBLIGI

HOMOJN PAROLANTAJN

MALSAMAJN LINGVOJN KOMPRENI

UNU LA ALIAN. LA

RESPONDO ESTIS, KE ILI DEVUS PAROLI

DULINGVOJN: SIAN GEPATRAN LINGVON KAJ UNU KIUN ĈIU

POVUS KOMPRENI -

MONDLINGVON SED KIU POVUS

ESTI ĈIES LINGVO?

Homoj estŭs ĵaluzaj se iuj ajn lingvo

estus elektita krom sia propra. Kaj

ordinaraj viroj ne povas pasigi jarojn por

lerni la grekan aŭ la latinan. Ĝi estas

senutila!

SKAJA signifas "loko-de" …

KONDITORSKAJA, "loko de dolĉaĵoj" …

…SKAJA- "loko de"

la pordisto…

mi min demandas…

Mi jam trovis!

LI SUBITE

EKKOMPRENIS, KE PER KUNMETADO DE LA

SAMAJ PREFIKSOJ KAJ FINAĴOJ AL VORTOJ

ELPRENITAJ DE MULTAJ

LINGVOJ, FACILE LERNEBLA LINGVO

POVUS ESTI KONSTRUITA. NENIU

POVUS ĴALUZI PRO ĜI,

ĈAR ĜI APARTENUS AL NENIU NACIO – ĜI

APARTENAS AL ĈIUJ HOMOJ. KAJ TIEL

ESPERANTO ESTIS

NASKITA. LIA ENTUZIASMO INFEKTIS SIAJN

KAMARADOJN STUDENTOJN…

… LA TOT’ HOMOZE IN FAMILJE

KUNUNIGARE SO DEBÁ* JE LA 5-A DE

DECEMBRO 1878, ZAMENHOF KAJ

SIAJ AMIKOJ FESTIS LA

NASKIĜON DE LA MONDLINGVO. ILI

KANTIS EN

ESPERANTO LA HIMNON DE

FRATECO.

…LA TUTA HOMARO EN UNU FAMILIO

DEVAS UNUIGI SIN.

ESPERANTO ESTAS MOKITA

KAJ LA AMIKOJ DE ZAMENHOF MALKURAĜIĜIS. …

Sed la lingvo de Zamenhof estas

granda aĵo…

Ridinda!

Tute

nepraktika.

Via filo malŝparas sian

tempon, S-ro Zamenhof.

Via devo estas

klara, sinjoro.

Vi devas rezigni je tiu lingvo, Ludoviko, kaj koncentriĝi je lernado de profesio.

Mi ordonas tion al vi! Mi devas obei vin, patro.

Mi promesas

KAJ TIEL ZAMENHOF FLANKEN

METIS SIAN LABORAĴON

POR STUDI MEDICINON.

EN MOSKVO LA JUNA STUDENTO EKHAVIS

SIAN MALGRANDEGAN POŜMONON PER SKRIBADO.

ZAMENHOF REVENIS DE MOSKVO...

Hejme denove! Kiel feliĉe

ili estos vidante min!

Kio estas malĝusta,

panjo? Via paĉjo… bruligis viajn

manuskriptojn…

Mi devas

vidi lin!

Estis mia devo, mia filo. Mi

faris tion, kion mi opiniis

prava. Bonvolu Paĉjo,

liberigi min de mia

promeso.

Mi studos por fariĝi

okulisto,Paĉjo.

Tiam mi liberigos vin de via promeso. Vi

povos labori pri via

nova lingvo.

ZAMENHOF

AKIRIS SIAN

DOKTORECON, POSTE LI IRIS

AL VIENO POR PLUA TREJNADO. REVENANTE AL

VARSOVIO LI KOMENCIS

PRAKTIKI KIEL OKULISTO. SED

LI DAŬRE

EVOLUIGIS

ESPERANTON.

Mi serĉas eldoniston,

sinjoro.

Publikigi novan

lingvon? Mi bedaŭras, D-ro Zamenhof. Estas

neniu mono en ĝi!

ELDONISTO POST

ELDONISTO RIFUZIS PUBLIKIGI LIAN LABORON

Fraŭlino-Silbernik… D-ro. Zamenhof…

ZAMENHOF RENKONTIS LA KNABINON

KUN KIU LI ESTIS EDZIĜONTA. ŜI

PETAS AL LI RENKONTI ŜIAN PATRON.

Vi estas geniulo,

Ludoviko! Mi presos vian

verkon!

Via lingvo igos vin riĉa!

Tio eventuale alportos

al vi milionojn.

Mi ne prenos monon

por ĝi… ĝi estas mia donaco al la

ideo de homa frateco.

ZAMENHOF, NUN GEEDZIĜINTA,

DISSENDAS SIAN LIBRON CELANTE

DISVASTIGI LA SCION PRI ESPERANTO. KIEL ĜI ESTOS AKCEPTITA?

Homoj ŝatas Esperanton! Ili deziras lerni ĝin!

Kaj daŭre pli da

leteroj venas.

Kion vi opinias pri

Esperanto?

ONI DEMANDIS AL TOLSTOJ, LA PLEJ

GRANDA VERKISTO DE RUSIO OPINION PRI ESPERANTO. LIA ALTA LAŬDO HELPIS DISVASTIGI LA MOVADON. POSTE...

La registaro ordonas ĉesigi la aperon de Esperanto-Ĵurnalo!

LA BATO ESTIS SEVERA, SED

EKSTERLANDE LA MOVADO DISVOLVIĜIS LIBERE; DUME ZAMENHOF

DAŬRIGIS SIAN LABORON…

…DE OKULISTO TAGE

…KAJ DE ESPERANTISTO

NOKTE

Estas monda kongreso de Esperantistoj ĉe Boulogne.

Ili volas ke mi partoprenu! Vi devas iri… Vi kreis la

movadon!

ZAMENHOF KAJ LIA EDZINO POVAS APENAŬ HAVIGI AL

SI LA RIMEDOJN POR AĈETI LA BILETOJN. SED ILI IRIS… …AL BOULOGNE

Sed tiuj aklamoj ne

povas esti por ni! Sed ili

ja estas.

ZAMENHOF ESTAS RICEVANTA MIRINDAN OVACION

ZAMENHOF KONSTATAS, KE ESPERANTISTOJ

NE PLENUMAS SIAN CELON SE ILI NE PREDIKAS

INTERNACIAN FRATECON.

Ni devas prediki

fratecon!

EN AŬGUSTO 1914, LI IRIS AL

FRANCIO POR EMFAZI TIUN PUNKTON.

Mi devas iri al Francio…!

Tiu estas Germanio. Ni

nun militas kontraŭ Francio!

Iru hejmen!

DR. ZAMENHOF HEJMEN IRIS ROMPITA

HOMO. MILITO ESTAS DETRUANTA

FRATECON.

DR. ZAMENHOF

MORTIS JE LA 14-A

DE APRILO 1917. MILITO

MALPERMESIS LA

ESPERANTISTOJN DE LA MONDO

HONORI LIN. TAMEN LIAJ MALRIĈAJ

PACIENTOJ FARIS SIAN LASTAN

VIZITON.

ESPERANTO

PROSPERAS KAJ EN

1959, MILIONO DA SUBSKRIBOJ

REPREZENTANTAJ

PLI OL 15 MILIONOJ HOMOJ PETIS LA

U.N. POR REKONI LA MONDLINGVON. UNESKO FARAS

TION KAJ KVANKAM D-RO ZAMENHOF

ESTAS MORTINTA, ESPERANTO VIVAS

KAJ DISVOLVIĜAS...

La Esperanto-

peticio! VIVU LA LINGVO

INTERNACIA!