maakhiyoon jihaa kaurhaa sach

Upload: banda-singh

Post on 30-May-2018

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    1/33

    mfiKAuN ijhf kOVf scudfs nUM afpxy (JUiTaF dy jQy ivcNo) Cyk lYx dI hI iZwl sI ik vydFqI jI ny afpxIsMpfdnF vfly guriblfs pusqk qy afp hI lfeI rok nUM vfps lYx dI KLbr aKLbfrFivc Cpvf idwqI . dfs dy mn ivc ivsLvfsL bx igaf ik jLrUr koeI gMBIr gurmiqivroDI Byq hY jo guriblfs nUM CyqI qoN CyqI Dfrmik gRMQ bfxfAux qy jLor lwg irhf hY? aslIaq lwBx leI Aus pusqk nUMN vDyry iekfgRqf nfl pVqflxf sLurU kr idqf. acncyq hI bicqR nftk ivclI lAU kusLU nUM gurU nfnk sfihb jI dy vzwky drsfrhI gfQf jhIIdentical khfxI njLrIN cVHI. iDafn nfl ivcrfn qoN ajyhy qwQiml gey ijs qoN XkIn bxdf hY ik bicqR nftk vI guriblfs pfqsLfhI dI lVI

    ivc ilKy Ausy ilKfrI dI hI ikRq hY. BUimkf ivc vydFqI jI dy ilKy anusfr,guriblfs pfqsfhI 6 dI kQf aTfrvIN sdI Aus smyN qoN iswK jgq ivc sxfeI jfrhI hY jdoN dsm gRMQ df ajy iksy ny ijLkr qwk vI nhI sI suixaf. ijs dI bfxI dfkIrqn aqy aKMz pfT kIqf jf rhy hox Aus gRMQ df jnmdfqf AuhI guriblfspfqsLfhI 6 jo gurmiq dI pCfx imtf dyx dI XojnF aDIn iliKaf hox sbwboN hI Ausqy rokF lfAuxIaF peIaF?

    hyTF tUk ivc vydFqI jI dI aQvf zf: amrjIq isMG dI klm qoN pd arQ ilKy

    hox qoN spwsLt hY ik AunHF dohF Bwdr pursLF ny ies gfQf nUM ghu nfl piVafivcfiraf hoieaf hY. iPr kI kfrn hY ik sRI akfl qKLq dy muKI isK Drm dysMBflU bx bYTy igafnI joigMdr isMG jI vydFqI muK pujfrI ny aqy sLhId imsLnrIkflj ivc hyTly drjy dy pRoPLYsr zf: amrjIq isMG nUM kyvl ies guriblfs dIsMpfdnF krn dy ienfm vjoN hI aMDyr ngrI idaF copt rijaF ny ipRMsIpl bxfidqf hY. dohF ny bicqR nftk dI ies duKdfeI Gft nUM iks XojnF aDIn lukfeIriKaf ? awj qwk ikAuN nf ies nUM sfry isK jgq dI ivcfr gocrf kIqf ? ikqy iehdovyN "mhF purK" RSS pRqI koeI guwJI vPLfdfrI qF nhIN inBf rhy ?

    siqgurU nfnk sfihb jI dI bKLsLsL df sdkf jo kuJ smiJaf qy suiJaf ilK kysuihrd guurmuKF dI syvf ivc Byj irhf hF . dfs nUM kfhlI nfl eysy XojnF aDInNCyikaf GOsLq kIqf dfs nfl sbMDq ho rhIaF puwCF dI buCfV dy AWuqr ivc iehkihx jogy bxy rhIey- Aus Cyky hoey dI gwl asF nhIN suxnI (jy sux leI qFsfzIaF 21 kulF nrkF ivc jf pYxIaF ny ?) so ies lyK qoN psInF Qf BfvyN igitaF

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    2/33

    qfeIN af jfvy isMG sfihbI toly ny krnf QU QU hI hY . AunHF koloN gurmiq dyanusfr iksy syD jF inaF dI afs, kwlr mfrI DrqI ivcoN aMbF dy bfgL dI afsrwKx quwl hY. guriswKI nUM cVdI klf vl nUM moVf pf quiraF vyKx/suxn dI lflsfsMBflI bYTy 85 sflf ies kmjLor bwuZVy dI bfhF KVIaF krky duhfeI hY, hy pMQdrdI gurmuK swjx jIE ! myry inmfxy dy ies suJfa/jodVI pwqr dI hr dlIl ghunfl ivcfr ky AusfrU nqIijaf vflI Xojn GVn leI-" hoie iekqR imlhu myry BfeIduibDf dUir krhu ilv lfie ]" gurU hukm dI pflxf krn ivc iZwl nf kro . ikqysmf eynf agFh nf lMG jfvy ik icVIaF rihMdf Kyq vI cug jfx ? ies Aumry jd-"sqir kf miqhIxu asIhF kf ivAuhfru n pfvY ]" gurU vfk vI idno idn asr ivKfirhf hovy dfsry qoNN keI BuwlF hoeIaF hoxgIaF. inmfxy syvk nUM BuwlV jfx ky suDfrkr lYxf jI . gurmiq anusfr jIvn bqIq kr rhy gurmuKF dI crn DUV:- dfsrf

    gurbKLsL isMG

    pihlF lVI vfr 4 lyK-

    (1)

    gurmiq df igafqf, sMsikRq df mhFn ivdvfn,

    vyd purfx afid Drm gMQF df jfxkfr, ihMdUaF df gurU, Auc kotI df ivdvfn

    sRI gurU gRMQ sfihb jI dy pfvx srUp ivc arQ BrpUr ivafpkqf rUpI mfx vflf[[pUjX bRfhmx jI srbwq nUM swjx bxf rhy anUpm gurmiq igafn df pwkf vYrIikAuN ikvyN ?

    ihMdU Drm dI ivsLysLqf- Bfrq ivcly sfry DrmF qoN pihlF pRgt hoey bVy ivsLfl'ihMdU' Drm dI, bfkI DrmF qoN awzrI iek ivsLysLqf ieh vI hY ik ies Drm nUM buwD,ieslfm jF eIsfeI Drm vFg iksy iewk mhFpurK, pYgLMbr aQvf rwb dy byty ny nhIN

    sgoN 'bRfhmx' ny afp hI clfieaf aqy bRfhmx gurU hI ies dI sMBfl krdf afirhf hY. eyhI kfrn hY ik ihMdU Drm awj vI Ausy Xwug ivc Kloqf hoieaf hY ijsXwug ivc -(A)- Bgvfn hnUMmfn jI ny DrqI nfloN lwKF guxf vzy idnIar-{"idnmih rYix rYix mih idnIaru Ausn sIq ibiD soeI ]"(879)} iBafnk agnI dyaQfh BMzfr, kRoVF mIl dUr, asmfnI cmkdy-'sUrj' nUM kiQq qOr qy jMmidaF hIijAuN df iqAUN ingl ilaf sI.-(a)- sMsfr ivc Guwp hnyrf ho jfx krky DrqI

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    3/33

    mfqf dI PLirafd qyy dyviqaF qoN afpxI Ausqiq sux ky Bgvfn hnUmfn jI ny sUrjdyvqy nUM AuvyN df AuNvyN hI mUMh ivcoN bfhr kwZ idwqf-(e)-jdoN agsq munI ny smuMdrpI ky ipsfb rfhIN kiZaf qF sfrf pfxI (imwTy qoN) Kfrf ho igaf ?-(s)-jdoN qoNbRfhmx jI ny cUihMaF nUM afpxy cyilaF leI pUjnIk bxfieaf aQvf-(h)-jdoN qoNlwut nIqI nfl GVy krmkFzI inXwmF dI pfbMdI ihMdUaF leI nrkI duKF qoN Cutkfrydf aqy surgF dI prfpqI df sfDn bx geI ? (Auprokq vrnx sfry njLfry awj vITVqy vyKy jf skdy hn)

    ies scfeI nUM JUTlfieaf nhIN jf skdf ik krmkFzI 'mfieaf-jfl' sMsfr dylg Bg sfry bfRhmxf leI asMKF rupwXy afmdn df sdIvI sfDn bx cwuikaf hY.ihMdUaF dy hr Gr df pRoihq bx cuwkf hox dy kfrn ihMdU DrmIaF dI DOx duaflybRfhmx gurU dI pkV ajyhI sKLq pY cuwkI hY ik hjLfrF sflF qoN lok BfvyN krvqu(afry) nfl cIry jFdy rhy-"arD srIru ktfeIaY isir krvqu Drfie ]" pXRfgivcly bVH dy rwuK nfl 'ltk-muey{hvflf-1974 ivc Cpy BfsLf ivBfg pMjfbpitaflf df mhfn kosL- sPLf 802 kflm qIjf}, lMmy smy qwk dy jpF qpF nflaMg sukf ley aQvf bRfhmx dy khy anusfr dyvI dyviqaF dI pRsMnqf leI byaMqkurbfnIaF idwqIaF, jIAUNdy icKf ivc bYT sVy/sVIaF, gAUmyD, asmyD, nrmyDafid jwgF ivc mnuwKF smyq byaMq jIaF dIaF kurbfnIaF idwqIaF, aQvf 'pUjf Bytf,(dMzI suafmI anusfr) dfn rUp lwut-coNG' qoN byaMq Dn lutfieaf, pr kdy iksy ny

    bRfhmx dy "krm-Drm" rUpI duKdfeI pMKz-{"krm Drm pfKMz jo dIsih iqn jmujfgfqI lUtY ]"(787)} bfry jLrf vI ikMqU nf kIqf. 624-BC ivc (Bfv awj qoNlg Bg 3200 sfl pihlF) jnmy mhfqmf buwD ny (ies mhfqmF jI dy'isDfrQ,''sLfkmunI' , 'gOqm'nfm vI hn) bRfhmx dI phuMc qoN bfhrf buwD Drmclf ilaf, jo bVy vzy sLkqI sLflI rfj Bfg df mflk vI bx igaf pr bRfhmx dykrm-bMDnF vwl AuNgl nf cuwk sikaf. Bfv, mhfqmf gOqm buwD ny bRfhmxF dyinsPl Brm jfl ivc PsI luwtI jFdI gLrIb jnqf nMU krm-DrmF dI aslIaq qoNjLrf vI sucyq nf kIqf.

    BfeI gurdfs jI df kQn-"suxI pukfr dfqfr pRBu gurU nfnk jg mfih pTfieaf"Brm jfl ivc PsI duiKafrI jnqf dy idlF dI hfl duhfeI sux ky dfqfr pRBU jIny-"imqI 20 vYsfK sMmq 1526 (15 apRYl sn 1469) "nUM rfie Buie dI qlvMzI(ajokf nnkfxf sfihb aQvf nfnikafxf -ijLlf sLyKLUpurf pfiksqfn) ivKy mihqf

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    4/33

    'kflUcMd' bydI dy Gr mfqf iqRpqf jI qoN afpxy inj-rUp "nfnk sfihb" nUM jgqkilafx leI Byj idwqf .

    sLfsqRF anusfr KwqRI df bytf gRB dy smy qoN 11 sfl dI Aumry jnyAUDfrI bx jfxf

    hjLfrF sflF qoN Drm df atuwt aMg bixaf hoieaf hY . rfjf rfiebulfr dy mflmMqRImihqf kflUcMd jI dy Gr ivc ihMdU brfdrI dy ivsLfl iekwT ivc bRfhmx gurU jIleI sLfndfr sMGfsx sjfieaf igaf sI. juVI brfdrI leI Aucycy qOr qy bxfeyybkiraF dy mfs vflf lMgr-"kuih bkrf irMin Kfieaf sBu ko afKY pfie ] hoiepurfxf sutIaY BI iPir pfeIaY horu ][["{471} bflk (gurU) nfnk jI dy 'jnyAU-sMskfr' smfgm ivc bVIaF AucycIaF rOxkF sn . kul pRoihq jI aYn smy isriekwT vflI QF qy af puwjy . sfrI sMgq ny KVy ho ky nmskfrF sihq guurU bRfhmx jIdf siqkfr kIqf qy Aunf icr hwQ joVI KVy rhy jdoN qwk pRoihq jI swjy hoey isLMGfsx

    qy ibrfjmfn nf ho gey . kuJ mMqR pVHuy qy imQy hoey ivDIivDfn* nfl iqafr krkyilaFdf jnyAU (bflk gurU) nfnk jI nUM pihnfAux lwgf qF Aus df hwQ rok ky(jnmq gurU) nfnk (jI) ny mYlf ho ky twut sV jfx vfly sUq dy jnyAU dy QF lok-prlok ivc sdf sMgI shfeI bixaf rihx vflf jnyAU mMg ilaf . bRfhmx jI nUMkdy supnf vI nf sI afieaf ik ieAuN Bry iekwT ivc Aus df hwQ rok ky Aus qoNajyhI mMg vI kdy kIqI jf skdI hY ? bRfhmx jI ny sMBl ky bVy ipafr nflafiKaf, kfkf nfnk ! ajyhf jnyAU nf kdy suixaf aqy nf hI mY vyiKaf hY, qYnUMikQoN ilaf pfvF ? jnmq bfl gurdyv jI ny nfl inBn vfly aidRsLt jnyAU dIivafiKaf aqy prclq jynAU dI aslIaq ieAuN kih suxfeI "dieaf kpfh sMqoKusUqu jqu gMZI squ vtu ] eyhu jnyAU jIa kf heI q pfzy Gqu ] nf eyhu qutY nf mlulgY nf eyhu jlY n jfie ] DMnu su mfxs nfnkf jo gil cly pfie ] cAukiV muilaxfieaf bih cAukY pfieaf ] isKf kMin cVfeIaf guru bRfhmxu iQaf ] Ehu muafEhu JiV pieaf vyqgf gieaf]1]" {pMnf -471} gurU-pRoihq jI socIN pY gey, myrysLrDflU jjmfn dy Gr jnmy ies nfnk ny sdf nfl inBn vfly jnyAU dI ijvyN dIivafiKaf Bry iekwT ivc kih suxfeI hY Aus qoN iswD hY ik ieh bflk arbF KrbF

    dI afmdn vfly sfzy krmkFzI mfieaf jfl dIaF qdF AuDyV ky jl pRvfh krdyvygf . kuwl gurU jI dI jLbfn qflU nfl jf lwgI . lokF nfl bysLumfr vDIkIaFkIqIaF pr hjLfrF sflF qoN ajyhf Bfxf kdy nf sI vriqaf . sfrf bRfhmx vrgbfl (gurU) nfnk (sfihb) jI df vYrI bx igaf. sLfdI smy btfly ivKy klrfTI kMDhyT dy ky mfrn df Xqn vI kIqf pr -"ijs df sfihbu zfZf hoie ] iqs no mfir n

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    5/33

    sfkY koie ]" dohF prvfrF dy imlvyN pRoihq gurUaF vloN kIqf ieh jfn lyvf vfrKLflI igaf.

    afpxy gurmiq igafn nUM pusqk dy rUp ivc nflo nfl ilKI jfxf anUpm siqgurU

    nfnk jI dI ieh anUpm ivsLysLqf vI bRhmx ivdvfn leI ash sI . gurU nfnksfihb jI dy inafry igafn qoN afpxI aYsL iesLrqF BrI sLfhI KLrcF vflI jIvnIaQvf hjLfrF sflF qoN mfx rhy guirafeI df qKLq vI hyToN iKskdf anuBv hox lwgipaf . lokF dI kmfeI qyN lMptI awXfsLIaF mfx rhy bfRhmx nUM kMbxI iCV geI.eyDro-"mfiraf iswkf jgqR ivc nfnk inrml pMQ clfieaf" jnmq siqgurU nfnksfihb jI df-(hrmn ipafrI inafrI jIvn jugq vflf) 'inrml pMQIaf', kOVI vylvFg vDdf jFdf pRoihq jI qoN Jwilaf nf sI jf irhf . bVy Xqn kIqy pr nf gurdyvjI dI jfn lY sikaf aqy nf gurmiq igafn ivc afpxI mrjLI df rlf hI pf

    sikaf.

    (dYvI brkqF BrpUr) gurU nfnk (sfihb jI) dy jIvn kfl ivc ajyhf kr skxfasMBv ho idwisaf . 'afKLr ies gurU nfnk (sfihb jI) ny ikMnf ku icr jIAUxf hY ?vwD qoN vwD sO sfl ? sfzy ivcoN inkly ividafhIn ies iswK ny afKLr sfzy ivc hIaf smfAyuxf hY?' pr ieh afs vI pUrI huMdI njLr nf afeI . iewk dy mgr dUjf,qIjf, cOQf aqy hux ieh pMjvF ? sfry dy sfry guurU nfnk hI? bQyry prqfvy ley prhr dUjf gurU 'siqgurU nfnk' hI iswD ho irhf hY ? awgy qoN awgy qury jf rhy ies

    nfnk inrMkfrI df aMq kdoN hovygf ?

    hr pwKoN sucyq rih irhf ieh bRfhmx gurbfxI dI hr CotI qoN CootI pMgqI dy dUr rsasrF qoN nflo nfl jfxU rihMdf sI. gurbfxI dy rcyqf gurU jI pihlF qF afpxy nfmdy QF kyvl 'nfnk' hI ilKdy sn pr hux "pRB nfnk nfnk nfnk meI"]{1157}jfp vI suixaf jFdf hY ? ies qoN vI agFh vzf lohVf ieh ik pihlF gurU rfmdfsjI ny-"rfm hm siqgur pfrbRhm kir mfny ]"{pMnf 169} gurU nfnk jI nUMpfrbRhm dy quwl mMn ilaf? iPr AunHF dy spwuqr (gurU) arjn (jI ny)-svXy sRI

    muKbfk mhlf 5 ] dy pihly 8 svwXF ivc gurU nfnk jI nUM isrjxhfr pRBU dy qwuliliKaf pr nOvy svwXy dI aMqm pMgqI ?-"bilE crfgu aMDfr mih sB kil AuDrIiek nfm Drm ] pRgtu sgl hir Bvn mih jnu nfnku guru pfrbRhm ]9]{1387}hd ho geI ? ieAuN lwgdf hY ijvyN gurU arjn (jI) ny gurU nfnk nUM hI rwb bxfilaf hovy? sbr df ipaflf AuWCl ky bfhr jf ipaf. lokF leI bysLk asIN mlyCbxf idwqf hY pr mugLl sLfhI nUM BfvyN hux afpxIaF husIn bytIaF vI dyxIaF pYx,

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    6/33

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    7/33

    jI dI qswlI ho geI ik jnmq siqguruU nfnk sfihb dy sMklp vfly sMq sUrimaFdf pMQ bx cuikaf hY. agy qoN ies anUpm KLflsf pMQ nuM iksy ajyhy gurU jI dIsONpxI ivwc dyxf jLrUrI hY jo iksy rfjsI BY qoN, iksy vzy qoN vzy lflc qoN, aQvf pMjivkfrF dI aijq hnyrI qoN vI sdf inrlyp rihMdf pUrn azolqf ivc itikaf myryies KLflsf jI nUM sdf ijAuN dy iqAuN bxfeI rKy qF XkIn hY ik ies anUpm sMqKLlsf jI ny sfry sMsfr nUM iek ipqf prmysLr dI snqfn, iek prvfr dy rUp ivcrihxf isKf ky "DrqI Drsfl" ivc pUrn TMz vrqf dyxI hY"- ajyhf inpuMn gurU,kyvl gRMQ rUp sLbd-igafnhI ho idisaf sI so joiq Ehf jugiq sfie sih kfieafPyir pltIaY ]" rUp gurmiq mrXfdf anusfr dsLmysL jI ny abcl ngr ivKy-gRMQ sfihb rUp sLbd igafn nUM 1708 ivc Aus smy aibcl guirafeI df mflkbxf idqf jdoN-"gih Bujf lIno dfsu apno joiq joqI rlI ]{1122} vfly rwbI Bfxy

    anusfr dsmysL jI df pfvn pMj-BUqk srIr sdf leI alop ho irhf sI. guirafeIdI sdIvI mflkI sONp ky afpxI jfn qoN ipafry KLflsf jI nUM sMboDn krky lg-BgienFH arQF vflf PLurmfn jfrI kIqf-"sB iswKx ko hukm hY gurU mfinAu gRMQ . gurUgRMQ jI mfinAu pRgt gurF kI dyh . jo pRB ko imlbo chy KoJ sLbd mY lyhu ]" gurUgRMQ sfihb jI dy hukm ivc ivcrdy rihx df ieh 'hukm' asl ivc gurdyv jI dfswDrF Biraf 'vsIhq nfmf' hI sI smiJaf igaf sI dsm siqguurU nfnk siqgurUgoibMd isMG sfihb dsmysL jI dy ies hukm dI AulMGxf kdy vI nhIN sI hpxIcfhIdI }

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    8/33

    pUrIaF krn vflf Bgvfn bxf bihx. aQvf ienHF leI vydF vFg gurU bfxI df mMqrpfT hI lok prlok df shfeI bx jfvy ? (2) ies dy nfl hI ienHF pRoihq vYrIaFleI gurUbfxI dI ies pMgqI-"joiq Ehf jugiq sfie sih kfieaf Pyir pltIaY]"{966} dy aDfr qy bixaf ivsLvfsL ik gurU gRMQ sfihb jI vI '11vyN gurU nfnk hIhn', sdf leI KLqm ho jfxf hor vI vwD jLrUrI bx igaf sI. AWuc kotI dy ivdvfnaqy inpuMn khfxIkfr afpxI kOm vloN imly ies kukfrj nUM nypry cfVHn ivc qnomno juwt gey.

    guriblfs pfqsLfhI 6 sB qoN pihlI gurmiq ivroDI pusqk sI jo gurU gRMQ sfihb jInUM guirafeI imlx qoN 10 sflF dy aMdr aMdr (sn 1718) qwk anykF hQ ilKqFivc iqafr ho ky isKF dyDrmsLflIeykol af puwjI sI .(hvflf igafnI joigMdrisMG vydFqI aqy zf: amrjIq isMG dI sMpfdnf vflI pusqk dI BUiumkf sPLf 54

    pYrf 2 pihlIaF do sqrF)

    3)-ieh DrmsflIey kOx sn? mhfn kosL dy 364 sPLy qy mnu isimRqI dy hvflynfl ilKy anusfr ieh Cy krm ividaf pVHnI qypVHfAuxI, jwg krnf qy jwgkrfAuxf; (vyd mMqrF sihq) dfn dyxf qy "dfn lYxf" kyvl bRfhmx hI kr skdfsI. Bfv, iksy nUM pVHfAuxf jF nf ividafhIn anpVH rwKxf pUrI qrHF bRfhmx dy vwsivc sI. Aus ny bRfhmxf nUM jF ivwc ivwc CqrIaF (KwqrIaF) nUM hI pVHfieaf, bfkIsfrI jnqf nUM anpVH riKaf . kFsLI ivc pVyH BfeI gurdfs jI qoN Cuwt bfbf buZf jI

    smyq gurU nfnk nfm lyvf sfry iswK ividaf hIn kory anpVH hI sn.

    siqgurU nfnk jI df sfihbjLfdf sRI cMd (jI) ijs ny afpxy ipqf gurdyv jI nUM kdypfxI df glfs vI nf sI PVfieaf {not:-gurU nfnk jI dy puwqrF bfry gurU gRMQsfihb jI df ieh PLurmfn-"puqRI kAulu n pfilE kir pIrhu kMn murtIaY ] idilKotY afkI iPrin bMin Bfru Aucfiein CtIaY ](967)}" pujfrIvfd vloN kIqy jFdygLlq prcfr df sdkf sRI cMd dy nF hyTAudfsI mq clf ky guurmiq dy vYrI ienHFAudfsIaF nUM isKF dy Drm-afgU aqy isKI df aMg bxf ilaf {[hvflf-sn 1974

    df Cipaf mhfn kosL sPLf 9 qIjf kflm aqy ibwpRn kI rIq qo scu df mfrg BfgcOQf sPLf 255 qoN- 288) mnuisimRqI anusfr Auprokq jfxkfrI qoN spwsLt ho cwukfhY ik iBiKaf rUpI dfn vI bRfhmxf dy hI ihsyw dfDfnsmiJaf jFdf sI . bRfhmxqoN ibnf koeI mMg-Kfxf (mMgqf) sfD AudfsI aid koeI nhIN sI bx skdf . T.V.qy aQvfV.D.O mUvIaF ivwc asF sfiraF ny vyK ilaf hY ik jd pFzo BrfvF qy

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    9/33

    mMg ky Kfx df smf bx igaf qF AunHF nUM bRfhmxI vys Dfrn krnf ipaf sI . Bfvividaf aqy dfn df Dfn bRfhmx dy ihsy df podfrQ sI-AudfsI inrmly afidmMgiqaF dI DfV sfry bRfhmx hI sn. eyDr ividaf qoN kory iswK leI gurUbfxIgurmiq smJxI jy asMBv nhIN sI qF bVI aOKI jLrUr sI.

    jdoN isKF dy isrF dy muwl pYx lg pey, qF KLflsf dlF nUM Gr Gft Cwz ky jMglFphfVF mrUsQlF afid ivc isr lukfeI krnI pY geI sI. AudfsI afid keI ByKFvfly sfDF leI (jo inrsMdyh pVHy ilKy hI sn) KLflsf jI dy dlF ivc gurmiq dykQfkfr prcfrk aqy gurbfxI dy pfTIaF vjoN, ibmfrF, jLKLmIaF lfeI mOky isrnfVI qo rog dI prK krky dfrU drml vrqx jog hox dy kfrn, AujfVF ivc ivcrrhy KLflsf dlf leI ieh bhuguxIey sfD ByKF vfly AudfsI afid KLflsf dlF ivcsiqkfry jfx lg pey sn. ipMzF nwgrF ivc suMnI rhI DrmsLflf dy sMBflU, sMcflk

    aQvf siqkfr Xog pujfrI jI bx jfx kfrn hrmn ipafry bxdy jf rhy iswKI ivcaf Gusry asl ivc AuhI bRfhmx sn jo gurU nfnk sfihb jI dI iswKI nUM bypCfxbxfAuxf locdy sn. guriblfs pf: 6 dIaF hWQ ilKqF iesy pujfrI toly kol pucfidwqIaF geIaF sn. ienHF pRoihqF ny ies guriblfs dI kQf sfrIaF DrmsflfvFivwc aQvf isK sMgqF dy joV myilaF vflIaF sfrIaF QfvF qy XojnF bwD ivDIivDfn nfl lgfqfr suxfAudy rihx dI pwkI mrXfdf bxf leI. {hvflf vydFqI jI dykrkMvlF nfl ilK BUimkf)

    gurU nfnk sfihb jI pihly aqy sLfied afKLrI rihbr sn jo afpxy igafn nUM nflonfl ilKdy rih ky pusqk dy rUp ivc sMBflI jFdy sn. ies mrXfdf qoN gurbfxI dyrcyqf sfry gurU sfihbfn gurbfxI dI sMBfl krdy rih ky afpxy Auqr aiDkfrI dyspurd krdy rhy . pMcm pfqsLfh gurU arjn sfihb jI ny gurbfxI dIaF ienHFpoQIaF vflI gurbfxI nUM soD ky gurbfxI sfrI iewko poQI ivc ilKvf leI . iswKFivc pwkf ivsLvfsL bx cuwikaf hY ik gurU arjn sfihb jI ny jo ivsLfl poQI sfihbiqafr kIqI sI Auh krqfr ivKy gurU bMs dI sMBfl ivc peI hY . pr guriblfs pf:6 dy 118 sPLy qy ilKy aqyisMG sfihb bx bYTy igafnI joigMdr isMG jI vydFqIdI ilKqI proVqf anusfr kiQq qOr qy BfdoN sudI eykm sMmq 1661 (sMn 1604)nUM gurUsr ivKy iqafr hoeI ivsLfl poQI sfihb df prkfsL sRI hirmMdr jI ivckIqf drsf ky Aus bfbf bwuZf jI nUM pihlf gRMQI drsf ky pMcm pqsLfh jI nUM kiQqqOr qy pihlf hukmnfmf suxdy drsf ilaf. gMBIrqf nfl ivicaf jfx df muQfj hY

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    10/33

    ik hukm pVH ky suxf rhy eysy bfbf jI dI jLbfnI eysy hI ilKfrI ny pihlF ieAuNboilaf vI afp hI drsfieaf hoieaf sI:-

    "sfihb buZy bcn Aucfrf . mYN hON jft Gfs rKvfrf .

    mY ikaf jfnoN kYs pVvY . hm ko pVHnf kCU nf afvY ]117](sPLf 54)

    iPr eysy ilKfrI ny pMcm pfqsLfh dI sLhIdI AuprMq AunHF dy inimq sihj pfT vIGfeI aqy anpVH jft, bfbf buwZf jI koloN hI krvfieaf drsf ky-bfbf jI nUM BytfvjoN-"jLrI pusLfk amolk cInI sfihb buZy kAu gur dInI ]14] (gu:ib:sPLf 208)anmol suinhrI pusLfk Bytf vjoN idwqI vI drsf idwqI . ikqy kuJ aqy loV anusfrikqy kwuJ ?' pr cpl ilKfrI ny ienHF JUTIaF qy svY ivroDI ilKqF nfl hI afpxy

    sihXogI pujfrIvfd dI afmdn df pwkf pRbMD nflo nfl krI igaf sI ?''. ijs dfhI nqIjf hY ik awj pfTIaF dy vfry inafry ho rhy huMdy hn. bRfhmxI sLbdfvlI ivcilKIaF ienHF gurmiq ivroDI, pr, BrmfAU kQf khfxIaF nUM, iswKI df vYrI (eyhIAudfsI inrmlf mhMq) pujfrIvfd sgoN hor vI rMg cfVH cfVH ky sxfAuNdf irhf qysfry dy sfry kUV kuPLr nUM 200 sflF ivc isKF leI gurmiq, aQvf pMQk mrXfdfbxf idwqf . hflq ieh bx cwukI hY ik ijs gurU sfihb jI df kdy mfmUlI ijhfiesLfrf vI rwbI hukm smJdy rihx vfly kwlH dy mrjIvVy prvfinaf leI awjarQF smyq pMj gurUsLbdF dy aDfr qy jy ieh ilK bYTIey ik puwqR prfpqI leI bfbf

    buZf jI kol jfx vflI mfqf gMgf jI vflI khfxI gurmiq ivroDI korf JUT hY qF gurUhukm smJ ky siqkfr nfl mMn lYx dy QF (sLfied guriblfs dI ?) byadbI smJdyhoey mrn mfrn leI iqafr ho KloNdy hn. iDafn rhy ik pujfrIvfd df sdkf hIhirmMdr sfihb, koTf sfihb akflqKLq sfihb afid mMdrF qy cl rhI sfrImrXfdf sB kuJ 1718 qoN pujfrIaF kol puwj cuwky eysy guriblfs pfqsLfhI 6pusqk ivc ilKy dy aYn ankUl hY . Bfv isK jgq leI pUrinaF df kMm dy rhysfzy srbsRysLt Dfrimk kyNdr ivclI sfrI mrXfdf nUM nf gurU sfihbfn jI ny aqynf hI gurmiq dy igafqf isMGF ny bxfieaf hY, sgoN ieh sfrf kuJ guriblfs

    pfqsLfhI 6 dy ilKfrI dI aQvf "ajoky pujfrIvfd*" dI inwjI dyx hY. ikAuNikprclq Aus mrXfdf dI pRoVqf guriblfs qoN pihlF dI iksy vI pusqk jF gRMQ ivcoNnhIN imldI. BfeI gurdfs jI dIaF vfrF ivcoN sgoN sfrf kulL JUT ho idwsdf hY.

    ienHF sfiraf qwQf qoN spwsLt ho jFdf hY ik 1921 vflf morcf ivgV rhI gurmiqmrXfdf dy suDfr leI nhIN sI lwgf sgoN mhMqF dy lMptI afcrn qoN duKI ho ky gurU

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    11/33

    asQFnf dy mflk bx bYiTaF ienHF ivkfrI aprfDIaF nUM gurduafiraF ivcoN kwZxleI hI lwgf sI. idnoN idn alop huMdI jf rhI gurU nfnk jI dI inrml-iswKI dIhflq ivc suDfr ilafAux dy sLrDfvfn gurmuK ipafiraF nUM smJ lYxf cfhIdf hYik jy ieh pujfrI ijAuN df iqAuN sfzf mflk bixaf irhf qF suDfr qF kI hoxf hY sgoNhOlI hOlI isKI nfl vI bwuD Dwrm vflf hI Bfxf vrq jfx ivc jLrf vI sLMkf nhINirhf hoieaf .

    ajokf kyNdrI pRbMDkI jQf 1718 qoN af Gusiraf pujfrIvfd hI ikvyN hY ?

    1- keI vfr iliKaf jf cuwikaf hY ik drbfr sfihb dy sfry ivhVy ivc prclqsfrI mrXfdf vydFqI jI anusfr sn 1718 ivc iqafr hoey guriblfs ivc ilKIaFhdfieqF dy aYn ankUl cl rhI hY. ijvy-A-hirmMdr jI ivc iGAu dI joiq sdf

    jgdI rihxI-a-PLrsL df inq iesLnfn qy nvIn pusLfky. (PLrsL dI vD qoN vDsPLfeI rKwxI gurmiq hY pr "iesLnfn krfAuxf" pRoihq dI bolI nUM bMd krn dI QFsgoN ajoky pujfrIvfd ny mMdrF dy dyviqaF dI rIsy duwD nfl iesLfnn krvfAuxf sLurUkr idqf ? ijs sI pRoVqf iksy vI ilKq qoN nhIN ho rhI)-e-koTf sihb iqafrkIqf jfxf -zyZ jfm inis jfie jb (sPLf-126), soihly dy pfT AuprMq zyV pihrrfq igaF gurU gRMQ sfihb kOTf sfihb ivKy suKafsx krnf.-s- pihr rfqrihMidaF rfgI afky afsf dI vfr afrMB kr dyx-h-do GVIaF rfq rihMdI hovy qF-gurU igRMQ jI puin iehF afvY- gurU gRMQ jI nUM muV drbfr sfihb ivKy ilaf ky

    afvfjLf ilaf jfvy qy muV sLbd gfien afrMB ho jfvy jo pihr rfq igaF qwkinrMqr jfrI rhy.-k-pihr rfq nUM sLbd cOkI nfl prkrmf krnI vI guriblfsdI hI dyx hY. (ivdq rhy ik dfs ny Auh smf vI vyiKaf hoieaf hY jd gur srUp nUMsLbd gfien nfl cOr kridaF sIs qy cwukI sMgq koTf sfihb vl lY jFdIaF aqy doGVI rfq rihMidaf (aMimRq vyly) vfps ilafAuNdIaF dy drsLn kIqy hoey hn. pflkIafid dI vrqoN vfly pKMz, kIrqn jF syvf ivc bIbIaF bfry pfbMdI guriblfs dyaQvf gurmiq dy anusfr nhIN hY sgoN ieh sfrf ivqkrf vI pujfrIvfd dI hI sInfjLorI hY?) ipwCy jhy ieMglYNz ivcoN pujIaF sLrDflU bIbIaF nfl inrf ivqkrf hI nhIsgoN hMkfrI ho cwuky gxhIn pujfrI vfd ny AunHF nfl axmnwuKI ivhfr vI kIqf sI--K-akfl qKLq qy sLsqrF leI bxy imnI sis mhl qoN ZfeI PLut nIvy itkfey gurUgRMQ sfihb pRqI prqK ivqkrf-g-sLsLqRF df pRkfsL suK afsx rUp pUjf vIguriblfs dy aiDafie aTvF, sPLf 212:- akflpurK rUp ivsLnUM jI dI jLbfnI gurUhirgoibMdI sfihb jI nUM hdfieq-cOpeI ] jb lgu qumrI duh rhfvy . qb lgu qum

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    12/33

    Xf pir Cib pfvo . pCy sLsqR rUp mm jfno ]51] Bfv ijMnF icr qyrf srIr kfiemhY ies QF qUM sijaf kr, AuprMq eyQy sdf sLsqRF nMU hI myrf rUp mMinaF jfvy . ieshdfieq dI plxf pujfrI vfdI afp qF kr hI irhf hY pr gurisKF koloN jbrI

    krvf irhf hY.RSS

    dy ienHF eyjMtF ny 50% iswKI df KLfqmf kr idwqf hoieaf hY.-G-gurbfxI df mMqR pfT afid sB kuJ guriblfs pfqsLfhI 6 qoN afrMB hoieaf qygurmiq ivroDI ieh sfry pUrny pfeI jfxy vydFqI rUp pujfrIaF dI inwjI sInf jLorIbx cuwkI hY . hor byaMq kurIqIaF jo ies pfvn asQfn qy ho rhIaF hn AunHF leIawzry lyK dI loV hY.

    4)- guriblfs pfqsLfhI 6 dy ilKfrI df dUjf gMBIr mMqv:-

    isKF dy ies ivsLvfsL nUM nsLt krnf- ik, jnmq siqguruU nfnk sfihb jI hI

    'kfieaF pltdy af rhy awj sLbd gurU gRMQ sfihb jI dy rUp ivc Auh afp hI sfzyswcy rihbr hn. sgoN ivsLysL vfDf ieh ik Auh srb kflI Bfv aibnfsLI aqy srbQfnI XQf-"qUM sBnI QfeI ijQY hAu jfeI sfcf isrjxhfru jIAu ]"{438}- hoxkrky hr smy hr QF aqy hr hflq ivc sfzI agvfeI krn dy pUry smrQ,aigafnqf dy Guwp hnyry ivc adwuqI cfnx munfry hn". isKI dI pCfx imtf rhyguriblfs pfqsLfhI 6 pusqk ivc gurU sfihbfn dI vwD qoN vwD hyTI vfly aqy pRqwKqOr qy gurmiq dI KMznf vfly sYNkVy pRsMgF ivcoN kyvl Xfd dhfnI vjoN hvflf mfqRkuJ pRsMgF dI krmvfr sMKyp sUcI ieAuN hY:-

    1) gurU hirgoibNd sfihb jI nUM iswDf cqur BujI Bgvfn hI DrqI qoN mlyCF df nfskrn leI avqfrI hoey, gurU nfnk sfihb jI dI joiq jugiq qo bymuQfjI-Bfv, "joiqEhf jugiq sfie sih kfieaf Pyir pltIaY ]"gurU PLurmfn-dI ivroDqf df ngfrf ?{iDafn rhy ik ijs smy guriblfs iqafr hoeaf sn 1718 qk gurU gRMQ sfihb jI11vyN siqgurU nfnk sfihb jI bx cuwky sn aqy AunHF dy srUp ivcly-(qohirafqwk pd qwk dy igafn dI hr) pMgqI gurU df hukm smJI jfxI cfhIdI sI.ies leIjoiq Ehf[Auprokq pMgqI nUM hjLrf hjLUr gurU gRMQ df pfvn hukm nf

    mMn ky sqy blvMz zMUm dy bcn smJxy, gurU gRMQ sfihb rUp siqgurU nfnk sfihbjI dy hukmfAu dI Gor byadbI hY}

    2) bfbf buwZf jI koloN pwuqr pRfpqI df vr [lYx gey mfqf gMgf jI, vDy hoey pyt nflGr prqy vyKy qF gRBvqI smJ ky rwbI hukm dy ivroDI vrqy ies Bfxy qoN pMjvy

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    13/33

    pfqsLfh guurU arjn sfihb jI nUM icMqfqur hoey drsfAuNx dI QF, AunHF nUM KLusLIaFnfl kipiVaF qoN bfhr hoey mfieaf dI brKf krdy qy vDfeIaF lYdy drsfieaf ?

    3) sLhId ho ky pMcm pfqsLfh jI nUM AuQy gey drsfieaf ijQy kuwqf igaf sI ?

    4)-(A)-lhOr dy sLfhI iklHy ivcoN sLfhjhfn dy do kImqI GoVy corI kwZ ilAux qyBfeI ibDI cMd nUM vr idMdy CyvyN siqgurU jI nUM drsfieaf-(a)-mfqf nfnkI jI dImMg qy ibDI cMd ny sony dy gihixaF smyq sfhI ilbfsF df Zyr ilaf lfieaf . sfrfmfl Gr aieaf vyiKaf qF CyvNy gurU hirgoibMd jI nUM bVy pRsMn icq ieh bcnkihMdy drsf idwqf "ibDI cMd ijhf cor n koeI" aQvf 'ibDI cMd CInf gurU df sInf'? -(e)- iksy jt dI hvylI ivcoN 50 mJIaF corI kwZI afAuNdy BfeI ibDI cMd dymgr Kurf nwpI afAuNdy mJIaF dy mflk aqy hmdrdF dI DfV nyVy afeI vyKI qF

    ibDI cMd dI PLirafd qy pMcm gurdyv jI ny kflIaF mJF nUM bUurIaF kr idwqf.mflkF nUM sLrmsfr ho ky duKI ihrdy nfl vfps prqdy drsf ky gurdyv jI nUM"ihafAu n kYhI Tfih mfxk sB amolvy ]" hukmfAyu dI byadbI krn dy dosLI ?

    5) sLFqI dy pMuj aduwqI sMq sUrmy gurU qygL bhfdr sfihb jI nUM afpxy hI isK qoNafpxf sIs ktvfAuNNdy drsf ky BfeI mqIdfs BfeI sqIdfs afid sfQI sLhIdF nUMBgOVy ho gey drsfieaf.

    6)- aqIaMq sLrmnfk 'AUj' ? pihr rfq bIiqaF lhOr dy kfjLI rusqmKF dy GroNAus dI nfbflgL husIn bytI kOlF nUM afpxy Gr dI bfrI ivc bYTI nUM bfhoN PVkyafpxy ipCy GoVy qy ibTf ilafey gurU hir goibMd sfihb nUM drsf idwqf. iPr ivhVyivc TMzy jl dI KUhI vfly Aucycy bxvfey nvyN Gr ivc keI sfl riKaf qy afKLrjdoN iswKF vloN ivroD afrMB hoieaf qF kOlF nUM krqfr pur Byjxf bVI ivaMg meIbolI ivc drsfieaf hoieaf hY ? ,

    7) - (sLfied jnyAU rwd kr dyx dI ikV kwZidaF ?) jnmq siqgurU nfnk sfihbjI nUM gurU hirgoibMd sfihb jI dy Gr do vfr jnm lYNdy bVI koJI qy hfsohIxI hflqivc ieAuN drsfieaf hY-(A)- pihlI vfr mMNqr cUs ky gRBvqI hoey mfqf dmodrIjI qoN (nfm bfbf guridqf jI) aqy (a)- AuvyN hI mMqR cUs ky gRBvqI hoey mfqfnfnkI jI qoN-(nfm bfbf atwl rfie jI) dovyN vfr sylI topI icwty dfhVy, ibrDFaQvf buZiVaF ijhI JurVIaF vflI cmVI nfl jnmdy iPr nIcqf dI isKLr ieh ik

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    14/33

    dovyN vfr mfqf gMgf jI smyq cOhF hI mfqfvF GuMz kwZ KloqIaF drsfeIaF hoeIaFhn?

    8)- (A)- gurU sfihbfn nUM pfqrF dy rUp ivc vrqidaF gurmiq ivroDI ivhfr

    krdy drsfieaf hoieaf hY .-(a)- gurmiq dy igafqf qy gurbfxI dy sulLJy hoeykQfkfr gurU sfihbfn dy ainn Bgq, scI sucI jIvnI vfly sLhId BfeI mnI isMGjI nUM guriblfs ivcly sfry kuPLr dy vkqf drsfieaf ?

    AuWc jfqIey, AuWc kotI dy ivdvfn pRoihq ilKfrI ny ajyhI nIc hrkq ikAuN kIqI ?

    dfsry dI qwuC buwDI eyQy aV KloqI hY ik, Auprokq vrxn gurmiq ivroDI JUT ilKky ilKfrI toh irhf sI ik gurmiq ivroDI kuPLr nfl nkf nwk Bry ies guriblfs

    nUM jy 'sUrmy KLflsf' jI ny ijAuN df iqAuN kbUl kr ilaf qF sfry Jfky lfh ky aglIpusqk dy ilKfrI dsLmysL jI nUM hI drsf ky ijMnf mrjLI hY kUV kubfV AunHF dy pfvnnfmxy nl mVH dyeIey, sfzy pwky sMgI pujfrIvfd ny sB kuJ bVI sPLlqf nfl iswKFleI pUjnIk bxf dyxf hY. dsLmysL jI dI klm qoN AunHF dI afpxI hI jLbfnI AunHF nUMgurU nfnk sfihb jI dI joiq jugq qoN bymuQfj, isDy akfl purK dy bytf jI drsflYxf jLrf vI afAuKf nhIN hovygf. {asF aKIN vyK ilaf hY ik dsmgMQ ivcly kUVkbfV ivrwuD suihrd gurmuK swjx igafnI Bfg isMG ny gurmiq anusfr inrol sciliKaf qF pUjfrIvfd ny Aus ibrd pMQ drdI nUM rol mfiraf ? inwq nvyN hukm nfmy

    dsm gRMQ dI crcf koeI nf kry Bfv, hwk ivc bysLk jo mrjLI ilKI jfAu ivroDivc sfh vI koeI nf lvy. kI ajokf pujfrIvfd 1718 vflf hI nf hoieaf jI?) jykoeI pfTk dfs dI ies dlIl nfl sihmq nhIN qF ikRpf krky ajyhf kro qyilKfrI dy asl mksd bfry dwso?

    kyvl pihly cfr gurU sfihbfn hI iewk joiq ?

    5-siqgurU nfnk sfihb jI dy jnm asQfn dy drsLnF leI qlvMzI rfieBuieajokf (nnkfxf sfihb -sLyKLUprf pfiksqfn) gey gurU goibMd sfihb jI qoN BfeIibDIcMd qy BfeI jyTf jI gurU nfnk sfihb jI dI jnm kQf suxdy hn . gurU sfihbjI dI jLbfnI ilKfrI guriblfs pfqsLfhI 6 dy 346 sPLy dy svwXf-396anusfr gurUnfnk sfihb sMmq 1526 kqk 15 pUrnmfsLI dI rfq jgq kilafx leI avqfrIhoey drsfey hn.{pr mhfn kosL dy 692 sPLy anusfr gurU nfnk jI df afgmn 20vYsfK sMmq 1526 (15 aprYl sn 1469) hY.} iDafn rhy ik proihqF ny (afp hI

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    15/33

    ilKy Drm gRMQF dy aDfr) lokF ivc Brm prclq kr riKaf hY ik kqkmhInyivwc jnimaf bflk kulwCxf huMdf hY . so gurdyv jI nUM jfx buwJ ky kqk mhIny ivcjnmy drsfAuxf bRfhmxI kutlqf hY. guriblfs pfqsLfhI 6 pusqk ieiqhfs dy sfrygRMQF nfloN pihlf hox dy kfrn iswD hY ik gurU nfnk sfihb jI dy jnm bfry kiqkik ivsLfK" vflf Jmylf eysy ilKfrI ny aqy (gurmiq ivroDI) pujfrIvfd df hIkukrm hY.

    jfiq kul nfl gurmiq df jd koeI joV hY hI nhIN qF jnm kQf qoN vwD bMs kQf dIkI loV sI ? gurmiq qoN aigafnIaF leI vwD-qoN vD 'bydI kul' jfx lYxf hI kfPLIsmiJaf jf irhf hY. pr ilKfrI ny gurU gRMQ sfihb jI dy ies PLurmfn anusfrN-"joiq Ehf jugiq sfie sih kfieaf Pyir pltIaY ]{pMnf-966} iswKF ivc bxy iesivsLvfsL nUM ik gurU gRMQ sfihb jI sfzy XfrvNy siqgurU nfnk jI hI hn sdf leI

    KLqm krn leI bxfeI Xojnf leI jnm kQf nfloN gurdyv jI dI-bMs kQf ikqyvwD jLrUrI sI. gurmiq leI sB qoN vD KLqrnfk ilKfrI apxI JUTI qy mn GVqAus bMs kQf df afrMB ieAuN krdf hY: :-

    cOpeI ] kfl purK11sB afid pCfno . mhf12 mfie iqh iewCf jfno .

    13iqh qy ibsnu kml cqurfnn . awqR14 kwsp15rivsuq BU-mn16 ]401].

    ieKvfku18 Bxo rGu aju prDfnf19 .20iqh qy dsrQ aiq blvfnf .21jy sB iqn kI kQf sunfAuN . igRMQ bZn qy aiDk zrfAu ]402 ]

    iqh22suq Bey rfm avqfrf . kOn kQY iqh cirq apfrf .

    iqhu23 suq Bey doie jg mfhI .24lvU ksU BfrI bl bfhI ]403]

    dohrf ] Bog Buim inj Dfm gy sRI rfm avqfr .25sIX suq pin rfjf Bey doAU BRfq

    blu Dfir ]404] svwXf ] 26mdR dys kf Bupu huqo qfih suqf duie rUp apfrf .27soie brI dohU BRfq qbY, pur bFD lIey iqh Tor mMJfr .

    28bFD ksUr kusu aiq suMdr rfj ko sfj su qfih svfrf .

    29aor lhOr lAU ric afpn, rfj sQfn bzI Cib vfrf ]405]

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    16/33

    tUk ivc ilKy pd arQ:-11=sfrI isRsLtI df mUl hY .12=mhF sLkqI Aus dI iewCfhY .13=Aus qoN ivsLnU qy ivsLnUM dI nfBI qoN bRhmf pYdf hoieaf .14=bRHmf df mfnsiek sMKyp rUp ivc puqR .15=mrIc df puwqR kswp ijs dI prjf pqIaF ivc igxqIhY .16=sUrj df puqR Drm rfj .17=mfnuwK pYdf hoey .18=ieKsLvfk, rGu qy ajYnfm dy . 19=msLhUr rfjy hoey .20=iqs aj rfjy df puq dsLrQ jnimaf .21=jyAunHF dI sMpUrn vfrqf .22=rfm cMdr Aus df puwqr jnimaf .23=Aus dy puqrhey .24=lv qy ksLu BfrI sLkqIsLflI .25=Pyr sIqf dy puqwr ny AunHF nfl ivafhkrvf ilaf .26=pMjfb dysL df iek rfjf sI ijs diaF do puwqrIaF sn .27=qdydohF BrfvF ny AunHF nfl ivafh krvf ilaf .28=kusLU ny ksUr nfm df suMdr ngrvsfieaf .29=aqy lv my lhOr sLhr vsf ky .

    1doie pur aiq purI aiq suMdr rfjq, amr purI idiK ljfvY .

    2rfj kIXo suK mfn qhF, Xg dfn krY as kOn gnfvY .

    3amq ko kfl ko jfl PsY, puqR poqR Bey iqh rfj suhfvY .

    4hoq Bey jug cfir joAU, as kOn kvI gn qfih sunfvY ]406]

    5sMgiq kI rj pfie idRgM, kiv BfKq hY sunIXo mn lfeI .

    6ibDIaf iqh bMs apfr BeI, iqh mfih Bey inRp doie suhfeI .

    7kflrfie Bxo lv bMs ivKy, kfl kyq punf kus aMs khfeI .

    bMs8apfr bZI iqn kI juD hoqu BXo mfih mhfeI ]407]

    dohrf ] 9kflkyq ciVH ngr qy kIno juwD apfr . 10kflrfie kI ams jo mfurlhOr inkfr ]408] o cOpeI ] kflrfie mn mY duK lXo . Bfij11snOZdysL mY gXo

    .

    12snOZ Bup iqh kIno mfnf . 13dIn suqf iqh bcn bKfnf ]409]

    14hmrI sYn sBI sMig Dfro . 15inj air sON inj bYr sMbfro .

    kCuk16kfl puin qhF bsfie . 17Aupjo puqR Dfm suKdfie ]410]

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    17/33

    dohrf ] 18soZrfie qf ko DrXo nfm jfn suKkfr . soZ19 bMs BeI qidn qy suinjyTf jg sfr ]411]

    cOpeI ] soZIrfie20sYn sMig lY kY . 21DfXo inj ipq bYr icqY kY .

    22lhOr ksUr juwD kir BfrI .23kflkyq kI bMs inkfrI ]412]

    24pfCy kusLU bMs bl pfeI . lvU aMs sB25mfr BgfeI . (sPLf 348)

    26lAU aMs ab inj bl pfXo . 27kusU aMs kO mfir BgfXo ]413]

    igafnI joigMdr isMG vydFqI jI dI klm dy ilKy tUk ivcly pd arQ:-1=dovyNsLhr bhuq suMdr sn ijnHF nUM vyK ky ieMdr purI dy lok vI sLrmsfr sn .2=suK

    sihq rfj kIq .3=aKLr Auh vI mOq dy pMjy ivc Ps gey Bfv KLqm ho gey.4=cfr jugF ivc ihVy rfjy ho cuwky sn AunHF df vrxn nhIN kIqf jf skdf.5=sMgiq dy crnF dI DUV (idRgM) awKF ivc pf ky 6=ibDI cMd AunHF dI kul qF bhuqvzI hY pr AunHF ivcoN do soBf vfly rfjy hoey hn .7=kflkyq nfm df rfjf kusLU dIkul ivc . 8=Aus dI kul bhuq vDI .9=kflkyq ny ksUr ngr qy cVHfeI krkyBfrI juwD kIqf10=kflrfie jo lv dI kul sI Aus nUM kuwt ky lhOr qoN kwZ idwqf.11=snOZ dysL nUM cilaf igaf .12=AuQON dy rfjy ny Aus df bVf siqkfr kIqf.13=afpxI bytI df irsLqf dy ky Aus nUM afiKaf .14=myrI sfrI PLOj nUM nfl lY ky.15=apxy vYrI qoN apxf bdlf lvo .16=kuJ sm f AuQy rih ky .17=Aus dy GrsuKdfeI puqr pYdf hoieaf .18=soZI rfie Aus df nfm riKaf.19=Aus idn qoN soZkul df afrMB hoieaf .20=nfl PLOj lY ky . 21=afpxy ipqf dI dusLmxI nUM Xfdkrky bdlf lYx leI cilaf . 22=lhOr qy ksUr ngrF ivc BfrI jMg krky .23=dohF ngrF ivcoN kftkyq dI kul nUM kwZ idwqf . 24=bfad ivc kusLU dI kul nyjLor duafrf . 25=kuwt ky dOVf idwqI . 26=lv dI kul ny afpxy jLor duafrf .27=kusLu dI kul nUM Bjf idwqf .

    jy jy bcypRfn lY Dfey. pUrb1 idis kI Er isDfey . (sPLf-349)

    kFsLI2 vfs jfie iqn pfey . suK3 sMjuq puin qhF rhfey .414.

    dohrf ] Gny4brK iqh TF rhy pVHy byd mnu lfie .5byd pfT bydI Bey jg mY bMsmhfie ]415](bydI khfAux lgy)

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    18/33

    cOpeI] 6pfCY soZIrie ibcfrI . 7BUim rfj idn cfir inhfrI .

    8as ivcfir iliK dUq pTfey . 9bYr Bfv kI lys gvfey ]416]

    clo dUq kFsLI mih afXo . siB vydI ko Byq sunfo .wwwwwwwwwwwwwwmdr10 dys bydI siB afey . 11kIn pRnfm inRpM mnu lfey ]417]

    dohrf ] 12inRpM byd qf qy suny suMdr sBf bnfie .

    13pVHn byd bydI lgy AUcI sur suKu pfie ]418]

    cOpeI] 14sfm jujr duie byd sunfey . 15piVH irg vyd Bfv kir pfey .

    16aQrbn byd jb qfih sunfXo . 17rIJ BUp inj mOl JukfXo ]419]

    18 rfj sfj sB hI iqh dInf . 19jog Bys afpn qin lInf .

    20Gny log sB horn lfgy . 21pRBU pRym Dn Dfm iqafgy .420]

    dohrf ] 22jog Bys qn Dfir kY lvI clY mn Er . pfie rfj bydI qbY23BfKybcn bhor ]421]

    kMzlIaF] rfj24 sfj bydI lIXo mn mY aiq suK pfie . qf25kobruaYsf dIXosuin ibDIaf min lfie .

    sun ibDIaF mnu lfie bYn as bydI gfXo26 .cqr byd sun27rfj, moih qum dYhrKfXo .

    28qIin jnm, hmkilmY jb hUM pfihMgy . 29jgq pUj kir gurU quih TihrfieMgy]422]

    pd arQ:-1=pUrb dI idsLf vwl . 2=kFsLI jf ky rihx lg pey . 3=suK sihq .4=bhuqy sfl . 5=vydF df pfT pvHn krky Auh sMsfr ivc vydI kul vfly kfhfAuxlwgy . 6=Aus mgroN soZIrfie ny ies qrHF soicaf . 7=DrqI df rfj cfr idn dIKyz hY . 8=ies pRkfr soc ky iek sMdy dUq Byijaf . 9=dusLmxI dI BfvnF nUMiqafg ky . 10=pMjfb dy ielfky ivc . 11=rfjy nUM nmskfr kIqI . 12=iekwT

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    19/33

    bulf ky rfjy ny AunF qoN vydF df pfT suixaf . 13=AucI avfjL nfl pVHn lwgy .14=sfm qy Xjur vyd dohF vydF df . 15=irGvyd nUM pVH ky Aus df Bfv arQsmJfieaf . 16=jdoN aQrvx vyd suxfieaf . 17=rfjy ny pRsMn ho ky isrJukfieaf . 18=sfrf rfj Bfg AunHF nUM dy idwqf . 19=jogIaF vflf pihrfvf pihnilaf . 20=qdoN bhuqy lok rfjy nUM rokx lwgy . 21=pr Aus ny pRBU df pRym Dfrnkrky rfj Bfg iqafg idwqf . ilKfrI dI cplqf vyKo ijnHF nUM gurU nfnk sfihb jIdy vMsLI drsfAuxf sI Ausy DVy nUM dohI QfeI jfnF bcf ky BKdy XuwD ivcoN Bwjdydrsfieaf hoieaf hY . 22=jogIaF vflf ilbfs Dfr ky lv kul df rfjf jMgl vlcl ipaf . 23=Pyr AunHF ny ies pRkfr bcn afKy . 24=rfj Bfg bydIaF ny lYilaf hY . 25=asLIrvfd idwqf . 26=afKy . 27-qusIN sfnUM KLusL ho ky rfj idqf hY.28=asIN kljug ivc iqMn jfmy (jnm) Dfrn qoN bfad Bfv cOQy jfmy ivc .

    29=sfry jgq dy pUjxXog bxf ky quhfnU guru asQfpnvydFqI jI dI sMpfdnF vfly guriblfs pfqsLfhI 6 dy sPLf 347 cOpeI 401 qoN iehkuPLr-kQf ies pRkfr qurdI hY:- "mhFmfXf sLkqI dI iewiCaf qoN pRgty ivsLnMU dIDuwnI ivc AuWgy kml Pul qoN bRhmf jnimaf ijs qNoN ksLp qy Drmrfie afid dyvqyjnmy. AunHF qoNieKvfku, rGuu afid kiQq pRRqfpI rfjy hoey, ijnHF qoN mhF blI rfjfawjhoieaf Aus qoN bVf blkfrI rfjfdsLrQ hoieaf. dsrQ df pwuqr rfmavqfr hoieaf(eyzf sujfn ilKfrI Bwul nhIN sI skdf . pqf nhIN ikvyN ilKfrI nyrfm dy iksy vI BfeI df nfm qy mfqfvF df nfm nhIN iliKaf? kI Aus dy mn ivcieh afigaf(bicwqR nftk ivc vyKI jfAU?) . bVf rfj Bfg Bog ky jd rfm jIsrgvfs hoey qF "sIX" suq (sIqf dy byty) lvU ksU ny rfj sMBfl ilaf. pMjfbdy iek rfjy ny afpxIaF dovyN suMdr kuVIaF lvU ksLU BrfvF nUM ivafh idwqIaF .lAU ny lhOr aqy kuusLU ny ksUr bVy suMdr sLihr vsf ky afpxy rfj dIaFrfjDfnIaF bxf leIafF . bVf icr rfj krn AuprMq jd Auh kfl vs ho gey qFienHF dy axigxq puqr poqry hoey .lvU dI bMs ivckflrfie aqy kusu dI bMsivcoN 'kflkyq' msLhUr rfjy hoey. bhuq bMs vDI pr dohF prvfrF ivc sdf hI XuwD

    iCiVaf irhf . kflkyq ny lhOr qo cVHfeI krky kflrfie nUM lhOroN kwZ idwqf . AuhBwj ky snOZ dysL clf igaf . AuQoN dy rfjy ny Aus df bVf siqkfr kIqf qykflrfie nUM afpxI suMdr bytI ivafh ky afpxI PLOj vI sONp idwqI.(409 cOpeIqwk)] kuJ smf kflrfie AuQy Tihiraf irhf qF Ayus dy Gr byty df jnm hoieaf .rfjy ny Aus df nfm 'soZIrfie rK ilaf ijs qoN "soZ bMs" cl ipaf. soZIrfie nyipqf df vYr lYx leI kflkyqIaF qy Dfvf bol idwqf . Gor XwuD krky lhOr qy ksUr

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    20/33

    dohF nwgrF dI sYnf nUM hrf ky kflykq dI bMs nUM, Bfv kusUaF nUM Bjf kwiZaf .(413)jfn bcf ky jMg ivco bc inkly qy kFsLI ivKy jf isr lukfieaf .

    ijwQy kusLUaF ny keI sfl itky rih ky KUb mn lf ky sfry vyd pVH qy smJ ley . Pl

    srUp-" byd pfT bydI Bey[[ .{415} {hd ho geI, keI pIVHIaF qoN lokF nUM vydpfTIbxfAuNdy rihx vfly kFsLI dy pFzy qF bydI nf bxy aqy kiQq qOr qy vyd pVHn leIByjy dsLmysL jI dy iswK bydI bxn dI QF sgoNinrmlybx ky isKF dy DrmafgU jfbxy ? anUpm igafn qoN, aqy hjLfrF mIl ibKVy pYNzy mfr ky jgq ivc gurmiqigafn qoN pRgt hoey siqgurU nfnk jI dy "inrml pMQIaF" dI rUp ryKf nUM bypCfxkr dyx leI kI kuJ ho vriqaf hY ? vydFqI rUp pujfrIvfd dI vzI gMBIr kutlqfdy kfrn hI ilKfrI dIaF ienHF hyrf PyrIaF qoN awj vI lg Bg sfrf iswK jgqbyKLbr hI hY ?

    {lAU rfjy dI aOlfd ivc jnmy "soZIrfey" dI snqfn soZI bxdI ilKfrI ny pihlFhI drsf leI sI hux ksLUaF dI bMs nUM byd pVHn qoN bydI ? dl bdlI krn vflyisafsI by-asUilaF dI gwl qF keI vfrI suxI . guriblfs pfqsLfhI 6 ivclI iehbydlIlI hyrf PyrI vflI "goq bdlI" alokfr hY? afpxy Aus ipqf kiQq pRBU rfmjI vflf bMs iqafg idwqf ijs rfm jI dI mUrqI dI pUjf hjLfrF lwKF mMdrF ivckIqI jf rhI hY. ijs Bgvfn rfm ny afpxf rGHUbMsI hox df eyzf mfx rfvx dy BrfBbIKx nMU BrI sBf ivc ieAuN drsfieaf hoieaf hY-"rGU kul rIq sdf clI afeI

    pRfx jfeyN pr bcn nf jfeI"-kiQq swgr BfgIrQ, dlIp, rGu, awj, aqy dsLrQvrgy prqfpI mhfrfijaF vflf rGu bMs, vzI pqIvrqf mfqf sIqf jI dI jwd ivcjnimaF ny afpxI mfqf jI dy "rwb pqI jI" df rGubMs DUV vFg Auzf idwqf ?kflrfieaqykflkyqdohF dI snqfn ny ajyhy bMs Dfrn kr ley (AunHF simaFivc) ijnHF df iksy gRMQ ivc ijLkr qwk nhI sI iml skdf. jwdI pusLqI rGubMsIeynf rih kysoZIqybydIbx gey ? axhoxI gl ? imiQhfs ivc qF hoxIaF hIaxhoxIaF hoeIaF?}

    eyny smy ivc soZIrfie dy mn ivcoN vYr Bfvxf jFdI rhI qy cfr idnf df rfj BfgquwC ho idwisaf . ipafr nfl iml ky rihx dI mn ivc iewiCaf Dfir ky bydIaF vldUq dy hwQ swdf-pwqr ilK Bwyijaf. ipafr-swdf imilaf qF sfry bydIaF ny soZIrfjy nUM af pRnfm kIqf. iekwT bulf ky rfjy ny AunHF qoN vydF df pfT suixaf. AuWcI surnfl pVidaF bydI BrfvF koloN sLfm qy jujr vyd sux ky irg byd df arQ-Bfv vIsmiJaf="piVH irg vyd Bfv kir pfey"(419). iPr jd aQrbn vyd suixaf qF

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    21/33

    rfjy ny pRsMn ho ky sIs Jukf idwqf .(cOpeI 419 qwk-sPLf 349) bhuq jixaf nyrfjy nUM roikaf pr Aus ny pRBU df pRym Dfrn krky rfj Bfg iqafg idwqf . lvIaFny jog Bys Dfrn kr ilaf qy jMglF nUM jfx leI iqafr ho gey . rfj Bfg pRfpqkrky bydI rfjy ny-"qF ko br aYsf dIXo suin ibDIaf mnu lfie"{422} (ilKfrIanusfr) BfeI ibDI cMd nUM sMboDn krky gurU hirgoibMd jI ny afiKaf ik "bydI rfjyny soZI rfjy nUM ieh br idwqf cfr byd sux ky qusF afpxI KLusI nfl rfj mYnUM dyidwqf hY, asIN kljug ivc iqMn jnm Dfrn krky cOQy jnm ivc sfry jgq dfpUjxXog gurU bxf ky qYnUM asQfpn krFgy ".(kMzlIaf 422) ieh sux ky soZI rfiebVf KLusL hoieaf qy jogI vys ivc jMglL dy rfhy pY igaf .

    bydIrfey df puqr cqursfl, Aus df puqr loprfie, Aus df puqr sfhn ml hoieaf. sfhn ml df puqr sRysLt kflU jnimaf . iPr jdoN sfry jgq ivc (aDrm rUp)

    hnyrf Cf igaf aqy Drm dI smJ iksy nUM nf rhI qF gurU nfnk sfihb jI dy jnmnfl jgq ivc cfnxf hoieaf.{426}

    aglIaF do cOpIaF ivc Auh kuJ hY ijs vfsqy ilKfrI ny Auprokq vfrqf rUpBUimkf (qmhId) ilKI hY. ipCly iksy Xuwg ivc kIqf bcn pUrf krn leI siqgurUnfnk sfihb jI nUM igafn joiq dy rUp ivc kyvl cOQy gurU rfmdfs jI qwk cOhF gurUsfihbF nUM iek rUp drsf irhf hY :-

    cOpeI]10afid aMiq pRB eyko rUp . jF kY drs11imtY qm kUp .gur nfnk qy aMgd jfn . aMgd amrdfs pihcfn ]427]

    12jb vr dfn smf vhu afXo . rfm dfs qb gurU khfXo .

    eyk rUp sB hI pihcfno13. Xf14mY Byd n rMc pRmfno ]428 ]

    tUk ivcly pd arQ:-1-hr smyN rihx vfly pRBU df rUp .-11-aigafnqf df

    hnyrf, sMsfr rUpI aMDyry KUHh df aMDkfr dUr ho jFdf hY .-12-vydFqI jI ny vrdfndf arQ asLIrvfd ilKaF hY. so asLIrvfd pUrI krn df jdoN smf af igaf .-13-jfxo .-14-ies ivc iql mfqr vI PLrk nf smJo .

    Bfv, sdIvI kfiem rihx vflf aibnfsLI pRBU df rUp ijs dy kyvl drsLnF nfl hIsMsfr rUpI aMDyryy KUh ivcoN aigafnqf df aMDkfr dUr ho jfvy Auh pRBU (guru nfnk

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    22/33

    dy rUp ivc afp hI afieaf hY). Ausy gurU nfnk (jI) nUM hI (gur) aMgd jfinafigaf sI qy iPr (gurU)aMgd dI pCfx gurU 'amrdfs' bx gey . Aus vrdfndfsmf afigaf (jo sLfied qRyqf jwug ivwc bydI rfjy ny soZI rfjy nUM idwqf sI, ijs dfijLkr Auprokq 422 nMbr kuMzlIey ivc iliKaf pfTkF ny pVH ilaf hY) Aus vranusfr rfmdfs jI gurU aKvfey drsf ilaf hY.

    ilKfrI ny afpxI gfQf Aus itkfxy qwk pucf leI ijs leI lvIaF ksLUaF nUM vfrIvfrI BfjVF pfeI rKIaF pfTkF ny Aupr pVH leIaF hn . vydFqI jI anusfr iehguriblfs pfqsfhI 6 sn 1718 ivc iliKaf igaf sI. inrsMdye ies df ilKfrIpUrI qrHF jfxdf sI ik cOQy gurU jI qoN dsmysL jI qwk jnmq siqgurU nfnk sfihbjI dI guirafeI soZI bMsIaF kol rhI hY . huisLafr ilKfrI ny khfxI dI sfrI GfVqAusy anusfr hI GV leI . so awgy Aus vrdfn df smf af puwjf jdoN gurU nfnk

    sfihb dI joiq jugiq leI agFh qurI rihx dI loV KLqm hoeI isKF dy mn ivcidRV krfAuxI afrMB krn df AudfGftn kr lyxf sI.

    guuruU amrdfs qoN ilKfrI vloN drsfey purfqx vr anusfr guirafeI asl mflk(soZI) gurU rfmdfs kol puwj geI . Aus qo agy"joiq Euhf juiq sfie gurUmrXfdf qoN bymuQfjI ? kyvl ienHF cOhF guru sfihbfn nUM hI iewk rUp smJx dIaFqfkIdF hox lwg peIaF . awgy qoN guirafeI sLONpI jfx vflI gurmiq mrXf dI pfbMdIdf Bog ? eysy kfrn gurU arjn sfihb pMcm siqgurU jI df ijLkr qwk nhIN kIqf .

    jLfhr hY ilKfrI ny dsLmysL jI dI afpxI hI jLbfnI sfrIaF ksrF bicwqr nftkivc hI kwZx df mn bxf ilaf hoieaf sI. guriblfs ivclI ies gfQf dI aglIaQvf aMqm cOpI ies prkfr:-

    sUrj vMsL sBI jgu jfnY . jf kI afin15 iqhu pur mfnY .

    khI sMkoc bMs kI gfQf . 16ibDIaf jnu gurU sB mfQf ]429]

    pd arQ:-15=ijnHF dI pRiqsLtf iqMnf pUrIaF ivc mMnI jFdI hY . 16=hy ibDI cMdieh gl inscy pUrbk jfx ik guru hI sBnf dy (mfQf) ismor hn.

    sfry guru sfihbfn nUM ieko rUp kihx jF mMnx dI hux loV hI nf rhI ? kyvl sUrjbMsIaF dI mihmf rUp prqwK ivqkrf ? ilKfrI anusfr ibDI cMd jI nUM sMboDnkrky gurU hirgoibMd sfihb jI kih rhy hn-hy BfeI ibDIaf ! sfry jg ivc hux

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    23/33

    srUj bMsIaF dI hI crcf cl peI . AunHF df pRBfv iqMnF purIaF ivc mMinaF jfxlwg ipaf (ilKfrI anusfr jnmq siqgurU nfnk sfihb jI qF sn hIbydI kulAunHF dI mhhqf afpxy afp nf Gt geI ?

    bicqr nftk-

    ajoky dsm gRMQ df muwZlf nfm bicwqr nftk hI sI. iPr dsm gRMQ, dsmgurU gRMQ (Bfv dsm aqy gRMQ dy ivckfr gurU, iDr mrjLI joV lfAu, BfvyN "dsmgurU" gRMQ, qy BFvy dsm"gurU gRMQ" ? qy hux "sRI gurU dsmgRMQ sfihb". dsLmysLjI dI ikrq mMnidaF ies dI bfxI dy aKMz pfT[ sLihj pfT afid keI nfvF vflymMqR pfT, aqy kyvl pujfrIvfd dI inwjI sInfjLorI df sdkf KMzy bfty dy aMimRq dIiqafrI smy pVHIaF jFdIaF pMj bfxIaF ivcoN iqMn ies gRMQ dIaF qy do"sRI gurU gRMQ

    sfihb jI" dIaF?not:- hyTlI ilKq iqafr krn leI ijnHF pusqkF nUM ijvyN aDfr bxfxfieaf hY-(1)- sLbdfrQ dsm gRMQ sfihb (pihlI poQI) sMpfdk BfeI rxDIr isMG, sMn1985 df dUjf sMskrx -(2)-sRI bicqR nftk stIk tIkfkfr pMizq nrYx isMGgXfnI ivdXf mfrqMz- (3)-bicwqr nftk gurbfxI dI ksvwtI qy, dUjI vfr, sMn2000 lyKk gubKLsL isMG. hvflf dyx smy-(1)-(2)- aqy-(3)- krmvfrpihlI, dUjI qIjI pusqk dy boDk smJy jfx jI.

    ies gRMQ ivclI gfQf vI lg Bg guriblfs pfqsLfhI 6 dI ilKq vrgI vYsI dIvYsI hI hY. aMqr kyvl ieh hY bicqr nftk ivclI gfQf dy afrMBk Bfg ivcpurfxk ZMg dy imiQafkfr "bVf hfso" hIxf qy loV qoN vD lmyrf ivsQfr hY.Audhfrx vjoN Aus kQf dy purfxk pwK dy vMngI mfqR drsLn:-bRRhmf qoN Auqpnhoey dWC prjfpq dIaF 10000 (ds hjLfr) DIaF ivcoN, bnqf, kdrU, idiq,aqy aidiq ieh cfry "ksLXp irKI" nfl ivafhIaF geIaF. AunHF ivcoN jnmIsnqfn df krm vfr vyrvf ies pRkfr drsfieaf hoieaf hY:-"bnqf qoN gruV,

    kdrU qoN nfg Bfv swp (snakes) ? idiq qoN dYNq aqy irKI-(-prmfqmf nUMphuMicaf hoieaf purK)"- cOQI aidiq qoN sUrj smyq sfry dyvqy jnmy . ies qrF dfhor vI bVf kuJ hY. eyzI vzI gp ik DrqI nfloN lwKF guxf vzf DrqI dy kx kxlfvf bxf qorn vflI aQfh grmI df mMzfr asmfnf qoN awKIaF cuMiDaf irhf"sUrj" bRfhmx ilKfrI qF mhfxI kuMqI qoN jnmdf vI drsf cuwkf sI pr rwbI hukm

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    24/33

    aqy rjLf ivc sdf afnMd rihx dI isiKaf dy rhy dsm siqgurU nfnk jI kiQq"ksLXp" iris dI DrmpqnI ies bIbI aidiq dY gRB qoN jnmdf kdy nf dsfAuNdy.

    iPr rGu rfj hoieaf Aus dy qory sUrj bMs qo "rGu bMs, rfj aju qy iPr DnuKDfrI

    dsLrQ qy Auus dIaF iqMn rfxIaF qo rfm, BrQ lwCmx, sLqR cOhf byitaF df vyrvynfl ijLkr krky "sIasuq do rfjy byitaf df ijLkr ijnHF nylhOr qy ksUr do sMudrngr vsfey vI drsfey hn. ies qoN aglI sfrI gfQf guriblfs ivclI khfxI dysmfn (Identical) hI hY. ilKfrI ikAuNik inpuMn kvI hY ies gux df sdkfsLbdvlI aqy kvqf dI CMdf bMdI qoN jLfhrI izwT ivc mfVf motf aMqr Bfvy njLrINaf jvy AuNj ivsLf (Suject Matter) ijAuN df iqAuN AuhI hY. AuvyN hI kflkyqIaFkoloN Bwj ky afey kflrfie ny snOz dy rfjy dI bytI nfl sLfdI kr leI . Aus qoN jnmy

    soZrfie qoN soZI bixaF ny ajyhf jLor PV ilaf ik kflkyiqaFkolo bdlf lYx dfjosL TfTF mfr Aubilaf . kflkyqIaF AuWqy Dfvf jf boilaf . (1)- pusqk dy 64sPLy dI 33vIN cOpeI qoN XuwD dI gfQf ijs ivc mnuK lVdy njLr sLfied hI af jfxhr QF kfl jI dy BUq lhU pIxIaF jognF aid keU BUq pRyq afid dI DUM DV kfpusqk dy 68 sPLy qy jf muwkdf hY . guriblfs ivc aYNvy ijLkr mfqR sI pr eyQy AusarQ hIn XuwD df ijLkr muwkx ivc nhIN afAuNdf . gfQf ivc guriblfs nfloN AucycfPLrk kyvl iehI njLrI afieaf hY ik kiQiq BgvfnrfmjI dy byyyty drsfAux dIQF vyrvy nfl "sIasuq" Bfv sIqf jI dy do byitaF df ijLkr qF hY pr AunHF dylvu

    kusLnfm ikqy njLr nhI afey . ieko prvfr dy dohF DiVaF ivc iCVy lMm-slMmyXwuD vfrqf dI smfpqI drsfAux AuprMq ilKfrI ny lvu kusL df nfm jMg dy iswtyivc ies pRkfr drsfieaf hY:- BujMg pRXfq CMq ]

    lvI srb jIqy kusLI srb hfry . bcy jo blI pRfn lYky isDfry ]

    cqur byd piTXM, kIXo kfis bfsM . Gno brK kIno qhF hI invfsM .52]

    pd arQ:-lvI=lAU dI kul dy afdmI, jo pihloN hfr ky snOZ dysL cly gey sn,

    AunHF dI aOlfd soZI. kusLI=kusLU dI kul dy joDy, jo lfhOr aqy ksUr dohF ngrF dfrfj sMBfl bYTy hoey sn. cqur=cfry . piTXM=pVHy . kFis=kFsLI ivKy . isDfry=Bjgey .{(2)-sPLf-55) BujMg pRXfq CMq ]

    ijny byd pwTXo sy bydI khfey . iqny Drm ky krm nIky clfey .

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    25/33

    pTy kfgdM mwdR rfjf suDfrMN . afpo afp mo bYr Bfv ibsfrM .1.

    inRpM mukilXM dUq sokfsI afXM . sby byidXM Byd BfKy sunfXM .

    sbY byd pfTI cly mdR dysM . pRnfm kIXo afn kY kY nrysM .2.DunM byd kI, BUp qf qy krfeI . sbY pfs bYTy, sbf bIc BfeI .

    pVy sfm byd, jujr byd kwQM . irgM byd piTXM, kry Bfv hwQM .3.

    rsfvl CMq ]

    aQr byd pwiTXM . suxo pfp nWiTXM . rhf rIJ rfjf . dIXf srb sfjf .4.

    lXo bn bFsM . mhF pfp nfsM . irKM Bys kIXM . iqsY rfj dIXM .5.

    rhy hoir logM . qjy srb sogM . DnM Dfm iqafgy . pRBM pRym pfgy .6.

    (2)- stIk dy 56 qy ilKy arQF dy aDfr qy sMKyp Bfv arQ -kFsLI ivc jf kyvyd pfTI bx jfx nfl sfry kusLI bydI aKvfAux lg pey qy Drm dy kMm cMgy cMgykrn lgy. pMjfb ivcly soZI rfjy ny rl iml ky ipafr nfl rihx leI kFsIvfilaF bydIaF vl dUq dy hQ sdf pwqr ilK Byijaf. sfiraf bydIaF ny kusLI rfjy

    nUM jf pRnfm kIqf. soZI rfjy ny sfiraF nUM iekwTy ibTf ky AunHF bydIaF qoN vydF dIDunI krfeI. AuWcI sur ivc bydIaF ny pihlF sfm qy Xujr vyd pVHy iPr irg vyd nUMBfv arQF sihq pVH suxfieaf . pr (guriblfs dI ilKq vFg hI) jdoN rfjy nyaQrbn vyd suixaf qF ajyhf vYrfgvfn ho igaf ik BfvyN keIaF ny vrijaf vIpr Aus ny sfrf rfjBfg bydIaF nUM sONp idqf.

    TIk guriblfs dI ilKq vFg hI XuwD ivcoN jfnF bcfAuNx dI kfhlI ivc gIdIaFvFg ipwT ivKf Bwjy AunHF bydIaF nUM drsfieaf ijnHF ivcoN huxy hI nfnkrfie jI

    pRgt huMdy drsfAuxy sn ?

    bicqR nftk vflI gfQf ivc ivsLysL vfDf. guru nfnk sfihb jI ijs bydI bMs nUMrfjBfg df mfl bxy drsieaf sI jd AunHF nUM avqfrI huMdy drsfAuxf sI iPr AusbydI jd nUM ivkfrI mUrK JGVflU vkfrI rfj Bfg guaf bYTy igrfvt dI hflq ivcikrsfxI qoN gujLfr krdy drsf irhf hY :- {(2)-stIk df 58 59 sPLf }

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    26/33

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    27/33

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    28/33

    arQ:- jdoN ipCy dwsy vr dfn dy sPLl hox df smf af igaf, qdoN suZI jfiq dfrfmdfs guru khfieaf . Aus soZI rfmdfs ny ipClf vrdfn df (Pl) lY ilaf qFsRI guru amrdfs jI ny (sur pur) bYkMT df rsqf ilaf.8.

    Bfv guru amrdfs jI rUp guru nfnk jI PLfrgL ho ky Ausy bYkuMT dy rfhy pY gey ijsbYkUMT dI hoNd nUM AunHF ny kdy mMinaf hI nhIN sI . jnmq siqgurU nfnk scy pfqsLfhjI qF-"gih Bujf lIno dfsu apno joiq joqI rlI "] prm joiq rUpI pRBU jo- "sBmih joiq joiq hY soie ]"{13} aQvf-" crn srn anfQu afieE nfnk hir sMigclI ]{1122}- srb ivafpI prm joiq ivc smfey gurdyv jI sfzy afs-pfs hIivcr rhy sfzIaF krqUqF vyK rihaF dy drsLn sn 1992 qoN ieh dfsrf inrMqrkr irhf hY: aglf CMq:-

    sRI nfnk aMgid kir mfnf . amrdfis aMgd pihcfnf .amrdfs rfmdfs khfXo . sfDin lKf mUVH nih pfXo ]9]

    arQ:-sRI gur (guru) nfnk (jI nUM hI guru) aMgd jI krky mMinaf hY. aMgd dyv jInUM hI amrdfs gurU pCfixaf hY. (sRI guuruU amrdfs jI ny hI afpxf nfm guru)rfmdfs jI khfieaf hY . (ies Byq nUM) sMqF ny jfixaf hY pr mUrKF ny ieh Byq(kdy) nf jfixaf.9.

    iBMn iBMn sB hU kir jfnf . eyk rUp iknhU pihcfnf ]

    ijn jfnf iqn hI isiD pfeI . ibnu smJy isiD hfiQ nf afeI ]10]

    arQ:-ienHF sfry (Aurokq guruUaF nUM mUrKF ny) vwKo vwK (sRI guru nfnk jI nUM bydI,sRI guru aMgd dyv jI nUM qyhx sRI gurU rfmdfs jI nUM Bwly) krky hI jfixaf hY (cOhFnUM) ieko rUp iksy ivrly ny pCfixaf hY. ijs ny (ienHF) nUM iek rUp krky jfixaf hYAusy ny hI mukqI pfeI hY (ieh Byq) smJy ibnf (isD) sPLlqf iksy dy hwQ nhIN

    afeI .10.awgy hux vyKo (kiQq qOr qy dsLmysL jI ?) ilKfrI dI bolI ikvyN bdlI hoeI hY:-

    rfmdfs hir so imil gey . gurqf dyq arjunih Bey .

    jb arjun pRBu loik isDfey . hir goibMd iqh TF Thrfey .11.

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    29/33

  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    30/33

    byd pfT bydI Bey jg mih bMs mhfie .(sPLf-349- dohrf-415 (B-gu: pf: 6-sMpfdk igafnI joigMdr isMG vydFqI)

    (2)-soZI DunM byd kI BUp qf qy krfeI . sbY pfs bYTy sbf bIc BfeI. rfjy ny sfry

    BrfvF nUM sBf ivc ibTf ky vydF dI AuWcI sur ivc DuMn krfeI- (sPLf 68BujM:pR:Cd-3) : (A-)

    inRpM byd qf qy suny suMdr sBf bnfie . pVHn byd bydI lgy AUcI sur suK pfie]418. bydI rfjy ny sBf bxf bYTy qy bydI AucI sur ivc byd pVn lgy ? dhI QFeIsur AuWcI ilKI hoxI ? ivarQ df Aucycf joV ilKfrI dI afdq hY loV nhIrfj-prvfr juV bYTyf sI afm drbfr nhI sI ?- (sPLf-349- dohrf 418) (B-)

    (3)sfm jujr vyd kQn kIqy pr irg vyd df Bfv arQ smJfieaf (sPLf 64-CMd-3) (A-)

    sfm qy jujr vyd pVH sunfey pr irg vyd df Bfv arQ smiJaf-(sPLf-349-cOpeI 419) (B-) :

    (4) kil jug ivc nfnk rUp ho ky iqn jnmf Auprq cOQy jnm ivc guirafeIsoZIaF nUM dyx df vr.(sPLf 69-cAupeI-9) :(A-)

    eyvy hI iqMn jnmF AuprMq cOQy jnm ivc guirafeI soZIaF nUM dyx df bcn (sPLf349-350-kMzlIaf 422 qydihrf-424) (B-)

    dohI QFeI gl jnm dI hY srUp dI nhIN pr jd cfry siqgurU Ausy hI jnm ivciek smy ivcrdy hox qF ?:-

    gurU nfnk sfihb jI joqI joiq smfey-1596 ib:- Aus qoN kuJ idn pihlF hIguirafeI guru aMgd jI kol pwuj geI-gurU amrdfs jI df jnm-ib: 1526-

    rfmdfs jI df jnm=1591 Bfv guru nfnk sfihb jI dy jIvn kfl ivc gurU rfmdfs jI vI sMsfr ivc af cuwky sn, so jnmf dI gl ilKdy rihx vflI Buwl dsLmysjI kdy nhIN sn kr skdy . guirafeI dy smy df ijLkr TIk gl sI pr jnm ? sobicwqr nftk vI guriblfs dy ilKfrI dI hI ikrq hox vflI gl bydlIly Dwky nflhI JuTlfeI jf skdI hYbut not Logically hux aglIaF vMngIaF vI vyKivcfr lvIeyo:-

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    31/33

    5- jb brdfn smY vhu afvf . rfmdfs qb guru khfvf . (cOpeI 8 Auprokq) (A-)

    jb vr dfn smf vhu afXo . rfm dfs qb gurU khfXo . (cOpeI 428 Auprokq):

    (B-)

    sLbdvlI aqy kivqf ivc sFJ qo ielfvf "jfxhu joiq n pUChu jfqI afgY jfiq n hy]"{349}- "jfiq mih joiq joiq mih jfqf akl klf BrpUir rihaf ]"{469}]-gurU nfnk sfihb jI qoN hI bxI gurmiq mrXfdf ivc jfiq goq dI koeI QF sfryjIaF ivc ieko AuhI prmfqmf hI ivafpk hY . jfiq goiq vlIaF vMzIaF mnuK nyafp bxf leIaF hn. so dsm gurU nfnk jI ny bydI soZI dI gl krnI hI ikAuN sI.guxf aqy krqUqf dy prKF hoieaf krdIaF sn . jy iksy kfrn ajyhI jfiq goq

    vflI gl krnI hI pYNdI qF bydI AuprMq qyhx bMs "lihxf" jI aqy "Blf bMsguuruuU amrdfs vI sn AunHF df ijLkr nf krnf ? bydI bMs siqgurU nfnk jI qoNiswDf soZI gurU rfmdfs kihxf kyvl Ausy ieko ilKfrI dy hI ihwsy dI gl ho skdIhY.

    6- sIasuq bhuir Bey dyie rfjf . rfj pft Aun hI kAu Cfjf ] (cOpeI 23-sPLf63)

    Bog Buim inj Dfm gy sRI rfm avqfr . sIXsuq puin rfjf Bey doAU BRfq bl Dfir.(cOpeI 404-sPLf347}

    7- khF lgy kir kQf sunfAU . gRMQ bZn qy aiDk zrfAU .10. sPLf 69 (A-)

    jo iqn ko kih nfm sunfAU . kQf bZn qy aiDk zrfAU .19]: (;;)

    jo sb iqn kI kQf sunfAu . igRMQ bZn qy aiDk zrfAUN ]402] sPLf 347 (B-)

    srb kQf gur qfih sunfeI . jo sb khoN gRMQ bZ jfeI ]158] sPLf 323 (;;)grMQ vDn df zr dohF gRMQF ivwc ilKfrI nUM keI QfeIN ipaf njLr af jFdf . eyQykyvl vMngI mfqr hI hY-

    8- mduR dys eysrfjf brI jb . BFiq BFiq ky jg kIey qb ]23] sPLf 63 (A)

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    32/33

    BFiq BFiq qin BoigXo BUa kf skl smfj ] 8 ] sPLf 69

    BFiq BFiq ibin Kyil iskfrf . mfry rIC roJ JMKfrf ] 1 ] sPLf 77

    Biq BFiq crcf krYN sRI gur rUp murfir ]86] sPLf 65 (B)BFiq BFiq kI ibniq AucfrI . ibdf kIn pfCy suKu DfrI ] 114] sPLf 68 (;;)

    BFiq BFiq sLRI siqguru jsu khf . jo iqh inj nYnn qy lhf ]149] sPLf 524 (;;)

    BFiq BFiq kI Byt cVfeI . ikRpfisMDu agRj mnu lfeI ]150] :::::::::

    prm sujfn dsLmysL jI dI lyKxI ivwc bfr bfr AuhI pMgqI ilKx dI jyhI hoCI

    afdq kdy vI pYdf nhIN sI ho skdI .aMq ivc iek vfr iPr suihrd ivdvfn gurmuK swjxF dI syvf ivc jodVI-

    18vIN sdI qoN guriblfs pfqsLfeI 6 pusqk dI kQf kr rhy pujfrIvfd ny AuprokqlyK ivclI scfeI bVI huisLafrI aqy kutlqf nfl lukfeI rwKI. ikAuNik Aus scfeIqoN grmiq dI sMBfl ivc AusfrU lfB prfpq hoxf sI. gurmiq df Gfq krn dIXojnF aDIn sfzy Drm afgU af bxy AunHF AudfsI mhMq pujfrIaF nMU jQydfrF nybydKLl kr kiZaf qy 1921 ivc afpxy icqoN aMimRqDfrI aqy bVy ieqbfrI gRMQIisMG aQvf isMG sfihb Drm afgU Qfp ky inscMq ho bYTy . pr vyKo hirmMdrsfihb jI dy sInIar gRMQI dI pdvI mfxidaF igafnI joigMdr isMG vydFqI ny zf:amrjIq isMG nUM afpxf shfiek lY ky guriblfs dI punr sMpfdnf krn smy gurUnfnk sfihb dI bMs kQf nUM ghu nfl pVH ivcfr ky hI hyTF tUk ivc pd arQ ilKysn. ijhVf bicwqR nftk krIb 100 sfl qoN crcf df kfrn bixaf hoieaf hY AusivclI lAU kusLU vflI khfxI df pujfrI vfd dy mn ny jo asr kbUilaf hoieaf hYAus qoN iswK pMQ Aus idn jfxU ho igaf hoxf cfhIdf hY jdoN sRI akfl qKLq dy

    jQydfr dI hYsLIaq ivc igafnI pUrn isMG ny ieh afiKaf sI isK lAU kusLu dIaOlfd hn. so ieh mMinaf hI nhIN jf skdf ik isKF nUM lvu kusL dI aOlfd kihxvfly Ausy jQydfr dy gurBfeI aigafnI joigMdr isMG vydFqI nUM aqy zf: amrjIqisMG nUM ieh pqf nf lwg sikaf hovy ik guriblfs ivclI bMs kQf bicqR nftkvflI kQf vrgI -Identical- asl ivc Ausy bicwqr nftk vflI kQf df hI sRIgxysL hY.

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/
  • 8/14/2019 Maakhiyoon Jihaa Kaurhaa Sach

    33/33

    pr ies ivKfvf mfqr ByKI aMimRqDfrI pujfrIaF ny vI isK jgq nUM (Gto Gwt sMn1998 qoN) hnyry ivc riKaf ik bicqR nftk dsLmysL jI df iliKaf nhIN sgo guruiblfs pfqsLfhI 6 dy ilKfrI dI hI ikrq hY. jLrUrI PLirafd-pMjfb dy lg Bwgsfry pqrkfrF vwl guriblfs ivclIaF gurmiq ivroDI khfxIaF ilK ByjIaF preysy vydFqI rUp pujfrIvfd dy bydlIly Dwky qoN zridaF iksy vI pqrkfr ny AusscfeI nUM nf Cfipaf . afKLr gurmuK ipafry BfeI joigMdr isNMG spoks mYn cMzIgVHny kiQq huknfimaF dy BY qoN aiBj rihMidaF bVIaF Aujfgr surKLIaF nfl gurmiqdI Aus scfeI nUM sMsfr ivc nsLr krnI sLurU kr idwqf. gurU pMQ dI anmol syvfkrn dy bdly Aus sUrmy nfl vI vydFqI rUp pujfrIvfd ny jo kuJ kIqf aqy inrMqrkr irhf hY guru gurUsMgqF koloN luikaf hoieaf nhIN hY. sfry pfTkF leI jLrUrIbxdf hY ik afpxy bcnf ivc pUry rih rhy inrBY joDy BfeI joigMdr isMG jI

    spoksmYn dI hr gl qy Pwul cfVHdy rih ky iswKI dI syvf ivc BfeIvfl bxy.ies ivwc jLrf vI sMdyh nhI hY ik iswKI df asl vYrI kyvl aqy kyvl pujfrIvfdhI hY. ies qoN ipwCf CuzfAux leI kmr kwsy kr lYxy smy dI pukfr hY. ies lyK dyaKLbfrF ivc CpidaF hI vydFqIvfd ny afpxy jQy smyq "ieh kflf aPLgfnfCyikaf hoieaf hY, ies iBtV dI gl sux leI qy sfzI isKI df kwK nhIN rihxf"afid kFvF rOlI pf ky gl hAU pry krvf lYx df BrpUr Xqn krnf hY. ies leIhr sUJvfn pMQ drdI guriswK df PLrjL hY ik Auh inwjI qOr qy vydFqI jI qy zf:amrjIq isMG ipRMsIpl sRI dmdmf sfihb qlvMzI sfbo koloN icwTIaF (PUnF) rfhINpuwCxf sLurU kr dyvy ik Aus ny guriblfs ivclI ieh scfeI iks XojnF aDIn sMn1998 qoN lukfeI hoeI hY ? Auwqr iksy ny nhI dyxf, pr smJo ik ieh quhfzf qkVysMGrsL df ibgl vj ipaf hY. mfno dsLmysL jI dy isMG df rxjIq ngfrf KLVkipaf hY. jvfb gocrf smf itwk lYxf hY. imQy smy AuprMq icWTI rfhI AuhI puwC krIrwKx ivc iZwl nhI krnI . quhfzy eysy isdk ny hOlI hOlI prvfinaF df ivsLfliekwT mYdfn ivc ilaf joVnf hY.

    BwulF dI iKmf. gurmiq anusfr jIvn bqIq kr rhy gurmuKF dI crn DUV-

    dfsrf

    gurbKLsL isMG

    kflf aPLgLfnf

    http://www.pdfxviewer.com/http://www.pdfxviewer.com/